Methodische Inspiratie

Methodische Inspiratie Woonbegeleiding voor mensen met ernstige en complexe problematieken: een haalbare kaart of onmogelijk?

De inspiratie komt vanuit zeer verschillende methodieken (eclectisch / cross-over). Bij elk van deze bronnen gaan we na hoe we deze kunnen integreren in functie van de individuele cliënt. We hanteren een integrale kijk, maar onze hoofdfocus hierbij blijft het realiseren en continueren van een aangepaste/haalbare wooncontext.

Housing First in New York en Discus Amsterdam 9

Housing First is een idee dat eerst werd toegepast in New York maar ook navolging kreeg in o.a. Utrecht. Het biedt een vorm van begeleid wonen waarbij een moeilijk plaatsbare doelgroep direct een woning krijgt aangeboden. Als voorwaarde wordt gesteld dat de cliënt ambulante woonbegeleiding en geldbeheer accepteert, op tijd de huur betaalt en geen overlast veroorzaakt. In tweede instantie worden cliënten begeleid en gemotiveerd om (aangepaste) vormen van hulpverlening (en of behandeling) te aanvaarden. Dit is echter geen verplichting. Belangrijker is dat cliënten vertrouwen in de maatschappij en zichzelf krijgen. De nadruk ligt op het herwinnen van de regie over de eigen leefsituatie.

9

Discus Amsterdam is een gezamenlijk initiatief van Jellinek, Mentrum (beide onderdeel van Arkin), woningcorporatie de Alliantie Amsterdam (sociale woningmaatschappij) en HVO-Querido. Het is een vernieuwend huisvestingsproject voor dak- en thuislozen met meervoudige problematiek op het gebied van psychiatrie, verslaving en/of somatiek. Het doel van Discus Amsterdam is het opheffen van dak- en thuisloosheid voor een tot nu toe moeilijk te reguleren doelgroep met meervoudige problematiek. De inspiratie hiervoor vormt de werkwijze van het project Pathways to Housing uit New York. Het team bestaat uit woonbegeleiders en sociaal psychiatrisch verpleegkundigen. Discus biedt cliënten in principe gedurende 7 x 24 uur woonbegeleiding. Voor werkzaamheden buiten de reguliere kantoortijden is een afspraak gemaakt met de GGD. Onder de noemer 'housing first' krijgen cliënten, op voorwaarde van inkomensbeheer, een eigen huis. De cliënt betaalt zelf de huur en verzorgt in principe zelf zijn of haar eigen huishouding.

Reguliere Woonbegeleiding

Binnen de CAW’s is er al een jarenlange ervaring met woonbegeleiding (het klassieke begeleid wonen, maar ook het recentere ‘preventieve woonbegeleiding’ waar men actief contact zoekt met een ‘probleemhuurder’). Het Lab bouwt hierop verder met de specifieke focus van de ‘moeilijkere doelgroepen’ en de nood aan methodische aanpassing/verbreding hieraan. Lab kan je dus zien als een bevruchtende spinoff voor de reguliere woonbegeleiding.

1 3

Aanklampende zorg

9 9 9 9 9 9

Bij: Mensen op straat, mensen die in de war zijn, teveel middelen (door elkaar) gebruiken, vervreemd van hun omgeving, geïsoleerd en eenzaam kunnen zijn en soms voor veel onmacht en/of overlast kunnen zorgen. Een vorm van vermaatschappelijkte zorg Actieve, ambulante zorg in plaats van passieve klinische zorg. De maatschappij eist minder overlast. Er moet (gespecialiseerde) zorg geboden worden aan mensen die er soms niet om vragen. Het gaat om het aannemen van een bepaalde houding: achter je cliënt aangaan, verleiden tot hulpverlening, actief in contacten met cliënt, hartelijkheid en warmte Het gaat ook om vaardigheden: timing, tactvol handelen, echtheid, mensen kunnen motiveren. Zorg voor meest kwetsbare groepen kan alleen maar goed zijn wanneer psychiatrische hulpverlening geheel geïntegreerd is in de maatschappelijke zorg, cfr. Het samenwerken in zorgcircuits. niet vertrekken van de noodzaak aan ‘motivatie’ bij de cliënt

Mobiel werken en Erop Af –methodiek

Ook deze methodiek stapt af van de hulpverlening aan het bureau: de cliënt wordt actief opgezocht. Men poogt een verbinding te leggen met deze persoon, een afstemming te zoeken qua tempo en netwerk, met behoud van verantwoordelijkheid bij de cliënt. Men wil de sociale professionals in de frontlinies van de samenleving zetten en daarin terug een rol van betekenis laten spelen. Ankerpunten bij Eropaf zijn: 9 9 9 9 9 9 9 9

herkenbaar aanwezig zijn (presentie) gebiedsgericht samenwerken activerend en gericht op ‘eigen kracht’ georiënteerd op de leefwereld van de mensen en hun omgeving anti-bureaucratisch niet institutioneel krachtig gemandateerd geruggensteund vanuit (lokale) politiek

Strenght-based case management

De SBCM benadrukt dat de begeleiding niet alleen gericht moet worden op het oplossen van problemen, maar ook en juist op het versterken van de krachten en talenten van mensen (empowerment). De aanpak is gericht op de eigen vermogens tot herstel van de cliënt en op het aanboren en gebruik maken van de informele hulpbronnen in de eigen omgeving. Het streven is cliënten directe controle over hun herstelproces te geven. Als een cliënt er geleidelijk in slaagt zelf problemen op te lossen draagt dit bij aan zelfrespect, groei, veerkracht, een actievere houding en een betere presentatie tegenover anderen. Aanname is, dat mensen hun problemen alleen kunnen oplossen binnen de sociale context waarin ze leven (Lindsey, 2000). De samenleving wordt niet beschouwd als een barrière, maar juist als een aangrijpingspunt voor het komen tot veranderingen. Inzet van de SBCM is het ontwikkelen van vaardigheden van cliënten en het vergroten van hun onafhankelijkheid. De cliënten bepalen – na gedegen uitwisseling met werkers - de doelstelling van de hulpverlening. Bij het opstellen van het begeleidingsplan vormen de wensen en behoeften van de cliënt het uitgangspunt. De case manager faciliteert, verleent diensten en coördineert. De werkrelatie tussen cliënt en case manager wordt van eminent belang geacht voor het welslagen van de begeleiding. De SBCM wordt zowel kort- als langdurend toegepast, in de natuurlijke omgeving van de cliënt of in een centrum voor geestelijke gezondheidszorg

Empowerment

Het uitgangspunt blijft steeds de capaciteiten, mogelijkheden die bij de cliënt kunnen worden aangesproken om het wonen tot een stabieler niveau te tillen en, aansluitend, ook de rest van het leven. Empowerment is ook de cliënt laten geloven in het eigen kunnen (capaciteiten aanspreken). Ze hebben al vaak het hoofd gestoten en bot gevangen waardoor het geloof in eigen kunnen, ook mbt wonen, verloren is. Ze zijn het gevoel verloren dat ze effectief invloed uit kunnen oefenen om hun doelen te bereiken. Om iets na te streven wat je erg graag wil hebben, moet je dat gevoel wel hebben. Ze geloven ook niet meer in het krijgen van eerlijke kansen. De hulpverlener moet de cliënt helpen dit zelfvertrouwen te herwinnen en het geloof helpen herstellen dat ze nog wel iets kunnen opbouwen. Door een concreet aanbod te doen (woonst, begeleiding op maat, geldbeheer,..) kan je hen een kans bieden om een stabieler leven te leiden. Je geeft hen hiermee het gevoel dat ze toch nog de moeite waard zijn, wat het geloof in eigen kunnen kan bevorderen.

2 4

Presentie.

Andere inspiratie vinden we in de presentiegedachte. Door je aanwezigheid kan je bij de cliënt een vraag doen ontstaan/rijpen / er heel sterk achteraangaan. (bellen, dingen afspreken,…) deels zelfs zaken overpakken. Door regelmatig aanwezig te zijn in ‘hun biotoop’ kan je vertrouwen opbouwen Cliënten kunnen ook beoordelen wat voor persoon jij bent.

Harm reduction

Ook een vorm van harm reduction past in onze aanpak: vermijden van verergering van problemen (bvb. Door via budgetbeheer de huishuur in ieder geval in orde te houden, het uitdelen van spuiten, …). De doelgroep is gewend van op straat te leven of hebben gewoond in slechte en ongezonde woonsten. Deze levenswijze houdt tal van risico’s in op vlak van hygiëne, gezondheid, gebruik, enz… Een stabiele woonsituatie onder toezicht geeft winst op alle domeinen mbt gezondheid. Cliënten worden veel minder blootgesteld aan allerhande risico’s die ze op straat of in slechte behuizing lopen. Dit is voor velen misschien wel de grootste winst die ze uit Housing First kunnen halen.

Visie 9

9 9

9

De hulpverlening is gericht op het bevorderen, versterken, herstellen en in stand houden van de zelfredzaamheid en de (draag)kracht van cliënten. De context wordt hierbij actief betrokken. Vanuit de minst ingrijpende zorg (laagdrempeligheid) ondersteunen we mensen om hun leven in handen te blijven nemen met aandacht voor alle aspecten van het leven. Hulpverlening is dialoog met een dynamisch en wederzijds engagement (geven en nemen). De relatie en het engagement tussen cliënt en hulpverlener is autonoom, ook wanneer de cliënt geconfronteerd wordt met dwang of met opgelegde maatregelen. Dit alles in een vrijwillig kader van hulpverlening, maar Lab heeft zeker grote raakvlakken met aanklampende zorg. pluralistisch.

Doelen

9 9 9 9 9 9

Samen met de cliënt een zo stabiel mogelijke woonsituatie creëren en in stand houden. Een eigen huis is voor cliënten erg belangrijk: het geeft een thuisbasis, veel eigenwaarde, vergroot de autonomie, beperkt de afhankelijkheid van hulpverleners, verbetert de levenskwaliteit en bespaart tenslotte ook kosten. Van daaruit ook met andere levensdomeinen aan de slag gaan (richting ontplooiing, stabilisering, …) Toewerken naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid van de cliënt Gepast toeleiden naar woonbegeleiding en/of andere diensten Signalering: nood aan aangepaste (woon)formules aan het licht brengen en deze zo concreet mogelijk benoemen Preventief aan de slag gaan door zeer intense en snelle bemiddeling met andere actoren daar waar zich mogelijks problemen zouden voordoen of problemen (bvb overlast) opduiken

3 5

Doelgroepen

9 9 9 9

9 9 9 9

Mensen op straat, mensen die in de war zijn, teveel middelen (door elkaar) gebruiken, vervreemd van hun omgeving, geïsoleerd en eenzaam kunnen zijn en soms voor veel onmacht en/of overlast kunnen zorgen. Het jarenlange straatleven zorgt bij een aantal cliënten voor fysieke en mentale moeheid: het lichaam kan het niet meer verdragen en heeft soms ook zorg en regelmatig rust nodig. Hun woning wordt in aanvankelijk in 1e instantie enkel gezien als een overnachtingsplek, hun verdere activiteiten spelen zich nog vaak op de straat en de pleintjes af Vermaatschappelijking van de zorg maakt dat deze mensen terug mee ‘tussen de mensen in de maatschappij’ zijn terecht gekomen. Sommigen hebben al heel wat opnames en/of therapieën achter de rug en zijn behandeling- en/of instellingsmoe. Op straat leven is gezien hun toestand ook geen optie (meer), ze stellen dan ook meestal een (herhaalde) vraag naar woonst. Meestal aanvaarden ze nog wel erg praktische hulp, budgetbegeleiding en iemand waarmee ze af en toe kunnen praten over hun problemen/zorgen (zelfs thema’s als euthanasie kunnen aan bod komen). Zorg aan huis wordt indien nodig ook aangenomen. Actieve, ambulante zorg in plaats van passieve klinische zorg. Het moderne leven heeft voor een toename van de complexiteit gezorgd, vooral in grote steden, zorg moet daardoor actiever en assertiever worden aangeboden. De maatschappij eist minder overlast. Mannen /vrouwen/koppels Leeftijd: in essentie + 25 (18-25 = Alternatief) (als het daar niet lukt, kan Lab zeker ook = als je merkt dat ze blijven vasthangen in hun traject) De grootste groep van LAb-cliënten is nu tussen 40 en 50 jaar (logisch door opstartfase lab nu/ op termijn mogelijks jonger)

Activiteiten 9

9 9 9

Het bieden van totaalzorg: Huisbezoeken, gesprekken op straat of bij allerlei diensten (gesprekken, administratie, huurbemiddeling, en actief op stap gaan met cliënt, contacten met diensten en instanties: breinaaldfunctie tussen cliënt en diensten). Elke keer dat er weer eens een andere instantie moet langskomen loop je de kans dat er iets mis gaat. In sommige gevallen is het natuurlijk wel nodig dat er andere instanties moeten langskomen (bv. voor verzorging, onderhoud,…), dat moet in ieder geval goed begeleid worden. Administratieve ondersteuning Toeleiding en opvolging van cliënten naar de gepaste hulpverleningsdiensten (schuldbemiddeling, psychosociale hulpverlening, tewerkstelling, psychiatrie, gehandicaptensector, onderwijs,…) Brandweerfunctie/Onderhandelaar : vaak moet er invang, gezien de beperkte wooncultuur vaak onderhandeld worden bij conflicten of allerhande diverse problemen. Je kan je niet voorstellen wat zulke mensen allemaal tegenkomen…

4 6

Lab: de werking in fasen Aanmelding

9 9

9 9 9

Via overleg tussen dienst Samenleven en kerngroep LAb (met deelnemers vanuit ILC Vaart, woonbegeleiding CAW en ODD). Ook andere laagdrempelige diensten kunnen via een maandelijks cliëntoverleg tussen de verschillende laagdrempelige onthaaldiensten een aanvraag doen voor cliënten die behoren tot de doelgroep. Deze aanvraag wordt dan besproken op kerngroep en met aanwezigheid van iemand van dienst samenleven van de stad. (De cliënten die worden aangemeld door de Dienst

Samenleven blijken in praktijk vaak mensen te zijn die al gekend zijn binnen De Vaart, ODD, Biekorf, … )

Soms stappen we ook gewoon zelf op mensen af. Is cliënt gekend bij een laagdrempelige onthaaldienst? Zit er al begeleiding rond? Zoniet: opstart mogelijk Criteria voor selectie en opstart? • met welke cliënt gaat het slecht en waar is aanklampen nodig • welke cliënten creëren nu te veel druk op andere werkingen (bvb De Vaart) • cliënten die qua wonen, gezondheid, gebruik slecht bezig zijn en quasi geen aansluiting hebben met bestaande hulpverlening, met precaire woonsituatie, bij wie het traject stilstaat (er wordt door cliënt niets geregeld ondanks pogingen van andere diensten). Waar een proactieve aanpak en aanklampender werken nodig is. • en waar het leven op straat eigenlijk geen goede optie meer is. Î daar wordt geoordeeld dat vastklampen noodzakelijk is. Î deze diensten moeten deze man voldoende kennen om te oordelen dat (eventueel via woonstaanbod of via mee zoeken) deze cliënt geholpen raakt.

Fase van contact leggen 9 9 9 9 9 9

Actief contact leggen (op straat of elders) Er is geen begeleidingscontract, geen tijdslimiet, regio-onafhankelijk De wijze van contact leggen is zeer belangrijk. Belangrijk is hoe je je aanbod gaat formuleren naar je cliënt : niet te moeilijke of vele procedures, verleiden tot zorg 2 voorbeelden uit de praktijk ter illustratie: J. is een dame van vooraan de 60 die reeds jaren op straat leeft. Zij is gekend bij de laagdrempelige diensten, wat de reden was om haar op te zoeken en een aanbod te doen. De eerste contacten verliepen erg stroef omdat ze erg wantrouwig reageerde en de LAb-medewerker zelfs wegstuurde. Pas na een aantal pogingen ontdooide ze langzaam, maar pas na een concreet aanbod van woonst bleek ze al meer bereid om, onder bepaalde voorwaarden, een begeleiding te aanvaarden. Het blijft zoeken om haar een begeleiding op maat aan te bieden, maar ze komt nu toch al zelf naar ons toe om vragen te stellen. Dit duidt op een groeiend vertrouwen van haar kant. Het is nu wachten op een geschikte woning om haar een gepast aanbod te doen. M. had aan een poetsvrouw (in dienst van OCMW)van een buur gevraagd om ook in zijn appartement te komen poetsen. De poetsvrouw heeft ingeschat dat de situatie ter plaatse ernstig was en heeft contact opgenomen met de Dienst Samenleven. Op die manier is LAb, samen met OCMW, bij hem gaan aankloppen. Aanvankelijk was hij hiermee niet echt opgezet maar doordat we een aantal zaken voor hem concreet in orde hebben gebracht is bij hem het vertrouwen in het LAb gegroeid. Eerdere contacten met OCMW en ook met ODD hebben nooit tot een volgehouden begeleiding geleid. Intussen is zijn vertrouwen in de LAb-medewerkster gegroeid zodat hij zelf met zijn vragen tot bij haar terecht komt. Ook verloopt zijn budgetbeheer inmiddels via LAb en zijn er al een paar huisbezoeken geweest.

7

5

9

9 9

Hoe ga je deze cliënten ‘vastklampen’? • eropaf (soms na een hele tijd presentie, …) • erg actief contact leggen (je aanpassen aan zijn dagritme) • soms deels overnemen (keuzes maken voor) Peilen in hoeverre de cliënt zich uiteindelijk ietwat wil aanpassen aan de noden van de omgeving. De tijdsinvestering is bel / cliënt gaan opzoeken waar hij/zij verblijft, … : dit start vaak gewoon vanuit een vorm van presentie Î -cliënt haakt (geleidelijk) aan of niet

Begeleidingsfase 9 9 9 9 9 9

blijven zoeken naar een woonvorm die aangepast is aan het individu het aanbieden van budgetbeheer blijkt essentieel te zijn in het creëren van een eerste woonstabiliteit overgang van straatleven naar begin woonst als er al een woonst is: stabiliseren woonst / eventueel betere woonst zoeken verbreding naar andere domeinen (op tempo cliënt!): • • • •

9 9 9

bvb daginvulling heel praktische zaken terug aanleren (inrichting / kuis / systematiek aanbrengen in onderhoud van woning …), soms zelfs tijdelijk overnemen met als uiteindelijk doel hen daarin zelfstandiger te maken (op termijn) hen mee op pad nemen opvolgen van medicatie / medicatietrouw: o wat met medicatieweigeraars? o bvb: enkel medicatie van bepaalde dokters betalen in budgetbeheer, … o bij weigering: gesprek erover aangaan/ het lijden bespreken (waar heb je last van?). erg individueel bekijken / terug toeleiding naar dokter voorzien / Dus: je past je directiviteit aan aan de persoon ( zorg op maat).

Dus: intensief (integraal) aanpakken, met als insteek : woonst of problemen rond woonst Anderzijds moet je ook risico’s durven nemen: kansen geven om ‘t wonen waar te maken De begeleiding kan mislukken, soms vergt dit de afweging hoever je kan gaan in je begeleiding.

Dit zijn geen rechtlijnige trajecten!!

Afronding Diverse mogelijkheden: 9

Cliënt wordt warm doorverwezen naar een van de woonbegeleidingsdiensten (na een tijd van cobegeleiding: de overgang verloopt best ‘haast ongemerkt’, zonder breuken ) Voor welke cliënten lukt dit wel en voor welke niet ? In praktijk blijkt dat een verwijzing vanuit het LAb naar reguliere woonbegeleiding niet evident is. Tot op heden is er één cliënt effectief verwezen naar reguliere woonbegeleiding, maar deze begeleiding loopt niet vlot. Een aantal andere cliënten staan wel op de wachtlijst voor reguliere woonbegeleiding en/of zijn er reeds contacten/overleg tussen beide werkingen.

6 8

Gezien het verwerven van een stabiele woonsituatie niet vanzelfsprekend is duurt het in de meeste gevallen ook een tijd vooraleer cliënten ‘klaar’ zijn om op een wachtlijst van de reguliere woonbegeleidingsdiensten te zetten. Anderzijds wordt ook gemerkt dat de begeleidingen nog teveel tijd vragen om verwezen te worden. Ze klampen de LAb-medewerker in die mate aan dat een verwijzing dreigt uit te monden in een breuk met de hulpverlening. We beseffen dat we dringend op zoek moeten naar goede ‘overdrachten’. Om die reden is er ook een overleg gepland tussen alle regio’s van woonbegeleiding en de LAb-medewerkers om missing-links op te sporen en na te gaan hoe een goede verbinding kan gemaakt worden. Overzicht van cliënten die door LAb begeleid worden en/of werden doorverwezen naar de reguliere woonbegeleiding. We overlopen de cliënten naargelang de regio waarin ze verblijven. 9

9

9

9

9

9 9 9

Linkeroever: B.: is verwezen naar woonbegeleiding. Dit verloopt niet vanzelfsprekend. Woonbegeleider en LAb-medewerker hebben nu regelmatig overleg A.: Staat op wachlijst. Erg intensieve begeleiding bij LAb. Komt al wel over de vloer bij woonbegeleiding. P. verblijft in gevangenis. Voorlopig verwijzing nog niet aan de orde. Kent woonbegeleiders intussen wel. Hangt nog sterk aan LAb-medewerker. Deurne: P en C: zitten in Transitwoning: defintieve woonplaats hierdoor nog niet gekend. Ook is het bij hen nog te vroeg om hen nu alvast op een wachtlijst van reguliere wb te zetten. J. en L. hebben woonbegeleiding, informele samenwerking met LAb ter ondersteuning. Berchem: PC: staat op wachtlijst. Stelt zelf weinig vragen aan LAb. Had zelf al een woonst gevonden op de privémarkt voor het aanbod van LAb. M.E. buiten gezet in OC. Woonbegeleiding geeft aan dat het te outreachend is voor hen. Er is contact opgenomen met LAb om een begeleiding op te starten. Noord: M. B.: is nog recent opgestart en dus nu nog te vroeg om over te dragen. Is via cel hygiëne OCMW aangemeld. F.: nog niet aangemeld. Hangt nog erg vast aan LAb-medewerkster. Binnenstad: R.D.M: is aangemeld. Bedoeling is dat LAb-medewerker en woonbegeleider op outreachende manier contact zoekt met cliënt. K en S.: zware problematiek mbt gebruik. Bedoeling is ook hen op de wachtlijst te zetten. Zijn net verhuisd naar sociale woning. Kiel/Hoboken: MVL: gevraagd om op wachtlijst te zetten maar kon niet omdat hij in een private woning verblijft. NoordrANT: voorlopig geen kandidaten andere: J., J., A., J., B.: zijn cliënten zonder woonst en worden op dit moment op een outreachende manier benaderd. B. wacht het aanbod van een Transitwoning af, het is nog niet geweten waar deze gelegen is. F. zit in gevangenis en heeft al contact met LAb. Bedoeling is om het na vrijlating in het project opgenomen te worden.

Sommige cliënten zijn té verslaafd, té psychiatrisch of té zorgbehoevend om zelfstandig te wonen. Zelfs mét een woonbegeleiding op zeer aanklampende wijze. Toch zijn ze om allerlei redenen ook niet welkom in de residentiële diensten, of ze willen er niet terecht. Ook voor hen wordt gezocht naar alternatieve woonvormen. Vraag is of het Algemeen Welzijnswerk dit probleem alleen moet oplossen of er voor zulke cliënten intense samenwerking nodig is met andere sectoren.

7 9

Duur van de begeleiding 9 9

In wezen is de begeleiding niet aan een termijn gebonden. Eens er voldoende basisstabiliteit of netwerk is, kan een verwijzing naar woonbegeleiding starten.

(Tegen)indicaties Toch zijn er ook multiproblematieken die ook voor het Lab té zijn. Ook bij deze ondergrens moet worden gekeken of er alsnog ander aanbod aanwezig is. 9 mensen die een té zware psychiatrische problematiek vertonen 9 bij te erge zwakbegaafdheid

Voortgangsbewaking /opvolging 9 9

9

team : (voorlopig) twee teamleden briefen mekaar over aanpak en problemen kerngroep: maandelijks breng het team een stavaza aan de kerngroep, samengesteld uit 2 coördinatoren van laagdrempelige onthaalwerkingen en 1 van een woonbegeleidingsdienst. De kerngroep wordt sinds juni 2011 ook nog aangevuld wordt door 1 persoon via de bemiddelingsdienst van de stad stuurgroep : per kwartaal wordt de stuurgroep gebrieft (= samengesteld uit relevante actoren uit algemeen welzijnswerk, drughulpverlening, stad en sociale huisvesting).

Lab: verschillen met gewone woonbegeleiding? Meerwaarde? 9 9 9 9 9 9 9 9 9

Vanuit ILC de Vaart worden er linken naar LAb gemaakt wanneer er erg intensief moet worden gewerkt Qua aanmelding zijn er minder procedures (cliënt moet niet op een centraal instroomoverleg passeren, …): we starten m.a.w. erg laagdrempelig. Cliënten die eigenlijk nog geen (vaste) begeleidingsdienst hebben, kunnen we actief gaan opzoeken (op straat of elders) Lab kan nog meer dan woonbegeleiding investeren in het (creëren van) cliëntcontact. Cliënt kan rekenen op een grote bereikbaarheid van de Lab-medewerker.(’s nachts niet bereikbaar/ maar het kan voor cliënt bel zijn om een berichtje te laten op gsm. ) Deze medewerker hangt minder vast aan een vooraf geplande agenda. Iets minder voorwaardelijk dan woonbegeleiding Minder aantal begeleidingen per hulpverlener door een grotere intensiviteit Het is een meerwaarde dat er, met dit doelpubliek, al een grote mate van vertrouwen aanwezig is daar de doelgroep niet op zich geneigd is om nog een nieuwe hulpverleningsrelatie aan te gaan Lab als motor voor afstemming tss de verschillende woonbegeleidingsdiensten.. Nu blijkt er tussen de verschillende reguliere woonbegeleidingsdiensten nog grote verschillen te bestaan in doelgroep en aanpak. Hierdoor is er verschil in benadering naargelang de regio.

8 10

Lab, eerste conclusies? 9

9 9 9 9

9 9

Lab beantwoordt zeker aan een nood. Er zijn immers geen andere diensten die het aanbod van Lab op zich nemen. (d.i. er zo actief op af gaan / zelf voor continuering zorgend, aanklampend / instaan voor alles rond woonst (verhuis.+ nadien opvolgen), … ) Lab kan alvast een erg belangrijke tussenstap zijn tussen (laagdrempelige) onthaaldiensten en woonbegeleidingsdiensten maar in hoeverre dienen de onthaalen de woonbegeleidingsdiensten verder aan hun grenzen te sleutelen?? Daar waar cliënten zelf niet tot onthaaldiensten geraken kan het Lab met een specifiek aanbod letterlijk naar cliënten toestappen en hen verleiden tot hulpverlening en begeleiding naar woonst Uitbouw van een verdere samenwerking is nodig met het brede werkveld bvb psychiatrische thuiszorgdiensten, psychiatrie, drughulpverlening De huidige werking van het LAb zorgt voor een snelle opvolging in het kader van mogelijke overlastbestrijding op een adequate sociale manier(zolang de instroom niet dichtslibt én er gewerkt wordt aan mogelijke uitstroom)Het gezamenlijke cliëntbelang primeert en zorgt voor een betere samenwerking tussen de verschillende actoren. De deelname van de dienst Samenleven aan de kerngroep van het Lab zorgt bvb voor een betere verstandhouding en betere samenwerking tussen beide partijen, met respect voor elkaars visie en uitgangspunten Een gedifferentieerd Housing First principe blijft een belangrijk aandachtspunt in de LAB-begeleiding. Het blijkt zeer moeilijk om aan de slag te gaan indien er geen woonst (op maat!) voorhanden is Cliënten die een lange carrière op straat en in hulpverlening hebben uitgebouwd blijken voor de eerste keer, via het aanbod van LAb, enige stabiliteit rond wonen en financiën te vertonen.. De cliënten ervaren meer rust en hebben minder stress.

Toekomst van het Lab? 9 Uitbreiding van het project werd gerealiseerd midden 2011 (1 extra VTE). Samen Leven (Stad) stelde hiervoor middelen ter beschikking. 2012: Verdere uitbreiding? 9 Financieel? Vanaf 2012 wordt het project volledig gefinancierd door Samen Leven. 9 Om het housing first-idee grondig uit te werken is er nood aan snel toegankelijke woningen die op korte termijn aan cliënten verhuurd kunnen worden. 9 Qua woonstaanbod missen we zeker nog: ƒ kleine (samen)woonvormen met conciërgefunctie ƒ serviceflats (voor ouder wordende gebruikers) ƒ hostels ƒ een boerderijproject (werken / inwonen ) 9 Samenwerking met andere diensten (reguliere woonbegeleiding, Alternatief, mobiele psychiatrie, enz.): verder de samenwerking verbreden, consult aanbieden, …

9 11