Met katern over 90 jaar NIVON

nummer 2 • maart 2014

tern Met ka jaar over 90 NIVON O p t re d Caba en re t i e r F re e k de Jo nge

Eerlijk & Groen in de praktijk

Een ander huis Tekst: Hielke Ploeg

O

ver een tijdje ga ik verhuizen naar een eigen huis. Mijn vriendin en ik hebben na jarenlang gehuurd te hebben, een huis gekocht. We zijn nu plannen aan het maken hoe we onze verbouwplannen aan gaan pakken. Want er moet wel veel gebeuren. Om de verbouwing duurzaam aan te pakken blijken er vele gunstige regelingen te zijn. Je moet soms even zoeken, maar er is subsidie voor de isolatie van het huis, een mogelijkheid om goedkoop een lening af te sluiten, om energie besparende maatregelen te financieren, en subsidie op zonnepanelen. We wilden het al goed gaan doen, maar dit haalt ons toch wel over om het écht goed te gaan doen. We moeten ons nu verdiepen hoe we het willen. Gaan we voor de veelgebruikte isolatietechnieken, of gaan we voor milieuvriendelijkere varianten, waaronder houtvezelplaten

en leem? Het onderscheid tussen een gewone gestuukte wand en een lemen wand zie je bijna niet meer. Het voordeel van leem is de goede vochtregulatie. Nadeel is wel dat het meer ruimte in neemt dan de standaardisolatie. Hier gaan we dus nog even op puzzelen, en gelukkig hebben we nog even. Wat betreft de zonnepanelen hoop ik inspiratie te hebben opgedaan op de eerste Nivon en Genoeg Praktijkdag over Schone Energie in het ABK-huis op 1 februari. Misschien dat ook het moment daar is om over te schakelen op LED-verlichting. Een ander huis betekent niet alleen verbouwen. Het betekent ook eens kritisch te kijken naar de spullen die we hebben. Het nieuwe huis heeft minder kastruimte, dit betekent dat veel van onze spullen een nieuw leven zullen krijgen bij andere mensen. Bij de weggeefwinkel kunnen ze alvast een plekje inruimen!

EERLIJK & GROEN TIP Naar aanleiding van de column over schoonmaakmiddelen kregen we een tip van een lezer van Toorts: Ik heb de volgende tip gelezen en uitgeprobeerd: balpeninkt in bankstel. Met een doekje in melk gedrenkt net zolang wrijven tot het weg is, dan met lauw water nadoen. Succes verzekerd!

Heb je zelf een Eerlijk & Groen ervaring om te delen. Mail je persoonlijke verhaal dan naar [email protected] en wie weet staat het volgende keer hier.

Schone Energie voor iedereen: de eerste Nivon en Genoeg Praktijkdag

Er werden presentaties gegeven en ervaringen uitgewisseld. De Eerbeekse Brummense Energie Maatschappij, de lokale energie coöperatie, en het initiatief Duurzaam Beekhuizen uit Velp deelden hun ervaringen. Er werden ervaringen uitgewisseld over zonnepanelen, en waar je nu op moet letten als je erop over wilt gaan. Solarpipes werden gepresenteerd: een manier waarmee je je huis met de zon kunt verwarmen. Besparen was ook een belangrijk onderwerp: halogeen lampen vervangen door LED lampen bespaart je veel en als je meet wat je verbruikt, weet je ook waarop je kunt besparen. Kees Hogervorst vertelde in zijn presentatie Meten=Weten=Actie=Besparen dat Professor Ad van Wijk heeft geschat dat er in Europa zo’n 200 miljoen elektrische deurbellen zijn. Deze niet meer via het net aansluiten zou 10 miljard kWh per jaar besparen, dan kunnen twee kolencentrales van 600 MW gesloten worden.

Foto: Ellis Kramer

2

een kleine lunch met een zeer kleine voetafdruk (2 voetjes (0,2 kg CO2) in vergelijking tot 21 voeten voor een gemiddelde maaltijd) en een rondleiding over het kampeerterrein Het Hallse Hull, om op een ander manier kennis te maken met het Nivon.

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

Foto: Ellis Kramer

O

p 1 februari stond het ABKhuis in Hall in het teken van Schone Energie. Het was de eerste activiteit die het tijdschrift Genoeg (www.genoeg.nl) en het Nivon samen organiseerden. Genoeg-lezers, Nivonners en andere geïnteresseerden kwamen naar het huis om hun ervaringen te delen en meer te weten te komen over Schone Energie. Tussen de middag werden de deelnemers verrast op

Een uitgebreid verslag van de eerste Nivon en Genoeg Praktijkdag met ervaringen en tips is terug te vinden op www.nivon.nl/nivongenoegdag. Hier vind je ook informatie over toekomstige activiteiten, want naar aanleiding van deze dag willen we graag een vervolg geven aan de samenwerking tussen het Nivon en de Genoeg. Wil je hieraan meewerken, of Eerlijk & Groen meer in de praktijk brengen binnen het Nivon, neem dan contact op met een afdeling of accommodatie, of word lid van de landelijke werkgroep Eerlijk & Groen. Kijk voor meer informatie op www.nivon.nl/fair&greendeal

Inhoud OVER DE DREMPEL Meestal gaan ze een dag de natuur in en een dagje cultuur happen, vaak naar een museum in de buurt.

DE VERHALEN 'In ieder geval kunnen wij uit de grond van ons inmiddels ruim 80 jarig hart zeggen dat het Nivon ons leven heel erg heeft verrijkt.'

NIVON 90 JAAR … en nog altijd lief, links, lastig

5

13

14

In dit nummer

NATURFREUNDEHAUS

Wandelen Kort

7

Zomerreizen 8 Kort nieuws

11, 29

Accommodaties 26

KALIFORNIEN Kijk naar de vogels, hoor de zee ruisen en bemerk het zand onder je voeten.

21

Colofon 30 Acties 32 Activiteiten Buiten Bewegen

4

Cultuur & Creatie

6

Treffen & Trips

10

Vorming & ontwikkeling

23

Wandelen 28 Legeenlink 22

INTERNATIONALE NATUURVRIENDEN In De Berk in Essen, België, boek je een oorlogsarrangement dat je helemaal onderdompelt in de Eerste Wereldoorlog.

60 JAAR NIVON-LID In al die jaren had ze een enorme stenenverzameling opgebouwd en systematisch uitgestald.

27

25 TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 3

www.nivon.nl/activiteiten BUITEN BEWEGEN ORIËNTATIE ‘VERDWALEN IS BALEN’ 14 t/m 16 mrt, De Bosbeek, Bennekom info 0481-354308, [email protected] prijs € 50 (niet-lid € 60) Het omgaan met GPS, kaart en kompas rondom Nivonhuis de Bosbeek. Op vrijdagavond de theorie en zaterdag en zondag gaan we op pad om het geleerde in praktijk te brengen. MIDWEEK FIETSEN EN WANDELEN 23 t/m 27mrt, De Kleine Rug, Dordrecht info 06-22804914, [email protected] prijs € 110 (niet-lid € 125) Verzorgde midweek met wandelingen/ fietstochten in het Biesboschgebied. Zwaarte: gemiddeld. Fietsen zelf meebrengen. Volpension incl. koffie/thee. VOGELS KIJKEN! 7 t/m 11 apr, Allardsoog, Een-West info 06-51549222, [email protected] prijs € 220 (niet-lid € 240) Een midweek vol vogels! We zoeken mooie plekken op met deskundige gidsen die ons helpen de vogels te herkennen. Voor zowel beginnende als ervaren vogelaars. Geheel verzorgd. FIETSWEEK IN DE BRABANTSE NATUUR 13 t/m 18 apr, Morgenrood, Oisterwijk info 06-48040218, [email protected] prijs € 190 (niet-lid € 230) Week met verschillende afstanden variërend van 40 tot 60 kilometer per dag waarbij u kunt genieten van de Brabantse natuur. Wandelen is ook mogelijk. NATUURSCHARRELWEEK 27 apr t/m 2 mei, Koos Vorrinkhuis, Lage Vuursche info 06-33902690, [email protected], [email protected] prijs € 110 (niet-lid € 120), zelfverz. Elkaar ontmoeten en een eigen programma op basis van tips voor routes en activiteiten die in het huis zijn aangegeven. Er is een mozaïekster aanwezig waar je bij kunt aansluiten! AVONTUREN VOOR KINDEREN IN HET BOS 29 apr t/m 2 mei, De Hondsrug, Noordlaren info 06-50230042, 06-15051088, hondsrug@ nivon.nl prijs € 125 (niet-lid € 140) Voor kinderen met (groot)ouders een geheel verzorgde vierdaagse met iedere dag activiteiten. We gaan hutten bouwen en houden een avonturentocht door het Noordlaarderbos.

4

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

BEZINNING EN BEWEGING 2 t/m 4 mei, Koos Vorrinkhuis, Lage Vuursche info 06-24700670, [email protected], [email protected] prijs € 110 (niet-lid € 120) Biodanza, mindfulness, meditatie en (h)eerlijk vegetarisch eten. Nina Wevers en Peter Jonker nemen je een weekend lang mee in een weekend waarin jij centraal staat.

ROND DE DRENTSCHE AA 16 t/m 19 jun, De Hondsrug Noordlaren info 06-15051088, [email protected] prijs € 145 (niet-lid € 165) Verken het stroomdal van de Drentsche Aa wandelend of fietsend vanuit natuurvriendenhuis de Hondsrug. Drie overnachtingen geheel verzorgd met opgemaakte bedden en koffie/thee met wat lekkers bij aankomst.

CULTUUR & NATUUR 12 t/m 16 mei, Het Hunehuis, Darp info 0521-341500, opg. 06-25393116, [email protected] prijs € 25 (materiaal en museum) Ga met de gids op stap en laat je verrassen door het oeroude landschap dat nu zelfs uitgeroepen is tot één van de aardkundige mon umenten van Drenthe. Een fiets is gewenst maar ook op het huis te huur.

TUINWEEK 23 t/m 26 jun, Koos Vorrinkhuis, Lage Vuursche info 06-33866088, aanmeldingssecretariaat@ koosvorrinkhuis.nl prijs € 95 (niet-lid € 115) Drie dagen lekker aan de gang in de tuin rondom het Koos Vorrinkhuis, gezelligheid staat voorop, het werk hoeft niet af. We eten vegetarisch en koken met elkaar.

1E, 2E EN 3E FIETSWEEK 12 t/m 16 mei, 16 t/m 20 juni, 1 t/m 5 sep, Den Broam, Buurse info 053-4778625, [email protected] prijs € 175 (niet-lid € 192,40) Grensoverschrijdend fietsen langs de mooiste plekjes in Twente en aan weerszijden van de Nederlands - Duitse grens, onder leiding van ervaren gidsen.

KANO- EN WANDELWEEKEND IN DE BIESBOSCH 27 t/m 29 jun, De Kleine Rug, Dordrecht info 06-13645275, [email protected] prijs € 105 (niet-lid € 120) Volledig verzorgd kano- en wandelweekend gericht op actieve kennismaking en natuurbeleving van het nationaal park De Biesbosch met sportieve deelnemers.

ONTDEK ONBEKEND GRONINGERLAND 19 t/m 23 mei, Allardsoog, Een-West info 06-51549222, [email protected] prijs € 220 (niet-lid € 240) Wijnand Dijkstra neemt je mee naar het Westerkwartier, langs de Waddenkust en naar de Oosthoek waar de stadjes Sellingen en Bourtange een bezoek waard zijn. We carpoolen tegen kilometervergoeding. ISMAKOGIE: BEWEGINGSOEFENINGEN 25 t/m 27 apr, Koos Vorrinkhuis, Lage Vuursche info 0515-569644, [email protected] prijs € 125 (niet-lid € 145) Ervaar in dit weekend de weldadige werking van Ismakogie-oefeningen. De lessen worden gegeven door gediplomeerd docente Ellis de Raad. www.ismakogie.nl. FIETSEN IN DRENTHE 2 t/m 6 jun, Het Hunehuis, Darp info 06-54607912, opg. 06-25393116, [email protected] prijs € 235 (niet-lid € 265) Verzorgde midweek met fietstochten (max. 40 km) in het nationale park van Drenthe, goede (middag)stops en leuke uitstapjes om het vooral niet te gek te maken en als beloning heerlijke maaltijden. Enige conditie is vereist. Uitgeslapen Nivonners overnachten in natuurvriendenhuizen www.nivon.nl/kortingsacties

BERGSPORTTREFKAMP 12 jul t/m 10 aug, Aiguilles en Queyras, Frankrijk info bergsport.trefkamp.nl, [email protected] We gaan naar de Franse Alpen. Aanmelden wordt op prijs gesteld. De tegemoetkoming voor koffie e.d. is 1,- euro pppd voor de volwassenen en 0,50 voor de kinderen. ALMELOSE FIETS4DAAGSE 28 jul t/m 1 aug, Almelo info 06-81212298, [email protected] prijs € 110 (niet-lid € 135) Krikkenhaar biedt overnachtingsmogelijkheid aan voor de deelnemers aan de Almelose fiets4daagse. We verzorgen een ontbijt en de mogelijkheid een lunchpakket samen te stellen. FIETSEN MET JAN EN TEUNIE 4 t/m 8 aug, ABK-Huis, Hall info 06-49829797 prijs € 200 (niet-lid € 240), kinderen t/m 12 jaar halve prijs Jan staat garant voor mooie fietstochten en bezoekjes aan interessante locaties en Teunie voor gezonde en lekkere maaltijden. Voll. verz., wel eigen lakenpakket en handdoeken meenemen of huren. Fiets huren doorgeven bij opgave.

> Lees verder op pagina 6

Over de drempel van...

Natuurvriendenhuis Krikkenhaar, Bornerbroek Foto’s: Annet Brinkman

Ze kennen elkaar van de Nivontrefkampen. En zo ontstond de vriendschap. En het idee om Oud & Nieuw samen door te brengen in een natuurvriendenhuis. Joke Burger uit Amsterdam vindt het heerlijk om zo elk jaar in een ander huis het nieuwe jaar in te luiden.

D

it jaar haalde de vriendengroep zelfs de krant. Dagblad Tubantia schreef op 2 januari: “Zittend bij het kampvuur, in de natuur, het glas heffen met vrienden en onbekenden. Klokslag twaalf uur vieren zo’n vijftig mensen op die manier het begin van het nieuwe jaar in Natuurvriendenhuis Krikkenhaar in Bornerbroek. Onder hen een groep van veertien vrienden uit het westen van het land, die elk jaar op deze manier de jaarwisseling doorbrengen in een van de veertien huizen van het Nivon. Oudejaarsdag begint voor hen rustig, met een ontbijtje in de gezamenlijke eetzaal van het huis, dat in Tusveld langs de Doorbraak staat. Het is mooi weer, dus een wandeling door Twickel om het oude jaar uit te luiden staat op het program. Maar eerst oliebollen bakken in de gezamenlijke keuken.”

CULTUUR HAPPEN Eerst kwamen de vrienden samen met hun kinderen, die elkaar ook van de trefkampen kenden. Nu is er een trouwe kern overgebleven. De groep blijft meestal drie dagen. Overdag gaan ze lekker op stap in de omgeving. Meestal gaan ze een dag de natuur in en een dagje cultuur happen, vaak naar een museum in de buurt. ‘Maar als het mooi weer is dan gaan we twee dagen naar buiten’, vertelt Joke Burger. Volgens Joke is een huiswacht heel bepalend voor de sfeer. Zo bakte in Drenthe de huiswacht eens koekjes die typerend waren voor de streek rond Het Hunehuis. En bij De Hondsrug stond een keer klokslag twaalf uur op oudejaarsavond een drankje klaar voor alle gasten. ‘Soms maken we zelf een kampvuur, maar regelmatig doet de huiswacht dat ook.’

GEZELLIGE KLETSPRAATJES Ze zijn natuurlijk een groep tussen de andere verblijfsgasten. Toch is de onderlinge sfeer meestal gemoedelijk. ‘We sluiten ons als groep ook niet af van de anderen’, licht Joke toe. ‘We zouden natuurlijk ook een huis voor onze eigen groep kunnen huren. Maar juist die interactie, die kletspraatjes met allerlei

mensen in de gemeenschappelijke keuken, dat heb je daar weer niet. En dat vinden we juist zo gezellig in de natuurvriendenhuizen.’ Waar ze komende jaarwisseling doorbrengen, dat weten de vrienden al: Nivon-natuurvriendenhuis Morgenrood in Brabant. TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 5

www.nivon.nl/activiteiten ACTIEVE WEEK VOOR 40+ 16 t/m 22 aug, Koos Vorrinkhuis, Lage Vuursche info 023-8441291 of 06-33902690, Ekramer1 @kpnplanet.nl, aanmeldingssecretariaat@ koosvorrinkhuis.nl prijs € 275 (niet-lid € 300) Een verzorgde fiets- en wandelweek voor iedereen vanaf 40 jaar. In deze week gaan wij de omgeving verkennen waarin cultuur en natuur de leidraad zijn.

CULTUUR & CREATIE MAAK JE EIGEN LEVENSBOEK 10 t/m 13 mrt, Het Hunehuis, Darp info [email protected], 06-25393116, [email protected] prijs € 245 (niet-lid € 278) Onder begeleiding van journalist/schrijver Sjoerd Litjens benoem je aan de hand van foto’s de mensen en belevenissen die er het meest toe doen in jouw leven. HALFWATT div. data, Dirk Smitstraat 76, Rotterdam info 088-09909999, www.nivonrotterdam.nl, www.facebook.com/halfwatt Podium voor (semi)akoestische muziek. Regelmatig op zondag (16 mrt, 6 apr, 27 apr, 11 mei) van 17.00 tot 17.45 uur (inloop vanaf 16.30) optredens in verschillende stijlen. Aansluitend een driegangenmaaltijd à 5 euro. Beperkte deelname. WEEKEND VOOR ZANG EN MUZIEK 21 t/m 23 mrt, ABK-Huis, Hall info Hein Botma 070-3995840, [email protected] prijs € 85 (niet-lid € 95) Van vrijdagmiddag tot zondagmiddag. Opgeven t/m 9 maart per mail of telefonisch. Betalen op NL29 TRIO 0198564627 t.n.v. Nivon Zang- en Muziekgilde te Rijswijk, o.v.v. 2014II, zangstem of instrument, vegetariër (evt). FLUITENZATERDAGEN 29 mrt, 19 apr, Nivoncentrum Utrecht info 040-2413907, [email protected] prijs € 5 (niet-lid € 7,50) Kom op zaterdag lekker meespelen in een gezellige fluitengroep o.l.v. een enthousiaste dirigente. Fluiten, blokfluiten en houtblazers zijn welkom van 10.30 tot 14.30 uur in het Nivoncentrum, Rotsoord 20, Utrecht. WILGENTEENVLECHTEN 12 apr, De Kleine Rug, Dordrecht info 06-13645275, [email protected] prijs € 18 Als je enthousiast bent om deze oude ambacht te leren is dit je kans. Aanvangstijd 10 uur, einde 13.30 met een kop erwtensoep.

6

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

LAAT JE SPEKSTEEN SPREKEN! 14 t/m 18 apr, Het Hunehuis, Darp info 06-38138984, 06-25393116, [email protected] prijs € 262 (niet-lid € 294) Ontdek wat speksteen in je los maakt in de buitenlucht en onder begeleiding van Geesje van der Korf. Je zult zien dat je veel meer kunt dan je denkt.

SCHILDERCURSUS ‘ZIEN, HOREN, DOEN’ 2 t/m 3 jun, De Kleine Rug, Dordrecht info 06-13645275, [email protected] prijs € 75 (niet-lid € 90) Tweedaagse workshop schilderen. Laat je inspireren door muziek, de natuur en de 20-eeuwse Modernisten onder leiding van ervaren docent. Prijs incl. materiaal overnachting, thee/koffie en maaltijden.

OLIEVERF MET WATER? 14 t/m 18 apr, Het Hunehuis, Darp info 0591-361867, 06-25393116, [email protected] prijs € 225 (niet-lid € 257) We schilderen binnen op papier en doek. Het huis en de fascinerende omgeving zijn je inspiratiebron. Je gaat direct aan de slag en bepaalt zelf wat en hoeveel je maakt.

TEKENCURSUS 16 t/m 20 jun, De Gele Anemoon, Wijlre info 046-4421656, [email protected] prijs € 15 (niet-lid € 25) Cursus o.l.v. Hans Jongkind die al jaren een vaste gast op het terrein is. Om u een idee te geven van zijn werk zie: www.hansjongkind. nl. Voor beginners en gevorderden.

FAMILIEONDERZOEK EN VERHALEN SCHRIJVEN 22 t/m 25 apr, Het Hunehuis, Darp info 0570-524207, 06-18888675, opg. 0625393116, [email protected] prijs € 177 (niet-lid € 196) Een praktische cursus in het onderzoek naar uw familiegeschiedenis en het schrijven van korte verhalen aan. U leert vanuit uw genealogische bron onder professionele begeleiding korte verhalen (cursiefjes) schrijven. WORKSHOP PORTRET MET HOED 28 t/m 30 apr, ABK huis, Hall info 06-49829797, [email protected] prijs € 140 voor 1(groot)ouder + 1(klein)kind (4-12 jr), (niet-lid €175) We gaan drie ochtenden met Erna Kuik (ernakuik.weebly.com) en Inge Dekkers schilderen en werken met vilt. Natuurlijk bakken we ook pannenkoeken en is er bij goed weer een kampvuur. Voor (groot)ouder met kind, o.b.v. zelfverzorging.

BEELDHOUWEN IN HOUT 19 t/m 23 mei, Het Hunehuis, Darp info 0521-341500, opg. 06-25393116, [email protected] prijs € 249 (niet-lid € 279) Cursus houtbewerken/ houtsnijden onder deskundige begeleiding en in een prachtige omgeving waar dan ook nog eens een 10daags houtfestival is! Kom ervaren wat hout met je kan doen.

SCHILDERCURSUS ACRYL 16 t/m 20 jun, Het Hunehuis, Darp info 0522-769001, opg. 06-25393116, [email protected] prijs € 255 (niet-lid € 285) Vier dagen schilderen o.l.v. de professionele docente Antje Sonnenschein. Zowel voor beginners als gevorderden. Zowel binnen als buiten schilderen. Volledige verzorging inclusief lakenset. INTUITIEF EN CREATIEF SCHRIJVEN 20 t/m 22 jun, De Bosbeek, Bennekom info 06-53155501, [email protected] prijs € 65 (niet-lid € 80) Schrijven vanuit wat er spontaan of via opdrachten opkomt. Dit geeft vaak verrassende en speelse teksten. Het gaat om het proces van het schrijven, soms vrij en soms vanuit vorm. BEELDHOUWEN IN HOUT! 2 t/m 6 jul, ABK-Huis, Hall info 06-44252457, opg. 06-49829797 prijs € 505 (niet-lid € 550) Zelf een schaal of beeld maken uit hout! Geschikt voor iedereen, ervaren of beginner. Laat je verrassen door het materiaal! Incl. materiaal, gebruik van gereedschap, maaltijden en koffie/thee. KAMPEREN & HOUTBEWERKEN 2 t/m 6 jul, Het Hallse Hull, Hall info 06-44252457, opg. 06-46456519 prijs € 450 (niet-lid € 505) Zelf een schaal of beeld maken uit hout! Geschikt voor iedereen, ervaren of beginner. Begeleid door Maarten Schepers. Incl. kampeerkosten, materiaal, gebruik van gereedschap, maaltijden en koffie/thee.

> Lees verder op pagina 8

Kort wandelnieuws

April Nivon Wandelmaand GRIJP JE KANS IN APRIL NIVON WANDELMAAND. LOOP JE LEKKER MEE? 6 april Dagwandeling 15 km rond Amerongen 7 t/m 10 april Wandelmidweek Havelte, Hunehuis, Darp 7 t/m 11 april Vogels kijken rond Allardsoog, Een-West 7 t/m 11 april Wandelmidweek Den Broam, Buurse 9 april De linie van Spaarndam, Velserbroek 11 t/m 13 april Wandel-/klimtechniek & klettersteig Ibbenbüren Duitsland 13 april Rondwandeling langs de Amstel vanuit NS-station RAI 18 t/m 25 april Wandelen in de Aveyron, Frankrijk 20 april Kollum Friesland wandelen 15 km 22 t/m 25 april Wandelweek Krikkenhaar, Bornerbroek 27 april t/m 4 mei Wandelen in Quinta do Pomarinho, Portugal 27 t/m 28 april Begeleide wandeltweedaagse Koos Vorrinkhuis, Lage Vuursche

DE LE UKST E PA A D JES & HET MOO ISTE G ROEN GEZE & LLIG S AMEN NAAR BUITE N

Paaswandelweek In de week van 18 tot 25 april krijgen gasten 20 procent wandelmaandkorting bij een overnachting in het ABK-Huis in Hall, aan de oostkant van de Veluwe. Reserveer direct via 06-49829797 of ga naar www.nivon.nl/abkhuis.

Kijk voor meer wandelmogelijkheden op www.nivonwandelmaand.nl

O

p de zondag vóór de opening op 31 mei 1975 vroeg Bert Garthof, presentator van het VARA-programma “Weer of geen weer” bijzondere aandacht voor ons pad, dat “als een parelsnoer” door Drenthe liep’, vertelt Nivonner Lau van Schaik die samen met Ton Langebeek en Henk Bosch aan de wieg stond van het ruim 110 kilometer lange Nivon-Drenthepad. Een pad dat net als het Nivon jubileert. Het Drenthepad was in 1975 het eerste langeafstandswandelpad dat in Nederland het levenslicht zag – niet het bekende Pieterpad van Pieterburen naar de St. Pietersberg, zoals zovelen denken. Beide paden zijn eigendom van het Nivon en worden onderhouden door vrijwilligers. In 1975 verscheen de wandelgids, het jaar ervoor was de route gereed.

IN ACHT DAGEN ROND In acht dagen was de wandelaar destijds rond, over onverharde paden. De oud-Nivonbestuurder en fervent bergsporter (lid van de Nivon-Bergsportgroep Noord) Lau herinnert zich: ‘Er waren (en zijn) heel veel leuke dingen en ontmoetingen. De veldverkenningen bijvoorbeeld, want je kunt niet zomaar overal markering aanbrengen. Daar moet vooraf overleg over worden gepleegd met grond-

en wegeigenaren en beheerders. Zodra je vanuit het Nivon-natuurvriendenhuis Het Hunehuis het veld in gaat, kom je op terrein van Defensie. En de boswachter daar is een adjudant. En mijn maatje Fokke was dienstweigeraar en zat daarvoor in de gevangenis. Toch samen naar de kazerne. Aan de hand van de kaart de route uitgelegd, samen in een jeep het veld in, eindigend bij de boswachter van de eigenaar van het oostelijk deel van dit natuurgebied (een graaf) die de terreinrechten had verhuurd aan Defensie en, nietsvermoedend, daarbij ook zijn jachtrechten. Toen deze “Hoogedele” dan ook met zijn buks zijn kerstbraadje wilde ophalen, werd hij door een enthousiaste luitenant gearresteerd…’

VASTE WANDELBEGELEIDERS Lau van Schaik vervulde samen met zijn Vicky ‘zeker zestig jaar taken binnen “onze” organisatie’, waaronder vele bestuurstaken. Beiden zijn bovendien al vijftig jaar lid. Zij stonden aan de wieg van de Nivon-wandelreizen, voortkomend uit de paastrektochten die jaarlijks werden georganiseerd op het nieuwe Drenthepad. De begeleiding werd gerekruteerd uit leden van de Bergsportgroep. “Het Nivonpad in vier dagen” was een initiatief van Vicky en Lau, ondersteund door de Nivon-reizenadministratie op het Centraal Bureau in Amsterdam. ‘Het

Foto: Ria Snoek

Eerste langeafstandswandelpad in Drenthe

werd een groot succes, want niet alleen kreeg het pad grotere landelijke bekendheid, we hadden prachtig weer, geen uitvallers, en aan het eind ook nog eens vijf deelnemers die zich bij het bureau opgaven om de reisleiderscursus te volgen waaruit ten slotte vier vaste wandelbegeleiders werden benoemd.’ Ook waren zij betrokken bij het ontstaan van de trefkampen, kampeerkampen in binnen- en buitenland waar jong en ouder met elkaar op pad gaat (de kampen bestaan nog altijd). Het Drenthepad bestaat anno 2014 nog altijd, in het veld met geel-rode markeringen aangegeven en ook als routegids te koop in een geactualiseerd jasje. Het wandelpad loopt langs de twee Nivonnatuurvriendenhuizen Het Hunehuis in Havelte en De Hondsrug in Noord-Laren. Kijk op www.nivon.nl voor overnachten en bestellen van de wandelgids. Kijk ook op www.90jaarnivon.nl voor meer herinneringen.

Wandelaars, fietsers en Drenthepadlopers maken er druk gebruik van, van het nieuwe informatiebord over Nivon-natuurvriendenhuis en kampeerterrein Het Hunehuis en van het Drenthepadpaneel aan de voet van de Havelterberg. De borden staan langs het fietspad nabij het natuurvriendenhuis. De uitvoering van het bord is tot volle tevredenheid gedaan door Press Art. Annelies Barendrecht tekende voor de foto’s en Aly Pepping voor het ontwerp, Wim van der Wijk van Het Hunehuis trok het project dat het huis en het streekwandelpad goed op de kaart zet.

TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 7

Op pad met kinderen

W

il je kamperen en andere mensen ontmoeten? Samen met anderen activiteiten ondernemen? Af en toe een pittige tocht maken met mensen die kiezen voor dezelfde uitdaging? Ga dan mee met een trefkamp.

Het Nivon boekt elk jaar in de zomervakantie kampeerplaatsen op (buitenlandse) campings in de buurt van mooie natuurgebieden. Twee weken lang staan we met zo’n 20 gezinnen en alleengaanden bij elkaar. Zo leer je elkaar beter kennen en maak je nieuwe vrienden. ’s Avonds ontmoeten we elkaar bij de koffie en thee, wisselen ervaringen uit en maken plannen voor gezamenlijke activiteiten. Niets moet en elk idee kan naar voren gebracht worden: wandeltochten, avonturenpark bezoeken, pannenkoekenbakwedstrijd, gezamenlijke maaltijd sporttoernooitje, zangworkshop, etc. etc. De ene dag ga je met een klein groepje op stap, de volgende dag met de hele club. Of je blijft lekker alleen op de camping je boek lezen, terwijl je kinderen met een groep op stap zijn.

Foto: Ruud de Koter

Trefkampen

TREFKAMPEN 2014 12 juli Bergsport Aiguilles, Frankrijk 20 juli Piemonte-Alpen, Italië 20 juli Aosta-Vallpelline, Frankrijk 26 juli Drôme, La Chapelle, Frankrijk 2 augustus Ardennen-Durbuy, België

Praktische zaken Schrijf je voor 1 mei in op www.nivon.nl/trefkampen. Per kamp kunnen maximaal 60 deelnemers mee. Je betaalt tevoren de organisatiekosten aan Nivon en regelt de betaling van de kampeerplaatsen later zelf met de campinghouder. Ook je reis en de benodigde verzekeringen regel je zelf. Bij aankomst op de camping word je door de reisbegeleiders ontvangen. Deze hebben de rol van gastvrouw/-heer en onderhouden de contacten met de campinghouder. Als deelnemer organiseer je zelf je activiteiten. De begeleiders kunnen daarbij assisteren, maar de verantwoordelijkheid blijft bij de deelnemers.

Weg op de Wadden

NIVON-TOCHTEN 21 t/m 24 juli Gorgelpijp tocht, v.a. € 284, kinderprograma 25 t/m 27 juli Zeeraket-tocht, v.a. € 221, alle leeftijden 29 juli t/m 1 augustus Zoetelieve-tocht, v.a. € 284, kinderprogramma Overige tochten: Zie www.nivon.nl/puurwater.

8

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

Foto: Ruud de Koter

Tjalk De Bruinvisch is een sfeervol zeilschip met monumentenstatus en een Kromhoutmotor uit 1917. Het schip vaart al sinds 1902 op de Waddenzee die voortdurend verandert. Het bijzondere karakter maakt dat het waddengebied tot Unesco-werelderfgoed is uitgeroepen. Uniek aan dit gebied is de mogelijkheid van het schip om droog te vallen. Gasten kunnen daarna overboord stappen en een eindje gaan lopen over de drooggevallen zeebodem. Je kunt er ook speuren naar sporen van dieren en andere zeevondsten doen. En schipper Cees Dekker weet bijzondere verhalen te vertellen. Zó dichtbij huis en zó bijzonder! Tijdens de reizen slaap je aan boord. Er zijn 18 slaapplaatsen. Twee tochten met zijn inclusief Nivonbegeleiding en maaltijden. Coördinatie van de gezamenlijke maaltijdbereiding en extra aandacht voor de kinderen is daarbij inbegrepen. Meer weten?

JUMP zomerkampen rules!

B

lijf niet klooien op die Ipad! Ga Real Life! Je hebt de tijd van je leven met onze vier zomerkampen. LOL gegarandeerd. Samen maken we er de beste week van de zomer van. Ons succes ligt in eenvoud, een sfeer van saamhorigheid en enthousiaste, goed getrainde vrijwilligers. Zonder je ouders op kamp gaan is in het begin misschien even spannend, maar voor je het weet barst het kamp los en zit je helemaal in de sfeer. Volg ons op facebook. com/jumpzomerkampen of twitter: @JUMPZomerkampen. En kijk op: www.jumpzomerkampen.nl.

De Kleine Beer, Eerbeek (6-9 jr) • 21 t/m 25 juli, prijs v.a. € 289 Voor het eerst gaan we met de allerkleinsten ook naar camping het Hallse Hull in Eerbeek en met een goede reden! Niet de Grote maar de Kleine Beer staat hoog aan de nachthemel en heeft een fonkelend kamp voor jullie! Sprankelende watergevechten, glanzende spellen etc.

De Los Campos, Eerbeek (13-16 jr) • 26 juli t/m 2 augustus, prijs v.a. € 345, kamperen Hola señores y señoritas! Wij hebben JUMP gevraagd om een paar kleine klusjes voor ons op te lossen. Pak daarvoor je waterpistool in en nog wel belangrijker: gebruik je verstand. Voor je het weet zit je in een complot vol list en bedrog. Ciao, fam. De Los Campos.

Kramperen, Eerbeek (16-18 jr) • 2 t/m 9 augustus, prijs v.a. € 315, kamperen Oh yeah! Eindelijk een kamp voor de oldies. Geen opbouw dit jaar maar een gloednieuw kamp speciaal voor de alleroudsten. Die heerlijke maaltijden die je altijd kreeg? Die maak je nu zelf! Kies voor het Higher Level, Weerwolven zal nooit meer hetzelfde zijn!

Expeditie Friesland, trektocht, 14-18 jr • 19 t/m 26 juli, prijs v.a. € 308 Op ontdekkingstocht door Friesland met alle vrijheid. ’s Nachts slapen we aan boord van onze valken en overdag weer op zoek naar de volgende slaapplek. Zowel beginnende als ervaren zeilers krijgen alle mogelijkheden om (beter) te leren zeilen. Een verrassende zwerftocht, waarbij de wind ons brengt waar die wil.

Zeilkamp Friesland, Terherne

Kampiama, Eerbeek (9-12 jr) • 9 t/m 16 augustus, prijs v.a. € 326, kamperen De Kampiama-stam heeft ons kamp overgenomen! Je vind overal indianenveren en in de verte staat zelfs een totempaal in het bos. Wat komen ze doen? En waarom hebben ze allemaal pyjama’s aan? Ga mee op kamp en ontdek de eeuwenoude Kampiama stam!

jumpzomerkampen

• 9-13 jr: 2 t/m 9 augustus, prijs v.a. € 309 • 13-16 jr: 9 t/m 16 augustus, prijs v.a. € 340 • 16-20 jr: 26 juli t/m 2 augustus, prijs v.a. € 340 Zeilvakanties zijn voor alle leeftijden! Avondspellen, kampvuur, koken, knutselen en natuurlijk heel veel zeilen! Iedereen leert wat nieuws op het water. Overstag, gijpen en stormrondjes, niks is te gek! Afhankelijk van de leeftijd voor elk wat wilds.

www.nivonwatersport.nl Foto: Truus Fleuren

www.jumpzomerkampen.nl @JUMPZomerkampen

Zeilen

TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 9

www.nivon.nl/activiteiten CHINESE SCHILDERKUNST ‘OP ZIJN HOLLANDS’ 6 t/m 9 jul, ABK-Huis, Hall info 06-49829797, [email protected] prijs € 110 volw., € 90 kind (niet-lid €142,50), incl. mat., zelfverz. Aankomen op 6 juli na 16 uur, cursus van 7 t/m 9 juli van 10 tot 16.30. Onder leiding van Froukje Dijkshoorn. Haar specialiteit is Chinese schilderkunst “op zijn Hollands”. Ze laat zich graag inspireren door de natuur. Bij mooi weer buiten schilderen n.a.v. opdrachten of vrij. SCHILDEREN IN EN OM HET HUIS 22 t/m 24 jul, Koos Vorrinkhuis, Lage Vuursche info [email protected], [email protected] prijs € 110 (niet-lid € 120) Chinese schilderkunst op zijn ‘Hollands’. Ook voor beginners! Froukje Dijks geeft drie dagen schilderles tussen 10:00-16:30. De overige tijd vult u zelf in. Prijs is inclusief logies en materiaal. SCHILDERCURSUS 25 t/m 29 aug, De Gele Anemoon, Wijlre info 046-4421656, [email protected] prijs € 15 (niet-lid € 25) Uw talenten ontwikkelen en de omgeving vastleggen: een schildercursus voor mensen die al enige ervaring hebben. De cursus wordt gegeven door Jacques Bogaert. SHAKESPEARE & DRENTHE 26 t/m 28 aug, Het Hunehuis, Darp info 0592-353518, 06-22515797, opg. 06-25393116, [email protected] prijs € 149 (niet-lid € 160) Drenthe en Shakespeare verkennen. Love’s Labour’s Lost (komedie) wordt opgevoerd in het openluchttheater in Diever. Op woensdag een kijkje achter de coulissen en ‘s avonds per bus naar de voorstelling. KUNST- EN CULTUURWEEK 1 t/m 5 sep, Krikkenhaar, Bornerbroek info 06-81212298, [email protected] prijs € 195 (niet-lid € 225) Een geheel verzorgde week met een aantrekkelijk programma: museumbezoek, naar een kunstenaar, rondleiding door de wijk Roombeek in Enschede en andere mogelijkheden.

TREFFEN & TRIPS KLAVERJASSEN 7 mrt t/m 22 aug, Jan de Louterpad 8, Amsterdam info 020-6939039 prijs € 1 (niet-lid € 1,50) Wij kaarten iedere vrijdagmiddag van 13 tot 16 uur om de veertien dagen. Vindt u het leuk om gezellig te klaverjassen in competitieverband? Kom langs en doe mee.

10

TO O RT S • nummer 2 • maart 2014

ACTIVITEITEN NIVON ZUID-HOLLAND WEST diverse data, rondom Den Haag info [email protected], 070-3351649 prijs € 0 (niet-lid € 2,50) Regionale afdeling Den Haag-Rijswijk-Leiden-Delft heeft elke zaterdag om 11.00 uur een activiteit en eens in de 14 dagen op de donderdagavond. Voor verdere informatie zie www.nivon-zuid-holland.nl. Iedereen is van harte welkom. Aanmelden is niet nodig. ACTIVITEITEN NIVON ROTTERDAM div. data, Dirk Smitstraat 76, Rotterdam info 010- 4118824, www.nivonrotterdam.nl Filmhuis o.a Avatar, De Illusionist, Into the Wild. Wandelen elke derde zondag van de maand. Wandelcirkels, elke dinsdag ommetje. Eetcafé iedere zondag. Plaatjes draaien op de laatste vrijdag van de maand. Museumbezoek. Cursus Fijnschilderen. Cursus Realistisch schilderen. Cursus Poëzie. SPELLETJESMIDDAG 9 mrt t/m 10 aug, Jan de Louterpad 8, Amsterdam info 020-6191624 prijs € 2 (niet-lid € 3) Elke tweede zondag in de maand organiseert de afdeling Centrum/Oud-West in ons Honk een spelletjesmiddag. We beginnen met hapje met koffie/thee en daarna gaan wij gezellig wat spelletjes spelen. KOFFIEOCHTEND 9 mrt t/m 1 aug, Jan de Louterpad 8, Amsterdam info 020-6120327 of 020-8452547 prijs € 1 (niet-lid € 1,50) Iedere tweede zondag van de maand houden wij van 10.00 uur tot 12.00 uur een koffieochtend. Het steven is om interessant en actuele onderwerpen aan de orde te stellen. JAARVERGADERING 11 mrt, Nivonnus, Smetanastraat, Almelo info [email protected] Het bestuur en de leden gaan op 11 maart in gesprek over de totstandkoming van het Natuurhus, de Nivon-activiteiten en de financiële situatie. VOLKSBUURTMUSEUM UTRECHT 16 mrt, Utrecht CS info 035-6215817, [email protected] Ervaar hoe het was om rond 1920 in armoedige omstandigheden te leven. We krijgen een diapresentatie te zien en een wandeling door de oude buurt. EXCURSIE ARNHEM 16 mrt, Arnhem info 0299-462768, [email protected] We reizen met het Boekenweekgeschenk gratis naar Arnhem, bezoeken het Museum voor Moderne Kunst met een prachtig uitzicht over de Rijn en maken een stadswandeling.

MAANDAGMIDDAGEN 17 en 31 mrt, 14 apr, Nivoncentrum, Lodewijkstraat 1, Hengelo info [email protected], 074-2911953 prijs € 2 (niet-lid €3) Presentaties over Klankbeelden van reizen en natuur, Natuur als inspiratiebron voor kunst, cultuur en techniek, Natuur in Spanje en Lapland. Van 14 – 16 uur, incl. koffie/ thee. JAARVERGADERING 20 mrt, Heiloo info 072-5333127, [email protected] Locatie: De Hofdijkschool; Marienstein 178A, Heiloo. Na afloop een presentatie met als onderwerp: wandelen door de Franse Alpen. DARTS 21 mrt t/m 15 aug, Jan de Louterpad 8, Amsterdam info 020-6140733 prijs € 1 (niet-lid € 1,50) Iedere derde vrijdag van de maand van 20.00 tot 22.00 uur. Bij ons wordt deze sport voor de lol beoefend. Meebrengen van eigen darts wordt op prijs gesteld. SOOS 23 mrt t/m 24 aug, Jan de Louterpad 8, Amsterdam info 020-6137302 prijs € 2 (niet-lid € 2,50) Iedere vierde zondag van de maand van 10.00 tot 14.00 uur. Met koffie/thee en koek, bijpraten en spelletjes. Wij besluiten met een lichte lunch. JAARVERGADERING 23 mrt, Ouwerdingenpad 3, Amsterdam Osdorp info 020-3373883, [email protected] Het bestuur legt verantwoording af over 2013, verkiezing van enkele periodiek aftredende bestuursleden en huldiging van jubilarissen. Aanvang 13.30 uur. Jaarverslagen zijn op te vragen bij Tom Simonis. WERKWEEK 23 t/m 28 mrt, De Meenthe, Noordwolde info 038-4656781 In deze week wordt het kampeerterrein klaargemaakt om per 1 april weer kampeergasten te kunnen ontvangen. Kom één of meerdere dagen helpen of maak kennis met het fenomeen “terreinwachten”. WERKWEEK 24 t/m 27 mrt, Banjaert, Wijk aan Zee info 023-5362485, [email protected], 0235362485 Verzorgde midweek. Overdag wordt er gewerkt aan het huis, het kampeerterrein of de natuur rond Banjaert. Op dinsdag “kamertjesgebakdag”: als alle kamers schoon zijn dan is er gebak!! > Lees verder op pagina 12

kort nieuws www.springreizen.nl

Tijd voor de tent H

et kampeerseizoen gaat van start, ook op de kampeerterreinen van het Nivon. Caravans, campers kunnen weer van stal worden gehaald om ons eigen land weer te ontdekken en elkaar te ontmoeten bij het Nivon. Voor veel mensen hoort bij het echte kampeergevoel het lichtjes bewegen van het tentdoek in de wind, de geur van olielampen en kampvuur, het unieke gevoel van het buiten zijn onder minimaal dak. Dat gevoel herkennen de vrijwilligers van De Meenthe in Noordwolde. Daarom organiseren zij, geïnspireerd door Nivon 90 jaar een authentiek Tenttreffen voor

ANWB KAMPEERDAGEN MET NIVONSTAND, Oudekerkerplas, Ouderkerk a/d Amstel: 12 en 13 april, www.anwbkampeerdagen.nl.

KLASSIEKE TENTENTREFFEN op Nivonkampeerterrein De Meenthe, Noordwolde: 26 april t/m 5 mei, www.nivon.nl/demeenthe, 038-4656781.

Seniorenvakantieweken

V

an 14 t/m 21 juni en van 6 t/m 13 september zijn er in Nivonnatuurvriendenhuis Morgenrood in Oisterwijk weer seniorenvakantieweken. Een week zomers genieten in een gemoedelijke Brabantse sfeer. Breng uw geheel verzorgde vakantie door nabij de bossen en vennen van Oisterwijk. Er is een gezellig programma waaronder twee bustochten. Prijs: € 350 en € 375 voor niet-leden. Volledig verzorgd, incl. lakenpakket. Aanmelden bij Jeannette Bosse, Montgomerylaan 361, 5612 BH Eindhoven of [email protected].

tenten zonder boogstokken en opblaastunnels. Trotse eigenaren van De Waard, Erdman Schmidt, ESVO, Carl Denig en al die andere klassieke tenten zijn welkom om elkaar hier te ontmoeten. Het Nivon zorgt voor een De Waard-activiteitenafdak en een kampvuur, u voor de tenten en de activiteiten. Nog voor de natuurvriendenhuizen in Nederland kwamen, werd er al door de Natuurvrienden en de Nederlandse Arbeidersreisvereniging gekampeerd. Al in de jaren dertig werd er een kamp gehouden in Bennekom en door de jaren heen is kamperen altijd in het Nivon

gebleven, met de groepsterreinen, natuurkampeerterreinen, trefkampen en trekkings van Spring met wildkamperen. De busjesreizen in de jaren zeventig waren met tenten, de kinderkampen op Het Hallse Hull zijn met tenten en ook op het jaarlijkse Pinksterkamp overnacht het merendeel van de deelnemers nog steeds in tenten. Waar het van oorsprong de enige goedkope vorm van verblijf was voor arbeiders, is het nu uitgegroeid tot een pure vakantiebeleving, terug naar de basis, zonder opsmuk, met kwaliteit, samen met anderen in het groen. En dat is waar het Nivon voor staat.

Fietsen langs de Limes

A

ctieve reis met ervaring (50+). We fietsen de grens van het oude Romeinse rijk, van Nijmegen naar Koblenz. Geniet zeven dagen op je eigen (elektrische) fiets van natuur en oude cultuur (ca. 40 km/dg). We bezoeken het bijzonder mooie Römisches Museum in Xanten en het Ludwig Museum in Keulen. We fietsen een route van 270 km in zeven dagen met 12 à 24 deelnemers. Onderweg is er voldoende tijd om aan de oevers van de Rijn te genieten van de natuur. We maken de tocht met onze eigen gewone of elektrische fietsen inclusief eigen bagage. We overnachten in hotels en pensions. Vanaf Koblenz worden de fietsen per aanhangwagen terug naar Nijmegen vervoerd. 16 t/m 23 aug, prijs va € 749, incl. halfpension, musea en retourvervoer. www.nivonreizen.nl TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 11

www.nivon.nl/activiteiten FILMOCHTEND 1 apr t/m 1 sep, Jan de Louterpad 8, Amsterdam info 020-6140733 Elke eerste zondag van de maand van 10.30 tot 12.30. Wij draaien dan natuurfilms en films over oudheden of steden. KOFFIEOCHTEND 6 apr, Ouwerdingenpad 3, Amsterdam Osdorp info 020-3373883, [email protected] Een gezellige ochtend met koffie of thee en een leuk programma. Aanvang 10.00 uur. FAIR-RASSINGS-MIDWEEK 7 t/m 10 apr, ABK-Huis, Hall info 06-42550451, [email protected] prijs € 142,50 (niet-lid € 175) Deze midweek is niet alleen Fair, maar ook Groen: met wandel- en fietsexcursies, bezoek aan winkels met fairtrade-, bioen streekproducten, kookworkshop en paasstukje maken. Prijs incl. activiteiten, overnachtingen, maaltijden ma-avond t/m do-lunch) koffie/ thee en fietshuur. WERKWEEKEND 11 t/m 13 april, Lettelbert info 06-22054714, [email protected] Help mee met groot (en minder groot) onderhoud van het kampeerterrein. Iedereen die meewerkt kan dit weekend gratis kamperen. Incl. op zaterdag, eind van de middag, een gezamenlijke maaltijd. Opgave uiterlijk 2 april. PAASKLAVERJASSEN 12 apr, Jan de Louterpad 8, Amsterdam info 020-6939039 prijs € 6 (niet-lid € 7,50) Op zaterdagavond 12 april houden wij van 19.30 uur tot 22.30 uur weer onze jaarlijkse paas-klaverjaswedstrijd met leuke prijsjes. Interesse? Geef u op (nodig voor de prijsjes) en speel mee. PAASKLAVERJASSEN 12 apr, Ouwerdingenpad 3, Amsterdam Osdorp info 020-6198049, [email protected] prijs € 3,50 (niet-lid € 4,50) Een klaverjastoernooi. In een gezellige sfeer een kaartje leggen en misschien ook nog een prijsje winnen. Aanvang 13.30 uur. SCHEEPVAARTMUSEUM IN AMSTERDAM 13 apr, Amsterdam CS info 035-6215817, [email protected] Entree €15 (museumjaarkaart gratis). Vanuit Hilversum vertrekken we met de trein van 10.15 uur en vanuit Amersfoort vertrekt de trein om 9.46 uur. We wachten in de hal op elkaar.

PAASREIS NAAR ALLARDSOOG 18 t/m 21 apr, Allardsoog, Een-West info 020-6140353 prijs € 225 (niet-lid € 250) De Paasreis van afd. Slotermeeer-Geuzenveld gaat dit jaar naar Natuurvriendenhuis Allardsoog. In de prijs zijn vervoer per bus vanuit Amsterdam, overnachting, lakenpakket, verzorging en twee dagtochten inbegrepen. 1 MEI VIERING 1 mei, Koos Vorrinkhuis, Lage Vuursche info 06-33902690, [email protected] prijs € 5 Een 1 mei bijeenkomst i.s.m. de PvdAafdeling De Bilt. Het wordt een afwisselend programma, opgeluisterd door De Stem des Volks. Inloop + koffie 09.30-10.00 uur, inclusief lunch. OPEN DAG DE KLEINE RUG 10 mei, Dordrecht, De Kleine Rug, Dordrecht info 078-6213400, [email protected] Dag in het teken van 90 jaar NIVON en gelegenheid het huis en terrein te bekijken. Een leuk programma met voor elk wat wils maakt de dag compleet. Vanaf 10.30. DAGJE UIT MET DE BUS 10 mei, Purmerend info 0299-462768, [email protected] prijs € 10 (niet-lid € 30) Excursie naar Frederiksoord in Drenthe. Na een kopje koffie bezoeken we het museum Koloniehof waar we een rondleiding krijgen. BEZOEK AAN DE SCHAAPHERDER 17 mei, Schiedam info [email protected], 070-3351649 prijs € 0 (niet-lid € 2,50) Om 11 uur brengen we een bezoek aan de schaapherder: Adrianushoeve, Woudweg 26, 2123 KB Schiedam. Kijk ook op www.nivonzuid-holland.nl. EEN WEEKEND NAAR DUITSLAND 23 t/m 25 mei, Almelo info 0546828053, [email protected] prijs € 70 (niet-lid € 90) Een weekend in een Nivonhuis in Duitsland. Met volop mogelijkheden om te wandelen en te fietsen. De maaltijden zijn bij de prijs inbegrepen. OPEN DAG EN HOUTBEWERKINGSFESTIVAL 24 mei, Het Hunehuis, Darp info 06-25393116, [email protected] Ter afsluiting van een 10-daags houtbewerkingsfestival wordt er op het Hunehuis ook een open dag georganiseerd met diverse (natuur)groepen en ook voor de kinderen zijn er activiteiten met hout.

VERZORGD NIETSDOEN 9 t/m 13 jun, Het Hunehuis, Darp info 06-25393116, [email protected] prijs € 189 (niet-lid € 220) Wilt U dat ook eens meemaken, zulke heerlijke dagen in een ontspannen sfeer? Boek dan deze (op verzoek nu) volledige midweek. U kunt uw eigen programma invullen. Volledige verzorging inclusief lakenset. SENIORENWEEK A en B 14 t/m 21 jun (A), 6 t/m 13 sep (B), Morgenrood, Oisterwijk info [email protected], Montgomerylaan 361, 5612 BH Eindhoven prijs € 350 (niet-lid € 375) Een week zomers genieten in een gemoedelijke Brabantse sfeer. Breng uw geheel verzorgde vakantie door nabij de bossen en vennen van Oisterwijk. Er is een gezellig programma waaronder twee bustochten. WEEKEND OSTFRIESLAND 20 t/m 22 jun, Zetel, Duitsland info 050-3144364, [email protected] prijs € 40, incl. maaltijden Mogelijkheden om te wandelen en eigen activiteiten te ondernemen vanuit het Naturfreundehaus in Zetel. Huren van fietsen beperkt mogelijk. Bij carpoolen vanaf Groningen ca. € 20 vervoerskosten. Graag aangeven of je een auto beschikbaar hebt. BASISTARIEF IN DE GROTE VAKANTIE 28 jun t/m 7 sep, Het Hunehuis, Darp info 06-25393116, [email protected] Kom deze zomer tegen het laagtarief overnachten in het Hunehuis. Geen hoogtarief in de grote vakantie maar gewoon het socialere basistarief. In de herfstvakantie 20% korting op het hogere tarief. VAKANTIEWEKEN VOOR SENIOREN 12 t/m 19 jul en 2 t/m 9 aug, Koos VorrinkHuis, Lage Vuursche info 023-8441291, aanmeldingssecretariaat@ koosvorrinkhuis.nl prijs € 350 (niet-lid € 385) Een weekprogramma voor senioren inclusief twee georganiseerde bustochten en activiteiten in het huis, waaronder een workshop aquarelleren. Deze week is alleen geschikt voor mensen die zelfredzaam zijn! KINDERACTIVITEITEN ROND HET HUNEHUIS 14 t/m 18 jul, Het Hunehuis, Darp info 06-25393116, [email protected] prijs € 10 p.p. plus overnachting Een midweek met ‘s morgens en ‘s avonds activiteiten voor kinderen van 4-12 jaar: knutselen, dansen, poppenkast, buitenactiviteiten. Het is geen kinderoppas, tenminste 1 ouder moet dus ook gezellig meedoen. > Lees verder op pagina 23

12

TO O RT S • nummer 2 • maart 2014

TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 13

NIVON: 90 jaar en nog altijd lief, links, lastig

NIVON 90 JAAR Suus van Doesburg: ‘Achterop de motor’

Bert Welgemoed: ‘Als kind lid van de

‘Van die 90 ben ik al meer dan 60 jaar lid. Ik betaal dan nu ook geen contributie meer. Hoe het begon?

’Ik ben in 1923 geboren in een rood gezin. Ik ben dus een jaar ouder dan het Nivon. Rond 1930 verhuisde ons gezin van Amsterdam naar Hilversum. Net nadat we verhuisd waren ging de firma waar mijn vader werkte failliet. Droeve tijden. Vader werkloos en moest dus twee keer per dag stempelen. Maar net in die nare tijd vroeg de VARA aan de Hilversumse Bestuurders Bond of zij niet een zeer bekwame timmerman wisten, lid van Partij en het NVV enz. Die wisten ze: mijn vader voldeed aan deze eisen en trad in dienst van de VARA. In 1941 nam hij ontslag.

Achttien jaar was ik en de wereld lokte. Met een stel vriendinnen wilden we wel eens naar Oostenrijk. Op de fiets had ik al Texel verkend, een tocht langs de Rijn gemaakt en omdat de heuvels in de Ardennen wel erg hoog waren voor de fiets, gelift naar de bekende plaatsen aldaar. Wij overnachtten dan in jeugdherbergen. Maar Oostenrijk? Wel een beetje ver om te fietsen en liften werd voor ons jonge meisjes een beetje gevaarlijk, zeiden onze ouders. Een optie was De Vrije Wereld. Die hadden busreizen. Je moest dan wel lid worden van het Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling. Nou, geen probleem, dat deden we dan. Na die fijne vakantie kregen we de Toorts en daarin lazen we dat er leuke weekends waren. Dus weer op de fiets naar Lage Vuursche of Wijk aan Zee, dat was op de Zaterdagmiddagen wel bereikbaar. ’s Morgens werkten we immers nog. Paddenstoelen­weekends, (ongelooflijk dat we ze toen gewoon plukten om mooie stukjes van op te maken), Sport en Spel, Roeien op de Loosdrechtse Plassen. Ik kan me herinneren dat we op zoek gingen naar een bijzondere plant op een eilandje en dat we mopperden, natuurbarbaren die we waren, dat die lui liever hadden dat je in het water donderde, dan dat je de wallenkant beschadigde... Één van onze vriendinnen had een broer met een motor, die ook weer vrienden had met een motor en het duurde niet lang of die jongens maakten deel uit van ons groepje meiden. Het was wel fijn dat we nu achterop de motor die leuke weekends konden bezoeken.

PICKELBREMSEN Die broer werd mijn man. Nog steeds. Het is inmiddels 56 jaar geleden dat we elkaar het jawoord gaven. En toen de kinderen kwamen werden het vakanties in de Natuurvriendenhuizen en later kamperen. De trefkampen staan ons nog vers in het geheugen. Bergsporten. In de Berghut in Amsterdam volgden

14

TO O RT S • nummer 2 • maart 2014

we cursussen. Omgaan met kaart en kompas, Pickelbremsen, gevaren in de bergen, noem maar op en jarenlang trokken we de bergen in. Ook onze zonen werden opgeleid om veilig de bergen in te trekken. Later werden het wandelingen in het land via de Wandelende Tak. Nu willen de benen niet meer wat wij willen en zoeken we wat anders. Vrijwilligerswerk is altijd deel van ons leven geweest. Ik noem b.v. de Vrouwen Cursusweken. Daarin kun je heel veel doen en daar heb je ook veel voldoening van. Inmiddels zoeken we het in het creatieve vlak. We schilderen, lezen, volgen lezingen en stadswandelingen, maken en vertonen films over de culturele reizen die we vaak maken. We zijn heel blij dat we dat nog steeds in de warme sfeer van het Nivon kunnen doen, dankzij de actieve vrijwilligers die, bij ons in Amsterdam, binnen de afdeling, steeds maar weer in staat zijn om een bijzonder programma samen te stellen. Was het lamlendigheid dat we nooit ons lidmaatschap hebben opgezegd? Nee dat denken we niet, want het blijkt dus dat je op elk leeftijdsniveau plezierig bezig kunt zijn in het Nivon. In ieder geval kunnen wij uit de grond van ons inmiddels ruim 80 jarig hart zeggen dat het ons leven heel erg heeft verrijkt. Veel meer mensen zouden de ervaring die wij hebben gehad moeten meemaken. Dat de tijdgeest het Nivon niet verder zal aantasten wensen wij van harte. Op naar de 100!’[groot citaatteken]

Ik was als kind lid van de Rode Valken van de AJC. We fietsten een keer van Hilversum naar het Natuurvriendenhuis Overholland aan de Vecht. Van het huis zelf weet ik niet veel meer. Buitenplaatsachtig. De tocht er heen was knap vervelend door de kleine knutjes bij Loosdrecht. Vervelende stekende mugjes. Vaag herinner ik iets van zuurkool die we daar gegeten hebben. Natuurlijk waren we ook lid van het “Instituut”. Bekend waren de voordrachten van Willem van Capellen en Otto Sterman, die belangeloos voor de rode familie optraden. Ik heb toen ook bij docent Pieter Olie Esperanto geleerd. Den Haag en Hilversum wilden na de oorlog niet opnieuw afdeling van het IvAO worden. Niet links genoeg. Om toch lid van het Instituut te worden moesten we een bepaald bedrag aan Amsterdam betalen. In de oorlog waren alle jeugdorganisaties verboden. Alleen de NJHC als neutrale organisatie was toegestaan. Ik werd daar lid van en leerde daar een meisje kennen, dat nu nog steeds mijn vrouw is. In 1949, vlak voor ons huwelijk, werden we zelfstandig lid van het IvAO. Tot wij kinderen kregen waren wij af en toe actief op “Ons Honk” en later op “Koos Vorrinkhuis”. Eén van de activiteiten was gezamenlijk naar het Concertgebouw in Amsterdam gaan naar het VARA-programma “Concert op de vrije zaterdagmiddag”. Entreeprijs f 6 en f 6 reiskosten. Niet gek!

- DE VERHALEN

e Rode Valken’ ALTERNATIEVE VAKANTIEBEURS Echt actief binnen het Nivon werden wij nadat wij in 1976 naar Hengelo verhuisden. Via het CB was bij Hengelo een berichtje binnen gekomen: er komen werkende leden naar jullie toe. In 1977 werd ik lid van het afdelingsbestuur. Mijn vrouw werd later aanmeldingssecretaresse bij “Den Broam”. Ik was een van de vrijwilligers die dat huis verbouwden van een huis met slaapzalen tot een huis met kamers. We organiseerden onder meer een alternatieve vakantiebeurs. We stopten na ongeveer tien jaar toen de steun van Amsterdam ophield. De afdeling Hengelo begon na de oorlog met het inzamelen en verkopen van oud papier om de kas van afdeling te steunen. Een oud-papierhandelaar was in de oorlog bij een bestuurslid ondergedoken en lanceerde het idee. Uit het kapitaal dat deze groep verzamelde, konden o.a. verbouwingen van het eigen gebouw gerealiseerd worden. Voorzitter van deze groep was de Hengelose stadsarchitect Marinus de Jeu. Ik meen dat hij en een andere Hengelose architect voor het Nivon gewerkt hebben.

Frank van Vliet: ‘Mijn lievelingshuis is Den Broam’ ‘Ik, Frank van Vliet, geboren 25 januari 1944 in Leiden, ging als kleine jongen van ik denk zes jaar al met mijn ouders mee naar de huizen. Ik was als kleine jongen in “Den Broam”. We sliepen op de zolder. Mannen aan de ene kant en vrouwen aan de andere kant. Toen ik later groot werd, waren er kamers gemaakt. Nu ik 25 januari 2014 70 ben geworden, kom ik er bijna elk jaar met de motor. Met mijn gezin ben ik er ook geweest. Mijn dochter werd 10 jaar. Anneke was helemaal dol op Roberto Jacketti en de Scooters. Zij traden op in Markelo bij de discotheek Dieka. Ik kreeg van de huiswacht de sleutel van de keukendeur omdat wij laat terug zouden komen met de auto. Tegenwoordig kan dat niet meer. Op zondagmorgen was de zaal versierd voor haar 10e verjaardag. Ze kreeg zelfs nog een drinkbeker van “Den Broam”. Ook was ik als kleine jongen in Ons Honk in Lage Vuursche. Ik kan mij nog herinneren dat er een groepje dames was dat muziek

speelde. Met ene mevrouw Tante Akke dacht ik. Het Koos Vorrinkhuis was er nog niet. Ook was ik met mijn ouders in Bennekom en sliepen we in de Karbonkel. Ik heb het oude De Grote Bosbeek ook nog gekend en ook De Kleine Bosbeek dat nu van een particulier is. We gingen ook op de fiets van Leiden naar Hoek van Holland naar het August Reitsmahuis, met de pont over de Nieuwe Waterweg naar het Eiland Rozenburg. Er groeiden daar hele grote bramen. Ook was er nog een bunker toen. Met mijn overleden vriend was ik ook twee maal huiswacht in huize Eikhold in Heerlen; we sliepen in de zogenoemde Wilhelminakamer. Mijn lievelingshuis is wel “Den Broam”. Ondanks dat ik de omgeving kan uit tekenen. Ik was er ook een maand na de grote brand in Enschede die uitbrak op 13 mei. Ik had al maanden ervoor gereserveerd in het huis.’

Frank van Vliet bij Den Broam.

Ook de opbrengst van de jaarlijks door afd. Hengelo gehouden boekenbeurs gaat naar de kas van deze groep. Verder kent de afdeling een z.g. Vriendenkring van het Nivoncentrum die werd opgericht toen het afdelingsgebouw met een lening van het hoofdbestuur in eigendom kon worden verkregen. Het gebouw was tot dan van een vakbondsjongerengroep. Gehoorgevend aan een oproep van de NFI om meer contacten met andere afdelingen te zoeken, ging afd. Hengelo vriendschappen aan met o.a. afd. Emmen en in Duitsland met afd. Osnabrück, waar mee wandelingen in het voorjaar gemaakt werden. In 1981 werd met de Duitse afdeling Bielefeld een “Natuurvrienden-partnerschap” aangegaan. Die vriendschap is lange tijd heel intensief geweest, maar is ingeslapen.’

Suus van Doesburg en haar man.

TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 15

NIVON: 90 jaar en nog altijd lief, links, lastig

Jubileumviering in Eerbeek -

H

et Nivon bestaat dit jaar 90 jaar. Dat is een hele tijd en dat gaan we vieren. Allereerst met een groots en feestelijk programma op vrijdag 6 juni, voorafgaand aan het jaarlijkse Pinksterkamp, op ons prachtige Nivonkampeerterrein “Het Hallse Hull” bij het ABK-huis in Eerbeek. Daarna op een aantal andere plaatsen in het land en met een speciaal programma voor afdelingen en huizen.

HOE GAAT DIE DAG ER UITZIEN? Er staat op het terrein een fraaie feesttent. Daaromheen is een markt met kramen van Nivon-afdelingen, landelijke werkgroepen en bevriende organisaties. Zij presenteren daar hun activiteiten. Natuurlijk ook veel informatie over de activiteiten rond Eerlijk en Groen. In de tent staat een podium waarop die dag van alles gaat gebeuren. Er komt een koor dat voor ons bekende (strijd)liederen brengt. Uiteraard kan en mag er uit volle borst worden meegezongen. Zij treden die dag een paar keer op. Niet alleen het Nivon jubileert, maar ook het Maarten van Rossumpad, dat bestaat 25 jaar. Wandelen was en is een belangrijke activiteit van ons Instituut. Het Nivon werkt niet voor niets enthousiast mee aan Wandelnet.

rond te maken. Het gerucht gaat dat Freek de Jonge zijn medewerking gaat verlenen aan het programma. Wat geen gerucht meer is, is het avondoptreden van Marjolein Meiers. Marjolein (voorheen Berini’s) brengt een feestelijk programma met prachtige liedjes. Zij wordt daarbij ondersteund door de muzikale talenten en multi-instrumentalisten Walter en Onno Kuipers, voor deze gelegenheid aangevuld met Rens van der Zalm. Haar programma vormt de afsluiting van de jubileumviering en is tevens de start van het Pinksterkamp.

Voor de actuele informatie over het programma zie www.90jaarnivon.nl, www.facebook.com/NivonJubileum90, www.nivonpinksterkamp.nl, www.nivon.nl

DAG MET INHOUD Ook de inhoud ontbreekt niet. Dat gebeurt in twee talkshows onder leiding van een journalist. Het eerste onderwerp is de participatiesamenleving. Meedoen en samen doen zijn waarden die we in het Nivon al kennen vanaf onze oprichting in 1924. Moeten we deze participatiesamenleving nu omarmen of is de oude ”verzorgingsstaat” toch een verworvenheid die we liever niet over boord gooien. Een talkshow waarin een aantal gezaghebbende deelnemers met elkaar in discussie gaan. Het Nivon is ook de Nederlandse tak van de Natuurvrienden Internationale (NFI), een organisatie met wereldwijd ongeveer 500.000 leden uit 50 landen. Niet mis. Daarom ook een gesprek over het internationale werk, waaraan in elk geval de voorzitters van de Internationale Natuurvrienden en de Duitse natuurvrienden, resp. Manfred Pils en Michael Müller deelnemen. De Vlaamse natuurvrienden vaardigen iemand af en ook de voorzitter van het Nivon, Friso Teerink, neemt aan de discussie deel. Tussendoor is er ruim gelegenheid om met (oude) bekenden te praten. Een wandelende lunch en, later op de dag, een lopend buffet zorgen er voor dat we ook op dat vlak niks te kort komen. Op dit moment wordt hard gewerkt om het feestprogramma helemaal

16

TO O RT S • nummer 2 • maart 2014

Marjolein Meiers

KOM MET HET OV Natuurlijk kan je gewoon met eigen vervoer op 6 juni naar Eerbeek komen. Er is voldoende parkeergelegenheid geregeld. Ook kan je met het openbaar vervoer reizen. De bezoekers aan Vier 90 jaar Nivon die met de trein komen, kunnen gebruik maken van een pendelbus. Die rijdt, bij voldoende aanmeldingen, in de ochtend vanaf NS station Apeldoorn naar Het Hallse Hull. Na afloop van het programma, zo rond 19.00 u, brengen wij u ook weer terug. Mensen die met speciaal vervoer komen (Valys o.i.d.) kunnen tot vlak bij de feesttent worden afgezet en opgehaald. Opgeven: gebruik de bon uit Toorts of ga naar www.nivonpinksterkamp.nl.

- Nivon90 OVERNACHTEN Overnachten vóór en na de bijeenkomst Vier 90 jaar Nivon? Maak er een extra dagje uit van. Van donderdag tot vrijdag is overnachten in het ABK huis mogelijk, van vrijdag tot zaterdag is het ABK huis al volgeboekt. Prijs: volwassenen € 17.50, kinderen € 15. Overnachten op kampeerterrein Het Hallse Hull is ook mogelijk. Prijs: van donderdag tot vrijdag volwassenen € 6, kinderen € 4. Van vrijdag op zaterdag: volwassenen € 15, kinderen € 9. Natuurlijk kunt u ook het hele Pinksterkamp bijwonen. Opgeven: gebruik de bon uit deze Toorts of ga naar www.nivonpinksterkamp.nl.

O p t re d e n C a b a r e t ie r F re e k de Jonge

Nivon Pinksterkamp 2014

D

enk je eens in: het Hallse Hull in een warme junizon, gezellige mensen en heel veel activiteiten. De Pika-commissie is weer opgestart om editie 2014 van 6 t/m 9 juni te organiseren. Een bijzondere editie want het Nivon start haar 90-jarig jubileum op vrijdag 6 juni op het Pika om 11.00 uur. We gaan dan ook voor een spetterend Pika 2014. Alle Pikagangers zijn natuurlijk van harte welkom om dit mee te vieren.

IN HART EN NIEREN En ook het thema dit jaar was niet moeilijk want het Nivon jubileumjaar heeft als titel “Groen en Sociaal in hart en nieren”, kernwaarden die ook horen bij het Pika. Er zal dan ook ruim aandacht zijn voor het heden en het verleden van het Nivon en natuurlijk toekomst van de vereniging. Naast de gebruikelijke programmaonderdelen zoals zingen, dansen, cabaret, fotograferen, workshops, het poppentheater van Jacobus Wieman, Circus Poeha en Dubravka, zijn we ook bezig met het verkennen van hele nieuwe

Kraam huren Wil je als afdeling, regio, natuurvriendenhuis, terrein of als creatief Nivonlid een kraam huren op vrijdag 6 juni en/of zaterdag 7 juni, meld je dan via www.nivonpinksterkamp.nl

aansprekende activiteiten voor de jeugd met extra aandacht voor de tieners en jongeren. Er gebeuren al spannende dingen achter de schermen. We zullen alle nieuwsfeitjes gaan melden op Facebook en de Pika website.

NEEM GEZELLIG IEMAND MEE! Neem dit jaar eens een extra gast mee of als je nooit eerder bent geweest, ervaar het een keer en ga dit jaar wel en geniet van alle activiteiten. Je kunt ook onze Facebook-pagina bezoeken om die vervolgens te delen met je vrienden en familie en ons te Liken. Heb je nog vragen dan kun je die stellen via de website: www. nivonpinksterkamp.nl. Daar kun je ook de actuele stand van zaken van het programma vinden. Of bezoek onze Facebookpagina: www. facebook.com/NivonPinksterkamp Opgeven voor het Pinksterkamp 2014 kan via www.nivonpinksterkamp.nl of schriftelijk via het aanmeldingsformulier in deze Toorts. Zoals altijd is het ABK-huis beschikbaar voor Nivon-leden die niet meer kunnen of willen kamperen. Let op: Het aantal bedden in het ABK-huis is beperkt! Opgeven voor het ABKhuis kan alleen schriftelijk. TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 17

NIVON: 90 jaar en nog altijd lief, links, lastig

Historisch archief Historisch archief

Nivon, waar is je histo Tekst: John Blijenberg

I

n november van het afgelopen jaar trad ik met mijn band op in het ABK-huis van het Nivon. Zoals bij elk optreden probeer ik in mijn programma een lied of een tekst aan te passen aan de context waar we die avond of middag spelen. Deze keer vroeg ik mij af waar die naam ABK-huis vandaan kwam. Op de dag van het optreden werd ik meegenomen naar de hal waar aan de muur een portretje hangt van de man waar het om gaat: Asser Benjamin Kleerekoper (1880 – 1943)! van joodse komaf, uit een heus rebbegeslacht, en bestuurslid van het Instituut van Arbeiders Ontwikkeling, de voorloper van het huidige Nivon. Dit aanknopingspunt riep nieuwsgierige vragen bij me op. Wie was die Kleerekoper toch? Wat waren zijn verdiensten voor het Nivon? Waarom heet het huis ABK-

Ons Honk, jaren vijftig.

18

TO O RT S • nummer 2 • maart 2014

huis en niet het Asser Kleerekoperhuis zoals het Koos Vorrinkhuis in Lage Vuursche en het August Reitsmahuis in Hoek van Holland?

JOURNALIST Eerst maar die afkorting ABK. Deze is wel degelijk relevant. Asser schreef dagelijks een zogenoemd “hoekstukje” (lees: column) in dagblad Het Volk, dat hij ondertekende met ABK. Geen enkele krant had zoiets in die tijd. Als de krant op de mat lag sloegen veel abonnees allereerst bladzijde 5 op om rechts bovenin het hoekstukje van ABK te lezen – want daar hadden de Krabbels hun vaste plek. Zo beschouwd was ABK de eerste columnist in de krantenwereld. Volgens Ed. Polak (1890 – 1962) waren de Oproerige Krabbels “eten en drinken voor een grote lezersschare, omdat zij getuigden van temperament en van socialistisch sentiment. Het waren korte slagvaardige en puntige schetsjes waarin men de strijd en het leed

van het proletariaat beluisterde”. Voor Simon Carmiggelt was ABK een voorbeeld toen hij aan zijn Kronkels in Het Parool begon. Een boeiende speurtocht volgde nu. Wat deed ABK zoal meer? Wat dreef hem? In ieder geval ging het schrijven hem goed af. Hij was in zijn beginjaren journalist bij De Telegraaf, waar hij onder het pseudoniem “Kijker” zowel hoofdartikelen als beschouwingen schreef en een aparte rubriek “Verslagen uit de rechtszaal” had.

SDAP Dan kom je al snel terecht bij de SDAP. Ook daar kon hij de pen goed roeren. Een onstuimige spreker was hij, meeslepend en beeldend, vaak de “klaroen van de SDAP” genoemd. Als ABK sprak waren de grootste zalen vaak te klein! Een propagandist ten voeten uit, een gevoelssocialist die vooral oog had voor het proletariaat. De rijke joden waren niet zijn beste vrienden omdat

Historisch archief Historisch archief

orisch archief? die zich niet zozeer bekommerden om de ellende van het proletariaat. ABK was een gevreesd debater, niet het minst om zijn gedegen kennis van de bijbel en het (oud) Hebreeuws. En niet onbelangrijk, Asser was dé organisator van de partij als het ging om inzamelingsacties voor zowel de verkiezingskas van de SDAP als voor groepen mensen in ernstig noodlijdende situaties. Hij liet zich vrijwel tegelijkertijd kiezen in zowel de Tweede Kamer (1913-1930), als de gemeenteraad van Amsterdam (1913-1923 als de provinciale Staten van Noord-Holland (1914-1929) als lid van het SDAP partijbestuur (1914-1931).

SOCIALIST VAN JOODSE KOMAF Ook voor de joodse gemeenschap was hij een factor van betekenis. Aanvankelijk was ABK een voorvechter van het zionisme, zelfs hoofdredacteur van het zionistische blad “De Joodse Wachter”, maar later heeft hij

daarmee gebroken, omdat hij vond dat zionisme en socialisme onverenigbaar waren met elkaar. Er is nog een ontbrekende schakel. De link van ABK naar “een van de oprichters van het Nivon”. Wat was zijn betekenis voor het Instituut voor Arbeidersontwikkeling, het IvAO. Wat heeft hij voor die club gedaan? Een man met zoveel capaciteiten heeft in concreto toch zeker meer gedaan dan allen maar op de winkel passen? Maar, och erme, er blijkt bij navraag geen centraal archief te bestaan …?! Men vermoedt dat er veel informatiemateriaal onder de mensen is, dat wil zeggen bij Nivon-afdelingen en bij individuele leden thuis. Is het dan niet de hoogste tijd om – nu het nog kan – bij de oudere Nivon-generaties op (be)zoek te gaan naar het boeiende en waardevolle verleden dat wellicht bruikbaar is voor het mede inhoud geven aan een toekomstbestendig Nivon?

Later in 2014 Ook later in het jaar zijn bijeenkomsten gepland in het kader van Vier 90 jaar Nivon.

WANDELWEEKEND

HISTORISCH WEEKEND

Wandelweekend Eikhold, Heerlen, aanhakend aan het NFI congres in Maastricht op 3, 4 en 5 oktober. Niet alleen het Nivon jubileert, ook het Pieterpad is jarig. Om dat te vieren organiseert het Nivon dit wandelweekend vanuit Natuurvriendenhuis Eikhold. Wij proberen hier niet alleen een Nivon-bijeenkomst van te maken, maar er ook anderen bij te betrekken. Samen wandelen bindt en er ontstaan vaak goede gesprekken tijdens het wandelen. Daarom vragen wij ook verwante organisaties zoals Platform Fair en Green Deal, het tijdschrift Genoeg, de Natuurvrienden uit Duitsland en België en geïnteresseerde politieke partijen om mee te wandelen. En misschien gaan we ook nog op bezoek bij het Congres van de Internationale Natuurvrienden in Maastricht.

Historisch weekend Allardsoog, Een West op 31 oktober, 1 en 2 november. Dit weekend is toegespitst op mensen met een historische belangstelling. De omgeving van Allardsoog was de bakermat van de socialistische en anarchistische beweging. Het heeft gediend als opvanglocatie voor paupers uit het westen. Er zijn veel excursiemogelijkheden. In het programma wordt aandacht besteed aan de historie van het Nivon met een blik op de toekomst. Er is aandacht voor de historie van het IvAO, De Natuurvrienden en het Nivon, de relatie tussen Allardsoog en de omgeving en het profiel van het Nivon, onderdeel van de eerste en oudste groene beweging in Europa, waar rood en groen naadloos geïntegreerd zijn.

WERKGROEP I.O. NIVON DOCUMENTATIECENTRUM De bijdrage van John Blijenberg maakt weer eens duidelijk dat het vastleggen van de geschiedenis van het Nivon een belangrijke opgave is. Ook in het kader van 90 jaar Nivon blijkt dat er steeds meer behoefte is aan goede, inzichtelijke en overdraagbare documentatie over onze eigen geschiedenis. Ook vanuit het idee dat die geschiedenis de richting aangeeft voor onze toekomst, duurzaam en sociaal in hart en nieren. We weten dat er op heel veel Nivonplekken in het land documentatie ligt, soms goed gedocumenteerd maar veelal ongestructureerd in dozen en mappen in vele kasten. Het is onze opgave die grote berg aan documentatie heel snel en gestructureerd te verwerken in een goed documentatiesysteem. Maar dat niet alleen. Het moet er toe leiden dat wij het Nivon-gedachtegoed, beter dan nu, kunnen uitdragen aan die mensen die daar open voor staan. Goed en modern informatiemateriaal dat ook ingezet kan worden voor ledenwerving & PR, informatie aan gasten in de accommodaties en voor bezoekers van de vele Nivonactiviteiten. Om dat doel te realiseren hebben enkele Nivonners het initiatief genomen voor een landelijke werkgroep om het historische materiaal veilig te stellen en te gebruiken met het oog op Nivon 90 jaar. Denk je nu, daar wil ik bij zijn! Dat kan! Geef je naam in een mail door aan Dannie Brus: [email protected] en je wordt uitgenodigd voor een eerste bijeenkomst van deze werkgroep op zaterdag 22 maart 11 uur in het Nivoncentrum, Molenbeekstraat 26a, Arnhem. Bellen kan ook: 0263793390.

Houd de volgende Toorts en de website van het Nivon in de gaten (www.nivon.nl en www.90jaarnivon.nl). TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 19

NIVON: 90 jaar en nog altijd lief, links, lastig Meld je aan via www.nivonpinksterkamp.nl (snel en goedkoop) of stuur onderstaande bon in. Gegevens hoofdaanvrager voorletters: .............................. achternaam:.............................................................................................. roepnaam:...................................... straat - huisnummer:....................................................................postcode: .............................................. woonplaats:.................................... telefoonnummer: .................... e-mail adres.........................................................rekeningnummer:................................................................ mogen wij uw e-mailadres gebruiken voor mededelingen over het Nivon Pinksterkamp?...................................................................Ja/ Nee Opmerkingen....................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................

Jubileumnacht 5/6 juni Aantal

Leeftijd

Totaal

“Ik neem een stukje Pinksterkamp mee” kampeerovernachting 6/7 juni

Totaal (A) Totaal (B) Totaal (C) Totaal

Kamperen 23 en ouder à € 6,00

Aantal

3 t/m 22 à € 4,00

Alleen kamperen

ABK-huis

Leeftijd

Te betalen door storting op girorekening 3263880, tnv NIVON Pinksterkamp te Leiden. Bij betaling via internetbankieren naam en adres hoofdinschrijver /betaler vermelden

Totaal

23 en ouder à € 15,00

17 en ouder à € 17,50 3 t/m 17 à € 15,00

3 t/m 22 à € 9,00 Totaal (B)

Jubileum vrijdag 6 juni

Pinksterkamp 6 t/m 9 juni 2014

Catering: Vegetarisch Ja Nee

Leden kamperen

Aantal

Aantal

Totaal Lunch

á € 5,00

€

Buffet

á € 7,50

€

Pendelbus bij voldoende aanmeldingen Aantal

Totaal

Leeftijd

Niet-leden kamperen Totaal

Aantal

Leeftijd

23 en ouder à € 50,50

23 en ouder à € 64,00

17 t/m 22 à € 36,00

17 t/m 22 à € 48,50

7 t/m 16 à € 29,00

7 t/m 16 à € 39,00

3 t/m 6 à € 23,50

3 t/m 6 à € 33,00

Totaal C1

heen

á € 5,00

€

AKB-huis

terug

á € 5,00

€

Aantal

Leeftijd

Totaal

Totaal C2 Parkeerkaarten Totaal

Aantal à € 5,00

Totaal

17 en ouder à € 87,50 Marktkraam Aantal Vrij

Totaal C4

7 t/m 16 à € 61,00 Aantal

Totaal

vrijdag

á € 10,00 €

zaterdag

á € 10,00 €

Totaal (A)

3 t/m 6 à € 54,50 Toeslag 1 persoonskamer à € 43,75 Totaal C3

Totaal C1 + C2 + C3 + C4 €

Totaal (C)

Tot 27 mei 2014 gelden bovenstaande prijzen, bij aanmelding op het kamp geldt een toeslag van € 4,00 op alle prijzen

Stuur deze bon ingevuld naar: Inschrijving NIVON Pinksterkamp 2014, IJplein 85, 1021 LC Amsterdam. Voor nadere informatie over de aanmelding kunt u bellen met 020 6375954 tot 21:30 uur of 071 5321788 Aanmelden voor het ABK-huis kan alleen schriftelijk met deze inschrijvingsbon. Elektra is beperkt beschikbaar en kan pas op het kamp zelf aangevraagd en betaald worden, kosten vanaf vrijdag € 10, vanaf donderdag € 13,00.Neem uw lidmaatschapskaart(en) mee! Bij de aanmelding op het Pinksterkamp wordt hiernaar gevraagd. Voor alle informatie: www.nivonpinksterkamp.nl

20

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

Internationale Natuurvriendenhuizen

Natuurbeleving aan de Oostzee Tekst en foto’s: Dinie Bakker

D

it moderne, prachtig gelegen pension is in 1926 gebouwd en in 1999 volledig gerenoveerd. Het heeft onlangs een prijs gekregen van het ministerie van landbouw, omdat hier veel aandacht wordt besteed aan duurzaamheid, natuur en milieu en er ook cursussen worden gegeven op dit gebied. Dit professioneel en duurzaam beheerde huis met vriendelijk personeel en lekker eten biedt alle mogelijkheden voor een actieve vakantie, vlak aan het Oostzeestrand.

NATUURBELEVING Laat het landschap op je inwerken, kijk naar de vogels, hoor de zee ruisen en bemerk het zand onder je voeten. Het water is er brak, zodat er een bijzondere vegetatie ontstaat (Salzwiesen). Het gaat bij Kalifornien om natuurbeleving met alle zintuigen en begrip voor de wereld om ons heen: strand, water, bos, geschiedenis, gezondheid, klimaat. Zwemmen, strandwandelen, vissen, surfen, drakenvliegen, paardrijden en fietsen langs de kust of door beschermde natuurgebieden en leuke dorpjes. Er zijn ook strandwandelingen met uitleg, er is een zeeaquarium en een zeeadelaarstation.

Naturfreundehaus Kalifornien Adres: Naturfreundehaus Kalifornien (C1), Deichweg 1, D – 24217 Kalifornien. Info: 0049-43441342, www.naturfreundehaus-kalifornien.de, [email protected].

MARITIEME SFEER Een vakantie in de Probstei, zoals deze streek heet, heeft voor elk wat wils: concerten, kinderfeesten, zeilregatta’s, schuttersfeesten, theaterspelen. Er rijdt een stoomtrein en in juli/augustus zijn er oogstfeesten. De vele (veelal vlakke) fietsroutes zijn goed aangegeven en kaartmateriaal is in het huis verkrijgbaar. Ook zijn in de omgeving een marine­monument, een U-boot en een zeebiologisch station, een Heimat-museum en een kindermuseum. Kiel was heel lang een belangrijke scheepsbouw- en marinestad. Nu is het een universiteitsstad aan de Kieler Förde, met een maritieme sfeer, havens, werven en enorme cruise- en veerboten. En niet te vergeten elk jaar in juni de Kieler Woche, het wereldfestival van de zeilsport. Het Nord-Ostsee-Kanal (98 km) werd onder keizer Wilhelm II uitgegraven tussen Brunsbüttel (bij de monding van de Elbe in

Inrichting: Veertien kamers met 2-4 bedden met douche en toilet, negentien kamers met 3-4 bedden met sanitair op de gang. Vier verblijfsruimtes, ook voor cursussen e.d., tv-kamer, wintertuin, sauna. Hele jaar open. Fietsen te huur. Buiten veel speelruimte, grillplaats, tafeltennis en -voetbal, strandkorven, leem- en solarbakoven. Tarieven 2014: Leden volw. half pension: € 31, vol pension: € 39. 12-17 jaar: € 26,50 resp. € 33,50 en 5-11 jaar: € 22 resp. € 28. Kamers met eigen sanitair € 5 extra. Te bereiken: Fiets: Ostseeküsten-Radweg (452 km). Trein: via Hamburg naar Kiel Hbf, VKP-bus 200/201 richting Schönberger Strand tot Kalifornien. Auto: via Hamburg naar Kiel (A7), richting Ostufer, B 502 ri Schönberg/Laboe. Bij rotonde richting Kalifornien/ Holm.endenhuis ligt in het NFI-landschap van het Jaar 2013-2014 Oberrhein: www.nfi.at

de Noordzee) en Kiel (Oostzee). Handels- en cruiseschepen naar het oosten hoefden hierdoor niet langer Denemarken rond te varen. Er zijn spectaculaire sluizencomplexen, tunnels en bruggen en het is bijzonder om

te zien hoe gigantische schepen zich door dit smalle kanaal wringen. Op diverse punten worden schepen “begroet” door hun volkslied te spelen. TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 21

Leg een link Regeladvertenties voor natuurvrienden. E-mail naar [email protected] of schrijf naar het redactieadres (zie colofon). Kosten niet-leden Minimaal

€ 0,70 per woord € 1,40 per woord € 12,- resp. € 14,-

Groepsaccommodatie? Op de website www. unieke-groepsaccomodaties.nl staan meer dan 20.000 groepsaccommodaties. Voor 8 tot 60 personen en in heel Europa. Walcheren: te huur volledig ingerichte 5-persoons stacaravan op rustige familiecamping in Serooskerke (W), 3 slaapkamers, €40 per nacht. Dichtbij strand, Veere, Middelburg. Goed bereikbaar met OV. Info: [email protected] of 06-42507837. Tussen Heiloo en Castricum zomerhuisje (4 p.) te huur van zaterdag 6 juli tot zaterdag 16 augustus 2014, nabij prachtig natuurgebied en ongeveer 6 km. van zee. 295 euro p.w. incl. gebruik van fietsen. Info via http://vitamientje. weebly.com, 020-6125133 of 06-47 11 56 95. Alleen of met uw gezin op vakantie? Zoek en boek een zomers weekje Zwitserland op onze website www.uit.ch en ervaar dat een vakantie in Zwitserland niet duur hoeft te zijn! Even bijkomen in Egmond met zijn duinen, bollenvelden en natuurlijk de zee. Boek een arrangement bij een heerlijk B&B: 3 maal overnachting, 2 maal ontbijt en 1 maal diner op de dag van aankomst plus fietshuur voor 2 dagen 125 euro per persoon. Http://www. aanzee.com/nl/vakantiehuis/nederland/bergen-egmond-schoorl/egmond-aan-den-hoef/ marielle_36043.html, bel 072-5063900. Nieuw Perspectief Creëren? Wandelweek in authentiek Turkije met als resultaat: Nieuwe inspiratie en een toekomstplan Voor info, data en prijzen: www.creëernieuwperspectief.nl Van 22 - 28 maart, 29 maart - 4 april, 5 -12 april 2014. Stilte, rust, bewustwording, prachtige natuur en cultuur. Voor meer info: www.eengriekseiland.nl/creatieve vakanties of tel: 06-46588324. Lauwersmeergebied. Kunstzinnige/avontuurlijke man bied zijn boerderijtje/atelier aan tijdens vakantietrips 2014, één en ander in overleg tel. 0511-408430. Te koop: fietskar (Vogel). In zeer goede staat. tel: 0517-452744.

22

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

Te huur een houten recreatiewoning voor 2 personen in de Veluwezoom met een ruime veranda en bostuin in de buurt van de IJssel voor 175 euro per week + toeristenbelasting. Kom langs om te kijken en bel 06-23336531. Romantisch, authentiek vissershuisje te huur op Laaxum in de zuidwesthoek van Friesland, 100 m. van het IJsselmeer, 5 km. van de Gaasterlandse bossen. Zwemmen, fietsen, wandelen, vissen. Max. 4 personen, € 250 per week. Tel. 06-51277880 of mail janlaaxum@ kpnmail.nl. Te huur voor vakantie, 4-persoonsstacaravan in de Achterhoek. Mooie rustige camping. Stilte, natuur, wandelen, zwemmen, mooie stadjes nabij. Prijs: 300 euro per week exclusief kampeergeld p.p. Contact: berryvonne@ yahoo.de of 0049-2821-897513. Te huur voor vakantie, 4-persoons Duitse stacaravan Am Niederrhein Duitsland. Mooie camping met goede voorzieningen. Groot zwemwater met strand, wandelen, fietsen, stadjes Kalkar, Kleve, Xanten, Keveler nabij. Prijs 300 euro per week exclusief kampeergeld p.p. Contact: [email protected] of 0049-2821-897513. Te huur voor natuurliefhebbers: voormalig sluiswachtershuisje in de Rottige Meenthe (ZW Friesland). Tussen fietsknooppunt 34 en 36. € 60 p.w. max. 6 personen. Geen rokers of huisdieren. www.opderuumte.nl Languedoc: stilte, ruimte en prachtige wandel- en fietsroutes vanuit leuk huisje midden in de Zuid-Franse wijngaarden. Vanaf € 270/ wk. Www.lapetitemaisonenfrance.com Beeldhouwen op de Veluwe. Vanaf een losse dag tot een volledige vakantieweek voor zowel beginners als gevorderden. www.bany.nl

van de katharen, tussen Middellandse Zee en Pyreneeën, tussen Narbonne en Carcassonne. Prijzen 2013 verlaagd en tot 1 april -10%. www labellepoire.nl Auth. boerderij Perigord Nrd. Stilte, ruimte, sterrenhemels, zwembad. Alle comfort. 2 slaapkamers 2/4 personen. www.Lapouze.nl Vr. (67) zoekt Nivon-wandelmaatje(vr.) voor DH, Ned, Europa (o.v.). H. Mol, Alb. Schweitzerlaan 56, 2552 PK Den Haag. Te huur: Vogezen Fr. 4 pers. Authentiek boerderijtje, rustig gelegen in beschermd natuurgebied. Beschikbaar vanaf april t/m oktober: www.chezbelon.nl, tel. 033-4756215. Italië: vakantie met stiltegarantie. Comfortabele 2 pers. appartementen in natuurgebied. www.mulinobianco.nl Vakantiehuis te huur in Zeeuws-Vlaanderen. 7 slaapplaatsen, 3 km van het strand. Voor meer info zie: www.huisgroede.nl. Turkije: Genieten van rust, ruimte, natuur, wandelen, eenvoud op het schitterend schiereiland Datça in Turkije, ver weg van het massatoerisme? Dan is Doga Pansiyon de plek voor u! Wandelen? De Karian Trail loopt rondom Datça. Zie onze website: www.dogapansiyon. com. Nederlands sprekende eigenaren. Natuurlijk Vakantie in Umbrië – Italië. Info: http://marinaregini.wix.com/umbriaholidayrent tel: 00 39 340 6944389. Logeren in mooi Middelburg in gunstig gelegen woonhuis. Parkeren voor de deur. Zitje in de tuin. Pppn € 25 inclusief ontbijt. Mail naar [email protected] of bel naar 0118-615099.

Mooi onontdekt wandelgebied in NoordFrankrijk/Picardië, bij middeleeuws stadje Vervins. Wandelweekend eind mei en wandelweek in de zomer. Prettig verblijf in sfeervol boerenhuis. Zie www.studioharcigny.nl of bel met 06-16375370.

Zeilvrienden 50plus gaat ook deze zomer zeilen op de Friese meren. Eerste week juli: een zwerf-zeil midweek. Eerste week september: een zeil-midweek vanuit Akkrum. Zin om mee te zeilen? Beginnende maar ook gevorderde zeilers zijn welkom. Zeilvrienden50plus@ gmail.com. Tel. 0343-491325.

Westerwolde (GR) te huur 2-persoonschalet 45 M2 bij boerderij, prijs € 175 p.w. Huisdieren in overleg ook eventueel paard. Info etc. 0599-313404.

Hindeloopen (IJsselmeer) te huur: 2 à 4 pers. arbeidershuisje, prachtig wandel- fietsschaats- en zwemgebied. Tel. 020-6840388 of 0514-522560. www.noppesklinte.nl

Bretagne: rust en ruimte, op 5 minuten loopafstand van zee en GR34. B&B voor 2 personen € 39 per nacht. Tevens te huur apart 2-persoons huisje € 295 per week. Info: www.twodeux.com.

Fantastisch vakantiehuis in Tsjechië aan oostzijde van het Reuzengebergte. Authentieke, grote (5 slaapkamers, 3 badkamers), goed ingerichte roubenka. Grote tuin met fruitbomen en beek. Max. 12 personen. Prachtig gebied voor rust, wandelen, fietsen én cultuur. Informatie: www.snabilic.com; snabilie@multiweb. nl of 072-5065395.

In de zonnige Languedoc bij het wijndorp Oupia te huur Vroege lente in de zonnige Languedoc. Bij het wijndorp Oupia verhuren wij ons huis 2-4 pers. Natuur en rust in het land

> Lees verder op pagina 24

www.nivon.nl/activiteiten KIND GRATIS 18 jul t/m 3 aug, Den Broam, Buurse info 053-4778625, [email protected] Per 1 betalende ouder mogen 2 kinderen gratis overnachten (wel betaalt u per kind de toeristenbelasting.) (GROOT)OUDER EN KIND-MIDWEEK 21 t/m 25 jul, De Bosbeek, Bennekom info 06-53155501, [email protected] prijs € 15 Dagelijks worden op één dagdeel meerdere activiteiten voor kinderen georganiseerd. Succesnummers van voorgaande jaren zullen worden herhaald en uiteraard sluiten we de week weer af met het kinderdiner.

KUNSTENAARSTREFFEN 2 t/m 9 aug, De Meenthe, Noordwolde info 038-4656781, [email protected] Kunstenaars treffen elkaar op kampeerterrein de Meenthe. Creatief zijn in inspirerende omgeving veelal buiten en soms binnen. Niet verzorgd. Normale kampeertarief plus € 15,- koffiegeld. Eigen materiaal en gereedschap. SOCIALE WEEK 9 t/m 16 aug, Krikkenhaar, Bornerbroek info 074-2913257, [email protected] prijs € 40 p.p. per dag, voll. verz. Een week voor mensen met een kleine beurs. Er wordt gezorgd voor iemand die activiteiten met de kinderen doet en er wordt samen gekookt en gegeten.

MIDWEEK VOOR OPA’S, OMA’S EN KLEINKIND(EREN) 3 t/m 7 aug, Banjaert, Wijk aan Zee info 06-44076760, 06-57846034 na 19.00 uur, [email protected] prijs € 140 (niet-lid € 170) Samen met andere opa’s en oma’s genieten van de kleinkinderen (4 - 10 jaar). Activiteiten worden begeleid en de opa’s en oma’s assisteren hierbij. Voor het avondeten wordt gezorgd. BIODANZA 17 t/m 22 aug, De Bosbeek, Bennekom info 06-53155501, [email protected] prijs € 175 (niet-lid € 200) Biodanza betekent letterlijk levensdans en dat is ook tegelijkertijd de uitnodiging en uitdaging van Biodanza om meer te leren het leven te ‘dansen’. HOOR, IK VERTEL JE WAT ..... 17 t/m 22 aug, De Bosbeek, Bennekom info 06-53155501, [email protected] Kom schrijven op De Bosbeek en geniet in de middaguren op de fiets van de prachtige omgeving. Overige informatie volgt later.

VORMING & ONTWIKKELING MARKT VAN BINDEN EN ONTMOETEN 12 mrt, Zwolle, wijkcentrum Dieze Oost info [email protected] We willen niet alleen kijken naar wat achter ons ligt, maar juist ook vooruit kijken: bestaande identiteiten en tradities worden doorbroken, er ontstaan nieuwe ontwikkelingen in de samenleving.

[advertentie] BUITENLANDSE ARTIESTEN ZINGEN NEDERLANDS 13 mrt, Ouwerdingenpad 3, Amsterdam Osdorp info 020-3373883, [email protected] prijs € 3 (niet-lid € 4) Een programma over buitenlandse artiesten die in het Nederlands zingen. Met beeld en geluid. Presentatie Herman van Kordenoordt. Aanvang 14.00 uur. VIDEOPERA 16 mrt t/m 10 mei, Jan de Louterpad 8, Amsterdam info 020-6133014 prijs € 2,50 (niet-lid € 3,75) Ieder derde zondag van de maand van 13.30 uur tot 16.00 uur vertonen wij een opera, operette of musical op een groot scherm. Inclusief koffie/thee en iets te knabbelen.

DE SIBERISCHE TIJGER EN OUD AMSTERDAM 27 mrt, Ouwerdingenpad 3, Amsterdam Osdorp info 020-3373883, [email protected] prijs € 3 (niet-lid € 4) Een film over de Siberische Tijger en nostalgische beelden van Amsterdam hebben we deze middag op het programma. Aanvang 14.00 uur. DE IDENTITEIT VAN NEDERLANDERS 30 mrt, Gooiers Erf, v Riebeeckweg 50, Hilversum info 035-6215817, [email protected] Lezing. Prof. Dr. Herman Pleij is bijzonder geïnteresseerd in de ontwikkeling van een burgermoraal en van Nederlandse identiteiten en heeft een groot aantal publicaties op zijn naam staan. CHINEES FAMILIELEVEN 1 apr, Nivoncentrum, Lodewijkstraat 1, Hengelo info [email protected], 074-2911953 prijs € 4 (niet-lid € 5) Drs. H.T. Sie Dhian Ho houdt een serieuze en geestige voordracht over het traditionele Chinese familieleven, de humanistische wijsbegeerte van Confucius (500 voor Chr.) en tips over eten in een Chinees restaurant. NOORWEGEN 5 apr, Heiloo info 072-5333127, [email protected] prijs € 4 (niet-lid € 5) Presentatie door natuurfotograaf Theo Koeten, aanvang 20 uur. JAZZ, SWING EN SWEET 7 apr, Ouwerdingenpad 3, Amsterdam Osdorp info 020-3373883, [email protected] prijs € 3 (niet-lid € 4) Een middag vol nostalgie. Voor de pauze een gevarieerd programma en na de pauze een special over een solist, een zanger(-es) of een orkest. Aanvang 14.00 uur. DE KUNST VAN HET OVERLEVEN 10 apr, Ouwerdingenpad 3, Amsterdam Osdorp info 020-3373883, [email protected] prijs € 3 (niet-lid € 4) We zien een film over dieren en de kunst van het overleven. Aanvang 14.00 uur. NATUURFILMMIDDAG: VERRE LANDEN 24 apr, Ouwerdingenpad 3, AmsterdamOsdorp info 020-3373883, [email protected] prijs € 3 (niet-lid € 4) We gaan via films wandelen in verre en nabije landen, o.a. Ierland, Alaska (VS), Oostenrijk, Umbrië (It) en de Incaroute (Peru). Een middag om mee te maken. Aanvang 14.00 uur. > Lees verder op pagina 28 TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 23

Leg een link Te huur: Orvelte Dr. 4 pers. Vakantiehuis. Uniek plekje. m.i.d. natuur-wandelgebied. www.vakantiehuisdevierjaargetijden.nl, 0593552272.

Sneekermeer: vrijstaand ‘Ot en Sien’ huisje op toplocatie aan vaarwater, 5 pers., eenvoudig en romantisch, www.huisjesneekermeer. nl, tel. 0413-478583.

Lauwersmeergebied, grens Friesland-Groningen gezellig huis aan vaarwater www.vakantiedijkhuis.nl 250 euro/week 06-28339814 incl. fietsen, roeiboot, kano’s

Bij Crans-Montana (CH) te huur: knus, zonnig chalet, 3 slaapk., 2 badk., tuin. Rustige ligging, pr. uitzicht. Skiën, wandelen, alle niveaus. 06-53767786, [email protected].

Kampeerwandelweken met bagagevervoer over de GR5. Zomer 2014 van Ouren (B) naar Ribeauvillé (F). Deelnamekosten vanaf € 275 per week. Meer informatie: www.opstouteschoenen.nl of bel 06 55875583.

Berlijn: te huur 4 pers. appartement. Vanaf € 55 per nacht. Rustig in centrum. Fietsen beschikbaar. Info: hermanvandebeek@zonnet. nl of 0318-616266.

Met een gerust hart op vakantie: ik zorg voor uw dieren en pas op uw huis. [email protected] Portugal. Individueeel Wandelarrangement Castelo de Vide Quinta do Pomarinho, hèt wandelcentrum van de Alentejo. Gelegen in Natuurpark Serra São Mamede. Diverse accomodaties te huur. Tevens natuurkampeerterrein. Www.pomarinho.nl, 00351 965 755 341, [email protected], Ned. eigenaren. Paradijselijk Z.-Bourgondië, huis aan riv., www.huisinbourgondie.nl. Tot 19/4, 3/528/6, 13/9-20/9, 4/10-11/10. € 395 p.w., T 06-108.250.16. TweedehandsLundia.nl Amsterdam, Zoetermeer en Apeldoorn: klassieke, tijdloze Lundia ‘Classic/Original’ Kasten Recycling: schappen, zijstukken, ladenblokken, deuren etc. Gaat langer dan je eigen leven mee..., óók bezorging en inruil: www.TweedehandsLundia.nl. Ontdek de Parel van Z.O. Groningen: Landstreek Westerwolde. Te huur: heerlijk vakantiehuisje, uitermate geschikt voor 2 personen. Rust, ruimte, glooiend landschap, stroomdalen, essen. Centraal gelegen tussen Emmen, Assen en Groningen. Incl. 2 sportfietsen. € 150 per week. Website: http://www.huisjewesterwolde.nl. Tel. 0599-331600. Of mail. De moeite waard om Z.O. Groningen te ontdekken. Te huur voor week/weekend, verbouwd arbeidershuisje in piepklein Fries dorp aan vaar/ schaatswater. Grote tuin rondom met vrij uitzicht over weidelandschap. www.vakantiehuisjefriesland.nl Eenvoudig boerenhuis in Toscane, max. 6 pers. Rust, biogroente en perfect wandelen. www.agnanocasa.nl

24

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

Te huur: gezellig huisje aan Natuurpark Dwingelderveld (Drenthe), rustig gelegen. Uitzicht op weide en bosrand. Heide vlakbij. max. 4 personen. Contact: 020-6185476 of [email protected], Zie ook website www.patriciakuiper.nl. Even bijkomen in Egmond met zijn duinen, bollenvelden en natuurlijk de zee. Boek een arrangement bij een heerlijk B&B: 3 maal overnachting; 2 maal ontbijt en 1 maal diner op de dag van aankomst plus fietshuur voor 2 dagen 125 euro per persoon. http://www. aanzee.com/nl/vakantiehuis/nederland/bergen-egmond-schoorl/egmond-aan-den-hoef/ marielle_36043.html. Bel 072-5063900. Te huur: Geheel vrijstaande authentieke Spaanse vakantiewoning in kerkdorp La Pedrera bij vissersdorp Denia aan de Costa Blanca. Aan de voet van natuurpark Montgo. Drie twee­persoons­slaapkamers, grote woonkamer, gelijkvloerse douche, hoog toilet, goed geoutilleerde keuken, verwarming. Buiten drie terrassen (dus altijd zon), mooie tuin. 2,5 km van zee, veel wandelmogelijkheden, treinstationnetje op loopafstand, supermarkt op 1 km. Huur vanaf 265 euro p/w, aanzienlijke korting bij langere huur. Voor meer informatie: www.bakkershuisdenia.nl of [email protected], tel: 0497-574383.

Portugal Camping Quinta do Pomarinho, Castelo de Vide www.pomarinho.nl. Gelegen in natuurpark São Mamede, 00351 965 755 341, Ned. eigenaren. Avontuurlijke groepsreis? Op de website www. duurzaam-toerisme.com vindt u organisaties die duurzame, avontuurlijke groepsreizen en rondreizen organiseren o.a. naar Afrika, Nieuw Zeeland, Marokko, India, Costa Rica en Nepal. Ook voor individuele reizen op maat. Op vakantie met uw hond? Op onze website vindt u meer dan 30.000 hondvriendelijke vakantiehuizen in Nederland en heel Europa! www.vakantie-met-huisdieren.nl Portugese Taal leren op vakantie Quinta do Pomarinho, Castelo de Vide. Zie www.pomarinho.nl bij arrangementen, stuur mail info@ pomarinho.nl of bel 00351 965 755 341, Ned. eigenaren. Portugal Groepswandelreizen. Natuurvriendenhuis Quinta do Pomarinho. Castelo de Vide. Data: 14-25 maart, 11-22 april, 6-17 juni, 19-30 sept., 18-25 okt. (8 daagse), 23 dec.- 3 jan. Nivonledenkorting. www.pomarinho.nl, info@ pomarinho.nl of 00351 965 755 341, Ned. eigenaren.

[ advertentie ]

ECEAT feliciteert Nivon ECEAT feliciteert het Nivon met haar jubileum en geeft de leden als cadeau korting op de aanschaf van de Groene Vakantie Gids. In de nieuwe gids Groene Vakantiegids Nederland, België & Luxemburg die is verschenen, zijn de Nivonnatuurvriendenhuizen en terreinen opgenomen, evenals die van de Belgische Natuurvrienden. In totaal 230 logeer- en kampeeradressen, charmante enclaves van authentieke en duurzame schoonheid, die prachtig verscholen liggen op het platteland. Het aanbod varieert van kleine campings bij de biologische boer tot luxe verblijven in landhuizen, die op milieuvriendelijke wijze worden beheerd.

Foto: Annelies Barendrecht

Brénazet, midden Frankrijk, mooie oude boerderij met gîtes (vakantiehuizen), blokhut, Safaritenten, Yurte, De Waardtenten. Kleine camping in boomgaard. Fraai uitzicht, rustig, kindvriendelijk, zwemvijver, dieren, veel ruimte! Aan eind van landweggetje (geen verkeer) 800 km vanaf Breda. Gîtes PW: €300/€375/€550 Wij bieden ook: gegidste kanotochten, vegetarische tables d’hôtes, yoga, fietsenverhuur, wandelroutes. Mariken en Ron, http://www.brenazet.nl, brenazet@ orange.fr, 0033470076319.

De gids is te bestellen via www.groenevakantiegids.nl o.v.v. Nivon-lidnummer, voor € 9,95 (normaal € 15,95) per stuk, zonder verzendkosten (Nederland).

Kort nieuws internationaal

Oorlogsarrangement ‘De groote oorlog’

OORLOGSMENU

Foto: Heemkundige kring Essen

H

onderd jaar geleden begon de Eerste Wereldoorlog en overal in België worden daarvoor activiteiten georganiseerd. Ook door De Natuurvrienden. In Natuurvriendenhuis De Berk in Essen kun je een oorlogsarrangement boeken dat je helemaal onderdompelt in de Eerste Wereldoorlog. De Duitse bezetters sloten in 1915 Essen drie jaar lang af met een elektrische draad van 2000 volt. Deze draad moest voorkomen dat de bevolking zou vluchten naar het neutrale Nederland. De grens met Nederland werd eveneens afgesloten door prikkeldraad. Zo kwam Essen in een soort niemandsland te liggen, er was geen aan- en afvoer meer waardoor de bevolking moest overleven door te smokkelen.

Om deze verschrikkelijke periode te herdenken zijn er in Essen allerlei initiatieven. Ook Natuurvriendenhuis De Berk draagt zijn steentje bij, met een oorlogsarrangement. Er zijn onder meer een fietstocht en wandelroute die speciaal voor de herdenking van WOI ontwikkeld werden door de gemeenten Essen en Kalmthout. De fietstocht ‘Den doodendraad’ is ca. 60 km lang en de wandelroute ‘Wandelen in niemandsland’ is ca. 5 km. Kalmthout en Essen worden vanaf het voorjaar verfraaid met authentieke foto’s. Waar je staat te kijken naar een oude foto stond 100 jaar geleden de fotograaf. Je kijkt als het ware mee door zijn lens, je waant je even terug in de tijd. Ook is er de Smokkelqueeste, een spannende gezinszoektocht voor grote en kleine smokkelaars. En heel speciaal in dit arrangement is het oorlogsmenu, gebaseerd op een kookboek uit de Eerste Wereldoorlog. Niet dat je dan honger lijdt, de mensen slaagden erin met het weinige dat ze toen hadden toch lekker te eten.

OORLOGSARRANGEMENT ‘DE GROOTE OORLOG’ Arrangement inclusief fietstocht, wandeltocht, smokkelqueeste, toegang tot het Karrenmuseum en een infomap, kan vanaf 27 april 2014 geboekt worden voor twee of drie nachten (volpension met een avond oorlogsmenu). Prijs: vanaf 105 p.p. voor 2 nachten, 145 euro p.p. voor 3 nachten. Info: www.denatuurvrienden.be/deberk.

Fracking – Een smerig zaakje

W

aterkranen die vlamvatten, zieke mensen en dode dieren: schaliegas draagt niet bij aan een klimaatneutrale toekomst. De Internationale Natuurvrienden (NFI) roepen op tot wereldwijde bewustwording van de gevaren van fracking. Manfred Pils, President van NFI, noemt het voorstel van de Europese Commissie voor regulering van schaliegaswinning teleurstellend. “Het zijn slechts aanbevelingen die niet bindend zijn en die de belangrijkste milieu-eisen negeren waardoor de gezondheid van EUburgers in gevaar komt.” Fracking is een zeer controversiële vorm van het winnen van

olie en aardgas, waarbij onder grote druk een mengsel van water met giftige chemicaliën (waaronder kankerverwekkende stoffen) in de grond wordt geïnjecteerd, wat kan leiden tot de vervuiling van het grondwater. Fracking zorgt voor milieu- en economische problemen. Bovendien draagt schaliegas niet bij aan klimaatneutrale energieproductie omdat door het affakkelen van gas de uitstoot van CO2 blijft bestaan. In veel Europese landen is de bevolking fel tegen deze controversiële en zeer giftige technologie. NFI vraagt om een Europees verbod op fracking bij het winnen van onconventioneel schaliegas of olie. Meer info op: www.globalfrackdown.org TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 25

ACCOMMODATIES Bel de volgende contactpersonen of maak een reservering via de website voor een verblijf in een Nivon-natuurvriendenhuis (H) of -kampeerterrein (K). • ABK-huis - Hall (H) www.nivon.nl/abkhuis, 06 49829797 • Allardsoog - Een-West (H) www.nivon.nl/ allardsoog, 06 51549222 • August Reitsmahuis - Hoek v. Hol. (H) www.nivon.nl/augustreitsma, 06 23757583. Overnachten kan tot 1 juni 2014 • Banjaert - Wijk a. Zee (H) www.nivon.nl/banjaert, 06 57846034 na 19.00 uur • Banjaert - Wijk a. Zee (K) www.nivon.nl/banjaertkampeerterrein, 06 46374673 • De Bosbeek - Bennekom (H) www.nivon.nl/bosbeek, 06 53155501 • Den Broam - Buurse (H, K) www.nivon.nl/denbroam, 053 4778625 • Eikhold - Heerlen (H) www.nivon.nl/eikhold, 045 2056666 (ma wo, vr 20 - 21.30 u) • De Gele Anemoon - Wijlre (K) www.nivon.nl/geleanemoon, seizoen: 043 4591607, overig: 046 4421656 • De Grutto - Delft (K) www.nivon.nl/grutto, 015 2611892 (18 - 19 u),seizoen: 06 20678541

• Het Hallse Hull - Hall (K) www.nivon.nl/hallsehull, 06 46456519 • De Hondsrug - Noordlaren (H, K) www.nivon.nl/hondsrug, 06 15051088 • Het Hunehuis - Darp (H, K) www.nivon.nl/hunehuis, 06 25393116 • De Kleine Rug - Dordrecht (H, K) www.nivon.nl/kleinerug, www.nivon.nl/ kleinerugkampeerterrein, 0174 528690 • Koos Vorrinkhuis - Lage Vuursche (H) www.nivon.nl/koosvorrink, 010 2265125 (ma - do 18 - 19 u) • Krikkenhaar - Bornerbroek (H, K) www.nivon.nl/krikkenhaar, 06 81212298 • Lettelbert - Lettelbert (K) www.nivon.nl/lettelbert, 06 22054714 • De Meenthe - Noordwolde (K) www.nivon.nl/meenthe, 038 4656781 • Morgenrood - Oisterwijk (H, K) www.nivon.nl/morgenrood www.nivon.nl/ morgenroodkampeerterrein, 06 48040218 • Het Zeehuis - Bergen a. Zee (H) www.nivon.nl/zeehuis, 072 5817197 (ma, di, wo, vr 10 - 12 u, vr 14 - 16 u en 19 - 21 u)

AFDELINGEN OPGEHEVEN Nivon-afdeling Nijmegen hield onlangs haar laatste algemene ledenvergadering. Een groep enthousiaste (bestuurs)leden zette jarenlang zijn schouders onder de organisatie van tal van activiteiten. Dannie Brus, voorzitter van de Nivon-afdeling Arnhem bedankte hen voor hun grote inzet. De Nivonleden kunnen zich aansluiten bij andere afdelingen in de regio en natuurlijk daar meedoen met culturele, sportieve, groene en creatieve activiteiten. Ook het bestuur van afdeling Alkmaar heeft besloten om na lang beraad de afdeling op te heffen. Reden is het teruglopend aantal leden en activiteiten die niet of nauwelijks bezocht werden. Tevens was er geen animo om het bestuur te versterken. Het doek viel definitief tijdens de laatste jaarvergadering op 2 maart in het Zeehuis.

August Reitsmahuis Nivon sluit

M

et gemengde gevoelens heeft het Centraal Bestuur besloten na 61 jaar het August Reitsmahuis in Hoek van Holland als Nivon-natuurvriendenhuis te sluiten. Bij het August Reitsmahuis is sprake van een bijzondere situatie vanwege het erfpachtcontract met de gemeente dat op 30 juni 2014 eindigt. Het voortzetten van de erfpachtovereenkomst brengt (financiële) risico’s met zich mee, terwijl het toekomstperspectief om te kunnen komen tot een rendabele exploitatie uiterst onzeker is, ook met de nodige investeringen qua tijd, inzet en geld. De gemeente is op de hoogte gesteld van het besluit. Met de vrijwilligers van het August Reitsmahuis wordt eraan gewerkt de sluiting van het huis zo soepel mogelijk te laten verlopen. Tot en met mei van dit jaar kunnen gasten nog gebruik maken van het natuurvriendenhuis. In de volgende Toorts wordt meer aandacht besteed aan zes decennia natuurvriendenhuis in Hoek van Holland.

26

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

Kort nieuws

Zestig jaar Nivonlid

I

n januari kreeg Bep Oppedijk (94) een speld voor haar zestigjarig lidmaatschap van het Nivon. Rob Driesen (regio Rotterdam) haalt in zijn speech herinneringen op: “Ik ben Bep veel dank verschuldigd op het gebied van geologie. Ik heb haar leren kennen in 1967 in het Zwarte Woud in het Natuurvriendenhuis Sommerecke, de thuisbasis van de geologenreis die ze met haar man Elte leidde. Tijdens deze reis heeft ze me zo enthousiast gemaakt me te verdiepen in de hobby dat er een soort koorts ontstond die ze in Duitsland “Steinenfieber” noemen. Naar aanleiding van deze geologenreis werd een geologengroep opgericht en we waren verzekerd van de hulp van Bep om lezingen te houden of cursussen te geven. Ondertussen leidde zij de jaarlijkse geologenreizen naar o.a. de Harz, de Schwäbische Alb, Oostenrijk en het Fichtelgebergte. Intussen waren Bep en Elte verhuisd naar de Veluwerand, vanwege het werk van Elte. Van daaruit werd Bep actief in Arnhem waar ze de natuurvrienden ook enthousiast maakte voor de hobby. Na de pensionering van Elte wilden ze weer terug naar de Randstad. In al die jaren had ze een enorme stenenverzameling opgebouwd en systematisch uitgestald in de door Elte gebouwde vitrines in hun huis. Bep moest (ze was inmiddels weduwe) verhuizen naar een verzorgingshuis in Pernis, waarbij de stenenverzameling en de vitrines zijn ondergebracht bij haar dochter Loes, tot zij kleiner moest gaan wonen. Een andere natuurvriend, Nico Vermeulen, en ik besloten dat haar verzameling hoofdzakelijk tot stand was gekomen door onze reizen en dus voor het Nivon niet verloren mocht gaan. Uiteindelijk staan haar stenen nu te pronken in de hal van het Augustreitsmahuis in Hoek van Holland. Ik ben trots dat ik dat voor haar heb kunnen doen en hoop er nog eens samen te gaan kijken.”

ALS WE TOCH AAN HET VIEREN ZIJN! De Hondsrug bestaat in september 80 jaar. Houd Toorts en www.nivon.nl in de gaten.

Er zijn verschillende Nivonleden die al heel lang lid zijn en een Nivonspeldje krijgen. Bovenstaande speech kwam bij Toorts binnen. De dochter van Bep liet ons ook nog

weten dat de geologische boekenverzameling van haar moeder is opgenomen in de bibliotheek van het ijstijdenmuseum in Buitenpost.

Vernieuwd onderkomen voor terreinwacht Het Hallse Hull

D

e stacaravan, het onderkomen van de terreinwacht op Nivonkampeerterrein Het Hallse Hull bij Eerbeek, wordt binnenkort vervangen. Het Hallse Hull, gelegen in het groen, aan de rand van de Veluwe en in de nabijheid van Dieren, Doesburg en Zutphen is geopend van 1 april-31 oktober. Belangstel-

lenden die graag een weekend, midweek of langer, kampeerders willen ontvangen en zorg willen dragen voor het reilen en zeilen op dit prachtige terrein, kunnen zich aanmelden/ meer informatie krijgen bij Meia van Houten, 06-10028346 of [email protected]. Uiteraard worden de enthousiaste nieuwe terreinwachten ingewerkt. TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 27

www.nivon.nl/activiteiten OVER WEVEN 27 apr, Gooiers Erf, v Riebeeckweg 50, Hilversum info 035-6215817, [email protected] Een lezing over de ontwikkeling van wandtapijten tot autonome kunstwerken met voorbeelden uit voorbije eeuwen en eigentijds werk. Stannie Vester heeft zich 25 jaar intensief met weven en exposeren beziggehouden. MINDFULNESS WORKSHOP 19 t/m 21 mei, De Kleine Rug, Dordrecht info 078-6213400, [email protected] prijs € 140 (niet-lid € 155) Verzorgde driedaagse training voor mensen die de basiscursus gevolgd hebben. Verdere verdieping in Mindfulness. Professionele trainer. www.liberowalcheren.nl.

WANDELEN Lunteren-Oosterbeek/Rhenen-Arnhem 15 t/m 16 mrt, Lunteren/Rhenen info 0481-354308, [email protected] prijs €40, (niet-lid €50) OV-wandeltweedaagse Veluwe Zwerfpad / Bergwandelen Zuid-Veluwezoom met overnachting in natuurvriendenhuis de Bosbeek. Veluwe Zwerfpad NS-Lunteren-de BosbeekNS Oosterbeek 24km-13km; Bergwandelen Zuid-Veluwezoom NS Rhenen-de BosbeekNS Arnhem 20km-20km. DELLEBUURSTER HEIDE 16 mrt, Dellebuurster Heide bij Oldeberkoop, 15 km info 06-33758173, colettedehaas@hotmail. com Start: Oosterwoldse weg, 10 uur. We gaan de Dellebuurster Heide op en vervolgen de route langs de Tjonger/Kuinder, die de taalgrens vormt. Voor een nazit is er gelegenheid in Oldeberkoop of bij Margreet. WANDELMIDWEEK ZEEHUIS 17 t/m 21 mrt, Het Zeehuis, Bergen aan Zee info 072-5817197, [email protected] prijs € 190 (niet-lid € 215) Een geheel verzorgde midweek wandelen met Cees Snijder in de mooie natuur rond Het Zeehuis.

Met verdriet hebben we kennisgenomen van het overlijden van

Albert van der Weij

Albert was de oprichter en eerste staffunctionaris van het Nivon Jeugd & Jongerenwerk. Het Nivon denkt met waardering aan hem terug. Wij wensen zijn vrouw Nel, kinderen en kleinkinderen veel sterkte bij de verwerking van dit verlies. Amsterdam, 8 januari 2014 Centraal Bestuur, leden en medewerkers

28

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

TERUG NAAR DE GEEST 19 mrt, Leiden CS, rondwandeling 10 km info 023-5363825, [email protected] prijs niet-lid € 0,50 Rondwandeling van wandelgroep Haarlem vanuit Leiden CS om 10.10 bij uitgang LUMC. We komen o.a. over het universiteitsterrein en over de groene terreinen van PZ Endegeest en van landgoed Rhijngeest, waar ook een GGZ-instelling is gevestigd. WANDELEN MET HET IVN 23 mrt, De Bosbeek, Bennekom info 0318-840409 of 0318-413486 Start: 14 uur vanaf De Bosbeek, Bosbeekweg 19-21 in Bennekom. Gidsen: Hans Gonggrijp en Jeltje Zeelenberg. Max. 2 uur. Aanmelden niet nodig. ALMERE POORT 23 mrt, NS station Almere Poort info 036-5333320, [email protected] Vertrek vanaf station Almere Poort om 10.00 uur voor een wandeling door de nieuwe wijk van Almere. WANDELWEEKEND LAND VAN BARTJE’ 29 t/m 30 mrt, NS Assen info [email protected] prijs € 69 (niet-lid € 79) Wandel mee in Drenthe met overnachting in een bijzondere accommodatie. Inclusief: overnachting in een ‘Hooikiep’, maaltijden: diner zaterdag t/m lunch zondag. DROOGBAK EN HEKELVELD 30 mrt, Martelaarsgracht bij Stationsplein info 020-3373883, [email protected] prijs € 3 (niet-lid € 4) Een stadswandeling o.l.v. Minne Dijkstra, die weer veel te vertellen heeft over wat we zien en waar we zijn. Start om 10.00 uur. LANGS DE ZAAN 30 mrt, NS Zaandam, 19,4 km info 023–5337612, [email protected] prijs niet-lid € 0,50 Vanuit Zaandam wandelen we over de Noorder IJdijk en volgen deze tot in Schellingwou. We komen door de dorpsbebouwing die daar al van oudsher staat. Begeleiding: Bert Kampmeijer. Verzamelen Zaandam CS om 09.45. AMERONGEN 6 apr, Amerongen, Bushalte dorp,15 km info 0299-462768, [email protected] Een wandeling door het Amerongse Bos, langs de Amerongse Bovenpolder, het kasteel Amerongen en Huys Zuylestein. WANDELMIDWEEK DEN BROAM 7 t/m 11 apr, Den Broam, Buurse info 053-4778625, [email protected] prijs € 150 (niet-lid € 167,40) Wandelen in de mooie Natuurgebieden van

Twente rondom Den Broam zoals Witteveen, Haaksbergerveen en Buurserzand. Onder leiding van gidsen die het gebied goed kennen. Incl. maaltijden, entree en koffie/thee. Excl. drankjes, lakenpakket en toeristenbelasting. WANDELMIDWEEK HUNEHUIS 7 t/m 10 apr, Het Hunehuis, Darp info 071-5411767, opg. [email protected] prijs € 130 (niet-lid € 155), voll. verz. Verzorgde midweek in Zuidoost Drenthe met stevige wandelingen van 17 kilometer (op de eerste en laatste dag lopen we 7-10 kilometer). Onder leiding van Cor en Marijke en met heerlijke maaltijden. DE LINIE VAN SPAARNDAM 9 apr, Haarlem NS, 8,4 km info 023–5337612, [email protected] prijs € 0,50 Een lentewandeling van Velserbroek (verzamelen 09.45 station Haarlem NS, dan bus 73) naar Spaarndam en terug. We inspecteren de gehele liniewal van Spaarndam met zijn forten. WANDEL/KLIMTECHNIEK EN KLETTERSTEIG 11 t/m 13 apr, Ibbenburen, Duitsland info 06-51349541, [email protected] prijs € 50 (niet-lid € 60) Aan de hand van praktijksituaties laten we zien waar je mee te maken kunt krijgen en hoe je problemen kunt voorkomen en/of oplossen. Prijs exclusief reiskosten. LANGS DE AMSTEL 13 apr, NS A’dam RAI info 036-5319935, [email protected] Rondwandeling van 10 km langs de Amstel vanaf station Amsterdam RAI. Vertrek vanaf Almere Centrum. WANDELING KOLLUM 20 apr, Kollum, 15 km info 0561-481407 of 06-33758173, [email protected] Een Paaswandeling van 15 km met als thema “Stinzenplanten” door en rond Kollum, die Jan de Vet voor ons zal regelen. Start om 10 uur bij de kerk. WANDELEN IN DE AVEYRON (FRANKRIJK) 18 t/m 25 apr, Banes, Frankrijk info 0481-354308, bergsport@nivon-arnhem. nl prijs € 350 (niet-lid € 400) We wandelen door het Centraal Massief Franse landschap. Overnachting in volledig ingerichte tenten, mobilhomes of chambre hotel. Kosten volpension en vervoer ter plaatse. Exclusief vervoer naar Frankrijk (ongeveer € 75, Ryanair).

> Lees verder op pagina 31

Kort nieuws Afgevaardigden voor IYNF 2014 gezocht

D

it jaar vindt de International Youth Nature Friends (IYNF) conferentie plaats van 28 mei t/m 1 juni in een natuurvriendenhuis in Voltura, Italië. Het bestuur van het Nivon is op zoek naar enthousiaste actieve leden die namens Nederland als afgevaardigden willen deelnemen aan deze conferentie. Het is een conferentie speciaal voor jongeren. De reiskosten worden vergoed, een deel door IYNF en de rest door het Nivon. Tijdens deze conferentie (voertaal Engels) is er een mogelijkheid tot discussie maar vooral ook om te netwerken. Het onderwerp dat centraal staat: Urban Out-

doors - Resilient Cities, Resilient Youth! Laat je vooral niet afschrikken, je Engels hoeft niet prefect te zijn. Tijdens de conferentie vindt ook de ledenvergadering plaats. Nederland heeft maar liefst drie zetels in deze vergadering en het zou mooi zijn als wij minimaal drie afgevaardigden kunnen sturen naar deze interessante, leerzame en informele conferentie. Kijk voor meer informatie over de organisatie op: www.iynf.org Twijfel je of heb je vragen? Neem gerust contact op met Nivon-voorzitter Friso Teerink, [email protected].

Nivonraad Vind je het Nivon leuk? Je kunt ons liken op Facebook: www.facebook.com/nivon.nl

De volgende Nivonraad wordt gehouden op zaterdag 12 april. Het thema van deze dag is de voortgang van het Masterplan, de toekomst van het Nivon.

UNIEK RONDJE NOORD Van 14 t/m 20 septemberfietsen van het Hunehuis, via Allardsoog naar De Hondsrug en terug! Een fietstocht langs de drie noordelijke huizen: Het Hunehuis Allardsoog - De Hondsrug en via een andere net zo mooie weg weer terug, na een nachtje extra in De Hondsrug. Zes nachten met volledig verzorging, lakenpakket en zelfs bagagevervoer! Fietsen al dan niet met begeleiding. Info bij Doky Verhagen 06-54607912. Aanmelden via het Hunehuis: [email protected] of 06-25393116. Prijs € 259 (niet-lid € 289)

[ advertentie ]

Trekkershutten

Voor de rondreizende vakantieganger

Trekkershutten zijn een uitkomst voor mensen die graag rondreizen zonder veel bagage mee te hoeven nemen. De 750 Trekkershutten zijn gelegen op zo’n 250 campings, jachthavens en Natuurkampeerterreinen in de Benelux: voor ieder wat wils. Het is kamperen met nét dat beetje extra. De hutten zijn per nacht te huur. De Trekkershuttengids (incl. coupon voor gratis overnachting) met alle locaties verschijnt in maart 2014 en is te bestellen op www.trekkershutten.nl.

In maart 2014 geheel vernieuwde website en gids!

www.trekkershutten.nl

NAT-SPXX Adv STN 235x165mm_v2.indd 1

17-12-13 10:54

TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 29

[advertenties]

COLOFON Toorts, ledenblad van het Nivon 85e jaargang, nr. 2, maart 2014 Foto voorpagina Archief Nivon Aan dit nummer werkten mee: Angela Huizinga, Annet Brinkman, Bart Brinkman, Bep Oppedijk, Bert Welgemoed, Chaja Zeegers, Dannie Brus, Dinie Bakker, Ellen van Eijk, Ellis Kramer, Friso Teerink, Gerard de Jager, Heemkundige kring Essen, Hielke Ploeg, John Blijenberg, Jolanda Denekamp, Frank van Vliet, Karine Rodenburg, Lisette Eindhoven, Margot Brink, Marjolein Meijers, Meia van Houten, Nanouschka Wamelink, Ria Snoek, Ruud de Koter, Saranna Maureau, Suus van Doesburg, Truus Fleuren, Vlaamse Natuurvrienden. Hoofdredactie Bart Brinkman Contact Nivon: [email protected] agenda/ berichten: www.nivon.nl/berichten regeladvertenties: [email protected] overige advertenties: [email protected] Nivon - Toortsredactie: [email protected] Hilversumstraat 332 1024 MB Amsterdam 088-0990900

Less is More! Genoeg biedt inspiratie voor iedereen die meer

wil doen met minder. Weinig bezitten uit noodzaak of keuze kan heel rijk voelen. Lees de inspirerende verhalen. Genoeg is praktisch. Elk kwartaal een gids voor huis en tuin met praktische informatie en tips voor een creatiever leven, met zorg voor mens, dier en milieu.

5 nummers voor de prijs van 4 Neem nu een abonnement en ontvang genoeg.nl

Verschijningsdatum zomernummer 2014, 28 mei 2014. Sluiting kopij 23 april 2014. Verschijningsdatum herfstnummer 2014, 5 september 2014. Sluiting kopij 1 augustus 2014..

Winter

13

Thema: schone energie

Dat scheelt!

Vormgeving Suggestie & Illusie - Utrecht Productie Senefelder Misset - Doetinchem Kleine lettertjes Artikelen en berichten van leden en niet-leden zijn altijd welkom. De redactie behoudt zich het recht bijdragen in te korten of te weigeren. Let op de sluitingsdatum! Door en voor Nivongroepen mag alles uit de Toorts worden overgenomen, behoudens foto’s waarop copyright berust. Voorwaarde voor elk gebruik is bron- en naamsvermelding van schrijver e/o fotograaf. Het Nivon is niet aansprakelijk voor wijzigingen en drukfouten. Lidmaatschap Nivon Lid worden van het Nivon? Meld je aan via www.nivon.nl of bel 088-0990900. Het lidmaatschap wordt aangegaan per kalenderjaar en wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Schriftelijk opzeggen kan tot 8 weken voor aanvang van het nieuwe kalenderjaar. Adres: Nivon-ledenadministratie, Hilversumstraat 332, 1024 MB Amsterdam. Email: [email protected].

Eenvoudig leve n

Geld besparen Lekker zelf doe n Genoeg 99 deel

Het genoeg van Eric Corton Fotoverhaal: Stook je rijk Advocaat Roger Cox dagvaardt de Staat Vehuur je schuur: maak lege bedden te gelde Auto: goedkoper mob iel door beter onderhou d Blij dat ik brei: de Geno egmu(t)s

Zestiende jaargang

99 | € 6,50

Een abonnement (4 nummers) kost € 24,50 per jaar. Ontvang nu een extra nummer gratis: ga naar winkel.genoeg.nl/ abonnementen en bestel online met actiecode TOORTS

Met tuinkalender tot 21 maart 2014

1.indd 1

12-11-13 13:13

DEUTERRFUTURA

/// L.

Genoeg in Toorts Nivon winter 2013.indd 1

Voordelen Nivonleden • kunnen aan alle verenigingsactiviteiten deelnemen • korting op overnachtingen in natuurvriendenhuizen en op kampeerterreinen • korting op Nivon-reizen en -kampen • korting op aanschaf Nivon-wandelgidsen • korting op Globetrotter Buitensportvoeding: kijk op www.nivon.nl • ontvangen het kwartaaltijdschrift “Toorts” • 10% korting in Carl Denig-buitensportwinkels en webshop

12-11-13 13:17

OP=OP

Kijk voor de overnachtingstarieven en kortingsacties van de Nivon-natuurvriendenhuizen en -kampeerterreinen op www.nivon.nl of bel 088-0990900. Dames - Rood

Heren - Blauw & Zwart

facebook.com/nivon.nl

30

T O O RT S • nummer 2 • maart 2014

Amsterdam 5 verdiepingen outdoor

Nieuwegein 3000 m2 outdoor

Webshop makkelijk online shoppen

www.nivon.nl/activiteiten PAASWANDELWEEK HALL 18 t/m 25 apr, ABK-huis en Hallse Hull, Hall info [email protected] prijs 20% korting voor wandelaars Er zijn beschreven wandelingen en GPS tracks (voor GPS-toestel, smartphone of tablet) beschikbaar. Tijdens het paasweekend helpt Stef Migchelbrink u op weg. Ook zijn er bijeenkomsten “Wandelen met GPS tracks en zelf wandelingen maken”. WANDELING KOLLUM 20 apr, Kollum, 15 km info 0561-481407 of 06-33758173, [email protected] Een Paaswandeling van 15 km met als thema “Stinzenplanten” door en rond Kollum, die Jan de Vet voor ons zal regelen. Start om 10 uur bij de kerk. WANDELWEEK KRIKKENHAAR 22 t/m 25 apr, Krikkenhaar, Bornerbroek info 06-81212298, [email protected] prijs € 150 (niet-lid € 170) In de prachtige omgeving van Krikkenhaar maken we mooie wandelingen. Ook zal het informatieve deel over het aan Krikkenhaar grenzende nieuwe natuurgebied “De Doorbraak” niet ontbreken. WANDEL2DAAGSE KOOS VORRINKHUIS 27 t/m 28 apr, NS Baarn info 071-5897835, 06-52811094, [email protected] prijs € 35 (niet-lid € 40) Vanaf station Baarn lopen we door de bossen naar het Koos Vorrinkhuis in Lage Vuursche. Op zondag koken we samen, eigen lunch en ontbijt, maandag lopen we verder naar station Hilversum-Noord. Dieetwensen s.v.p. vooraf melden.

LENTE IN LIMBURG 12 t/m 15 mei, Eikhold, Heerlen info 045-2056666, [email protected] prijs € 150 (niet-lid € 165) Genieten van de bloesem in de prachtige, heuvelachtige wandelomgeving van Eikhold? Dat kan tijdens deze vier wandeldagen en eenmaal thuis worden we verwend met heerlijke maaltijden. SINT NICOLAASGA 18 mei, Sint Nicolaasga, 15 km info 0515-532257 of 06-33758173, tinevis@ hetnet.nl of [email protected] Wandelen met Tineke Visser en Ytsje de Groot in de bossen en de omgeving van Sint Nyk. Start om 10 uur bij de grote kerk in het dorp. KASTEELGAARDE EN GRIENDEN 1 jun, metrostation Rhoon, 17 km info 0299-462768, [email protected] Na de kasteelgaarde Rhoon een afwisselende wandeling door de grienden langs de Oude Maas. We lopen door het natuurgebied Klein Profijt en langs de oevers van de Oude Maas terug. MENALDUM 15 jun, Menaldum info 0518-451574 of [email protected], [email protected] of 0561-481407, 06-33758173 Hier vinden we “it feintsje fan Menaam op syn ryk-rak fyts”. Severinus van den Horn zal ons rondleiden door Menaam en de mooie omgeving. Start om 10.00 uur bij de kerk. RONDJE KENNEMERDUINEN 22 jun, Almere Centrum NS, 10 km info 036-5333320, [email protected] Rondje Kennemerduinen van 10 km vanaf station Overveen naar Parnassia of vanaf Overveen over de zeeweg via strand Bloemendaal naar Zandvoort. Afhankelijk van het weer. Terug vanaf Overveen of Zandvoort. WANDELEN MET HET IVN 22 jun, De Bosbeek, Bennekom info 0318-840409 of 0318-413486 Zomerwandeling in de omgeving van De Bosbeek. Start 14.00 uur vanaf De Bosbeek in Bennekom. Gids: Jeltje Zeelenberg en Hans Gonggrijp.

KERKEPAD HAARLEMMERLIEDE 4 mei, NS Halfweg, 16 km info 0299-462768, [email protected] Na de bospaadjes van het Houtrakpark en een stukje Spaarndammerdijk gaat de wandeling via een afwisselende route langs de Mooie Nel en de Binnen-Liede naar het lintdorp Haarlemmerliede.

[advertentie]

WANDEL2DAAGSE KRIKKENHAAR 27 t/m 28 jul, NS Delden, 16 en 20 km info 071-5897835, 06-52811094, [email protected] prijs € 35 (niet-lid € 40) We verzamelen op zondag 27 juli om 11 uur op het station in Delden, en wandelen dan 16 km naar Krikkenhaar, Bornerbroek. Op maandag wandelen we 20 km naar station Almelo. Aanmelden tot uiterlijk 25 juli.

NIVON-HUIS ZOEKT NATUURBELEVERS VOOR DOOR-DE-WEEKSE EN WEEKENDNACHTEN

Vacatures Het Nivon draait op vrijwilligers. Er zijn altijd wel vacatures voor gastheren en gastvrouwen, mensen die lekker kunnen koken, vaklieden en bestuurders. Allemaal functies die hun eigen kwaliteiten en interesses vragen. Ook zijn er vacatures voor mensen die het groen willen onderhouden, activiteiten willen organiseren of begeleiden, zoekt het landelijk bureau een lid voor de Commissie seksueel grensoverschrijdend gedrag een wandelpadmarkeerder en vraagt de afdeling Heiloo om een coördinator geologie. Kijk voor álle vacatures en voor meer informatie op www.nivon.nl/vacatures.

TO O RTS • nummer 2 • maart 2014 31

Foto: Jeroen Sep

Foto: Christophe Laseur Foto: Annelies Barendrecht

Maak Natuurvrienden Word lid van het Nivon of maak een ander blij met een lidmaatschap! Neem deel aan culturele, sportieve en duurzame Nivon-activiteiten of steek de handen uit de mouwen als vrijwilliger binnen de vereniging. Krijg korting op overnachtingen in Nivon-natuurvriendenhuizen, op kampeerterreinen en op wandelgidsen. Je ontdekt de wereld samen. www.nivon.nl

Ga mee op reis

Kinderen gratis

Ga mee met een Nivon-reis, ga naar een trefkamp of jongerenkamp. In de bergen, het water of het vlakke land, op bergschoenen, vanuit boot of kano of vanaf de fiets. Je komt ontspannen, met een rugzak of koffer vol ervaringen weer thuis. Je ontmoet bekenden en onbekenden, jong en ouder. Je ontdekt de wereld, kamperend, vanuit een hut of hotelletje.

In Den Broam (18 juli t/m 3 aug), het Hallse Hull (1 t/m 10 aug) en Banjaert (17 t/m 24 aug) kunnen kinderen t/m 16 jaar gratis overnachten! Eén volwassene mag twee kinderen kosteloos meenemen. Er zijn dan vast ook andere kinderen! NB. De meeste natuurvriendenhuizen hanteren in (een deel van) de zomermaanden het basistarief. Overnacht deze zomer dus goedkoper dan in vorige zomers in een natuurvriendenhuis! www.nivon.nl/zomeractie

www.nivonreizen.nl

Vind je route op www.nivon.nl/wandeltweedaagse. Je kunt vandaag nog weg. facebook.com/nivon.nl