Met ROB op inleefweek in India 2014 13 augustus Maak ik voor het eerst kennis met mijn reisgenoten voor de inleefweek van Damiaan in India. Joeri en Tine, Rigo en Michelle, Chiara, Karel, Wies en Stijn Na een zeer uitgebreide infosessie over de reis van Stijn, sluiten we dit samen zijn af met een gezellig etentje.
23 augustus Zaventem Om 4 u ’s ochtend is de hele groep klaar voor de afreis naar Chennai airport. Stipt om 24u Indische tijd landen we. Het afhalen van de bagage verliep zeer vlot. We werden opgehaald door iemand van Damiaan Foundation off Chennai. Wat een drukte in de stad! Auto’s, vrachtwagen, brommertjes en autoriksja’s toeteren om het luidst, ze halen in langs links en rechts. Terwijl er op de stoep mensen gewoon liggen te slapen in dit helse lawaai. Zwerfhonden dollen rond, huizen en winkels zijn kleurrijk verlicht. Tussen de huizen zijn er kleine tempels verstopt.
Om 2u bereiken we eindelijk ons hotel.
24 augustus Trip van Chennai naar Nellore (189 km) Na een korte nachtrust stond er ons een Indisch-Engels ontbijt te wachten. Zoete pan-cake, kruidige paratha en pittige oliebollen vada zijn mijn favorieten geworden tijdens deze reis. Tegen 3u in de namiddag bereiken we Nellore. Hier gaan we op bezoek bij de broertjes Subramani’s. Dokter Charles van de Damiaan foundation Nellore leidt ons naar een steeg buiten de stad. Hier staan Ganesh en Bogesh ons op te wachten aan hun nieuwe woning. Deze woning hebben ze van de Damian foundation gekregen. Zo kunnen ze een nieuwe start en een nieuw leven beginnen.
Dokter Charles legt aan onze studenten uit wat de symptomen van lepra zijn. Hij doet enkele testen om de plaatsen aan te tonen waar de gevoelloze lepravlekken zijn. Ook Tine en Michelle mogen het testen. Ondertussen komen er steeds meer bewoners kijken. In het begin waren wij foto’s van hen aan het nemen, maar na een tijdje namen zij foto’s van ons, vooral Joeri valt in de smaak vanwege zijn lange haren. Ik kuier rond langs de zeer primitieve huizen. De basis is opgetrokken in steen met een dak uit droge palmbladeren. De elektriciteitsdraden gaan kriskras naar de volgende hut. Dit zou onze veiligheidsinspecteur eens moeten zien! Achter het huis loopt een riviertje! Zo vies, al hun afval wordt hier in gestort.
De 2 kinderen en hun vader zijn genezen dankzij het medische en socioeconomisch care programma. Dit programma helpt patiënten terug op weg naar een menselijk bestaan, zo zorgt men voor het verbeteren van hun woning, het aanleren van een job en de kinderen terug school te laten lopen. Tijdens hun ziekte kan men niet gaan werken en zorgt de Damiaan Foundation voor opvang van het gezin. Mama is zeer fier op haar gezin en geniet van de aandacht, ook de oudere zus komt langs met de vriendinnen. Ons bezoek duurde zo’n klein 2u. Voor ons vertrek nemen de leerlingen nog een kijkje in de woning. De eerste confrontatie met de armoede. Zo klein en geen bedden, ze slapen gewoon op de vloer. De leerlingen stellen vast dat zij een beter comfort hebben op kamp met de jeugdbeweging. Chiara pinkt in stilte een traan weg.
Bezoek aan het Damiaan foundation ziekenhuis 25 augustus
Tijdens de rit naar het hospitaal zien we vele schoolkinderen in uniform per taxi of op de moto naar school rijden. Langs de baan staan grote beelden van een olifant, de Ganesh god, vrijdag is het zijn feestdag. Deze beelden worden versierd in hevige kleuren. Ook op bamboe vlechtwerk worden lampjes
bevestigd in de afbeelding van Ganesh. Ik kijk er echt naar uit om vrijdag al deze kleurrijke versieringen te zien. In de krant lees ik een artikel over zo’n beeld dat tussen 5000 en 50000 rupee kost! Langs de weg maakt men reclame van Bollywood-films. De reclamewereld draait hier zeer goed.
Introductie presentatie over de werking. Dokter Charles en Zuster Theresa, verwelkomen ons in het hospitaal dat in 1993 door de Damiaan foundation startte met de volgende projecten -Onderzoek voor lepra en labo -1998: tuberculose behandeling startte -2001-2008: Breiden ze uit over 6 districten -2008: startten ze met behandelen van resistente TBC -Ze beschikken over 37 bedden waaronder operatiebedden voor TBC en lepra patiënten en bedden voor patiënten die op hun onderzoeken en resultaten wachten voor verdere behandeling. -Behandeling programma’s 1. Live stock programma 2. Trade self enplayment 3. Education 4. Housing De fysiotherapeut Dokter Peter neemt ons mee naar de lepra-patiënten die deelnemen aan het live stock programma: foot-care Ze leren zelf zorg te dragen voor hun wonden met de volgende stappen: 1. Soaping: voet reinigen in een badje, wonden en splinters verzorgen 2. Oiling: dient voor de huid soepel te maken 3. Scarping: dode huid verwijderen met een puinsteen 4. Dressing wounds: verzorgen en ontsmetten van de wonden en nieuwe verbanden leggen.
Terwijl de opname bezig is, kwam een dochter met haar vader langs. Hij liep al weken te hoesten, testen wezen uit dat hij lijdt aan TBC en hoort met de behandeling te starten van zo’n 6 à 8 maanden. Wanneer zijn medicatie op punt staat gaat hij terug naar zijn dorp. In de dorpen zijn er verantwoordelijken die deze patiënt blijven opvolgen voor zijn medicatie. Vaak zijn dit mensen die zelf ook ooit patiënt geweest zijn. Dr. Charles vertelt me dat sinds men de patiënten zo opvolgt er 90% geneest. Wanneer men de kuur toch niet correct zou volgen, kan men resistente TBC krijgen en duurt de genezing tot 24 à 27 maanden langer. Ook hoort men dan een nieuwe mix van medicatie samen te stellen.
Als ik de patiënten zie liggen in het ziekenhuis, dan moeten de dagen voor hen eindeloos lang duren. Nu, met onze filmploeg en ons bezoek is er heel wat actie. Nieuwsgierig komen ze om de beurten kijken, vanop een veilige afstand. De kleine jongen Hemahfh van 12 volgt ons. Hij werd gisteren van een klauwhand geopereerd. Deze zit nu in het gips om te ontzwellen.
Jai (Jaishamkar Raju) de laborant neemt me mee naar een jonge man met TBC graad 2. Hij is zijn 1ste behandeling te vroeg gestopt en is nu hervallen. De 1ste zes maanden krijgt hij nu een zwaardere nieuwe medicatie “cocktail” via injectie toegediend en daarna nog 18 maanden behandeling met pillen. Ze houden al deze behandelingen goed bij in een registerboek, later worden deze dan verwerkt op pc en aan de regering doorgegeven voor de statistieken. In het register zie je de startdatum van de behandeling en al de consultatie/controle momenten. Tijdens de middag worden we verwend met een lekkere maaltijd en als ontspanning spelen we pictionary in het thema van onze missie. Dokter Peter had ons in de voormiddag uitgenodigd om een operatie van een klauwhand bij te wonen. Dit zou in België onmogelijk zijn. Met 14 personen staan we rond de operatietafel. De patiënt blijft er heel rustig bij terwijl onze studenten nu heel wat emoties te verwerken krijgen. Het is een wonder wat deze dokter mogelijk maken. Men gebruikt de nog niet aangetaste pees die men verdeeld naar de vingers wiens functie beperkt was. Na herstel kan deze patiënt zijn vingers terug gebruiken. Maar eerste hoort hij deze te trainen bij de fysiotherapeut Dr. Peter. De volledige operatie duurt een klein uurtje. Tinne mag helpen met het gipsen van de hand. Samen met Chiara verlaat ik het operatiekwartier tot onze verbazing zien we Githa en haar mama (tbc patiënte). Wat is ze gegroeid op dat anderhalf jaar, na de filmopname met dr. Santhosh. Ik dacht toen ik naar de film keek: “Deze vrouw gaat het niet halen”, zie ze nu stralen! Die zwakke houding en vermoeide ogen zijn helemaal verdwenen. Manjula is aan haar laatste 3 maanden van de behandeling, nu al zijn de waarden van haar genezing goed. Fijn te zien dat dit verhaal tot een goed einde komt. Dr. Charles en Jai proberen Githa (15 j)te overtuigen om een beroep te gaan studeren. Ze stellen haar voor om naaister te worden. Hiermee kan ze per kledingstuk 180 rupee verdienen. Zij ziet het niet zitten. Ze durft het veilige nest van haar thuis niet te verlaten. (Als klein meisje is ze ooit ontvoerd geweest en is ze kunnen vluchten.) In India zijn de meisje op hun 17 jaar al uitgehuwelijkt.
De filmsetting wordt door Jean en Mister Lang in gereedheid gebracht. Wies geeft de leerlingen nog de laatste instructies voor het interview met Githa. Chiara toont ondertussen foto’s van onze school en probeert Githa aan te moedigen om toch iets te studeren.
Bezoek aan de schoenmakerij. Dokter Charles neemt de leerkrachten mee naar een verborgen hoek achter het ziekenhuis. Hier zit een man in een kleine ruimte sandalen te maken voor de lepra-patiënten. Hij tekent de voetomtrek over op papier. Deze vorm wordt gebruikt om een zachte zool uit polystyreen te snijden. De 2de zool wordt dan gesneden uit een autobandrubber. Later worden deze aan elkaar verlijmd met de riemen er tussen. Dr. Charles vertelt dat deze sandalen de voeten van de patiënt beschermen tegen alles wat er op de straten ligt. De rubber zorgt ervoor dat de voet door wrijving niet gekwetst wordt. De lederen riem achter de hiel helpt de voet op zijn plaatst te houden, omdat lepra patiënten geen grip hebben met hun gevoelloze tenen. De kostprijs van een paar komt op 300 rupees (3.5€) Subbaih heb ik daar straks gezien, hij liep in de richting schoenmakerij. Zou hij gaan passen zijn?
Bezoek aan het gezondheidskamp 26 augustus
We nemen allen plaats in onze Barbie-bus naar een gezondheidskamp buiten de stad. Vandaag ontmoeten we Pawan, zijn oom Subbaih en hun grootmoeder. Deze zijn al vroeg op post en in het gezondheidskamp heerst er een drukte van mensen. Wij zijn hier niet alleen op bezoek, maar ook een verpleegsterschool uit Nellore samen met de ambassadrice van Lepra en Aids. Deze zijn eveneens aan ’t filmen. De camera’s draaien langs alle kanten, Mister Lang geeft ons een teken om stil te zijn. Weer gaat mijn aandacht terug naar Subbaih. Wat heeft hij terug een mooi gelaat gekregen. Vele misvormingen zijn heel goed genezen. Ik vergelijk met een beeld uit een film van vorig jaar. De leerlingen hebben hem zelfs niet herkend. Pawan zit naast zijn oma, die is opgegroeid tot een knappe jonge kerel, later vertellen ze ons dat hij terug school loopt. Wat hij later wil worden, weet hij nog niet. Zijn oma bedelt nog steeds maar Subbaih werkt nu en dan bij een boer. Maar door het uitblijven van de regen, kan de rijst nog niet worden aangeplant. Gelukkig voor hen heeft het de voorbije nachten geregend.
In de halve ronde zit ook Bujamma. Ook zij is goed herstel van lepra. Haar vlechtjes met kleurige strikjes staan haar voorbeeldig. Plots start Jean een “stoelendans” in voorbereiding voor de filmsetting. Leerlingen stellen vragen en één van de dokter vertaalt deze naar de familie. Ik zie dat aan de voeten van Subbaih nieuwe sandalen zitten, fier is hij.
Op weg naar een nieuwe TBC patiënt, stoppen we voor een blitsbezoek aan een tempel van Jain. De godsdienst is gesticht door Mahaveer. Onze schoenen laten we verplicht achter aan de ingang, langs een wit pad bereiken we de ingang. Er naast lopen is veel te heet! Verboden van foto’s te nemen! Ik betreed een tempel met een prachtige witte marmeren vloer ingelegd met bloemen en bladmotieven in gekleurd marmer. In het midden van de zuilen staan 4 afbeeldingen van Mahaveer. Men leid je rond dit altaar, rondom heb je nissen. Bij het verlaten van de Jain tempel, krijg je muntsnoepjes.
We rijden verder naar een nieuwe TBC patiënt. Midden op de grote weg stoppen we langs de middenberm. We steken de drukke weg over en klauteren over de vangrail naar een smal pad. Na een paar minuten lopen komen we op een soort dijk terecht. Een paar hutten staan hier achter elkaar,
bestaande uit een takkenconstructie met daar palmbladeren in gevlochten. Een grote armoede is hier te bespeuren. Jean heeft de hut van de zieke man moeten uitruimen om wat bewegingsruimte te bekomen. Achteraf vertelde hij me een droevig verhaal. Aan het kleine meisje dat daar in de hut woonde vroeg hij of ze een speelgoedje had. Ze nam een petfles vast, hierop was een gezichtje getekend. Dit is haar knuffel. Wat zijn onze kinderen zo verwend, die hebben keuze uit tientallen zachte knuffels. Deze steken bij mij thuis nu in een grote zak op zolder! De ruimte is te klein voor ons allen om het interview bij te wonen dus wandelen we verder op deze dijk waar verderop visnetten liggen. Langs een smal pad lopen Rigo, Joeri, Karel en Stijn naar een soort waterbassin. Ik blijf bij de leerlingen. Mijn aandacht gaat naar de kleine stofjes die in de bomen hangen. Eén van de begeleiders vertelt me het nut ervan. Dit is de Min tree. Deze boom heeft een helende werking: de blaadjes kneust men en zijn goed tegen buikkrampen. Uit de zaden perst men olie, dat is de olie die gebruikt word door de lepra in het care programma. De geur van deze olie houdt ongedierte weg van de voeten. Er is een altaar gemaakt aan de stam van deze boom. Men aanbidt en dankt deze boom voor zijn genezing (met de kleine stofjes, bloemen en poeder tekening). Het is vanavond zeer zwoel, het zweet rolt van ons gezicht en rug. Veel water drinken is de boodschap. Tussen de stenen van de dijkwand kruipen gekke kevers rond. Eentje met zwart schild en heldere witte stippen. Een leguaan kruipt uit de struiken, nieuwsgierig wat er hier gebeurt. Wat een mooi beestje!
Terugreis naar Chennai, met nog één tussenstop voor een TBC patiënt. 27 augustus
Vannacht heeft het zeer hard geregend, op de straten staan grote plassen. Riolering? Bestaat dat hier! Even buiten Nellore in Gudur stoppen we bij de familie van Venkataramana. Waar een meisje van 19 jaar met haar baby (Aiswanth)van bijna een jaar pas ontdekt met de symptomen van TBC. Droevig te zien, hoe zwak ze is. Men vermoed dat de baby ook ziek is en behandelt deze mee. Ze toont ons de pillen die zij neemt, gelukkig heeft ze snel de symptomen van de ziekte herkent, doordat een nonkel uit de familie ook TBC
gehad heeft. Na dit bezoek was het stil in het busje. Bij duister komen we aan in Chennai.
Bezoek aan Damiaan foundation van Chennai 28 augustus Dokter Santhosh geeft ons een presentatie over de werking van de foundation over heel India en de districten. Hij vertelt ons: India is het 2de grootste land van de wereld met een bevolking van 1.2 biljoen mensen. 73% leeft in kleine dorpen en men spreek 18 verschillende talen… Er is een goede gezondheidzorg in het land, maar de lepra en tbc patiënten worden verwaarloosd omdat het gaat over slechts1% van de bevolking. Hierdoor erkent de staat deze ziekte niet als bedreigend voor de bevolking. Damiaan foundation startte in 1954 met de ‘Kliniek onder de bomen’. Dr. Hemelryck en dr. Vellut kregen in 1964 een stuk grond toegewezen waar ze hun 1ste kolonie stichtte Polambakkam. Momenteel lopen er 17 projecten in de 8 provincies, vaak in samenwerking met de plaatselijke NGO. In Chennai is men ook bezig met specifieke medische opleidingen voor dokters en het bedienen van de onderzoektoestellen. Het kantoor in Chennai zorgt ook voor de verdeling van de gelden naar de verschillende projecten die ze steunen. In de 800 kolonies wonen nu nog slechts 100 000 mensen, deze zijn nooit meer teruggekeerd naar hun familie na genezing. Vroeger waren deze kolonies drukker bevolkt door het feit dat deze mensen geïsoleerd werden van de buitenwereld. Door betere medicatie en bijna geen besmettingsgevaar is dit niet meer van toepassing en kunnen bijgevolg deze kolonies een nieuwe doel krijgen. Bv. Waardig sterven, opvangen van kinderen van overleden patiënten en voor hun opvoeding en scholing zorgen. … Wij vroegen ons af waarom Dr. Santhosh gekozen heeft om met Lepra en TBC patiënten te werken?
Hij verteld ons dat hij tijdens zijn doktersopleiding hiermee is in contact gekomen. Door zijn interesse is hij opzoek gegaan naar een organisatie die zich hier over bekommerde. En zo is hij in zijn district bij de Damiaan foundation terecht gekomen. Waar hij al 3 jaar werkt.
Bezoek aan Pope John Garden (Don Bosco) in Tamil Nadu In de volksmond noemt men een kolonie “Poonga” (Tamil taaltje)
“place where people gather as friends and beloveds.” Opnieuw worden we hartelijk ontvangen met verse cocosmelk en een kleurrijke halsnoeren.
Don Bosco Hospitaal verzorgt nu patiënten uit het noordelijke district, die voor een operatie langskomen en na hun herstel terugreizen. Nu zijn er 10 patiënten aanwezig. Ook wonen er nog 80 lepra-patiënten die voor 1970 door hun families verstoten werden.
In de jaren ’70 woonde er 500 mensen in deze kolonie( lepra + hun familie). In een deel van de gebouwen wonen 10 families die het domein onderhouden. Zij zorgen voor de kleine boerderij en zijn opgeleid voor het verzorgen van de lepra patiënten. Een 60 tal kinderen die drager zijn van HIV worden hier opgevangen en naar een goede school gestuurd. We merken dat de kinderen vlot Engels spreken.
Onze meisjes worden dadelijk aangesproken en uitgenodigd om met hun mee te spelen. Volleybal is hier het spel. Er wordt aardig wat rond getoetst. Later gaat het over naar kringspelletjes.
Hun dag schema ziet er als volgt uit: 5 u.
opstaan
6.3u.
gebed in de kapel
6.45u.
ontbijt
8.15u.
samenkomst en vertrek naar school of werk
10.3u.
teabreak in de kolonie
12u.
lunch en platte rust tot 14u.
14u.
hervatten het werk tot 17u.
17u.
tijd voor eigen taken in hun huis te doen of huiswerk voor de kinderen.
We genieten ’s middags van een zeer lekkere lunch. Bij het dessert liggen er wat rare vruchten op de tafel, rode bananen, maar erg lekker!
Jean en Wies hebben een oudere man aangesproken voor het interview met de leerlingen en dokter Santhosh.
Hij is 70 jaar, kreeg lepra toen hij 16 jaar was, waardoor hij nooit is kunnen trouwen. Pas toen hij 32 jaar oud was, heeft men hem gevonden en de verzorging toegediend. Maar je merkt snel op dat de hulp voor hem veel te laat kwam. Hij is zijn vingers verloren en heeft maar 1 been meer waarvan de voet ook is aangetast. Maar ondanks alles heeft hij zijn humor zeker niet verloren. Hij heeft nog een zus en een broer, deze zijn wel getrouwd, maar ook zij werden niet gespaard van de ziekte. Michele vroeg of hij het spijtig vond niet getrouwd te zijn? De oude man beweert dat hij het toen niet erg vond omdat hij was te zwak en het was niet belangrijk. Hij woont hier al 30 jaar in de kolonie en gaat soms op bezoek bij zijn familie. De financiering van de Don Bosco komt voor een deel uit Damiaan Foundation, maar ook uit de boerderij productie. 50.000.000 rupee zijn er ieder jaar nodig voor voedsel, behuizing, medicijnen en infrastructuur te bekostigen. Verder is er nood aan renovatie van de gebouwen want deze dateren al van 1964.
Even tijd voor mezelf, ik start mijn verkenningstocht door het domein. Zo kwam ik langs een lokaal waar de dansles voor de meisjes door ging. Ze leerde de traditionele Indische danspassen, hand en vingerbeweging aan. Verderop zijn de stallen met kippen, roze en zwarte varkens, koeien en stieren. Je ziet aan de bouwstructuur van de stal, dat deze van onze cultuur afkomstig is. Rustig wandel ik over een rood pad dieper het domein in. In de verte zag ik de laatste rustplaats voor de bewoners. Het kerkhof is helemaal overgroeid en ook hier geen onderscheid in kasten te zien. Enkel de stichter heeft een ereplaats gekregen uit dank voor zijn goede zorgen voor de kolonie. Vandaag was weer een boeiende ervaring: “Met lepra kan je oud worden!” en “Deze mensen zijn gelukkig.” Mooi dat hier in de kolonie jong en oud samen wonen. De oude mannen gaan hevig op in hun kaartspel. In de slaapplaats van de bewoners bestaat hun bed uit harde beton, ’s avond rollen ze dan een rieten mat op uit om te slapen! Welterusten
Bezoek aan Polambakkam project 29 augustus Om Polambakkam te bereiken, moeten we 3 u rijden. Eindelijk komen we aan op de plek waar het allemaal begon met dr. Hemelryck en dr. Vellut. Als we de kolonie die zij happynest noemen binnenwandelen valt me een enorme rust op. Ook is het er ongelofelijk netjes. Vroeger ving men hier 50 patiënten op en nu wonen er nog 17. Zij worden verzorgd door een verpleegster en verpleger, kok en een shopbediende. In deze regio verzorgen ze 500 mensen. Aan het paviljoen hangt een bord op van verschillende bouwkampen. Zij komen hier samen werken met lokale architecten om nieuwe paviljoenen te bouwen. Arbeiders uit de regio zorgden voor de basisbouw en het bouwteam was verantwoordelijk voor de afwerking en aankleding van het paviljoen.
Hier in Polambakkam is men gestart met een nieuw project nl. palliatieve zorgen voor lepra patiënten die thuis niet kunnen verzorgd worden door de familie. De palliatieve patiënt rust op een waterbed tegen ligwonden en krijgt medicijnen om de pijnen te verzachten. Naaste familieleden mogen hier ook komen logeren om samen afscheid te kunnen nemen. We hebben later vernomen dat de stervende man hersteld is, maar zijn vrouw is helaas overleden aan hartfalen.
In de namiddag ontmoeten we een oude man (Vedadri , 78 jaar) die hier samenwerkte met dr. Claire Vellut. We wandelen naar de oude gebouwen van de kolonie verderop, deze staan in groot verval overwoekerd door de natuur. Men had deze gronden voor enkele jaren te beschikking gekregen. De staat doet er nu niets mee, hier kunnen gerust een paar families leven. Onbegrijpelijk is dit voor ons. Aan de hand van foto’s vertelt Vedadri heel boeiend zijn verhaal. De dokters hielden niet van het kastensysteem, iedereen gelijk, samen eten en samen werken. Nu en dan pinkt hij een traan weg met recente verlies van Dr. Vellut. Aan de overkant van de straat bevindt zich het oude ziekenhuis. Er verblijven nog 13 mensen, in een zeer bouwvallig pand, de apen springen er over de daken, wc al jaren verstopt (super vies), enkel in de voormiddag komt er nog een verpleegster langs verder worden ze aan hun lot overgelaten. Met een gevoel van onbegrip stappen we terug de bus in naar de stad. De avondduister valt hier snel. Vandaag is het feest van Ganesh voor 3 dagen begonnen. Langs de wegen zijn heel wat versieringen aangebracht. Mooie
verlichtte figuren op een bamboe constructie. Men viert zijn verjaardag, deze god heeft een rol gespeeld naar de onafhankelijkheid van India. Onze bus stopt in een dorpje langs de route. Aan een kleine tempel verzamelen de gelovigen. Op een praalwagen hebben ze een Ganesh beeld versierd met verse bloemen. De mensen brengen offers langs. Hun Indo priester geeft ons de zegen met witte streep en rode stip en wat voedsel (kikkererwtenpasta). De jongeren vuren piratten af langs de weg, super luidde knallen zijn het. Na een half uurtje is de stoet klaar om te vertrekken langs iedere dorpsdeur en gaan ze door tot in de vroege uren. Iedereen wordt gezegend en mensen krijgen zoetigheden.
Laatste reis naar Mahabalipuram 30 augustus We rijden naar de kust. Op de route stoppen aan enkele péage, we lijken hier te rijden op de route du Soleil. Wel gaat het niet snel vooruit. Tegen de middag zijn we op onze bestemming, de rust van de voorbije dagen is plots verdwenen. Straatventers vallen ons voortdurend lastig, ook al hebben we al souvenirs van hen gekocht. Wel staan we voor een zeer mooie tempel met in steen uitgehouwen olifanten ..
Het is hier ongelofelijk heet waardoor Jean even flauw valt. Deze week is voorbij gevlogen, ondanks de lange dagen. Ik ga met een goed gevoel weer naar huis. Fijn dat we deze kans kregen en heel wat nieuwe ervaringen opdeden. Het geluk dat deze mensen uitstralen met het weinige dat ze bezitten grijpt me. Mij is het nu duidelijk geworden dat Damiaan veel meer doet dan enkel zorgen voor genezing van lepra en TBC patiënten. Ze geven mensen volwaardige nieuwe levenskansen, zelfstandigheid, … Vervuiling blijft een groot probleem in India. Iedereen gooit alles letterlijk op straat. Misschien dat men best eens nadenkt over recyclage. Het zou werkgelegenheid scheppen en de gezondheid zou er goed bij varen. Jammer genoeg heeft men hier blijkbaar het nut nog niet van ingezien. Laat ons hopen, niet opgeven. En werken aan een betere wereld.
Dank aan Stijn, Wies, Jean, Karel, Joeri, Rigo, Tine, Michele en Chiara, jullie waren fijne reisgenoten.
