Meten en rapporteren van duurzaamheidsprestaties Anouk Van de Meulebroecke -
[email protected] – 0479 48 91 31 Sabine Simoens –
[email protected] – 0472 905 344
Energie in de industrie Duurzaam bouwen −Energieprestatie gebouwen −Materialen met lage energieinhoud en lage milieuschade −Energiezuinig of passief bouwen
Duurzame productinnovatie −Ecodesign −Carbon footprint −Cradle to Cradle
Eco-efficiëntie −Procesoptimalisatie −Duurzame bedrijventerreinen −CO2-neutraliteit −Afvalpreventie en zwerfvuilbestrijding
−Energiemonitoring en benchmarking −Energieaudits / haalbaarheidsstudies −Duurzame energie (WKK, groene stroom) −Engineering en implementatie
Energie in de tertiaire sector −Energieaudits −Duurzame energie (wind/water/groene energie)
Maatschappelijk verantwoord ondernemen −Strategisch MVO-advies en stakeholdermanagement −Sensibilisering en kennisoverdracht −Duurzaamheidsverslaggeving
Missie Uw duurzaamheidsverslag: • voldoet aan de standaarden en richtlijnen terzake; • blinkt uit in vorm en inhoud, op maat van uw organisatie; • versterkt uw MVO-strategie; • vormt een dynamisch communicatiemiddel.
Referenties
Agenda 1. Duurzaamheidsrapportering: wat en waarom? 2. Global Reporting Initiative (GRI)
3. Ben ik er klaar voor? 4. Aan de slag 5. Meer info
1. Duurzaamheidsrapportering: wat en waarom?
Algemeen kader Wat is MVO? “Een continue verbeteringsproces waarbij ondernemingen vrijwillig en op systematische wijze economische-, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde en coherente manier in de hele bedrijfsvoering opnemen en waarbij overleg met de stakeholders, of belanghebbenden, van de onderneming deel uitmaakt van dit proces. (ICDO- referentiekader MVO)
Aanpak
Eerst echt in MVO geloven, vervolgens MVO implementeren en dan pas erover communiceren
Wat is een duurzaamheidsrapport? • Een duurzaamheidsrapport laat niet alleen zien wat u hebt bereikt, maar vooral ook hoe u dat hebt bereikt: – Keuzes – milieu - mensen en maatschappij
• Transparantie: dialoog met stakeholders
Wie “verantwoord” zegt, zegt best ook “verantwoording”
Waarom een duurzaamheidsrapport? Externe motieven • „Aanspreekbaar zijn‟ op werkwijze: verantwoording afleggen (vandaar: maatschappelijk verantwoord) • Versterken overleg met de stakeholders – Beter inzicht in hun wensen – Innoverende ideeën m.b.t. producten en service – Gemotiveerde medewerkers die zich graag inzetten om uw doelen te realiseren
• Profilering als duurzaam bedrijf
Waarom een duurzaamheidsrapport? Interne motieven • Nuttig instrument om de koers te bepalen voor de volgende periode; het nodigt uit om doelen te stellen en nieuwe initiatieven te starten: verslag als middel om duurzaam beleid te ontwikkelen … en te monitoren • Trots op het bedrijf • Kostenbesparing “meten is weten” • Benchmarking: hoe doe ik het in vergelijking met anderen?
Waarom is meten van MVO belangrijk? • Bepalen van doelstellingen • Evoluties opvolgen • Zichtbaar maken van kostenbesparingen en verbetermogelijkheden • Benchmarking • Basis voor communicatie
Duurzaamheidsrapport 1. Intuïtief, volgens het gevoel In de praktijk beginnen we vaak met het expliciet maken van het gevoel (impliciete uitgangspunten, duurzaamheidsbeleid) Daarna volgen de standaarden „vanzelf‟
2. Gestructureerd, volgens een standaard -> GRI (Global Reporting Initiative)
2. Global Reporting Initiative (GRI)
Global Reporting Initiative (GRI) • Wereldwijd de referentiestandaard • Richtlijnen naar inhoud, afbakening en kwaliteit • Indicatoren voor – – – – –
milieu mensenrechten economische effecten arbeidsomstandigheden en volwaardig werk maatschappij
– productverantwoordelijkheid
• Materialiteit -> kies de indicatoren die voor uw bedrijf geschikt zijn
Global Reporting Initiative (GRI) • Multi-stakeholderinitiatie • Geschiedenis: – – – –
2000 eerste versie 2002 belangrijke verbeteringen oktober 2006: GRI-G3 4e versie in opmaak
Sectorsupplementen en landensupplementen
www.globalreporting.org
Rapportageniveaus
3. Ben ik er klaar voor?
Ben ik er klaar voor? Maakt MVO integraal deel uit van de strategie?
ISO 26000
(sinds 1 november 2010)
Praktische richtlijnen voor het: – Opzetten en implementeren van MVO – Identificeren en betrekken van stakeholders – Vergroten van de geloofwaardigheid van rapportages en claims t.a.v. MVO
Wereldwijde basis voor uniformiteit in MVO ISO 26000 is bedoeld voor alle types organisaties
Basisprincipes & kernonderwerpen (ISO26000 CD)
7 Principes •Verantwoordelijkheid nemen •Transparantie •Ethisch gedrag •Respect voor de belangen van stakeholders •Respect voor de wetgeving •Respect voor internationale gedragsnormen •Respect voor de mensenrechten
Goed bestuur Mensenrechten
Arbeidsvoorwaarden en omstandigheden Milieu Eerlijk zaken doen Consumentenonderwerpen Bijdrage aan de lokale gemeenschap
Samengevat … • ISO 26000 is een richtlijn, NIET voor certificatie- of contractuele doeleinden • Voor wie interessant? – Internationale context: beter omgaan met invloedsfeer en ketenverantwoordelijkheid – Systematische aanpak MVO – Kapstok voor identificeren en prioritiseren van MVO-onderwerpen – Koppeling ISO 26000 en GRI voor duurzaamheidsrapportering
ISO 26000 in 7 stappen
1. Kenmerken van uw organisatie
2. Interne analyse
3.
4.
Identificeren SH
Externe analyse
5.
6.
7.
Implementatie
Communicatie
Evaluatie
ISO 26000 -> Middel tot strategie-ontwikkeling Missie -> gap analyse ISO 26000 -> strategie obv ISO 26000 kernthema‟s -> actieplan -> indicatoren -> interne/externe communicatie ISO 26000 als strategische tool
Duurzaamheidsrapportering conform GRI Inventarisatie lopende initiatieven binnen GRIthema‟s -> concretisering adhv indicatoren -> Nuttig instrument om de koers te bepalen voor de volgende periode -> Nodigt uit om doelen te stellen en nieuwe initiatieven te starten Verslag als middel om duurzaam beleid te ontwikkelen … en te monitoren
ISO 26000 en GRI • ISO 26000 wordt ondersteund door GRI • ISO 26000 biedt meerwaarde bij het implementatieproces, GRI bij het opstellen van het duurzaamheidsverslag • Onderwerpen komen voor een groot deel overeen • Combinatie van beide standaarden biedt meerwaarde voor implementatie en communicatie • Linkage tabel
Viona-tool
4. Aan de slag
Aanbod MVO Vlaanderen • Combinatie van verschillende werkvormen – Roadshows en “planadvies” – Werkateliers -> einddoel: duurzaamheidsverslag – (Beperkte) individuele begeleiding – Social media helpdesk • Per provincie • Complementair aan en in synergie met lopende/geplande initiatieven
Subsidiemogelijkheden begeleiding KMO‟s • Strategisch innoveren
4.502 € subsidie op totaalbudget van 6.080 € Inschrijven voor eind 2012!
• KMO-portefeuille
(budget max. 5.000 €, 2.500 € subsidie)
Voorbeelden 1. Business model canvas 2. Materialiteit
3. Stakeholderbetrokkenheid 4. Innovatieve vorm
1. Business model canvas
• BUSINESS MODEL CANVAS+ Een business model canvas beschrijft op, welke manier een organisatie waarde creëert, levert en vasthoudt.
+ Een duurzaam business model beschrijft hoe “the right thing” te doen, naast “doing things right”.
GAME BOARD
Environmental costs
Environmental benefits
Social costs
Social benefits
GAME BOARD
(PRODUCT) TECHNOLOGY DRIVEN
MARKET DRIVEN
GAME BOARD
2. Materialiteit Meest relevante onderwerpen op het gebied van duurzaamheid die aansluiten bij de kernwaarden en kernprocessen van de organisatie: • belang van het onderwerp voor de organisatie (aansluitend bij de activiteiten of verslaggevingsdoelen) • belang van het onderwerp voor de stakeholders • de mate waarin de onderneming invloed heeft op het onderwerp
Dus niet rapporteren over alle duurzaamheidsissues!
Kernonderwerpen Relevante issues Significante issues Prioriteiten
Indicatoren kiezen • Indicatoren meten de prestaties op het gebied van de aspecten waarover u wil rapporteren. • Beoordeel de haalbaarheid om over de indicatoren te rapporteren – Beschikbaarheid van gegevens: kan de informatie worden verzameld? – Kwaliteit: zijn de gegevens betrouwbaar? – Capaciteit: heeft uw bedrijf voldoende kennis en ervaring om het aspect te behandelen? – Resources: Wat kost het om de informatie te verzamelen en verwerken?
3. Stakeholderconsultatie Stakeholders zijn partijen wiens belangen kunnen worden beïnvloed door de activiteiten van de organisatie, of die zelf invloed op de belangen van de organisatie uitoefenen.
4. Innovatieve vorm
5. Meer info
www.duurzaamheidsverslaggeving.be – Praktische informatie en nieuws over het schrijven van een duurzaamheidsverslag
Tips voor een succesvol duurzaamheidsverslag 1. Structureer je MVO-beleid Krijg in het bedrijf eerst inzicht in de activiteiten op vlak van MVO, vooraleer je hierover communiceert. Achterhaal waar je organisatie vandaag staat op het vlak van MVO en waar nog aan gesleuteld moet worden. 2. Werk volgens GRI De GRI-richtlijnen gelden als een uitstekende basis voor een duurzaamheidsverslag. Ze zorgen ervoor dat je verslag steunt op relevante en internationaal aanvaarde informatie.
Tips voor een succesvol duurzaamheidsverslag 3. Innoveer qua vorm De tijd van de uitsluitend papieren duurzaamheidsverslagen ligt achter ons. Er bestaan intussen vele alternatieven, innoveer ook in de vorm. 4. Opteer voor een sterk voorwoord Zorg ervoor dat de persoon die het voorwoord schrijft zelf ook het verslag gelezen heeft. Niets zo onprofessioneel als een voorwoord dat geen raakpunten heeft met het verdere verslag.
Tips voor een succesvol duurzaamheidsverslag 5. Laat niet enkel je positieve kant zien Een organisatie die enkel focust op haar successen, zal het argwaan van de lezer snel wekken. Laat dus ook je minpunten aan bod komen en koppel er meteen doelstellingen aan vast. Deze doelstellingen kunnen als een leidraad fungeren voor toekomstige verslagen. 6. Wees transparant en volledig Probeer zo transparant mogelijk te zijn in je informatieverstrekking. Het geven van onvolledige info komt niet goed over. Wanneer het niet mogelijk is om volledig te zijn, leg dan ook uit wat daarvan de reden is.
Tips voor een succesvol duurzaamheidsverslag 7. Meer is niet altijd beter Probeer de lezer van je verslag niet neer te slaan met een bijbel aan informatie. Je beperkt je beter tot de essentie. Zo hou je de aandacht van de lezer erbij en toon je ook aan dat je weet wat belangrijk is en wat niet. 8. Voeg multimedia toe Wees creatief en maak je verslag aantrekkelijk voor de lezer. Foto‟s en video‟s zijn hiervoor ideaal maar denk eventueel ook verder (infographics, Prezi...). Naast het aangename aspect voor de lezer, is het ook een manier om bepaalde informatie duidelijk over te brengen.
Tips voor een succesvol duurzaamheidsverslag 9. Doe aan benchmarking Het kan interessant zijn om de resultaten van je bedrijf te toetsen aan sectorgemiddelden en dit te verwerken in je verslag. Zo toon je aan hoever de organisatie staat t.o.v. bijvoorbeeld de concurrenten. De GRI-indicatoren maken benchmarking mogelijk. 10.Overweeg assurance Voor diegenen die kosten noch moeite sparen, kan een externe en onafhankelijke controlecheck dé manier zijn om de juistheid en geloofwaardigheid van je verslag te vergroten.
Tips voor een succesvol duurzaamheidsverslag 11.Zonder stakeholders geen succes Overleg op voorhand wat er in het verslag moet staan en/of stuur het alvorens te publiceren rond voor feedback. Stem bovendien ook de taal en schrijfstijl van het verslag af op je doelpubliek/stakeholders. 12.Vraag feedback achteraf Dit kan d.m.v. een feedbackformulier toe te voegen aan het verslag. Zo bekom je nuttige informatie van je stakeholders. Hun feedback zorgt ervoor dat je in de toekomst betere en completere verslagen kan publiceren.
