MICROACTION OVERLEGMOMENT: VERSLAG DOEL
KENNISMAKING MET HET PROJECTVOORSTEL
LOCATIE
Food Pilot te Melle
DATUM
19 maart 2015
START- EN EINDUUR
13:30u tot 14:30
VOORZITTER
Coghe Stefan
PRESENTATIE
De Reu Koen
NOTULIST
Van Campenhout Steven
AGENDA ONDERWERP
UUR
1
VERWELKOMING & KORTE VOORSTELLING AANWEZIGEN (ALLEN)
13.30 – 13.35
2
KERN VAN HET PROJECTVOORSTEL)
13.35 – 13.45
3
DISCUSSIE AAN DE HAND VAN VRAGEN EN TOPICS
13.45 – 14.15
4
INVULLEN VAN HET VRAGENBLAD
14.15 – 14.20
5
VERDERE STAPPEN
14.20 – 14.25
VERSLAG TOELICHTING COLLECTIEVE PROJECTEN FLANDERS’ FOOD Doelstelling: Opstellen van controle- en actieplannen om contaminatiebronnen en routes van pathogene micro-organismen en (hygiëne)-indicatoren te elimineren of te reduceren Focus op Slachthuizen, vlees- en visverwerkende bedrijven Werkpakket 1: Inventarisatie van de problematiek en staalnames
Obv data van deelnemende bedrijven + staalnames Identificatie van zwaar en licht besmette punten Werkpakket 2: Karakterisatie isolaten en studie van bronnen en routes
Typering isolaten (bv. via rep-PCR) laat toe om na te gaan of het om een occasionele dan wel een persistente contaminatiebron gaat
Persistentie: aanwezigheid biofilm of aanwezigheid stammen met resistentie tegen desinfectie Ook over proces heen: welke stammen in welke zones In kaart brengen contaminatie bronnen en routes + versleep
MICROACTION OVERLEGMOMENT
PAGINA 1 | 6
Identificatie van zwaar en licht besmette punten Werkpakket 3: Modelleren en onderzoeken van scenario’s
Nagaan of/onder welke voorwaarden (T°, pH, aw) Listeria monocytogenes en/of Salmonella en/of E. coli kunnen groeien of overleven in grondstoffen, eindproducten en kritische omgevingspunten (geïdentificeerd in WP1)
Voorspellen ahv groeimodel: verschillende scenario’s kunnen worden bekeken Aangevuld met challengetesten in geselecteerde matrices Werkpakket 4: Controle-, actieplannen en veiligheidsniveau’s voor doelorganismen
Reiniging en desinfectie, grondstoffen controle, hygiëne praktijken, bewaring, voorkomen van versleep, beheersen contaminatiedruk tijdens productie, etc.
Aandacht voor gebruik indicatorkiemen Bv. eerder onderzoek: afwezigheid Listeria spp. dan ook afwezigheid Listeria monocytogenes Bv. eerder onderzoek: afwezigheid E. coli dan ook afwezigheid Salmonella, aanwezigheid E. coli geeft 20% kans tot detectie Salmonella Werkpakket 5: Evaluatie controle- en actieplannen
Staalname in productieomgeving deelnemernde bedrijven na implementatie controle- en actieplannen Werkpakket 6: Vastleggen praktijkrichtlijnen
Sectorspecifieke leidraad Opstellen veiligheidsniveau’s levensmiddel en productieomgeving (obv WP 3) DISCUSSIEMOMENT AANSLUITEND OP DE PRESENTATIE: Wat met meldingsplicht naar FAVV toe?
Het gaat hier niet over pathogenen in/op product maar wel in omgeving. Meldingsplicht vormt dan geen probleem.
Voor studie contaminatie op levensmiddelzelf werken we met challenge testen (geen veldstudie) Moet dit voorstel niet opletten dat het een multibilateraal dienstverleningsproject wordt ipv een collectief onderzoeksproject?
Collectief karakter blijkt uit: Gebruikersgroep van verschillende bedrijven, resultaten worden gedeeld worden door hele groep
Collectieve kennisoverdracht: sectorspecifieke leidraad Hoe goed kan je modellering doen, gezien de beperkte gegevens die je kan verzamelen in 2 jaar tijd?
Modellering is ook op basis van literatuurgegevens, er zal ook gebruik gemaakt worden van bestaande modellen (bv. DMRI model) er zijn ook publiek beschikbare modellen, het is niet de bedoeling om modellen te gaan ontwikkelen wel om ze toe te passen om inzicht te krijgen in de contaminatiedruk
Toepassing op beperkt aantal producten Toepassing op hele keten Het resultaat van die modellen zullen gecheckt worden ahv challenge testen Tip Stefan Coghe: software model van F. Devlieghere (Tetra project over Listeria in vleesproducten), Seafood Spoilage and Safety Predictor (SSSP); Predictief model voor Listeria monocytogenes Naast ILVO is KULeuven - Campus Gent mede-uitvoerder: wat is hun rol?
MICROACTION OVERLEGMOMENT
PAGINA 2 | 6
Hun rol is het onderzoeken van de persistente stammen: biofilm vormend vermogen en/of desinfectieresistentie deze rol wordt bepaald obv invulling ‘vraag 5’ van de vragenlijst Mogen buitenlandse bedrijven of filialen meedoen?
Ja, vormt geen probleem (collectief onderzoek staat open voor alle Europese bedrijven) Mogen buitenlandse bedrijven of filialen meedoen?
Ja, vormt geen probleem (collectief onderzoek staat open voor alle Europese bedrijven) Het project ToolListMeat, dat in de voormiddag werd voorgesteld, gaat ook over preventie van Listeria monocytogenes : waar zit het verschil in aanpak?
Antwoord Lieven De Zutter (indiener ToolListMeat): In ToolListMeat gaat het over initiële contaminatie (op runder-, varkenskarkassen) en hoe die evolueert doorheen de keten bij verschillende condities
In MicroAction wordt daarentegen in hoofdzaak gekeken naar mogelijke contaminatie uit de omgeving: de kruiscontaminatie dus
In de projectaanpak van beide voorstellen zijn er parallellen te trekken: modellering, challenge testen. Het zou nuttiger zijn om beide voorstellen tot één geheel te herwerken zodat er een compleet pakket aan oplossingen aan de sectoren geboden kan worden.
De indieners van ToolListMeat en MicroAction zullen op korte termijn samenzitten om dit idee verder te bekijken
FEEDBACK OP VRAGEN Ter info: deze feedback omvat niet enkel deze die opgepikt werd tijdens het overlegmoment zelf, maar ook deze die ons via de vragenformulieren overgemaakt werden evenals deze die binnenkomen zijn via de online tool (http://2015.flandersfoodprojecten.com/stap1/?p=2).
VRAAG 1: WELKE ZIJN DE PROBLEEM PATHOGENE MICRO-ORGANISMEN EN/OF (HYGIËNE)-INDICATOREN WAARMEE JULLIE ALS BEDRIJF GECONFRONTEERD WORDEN? Pathogenen: Salmonella, Listeria, EHEC Salmonella en E. coli Salmonella enterica en Salmonella typhimurium Listeria en Salmonella Listeria (retours), andere micro-organismen: banale kiemen en Entero’s, maar alles onder controle
Listeria monocytogenes, Salmonella, E. coli 157 Salmonella Salmonella en Listeria monocytogenes Salmonella, Listeria, EHEC alle zoönosen
Hygiëne-indicatoren: Listeria spp. wordt in bepaalde sectoren gebruikt als indicator voor kritische grondstoffen MICROACTION OVERLEGMOMENT
PAGINA 3 | 6
In sommige bedrijven uit de zuivelsector
Swabs op karkassen en rodac-plaatjes op handvaten, deuren, etc. Coliformen, Entero’s (droge levensmiddelen) Enterobacteriaceae en E. coli indicator kiem E coli (hoger dan EHEC)
VRAAG 2: WELKE FOCUS WORDT ALS BELANGRIJKSTE GEACHT IN DIT PROJECT: 1) BESTRIJDING VAN DE PATHOGEEN EN/OF (HYGIËNE)-INDICATOR IN DE PRODUCTIEOMGEVING OF 2) BEHEERSING VAN GROEI OP HET LEVENSMIDDEL?
Prioritair = ‘1’, doch ook niet zonder ‘2’ Focus op ‘1’ Focus op ‘1’: daarbij specifiek aandacht voor grondstof (insleep via levend dier) Bv. Wat doet systeem alternatieve huisvesting (meer kans insleep salmonella en E coli?) Focus op ‘1’: waarbij doelstelling ligt op beheersing alvorens bestrijding (=> indicator omgeving) Focus op ‘1’, beheersing groei op levensmiddel is immers geborgd door zeer goede snelkoeling en verdere koele keten
Beide hangen vast aan elkaar, maar prioriteit aan productieomgeving Beheersing productie-omgeving In kader van preventie zal omgevingscontrole het belangrijkst zijn Focus op ‘2’ Focus op omgeving – bv routes aanpassen / uit grondige sampling pijnpunten identificeren en bemonsteren
Beide Omgevingsfactoren zuivelindustrie te verschillend van deze van vleesverwerking (deelname dus geen toegevoegde waarde)
VRAAG 3: WELKE MAATREGELEN ZIJN ER IN HET VERLEDEN REEDS GENOMEN OM DE PROBLEEM PATHOGENE MICRO-ORGANISMEN EN/OF (HYGIËNE)-INDICATOREN TE REDUCEREN OF ZOU U IN DE TOEKOMST WILLEN NEMEN?
HACCP risico-analyse R&O optimaliseren R&O, logistiek slachten, analyse op levende dieren die binnenkomen Zeer goede opleiding personeel, nieuwe hygiënesassen (alcohol desinfectie) Zeer goede sterilisatoren, herhaalde staalnames op Listeria en Rodac-plaatjes Audit biofilm + bioremediëring (verlenging houdbaarheid vis- en vlees al meermaals aangetoond) Voor persistente contaminatie hebben wij gasvormige chloordecontaminatie technologie ontwikkeld die wettelijk toegelaten is, zorgt voor absolute microbiële reset
Temperatuursbeheersing, reiniging & desinfectie Droge reiniging (droge levensmiddelen), verder geen specifieke acties Reiniging
WAT ZIJN DE MOEILIJKHEDEN BIJ DE BESTRIJDING VAN DERGELIJKE MICROORGANISMEN? Biofilms Vals negatieven MICROACTION OVERLEGMOMENT
PAGINA 4 | 6
Overvloedig watergebruik en resten, slechte afvoer, gecontamineerde grondstoffen
VRAAG 4: IN WELKE MATE WORDEN DATA VAN PATHOGENEN EN INDICATOREN IN DE OMGEVING BIJGEHOUDEN? KUNNEN DEZE DATA ANONIEM GEBRUIKT WORDEN IN HET ONDERZOEK?
Data beschikbaar over de laatste 20 jaar Ja We zullen dit overwegen Ja: interne data zijn obv sneltesten + aangevuld met analysen door externen Ja: E. coli 157 wordt om de 14 dagen gedaan, andere analyses 5 karkassen per jaar, rodacplaatjes (8 x per jaar)
FEBEV: data van monitoring plan, bevat anonieme info (type bedrijf) DGZ heeft ook nuttige data hygienogrammen + biofilmvorming
VRAAG 5: WENST U DAT HET BIOFILMVORMING POTENTIEEL EN DE GEVOELIGHEID T.O.V. DESINFECTANTIA ONDERZOCHT WORDT BIJ DE KARAKTERISATIE VAN LISTERIA?
Dit is inderdaad wenselijk (moet blijken uit KILLFILM project) Neen Dit is minder relevant Ja Ja Afhankelijk van het tijdskader: voor beperkte case toe te passen
ANDERE VRAGEN Beperkt het project zich tot vlees) en vis-verwerkende bedrijven? Uitbreidingsmogelijkheden tot Cornet project: is niet besproken geweest
CONCLUSIES EN ACTIES CONCLUSIES Samensmelting van ToolListMeat en MICROACTION lijkt aangewezen, daaruit volgen dan onderstaande acties:
ACTIES WAT
WIE *
DEADLINE
Samenzitten onderzoekers ToolListMeat en MICROACTION
KI
27 maart
Verslag naar deelnemers overlegmoment en geïnteresseerden
FF
31 maart
Herwerkt voorstel ToolListMeat + MICROACTION opmaken en overmaken aan FF (mail naar Stefan Coghe)
KI
31 maart
Aangepaste deelnameovereenkomst opmaken (belangrijk: naam herwerkt voorstel)
FF
1 april
MICROACTION OVERLEGMOMENT
PAGINA 5 | 6
Herwerkt voorstel ToolListMeat + MICROACTION op online tool
FF
1 april
Herwerkt voorstel ToolListMeat + MICROACTION communiceren naar en overleggen met deelnemers overlegmoment en geïnteresseerden
KI
Begin april
Deelnameovereenkomst invullen en tekenen indien geïnteresseerd in dit project en bereid om cofinanciering te dragen
B
4 mei
* KI = kennisinstellingen, B = bedrijven, FF = Flanders’ FOOD
MICROACTION OVERLEGMOMENT
PAGINA 6 | 6
