MVO verslag 2014
MVO VERSLAG 2014
1
Inhoudsopgave 1 Ketendenken
3 3 4 6
2 Wie is Bavaria
7 7 10 11 13
3 Onze doelen
14
4 Hoe ziet ons speelveld eruit?
18 18 20 22
5 Onze vijf pijlers
24 24 32 37 40 46
6 Brouwproces
48
7 Dilemma’s
50
8 Projecten
52
9 Colofon
58
10 Bijlagen
59 59 63 65 67 70 75 83 84
1.1 Stakeholders 1.2 Dialoog in 2014 1.3 Online stakeholderomgeving
2.1 Voorwoord 2.2 Ethisch gedrag & compliance 2.3 Strategie, visie & beleid 2.4 Positieve bijdrage aan de maatschappij
4.1 De keten van Bavaria 4.2 Bavaria internationaal 4.3 Hoe wij MVO borgen
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5
Zorg voor mens & omgeving Verantwoord omgaan met water Zuinig met energie Duurzaam ketenbeheer Verantwoord alcoholgebruik
Bijlage 1: De Bavaria organisatie Bijlage 2: Verslag, scope en verantwoording Bijlage 3: Stakeholder engagement Bijlage 4: Milieu data Bijlage 5: Sociale data Bijlage 6: GRI Index Bijlage 7: Afkortingen en begrippen Bijlage 8: Certificaat Lloyds
MVO VERSLAG 2014
2
1 Ketendenken
1.1 Stakeholders We hebben als familiebedrijf een lange historie en intensieve verbindingen met onze directe en indirecte omgeving. We beïnvloeden die omgeving, maar omgekeerd beïnvloedt zij ons ook. We moeten dus actief luisteren naar onze omgeving om ons eigen bestaansrecht te garanderen én goed voor de samenleving te zorgen. Bavaria opereert binnen een groter geheel; onze keten. We zijn ons ervan bewust dat we in die keten vooral ook samen met anderen het verschil kunnen maken. Veranderen doe je immers niet alleen. In gesprek gaan met partners en belanghebbenden is daarmee een essentieel onderdeel van onze bedrijfsvoering. Samen vormen we een beeld van Bavaria’s rol in de maatschappij en de wijze waarop wij positief aan die maatschappij kunnen bijdragen. Onze visie: zonder stakeholders geen Bavaria Tot onze stakeholders rekenen we onder meer klanten, medewerkers, leveranciers, omwonenden, maatschappelijke organisaties, de familie Swinkels, dochterondernemingen/ deelnemingen, brancheverenigingen en overheden. Maar ook het algemene publiek en de maatschappij zien we als stakeholder.
Ook biedt het kansen voor nieuwe vormen van samenwerking, innovatie samen met partners en het samen bereiken van doelen. In onze projecten werken we veel samen met onze belanghebbenden. Een goed voorbeeld is onze samenwerking met lokale partijen in het ‘Boer Bier Water’ project waarin we samen proberen de grond- en waterkwaliteit in de omgeving gezond en zuiver te houden. Ook in 2014 hebben we weer met veel partijen gesproken en gezocht naar nieuwe partners en mogelijkheden tot samenwerking. Extra trots zijn we op de dialoog rondom onze nieuwe afvalwatervergunning, waarin we samen met onder meer lokale agrariërs hebben opgetreden. Lees er hier meer over. De stakeholderdialoog is een belangrijke vorm van input voor ons beleid op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en onze bedrijfsstrategie. Waar nodig passen we dit aan op basis van de resultaten en conclusies uit de dialoogsessies. Meer informatie over onze stakeholders vindt u in bijlage 3.
Stakeholders zijn essentieel voor ons voortbestaan. We gaan de dialoog aan en brengen verwachtingen in kaart. Dat helpt bij het stellen van de goede prioriteiten en het nemen van beslissingen en maakt dat we samen met anderen verder kunnen verduurzamen en onze positieve bijdrage aan de maatschappij kunnen vergroten. En dat vertaalt zich weer direct en indirect terug in onze verkopen en reputatie.
MVO VERSLAG 2014
3
1.2 Dialoog in 2014 Klanten We hebben afgelopen jaar extra ingezet op de dialoog met onze klanten. We hebben dit jaar veel gesproken met hoteleigenaren over MVO en de duurzaamheid van onze producten. Hoteleigenaren gaan steeds bewuster om met duurzaamheid, niet in de laatste plaats omdat vanuit duurzaamheidcertificering voor de sector (Green Key) vragen en eisen worden gesteld aan duurzaamheid van producten. Zo ook aan het bier dat wij hen leveren. We gaan actief de dialoog aan om verwachtingen te peilen en te kijken hoe wij hier met onze producten goed op in kunnen spelen. Om onze samenwerking kracht bij te zetten hebben we in 2014 meerdere hoteleigenaren onze MVO-verklaring gegeven, gebaseerd op de ISO 26000 richtlijn. Een bijzondere dialoog die we in 2014 voortzetten, is de dialoog met een aantal grote Zuid-Afrikaanse retailers. Samen hebben we een project opgezet rondom het tegengaan van het stropen van neushoorns, en het alcoholmisbruik in de natuurparken. Consumenten De dialoog met consumenten opzoeken was in 2014 één van onze speerpunten. Om MVO voor de consument toegankelijker te maken, lanceerden we een online duurzaamheidplatform en publiceerden hier ons MVO-verslag. We vinden het belangrijk om consumenten bewust te maken van onze duurzame activiteiten en hen de kans te geven actief met ons mee te denken. Onder #ikbrouwmee hebben we consumenten en overige stakeholders actief uitgenodigd om reacties, verbetermogelijkheden en ideeën aan ons door te geven. We hebben zowel leuke als nuttige reacties ontvangen en zijn daar mee aan de slag gegaan. Hier lees je er meer over. Leveranciers & transporteurs We hebben een heel nauwe samenwerking met Holland Malt. Samen met Holland Malt onderzochten we de mogelijkheden voor het verduurzamen van de gerstteelt bij enkele grote Franse producenten. Holland Malt heeft samen met de Franse leveranciers een programma op gesteld voor verduurzaming van de gerstteelt. In 2015 willen we dit verder ontwikkelen. Ook hebben we onze ervaringen met ISO 26000 uitgewisseld, zodat we er allebei van kunnen leren. Daarnaast speelt Holland Malt als gerstteler een belangrijke rol in het ‘Boer Bier Water’ project. Met onze transporteurs, o.a. Samskip, Simon Loos en Van
MVO VERSLAG 2014
den Heuvel, werken we nauw samen op het gebied van de verdere verduurzaming van onze logistiek. In 2014 hebben we de internationale transporten op aardgas naar ons Franse warehouse uitgebreid. We komen jaarlijks meerdere keren samen om doelstellingen op het gebied van brandstofreductie en CO2 uitstoot te bepalen en te onderzoeken welke vervolgstappen we kunnen zetten. Lees meer over duurzaamheid van onze logistiek en de activiteiten in 2014 in ‘Duurzaam ketenbeheer’. Medewerkers Onze medewerkers worden structureel betrokken bij belangrijke bedrijfsontwikkelingen. In 2014 hebben we medewerkers benaderd om mee te denken over de inhoud en vormgeving van onze nieuwe MVO-strategie. Ook stond MVO op de agenda tijdens het overleg met de ondernemingsraad (OR). De OR vindt naast arbeidsomstandigheden, energie- en waterbesparing ook de relatie met de omgeving erg belangrijk. Branche- en sector initiatieven We zijn actief lid van het branche-initiatief ‘De Nederlandse Brouwers’, de overkoepelende organisatie die de belangen behartigt van acht in Nederland gevestigde bierbrouwerijen. Duurzaamheid is één van de belangrijkste thema’s. Samen met ‘De Nederlandse Brouwers’ zijn we een initiatief gestart om een zogenaamde levenscyclusanalyse (LCA) te maken van het verpakkingsmateriaal. Dat houdt in dat we voor alle fases in de levensduur van verpakkingsmateriaal, van de productie tot de afvalverwerking, gaan kijken wat de impact op milieu en klimaat is. We verwachten hiermee nog beter inzicht te krijgen in de milieuvriendelijkheid van de verpakkingen en daardoor ook verdere verbeteringen door te kunnen voeren. Lees meer over duurzaamheid van onze verpakkingen in ‘Duurzaam ketenbeheer’. Samen met Eneco werken we aan project Blue Horeca, om horecagelegenheden in Nederland verder te verduurzamen en te besparen op energieverbruik. In 2014 overlegden we met de RVO over mogelijkheden voor financiering van het project. We stelden samen met Eneco een plan van aanpak op voor het uitrollen van een duurzaamheidscheck onder horecaondernemers. Ook is er een tool ontwikkeld waarmee horeca-accountmanagers op een eenvoudige manier een schatting kunnen maken van het energieverbruik (referentie). Indien deze schatting niet overeenkomt met het werkelijk verbruik, kan met behulp van een energiescan de energiebesparingmogelijkheid in beeld gebracht worden.
4
Door organisatorische wijzigingen binnen de horeca afdeling en andere prioriteiten is het project in 2014 tijdelijk gestopt. In 2015 bekijken opnieuw de mogelijkheden om het verder uit te rollen. Lokale initiatieven Het grootste multi-stakeholder project dat we lokaal uitvoeren is ‘Boer Bier Water’. Hier werken we samen met de ZLTO Gemeente Laarbeek, Waterschap Aa en Maas, Holland Malt, Rijkswaterstaat en natuurlijk de boeren. Maar er zijn meer lokale organisaties waar we mee praten en samenwerken over de inrichting van de omgeving van de brouwerij, zoals de lokale Rabobank en het IVN / Laarbeeks landschap. In 2014 spraken we met hen over het herstellen van een ven en het omleggen van enkele wandelpaden op een aantal van onze bospercelen. Met een aantal lokale bedrijven, allen gevestigd aan het Wilheminakanaal, zijn we verenigd in Stichting Berzob. Jan-Reinier Swinkels is voorzitter van deze stichting. Berzob streeft naar een optimaal gebruik van de waterwegen in Zuidoost-Brabant en lobbyt al enkele jaren voor de verbreding van het Wilhelminakanaal. In 2014 is de knoop doorgehakt en is gestart met het verbreden en verdiepen van een bocht in het kanaal bij Beek en Donk, waardoor bredere en langere schepen over het water kunnen worden vervoerd. Het resultaat is milieuvriendelijker transport en een betere multimodale bereikbaarheid van de regio. Lees er hier meer over.
honderden recreanten hebben hier gebruikt van gemaakt. In 2015 gaan we een nieuwe ‘Boer Bier Water’ fietsroute uitzetten. Conclusie De stakeholdergesprekken en –informatie van 2014 bevestigen dat we op de juiste weg zijn met MVO en dat we de afgelopen jaren met onze MVO-strategie de goede onderwerpen hebben geadresseerd. We hebben in 2014 ook veel met stakeholders gesproken over de toekomst en onze nieuwe MVO-strategie. We kijken daarin niet alleen naar verbetering van onze eigen bedrijfsvoering, maar ook nadrukkelijk naar het vergroten van onze maatschappelijke bijdrage, bijvoorbeeld door samenwerking met onze stakeholders. De input van de dialoog gebruiken we om onze nieuwe strategie vorm te geven en verder aan te scherpen, bijvoorbeeld met nieuwe thema’s zoals biodiversiteit, circulaire economie, food waste, levenscyclusanalyses (LCA’s) en consumenteninformatie die uit de dialoog naar voren kwamen. In 2015 willen we onze dialoog met stakeholders voortzetten en onze nieuwe MVO strategie bij hen verifiëren. Daarbij staat MVO centraal. Meer informatie over onze stakeholders vindt u in bijlage 3.
Daarnaast werken we al jaren actief en naar volle tevredenheid samen met de lokale organisatie Atlant Groep; wij bieden arbeidsplaatsen voor mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt en Atlant helpt ons de juiste arbo-omstandigheden te creëren. Gemeente Laarbeek en andere overheden We werken graag en goed samen met de Gemeente Laarbeek. Dit jaar hebben we de gemeente vooral gesproken over het verbeteren van lokale infrastructuur, het verdiepen van het Wilhelminakanaal en de Watermaand. Juni Watermaand is een jaarlijks initiatief van de gemeente. Het doel is om inwoners van de gemeente Laarbeek bewust te maken van het belang van (schoon) water. Bavaria is één van de hoofdsponsors van de Watermaand. In 2014 hebben we samen met de andere partijen een fietstocht georganiseerd langs de ‘Boer Bier Water’ projecten. Enkele
MVO VERSLAG 2014
5
1.3 Online stakeholderomgeving Wat vind jij? De wereld is niet perfect en wij zijn dat ook niet. In onze dagelijkse praktijk en activiteiten lopen we tegen dilemma’s aan. Onderwerpen die we moeilijk vinden of die tegenstrijdig zijn. In elk geval hebben wij er niet direct een oplossing voor. We zijn er open over, ook omdat we hopen oplossingen te vinden door samen te werken met anderen.
Wel heeft de vraag ons aan het denken gezet voor wat betreft de toekomst van duurzame energie. We zijn inmiddels bezig met het ontwikkelen van een nieuwe duurzaamheidsstrategie, waarin de borging van duurzame energie op de lange termijn meegenomen wordt.
Wat gebeurt er met de reacties? In 2014 riepen we onze stakeholders op om met ons mee te denken via #ikbrouwmee. Na deze oproep zijn er verschillende ideeën, klein en groot, bij ons binnengekomen. We waren blij verrast door alle creatieve en strategische inzichten die we mochten ontvangen. Uiteraard zijn niet alle suggesties (direct) uit te voeren, maar iedereen kan in ieder geval rekenen op een inhoudelijke reactie van onze kant. Dank aan iedereen die een bijdrage heeft geleverd!
Een greep uit de andere #ikbrouwmee ideeën • In ieder dorp een kleine Bavaria brouwerij Ú binding met lokale afnemers • Opwaardering Brabantse kanalen Ú meer vervoer over water • Duurzaamheidsambitie naar netto-positieve impact Ú voor ieder biertje een extra kubieke meter schoon water • Vierkante / rechthoekige flesjes Ú lucht vervoeren is zonde!
Praktijkvoorbeeld #ikbrouwmee Dhr. Daalder stelde ons de vraag waarom Bavaria geen gebruik maakt van windmolens voor het opwekken van groene energie. Dit zou bijvoorbeeld samen met inwoners in Brabant, die dan mede-eigenaar kunnen worden, opgezet kunnen worden.
Met dank aan dhr. Daalder!
Mede naar aanleiding van de reactie van dhr. Daalder hebben we het inzetten van windmolens nog eens in overweging genomen. Bavaria heeft zich altijd gericht op het zo zuinig mogelijk omspringen met energie en niet op het opwekken van zoveel mogelijk groene energie. Om die reden hebben we het plaatsen van windmolens altijd buiten beschouwing gelaten. Echter, je kunt niet eeuwig besparen en windmolens zouden dan alsnog uitkomst kunnen bieden. Bij nadere bestudering bleek dat Bavaria zich in een van de meest windluwe delen van Nederland bevindt. Windmolens zouden in ons geval alleen rendabel zijn als ze heel hoog zijn. En dat was voor ons net iets te veel van het goede. We willen ons uitzicht en dat van omwonenden in onze mooie groene omgeving niet belemmeren met het plaatsen van zeer hoge windmolens.
MVO VERSLAG 2014
6
2 Wie is Bavaria
2.1 Voorwoord We kijken met een gevoel van trots terug op het brouwjaar 2014. Het was niet alleen een jaar van groei, maar ook een jaar van herbezinning en inspiratie. We formuleerden een nieuwe missie en visie en legden ons geloof vast in een manifest. Hierin staat zwart op wit hoe we in de toekomst als Bavaria naar buiten willen treden. Het is geen toeval dat genieten, familiewaarde en verbinding maken daarin kernwaarden zijn. We zoeken ook meer en meer de verbinding met MVO in onze missie, visie en activiteiten. Dat betekent voor ons niet alleen het goed op orde hebben van ons eigen duurzame huis, maar juist ook het vergroten van onze bijdrage aan de maatschappij door onze kernwaarden actief uit te dragen. Terugblik 2014 Ondanks dat de biermarkt in Nederland nog steeds onder druk staat, hebben we een goed jaar achter de rug. Het nettoresultaat steeg met € 9,2 miljoen naar € 24,7 miljoen. Vooral in de retail steeg onze omzet en ons afzetvolume. De mooie zomer en het WK droegen daar natuurlijk aan bij, maar de omzetimpuls was vooral te danken aan de introductie van Bavaria 0.0 Fruity Rosé en 0.0 Radler Lemon. De 0.0% categorie zorgt er voor dat ook veel niet-bierdrinkers Bavaria ontdekken. Ook in de rest van Europa en op de wereldwijde markt was 2014 een goed jaar. Net als op onze thuismarkt groeide ook hier het alcoholvrije en laag-alcoholische segment het hardst. Maar de groei werd ook gestuwd door het speciaalbiersegment.
MVO VERSLAG 2014
Ons Manifest Waar we in geloven Wij zijn de familie Swinkels. We zijn nieuwsgierige bierbrouwers. Bier en brouwen zit in onze genen. Er zit meer dan alleen bier in een flesje. Het begint met ons gezamenlijke, diepe gevoel voor kwaliteit. Ons bier brengt gezelligheid, plezier, mensen bij elkaar. Goed bier alleen is voor ons niet genoeg. We willen invloed in de wereld van bier. Daar zetten we alles voor in wat we hebben: onze mensen, onze middelen, ons hele hart. Van huis uit hebben we meegekregen om voorop te lopen, onze eigen koers te varen, de wereld in te gaan, door te zetten. Met iedereen die bij de familie hoort. Deze eigenschappen geven zich als vanzelf door. Die merk je, die voel je, die leef je. Daarom durven we meer, samen. Wat er ook gebeurt. Een omgeving om onszelf te zijn, eigen te zijn, eigenzinnig zelfs. Zo verleggen we grenzen, hebben we grenzen verlegd, elke keer opnieuw. Dit doet niemand ons na. Dat maakt ons bier werelds. Zo kunnen we de brouwerij nog mooier doorgeven dan ze nu al is. De familie Swinkels
7
aan 2013, bijvoorbeeld door het warmer lageren van bier en het efficiënter inzetten van onze WKK-installatie.
Onze Missie Waar we voor staan We willen de wereld laten genieten van ons bier. Onze Visie Waar we voor gaan Een wereldwijde brouwer met worteling in lokale grond.
En we hebben in 2014 onze grenzen nog verder verlegd; naar Ethiopië. We bouwen daar, samen met bijna achtduizend Ethiopische aandeelhouders, aan een nieuwe brouwerij, Hebesha Breweries. Natuurlijk gaan we ook in Habesha op een zo duurzaam mogelijke wijze bier brouwen; we combineren onze Nederlandse kennis en ervaring met de lokale kennis en gebruiken. In 2015 komt Habesha-bier voor het eerst op de markt. We hopen dat het voor het gevoel van verbroedering zal zorgen waar de naam Habesha voor staat. Lees hier meer over het project. Zoals ons manifest al aangeeft is goed bier alleen voor ons niet goed genoeg. We willen bijvoorbeeld ook dat het verantwoord tot stand komt. Vandaar dat duurzaamheid al jaren een rol speelt bij de investeringen die we doen en de besluiten die we nemen. We concentreren ons hierbij nog altijd op vijf thema’s: zorg voor mens en omgeving, verantwoord omgaan met water, zuinig met energie, duurzaam ketenbeheer en verantwoord alcoholgebruik. Op het duurzaamheidgebied mogen we weer meerdere successen vieren, de meesten niet alleen, maar samen met onze partners en leveranciers. Zo hebben we binnen Lean and Green Barge onze transportvolumes via de binnenvaart en het spoor verder weten te vergroten. We hebben in de verduurzaming van ons transport zulke grote vorderingen gemaakt dat we in 2014 als één van de eerste Nederlandse bedrijven onze tweede Lean and Green ster hebben mogen ontvangen. Dat we nog niet klaar zijn met verduurzamen blijkt wel uit het feit dat we met Connekt praten over de eisen voor een nog te ontwikkelen derde Lean & Green ster. Lees er meer over in het onderdeel Duurzaam ketenbeheer. Ondanks de toegenomen vraag naar speciale producten, waardoor wij kleinere batches moeten draaien, wisten we het energieverbruik in 2014 met 127 MJ/hl gelijk te houden
MVO VERSLAG 2014
Onder de noemer ‘Boer Bier Water’ zorgen we er, samen met lokale boeren en andere partijen, nog steeds voor dat de lokale water- en bodemkwaliteit verbetert en verdroging wordt tegengegaan. Dankzij het project kon bovendien voor het tweede jaar brouwgerst worden geoogst in Laarbeek (ca.128 ton). Bij de brouwerij hebben we in 2014 ook weer een 5 ha groot perceel met wintergerst ingezaaid. In 2014 verscheen ons eerste volledig digitale verslag op ons online duurzaamheidplatform. Via de twittercampagne #ikbrouwmee vroegen we stakeholders actief om met ons mee te denken over duurzaamheid en hun mening te delen. We ontvingen inspirerende, motiverende en innovatieve ideeën en zijn daar mee aan de slag gegaan. Lees er hier meer over. Het kan altijd beter Er zijn natuurlijk altijd zaken die beter kunnen. We vinden het belangrijk om hier open over te zijn en met anderen over te praten. Bijvoorbeeld omdat we maar al te vaak merken dat de oplossing voor uitdagingen in de samenwerking met anderen is te vinden. Maar ook het sterker verankeren van MVO in de bedrijfsstrategie moet ons een stabiele basis bieden voor een meer structurele en eenduidige aanpak van uitdagingen en dilemma’s, bijvoorbeeld tussen financiële keuzes en maatschappelijke consequenties. We willen verantwoord en efficiënt omgaan met water én energie, maar zien in de praktijk vaak dat maatregelen óf gunstig zijn voor ons watergebruik óf gunstig voor ons energieverbruik. We blijven zoeken naar maatregelen om zowel watergebruik als energieverbruik te blijven reduceren, maar het vinden van win-win oplossingen blijft moeilijk. Door de steeds verder vergrijzende werknemerspopulatie, worstelen we ook met het duurzaam inzetbaar houden van onze medewerkers. We nemen onze verantwoordelijkheid en vinden de zorg voor onze mensen belangrijk. De komende tijd willen we daarom niet alleen intern zoeken naar oplossingen, maar ook onze blik verder verbreden. En bekijken we waar we externe samenwerkingen aan kunnen gaan om onze mensen aan het werk te houden. Lees hier meer over de dilemma’s die wij in ons werk tegen komen.
8
Vooruitblik 2015 We vervolgen onze ingeslagen weg in 2015 en hebben een hoge verwachting van het alcoholvrije en laag-alcoholische segment. Ondanks dat we nog veel werk moeten verzetten en ons MVO beleid grondig herzien wordt, hebben we veel vertrouwen in de toekomst. Het manifest en onze nieuwe missie en visie geven ons richting en laten zien waar we als organisatie voor staan. In 2015 willen we onze nieuwe MVO-strategie lanceren, zodat we ook in de toekomst tot de top van duurzame brouwerijen blijven behoren en onze kernwaarden actief kunnen uitdragen en zo kunnen bijdragen aan de maatschappij. Lieshout, 15 april 2015
Ing. J.R.A.S.E. Swinkels, voorzitter P.J.F. Swinkels Ir. C.A.S. Swinkels Drs. F.A.M. Swinkels Drs. P.J.J.M. Swinkels
MVO VERSLAG 2014
9
2.2 Ethisch gedrag & compliance Uiteraard voldoen we aan verplichtingen We vinden het vanzelfsprekend dat we ons houden aan alle eisen op het gebied van arbo, productie, milieu en voedselveiligheid. We hebben een managementsysteem opgezet dat ons in het kader van ISO 26000 helpt met het bijhouden van alle relevante wet- en regelgeving. Het register wordt jaarlijks geactualiseerd. Eén van onze belangrijke verplichtingen richting consumenten is informatievoorziening over de producten. Voor al onze producten gelden regels voor etiketten, labels, maar ook voor onze marketinguitingen. In onze communicatie naar consumenten is de Reclamecode voor Alcoholhoudende drank leidend. Bavaria voldoet aan al deze regels. Ook communiceren we over de voedingswaarde van al onze producten Vragen van consumenten over ingrediënten of andere productinformatie, worden door de afdeling Consumenten Service beantwoord.
Initiative opgenomen in de Compliance Manual. Het Supply Chain Initiative is een Europees initiatief tot het invoeren van een Gedragscode Eerlijke Handelspraktijken in de agrofoodketen. Meer informatie over dit initiatief van FoodDrinkEurope vind je hier. Daarmee gaan we verder dan wat wettelijk wordt voorgeschreven. Begin 2015 zijn we verder gegaan met het uitrollen van de nieuwe Manual en het opzetten van een training voor alle betrokken medewerkers.
Doelen 2015
• Uitrollen van de nieuwe compliance manual en het trainen van alle betrokken medewerkers.
Enkele incidenten Helaas hebben we enkele incidenten gehad met onze waterzuivering, waarbij we te maken kregen met onverwachte lozingen van interne processtromen op de waterzuivering. Het verontreinigde water is deels terecht gekomen in enkele vijvers op en rondom ons terrein en heeft daar een zuurstoftekort in het water veroorzaakt. Helaas met de dood van een aantal grote karpers tot gevolg. Gelukkig is er door deze incidenten geen verdere milieuschade opgetreden. We hebben direct actie ondernomen, door plaatbeluchters in te zetten om het zuurstofgehalte van het vijverwater omhoog te krijgen. Daarnaast hebben we in de brouwerij en bij de waterzuivering maatregelen genomen om herhaling in de toekomst te voorkomen, zoals het actiever monitoren van het fosfaat- en zuurstofgehalte in ons afvalwater en het aan de voorkant signaleren van eventuele problemen (eerder in het zuiveringsproces). Uiteraard hebben we alle incidenten gemeld bij het waterschap. Vernieuwing Compliance Manual Al sinds geruime tijd hebben we een Compliance Manual voor ons bedrijf en onze medewerkers waarin onze omgang met integriteit en mededinging centraal staan. Uit de dialoog met enkele van onze grootste stakeholders (waaronder retailers) bleek dat zij graag een aanscherping van de Compliance Manual zagen op het gebied van ethiek en eerlijk handelen. In 2014 hebben we daarom de Compliance Manual uitgebreid en verbreed met deze punten. Zo zijn de Principles of Good Practice van het Europese Supply Chain
MVO VERSLAG 2014
10
2.3 Strategie, visie & beleid Duurzame koploper worden en blijven Als familiebedrijf zit duurzaam ondernemen ons in het bloed. We werken volgens de filosofie dat we de brouwerij in bruikleen krijgen van onze kinderen en kleinkinderen. Dat betekent dat we over de generaties heen kijken en investeren in duurzaam ondernemen, zodat we het bedrijf op de best mogelijke manier door kunnen geven aan de volgende generatie. Het is onze ambitie om in onze sector een duurzame koploper te worden en te blijven. We willen vooroplopen op het gebied van duurzame innovaties en ondernemend blijven met een goede balans tussen mens, milieu en marge (People, Planet en Profit). We zoeken bewust naar een optimale bijdrage aan de maatschappij, vanuit onze overtuiging dat we een grote toegevoegde waarde voor de samenleving kunnen hebben. Samenwerking is de spil Alles draait om samenwerking met onze interne en externe stakeholders. We werken samen met onze stakeholders aan een sterk, innovatief en ondernemend Bavaria. We gaan actief in dialoog met de buitenwereld om samen de optimale oplossingen voor een duurzame bedrijfsvoering te vinden. Het is onze overtuiging dat we alleen het maximale uit onszelf kunnen halen en uit de manier waarop wij waarde toevoegen aan de samenleving, als we ook de dialoog aan gaan met al onze belanghebbenden. Nog sterker bijdragen aan de maatschappij en onze omgeving De ‘Trias Bavarica’ is sinds 2010 leidend geweest bij al onze activiteiten en investeringen. We hebben in 2013 en 2014 met meerdere stakeholders gesproken over ons MVO-beleid en de Trias Bavarica en zijn tot de conclusie gekomen dat we toe zijn aan een volgende stap. We willen MVO sterker verbinden met onze bedrijfsstrategie, ons richten op de onderwerpen waar we een grote impact hebben en actief onze positieve bijdrage aan de maatschappij versterken. Natuurlijk blijft het verder verbeteren van onze interne processen en duurzaamheid een belangrijk speerpunt, maar we zullen daarnaast meer focus leggen op het verkennen en vergroten van onze positieve impact op de maatschappij. In 2014 zijn we gestart met het vormgeven van onze nieuwe MVO-strategie, onder meer door een marktstudie te doen naar belangrijke ontwikkelingen in de sector en verschillende workshops te organiseren voor betrokken medewerkers
MVO VERSLAG 2014
en de directie. Een belangrijke verwachting van deze stakeholders is dat de nieuwe MVO-strategie duidelijker verbonden moet zijn met de waarde en rol van Bavaria in de maatschappij. Familiewaarde, verbinding mogelijk maken en genieten zijn daarbij belangrijke kernwoorden. Ook in de nieuwe strategie vormt ISO 26000 een belangrijk uitgangspunt. Het proces om tot een nieuwe MVO-strategie te komen, duurt langer dan we voorzien hadden. Dat wordt voor een groot deel veroorzaakt doordat we veel stakeholders raadplegen en ook in dit proces weer nadrukkelijk de samenwerking opzoeken. Ook blijkt het lastiger dan we van te voren hadden gedacht om de MVO strategie te integreren in onze bedrijfsstrategie. De cultuurverandering die dat met zich meebrengt, gaat niet over één nacht ijs. We verwachten de nieuwe strategie in de loop van 2015 af te ronden. Maar tot die tijd ons huidige MVO-beleid Ons MVO-beleid is gestoeld op de richtlijn ISO 26000 die we sinds 2010 als basis hanteren. Het MVO-beleid is onder andere gebaseerd op risico’s en mogelijkheden van MVO voor de uitwerking van de bedrijfsstrategie. In dialoog met onze stakeholders en de organisatie, hebben we in 2011 vijf thema’s benoemd die samen de spil van ons MVO-beleid vormen: • Zorg voor mens en omgeving • Verantwoord omgaan met water • Zuinig met energie • Duurzaam ketenbeheer • Verantwoord alcoholgebruik. De invulling van de MVO-thema’s is gebaseerd op de ‘Trias Bavarica’ die we in 2010 vormgaven. Deze set van principes houdt in dat we: 1. Een bewuste keuze maken voor de activiteiten die we uitvoeren; de zuinigste manier kan zijn een activiteit niet te doen 2. Als we een activiteit doen dan willen we deze zo duurzaam mogelijk uitvoeren 3. Het deel van de activiteit dat niet duurzaam uitgevoerd kan worden, voeren we zo efficiënt mogelijk uit.
11
Meer interactie met onze doelgroep Weten wat onze stakeholders van ons verwachten en van ons vinden is voor ons van groot belang. Zij vormen het bestaansrecht van ons bedrijf en we willen hun inzichten en verwachtingen graag gebruiken om verder te verbeteren, te innoveren en nieuwe samenwerkingen op te starten. Daarom hebben we in 2014 een nieuw online platform voor ons verslag gelanceerd. Consumenten en andere maatschappelijke actoren kunnen daar op een eenvoudige en aantrekkelijkere wijze zien hoe Bavaria invulling geeft aan duurzaamheid en op welke wijze wij actief bijdragen aan het verder verduurzamen van onze productie en de maatschappij. We startten onder #ikbrouwmee een Twittercampagne waarin we consumenten aanspoorden aan om mee te denken over initiatieven die bijdragen aan een duurzame toekomst. We hebben veel positieve reacties ontvangen op het verslag en hebben van meerdere mensen tips en ideeën toegestuurd gekregen om onze producten nog duurzamer te maken. Lees er hier meer over. In 2015 willen we deze werkwijze voortzetten.
MVO VERSLAG 2014
12
2.4 Positieve bijdrage aan de maatschappij Als familiebedrijf, dat sterk geworteld is in Nederland en de omgeving van Lieshout, is het onze ambitie om positief bij te dragen aan de maatschappij. Vanuit de gedachte dat we onze brouwerij steeds beter en duurzamer willen overdragen aan de volgende generatie, maar ook om bij te dragen aan ons imago als duurzame brouwer en ons bestaansrecht te garanderen. In 2014 zijn we begonnen met het opstellen van een nieuwe strategie waarin maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt verbonden met de kern van ons bedrijf. We willen daarin ons blikveld verbreden; niet langer staat alleen het verduurzamen van onze eigen brouwerij centraal, maar willen we ons meer en meer richten op het in kaart brengen en vergroten van onze toegevoegde waarde voor de samenleving.
In onze nieuwe strategie staat voorop dat we nog meer dan eerst onze identiteit en waarden verbinden aan de onderwerpen en dit ook in toenemende mate breed onder de aandacht van het grote publiek willen brengen. Ons manifest is het startpunt voor de nieuwe MVO-strategie, die we in 2015 willen afronden en lanceren.
De kracht van ons bedrijf schuilt in onze familiewaarden en lange termijn focus; we zijn een hecht bedrijf en we houden van genieten. Het is voor ons dan ook vanzelfsprekend dat we deze waarden dichter naar de samenleving willen brengen. Genieten mogelijk maken en verbinding faciliteren zijn onderwerpen waarbij wij ons thuis voelen. Op deze onderwerpen hebben we invloed en kunnen en willen we als Bavaria een rol in de maatschappij spelen. Genieten en verbinden doe je bijna nooit alleen, een positieve bijdrage aan de maatschappij leveren net zo min. We kijken dan ook naar onze medewerkers, klanten, consumenten, leveranciers en de maatschappij als geheel. En samenwerkingsverbanden met andere partijen spelen een grote rol in onze activiteiten. We willen voortbouwen op onze al bestaande initiatieven, zoals het ‘Boer Bier Water’ project, en de mogelijkheden verkennen van nieuwe initiatieven en samenwerkingsverbanden. Onze alcoholvrije bieren bijvoorbeeld; die stimuleren niet alleen een bewuste omgang met alcohol, maar zijn ook nog eens gezond en laag calorisch en passen daarmee goed in een (sport)dieet. Uit Duits onderzoek, gepubliceerd in Medicine & Science in Sports & Exercise (Scherr et al., 2011), bleek onlangs dat marathonlopers bijna een kwart minder spierklachten hebben als ze drie weken voor en twee weken na de race vier tot zes glazen alcoholvrij bier drinken. Dat is te danken aan de antioxidant polyfenolen in bier, die spierherstel bevorderen. Op dit moment hebben we contacten om nauwer samen te gaan werken met verschillende diëtisten om de gezondheidseffecten van alcoholvrij bier verder te onderzoeken en onder de aandacht van het publiek te brengen.
MVO VERSLAG 2014
13
3 Onze doelen
Thema
Onze organisatie
Stakeholderdialoog
Onze medewerkers
Doelen 2014
Resultaten 2014
Doelen 2015 en verder
Nieuw masterplan MVO opstellen op basis van ISO 26000. De MVO activiteiten beter aan laten sluiten bij de algemene bedrijfsvisie.
Gewerkt aan de ontwikkeling van de nieuwe MVO strategie, o.a. door eigen onderzoek, organisatie workshops en dialoog met stakeholders.
Presenteren van nieuwe MVO strategie die aansluit bij algehele bedrijfsstrategie. Uitbreiden van de MVO strategie naar buitenlandse activiteiten.
Managementsysteem aansluiten bij klanteneisen en in 2014 en 2015 certificeren op basis van IFS.
Gecertificeerd op basis van IFS op 'higher level' niveau en hoogste Bavaria-score ooit behaald. Managementsysteem aangepast op klanteisen, o.a. door verbreding van de compliance manual. MVO prestatieladder gehandhaafd op niveau 4.
Voortzetten certificering MVO Prestatieladder niveau 4 en IFS Higher Level.
Verwachtingen van stakeholders gebruiken voor opstellen nieuw masterplan MVO. Dialoog met stakeholders wordt voorgezet.
Veel stakeholders gesproken of openbare informatie van stakeholders geanalyseerd (zie hoofdstuk stakeholders). Dat heeft gediend als input voor de nieuwe MVO strategie.
Dialoog met stakeholders voortzetten en verder uitwerken op basis van de nieuwe MVO strategie.
PMO wordt voorgezet. Duurzame inzetbaarheid blijft belangrijk thema bij het personeelsbeleid.
PMO wordt voorgezet. Duurzame PMO is uitgevoerd. Projecten inzetbaarheid blijft belangrijk voor stoppen met roken en thema bij het personeelsbeleid. aanbieden gezond voedsel zijn ook uitgevoerd. De fysiotherapeut is actief betrokken bij de inrichting van werkplekken.
Reductie verzuimpercentage naar 3,98% in 2014.
Ziekteverzuim was 5,3%.
Reductie verzuimpercentage naar 4,5% in 2015.
Nul ongevallen met verzuim (eigen werknemers) in 2015, maximaal 6 in 2014.
7 ongevallen met verzuim (eigen werknemers).
Nul ongevallen met verzuim (eigen werknemers) in 2017, maximaal 3 in 2015.
MVO VERSLAG 2014
14
Thema
Doelen 2014
Resultaten 2014
Doelen 2015 en verder
Via diverse projecten (o.a. duurzame inzetbaarheid, energiebesparing) willen we medewerkers uit blijven dagen. Interne communicatie wordt verbeterd, medewerkers worden hier actief bij betrokken.
Nieuwe HR manager aangenomen voor interne communicatie.
Uitwerken nieuwe structuur voor interne communicatie. Instrueren van communicatiemedewerkers.
Employee Value Proposition gemaakt om de unieke eigenschappen van Bavaria als werkgever in kaart te brengen.
Doorontwikkelen van EVP in een Employer Brand en deze actief inzetten in de marketingacties van Bavaria als werkgever.
Onze medewerkers
Thema
Duurzaam ketenbeer en duurzame productontwikkeling
Aanbieden van traineeships. Verbreden compliance manual met focus op eerlijk handelen.
De compliance manual is herzien en uitgebreid met het thema eerlijk handelen.
Medewerkers trainen op het nieuwe compliance manual.
De inzet van medewerkers van Stichting ORO en Atlant continueren.
De samenwerking met ORO en Atlant is gecontinueerd. In 2014 waren steeds tussen de 5 en 15 medewerkers in dienst bij Bavaria.
De inzet van medewerkers van Stichting ORO en Atlant continueren.
Doelen 2014
Resultaten 2014
Doelen 2015 en verder
Verdere uitbreiding van de leveranciersgedragscode bij grondstofleveranciers en leveranciers van niet product gerelateerde materialen en diensten.
71% van het inkoopvolume is afgedekt met een ondertekende gedragscode. Voor grond- en hulpstoffen bedraagt dit zelfs 95%.
Verdere uitbreiding van de leveranciersgedragscode bij grondstofleveranciers en leveranciers van niet product gerelateerde materialen en diensten.
Opstellen van een concrete lijst duurzaamheidscriteria voor alle grond- en hulpstoffenleveranciers. Toetsen van alle gerstcontracten aan duurzaamheidscriteria. Toetsing van alle grondstof- en verpakkingsleveranciers op duurzaam transport. 80% van grondstofleveranciers (gerst, mout, hop en aroma’s) scoort in 2020 minimaal 80% van de maximale duurzaamheidscore.
Lijst met duurzaamheidscriteria voor grond- en hulpstoffen is opgesteld door multidisciplinair team.
Implementatie van de lijst duurzaamheidscriteria voor e grond- en hulpstoffen leveranciers.
20% CO2 equivalent reductie op verpakkingen in 2020 (t.o.v. 2008). In 2014 afspraken actief blijven volgen.
Afspraken gemaakt met leveranciers over nieuwe verpakkingen. Diverse projecten gestart om milieu-impact van verpakkingen te verminderen.
20% CO2 equivalent reductie op verpakkingen in 2020 (t.o.v. 2008. In 2015 een start maken met de berekening van de CO2 impact van verpakkingen.
Handhaven of verbeteren niveau Lean and Green star. Uitvoeren van projecten om milieu-impact van transport te verminderen.
Onze 2e Lean and Green ster is begin 2014 uitgereikt. Lean and Green barge verder uitgebreid en toename gerealiseerd in multimodaal transport.
Handhaven 2e Lean and Green ster. Samen met Connekt nadenken over criteria voor een te introduceren 3e ster.
MVO VERSLAG 2014
15
Thema
Water
Thema
Energie
Doelen 2014
Resultaten 2014
Doelen 2015 en verder
Top 3 positie in de wereldwijde benchmark voor watergebruik bij brouwerijen vanaf 2016.
Er is geen waterbenchmark geweest in 2014.
Top 3 positie in de wereldwijde benchmark voor watergebruik bij brouwerijen vanaf 2016.
Reductie watergebruik met 2-5% per liter bier p/jr.
Watergebruik is toegenomen door de toename in kleine productiebatches en extra nanofiltratie (van 3,5 naar 3,9 l/l).
Reductie watergebruik met 2-5% per liter bier p/jr.
Op biologische wijze voldoen aan wettelijke eisen voor fosfaatemissies van 0,5 mg/liter vanaf 2015. Fosfaatemissie ook onderbrengen in het project Boer Bier Water.
Samen met bevoegd gezag gekomen tot een nieuwe Waterwetvergunning waarin een maximum van 1,2 mg fosfaat per liter afvalwater is afgesproken.
Analysesysteem opzetten om fosfaatemissie (opgelost en gebonden fosfaat) te kunnen volgen.
Duurzaam gebruik van schone waterbronnen met minimale verdrogingeffecten. Voortzetten Boer Bier Water.
Boer Bier Water is voortgezet projectplan is gereed voor de inzet van omgekeerde drainage.
Duurzaam gebruik van schone waterbronnen met minimale verdrogingeffecten. Uitvoeren project “omgekeerde drainage”. Voortzetten Boer Bier Water.
Doelen 2014
Resultaten 2014
Doelen 2015 en verder
Een positie in de wereldtop in wereldwijde benchmark voor energie-efficiency bij brouwerijen in 2015.
Bavaria behoort tot de wereldtop in de benchmark voor energieefficiency bij brouwerijen.
Een positie in de wereldtop in wereldwijde benchmark voor energie-efficiency bij brouwerijen in 2015.
Minimaal 2% vermindering van specifiek energiegebruik (MJ/hl) per jaar tot 2020.
Het specifieke energieverbruik is gelijk gebleven (127 MJ/hl).
Minimaal 2% vermindering van specifiek energiegebruik (MJ/hl) per jaar tot 2020.
Energieverbruik keten zichtbaar maken en verminderen. O.a. ontwikkelen app voor horecaondernemers. Opschalen we het project Blue Horeca. Installatie zuinige koelingen in de Horeca.
Installatie van energiezuinige koelingen en verlichting in de Horeca is voort gezet. Blue Horeca als project is tijdelijk gestopt.
Bij vervanging of nieuwbouw in de Horeca kiezen voor energiezuinige oplossingen.
Aandeel energie van duurzame bronnen significant vergroten.
Biogasopbrengst is met 20% toegenomen t.o.v. 2013. In 2014 zijn we gestart met het realiseren van een warmtepomp waardoor het aandeel energie van duurzame bronnen in 2015 weer verder moet stijgen.
Aandeel energie van duurzame bronnen significant vergroten, o.a. door realiseren en opstarten gebruik van warmtepomp.
MVO VERSLAG 2014
16
Thema
Onze omgeving
Thema
Verantwoord alcoholgebruik
Doelen 2014
Resultaten 2014
Lokale flora en fauna versterken door plaatsen van nestkast voor slechtvalk, deelname aan tellingen van IVN, inzaaien gerst op het bedrijfsterrein.
De nestkast voor de slechtvalk is Uitbreiden gerstteelt op eigen opgehangen, we doen regelmatig terrein. mee aan IVN tellingen en hebben in 2014 op ons eigen terrein gerst ingezaaid en geoogst.
Geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Bedrijfsterrein aantoonbaar vrij van bestrijdingsmiddelengebruik.
Geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen op het bedrijfsterrein.
Geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Bedrijfsterrein aantoonbaar vrij van bestrijdingsmiddelengebruik.
Jaarlijks nul klachten uit de omgeving.
Nul klachten uit de omgeving.
Jaarlijks nul klachten uit de omgeving.
Doelen 2014
Resultaten 2014
Doelen 2015 en verder
Continueren van Taxi Bavaria.
Taxi-Bavaria is gecontinueerd. Het aantal ritten is echter sterk afgenomen.
Heroriëntatie op de voortzetting van Taxi Bavaria.
Realiseren volumestijging in de 0.0% categorie.
Realisatie volumestijging in de 0.0% categorie
Realiseren volumestijging in de 0.0% categorie.
Project Beer Academy voortzetten.
Project Beer Academy voortgezet bij onderwijsinstelling "De Rooi Pannen"
Project Beer Academy voortzetten bij onderwijsinstelling "De Rooi Pannen".
Concrete invulling geven aan het project 'Laat je niet flessen'.
We hebben onze deelname aan het project gecontinueerd, maar worstelen met de manier waarop we hier concreet invulling aan kunnen geven.
Heroriëntatie op onze bijdrage aan en invulling van het project 'Laat je niet flessen.'
Actief promoten alcohol vrij bier als alternatief voor alcohol houdend bier door middel van acties en experimenten.
Experiment uitgevoerd tijdens studentenfeest (verwisseling alcoholhoudend en alcoholvrij bier).
Duidelijke koppeling maken tussen 0.0% bier en 'gezondheid' en 'natuurlijke producten'. 0.0% categorie duidelijker verbinden aan sport.
MVO VERSLAG 2014
Doelen 2015 en verder
17
4 Hoe ziet ons speelveld eruit?
4.1 De keten van Bavaria Wij brouwen al eeuwenlang bier, al zeven generaties lang om precies te zijn. We zijn nieuwsgierig en de wens om het beste bier te brouwen zit in onze genen. Bij bier brouwen komt veel kijken. Het gaat niet alleen om het brouwen, maar om de hele keten en alles wat wij gebruiken om uiteindelijk te genieten van dat ene flesje of blikje bier. We noemen dat de keten van de bierproductie. Deze bestaat uit een aantal verschillende onderdelen: • De natuurlijke ingrediënten (uit landbouw) waarmee we het bier brouwen • Het water voor het productieproces • Verpakking, Logistiek en Consumptie Natuurlijk is er ook het brouwproces op onze locatie in Lieshout. Dat zijn onze eigen activiteiten. Deze zien wij niet als onderdeel van onze keten. Hier kun je uitgebreid zien hoe het brouwen van een biertje in zijn werk gaat. Natuurlijke ingrediënten Bier is een graanproduct. Naast water heb je gerst, hop en gist nodig om bier te kunnen brouwen. Gerst wordt niet alleen gebruikt om bier van te brouwen, het wordt bijvoorbeeld ook veel gebruikt als ingrediënt voor veevoer. Brouwgerst, de gerst dat gebruikt wordt in bier, onderscheidt zich van sommige graansoorten doordat het van nature weinig eiwitten en veel zetmeel bevat. Ons brouwgerst is hoofdzakelijk afkomstig uit West-Europa (o.a. Noord-Frankrijk en Nederland) en wordt per schip naar Holland Malt vervoerd. Holland Malt verwerkt de gerst tot mout en levert via de mouterij in Lieshout, rechtstreeks aan de bouwerij via een intern transportsysteem.
MVO VERSLAG 2014
Hop is een klimplant en komt van nature voor in Nederland. Het wordt gebruikt om bier de kenmerkende bittere smaak te geven. Het grootste gedeelte van ons hop komt uit de Verenigde Staten en Duitsland. Bij de verwerking van natuurlijke ingrediënten ontstaan ook natuurlijke restproducten De bierbostel wordt als grondstof aangeboden voor de productie van veevoer. Een deel van de organische reststromen komt via de afvalwaterzuivering in het slib terecht. Dit slib wordt gecomposteerd en op het land gebracht. Water voor het productieproces Bier bestaat voor meer dan 90% uit water. In ons geval komt dat water rechtstreeks uit onze eigen bronnen (waterwinning). We filtreren het water één en soms twee keer om het te zuiveren en te ontdoen van ijzer. Het schone bronwater dat we dan overhouden, gebruiken we om ons bier mee te produceren. Het restwater of slib dat overblijft gaat naar onze afvalwaterzuivering. In de afvalwaterzuivering wordt het slib eruit gefilterd en gebruikt om biogas op te wekken. Dat gebruiken we weer om energie op te wekken, waarmee we weer bier brouwen. We zuiveren het gefilterde water zodanig, dat we het als schoon water kunnen lozen op de Goorloop en het Wilhelminakanaal of het via omgekeerde drainage op het land van boeren in de omgeving kunnen brengen. Zo gaan we de verdroging van onze omgeving tegen en uiteindelijk, na minstens 25 jaar, komt een gedeelte van dat water ook weer terecht in onze bronnen. En kunnen we het dus opnieuw inzetten.
18
Verpakking, Logistiek en Consumptie Het bier zelf bestaat uit puur natuurlijke grondstoffen. Om uiteindelijk bij de consument te komen, moet het bier verpakt en vervoerd worden. Daarvoor zijn schaarse grondstoffen nodig. We vinden het erg belangrijk om zo min mogelijk grondstoffen te gebruiken en waar mogelijk gebruik te maken van gerecyclede grondstoffen. Lees meer over onze ‘Reuse, Reduce & Recycle’ aanpak bij Duurzaam ketenbeheer. De verpakking van onze producten bestaat voor een groot deel uit blik (staal of aluminium) of glas. Dat zijn materialen die goed gerecycled kunnen worden. Meer dan 80% van het aluminium en staal dat wij voor blikjes gebruiken is gerecycled en bij glas ligt dat percentage tussen de 80 en 90%. Er is dus in heel beperkte mate nog sprake van grondstofwinning voor blik- en glasproductie. Na het afvullen en verpakken van de producten worden ze getransporteerd. Soms binnen Nederland, maar vaak ook
MVO VERSLAG 2014
internationaal en over grote afstanden. Lees hier hoe wij onze logistiek verduurzamen. Ook na gebruik kan vrijwel al het verpakkingsmateriaal weer hergebruikt worden. Karton en plastic folie kunnen gescheiden ingezameld worden, zodat ze op een goede manier verwerkt en opnieuw ingezet kunnen worden. Uiteraard vindt afvalscheiding in de praktijk niet altijd plaats. Een gedeelte van het verpakkingsmateriaal zal dan ook verbrand worden in de afvalverwerking. Voor blik en glas geldt dit in veel mindere mate. In Nederland ligt het recyclingpercentage voor glas boven de 95% en voor blik boven de 90%. Door het Nederlandse emballagesysteem ligt het percentage retourflesjes dat na gebruik weer bij ons terugkomt erg hoog. We spoelen de flesjes dan weer grondig schoon, waarna ze nogmaals het proces van afvullen en distributie ingaan. In totaal kan een flesje zo ongeveer 25 tot 50 keer gebruikt worden, voordat het gerecycled wordt.
19
4.2 Bavaria internationaal Bavaria is actief in ruim 120 landen. Deze landen bedienen wij vanuit verschillende locaties die verdeeld zijn over verschillende continenten. Voor de cijfers van het MVO Jaarverslag is alleen Bavaria Lieshout meegenomen, mits anders vermeld. Het hoofdkantoor staat al sinds jaar en dag in Lieshout, provincie Noord-Brabant. Ook het leeuwendeel van de productie vindt hier plaats. Bavaria heeft een belangrijke rol binnen de regio: Een groot deel (ruim 50%) van de medewerkers is afkomstig uit de directe omgeving. We brouwen bier in Nederland en vanaf 2015 ook in Ethiopië. Het Ethiopische Habesha Breweries is een samenwerkingverband met een groep van ruim 8.000 aandeelhouders waarin wij een meerderheidsbelang hebben. Lees meer over de Habesha Brewery en onze activiteiten in Ethiopië. De overige buitenlandse locaties zijn verkoopkantoren of licentiekantoren/brouwerijen. Kerncijfers • Bavaria is de grootste onafhankelijke brouwerij van Nederland. • We zijn een 100% familiebedrijf. • De wortels van ons bedrijf gaan terug tot 1680. • Inmiddels staat de 7e generatie van de familie Swinkels aan het roer. • De jaarlijkse productie is bijna 6 miljoen hectoliter bier. • 65% is bestemd voor export naar ruim 120 landen. • Nederland, Frankrijk, Italië en Rusland zijn onze grootste markten. • Onze grondstoffen komen met name uit Nederland, Frankrijk en Duitsland. • Naast bier produceert Bavaria ook mout, frisdrank, graanextract en water. • Onze netto-omzet is ruim € 500 miljoen. • We hebben zo’n 1.000 medewerkers wereldwijd. • Bavaria beschikt als enige grote brouwerij in Nederland over natuurlijk mineraalwater uit eigen bron.
MVO VERSLAG 2014
20
MVO VERSLAG 2014
21
4.3 Hoe wij MVO borgen We koesteren MVO Onze ambitie is om mensen en de maatschappij op een verantwoorde manier met elkaar te verbinden door middel van onze producten. Genieten en sociale cohesie staan daarbij centraal. Als familiebedrijf zit een lange termijn focus ons in het bloed. We kijken over generaties heen en investeren in duurzaam ondernemen, zodat we ons bedrijf op de best mogelijke manier kunnen doorgeven. Duurzaamheid en waardecreatie gaan daarbij hand in hand. Binnen Bavaria komt MVO daarom meer en meer in de kern van de bedrijfsvoering te staan. Naast kwaliteit en kosten, zijn duurzaamheid, energieverbruik en CO2 uitstoot leidende criteria bij investeringen. Door de manier waarop MVO in de organisatie is geborgd, worden verantwoorde beslissingen door het besluitvormingsmodel gestimuleerd. We beleggen verantwoordelijkheden We willen dat al onze werknemers op de hoogte zijn van onze duurzaamheidactiviteiten en daar zelf ook in toenemende mate aan bij dragen, bijvoorbeeld door hun eigen creatieve ideeën te opperen en meedenken en –doen in lopende projecten. De formele verantwoordelijkheden zijn goed belegd en vastgelegd. De directie van Bavaria is eindverantwoordelijk voor MVO. De MVO–stuurgroep, die onder leiding van de directie staat, zorgt voor de centrale coördinatie en uitvoering van MVO. De stuurgroep bestaat uit de directeur Global Marketing en Sales, de manager Quality Assurance, de directievoorzitter en de hoofden P&O en Inkoop en wordt voorgezeten door de MVO-manager. De samenstelling onderstreept het brede draagvlak van MVO binnen Bavaria en garandeert de uitvoering van genomen beslissingen. De MVO-verantwoordelijkheden van de stuurgroep zijn direct gekoppeld aan de bestuurstaken. Ondersteunende activiteiten worden verdeeld of opgepakt door het hoofd P&O of hoofd Inkoop. De stuurgroep is verantwoordelijk voor het vaststellen, monitoren, bewaken en evalueren van beleid en doelen op het gebied van MVO. De stuurgroep coördineert en begeleidt het proces om tot een nieuwe MVO strategie te komen. Naar verwachting wordt deze strategie in 2015 gelanceerd. We garanderen kwaliteit MVO is belegd binnen de stuurgroep, maar ook binnen de rest van ons bedrijf nemen MVO en kwaliteit een centrale plek in. Er is intensief overleg tussen de afdeling Quality Assurance (QA) en overige afdelingen. Daarmee zorgen we ervoor dat operationele zaken rondom kwaliteit, klanttevredenheid en voedselveiligheid goed zijn geborgd binnen ons
MVO VERSLAG 2014
bedrijf. Voor een onderwerp als ketenverantwoord inkopen, betekent dit direct overleg tussen de MVO-stuurgroep en de afdeling QA en Inkoop. We hebben MVO geïntegreerd in de relevante processen en -procedures.
MVO managementsystemen Het speelveld kennen en beheersen Als één van de koplopers op het gebied van MVO in onze sector moeten we goed op de hoogte blijven van alle verwachtingen en ontwikkelingen rondom MVO in onze sector, zowel nationaal als internationaal. We maken gebruik van (MVO) managementsystemen om risico’s, kansen, verwachtingen, ontwikkelingen en (nieuwe) wet- en regelgeving in kaart te brengen. Onze managementsystemen hanteren een Plan-Do-Check-Act-cyclus. Dit helpt ons om te sturen op continue verbetering door het ontwikkelen en implementeren van beleid, het evalueren van onze activiteiten, het signaleren van verbeterpunten en kansen, en beheersen van risico’s. De systemen helpen ons om adequaat te reageren op en om te gaan met veranderingen. De wensen en verwachtingen van stakeholders nemen een centrale plek in ons MVO-managementsysteem in. Kansen benutten en risico’s beheersen Goed kansen- en risicomanagement vormen een continu aandachtspunt voor het management van Bavaria. Door risico’s goed te beheersen en waar mogelijk te verkleinen of elimineren, beschermen we ons bedrijf tegen de gevolgen van calamiteiten of imagoschade. Door kansen te grijpen kunnen we onze impact vergroten en groeimogelijkheden benutten. Een voorbeeld van een risico- en kanseninventarisatie zijn de haalbaarheidstudie en milieu impact analyse die we hebben uitgevoerd voor onze nieuw te openen brouwerij in Ethiopië. Lees er hier meer over. We verdelen risico’s in meerdere categorieën: markt, financieel, operationeel en risico’s als gevolg van wet- en regelgeving. Hierbinnen kunnen weer verschillende typen risico’s onderscheiden worden. Ook MVO-risico’s spelen een belangrijke rol. Ons MVO-beleid is er op gericht om risico’s zo goed mogelijk te beheersen of elimineren en kansen te benutten. Zo is water een belangrijke grondstof voor bier. Ons water is daarnaast ook afkomstig uit bronnen op ons eigen terrein, een unieke kans maar door onze afhankelijkheid van de kwaliteit en zekerheid van de bronnen tegelijkertijd een groot risico. De veiligheid en bescherming van onze watervoorraden heeft daarom hoge prioriteit. We gaan zelf ver-
22
antwoord om met water, maar initiëren ook projecten in de omgeving die als doel hebben om de watervoorraden en –kwaliteit zo goed mogelijk te beschermen. Als productiebedrijf kunnen energiekosten onze kostprijs behoorlijk beïnvloeden en is energiezekerheid belangrijk voor de stabiliteit van onze productie. Dat is een risico dat we proberen te verkleinen door zo zuinig en efficiënt mogelijk met energie om te gaan en door zelf energie op te wekken met onze WKK-installaties. Ook risico’s in de keten spelen een belangrijke rol, zoals de beschikbaarheid van voldoende duurzame grondstoffen, zoals gerst, tegen een concurrerende prijs en het voorkomen van logistieke problemen, bijvoorbeeld filedruk en opstoppingen in de directe omgeving van Lieshout. De teelt van gerst is naast een risico ook een kans: de nieuwe introductie van lokale gerstteelt en traditionele oogst ervan in de omgeving van Lieshout zorgt voor verbinding met de maatschappij en onze doelgroep. Het is een prachtige kans om de rol en traditionele waarden van onze brouwerij een gezicht te geven richting de maatschappij. Structuur in onze managementsystemen We zijn gecertificeerd voor IFS (International Food Standard) op het niveau ‘Higher Level’, het hoogste niveau binnen deze standaard. De IFS bestaat uit een combinatie van HACCP, kwaliteitsmanagement, klantfocus en diverse inrichtingseisen en zorgt ervoor dat we onze klanten aantoonbare kwaliteit en voedselveiligheid kunnen leveren. Een groot aantal Europese retailers en andere klanten verlangt van ons dat we dit certificaat kunnen overhandigen. We willen ons jaarlijks verder verbeteren en leggen de lat voor onze IFS-certificering daarom steeds hoger. In 2014 behaalden we onze hoogste score ooit. We nemen onder onze klanten en stakeholders geen toenemende behoefte waar voor ISO 22000 certificering en vinden zelf voldoende handvatten in de verdere optimalisatie van onze IFS-certificering. Daarom hebben we besloten om voorlopig IFS als managementsysteem te handhaven en hebben we ons ISO 22000 certificeringtraject niet actief voortgezet. Samen met onze externe auditor monitoren we dat ons managementsysteem blijft voldoen aan de relevante eisen van OHSAS, HACCP, ISO 9001 en ISO 14001.
ISO 26000 voor MVO. Doordat een groot aantal klantsystemen ook hun basis vindt in ISO 26000, zien we veel gelijkenissen binnen systemen en de aanpak van MVO-onderwerpen. Dit biedt goede kansen voor dialoog en maakt het voor ons gemakkelijker om aan hun MVO-eisen te voldoen. LRQA voert voor ons jaarlijks verificaties en beoordelingen van de managementsystemen uit. Daarin wordt ook relevante wet- en regelgeving meegenomen. In 2014 heeft LQRA diverse verbetermaatregelen aangedragen, bijvoorbeeld op het gebied van het tussentijds beoordelen en waar nodig bijsturen op Key Performance Indicators (KPIs) voor ons personeelsbeleid. Daarnaast kan Bavaria in de rapportage duidelijker blijk geven van (financiële) ondersteuning van lokale initiatieven en maatschappelijke investeringen.
Doelen 2015
• We continueren ons MVO Prestatieladder certificaat op niveau 4. • Vanaf 2015 breiden we de scope van de managementsystemen uit naar internationale activiteiten. • In 2015 gaan we het systeem om documenten, processen en procedures te beheersen, verbeteren en Bavaria breed invoeren.
Ons MVO-managementsysteem is gecertificeerd op niveau 4 van de MVO Prestatieladder en gebaseerd op de richtlijn
MVO VERSLAG 2014
23
5 Onze vijf pijlers
5.1 Zorg voor mens & omgeving Onze mensen Met ongeveer 725 werknemers hebben wij een belangrijke rol als regionale werkgever. Om goed te kunnen presteren zijn onze medewerkers niet alleen afhankelijk van ons, maar wij zijn ook afhankelijk van hen. We verlangen van hen dat ze duurzaam inzetbaar blijven, maar hebben zelf natuurlijk ook een grote impact op hun leven en gezondheid. Duurzame inzetbaarheid van onze eigen medewerkers is een gedeelde verantwoordelijkheid en we willen daar dan ook samen met onze mensen naar streven.
we in samenspraak te zoeken naar alternatieve werkzaamheden. We zien hier wel een dilemma, omdat gezien de aard van onze werkzaamheden niet in alle gevallen een geschikte functie zonder fysieke belasting kunnen vinden.
We gaan samen voor duurzame inzetbaarheid We willen een verantwoordelijke werkgever zijn, maar door het activeren van de werknemer zelf; samen problemen voorkomen en oplossen. Onze ambitie is een gezonde werknemerspopulatie die niet wordt overbelast en lange tijd mee kan op de arbeidsvloer. Dat willen we bereiken door ons te richten op duurzame inzetbaarheid en preventie. We geloven dat duurzame inzetbaarheid leidt tot hogere tevredenheid en betere productiviteit, maar daarnaast zorgt de toenemende vergrijzing in combinatie met soms hoge fysieke belasting en ploegendiensten ervoor dat het onderwerp ook een echte must is. Ondanks een focus op het ondersteunen en faciliteren van oudere werknemers, worden ook de jongere werknemers niet vergeten in het duurzame inzetbaarheid beleid. Daarbij kan gedacht worden aan het voorkomen fysieke klachten door een goede werkplekinrichting, maar ook aan preventie van psychische overbelasting zoals een burn-out. Wanneer een werknemer in een situatie terecht komt waarin bestaande werkzaamheden (tijdelijk) niet meer mogelijk of verantwoord zijn, proberen
MVO VERSLAG 2014
24
MVO VERSLAG 2014
25
Ons beleid op duurzame inzetbaarheid zet het ‘huis van werkvermogen’ centraal. Dit ‘huis’ is als volgt ingedeeld: Begane grond: fysieke en geestelijke gezondheid van medewerkers 1e verdieping: kennis en vaardigheden die nodig zijn om het werk goed te kunnen uitvoeren 2e verdieping: motivatie en werkhouding 3e verdieping: arbeidssituatie, dit wordt vooral bepaald door leiderschap
De optelsom van de verschillende elementen bepalen de mate van duurzame inzetbaarheid van de werknemer. De coördinatie van en verantwoordelijkheid voor het beleid en de projecten rondom duurzame inzetbaarheid ligt bij de afdeling Personeel en Organisatie (P&O). Sinds begin 2013 hebben we een coördinator duurzame inzetbaarheid en een commissie gericht op het thema, waarmee het belang en de borging van het thema binnen de organisatie is gegarandeerd. Gezondheid van medewerkers is daarnaast speerpunt van het Sociaal Medisch Team (SMT), dat onder
MVO VERSLAG 2014
meer bestaat uit vertegenwoordigers van P&O en de bedrijfsarts. Onze bedrijfsarts is een belangrijke sleutelfiguur in het uitdragen en bijschaven van ons beleid. Als eerste aanspreekpunt voor medewerkers vormt hij een spin in het web van de organisatie en is hij in staat om in een vroeg stadium problemen en knelpunten te adresseren. Voorkomen is beter dan genezen! Een belangrijk deel van ons beleid op duurzame inzetbaarheid richt zich op preventie: zorgen dat problemen niet ontstaan, door mogelijke knelpunten al vroeg te signaleren en oplossingen te bieden. Sinds 2011 maken we daarom gebruik van een Preventief Medisch Onderzoek (PMO) waaraan alle medewerkers kunnen deelnemen. We hebben onze werknemers in drie groepen verdeeld. Zo wordt elke werknemer eens in de drie jaar uitgenodigd voor een PMO. Bij het PMO worden medewerkers lichamelijk en fysiek onderzocht, worden ongezonde leefgewoonten besproken en wordt er een uitgebreide vragenlijst ingevuld. We vragen uitdrukkelijk naar activiteiten en situaties, ook in de werkomgeving, waarmee de werknemer problemen heeft, of die juist goed gaan. Het doel is om samen problemen en kansen te signaleren verwachtingen in kaart te brengen over werk dat medewerkers de komende jaren aan denken te kunnen. Daarmee hopen we problemen op te lossen voordat ze tot verzuim leiden. We hebben in 2013 de eerste ronde PMO’s afgerond. Dat betekent dat elke medewerker inmiddels een keer voor het PMO is uitgenodigd. In 2014 zijn we weer van voor af aan begonnen en hebben we de eerste groep werknemers voor de tweede keer uitgenodigd. Jammer genoeg lag het aantal deelnemers in 2014 met ongeveer 25% een stuk lager dan de afgelopen jaren, toen ongeveer de helft van de medewerkers deelnam. We hebben het PMO in 2014 geëvalueerd en zijn nagegaan waar de oorzaken voor de lage deelname kunnen liggen. Mogelijk ligt de oorzaak deels in het feit dat de uitgenodigde groep drie jaar geleden ook al een PMO heeft gehad. Het nieuwtje is er af en bovendien kunnen mensen denken dat hun gezondheidstoestand de afgelopen drie jaar niet veel is veranderd. Daarnaast hebben we de afgelopen jaren gemerkt dat het ontzettend belangrijk is om mensen te motiveren tot deelname en ook leidinggevenden te enthousiasmeren om dit uit te dragen naar hun personeel. Zij zijn de spil in het succes van het PMO. De resultaten van het PMO blijven vrij stabiel. De grootste problemen zijn overgewicht en een ongezonde levensstijl
26
qua beweging, consumptie en roken. Ca.10% van de deelnemers valt in een oranje of rode categorie, wat betekent dat hun gezondheid extra aandacht vraagt. Voor deze mensen hanteren we een tweesporenbeleid. Enerzijds kijken we wat de mensen in hun functie nodig hebben en of hier wellicht aanpassing nodig zijn om duurzaam inzetbaar te kunnen blijven. Dat doen we op ‘tailor made’ basis in direct overleg met de werknemer, maar we pakken het ook breder aan door bijvoorbeeld werkplekonderzoeken. Anderzijds zetten we actief in op de verbetering van de gezondheid van de werknemers om hun duurzame inzetbaarheid te verbeteren. We stellen diverse programma’s beschikbaar om medewerkers te helpen met bewegen en afvallen en stoppen met roken. We bieden op onze eigen locatie een fitnesscentrum in samenwerking met Fitland, waar nodig inclusief begeleiding van een fysiotherapeut. In het kader van preventie blijven we ook inzetten op het steeds weer gezonder maken van onze kantine. Het aanbod aan gezonde producten wordt verder vergroot, maar we maken het ook aantrekkelijker om te kiezen voor deze producten, door gezonde producten relatief goedkoper te maken en de ongezonde keuzes duurder. Verzuim, ongelukken en veiligheid We richten ons sterk op preventie en duurzame inzetbaarheid, zowel op het gebied van gezondheid als veiligheid van onze medewerkers. Desondanks is ons verzuim in 2014 hoger uitgevallen dan we ons tot doel hadden gesteld. Ons verzuim bedroeg in 2014 5,3% (doelstelling 3,98%) en was daarmee redelijk stabiel ten opzichte van 2013. We zitten met dit percentage ook nog steeds relatief laag voor een productiebedrijf, maar we zijn nog niet tevreden. De oorzaak lag deels in een flinke griepepidemie, maar een groot deel van ons verzuim betreft langdurig verzuim dat is te koppelen aan vergrijzing en een verminderde inzetbaarheid van medewerkers. Het aandeel langdurig verzuim is nog steeds flink hoger onder oudere werknemers en werknemers op afdeling met een zwaardere fysieke belasting, zoals de bottelarij, het distributiecentrum en het warehouse. We hebben hier specifieke maatregelen getroffen om het verzuim verder naar beneden te brengen. Een fysiotherapeut heeft alle werkplekken in kaart gebracht en mensen tips gegeven over hun werkhouding en de manier waarop zij het best fysieke activiteiten kunnen verrichten. De maatregelen hebben tot een grote verbetering in het verzuim geleid in enkele bedrijfsonderdelen, zoals in het distributiecentrum Ook in het warehouse laat het verzuim een dalende trend zien. In de bottelarij zien we al kleine verbeteringen, maar we verwachten het echte resultaat van onze acties te zien in 2015 en 2016.
MVO VERSLAG 2014
In 2014 hebben we in de productie enkele wijzigingen in de organisatiestructuur doorgevoerd, waarbij de managementlaag kleiner is geworden en een extra laag is geïntroduceerd met een verantwoordelijkheid over meerdere afdelingen. Een wijziging in de organisatie leidt altijd tot enige onrust. We zien dit ook terug in het ziekteverzuim op de betreffende afdelingen. Naar verwachting zal het ziekteverzuim in 2015 weer lager uit gaan vallen, omdat de nieuwe organisatiestructuur inmiddels is voltooid en daarmee ook de rust weer terugkeert op de betrokken afdelingen. Het terugdringen van het aantal ongevallen met verzuim is een belangrijk speerpunt. In 2017 willen we dit aantal teruggebracht hebben naar nul. In 2014 registreerden we 11 ongevallen met verzuim, een daling ten opzichte van 2013 (19 ongevallen). De oorzaak ligt in de sterke toename van interne aandacht voor het onderwerp en de implementatie van het Masterplan Veiligheid. Wel zien we een toename in het verzuim als gevolg van ongevallen. Dit werd in 2014 veroorzaakt door twee gevallen van langdurig verzuim. Het management en de leidinggevenden hebben meer verantwoordelijkheden gekregen voor de veiligheid van werknemers en is er een interne communicatiecampagne opgestart. Medewerkers worden veel nadrukkelijker betrokken bij de veiligheid op de werkvloer. Leidinggevenden zien niet alleen toe op de veiligheid, maar hebben ook een grote rol in het geven van het goede voorbeeld en worden daar op aangesproken. We hebben een nieuw veiligheidsregistratiesysteem geïmplementeerd, SAFE genaamd. In 2013 hadden we al een succesvolle pilot met dit systeem afgerond. Met SAFE kunnen op een eenvoudige manier ongevallen, incidenten en gevaarlijke situaties geregistreerd worden door medewerkers. Leidinggevenden moeten deze meldingen analyseren en de resultaten en conclusies terugkoppelen aan de medewerkers. De stuurgroep heeft een aantal KPI’s opgesteld, zoals aantal ongevallen, gevaarlijke situaties en bijna ongevallen, die met behulp van SAFE gemonitord, geregistreerd en geanalyseerd worden. Daardoor wordt het eenvoudiger om trendanalyses te doen op achtergronden en oorzaken van incidenten en deze te gebruiken om gevaarlijke situaties in de toekomst te voorkomen.
27
Zo niet
Gevaarlijke situatie? Meld het in SAFE. • Ga naar Bavaria intranet • Klik op SAFE in de linkerkolom Bedankt voor je melding! X53144_Bavaria_Safe_rooster_niet.indd 1
26-11-14 09:34
Zo wel
Gevaarlijke situatie? Meld het in SAFE. • Ga naar Bavaria intranet • Klik op SAFE in de linkerkolom Bedankt voor je melding! X53144_Bavaria_Safe_rooster_wel.indd 1
MVO VERSLAG 2014
26-11-14 09:32
28
Een organisatie in ontwikkeling: HR als verander- manager In 2014 hebben we grote veranderingen doorgevoerd in onze HR-organisatie. We maakten een SWOT-analyse, waarin we keken naar de sterktes en zwaktes, maar ook naar kansen en risico’s voor onze HR-organisatie en Bavaria als geheel. De belangrijkste conclusie is dat we voor HR een veel grotere rol zien in het ondersteunen en faciliteren van de realisatie van onze strategie. Want pas wanneer onze medewerkers optimale ondersteuning in het ontwikkelen van hun verantwoordelijkheden en vaardigheden krijgen, kunnen zij hun maximale toegevoegde waarde voor Bavaria laten zien. Daar ligt zowel de positieve bijdrage als de uitdaging voor HR. De HR-organisatie ontwikkelt zich in de komende jaren van een voornamelijk administratieve afdeling, naar een strategische partner die medewerkers ondersteunt in hun ontwikkeling en carrière. Het HR-wiel als basis De resultaten van de SWOT-analyse hebben geleid tot een nieuw HR-model, waar de speerpunten en ambities van de HR-organisatie in vertaald zijn. Het HR-wiel geeft deze grafisch weer.
We willen onze kracht op de arbeidsmarkt beter benutten Bavaria is een sterk merk, niet alleen als product, maar ook als werkgever. We hadden te weinig inzicht in onze unieke eigenschappen als werkgever en dat hebben we in 2014 onderzocht. Het feit dat wij een familiebedrijf en een koploper op het gebied van MVO zijn, maakt ons extra aantrekkelijk als werkgever. Vooral de focus op continuïteit en de aandacht voor individuele medewerkers spreken potentiële werknemers aan. Op basis van de analyse hebben we een
MVO VERSLAG 2014
Employee Value Proposition (EVP) opgesteld, waarmee we richting gaan geven aan onze werving & selectie inspanningen en wij ons nadrukkelijker kunnen positioneren op de arbeidsmarkt. In 2015 willen we de EVP verder ontwikkelen in een Employer Brand en deze actief gaan inzetten in onze arbeidsmarktcommunicatie. Het ontwikkelen van talent en prestaties om samen succesvol te zijn Talentontwikkeling, prestatiebeoordeling en –ontwikkeling zijn onmisbare onderwerpen voor elke organisatie. En cruciaal om als bedrijf te kunnen blijven groeien en succesvol te zijn. We gaan daarbij uit van het ‘leerhuisconcept’, waarbij de ontwikkeling van medewerkers plaatsvindt binnen drie routes: individueel, functiegericht (bijvoorbeeld gericht op verkoop) en organisatiebreed. We willen van én met elkaar leren. Een groot deel van die ontwikkeling (zo’n 70%) vindt plaats door zogenaamde ‘learning on the job’. 20% gebeurt door mentors en op basis van coaching, de overige 10% door cursussen, trainingen en overige (externe) opleidingen. We willen ook jong talent ontwikkelen en een plaats geven binnen ons bedrijf. In 2015 starten we daarom een aantal traineeships op, waarbij we pas afgestudeerden de kans geven om op verschillende afdelingen en in verschillende projecten mee te kunnen draaien. Het aantal traineeships dat we aanbieden, is afhankelijk van de kansen en unieke projecten die zich binnen de organisatie voor doen. Begin 2015 hebben we bijvoorbeeld een trainee aangetrokken die zich specifiek richt op enkele projecten voor Habesha Breweries in Ethiopië. Het doel is uiteraard om de trainees binnen enkele jaren een vaste plek in de organisatie aan te kunnen bieden. Tegelijk met de ontwikkeling van talent en prestaties, willen we onze medewerkers steeds meer op basis van een prestatiegerichte structuur belonen. Onze visie is dat de beloningstructuur de bedrijfsstrategie moet ondersteunen, ook op het gebied van onze internationale activiteiten. In de nieuwe beloningstructuur is meer plek voor lange termijn prestatiebeloningen, waarmee we beter aansluiten bij de waarden van continuïteit en MVO die zo kenmerkend voor ons familiebedrijf zijn. Verder professionaliseren van onze interne communicatie Onze organisatie moeten en willen we professioneler neerzetten. Niet alleen richting de buitenwereld, maar ook intern.
29
Daarom hebben we in 2014 een quick scan gemaakt van onze interne communicatie. De resultaten lieten zien dat we vooral de coördinatie van onze interne communicatie beter moeten organiseren. We hebben in 2014 een Manager Interne Communicatie aangetrokken, met de taak om een structuur voor interne communicatie op te zetten en te beheren en de bestaande en nieuwe vormen van communicatie, zoals het intranet en de Bavariant, een professionelere uitstraling en meer inhoud te geven. Dat gaan we in 2015 onder andere doen door de communicatiestructuur verder uit te werken en door leidinggevenden te ondersteunen en coachen in hun communicatievaardigheden. Voortzetting mantelzorgbeleid We hebben goede ervaringen met het mantelzorgbeleid en hebben dit daarom in 2014 gecontinueerd. Mantelzorgers kunnen in samenspraak met hun manager en een HR functionaris individuele afspraken maken rondom hun mantelzorg. Samen afstand verminderen We vinden het niet alleen belangrijk om een goede werkgever te zijn voor de mensen die we in dienst hebben, we willen ook plek bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We geven hier sinds 2003 invulling aan middels onze samenwerking met Stichting ORO uit Helmond. Deze stichting begeleidt en ondersteunt mensen met een (verstandelijke) beperking, zodat zij een volwaardige plaats in de samenleving kunnen creëren. Bij ons heeft dit de vorm van dagbesteding gekregen, waar cliënten van ORO zonder druk en met plezier diverse inpak- en omstapelwerkzaamheden verrichten (zoals promotiepakketten en geschenkverpakkingen van bierglazen), omstapelwerkzaamheden (kratten en pallets) en klussen in het distributiecentrum (zoals emballage opruimen en kratten ompakken). In 2013 zijn we ook samen gaan werken met de Atlant Groep, die mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt helpt bij het vinden van een geschikte, betaalde baan. In 2014 waren steeds 5 tot 15 medewerkers van ORO en Atlant bij ons werkzaam. Ze voeren essentiële werkzaamheden uit, waaronder diverse inpak- en omstapelwerkzaamheden, en voldoen aan dezelfde normen als de rest van de werknemers, met een stukje extra begeleiding. De toegevoegde waarde van de samenwerking blijft onverminderd groot; zowel voor de medewerkers als voor ons. Zij doen (werk)ervaring op en breiden hun sociale contacten
MVO VERSLAG 2014
uit. Hun enthousiasme draagt bij aan de sfeer van het bedrijf en bovendien is de samenwerking voor ons ook rendabel. Omdat de samenwerking een succesverhaal is en echt een win-winsituatie oplevert, willen we er de komende jaren graag mee doorgaan.
Verbonden met de regio We dragen lokaal bij aan biodiversiteit, duurzaamheid en educatie De omgeving van Lieshout is in onze ogen bijzonder: boerenland, natuur, bebouwing en bedrijvigheid wisselen elkaar af en zorgen zo voor een uniek samenspel. In miniatuur vindt dat unieke samenspel ook plaats op onze eigen terreinen. Zo’n 55 hectare grond is in ons eigen beheer, waaronder naast brouwerij- en opslagterrein ook tuinen, bospercelen en landbouwgrond. Het biedt in onze ogen unieke kansen om de lokale biodiversiteit te stimuleren, maar ook om klanten en andere stakeholders te laten zien hoe onze ingrediënten worden verbouwd. We gebruiken het terrein daarom multifunctioneel: we kweken er zelf gerst, beschermen de natuurwaarden en stimuleren duurzaamheid. Het ijsvogeltje doet het hier goed en is daarom al jaren het symbool van ons terrein en onze visie op de omgeving. Het bedreigde vogeltje heeft schoon water en een groene omgeving nodig. Onze activiteiten zijn niet alleen bedoeld om richting de buitenwereld te communiceren; het belang ervan zit veel dieper. Omdat we ons water uit eigen bronnen betrekken, zijn we sterk afhankelijk van een gezonde omgeving met hoge bodem- en waterkwaliteit. Gelukkig staan we daarin niet alleen, maar zien we ons gesteund door vele anderen in de omgeving. We werken veel samen met andere partijen zoals de ZLTO, gemeenten, boeren en bedrijven, bijvoorbeeld in het project ‘Boer Bier Water’. Ons terrein, onze trots Ons terrein is ons visitekaartje en we zijn trots op de stappen die we in 2014 hebben gezet. We zijn doorgegaan op de weg die we al in 2012 insloegen, namelijk het hele terrein vrijwaren van chemische bestrijdingsmiddelen. De afgelopen paar jaar hebben we hier veel ervaring mee opgedaan en we kunnen nu wel stellen dat het absoluut niet langer nodig is om gebruik te maken van chemische alternatieven. Daar is wel veel werk voor nodig geweest. We zetten in op preventie van onkruidgroei, in combinatie met het proactief en regelmatig handmatig verwijderen van onkruid. Ook het snoeibeleid is aangepast. Door minder strak te snoeien houden we het terrein groener, bloemrijker en verdwijnt de
30
ruimte voor onkruid. Het aanpassen naar slimmere, dichtere beplanting, in combinatie met onkruidwerende compost, het verhogen van borders en betere drainage, zorgt er voor dat onkruid minder kans krijgt op te komen. Het blijft een proces waarin we jaarlijks leren en steeds weer reageren op nieuwe ontwikkelingen, zoals een droge of juist natte periode. We hebben in 2014 besloten om geen certificaat voor Duurzaam terreinbeheer aan te vragen. De reden is dat we merken dat we ook zonder het certificaat al een voorbeeldfunctie hebben voor veel andere bedrijven en dat deze bedrijven ons ook nu al weten te vinden om naar de inrichting van ons terrein te komen kijken. Ook onze klanten komen regelmatig op bezoek om ons terrein te verkennen. De toegevoegde waarde van het certificaat lijkt ons daardoor te klein. Boer & natuur op eigen terrein (en daarbuiten!) Ons terrein krijgt steeds meer functies en daar zijn we trots op. We nemen steeds meer verantwoordelijkheid voor de biodiversiteit op ons eigen terrein en zetten we ons op en naast ons terrein in voor lokale gerstproductie. In 2014 hebben we op ongeveer 6 hectare van onze grond zomergerst en wintergerst ingezaaid. Natuurlijk is dit maar een schijntje vergeleken bij onze totale gerstinkoop, maar het is voor ons een goede manier om aan klanten, consumenten en andere geïnteresseerden te laten zien hoe gerst wordt verbouwd en daarnaast sluit het aan bij onze ambities om diversiteit te stimuleren en de lokale gerstteelt te herintroduceren. Na de oogst van de gerst, blijft er ruimschoots voedsel over voor allerlei vogelsoorten. Er komen van oudsher bijvoorbeeld veel patrijzen voor op en nabij gerstakkers. Het blijven stimuleren van de biodiversiteit op het terrein is één van onze aandachtspunten. We werken al jaren samen met het IVN Laarbeek (Instituut voor Natuur- en Milieueducatie) en werken mee aan diverse tellingen van diersoorten. In de loop van de jaren is geconstateerd dat er veel vetjes (een klein, zeer gevoelig en daardoor in Nederland bedreigd visje) in de vijvers en sloten zitten en dat ijsvogeltjes op ons terrein leven. Dat willen we zo houden, zie voor onze activiteiten op watergebied ook onze pijler Verantwoord omgaan met water. Ook buiten ons eigen terrein zijn we actief en stimuleren we zowel natuurwaarden als boeren in het project ‘Boer Bier Water’ met als doel het behoud en verbeteren van de waterzekerheid en waterkwaliteit in de regio. In dit verband zijn we een aantal jaar geleden begonnen met de teelt van
MVO VERSLAG 2014
brouwgerst in de omgeving van Laarbeek. De randen van de akkers zaaien we in met bloemen, dat is goed voor de lokale biodiversiteit en trekt veel vlinders, bijen en vogels aan. Meer over het project lees je hier. We nemen klachten serieus In 2014 hebben we geen klachten ontvangen vanuit de omgeving (gemeld bij de Provinciale Milieuklachtencentrale of de Gemeente Laarbeek). Daar streven we ook in 2015 weer naar. Lokale initiatieven Als groot regionaal bedrijf zijn we ons bewust van de rol die we kunnen vervullen in onze directe omgeving. We hechten waarde aan nieuwe initiatieven en ideeën van onze medewerkers en externe stakeholders. In 2014 organiseerden we net als de afgelopen jaren een traditioneel oogstfeest voor iedereen die betrokken is geweest bij de teelt van lokaal brouwgerst in het kader van het ‘Boer Bier Water’ project. Ook hebben we de “Juni Watermaand “ondersteund in Laarbeek.
Doelen 2015: zorg voor mens & omgeving
• Voortzetten activiteiten gericht op welzijn & gezondheid: - PMO voortzetten. - Fitness programma voortzetten en werknemers blijven stimuleren om deel te nemen aan het programma. - Cockpit invoeren voor leidinggevenden waarin alle informatie over ziekteverzuim zicht baar is (oa kort en langdurig verzuim binnen de afdeling). - Verzuim: 4,45%. • Max. 3 ongevallen met verzuim in 2015, nul in 2017. • Employee Value Proposition doorvertalen in Employer Brand. • Voortzetten samenwerking met Atlant en ORO. • Opnieuw gerst inzaaien en oogsten op eigen terrein. • Nul klachten uit de omgeving. • Ondersteuning Juni Watermaand “in Laarbeek.
31
5.2 Verantwoord omgaan met water Water, onmisbaar Water is onmisbaar voor ons. Het is het hoofdingrediënt van bier. Maar het gaat ons bij water niet alleen om het ingrediënt, het gaat ook om de impact die we hebben op onze omgeving. Wereldwijd neemt de vraag naar water steeds verder toe. In combinatie met klimaatverandering, waardoor een tekort aan zoetwater kan ontstaan in Nederland, betekent dit dat er steeds meer druk komt op de beschikbare hoeveelheid water. Aangezien wij per jaar op onze thuislocatie, Zuidoost-Brabant, gemiddeld 2,5 miljard liter water winnen voor de productie van bier vinden wij het belangrijk dat wij onze impact op het watersysteem zo beperkt mogelijk houden en onze watervoorraad voor de toekomst veilig stellen. Om ons hoofdingrediënt veilig te stellen, proberen we zelf zo verantwoord mogelijk om te gaan met water en onze inname van water zoveel mogelijk te beperken. Dat doen we door ons productieproces zo zuinig mogelijk in te richten. Ons doel is om tot de wereldtop van de brouwerswereld te blijven behoren. Elke drie jaar vindt er een benchmark plaats waarin dit gemeten wordt. Bij de vorige benchmark in 2011 behoorden wij tot de wereldtop. In 2015, het jaar waarin de volgende benchmark gepland staat, gaan we voor de continuering van onze positie. Ook aan het eind van het brouwproces, als het bier geproduceerd is, proberen we onze impact zoveel mogelijk te beperken. We streven ernaar om het water dat niet verdampt of in ons bier terecht komt zo schoon mogelijk terug te brengen in de keten. Naast het zo verantwoord mogelijk omgaan met water, is het borgen van de veiligheid en bescherming van onze watervoorraden één van onze prioriteiten. We initiëren projecten in de omgeving, zoals ‘Boer Bier Water’, die als doel hebben om de watervoorraden en –kwaliteit zo goed mogelijk te beschermen. Om te kunnen blijven groeien en onze toekomst zeker te stellen hebben we meer bronnen nodig. We hebbende mogelijkheid om in 2015 nieuwe diepe bronnen aan te boren. Onze filosofie is om ook het proceswater in te toekomst uit diepe waterlagen te halen. Deze diepe onttrekking heeft minder invloed aan het oppervlak en zal tot minder verdroging in de omgeving leiden.
MVO VERSLAG 2014
Zuinig watergebruik in het productieproces: kleine tegenslag, toch vooruitgang Ons doel is om elk jaar ons watergebruik verder terug te dringen. Helaas is ons watergebruik alleen bij de productie van mout en alcoholvrij bier gedaald. Over de gehele linie is, door interne en externe ontwikkelingen, ons watergebruik juist gestegen: van 3,5 naar 3,9 hectoliter per hectoliter bier. Vooral ons besluit om over te stappen naar meer onthard water heeft negatieve gevolgen gehad voor ons watergebruik, daar waar het wel weer positieve gevolgen had voor de kwaliteit van ons bier, het verminderen van ons energieverbruik en chemicaliëngebruik. Een andere oorzaak van de stijging in ons watergebruik wordt ingegeven door de trend bij de consument om meer ‘speciaal’ bier te drinken in plaats van ‘gewoon’ bier. Om aan deze vraag te voldoen produceren we vaker verschillende soorten bier. Dit houdt in dat we meer kleine batches draaien, waarna we wisselen van product. Bij elke wissel moeten we de productielijnen grondig spoelen. Dit betekent dat hoe meer batches we draaien, hoe meer warm water we nodig hebben. Dat heeft dan weer negatieve gevolgen voor ons watergebruik én energieverbruik. Ook het spoelen van enkele grote filters in 2014 heeft ons waterverbruik in 2014 negatief beïnvloed. Om deze trend van stijgend watergebruik te keren, hebben we een aantal nieuwe processen getest die in de toekomst een waterbesparing moeten opleveren, zoals een nieuwe manier van spoelen in de bottelarij waarbij lucht in plaats van water wordt gebruikt, efficiëntere membranen in de nanofiltratie en nieuwe, waterbesparende vatenlijnen. Én ook al zijn deze innovaties uiteindelijk waterbesparend, het is helaas wel zo dat er bij het uitvoeren van de testen water nodig is. Maar hier gaat het goed Er zijn gelukkig ook positieve resultaten geboekt als het gaat om watergebruik. Vanwege de introductie van nieuwe,waterbesparende, processen verwachten we op termijn vooruitgang. Zo spoelen we sinds 2014de blikjes voor met lucht in de bottelarij. We schatten dat we hiermee 7-8% water kunnen besparen. Op de nieuwste verpakkingslijnen hergebruiken we het spoelwater. En in 2015 introduceren we een nieuwe vatenlijn met een fors lager waterverbruik.
32
Ook aan de kant van waterinname boeken we vooruitgang. We hebben besloten om in 2015 het membraan dat onderdeel is van nanofiltratie te vervangen om het proces efficiënter te maken. Nanofiltratie is een methode waarmee we het water dat we uit de bron halen zuiveren om de waterkwaliteit nog verder te verbeteren. Deze stap van filtratie heeft nu een rendement van minder dan 80%. Door het vervangen van het membraan verwachten we dat het rendement stijgt naar minstens 82%. Daarmee kunnen we het volume aan restwater met zeker 10% verminderen. Bovendien zal dit een positief effect hebben op ons energieverbruik. Samen met studenten van HAS Hogeschool zijn we daarnaast een project gestart om te zoeken naar oplossingen om het restwater uit nanofiltratie (zo’n 10-15%) te gaan hergebruiken in onze processen. Lees hier meer over onze samenwerking met HAS Hogeschool. In de toekomst zal waterbesparing een rol blijven spelen. Zo is watergebruik een criterium in al onze investeringsbeslissingen. Ook blijven we alert op verdere procesverbeteringen om ons watergebruik te beheersen en te optimaliseren. Bijdragen aan oplossingen, verminderen van overlast Daar waar met water gewerkt wordt, wordt ook water geloosd. Als Bavaria willen we dit zo schoon mogelijk doen én een actieve bijdrage leveren aan het verminderen van lokale waterproblematiek en waterzekerheid. Ons uitgangspunt is om altijd te voldoen aan wet- en regelgeving. Echter, zeker met calamiteiten is het soms best een uitdaging om te blijven voldoen aan de vergunningseisen en onze impact op het watersysteem zo beperkt mogelijk te houden. Daar kwamen we achter toen we te maken kregen met onverwachte lozingen van interne processtromen op onze waterzuivering, als gevolg van een technisch probleem. Uitbreiding van het calamiteitenplan met betere signalering en alarmering moet calamiteiten in de toekomst beter beheersbaar maken. Fosfaatemissies hebben onze grootste prioriteit De emissie van fosfaat in ons afvalwater staat bij ons centraal. Deze hebben we gereduceerd van 2 mg fosfaat in 2013 naar 1,1 à 1,2 mg per liter gezuiverd afvalwater in 2014. We zijn we het fosfaat- (en zuurstof)gehalte actiever gaan monitoren en signaleren problemen al aan de voorkant, zodra het water de afvalwaterzuivering binnenkomt. Hierdoor zijn we in staat om sneller te reageren op afwijkingen in het fosfaatgehalte. We hebben de betrokken medewerkers getraind om op het juiste moment adequaat te kunnen handelen.
MVO VERSLAG 2014
Een andere maatregel die onze fosfaatemissie vermindert, is het uitfaseren van het laatste fosfaathoudende reinigingsmiddel dat we nog gebruiken. Momenteel hebben we het gebruik al met 50% verminderd. Het doel is om dit in 2015 tot 0 terug te brengen. Ondanks onze vooruitgang zitten we niet stil Met een emissie van 1,2 mg per liter en een vergunningseis van 2,0 mg per liter lijkt het alsof we klaar zijn. Maar dit succes betekent niet dat we nu stil gaan zitten. Om aan de (aangescherpte) vergunningseisen te kunnen (blijven) voldoen en onze negatieve impact op het lokale milieu verder te beperken, blijven we focussen op mogelijke procesverbeteringen om ons fosfaatgehalte nog meer terug te kunnen dringen. Dit is nodig, omdat er een zekere hoeveelheid fosfaat in ons afvalwater zit, ca. 0,7 mg, dat niet of nauwelijks te verwijderen is. Dit fosfaat wordt inert fosfaat genoemd. In goed overleg met alle betrokken instanties hebben we de nieuwe lozingsnorm vastgesteld en aangescherpt tot een piekvracht van 1,2 mg per liter in plaats van de eerder voorgestelde 0,5 mg per liter. Ook de toegestane maximale jaarvracht hebben we verminderd. We zijn tevreden met de nieuwe norm en hoeven de komende jaren, geen grote nieuwe investeringen in de verdere verbetering van de afvalwaterzuivering technieken te maken. Een ander succes dat we geboekt hebben, is dat we toestemming hebben om ons gezuiverde afvalwater binnen de nieuwe vergunning te verspreiden over meerdere bronnen. Een dialoog met het bevoegd gezag, waarin we samen met de lokale agrariërs zijn opgetreden, heeft ervoor gezorgd dat we ons afvalwater mogen verdelen over drie verschillende plekken: de Goorloop, het kanaal, en de gebieden in het project ‘Boer Bier Water’. Daar waar we eerder ons afvalwater alleen maar op de Goorloop mochten lozen, hoeven we nu nog maar een derde van ons afvalwater op de Goorloop te lozen. Hierdoor verminderen we onze impact op dit watersysteem, leveren we een bijdrage aan de verdroging van de gebieden in onze omgeving en besparen we onszelf een grote investering.
33
Duurzaam waterverbruik doe je niet alleen Ook al zitten we in Nederland, waar het lijkt of er water in overvloed is, waterschaarste is een belangrijk risico voor onze continuïteit. Niet alleen wij, ook de boeren in onze omgeving ondervinden droogteschade. We vinden duurzaam waterverbruik in en met onze omgeving dan ook erg belangrijk. Samen met andere gebruikers zoeken we naar duurzame oplossingen, onder andere in het project ‘Boer Bier Water’. Een voorbeeld van zo’n duurzame oplossing is dat we een deel van ons afvalwater vanuit de zuivering naar de boer willen brengen, om zo met omgekeerde filtratie (drainage) de verdroging van hun land tegen te gaan. Meer over onze rol en de activiteiten in dit project vind je hier. We willen echter nog verder gaan en ook de samenwerking met de (provinciale) overheid versterken. We hebben de ambitie om met het Waterschap Aa en Maas, de Provincie Noord-Brabant, Rijkswaterstaat Zuid-Nederland, Gemeente Laarbeek en de ZLTO een verklaring te ondertekenen. Hierin willen we ons committeren om samen de waterbalans in het gebied te herstellen,de milieubelasting te beperken en de verdroging tegen te gaan om zo het gebied naar een hoger niveau te tillen. Dit is een mooi voorbeeld van hoe de overheid samen met private partijen de omgeving kan verbeteren. Deze samenwerking is niet alleen nuttig, maar in de toekomst ook noodzakelijk om de toegenomen complexiteit in het systeem het hoofd te kunnen bieden. Bavaria is al sinds jaar en dag één van de hoofdsponsors van de Watermaand. De watermaand heeft als doel inwoners van de gemeente Laarbeek bewust te maken van het belang van (schoon) water. Boer Bier Water: waar alles samenkomt ‘Waar water is, is bier.’ Dit waren de woorden van JanRenier Swinkels, onze directievoorzitter, tijdens de Brabantse Waterdag op 28 februari 2014 waar ons project ‘Boer Bier Water’ centraal stond. Hij bedoelde er onder andere mee te zeggen dat Bavaria kan bestaan bij de gratie van het Brabantse grondwater. Daar plukken wij de vruchten van, maar ook andere bedrijven en de boeren in de omgeving. Tegelijkertijd ondervindt onze omgeving regelmatig hinder gevolg van droogteschade. Daarnaast kan landbouw de kwaliteit van het grondwater in het gebied aantasten. Droogteschade en mogelijke kwaliteitseffecten van landbouw vormen op de langere termijn een risico voor ons. Water is voor Bavaria immers onmisbaar. Daarom proberen
MVO VERSLAG 2014
we zo duurzaam mogelijk met water om te gaan. En zoeken we met andere gebruikers in de omgeving naar duurzame oplossingen in het project ‘Boer Bier Water’ dat we in 2012 gestart zijn. Samen met een aantal lokale boeren, de Gemeente Laarbeek, ZLTO, Waterschap Aa & Maas en de lokale Rabobank zetten we ons in voor het voorkomen van droogteschade en het behoud van grondwaterkwaliteit in onze omgeving. Hiervoor zoeken we naar manieren om verdroging van het land tegen te gaan, lokaal brouwgerst te telen, duurzaam om te gaan met de bescherming van gewassen en de bodem optimaal te gebruiken. “ Het mooie aan Boer Bier Water is dat hier kennis wordt
gedeeld, verbeterd wordt en vervolgens ook echt toegepast wordt. Dat maakt dit project zo leuk [..]”. De rol van Bert
binnen Boer Bier Water is voornamelijk praktijkgericht, kijkt
samen met de direct betrokkenen naar nieuwe experimenten: hoe kunnen we het grondwater beschermen tegen stikstof en
tegelijkertijd de boer de kwaliteit van zijn product garanderen. De boeren waar Bert mee samenwerkt zijn erg enthousiast. “Dat maakt het nog leuker, ze willen ook echt leren”.
Interview met Bert Asman, teammanager bij DLV plant en deelnemer van het project ‘Boer Bier Water’ afkomstig van www.boerbierwater.nl.
Oplossen van verdrogingsproblemen Om de verdrogingsproblemen tegen te gaan, zoeken we in het project ‘Boer Bier Water’ naar gebiedsgerichte maatregelen. Een medewerker van Waterschap Aa en Maas heeft in 2014 bijvoorbeeld alle grondgebruikers bezocht en mogelijke oplossingen besproken voor ‘te nat’ of ‘te droog’. De oplossingen waar het waterschap positief tegenover stond en die onder hun verantwoordelijkheid vallen zijn ook daadwerkelijk uitgevoerd. Naast de gebiedsgerichte maatregelen, hebben we in 2014 met een aantal boeren, Waterschap Aa en Maas, Rijkswaterstaat en ZLTO mogelijkheden geïnventariseerd om ons proceswater, ca. 1,5 miljoen m3 per jaar, te hergebruiken. Zo wordt er gedacht aan het lozen van een gedeelte van het gezuiverde afvalwater op het Wilhelminakanaal, dat vervolgens gebruikt zou kunnen worden als irrigatiewater. Een ander voorstel is om een verdrogingsgevoelig perceel nabij de brouwerij te voorzien van peilgestuurde drainage. Peilgestuurde drainage zorgt ervoor dat de (grond)waterstand beter geregeld kan worden en hogere grondwaterpeilen gehandhaafd kunnen worden. Het gevolg is dat water beter
34
vastgehouden wordt, wat de natuur ten goede komt. Door de langere verblijftijd van het water in de bodem vindt minder uitspoeling van meststoffen plaats, wat ten goede komt aan de waterkwaliteit. Inmiddels is er een subsidie beschikbaar gesteld vanuit het Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI). En ook wij dragen financieel bij om deze proef uit te voeren. We verwachten dat de proef in 2015 van start kan gaan. Lokaal telen van brouwgerst Al sinds het begin van het project ‘Boer Bier Water’ werken we samen met boeren om meer brouwgerst in de omgeving te telen. Diverse boeren doen inmiddels mee. En ook op braakliggende stukken grond van de gemeente Laarbeek wordt weer brouwgerst geteeld. Als compensatie van het grondgebruik voor brouwgerst, leggen we bloemrijke akkerranden aan. Samen met de brouwgerst, verhoogt dit de biodiversiteit in onze omgeving. Langs de brouwgerstpercelen is in 2014 een fietsroute uitgezet, waarvan honderden recreanten gebruik hebben gemaakt. Ondanks geringe verwachtingen ten aanzien van het succes van Laarbeeks brouwgerst bij aanvang van het project ‘Boer Bier Water’, maken we grote vorderingen. In 2014 hebben 13 telers in totaal 32 ha zomer- en wintergerst geteeld. Dit resulteerde in een opbrengst van ruim 5.500 kg/ ha; een aanzienlijke stijging ten opzichte van 2013. Belangrijker nog is dat het aandeel van de gerst die brouwwaardig is enorm is gestegen: van 25% naar 62%. Deze brouwwaardige gerst ligt momenteel te kiemen in de mouterij om straks gebruikt te kunnen worden in ons speciaalbier ‘Swinckels’. Duurzame gewasbescherming In het project ‘Boer Bier Water’ is de bescherming van het grondwater een belangrijk onderwerp. Hiertoe zoeken we naar oplossingen om gewasbescherming zo duurzaam mogelijk aan te pakken. Het gebruik van deze middelen draagt immers niet bij aan de kwaliteit van ons grondwater. In het project wordt gewerkt met oplossingen voor bijvoorbeeld een betere en bovenal matiger dosering van gewasbescherming, maar ook met voorkomen van uitspoeling naar de bodem. Bij de brouwgerst kwam CLM Onderzoek en Advies al tot de conclusie dat de teelt in 2013-2014 met behoorlijk minder chemische middelen kon plaatsvinden. En Pieter Verschure, deelnemer aan het project ‘Boer Bier Water’ en lokale chrysantenkweker, won de 2e prijs ‘Innovatieprijs Schoon Water Brabant’ met het gebruik van
MVO VERSLAG 2014
biologisch afbreekbaar plastic in zijn chrysantenteelt. Met dit plastic beschermt hij de chrysanten tegen onkruid en droogte. Hierdoor hoeft hij onkruid niet meer te bestrijden en droogt de grond minder uit. Optimaal bodemgebruik We streven in het project ‘Boer Bier Water’ naar optimaal bodemgebruik. Optimaal gebruik van de bodem heeft een positief effect op bodem- en waterkwaliteit. Zo heeft de uitspoeling van nitraat, afkomstig uit kunstmest, een schadelijke invloed op de grondwaterkwaliteit. Andere manieren van bemesting vormen dan ook een belangrijk onderdeel van het project. Zo zijn er op een proefperceel stikstoftrappen aangelegd. Het doel van de proef is om de benutting van stikstof en fosfaat te verbeteren. In de zomermaanden zijn van het perceel opnamen gemaakt met een speciale camera met behulp van een vliegtuig. De spectrale opnamen geven aan hoe de biomassa en stikstof in de plant zich ontwikkeld. Naast bemesting besteden de deelnemers van het project ‘Boer Bier Water’ ook aandacht aan het optimaliseren van bodembewerking, bijvoorbeeld door het uitvoeren van bodemanalyses om een gerichtere voeding van de bodem en de planten mogelijk te maken. Met training krijgen bedrijven inzicht hoe met een beter gebruik van mineralen en kennis van de bodem resultaat geboekt kan worden voor de boer en het milieu. Mooie verhalen moeten worden gedeeld Goed nieuws dus. Nieuws waar we trots op zijn en dat we met meer mensen willen delen. Het levert immers niet alleen ons iets op, maar ook de maatschappij. We delen graag onze ervaringen en discussiëren er met anderen over in de hoop dat zij ons voorbeeld zullen volgen. Daarom hebben we de zichtbaarheid van ‘Boer Bier Water’ vergroot. Zo hebben we borden geplaatst op een aantal locaties waar gerst wordt verbouwd voor het speciaalbier ‘Swinckels’. Alle voorbijgangers kunnen zo zien waar we mee bezig zijn. Ook op het internet is het project ‘Boer Bier Water’ nu te vinden: op Facebook (www.facebook.com/boerbierwater) en op www.boerbierwater.nl.
35
Doelen 2015: verantwoord omgaan met water
• Een plaats in de wereldtop van de wereldwijde benchmark voor waterverbruik bij brouwerijen in 2015. • Een vermindering van het waterverbruik van 2 tot 5% per jaar (per liter bier). • Voldoen aan de aangescherpte wettelijke eisen voor fosfaatemissies van 1,2 milligram per liter geloosd water en de maximale jaarvracht in 2015. • Ondertekenen intentieverklaring met voor het herstellen van de waterbalans in het gebied en zo het verminderen van de milieubelasting. • Voortzetten van het Boer Bier Water project.
MVO VERSLAG 2014
36
5.3 Zuinig met energie Bavaria, een energiek bedrijf Bavaria is een energiek bedrijf: ondernemend in duurzaam energieverbruik, zowel in onze eigen productie als in de keten. Voor de toekomst hebben we de ambitie om volledig duurzaam in onze energiebehoefte te voorzien. Voor 2020 hebben we ons ten doel gesteld om het specifieke energieverbruik per hectoliter bier in de brouwerij met de helft verminderd te hebben ten opzichte van 2000. De teller staat nu op 30%. Ons Masterplan Energie moet gestalte geven aan deze ambitie. In dit plan hebben we alle componenten van energieverbruik benoemd en scenario’s en variabelen voor besparing geïnventariseerd. Het plan geeft dus een overzicht van de knoppen waaraan we kunnen draaien om onze doel te realiseren. Speerpunt in het plan is het verder benutten van de mogelijkheden voor efficiëntieverbeteringen en andere besparingen om ons energieverbruik in zowel de productie als in de keten te verlagen. Maar ook het verder benutten van mogelijkheden voor duurzame energie is een belangrijk onderdeel in het plan. Ondanks complexere productie, geen stijging in ons energieverbruik Ons energieverbruik in 2014 is met 127 MJ per hectoliter gelijk gebleven aan dat van 2013. Het absolute energieverbruik is wel iets afgenomen. Dit komt vooral door een lager gasverbruik. Onze CO2 uitstoot is gedaald naar 4,7 kg CO2 per hl bier in 2014. We hebben ruim 1.000 ton minder CO2 uitgestoten dan in 2013. Ter vergelijking: een ritje van 6km met de auto heeft een uitstoot van 1 kg CO2. Oftewel, vier keer de aarde rond met de auto staat ongeveer gelijk aan de CO2-reductie die we in 2014 hebben behaald. We hebben een aantal succesvolle maatregelen genomen om ons energieverbruik te verlagen. Helaas werd het dalende verbruik gecompenseerd door een stijging in energieverbruik vanwege de kleinere batches die we nu draaien om aan de consumentenvraag te voldoen. De vraag naar bier is namelijk gedaald terwijl de vraag naar andere producten, zoals speciaalbieren en 0.0% producten stijgt. Dit betekent dat we op hetzelfde aantal productielijnen meer verschillende producten produceren. Het gevolg is dat we vaker moeten schoonmaken. Hier gebruiken we warm water voor, met een stijging van ons watergebruik en energieverbruik als gevolg.
MVO VERSLAG 2014
Slim productieproces leidt tot energiebesparing De maatregelen die we hebben genomen, zijn zowel op de korte en de lange termijn succesvol. Eén van de maatregelen is het efficiënter gebruiken van onze Warmte-Krachtkoppeling (WKK), een installatie om gelijktijdig warmte en kracht (elektriciteit) op te wekken. We hebben een onderzoek uitgevoerd naar de efficiëntie van onze WKK-installaties waaruit bleek dat we geen twee maar slechts één installatie nodig hebben om te voorzien in onze energiebehoefte. We hebben besloten om alleen nog de meest efficiëntie installatie inzetten, omdat de omzettingscoëfficient (conversie van gas naar elektriciteit en warmte) hierdoor verbetert. Het resultaat is dat het rendement van 92 naar 93% gestegen is. Dit lijkt misschien weinig, maar door 1% rendementsverbetering besparen we op jaarbasis ruim 280.000 kubieke meter aardgas. Dit is gelijk aan het jaarlijkse gasverbruik van ca. 140 huishoudens. De maatregel heeft wel effect op ons project ‘Warm Water’. In 2013 waren we met dit project gestart om het overschot aan warm water in het brouwproces te benutten. Doordat de WKK efficiënter is geworden, is er nu geen overschot meer en is het project stilgelegd. Het inzetten van een warmtepomp voor het terugwinnen van warmte uit het koelproces, kan in de toekomst ook leiden tot een efficiëntere inzet van warm water. Een andere slimme maatregel hebben we in ons koelwaterproces genomen. Koelwater slaan we op in koeltorens. Deze torens moeten van binnen schoon zijn om de kwaliteit van het koelwater niet te vervuilen met bacteriën. Voor het schoonmaken van de koeltorens gingen we in het verleden te werk volgens een in Nederland gebruikelijke methode: met chemicaliën. Een pilot waarbij we de koeltorens met zout schoonmaakten (in plaats van met chemicaliën) wees uit dat zout kostenefficiënter is. Maar dat niet alleen; de koeltorens bleven van binnen ook schoner bij het gebruik van zout. Doordat de koeltorens schoner blijven, ontstaan er minder algen die de doorgifte van kou verstoren en hebben we ook minder energie nodig. Bovendien vinden de medewerkers het werken met een natuurlijk product fijner. Sinds 2014 houden we de koeltorens dan ook schoon met zout. In 2013 zijn we gestart met proeven met warmer lageren van bier, een project dat in potentie tot een grote energiebesparing kan leiden. Lageren is het rijpingsproces van jong bier, waarvoor het tijdelijk in tanks wordt opgeslagen. De proeven waren succesvol en daarom hebben we het warm
37
lageren van bier in 2014 organisatiebreed ingevoerd. Omdat we nu minder hoeven te koelen, hebben we ook minder energie verbruikt. Een bijkomend voordeel is dat we ook in de bottelarij minder warmte nodig hebben. Bij het pasteuriseren (het proces wat plaatsvindt in de bottelarij) heb je namelijk warmte nodig. Aangezien het bier nu warmer aangeleverd wordt, hoeven we het bier minder ver op te warmen.
se dat een intelligent LED verlichtingssysteem financieel ook net zo aantrekkelijk was. Intelligente LED verlichting is een systeem waarbij door middel van bewegingsmelders lampen automatisch dimmen tot 30-40% van het originele vermogen als er geen beweging is. Dit betekent dat dit systeem nog zuiniger is in energieverbruik en een nog langere levensduur kent dan een regulier LED verlichtingssysteem.
In 2014 hebben ook we de filtering van het water uit de bron verbeterd. Aan de basis hiervan ligt het proces van ontijzeren. Dit zit zo. Het water wordt één tot twee keer gefilterd. In de eerste ronde halen we ijzer en mangaan uit het water. Daarna vindt er eventueel nog nanofiltratie plaats om de waterkwaliteit nog verder te verbeteren. Bij een teveel aan ijzer slibde het membraam dat gebruikt wordt voor nanofiltratie echter dicht. Deze moest dan eerst helemaal schoongespoeld worden, voordat we verder konden met het proces. Door in de eerste stap meer ijzer uit het water te halen, functioneert het proces beter en hoeven we minder vaak te spoelen. De prestatie is dusdanig toegenomen dat we nu in plaats van 80.000 kubieke meter, 200.000 kubieke meter water kunnen filteren voordat het membraan dichtslibt. Door deze verbetering hoeven we minder te spoelen en hebben we minder chemicaliën, water én energie nodig.
De keuze was voor ons dan ook helder. We kozen natuurlijk voor het systeem dat niet duurder, maar wel energiezuiniger is en een langere levensduur kent; namelijk een intelligent LED verlichtingssysteem. In 2014 zijn we begonnen met de aanleg van dit systeem in één warehouse van ca. 1,5 ha groot. In theorie zou het energiegebruik in dit warehouse hierdoor van 53 kW per uur moeten dalen naar 23 kW per uur. Met ca. 7.500 verlichtingsuren per jaar betekent dit een besparing van 225.000 kW. Deze besparing is nog exclusief het effect van het dimmen van de verlichting op het moment dat er geen beweging is van heftrucks.
Nieuw licht op de verlichting In 2014 zijn we als Bavaria begonnen met een grote verlichtingsoperatie, zowel in de warehouses als in de bottelarij. LED there be light In 2014 waren de warehouses, bij elkaar ca. 5 ha groot, toe aan een nieuw verlichtingssysteem. Een groot deel had nog TL-verlichting en was aan vervanging toe. We wilden graag een zo zuinig mogelijk systeem, maar het moest bovenal voldoen aan onze eisen voor voedselveiligheid. Er mogen namelijk absoluut geen glassplinters op onze producten vallen. Tegelijkertijd moest het systeem ook financieel aantrekkelijk zijn. Dit was niet zo gemakkelijk te realiseren, omdat we als Bavaria met de WKK op aardgas zeer goedkoop energie opwekken. Dit betekent dat elke energiebesparing vanwege verlichting, slechts beperkte economische voordelen heeft. Tijdens onze analyse van de verschillende systemen kwamen we erachter dat een modern LED verlichtingssysteem net zo duur is als een regulier systeem. Dat wil zeggen dat de investering in LED misschien wel hoger is, maar dat de levensduur ook veel langer is. Verder bleek uit de analy-
MVO VERSLAG 2014
Begin 2015 zijn we ook begonnen met het vervangen van de verlichting in een tweede warehouse van ca. 2,6 ha groot. Ook hier kiezen we voor het intelligente LED verlichtingssysteem. Dit zal naar schatting een besparing van 300.000 kW per jaar opleveren, exclusief het dimeffect. We verwachten in 2015 dan ook nog meer energie te besparen met onze verlichting. De totale te realiseren besparing is gelijk aan het jaarlijkse energieverbruik van 150 gemiddelde huishoudens in Nederland. Doordat we de verlichting ook nog kunnen dimmen, zal de werkelijke besparing nog hoger uitvallen. Mag het licht uit? In de bottelarij zijn we begonnen met een ander initiatief. In de bottelarij hangt verlichting die non-stop brandt, dat wil zeggen 24 uur per dag, 7 dagen per week. Deze verlichting zou gemiddeld één dag in de week minder kunnen branden. Dit zou een energiebesparing opleveren van 1 dag in de week maal 52 weken per jaar maal 340 kW per uur aan verlichting. Echter, het ontbrak de ruimte aan schakelaars en lichtzones die dit mogelijk maken. Met in het achterhoofd deze aanzienlijke energiebesparing, hebben we besloten om een systeem aan te leggen waarmee we de mogelijkheid hebben om in bepaalde delen de verlichting wel uit te kunnen schakelen. Het systeem is inmiddels gereed. We zijn nu de medewerkers aan het trainen in het weer aan en uit zetten van de verlichting. Want het daadwerkelijk omzetten van de schakelaar blijft een actie van de medewerkers.
38
Niet alleen energie besparen; het gaat ook om verduurzamen Zuinig met energie gaat niet alleen over besparen, het gaat ook over de bronnen van je energievoorziening. Door zelf energie op te wekken tijdens het productieproces, dragen we bij aan het verduurzamen van ons energieverbruik. Zo gebruiken we het biogas in de afvalwaterzuivering om elektriciteit en warmte te produceren. In 2013 was het gas echter niet altijd even betrouwbaar. Door de kwaliteit en kwantiteit actief te monitoren is de betrouwbaarheid van het gas gestegen. Hierdoor hebben we in 2014 16% meer draaiuren kunnen maken met onze biogas motoren in vergelijking met 2013. Dit betekent dat we bijna 1,2 miljoen kubieke meter biogas hebben verstookt in 2014, een stijging van ca. 20% ten opzichte van 2013. Deze stijging komt overeen met het gemiddeld gasverbuik van ca. 100 huishoudens. Dit betekent voor ons een significante vermindering van ons aardgasverbruik. Een andere manier waarmee we voorzien in onze eigen energie is door opgewekte warmte te hergebruiken in het productieproces. Tijdens het koelproces komt warmte vrij die naar buiten wordt afgevoerd. Als gevolg hiervan laten we kostbare en bruikbare warmte van 30 à 40 graden uit het proces weglopen. Dit willen we graag veranderen. Momenteel zijn we daarom bezig om deze warmte terug te winnen voor het moutproces. Met behulp van warmtepomptechnologie brengen we de warmte naar de gewenste 70 à 80 graden. Hiermee winnen we ongeveer 4 MJ aan warmte per hectoliter bier terug. We schatten in dat dit ons een besparing van 6 tot 7% op het aardgasverbruik gaat opleveren. Halverwege 2015 verwachten we dat dit systeem operationeel is.
is door te focussen per afdeling. We denken dat we door pieken in één afdeling te compenseren met dalen op een andere afdeling ons energieverbruik kunnen optimaliseren. Dit betekent dat we samen met elkaar naar ons energieverbruik moeten kijken. We voeren nu al periodiek overleg met de verantwoordelijken van de afdelingen over het behalen van onze ambitie. Elke afdeling geeft hier vervolgens zelf invulling aan door eigen doelen te definiëren. Jaarlijks hebben we ook een Energiedag waarin we de ambities en doelen met elkaar delen. Nu is het de uitdaging om ook over de afdelingen heen te kijken en onze medewerkers zich bewust te laten zijn van elkaars energiebehoefte.
Doelen 2015: zuinig met energie
• Een plaats in de wereldtop in de wereldwijde benchmark over 2015. • Minimaal twee procent vermindering van het specifieke energieverbruik (MJ/hl) per jaar tot 2016, door het voortzetten van energiebesparingsmaatregelen. • Het aandeel energie afkomstig van duurzame bronnen significant vergroten, door het vergroten van het aandeel biogas. • Optimalisatie energieverbruik over de afdelingen heen. • Energieverbruik te beperken tot circa 120 MJ/hl in 2015. • Warmtepomp operationeel waarmee we warmte uit het koelproces in kunnen zetten voor het moutproces.
En wat willen we in 2015? Voor 2015 is ons doel om ons energieverbruik te beperken tot circa 120 MJ/hl. Om dit doel te realiseren hebben we in 2014 de aanzet tot een aantal extra maatregelen geleverd. Zo introduceren we een vatenlijn die een forse energiebesparing gaat opleveren en zijn we begonnen met de implementatie van de warmtepomptechnologie. En ook in de toekomst is energieverbruik een leidend criterium voor onze investeringen. Ook kijken we naar mogelijkheden om de samenwerking tussen afdelingen en processen te verbeteren, zodat we gezamenlijk een grotere besparing leveren dan mogelijk
MVO VERSLAG 2014
39
5.4 Duurzaam ketenbeheer Duurzame inkoop
Duurzaamheid is niet beperkt tot ons brouwproces. Onze impact op de samenleving begint al bij de inkoop van grondstoffen. Zo hebben we hop en gerst nodig voor het brouwen van bier. En om ons bier bij de consument te krijgen, moeten we het eerst verpakken voordat we het kunnen transporteren. Daar komen weer andere materialen bij kijken, zoals aluminium voor de bierblikken en glas voor de flessen. En we hebben papier nodig voor de etiketten, kunststof voor de folies en hout voor de pallets waarop we de flessen en blikken vervoeren. Hier zie je hoe onze keten eruit ziet. We proberen onze impact in de keten zo klein mogelijk te houden door samen met onze leveranciers verantwoorde keuzes maken. Samen zetten we ons in voor schonere landbouw, minder materiaalgebruik en -hergebruik, en minimale CO2 uitstoot door de hele keten. Omdat we als Bavaria vaak een directe relatie hebben met onze leveranciers en afnemers, kunnen we vanuit een dialoog over onze duurzaamheidsambities praten. En samen nieuwe ideeën testen en op de markt brengen.
Verpakkingsmateriaal
We verpakken ons bier in blikken en flessen om het bij de consument te kunnen krijgen. Om de blikken en flessen goed te kunnen transporteren, gebruiken we folies om de blikken of flessen bij elkaar te houden en pallets om de partijen op te kunnen laden. Het vaak lange transport vraagt om stevige materialen. Om ervoor te zorgen dat ons bier heelhuids bij de consument terecht komt, stellen wij de kwaliteit van de verpakking voorop. Dit neemt natuurlijk niet weg dat we tegelijkertijd proberen om onze impact zo klein mogelijk te houden. We hebben gemerkt dat duurzaamheid kwaliteit niet hoeft te beperken. Wij focussen hierbij op de drie R-en: Reduce, Reuse en Recycle. RRR: Reduce, Reuse &Recycle We willen zo min mogelijk verpakkingsmateriaal gebruiken (Reduce). We willen het verpakkingsmateriaal dat we gebruiken waar mogelijk hergebruiken (Reuse). En we willen zo veel mogelijk gerecyclede en recyclebare grondstoffen gebruiken (Recycle). Kostenbesparingen en duurzaamheid gaan hier vaak hand in hand. In een dialoog met onze partners komen we tot nieuwe oplossingen in het kader van onze RRR-strategie. We spreken over nieuwe duurzame concepten en de mogelijke obsta-
MVO VERSLAG 2014
kels voor het op de markt brengen van deze concepten. Indien nodig en verantwoord, stellen we ons productieproces ter beschikking om nieuwe concepten te testen. Denk bijvoorbeeld aan het testen van recyclebaar folie: kunnen onze machines er tegen, is het sterk genoeg, voldoet het aan onze eisen (o.a. op het gebied van kleur), etc. Bij elke R uit Reduce, Reuse & Recycle hebben we in 2014 op deze manier weer stappen weten te zetten samen met onze leveranciers. Reduce: reduceren van materialen, reduceren van impact In 2013 spraken we over het reduceren van de dikte van ons krimpfolie. Dit hebben we in 2014 doorgevoerd. We gebruiken de krimpfolie voor het omwikkelen van onze kartonnen trays met 24 blikken bier. De folie is gemaakt van low-density polyetheen (LDPE). Deze kunststofsoort is gemaakt van olie. Dunner folie betekent dus dat we uiteindelijk minder olie gebruiken in de keten. Maar ook dat we in ons productieproces minder energie nodig hebben om de folie te laten krimpen. De komst van nieuwe depalletizers heeft ervoor gezorgd dat we in 2014 konden gaan reduceren op transport. Depalletizers worden gebruikt om onze producten van de pallets af te halen. De nieuwe depalletizers kunnen een grotere hoogte bereiken. Dit gaf ons de mogelijkheid om één laag meer van onze 25 cl flessen en 25 cl blikken op de pallets te stapelen. Een laag meer stapelen, betekent dat we het transport efficiënter kunnen inrichten met positieve gevolgen voor CO2-uitstoot. Een ander voorbeeld is de komst van de High Definition druktechniek. Deze techniek geeft met minder kleuren dan voorheen een hogere resolutie, met als resultaat fijnere details, een scherper beeld en meer kleurnuances. Een beter resultaat, met als positief neveneffect een lager pigment- en inktverbruik. In 2014 hebben we het Bavariamerk herontworpen. Het plaatje op onze nieuwe Bavariaverpakkingen maakt gebruik van High Definition druktechniek. Dit heeft als gevolg dat we in onze keten minder materialen gebruiken. Reuse: geen afval meer, alleen nog restproducten We spreken liever niet meer over afval. Alles wat we gebruiken, is een mogelijke reststroom voor onze of een andere productieketen. In 2014 zijn we meer gaan kijken naar mogelijk hergebruik van de emballage, oftewel de verpakking van ons verpakkingsmateriaal.
40
Zo wordt de folie bij ons geleverd op kartonnen hulzen van 1,2 kg per stuk. Deze hulzen zijn zeer sterk en kunnen gemakkelijk opnieuw ingezet worden voor het transport van folie. In 2014 hebben we dan ook besloten om deze hulzen te verzamelen. Zodra het depot waarin we de hulzen bewaren vol is, nemen de leveranciers ze weer retour. Ze kunnen de hulzen vervolgens weer direct inzetten voor het vervoeren van folies. Een ander voorbeeld is het vouwkarton dat we gebruiken voor onze clusterpacks (bijv. een 6-pack bier). Dit karton wordt geleverd in kartonnen omdozen. In 2014 zijn we de onbeschadigde omdozen gaan selecteren om ze vervolgens te retourneren aan de leveranciers. Het spreekt voor zich dat we de beschadigde omdozen bij het overige karton doen, dat vervolgens als reststroom ons bedrijf weer verlaat. We bekijken nog in hoeverre het verzamel ook rendabel is; het selecteren kost behoorlijk veel tijd en moet wel opwegen tegen de uiteindelijke (duurzaamheid)winst. Recycle: wij hergebruiken ook We zorgen er niet alleen voor dat de emballage zoveel mogelijk hergebruikt wordt, we maken zelf ook zoveel als kan gebruik van hergebruikte materialen. En we stimuleren het hergebruik van onze reststromen. Zo wordt het blik bij ons aangeleverd op pallets. Een pallet strap houdt de pallet stabiel. We hebben een systeem opgezet waarbij de straps niet meer met de hand maar automatisch verwijderd worden en direct de shredder ingaan. Dit betekent dat de straps, die gemaakt worden van het waardevolle kunststof polypropyleen, niet meer bij andere reststromen terecht komen, maar als hoogwaardig product gerecycled kunnen worden. Aangeleverd als homogeen product heeft het in de keten veel meer waarde dan wanneer het gemengd is met andere reststromen. Dit betekent niet alleen dat het product hergebruikt wordt, maar dat we ook een kostenreductie hebben weten te realiseren. Folies voor (blik)verpakkingen bestaan uit meerdere lagen. Nieuwe ontwikkelingen staan toe om de tussenlaag te vervaardigen uit gerecycled folie, waardoor primair folie hergebruikt kan worden. We onderzochten in 2013 samen met onze leverancier Papier Mettler de mogelijkheid om de zogenaamde ‘I’m Eco’ folie toe te passen. Omdat de folie zich anders gedraagt in de machines hebben we echter nog wat zorgen met betrekking tot de runability op onze productielijnen. Samen met Papier Mettler willen we de folie dan ook
MVO VERSLAG 2014
eerst in onze machines uitgebreider gaan testen. Dat willen we in 2015 gaan doen. Ook onze blikken kennen een zogenaamde “closed loop”. Het komt bijvoorbeeld voor dat we niet afgevulde blikken hebben, bijvoorbeeld vanwege nieuwe eisen van buitenaf waardoor de tekst op het blik moet veranderen. Alle niet afgevulde drankblikken gaan terug naar de producent. De producent perst het in balen en levert het vervolgens aan een aluminiumverwerker. Deze verwerkt het aluminium na de smeltoven tot een nieuw product. Dit kan een blikje zijn, maar bijvoorbeeld ook een autodeur. Niet alleen maar succesvolle innovaties Niet alle ideeën leiden direct tot resultaat. Begin april 2014 hebben we bijvoorbeeld samen met een lijmfabrikant een nieuwe lijmsoort geprobeerd waarmee we onze etiketten op retourflessen plakken. Etikettenlijm moet afwasbaar zijn. Retourflessen moeten immers goed schoon gemaakt kunnen worden in het spoelproces, zodat er nieuwe etiketten op geplakt kunnen worden. De nieuwe lijm zou moeten leiden tot minder toevoegingen in het spoelproces. Helaas, ontstonden er problemen met betrekking tot sterke vervuiling van onze machines. Deze ervaring wordt momenteel meegenomen in een verdere doorontwikkeling van de lijmrecepturen samen met onze lijmproducenten. Ook de krimpfolies welke worden ingezet door onze glasleveranciers bij de aanvoer van flessen worden in de keten hergebruikt. In 2013 hebben we hiervoor een nieuwe loop opgezet. Deze korte loop houdt in dat wij de krimpfolie na verwijderen in balen persen en doorleveren aan onze eigen folie leverancier. Deze maakt er vervolgens granulaat van. Dit granulaat wordt vervolgens opnieuw gebruikt in krimpfolie. De marktomstandigheden in 2014 waren echter zodanig, dat deze korte loop voor ons niet interessant meer was. De prijs die we kregen voor onze foliereststroom elders in de markt lag namelijk hoger. Deze foliereststroom wordt, via een langere loop, uiteindelijk ook weer tot folie verwerkt. Ook in de toekomst zullen we onze keuze voor een bepaalde loop laten afhangen van de marktomstandigheden waarbij het uiteindelijk doel gelijk blijft, namelijk verantwoord omgaan met de reststromen. In de toekomst meer meten, want meten is weten We doen veel in onze keten, maar we hebben nog te weinig inzicht in de effecten. We weten bijvoorbeeld niet in hoeverre we onze CO2-impact hiermee op onze omgeving hebben
41
gereduceerd. Ons voornemen voor 2015 is dan ook om de CO2-reductie als gevolg van onze RRR-strategie (re-duse, re-use, re-cycle) te gaan meten. Want meten is weten. Dit willen we samen met onze leveranciers en de “Nederlandse Brouwers” oppakken, zodat we dubbeltellingen voorkomen. Want als wij én onze leveranciers dezelfde reductie claimen, lijkt het of we meer CO2 gereduceerd hebben dan daadwerkelijk het geval is.
Grondstoffen Biologisch wordt heel logisch Het verduurzamen van onze grondstofketens heeft onze prioriteit. We zien een kentering binnen de gerst- en moutproductie in Europa. De vraag naar biologische producten groeit langzaam maar gestaag, maar vooralsnog zijn biologische grondstoffen (gerst) alleen tegen een meerprijs verkrijgbaar. Bavaria heeft zich verbonden aan de ambitie om in 2020 40% van de primaire grondstoffen afkomstig te laten zijn van landbouw volgens de principes van SAI (Sustainable Agriculture Initiative), SKAL of SMK. In de loop van 2015 willen we een nieuw MVO Masterplan introduceren, waarin we de diverse duurzaamheidkeurmerken onder de loep nemen en bepalen wat wij verstaan onder duurzaam. Ook zullen we onze korte en lange termijn ambities voor duurzame grondstoffen aanscherpen. Het verduurzamen van de moutproductie loopt via onze dochteronderneming Holland Malt. Onze gerst komt voor een groot deel uit Frankrijk. Holland Malt is sinds 2012 met grote Franse telers in overleg over duurzame gerstproductie. We streven ernaar om de gerst te laten produceren en leveren volgens de internationale SAI richtlijnen. In 2014 hebben met meerdere Franse gersttelers mogelijkheden verkend, maar hebben daarin nog geen concrete resultaten bereikt. Het prijsverschil tussen reguliere en duurzame gerst blijft vooralsnog te hoog en het aanbod te klein... We worden zelf ook weer boer Op kleine schaal produceren we zelf gerst onder de vlag van het project ‘Boer Bier Water’ in de directe omgeving van Lieshout. We hebben afspraken gemaakt om deze teelt de komende jaren verder te verduurzamen. In 2014 hebben we onze tweede oogst gevierd met een oogstfeest. In 2015 gaan we door met de teelt van zomer- en wintergerst. Ook op het eigen terrein gaan we de gerstproductie verhogen. We gaan zowel winter als zomergerst inzaaien.
Aansturing leveranciers We stellen ook basisregels Naast samenwerking met leveranciers vinden we het ook belangrijk dat zij zich aan een aantal basisregels houden. Deze basisvoorwaarden, zoals onze Code of Conduct en leveranciersbeoordeling, worden geborgd in ons project Ketenverantwoord Inkopen. Sinds enkele jaren ondertekenen nieuwe leveranciers onze Code of Conduct, waarin voorwaarden opgenomen zijn met betrekking tot de omgang met mens en milieu. Ook laten we steeds meer van onze bestaande leveranciers de code ondertekenen, waarbij we ons richtten op de meest strategische. Eind 2014 had 78% van de verpakkingsleveranciers en 95% van de grondstofleveranciers onze Code of Conduct getekend. Dat is 71% van ons inkoopvolume. In 2014 hebben we meerdere audits uitgevoerd bij de leveranciers van grondstoffen en verpakkingsmaterialen. De audits zijn uitgevoerd door teams van QA en inkoop. De auditonderwerpen waren kwaliteit, voedselveiligheid en MVO. De leveranciers presteren goed op de getoetste onderwerpen. De resultaten van de audits hebben niet geleid tot aanvullende maatregelen. Ook in onze inkoopcriteria zijn duurzaamheidaspecten verweven, zoals de aanwezigheid van een MVO managementsysteem en vragen over veiligheid. Duurzaamheid is in 2014 verder in het inkoopproces verankerd. In onze leveranciers questionnaire is een MVO gedeelte opgenomen, waarin leveranciers worden beoordeeld op hun MVO beleid en prestaties. In inkooptrajecten wordt nauw samengewerkt tussen inkopers, technici en MVO inhoudelijk deskundigen. In 2015 rollen we het nieuwe Masterplan MVO uit, waarin er nog meer aandacht komt voor grondstoffen en verpakkingen. Onze doelen zullen daarin opnieuw bepaald worden, in lijn met onze hernieuwde en verstevigde ambities. • Doelen afstemmen op nieuw masterplan. • Continueren eigen gerstproductie onder Boer Bier Water. • Vaststellen doelen voor duurzame grondstoffen en verpakkingen binnen het nieuwe MVO masterplan.
MVO VERSLAG 2014
42
Logistiek – duurzaam en zonder grenzen Koploper in de grenzen opzoeken van duurzaam transport Bavaria wordt in veel landen gedronken, en dus transporteren we ons bier vrijwel ook naar alle windstreken. We willen de negatieve gevolgen ons transport, bijvoorbeeld op het gebied van milieu en gezondheid, zoveel mogelijk voorkomen. De moeite die we hierin steken heeft ertoe geleid dat we koploper zijn in duurzaam transport. In 2014 is dit gewaardeerd met het hoogst haalbare, de tweede Lean and Green Star. Deze ster wordt toegekend aan organisaties voor het realiseren van tenminste 20% CO2 reductie in transport en nieuwe duurzaamheidsambitie(s) die meetbaar bijdragen aan de netwerk- en transportperformance. Wij overtroffen onze ambitie en realiseerden een CO2-reductie van 28%. Hiermee zijn we de enige brouwerij in Nederland die kan zeggen twee sterren te hebben in het ‘Lean and Green Logistics Award’ programma. Ook in het ‘Lean and Green Barge’ programma behoren we bij de top. Zo is onze vervoerder Samskip met onze ‘Blue Road’ oplossing genomineerd voor de ‘Supply Chain Partnerhip Award’ van het gerenommeerde Global Freight Award. ‘Blue Road’ is een initiatief van Bavaria, Mars en Heinz om samen gebruik te maken van containerschepen om onze producten naar Rotterdam te transporteren als alternatief voor wegtransport. De British International Freight Association (BIFA) waardeerde deze oplossing dusdanig dat Samskip hiermee de Environment Award heeft gewonnen.
Lean & Green Star Twee sterren, maar we willen nog meer In 2014 ontvingen we de tweede ster in het ‘Lean and Green Logistics Award’ programma. Lean and Green is een stimuleringsprogramma dat organisaties stimuleert om te groeien naar een hoger duurzaamheidsniveau op het gebied van transport. En met Lean and Green Logistics laten organisaties zien dat zij zich actief inspannen om hun logistieke proces duurzamer te maken. De twee sterren zijn te behalen aan de hand van drie criteria: 1. Daadwerkelijk behalen van 20% CO2-reductie; 2. Betrouwbare informatie over CO2 uitstoot; 3. Innovatie en samenwerking.
MVO VERSLAG 2014
Ten opzichte van 2008, hebben o.a. onze vervoerders over de weg, Simon Loos en Van den Heuvel,in 2013 bijgedragen aan een CO2-reductie van 28% voor het vervoer van ons bier. De werkelijke milieuprestaties worden nauwkeurig gemonitord met behulp van boordcomputers waarin alle ritinformatie wordt bijgehouden. Samskip, onze vervoerder over water, stuurt ons rapportages over het verbruik en type schip dat ze inzetten. We zijn vooral trots op het feit dat we onze CO2-reductie hebben weten te realiseren door innovatieve projecten en samenwerking met andere partijen. Zo gebruiken we ecocombi’s (verlengde vrachtwagens) in Nederland, zetten we aardgasvoertuigen in voor het vervoer van ons bier naar ons warehouse in Frankrijk, hebben we de logistiek op onze bedrijfsterreinen zoveel mogelijk geautomatiseerd en zorgen we voor een optimale beladingsgraad van ons transport, op de heen- en terugweg. Hetzelfde volume met minder vrachtwagens We zetten samen met onze transporteurs, de ecocombi’s zoveel mogelijk in. Hier passen veel meer pallets in, zodat we 30% minder vervoersbewegingen hoeven te maken om toch dezelfde hoeveelheid te vervoeren. Dit beperkt de druk op de infrastructuur in onze omgeving, ontlast de dorpskernen met positieve gevolgen voor gezondheid en veiligheid, en scheelt CO2. Op aardgas naar Frankrijk De pilot met aardgas transporten die we samen met onze transporteur Van den Heuvel in 2013 gestart zijn, heeft een positief resultaat laten zien. We gaan er dus mee door. In 2014 hebben we 10-15% van onze producten uit het warehouse in Lieshout naar Noord-Frankrijk vervoerd met vrachtwagens die op aardgas rijden. Het overschakelen naar aardgas scheelt enorm in onze CO2-uitstoot; het verschil tussen aardgas en diesel is zo’n 15 tot 35%. Door onze vrachtwagens op de route Nederland-Noord Frankrijk te vervangen voor ecocombi’s zouden we een nog grotere besparing realiseren. Helaas zijn ecocombi’s in België nog steeds niet toegestaan. Wel heeft de Belgische overheid besloten om een pilot ‘duurzaam vervoer’ te gaan starten. Logistiek zonder papier In 2013 hebben we mogelijkheden onderzocht om door middel van automatisering het logistieke proces te versnellen. De reden: het invullen van papier is zowel tijdrovend, geeft meer overlast in de omgeving en is slecht voor het
43
milieu. Versnellen zou dus een besparing op onze CO2-uitstoot betekenen, maar ook economische voordelen hebben en overlast beperken. ‘Logistiek zonder papier’ bleek zo’n succes, dat we het in 2014 ingevoerd hebben. Bovendien hebben we een ‘speed lane’ ingevoerd, zodat trouwe leveranciers zich bij aankomst niet steeds opnieuw hoeven aan te melden. Met per jaar circa 13.000 vrachten, leveren de ‘speed lane’ en de mogelijkheid tot digitaal inchecken een behoorlijke CO2-reductie op. Samenwerken om lege vrachtwagens te voorkomen Op de heenweg vervoeren we bier en zijn onze vrachtwagens vol. Terug is een ander verhaal. Zelf hebben we vaak geen producten om in onze vrachtwagens op de terugweg te vervoeren. Daarom zijn we samenwerkingsverbanden aangegaan met bedrijven die juist producten moeten vervoeren op onze terugweg. Dat scheelt lege vrachtwagens, en dus vervoersbewegingen, CO2, fijnstof, NOx en kosten. In 2014 zijn we met een aantal bedrijven gesprekken gestart om te kijken naar mogelijkheden voor het vullen van retourvrachten. We zijn niet bang om ons in deze overleggen kwetsbaar op te stellen en bedrijfsinformatie te delen. Nieuwe samenwerkingen leiden voor beide partijen tot een winwin situatie en wij nemen hier graag het initiatief in. Daarom delen we onze positieve resultaten regelmatig met anderen, opdat meer partijen besluiten samen te gaan werken in de transportketen. De uitdaging voor de toekomst We willen blijven streven naar een hoger duurzaamheidniveau voor ons transport over de weg, het water en het spoor. Met de tweede ster hebben we echter het op dit moment hoogst haalbare al behaald. Maar met twee sterren stopt het niet voor ons. Samen met de coördinator van Lean & Green, Connekt, denken we na over criteria voor een derde ster. Zodat we weer een nieuwe uitdaging aan kunnen gaan. Tegelijkertijd ligt er voor ons een uitdaging in de verandering in de markt. Onze klanten willen steeds minder op voorraad hebben en vragen meer verschillende producten van ons. We willen onze vrachtwagens echter toch optimaal beladen laten rijden en het aantal vervoersbewegingen beperken. In Italië en Spanje leveren we daarom nu uit voorraad van onze warehouses. Lees er meer over in het onderdeel dilemma’s.
MVO VERSLAG 2014
Lean & Green Barge Blue Road Het verkeer in Zuidoost-Brabant wordt steeds drukker. Onze vrachtwagens moeten door kleine dorpskernen. De wegen raken verstopt. Om onze vervoersbewegingen over de weg te beperken, zijn we in 2013 een samenwerking met Mars en Heinz gestart om een deel van onze producten over het water naar de haven van Rotterdam te vervoeren. Daarmee voorkomen we opstoppingen. En creëren we een CO2- en kostenbesparend alternatief voor transport over de weg. Bavaria, Mars en Heinz, allemaal vervoeren we producten over de weg naar de haven in Rotterdam. Allemaal willen we ook wel over het water. Geen van ons heeft alleen voldoende vracht om een schip te vullen. Samen lukt het wel. En zo ontstond ons initiatief ‘Blue Road’. Samen met Mars en Heinz transporteren we een deel van onze producten per containerschip naar Rotterdam als alternatief voor wegtransport. Vanaf daar vervoeren we elk onze eigen lading naar onze eindbestemming. Een initiatief waarmee onze vervoerder Samskip in de prijzen is gevallen. Multimodaal is ons tovermiddel In onze duurzaamheidsambitie streven we er naar om al ons vervoer multimodaal in te richten: een combinatie van boot, trein en vrachtauto. Naar Oost-Europa vervoeren we alles al per trein. En in 2014 hebben we wederom het volume van ons vervoer over het water verhoogd. We transporteerden 1.650 containers in vergelijking met 1.400 in 2013. We hopen in 2015 tweederde van het volume dat naar Rotterdam moet over het water te transporteren. Ons nieuwe warehouse in Tilburg, waar we in 2015 mee starten, zal deze trend nog meer beïnvloeden. Dit warehouse ligt namelijk op de railport, 20 meter van het spoor. Met als gevolg dat onze producten gemakkelijk met de trein vervoerd kunnen worden. En vanuit Tilburg kunnen onze producten ook met de boot naar Rotterdam vervoerd worden. Wat nog overblijft is een stuk wegtransport van Lieshout naar Tilburg. Hier willen we alleen nog maar de ’20 foot containers’ inzetten, waarmee we ongeveer 30% meer pallets kunnen vervoeren dan met reguliere containers. Op alle andere trajecten willen we alleen nog over de weg vervoeren als er geen (economisch haalbaar) alternatief is. Multimodaal transport heeft in onze ogen echt de toekomst.
44
Doelen 2015: duurzaam ketenbeheer
In 2015 gaan we verder op de ingeslagen weg. We zetten de projecten en activiteiten binnen Lean & Green Barge en Lean & Green Star voort, waarbij we ons met name blijven focussen op samenwerking en nieuwe mogelijkheden. Onze doelen: • Het introduceren van derde Lean & Green Star. • Vergroten van het transportvolume via de binnenvaart. • Vergroten flexibiliteit als het gaat om transport in het licht van de veranderende vraag in de markt. • Verder uitrollen van backhauling stromen in Nederland door logistieke processen en planning nog beter op elkaar af te stemmen. • Samen met Van den Heuvel doorgaan met het inzetten van zo veel mogelijk aardgasvoertuigen op de transporten naar België en Frankrijk.
MVO VERSLAG 2014
45
5.5 Verantwoord alcoholgebruik Onze visie: verantwoord genieten en gezonde alternatieven Bier past prima in een verantwoorde levensstijl, maar wel als je er op de juiste manier mee omgaat. Daar ligt ook een verantwoordelijkheid voor ons. Die verantwoordelijkheid nemen we, zodat iedereen verantwoord kan genieten van onze alcoholvrije en alcoholhoudende producten. We willen het bewustzijn vergroten door een goed aanbod aan bewuste en gezonde alcoholvrije alternatieven. Daarnaast werken we op verschillende manier met partijen samen om de negatieve effecten van alcoholgebruik te beperken en alcoholmisbruik te voorkomen en verminderen. 0.0% bier als gezond en bewust alternatief Met onze 0.0% bieren bieden we aantrekkelijke alcoholvrije alternatieven die daarnaast gezond zijn en goed passen in een verantwoorde levensstijl. We hebben al bijna veertig jaar ervaring met het brouwen van alcoholvrij bier en zijn al jaren met afstand marktleider in dit segment. Met nieuwe producten en aantrekkelijke positionering willen we de markt uitdagen en vergroten. Bavaria 0.0% is een stevige concurrent in het frisdranksegment; 14% van de Nederlandse gezinnen drinkt alcoholvrij bier van Bavaria. Onze markt voor alcoholvrij bier bevindt zich niet alleen in Nederland. Bavaria 0.0% is wereldwijd bekend dankzij de goede smaak. We geloven dat we, door mensen bewust te maken van dit aantrekkelijke alternatief, alcoholgebruik op ongepaste momenten of leeftijden kunnen verminderen. In 2014 realiseerden we wederom een volumestijging in de categorie 0.0% bieren. Veel mensen zijn zich nog niet bewust van het feit dat 0.0% bier een gezonder en bewuster alternatief is voor frisdrank. We hebben in 2014 samenwerking opgezocht met diëtisten en hebben op congressen gesproken. Bavaria biedt 0.0% voorlichtingsmateriaal en 0.0% proefpakketten aan en daar wordt, via de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) regelmatig gebruik van gemaakt door verschillende diëtistenpraktijken. Hiermee proberen we in toenemende mate de doelgroepen aan te spreken op het natuurlijke karakter en gezonde eigenschappen van alcoholvrij bier. We zoeken met ons 0.0% bier vaak de confrontatie op door mensen actief het bier te laten proeven, bijvoorbeeld op festivals en tijdens sportevenementen als ‘Mud Masters’ en de ‘Color Run’. Om na de lancering naamsbekendheid te genereren voor Bavaria 0.0% zijn we een unieke samenwerking aangegaan
MVO VERSLAG 2014
met onder andere het Kruger National Park en de vijf grootste supermarktketens in Zuid-Afrika. Met een gezamenlijke campagne – ‘Adopt so our rhino don’t die! 0.0% tolerance to rhino poaching’ – ondersteunen wij maatregelen om het stropen van neushoorns, maar ook het alcoholmisbruik in de natuurparken tegen te gaan. In 2014 startten we ook een campagne voor de introductie van 0.0% bier in de natuurparken. Het verhaal rondom de actie is goed ontvangen, maar de financiële resultaten voor Bavaria vielen tegen. In 2015 heroverwegen we het programma. Overige eigen initiatieven Het beeld dat de consument van ons heeft, wordt voor een belangrijk deel bepaald door degenen die onze producten schenken; kasteleins en horecaondernemers. We vinden het belangrijk dat zij de juiste training ontvangen, zeker ook op het gebied van verantwoord alcohol gebruik. Sinds 2010 omvat onze Beer Academy trainingen waarin naleving van leeftijdsgrenzen, indirect verstrekken van alcohol aan minderjarigen, herkennen van en stoppen met schenken bij dronkenschap, de effecten van kortingsacties en alcohol in het verkeer, behandeld worden. In 2012 startten we met het geven van Beer Academy trainingen bij horecaonderwijsinstelling ‘De Rooi Pannen’ Eindhoven. In de trainingen, die een landelijke standaard volgen, komt verantwoord alcoholgebruik expliciet aan bod tijdens de cursus ‘Sociale Hygiëne’. En voor de bierproeverijen en biertapwedstrijden die op ‘De Rooi Pannen’ gehouden worden, bieden we ons alcoholvrije bier aan. Lees hier meer over onze samenwerking met ‘De Rooi Pannen’. Meer informatie over verantwoord alcoholgebruik is te vinden op www.verantwoordalcoholschenken.nl. In 2011 startten we in overleg met de Gemeente Laarbeek onze deelname aan het project ‘Laat je niet flessen’. Dit initiatief is gericht op het terugdringen van alcoholmisbruik onder jongeren in Zuidoost Brabant. Het is een gezamenlijk project van de 21 gemeenten in Zuidoost Brabant. Verschillende organisaties, zoals de politie, de GGD en de Nederlandse Voedsel- en Warenactiviteit leveren hierin een actieve bijdrage. Per 1 januari 2014 zijn het project en de ontwikkelde toolkit ‘Laat je niet flessen!’ ondergebracht bij de GGD Brabant-Zuidoost. We vinden het moeilijk om dit project goed te borgen binnen onze organisatie, met als gevolg dat we in 2014 niet actief hebben bijgedragen aan ‘Laat je niet flessen.’ We vinden het wel belangrijk om onze verantwoordelijkheid te nemen op het onderwerp verantwoord alcoholgebruik en onze impact te vergroten door bij
46
te dragen aan het stimuleren van verantwoord gebruik van alcohol en het voorkomen van alcoholmisbruik onder jongeren. In 2015 zullen we onze heroriëntatie voortzetten en verkennen hoe we onze verantwoordelijkheid goed kunnen plaatsen en borgen binnen onze nieuwe MVO-strategie.
Doelen 2015: verantwoord alcoholgebruik
• We willen het in 2015 meer nadruk leggen op de natuurlijke en gezonde eigenschappen van 0.0% bier en het segment nadrukkelijker koppelen aan sport. • Volumestijging 0.0% en Radler categorie.
Het landelijke taxinetwerk Taxi Bavaria is in 2014 slechts heel beperkt gebruikt. We hebben het initiatief afgelopen jaar ook niet actief gepromoot. In 2007 begonnen we een initiatief met een aantal partnerbedrijven om 24/7 via één nummer een taxi te kunnen bestellen die binnen 15 minuten voorrijdt. We bekijken de mogelijkheden om Taxi Bavaria voort te zetten, maar vinden het belangrijk onze middelen effectief in te zetten in projecten waar voldoende animo voor is. Aansluiten bij branche-initiatieven We willen ook in onze reclame-uitingen verantwoord handelen en trekken samen met andere brouwers op in het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren. Dat doen we bijvoorbeeld door aan te sluiten bij de initiatieven onze branchevereniging ‘de Nederlandse Brouwers’ (www.nederlandsebrouwers.nl) die in 2014 75 jaar bestond. Zo waren we in 2014 medefinancier van het initiatief ‘Nuchter over bier’ (www.nuchteroverbier.nl), waar ouders informatie kunnen vinden over de effecten van bier op hun kroost, maar bijvoorbeeld ook over hoe met kinderen te praten over alcoholconsumptie. Ook zijn we lid van de Stichting Verantwoord Alcoholgebruik (STIVA), een samenwerking van Nederlandse producenten en importeurs van bier, wijn en gedestilleerde dranken. Binnen STIVA zijn we vertegenwoordigd in de werkgroep ‘Alcohol en Jongeren’. Uit onderzoek van het Trimbos Instituut in 2014 is gebleken dat het alcoholgebruik onder jongeren sinds 2003 spectaculair is afgenomen. Waar in 2003 nog 70% van de ondervraagde 12-jarigen al een eerste glas alcohol had gedronken, is dit in 2013 gedaald tot ‘slechts’ 17%. Ook het aantal jongeren dat excessief drinkt laat een zeer sterke afname zien. Ondanks deze daling blijft alcoholgebruik onder jongeren en vooral excessief alcoholgebruik een grote zorg. In de werkgroep zoeken we samen met partners naar manieren waarop wij kunnen bijdragen aan het vergroten van het bewustzijn van jongeren over alcoholgebruik. Ook in 2014 hebben het jaarlijkse STIVA symposium bijgewoond omdat we het belangrijk vinden om kennis en ervaringen uit te wisselen met onze branchegenoten. Uiteraard volgen we in al onze reclame-uitingen de voorschriften van de Reclamecode voor Alcoholhoudende Drank.
MVO VERSLAG 2014
47
6 Brouwproces
Brouwproces Het brouwproces bestaat uit verschillende fasen die doorlopen moeten worden voordat het biertje uiteindelijk uit de tap komt. Dat noemen we ook wel ‘van graan tot kraan’. We beschrijven zeven stappen. 1. Opslaan van mout in silo’s 2. Start van het brouwproces 3. Klaren en voorloop 4. Hop toevoegen en koken 5. Wort zuiveren en koelen 6. Vergisten en lageren 7. Filteren en opslaan ten behoeve van productie Opslaan van mout in silo’s Mout is als basisgrondstof een belangrijk bestanddeel voor bier. We hebben op ons terrein een aantal silo’s voor de opslag van mout. Zo hebben we altijd de juiste moutsamenstelling (blend) voor de verschillende biertypes. Start brouwproces In de brouwerij schroten of pletten we de geselecteerde mout eerst. Dit gebeurt in de moutmolen. Het proces scheidt het kaf van het meel. Het eindproduct van dit proces noemen we het schroot. Daarna maken we een beslag door mineraalwater uit onze eigen bronnen te vermengen met het schroot. Het beslag maischen we vervolgens door het tot verschillende temperaturen te verhitten. Tijdens het maischen zetten de natuurlijk gevormde enzymen, die tijdens het moutproces zijn ontstaan, het zetmeel om in natuurlijke, vergistbare suikers. Door trapsgewijs te verhitten verkrijgen we een optimale omzetting. De lengte van het verhittingsproces beïnvloedt de smaak van het bier.
MVO VERSLAG 2014
Klaren en voorloop De tweede stap is het klaren; heldere vloeistof scheiden van de vaste bestanddelen (bostel). We filteren het beslag (‘klaren’) en spoelen de achterblijvende bestanddelen nog eens na om ook de laatste suikers te kunnen gebruiken. Het vloeibare product dat overblijft heet wort. Wort is de basis van het bier. De vaste bestanddelen die achterblijven na het klaren noemen we bierbostel. Bierbostel gebruiken wij niet zelf, maar gaat als hoogwaardig bijproduct naar de rundveehouderij. Hop toevoegen en koken Na het klaren koken we de wort. Tijdens het koken voegen we hop toe. We gebruiken de onbevruchte vrouwelijke hopbellen. Hop gebruiken we voor de kenmerkende bitterheid van bier en draagt bij aan de schuimvorming. Ook heeft hop een natuurlijke conserverende werking. Het is daarom een belangrijk bestanddeel voor bier. Tijdens het koken van de wort verdampt er water. Daardoor neemt het aandeel vaste bestanddelen en ook de densiteit van het extract toe. Het aandeel vaste bestanddelen noemen we het stamwortgehalte. Ook zorgt het koken ervoor dat de nog aanwezige eiwitten neerslaan. Wort zuiveren en koelen Voordat we de wort gaan koelen ontdoen we deze eerst nog van de nog aanwezige vaste bestanddelen door middel van de whirlpool en wortstripper. De wort gaat via de whirlpool om eiwitten af te scheiden. Wat overblijft is een heldere wort. Dit gaat naar de wortstripper om verder gezuiverd te worden. Na het zuiveringsproces koelen we de wort.
48
Vergisten en lageren Het gisten en lageren (rijpen) van bier zorgt ervoor dat er op natuurlijke wijze koolzuur en alcohol wordt gevormd. Nadat de wort is afgekoeld, voegen we gist en steriele lucht toe om de hoofdgisting te laten plaatsvinden. De toevoeging van lucht is noodzakelijk voor een snelle vermeerdering van de gistcellen die voor hun vermeerdering zuurstof nodig hebben. De vergistbare suikers uit de wort zetten zich tijdens de hoofdgisting om in alcohol en koolzuurgas. De niet-vergistbare suikers zorgen mede voor de body van het bier. Na de hoofdgisting gaat het jonge bier naar gesloten lagertanks om verder te rijpen (lageren). Tijdens dit rijpingsproces ontstaat de krachtige smaak van het bier. Het neemt enkele weken in beslag. Na de hoofdgisting volgt een tweede proces van gisten. Daarbij kiezen we afhankelijk van het type bier voor ondergisting of bovengisting. Wij gebruiken voor het premium pils het proces van ondergisting. Ondergisting of lage gisting vindt plaats bij een temperatuur van 6 tot 8 graden. Het proces verloopt rustig, zodat de gist de kans krijgt naar de bodem van de ketel te zakken. De volledige vergisting neemt enkele weken in beslag. Bovengisting of hoge gisting vindt plaats bij een temperatuur van 15 tot 20 graden. Tijdens het proces blijft de gist op het brouwsel drijven. Deze gisting passen we toe bij onze speciaalbieren, met name La Trappe en Hooghe Bock. Filtreren en opslaan ten behoeve van productie Na het lageren en vergisten, filteren we het bier nog een keer om een constante kwaliteit te kunnen garanderen. Daarna slaan we het bier op in de heldere biertanks. Het is nu klaar om af te vullen in blik, fles, fust of tankwagen.
MVO VERSLAG 2014
49
7 Dilemma’s
De wereld is niet perfect en wij zijn dat ook niet. In onze dagelijkse praktijk en activiteiten lopen we tegen dilemma’s aan. Onderwerpen die we moeilijk vinden of die tegenstrijdig zijn. In elk geval hebben wij er niet direct een oplossing voor. We zijn er open over, ook omdat we hopen oplossingen te vinden door samen te werken met anderen. Heb jij nog tips voor ons? Laat het ons weten!
Veranderende biermarkt vormt uitdaging voor duurzame logistiek
De Nederlandse biermarkt verandert. Mensen drinken vaker gericht op kwaliteit en minder op kwantiteit. Dat betekent dat de consument minder pils drinkt, terwijl de vraag naar speciaalbier en Bavaria 0.0% juist toeneemt. We zien daardoor ook dat het aantal verschillende producten in de schappen toeneemt. Voor ons heeft dit als gevolg dat we vaker kleinere hoeveelheden aan onze klanten moeten leveren. Bovendien wordt de lead time, ofwel de tijd tussen bestelling en levering, steeds korter. Dat geeft ons minder mogelijkheden om de producten op een duurzame manier bij de klant aan te leveren, bijvoorbeeld via het spoor, ecocombi’s of met een hoge beladingsgraad van de vrachtwagens. De uitdaging voor ons is om hier zo op in te spelen dat we zowel de klant bedienen als onze duurzame logistiek in stand houden. Een win-win situatie creëren dus. Daarom denken we goed na over de manier waarop we met de veranderende markt om kunnen gaan door nieuwe constructies te bedenken, samen te werken met andere partijen en meer flexibiliteit te bieden.
Omgaan met vergrijzing op een productielocatie
We zijn er trots op dat veel van onze werknemers lang bij ons blijven. Dat betekent ook dat de gemiddelde leeftijd behoorlijk stijgt. In een productiebedrijf met veelal relatief zware fysieke belasting kan dat tot problemen leiden. Duur-
MVO VERSLAG 2014
zame inzetbaarheid is voor ons dan ook een cruciale term. We willen dat elke medewerker zijn werk op een gezonde manier vol kan houden. Voor sommige functies is dat moeilijk en moeten we samen met de medewerker op zoek naar oplossingen. Waar nodig zoeken we naar een alternatieve invulling van de functie. Helaas kunnen we niet elke medewerker gemakkelijk in een andere functie plaatsen. Het aantal administratieve of fysiek licht belastende functies is beperkt. In de praktijk gebeurt het daarom regelmatig dat mensen in hun functie blijven en daar alleen nog de minder belastende activiteiten uitvoeren. Het gevolg is dat de relatieve fysieke belasting van andere medewerkers toeneemt. En daarmee ook de kans op fysieke klachten. Deze vicieuze cirkel willen we doorbreken en in de toekomst verder voorkomen. We onderzoeken de mogelijkheid om voor bepaalde functies een zogenaamd levensloopplan te ontwikkelen. We willen op dit thema graag samenwerken met andere bedrijven. Niet alleen om te kijken hoe zij met dit soort problematiek omgaan. Maar ook om samenwerkingsverbanden op te zetten met bedrijven in fysiek licht belastende sectoren. In deze sectoren zouden onze (oudere) medewerkers met (beginnende) fysieke problemen soepel van werk naar werk door moeten kunnen stromen.
Toenemende complexiteit en afhankelijkheid in het watersysteem
We zijn trots op het nieuwe systeem rondom de vergunning voor ons afvalwater, dat naar onze mening een prachtige oplossing is voor onze omgeving en onszelf. Waar we tot 2014 al ons afvalwater op de Goorloop loosden, biedt de nieuwe vergunning de mogelijkheid om ons gezuiverde afvalwater evenredig af te voeren via de Goorloop, het
50
Wilhelmina kanaal en via omgekeerde drainage op landbouwgrond. Op die manier kunnen we de fosfaatbelasting spreiden én de verdroging in het gebied tegengaan. Tegelijkertijd beseffen we ons ook goed dat het systeem zo steeds complexer wordt. We bouwen en onderhouden op deze wijze een heel ecosysteem op ons gezuiverde afvalwater. Steeds meer partijen hebben belang bij ons afvalwater. De omgeving wordt afhankelijker van een stabiele kwantiteit en kwaliteit van het door ons geleverde gezuiverd afvalwater. Naast een mooie oplossing voor lokale problematiek, leidt deze aanpak daardoor ook tot meer risico’s als wij onze afvalwaterzuivering niet goed op orde hebben. We moeten daarom sterk inzetten op het goed kunnen benutten van buffercapaciteit, het goed opleiden van onze medewerkers op dit onderwerp en op monitoring van ons afvalwater. Ook is het belangrijk dat we met alle belanghebbenden en ontvangers van water prioriteiten stellen voor die momenten dat er te weinig (of teveel) afvalwater is: gaat het dan vooral naar de boeren, de Goorloop, het Kanaal, verdelen we het evenredig? Hier ligt een potentieel spanningsveld.
een extra filtratiestap plaats via een Nanofilter, zodat het een betere kwaliteit heeft. Hierdoor kunnen we besparen op chemicaliën en energie. Een nadeel ervan is dat je bij deze extra filtratiestap 15-20% water verliest. Aangezien water relatief goedkoop is, zeker in vergelijking met energie, hebben we in dit voorbeeld gekozen om een stap te zetten op het gebied van energiegebruik ten kosten van ons watergebruik. Deze verandering is belangrijkste oorzaak van de stijging van ons waterverbruik in de bierproductie in 2014. Maar soms ook hebben maatregelen een positief effect op zowel energie als water. We sorteren hier natuurlijk het meest op voor. Bijvoorbeeld door zowel energie als water in onze investeringsbesluiten op te nemen. De nieuwe vatenlijn die we in 2015 gaan installeren is hier een goed voorbeeld van. Ook het verhogen van het rendement van nanofiltratie en de verbetering van de ontijzering van ons water aan de bron hebben een positief effect op ons energieverbruik en watergebruik.
Minder chemicaliën, meer water
Heel vaak levert duurzaamheid een win-win situatie op, maar het komt ook voor dat een maatregel die op het ene vlak erg gunstig is voor milieu, op een ander vlak negatief uitpakt. In 2014 is het ons gelukt om het chemicaliëngebruik ver terug te dringen, doordat we het water beter ontharden voordat het in het brouwproces wordt gebruikt. Daardoor hoeven we in het proces minder chemicaliën toe te passen om bijvoorbeeld pasteurs en spoelmachines schoner te houden. Het ontharden van het water zorgt er helaas wel voor dat we meer water nodig hebben. Dat komt doordat tijdens het proces van ontharden circa 10-20% van het water als residu achter blijft. We worstelen met dit dilemma van toegenomen waterverbruik versus minder chemicaliënverbruik en blijven continue zoeken naar mogelijkheden om deze situatie te verbeteren.
Duurzaam watergebruik en/of duurzaam energiegebruik?
Soms is er een spanningsveld tussen water- en energie. Wat een verduurzaming kan betekenen voor ons energiegebruik, kan negatieve gevolgen hebben voor ons watergebruik en vice versa. Zo hebben we in 2014beslotenom in plaats van ontijzerd water (water dat ontijzerd is door middel van ijzer-mangaanfiltratie), mengwater te gaan gebruiken om schoner te kunnen spoelen. Bij mengwater vindt
MVO VERSLAG 2014
51
8 Projecten
8.1 De start van Habesha Breweries in Ethiopië Een nieuwe brouwerij in een dynamische en groeiende markt
In 2012 zagen wij een mooie kans om onze activiteiten uit te breiden naar Ethiopië. Lokale partijen, zoals distributeurs, cafés en supermarktjes, hadden zich verenigd om gezamenlijk een brouwerij op te zetten. Het ontbrak hen echter aan kennis en financiële middelen om de brouwerij daadwerkelijk te realiseren. Vanuit onze contacten in Ethiopië ontstond voor ons de mogelijkheid om te participeren in de bouw en exploitatie van een lokale brouwerij, Habesha Breweries. Wij participeren in de brouwerij, samen met nog duizenden lokale aandeelhouders. Deze organisatievorm zorgt ervoor dat de brouwerij voor een aanzienlijk deel in Ethiopische handen blijft en daarmee ook van grote waarde is voor de lokale economie. Inmiddels hebben we wel een meerderheidsbelang in Habesha Breweries en is de voorbereiding in zijn laatste fase terecht gekomen. We verwachten dat het eerste bier uit deze brouwerij in het tweede kwartaal van 2015 verkocht kan gaan worden. De stap om naar Ethiopië te gaan was voor ons evident. We onderhouden er al sinds langere tijd relaties met brouwerijen als leverancier van mout voor Holland Malt. Hierdoor zijn we bekend met de lokale markt waardoor we tegen het lokale initiatief aan liepen waaruit Habesha Breweries uiteindelijk is ontstaan. Ethiopië is bovendien een land dat zich snel ontwikkelt. De biermarkt staat er nog in de kinderschoenen en heeft veel groeipotentieel. Ook kan deze brouwerij voor ons een springplank zijn voor de uitbreiding van onze activiteiten op het Afrikaanse continent.
MVO VERSLAG 2014
Habesha Breweries ligt in Debre Birhan, in het noorden van Ethiopië op zo’n 120 kilometer afstand van Addis Ababa. In eerste instantie is de brouwerij goed voor een jaarlijkse productie van 300.000 hectoliter bier. De brouwerij is echter zo ontworpen en gebouwd dat deze opgeschaald kan worden naar 500.000 hectoliter. Ook is het met de nodige aanpassingen mogelijk om de productie tot 1 miljoen hectoliter op te schalen. Op de langere termijn willen we ook 0.0% bier gaan produceren waarmee we onze afzetmarkt kunnen vergroten, bijvoorbeeld in de moslimgemeenschap. Want ook al is Ethiopië is overwegend christelijk, een significant deel van de bevolking is moslim. In kaart brengen van risico’s Onze deelname in de brouwerij in Ethiopië is niet alleen een kans, het brengt ook risico’s met zich mee. Daarom hebben we bij aanvang zowel een haalbaarheidsstudie als een milieu impact analyse uitgevoerd. Op het gebied van water lijkt het risico beperkt. Water is niet schaars in de regio waar de brouwerij ligt en de brouwerij heeft twee verschillende waterbronnen tot haar beschikking. Echter, als basisingrediënt voor bier vormt waterzekerheid van goed water altijd wel een risico. We willen daarom net zo zuinig zijn met water in Ethiopië, als we zijn met ons eigen bronwater in Lieshout. Dat is goed voor de omgeving en goed voor onszelf. Als gevolg van de soms nog gebrekkige energiedistributie en stroomuitval vormt energie ook een risico. Ethiopië werkt hard aan het verbeteren en tegelijkertijd verduurzamen van de energiezekerheid. Er wordt vanuit de overheid stevig ingezet op energie uit wind-, zon- en waterkracht. Om toegang te krijgen tot een duurzame energievoorziening werkt
52
Habesha Breweries intensief samen met het lokale energiebedrijf om een directe aansluiting op het elektriciteitsnet te realiseren. Ethiopië is sterk in ontwikkeling en dat zien we ook terug op de arbeidsmarkt. Ethiopië kent een overspannen arbeidsmarkt; de vraag naar goed geschoold personeel is groter dan het aanbod. Dat is een risico. We proberen hierop voor te sorteren door samen te werken met diverse scholen en universiteiten in de regio. We zijn een samenwerkingsverband aangegaan met de lokale technische school en bieden daar onze kennis aan waardoor we bijdragen aan de opleiding van (jonge) mensen in de regio. Uiteindelijk hebben we hier zelf ook baat bij doordat we zo onze eigen arbeidsmarkt creëren. Dit is weer gunstig voor deze goed opgeleide mensen, omdat wij hen een kans op een baan geven. Ook ontwikkelt Habesha een goed salarisgebouw, inclusief een plan om zijn werknemers vast te kunnen houden. Daarmee draagt Habesha bij aan de ontwikkeling van een middenklasse, die nodig is ter onderbouwing van een sterk groeiende economie.
We hebben ook direct een 2-traps waterzuivering gebouwd die ons afvalwater op biologische wijze zowel anaeroob (zonder zuurstof) als aeroob (met zuurstof) zuivert. Het gezuiverde afvalwater dat de brouwerij verlaat is zo schoon, dat de boeren in de omgeving het als irrigatiewater zouden kunnen gebruiken op hun akkers en land. Doordat we in eerste instantie kiezen voor een regionaal distributiegebied, zitten we dicht op de uiteindelijke consument. Dat verkleint de transportafstanden. Ook willen we onze kennis ten aanzien van belading uit Nederland gebruiken om direct voor een optimale stapeling van pallets te zorgen. Hiermee kunnen we een hoge beladingsgraad van de vrachtwagens realiseren en daarmee onze transportimpact minimaliseren.
Er zijn natuurlijk ook nog sociale, economische en milieurisico’s in onze productieketen. Met name daar waar we lokaal onze grondstoffen en halffabricaten inkopen. Lokale leveranciers kennen een andere standaard dan die we in Nederland gewend zijn. Vooral het voorkomen van schending van mensenrechten hebben we hoog in het vaandel staan. We streven er naar om uiteindelijk het systeem dat we als Bavaria in Nederland gebruiken ook hier toe te passen. Vooralsnog is de productieketen in Ethiopië echter nog zeer beperkt en zijn de risico’s te overzien.
In Ethiopië wordt al sinds mensenheugenis gerst verbouwd. Dit gebeurt in de hooglanden, boven 2,000 m hoogte, waar de nachten koud zijn. Landbouw is de basis van de economie. Gerst is een belangrijke teelt. Meer dan 1 miljoen ha is bebouwd met gerst. De gerstteelt wordt bedreven door kleine boeren, met een perceelgrootte van minder dan 1 ha. Het punt is dat de thans geteelde gerst lage opbrengsten kent (ca 1,5 ton/ha) en veelal niet geschikt is als brouwgerst. Wel is de potentie aanwezig om de gerstteelt op een hoger niveau te brengen, zodat de brouwerij sector binnen verloop van tijd niet meer afhankelijk hoeft te zijn van de import van dure import van gerstmout. Er lopen al programma’s om kleine boeren te ondersteunen met beter zaaigoed, betere teeltadviezen, beter bemesting en ook het gebied van inzameling en opslag. Het opzetten van zo’n programma vereist een stevig fundament: het gaat om versterking van bestaande coöperatieve organisaties, keuze en motivatie van boeren, training van voorlichters, opzetten van infrastructuur om de gerst in te nemen, te sorteren en op te slaan, en tot slot financieringen. Na een periode van oriëntatie, is Habesha in samenwerking met Holland Malt nu doende om een project structuur op te zetten in de provincie Gurage, circa 150 km ten zuiden van Addis Abeba. Het plan is om het komende teeltseizoen met een paar honderd boeren te beginnen, dit om ervaring op te doen, alvorens op te schalen.
Op naar een duurzame brouwerij en productieketen In het ontwerp van de brouwerij hebben we meerdere oplossingen meegenomen die onze impact op het milieu en het klimaat verlagen. Zo winnen we de restwarmte terug van de waterdamp die tijdens het brouwproces vrijkomt. De warmte kunnen we elders in het proces opnieuw inzetten.
Dit is een belangrijk initiatief om de akkerbouw in Ethiopië te ontwikkelen: nieuwe rassen, betere teeltmethodes, mechanisering en vaste afzet leiden tot veel hogere opbrengsten in alle gewassen, die de boeren telen, en tot meer welvaart. Anderzijds wordt de opkomst van de brouwerij sector ondersteund door de vorming van een locale grondstof keten,
Een ander risico voor ons in Ethiopië is nepotisme en corruptie waar we mee te maken zouden kunnen krijgen, in de eigen activiteiten maar ook in de omgeving. Habesha heeft beleid geformuleerd om nepotisme en corruptie in de eigen activiteiten te voorkomen en om dit ook te vermijden in de omgeving en samenwerkingsverbanden. Vooralsnog zijn de risico’s echter ingeschaald als te overzien en hebben we geen bijzondere maatregelen hoeven treffen.
MVO VERSLAG 2014
53
die bijna geheel zelfvoorzienend kan zijn. Het is een unieke situatie voor dit land, waarvoor vanuit de overheid ook veel belangstelling bestaat. Zorg voor mensen Bijzonder van Habesha Breweries is dat het in eigendom is van Bavaria en 8.000 lokale aandeelhouders. De financiering van dit project is hiermee uniek. Tussen de aandeelhouders zitten consumenten en agenten (distributeurs, cafés en supermarktjes). Dit betekent ook dat we gezamenlijk de koers van de brouwerij bepalen, waarbij wij natuurlijk veel gebruik maken van onze kennis en ervaring in het runnen van een brouwerij. De aandeelhouders komen regelmatig op bezoek en de relatie tussen ons en de aandeelhouders is kort. De aandeelhouders participeren in de besluitvorming via aandeelhoudersvergaderingen die regelmatig gehouden worden. Dit is niet altijd gemakkelijk, maar het creëert wel een gemeenschappelijk doel. Hiernaast onderhouden we via de aandeelhouders direct een relatie met de lokale gemeenschap, waar de aandeelhouders immers vandaan komen. Habesha Breweries biedt werkgelegenheid voor zo’n 150 tot 200 mensen. Wij hebben als lokale werkgever in Debre Birhan dan ook een grote verantwoordelijkheid. Het overgrote deel van het personeel, trekken we lokaal aan. Daarvoor mengen we ons actief in de lokale gemeenschappen, door bijvoorbeeld bij hogescholen en universiteiten langs te gaan en samenwerkingsverbanden op te starten met lokale scholen. Niet alleen het personeel is lokaal, ook de CEO van Habesha Breweries is een Ethiopiër. Bij het aantrekken van nieuw personeel maken we geen onderscheid tussen mannen en vrouwen; in de bottelarij zijn bijvoorbeeld al veel vrouwen aangenomen en ook is er een dame geworven voor de functie Hoofd Inkoop. Scholing en training nemen een belangrijke plaats in binnen de Habesha organisatie. Een deel van het personeel hebben we in Lieshout getraind in het produceren van bier en alles wat daarbij komt kijken. Ook hebben we hen kennis laten maken met alle regels en procedures, bijvoorbeeld rond kwaliteit en veiligheid. Ook leiden we onze medewerkers ter plaatse op. We willen daarbij echter niet onze regels en aanpak klakkeloos toepassen in de Ethiopische context. Door onze ervaringen en kennis te combineren met de ervaringen en cultuur van de lokale aandeelhouders en sleutelfiguren in Habesha Breweries, willen we een werkbare lokale aanpak creëren. De veiligheid en gezondheid van het
MVO VERSLAG 2014
personeel heeft voor ons hoge prioriteit. Tot op heden is het aantal ongevallen op de locatie gelukkig nog erg laag. Om dit ook in de toekomst zo beperkt mogelijk te houden hebben we een lokale Safety Officer aangetrokken. De Safety Officer en sleutelfiguren in de brouwerij krijgen training in veiligheidsprocedures en ondersteuning in de toepassing van veiligheidsmaatregelen. De brouwerij heeft een ruimte voor het personeel, een medische kliniek en goede verbindingen met het lokale ziekenhuis. In geval van calamiteiten of ongevallen zijn er procedures die in werking treden. Ook voor Habesha Breweries is een gedragscode opgesteld voor zowel eigen personeel als leveranciers. In grote lijnen komt deze overeen met de normen zoals we die in Nederland en voor onze Europese leveranciers hebben. Een duurzame keten door samenwerking We willen de grondstoffen en halffabricaten voor de brouwerij zoveel mogelijk lokaal inkopen. In eerste instantie lukt dat nog niet volledig. Zo is de kwaliteit en kwantiteit van lokaal brouwgerst, dat wij gebruiken voor het brouwen van bier, nog onvoldoende om aan onze vraag te voldoen. We zijn daarom direct gestart met het opzetten van een project, waarin we lokale boeren leren hoe zij op een goede manier brouwgerst kunnen telen. Dit heeft als voordeel dat wij dicht bij de brouwerij ons gerst kunnen inkopen, en daarmee besparen op transport en CO2 uitstoot. De boeren bouwen kennis en kunde van landbouwpraktijken op, denk aan bemesting en soortenkunde, die zij ook kunnen gebruiken voor de teelt van andere gewassen. Wij hebben op dit gebied in het verleden veel ervaring opgedaan met het versterken verschillende boerencoöperaties in Nederland. Deze ervaring gebruiken we nu in de lokale samenwerking in Ethiopië. Een ander voordeel van het lokaal inkopen van gerst is dat we de boeren een gegarandeerde en stabiele afzet garanderen. Hiermee vergroten zij hun inkomsten en de zekerheid op een betere toekomst. Ook op het gebied van verpakkingen proberen we meteen duurzaam te opereren. We gaan werken met een vergelijkbaar systeem als in Nederland: retour bierflessen. Door dit systeem kunnen we de flessen hergebruiken. De flessen kopen we lokaal in. Dit stimuleert de lokale economie en beperkt transport. De doppen en etiketten willen we op termijn ook lokaal inkopen. Helaas is dat op dit moment nog niet mogelijk.
54
Onze doelen voor een duurzame start Het is onze ambitie om vanaf de start van onze activiteiten op een duurzame en verantwoorde manier bier te brouwen in Ethiopië. Daarom introduceren we voor Ethiopië dezelfde doelen voor waterverbruik en energieverbruik als we in Lieshout hanteren: we willen toe naar een waterverbruik van maximaal 3 hectoliter per hectoliter bier en een energieverbruik van 127 MJ per hectoliter bier. We gaan er niet vanuit dat we deze waarden direct zullen halen, aangezien de brouwerij in eerste instantie vrij klein is en water- energiezuinigheid per hectoliter bier sterk bepaald wordt door de schaalgrootte van de productie. Ook zullen we hiervoor nog de nodige apparatuur voor moeten aanschaffen. Daarom hanteren we een faseaanpak. Na de opstartfase kunnen we de capaciteit uitbreiden en vervolgens extra optimalisatieslagen realiseren. Daarmee zal het water- en energieverbruik per hectoliter bier verder dalen.
MVO VERSLAG 2014
55
8.2 Samenwerking tussen Bavaria en HAS Hogeschool Bavaria & HAS Hogeschool: een succesvolle duurzame relatie HAS Hogeschool is, zoals Bavaria, altijd op zoek naar mogelijkheden tot samenwerking met externe partijen. Voor haar studenten zoekt de HAS Hogeschool bijvoorbeeld naar real-life projecten bij koplopers in het bedrijfsleven. Om zo de theorie in praktijk te brengen. Volgens de opleiding Milieukunde van de HAS Hogeschool, is Bavaria zo’n koploper op het gebied. Een koploper op het gebied van milieumanagement en MVO. Al vele jaren toont Bavaria haar verantwoordelijkheid voor de effecten van haar productieketen op het milieu én voor de samenleving. Ook voor het (hoger) onderwijs. Kees Vromans, meer dan 20 jaar werkzaam bij Milieukunde, vertelt hoe studenten op excursie bij Bavaria al sinds vele jaren zien hoe Bavaria duurzaam omgaat met water, bodem en lucht. Bavaria is vaak één van de eersten om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van milieumanagement en MVO toe te passen. Een voorbeeld is het invoeren van ISO26000. Bovendien neemt Bavaria een leidende rol in meningsvorming over duurzaamheid en MVO. Al sinds geruime tijd wisselen Bavaria en HAS Hogeschool kennis en expertise uit. Een samenwerking die ooit ontstond met de opleiding levensmiddelentechnologie vanuit het brouwproces én het duurzaam omgaan met water. Met de komst van de opleiding Milieutechnologie in 1992, het latere Milieukunde, is de samenwerking uitgebreid en omvat nu ook het bredere onderwerp MVO en duurzaam produceren. Naast de real-life projecten bestaat de samenwerking ook nog steeds uit excursies naar de brouwerij en gastcolleges van Bavaria. Bovendien biedt de samenwerking perspectief op een baan voor de studenten. Real-life project 2014: Bewust Bavaria Bij real-life projecten voor de opleiding Milieukunde helpen de studenten een bedrijf te excelleren op het terrein van MVO en/of duurzaam produceren. Projecten gingen over de prestaties van Bavaria op het gebied van ‘People Planet Profit’ gemeten door middel van methoden als Backcasting of de Telosmethode. Ook in 2014 hebben vierdejaars studenten van de HAS Hogeschool weer een real-life project uitgevoerd voor Bavaria.
MVO VERSLAG 2014
In het real-life project van 2014 hebben vier vierdejaars studenten ons geadviseerd op welke gebieden Bavaria goed scoort met duurzaamheid in het kader van ISO 26000. En hoe Bavaria nog beter kunnen presteren en verdere verduurzaming kunnen doorvoeren. Stakeholderanalyse was het thema. De internationale expert op het gebied van ISO 26000, Hans Kröder, heeft de studenten eerst onderwezen in de theorie. Vervolgens hebben ze volgens de richtlijn ISO 26000 een duurzaamheidsscan uitgevoerd bij Bavaria om te bepalen wat goed gaat en wat nog verbeterd kan worden. Met interviews en enquêtes is gepeild wat het beeld is dat stakeholders van Bavaria hebben. En hoe Bavaria dat beeld nog verder zou kunnen verbeteren. De resultaten van de duurzaamheidsscan gaven aan dat we hoog scoren op MVO en ISO 26000. Uit interviews met stakeholders kwam naar voren dat we goed presteren in de ogen van onze stakeholders en ons onderscheiden ten opzichte van andere brouwerijen. Wel kwam naar voren dat we hier best wat meer reclame voor mogen maken: veel stakeholders weten niet wat we allemaal doen op het terrein van MVO én dat we ons met MVO willen profileren. De toekomst van de samenwerking Ook in 2015 zetten Bavaria en HAS Hogeschool de samenwerking voort. Momenteel analyseren vijf studenten van de cursus ‘Duurzaam Produceren’ onze prestaties op het gebied ISO 26000. Bovendien ziet Kees Vromans van HAS Hogeschool nog meer mogelijkheden voor samenwerking met Bavaria in het kader van vernieuwing van curricula: “Bij Milieukunde start 31 augustus 2015 de internationale minor met als werktitel ‘Project Sustainable Production’. De minor is bedoeld voor vierdejaars studenten van alle opleidingen van HAS Hogeschool en van het hoger onderwijs over de hele wereld. Als koploper in MVO is Bavaria zeer welkom als real-life opdrachtgever én als voorbeeld van ‘Best Practices’ op dat terrein.”
56
8.3 Samenwerking tussen Bavaria en ‘De Rooi Pannen’ De Rooi Pannen en Bavaria: Samen werken aan de toekomst
Al sinds 2011 werken we samen met horecaonderwijsinstelling ‘De Rooi Pannen’ in Eindhoven. Samen brengen we horecastudenten alles bij over bier. We leren de studenten hoe je een biertje moet tappen, hoe je het moet serveren, hoe je het moet opslaan, etc. We geven gastcolleges op ‘De Rooi Pannen’ en nodigen de studenten uit voor excursies op de brouwerij. ‘De Rooi Pannen’ zoekt de samenwerking met ons op om hun studenten in aanraking te laten komen met de praktijk. Zo kunnen de studenten de theorie in de praktijk brengen en vergroten ze hun waarde voor de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd, vergroot ‘De Rooi Pannen’ haar toegevoegde waarde voor aankomende studenten door zich te verbinden met A-merken. Voor ons is de samenwerking waardevol, omdat we toekomstige horecaondernemers leren hoe ons product het beste tot zijn recht komt. Een perfect getapt biertje draagt immers bij aan de smaakervaring van ons bier. En we leren studenten bewust om te gaan met alcohol, zodat we alcoholmisbruik helpen te voorkomen. In 2014 hebben we ons vooral gericht op het overbrengen van onze specifieke kennis van bier: Hoe brouwen we ons bier, welke ingrediënten gebruiken we en waar letten we specifiek op in het productieproces. Het proeven van bier hoort hier natuurlijk ook bij. Hiervoor leveren we onze 0,0% biertjes aan de opleiding. De studenten leren hiermee bier proeven en gebruiken dit bier voor biertapwedstrijden. Door hier alcoholvrij bier voor te gebruiken, leren de studenten alcoholvrij bier meer te waarderen. We vergroten hun bewustzijn ten aanzien van alcoholgebruik nog meer met onze bijdrage in de cursus ‘Sociale Hygiëne’, waarin we studenten meer leren over verantwoord alcoholgebruik. Ook hebben we in 2014 samen met ‘De Rooi Pannen’ het concept ‘Beer & Food Pairing’ in de steigers gezet. Niet alleen wijn combineert goed bij eten. Ook bier kan bijdragen aan de smaakverhoging. Dat weten ze ook op ‘De Rooi Pannen’: “La Trappe, bij Mosselen, dat is een prachtige combinatie.”
MVO VERSLAG 2014
57
9 Colofon
Colofon Bavaria Corporate Communication Postbus 1 5737 ZG Lieshout Contact: De heer M. Junggeburth Mail:
[email protected] Met dank aan Royal Haskoning DHV adviesgroep Duurzaam Ondernemen
MVO VERSLAG 2014
58
10 Bijlagen
Bijlage 1: De Bavaria organisatie Bavaria is een 300 jaar oud familiebedrijf en de enige grote, niet beursgenoteerde brouwerij van Nederland. Bavaria is sinds de oprichting in eigendom gebleven van de familie Swinkels en is daarmee één van de oudste familiebedrijven van Nederland.
Onze organisatie
Het hoofdkantoor van Bavaria is gevestigd in Lieshout waar ook het grootste deel van de productie plaatsvindt. In 2015 openen we een brouwerij (Habesha Breweries) in Ethiopië. Daarnaast zijn er diverse buitenlandse verkoopkantoren en diverse distributiecentra binnen Nederland in bezit. Vanuit Nederland exporteert Bavaria naar circa 120 landen waarbij Nederland, Frankrijk, Italië en Rusland de grootste afzetmarkten zijn. De spreiding van onze netto-omzet (in miljoenen euro’s) vindt u in de tabel hieronder.
Geografische spreiding netto-omzet 2014
2013
2012
Nederland
189
187
182
Overige EU
214
203
235
Overige landen
101
119
85
Totaal
504
509
501
MVO VERSLAG 2014
59
Onze structuur
Bavaria N.V. wordt aangestuurd door de directie, bijgestaan door de Raad van Commissarissen (RvC). De structuur is hieronder schematisch weergegeven.
Prestaties
In de tabel hieronder vindt u onze kerncijfers in miljoenen euro’s (tenzij anders vermeld). Voor een uitgebreide financiële toelichting op onze financiële resultaten verwijzen we u naar ons jaarverslag 2014. Kerncijfers* 2014 bierafzet in (HL** miljoen)
2013
2012
5,6
5,8
5,8
503,9
508,5
501,1
EBITDA1
67,3
54,7
60,4
bedrijfsresultaat (EBIT)
35,4
23,7
29,6
nettoresultaat
24,7
15,5
21,7
0,8
0,5
0,66
netto-omzet
dividend per aandeel (in euro’s)
* Het betreft hier de cijfers van Bavaria inclusief de activiteiten die geen betrekking hebben op bier productie zoals water, fris en graanextract. 1
EBITDA = resultaat voor rente, winstbelastingen, afschrijvingen en amortisatie
** hectoliter (1 HL is 100 liter).
Met gepaste trots kijkt Bavaria naast bovenstaande kernprestaties terug op enkele belangrijke verkregen onderscheidingen voor duurzaam ondernemen en duurzaam transport. We handhaafden ons certificaat op de MVO-Prestatieladder, niveau 4. Daarnaast werd onze partner Samskip in het Lean & Green Barge initiatief voor multimodaal transport genomineerd voor de Global Freight Award en wonnen zij de prijs van de British International Freight Association. Ook werd de tweede Lean and Green ster behaald.
MVO VERSLAG 2014
60
Bestuur
Bij Bavaria heeft de directie veel beslissingsbevoegdheden. De directie wordt op gezette tijden en wanneer nodig bijgestaan door de Raad van Commissarissen (RvC). Er vindt minimaal vier maal per jaar overleg plaats tussen RvC en de directie en de RvC wordt altijd geraadpleegd bij grote ingrijpende beslissingen. Ook geeft de RvC officieel goedkeuring voor de jaarrekening nadat deze is gecontroleerd door de Auditcommissie. De RvC bestaat uit vijf leden: • • • • •
Drs. R.M.M. Boelen RA (voorzitter) Ing. P.P.M.M. Swinkels Mr. L.J.G.M. Swinkels F.S.E.M. van der Zande J.W. Sieburgh
De directie bestaat uit vijf leden van de familie Swinkels. De leden van de directie zijn: • • • • •
Ing. J.R.A.S.E. Swinkels (voorzitter) P.J.F. Swinkels Ir. C.A.S. Swinkels Drs. F.A.M. Swinkels Drs. P-J.J.M. Swinkels
Alle leden van de directie hebben veel relevante ervaring in het veld. Ze zijn verantwoordelijk voor zaken die aansluiten bij hun achtergrond, zo is de voorzitter van de directie verantwoordelijk voor de divisie Operations waarvoor hij zelf jaren heeft gewerkt.
Jan-Renier Swinkels Frank Swinkels
Stijn Swinkels
Peer Swinkels
Pieter Swinkels
Voorzitter directieraad, Directeur Finance en Export directeur Operations en Holland Malt
Directeur Horeca, CereX, Juridische zaken en De Koningshoeven
Directeur Retail Nederland en Marketing Global
Directeur Inkoop, P&O en IT
HAS levensmiddelen technologie
Economie, financiering en belegging Erasmus universiteit Rotterdam
LU Wageningen Levensmiddelen technologie
Econometrie Erasmus Universiteit Rotterdam
HTS Bedrijfskader
Vanaf 1986 actief in de brouwerij, vanaf 2004 lid van de directie
Vanaf 2002 lid van de directie
Vanaf 1997 actief in de brouwerij, Vanaf 2003 lid van de directie
Vanaf 2003 lid van de directie
Vanaf 1995 actief in de brouwerij. Vanaf 2003 lid van de directie
De directie van Bavaria volgt de MVO ontwikkelingen actief. Zowel de directie als de RvC staan volledig achter de MVO koers van Bavaria. Twee van de directieleden, Jan-Renier Swinkels en Peer Swinkels, nemen deel in de MVO stuurgroep die één keer per maand bijeenkomt.
MVO VERSLAG 2014
61
Inspraak en controle
Aandeelhouders verlenen tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering voor Aandeelhouders (AVA) decharge aan de directie voor de jaarrekening. Daarnaast kunnen aandeelhouders tijdens de AVA inspraak leveren op het bestaande beleid. Inspraak van onze medewerkers is officieel gewaarborgd via de OR. Daarnaast worden medewerkers goed op de hoogte gehouden van de resultaten, het beleid en besluiten via de Nieuwjaarsbijeenkomst, de Bavariant en het intranet. Het jaarverslag is voor alle medewerkers opvraagbaar. Bavaria is een familiebedrijf dat automatisch staat voor het belang van de volgende generaties. De sociale controle is van nature dan ook groot en al onze mensen handelen vanuit de interne gedragscode. Daarnaast is er bij Bavaria een aantal onafhankelijke organen waaronder de OR. Externe verificaties van onze financiële cijfers gebeurt door KPMG. Naast bovenstaande gebruikt Bavaria uiteraard diverse processen en systemen ten behoeve van risicomanagement en financiële controle. Zo gebruikt Bavaria een accounting manual, en een Internal Control Framework ter beheersing van de financiële risico’s.
Beloningen
Bavaria werkt als familiebedrijf vanuit een lange termijn perspectief. Dit komt onder andere tot uitdrukking in onze beloningsstructuur waarbij geen korte termijn financiële prestaties worden beloond. De beloningen van boven CAO personeel (waaronder directie, commissarissen en senior management), worden bepaald door individuele prestaties en door bedrijfsmatige prestaties. Voor de directieleden en senior managementleden met MVO prestaties in hun pakket zijn deze prestaties zo gekoppeld aan de beloning.
Pensioen
Het merendeel van de werknemers bij Bavaria valt onder de Stichting Pensioenfonds Bavaria. De jaarpremie bedraagt in totaal 25% van de pensioengrondslag. Medewerkers onder de Bavaria CAO betalen daarvan 8.33% en medewerkers onder de Boven CAO regeling 8,82%. De pensioenopbouw bedraagt voor CAO medewerkers 2,1% en voor boven CAO medewerkers 1,9%. Werknemers worden via een jaarlijkse bijeenkomst, de pensioenkrant en intranet betrokken bij de pensioenplannen en het beleid van de stichting. De dekkingsgraad van het pensioenfonds bedroeg eind 2014 103%.Meer informatie over het pensioenfonds van Bavaria is te vinden op www.bavariapensioenfonds.nl.
Beroepsprocedures
In 2014 waren er geen beroepsprocedures.
MVO VERSLAG 2014
62
Bijlage 2: Verslag, scope en verantwoording Dit verslag
Het hoofddoel van dit verslag is om onze stakeholders een goed overzicht te bieden van onze bedrijfsvoering en de activiteiten tenbehoeve van een duurzame samenleving. De verslaggevingvorm is een online omgeving. Met deze aantrekkelijke, interactieve vorm hopen we meer stakeholders aan te trekken tot het lezen over onze MVO activiteiten, en bieden we de lezers een directe en interactieve mogelijkheid om te reageren. Het online verslag geeft ons de ruimte om stakeholders, waaronder ook de consument, beter te laten zien wat onze activiteiten en projecten zijn. Bijvoorbeeld door onze activiteiten over de wereld interactief uit te beelden, onze keten grafisch weer te geven, onze directievoorzitter zelf aan het woord te laten, het brouwproces toe te lichten en enkele toonaangevende projecten in beeld te brengen. Bezoekers van de online omgeving kunnen ook een complete pdf van het verslag samenstellen en genereren. Het verslag wordt niet meer in gedrukte vorm aangeboden. We hebben ervoor gekozen om ook in dit verslag de nadruk te leggen op de vijf pijlers van ons MVO-beleid en onze samenwerking met stakeholders: ‘stakeholdermanagement’, ‘mens en omgeving’, ‘water’, ‘energie’, ‘duurzaam ketenbeheer en productontwikkeling’ en ‘verantwoord alcoholgebruik’. Deze thema’s zijn bepaald naar aanleiding van gesprekken met onze stakeholders. Daarnaast kijken we zelf wat we belangrijk vinden. De thema’s uit ons MVO beleid zijn één op één door vertaald naar het verslag. In 2015 zal onze nieuwe MVO-strategie gelanceerd worden, waarin we ook onze focus en kernthema’s opnieuw voor onder de loep nemen. Met het duurzaamheidsverslag van 2010 is een basisjaar geïntroduceerd waarin de belangrijkste parameters vastgelegd zijn. In dit rapport laten we zoveel mogelijk trends zien van ontwikkelingen over de jaren afgelopen drie jaar en kijken we vooruit. Naar 2015, maar ook verder, naar 2020. Een uitdaging is en blijft om de cijfers te scheiden voor bier en de overige productie van Bavaria. We hebben geprobeerd hier in dit verslag weer beter invulling aan te geven. Er komt hier echter nog een bepaalde mate van onzekerheid bij kijken doordat aannames gemaakt moeten worden.
Scope
De scope van onze rapportage betreft de productie van bier en alcoholvrij bier in Nederland en enkele internationale projecten. We hebben in 2014 de voorbereidende werkzaamheden verricht om in 2015 de productie van bier te starten in de Habesha Breweries in Ethiopië. Omdat er in 2014 nog geen sprake was van productie rapporteren we nog niet kwantitatief over deze locatie. We beschrijven in het project Habesha Breweries wel welke kansen en risico’s we hier zien, hoe we hier mee omgaan en welke activiteiten we in 2014 ontplooid hebben. We hebben voor de rapportage over 2013 overwogen de scope van de rapportage uit te breiden naar de andere producten (frisdrank, graanextract voor siroop) die Bavaria (internationaal) produceert. We hebben er in 2014 wederom voor gekozen om niet te rapporteren over de productie van andere producten, omdat het gaat om kleine hoeveelheden. Daarnaast is de invloed van Bavaria in de betreffende markten beperkt. Voor frisdrank wordt 95% geproduceerd onder private label, waarbij de criteria van de afnemers gevolgd worden. Wel proberen we met de interactieve wereldkaart inzicht en overzicht te verschaffen van onze diverse, internationale activiteiten. We zijn van plan om in 2015 zowel kwalitatief als kwantitatief te rapporteren over onze activiteiten in Ethiopië. Dit verslag rapporteert over de materiële onderwerpen voor Bavaria N.V. in Nederland en over enkele internationale projecten over het kalenderjaar 2014. Hierbij hebben we ons specifiek toegelegd op de productie van bier. De keuze voor de focus op bier is gebaseerd op de productiecijfers; bijna 6 miljoen hectoliter bier versus 1 miljoen hectoliter frisdrank, water en graanextract. Als gevolg van deze scope wordt gerapporteerd over de volgende bedrijfsonderdelen: ons kantoor in Lieshout, de brouwerij in Lieshout, de Habesha Brewery in Ethiopië en de distributiecentra in Lieshout, Echt en Utrecht. Niet meegenomen zijn de activiteiten van de Koningshoeven (Berkel Enschot), Holland Malt, onze overige buitenlandse activiteiten (activiteiten onder licentie in Rusland) en horeca verkooppunten. De export is meegenomen tot aan de laatste overslag in Nederland. De
MVO VERSLAG 2014
63
buitenlandse verkooppunten zijn niet meegenomen. De data in dit verslag hebben betrekking op onze eigen prestaties en niet op de prestaties van onze onderaannemers en leveranciers tenzij anders vermeld. Minder materiële onderwerpen worden waar relevant gerapporteerd in de bijlagen en de GRI index.
Data
De gegevens van energie en watergebruik als gevolg van de productie van mout, frisdrank en bierproductie zijn sterk met elkaar verweven. In dit verslag is gestreefd om alle gepubliceerde data in lijn te brengen met de gekozen scope; bierproductie van Bavaria N.V. Waar dit niet mogelijk was wordt hier notie van gemaakten is vermeld waar de cijfers wel op zijn gebaseerd. Voor een aantal cijfers (energie, water, afval en emissies) geldt dat de activiteiten van de mouterij (als belangrijke dochteronderneming) niet zijn los te zien van de bierproductie. In dit verslag is meer gedifferentieerd naar de productie van bier in de energie, water en emissie cijfers. Er zijn geen herdefinities of structurele organisatorische wijzigingen geweest die invloed hebben op de interpretatie van de gepubliceerde cijfers in relatie tot voorgaande jaren.
Verantwoording
Alle gepubliceerde data zijn het resultaat van verschillende interne (monitorings)systemen binnen Bavaria. Verschillende van deze systemen worden jaarlijks door externe partijen getoetst of geaudit (zie MVO governance). Voor alle financiële data maakt Bavaria gebruik van SAP. De financiële rapportage wordt jaarlijks gecontroleerd door een onafhankelijk accountant (KPMG). De CO2 emissiecijfers zijn beoordeeld door Energieconsulten goedgekeurd door de Nederlandse Emissieautoriteit. Dit MVO-verslag hebben we laten verifiëren door LRQA. De bijbehorende verklaring maakt onderdeel uit van dit verslag.
Global Reporting Initiative (GRI)
Om deze verslaglegging te structureren is gebruik gemaakt van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Wij verklaren dat we voldoen aan de GRI versie 3.1 niveau B. Zie hier de GRI Index 2014. Voor vragen en of suggesties over dit verslag en de MVO activiteiten van Bavaria of klachten kunt u contact opnemen met MVO manager dhr. Junggeburth, via telefoonnummer 0499-428090 of
[email protected].
MVO VERSLAG 2014
64
Bijlage 3: Stakeholder engagement Stakeholders: selectie en betrokkenheid
Voor Bavaria zijn stakeholders organisaties of individuen die: • een belang hebben bij beslissingen en activiteiten van Bavaria; • waarnaar soms wettelijke verplichtingen bestaan; • Bavaria verder kunnen helpen in een continu verbeterproces. Bavaria heeft bij de identificatie van haar belangrijkste stakeholders tevens meegewogen 1) de rol in de (waarde)keten en 2) het feit of een beoogde actieve dialoog zinvol en praktisch haalbaar is. Met onze belangrijkste stakeholders zoeken we regelmatig actief het gesprek op, zowel in dagelijkse contacten als in expliciete MVO besprekingen plaats. Tijdens deze gesprekken, die we zo open mogen voeren, worden de voortgang, wederzijdse verwachtingen en dilemma’s besproken. Ook is er ruimte voor nieuwe ideeën en samenwerking. Specifiek voor medewerkers is er SAFE, het veiligheidsmanagementsysteem in eigen beheer van Bavaria. De verantwoordelijke medewerkers zorgen, eventueel in samenwerking met anderen, voor afhandeling van meldingen van onveilige situaties, klachten en doorvoeren van verbeteringen waar nodig. We willen benaderbaar zijn voor alle stakeholders van ons bedrijf. Dit richten we in met behulp van social media en onze verslaggeving, inclusief onze online stakeholderomgeving waar we stakeholders uitnodigen reactie te geven op of vragen te stellen over onze 2014 verslaglegging. Daarnaast is de MVO manager aanspreekpunt voor allerlei suggesties, ideeën en verbeterpunten. De stakeholders, belanghebbenden, van Bavaria zijn onder meer: • Aandeelhouders / familie • Investeerders / financiers • De branche, concurrenten • Samenwerkingspartners– in 2014 is speciale aandacht geweest voor de samenwerking met Mars en Samskip in transport en Eneco in het project ‘Blue Horeca’. • Klanten – alle klanten zijn belangrijk voor ons. • Medewerkers en OR • Leveranciers: - Leveranciers van verpakkingen en grondstoffen - Holland Malt - Transporteurs • Non-gouvernmentele organisaties (NGO’s): - Stichting Berzob (organisatie en voorzitterschap) - bedrijven aan het Wilhelminakanaal - Brabantse Milieufederatie - IVN / Laarbeeks landschap - Stichting Brabants Landschap - ZLTO Laarbeek - Atlant groep - GGD / Novadic regio Helmond - MVO Nederland • Dochterondernemingen en deelnemingen (Holland Malt, Koningshoeven en buitenlandse activiteiten) • Inwoners van Laarbeek (in het bijzonder de omwonenden) • Media • Het algemene publiek: de consument, toekomstige werknemers, toekomstige klanten
MVO VERSLAG 2014
65
Opvolging
Halfjaarlijks wordt bekeken of de opgestelde lijst stakeholders nog actueel is en/of aanvulling behoeft. Afhankelijk van de uitkomsten van de gevoerde dialoog wordt het MVO beleid van Bavaria waar nodig aangepast.
Lidmaatschappen
Naast onze individuele contacten met stakeholders verkrijgen we vaak waardevolle informatie via onze lidmaatschappen. Enkele van deze lidmaatschappen zijn: MVO Nederland, STIVA, VIW, VEMW, BZW en de Nederlandse Brouwers.
MVO VERSLAG 2014
66
Bijlage 4: Milieu data Energiegebruik en verbrandingsemissies
CO2 emissie (Ton) totaal locatie Lieshout*
2014
2013
2012
50.453
51.740
52.705
CO2 emissie (Ton) bier productie Lieshout
25.483
27.473
27.587
4.407
3.898
1.263
Ingekocht gas (1000 m3) totaal locatie Lieshout*
28.264
28.934
29.962
1.172.802
946.935
1.208.616
Specifiek energiegebruik (MJ / hl bier)
127
127
127
CO2 footprint productie bier in Lieshout (kg/hl)
4.7
4,8
4,8
Energieconsumptie bier (warmte in MJ primair)
308.511.940
312.996.210
330.066.047
Energieconsumptie bier (elektriciteit in MJ primair)
190.109.596
197.389.257
187.450.391
Inkoop elektriciteit (MWh) totaal locatie Lieshout*, ** Gebruikt biogas voor energie- opwekking totaal locatie Lieshout (m3) ***
* Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken) ** De variatie in hoeveelheid ingekochte elektriciteit (MWh) werd veroorzaakt door verschillen in draaiuren van de warmte-kracht-installatie. *** Verschillen in gebruik van biogas werden veroorzaakt door onderhoud aan de waterzuiveringsinstallatie (UASB reactoren)
Watergebruik
Specifiek watergebruik productie bier (hl/hl)
2014
2013
2012
3.9
3,5
3,3
3
2.889.179
2.720.847
2.720.731
Drinkwaterverbruik*, *** (m3)
10.308
6.712
3.246
Opgepompt grondwater (m ) **
* Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken) ** Het water wordt conform de vergunningseisen ontrokken uit diepe en ondiepe bronnen. *** Het drinkwaterverbruik is afgeleid van de factuur van het waterleidingbedrijf in de periode aug–aug. De verschillen in verbruik worden oa veroorzaakt door het gebruik van water bij brandweeroefeningen.
MVO VERSLAG 2014
67
Afvalwater * Effluent (m /jaar) 3
2014
2013
2012
1.981.695
1.778.449
1.773.086
6182
5456
5.585
Gemiddeld effluent op meetdagen (m3/dag) Jaarvracht CZV (kg)
86.040
77164
75.935
Jaarvracht chloor (kg)
175.560
180.265
182.691
Jaarvracht fosfaat (kg)
3.988
3.695
3.728
Jaarvracht sulfaat (kg)
108.379
87.472
81.168
6.955
7.493
7.436
Jaarvracht totaal stikstof (KjN, NO2, NO3) (Kg) Bestemming afvalwater
Ca. 30% wordt teruggebracht aan de rivier de Goorloop en ca. 70% vindt zijn bestemming in het slotenstelsel rond het bedrijfsterrein in Lieshout waarna het via de Goorloop wordt afgevoerd.
Hergebruik afvalwater
Hergebruik van afvalwater vindt plaats in de CIP processen en is vooralsnog moeilijk te kwantificeren. Op onze mouterij in de Eemshaven wordt ca. 70% van het water hergebruikt.
* Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken)
Gemiddelde samenstelling afvalwater Chemische samenstelling CZV (mg/l)
2014
2013
2012
Vergunningnorm
39
39
37
65
KjN (mg/l)
2.1
2,8
2,8
7 (totaal stikstof)
BZV5 (mg/l)
5.1
4,8
4,1
15
1207
1144
1089
Geen norm
pH
8,4
8,4
8,3
6,5 - 9
CI (mg/l)
78
91
90
200
0,48
0,07
0,07
Geen norm (samen met KjN totaal stikstof)
0,90
0,84
0,78
Geen norm (samen met KjN totaal stikstof)
4,4
3
5
20
1,70
1,83
1,83
2
48
44
40
100
VE (vervuilingseenheden)
NO2 (mg/l) NO3 (mg/l) Onopgeloste bestanddelen (mg/l) P totaal (mg/l) SO4 (mg/l)
MVO VERSLAG 2014
68
Afvaloverzicht (reststromen) * 2014
2013
2012
Papier (ton)
418
462
462
Gemengd rest afval (ton)
323
651
669
Kunststof (ton)
173
187
167
Metaal (ton)
65
165
109
1133
1264
1372
Etiketten (ton)
311
449
473
Gevaarlijk afval (ton)
7.9
8,4
6,6
5042
5000
4623
Glas (ton)
Slib AWZI (ton) Hout (ton) Totaal organische reststromen (bostel, gist) (ton) Bestemming afval
103
72
115
86.038
76.997
76.169
Met uitzondering van het gevaarlijk afval worden alle reststromen - indien nodig nagescheiden en vervolgens - nuttig toegepast, gerecycled of hergebruikt. Zo wordt het slib gecomposteerd, het papier gebruikt voor papierproductie en de kunststof voor de productie van folie. Ruim 99,5% van alle reststromen wordt op deze manier nuttig toegepast. Door de gezamenlijke inzameling op het bedrijfsterrein is het niet mogelijk de hoeveelheid restafval per eenheid product te bepalen. De afvalcijfers betreffen dus alle activiteiten (bier, mout en overige dranken). Een deel van het restafval 2014 is niet in de registratie opgenomen als gevolg van menging met verzamelstromen van derden.
* Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken)
MVO VERSLAG 2014
69
Bijlage 5: Sociale data Personeelsbestand (productie bier, mout en overige dranken in Lieshout) 2014
2013
2012
725
715
714
Totaal aantal werknemers
Personeelsbestand naar geslacht 2014 Aantal medewerkers
2013 Percentage
Aantal medewerkers
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Man
608
84 %
601
84 %
605
85 %
Vrouw
117
16%
114
16 %
109
15 %
Personeelsbestand naar leeftijdscategorie 2014 Aantal medewerkers
t/m 20 jaar
2013 Percentage
0
0%
Aantal medewerkers
0
2012 Percentage
0%
Aantal medewerkers
0
Percentage
0%
21 t/m 30
78
10,8 %
71
9,9 %
66
9,2 %
31 t/m 40
143
19,7%
144
20,1 %
156
21,8 %
41 t/m 50
261
36%
260
36,4 %
264
37,0%
51 t/m 60
187
25,8%
190
26,6 %
186
26,1 %
56
7,7%
50
7,0 %
42
5,9 %
Ouder dan 60
Personeelsbestand naar contracttype 2014 Aantal medewerkers
2013 Percentage
Aantal medewerkers
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Voltijd
616
85%
615
86 %
623
87 %
Deeltijd
109
15%
100
14 %
91
13 %
Personeelsbestand naar type werkzaamheden 2014 Aantal medewerkers
2013 Percentage
Aantal medewerkers
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Commercie
217
30%
216
30 %
216
30 %
Productie & Supply chain
290
40%
288
40 %
284
40 %
Ondersteuning productie
96
13%
94
13 %
99
14 %
Ondersteuning algemeen
122
17%
117
16 %
115
16 %
MVO VERSLAG 2014
70
Personeelsbestand naar regio 2014 Aantal medewerkers
Postcodegebieden
2013 Percentage
Aantal medewerkers
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Laarbeek/Helmond (57)
356
49%
367
51 %
377
53 %
Uden (54)
119
16%
112
16 %
113
16 %
70
10%
59
8%
56
8%
Eindhoven (56) Den Bosch (52)
31
4%
29
4%
31
4%
Tilburg (50)
15
2%
17
2%
14
2%
Roermond (60)
14
2%
15
2%
16
2%
120
17%
116
16 %
107
15 %
Overige Herkomst senior management 2014
2013
2012
Totaal medewerkers senior management*
Waarvan woonachtig in straal van 10 km van hoofdkantoor
Totaal medewerkers senior management *
Waarvan woonachtig in straal van 10 km van hoofdkantoor
Totaal medewerkers senior management *
Waarvan woonachtig in straal van 10 km van hoofdkantoor
36
9
35
9
32
9
35,4 FTE
8,6 FTE
34,5 FTE
8.6 FTE
31,5 FTE
8,6 FTE
100%
25%
100 %
26 %
100%
28 %
* Onder senior management verstaan we directieleden en managers / afdelingshoofden (rapporteren rechtstreeks aan de directie)
Personeelsverloop Totaal uitstroom en instroom 2014
Aantal medewerkers
2013 Percentage van totale personeelsbestand
Aantal medewerkers
2012 Percentage van totale personeelsbestand
Aantal medewerkers
Percentage van totale personeelsbestand
Totaal aantal uitgestroomde werknemers
46
6%
37
5%
30
4%
Totaal aantal nieuwe medewerkers
57
8%
44
6%
42
6%
Verdeling instroom naar geslacht 2014 Aantal medewerkers
2013 Percentage
Aantal medewerkers
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Waarvan vrouwen
9
16%
14
32 %
16
38 %
Waarvan mannen
48
84%
30
68 %
26
62 %
MVO VERSLAG 2014
71
Instroom naar leeftijdscategorie 2014 Aantal medewerkers
2013 Aantal medewerkers
Percentage
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
t/m 20 jaar
0
0%
0
0%
0
0%
21 t/m 30
27
47%
21
48 %
18
43 %
31 t/m 40
16
28%
13
30%
15
36 %
41 t/m 50
11
19%
7
16 %
6
14 %
51 t/m 60
3
5%
3
7%
3
7%
Ouder dan 60
0
0%
0
0%
0
0%
Instroom naar regio 2014 Postcodegebieden
Aantal medewerkers
Laarbeek/Helmond (57)
2013 Aantal medewerkers
Percentage
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
8
14%
10
23 %
7
17 %
Uden (54)
12
21%
6
14 %
6
14 %
Eindhoven (56)
13
23%
5
11 %
4
10 %
Den Bosch (52)
5
9%
4
9%
7
17 %
Tilburg (50)
1
2%
2
5%
0
0%
Roermond (60) Overige
1
2%
2
5%
3
7%
17
30%
15
34 %
15
36 %
Uitstroom naar geslacht 2014 Aantal medewerkers
2013 Aantal medewerkers
Percentage
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Waarvan vrouwen
8
17%
8
22 %
5
17 %
Waarvan mannen
38
83%
29
78 %
25
83 %
Uitstroom naar leeftijdscategorie 2014 Aantal medewerkers
2013 Aantal medewerkers
Percentage
2012 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
t/m 20 jaar
0
0%
0
0%
0
0%
21 t/m 30
11
24%
7
19 %
4
13 %
31 t/m 40
4
9
8
22 %
14
47 %
41 t/m 50
16
35%
14
38 %
7
23 %
51 t/m 60
9
20%
7
19 %
4
13 %
Ouder dan 60
6
13%
1
3%
0
0%
MVO VERSLAG 2014
72
Uitstroom naar regio 2014 Aantal medewerkers
Postcodegebieden Laarbeek/Helmond (57) Uden (54)
2013 Percentage
Aantal medewerkers
2012 Aantal medewerkers
Percentage
Percentage
20
43%
15
41 %
7
23 %
6
13%
5
14 %
8
27 %
Eindhoven (56)
3
7%
2
5%
0
0%
Den Bosch (52)
2
4%
6
16 %
2
7%
Tilburg (50)
0
0%
0
0%
0
0%
Roermond (60)
3
7%
2
5%
0
0%
12
26%
7
19 %
13
43 %
Overige Uitstroom naar reden vertrek
2014 Vertrek op initiatief van
Aantal medewerkers
2013
Percentage
Aantal medewerkers
2012
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Betrekking elders
medewerker
14
30%
5
14 %
9
30 %
Einde contract
medewerker
0
0%
1
3%
1
3%
Ontevreden werksfeer
medewerker
0
0%
2
5%
0
0%
Ontslag
medewerker
1
2%
1
3%
0
0%
Overlijden
medewerker
0
0%
0
0%
1
3%
Pensioen (vervroegd)
medewerker
4
9%
1
3%
0
0%
Arbeidsongeschikt
werkgever
3
7%
2
5%
1
3%
Einde contract
werkgever
9
20%
6
16 %
5
17 %
Ontslag
werkgever
0
0%
1
3%
0
0%
Ontslag staande voet
werkgever
0
0%
1
3%
1
3%
Ontslag met vaststellingsovereenkomst
werkgever
12
26%
16
43 %
Ontslag met wederzijds goedvinden
werkgever
2
4%
1
3%
11
37 %
Overgang ander bedrijf (Holland Malt, de Koningshoeven)
werkgever
1
2%
0
0%
0
0%
MVO VERSLAG 2014
73
Medewerkers onder CAO 2014 Aantal medewerkers
Aantal medewerkers onder CAO
488
2013 Percentage
Aantal medewerkers
67%
496
2012 Aantal medewerkers
Percentage
69 %
511
Percentage
71 %
Verzuimongevallen en verloren dagen 2014 Ongevallen met verzuim Bavaria N.V. (alle Nederlandse vestigingen, incl. contractors en uitzendkrachten)
2013
2012
11
19
19
Ongevallen met verzuim Bavaria Lieshout, alleen eigen personeel (productie bier en overige dranken)
7
6
6
Totaal aantal verloren dagen Lieshout; eigen personeel, productie bier en overige dranken (verzuim op eerstvolgende werkdag na ongeval werkdag);
512
299
112,5
Ziekteverzuim Percentage 2014
Percentage 2013
Percentage 2012
Ziekteverzuimpercentage
5,3 %
4,90 %
4,47 %
Doelstelling ziekteverzuimpercentage
4,2 %
4, 50 %
4,13 %
Opleidingen en competentiemanagent 2014 Totale out-of-pocket opleidingskosten
€ 458.812
2013
2012
€ 421.748
€ 509.469
Opleidingskosten per werknemerscategorie 2014 Commercie
2013
2012
€ 109.047
€ 114.739
€ 254.777
Productie & Supply Chain
€ 99.711
€ 94.860
€ 65.074
Ondersteuning productie
€ 96.055
€ 81.189
€ 59.780
Ondersteuning algemeen
€ 153.998
€ 130.959
€ 129.836
Samenstelling bestuurslichaam en onderverdeling medewerkers Directieleden
Geslacht
Leeftijd
Swinkels, J.R.A.S.E. (Jan Renier)
Man
52
Swinkels, P.J.F. (Pieter)
Man
46
Swinkels, C.A.S. (Stijn)
Man
45
Swinkels jr., F.A.M. (Frank)
Man
44
Swinkels, P.J.J.M. (Peer)
Man
40
MVO VERSLAG 2014
74
Bijlage 6: GRI Index GRI code
Core/ Additional
Indicator
2014
Profiel Strategie en analyse 1.1
nvt
Verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde over de relevantie van duurzame ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie
Bavaria Internationaal, Voorwoord, Doelen
1.2
nvt
Belangrijke gevolgen, risico’s en mogelijkheden
Bavaria Internationaal, Voorwoord, Zuinig met energie, Verantwoord omgaan met water, Ethiopië, Financieel jaarverslag
2.1
nvt
Naam van de organisatie
Bavaria N.V.
2.2
nvt
Voornaamste merken, producten en diensten
Bavaria Internationaal, Organisatieprofiel, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
2.3
nvt
Operationele structuur
Bavaria Internationaal, Organisatieprofiel, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
2.4
nvt
Locatie van het hoofdkantoor
Lieshout
2.5
nvt
Aantal en namen van landen waar de organisatie actief is
Bavaria Internationaal, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
2.6
nvt
Eigendomsstructuur en rechtsvorm
Bijlage 1: De Bavaria organisatie
2.7
nvt
Afzetmarkten
Bavaria Internationaal, Ethiopië, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
2.8
nvt
Omvang van de organisatie
Bavaria Internationaal, Organisatieprofiel, Bijlage 1: De Bavaria organisatie, Financieel jaarverslag
2.9
nvt
Significante veranderingen tijdens de verslaggevingsperiode wat betreft omvang, structuur of eigendom.
In 2014 heeft Bavaria haar belang in Habesha Breweries in Ethiopië uitgebreid van 54% naar 61%. Ook werd Bavaria in 2014 voor 100% eigenaar van de Holland Malt mouterijen in Lieshout en Eemshaven door het belang van Agrifirm over te nemen
2.10
nvt
Onderscheidingen tijdens de verslagperiode toegekend
Bijlage 1: De Bavaria organisatie
Organisatieprofiel
Verslag parameters Verslagprofiel 3.1
nvt
Verslagperiode
1 januari - 31 december 2014
3.2
nvt
Datum van meest recente verslag
mei 2014 jaarlijks
3.3
nvt
Verslaggevingscyclus
3.4
nvt
Contactpunt voor vragen over het verslag of inhoud Contact, Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie, Colofon ervan
MVO VERSLAG 2014
75
GRI code
Core/ Additional
Indicator
2014
Reikwijdte en afbakening van het verslag 3.5
nvt
Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag
Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
3.6
nvt
Afbakening van het verslag
Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
nvt
Beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag
Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
3.8
nvt
Basis voor verslaggeving die vergelijkbaarheid aanzienlijk beïnvloeden
Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
3.9
nvt
Technieken en berekeningsgrondslagen voor gegevensmeting
Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
3.10
nvt
Gevolgen van eventuele herformuleringen van eerder verstrekte informatie
Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
3.11
nvt
Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslaggevingsperiodes ten aanzien van reikwijdte, afbakening of meetmethoden
Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
3.7
GRI inhoudsopgave 3.12
nvt
Tabel met GRI inhoudsopgave
GRI tabel
Assurance 3.13
nvt
Beleid en huidige praktijk met betrekking tot externe assurance van het verslag
Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid Bestuursstructuur 4.1
nvt
Bestuursstructuur
Bijlage 1: De Bavaria organisatie
4.2
nvt
Functie voorzitter hoogste bestuurslichaam
Bijlage 1: De Bavaria organisatie
4.3
nvt
Aantal en geslacht van onafhankelijke en niet-leidinggevende leden van het hoogste bestuurslichaam, inclusief commissies
Bijlage 1: De Bavaria organisatie, Bijlage 4: Data sociaal maatschappelijke aspecten
4.4
nvt
Mechanismen die aandeelhouders en medewerkers de gelegenheid geven om aanbevelingen te doen of medezeggenschap uit te oefenen op het hoogste bestuurslichaam
Bijlage 1: De Bavaria organisatie, Bijlage 2: Verslag en stakeholderinformatie
4.5
nvt
Koppeling tussen vergoedingen van het hoogste bestuurslichaam, topmanagers en leidinggevenden en de prestaties van de organisatie (inclusief sociale en milieugerelateerde prestaties)
Bijlage 1: De Bavaria organisatie
4.6
nvt
Bijlage 1: De Bavaria organisatie Processen waarmee het hoogste bestuurslichaam waarborgt dat strijdige belangen worden vermeden
4.7
nvt
Proces voor het bepalen van de samenstelling, de kwalificaties en expertise van de leden van het hoogste bestuurslichaam en de bijbehorende commissies
Bijlage 1: De Bavaria organisatie
4.8
nvt
Missie- of beginselverklaringen, gedragscodes en uitgangspunten die van belang zijn voor de economische, milieugerelateerde en sociale prestaties
Organisatieprofiel, Strategie, visie en beleid, Hoe wij MVO borgen
MVO VERSLAG 2014
76
GRI code
Core/ Additional
Indicator
2014
4.9
nvt
Procedures voor het hoogste bestuurslichaam voor het overzien van de inventarisatie en het beheer door de organisatie van economische, milieugerelateerde en sociale prestaties
Hoe wij MVO borgen, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
4.10
nvt
Procedures voor het evalueren van de eigen economische, milieugerelateerde en sociale prestaties van het hoogste bestuurslichaam
Hoe wij MVO borgen, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
Verplichtingen in verband met externe initiatieven 4.11
nvt
Toepassing van het voorzorgsprincipe
Bavaria Internationaal, Organisatieprofiel, Voorwoord, Hoe wij MVO borgen
4.12
nvt
Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale handvesten, principes of andere initiatieven die worden onderschreven
Hoe wij MVO borgen
4.13
nvt
Lidmaatschappen van verenigingen en/of nationale Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie internationale belangenorganisaties
4.14
nvt
Lijst van groepen stakeholders die de organisatie heeft betrokken
Bavaria Internationaal, Dialoog in 2014, Online stakeholder omgeving, Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
4.15
nvt
Inventarisatie en selectie van stakeholders
Bavaria Internationaal, Dialoog in 2014, Online stakeholder omgeving, Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
4.16
nvt
Benadering van het betrekken van stakeholders
Bavaria Internationaal, Dialoog in 2014, Online stakeholder omgeving, Samenwerking tussen Bavaria en HAS Hogeschool, Samenwerking tussen Bavaria en De Rooi Pannen, Boer Bier Water, Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
4.17
nvt
Voornaamste onderwerpen en vraagstukken die naar voren zijn gekomen door de betrokkenheid van stakeholders en de reactie van de organisatie hierop
Bavaria Internationaal, Dialoog in 2014, Online stakeholder omgeving, Samenwerking tussen Bavaria en HAS Hogeschool, Samenwerking tussen Bavaria en De Rooi Pannen, Boer Bier Water, Bijlage 3: Verslag en stakeholderinformatie
Overleg met stakeholders
Prestatie Indicatoren Economische prestatie Management benadering
Bavaria Internationaal, Organisatieprofiel, Hoe wij MVO borgen, Strategie, visie en beleid, Ethiopië, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
Economische prestaties EC1
Core
Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder inkomsten, operationele kosten, personeelsvergoedingen, donaties en overige maatschappelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden
MVO VERSLAG 2014
Bavaria internationaal, Organisatieprofiel, Voorwoord, Ethiopië, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
77
GRI code
Core/ Additional
Indicator
2014
Marktaanwezigheid EC7
Core
Procedures voor lokale personeelswerving en aandeel van het topkader dat afkomstig is uit de lokale gemeenschap op belangrijke bedrijfslocaties
Zorg voor mens en omgeving, Ethiopië, Bijlage 5: Data sociaal maatschappelijke aspecten
Milieuprestatie Management benadering
Bavaria internationaal, Organisatieprofiel, Strategie, visie en beleid, Hoe wij MVO borgen, Zuinig met energie, Duurzaam ketenbeheer, Verantwoord omgaan met water, Zorg voor mens en omgeving, Ethiopië, Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
Materialen EN1
Core
Totale hoeveelheid gebruikte materialen naar gewicht en volume
EN3
Core
Direct energieverbruik door primaire energiebron
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
EN4
Core
Indirect energieverbruik door primaire bron
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
EN7
Additional
Initiatieven ter verlaging van het indirecte energieverbruik en reeds gerealiseerde verlaging
Zuinig met energie, Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
Energie
Water EN 8
Core
Totale wateronttrekking per bron
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
EN 9
Additional
Waterbronnen die significant worden beïnvloed door het waterverbruik
Verantwoord omgaan met water, Ethiopië, Boer Bier Water
EN 10
Additional
Percentages en totale volumes waterverbruik en hergebruikt water
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
EN11
Core
Locatie en oppervlakte van land dat eigendom is, Zorg voor mens en omgeving, Verantwoord gehuurd wordt, beheerd wordt in of grenst aan omgaan met water, Boer Bier Water, Ethiopië beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden
EN12
Core
Zorg voor mens en omgeving, Verantwoord Beschrijving van significante gevolgen van activiteiten, producten en diensten op de biodiversiteit in omgaan met water, Boer Bier Water, Ethiopië beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden
EN14
Additional
Strategie, huidige maatregelen en toekomstige plannen voor het beheersen van de gevolgen van de biodiversiteit
Biodiversiteit
Zorg voor mens en omgeving, Verantwoord omgaan met water, Boer Bier Water, Ethiopië
Luchtemissies, afvalwater en afvalstoffen EN16
Core
Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
EN18
Additional
Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen
Zuinig met energie, Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
EN20
Core
NO, SO en andere significante luchtemissies naar type en gewicht
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
MVO VERSLAG 2014
78
GRI code
Core/ Additional
Indicator
2014
EN21
Core
Totale waterafvoer naar kwaliteit en bestemming
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
EN22
Core
Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode
Bijlage 4: Data milieukundige aspecten
EN23
Core
Totaal aantal en volume van significante lozingen
Ethisch gedrag en compliance
Naleving EN28
Core
Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van milieuwet- en - regelgeving
In 2014 waren er geen significante boetes of sancties wegens het niet naleven van milieuwet- en -regelgeving Ethisch gedrag en compliance
Transport EN29
Additional
Significante milieugevolgen van het transport van producten en andere goederen en materialen die worden gebruikt voor de activiteiten van de organisatie en het vervoer van personeelsleden
Zuinig met energie, Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Management benadering
Bavaria internationaal, Organisatieprofiel, Strategie, visie en beleid, Hoe wij MVO borgen, Zorg voor mens en omgeving, Ethiopië, Bijlage 5: Data sociaal maatschappelijke aspecten
Werkgelegenheid LA1
Core
Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio
Bijlage 5: Data sociaal maatschappelijke aspecten
LA2
Core
Totaal aantal nieuwe medewerkers en snelheid van personeelsverloop naar leeftijd, geslacht en regio
Bijlage 5: Data sociaal maatschappelijke aspecten
Verhouding tussen werkgever en werknemer LA4
Core
Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt
Bijlage 5: Data sociaal maatschappelijke aspecten
FP3
Core
Percentage van de werktijd die verloren is gegaan door sociale conflicten, stakingen en / of lock-outs, per land
Er is in 2014 geen werktijd verloren gegaan door sociale conflicten, stakingen en/of lockouts
LA7
Core
Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio en geslacht
Zorg voor mens en omgeving, Ethiopië, Bijlage 5: Data sociaal maatschappelijke aspecten
LA8
Core
Opleidings-, trainings-, advies-, preventie- en risicobeheersingsprogramma’s ten behoeve van personeelsleden, hun families of omwonenden in verband met ernstige ziekten
Zorg voor mens en omgeving, Ethiopië
LA10
Core
Gemiddeld aantal uren dat een medewerker per jaar besteedt aan opleidingen, onderverdeeld naar geslacht en werknemerscategorie
Bijlage 5: Data sociaal maatschappelijke aspecten
LA11
Additional
Programma's voor competentiemanagement en levenslang leren
Zorg voor mens en omgeving, Ethiopië
Gezondheid en veiligheid
Opleiding en onderwijs
MVO VERSLAG 2014
79
GRI code
Core/ Additional
Indicator
2014
Diversiteit en gelijke kansen LA13
Core
Samenstelling bestuurslichamen en onderverdeling Bijlage 1: De Bavaria organisatie, van medewerkers per medewerkerscategorie naar Bijlage 5: Data sociaal maatschappelijke aspecten geslacht, leeftijdsgroep, het behoren tot bepaalde maatschappelijke minderheid en andere diversiteitindicatoren Mensenrechten Management benadering
Bavaria internationaal, Organisatieprofiel, Strategie, visie en beleid, Hoe wij MVO borgen, Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
Investerings- en inkoopbeleid HR1
Core
Percentage en totaal aantal aanmerkelijke investeringsovereenkomsten en contracten waarin clausules over mensenrechten zijn opgenomen of waarvan naleving van mensenrechten is getoetst
Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
HR2
Core
Percentage belangrijke toeleveranciers, aannemers en andere business partners die getoetst zijn op naleving van de mensenrechten en op getroffen maatregelen
Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
Vrijheid van vereniging en collectieve onderhandelingen HR5
Core
Activiteiten en belangrijke leveranciers waarbij Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië het recht tot vrijheid van vereniging en collectieve onderhandelingen kan worden overtreden of waarbij een aanzienlijk risico zou kunnen gelden en getroffen maatregelen mbt vrijheid van vereniging en collecieve onderhandelingen
HR6
Core
Activiteiten en belangrijke leveranciers waarvan is vastgesteld dat daarbij een aanzienlijk risico zou kunnen gelden op incidenten mbt kinderarbeid en getroffen maatregelen die bijdragen aan afschaffing van kinderarbeid
Kinderarbeid Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
Gedwongen en verplichte arbeid HR7
Core
Activiteiten en belangrijke leveranciers waarvan is vastgesteld dat daarbij een aanzienlijk risico zou kunnen gelden op incidenten mbt gedwongen en verplichte arbeid en getroffen maatregelen die bijdragen aan uitbanning van gedwongen en verplichte arbeid
MVO VERSLAG 2014
Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
80
GRI code
Core/ Additional
Indicator
2014
Maatschappelijke prestatie Management benadering
Bavaria internationaal, Organisatieprofiel, Strategie, visie en beleid, Hoe wij MVO borgen, Zorg voor mens en omgeving, Ethiopië
Corruptie SO3
SO4
Core
Core
Percentage van personeel dat training in anticorruptiebeleid en -procedures van de organisatie heeft gevolgd
Ethisch gedrag en compliance, Ethiopië
Aantal gevallen van en maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie
Ethisch gedrag en compliance, Ethiopië
100% van de medewerkers in buitendienstfuncties heeft een anticorruptietraining gehad Er zijn in 2014 geen gevallen van (vermeende) corruptie gemeld
Publiek beleid SO6
Additional
Financiële en niet-financiële bijdragen aan politieke Bavaria gaf in 2014 geen bijdragen aan politieke partijen, politici en gerelateerde partijen, politici en gerelateerde instellingen per instellingen land Concurrentiebelemmerend gedrag
SO7
Additional
Totaal aantal rechtszaken vanwege concurrentiebelemmerend gedrag, anti-kartel- en monopolistische praktijken, alsmede de resultaten van deze rechtszaken
Ethisch gedrag en compliance, Ethiopië, Bijlage 1: De Bavaria organisatie
Product verantwoordelijkheid Management benadering
Bavaria internationaal, Organisatieprofiel, Strategie, visie en beleid, Hoe wij MVO borgen, Zuinig met energie, Duurzaam ketenbeheer, Verantwoord omgaan met water, Verantwoord alcoholgebruik, Ethiopië
Gezondheid en veiligheid van consumenten PR1
Core
Levensduurstadia waarin de gevolgen van producten en diensten voor gezondheid en veiligheid worden beoordeeld met het oog op verbetering en het percentage van belangrijke product- en dienstencategorieën die aan dergelijke procedures onderhevig zijn
Verantwoord alcoholgebruik, Ethiopië
PR2
Additional
Aantal keren dat niet voldaan wordt aan wet- en regelgeving of vrijwillige codes met betrekking tot gevolgen voor gezondheid en veiligheid van producten en diensten gedurende de levensduur
Er zijn in 2014 geen gevallen gemeld waar niet werd voldaan aan wet- en regelgeving of vrijwillige codes met betrekking tot gevolgen voor gezondheid en veiligheid van producten en diensten Ethisch gedrag en compliance, Ethiopië
FP5
Core
Percentage van het productievolume vervaardigd op locaties zie zijn gecertificeerd door een onafhankelijke derde partij op basis van internationaal erkende voedselveiligheidnormen
MVO VERSLAG 2014
Hoe wij MVO borgen
81
GRI code
Core/ Additional
Indicator
2014
Etikettering van Producten en diensten FP8
Core
Beleid en maatregelen voor communicatie naar de consument over ingrediënten en voedingswaarde die verder gaat dan de wettelijke eisen
Hoe wij MVO borgen, Ethisch gedrag en compliance, Verantwoord alcoholgebruik, Ethiopië
Naleving PR9
Core
Monetaire waarde van het aantal significante boetes voor overtredingen ten aanzien van de aangeboden producten en diensten
Er waren in 2014 geen significante boetes voor overtredingen ten aanzien van de aangeboden producten en diensten Ethisch gedrag en compliance
Sourcing FP1
Core
Percentage van inkoopvolume van leveranciers die voldoen aan het inkoopbeleid van de organisatie
MVO VERSLAG 2014
Duurzaam ketenbeheer, Ethiopië
82
Bijlage 7: Afkortingen en begrippen AVA
Algemene Vergadering voor Aandeelhouders
AWZI
Afvalwaterzuiveringsinstallatie, ook wel rioolwaterzuiveringsinstallatie
BRC
British Retail Consortium
BZW
Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging
CAO
Collectieve Arbeidsovereenkomst
CO2
Koolstofdioxide (carbon dioxide)
CO2 footprint
Ook wel CO2 voetafdruk of carbon footprint: een maat voor de uitstoot van CO2 als gevolg van het gebruik van fossiele brandstoffen
EBITDA
Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization
FSC
Forest Stewardship Council
GMP
Good Manufacturing Practices
GRI
Global Reporting Initiative; een wereldwijde standaard voor MVO verslaglegging
HACCP
Hazard Analysis Critical Control Points
HL
Hectoliter; (1 hectoliter is 100 liter)
IFS
International Featured Standards
ILO
International Labour Organization
ISO
International Organization for Standardization
ISO 22000
Internationale standaard op het gebied van voedselveiligheid
ISO 26000
Internationale richtlijn voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (“Guidance on Social responsibility”)
LED
Light Emitting Diode
LZV
Langere en Zwaardere Vrachtautocombinaties met een totale lengte van maximaal 25,25 meter. Ook wel Ecocombi.
MBO
Middelbaar Beroeps Onderwijs
MJ
Megajoule (1 miljoen joule, de eenheid voor energie)
MVO
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, ook wel duurzaam ondernemen
NEA
Nederlandse Emissie Autoriteit
NGO
Non-gouvernmentele organisatie
NIMA
Nederlands Instituut voor Marketing
NOx
Stikstofoxide
OHSAS
Occupational Health & Safety Assessment Series
OR
Ondernemingsraad
P&O
Personeel en Organisatie
PEMS
Productie en energiemanagementsysteem
RvC
Raad van Commissarissen
SMILE
Het klachtensysteem van Bavaria
Stakeholder
Belanghebbende, iedere partij die invloed heeft of op wie de onderneming invloed kan hebben
STIVA
Stichting Verantwoord Alcoholgebruik
VEMW
Vereniging voor Energie, Milieu en Water
VIW
Vereniging Industriewater
WKK
Warmte Kracht Koppeling
ZLTO
Zuidelijke Land en Tuinbouw Organisatie
MVO VERSLAG 2014
83
MVO VERSLAG 2014
84
MVO VERSLAG 2014
85
