arnoud vertel nog eens... Alles wat je liever niet wilde weten over Raalte GLOSSY DIE NIET GLIMT!

E Y D SS ET LO I T! N G E M I LI G

N R 1 6 HE R F ST 20 14 A F T E H AL E N B I J D E E RKE ND E RO A LT E R W I N D AF H AAL PU N TEN : G EEN N IEU W S MAAR F E IT E N

D

Alles wat je liever niet wilde weten over Raalte

arnoud

vertel nog eens...

(OUDE ) KOEIEN > HOE EEN EENVOUDIGE TEXTIELBOER DE HEMEL BESTORMDE > EEN KEILER OF EEN ZEUG > ZILVER ACHTER HET IJZEREN GORDIJN > DE GROOTSTE BOS BLOEMEN TER WERELD > 25 JAAR THEATER IN EEN WEILAND > UIT ETEN MET DE UITVAARTBEGELEIDER > KUILVOERPLAATSEN MET RAAMPJES > DE MAN VAN HET STROOMWINKELTJE > ERIK BEEKMAN BEWAAKT DE ADELAARSHORST EXTRA VEEL

HA A L H I ER U W ROALTER W IND De Parabool De Veenhorst 2, Mariënheem

BROEKLAND De Parabool Bouwhuisplein 1 Broekland

HOFTheater Knapenveldsweg 3, Raalte

ROALTE AVE Print & Mail Praamstraat 26-30, Raalte

W

NIEU HEETEN AFHA ALPUNT Stevenskamp Stevenskamp 1 Heeten

‘Wat denk je? Is het leuk voor de foto als ik mijn duim opsteek?’ Het is ons duidelijk: Sjaak Leer van d’Olde Wettering in Lierderholthuis is een grote fan van ons blad.

HEINO Dicks Fietsen L.J. Costerstraat 45 Heino

LIERDERHOLTHUIS Café d’Olde Wettering Kerkslagen 2 Lierderholthuis

Smulbaai Canadastraat 16 Heino

Adficount Boeierstraat 9, Raalte DDMC Kaagstraat 18, Raalte Haarco Marktstraat 23, Raalte

Karin Baars, Angeline Tinga en Lyon Middelkamp van Parabool Raalte hopen dat er weer net zoveel mensen voor de Roalter Wind komen als de vorige keer: ‘Ze waren niet aan te slepen!’

De Parabool Passage 4, Raalte

LEMELERVELD EG Computerspecialisten Schoolstraat 21 Lemelerveld

Koopman Infra Spitsstraat 15, Raalte

Vitalogica Kerkstraat 6-A, Lemelerveld

Korbeld Verhuur Zompstraat 27, Raalte

NIEUW AFHAALPUNT

Brugstede Meester Gorisstraat 3, Lemelerveld

AFHAALPUNT ER KE ND

Willy Huisken van De Bagetelle adviseert de Roalter Wind-fans er snel bij te zijn. ‘De vorige keer lagen ze zelfs in een slaapzak voor de ingang!’

MARIËNHEEM De Bagatelle Nijverdalseweg 10, Mariënheem Bouwbedrijf Hoogeslag Hellendoornseweg 6, Mariënheem

‘Roalter Wind is de nieuwe mode!’, zegt Freddy Snel van De Heeren Mannenmode. Hij biedt de Roalter Wind prominent aan op de leestafel.

Kruiper Tweewielers Tjalkstraat 6, Raalte

De Heeren Mannenmode Herenstraat 6, Raalte

Autotechniek Volvo Praamstraat 1, Raalte

Gemeentehuis Zwolsestraat 16, Raalte

Salland Centraal Boeierstraat 10, Raalte Schuilenburg Landrechtweg 2, Raalte NIEUW

ROALTER WIND de glossy die nie

LEMELERVELD HEINO

t glimt

LIERDERHOLTHUIS

Swaenwoerd AFHAALPUNT Zwanenwoerd 1, Raalte

46 20-02-14 09:

NIEUW AFHAALPUNT

1 80 mm.indd

RAALTE NOORD MARIËNHEEM

WIJHE

Ernst Smeets van Toyota Morrenhof uit Raalte is blij dat zijn werkgever ‘erkend Afhaalpunt’ is geworden. ‘Het is een mooi blad!’

RAALTE

Morrenhof Raalte Klipperweg 5, Raalte

BROEKLAND HEETEN

Zwakenberg Schoolstraat 11, Raalte Roalter Wind is gratis af te halen bij de bekende ‘erkende afhaalpunten’. Dit zijn bedrijven, winkels of organisaties die Roalter Wind een warm hart toedragen en op deze manier graag een steentje bijdragen aan de ‘glossy die niet glimt.’ Roalter Wind is trots en tevreden over deze steun en hoopt dan ook dat onze lezers dit gebaar op waarde weten te schatten en deze afhaalpunten vaker met een bezoek te vereren! Een ‘erkend afhaalpunt’ is te herkennen aan de speciale sticker. Nog niet in ieder dorp van onze gemeente is Roalter Wind af te halen. Houd daarom de website roalterwind.nl en sallandcentraal in de gaten om te zien waar er nieuwe erkende afhaalpunten zijn bijgekomen.

WIJHE Keukenland Wijhe Wengelerafweg 6, Wijhe

O NZE E RK E NDE AF HA ALPU NTEN

1

ER WAAIT WEER EEN FRISSE WIND DOOR ROALTE! Anna Sikkes Illustraties

Bart van der Mark Stadse Frats

Ronny Cents Drukker Iedere keer wordt het voor de redactie van de Roalter Wind moeilijker: gezien de vele positieve reacties van onze lezers en erkende Afhaalpunten ligt de lat bij een nieuw nummer weer hoger dan de vorige keer. Voor de voorkant was het ook dit keer lastig kiezen. In de gemeente Raalte lopen genoeg spraakmakende figuren rond die wij graag eens aan de tand willen voelen. Toch zijn er ook steeds mensen die wij vergeefs benaderen. Ze zijn vereerd met het verzoek om de voorpagina van Roalter Wind te sieren maar ‘durven’ meestal (nog) niet. Dit zien wij vanzelfsprekend als het grootste compliment dat we kunnen krijgen. Het bewijst maar weer eens hoe goed ons blad wordt gelezen. Dat blijkt ook uit de nieuwe erkende Afhaalpunten die wij mogen verwelkomen. Met trots presenteren wij Hoogeboom

Karin de Graaff Razende reporter

Rudi Buitenkamp Razende reporter

Maarten Metz Art director

Stefan Kemper Fotograaf

Raalte aan de Stobbenbroekerweg. Wanneer u het nodige afval heeft afgeleverd, kunt u een verse Roalter Wind mee terug naar huis nemen. Ook zijn wij zeer ingenomen met Schulten Ford die zelfs een geheel nieuwe showroom heeft laten bouwen om Roalter Wind op passende wijze aan haar klanten te kunnen presenteren. Vanaf 29 september dus allemaal naar de Praamstraat in Raalte. Intradent met vestigingen in Raalte, Heeten én Ommen maakt het verspreidingsgebied van Roalter Wind groter dan onze gemeente. Dit stemt ons vanzelfsprekend tot tevredenheid, maar dan zijn we er nog niet. Ook ‘Spitsstraat 25’, een modern en goed gefaciliteerd kantoor met werkplekken voor creatief en/of ondernemend Raalte, is een Afhaalpunt met de uitstraling die past bij Roalter Wind. Niet

Roné van der Vliet Regelneef

Teun de Haan Pater Familias voor niets houdt het leeuwendeel van de Roalter Wind redactie hier kantoor. Tot slot willen we uw speciale aandacht voor de eerste en enige ‘erkende Bezorger Roalter Wind’: Peter Wichgers van SPD (Salland Pakket Dienst). Alle klanten van SPD krijgen de komende weken een exemplaar Roalter Wind thuis bezorgd bij hun bestelling. Een creatief initiatief dat Roalter Wind ook weer past als een goed zittende jas. Alles bij elkaar kunnen we onze lezers dan ook rustig plezier wensen met hun nieuwe Roalter Wind want: de herfst zal schitterend zijn! © 2014 Roalter Wind [email protected] tel: 0572 - 36 28 30 Met dank aan: Aart van Vliet en Hans van Duren (distributie)

2

R O A LT E R W I N D

16

lekker plakken Stickers in alle soorten en maten. En je kunt ze op de leukste plekken plakken!

vanaf € 25 per meter

T EN F RE C LA ME Weerdhuisweg 36 Lemelerveld

HIER IS ECHT kunst op wielen De nieuwste Toyota Aygo deed de kunstredactie van Roalter Wind versteld staan. Meer op de pagina's 43-48.

vanaf € 129 per maand

MOR RENH O F RA A LT E Klipperweg 5 Raalte

H I E R I S R O A LT E E C H T A A N T O E

wat heet! Nooit meer wachten tot het water kookt is. Met de Quooker heb je direct kokend water! Handig voor een snel bakje thee of pastaatje.

vanaf € 890

K E UK E N L A N D WI J HE Wengelerafweg 6 Wijhe

ROALTE AAN TOE zit je er warmpjes bij? Voor iedereen die er warmpjes bij wil zitten is deze ‘Happy Cocooning’ een uitkomst. Op de herfstavonden nog lekker lang nagenieten op je terras naast dit wonder der techniek.

vanaf € 449

TU IN M E U B E L CE NT RUM W I J HE Wengelerafweg 6 Wijhe

3

4


arnoud vertel nog eens...

“Ik zei tegen mijn vrouw dat ze niet moest denken dat ik in Heino ging wonen. Ik was blij met het rondje om de kerk, want dan konden we zo weer terug.’’ ARNOUD WIERDSMA

16

V E R T E L N O G E E N S ...

5

Ik voel me een bevoorrecht mens. Wie kan bij leven al zeggen dat hij aan de poort van de hemel heeft gestaan? En als niet-gelovige mocht ik nog binnenkomen ook! De rol van Petrus wordt met verve vertolkt door Arnoud Wierdsma, samen met zijn echtgenote Coretty en vier van de tien kinderen bewoners van ‘Huize De Heemel’ in Heino. Een warm welkom en een stevige handdruk vallen mij ten deel. “Je moet me zo eerst maar even uitleggen waarom je bij mij bent uitgekomen. Of is het omdat ik iemand ben die zowel AOW als kinderbijslag op zijn bankrekening krijgt?” tekst: rudi buitenkamp / fotografie: stefan kemper De kwinkslagen zijn tekenend voor de man die jarenlang mede-eigenaar en het gezicht was van de textielfirma Wibra en zich inmiddels BH’er (Bekende Heinoer) mag noemen. Dat is deels te danken aan zijn aankoop van de statige villa die hij overnam van barones Van Voorst tot Voorst. Een villa die behoorlijk in verval was geraakt, maar die dankzij de inspanningen van het echtpaar Wierdsma weer tot één van Heino’s paradepaardjes mag worden gerekend. En het mooie is dat de kapitale woning niet is verstopt achter groen of een hoge schutting, maar gewoon voor iedere passant goed zichtbaar is. “Toen we hier kwamen, kon je het huis niet zien. Later kwamen in het dorp nog wel eens mensen naar ons toe die ons bedankten dat wij het weer zichtbaar hebben gemaakt.” Hoewel hij zijn jeugd in Epe doorbracht en daarna langere tijd in Wapenveld woonde, had Wierdsma nog nooit een voet in Heino gezet. “Ik reed er altijd langs.” Het scheelde niet veel of het was bij één bezoek gebleven, want het was niet bepaald liefde op het eerste gezicht. “We reden Heino binnen vanaf de Zwolse kant en het eerste dat we zagen, waren verpauperde panden en leegstaande winkels. Ik zei tegen Coretty dat ze niet moest denken dat ik hier ging wonen. Ik was blij met het rondje om de kerk, want dan konden we zo weer terug. Ze haalde me echter over om in ieder geval even te kijken. Het was een bouwval, maar we zijn gegaan voor de sfeer. Het is een huis met karakter en het heeft nu de juiste eigenaren gekregen.” De liefde tussen Wierdsma en Heino is daarna helemaal opgebloeid. Niet in de laatste plaats dankzij zijn inzet voor het

dorp. Zo heeft hij onder andere zitting in de werkgroep ‘Hart voor Heino’ die strijdt voor een andere invulling van het voormalige gemeentehuis en het Marktplein. Ook is hij voorzitter van Heino Kids Sporten, de club die kinderen van armlastige ouders bijstaat zodat ze toch lid kunnen worden van een sportvereniging. En staat hij op zaterdagochtend in alle vroegte als coach aan de zijlijn van E8, het voetbalteam van zijn zoon. “Geloof me, ik voel me Heinoër onder de Heinoërs”, aldus de man die namens Lokaal Alternatief nog bijna zitting mocht nemen in de gemeenteraad van Raalte. “Het scheelde dertig stemmen. Als ik gekozen was, had ik het wel gedaan. Al treur ik er niet om, want een vrije rol past mij het beste.”

Pater familias Hij is deze zomer 65 jaar geworden, maar Arnoud bruist nog altijd van de energie. “Ik voel me net als die andere vaders bij de basisschool zo’n 40-45 jaar, maar ik zit in een iets ouder lichaam”, grapt hij. “Die jonge kinderen (de jongste is 4 jaar, rb) houden je heerlijk bezig. Vanmorgen stond ik voor iedereen lekker boterhammetjes te smeren en als jij niet was gekomen, had ik ze ook naar school gebracht. Te oud? Ach, leeftijd is betrekkelijk. Ik heb zeker nog twintig goede jaren voor de boeg.” Als de hele familie bij elkaar is, – dat gebeurt enkele keren per jaar – dan zitten er 32 mensen, waaronder zestien kleinkinderen, aan tafel. “Ik voel me dan echt de pater familias. Het mooie is dat ik een buitengewoon goed contact heb met de zes kinderen uit mijn vorige huwelijk. Daar ben ik prettig verbaasd over, want ik

ben vroeger natuurlijk niet zo veel thuis geweest als nu. Ik heb mezelf ook duidelijk voorgenomen om die fout niet weer te maken. De mix tussen oude en jonge kinderen vind ik heel mooi. Het vreemde is dat toen ik 50 jaar werd in een interview voor een magazine heb geroepen dat kinderen een gepasseerd station is. Word ik op 65-jarige leeftijd opnieuw geïnterviewd en nu zeg ik dat het een verrijking van mijn leven is. Het kan verkeren…” ‘Huize De Heemel’ bleek de plek te zijn waar de wensen van Arnoud en Coretty Wierdsma samenkomen. Na twee grote overvallen op hun afgelegen landgoed in de omgeving van Wapenveld moest namelijk een balans worden gezocht tussen veilig, sociaal en comfortabel wonen. “We voelen ons hier prima thuis. Heino is die kleine plaats waar men elkaar op straat nog groet en waar je soms heerlijk in de anonimiteit kunt wegkruipen. Al gaan de hekken hier net zo gemakkelijk open als dat ze dicht gaan”, stelt de pensionado die tijdens het Erfhuus met de Pompdagen zelfs een rondleiding door zijn villa liet veilen. Met een glaasje wijn na afloop natuurlijk! “Ook hebben we hier een groep van de bibliotheek op bezoek gehad. Iemand nam afscheid en had één grote wens: een kijkje nemen in onze tuin. Jullie zijn van harte welkom zei ik. Zegt mijn zoontje ’s avonds: ‘er staan heel veel mensen buiten’. Stonden er 22 mensen te wachten om naar binnen te gaan, terwijl ik had gerekend op vier personen.”

Volledig autodidact Mijn gesprekspartner zit rustig achterover in zijn ruime bank. Het zonnetje komt lekker naar binnen, de koffie is binnen Ω

6


handbereik. Het kost hem ogenschijnlijk geen enkele moeite om zijn levensverhaal uit de doeken te doen. Hard werken is er met de paplepel ingegoten. Op z’n 8ste (!) werd hij al gedwongen om bij de groenteboer te werken. “Op zaterdag van 6.45 tot 17.30 uur. Een absurd lange dag voor iets meer dan een gulden. Je reinste kinderarbeid. Ik heb al heel jong leren overleven”, beseft Wierdsma even later dat daar misschien ook wel de basis is gelegd voor zijn carrière als succesvol ondernemer. Maak dus vooral niet de fout naar zijn huidige onderkomen te kijken en te denken dat hij in een gespreid bedje terecht is gekomen. Dat hem de Wibra (Wierdsma van zijn vader – Braam van zijn moeder, rb) min of meer in de schoot is geworpen. Dat is tegen het zere been. “Dat is de grootste misvatting die er is. Ik heb er altijd keihard voor moeten werken. Weken van 60 tot 80 uur waren vaker regel dan uitzondering. De eerste dertig jaar van mijn werkzame leven heb ik geen vakantie gehad. Ik zeg het niet om te klagen, maar dat is wel de keerzijde van de medaille.” Als het aan zijn vader had gelegen, was de jonge Arnoud al snel van school gehaald om zijn intrede te doen in het familiebe-

drijf. Gelukkig stak de accountant daar een stokje voor en kon hij in ieder geval nog de Mulo afmaken. In de avonduren haalde hij het vestigingsdiploma en de textieldiploma’s A en B. “Hoewel ik best aardig kon studeren, heb ik verder nooit ergens een opleiding in gehad. Ik ben volledig autodidact. Gaandeweg heb ik mezelf in het zakenleven ontwikkeld. Een hard proces, zeker ook door de opstelling van mijn vader. Als je een fout maakt, zaagde hij je bij je enkels af. Ik ben daardoor gehard. Anderen waren misschien wel afgehaakt.” Waar zijn vader (“een geweldige zakenman”) meer een pionier was, kun je de rol van zijn vierde zoon beschouwen als bouwer en ontwikkelaar. “Toen ik in 1966 in de zaak kwam, waren er zes winkels en dat zijn er uiteindelijk 232 geworden. Ik bezocht ze ieder jaar allemaal. Was altijd best leuk, want ik kondigde van tevoren nooit aan waar ik heen ging. Dan kwam ik binnen en dan vloog het personeel naar alle hoeken en gaten van de winkel, ha ha.”

Auto met chauffeur Aangezien hij zo’n negen jaar geleden uit het familiebedrijf is gestapt – een jongere

16

broer zwaait momenteel de scepter – kan Wierdsma met terugwerkende kracht constateren dat hij misschien wel meer op zijn vader lijkt dan hij altijd had gedacht. Met name de gedrevenheid is een belangrijke overeenkomst. “Dat gold bij mij zowel voor het zakenleven als in de sport. Bij de voetbalvereniging Wissel (gem. Epe, rb) was ik een spijkerharde verdediger. Als rechtsback had je een simpele opdracht: alles wat langs je heen gaat, moet plat! Als ik dan na het weekend strompelend door het bedrijf liep, wist mijn vader me wel aan te pakken. Dan moest ik voor een vergadering een steile trap op en af omdat hij zijn shag had laten liggen. En als je met moeite de vergaderruimte weer binnenkwam, zei hij doodleuk dat zijn vloei ook nog beneden lag. Kon je nog een keer lopen…” In de laatste fase dat senior en junior samenwerkten, stak volgens laatstgenoemde het generatieconflict de kop op. “Pa zat nog in het oude denken dat de eigenaar/ directeur de zaak bestierde vanuit het kantoor, terwijl je voor mijn gevoel op de winkelvloer zichtbaar moest zijn. Ach, zo heb je voor elke fase wel een persoon. Toen het in de jaren ’90 minder ging met

7

v e r t e l n o g e e n s ...

het bedrijf heb ik de noodzakelijke reorganisatie uitgevoerd. Daar moet je een pionier niet mee belasten.” In één van mijn hersenhelften dringt zich de vergelijking op met Hennie van der Most. Beiden succesvol zakenman, autodidact en gehard door het leven en beiden toch zeker ook wel eigenzinnig. Wat je waarschijnlijk ook wel moet zijn om succesvol ondernemer te worden. Helaas valt de vergelijking niet in goede aarde. “Ik zie helemaal geen raakvlakken. Het is niet mijn stijl om me in een helikopter te laten rondvliegen. Hoewel het me wel is aangeboden, heb ik zelfs nooit een chauffeur in dienst gehad. Ik heb altijd mijn eigen weg bewandeld. Heb ook nooit een secretaresse gehad. Als ik moet wachten tot zij iemand doorverbindt die ze voor mij moest bellen, kan ik het toch net zo goed zelf doen”, stelt hij retorisch. “Van het personeel hoorde ik bij het vertrek dat ze het zo knap vonden dat ik altijd dicht bij de werknemers heb gestaan. Bij mijn afscheid heb ik zo’n veertig boeken meegekregen waarin door iedereen een tekst was geschreven. Respect was daarin wel de rode draad en dat vond ik wel bijzonder. Ik heb nooit gefunctioneerd om aardig gevonden te willen worden en ik ben niet iemand die met alle winden meewaait. Ik zeg wat ik denk en ga zeker niet voor de prijs van de sympathiekste mens. Dat betekent overigens niet dat ik bot ben. Het kan hooguit zijn dat mijn antwoord jou niet bevalt.”

komen”, zegt hij bijna drie jaar later met gevoel voor dramatiek. Ik heb vier dagen plat gelegen, terwijl ik voorheen nog nooit een ziekenhuisbed had gezien. Ik kwam tot het besef dat er echt wel een Onze Lieve Heer moest zijn, want ik kreeg een herkansing om een aantal zaken anders aan te pakken. Binnen een paar dagen was ik al bezig met het maken van een lijstje met plussen en minnen. Dat moest de leidraad vormen voor mijn nieuwe levensfilosofie: verdwaal niet bij jezelf!” Klinkt allemaal mooi, maar wie een blik in zijn overvolle agenda werpt, zou denken dat hij weinig heeft geleerd. “Dat lijkt

daar geen omkijken naar, maar nu kan het gebeuren dat er toch iets leeg komt te staan. Dat moet je dan maar weer zien te vullen. Bovendien ben ik aan de zijlijn betrokken bij de toekomst van mijn vrouw die met psikhouvanjou een goed lopende webshop in speelgoed en kinderkameraccessoires heeft. Coretty vindt het soms prettig dat ik meega naar afspraken. Meer voor de zakelijke kant, want zij is duidelijk de creatieveling van ons tweeën. Maar dat wist ik al, want ik heb haar bij Wibra ooit aangenomen als inkoopster. Ja, ik zie wel aan je dat je nieuwsgierig bent hoe onze band is ontstaan, maar we hebben onderling al verschil van mening waar het is misgegaan…” We naderen de finale van een bijzondere ontmoeting. Fotograaf Stefan Kemper heeft zich inmiddels gemeld voor een mooie reportage in en om ‘Huize De Heemel’. Het gesprek eindigt met het woord trots. Trots is Wierdsma op zijn uitgebreide gezin. “Ik weet nog dat we in Heino kwamen. Een groot huis met zeven slaapkamers en één kind…”, Trots is hij natuurlijk ook op wat hij met Wibra heeft bereikt. “Ik weet nog dat ik bij een exclusieve golfclub keek naar een bord met special members. Stond slechts één naam op: mr. Pieter van Vollenhoven. Laat hij nu net naast me komen te staan. Hij vroeg waar ik naar keek. Ik antwoorde dat ik me afvroeg hoe mijn naam op het bord kon komen. Waarop hij vroeg wat ik deed. Ik zei: textielboer. Waarop Van Vollenhoven antwoordde: ‘dat wordt niet wat jongen!’.” Tot slot is hij trots op zijn audiëntie bij de paus in 2003 en het feit dat hij de hoogste onderscheiding binnen de katholieke kerk mocht ontvangen. “Dat heeft veel indruk gemaakt. Ik heb het niet gekregen voor mijn kennis van het geloof of voor de frequentie van kerkbezoek, maar voor het bestuurlijke werk. Ik kom uit een katholiek nest en heb zeker affiniteit met de kerk. Eerlijk gezegd, heb ik nu wel moeite met de geloofwaardigheid van het instituut. Als ondernemer ben ik gewend om te zeggen hoe het is. Als je iets fout hebt gedaan, moet je er niet omheen draaien”, verwijst hij naar diverse misstanden waarbij mensen van de kerk betrokken zijn. µ

“Ik kwam tot het besef dat er echt

wel een Onze Lieve Heer moest zijn,

want ik kreeg een herkansing om een

aantal zaken anders aan te pakken.”

Zwart gat Wierdsma was eigenlijk altijd 24/7 bezig met, voor en in de zaak. Toch vond hij opvallend genoeg nog de tijd om zich in het maatschappelijk leven te storten. Zo stond hij op zeer jonge leeftijd al aan het hoofd van het katholiek schoolbestuur en ging hij een dag na zijn aantreden al in gesprek met de hoogste bazen van het ministerie van Onderwijs. “Het klinkt misschien gek, maar voor mij is dat altijd een vorm van ontspanning geweest.” Toch leek het jarenlang leven met een bepaalde stress in oktober 2011 zijn tol te eisen toen Arnoud werd getroffen door een hartinfarct. “Het beste dat me is over-

arnoud wierdsma

misschien zo, maar er is één belangrijk verschil: ik voel niet langer de druk van het geld verdienen. Ik geniet van de wijze waarop ik momenteel mijn tijd kan invullen. Krijg energie van mijn zes voorzitterschappen. De grootste ramp voor mij is een lege agenda. Nadat ik stopte met werken, was ik er van overtuigd dat ik niet in een zwart gat terecht zou komen. Maar dat is me echt wel overkomen. Het is zo immens wat ik al mijn werkzame jaren heb gedaan. Dat kun je gewoon niet compenseren”, zegt Wierdsma die een vergadering nooit langer dan twee uur laat duren. “En dan moet er wat mij betreft nog een glaasje wijn of fris worden gedronken. Je kunt met z’n allen veel zaken regelen, maar het moet toch ook een gezellige avond zijn.”

Textielboer Geld verdienen is niet echt meer nodig, maar om nu alleen je tijd aan je gezin en het maatschappelijk leven te besteden, is misschien ook wat teveel gevraagd voor Arnoud Wierdsma. “Ik heb nog wat onroerend goed. Voor de crisis had je

8


16

UIT ETEN MET UITVAARTBEGELEIDERS MARCEL EN MARJA HAARMAN TEKST: KARIN DE GRAAFF / FOTO: STEFAN KEMPER

Pas een aantal dagen vooraf bevestigt vriendjes erbij. Veel Nog voordat Arno Huisken kwam uit eigen tuin. onze bestelling opneemt, Marcel Haarman(51) onze eetafspraak definitief. We hadden het niet vertelt het echtpaar al uitgeslecht.” Marja komt breid over de uitvaartbranche. Deze uitvaartbegeleider heeft een flexibele agenda. uit een boerengezin “Dit is geen vak waarmee In De Bagatelle nemen Marcel en echtgenote Marja(51) van 4 kinderen uit je naar buiten treedt”, zegt Vilsteren. Iedereen Marcel. “Mensen zijn er echter ruim de tijd voor een bijzonder gesprek. die er werkte, at ‘s wel benieuwd naar. Daarom middags mee. Onze gingen we in op dit verzoek. voorgerechten zijn geen Hollandse pot… Ook omdat we trots zijn op wat we doen.” boeide hem. Ze ontmoetten elkaar 9 jaar Frisse gemarineerde makreel op appelsaMarcel wilde graag Marja erbij omdat zij geleden op Stöppelhaene, herkenden veel veel betekent voor hun uitvaartondernein elkaars achtergrond. Hard werken, zorg lade met gefrituurde gamba voor Marja en mij. Voor Marcel kalfspastrami-rouleau ming. Terwijl we genieten van een zalige voor elkaar. Geboren Raaltenaar Marcel amuse met carpaccio en tartaar van oskomt uit een gezin van 9. “Mijn vader was met vijgengelei en sherrycrème. senhaas, vertelt Marja over Marcels vorige een soort keuterboer en fabrieksarbeider. Uit eten gaan is bijtanken voor het stel. baan: staffunctionaris. “Echter, altijd sprak Mijn moeder kookte dagelijks dezelfde Verder wandelen ze graag. Marcel: “Wij Marcel erover om uitvaartbegeleiding te hoeveelheden aardappelen, groente en hebben anders vrij. Het is hard werken, tegaan doen.” Als jongen kwam hij geregeld vlees. Als je snel at, kreeg je meer. Soms langs de aula van Angeli Custodes. Het zaten er wel 20 mensen aan tafel, met alle genover rust en bezinning. Soms moet je

9

UIT ETEN MET

je dingen ontzeggen. Dat is niet erg.” Ze hebben deze onderneming samen. Na een melding heeft de familie in principe contact met Marcel. Marja ondersteunt hem vanuit huis. “Administratie, draaiboeken maken, opstellen van rouwbrief, rouwadvertentie en gedachteniskaartje. Daarnaast doe ik het beheer van het Afscheidshuis. Zelf leid ik geen uitvaart.” Ze werkt drie dagen als jeugdverpleegkundige 0-4 jaar voor de GGD. Een groot contrast met Marcels commerciële baan destijds. “Zelf haal ik zoveel voldoening uit mijn werk. Dat gunde ik Marcel ook. Je hebt altijd een keus. Of je blijft zitten, zei ik, tot je 67e. Of je moet doen wat in je hart zit…” De stap om een eigen uitvaartonderneming op te zetten was groot. Uiteindelijk wordt de knoop doorgehakt. In de schoolbanken voelt Marcel meteen dat het goed zit. “Dit is wie jij bent, een mensenmens”, aldus Marja. Volgens Marcel was het bedrijfsleven soms bikkelhard. “Wel leerde ik hard werken, discipline en verantwoordelijkheidsgevoel. Dingen waaraan ik nog veel heb.” De opleiding was een jaar van studie, bezinning, verdieping en voorbereiden op. Marcel stapt in een wereld van het menselijke, het sociale. “Je moet veel bagage hebben voor dit vak. Het is een intensieve maar ‘mooie’ baan.” Mooi zijn ook de hoofdgerechten. Gegratineerde zalm in kruidenkorst en Sint Jacobschelp met sereh- en kerrieschuim voor Marja en Marcel. Gegrilde kalfslende met truffel en cantharellen, groenten, gnocchi en truffeljus voor mij. Even stil genieten. “Van melding tot samenzijn na afloop ben ik er”, zegt Marcel. “Ik ben 24 uur per dag beschikbaar. Ik leg mijn hart en ziel erin. Respect, aandacht en betrokkenheid staan hoog in ons vaandel.” Volgens Marja heeft Marcel een goede band met kinderen. “Ik betrek ze erbij”, vertelt hij. “Straal rust uit, leg alles open en eerlijk uit. Laat dingen zien: dit is de kerk, daar gaan jullie zitten. Samen bloemen uitzoeken. Dan eten we een ijsje. Even eruit, aandacht geven. Dat kost tijd, maar dat doe ik graag.”“Fami-

lies komen bij je omdat ze bij je passen”, vermoedt Marja. Ze namen in 2013 de onderneming over van Berna van Brussel, waarmee Marcel eerst samenwerkte. “Een voorrecht. Ook bij haar waren kinderen belangrijk.” Ze zetten Berna’s visie voort. Families benadert Marcel open. “Belangrijk is dat ze zich bij me op hun gemak voelen. Daarom moet dit uit je ziel komen. Met respect begeleiden. Alsof het om onze eigen vader, moeder, broer of zus gaat.” Hij zet graag een tandje bij. Tot alles perfect is. “Topsport, heel intensief. In die 5 tot 8 dagen worden essentiële beslissingen genomen. Daarbij ben ik de stabiele factor. Met goede mensen om me heen: rouwvervoerder, drukker, cateraar, de plaatselijke bloemisten en horeca.” Marcel vervolgt: “Het blijft bijzonder dat mensen mij dit vertrouwen geven. Dat eerste contact, mensen in de meest pure vorm. De wereld kan zo mooi zijn. Mensen die elkaar helpen, bijstaan. En alle respect voor mensen in de zorg.” Ze krijgen geregeld bedankjes. Marja: “Zoveel lieve woorden en kaartjes. Uit het diepst van hun hart.” Doordat ze in Raalte wonen, snappen ze de gebruiken en gewoonten. “En je komt mensen nog eens tegen”, vertelt Marcel. “Even bijpraten, na dagen waarin ik bijna deel van de familie was.” Sinds 2012 is er het Afscheidshuis. De aula op Pleegste knapten ze op tot modern uitvaartcentrum. Marja: “Thuis opbaren blijft het allermooiste. Niet iedereen heeft die mogelijkheid. Van dit goede alternatief kunnen ook collega’s gebruikmaken. Het tilt uitvaart naar een hoger niveau. We zijn de gemeente dankbaar voor alle hulp en medewerking.” Tijdens de koffie met dessertamuses vertelt Marcel: “Bij ons geldt 1+1=3. We brengen elkaar naar grotere hoogten. Zonder de ander hadden we deze stap niet durven zetten.” Marja besluit: “Opvallen door onopvallend te zijn. Daarin zit onze kracht.” µ

Chefkok Chiel de Groot van restaurant De Bagatelle bij Mariënheem wordt nog steeds verrast door diverse producten die uit Salland komen. “Er komen hier gewoon zoveel mooie producten van ambachtelijke producenten vandaan. Salland is wat dat betreft echt in opmars!” Enthousiast is Chiel bijvoorbeeld over de producten van Kaasboerderij Heileuver in Dalmsholte. Hij was nooit zo’n kaasfan tot hij zo’n 6 jaar terug bij de kaasmakers binnenstapte. “Ik zocht destijds naar lokale, mooie kazen voor een ‘lokale kaaswagen’. Om onze gasten iets anders te bieden dan Franse kazen.” Hij was aangenaam verrast door de enorme variatie kazen van Heileuver. “Je voelt het ambacht. Daar hou ik wel van. Hun kazen smaken altijd anders en ook nog steeds lekkerder.” Het allermooiste product vindt Chiel de Sallandse Kruidenkaas. Door Heileuver verwerkt hij steeds vaker kaas in gerechten. En natuurlijk kunnen gasten ook genieten van het Sallandse kaasplankje. Sinds kort is daartoe nog meer gelegenheid. Per september is de Bagatelle namelijk ook op maandag en dinsdag geopend. Restaurant De Bagatelle Nijverdalseweg 10, 8106 AC Marienheem 0572 358 484 www.bagatelle

10

EVEN UW AANDACHT VOOR ONZE ADVERTEERDERS


Nog 2 appartementen te huur met uniek woon-zorgconcept

O

p loopafstand van hartje centrum, aan de Hofstedelaan in Raalte, verhuurt Zorggroep Raalte bijzondere appartementen. Ontdek het complex op een historische plek. De appartementen zijn geschikt voor zelfstandig wonende senioren, die in enige mate een zorg en/of hulpvraag hebben. Er is veel aandacht besteed aan comfort en veiligheid in de appartementen.

Bel: Irma van den Broek, Zorggroep Raalte 0572 345678 of stuur en mail naar: [email protected]

GOED LEVEN

“Comfortabel wonen bij Angeli Custodes”

vsk Marcel Haarman2:Opmaak 1

03-04-2012

13:53

Pagina 1


03-04-2012

13:53

Pagina 1


03-04-2012

13:53

Pagina 2

Marcel Haarman uitvaartverzorging persoonlijke Marcel Haarman uitvaartverzorging Marcel Haarman persoonlijke

Het Afscheidshuis

Molenweg 30 8102 EK Raalte Molenweg 30

Pleegste

8102 EK Raalte1a Oosterenkweg 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 8102 PD Raalte [email protected] 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 www.uitvaartverzorging-raalte.nl [email protected] 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 www.uitvaartverzorging-raalte.nl dag en nacht bereikbaar [email protected] www.uitvaartverzorging-raalte.nl dag en nacht bereikbaar dag en nacht bereikbaar

pms 661 process cyan

Tjalkstraat 6 Raalte 0572 362 800 www.kruipertweewielers.nl pms 349 pms 361

16

vakmanschap in roalte

erik beekman ‘CCTV in operation’. Het zijn slechts enkele woorden, maar elke keer als Erik Beekman het opschrift ziet, kan hij een glimlach niet onderdrukken. Hij heeft het met zijn bedrijf Beekman Elektro toch maar mooi geflikt om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de beveiliging bij Go Ahead Eagles. Waarschijnlijk de meest Engelse voetbalclub in de vaderlandse eredivisie. “Als jong kereltje liep ik hier al. Dat maakt het wel speciaal.” Het is deze morgen een indrukwekkend gezicht om in het onderkomen van de beveiligers zoveel televisieschermen te zien. Ze bieden een blik op het veld of op één van de tribunes waar momenteel allerlei klusjesmensen bezig zijn. Met speels gemak tovert Beekman echter een beeld van de wedstrijd van afgelopen zondag (Go Ahead Eagles – FC Groningen) tevoorschijn. Zeker in slow motion zie je heel mooi dat een supporter met bier op het veld gooit. De jongeman blijkt er vanaf te zijn gekomen met een waarschuwing. Eens te meer is wel bewezen dat je - als je tenminste bij je volle voetbalverstand bent – het wel uit je hoofd laat om stomme dingen te doen. De camera’s registreren (bijna) alles en als echte supporter wil je echt geen stadionverbod riskeren.

Het contact met Go Ahead Eagles is tot stand gekomen via Rosec Security, eveneens afkomstig uit Raalte. Wel heeft Beekman Elektro gewoon een offertefase doorlopen en moest ze daarna met twee concurrenten afrekenen. “Onze ervaring bij bijvoorbeeld De Leeren Lampe, Stöppelhaene en Ribs & Blues speelt een belangrijke rol. Als het gaat om veiligheid en toezicht staan we wel ons mannetje. Wat zeker ook heeft meegespeeld, is dat we het camerasysteem langzaam willen optimaliseren. In eerste instantie is gekozen om twaalf nieuwe camera’s aan te schaffen en er vijftien te hergebruiken. Zo heb je camera’s voor het overzicht van tribunevakken en camera’s om in te zoomen op het publiek. Verder is er vooral geïnvesteerd in software en in de opleiding van de beveiligers die we ook voor onze rekening nemen”, aldus Beekman die natuurlijk erkent dat de klus bij de Eagles goed is voor de naamsbekendheid. “Het toont aan dat we eredivisiewaardig zijn, maar we voelen ons zeker niet te groot om het kleine werk bij een woning op te pakken. Integendeel, we weten waar we vandaan komen!

Beekman Elektro • Stationsstraat 40 • Raalte • 0572 352 511 • www.beekmanelektro.nl

11

12


16

Al ruim vier jaar biljarten Foeke, Herman en Ed twee keer per week bij Swaenewoerd in Raalte. Dat hebben ze inmiddels dus zo'n slordige vierhonderd keer gedaan. “En altijd wint Ed”, mokken Foeke en Herman. Wat drijft deze krasse knarren dan toch om zich wekelijks de les te laten lezen door deze biljartende gepensioneerde leraar?

TEKST: MAARTEN METZ / FOTO'S: STEFAN KEMPER

13

T O P S P O R T I N R O A LT E

foeke moet tot drie leren tellen “Nee Foeke, wéér te snel. Hoe vaak moet ik je dat nu toch zeggen?” Biljartvriend Ed zucht nog maar eens. Ze biljarten nu al ruim vier jaar samen en nog steeds maakt Foeke dezelfde fout. “Te snel afstoten hè. Eerst tot drie tellen Foeke. Vertel jij het hem eens, misschien luistert-ie wel naar jou.” Als verslaggever van Roalter Wind heb ik voor hetere vuren gestaan maar om onder de kritische ogen van drie ervaren biljarters een balletje te stoten valt niet mee. Ofschoon nog lang geen vijftig jaar denk ik natuurlijk ook wel eens na over mijn oude dag.... Wat is er nu mooier dan wekelijks een biljartje te leggen met een paar maten? Op het fietsje er heen, keutje onder de arm en een beetje biljarten en vooral zeuren met en tegen elkaar. Wanneer ik in de week van Stöppelhaene op dinsdagmiddag rond half twee Swaenewoerd binnenloop, is het rond het biljart een drukte van belang. Niet met biljarters. Nee, het biljart is aan alle kanten gebarricadeerd met rollators en aan tafel zitten de medewerksters van Swaenewoerd uit te puffen van het Stöppelhaene-diner. “We hebben zojuist

De verslaggever van Roalter Wind wil even laten zien hoe het moet. goede vriend én Swaenewoerdbewoner Jaap Evers is helaas overleden.” De mannen missen hem. Niet alleen omdat het leuker is om met zijn vieren te biljarten maar “vooral omdat we vreselijk met hem konden lachen.” Dat lachen is de mannen gelukkig nog aan bijna negentig gasten een driegangen niet vergaan. Opvallende missers én diner geserveerd”, vertelt Ineke Elsman tevreden. Het diner is bedoeld voor de wat prachtige caramboles worden steevast van snedig commentaar voorzien vanaf oudere mensen die het leuk vinden om de zijlijn. eens buiten de deur samen met elkaar te Foeke woont in Raalte sinds de liefde zijn. “Swaenewoerd wordt met dit soort hem negen jaar geleden van Borne naar initiatieven een ontmoetingsplek voor ieSalland bracht. Ed Surig heeft sinds zijn dereen die zin heeft in gezelschap en niet pensionering even overwogen weer terug de hele dag alleen thuis wil zitten.” naar het Westen te gaan maar is toch Nadat de gasten de ‘spinazie met eier’ maar in Raalte gebleven. Herman Jansen, en ‘gebakken krielties’ hebben verorberd, tot slot, is de enige echte Sallander van de maakt Ineke met haar collega's het biljart drie. Geboren tussen Broekland en Raalte vrij. heeft hij de streek nooit verlaten. Wekelijks treffen ze elkaar rondom het biljart. Klokslag twee uur arriveren Herman Jansen (70 jaar), Foeke Rijpma (“nog geen De mannen zoeken elkaar verder niet op. “Alleen toen ik vijftig jaar getrouwd was,” zeventig”) en Ed Surig (75 jaar) met hun vertelt Ed, “heb ik ze uitgenodigd. Dat biljartkeus voor hun wekelijkse wedstrijhadden ze wel verdiend, dacht ik zo.” Tijden. “Tot voor een paar maand geleden dens het biljarten kletsen ze een beetje bij speelden we met zijn vieren, maar onze en nemen de laatste nieuwtjes door. In de pauze worden de nieuwtjes nog aangevuld door Meedoen? de leden van de koersbalclub. Iedere dinsdag- en donderdagmiddag Deze week is het helemaal nemen Foeke, Herman en Ed de keu ter feestelijk omdat Corry Veldhuis hand. Tussen twee en vier uur biljarten op taart trakteert vanwege ze in Swaenewoerd in Raalte. “Kost ons haar negentigste verjaardag. een eurootje voor het biljarten en vijftig Negentig jaar: de drie biljarters cent voor de koffie”, aldus een tevrekomen nog maar net kijken en den Herman Jansen, één van de drie kunnen nog heel wat jaartjes heren. “Voor een daalder ben je de hele mee. Tijd genoeg voor Foeke middag onder de pannen.” “Een vierde om tot drie te leren tellen. µ man erbij zou trouwens wel heel leuk zijn”, voegt Foeke daar uitnodigend aan toe.

14


Met AVE print & mail vergeet je geen verjaardag meer


t e k ak ! p Uw weg op

Prob

eer P nu vo acks or

¤4,9 5 per p MAX

akke t!

gord elom MAX vang 30 0cm 30 k ilo

Direct aanspreekpunt Kleine organisatie Verzenden op factuur Standaard Track & Trace Handmatige sortering Prijslijst Gekwalificeerd personeel Gespecialiseerd in breekbare goederen Standaard 24 uurs levering (buiten onmacht om)

Praamstraat 26-30 Raalte 0572 - 76 36 17 www.ave-printmail.nl [email protected]

Peter Wichgers 06-41513672 I www.sallandpakketdienst.nl

E [email protected]

2013 - 2014

Ereprijs 31 8131 GL Wijhe 0570-606266 (dag en nacht) [email protected] www.dwuitvaartverzorging.nl

16

vakmanschap in roalte

wil osendarp “Eigenlijk run ik dus gewoon een stroomwinkeltje”, concludeert Wil Osendarp terwijl we op de vrijdagmiddag van Stöppelhaene over het Stöppelveld lopen. Dat stroomwinkeltje voorziet het Sallandse Oogstfeest van de benodigde energie en heet The Powershop. Wil werkt al zo’n kleine twintig jaar vanuit Raalte voor het Belgische moederbedrijf. “Hier op Stöppelhaene hebben we een stuk of zeven ‘100 KVAatjes’ draaien”. We staan achter het hoofdpodium naast zo’n ‘KVAatje’ terwijl boyband The Bandits de pubers vermaakt. KVA staat voor Kilo Volt Ampere en heeft vanzelfsprekend met stroom te maken. Gelukkig maakt Wil het niet moeilijker dan nodig is. Het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de stroomvoorziening op festivals als Lowlands en de Zwarte Cross wordt niet warm of koud van een feestje meer of minder. “Mocht er toch nog iets wegvallen, dan wordt dat automatisch overgenomen door een ‘spare’-generator. Eén van onze medewerkers die op het festivalterrein rondloopt, krijgt dan een seintje op zijn mobieltje en weet welk probleem hij moet verhelpen.” Osendarp vertelt het allemaal met een sappig Noord-Hollands accent. De geboren Haarlemmer woont inmiddels al weer heel wat jaren in Raalte waar hij tweeëntwintig jaar geleden zijn vrouw leerde kennen op, hoe kan het ook anders, Stöppelhaene. “We hebben eerst in

Haarlem gewoond maar mijn vrouw kreeg last van heimwee en wilde graag terug naar Raalte.” Wil werkte als licht- en geluidstechnicus bij de Universiteit Twente, maar ontdekte dat hij niet echt geschikt was om als ambtenaar te werken. “Ik heb toen ontslag genomen en vrij snel werd ik benaderd door The Powershop België om in Nederland een vestiging neer te zetten. In dit wereldje kent iedereen elkaar, dus die contacten waren snel gelegd.” Het ‘stroomwinkeltje’ van Osendarp komt om in het werk. “Er zijn er niet zoveel die bijvoorbeeld concerten van André Rieu in Australië kunnen faciliteren. Wij kunnen dat wel”. Dat betekent overigens niet dat The Powershop zich te groot voelt voor de kleinere festivals. Integendeel, The Powershop is een bekende sponsor van met name de Sallandse feesten zoals Stöppelhaene en Ribs & Blues. “De regionale feesten wil ik graag tegemoet komen, anders wordt het onbetaalbaar voor ze. Bovendien dragen die feesten bij aan de saamhorigheid hier.” Wil kijkt even op zijn horloge en constateert dat het tijd is om afscheid te nemen, want hij is uitgenodigd voor bekendmaking van de ‘Raalter Onderneming van het Jaar’. Even later vernemen we dat The Powershop deze titel in de wacht heeft gesleept en kan Roalter Wind met gepaste trots vermelden dat ‘ons’ erkende Afhaalpunt The Powershop in de prijzen is gevallen.

The Powershop Nederland • Zompstraat 12-A • Raalte • 0572 - 351 248 • www.thepowershop.nl

15

16


16

25 jaar hoftheater: het theater waar zelfs youp van ’t hek even stilviel

tekst: rudi buitenkamp / fotografie: stefan kemper

17

H E T C A R R É VA N H E T O O S T E N

De slotsom aan het eind van het gesprek is wel heel fraai. “Achteraf moet ik zeggen dat we wel eens geluk hebben gehad dat het in de benen is gebleven”, vertelt Herman Albers, de eerste directeur van het HOFtheater. Jos van den Born, zijn opvolger en huidige directeur, haast zich om aan te vullen: “Ik weet zeker dat het nu niet meer kan omvallen.” Dat is, concluderen beide inwoners van Nijverdal, het kardinale verschil tussen hun beide periodes die samen 25 jaar HOFtheater markeren. Voordat we beginnen aan de ‘trip down memory lane’, is het goed om even het formele gedeelte af te werken. Wanneer staat het grote jubileumfeest op het programma en hoe moeten we ons aanmelden? “Tja, we doen er eigenlijk niet zoveel aan”, zegt Van den Born een beetje besmuikt. “Met de opening van het nieuwe HOFtheater hebben we natuurlijk al flink uitgepakt en om dat zo kort daarna nog een keer te doen… Wel doen we in september en oktober iets lekkers bij de koffie, wordt iets extra’s geregeld voor de vrijwilligers en is er een mooie jubileumexpositie te zien.” Goed, dan wordt het tijd om in de geschiedenis te duiken. Sommige lezers denken wellicht: ‘25 jaar HOFtheater, het bestaat toch al veel langer?’ Het antwoord is lekker cryptisch: ja en nee. “In de jaren ’70 heeft de Franciscushof besloten een cultureel programma op te zetten voor patiënten en de bevolking van Raalte. Het psychiatrisch ziekenhuis kwam er echter achter dat er nogal wat risico’s aan kleefden. Het is daarna meer dan tien jaar stil gebleven, maar in 1989 is op initiatief van directeur Paul Glaser en burgemeester Zuidwijk de Stichting Hoftheater opgericht. De gemeente had het geluk dat er een schouwburg was, dat de directie van het Franciscushof cultuurminded was en dat er een gek was die voorop liep”, verwijst Albers in het laatste geval naar zichzelf. Want als werknemer van de Franciscushof werd hij aardig in het diepe gegooid. Zowel qua financiën als qua programmering. Maar hij is zo’n persoon die daar energie van krijgt. “Zwemmen tegen de stroom in, dat is het mooiste!”

Bredere stoelen Een schouwburg in een psychiatrisch ziekenhuis. En patiënten gemengd met ‘gewoon’ publiek uit het dorp. Dat het niet alleen in Nederland een bijzonder fenomeen is, blijkt wel uit het feit dat Franciscushof nieuwsgierigen uit alle windstreken

op bezoek kreeg (o.a. Zweden en Japan). Andere opvallende kenmerken van het HOFtheater waren en zijn nog steeds de carrézaal en de bredere stoelen. “Er kunnen eigenlijk meer stoelen in de zaal worden geplaatst, maar speciaal voor de psychiatrische patiënten is gekozen voor brede stoelen.” Door het speciale karakter van het HOF-theater wist de toenmalige directeur (“die titel bestond toen helemaal niet”) samen met een schare vrijwilligers de vaderlandse top op het gebied van muziek en cabaret naar Raalte te lokken. En moesten helaas ook veel mensen worden teleurgesteld. “Ik weet nog dat we voor Herman Finkers 3.200 aanvragen binnenkregen voor driehonderd plaatsen…” De komst van de grote namen zorgde wellicht voor een professionele uitstraling, maar achter de schermen was het sappelen voor Albers. “In wezen deed ik de schouwburg er gewoon bij”, aldus de goedlachse Tukker die de andere tijden graag illustreert met een mooi voorbeeld. “We hadden geen kaartverkoopsysteem via de computer, maar wij wisten door de voorinschrijving vaak wie de bezoekers waren en waar ze ongeveer woonden. Het is wel eens gebeurd dat ik de buren heb gebeld om door te geven dat de voorstelling van die avond was afgelast…”

Wegrestaurant Van de pionier Herman Albers ging het in 2008 naar de bouwer Jos van den Born die in Nijverdal al een imposante bijdrage had geleverd aan de transformatie van Spoortheater naar ZINiN. In Raalte wist hij één ding zeker: opheffen van het HOFtheater is voor de gemeente niet aan de orde. Hoewel hier en daar een stevig robbertje moest worden ‘gevochten’, kon hij zich dus richten op stabiliteit, continuïteit en de uitbouw van een gezonde organisatie. De vernieuwbouw, die vorig jaar gereed kwam, moet een stevig fundament voor

de toekomst vormen. “Je ziet dat daardoor een stuk trots is ontstaan. De Raaltenaren zien het steeds meer als hun theater. De kaartverkoop is zeker groeiende, maar er kan nog wel wat bij. Als je nagaat dat veertig procent van de inwoners cultuurminded is en dat daarvan twintig procent het theater bezoekt, is er nog veel winst te behalen. We gaan nu uitzoeken hoe we nieuw publiek kunnen bereiken en willen het avondje uit meer stimuleren”, aldus de huidige directeur die zeker oog wil houden voor ondersteuning van de lokale kunst- en cultuurgezelschappen. “Met HOFinSalland zijn we meer een cultuurorganisatie geworden.” Zowel Van den Born als Albers is blij dat met de vernieuwbouw eveneens een prachtige foyer is ontstaan. “Het draait niet alleen om het theater. Het gaat vooral ook om de ontmoeting en dat moet je stimuleren met een mooie foyer. In de tijd van het Franciscushof was er geen geld. De gastvrijheid was er wel, maar de ontvangstruimte bleef een uitstraling die het midden hield tussen een wegrestaurant en een voetbalkantine. Hier kunnen we in ieder geval mee verder. Wel zitten we nu in de fase waarin we het nog wat huiselijker willen maken.” Nodig Herman Albers en Jos van den Born uit voor een gesprek en je kunt er van uitgaan dat je een paar uur onafgebroken luistert naar de mooiste verhalen. Eén anekdote die altijd terugkomt, is die van één van de optredens van Youp van ’t Hek in de beginjaren van het HOFtheater. “In zijn voorstelling met NAR speelde hij een poppenverkoper die ging stoppen. De verkoper twijfelde of hij de laatste pop nou moest verkopen of dat hij die zelf wilde houden. Op dat moment komt een patiënt met een pop onder de arm – in deze contreien beter bekend als Popp’n Annie – het podium op met de troostende woorden: ‘het komt allemaal wel goed, jongen!’ Youp viel helemaal stil en was op slag zijn tekst kwijt.” µ

18


16

MET LOES ALFERINK AAN DE WANDEL RONDOM HEETEN

langs kuilvoerplaatsen met raampjes Tijdens het maken van de wandelroute ‘Rondom Heeten’ voor salland.wandelweb.nl zag ik vorig jaar even ten zuiden van Heeten een paar vreemde bulten in een weiland. Van afstand, ik liep over het Markepad van het Overijssels Kanaal richting restaurant Reimink, zag het er uit als een paar grote kuilvoerplaatsen. Ik had echter nog nooit kuilvoerplaatsen met raampjes en deuren gezien. En

Het moet niet gekker worden, was mijn eerste reactie. Maar ik vond het wel erg origineel. Het stak letterlijk boven het maaiveld uit en dat zijn wij in Salland niet gewend. Ik was dan ook nieuwsgierig of dit initiatief succesvol is. De naam Koe in de Kost getuigde van een eigenzinnigheid die we hier zelden zien. De bijbehorende reclamematerialen waren geïnspireerd op de gele oormerken van koeien. Alles bij elkaar een overtuigend concept.

Concept-ontwikkeling Het is inderdaad een ‘concept’ want Loes Alferink, dochter van veehouders Frans en Truus, is niet voor niets afgestudeerd op ‘concept-ontwikkeling’ aan het Amsterdam Fashion Institute. Terwijl we aan de wandel zijn vanaf hun bedrijf

Koe in de Kost legt Loes uit dat de modewereld voor haar nooit het ideaalbeeld is geweest. Waar de mode zich letterlijk concentreert op de buitenkant, hecht Loes meer belang aan de binnenkant. Tijdens de opleiding ontwikkelde ze een goed gevoel op het gebied van trends. In de mode maar ook in de wereld daar buiten. Deze kennis komt goed van pas bij haar baan bij het Trendbureau Overijssel waar ze parttime werkt. De andere helft van de week is ze druk met de marketing en promotie van Koe in de Kost, het bedrijf van haar ouders.

Lekker geslapen “Veel mensen uit het Westen vinden het hier geweldig. Dan hoort mijn moeder ze de volgende morgen vertellen dat ze het zo

zes stuks leek me iets te veel van het goede. Navraag ter plaatse leerde me dat het geen kuilvoerplaatsen waren maar zogenaamde ‘grondulows’: vakantiewoningen verstopt in de grond.

TEKST: MAARTEN METZ / FOTO’S: STEFAN KEMPER

19

W A N D E L E N R O N D O M R O A LT E

fijn vonden dat het hier ’s nachts gewoon donker en stil is. En dat hun dochtertje zo snel sliep. Zijn ze in de stad niet gewend. Ook is het prachtig te zien dat gasten bijvoorbeeld op naaldhakjes aankomen en de volgende dag al op slippers over het bedrijf rondlopen.” Het ritme en de rust van het buitenleven voorzien duidelijk in een grote behoefte bij de doelgroep van Koe in de Kost. “We kunnen het ons hier in Salland niet voorstellen dat mensen nog nooit een koe van dichtbij hebben gezien, laat staan hebben aangeraakt. Gasten vragen mijn vader om ze ’s nachts wakker te maken wanneer er een kalfje geboren gaat worden. Komen ze kijken en willen ze nog helpen ook. Waar de kalfjes vroeger namen kregen als Bertha en Corrie gevolgd door een nummer, lopen er nu kalfjes rond met ‘westerse’ namen als Pleun of Storm.”

Jappelkoele De ouders van Loes hadden al lang het idee om naast de veehouderij iets nieuws te ondernemen ten einde ook in de toekomst hun bedrijf te kunnen runnen. “We hadden al ervaring met de verhuur van een huisje op ons erf, dat was de aanlei-

ding om verder in die richting te denken.” Toen Loes eens op een doordeweekse avond thuis kwam, zaten haar ouders aan tafel met een recreatie-adviseur. “Ik raakte aan de praat en ben vanaf dat moment eigenlijk betrokken gebleven bij de ontwikkeling van Koe in de Kost.” Tussen de eerste ideeën uit 2006 en de officiele opening in 2013 liggen heel wat jaren, plannen, ideeën, aanvragen en wijzigingen. “Het oorspronkelijke idee was gebaseerd op de ‘jappelkoele’ die je vroeger gebruikte om de voorraad aardappels in de winter goed te houden. Dat droombeeld hebben we altijd voor ogen gehouden. Het was ons van meet af aan duidelijk dat we geen standaard plastic huisjes wilden of van die kleine nep-boerderijtjes. Het moest iets origineels worden.” De moeder van Loes nam de inrichting voor haar rekening. Opvallende details zetten de toon. Zo zijn de kapstokjes bijvoorbeeld gemaakt van harken. “Als wij ons hier thuis kunnen voelen, dan kan iedereen dat”, was de stelling van Frans en Truus Alferink.

We wandelen langs het kanaal via het Bleerspad naar Heeten. De aanleg van dit soort wandelpaden, de ontwikkeling van het salland.wandelweb.nl en de Sallandse Wandelvierdaagse zijn allemaal initiatieven die Loes met Koe in de Kost van harte ondersteunt. “Als we alleen maar voor de winst gaan, hebben we op de lange termijn geen houdbare maatschappij.”µ

KOE IN DE KOST Koe in de Kost is het bedrijf van Frans en Truus Alferink en richt zich op verblijfstoerisme op het platteland. De vakantiehuisjes zijn voorzien van grasdaken en afgewerkt met veel natuurlijke materialen. Vanuit de huisjes kijk je zo het weiland in en zit je midden in de natuur. Sinds de opening in 2013 draait het bedrijf boven verwachting. “Marketing is erg belangrijk. In het begin hebben we huisjes aangeboden aan bloggers die dan weer een leuk stukje over ons schreven. Op die manier hebben we onze naamsbekendheid langzaam uitgebreid bij een groep mensen die geïnteresseerd is in leuke adresjes op het platteland.” Tijdens de Sallandse Wandelvierdaagse komt de route van de Dag van Heeten langs de weilanden met de grondulows. Ook is Koe in de Kost een ‘stempelpost’ in de wandelroute ‘Rondom Heeten’ uit salland.wandelweb.nl “Zo komen we onder de aandacht van wandelaars. Dat zijn mensen die van het buitenleven houden en goed passen bij ons bedrijf. Wie weet, vertellen zij het weer door aan anderen.” www.koeindekost.nl

K I J K V O O R M E E R W A N D E LT I P S E N W A N D E L G I D S E N O P S A L L A N D . W A N D E LW E B . N L O F O P G E G A R A N D E E R D O N R E G E L M AT I G . N L

20

E V E NE VUE N W UAWA ANADN A DA C CHHTT VVOOOOR RO NOZN E ZA ED V A E RDT VE EERRDTE ER SE R D E R S


16

Shoppen met korting? Bestel met de kortingscode ROALTERWIND2014

Verbeter uw drinkwater met de Aquarius Vitaliser Kijk op www.aquariusvitaliser.info of vraag er naar in onze winkel. De Parabool heeft een gloednieuwe webshop. Voor oersterke, duurzame en handgemaakte producten bent u bij ons aan het juiste adres. De producten worden gemaakt door mensen met een verstandelijke beperking, die veel baat hebben bij dagbesteding. Uw aankoop draagt bij aan de instandhouding van onze dagbesteding en daar mee aan het welzijn van onze cliënt. Lezers van Roalter Wind kunnen rekenen op korting! Bestel met de kortingscode ROALTER WIND2014 en krijg 10% korting op uw gehele bestelling (geldig t/m 31 december 2014).

Kerkstraat 6a 8151 AR Lemelerveld tel: 0572 - 372 930 www.vitalogica.nl

VITALOGIC A IS SPONSOR VAN MUSKATHLON.NL

N

og

en

ke

le

un

its

be s

ch ik

ba

ar

!

www.webshopdeparabool.nl

Openingstijden: woensdag tm vrijdag van 9.00 - 12.30 uur en van 13.30- 17.00 uur zaterdag van 9.30 - 16.00 uur

Zoek jij een creative werkruimte? Kijk snel voor meer informatie op spitsstraat25.nl

21

steun en toeverlaat bij die laatste, onvermijdelijke reis

“Je bent hier op de goede plek. Als er ergens een voorbeeld is te vinden van de participatiesamenleving, dan is het wel hier bij het Hospice.” JOS ELSHOF

TEKST: RUDI BUITENKAMP / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER

Ineens was het daar: het woord participatiesamenleving. Later zelfs uitgeroepen tot het woord van 2013. De heren en dames politici in Den Haag vielen bijna over elkaar heen om het te pas en te onpas te gebruiken. Voornamelijk om te maskeren dat er weinig geld is om nieuwe projecten te financieren en dat er dus een ernstig beroep op de samenleving moet worden gedaan. Het woord participatiesamenleving dook zelfs op in de Troonrede van onze nieuwe koning. Hallo mensen in de rest van Nederland, word eens wakker en kijk naar de gemeente Raalte! Er is hier al jaren sprake van een participatiesamenleving. Met dank aan ons grote leger van vrijwilligers! In deze rubriek zetten we telkens een groep uit de gemeente in de spotlights. Aflevering 3: de vrijwilligers van het Hospice in Raalte.

22


“De gasten bepalen de patronen, wij passen ons aan. Je moet inspelen op wat er gebeurt.” DINY MARISSINK , VRIJWILLIGER HOSPICE RAALTE

16

23

participeren

Ik trek gauw de deur achter me dicht, want ik voel de tranen opwellen. Inmiddels heb ik zes personen gesproken die allen op wat voor manier dan ook zijn verbonden aan het Hospice in Raalte. Dan heb je qua verhalen al het een en ander voorbij horen komen over de woning waar een thuissituatie is gecreëerd om hulp en (niet professionele) zorg te bieden aan mensen in de terminale fase. Het zinnetje van vrijwilliger Wil van de Vondervoort uit Broekland bij mijn vertrek komt echter krachtig binnen. “Wacht nog wel even voordat je hier weer komt…” Ze zegt het met een knipoog, maar tegelijkertijd spreekt er zoveel warmte uit. Het is wat mij betreft symbolisch voor het werk van de vrijwilligers in en rond het Hospice. Ze verdienen alle respect en waardering voor hun inzet. Ga er maar aan staan: sommigen hebben gewoon een betaalde baan en dan wacht thuis ook nog het huishouden op je. Toch maken ze tijd vrij om in het hospice was te draaien, te strijken, eten te bereiden en een praatje te maken met gasten en hun familieleden. Voorzitter Jos Elshof van Stichting de Cirkel, de overkoepelende organisatie voor het Hospice en terminale zorg aan huis, is dan ook bijzonder trots op zijn bijna dertig vrijwilligers. “Je bent hier op de goede plek. Als er ergens een voorbeeld is te vinden van de participatiesamenleving, dan is het wel hier bij het Hospice.” De voorzitter, zelf ook vrijwilliger, haakt op verzoek even aan bij het gesprek. Los van het feit dat we ons in deze reportage vooral willen richten op de mensen van de werkvloer (sorry Jos) hebben we natuurlijk wel te maken met de actualiteit. Stichting de Cirkel heeft een tijdje geleden namelijk het plan opgevat om nieuw te bouwen aan de Monumentstraat. De huidige situatie in de huurwoning van SallandWonen aan de Oude Molenweg is verre van ideaal, want één van de twee gastenkamers is gelegen op de bovenverdieping. Dat betekent traplopen en dat is niet voor iedereen weggelegd. Elshof, voormalig wethouder van de gemeente Raalte, komt goedgemutst het kantoor van coördinator Riek Martens binnen en daar heeft hij alle reden toe. Hoe-

wel nog van alles moet worden geregeld om financiering en bouw rond te krijgen, is de kogel door de kerk. “De vergunningsaanvraag ligt op het gemeentehuis”, laat de preses weten dat de schop voor de nieuwbouw de grond in gaat. “Maar”, voegt hij er snel aan toe. “We bouwen met Sallandse zuinigheid. Degelijk, functioneel, zonder overbodige luxe en vooral met behoud van die huiselijke sfeer die zo kenmerkend is voor het Hospice.”

bijdrage geleverd aan het verenigingsleven. Overigens is ze nog steeds secretaris bij Heeten Sportief. Sinds anderhalf jaar maakt ze deel uit van het vrijwilligerskorps bij het Hospice. “Ik had er al vaker over gelezen en met mijn achtergrond in de zorg heb ik altijd geroepen dat ik dit werk heel graag wil doen op het moment dat ik meer tijd heb. Het is een verrijking van mijn bestaan. In het betaalde werk ben ik vaak bezig met omzetten en cijfers. Hier draait het om mensen.” Het voelt voor haar nog steeds apart om deel uit te maken van de laatste fase van iemands leven. “Een hele ingrijpende tijd, waarin verschillende dingen van je worden gevraagd. Af en toe moet je doortastend zijn, soms is het beter om je even terug te trekken en op een ander moment zit je troostend aan de rand van het bed. Het kan binnen een uur enorm verschillen. De gasten bepalen de patronen, wij passen ons aan. Je moet inspelen op wat er gebeurt.” Juist die verrassing maakt het vrijwilligerswerk in het Hospice voor haar zo boeiend. “Ik denk wel dat het scheelt dat ik zelf al het nodige heb meegemaakt. Je profiteert van die levenservaring. Ik heb de dood eigenlijk altijd heel bijzonder gevonden. Je weet niet hoe het gaat en toch gebeurt het. Wat ik wel erg vind, is als je mensen ziet lijden. Dat kan lichamelijk, maar zeker ook geestelijk. Sommige mensen hebben hun leven lang moeite gehad met communiceren en dan zou het fijn als je op het laatst nog dingen kunt uitspreken. Daar wil ik graag bij helpen, maar soms kun je die blokkade niet wegnemen en dat moet je dan ook weer respecteren.” Ω

“Het is een groot goed als je in een gemeente beschikt over een Hospice dat

door zoveel vrijwilligers wordt gedragen.” burgemeester piet zoon

Geen vaste patronen Terug naar de dames van de werkvloer. Ze stellen alles in het werk om het de gasten in hun laatste levensfase naar ’t zin te maken. Dat is soms hard werken, maar het is zeker niet alleen ellende. “Een stukje humor is heel belangrijk. Voor een buitenstaander klinkt het misschien vreemd, maar we lachen hier heel wat af met de gasten. Zeker als je beiden dezelfde mensen kent”, vertelt Diny Marissink uit Heeten. Dat wordt later bevestigd door collega Wil. “We gebruiken de zakdoek hier niet alleen om de tranen van het huilen op te vangen” Diny heeft een aardige historie in het vrijwilligerswerk. Eerst als betrokken ouder op de basisschool en in het voorgezet onderwijs en later heeft ze ook haar

24


Rust en warmte De gasten in het Hospice zijn aanbeland in de laatste fase van hun leven. Het kan wel ruim zes weken duren voordat iemand overlijdt, maar het is ook al voorgekomen dat anderhalf uur na binnenkomst al contact kan worden opgenomen met de begrafenisondernemer. “Van die familie kregen we nog een hele mooie ansichtkaart. Dat ze zoveel aan ons hadden gehad, terwijl je zelf het idee hebt dat je in zo’n kort tijdsbestek nauwelijks iets hebt kunnen doen. Dat geeft toch wel veel voldoening”, besluit Diny die graag per fiets naar het Hospice gaat. “Dan kun je op de terugweg nog even ergens aan denken en als je thuis bent, heb je het achter je gelaten en ben je helemaal ontspannen.” Het verhaal van de gast die ruim zes weken in het Hospice verbleef, staat Wil van de Vondervoort nog helder op het netvlies. Het was namelijk een familielid van haar en die periode vormde voor haar de aanleiding om zich als vrijwilliger aan te melden. “De keren dat ik hier op bezoek kwam, vond ik de plek zo’n rust en warmte uitstralen. Mijn familielid was ook bijzonder tevreden. Ik ben na het overlijden nog een aantal keren terug geweest om goed te kijken wat er als vrijwilliger allemaal van je wordt verwacht, maar dit

past bij mij. Ik heb geen zorgachtergrond, maar heb wel een gezin en doe ook nog wel het een en ander aan mantelzorg. Wat me vooral aanspreekt, is het één op één contact met gasten. Het is heel speciaal dat ze je toelaten in een bijzondere tijd en gevoelens en problemen met je willen delen. Je bent een klankbord en wordt in die tijd misschien wel een heel klein beetje familie.” Inmiddels is de Broeklandse al weer vier jaar actief. “Ik heb het geluk dat ik dingen snel van me af kan zetten. Dat helpt natuurlijk wel als je dit werk doet. En mocht ik toch ergens mee zitten, dan weet ik dat ik altijd een beroep kan doen op fijne collega’s en de coördinator. Wat ik wel moeilijk vind, is de machteloosheid die je soms ervaart. “Je moet er voor de gasten en hun familie zijn”, vervolgt ze haar relaas. Dan zou ze in principe dus ook in een hotel kunnen werken, maar ze schudt haar hoofd. “Dan ga ik toch echt de warmte van deze plek missen. Ik hoop daarom nog lang als vrijwilliger actief te kunnen zijn”, zegt Wil die graag van de gelegenheid gebruik maakt om een oproep te plaatsen voor extra menskracht. “Natuurlijk is niet iedereen geschikt, maar het is het absoluut waard om eens een kijkje te nemen of een gesprek te voeren. Je voelt zelf al snel aan of je het aan kunt.”

Zoute haring

Laatste hulp Ze worden niet bejubeld en geprezen er wordt geen standbeeld voor hen opgericht, noch staan ze in het felle spotlight-licht en geen bijzondere eer wordt hen bewezen Hun dienst, steeds in bescheidenheid verricht, is zorgzaam voor een medemens te wezen, als niets te helen valt en te genezen met slechts het levenseinde in het zicht Als ooit het afscheid daar is mag men hopen op juist het beetje hulp en bijstand dat verzorgd wordt door die stille filantropen. Die, als je heel het leven hebt gehad, nog even met je samen willen lopen; het laatste eindje op het laatste pad.

(Gerard Haverkort)

Het is een mooi bruggetje naar Riek Martens die daar als coördinator en werver van vrijwilligers graag op inhaakt. Ze geeft aan te willen groeien naar een vrijwilligersbestand met dertig tot 35 namen. “En als we straks in het nieuwe gebouw zitten, dan zou het heel mooi zijn als we over zo’n vijftig mensen kunnen beschikken.” Als coördinator is ze deels betaalde kracht, maar je kunt Riek – samen met haar collega’s van de zorg aan huis – gerust uitroepen tot topvrijwilliger. Want, ze is wel 24 uur per dag bereikbaar. En daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen doordeweekse dagen, het weekend en feestdagen. “Mijn hart ligt bij de terminale zorg. Mooi dat je iets kunt betekenen voor mensen die op hun

16

kwetsbaarst zijn”, legt ze uit. “Tja, mijn man vraagt ook wel eens of ik denk dat ik op tijd thuis ben, maar eigenlijk weet hij het antwoord al… Ze geeft leiding aan het team van vrijwilligers, is aanspreekpunt voor het bestuur en is de spil in het overleg met zorgverleners. “Laten we voorop stellen dat de professionals altijd verantwoordelijk zijn voor de zorg. Dat gaan wij niet overnemen. Wij ondersteunen en begeleiden.” Dat is het verhaal dat zij en voorzitter Jos Elshof regelmatig uitdragen. “Het is niet de bedoeling dat we een verlengstuk zijn van een zorginstelling. Wat het Hospice zo uniek maakt is de huiselijke sfeer”, aldus het duo dat momenteel natuurlijk razend druk is met de aanstaande nieuwbouw. Het nieuwe gebouw wordt niet te groot, maar gaat toch zeker ruimte bieden aan vier gasten. “Het Hospice is niet alleen van Raalte. We hebben altijd een verbinding gemaakt naar de buurtdorpen. Zelfs in ons bestuur en het comité van aanbeveling.” Om het regionale karakter te benadrukken, is het slotwoord – geheel terecht – voor Loeke en Alie Vlaskamp uit Wijhe. Op 8 februari overleed de moeder van Loeke in het Hospice. Ondanks het verdriet kijken ze met een goed gevoel terug op de tijd dat ze regelmatig op bezoek kwamen bij (schoon)moeder. “Ze is er relatief lang verbleven en in die tijd bouw je echt een band op met de vrijwilligers. Voordat we er mee in aanraking kwamen, hadden we geen idee wat het Hospice inhoudt, maar de eerste indruk was meteen goed. Het was voor ma en voor ons een prettig idee dat ze nooit alleen was. Dat heeft iedereen rust gegeven.” Het echtpaar kan het ruim zes maanden later amper bevatten dat vrijwilligers een deel van hun Kerst met familie opofferen om zoals ze het zelf omschrijven bij een wildvreemde vrouw aan het bed te staan. “Ze doen echt alles om het je naar de zin te maken. Moeder had ineens zin in zoute haring. Dan gaat er dus gewoon iemand naar de markt om een visje te halen. Ook het feit dat je de kamer met je eigen spullen kunt inrichten, is bijzonder. Het geeft je het gevoel dat je nog altijd de regie in handen hebt. Een betere instelling als deze bestaat er gewoon niet!” µ

25

PARTICIPEREN

“We gebruiken de zakdoek hier niet alleen om de tranen van het huilen op te vangen.” WIL VAN DE VONDERVOORT , VRIJWILLIGER HOSPICE RAALTE

26



16

ontwerp, aanleg en onderhoud van tuinen voor bedrijven en particulieren

Het is nooit te laat voor

Intradent

Van den Berg Groen • Raalte • 06 521 52 996 • www.vandenberggroen.nl

WA A R I S D I C K ?

TIP VAN DICK: ‘Onderweg bij één van de zuidelijkste bruggen van de Sallandse Wandelvierdaagse’

Een leuke attentie voor iedereen die het hem persoonlijk komt vertellen in zijn winkel aan de L.J. Costerstraat 45 in Heino.

Tandtechnisch Laboratorium Intradent Spitsstraat 27 Raalte | Dorpsstraat 2 Heeten dr. A.C. van Raaltestraat 2a Ommen www. intradent.nl

T EN F RECLAME

bestel dit moois op onze ver nieuwde website

W W W. T E N F. N L

W I J W I L L E N U G R A A G W I J Z E N O P O N D E R S TA A N D E T I P

Het 25ste HOFtheaterseizoen is begonnen!

Bent u ook zo ondersteboven van het programma?

Bestel op HOFinSalland.nl

27


VOOR AL UW STRAATWERK AGRARISCH

BEDRIJVEN

OVERHEID

PARTICULIEREN

STAATSLOTEN LOTTO KRASLOTEN TABAK WENSKAARTEN CADEAUBONNEN SNOEPGOED ELEKTRONISCH ROKEN

Winnen doe je bij www.koopmaninfra.nl

RWL14-Koopman1.indd 2

Canadastraat 16 | 8141 AC Heino | Tel. 0572 391670 | www.smulbaai.nl

13-03-14 21:32

Op zoek naar een nieuwe keuken? Kom eens bij ons! Keukenland Wijhe 8131 TG Wijhe [email protected]

Wengelerafweg 6 0570 - 52 20 32 www.keukenland.nl

29

30

roalter wind 14


2

2

ZILVER MET EEN GOUDEN RANDJE

2

Woensdag 26 februari stonden op een volgepakt Marktplein in Raalte drie mannen op een podium. Een was geboren Raaltenaar maar woonde er niet meer. Een had alleen de middelbare school in Raalte gedaan. De derde woonde er nu. Eén ding hadden ze gemeen: een zilveren medaille. Behaald op de Olympische Spelen. In deze serie voor de Roalter Wind blikken we terug. Zilveren medailles met een nare bijsmaak of zilveren medailles met een gouden glans…?

TEKST: KARIN DE GRAAFF / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER

zilver achter het ijzeren gordijn DE ALLEREERSTE ROALTER OLYMPISCHE MEDAILLE

zijn. Tijdens het interview zie ik ook een bijzonder hartelijke man, die erop staat een eitje voor me te bakken. Hij presenteert bosbessen uit eigen tuin. “Is goed voor je!” Vertelt vol enthousiasme en hangt spontaan zijn zilveren medaille om mijn nek.

Terugkijken met Gerard Nijboer(1955) naar de Olympische Spelen van 1980 in Moskou doet je automatisch in compleet andere tijden belanden. Koude oorlog, wapenwedloop, maar ook jaren waarin hardlopen nog niet zo populair was als nu. Waar tegenwoordig het Sallands Crosscircuit jaarlijks meer lopers verwelkomt, was een hardloper langs de weg destijds een zeldzaamheid. Laat staan een marathonloper… “Op de mavo was ik een houten Klaas”, vertelt Gerard. ,,Altijd laatste bij de cross. Het gaat bij lange afstand echter niet om talent, maar meer om het koppie.” Hij groeit op in Doetinchem. Daarna verhuist het gezin Nijboer naar Raalte waar Gerard de middelbare school doet. Hij voetbalt bij Rohda Raalte. Op een bepaald moment komt er een vervanger voor zijn trainer: gymdocent Henny Velthof. Die schrikt van de slechte conditie van de jongens en verhoogt het aantal trainingen van één naar twee keer per week. “De zweep erover. Je moest alles doen of je wilde of niet!” Gerard raakt bevriend met klasgenoot Tom Ogink. “Hij was wel een sportman en zei: ‘Je moet wat meer lopen.’ Hij daagde me uit om samen te trainen. Dankzij mij is hij weer gaan voetballen. Tom is trouwens nog steeds een vriend.” Een paar maanden later wordt Gerard 7e tijdens de cross op school. Het jaar erop wordt hij kampioen. “Dat doet wat met zo’n jongetje, hoor!” Als 17-jarige gaat hij de

Mager

verpleging in. De Franciscushof. Compleet met weekenddiensten. “Ik kon niet meer voetballen en ging hardlopen.” De eerste wedstrijd die hij loopt is de 5 km bij de Midwintercross in Heeten. Hij wint. Het staat maandag in de krant. Zijn moeder weet van niets, vraagt of die Nijboer soms familie is… “Tja, ik sport voor mezelf. Dat is vandaag moeilijker. Ik adviseer huidige sporters: presteer en presenteer. Doe iets voor andere mensen, laat je ambitie weten en deel het. En geniet van wat je haalt!” In zijn tijd worden sporters gewaardeerd om hun bescheidenheid. Als je hoog van de toren blaast en mislukt, word je meteen neergesabeld. Gerard zegt introvert te

Terug naar 1980. De Spelen in communistisch Moskou. In april haalt Gerard tijdens de Amsterdamse Marathon de Olympische limiet met 2:09:01. Een Europees record. Helaas gaat het vlak voor de Spelen niet zo goed met Gerard. “Ik woog 68 kilo voor de start. Voor Amsterdam was dat 73 kilo. Ik was voor een wedstrijd naar Guatamala geweest, had daar een virus opgelopen waarvan ik maar niet herstelde.” Gerard is zo mager dat hij niet meer in de spiegel durft te kijken. Bovendien heeft 1980 een natte zomer waardoor zijn trainingen beroerd gaan. Toch vertrekt hij naar Moskou. “Je haalt die limiet, dan wil je ernaartoe. Maar mijn verwachtingen waren niet hooggespannen. Die van het buitenland wel. Ik stond eerste op de wereldranglijst, had een favorietenrol. Zo voelde ik me niet.” Voor de wedstrijd loopt hij leeg. Weg kans, schiet er door zijn hoofd. Hij begint de 42,195 km in de derde groep. Op een bepaald moment komt Karel Lismont naast hem lopen. “Een Belg. ‘Allee’, zei die, ‘als ge wat wil, dan mot ge dat nu doen.’ Hij herkende me, ik vond het een compliment.” Ω

31

32


Samen lopen ze naar de tweede groep. Met nog wat mensen bereiken ze de eerste groep. Gerard krijgt een goed gevoel. “Dan kijk ik om me heen: ik ben ineens alleen. In de verte is een stipje: Gomez, een Mexicaan. Daar schrok ik van. Een te groot gat.” Hij laat zich terugzakken. Gomez krijgt het moeilijk en wordt ingehaald. Op het 30 km punt zet Gerard aan. Hij wil een wig slaan. DDR-loper Waldemar Cierpinski, Olympisch goud in Montreal 1976, is verward en zal later zeggen: ‘Hoe kan het dat iemand mijn tactiek kent?’ Hij wil namelijk ook op die 30 km versnellen. Cierpinski kan het overnemen, zet nog iets aan en gaat Gerard voorbij. Het gat wordt 15 à 20 seconden. Gerard ziet hoe Cierpinski voor hem bij een drinkstop al het water van tafel veegt. “Mijn eerste reactie was: moet dat nu? Maar meteen dacht ik: ja, slim dat je dat doet, ook een manier. Zelf zou ik zoiets nooit doen, ik hou me aan de spelregels. Maar ik snap dat je soms gepiepeld wordt.”

De ware amateur Er gebeurt blijkbaar van alles tijdens zo’n marathon. Gerard krijgt het even later nog

moeilijk als twee Russen langszij komen. De 40 km drinkpost komt in zicht. “Ik gaf aan dat ik erheen wilde en zie dat zij ook willen pakken. Dus doe ik het zelf, op het laatste moment, toch niet.” De Russen zijn gezien. “Soms moet je slim zijn en iets proberen.” Zijn moeder, die in een voorverhaal in het Sallands Dagblad heeft gezegd dat ‘Gerard die Russen in Moskou voor moet blijven’ kan tevreden zijn. Cierpinski, vlak voor hem, wint uiteindelijk

16

goud. “Ik weet zeker dat, als er geen gat was, hij toch de eindsprint had gewonnen. Het was dan wèl spannender geweest.” NOS-commentator Ben de Graaf noemt Nijboer ‘de ware amateur’ en de Oost-Duitser snerend ‘de staatsamateur’. “In Nederland had je officials die toezagen dat je geen envelopjes met geld aannam. Anders mocht je niet naar de Spelen die immers voor amateursporters zijn. In de DDR kwamen atleten in dienst van het leger waar ze zich vervolgens nooit hoefden te melden. Zij kregen alles; medische begeleiding, hoogtestages.” Overigens zijn er in 1980 landen die de Spelen boycotten zoals de Verenigde Staten en Japan. “Er waren wel Amerikaanse concurrenten maar zij liepen nooit goed in Europa. Japan, echt marathonland in die tijd, had ik hoger aangeslagen.” Afrikaanse landen lopen trouwens wel mee.

Etentje van de Bagatelle Na zijn zilveren prestatie is het tijd voor de pers. Van de sluitingsceremonie, in de na-uren van de marathon, krijgt Gerard niets mee. Ook de openingsceremonie is langs hem heengegaan. “Daar kwam ik

33

Z I LV E R M E T E E N G O U D E N R A N D J E

ook niet voor. Olympische Spelen moeten sober zijn, vind ik. Bij optimaal sportklimaat hoort geen Holland House. Een feestje na afloop mag best, maar voor mij was Moskou een perfect voorbeeld van hoe het moet: rust, goed eten, trainen.” Terug in Nederland geen ontvangst bij de koningin zoals heden gebruikelijk is. Wel een telegram van Prins Bernhard. Ook komt Gerard breeduit in de kranten. Er volgt een huldiging in Raalte. “Heel veel volk op de been, prachtig! Ik kreeg een knots van een horloge van burgemeester Zuidwijk. Digitaal, heel modern en kostbaar toen. De Reviusstraat, waar ik woonde, was versierd. Er was een straatbarbecue en de Bagatelle trakteerde mij en mijn vriendin op een etentje.” Hij geniet volop. “Ik was trots. Van binnen.” Dat is hij ook als hij in Griekenland twee jaar erna Europees kampioen wordt. Die marathon vindt plaats in Marathonas. Bijna heilige grond voor de lopers. “Een stel kansrijke Italiaanse lopers verscheen in een grote camper. Ze zagen dat ik er al was, toonden respect voor mijn goede voorbereiding. Eén kwam een praatje maken, vroeg of ik het parcours al verkend had. ‘Zeker’,

antwoordde ik, ‘ik ken het op mijn duimpje. Ik was hier een jaar terug ook al.’ Hij trok wit weg. ‘Jou heb ik!’ dacht ik. Sport is ook een psychologisch spel. Ik zie nu veel lieve sporters. Je moet een bepaalde hardheid hebben.” En was er ook iets met een veter? “Net nieuw toen: synthetische veters. Gladder, ja. Nooit problemen mee gehad.” Tot dat kampioenschap. Toeschouwers en commentator zien Gerard in kansrijke positie naar zijn voet grijpen. Schrikken. “Ach, even strikken, klaar en door. In chaos functioneer ik goed. Ik heb toch een bepaalde koelheid van nature.” Lacht: “Vandaar dat ik zo vaak de Amsterdamse Marathon won, daar was het toen altijd chaotisch.”

Arbeid-rustbalans Tegenwoordig is de ‘Sportman van het Jaar 1982’ consultant bij de Atletiekunie. Verder heeft Gerard een eigen bedrijf waar hij zich bezighoudt met gezondheidsmanagement. Enthousiast vertelt hij over zijn project IRun2BFit! waarbij hij scholieren die niet van sport houden aan het bewegen krijgt en houdt. “Ze gaan nadenken over hun fitheid. Het project

bestaat uit drie punten –Fysiek inspannen en doorzetten, –Arbeid-rust balans, over de invloed van slaap en hormonen en - Voeding-vocht balans met als extra het IRun2BFit menu, koken bij Jonnie Boer van de Librije. Bewegen is ons bestaan. Het is zo essentieel. Fietsen, hardlopen. Vooral lopen past in deze hectische maatschappij. Het kost weinig tijd. Drie keer per week een half uurtje, dan heeft het effect. Keihard hoeft echt niet. Matig intensief, niet overdreven. Op jouw moment, in je pauze bijvoorbeeld. Dan bulk je van energie!” Hij begeleidde ooit een groep jongeren uit instellingen naar de 5 en 10 km bij de Marathon Rotterdam. “Hun begeleiders vertelden me dat met het lopen de onrust uit hun ogen verdween. Ze werden hanteerbaarder, meer ontspannen. Kijk naar al die hardloopevenementen. Hoeveel politiebegeleiding is daarbij nodig? Duizenden lopers en een paar verkeersregelaars. Bewegen zorgt dat je in balans komt.” µ

34



16

Uw expert in vloer-, raam- en wanddecoratie

Adficount voor mij een goede ondersteuning Het gaat goed met ons bedrijf. Zo goed dat we steeds meer personeel er bij aan moeten nemen. Dan blijkt een goede personeels- en salarisadministratie toch een uitkomst. Ik heb daarvoor Adficount ingeschakeld. Nu verzorg ik zelf een deel van de personeelsadministratie. De moeilijke dingen laat ik aan hen over. Ieder zijn werk zeg ik maar. het samenstellen van jaarrekeningen (van A tot Z)

Sfeervolle raamdecoratie

salarisadministratie en personeelsdiensten het opstellen van fiscale aangiften

Hét adres voor al uw tapijt, gordijnen, laminaat, vinyl, amdecoratie, behang en PVC vloeren

www.adficount.nl

Marktstraat 23 » 8102 CH Raalte » T (0572) 353 485 E [email protected] » I www.haarco.nl

Raalte-Heino T. 0572 360 090 [email protected]

RWL14-Haarco.indd 1

Stroom... levensader voor ieder evenement! Zompstraat 12a • 8102 HX Raalte tel: +31(0)572.351248 • www.thepowershop.nl

14-03-14 15:53


16


ONZE FEEST ZA AL IS UITGEBREID TOT 5652M 3 GEZELLIGHEID! BIJ ONS KUN JE DUS WEL EEN FEESTJE HOUDEN...

café d’olde wettering lierderholthuis geopend van dinsdag t/m zondag

roalterwind 2.pdf 31-5-2012 23:09:42

maatwerk zonder meerprijs hoge kwaliteit vrijblijvend digitale schets van uw idee

jIPPIEjIPPIE.nl

geboortekaartjes en kinderkamerkunst C

M

Y

CM

Landelijk gerenommeerde site... ... met uw vertrouwde drukker DDMC!

MY

CY

CMY

K

www.jippiejippie.nl

35

36


16

TEKST: KARIN DE GRAAFF / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER Tijdens de avonden is steevast de jager aanwezig die vertelt over de jacht. Ook bij het interview doet Jan Ooijman uit Wilp, geheel in het groen gekleed met ribbroek en wollen trui, dat graag en uitgebreid. Al was er aanvankelijk wat reserve. Over de jacht heersen immers vooroordelen. Hijzelf is een bescheiden, nuchtere man van het land. Op de foto hoeft hij niet zo nodig. Praten met Ooijman is een andere wereld instappen. Met eigen termen en gebruiken. De jacht werd hem met de paplepel ingegoten. “Mijn grootvader kocht een stuk grond, stichtte een boerderij. Op die grond ging hij jagen. Zijn zoon, mijn vader, nam hij mee. Die nam mij op zijn beurt mee wanneer hij ging jagen. Mijn broer had er niets mee. Zelf heb ik twee zonen en een dochter. Ik jaag met beide zonen.” Hij mocht als 6-jarige voor het eerst mee. Drijven met de hond. “Ik zorgde voor de hond, mijn vader had zijn handen vol.”

van keilers en zeugen JAN OOIJMAN SCHIET HET WILD VOOR RESTAURANT DE BAGATELLE

Meer dan 55 jaar aktes De 74-jarige stopte inmiddels met zijn gemengd boerenbedrijf, maar niet met de jacht. Dat zit in het bloed. Hij versleet al zo’n 55 jaar aktes. Het oog ziet nog prima, maar een vaste hand is belangrijker. Van de tien keer met kogel mist hij nu hooguit één keer. Zijn zoon schiet nog beter. “Die tijd is voor mij geweest.” Met hagelgeweer is de miskans groter. Jachtschieten is een vak apart. Een goede kleiduifschutter is niet per se goed in duiven schieten. “Hoe is de wind, het zicht? Kijk je tegen de zon in, van de zon af?” Hij jaagt alleen of samen met zijn zonen. Lachend: ,,Ik ben de baas. Als mijn zonen grofwild zien, vragen ze altijd: schieten of niet? Een zeug mag je bijvoorbeeld niet schieten als er biggen bijlopen. Maar als die nog te klein zijn, lopen ze er nog niet bij. Dan moet je naar de tepels kijken. Een ree mag je tot een uur na zonsondergang schieten, ander wild maar tot een half uur. BOA’s letten daarop. Dat is goed. Het zicht moet bovendien goed zijn in het schemerdonker. Je moet het wild kunnen ‘aanspreken’. Is het een keiler of zeug, een bok of geit, een hinde of hert?” Nevel is funest. Zo’n laag op de grond, daar kijkt de jager niet doorheen. Het weer bepaalt veel. ,,Na flinke

Een aantal jaren terug begon restaurant De Bagatelle met de Wildavonden. Samen sfeervol genieten van diverse wildgerechten die in buffetvorm geserveerd worden. Het was meteen een succes. Onvermijdelijke vraag: schiet de jager wat de kok vraagt? Of maakt de kok wat de jager aanlevert?

regen loopt een ree het bos uit. Die heeft een hekel aan de drup. Als het stormt? Wanneer de wind jaagt, dan jaagt de jager niet. Het wild voelt zich veilig tussen al dat gekraak.”

Dagen alleen in een hoogzitter Van het voorjaar tot eind juni schiet Ooijman kraaien. Dit om weidevogellegsels te beveiligen. Zo maken eieren en kuikens kans. Hard nodig om de terugloop van weidevogels een halt toe te roepen. “Ook de vos houden we om die reden kort.” Het

hele jaar rond doet hij aan ganzenbestrijding. Alleen grauwe ganzen, daar barst het van. “Ik schiet niet met hagel, maar met de kogel. Dan is het raak. Of niet. Met hagel vliegen er een heleboel ziek weg. Dat merk ik als ik ze zelf klaarmaak. Onder de vleugels kom ik hagel tegen van andere jagers.” Zomers gaat het om eend en duif. “Die vreten samen met ganzen veel graan op.” Op zijn land op de Wilpse klei schiet hij kleinwild. Voor grootwild is er een stuk op de Veluwe. In een grote hoogzitter zit hij dan dagen, avonden en

W I L D AV O N D E N B I J D E B A G AT E L L E : Z AT E R D A G

1

O K T O B E R E N Z AT E R D A G

8, 15

EN

22

NOVEMBER

Groot, de jas eraf. De kok is tevreden over de kwaliteit die ‘zijn’ jager levert. “Alles wat Jan heeft, is echt vele malen lekkerder. Hier zit niemand tussen, echt heel mooi.” Van tevoren spreken de twee af wat De Groot qua wild wil afnemen in een jaar. In principe maakt de kok wat de jager aanlevert. Wild vereist wel flexibiliteit. De Groot: “Het is voorgekomen dat ik wat langer moest wachten tot ik hert op de kaart kon zetten. Als het er niet is, wacht ik ermee. Het leuke van Jan is dat hij ons op de hoogte houdt wanneer hij wat schiet.” Met de aanvoer voor de Wildavonden komt het trouwens altijd goed, verzekert De Groot. “Dan is het wildseizoen open.” Hij werkt er graag mee. “Mooi om met zulke grote stukken te werken. Je gebruikt het hele beestje. Het leukste vind ik de voorbereiding voor de Wildavonden. Stoven, roken, lang garen.” Alvast een

tipje van de wildsluier? “Het menu is elk jaar anders, maar gasten kunnen hert, duif en zwijn verwachten. Wildzwijnpastrami bijvoorbeeld, met salade van bataat (zoete aardappel) en stoofpeersiroop.” nachten alleen. “Die staat op palen, zo’n 4 meter van de grond. En dan wachten. Tijd en geduld hebben. Ik zie van alles, ken alle kleine vogeltjes. Niet in slaap vallen. Eerder had ik een oude teckel. Als ik moe was, lag ik op de bank met de hond op mijn buik. Als er dan een zwijn kwam, ging hij brommen. Zacht, want het gehoor van een varken is goed. Net als van het hert. Over mijn waxjas draag ik daarom een trui. Tegen het schuren.” Hij is dagelijks met de jacht bezig. Ook na 31 januari, als de meeste jacht gesloten is.

Dan is Ooijman druk met het beheer van zijn gronden. ,,Ik weet wat er loopt, maar je moet het geregeld in de peiling houden vanwege mee-eters.” Stropers…

Vaste leverancier Voor de Bagatelle is Ooijman al jarenlang vaste wildleverancier. “Ze kunnen het hier magnifiek klaarmaken.” Volgens Ooijman is het belangrijkste dat wild de tijd krijgt om goed te besterven in de koelcel. Hij levert eend en duif in de veren. Bij grootwild gaat, op verzoek van chefkok Chiel de

Chefkok Chiel de Groot nodigt u van harte uit op de Wildavonden bij De Bagatelle. Zaterdag 18 oktober en 1, 8, 15 en 22 november. “De ervaring van de laatste jaren leert ons dat reserveren wenselijk is. De belangstelling is groot.” µ Restaurant De Bagatelle Nijverdalseweg 10, 8106 AC Marienheem 0572 358 484 www.bagatelle.nl

37

38

H A R T E L I J K A A N B E V O L E N D O O R R O A LT E R W I N D


16


16

39


Sterk in containers

Zelf aan de slag in huis en/of tuin, maar u wilt niet elk uur van de dag tegen de rommel aankijken? Kom dan eens langs bij het bedrijf dat een lange geschiedenis kent in de inzameling en verwerking van afval. Hoogeboom Raalte heeft voor elke klus de juiste container in huis, van 2m3 tot 40m3. Profiteer van de echte Hoogeboom service, want wij brengen en halen de containers en regelen ook de verwerking van uw afval. Met Hoogeboom Raalte weet u zeker dat u ruimte krijgt...

Aannemen van werk, recycling en verhuur www.hoogeboom-raalte.nl Tel: 0572-352250 Sterk in uitvoering

ELEKTRO COMMUNICATIE

BEVEILIGING

Laat uw woning professioneel beveiligen! · Beveilig personen die u dierbaar zijn ijn · Draadloos · Modern design · Makkelijk uitbreidbaar

NU

999,(i (inc ncl BT BTW + mo mont ntag age) e)

DE HEEREN MA NNE NM O D E - H E R E NS T R A AT 6 8102 CP RAALT E - D E H E E R E NM A NNE NM O D E . N L

Stationsstraat 40 Raalte

0572 352511

www.beekmanelektro.nl

40


16

TEKST EN TEKENING: TEUN DE HAAN

Voetbal of misdienaar In die tijd strekten de weilanden zich nog oneindig uit van achter onze tuin in Raalte tot aan Amerika. 1952. Ik was acht jaar oud en wist zeker dat ik wilde trouwen met Sylvia van de buren. Jammer genoeg was zij protestants. Toch had ze mooie knieën, lang ravenzwart haar en kuiltjes in haar frisse wangen. De keuze van de juiste kerk was het enige obstakel in deze kwestie. Wel wist ik dat mijn vader het goed vond. Hij had moeten glimlachen toen ik het hem durfde te vertellen, terwijl hij bezig was met het inkuilen van de winterwortels. Hoewel ik de Latijnse voetgebeden van de misliturgie al aan het oefenen was, wist ik nog altijd niet of ik wel echt misdienaar wilde worden. Ik stond achter ons kippenhok geleund tegen de stam van de sterappelboom en raakte in hevige twijfel. Zou ik mij wijden aan God? Of zou ik bij de voetbal gaan, net als mijn broer. Die genoot toen al enige faam als keeper bij de aspiranten van Rohda. Voetbal bracht je het immense voordeel, dat je elke zaterdagmiddag een smoes had om niet te hoeven te helpen bij het uitzoeken van de flessen met statiegeld. Want dat was rotwerk. Anderzijds was je als misdienaar toevallig wél een door God geroepene. Nadeel daarvan was weer, dat

je jezelf moest opofferen voor het gehate zaterdagmiddagwerk. Weer of geen weer. Dus overlegde ik achter ons kippenhok met God en vroeg geoefend: “Ad Dejoem, kwie leetifikat joeventoetem mejam?” God sprak in die dagen namelijk nog Latijn. “Vere dignum et justus est”, antwoordde hij vlot van de kist, maar zover was ik nog niet gekomen. Ik liep van het kippenhok in de tuin naar mijn vader om raad. Hij was in het pakhuis, waar hij suiker stond af te wegen. Zwijgend en met routinematige precisie mikte hij met een koperen schep in één beweging de builen vol tot precies 500 gram op een Berkel weegschaal. “Moet ik bij de misdienaars? Want God had het er met me over achter het kippenhok, waar het brandhout ligt en ook een winterkoninkje met negen eieren”. Hij glimlachte, maar gaf geen antwoord. Daarna liep ik door de gang naar mijn moeder in de keuken. Ze deed de afwas en sopte met kopjes en borden. Omdat ik voelde dat de kachel veel te heet was, draaide ik het klepje van de luchttoevoer dicht. “Mama, hoe worden kinderen geboren? Want meneer op school zei dat zoiets gaat met een stralend witte engel die het kindje door het open raam aan de mensen geeft.

’s Nachts, als iedereen slaapt”. Ik stond aan de eindeloze keukentafel. Aan de andere kant draaide mijn moeder zich om en leunde met haar handen op het tafelblad. Ze keek mij aan met een blik waarin ernst was af te lezen. “Een vrouwe drag het kind negen moand onder het harte. Dan kumpe d’r vanzelf uut. Net as bie een koe”. In verwarring ging ik naar bed. Woedend sloeg ik op het lubberende behang om de muizen stil te krijgen. Ik keek mijn schatten na, die ik in het nachtkastje verborgen hield en trok een kussen over mijn hoofd. Slapen kon ik niet, want God bleef al maar tegen mij praten. De avond verstomde in lawaai. De muizen waren weer terug achter het behang. Toen stond ik op uit het bed. Ik klom over mijn broers die naast mij sliepen. Ik voelde mijn blote voeten op het koude slaapkamerzeil. Op de tast vond ik de koperen handgreep, waarvan ik wist dat hij zou gaan knarsen. Ik opende behoedzaam de deur en zag de lange gang met de kokosmat, die naar de achterdeur leidde. Buiten liep ik rechtstreeks naar de oude lindeboom. Achter zijn dikke stam stond God verscholen. Hij sprak: “Antonius! Wordt het de voetbal

41

V E R H A L E N VA N T E U N

of gaat gij liever bij de misdienaars?” Ik kreunde radeloos en dacht aan het winterkoninkje, dat te broeden zat op haar negen eitjes. “Heer, ik weet het niet”, stamelde ik met dikke tranen in mijn stem, “meja maksima koelpa”. Dat aanvaardde hij met instemmend geknik, maar daarmee was het probleem niet opgelost. In mijn verwarde gedachten zag ik het mandje van Moses drijven in de Raalter waterleiding, die grensde aan onze grote tuin. Ik zag Job bedelen op de mestvaalt

van buurman Meriens van de Beume. En mezelf, in toog en superplie, druk bezig met flessen sorteren. Langzaamaan begon het te schemeren, zodat de contouren van het kippenhok en de sterappel in de tuin vaag zichtbaar werden. De zon kwam waterig op en scheen aan zichzelf te twijfelen. Daar landde opeens een kwikstaart uit de onderste takkenbrij van de linde op de grond. Het grappige vogeltje was helemaal niet schuw. Misschien kwam het omdat het nog zo vroeg was. Het keek me

van dichtbij aan met deftig opgetrokken wenkbrauwen. Zijn lange staart kwikte rusteloos op en neer. Eerst schoof ik behoedzaam achteruit. Daarna vloog ik naar de keuken. Ik greep de zoutpot van het schap en sloop op de topjes van mijn tenen terug. Haastig probeerde ik op de staart een handje zout te strooien. Want mijn vader had me verteld wat er zou gebeuren bij een vogel als je daarin slaagde. Hij zou dan opeens stokstijf veranderen in een zoutpilaar, net als Loth in Sodom en Gomorra. Je kon hem dan zómaar pakken. Rennend achter de kwikstaart aan struikelde ik bij de lindeboom over een uitgestoken voet en smakte voorover op de grond. God tilde mij op met zijn sterke hand en vroeg dreigend: “Misdienaar of voetbal?” Uitgeput zeeg ik neer tegen de schors van de oude boom. Ik perste het er eindelijk uit. “Misdienaar”. Daarop lachte God heimelijk en trok zich, in wolken van wierook gehuld, terug naar het duistere land achter de IJssel.

42



16

BORRELT HET AL?

€ 7,50 per persoon per uur

BORRELEN DOE JE BIJ ZWAKENBERG

Dagelijks vanaf 16.00 uur gezellig met je vrienden of collega’s na het werk wat borrelen en bijkletsen. Wij serveren kleine gerechten en hapjes uit onze keuken en drankjes (bier, fris en wijn) voor € 7,50 p.p. per uur. Bar & Brasserie Zwakenberg [email protected] tel: 0572 - 355 500 www.zwakenberg-raalte.nl Dit arrangement geldt voor minimaal twee uur, graag vooraf reserveren. roalterwind 2.pdf 31-5-2012 23:09:42

RWL14-Zwakenberg half.indd 1

14-03-14 15:27

maatwerk zonder meerprijs hoge kwaliteit vrijblijvend digitale schets van uw idee

jIPPIEjIPPIE.nl

geboortekaartjes en kinderkamerkunst C

M

Y

CM

Landelijk gerenommeerde site... ... met uw vertrouwde drukker DDMC!

MY

CY

CMY

K

www.jippiejippie.nl

43

BEELDENSTORM

De bescheiden Roy Morrenhof besloot na de vorige reportage waarin zijn auto's een fraaie hoofdrol speelden ons een iets kleinere Toyota ter beschikking te stellen. Ook deze hebben wij een bescheiden rol in deze reportage weten te geven. UW KUNSTKENNERS: TEUN DE HAAN EN BART VAN DER MARK – FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER

SALLANDSE BEELDENSTORM kunstkiek'n in Roalte Ik houd van kunst. Ik kies graag met zorg uit wat er boven mijn bank hangt en als een kunstwerk me niet zint komt het mijn huis niet in. Maar wat als je niet van kunst houdt maar wel plek hebt boven je bank. Niets ophangen kan, maar dan moet je wel van kale muren houden. Of leuk behang. Het kan ook zijn dat het je niets uitmaakt. Dat je een schilderij hebt gekregen van een kennis die jou eigenlijk niet goed genoeg kent, toch maar gewoon ophangt. Anders hangt er helemaal niets en je wilt de gulle gever niet voor het hoofd stoten.

Het schilderij hangt er, maar als een collega aan je vraagt wat er op staat moet je hem het antwoord schuldig blijven. Er zijn kunstliefhebbers die daar heel gewichtig over doen. Die hebben dan dat ene schilderij van die schilder waar ze dan af en toe mee uit eten gaan in Amsterdam na een bezoek aan zijn atelier. Dat vertellen ze dan aan iedereen en soms ook wel vaker of iets te vaak. Daar ontlenen ze status aan. Het is net zoiets als een boekenkast vol ongelezen literatuur om de schijn van wijsheid op te houden. Image is everything. Teun en ik gingen voor deze editie van de

Roalter Wind naar een heuse ‘vernissage’. De presentatie van een bijzonder kunstwerk tussen Heino en Lierderholthuis. Niet door de bewoners zelf uitgekozen, maar blijkbaar wel omarmd en niet het soort kunstwerk dat onzichtbaar boven je bank hangt. Ook gingen we op de koffie bij Bets Bouwhuis in Broekland, want ook daar vonden ze dat er een kunstwerk moest komen. Bets doet verslag van een zeldzaam glad verlopen traject van overleg, draagvlak en realisatie. Misschien een beetje saai, maar een voorbeeld van hoe het dus ook kan.

44


16

45

BEELDENSTORM

onsallandse uitbundigheid Kilometers fietste Linda Nieuwstad door het Sallandse land. Ze trotseerde wind en regen en leerde de Sallanders kennen op een manier die op z’n minst opmerkelijk genoemd kan worden. Daar waar menig import-Sallander zich na jaren nog altijd een ‘allochtoon’ voelt, zat Linda na een paar fietstochtjes al aan de krentewegge bij de familie Snel. Linda had een interessante missie. Ze was op zoek naar een plek voor een kunstwerk. De 40-jarige kunstenares uit Utrecht die heel Nederland vol zet met bosjes bloemen ter grootte van een ééngezinswoning kreeg de opdracht van het Kunstenlab dat in opdracht van de IJsselacademie vijftien kunstwerken in Overijssel mag plaatsen in het kader van de Canon van Overijssel. Ergens in Raalte zocht zij een aanleiding haar kunstzinnige punt te maken. Samen met een kunstcommissie uit Raalte, de gemeente, de historische kring en een cultuurmakelaar werd bepaald dat op de plek waar ooit de havezate de Bredenhorst stond

en ridders af en aan reden het kunstwerk geplaatst zou worden. Dat het een bloemstuk zou worden was eigenlijk bij de keuze van de kunstenaar al bepaald. Om het kunstwerk nog meer aarde te geven werd in de opdracht meegegeven dat de te gebruiken kleuren uit de streek gehaald moesten worden en een historische inslag moesten hebben. Dat maakte ook de keuze voor Linda weer verdedigbaar. Haar bloemstukken verwijzen vaak naar stillevens uit de 17de en 18de eeuw. Linda maakte gebruik van de kleuren die gevoerd werden door 7 verschillende landgoederen uit de omgeving en voegde een lokaal plantje aan haar boeket toe. Haar onderzoek naar dat plantje ontmaskerde de herkomst van de naam van het landgoed 't Rozendael. Ze verheugde zich natuurlijk op een prachtige roos, maar ontdekte dat 't Rozendael een verbastering was van ’t Russendael dat verwijst naar russepit, een onooglijk onkruid dat in niets op een welig tierende rozenstruik lijkt.Ω

46


Maar wat vond de eigenaar van het uitverkoren stuk grond er van dat deze westerlinge een bloemetje op zijn gazon wilde prikken? Ze presenteerde haar plan aan de baron, die direct enthousiast was waarna er bij de familie Snel aan de Molenweg een maquette gepresenteerd werd. Ook daar viel het plan in goede aarde en dus verrees op de grondvesten van havezate de Bredenhorst langs de Molenweg een fleurig uit vrachtwagenzeil opgetrokken bos bloemen. Roy Beltman die vanuit zijn keuken de komende tien jaar tegen dit kunstwerk kan gaan uitzien, heeft niet veel op met kunst, maar vindt dit wel aardig hoewel hij vindt dat het vanaf de andere kant meer een boeket is dan vanaf zijn kant. Bij de presentatie van het kunstwerk loop ik een enthousiaste Gerard Beltman tegen het lijf. Zijn vrouw, Marian, gaat er ieder seizoen een fotootje van maken. “Leuk als het straks sneeuwt,” verheugt ze zich op de winterfoto van dit winterharde boeket. Ook een andere Gerard Beltman (hoeveel zijn er eigenlijk?) deelt in het enthousiasme van de familie. Teun en ik zijn blij met dit kunstwerk! We hopen wel dat het de komende herfststormen gaat overleven en vinden de overdreven fleurigheid wat carnavalesk, waardoor het lijkt of het een zeer tijdelijke artistieke uitspatting betreft. Het Kunstenlab overweegt een bordje met uitleg over het kunstwerk te plaatsen, hetgeen Teun en ik natuurlijk afraden. We vinden sowieso al dat het kunstwerk bijna bezwijkt onder het verhaal dat er achter zit. Het is leuker onderweg overweldigd te worden en met het waarom van dit kunstwerk zelf verder te worstelen.

16

Kunstredacteur Van der Mark tijdens de feestelijke vernissage.

Voor ieder kunstwerk uit de serie voor de canon van Overijssel schreef Koos Geerds een gedicht. Op het winderige talud langs de Molenweg tussen Heino en Lierderholthuis stak hij met onderstaand gedicht de loftrompet over het kunstwerk van Linda Nieuwstad. KLEUREN VAN OVERIJSSEL

overijssel jij tuin van nederland hoe verwart ons jouw coloriet jij opent bloem voor bloem na de allereerste lenteregens jouw banier is een waaier van stillevens op panelen jouw heraldiek volgt de lichtbreking op luiken naast ramen zon en maan verlaten de grachten in de verwaande steden en haasten zich verlangend naar jouw betoverend vaandel met de gloedvolle kracht van hun intense strelingen schaapskooien graanmolens havezaten

gehuchten kastelen brinkdorpen boerderijen weilanden aardappelakkers havervelden stuifzanden beekdalhellingen rivierduinen heidegronden eikenhakhoutwallen langs uitgeholde wegen zijn de dragers van jouw uitdagende palet en de aarde zelf bedacht een plek voor haar boeket

47

BEELDENSTORM

Teun de Haan bewondert een staaltje authentieke kunstnijverheid. “Lekker robuust laswerk”, constateert Teun van tien meter afstand als we het pleintje in Broekland oprijden. Het is duidelijk: de sokkel is niet door de plaatselijke bevolking in elkaar gemetseld, omdat daar geen geld meer voor was. Broekland heeft een kunstwerk dat helemaal alleen door de kunstenaar gemaakt is. Op een pleintje dat omzoomt wordt door senioren-appartementen en door lantaarnpalen met een katoengehaakt truitje schittert het resultaat van een jarenlang verlangen van de Broeklanders: Een kunstwerk enkel en alleen voor Broekland. Uit het robuust in elkaar gelaste onderstuk steekt een tiental minstens net zo robuust gelaste loodgrijze armen omhoog naar de Broeklandse hemel. Het zonnetje doet de gouden ingelegde tegeltjes licht glimmen. Het is vakwerk! Sterk van vorm en met overtuiging neergezet. Ik bedenk me dat het iets weg heeft van een oorlogsmonument. ‘Voor hen die vielen’, had niet misstaan op de sokkel, maar op de sokkel prijkt een andere tekst: ‘Waar iedereen zijn plekkie heeft, waar naoberschap meer is dan een plicht, waar veel gelachen wordt en soms gehuild, waar het goed toeven en thuiskomen is: Broekland’. Teun en ik kijken elkaar aan. Een tekst waarvoor Guus Meeuwis zijn hand niet zou omdraaien. De vorm van de tekst is grappig. Beperkt door het materiaal zie ik de kunstenaar met een lasapparaat zijn schoonste schrift aanwen-

den. De binnenkantjes van de letters vallen er uit, waardoor er op onregelmatige afstand van elkaar gaatjes ontstaan. De bewerkelijkheid van het laswerk maken dat het er uit ziet als het handschrift van een brugklasmeisje. Aandoenlijk wel. Niet gehinderd door enige typografische kennis staan er verder nog wat losse tegelwijsheden verspreid over de sokkel: ‘onomstotelijk met elkaar verbonden’, ‘saamhorigheid is elkaar de ruimte geven om prettig te leven’, ‘saamhorigheid is Broekland’ en ‘Jij omringd door grasland water akkers en bos mijn Broekland jij laat mij niet los’ Uit alles ademt een enorme manifestatiedrang die de noodzaak van dit kunstwerk alleen maar onderstreept. Het gepantserde staal gaat er voor zorgen dat nog vele generaties Broeklanders kunnen genieten van de wijsheden en lofzangen op de geboortegrond van hun voorouders. Een monument van onverzettelijkheid! Ω

48


Teun en ik besluiten de TOYOTA AYGO VAN MORRENHOF bijna geluidloos een paar straten verder voor het huis van Bets Bouwhuis te parkeren om haar eens aan de tand te voelen over de diepere betekenis en de keuze van dit kunstwerk voor Broekland. We staan nogal onverwacht voor haar deur en ze verontschuldigt zich direct voor haar voorkomen, waarop Teun en ik niets, maar dan ook niets aan te merken hebben. Zeker als ze enthousiast uit de doeken doet hoe Broekland aan haar kunstwerk is gekomen vergeten wij dat ze geen tijd heeft gehad om haar haren te kammen of haar lippen te stiften. In het huis dat vol hangt met prachtige werken van haar man vertelt ze over de langgekoesterde wens van de Broeklanders een eigen kunstwerk te hebben. “Ieder ander dorp in de gemeente had al een eigen kunstwerk, Broekland moest ook artistiek op de kaart gezet worden.” Die noodkreet ging naar de gemeente en Plaatselijk Belang en al snel had een commissie bestaande uit een representatieve afspiegeling van Broeklanders de beschikking over 17.500 euro. Jong, oud, kunstenaar, boer. De ‘Ark van Noach van Broekland’ zou zich gaan buigen over twaalf door de gemeente geselecteerde kunstenaars om uiteindelijk daadwerkelijk met drie van hen af te spreken in het Broeklander Kulturhus. Voor de finale beslissing werd de Kunstcommissie nog wat uitgebreid teneinde een breed draagvlak te creëren in de Broeklandse gemeenschap. De Utrechtse kunstenares Linda Verkaaik werd gevraagd een voorstel te doen voor het plein naast de kerk. Linda maakte een maquette van karton zodat de kunstcommissie rustig om het nieuw te bouwen kunstwerk kon lopen en fietsen. Linda werd gevraagd een kunstwerk te maken dat de typisch Broeklandse eigenschap-pen als ‘solidariteit’, ‘samenwerking’ en ‘gemeenschappelijk

hj

doorzettingsvermogen’ symboliseerde. Een zoektocht op het internet leert ons dat Broekland deze eigenschappen deelt met het Duitse Rees dat ook Linda's talent aanwendde voor een soortgelijk kunstwerk: Das Gefühl der Solidarität, der Vereinigung, Zusammenarbeit, gemeinsame Begeisterung, gemeinsam zu kämpfen, lässt Linda Verkaaik an eine Menschenmenge denken, an Jubel im Stadion. In diesem Moment gibt es eine Geste, gibt es eine Begeisterung, ein gemeinsames Ziel, dass die Menschen bindet. Es ist ein Bild, das ein Ausdruck der Zusammenarbeit, der Solidarität ist. De Broeklanders mogen terecht trots zijn op dit kunstwerk. Het staat er toch maar! Teun en ik begrijpen de euforie en de massale belangstelling bij de onthulling wel. Er werd meer dan alleen een kunstwerk onthuld. In juni 2008 rekende Broekland met de plaatsing ervan definitief af met haar Calimerogevoel. Broekland schreef geschiedenis en maakte zich net als de Egyptenaren onsterfelijk en we verheugen ons al op een opgraving die over drieduizend jaar de hyrogliefen van het eenentwintigste eeuwse Broekland zullen blootleggen. µ

Spannend!

Bets Bouwhuis, lid kunst-commissie Broekland: “Dit kunstwerk gaat over wat er aan ten grondslag ligt!”

Linda Verkaaik maakt voor het Duitse plaatsje Rees een kunstwerk dat sterke associaties oproept met dat van het Broeklander kunstwerk.

16

De route die naar de onthulling van het kunstwerk 'The Wave' van Linda Verkaaik leidde is dermate vloeiend verlopen dat het bijna saai is. Bets Bouwhuis doet enthousiast verslag van een slagvaardige werkgroep en degelijke communicatie naar de mede-Broeklanders en de gemeente. Gelukkig voor ons zat het venijn hem in de staart: Op de dag van de onthulling stond plotseling alles weer op losse schroeven. De welstandscommissie van de gemeente meende namelijk dat het kunstwerk helemaal niet geplaatst mocht worden op de plaats waar de fundering al gestort was. De gemeenteraad moest ingrijpen om het feestje alsnog doorgang te laten vinden.

Naar goed voorbeeld van de Egyptenaren prijkt op de zijkant van het kunstwerk de rijkdom van Broeklands omgeving.

VOOR HET L A ATSTE NIEUWS OVER ROALTER WIND:

SALL A ND CENTRAAL

Wij zijn nog druk bezig... ...maar 29 september is het zover!

Nieuwe Ford Mondeo

Nieuwe Ford Focus

Ford C-MAX Plug-in Hybride

Dan zijn wij verhuisd naar de Praamstraat 2. Met alle ruimte voor nieuwe Fordmodellen, de beste occasions en de vertrouwde service van Schulten Ford! T. 0572 - 354 200 of M. 06 - 53 777 578

www.autobedrijfschulten.nl

arnoud vertel nog eens... Alles wat je liever niet wilde weten over Raalte GLOSSY DIE NIET GLIMT!

Recommend Documents