middelenmisbruik

Plate-forme de Concertation pour la Santé Mentale en Région de Bruxelles-Capitale a.s.b.l. vzw Overlegplatform Geestelijke Gezondheid Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Overleg geestelijke gezondheid/middelenmisbruik

Vaststellingen op het Brussels grondgebied en themavoorstellen voor een overleg met het oog op een betere verbinding tussen de sectoren geestelijke gezondheid en middelenmisbruik

April 2014 Coördinatie middelenmisbruik van het OPGG

Samenvatting – ontmoetingen actoren middelenmisbruik/geestelijke gezondheidszorg – april 2014/ Coördinatie middelenmisbruik OPGG - 1




1. Voorwoord De meeste actoren zijn al overtuigd van de voordelen van een intersectorale opening en de noodzaak om de sectoren te ontsluiten. In het kader van zijn taken steunt het Brussels Overlegplatform Geestelijke Gezondheid deze processen om beter te kunnen inspelen op de situaties waarmee de diensten geregeld geconfronteerd worden, een bevredigende samenwerking te stimuleren en op die manier het beste zorgaanbod voor de doelgroepen in de hand te werken.

2. Inleiding In het kader van de overlegtaken van het Overlegplatform heb ik 42 kwaliteitsgesprekken gehouden met de betrokken actoren in de sectoren “geestelijke gezondheid” en “middelenmisbruik” tussen mei 2013 en maart 2014. Deze gesprekken dienden om de betrokkenen naar hun mening te vragen over hun grootste moeilijkheden in termen van verbinding tussen beide sectoren, hun prioriteiten in het kader van de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg, de functionele samenwerking, de verwachtingen van hun doelgroepen, enz. Met uitzondering van drie gesprekken vonden ze alle plaats op de werkplek van de verschillende actoren die zich bereid verklaarden aan deze gedachtewisseling deel te nemen. Op grond van deze gesprekken konden wij ons een beeld vormen van de uitdagingen en thema’s die het dringendst aan bod moeten komen in een overleg op het Brussels Platform, in het spanningsveld tussen geestelijke gezondheid en middelenmisbruik. 1. Ondanks de ingewikkelde context van de zesde staatshervorming, de overdracht van bevoegdheden en de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg, en alle twijfels die dit teweegbrengt over toekomstige financieringen voor de betrokken sectoren, moeten we toch blijven toezien op de kwaliteit van de zorgverlening en op de levenskwaliteit van de patiënten die onze diensten nodig hebben. Hoewel we het ermee eens zijn dat dit laatste afhankelijk is van de voortzetting van de zorgverlening, denken we dat deze mogelijkheid van continuïteit en functioneren in een netwerk juist wordt belemmerd door de gedeeltelijk ongepaste financieringslogica. Er worden wel geleidelijk aan oplossingen aangedragen maar als we een hoog niveau van zorgkwaliteit willen behouden en er intussen op willen toezien dat de patiënt voor ons centraal blijft staan, zullen we toch weg moeten van de logica van een specialistische versnippering, die deels veroorzaakt wordt door de wijze van financieren, die totaal voorbijgaat aan de behoeften van de bevolking. Samenvatting – ontmoetingen actoren middelenmisbruik/geestelijke gezondheidszorg – april 2014/ Coördinatie middelenmisbruik OPGG - 3


We moeten er ook opnieuw op wijzen dat de overdracht van middelen aan de gefedereerde entiteiten afhankelijk is van de begroting en niet van de behoeften. En dat, volgens het principe van autonomie van die gefedereerde entiteiten, die zelf bepalen waar ze de middelen voor gebruiken. We mogen ook niet uit het oog verliezen dat het Brussels Gewest momenteel voor een aantal ernstige problemen staat: toename van de armoede, onzekerheid en sociale ongelijkheid. In dit verband en om voor iedereen hoogwaardige zorg te blijven verzekeren, lijkt het ons noodzakelijk om samen na te denken over de meest gepaste financieringswijzen. 1. Verder willen we er ook op wijzen dat niet alleen het zorgsysteem, maar het hele sociale beleid op losse schroeven komt te staan. Al die factoren samen maken dan weer dat de Brusselse bevolking haar basisrechten (huisvesting, gezondheidszorg, culturele en economische rechten, enz.) minder – of helemaal niet meer – kan doen gelden. 2. De categorieën “geestelijke gezondheid” en “middelenmisbruik” bevatten een dubbelzinnige dimensie die inherent is aan het bestaan van categorieën. Het indelen in categorieën is immers op zich al een willekeurige bezigheid: het verschaft de hersenen een aanknopingspunt maar houdt het risico in dat het spectrum van mogelijkheden erdoor wordt verkleind en beperkt, doordat het immers hokjesdenken stimuleert. Is het dus zaak om de hele vorming van beide sectoren ter discussie te stellen, tegen het licht van de huidige ontwikkelingen en vaststellingen, of gaan we nog maar eens discussiëren over het juiste evenwicht tussen “specialisatie” en “despecialisatie” van de diensten en praktijken, om de verschillende doelgroepen zo goed mogelijk op te vangen? Misschien is het ook helemaal geen kwestie van een verandering van zorglocatie, maar eerder van een verandering van het specifieke voorwerp van de verschillende psychischmedisch-sociale specialiteiten, om in dat verband de functies van iedereen in een perspectief van medeverantwoordelijkheid ter discussie te kunnen stellen. 3. Alle ondervraagde actoren zeggen het: het is absoluut noodzakelijk om een divers aanbod op het Brussels grondgebied te behouden (zowel in termen van filosofie, geografie, financiën, enz.) en om de verscheidenheid en de opzet van de bestaande samenwerking te op te waarderen. Het is van essentieel belang dat de partnerschappen en de functionele samenwerking, die soms al jarenlang tussen de actoren van beide sectoren bestaan, worden voortgezet, in tegenstelling tot de logica die ons een unieke, eenduidige en verticale organisatie zou willen opleggen. Tal van actoren op het terrein beschouwen deze netwerken immers als een hulpmiddel voor de patiënt die het naar believen moet kunnen aanpassen en er niet vanaf het begin en voor eeuwig aan vast moet zitten. 4. Vanuit het oogpunt van een verbeterd aanbod lijkt het bovendien verstandig om ons te buigen over het feit dat bepaalde verbindingen tussen beide “sectoren” met betrekking tot concrete thema’s (zie hoofdstuk 2 van dit document), moeizaam blijven. De kwestie Samenvatting – ontmoetingen actoren middelenmisbruik/geestelijke gezondheidszorg – april 2014/ Coördinatie middelenmisbruik OPGG - 4


van de dubbele diagnose “middelenmisbruik en geestelijke gezondheid” verdient bijvoorbeeld nader onderzoek (intussen gaan er overigens al wel initiatieven in die richting). 5. Maar bovenal moeten de patiënt en diens familie centraal blijven staan in de discussie en in de verdeling van de bevoegdheden. Wij willen ons allemaal buigen over de beste manieren om hun rechten te beschermen (therapeutische keuzevrijheid, vrij verkeer, huisvesting, gezondheidszorg, enz.). 6. Verder lijkt het van fundamenteel belang dat we het eens worden over wat alle betrokken partijen verstaan onder elke betekenis, diagnose, criterium, kaderdefinitie, beperking, hulpbron enz., om zo veel mogelijk misverstanden te voorkomen en een respectvolle en constructieve samenwerking te vergemakkelijken. Onze ontmoetingen dienen immers in de eerste plaats om een einde te maken aan de ongefundeerde verwachting dat de andere sector “als bij toverslag” voor elke situatie een oplossing zal kunnen aandragen. Zo veranderen we onze behoeften, frustraties en beperkingen in projecten en samenwerkingen, in de hoop steeds complexere situaties het hoofd te kunnen bieden. Om met Jacques Derrida te spreken: “de taal van gastvrijheid is altijd poëtisch: al sprekend en al luisterend naar de ander vormt zich weer een nieuwe taal”. 7. Als afsluiting van deze inleiding lijkt het ons nuttig om samen en in overleg van gedachten te wisselen over een aantal vragen: -

-

Wat is of zijn de beste manier(en) om op de uitdagingen van het moment te reageren, in het licht van de zesde staatshervorming, de overdracht van bevoegdheden en de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg? Welke beginselen moeten de toekomstige organisatie van de overgedragen bevoegdheden sturen? Hoe kunnen we de beste toegang tot de zorgverlening en het overleven van het solidariteitsbeginsel verzekeren?



3. Vaststellingen per sector Dit deel van het document bevat de verschillende vaststellingen en voorstellen die uit de kwaliteitsgesprekken met de actoren op het terrein zijn voortgekomen. Ze zijn geklasseerd per sector.

-

Sterke mobiliteit van patiënten met drugproblemen. De migratie naar het Brussels Gewest is groot, een van de specifieke eigenschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

-

Doelgroep die in steeds grotere onzekerheid leeft (steeds meer zware uitsluiting, communicatieproblemen (taalverdeling), illegalen, daklozen, schulden, personen zonder mutualiteit, enz.). Deze groep beweegt zich weinig of niet in de klassieke zorgcircuits, en het gevolg zijn tweederangs (laagdrempelige) zorgcircuits en een vorm van geneeskunde in 2 snelheden.

-

Moeilijk op te vangen in crisissituaties (wanneer de psychische symptomen de overhand krijgen) → Dit sluit aan bij de kwestie van de dubbele diagnose.

-

Negatieve perceptie en stigmatisering rond middelenmisbruik.

-

De figuur die de meeste problemen van allerlei orde accumuleert en die het moeilijkst te behandelen is (administratief, psychosociaal, inschakeling, medisch, enz.), is de gevangene of ex-gevangene.

-

Eerste drug in termen van terugval = alcohol. Voor deze verslaving bestaan trouwens geen nazorgcentra in het Brussels Gewest. Patiënten die behandeld worden voor alcoholisme willen niet altijd naar nazorgcentra met het etiket “verslaving”. Dagcentra die niet gespecialiseerd zijn, willen op hun beurt niet graag mensen ontvangen die net van een afkickbehandeling komen.

-

Geen gespecialiseerde IBW’s of PVT’s, niet genoeg nazorgplaatsen.

-

Geestelijke gezondheid is steeds vaker een hoofd- of nevenfactor bij mensen die begeleiding nodig hebben voor drugproblemen. Helaas zijn sommige ondervraagde



actoren van mening dat ze niet over genoeg middelen beschikken om geestelijke gezondheidskwesties onder hun doelgroep in kaart te brengen (methoden om deze mensen te behandelen? versus leven met een gevoel van hulpeloosheid?, andere interpretatie, psychologische kennis? enz.) -

Gebrekkig aanbod van geestelijke gezondheidzorg voor deze groepen, zowel van het residentiële (ziekenhuizen, opvanghuizen, nazorgcentra, woningen, enz.) als van het ambulante type.

-

Het is moelijk om een persoon met verslavingsproblemen te hospitaliseren. De actoren vragen zich onder andere het volgende af: “Wat zijn de indicaties voor een hospitalisatie?”, “Hoe werken de ziekenhuizen?”. “Wat zijn de criteria om een aandoening te beoordelen als geestelijk gezondheids- dan wel psychiatrisch probleem?”. De meeste ondervraagde actoren hebben het gevoel dat een hospitalisatie voor middelenmisbruik (met uitzondering van alcoholisme) ingewikkeld is. De kwestie van de dubbele diagnose is nog lang niet opgelost, er moet nog veel meer over dit onderwerp worden nagedacht en hoewel er zeker al specifieke voorzieningen zijn gecreëerd, zijn de meeste spelers toch van menng dat er nog niet genoeg zijn in het Brussels Gewest. De ondervraagden wijzen bijvoorbeeld op de hospitalisatiemoeilijkheden op grond van diagnose en/of ziekenhuisindicatie: “drugsverslaving” of “psychiatrie”? Psychotische decompensatie, impregnatie, somatische problemen, depressieve periodes, enz. De kwestie van de drempel komt eveneens regelmatig ter sprake tijdens de gesprekken: Waar begint de psychiatrie en waar eindigt ze? Deze moeilijkheden zien we ook terug bij de definitie van crisissen en/of noodsituaties. De beperkte verblijfsduur is voor sommige betrokkenen eveneens een probleem.

-

Het is moeilijk om toegang te krijgen tot ambulante geestelijke gezondheidszorg, vanwege de tijdelijkheid van de behandelingen, de organisatie van de GGZ, hun beschikbaarheid om een persoon met drugproblemen op te nemen, temeer omdat die personen meestal ook nog andere problemen vertonen. → Noodzaak om heel precies aan te geven bij welke indicaties ervoor gezorgd moet worden dat iemand een behandeling van een GGZ kan ontvangen. Bv. gedragsprobleem, middelenmisbruik expliciet vermeld in het verzoek, enz. Sommige actoren, zowel in de sector van de geestelijke gezondheid als die van het middelenmisbruik, noemen gebrekkige middelen als reden waarom de GGZ deze groepen niet kan opvangen.

-

Algemene afbrokkeling van de rechtstoegang (sociaal en gezondheid), ernstige achteruitgang van sociale verworvenheden. Noodzaak om rekening te houden met de



specifieke kenmerken van Brussel (migratie, armoede, rijkdomverschillen, verenigingsstructuur, enz.). De Europese bevolking is moeilijk te behandelen want ze wordt naar haar land van herkomst teruggestuurd en heeft in België geen openlijk recht op gezondheidszorg. -

Moeilijkheid voor de verschillende actoren om dezelfde taal te spreken (gemeenschappelijke definities?) via verschillende modellen, theoretische bakens en definities van geestelijke gezondheid, middelenmisbruik, crisis, spoedgeval, enz. → Wat zijn de criteria om te spreken van crisis, spoedgeval, psychiatrische stoornis, geestesziekte enz.?

-

Noodzaak om de eerstelijnsgezondheidszorg bij het debat te betrekken. Huisartsen schrijven bijvoorbeeld het vaakst methadon voor.

-

Noodzaak om familie en naasten bij het debat te betrekken. Zij voelen zich immers vaak uitgesloten van de behandeling en weinig erkend als zorgpartners, vooral in een ziekenhuisomgeving.

-

Kwestie van het beroepsgeheim, welke informatie delen we? En welke niet?

-

Per geval een variërende miskenning van de werkkaders en de werking van de verschillende diensten in beide sectoren.

-

Steeds moeizamer werk voor het personeel op het terrein.

-

De overleg- en intervisietijd wordt niet gesubsidieerd en de instellingen zijn al overbelast. Sommige betrokkenen noemen de gebrekkige steun van hun meerderen, in het bijzonder ten aanzien van het uittrekken van tijd voor intersectoraal overleg.

-

Moeilijkheid voor sommige actoren om de begeleiding voort te zetten vanwege agressief of gewelddadig gedrag van de patiënt.

-

De geografische nabijheid van de diensten kan tot een natuurlijk netwerk van samenwerkingen leiden waarmee het best op de behoeften van de verschillende doelgroepen kan worden ingespeeld, maar dat moet wel worden afgewogen tegen het behoud van de bewegingsvrijheid en de therapeutische keuzes van de patiënten. Wat betreft de immersieperiodes met het oog op de integratie van de crisiseenheden voor druggebruikers (case manager van de proefprojecten over middelenmisbruik in Brussel: crisiseenheid voor druggebruikers van het UVC Brugmann) in de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg, georganiseerd door het hervormingsproject in Brussel-Oost, hebben we van deze crisiseenheden verscheidene opmerkingen ontvangen, bijeengebracht in het verslag van de coördinator van mei 2013.



Kortom, de territoriale bevoegdheden van het hervormingsproject en van de crisiseenheid middelenmisbruik komen slechts gedeeltelijk overeen. Hoewel er voorbeelden zijn van een daadwerkelijke samenwerking, beperkt het feit dat de crisiseenheid buiten het belangrijkste actiegebied van het project valt, de effecten die verwacht kunnen worden van een nauwere verbinding bij het hervormingsproject voor Brussel-Oost.



4. Vaststellingen per leeftijdsgroep en per behandelingslijn

-

Nieuwe uitdagingen voor risicobeperking , in het bijzonder voor bepaalde gemarginaliseer de personen (nieuwe migratiestrome n, illegalen, jonge drugsspuiters, enz.)

-

Hoe staat het met de onvoldoen de ontwikkeld e jeugdpreve ntie, vooral op het vlak van alcohol?

-

-

-

-

Gebrekkige hulpvoorzieningen voor tieners en jongvolwassenen Steeds jongere patiënten vragen om een substitutiebehandeli ng Behandeling van meervoudig drugsgebruik Alcohol krijgt de overhand bij veel exheroïneverslaafden Veroudering van de groep drugsverslaafden, vroegtijdige veroudering (alg. gezondheid, geestelijke gezondheid, rusthuizen, enz.)

-

-

Noodzaak om na te denken over een verbinding met gevangenissen en over meer samenwerking met de rechterlijke macht Ontoegankelijkheid van nazorgcentra, opvanghuizen, enz.

- Beheer van de medische kaarten: men moet zich elke maand verplaatsen om een nieuwe aanvraag in te dienen (vroeger was dat om de 3 maanden).



5. Sectoroverschrijdende kwesties Dit hoofdstuk bespreekt de verschillende werkthema’s, als basis van een potentieel overleg op het Brussels Overlegplatform. Toegang tot zorgverlening 

 

Uitdagingen betreffende het type behandeling dat we willen blijven verdedigen in onze samenleving (mutualiteit, privatisering, enz.) en welke invloeden dat heeft op de klinische praktijk en de behandeling van mensen? Uitdagingen betreffende de toegang tot het gezondheidssysteem in het algemeen en het geestelijk gezondheidssysteem in het bijzonder. ….

Kwaliteit van de zorgverlening 

 

  

Uitdagingen betreffende de kwaliteit van behandelingen, in verband met het grensoverschrijdende karakter van de drugsproblematiek en de sociaal-economische omstandigheden over het algemeen. De drugsproblematiek verschuift naar de achtergrond, verborgen achter een hele reeks andere psychiatrische en/of sociale problemen. Als we de zaken even karikaturaal stellen: de middenklasse verarmt, de armen moeten het stellen met de SMH, de gezondheidszorg wordt het enige contact met de samenleving. Zonder bijstand bij het vinden van een woning of baan nemen de mogelijkheden van inschakeling door middel van deze maatschappelijke dienstverlening drastisch af. Uitdagingen betreffende de algemene volksgezondheid, door de heropleving van ziekten die eerder uitgeroeid waren, zoals tbc. Hepatitis C komt ook opnieuw steeds meer voor. Uitdagingen om bij de overheid het standpunt van de maatschappelijk werkers en clinici over te brengen, betreffende het karakter van hun werk en de behoeften van de patiënten en andere personen met wie zij te maken krijgen. Uitdagingen op het niveau van de opleiding en de uitwisseling van vaardigheden tussen de verschillende spelers op het terrein (vorming, toezicht, intervisie, enz.) Uitdagingen betreffende het beperken van risico’s onder jongeren, onder nieuwe migrantengroepen (momenteel bv. Oost-Europeanen). ….

Zorgfilosofie  

Uitdagingen om voor het hele Brussels Gewest te denken versus sectorisering. De patiënt moet de kern van ons werk blijven, wij moeten hem de best mogelijke zorg en een passende oriëntatie bieden. “De patiënt maakt het netwerk”.













Voorkomen dat de institutionele categorisatie (geestelijke gezondheid en middelenmisbruik) tot een versnipperde behandeling van de patiënten leidt. De versnippering van politieke bevoegdheden en financieringen staat op zijn minst gedeeltelijk de effectieve realisatie van een globale, continue behandeling van de patiënt in de weg. Op het niveau van de informatieoverdracht en de notie van zorgtrajecten is ook sprake van uitdagingen, die rechtstreeks raken aan de bewegingsvrijheid van de patiënt en aan zijn vrijheid om zelf therapeutische keuzes te maken. Dit struikelblok sluit in feite aan bij het vorige punt: hoe zorgen we dat we het niet alleen over de netwerkpartners hebben maar ook over de behoeften van de patiënten. Openstaan voor de modellen die gebruikt worden in de bestaande instellingen, een ideologische oorlog vermijden en een dialoog en uitwisseling in stand houden waarin plaats is voor diversiteit. Uitdagingen om een evenwicht te vinden tussen “specialisatie” en “despecialisatie” van de dienstverlening, in het bijzonder voor de behandeling van patiënten in crisis. “Wat we aan specificiteit winnen verliezen we enigszins aan menselijkheid”. ….

Diversen 

 

Uitdagingen betreffende de vele locaties van uitwisseling en overleg in het Brussels Gewest. We moeten nu niet meer locaties creëren maar de bestaande juist aan elkaar koppelen. Uitdagingen om de behandeling uit de gerechtelijke sfeer te halen. …

6. Specifieke vragen hervormingsprojecten     

met

betrekking

tot

de

Brusselse

Wat zijn de capaciteiten om de doelgroepen met drugsproblemen op te vangen? Hoe is de timing van de hervormingsprojecten? Welke effecten worden verwacht? Bestaat er niet een potentieel “afromingseffect”, want hoewel de projecten iedereen willen behandelen, zal dit uiteindelijk toch niet mogelijk zijn? Kwestie van de beweging van de patiënten door de zorgnetwerken? De wensen van de federale autoriteiten verduidelijken: integratie?, verbinding ?, uitbreiding van de hervorming?, versterking? enz.

7. Mogelijke oplossingen volgens bepaalde ondervraagde actoren



 

  

   

De meeste actoren die wij spraken, wijzen op de noodzaak om een divers aanbod te behouden. We zouden vooral de bestaande diensten moeten versterken. Toch pleiten sommigen voor de opzet van andere, specifieke diensten om een adequate behandeling van bepaalde doelgroepen mogelijk te maken (gespecialiseerde outreachdiensten enz.). Niet iedereen is het daarmee eens. Alle ambulante en residentiële voorzieningen in Brussel en de specifieke kenmerken ervan in kaart brengen. Immersie van het personeel. Invoering van psychosociale begeleiders die de contacten met de instellingen verzorgen op grond van de behoeften en vragen van de patiënten → opvolging vóór en na de behandeling, om de koppeling tussen de instellingen te verzekeren en de patiënt de voorwaarden te bieden voor een betere vertrouwensrelatie. Totstandbrenging van laagdrempelige crisiseenheden, korte hospitalisaties en eenvoudige opnames. Time-out. Totstandbrengen van een laagdrempelige opvangstructuur. Organisatie van een permanentie om de crisis te beheren vóór het ziekenhuisstadium.

8. Kruisbestuiving tussen geestelijke gezondheid en middelenmisbruik

Bepaalde Brusselse voorzieningen beoefenen - sommige al jarenlang - een open praktijk. Voor hen komt de differentiëring tussen geestelijke gezondheid en middelenmisbruik dus helemaal niet aan de orde. Toch specialiseren ook zij zich, doordat ze personen met bepaalde verslavingsproblemen (als hoofd- of nevenfactor), zoals alcohol, heroïne enz. eenvoudiger kunnen behandelen. Soms is het de voorziening die verantwoordelijk is voor deze specialisering, soms zijn het de medewerkers, soms beide. Wij noemen hier bijvoorbeeld de volgende voorzieningen: de vzw’s L’Equipe, Enaden, de Unité Assuétudes de Chapelle-aux-Champs, de consultaties en het specifieke project “Enfants de parents alcooliques” van het Réseau Dépendances de Bruxelles-Est, de vzw Similes, le CHJT, etc.

Zoals we eerder al benadrukten zijn er, als we naar het hele grondgebied van Brussel kijken, al wel een aantal netwerkinitiatieven, zoals het Réseau ABC-VBH. Een voorbeeld van een initiatief in een specifiek gebied is het Réseau Dépendance Bruxelles-Est. Deze netwerken tellen hoofdzakelijk leden uit beide sectoren en leveren interessante resultaten op in termen van samenwerking en uitwisseling.



9. Dit is wat wij praktisch voorstellen: Een plaats om ervaringen uit te wisselen tussen medewerkers, een vorm van Intervisie op basis van overleg tussen de medewerkers. De groep staat open voor iedereen en de medewerkers op het terrein en gebruikers/naasten/mantelzorgers uit beide sectoren worden uitgenodigd voor een eerste cyclus vergaderingen op het Brussels Overlegplatform, meer specifiek over de verschillende aspecten van de verbinding tussen geestelijke gezondheid en middelenmisbruik. Deze eerste vergadercyclus heeft meerdere doelstellingen:     

De dialoog tussen de diensten verbeteren De kennis verbeteren van de specifieke kenmerken en de werkkaders van elk van de diensten binnen beide sectoren, alsook van specifieke projecten en hun concrete werking Beter inspelen op de situaties waarmee de interveniënten regelmatig geconfronteerd worden De samenwerkingsmodaliteiten verbeteren Interpretatiemogelijkheden uitwisselen en vergelijken (psychisch, sociaal, medisch enz.) om de steun tussen medewerkers van verschillende diensten te bevorderen enz.

Eerste vergadercyclus: Dinsdag 24 juni van 12u tot 14u: Terugkomst op onderhavig verslag en identificatie van belangrijkste thema’s voor de groep. De volgende vergaderingen (de hieronder voorgestelde 5 data) zullen in eerste instantie gewijd zijn aan de presentatie van hun werkkaders: werking, indicaties, grenzen, middelen enz. De vergaderingen zouden, in dit kader en afhankelijk van de mogelijkheden van de deelnemers, bijvoorbeeld kunnen plaatsvinden bij elk van de partners en zo worden gekoppeld aan een kort bezoek van de instelling, om haar kader te presenteren. Het tweede deel van de vergadering is gewijd aan de presentatie van een concrete situatie, rond een van de belangrijkste thema’s die aan het begin van de cyclus werden geïdentificeerd en op basis van een aantal vragen of problemen, om samen na te denken over oplossingen, samenwerking enz. Data vergaderingen De eerste vergadercyclus zal plaatsvinden op het Overlegplatform Geestelijke Gezondheid (Handelskaai 7 te 1000 Brussel) van 12u tot 14u, op dinsdag 23 september, dinsdag 28 oktober, dinsdag 25 november en dinsdag 16 december 2014.



Samenstelling van een gemeenschappelijk memorandum met een aantal aanbevelingen voor een betere verbinding tussen beide sectoren en de behandeling van personen die zowel problemen hebben met verdovende middelen als met hun geestelijke gezondheid, al naargelang de prioriteiten die door de groep worden geïdentificeerd

10.Conclusies Dit document moet als basis dienen voor het overleg tussen de betrokken spelers op het terrein en voor het debat over de geopperde thema’s. Andere thema’s kunnen natuurlijk nog later in de discussies naar voren komen. Ik wil zeker geen dogma’s opleggen, maar slechts tijdelijke conclusies trekken na de verschillende ontmoetingen met de betrokkenen, die vervolgens besproken kunnen worden en tot mogelijke oplossingen kunnen leiden om de kwaliteit van de zorgverlening voor iedereen te verbeteren. Ik hoop dus dat dit document verder verspreid en aangepast wordt en dat sommige er iets aan kunnen hebben. Ik dank iedereen die de tijd heeft genomen om mij in het kader van dit werk te ontmoeten.

________



Bijlage 1: context en taken van het Overlegplatform Geestelijke Gezondheid

Het Brussels Overlegplatform Geestelijke Gezondheid heeft door de wijziging van het Koninklijk besluit van 10 juli 1990 houdende vaststelling van de normen voor de erkenning van samenwerkingsverbanden van psychiatrische instellingen en diensten, in naam van het hele grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de volgende taak opgelegd gekregen: “Binnen het overleg van ieder samenwerkingsverband komen onder andere de drugsgerelateerde stoornissen en verslavingsproblemen aan bod. Hiertoe vergemakkelijkt het samenwerkingsverband de samenwerking en het overleg tussen de zorgvoorzieningen binnen de geestelijke gezondheidszorg en de relevante zorgvoorzieningen voor personen met een drugsgerelateerde stoornis en/of verslavingsproblematiek.”

Tijdens een conferentie op 18 januari 2013 nodigde de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid de “107”-projecten, via hun coördinatoren, en de crisiseenheden middelenmisbruik, uit om elkaar te ontmoeten om een betere verbinding te creëren tussen de sector middelenmisbruik en de “107”-projecten. Hierbij werd een heel precies tijdschema aangehouden want de FOD Volksgezondheid wilde die verbinding nog in 2013 realiseren. Op basis van die informatie organiseerde het Overlegplatform op 18 februari 2013 een voorbereidende ontmoeting, onder leiding van de vorige verantwoordelijke voor de coördinatie middelenmisbruik van het Overlegplatform en in het bijzijn van de coördinatoren van de twee Brusselse hervormingsprojecten, de coördinatrice van het Réseau ABC-VBH, enkele leden van de FPSTS en de directeur van Fedito Bruxelles. Hier werd voorgesteld de behoeften van de sector middelenmisbruik en de sector geestelijke gezondheid te evalueren. Het is van fundamenteel belang om tussen beide sectoren onderling van gedachten te wisselen en om de meningen, behoeften en problemen van zowel de sector geestelijke gezondheid als de sector middelenmisbruik te vergaren.

De eerste stap om de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg te versterken voor de specifieke doelgroep van personen met drugsproblemen, was het verzoek van de federale autoriteiten om crisiseenheden voor druggebruikers toe te voegen, via een wederzijdse immersie van het personeel van de crisiseenheid middelenmisbruik van het UVC Brugmann en het personeel van de crisiseenheid van het ziekenhuis Saint-Luc. De tweede stap om de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg te versterken voor de specifieke doelgroep van personen met drugsproblemen, was het verzoek van de federale autoriteiten om deelname van een vertegenwoordiger uit de gespecialiseerde drughulpverlening binnen de Netwerkcomités van de hervormingsprojecten. Samenvatting – ontmoetingen actoren middelenmisbruik/geestelijke gezondheidszorg – april 2014/ Coördinatie middelenmisbruik OPGG - 16


Bijlage 2: Lijst van ondervraagde actoren





Bijlage 3: Onderhoudsmodel

Quelles sont vos priorités dans le cadre de la réforme en Santé mentale et de l’articulation des secteurs Assuétudes/Santé mentale ? Quelles sont les difficultés majeures (les plus invalidantes) que vous rencontrez actuellement? Quelles sont les difficultés majeures auxquelles vous souhaiteriez pouvoir répondre via notre programmation de réunions ? Quelles sont les collaborations entre les secteurs Santé mentale et Assuétudes dont vous avez connaissance et qui sont fonctionnelles (bonne pratiques) ? Quelles sont vos suggestions pour améliorer les collaborations entre ces deux secteurs? Thématiques à développer ? Quelles sont les attentes de vos publics ?

Wat zijn uw prioriteiten in het kader van de hervorming van de geestelijke gezondheid en de verbinding van de sectoren Middelenmisbruik/Geestelijke gezondheid? Wat zijn de belangrijkste (meest belemmerende) moeilijkheden waarmee u vandaag geconfronteerd wordt? Wat zijn de belangrijkste moeilijkheden waarop u een antwoord wil krijgen via ons vergaderprogramma? Welke samenwerkingsverbanden tussen de sectoren Geestelijke gezondheid en Middelenmisbruik kent u en zijn functioneel (goede praktijken)? Welke suggesties hebt u om de samenwerking tussen deze twee sectoren te verbeteren? Thema’s die ontwikkeld moeten worden? Wat zijn de verwachtingen van uw doelgroepen?


middelenmisbruik

Recommend Documents