E Y D SS ET LO NI T! G E M I LI G
N R 1 7 WIN T E R 20 14 A F T E H AL EN BI J DE ER K ENDE R OALTER WIND A F HA A LPU NT E N: G E E N NIE U WS MA A R F E IT E N
D
Alles wat je liever niet wilde weten over Raalte
metje
vertel nog eens...
OP ZOEK NAAR WAARHEID EN LIEFDE IN SALLAND MUZIEKLIEFHEBBER
>
>
WAT IS ER MIS MET DE KERK ?
DE HANDEN UIT DE MOUWEN OP DE HARTKAMP
REN ONS EN WAT KOST HET DE GEMEENTE ? LIJN
>
>
VERHALEN VAN TEUN
VAKMANSCHAP OP DE VLOER EN IN DE KLEINSTE GAATJES
>
>
>
>
UIT ETEN MET EEN
WAT KOST HET BETAALD PARKE -
KARAKTERVERSCHILLEN LANGS DE
HET ONBEKENDE PARELTJE
H A A L H I E R U W R O A LT E R W I N D Café d’Olde Wettering Kerkslagen 2 Lierderholthuis
BROEKLAND De Parabool Bouwhuisplein 1 Broekland
MARIËNHEEM De Bagatelle Nijverdalseweg 10 Mariënheem
HEETEN Intradent Dorpsstraat 2 Heeten
Bouwbedrijf Hoogeslag Hellendoornseweg 6 Mariënheem
HEINO Dicks Fietsen L.J. Costerstraat 45 Heino
De Parabool De Veenhorst 2 Mariënheem
Smulbaai Canadastraat 16 Heino
OMMEN Intradent dr. A.C. van Raaltestraat 2a Ommen
LEMELERVELD EG Computerspecialisten Schoolstraat 21 Lemelerveld Vitalogica Kerkstraat 6-A Lemelerveld
ROALTE AVE Print & Mail Praamstraat 26-30 Raalte
T en F Weerdhuisweg 36 Lemelerveld
Adficount Boeierstraat 9 Raalte
LIERDERHOLTHUIS
DDMC
Kaagstraat 18 Raalte
Zompstraat 27 Raalte
Haarco Marktstraat 23 Raalte
Kruiper Tweewielers Tjalkstraat 6 Raalte
De Heeren Mannenmode Herenstraat 6 Raalte
Salland Centraal Boeierstraat 10 Raalte
Gemeentehuis Zwolsestraat 16 Raalte
Morrenhof Raalte Klipperweg 5 Raalte
Hoogeboom Raalte Stobbenbroekerweg 16 Raalte
Zwakenberg Schoolstraat 11 Raalte
HOFTheater Voorhof 2 Raalte
WIJHE Keukenland Wijhe Wengelerafweg 6 Wijhe
Intradent Spitsstraat 27 Raalte De Parabool Passage 4 Raalte Koopman Infra Spitsstraat 15 Raalte Korbeld Verhuur
AFHAALPUNT ERKEND
OMMEN
kend middels een be Roalter Wind in ad“H e: ijh W Ook in Wijhe is nd os van Keukenla blad. Fred de Ro e, heb ik al veel ’n blad over Wijh zo r den wij maa mopperen!” mensen horen
ROALTER WIND de glossy die nie
t glimt
20-02-14 09:46
HEINO
ndd 1
Sticker 80 mm.i
NIEUW AFHAALPUNT
LEMELERVELD
LIERDERHOLTHUIS
RAALTE NOORD MARIËNHEEM
WIJHE
Maritha Neplen broek krijgt van Hans van Duren (chef Dist ributie) weer ee n verse lading boekjes. “Het lo opt hier altijd sto rm wanneer de Roalter Wind is verschenen!”
RAALTE
BROEKLAND HEETEN
Roalter Wind is gratis af te halen bij de bekende ‘erkende afhaalpunten’. Dit zijn bedrijven, winkels of organisaties die Roalter Wind een warm hart toedragen en op deze manier graag een steentje bijdragen aan de ‘glossy die niet glimt.’ Roalter Wind is trots en tevreden over deze steun en hoopt dan ook dat onze lezers dit gebaar op waarde weten te schatten en deze afhaalpunten vaker met een bezoek vereren! Een ‘erkend afhaalpunt’ is te herkennen aan de speciale sticker. Nog niet in ieder dorp van onze gemeente is Roalter Wind af te halen. Houd daarom de website roalterwind.nl en sallandcentraal.nl in de gaten om te zien waar er nieuwe erkende afhaalpunten zijn bijgekomen.
ONZE ERKENDE AFHAALPUNTEN
1
ER WAAIT WEER EEN FRISSE WIND DOOR ROALTE! Anna Sikkes Illustraties
Bart van der Mark Stadse Frats
Ronny Cents Drukker Het jaar loopt ten einde en dan is het ook voor de redactie van Roalter Wind tijd om terug te blikken. Het vierde jaar Roalter Wind was het eerste jaar waarin het magazine niet meer huis aan huis werd bezorgd. De kosten om het blad te drukken en te laten verspreiden wogen in geen verhouding meer op tegen de advertentie-inkomsten. Het voortbestaan van Roalter Wind stond op het spel. De koppen werden bij elkaar gestoken om een list te verzinnen. Stadse frats Bart van der Mark kwam met een originele oplossing. ‘We gaan schaarste creëren!’, was zijn advies. In 2014 werden er dus geen 17.000 exemplaren meer gedrukt maar slechts 3.000 stuks. Stuk voor stuk af te halen bij onze ‘erkende Afhaalpunten’ (onze adverteerders). De lezers moesten dus hun huis uit en naar onze Afhaalpunten om een
Karin de Graaff Razende reporter
Rudi Buitenkamp Razende reporter
Maarten Metz Art director
Stefan Kemper Fotograaf
felbegeerd exemplaar te bemachtigen. De Afhaalpunten kregen hiermee ook weer eens nieuwe gezichten over de vloer. ‘Two flies in one clap’ zou Louis van Gaal dit noemen. Na drie nummers kunnen we concluderen dat de trouwe lezer de weg naar zijn Roalter Wind inmiddels weet te vinden. Op deze plaats willen we dan ook onze erkende Afhaalpunten bedanken voor het in ons gestelde vertrouwen. Want het was natuurlijk maar helemaal de vraag in hoeverre onze lezers dit afhaalsysteem zouden oppikken en waarderen. Op deze manier hopen we het blad nog lang te kunnen maken én financieren. Ideeën genoeg! In dit nummer eindelijk weer eens een vrouw op de cover. En wat voor een: een dame die heel wat Sallandse heren aan
Roné van der Vliet Regelneef
Teun de Haan Pater Familias hun gerief heeft geholpen... Onze societyjournalist Buitenkamp heeft samen met fotograaf Kemper een genoeglijke dag in Amsterdam beleefd met Metje Blaak. Wandeljournalist Metz kwam tijdens zijn omzwervingen in Salland een exotische verschijning tegen. Achter een boerderij trof hij een ‘yurt’ aan en hij besloot de bewoner daarvan eens te vragen naar het hoe en waarom. En Karin de Graaff nam het er weer eens van. Dit keer was Gerard Elferink de gelukkige. Hij mocht samen met onze culinaire specialist aanschuiven bij De Bagatelle. © 2014 Roalter Wind
[email protected] tel: 06 - 487 55 795 Met dank aan: Mac van der Vliet (eindredactie), Aart van der Vliet en Hans van Duren (distributie) en Jan en Mini Cents (productie).
2
R O A LT E R W I N D
17
als je haar maar goed zit Fotoboek gemaakt tijdens Ribs & Blues 2014. De opbrengst komt ten goede aan de AVL Foundation
€ 19,95
STEF A N K E M PE R te bestelllen bij
[email protected] of te koop bij Annie Schulten en Bruna Raalte
HIER IS ECHT eigen energiecentrale Toyota Yaris Hybrid combineert een benzinemotor met twee elektromotoren. Slimme en innovatieve technologie die autorijden weer leuk maakt.
voor slechts € 17.955
MOR RENH O F RA A LT E Klipperweg 5 Raalte
H I E R I S R O A LT E E C H T A A N T O E
op de bon Op zoek naar een origineel cadeau? Iets wat in het geheugen blijft zitten? Geef eens theater cadeau, een belevenis die je niet snel vergeet. Het HOFtheater pakt de speciale HOFbon graag voor u in!
€ 5 / € 10 / € 20
HOF IN SALLAND Voorhof 2 Raalte
ROALTE AAN TOE goed gemutst Echt een collector’s-item: de Roalter Wind muts. De opbrengst komt ten goede aan de AVL-foundation. Wees er snel bij want op = op!
€ 25
H A A R CO Marktstraat 23 Raalte
3
4
R O A LT E R W I N D
metje vertel nog eens...
17
V E R T E L N O G E E N S ...
5
Wie de mijlpaal van 65 levensjaren bereikt, kan de neiging hebben om het wat rustiger aan te doen. Sommige pensionado’s gooien er liever nog een schepje bovenop om verloren jaren in te halen of om nieuw ontdekte creativiteit de vrije loop te geven. Metje Blaak past zeker in de laatste categorie. Na een groot deel van haar leven als sekswerker actief te zijn geweest, stroomt nu een heel ander soort energie door haar lijf. En grijpt ze elke gelegenheid aan voor creatieve uitspattingen als fotografie, het maken van tv-programma’s en het schrijven van boeken. Zonder enige twijfel is ze een inspiratiebron voor velen! tekst: rudi buitenkamp / fotografie: stefan kemper Hebben we uw aandacht al te pakken? Voor deze kersteditie is de Roalter Wind naar een locatie ver buiten de vertrouwde gemeentegrenzen getrokken. Het is de laatste dag van oktober als fotograaf Stefan Kemper en ik naar Amsterdam rijden voor een ontmoeting met Metje Blaak. Het verzoek is wel om rond een uur of 2 af te spreken, want ze geeft aan geen ochtendmens te zijn…. Metje Blaak kun je met een gerust hart een legende noemen. Ze heeft voor een periode van zo’n twintig jaar het oudste beroep ter wereld uitgeoefend. Nadat ze uit het wereldje stapte, groeide haar bekendheid nog veel meer. Als voorvechter van de rechten van prostituees verwierf ze grote bekendheid en kreeg ze regelmatig de (inter)nationale media over de vloer. Ook kreeg ze de tijd om een andere kant van zichzelf te ontdekken. Het gaf haar de kans om uit te groeien tot een begenadigd fotograaf, een enthousiast programmamaker en een getalenteerd schrijver die geen blad voor de mond neemt. Als lezer vraag je je nu ongetwijfeld af waarom deze oud-prostituee de cover van een lokaal magazine als de Roalter Wind siert. De reden is simpel: ze heeft ook in Raalte een aantal jaren haar vak uitgeoefend en weet daar met smaak over te vertellen. Zonder overigens namen van klanten te onthullen. Ze houdt het liever op ‘mannen uit alle lagen van de bevolking’. Hoewel ze ongetwijfeld diverse stiekeme
mannen in haar kribbe heeft ontvangen, hebben we geen enkele intentie om jullie Kerst te verpesten. We kunnen de zucht van verlichting bijna horen! “Ik heb geen behoefte om mensen te kwetsen. De prijs is toch al betaald… Als ik tegenwoordig een lezing geef, bijvoorbeeld voor de Vrouwen van Nu (de vroegere plattelandsvrouwen, rb), dan praat ik altijd over een dorp. Nooit over welk dorp.”
50 Tinten grijs In december verschijnt een nieuwe versie van haar autobiografie ‘Wij Metje Blaak’. “Ik had behoefte aan een update. Het moest worden aangevuld met mijn Amsterdamse periode.” Het bracht haar uitgever op het idee om haar tevens te benaderen voor een Metje-variant van de internationale bestseller 50 tinten grijs. “Dat leek me niet wat, maar ik loop wel rond met een idee voor een boek over een dorp, waarin een boer en een vrouw de hoofdrol spelen.” Toch weer dat dorp dat naar voren komt. Of het een stille hint is naar Raalte zullen we uit haar mond niet horen. Eén ding is wel zeker: ze heeft er een prima tijd gehad. “Het was een goede en leerzame periode in mijn leven. Het ging er heel anders aan toe dan in Amsterdam. In Raalte was altijd wel iemand die je op weg kon helpen en er was sprake van grote sociale controle”, aldus Metje die in de Raalter periode voor de eerste keer in het huwelijksbootje stap-
te en inmiddels in haar tweede huwelijk met een man uit Deventer is aanbeland. “We zijn regelmatig bij elkaar, vooral in de weekenden, maar we wonen niet bij elkaar. Hij is teveel gehecht aan het oosten en ik hou van Amsterdam. Bovendien ben ik eigenlijk ook wel graag alleen.” Ω
‘Ik gaf me over en liet me meeslepen door de muziek die met golven uit de transistorradio's kwam. Het hemdje gleed onder een soort bouwvakkersfluitconcert langzaam naar beneden. In plaats van pijnscheuten voelde ik een opwindende tinteling die van mijn buik naar mijn borsten trok die dapper en fier rechtop richting publiek wezen. Met een wel heel overmoedig gevoel wilde ik afsluiten door langzaam mijn slip af te stropen maar dat werd Daatje zelfs te grijs. Ze draaide zich nog een keer naar het publiek om en sprong naar binnen. Met een plof kwam ik op mijn bed terecht. Het leek wel alsof ik ontwaakte uit een heel vreemde droom. Iedere vezel in mijn lichaam tintelde... Uren hield dat gevoel aan. Ik had me dacht ik nog nooit zo goed gevoeld. Ik realiseerde me dat ik voor mezelf een nieuwe therapie had ontdekt..., de stripteasedanseres in mij was geboren...’ (Uit: Wij Metje Blaak)
6
R O A LT E R W I N D
17
“Die jongen was homo en zijn vader liet weten geen kind met een ziekte te willen. Eenmaal bij mij zou hij zijn flikkerstreken wel afleren, was zijn gedachte.” METJE BLAAK
Zelf is ze geboren in Almelo waar ze naar eigen zeggen een goede jeugd heeft gehad en is opgegroeid in een warm nest met twee broers en één zus. In haar schooltijd werd al snel duidelijk dat Metje geen standaard kind was en dat ze het meer moest hebben van haar creativiteit dan van haar lerend vermogen. “Ik weet nog wel dat ik voor taal het cijfer 4 had, maar dat ik een 8 had voor mijn schrijfstijl. Ik was ook altijd bezig met het schrijven van gedichten en het maken van toneelstukjes die ik het liefst zelf regisseerde.” Een bijzonder kind, dat was ze! “Op woensdagmiddag gingen alle kinderen buiten spelen, maar dan ging ik het liefst naar de boer om daar te helpen. Sommigen wilden wel graag mee, maar dat probeerde ik zo lang mogelijk uit te stellen. Bang dat ze daar gingen klieren en dat ik vervolgens ook niet meer welkom zou zijn. Helaas gebeurde dat ook. Of ik popu-
lair was, weet ik niet. Ik viel wel op. In de klas stond ik meer in de hoek dan dat ik in de schoolbanken zat. In tegenstelling tot andere meiden was ik ook niet bang aangelegd. Het waren de jaren’50 en toen werd je als kind niet zo beschermd als nu. Onderweg kwam je wel eens van die rotjochies tegen die je wilden slaan en dan moest je voor jezelf opkomen.”
Babykleertjes Hoewel ze nog even de Spinazie-academie (Huishoudschool) heeft geprobeerd, was de middelbare school aan Metje niet besteed. “Ik ging in die tijd geregeld met mijn vader mee. Textiel verkopen bij de boeren. Een prachtige tijd, mede dankzij de vrijheid die je dan had. Mijn vader was een charismatische man die iedereen om de vingers wond. Hij keek altijd goed om zich heen en nam in zich op welke kleding er aan de waslijn hing. Als de boerin liet weten niets nodig te hebben, maar wel babykleren aan de waslijn had hangen, moest ik de koffer wel eens ‘per ongeluk’ open laten vallen. Als de boerin dan de leuke babykleertjes zag, kon je er steevast van op aan dat ze die wel kocht. Zijn
7
V E R T E L N O G E E N S ...
verkoopmethodes waren wel eens op het randje, maar mijn vader verkocht altijd wel, ha ha.” Daarna brak een periode aan van een jaar of twee waarin ze het ene baantje afwisselde met het andere. “Het was helemaal geen probleem om werk te krijgen. Of het nu in een boekbinderij was of achter de naaimachine. De eigenaar van de boekbinderij was overigens een hele nare vent. Die schopte, sloeg en schold. Ik kon daar niet langer blijven. Mijn vader ging akkoord, maar ik moest wel beloven dat ik het bij de volgende baan langer zou uithouden. Dat werd Texas Instruments, een bedrijf dat onderdelen maakte voor radio’s. Dat technische aspect sprak me erg aan.” Tussen haar veertiende en achttiende levensjaar kwam ze in de weekenden graag in Nijverdal om uit te gaan. Tijdens één van die gelegenheden liep ze Raaltenaar F. (de echte naam wil ze liever niet noemen, rb) tegen het lijf. “We kregen verkering en hadden samen echt een geweldige tijd. Op mijn 21ste zijn we toen getrouwd. Dat hoorde toen zo. Als je op je 24ste nog niet was getrouwd, stond je in die jaren te boek als een oude vrijster”, aldus Metje die nog precies weet waar ze tijdens de eerste jaren in Raalte woonde. “Aan de Brugstraat 33, het huis waar voorheen Jan en Riek Overmars woonden. Hartstikke leuke huisjes. Daar hebben we zo’n jaar of drie gewoond en toen zijn we naar de nieuwbouw in de wijk Hartkamp gegaan.”
Flikkerstreken Hoe lang ze getrouwd was met F. weet ze niet meer precies, minstens een jaar of tien. “Een hele leuke man en ik had ook echt geluk met mijn schoonouders. Mijn schoonmoeder was een boerenvrouw, maar ze had een open mind. Ik weet alleen wel dat ik me de eerste dag na het trouwen al afvroeg of ik hier mijn hele leven moest blijven wonen. Ook al wist ik dat ik nooit een dorpsmens zou worden, heb ik het uiteindelijk toch zo’n zestien jaar in Raalte uitgehouden.” Metje in de jaren’60. Ze moet even nadenken over de vraag wat voor type ze in die tijd was, maar de omschrijving laat aan duidelijkheid niets te wensen over. “Ik was een opvallende verschijning. In ieder geval geen doorsnee meisje. Misschien was ik
wel eens iets teveel uitgedost, want ik ging Heel toevallig kwam ik hem een jaar of zes in hotpants naar de kerk. De maatschappij geleden tegen in de Regulierdwarsstraat in was ook een stuk vrijer dan tegenwoordig. Amsterdam. Hij was gelukkig, maar had geen contact meer met zijn vader. OnbeGrappig is dat ik nu wel eens vrouwen help om leuke kleren uit te zoeken en zich grip maakt helaas veel kapot.” zelfverzekerder te presenteren.” In Raalte was ze werkzaam in een manne- Roomservice quin- en aerobic dansschool. Wat voor een “Ik ben langzaam in het vak gerold”, ander misschien onvoorstelbaar is, vertelt vervolgt Metje. “De baas van de manze alsof het de gewoonste zaak van de we- nequinschool vroeg me of ik iets meer reld is: van daaruit is ze in de prostitutie wilde doen. Het zou een leuk percentaterecht gekomen. Voor het geld hoefde ze ge opleveren, ik mocht de klanten zelf het dus niet te doen. “Het is een roeping uitkiezen en had enorm veel vrijheid. Voor geworden”, zegt ze er zelf anno 2014 over. mij speelde zeker ook het maatschappelijk “Op een of andere manier was de stap aspect een rol. In Raalte was het op een niet zo groot. Ik heb mezelf eigenlijk altijd gegeven moment wel bekend dat ik de meer gezien als actrice dan als prostituee, hoer speelde. Althans, het was een publiek want uiteindelijk moet je allerlei rollen geheim. Ik zal nooit vergeten dat bij de spelen. Ik herinner me nog een directeur kapper een vrouw naar me toe kwam met van een fabriek in de buurt van Raalte de vraag: ‘Ie hebt toch verstand van seks? die allerlei spelletjes wilde spelen. Soms Mien kerel komt altied zo vlug…’ Waarop zelfs naakt op het balkon. In het begin ik bij mezelf dacht: ‘Ja, dat dut e bie mie was ik misschien nog wat naïef, maar later ok… Zo werd ik nog wel eens ingeschaontdekte ik dat het vaak wel een psychikeld voor advies. Eigenlijk ben ik een self sche achtergrond had. Zo ook bij een man made seksuoloog. Door mijn ervaring heb met een hoge functie bij de bank. Hij was ik geleerd om vrouwen met problemen te vroeger mishandeld bij de paters en wilde helpen.” Ω dat min of meer herbeleven. Dat klinkt misschien vreemd, maar het zorgde er wel voor dat hij zijn ‘Vliegensvlug draaide ik de sleutel van het toilet om en zag frustratie kwijt nog net voor ik de deur achter me dicht trok, om ze zeg raakte.” maar discreet alleen te laten, hoe Mexico de man min of Metje mocht dan meer besprong. Ik drukte mijn oor tegen het glas van de prostituee zijn, ze voordeur en hoorde langgerekte, bronstige oergeluiden. Nog had vaak ook een geen dertig seconden later kwam het kleine modieuze dokfunctie als maattertje bijna op dezelfde manier weer naar buiten als dat ie schappelijk werker. naar binnen was gekomen, maar dan met zijn hand tussen Wat haar ook altijd z'n benen en het tasje nu voor zijn kruis houdend... is bijgebleven, is Daatje was ondertussen van gedaante veranderd. Ze stond een man die zijn erbij als een vermoeide huisvrouw en vroeg onnozel, met zoon van 28 meehaar hand op haar borst: “Wat is er an de hand, dokter? nam. “Die jongen Wat hef mien buurman vuur zeekte?” Het doktertje stond was homo en zijn te tollen op z'n benen en kon bijna geen woord uitbrengen. vader liet weten Hij keek me ongelovig aan. Hij deed pogingen om enig geen kind met een geluid voort te brengen wat hem na zo’n minuut ademhapziekte te willen. pen lukte. Volgens mij was er werkelijk iets met zijn ballen Eenmaal bij mij gebeurd. zou hij zijn flikkerHet geluid wat uit z'n keel kwam leek eerder toe te behoren streken wel afleren, aan de sopraan van een zeer jonge koorknaap dan aan dat was zijn gedachte. van een nachtelijk huisarts. Hij gilde en het echode over Eenmaal binnen de galerij: “Ik ben zijn arts niet meer. Ik ben zijn arts niet heb ik die jongen meer!” Hij streek met een pijnlijk gezicht tussen z'n benen gewoon het advies en zei met een wit vertrokken bekkie: “Ik laat me niet betasgegeven om naar ten en bevoelen!” het COC te gaan. (Uit: Wij Metje Blaak)
8
R O A LT E R W I N D
De eerste keer als sekswerker weet ze zich nog helder voor de geest te halen. “Ik weet dat ik nog zenuwachtiger was dan de man”, zegt ze lachend. “Overigens noemde ik het nooit seks. Ik had het zelf liever over ‘handel in hartstocht’ of ‘handelingen tot…’. Het ging er mij om de man aan zijn gerief te helpen en hem tevreden te zien weggaan. En als ze wilden, konden ze hun verhaal kwijt. Ik onthield alles, maar vertelde nooit iets verder. Soms gaf dat gewoon een gevoel van vriendschap.” Overigens vond haar ‘handel in hartstocht’ niet plaats in haar woning in Raalte. Ze kreeg namelijk de kans om een appartement te huren in het toenmalige Hotel Atlanta waar nu onder andere café Murphy’s is gevestigd. “Daar was niets geheimzinnigs aan. De eigenaren wisten van mijn activiteiten. Ze vonden het zelfs prachtig. In hun ogen bracht het tenminste wat leven in de brouwerij. Ik kon gebruikmaken van de roomservice en alle andere voordelen, het was een perfecte locatie. De eigenaren waren heel tolerant. Er kon van alles. Ik heb daar zelfs nog een travestietenshow georganiseerd.
En ontmoetingsavonden voor homo’s uit de regio.” Begin jaren ’90 kwam een einde aan de Raalter periode. “Het voelde te klein, te benauwd.” Problemen heeft ze er echter nooit gehad. “Velen zeiden me zelfs dat het dankzij mij rustiger is geworden. Ik zag de vrouwen wel kijken. Sommigen zeiden nog wel goedendag, maar keken je dan met een scheef oog aan. Met de
“Waarom ik echt ben gestopt, is omdat de vrouwen thuis steeds wijzer werden op het gebied van seksuele verlangens en behoeften en ook meer lingerie gingen dragen. Hierdoor kregen wij steeds extremere wensen op ons bordje. De romantiek van de seksuele revolutie was definitief voorbij.”
Memoires In 1998 vertrok ze naar Amsterdam. “Na een paar maanden wist ik al dat ik hier nooit meer weg zou gaan. Wat er ook gebeurt! Het mooie van Amsterdam? Als je hier iets wilt, kan het ook. Het is de stad van de onbegrensde mogelijkheden. Hier ben ik bijvoorbeeld ook geaccepteerd om mijn kwaliteiten als fotograaf.” Sommigen in haar omgeving hebben misschien even gedacht dat het een vlucht was. Een vlucht voor het stempel van hoer dat je altijd met je meedraagt. Ook als je boodschappen doet of je zoontje naar school brengt. “Het mooie van Raalte was wel dat het gewoon werd geaccepteerd. Zo lang men maar wist wie het deed. Ik heb lang gedacht dat al die wijven me wel moesten haten, maar het werd op een of andere manier gewoon getolereerd. Eentje zei zelfs tegen mij: ‘jij krijgt tenminste betaald voor dat gedoe’.” Bij Kapsalon Betty in Raalte zeiden ze vroeger al tegen haar dat ze haar memoires moest gaan schrijven. Ze heeft goed geluisterd, want aan het eind van haar hoerenbestaan verscheen ‘Wij Metje Blaak’, waarvan een dezer dagen dus een nieuwe versie verschijnt. Het vormde destijds de aanzet voor haar werkzaamheden ten bate van De Rode Draad, de belangenvereniging van prostituees in Nederland. In eerste instantie was ze actief in het oosten van het land, met name in Arnhem (Spijkerkwartier). “Stond ik daar in de gemeenteraad te luisteren naar gemeenteraadsleden die duidelijk hun afkeer lieten blijken, maar ondertussen wel klant waren.” Eenmaal in het Amsterdamse kreeg ze natuurlijk veel te maken met de problematiek rond vrouwen uit het Oostblok. Ze heeft van alles gezien en meegemaakt. Ook mooie dingen, bijvoorbeeld een meisje dat als prostituee in Nederland terecht-
“Met de gemeente heb ik nooit problemen gehad en dat geldt ook voor de andere prostituees die in Raalte actief waren. Officieel bestonden we niet.” METJE BLAAK gemeente heb ik nooit problemen gehad en dat geldt ook de andere prostituees die in Raalte actief waren. Officieel bestonden we niet. De politie hield me wel altijd in de gaten. Stiekem hoopten ze me te kunnen betrappen op drank- of drugsgebruik, maar tot mijn 50ste heb ik geen drankje of sigaret aangeraakt.” Ze heeft nog een tijdje in Deventer gewoond en gewerkt alvorens in 1995 helemaal uit het vak te stappen. “Ik was er wel klaar mee. De laatste jaren was het voor mezelf al minder interessant geworden en had ik me al meer toegelegd op het strippen, onder andere vier jaar lang tijdens de Veldtocht van de band Normaal. Ook hield ik me al meer bezig met fotograferen en filmen.”
17
V E R T E L N O G E E N S ...
komt, maar zich vervolgens via zware studies weet op te werken tot rechter. “Ik kan me wel eens ergeren aan de vooroordelen, want het zijn lang niet alleen domme vrouwen die in dit vak actief zijn. Als je op straat loopt, kunnen sommige andere vrouwen het niet laten om te benadrukken dat ze hebben gestudeerd. Op het terras werd ik eens herkend door een kakmadam die direct moest vertellen dat ze op Nijenrode had gezeten en ze wilde weten waar ik op had gezeten. Waarop ik zei: ‘Ik heb overal op gezeten’…” In haar werk voor De Rode Draad en uit eigen ervaring weet ze hoe je als dame van lichte zeden kunt worden tegengewerkt in de maatschappij. Een hypotheek bij een bank of een verzekering afsluiten, het lijkt de gewoonste zaak van de wereld, maar voor een prostituee blijkt het heel lastig te zijn. “Bij de legalisering van prostitutie is het helemaal fout gegaan. We kregen veel plichten, maar geen rechten”, stelt ze resoluut. “Als je uit het vak stapt, is het niet gemakkelijk om aan de bak te komen. Je solliciteert je suf en dan kom je bij zo’n bureau waar zo’n man doodleuk verklaart geen hoer in dienst te willen nemen. Waarop ik me ook niet kan inhouden en net iets te hard roep dat ik ook niet voor een hoerenloper wil werken…”
9
Standbeeld Inmiddels heeft de Amsterdamse met oosterse tongval de pensioengerechtigde leeftijd bereikt (“heb ik eindelijk een vast inkomen”), maar ze lijkt jeugdiger dan ooit. Inmiddels heeft ze twaalf boeken op haar naam staan, waaronder zelfs een paar kinderboeken. “Dan is er zelfs iemand die vraagt of het erotische kinderboeken zijn. Kijk, zo blijkt dat je heel erg je best kunt doen, maar dat het heel lastig is om van dat stempel af te komen”, aldus Metje die haar dagen prima weet te vullen met schrijven, fotograferen en het maken van programma’s voor een lokale televisiezender. “Ik heb weinig geld, maar voel me nu veel rijker omdat ik kansen kan pakken en de dingen kan doen die ik wil doen. Of ik nog een droom heb? Ja, ik wil heel graag één van mijn boeken verfilmen. Lekker low budget en met de mogelijkheid om zelf de acteurs en actrices uit te zoeken.” Het is tijd om het gesprek en de vrijdagmiddag af te sluiten met een borrel in buurtcafé De Regenboog in De Pijp. Voelt ze zich als voorvechter voor de rechten van prostituees eigenlijk een soort Jeanne d’Arc? “Nee, zeker niet, maak het vooral niet groter dan het is!” Dus, we hoeven vanuit de Roalter Wind geen actie te
beginnen voor een standbeeld van Metje Blaak op de Grote Markt in Raalte? “O god”, roept ze uit. “Zeker in jarretels? Of nee, als Maagd Maria, dat is nog beter”, schatert ze het uit. µ Binnenkort verschijnt een nieuwe uitgave van ‘Wij Metje Blaak’ bij Uitgeverij SpeakEasy. Het ISBN-nummer is 9789 4921 46038.
‘Als een klant, van boven de veertig, je vraagt of hij tegen een bepaald tarief twee keer mag klaarkomen, moet je daar niet intrappen. Dat wordt een dikke teleurstelling. De eerste keer is er niets aan de hand, maar de tweede keer lukt hem bijna nóóit. Pompend en zwetend zal hij je afbeulen. Jij bent kapot, of in het ergste geval rauw, en hij verlaat met een ontevreden gevoel je peeskamer. Onder de dertig is het meestal geen probleem, maar toch blijf ik er bij dat je daar niet moet intrappen. Voor de tweede keer een bord vol scheppen, is ook niet lekker.’ (Uit: De trukendoos, handboek voor hoeren)
10
EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS
R O A LT E R W I N D
17
ZON DAG 28 D ECE M B ER
POTSTOTEN INSCHRIJVEN TOT 13.30 U U R
met aantrekkelijke prijzen! wat te denken van malse varkenslapjes..?
café d’olde wettering lierderholthuis geopend van dinsdag t/m zondag
vsk Marcel Haarman2:Opmaak 1
03-04-2012
vsk Marcel Haarman2:Opmaak 1
03-04-2012
vsk Marcel Haarman2:Opmaak 1
03-04-2012
13:53
Pagina 1
13:53 Wettering1.indd Pagina 1 RWW14-Olde 13:53
1
Pagina 2
Marcel Haarman uitvaartverzorging persoonlijke Marcel Haarman uitvaartverzorging Marcel Haarman persoonlijke
Het Afscheidshuis
Molenweg 30 8102 EK Raalte Molenweg 30
Pleegste
8102 EK Raalte1a Oosterenkweg 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 8102 PD Raalte
[email protected] 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 www.uitvaartverzorging-raalte.nl
[email protected] 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 www.uitvaartverzorging-raalte.nl dag en nacht bereikbaar
[email protected] www.uitvaartverzorging-raalte.nl dag en nacht bereikbaar dag en nacht bereikbaar
pms 661 process cyan
Tjalkstraat 6 Raalte 0572 362 800 www.kruipertweewielers.nl pms 349 pms 361
04-12-14 11:00
vakmanschap in roalte
aart doderlein de win Na een periode van bijna 34 jaar in Raalte kun je met een gerust hart stellen dat de naam Intradent hier aardig wat bellen doet rinkelen. Maar weet iedereen wat er achter de schermen plaatsvindt? Eigenaren Aart en Randy Doderlein de Win leggen het graag uit: “Intradent is het enige allround tandtechnisch laboratorium in Raalte en Salland. Hier werkt een team van gespecialiseerde tandtechniekers voor het vervaardigen van kronen, bruggen, frames en protheses.” Het tandtechnisch laboratorium is stevig verankerd in Raalte. Dat betekent dus dat vele klanten inmiddels al meerdere keren zijn geholpen aan een kunstgebit, kroon, brug of implantaat. De volledige gebitsprothese wordt gedragen door mensen met een volledig tandeloze boven- en of onderkaak. “Voor ons is een prothese, kroon of brug niet zomaar een product. Voor u als gebruiker is een gebitsprothese immers een wezenlijk onderdeel van uw identiteit”, aldus Aart Doderlein de Win, eigenaar en oprichter van Intradent. “De prothese bepaalt namelijk voor een aanzienlijk deel uw gelaatsuitdrukking.” Wie voor het eerst een gebitsprothese gaat dragen, wil natuur-
lijk graag dat de gelaatsuitdrukking zo dicht mogelijk blijft bij wie u bent. Ook als je toe bent aan een nieuwe gebitsprothese geldt dat je gezichtsuitdrukking zo min mogelijk moet veranderen. Bij Intradent ben je dan aan het goede adres. “Door middel van implantaten (kunstwortels) kunnen wij ervoor zorgen dat de gebitsprothese op zijn plaats blijft zitten (het bekende klikgebit). Uiteraard zorgt het gebruik er wel voor dat de prothese slijt en de kaken verder slinken. Daarom is het raadzaam om eens per drie jaar een controle te laten uitvoeren. Bijvoorbeeld door een tandprotheticus, de specialist op het gebied van gebitsprotheses.” Wat het ook wordt, Intradent maakt altijd veel tijd vrij voor goede voorlichting, ook in samenwerking met hun tandartsen. “De klant heeft het recht om te weten wat hij/zij in de mond krijgt. Op die manier willen we een vertrouwensrelatie opbouwen en zorgen we ervoor dat de klanten blijven terugkomen”, aldus Doderlein de Win die tot slot aangeeft dat Intradent niet alleen in Raalte, maar ook in Heeten en Ommen is gevestigd om mensen ter wille te zijn op het gebied van tandtechniek en –protheses.
Tandprothetische praktijk | Tandtechnisch Laboratorium Intradent • Raalte • 0572 354 641 • www.intradent.nl
11
12
EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS
Met AVE print & mail vergeet je geen verjaardag meer
R O A LT E R W I N D
t e k ak ! p Uw weg op
Prob
eer P nu vo acks or
¤4,9 5 per p MAX
akke t!
gord elom MAX vang 30 0cm 30 k ilo
Direct aanspreekpunt Kleine organisatie Verzenden op factuur Standaard Track & Trace Handmatige sortering Prijslijst Gekwalificeerd personeel Gespecialiseerd in breekbare goederen Standaard 24 uurs levering (buiten onmacht om)
Praamstraat 26-30 Raalte 0572 - 76 36 17 www.ave-printmail.nl
[email protected]
Peter Wichgers 06-41513672 I www.sallandpakketdienst.nl
E
[email protected]
2013 - 2014
17
vakmanschap in roalte
haarco Het is vrijdagmorgen 10.15 uur. Medewerkers van de firma Haarco zijn in het nieuwe appartementencomplex van Angeli Custodes in Raalte druk in de weer met een PVC-vloer. In totaal zo’n vierhonderd vierkante meter woonoppervlak. Dankzij de egaline is alles mooi egaal om eerst de lijm aan te brengen en dan de PVC-vloer te leggen. “Lijm?”, zeggen de medewerkers bijna met een vies gezicht. “Folie!” Dubbelzijdig folie blijken de nieuwe toverwoorden te zijn in het land der woninginrichters! Haarco gebruikt nog altijd wel lijm, maar is in deze regio een van de eersten die ook folie gebruikt. “Vooral in woningen, waar je eerder een wisseling kunt verwachten (b.v. huizen en appartementen van woningcorporaties) en waar de verhuurder het verplicht stelt om de woning in de oude staat op te leveren, is het een uitkomst. De folie is probleemloos te verwijderen en je hoeft ook niet opnieuw te egaliseren. Dat is bij lijm wel anders”, aldus Huub ter Haar, mede-eigenaar van Haarco.
Na een welverdiende koffiepauze gaan de medewerkers weer aan de slag. Fluitend wordt het folie in stroken neergelegd en gladgestreken. “De bobbeltjes moeten echt weg zijn, want anders krijg je ze ook in de vloer te zien”, benadrukken de stoffeerders. Voor hen blijkt het ook een verademing te zijn om met folie te werken. “Het is een mooie, schone manier van werken”, vertelt Ter Haar die eveneens een tijdbesparing kan realiseren. “Na het leggen van de folie kun je er direct overheen lopen en verder gaan met de PVC-vloer, terwijl je lijm eerst moet laten drogen.” Het is niet zo vreemd dat Haarco in de regio de woninginrichter is die als een van de eersten met dubbelzijdig folie werkt. Innovatie is een woord dat als een rode draad door de winkel in het centrum van Raalte loopt. “We proberen altijd wel voorop te lopen. Dat wordt onderkend door de trouwe klanten die ons vakmanschap en advies weten te waarderen, maar ook door de leveranciers. Het gebeurt regelmatig dat we worden benaderd om een nieuw product uit te testen.”
Haarco • Marktstraat 23 • Raalte • 0572 - 35 34 85 • www.haarco.nl
13
14
R O A LT E R W I N D
17
HOFverhuur: het onbekende pareltje aan de rijk geschakeerde ketting van HOFinSalland Sommigen hadden al eens het genoegen om via
bijzonder geschikt is om zakelijke bijeenkomsten
een mooie voorstelling kennis te maken met het
zoals ‘Ondernemend Noaberschap’ te organise-
vernieuwde HOFtheater. Andere bezoekers van
ren. “We waren hier al eens te gast met de Beurs-
‘Ondernemend Noaberschap’ gaven ruiterlijk toe vloer, maar het is nu zó mooi geworden”, steekt nog nooit een stap over de drempel te hebben
Yvonne van der Heijden, directeur van Landstede
gezet. Waar ze het samen wel over eens waren,
haar bewondering niet onder stoelen of banken.
is dat de culturele parel van de gemeente Raalte
15
H E T C A R R É VA N H E T O O S T E N
tekst: rudi buitenkamp / fotografie: stefan kemper Je staat er misschien niet direct bij stil dat een theater kan worden ingezet voor zakelijke doeleinden, maar het biedt legio mogelijkheden voor lezingen, congressen, vergaderingen, presentaties, beurzen en recepties. Zo kun je gebruikmaken van de theaterzaal (met 300 zitplaatsen van rood pluche!) die door zowel artiesten als publiek wordt beschouwd als één van de mooiste zalen van Oost-Nederland. Maar er is meer! Denk bijvoorbeeld aan de foyer (max. 350 personen), de bovenfoyer (max. 80 personen), enkele zaaltjes voor kleinere gezelschappen van 8 tot 50 personen en een uitgebreide horecavoorziening. Met een goede bereikbaarheid (dichtbij Raalte, maar toch buitenaf) en voldoende parkeergelegenheid is het eigenlijk een ideale locatie. Het is maandagmiddag net na de lunch. In het HOFtheater druppelen de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven langzaam binnen voor de bijeenkomst ‘Ondernemend Noaberschap’, georganiseerd door de gezamenlijke ondernemers- en winkeliersverenigingen uit de gemeente Raalte. Sommigen schudden elkaar na een lang weerzien enthousiast de hand, anderen zijn nog wat onwennig en zoeken een rustig plekje op. Even later schuifelt het hele gezelschap de fraaie carrézaal van het HOFtheater binnen om te luisteren naar een welkomstwoord van oud-Raaltenaar Marius Woldberg, directeur Kennispoort Regio Zwolle.
Diversiteit Aan Bram Steijn van Outwise de eer om de aftrap van ‘Ondernemend Noaberschap’ te verzorgen. Een inspirerend verhaal waarbij vooral de nadruk is gelegd op het ‘eigen’ in eigen ondernemerschap. Iedere ondernemer heeft unieke kwali-
teiten die je moet zien te benutten en je bepaalt zelf voor een groot deel of je succes hebt. “Als je naar een klant gaat en je denkt van tevoren al dat hij altijd lastig is, dan gebeurt dat ook. Ga je er onbevangen naar toe en probeer je er het beste van te maken, dan zul je zien dat het contact veel soepeler verloopt”, is vrij vertaald de insteek van zijn betoog. Eerst lekker in een pluche stoel luisteren naar een aantal inleiders en vooral ook inspiratie opdoen. Als ik om me heen kijk, bevalt het de meesten wel goed. De theatersetting komt het ontspannen karakter van de bijeenkomst ten goede. Een ander belangrijk voordeel is dat er door het podium automatisch meer respect en aandacht is voor de spreker. “Eigenlijk is het hartstikke zonde dat deze zaal niet meer wordt gebruikt dan alleen voor af en toe een theatervoorstelling”, laat Harry Westendorp, interim-voorzitter van ondernemersvereniging Heino Aktief zich na afloop ontvallen. Na het toegankelijke verhaal van Bram Steijn gaat het gezelschap uiteen voor twee (keuze uit vier) workshops. Iedereen wordt dan heel goed geconfronteerd met de diversiteit van het theater. Bij de workshops is het juist weer goed om in een andere ruimte (foyer of vergaderzaaltje) te zitten waar zowel letterlijk als figuurlijk minder sprake is van afstand tot de inleider. Bovendien blijkt het meer aan te zetten tot interactie en onderlinge discussies.
Zijn er dan helemaal geen punten van kritiek? Nou, zeker wel. De akoestiek in de vergaderzaaltjes moet duidelijk worden verbeterd. “Als de zaaltjes, die naast elkaar liggen, tegelijk worden gebruikt, heb je gewoon last van elkaar”, laat de inleider van de workshop crowdfunding weten. Directeur Jos van den Born heeft het deze middag van meerdere kanten gehoord en is er direct mee aan de slag gegaan. Inmiddels zijn 110 akoestische panelen geplaatst. Tijdens de netwerkborrel na afloop, waar volop gebruik van wordt gemaakt om even na te praten, is er gelegenheid om Bram Steijn even aan te schieten. Hij is enthousiast over het HOFtheater als locatie voor zakelijke doeleinden. “Wij komen vaak in zalen waar je als spreker moet zorgen voor de inspiratie. Hier is het de locatie die al inspireert.” Ook de eerder genoemde Harry Westendorp ziet volop mogelijkheden voor ondernemers om het HOFtheater te gebruiken. “Eerlijk gezegd, was ik er nog nooit geweest. Ik vind het een hele uitnodigende plek. Als we een keer iets hebben waarmee we willen uitpakken, kun je hier qua ruimte en mogelijkheden heel goed uit de voeten. Het is een prachtgebouw in het hart van Salland. Ik snap eigenlijk ook niet zo goed waarom de gemeente Raalte hier de nieuwjaarsreceptie niet houdt”, geeft hij een mooie voorzet. Wellicht iets voor de nieuwe burgemeester om ’m in te koppen? µ
Wie nieuwsgierig is naar de zakelijke mogelijkheden in c.q. van het HOFtheater is van harte welkom om een kijkje te nemen. Eén van de medewerkers is altijd bereid om een rondleiding te verzorgen en in een vrijblijvend gesprek mee te denken over de meest ideale oplossing voor uw bedrijf. U kunt hiervoor contact opnemen met Hetty Bothof, hoofd Horeca en Facilitaire Dienst, tel. 0572 - 361 361 of e-mail:
[email protected]
16
EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS
R O A LT E R W I N D
Shoppen met korting? B e s te l m et d e k or t i n g s c od e R W0 0 1
Verbeter uw drinkwater met de Aquarius Vitaliser® Kijk op www.aquariusvitaliser.info of vraag er naar in onze winkel.
D e Par a b o o l h e e f t e e n g loe d n ie u we we b sh op . Voor oe rsterke, duur z a m e e n h a n d g e m aak te p rod u c te n b e n t u b ij on s aan het juiste adres . D e p ro d u c t e n w o rd e n g e maak t d oor me n se n me t een vers t ande lijk e b e p e r k in g , die v e e l b aat h e b b e n b ij d ag b e steding. Uw aankoo p d r a a g t b ij a a n d e in stan d h ou d in g v an on ze d ag besteding en daa r m e e a a n h e t w elzijn v an on ze c lië n t. Leze r s v a n R o a l t e r W i n d k unnen rek enen op k ort i ng! B es t el m e t d e k o r t i n g s cod e R W0 0 1 e n k rijg 1 0 % k ortin g o p uw gehel e b e s t e llin g ( g e ld ig t/m 1 ap ril 2 0 1 5 ) .
w ww.w ebshopd epa r a bool .nl
RWW14-Parabool1.indd 1
Kerkstraat 6a 8151 AR Lemelerveld tel: 0572 - 372 930 www.vitalogica.nl
Openingstijden: woensdag tm vrijdag van 9.00 - 12.30 uur en van 13.30- 17.00 uur zaterdag van 9.30 - 16.00 uur
VITALOGIC A IS SPONSOR VAN MUSKATHLON.NL 01-12-14 13:42
ontwerp, aanleg en onderhoud van tuinen voor bedrijven en particulieren
Het is nooit te laat voor
Intradent
Van den Berg Groen • Raalte • 06 521 52 996 • www.vandenberggroen.nl
Tandtechnisch Laboratorium Intradent Spitsstraat 27 Raalte | Dorpsstraat 2 Heeten dr. A.C. van Raaltestraat 2a Ommen www. intradent.nl
17
17
waar zou de hartkamp zijn zonder al die vrijwilligers?
TEKST: RUDI BUITENKAMP / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER
Ineens was het daar: het woord participatiesamenleving. Later zelfs uitgeroepen tot het woord van 2013. De heren en dames politici in Den Haag vielen bijna over elkaar heen om het te pas en te onpas te gebruiken. Voornamelijk om te maskeren dat er weinig geld is om nieuwe projecten te financieren en dat er dus een ernstig beroep op de samenleving moet worden gedaan. Het woord participatiesamenleving dook zelfs op in de Troonrede van onze nieuwe koning. Hallo mensen in de rest van Nederland, word eens wakker en kijk naar de gemeente Raalte! Er is hier al jaren sprake van een participatiesamenleving. Met dank aan ons grote leger van vrijwilligers! In deze rubriek zetten we telkens een groep uit de gemeente in de spotlights. Aflevering 4: de vrijwilligers van woonzorglocatie De Hartkamp in Raalte.
18
R O A LT E R W I N D
‘Ik ben altijd een buitenmens geweest. Ik word stapelgek als ik de hele dag binnen moet zitten’ TROELY TIJS - BAKKER , BEWONER DE HARTKAMP
17
19
participeren
Kun je nog meer met de neus op de feiten worden gedrukt? Als de eerste nachtvorst zich aandient, kunnen wij als kantoorslaven bij wijze van spreken al klagen dat het zo koud is. En we prijzen ons gelukkig dat we de gehele dag in ons warme kantoor mogen blijven. Toch zijn we op gepaste momenten heel erg blij dat we naar buiten kunnen stappen om een hap frisse lucht te nemen. Voor ons heel vanzelfsprekend, maar dat is het niet voor iedereen. Zeker niet voor bewoners van woonzorglocatie De Hartkamp in Raalte. Deze bewoners van De Hartkamp worden geacht om met behulp van familie of vrienden naar buiten te gaan. Lukt dat niet, dan moeten ze door hun beperkingen meer dan hen lief is binnen verblijven. Het personeel zou graag willen helpen, maar heeft er simpelweg geen tijd voor. Wat is het dan fijn als je kunt terugvallen op een stel vrijwilligers dat iedere maandag met bewoners gaat wandelen! De meeste bewoners staan te popelen om mee te gaan. Per keer kunnen echter maximaal zo’n zes mensen deelnemen. Dat betekent dat de bewoners van deze kleinschalige woningen of unit ongeveer één keer in de twee maanden aan de beurt komen. Voor bewoner Troely Tijs-Bakker is die maandag zonder enige twijfel het hoogtepunt van de maand. “Ik ben altijd een buitenmens geweest. Ik word stapelgek als ik de hele dag binnen moet zitten”, verklaart de Luttenbergse die goed ingepakt in een rolstoel aan haar wandeling begint. “Ik beschik over een elektrische rolstoel, dus in principe kan ik zelfstandig naar buiten. Maar wat is het geweldig dat er vrijwilligers zijn die langer met ons naar buiten willen. Dan kom je tenminste op plekken waar je anders nooit komt.”
Serenade “Waar gaan we naar toe?”, is dan ook één van de eerste vragen die vrijwilliger Dinie Meulman bij binnenkomst op zich krijgt afgevuurd. Na korte ruggespraak
met mede-vrijwilliger en echtgenoot Theo blijkt de reis deze maandag naar park Drostenkamp te gaan. Een beetje oud brood mee voor de eendjes en de dag kan niet meer stuk voor de vijf gelukkige bewoners. Soms gaat de trip ook wel iets verder buiten Raalte, bijvoorbeeld naar de alpaca’s van de familie Booijink aan de Hammerweg. “Je weet nooit wat je onderweg tegenkomt. Misschien wel een leuke man”, zegt mevrouw Tijs met een grote glimlach. Blijkbaar heeft ze deze opmerking vaker gemaakt, want één van de collega-bewoners, die dit keer thuis blijft, roept bij het vertrek al: “Zo, ga je weer op jacht?” Het antwoord laat aan duidelijkheid niets te wensen over: “Ja! En hij hoeft geen geld te hebben, want dat heb ik zelf wel”, krijgt ze meteen de lachers op haar hand. Dinie Meulman is inmiddels zo’n drie jaar actief als vrijwilliger bij de wandelclub van De Hartkamp. “Ik heb altijd in de zorg gewerkt en nadat ik stopte met werken vond ik het tijd om iets nuttigs te doen voor de samenleving. Bij De Hartkamp ondersteun ik bij kerkdiensten op zaterdagavond en op maandag gaan we wandelen. Dat is erg leuk om te doen, omdat je de mensen van deze woningen c.q. units echt ziet genieten. Het moet heel gek lopen willen ze thuis blijven. Regen, kou, ze laten zich door niets afleiden!”, aldus de Raaltese die het wandelen met de rolstoel in het begin best even zwaar
vond. “Sommige rolstoelen gaan wel wat zwaarder, maar het is slechts een kleine belasting voor een gezond iemand. Het leuke is dat je de bewoners door de tijd heen beter leert kennen en samen echt een band opbouwt.” Natuurlijk maken ze onderweg voldoende mee. Voor de smeuïge verhalen worden we doorverwezen naar Theo Meulman die de groep rolstoelers aanvoert en er een strak tempo op nahoudt. De anekdotes variëren van bandenpech met de rolstoel tot oom agent die spontaan het verkeer regelt om de rolstoelwandelaars vrije doorgang te geven. Het mooiste moment is toch wel de serenade die de bewoners ooit op de maandag van carnaval hebben gekregen. “Heel toevallig gingen we toen een keer richting dorp en daar kwamen we een blaaskapelletje tegen dat in de startblokken stond om er tegenaan te gaan. Ze gingen spontaan op de knieën en speelden een paar nummers voor ons. Geweldig!”
‘Slimme grond’ De rolstoelwandelclub is slechts één van de vele activiteiten binnen De Hartkamp waarbij gebruik wordt gemaakt van vrijwilligers. Een ander clubje wordt gevormd door Anton Olde Hensken, Jan Schuurman, Guus de Reus en Jan Lorkeers. Samen zijn zij iedere dinsdagmorgen werkzaam in de tuin van de woonzorglocatie. “Dat was heel hard nodig, want tot
20
R O A LT E R W I N D
17
< “Helaas hebben ze besloten om vanwege een andere visie op dagbesteding te stoppen met de gezamenlijke activiteiten. Dat vinden de bewoners erg jammer”, aldus Anton Olde Hensken.
Nu de winter is aanvijf jaar geleden gebroken, hebben was het echt een ze het niet heel erg wildernis. Het werd druk meer. “In het totaal niet bijgevoorjaar pakken we houden. Nu we het het grote werk weer op de rit hebben, op.” Toch blijven ze zijn we prima in trouw iedere week staat om het netjes komen. “Ach, er te houden”, aldus is altijd wel iets te Olde Hensken en doen. Is het niet in Schuurman die de tuin, dan kunnen samen met de we wel tuinstoelen anderen kunnen beschuren en lakken palen of en waar er WETHOUDER FRANK NIENS of iets dergelijks.” plantjes bij moeten “En”, geven ze grif komen. “Af en toe toe, het is ook wel een uitje. “We willen komt de tuinman even langs voor advies. niet achter de geraniums zitten. We gaan We weten inmiddels wel dat we veel poter liever naar toe”, zeggen ze lachend. grond nodig hebben, want er is hier veel rode en dus nogal slimme grond.” Overigens is het niet alleen een uitje voor
‘Vrijwilligerswerk bij
De Hartkamp: het mes
snijdt duidelijk aan twee kanten. Fantastisch om
te zien dat Raaltenaren
henzelf, maar ook voor de bewoners van De Hartkamp. “Het tuinonderhoud heeft ook een prettige sociale kant. Sommige bewoners wachten ons al op om een pratje te kunnen maken.” Schuurman is inmiddels zeven jaar actief als vrijwilliger en Olde Hensken heeft al drie decennia vrijwilligerswerk achter zijn naam staan. Laatstgenoemde maakt ook deel uit van het bestuur van stichting Vriendenkring van De Hartkamp en hielp tevens geregeld bij gezamenlijke activiteiten. “Helaas hebben ze besloten om vanwege een andere visie op dagbesteding te stoppen met de gezamenlijke activiteiten. Dat vinden de bewoners erg jammer. Nu vindt alles plaats in de woningen en de units en dan zitten ze altijd met hetzelfde groepje.” Henny Hoeksma van De Hartkamp kent de geluiden. Ze omschrijft het als het nieuwe werken binnen De Hartkamp. “Het is onze manier om het hoofd te bieden aan de veranderingen in de zorg. Het grootschalige gaat er af en het gaat meer van zorgen voor naar zorgen dat. Dat betekent meer verantwoordelijkheid voor de mantelzorger en het netwerk van de bewoners. Hoeft niet verkeerd te zijn en we ontvangen zeker ook positieve reacties. De mantelzorger ziet nu bijvoorbeeld met eigen ogen dat de partner of één van de ouders geniet van de activiteiten”, aldus de senior medewerker dagbesteding die wel aangeeft niet zonder de inzet van de vele (zo’n 180) vrijwilligers te kunnen. “Die zijn heel hard nodig. Kunnen net dat beetje extra aandacht geven of zijn net die extra paar handen tijdens activiteiten in en buiten De Hartkamp. Ze zijn de slagroom op de taart.” µ
zo naar elkaar omzien!’
Wie belangstelling heeft om als vrijwilliger actief te zijn binnen De Hartkamp of meer informatie wil over het vrijwilligerswerk kan contact opnemen met coördinator Marian Bergman, e-mail:
[email protected].
21
PARTICIPEREN
‘Het tuinonderhoud heeft ook een prettige sociale kant. Sommige bewoners wachten ons al op om een praatje te kunnen maken’ GUUS DE REUS EN JAN SCHUURMAN , VRIJWILLIGERS TUINONDERHOUD BIJ DE HARTKAMP
22
EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS
R O A LT E R W I N D
17
K L A N K B A D E N I N E EN J UR T T USSE N R A A LT E E N WI J H E
op zoek naar waarheid en vrede in salland Uw expert in vloer-, raam- en wanddecoratie
Tijdens voor mijn vele wandelingen Adficount mij eendoor Salland kijk ik altijd goede aandachtig ondersteuning om me heen. Op zoek naar onbekende wegHet gaat goed met ons bedrijf. Zo goed dat we steeds meer
getjes of overblijfselen van een havezate of oude spoorlijn.
personeel er bij aan moeten nemen. Dan blijkt een goede personeels- en salarisadministratie toch een uitkomst. Ik
heb daarvoor Adficount ingeschakeld. Nu verzorg ik zelf
Ook is een lange wandeling geschikt om eens uitgebreid bij
een deel van de personeelsadministratie. De moeilijke dingen laat ik aan hen over. Ieder zijn werk zeg ik maar.
te praten met iemand of als je alleen bent, eens goed na te
het samenstellen van jaarrekeningen (van A tot Z)
denken over de dingen die je bezighouden, zorgen barenSfeervolle óf raamdecoratie
salarisadministratie en personeelsdiensten
motiveren. Wandelen in de buitenlucht is kortom goed voor
het opstellen van fiscale aangiften
Hét adres voor al uw tapijt, gordijnen, laminaat, vinyl, amdecoratie, behang en PVC vloeren
www.adficount.nl lichaam én geest.
Marktstraat 23 » 8102 CH Raalte » T (0572) 353 485 E
[email protected] » I www.haarco.nl
Raalte-Heino T. 0572 360 090
[email protected]
RWL14-Haarco.indd 1
Stroom... levensader voor ieder evenement! Zompstraat 12a • 8102 HX Raalte tel: +31(0)572.351248 • www.thepowershop.nl
14-03-14 15:5
23
W A N D E L E N R O N D O M R O A LT E
Zoektocht naar waarheid en vrede TEKST: MAARTEN METZ / FOTO’S: STEFAN KEMPER
Tijdens mijn vele wandelingen door Salland kijk ik altijd aandachtig om me heen. Op zoek naar onbekende weggetjes of overblijfselen van een havezate of oude spoorlijn. Ook is een lange wandeling geschikt om eens uitgebreid bij te praten met iemand. Of, als je alleen bent, om eens goed na te denken over de dingen die je bezighouden, zorgen baren óf motiveren. Wandelen in de buitenlucht is kortom goed voor lichaam én geest. Soms kom je op onverwachte plekken mensen tegen die je daar niet verwacht. Zo kwam ik achter op het erf van een zorgboerderij tussen Wijhe en Raalte iemand tegen die van zijn leven een ware zoektocht heeft gemaakt. Arjan Kuijpers (Sint- Oedenrode 1967) is op zoek naar “waarheid en vrede” zoals hij het zelf zegt. Sinds enige maanden woont hij in Salland en lijkt zijn waarheid en vrede gevonden te hebben. Arjan zit tegenover me in een ‘Yurt’ achter op het erf van de boerderij. Een Yurt is een grote ronde nomadentent die door het steppenvolk in Mongolië wordt
gebruikt. Ik had Floortje Dessing er wel eens yakmelk in zien drinken tijdens een tv-reportage van ‘3 op reis’. Dat we in Salland ook een Yurt hadden wist ik niet. Arjan zit ontspannen in kleermakerszit in het midden van de ruimte. Hij gooit een paar blokjes hout in het kacheltje. In korte tijd is het behaaglijk warm. Hij wijst op de stenen die voor de ingang van de tent liggen. “Stenen uit de hele wereld”, legt hij uit. “Ik vraag vrienden en bekenden of zij tijdens hun reis een steen willen ruilen. Ik bied hen dan een steen aan van hier, die wel mee op reis wil. Mocht er zich dan een steen aandienen
24
R O A LT E R W I N D
17
25
W A N D E L E N R O N D O M R O A LT E
“Waarom zou alles recht moeten zijn? In de natuur is alleen een zonnestraal recht.” ARJAN KUIJPERS
26
R O A LT E R W I N D
die opvalt tijdens deze reis, dan worden de stenen geruild. Stenen die als het ware zeggen: neem me mee.” Al die ruilstenen worden omringd door een cirkel van twee en vijftig kleine stenen. De wereld ligt aan ieders voeten wanneer je deze Yurt betreedt. “Je staat ervan te kijken hoeveel energie de stenen in zich hebben.” Arjan en zijn vriendin Annemarie geven samen klankbaden en maken met anderen muziek. “Vanavond komen er ook een paar mensen musiceren. We spelen geen liedjes of zo maar maken intuïtief muziek. De laatste keer kwam er plotseling zang bij.” Hij vertelt het alsof hij zelf ook verbaasd was. “Geen teksten maar wel zang.” Ik ontwaar allerlei muziekinstrumenten: bongo’s, tamboerijnen, gitaren, fluiten, een soort gong en iets waarvan ik denk dat het een xylofoon is. Het geheel ademt een oosterse sfeer. Rust en ruimte om na te denken. Arjan legt uit wat ‘klankbaden’ zijn. “Tijdens klankbaden liggen de mensen te luisteren naar de muziek in deze ronde ruimte, verbonden met elkaar.” De mensen ervaren het als ontspannen. “Weet je dat veel mensen moeite hebben zich te ontspannen? Vinden ze eng. Door te luisteren naar je lichaam en te ontspannen,
kom je meer in contact met jezelf. Dat is niet altijd leuk en kan heel confronterend zijn. Pijnen en ongemak hierin kunnen je dingen vertellen over jezelf. Ze hebben een boodschap.” Na vele omzwervingen is Arjan hier in Salland helemaal in zijn element. Jarenlang heeft hij gewerkt als hovenier en als huismeester op de lerarenopleiding van de vrije school in Zeist. In plaats van mee te verhuizen met de hogeschool naar Leiden, koos Arjan voor een eigen koers naar Overijssel. Op zoek naar een andere invulling van zijn bestaan. Tijdens een bezoek aan bijeenkomsten van ‘the seven generations’ in Dalfsen maakte hij kennis
17
met Salland. “Onze intenties zijn gericht op waarheid en vrede en ondersteunen van al het leven. Voor nu en de komende zeven generaties. We willen de balans terugbrengen.” Arjan staat stil bij wat hij doet. “Ik denk na over wat ik doe en wat voor betekenis dat heeft voor het geheel. Ik kijk graag verder naar de langere termijn, dan naar de waan van de dag.” Hij werkt met plezier als vrijwilliger op het terrein van de zorgboerderij. “Dit is zo’n open plek: hier kan nog van alles groeien.” We lopen over het erf en zitten even op een rondvormig muurtje van losse stenen. “Ik wilde het niet recht maken. Voor mij is het vanzelfsprekend om organische vormen te maken. Als hovenier was dat wel eens lastig. Vaak moest een tuin dicht ‘geplept’ worden. Zonder het de aarde te vragen.” Hij schudt zijn hoofd. “Dan kan de aarde niet meer ademen.” We lopen verder naar de toekomstige theetuin. “Mocht je nog een keer tijdens je wandelingen een tak vinden van een meter of vier (met een bocht van twee meter) dan kunnen we die goed gebruiken als leuning voor de rolstoelopgang.” “Een kronkelige leuning?” “Ja, waarom zou alles recht moeten zijn? In de natuur is alleen een zonnestraal recht.” µ
K I J K V O O R M E E R W A N D E LT I P S E N W A N D E L G I D S E N O P S A L L A N D . W A N D E LW E B . N L O F O P G E G A R A N D E E R D O N R E G E L M AT I G . N L
R O A LT E R W I N D
17
27
EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS
Sterk in containers
Zelf aan de slag in huis en/of tuin, maar u wilt niet elk uur van de dag tegen de rommel aankijken? Kom dan eens langs bij het bedrijf dat een lange geschiedenis kent in de inzameling en verwerking van afval. Hoogeboom Raalte heeft voor elke klus de juiste container in huis, van 2m3 tot 40m3. Profiteer van de echte Hoogeboom service, want wij brengen en halen de containers en regelen ook de verwerking van uw afval. Met Hoogeboom Raalte weet u zeker dat u ruimte krijgt...
Aannemen van werk, recycling en verhuur www.hoogeboom-raalte.nl Tel: 0572-352250 Sterk in uitvoering
ELEKTRO COMMUNICATIE
BEVEILIGING
CTIE A EN /2 PRIJS K E B R OR O E K 1 ANG ZOL 2 E B NTERCOLLECTIE
E ALL
EN
OP
DE
DE
V
RA OOR
AD
STR
EKT
WI
Laat uw woning professioneel beveiligen! · Beveilig personen die u dierbaar zijn ijn · Draadloos · Modern design · Makkelijk uitbreidbaar
NU
999,(i (inc ncl BT BTW + mo mont ntag age) e)
M E Y E R - M A C - C A M E L A C T I V E - N O RT H 8 4 - A L B E RT O
D E H E E R E N M A N N E N M O D E - H E R E N S T R A AT 6 8 1 0 2 C P R A A LT E - D E H E E R E N M A N N E N M O D E . N L
Stationsstraat 40 Raalte
0572 352511
www.beekmanelektro.nl
28
R O A LT E R W I N D
17
UIT ETEN MET GERARD ELFERINK TEKST: KARIN DE GRAAFF / FOTO: STEFAN KEMPER
Ook op dinsdagavond wordt er bij De Bagatelle Het gezin woonde Gerard is ondermeer bekend eerst in Bergentheim, van zijn voormalig wethouderzalig gekookt. Op deze koude dag worden Gerard bij de brug aan het schap bij de gemeente Raalte, Mediateam Ribs&Blues en Elferink(58) en ik gastvrij ontvangen en naar onze tafel Overijssels kanaal. Gerards vader had de Rock ‘n Roll Businessclub. gebracht. Daarna volgt een geanimeerd gesprek waarin een installatiebedrijf. Verder heeft hij een eigen Verder was er een Advies en Managementbedrijf. lekker eten, koken en muziek centraal staan. zogenaamde ‘winHij heeft net nog aioli voor het kel van sinkel’ waar thuisfront klaargemaakt. Het witgoed, bruingoed en speelgoed werden wordt al snel duidelijk: hier zit een liefheb- In het katholieke gezin, waarvan Gerard verkocht. “Mijn vader was de hele dag op ber van het goede leven. de oudste van drie broers was, werd iedeGerard gaat vanavond voor wild. De re vrijdag vis gegeten. Indrukwekkend was pad als elektricien en gasfitter. Zelf ben ik trouwens absoluut niet technisch aangepassie voor koken komt van zijn moeder. de stokvis. “Die stond dan eerst te weken legd. Als er iets is, bel ik mijn broers.” Zijn “Ze kookte heel traditioneel maar proin de bijkeuken. Daar maakte ze me toch moeder bestierde de winkel. Hij herinnert beerde graag allerlei nieuwe producten een zalige mosterdsaus bij…. Ongeloofuit. En maakte met hoogtijdagen heerlijke lijk!” Onze amuse is ook vissig: heilbot en zich de bel van de winkeldeur. “Als ik thuiskwam zei ik altijd ‘Blijf maar’. Een vleesgerechten, rollades en zo. Met kerst rivierkreeftjes met basilicumschuim. Een gewoonte. Pas later kwam het besef: dan roomboter op brood. Heerlijk. Ze was ook smakelijk begin. hoefde ze niet van achteren te komen.” goed in salades. Geen slasaus bij ons.”
29
UIT ETEN MET
Zijn ouders waren behoorlijk druk. Op de allereerste schooldag ging Gerard op zijn fietsje naar school. Alleen. Hij vond een bankje en keek verbaasd rond. “Overal huilende kinderen, moeders die afscheid namen.” In die jaren waren zij de enige katholieken in het verder behoorlijk christelijke dorp. De zondagsrust werd er streng in acht genomen. Dat betekende dus niet vissen of voetballen. Wel: zondagse uitjes. “Wij gingen altijd weg. Of op familiebezoek in Wijhe waar mijn oom en tante woonden. Daar was het geweldig, vond ik. Een snackbar en ijssalon die ópen waren. Gewoon zondags buskruitje op het plein spelen!” Onze voorgerechten zijn allesbehalve gewoon. Voor mij gerookte zalm, in rode bieten gemarineerd, met appelsalade en gefrituurde gamba. Gerard geniet van wildzwijnpastrami met bataatsalade, schorseneren en gebakken bundelzwam. Met bijpassende wijn. “Een echte Bourgondiër, hè?!” Wijhe was voor hem dus een fijne plek, vandaar dat hij het niet erg vond toen zijn ouders in 1969 bekendmaakten dat ze erheen zouden verhuizen. “Dat najaar ging ik naar het voortgezet onderwijs in Zwolle. Havo-mavo-havo… Uiteindelijk raakte ik gedemotiveerd en werd als 16-jarige fulltime uitbener bij Meester. Nog steeds kan ik blind een varken uitbenen.” Later koos hij voor een studie die breder was dan slager: levensmiddelentechnologie. Vooral de techniek sprak hem aan. “Van kaas- tot hagelslagfabriek, ik ben overal geweest.” Bij Meester Wijhe hield hij zich op een bepaald moment met de kostprijscalculatie en planning bezig. Het was daarbij handig dat hij op de werkvloer gestaan had. Intussen genieten we van een krachtige kalfsbouillon als tussenamuse. “Op een bepaald moment kwam ik in de ondernemersraad en vakbeweging terecht. Via de FNV jongerenvereniging, waar ik in 1987 bestuurder werd, kreeg ik de kans om hbo Personeel en Organisatie te doen.” Hij belandde via P+O en adviesbureaus in de consultancy en werd in 2006 wethouder. Het managen en besturen vindt hij leuk. “Altijd al. In Wijhe had ik bijvoorbeeld een surfclub opgezet. En later naast werk en studie deed ik ook verschillende dingen.
Mijn vader was altijd maatschappelijk en politiek actief. Thuis werd er niet over sport maar over politieke en maatschappelijke issues gepraat.” Door de tongstrelende hoofdgerechten, hertenbiefstuk met hutspot van oerwortel, rode ui en truffelaardappel op wildjus en kabeljauw met mosselen op mousse met garnalen en kerrie, belanden we op een ander favoriet onderwerp: eten. Enthousiast vertelt hij over olijfolie proeven, zelfgemaakte pesto, appeltaart en daging smoor. “Eerst kon ik er niet zoveel van. Dan belde ik mijn moeder. Gaf ze me aanwijzingen terwijl ik achter de pannen stond. Nu belt mijn dochter mij trouwens op. Later kreeg ik een hernia. De operatie liet op zich wachten. Lag ik overdag naar kookprogramma’s te kijken. Toen is mijn interesse gewekt. Sindsdien experimenteer ik graag.” Het is een liefde die hij met partner Ria deelt: lekker kokkerellen en genieten van het tafelen. Dagelijks een voorgerecht en hoofdgerecht. Nooit een nagerecht, hij is niet zo’n zoetekauw. Wel herinnert hij zich de broodjes die hij bij zijn opa mocht maken. “Hij was bakker in Emmer-Compascuum. Van een restje deeg mocht ik met alles wat er was zelf iets maken. Dan kon ik niet wachten tot het de oven uitkwam!” Gerard vertelt over zijn liefde voor muziek. Volgens hem toch wel het belangrijkste dat er is. Zijn eerste geld ging naar een live elpee van de Rolling Stones. Daarna volgden Jimi Hendrix, Deep Purple, Led Zeppelin. Weer later ontdekte hij de blues. Hij was verder dj op diverse plekken. “Zoveel met muziek bezig… Toen ik achter in de 20 was, realiseerde ik me dat ik zelf geen instrument kon bespelen. Saxofoon leek me wel wat, maar daar had ik geen geld voor. Sindsdien speel ik mondharmonica.” Tenslotte komt van de kaaswagen lekkere Sallandse kaas. Erbij een glas port uit 1984, het jaar dat Arno en Willy Huisken De Bagatelle overnamen. Dat is 30 jaar geleden, vandaar deze bijzondere jubileumtraktatie. Het is aan Gerard welbesteed. Hij geniet. “Dertig jaar oude port. Heel bijzonder!”
Naast bijzonder lekkere wijnen en port schenkt restaurant De Bagatelle nog diverse andere dranken. Een wel heel speciaal vijftal komt uit de nabije omgeving: Raalte. Ze hebben welsprekende namen als Witte Franciscus, Blonde Johannes, Bokkige Theodorus, Lebuïnus Dubbel en Lebuïnus Triple. Eigenaar Willy Huisken: ,,We hebben vijf mooie bieren van de Sallandse Landbierbrouwerij in ons assortiment. Gasten vragen steeds vaker naar bier en dan het liefst iets speciaals. Met dit vijftal is er een ruime keuze met sterk uiteenlopende karakters. Het gaat van volle, donkere smaken tot licht, fris bier. Geschikt voor iedere gelegenheid en elk jaargetijde. Net zo gevarieerd als onze steeds wisselende menukaart dus!” De ambachtelijke bierbrouwerij van Ruud van de Gevel en Johan Nijhof bevindt zich in een pand met historie als het om bier gaat: de Leeren Lampe. Hier worden met liefde en toewijding in ketels van 500 liter deze landbieren gebrouwen. Ook eens genieten van een mooie combinatie van spijs en drank? De Bagatelle is alle dagen van de week geopend voor lunch en diner. Restaurant De Bagatelle Nijverdalseweg 10 8106 AC Mariënheem 0572 - 358 484 www.bagatelle.nl
30
EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS
WA A R I S D I C K ?
R O A LT E R W I N D
T EN F RECLAME t r uk d e B s cap o r 5 eu
AN
IC • D KS F
I
K
O• EIN
SEN • H IET
TIP VAN DICK: ‘Fietsers hoeven nooit te krabben!’
TRAPʼ M
Alle en g vlag or ting k 25% Een leuke attentie voor iedereen die het hem persoonlijk komt vertellen in zijn winkel aan de L.J. Costerstraat 45 in Heino.
bestel dit moois op onze website
W W W. T E N F. N L
e
17
31
In de laatste Roalter Wind van 2012 hebben we de nieuwe rubriek ‘Haantje de voorste’ geïntroduceerd. Omdat het tijd werd om eens te kijken naar alle verworvenheden in en van Raalte. Zijn die er dan? Jazeker! Er zijn in de loop van de tijd diverse momenten geweest waarbij in deze mooie gemeente geschiedenis is geschreven. We waren trendsetter, stonden op de barricades, hebben hel en verdoemenis overleefd en stonden sportief gezien ons mannetje. Het is dus hoog tijd dat we onszelf eens op de borst kloppen. In ‘Haantje de voorste’ wordt telkens één van deze successtory’s belicht. In deze aflevering: het betaald parkeren in het centrum van Raalte.
HAANTJE DE VOORSTE
32
R O A LT E R W I N D
17
de zin en onzin van betaald parkeren in raalte TEKST: RUDI BUITENKAMP / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER
Het was een aardig onderonsje tijdens de afscheidsreceptie van burgemeester Piet Zoon. Wethouder Wout Wagenmans, even daarvoor aangesteld als burgemeester voor een periode van twee weken en getooid met de ambtsketen, kwam in gesprek met een prominente inwoner van Luttenberg. “Hey Wout, nu je toch burgemeester bent, kun je meteen iets goeds doen en het betaald parkeren afschaffen”, was vrij vertaald zijn opmerking richting de tijdelijke eerste burger van de gemeente Raalte. De wethouder diende de prominente Luttenberger (daar zijn er trouwens best veel van, maar dit terzijde…) van repliek, maar kon niet voorkomen dat de man wegliep met de woorden dat hij zijn boodschappen toch maar in Heino ging halen. Tenslotte kun je daar vrij en ook nog eens voor de deur van de winkels parkeren was zijn redenering. De extra kilometers en dito brandstof ten spijt… Uit de korte discussie tussen wethouder en inwoner blijkt maar weer eens hoe gevoelig het thema ‘betaald parkeren’ ligt bij
inwoners, middenstanders, politici en dus ook de bestuurders van de gemeente Raalte. In dit artikel doen we een poging duidelijkheid te scheppen over aanleiding, nut en noodzaak oftewel de zin en onzin van betaald parkeren. En proberen we antwoord te geven op de vraag of er nog wel een toekomst is voor betaald parkeren in Raalte of dat het liever nog vandaag dan morgen moet stoppen. De VVD-fractie in de gemeenteraad heeft zich in ieder geval al duidelijk uitgesproken: afschaffen die handel!
33
HAANTJE DE VOORSTE
Drie schillen In de discussie over wel of niet betaald parkeren kun je diverse partijen aan het woord laten. En dat zullen we ook doen, maar laten we beginnen met de aanleiding. Waarom is in 2002 besloten om Raalte mee te laten varen in het kielzog van de grote plaatsen en hier het betaald parkeren te introduceren? Dat is niet zo’n ingewikkeld verhaal blijkt uit het relaas van de gemeentelijke vakspecialisten op het gebied van verkeer en vervoer en financiën bij de gemeente Raalte. “Er waren duidelijke problemen als het gaat om parkeren in het centrum. Eén van de belangrijkste oorzaken was dat werknemers van winkels in groten getale de parkeerplekken van bezoekers in beslag namen. Dat zorgde voor gemor bij de ondernemers die de mooie plekjes voor de deur natuurlijk graag willen reserveren voor de consument. Om dit beter te kunnen reguleren, is besloten het betaald parkeren in te voeren. Destijds zijn de ondernemers hierover gehoord.” Concreet betekende dit een parkeersysteem van drie schillen: betaalde plaatsen, de parkeerschijfzone (blauwe schijf) en plaatsen voor vergunninghouders. In overleg met de middenstanders is besloten om het een kans te geven en het een flink aantal jaren
te proberen. In 2010 was het tijd voor een grondige evaluatie gebaseerd op diverse parkeeronderzoeken. Dat bracht veel positief nieuws aan het licht. Zo bleek er voldoende gunstig gelegen parkeerruimte te zijn voor de bezoeker van het centrum. Ook viel sinds de invoering van betaald parkeren zelfs een lichte stijging in de parkeerbezetting te noteren en met de parkeerdruk per schil viel het reuze mee. Tot slot van de ‘goed nieuws show’ bleek er sprake van een gezonde exploitatie. Sinds de invoering van het betaald parkeren in 2002 en gemeten tot en met 2009 overstijgen de inkomsten de uitgaven met gemiddeld 85.000 euro per jaar. Betekent dit dat de gemeente Raalte dan een schrikbarend parkeertarief hanteert ten opzichte van overige plaatsen in Overijssel? Nee, zeker niet. Integendeel, in 2010 was Raalte de goedkoopste van de hele provincie. En aangezien in dat jaar is besloten om het parkeertarief van € 0,75 per uur niet bij te stellen, is Raalte anno 2014 samen met Haaksbergen nog steeds de goedkoopste plaats in Overijssel om je auto te parkeren. Ω
Raalte anno 2014 samen met Haaksbergen nog steeds de goedkoopste
plaats in Overijssel om je auto te parkeren.
34
R O A LT E R W I N D
Extra stimulans
17
Open discussie
De vakspecialisten van de We hebben niet de illusie gemeente Raalte constamet dit verhaal het comteren dat de aanvankelijke plete dossier van betaald weerstand tegen het betaald parkeren voor het voetlicht parkeren daardoor enigste hebben gebracht. Wel kan zins wegebde. “Al omarmde het misschien een beetje men het ook niet”, geven ze voer geven voor de discusruiterlijk toe. Dat de discussie die binnenkort ongetwijsie anno 2014 weer in alle feld wordt voortgezet in de hevigheid is opgelaaid, kent raadzaal van het gemeendeels een politieke en deels tehuis. een economische achterHet slotakkoord is wat ons grond. betreft voor het Raalter Wat is er in de afgelopen Ondernemers Verbond. vier jaar veranderd dat Waarnemend voorzitter Jan de VVD in Raalte bijvoorReimert wil als eerste graag beeld doet pleiten voor het wat rechtzetten. Hoewel hij afschaffen van betaald pardestijds niet in het bestuur keren? Uit de berichtgeving was vertegenwoordigd, op de website van de lokale bestrijdt hij het argument afdeling kun je afleiden dat om het betaald parkeren te de liberalen niet van mening introduceren zoals dat is zijn dat het betaald parkeren omschreven door de beide slecht functioneert, maar ambtenaren. “Laat ik heel dat het huidige tijdsbeeld duidelijk zijn. Het ROV vond afschaffing noodzakelijk het destijds een slecht bemaakt. “Daarmee krijgt de sluit en dat vinden we nog lokale economie een extra steeds. Een besluit dat was stimulans. Voor de huidige bedoeld om een dure parwinkels betekent het een keergarage te financieren. steun in de rug en voor Als het argument inderdaad nieuwe winkels wordt het was dat werknemers van aantrekkelijker om zich in winkels de beste parkeerJAN REIMERT Raalte te vestigen. Daarmee plekken in beslag namen, wordt leegstand voorkodan was dit heel gemakkelijk men en is het voor de consument leuker om te gaan winkelen in op te lossen geweest met het creëren van blauwe zones.” Raalte”, aldus de VVD die verwijst naar gemeenten als SteenwijReimert is wel blij dat het ROV betere contacten heeft met zowel kerland, Winschoten, Veendam en Krommenie. Daar hebben ze gemeente als politieke partijen dan ten tijde van de invoering van al besloten om het parkeren weer gratis te maken. “Het zou goed betaald parkeren in 2002. Uit die contacten is in ieder geval de zijn als Raalte dat voorbeeld zo snel mogelijk volgt.” toezegging gekomen dat begin 2015 een actueel en goed beeld Natuurlijk zijn voor- en tegenstanders nieuwsgierig naar de van het betaald parkeren wordt gepresenteerd. “Dan krijgen we laatste stand van zaken op financieel gebied. Uit het laatste ook de meest recente cijfers te zien. We hebben namelijk sterk overzicht (2013) blijkt dat de reserve is gevuld met een bedrag het gevoel dat het hele systeem van betaald parkeren geld kost in van 400.000 euro. En de inkomsten voor 2014 zijn begroot op plaats van dat het wat oplevert. Laten we hopen dat er dan eens 414.700 euro (350.000 euro aan kaartjes, 40.000 euro aan pareen open discussie kan plaatsvinden. Breng bijvoorbeeld maar keerboetes en 24.700 van vergunninghouders). eens in beeld wat het betekent als het betaald parkeren wordt afIs er sprake van alleen maar oppotten? Nee, zeker niet. Het geschaft. Alleen dan kun je een eerlijke vergelijking maken. Daar geld wordt deels gebruikt om schommelingen in de uitgaven en hebben we al meerdere keren om gevraagd. De gemeente moet inkomsten van het betaald parkeren op te vangen en deels voor één ding beseffen: de lokale ondernemers hebben het momenverkeersprojecten in de zone waar een parkeerverbod geldt. Ook teel erg moeilijk en het is mede de taak van de overheid om een wordt uit dit potje de afbetaling voor de parkeergarage onder Het dorp leefbaar te houden.” µ Schip gefinancierd. Inmiddels wordt deze parkeergarage wel intensiever gebruikt dan in het begin, maar het kan nog altijd beter. “Het is nog altijd één van de mooiste plekken om midden in het centrum te parkeren”, geven de vakspecialisten aan.
“We hebben sterk het gevoel dat het hele
systeem van betaald parkeren geld kost in plaats van dat het wat oplevert.”
35
HAANTJE DE VOORSTE
VOOR AL UW STRAATWERK AGRARISCH
BEDRIJVEN
OVERHEID
PARTICULIEREN
STAATSLOTEN LOTTO KRASLOTEN TABAK WENSKAARTEN CADEAUBONNEN SNOEPGOED ELEKTRONISCH ROKEN
Winnen doe je bij www.koopmaninfra.nl
RWL14-Koopman1.indd 2
Canadastraat 16 | 8141 AC Heino | Tel. 0572 391670 | www.smulbaai.nl
13-03-14 21:32
Keuken Kerstfeest
U komt toch ook?
36
R O A LT E R W I N D
boeren, burgers buitenlui TEKST: KARIN DE GRAAFF / FOTO’S: STEFAN KEMPER
Zo’n drie en een half jaar geleden leerden ze elkaar kennen bij de plaatselijke voetbalvereniging. Huub Elshof was hulptrainer van een jeugdteam bij vv Heino. De zoon van Léon Carpay speelde in het desbetreffende elftal. Ze raakten langs de lijn aan de praat. Tegenwoordig zijn ze beiden leider van B4. Eensgezind, met ieder een totaal andere achtergrond. Dat ze elkaar vooral van de groene velden kennen, blijkt als Huub aan komt fietsen. Uit het huis klinkt getoeter. Het is Léon die aan zijn trombone lieflijke klanken probeert te ontfutselen. ,,Hij is nog niet op temperatuur”, verontschuldigt hij zich. Huub glimlacht: ,,Leuk, ik wist niet dat je dit deed.”
17
boeren, burgers, buitenlui
Vertel eens wat jullie woonhistorie is? Waar hebben jullie zoal gewoond? LÉON: ,,Ik ben geboren in Empel, een
dorpje bij ’s Hertogenbosch. Daar heb ik mijn jeugd doorgebracht. Tot mijn 18e zo’n beetje. Daarna ben ik in Nijmegen gaan studeren. Aan het eind van mijn studie had ik genoeg van het dorp Nijmegen. Overal kwam je dezelfde koppen tegen. Ik verhuisde naar Amsterdam. Woonde in de Bijlmer.” HUUB, doelend op de Bijlmerramp: ,,In 1992? Heb je…?” LÉON: ,,Ik was net een maand weg, woonde in de Staatsliedenbuurt, toen het El Al vliegtuig neerstortte. Ik keek op die plek uit. Na Amsterdam heb ik 17 jaar in Broek in Waterland gewoond. En dan nu zo’n 3,5 jaar hier. In Wijhe, officieel dan. Ik kom vooral in Heino.” HUUB: ,,Ik ben geboren op de boerderij
37 tussen Lierderholthuis en Laag Zuthem. In 1967.” LÉON: ,,Een broekie nog! Ik ben van 1960.” HUUB: ,,Onze boerderij stond aan wat toen nog de Kolkweg heette. Dat is nu de Zuthemerweg. Mijn ouders verhuisden naar Laag Zuthem, ik ben meegegaan. In 1994 ben ik getrouwd en zijn we in Heino komen wonen.”
Hoe verschilt het dorpse leven van het stadse? LÉON: ,,Ik kende het dorpsleven wel
vanuit Empel. Broek in Waterland is half dorp, half stad. Mensen van buitenaf die er komen wonen, hebben een hoop praatjes. In al die jaren merkten we dat er een patroon in zat: na drie jaar volgde een scheiding en verhuisde men weer. Dat geldt niet voor ons, hoor. Mijn vrouw ken ik vanuit Nijmegen.”
HUUB: ,,Zelf heb ik 8 maanden in Amster-
dam gewerkt. Ik zat twee maanden intern, middenin Landsmeer.” LÉON: ,,Het mooie deel?” HUUB, lachend: ,,Ach, het was een hotelletje middenin Landsmeer. Ik vond de hectiek, het drukke wel fijn.” LÉON: ,,Broek in Waterland was trouwens prachtig. Dorps. Het mooiste landschap. Zonder hekjes. De weidsheid, het water. Het is vlakbij Marken waar je uitkijkt op het IJsselmeer. Het was hier het eerste jaar wel wennen.” HUUB, verbaasd: ,,O ja?” LÉON: ,,Cultuurshock! Echt! Ik had het nooit gedacht, maar ik verstond de mensen niet. Sommige dan. Ook voor de kinderen was het wennen.” HUUB: ,,Thuis ben ik opgegroeid met de Nederlandse taal. Mijn ouders spraken wel dialect. Op een gegeven moment neem je het over, spreek je steeds meer Ω
38
R O A LT E R W I N D
Favoriete vakantiebestemming
HUUB: Hardlopen, wielrennen. Ik heb een kantoorbaan en maak
LÉON: Met het gezin ga ik graag de bergen in. Zonder gezin duik
graag mijn hoofd leeg in de natuur.
ik het liefst. In de Rode Zee of bij Zanzibar bijvoorbeeld. HUUB: In Frankrijk, waar we al jarenlang heengaan, hebben we alles gezien: zee, bergen, rivieren. Ik vond Normandië mooi. Griekenland vind ik ook een mooie bestemming.
17
Laatste aankoop LÉON: Een box die je kunt aansturen met Spotify Connect. HUUB: We zijn bezig met het fietsplan vanuit het werk. Er komt dus een nieuwe fiets aan.
Favoriet eten LÉON: Draadjesvlees met rode kool.
Favoriete film
HUUB: Ik vind alles lekker.
LÉON: Franse films, filmhuisfilms, vind ik vaak wat hebben. HUUB: Een beetje thrillerachtig, daar kijk ik graag naar.
Hobby LÉON: Toeteren! Op de trombone. Fietsen en buiten rond het huis
rommelen.
dialect. Later, in militaire dienst en toen ik de opleiding keurmeester in Amsterdam volgde, moest je je wel verstaanbaar maken. Het Nederlands rolt er automatisch in. En andersom, het dialect ook.” LÉON: ,,Klopt! Ik heb een baas uit Brabant. Heerlijk om dan weer Brabants te praten.”
Léon, waarom die overgang van de Randstad naar het oosten?
LÉON: ,,En hier word je niet van de sokken gereden. Maar het is
echt zo in het oosten: in winkels en dergelijke zijn mensen veel vriendelijker en socialer. Ik vind dat wel fijn. Dat mensen elkaar groeten of een praatje maken. Mijn kinderen vervloeken me nu af en toe als we in het dorp zijn. Al die praatjes, dat schiet niet op… Als je elkaar in het westen niet kende, of de zon scheen niet, dan ook geen praatje of toeschietelijkheid. Nog een voorbeeld: laatst in de trein. Ik heb last van mijn knie en wankelde de coupé binnen. Er stond iemand voor me op. Dat was een Heinonees.”
LÉON: ,,De familie van mijn vrouw woont aan de overkant. We
wilden in de buurt wonen. Verder kwamen we hier voor de rust. En het dienstbetoon. Hier word je tenminste nog geholpen.” HUUB: ,,Wat bedoel je?” LÉON: ,,Ik kwam wel vaker deze kant op. Het was me gewoon positief opgevallen. In het westen is het: ,Wat mot je?’ En dan had je nog geluk dát er wat tegen je gezegd werd. Vaker werd je gewoon genegeerd.” HUUB: ,,Daar sta je niet bij stil.”
Huub, hoe kijk jij tegen Randstedelingen aan? HUUB: ,,In de Landsmeerperiode waardeerde ik de rechtstreeksheid het meest. Ook de Jordanese onbevangenheid vond ik leuk. Dat kende ik niet van hier. Ik hou niet van die geslotenheid, als er om de hete brij wordt gedraaid. Dan voel je wel dat er wat is, maar het wordt niet gezegd. Wat ik aan Léon waardeer is dat rechtstreekse. Heerlijk. Ik vind dat echt een toegevoegde waarde bij de voetbal. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn. Als hij wat
R O A LT E R W I N D
17
EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS
zegt, noopt mij dat ook tot nadenken.” LÉON: ,,Ik had andersom ook wel verwachtingen van het wonen in Heino. Toch ben ik altijd een beetje een buitenstaander geweest. Ik vind het leuk om dingen samen te doen, maar ook om dingen alleen te doen.” HUUB: ,,Ik heb hetzelfde. Als ik het kan laten, dan laat ik het. Ik vind het allemaal wel leuk, maar trek ook graag mijn eigen plan.”
Wat voor werk doen jullie? HUUB: ,,Aan het begin van mijn carrière was ik toezichthouder. Ik zal in Amsterdam best eens voor de gek zijn gehouden, maar had het niet in de gaten. Maar dat zal wel meevallen. Dat komt misschien ook door mijn houding, ik treed niet op de voorgrond. Nu werk ik zo’n 2,5 jaar voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De RVO. De afdeling Handhaving en Vergunning. Ik buig me over de mestboekhouding. Mijn werk is in Assen. Ik trein dagelijks heen en weer.” LÉON: ,,Ik ben programmeur en trein ook. Ik reis van Heino naar Amsterdam-Zuidoost. Duivendrecht, zichtlocatie op de Arena. Een uur vanuit Zwolle. Ik heb gekozen voor vroeg dalvrij, dat betekent dat ik voor half 7 instap. Soms heb ik eerst overleg ’s ochtends. Als ik de late trein heb, zien we elkaar.” HUUB: ,,Dan is er overleg op het Heinose perron. En in de trein hebben we vaak gesprekken.” LÉON: ,,Als ik me ergens druk over maak, dan heb je het er samen over. Ik vind het ook leuk om over Huubs werk te horen. Ons werk heeft raakvlakken: de statistiek.” HUUB: ,,Dat kwartier is zo voorbij. In Zwolle gaat daarna de één linksaf, de ander rechtsaf.”
Zien jullie elkaar vaak? LÉON: ,,Elke week, hè? En soms tussendoor ook nog.” HUUB: ,,In de voetbaltijd tweemaal per week.” LÉON: ,,Of dan zie je elkaar lopen. Dan heb ik de auto al stopge-
zet. Op zijn Amsterdams, dwars op de weg. Even kletsen.”
HUUB: ,,En nog twee keer per week in de trein.” LÉON: ,,Zaterdags gaat het meer over voetbal. Ook nu ik ben
uitgeschakeld vanwege mijn knie vind ik het heerlijk om daarbij te zijn. Het spelletje, het team. Jongens motiveren. Ontzettend leuk!” HUUB: ,,Ik ben zo’n 15 jaar betrokken bij vv Heino. Was eerder contactpersoon van de C- en D-jeugd. Mijn zoon zat zonder leider, toen ben ik het gaan doen. Samen met Léon. In de buitenlucht zo’n elftal bezighouden. De mindere jongens erbij betrekken, uitdagen. Mooi.”
Hoe bevalt het hier in Salland? LÉON: ,,Kijk naar buiten! Ik begin de omgeving de laatste paar
jaar erg te waarderen. Het coulisselandschap, steeds andere doorkijkjes, het boerse in bedrijf, het landelijke. Ik verfoei alleen de maïs.” HUUB: ,,Sinds ik een hardloper ben, kom ik op verschillende startlocaties van het Crosscircuit. Pas dan zie je hoe mooi Salland is. Al die verschillende dorpjes. Daardoor heb ik het hier pas echt leren waarderen.”
Hoe kijken jullie tegen de ander aan? LÉON: ,,Huub denkt na, is bedachtzaam. Ik ben altijd zeer geïnte-
resseerd in zijn mening. Als we het ergens over hebben, zie je Huub ineens denken. Hm, hm. En dan komt er wat. Daar denk ik dan weer over na.” HUUB: ,,We hebben een mooie wisselwerking. Ik waardeer zijn eerlijkheid en rechtstreeksheid. En Léon is erg benaderbaar.” LÉON: ,,Ik ben meer de hittepetit en Huub de bedachtzame.” HUUB: ,,Als ik wat heb met de voetbal of het team, dan kom ik eerst bij Léon. Je bent natuurlijk ook samen leider. Soms ben ik wat impulsiever. Tijdens de wedstrijd. Als een jongen iets heeft, roep ik: ,Vooruit, het is nog 5 minuten, niet zeuren.’ Dan is Léon meer bedachtzaam en straalt hij een natuurlijke rust uit.” µ
39
40
R O A LT E R W I N D
17
TEKST EN TEKENING: TEUN DE HAAN
De Italiaan Doina was een beeldschoon meisje. Adembenemend mooi zelfs, je zou er haast van in de war raken. Ze kwam uit een ver vreemd land. Daar was ze een beroemde zangeres bij zo'n folkloristische dansgroep. Die was in 1989 toevallig op tournee in Nederland. De leden logeerden bij gastgezinnen in de buurt van Raalte. Veertien dagen mocht het verblijf duren. Dan moest ze weer terug naar haar land waar een bruut van een dictator zijn meedogenloze scepter zwaaide. Gedurende die tijd logeerde zij bij ons. De dag van het afscheid naderde met veel te rasse schreden. Een gezellig dineetje met ons gezinnetje zou leuk zijn als vaarwel, had ik bedacht. Zoiets bestond immers niet in dat akelige land van haar. Ik belde de Bistro aan de Varkensmarkt om een tafel te reserveren. Het was er gezellig. Kaarsjes op tafel, geuren van grill en groentesoep. Maar goed dat ik eerst had getelefoneerd. Want eigenlijk was de hele bistro die avond gereserveerd voor een plaatselijk internationaal bedrijf dat unieke opplakmachines verkocht. Zelfs tot in de verste uithoeken van de planeet had men naam weten te
maken en dan ben je toch wat, nietwaar? We waren nauwelijks aan ons voorgerecht begonnen toen de deur openzwaaide. Een zigeuner betrad het etablissement. Hij droeg een vervaarlijke zwarte hoed. Zijn ogen waren verborgen achter een zonnebril. Onder zijn reusachtige snor blonk een gouden tand. Onder zijn arm hield hij een vioolkistje geklemd. Tata Mirando was hoogst persoonlijk gevraagd om de avond luister bij te zetten. Met veel drukte arriveerde de directie van de opplakmachines, gevolgd door haar zojuist gecontracteerde klandizie. Het gezelschap van uitsluitend mannen bestond uit Italianen en Ieren. Tata Mirando begon met Tulpen uit Amsterdam. De ervaring had hem geleerd dat dit versje er steevast inhakte bij buitenlandse gasten. De directie had zich voor de gelegenheid gestoken in een blauwe kiel en boerenzakdoek compleet met luciferdoosje. Men zette terstond een polonaise in. Hup, daar gingen de beentjes van de vloer. Het bier was bijkans niet aan te slepen. Na een half uurtje stond het gehele gezelschap te hossen op de tafels. Soms stootte iemand zijn hoofd aan het plafond.
Vanuit het rokerige feestgewoel naderde een van de geboerenkielde directeuren ons tafeltje. Hij had zijn blikken op de mooie Doina gevestigd. ‘Heregot zo'n mooi deerntie! Can you me introduce een little of praat ze geen Engels soms? She looks me a bettie apart, buutenlands niet?’ Ik vertelde dat zij in haar land een beroemd zangeres was en dat ze optrad in een dansgroep die hier op tournee was. Dit was een afscheidsdineetje, vandaar. ‘Can you sing a nice leedtie veur oos hier?’ Doina had daar gelukkig geen bezwaar tegen. Ze overlegde met Tata en neuriede wat akkoorden in zijn oor. Ik verzocht het gezelschap om stilte. Het meisje gaf een knikje naar Tata. Daarop strekte ze haar handen verlangend naar een denkbeeldige horizon. De kristallijn gezongen ballade repte van een knappe capitano die zijn geliefde moest achterlaten en van verdriet van de berg sprong om vervolgens jammerlijk te verdrinken in een door bloed gekleurd beekje. Nooit meer teruggevonden. Met open mond staarden de gasten naar het zangeresje dat in haar eenvoudig jurkje nog mooier leek dan ze al was. Toen de
41
V E R H A L E N VA N T E U N
aan het toestel en richtte opnieuw. Er gebeurde niets. Wij waren verdwenen. Voorgoed.
ballade uit was, weerklonk een daverend applaus. Doina bedankte en keerde terug naar onze tafel. Daar had je het al! Een knappe Italiaan sloop nader terwijl hij zenuwachtig aan de knopen van zijn colbert friemelde. Achter hem doemde een lelijk Iers mannetje op. De knapperik knielde theatraal voor Doina op de grond. Hij nam haar hand en riep met een dramatische operastem: ‘May I kiess you!?’ Doina keek vragend naar mij. Ik vertaalde. Het meisje knikte naar de verliefde Italiaan. Die verloor geen seconde. Hij boog zich naar haar toe en plaatste een vochtige kus op haar wang. Vervolgens een natte op haar voorhoofd. En een gesmoorde zomaar op haar lippen.
Het lelijke Ierse mannetje stond er ongeduldig bij te dansen. Hij klapte in zijn handen en riep: ‘Me too, me too!’ Er maakte meer kerels aanstalten om van dit bonbonnetje te proeven. ‘We gaan’, zei ik, het ergste vrezend. Wuivend naar het gezelschap liepen we naar onze jassen. Vlak voordat wij het restaurant verlieten, draaide ik mij om. De Italiaan. Zijn ogen en mond waren wijd opengesperd, alsof hij wilde gillen om hulp. ‘Daar gaat ze uit mijn leven’, moet hij hebben gedacht. Foto! Hij tastte zenuwachtig in de binnenzak van zijn colbert en wurmde een fototoestelletje tevoorschijn. ‘Smile please!’, smeekte hij wanhopig. Toen drukte hij af. De flits van het apparaat weigerde. De man friemelde radeloos
Later hebben ze mij verteld hoe de Italiaan in blinde woede was ontstoken. Krijsend had hij met een verbitterde ruk het filmpje uit zijn camera getrokken. Onder het slaken van jammerlijke kreten zou hij het toestel tegen de tegelvloer hebben gesmeten. Ze zeiden dat hij er toen met zijn puntige schoenen op was gaan stampen tot er niets meer van over was dan wat zielige schroefjes en een stukje glas. Daarna zou hij een mouw van zijn overhemd hebben gescheurd. ‘Ti amo, ti amo’, moet hij hebben gekrijst, terwijl hij grote plukken haar uit zijn hoofd had getrokken. En dat allemaal in een Raalter bistro. (Tip van Teun) U kunt meer over de zangeres vinden op Youtube onder: Anca Heroiu
42
EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS
R O A LT E R W I N D
17
BORRELT HET AL?
€ 7,50 per persoon per uur
BORRELEN DOE JE BIJ ZWAKENBERG
Dagelijks vanaf 16.00 uur gezellig met je vrienden of collega’s na het werk wat borrelen en bijkletsen. Wij serveren kleine gerechten en hapjes uit onze keuken en drankjes (bier, fris en wijn) voor € 7,50 p.p. per uur. Bar & Brasserie Zwakenberg
[email protected] tel: 0572 - 355 500 www.zwakenberg-raalte.nl Dit arrangement geldt voor minimaal twee uur, graag vooraf reserveren. roalterwind 2.pdf 31-5-2012 23:09:42
RWL14-Zwakenberg half.indd 1
14-03-14 15:27
maatwerk zonder meerprijs hoge kwaliteit vrijblijvend digitale schets van uw idee
jIPPIEjIPPIE.nl
geboortekaartjes en kinderkamerkunst C
M
Y
CM
Landelijk gerenommeerde site... ... met uw vertrouwde drukker DDMC!
MY
CY
CMY
K
www.jippiejippie.nl
43
BEELDENSTORM
Het verhuisde Toeristisch Overstappunt van Luttenberg is geïntegreerd in de parkeerplaats van buurthuis Elckerlyc.
TEKST: UW GEDIPLOMEERD KUNSTKENNER: BART VAN DER MARK – FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER
SALLANDSE BEELDENSTORM kunstkiek’n in Roalte Een toilet waar je niet op kunt zitten, een vaas waar geen bloem in kan of een pan in de vorm van een hart. Allemaal bewijzen van onze welvaart. De term ‘Design’ lijkt een vrijbrief om onbenullige dingen te bedenken. Niet omdat we ze nodig hebben, maar - gewoon - omdat het kan. Onlangs zag ik een pannenkoekenbakker een pannenkoek in de vorm van de Eiffeltoren bakken. Moet je daar eens stroop op doen en dan proberen op te eten... Ik wil gewoon een ronde pannenkoek. De wereldkampioen kuilgraven heeft toch ook geen Design-schep! Gewoon een schep waarmee je snel en effectief zand
kunt verplaatsen. En één met een kortere steel voor als hij in de diepte minder ruimte heeft. Slim bedacht! Praktisch. Ik vermoed dat Remco Dijkman zich nooit druk heeft gemaakt over de kleur van zijn schep. In onze digitale wereld verbaas ik me telkens weer als ik na het uploaden van een update een compleet ‘vernieuwde’ interface aantref. Is een vormgever zich weer helemaal te buiten gegaan en staan alle menu’s weer op een andere plek. Alsof je je vertrouwde wc binnenloopt en iemand het lichtknopje heeft verplaatst en het toilet heeft omgedraaid.
Design heeft ons veel goeds gebracht, maar we slaan nog wel eens door. Soms komt dat omdat de ontwerper gewoon niet goed heeft nagedacht. Soms omdat er geld voor is en een accountmanager van een ontwerpbureau een opdrachtgever heeft weten te overtuigen dat hij zonder het te verkopen nieuwigheidje geen bestaansrecht meer heeft in deze wereld. Natuurlijk rijd ik als een echte ‘gadget-man’ wel in het nieuwste karretje van TOYOTA MORRENHOF, want met een overtuigend design hoor je mij geen vragen meer stellen over de noodzaak van het vernieuwen van de Toyota Aygo...
44
R O A LT E R W I N D
17
45
BEELDENSTORM
wat was er mis met de kerk? OVER DE TOP IN RAALTE
“We spreken af bij de kerk,” besluit ik mijn afspraak met onze fotograaf. Ver voor de tijd van de fotografie spraken mensen ook al af bij de kerk. Handig, want kerken kun je al op grote afstand zien. Ook als je onbekend bent in een gebied biedt een torenspits vaak soelaas bij het vinden van de juiste weg. In grote steden vind je een kerk minder goed tussen al het architecturale geweld, maar in Salland steken de torentjes nog fier boven de dorpen uit. Dat Raalte bijna een grote stad is zien we aan de concurrentie die de plaatselijke basiliek ondervindt van groot-industrieel Booijink met zijn silo, maar dat is eigenlijk ook een soort kerk.
46
R O A LT E R W I N D
Als stadse frats weet ik hoe leuk het is om als toerist op een mooie zomerdag van torentje naar torentje te fietsen en je aan de voet ervan te laven aan een welverdiend biertje. Steeds vaker kijk ik met dat goedgevulde glas in de hand op een nieuw fenomeen: De TOP. Of eigenlijk HET T.O.P. Het toeristisch overstappunt verovert in snel tempo Nederland en ook Salland wordt niet gespaard.
Heeten In de gemeente Raalte brengt de zoektocht naar dit nieuwerwetse straatinterieur ons naar Heeten, Heino en Luttenberg. Oriënterend op de kerk treffen we het overstappunt in Heeten op het Dorpsplein aan de voet van de kerk. Een goede plek. De toerist kan er zijn auto kwijt en kan direct fietsend, wandelend of mountainbikend op weg. Als we aan een driftig harkende bewoner op het plein vragen wat hij ervan vindt, zegt hij blij te zijn dat hij de gemeente er van heeft kunnen overtuigen de met stenen gevulde konische pilaar van zo'n vier meter hoogte met kubusachtige zitjes eromheen niet voor zijn raam te plaatsen. Nu kijkt hij gelukkig op een setje glasbakken. “Of hij er wel eens toeristen ziet?” vragen wij hem. “Nee, die enkele toerist die hier komt parkeert hier zijn auto en dan is ie weg.” De zitjes zien er ook niet uitnodigend uit en als ik erop ga zitten trekt de kou van het harde staal in een razend tempo op tot m'n middenrif. Je kunt je fietstocht beter vanaf het terras van Bosgoed beginnen ...
17
Heino Voor de TOP-locatie in Heino gaan we wederom eerst op zoek naar de kerk. We moeten toch even zoeken, want in Heino zijn twee kerken en de TOP-locatie bevindt zich aan de Paalweg achter de kerk aan de Canadastraat. Daar heeft de TOP wel alle ruimte! Door een grasveldje waden wij door de hondenpoep naar een betegelde cirkel. We zien direct dat we hier te maken hebben met een TOP zoals een TOP bedoeld is. Bij de verkoop van nieuwe TOP-locaties zal de accountmanager van de TOP-verkopers zeker een mooie foto van deze locatie in de prospectus hebben opgenomen. Gezien de hoeveelheid hondenpoep zal ik niet direct zeggen dat hier geen hond komt, maar ik vermoed dat we hier te maken hebben met de minst-bezochte TOP-locatie ter wereld. Alles ziet er nog spic en span uit. En dat zal waarschijnlijk ook nog wel even zo blijven. Dan dient de vraag van noodzakelijkheid zich aan. Het internet leert mij dat een TOP-locatie tussen de 40.000 en 45.000 euro kost. Dat is veel geld voor een verzamelplaats van bewegwijzerde wandel- fiets en mountainbikeroutes als alternatief voor een kerk die er toch al staat. Ik heb de stille hoop dat de plaatselijke aannemer er in deze barre tijden dan in ieder geval nog wat aan verdiend heeft. Ik ben er zeker van dat menig kunstwerk dat ik voor deze rubriek heb bezocht net zo duur is geweest, maar - net als bij de TOYOTA AYGO van MORRENHOF - overtuigden deze kunstwerken mij dermate dat ik aan de prijs niet hoefde te denken. Waarom doe ik dat nu wel?
47
BEELDENSTORM
Luttenberg
Herman Holtmaat is van plan heel oud te worden in Luttenberg. Aan de bar van De Schoenmaker zit hij op de praatstoel.
Volgens onze informatie moet de TOP van Luttenberg aan de voet van de berg liggen, maar we vinden alleen maar een verlaten speelweide met ook voor het verjaardagsfeestje gesloten toiletten en besluiten van Jan is binnengelopen, de naar het centrum van deze stilte. Maar verder dan de Grot parel van Salland te rijden. komen ze niet. Op de weg ernaartoe zien we “De Grot is eigenlijk oudheid dat de TOP-locatie wordt aanvan vroeger. Kunst zijn we hier gegeven. De borden voeren ons te nuchter voor.” naar Elckerlyc, ‘het kloppend hart Puck denkt bij kunst vooral aan van Luttenberg’. De TOP is daar Martin Dijkman, de plaatseeen beetje weggemoffeld tussen HERMAN HOLMAAT lijke klompenmaker. De jarige het buurthuis en de dorpsweide. Jan vindt dat kunst vooral niet Maar wederom kunnen we de ONGEKROOND BURGEMEESTER moet zijn wat er in Raalte voor TOYOTA AYGO van MORRENde brandweerkazerne staat. HOF hier ruimschoots parkeren. LUTTENBERG En al snel verzandt de discusTegen de gevel van het buurthuis sie in wat iedereen vooral geen prijkt slechts één bord. Dat verkunst vindt. Het oorlogsmonument, de TOP, de Grot. Allemaal baast ons, want de TOP's van Heeten en Heino grossierden in geen kunst volgens de aanwezigen! fiets- en wandelroutes, die met een beetje samenwerking tussen Dan neemt Herman het woord. de verschillende organisaties gemakkelijk op één kaart hadden “Onze Kerkweide en het uitzicht vanaf de berg. Dat is kunst. gekund. Daar zijn we trots op in Luttenberg. En ook de grot hoort daarbij. Het is belangrijk geweest dat we eind jaren 70 zo'n 20.000 gulHet is vrijdagmiddag en we besluiten bij brasserie ‘De Schoenmaker’ eens te informeren naar de reden van het verplaatsen van den geïnvesteerd hebben. Niet eens zozeer voor de katholieken, maar vooral ook voor de oud-Indiëgangers.” de TOP en en-passant eens te vragen naar het mooiste kunstIk begrijp van hem dat de Grot vooral in de tijd van de politionele werk van Luttenberg, want de TOP’s hebben we nu wel gezien. acties een belangrijke bron van troost was in Luttenberg. We treffen het, want Jan te Wierike - de baas zelf - is niet alleen “Rond het Mariabeeld werden 20 lichtjes ontstoken toen de jarig, maar heeft ook nog wel een ideetje om de TOP wat op te mannen vertrokken en alle 20 zijn ze levend teruggekomen. fluffen: “Klimop ertegenaan, dan is 't nog wat!” en waarom het Noem het bijgeloof, maar een feit is dat geen Luttenberger het verplaatst is lijkt niemand te weten. leven heeft gelaten in Indonesië,” vertelt Herman. “En nog altijd “Waarschijnlijk kon niemand hem vinden, maar misschien weet Peter van Strijpert het wel” en kordaat grijpt Jan naar de telefoon. vervangen we de lichtjes. Ook als ze vernield worden!” voegt hij daaraan toe. Na het verjaardagstaartje schuift Peter van Strijpert aan. “Zo gaat dat hier in Luttenberg. De jeugd mag best eens iets “Herman Holtmaat,” stelt hij zich voor. Verward kijk ik Jan te uithalen. Teveel drinken of blowen, maar ze kennen de grenzen. Wierike aan. Hoe heet deze man nu eigenlijk? Er volgt een ingewikkeld verhaal over voorouders en namen van landgoederen die We willen graag iedereen aan boord houden in ons dorp, want we worden ouder en de voorzieningen worden steeds schaarser. voor het gemak door elkaar gehusseld zijn, waardoor Herman Het is dan ook niet vreemd dat niemand reageerde toen PlaatHoltmaat in Luttenberg voor Peter van Strijpert doorgaat. selijk Belang zich afvroeg of er in Luttenberg niet eens geïnvesteerd moest worden in kunst. Kunst is luxe en ondertussen sluit Herman - ik houd het even op Herman Holtmaat, omdat ik de Zorggroep Raalte het plaatselijke bejaardenhuis Maria-oord. Wij quote op zijn visitekaartje: ‘Holtmaat, ook uw maat’ maar niet hebben dat gekocht zodat de ouderen kunnen blijven. De volgenkan vergeten - komt mij voor als de ongekroonde burgemeester de vraag is wat er met de kerk gaat gebeuren. Voor kunst moet van Luttenberg: Hij weet veel, kan veel en doet - volgens mij je niet in Luttenberg zijn. Wij vinden noaberschap belangrijker,” veel. Het wordt al snel gezellig aan de bar. Ook Puck schuift aan. Het wordt me niet helemaal duidelijk hoe Anton Klein Koerkamp eindigt hij zijn betoog aan deze naam komt. Af en toe knikt hij als Herman weer ergens een vlammend betoog over houdt. Echte kunst in Lierderholthuis Na ‘de redding van Luttenberg’ constateren we dat het tot dan Over de TOP weet iedereen opvallend weinig en als ik over kunst toe eigenlijk geen moment over kunst is gegaan in deze rubriek. in Luttenberg begin wordt het even stil. Tijd voor echte kunst. Het is al donker in Lierderholthuis als we “Alles is kunst in Luttenberg,” verbreekt Jacqueline Veldkamp, die de auto voor de Kerkehoek parkeren. Ω
“Onze kerkweide en het uitzicht vanaf de berg! Dat is pas kunst" ,
48
R O A LT E R W I N D
Het zwartbronzen beeld licht mooi op in de schemer terwijl Harrie Jansen met zijn hond Snoopy een laatste rondje loopt door het verlaten dorp. Hij gaat zitten op het bankje dat Tijl aan één kant omhoog houdt, omdat er aan die kant geen poten zitten. Harrie reageert - slim genoeg - niet op de vraag van Tijl hem zijn narrenkap aan te reiken die aan de andere kant van Harrie op de bank ligt. Beeldhouwer Frank Stoopman maakte dit kunstwerk in 2003 naar aanleiding van het verhaal dat Tijl Uilenspiegel in het midden van de veertiende eeuw in Lierderholthuis gesignaleerd zou zijn. Sinds 1922 doet het verhaal de ronde dat deze schelm in het dorp onder de brug schuilde voor de regen terwijl hij tot zijn heupen in het water stond. Toen de boeren zeiknat langs de wetering naar huis togen lachte Tijl hen uit en moest vervolgens schielijk een goed heenkomen zoeken omdat de zeiknatte boeren hun gevoel voor humor een beetje kwijt waren geraakt. Harrie weet ons precies de brug te wijzen waar dit tafereel zich heeft afgespeeld. Er is inmiddels geen sprake meer van een brug, maar een reling is er nog wel. De wetering ligt een slordige kilometer verderop. In de loop van de tijd is deze verlegd en kwam het centrum
17
van Lierderholthuis droog te staan. Een tijdlang hebben de bewoners van de Mastenbroekpolder ten noorden van Zwolle geclaimd aan de wetering te wonen waarlangs Tijl naar Zwolle gelopen zou zijn, maar het verhaal wil dat Tijl in 1350 overleed. In die tijd was Mastenbroek nog een echt moeras en was er van bewoning nog helemaal geen sprake. Ook de dikke eik waarvan sprake is in het verhaal pleit in het voordeel van Lierderholthuis. Nader beschouwd vind ik het eigenlijk wel een leuk kunstwerk. De kwinkslag met de bank zonder poten is door Stoopman elegant uitgewerkt en het feit dat je er ook nog echt op kunt zitten maakt het tot een leuk functioneel tafereel. Als de flitslampen zijn opgeborgen, Harrie zijn rondje met Snoopy vervolgt en de altijd even nieuwsgierig als luidruchtige Patrick Balk die aan de voet van de brug woont weer naar binnen is, daalt de rust weer over Lierderholthuis. Wat zou de geest van Tijl nog voor ons in petto hebben? µ Harrie Jansen op de brug waaronder Tijl Uilenspiegel tot aan zijn heupen in het water zou hebben geschuild voor de regen: Tijl Uilenspiegel was een echte schelm!
VOOR HET L A ATSTE NIEUWS OVER ROALTER WIND:
S AL L AND CENTRAAL