Mestmarkt en mestverwerking
Jaap Uenk DOFCO BV, Twello VAB, 22 september 2015
Inhoud • Introductie • Stand van zaken mestverwerking (Technieken, producten, markten en capaciteit) (8) • Waarom is verwerking nog niet klaar? (2) • Uitdagingen voor het bedrijfsleven (1) • Waar hangt opbrengstprijs in buitenland vanaf? (1) • Wat kan de veehouder zelf doen (1) • Samenvattende conclusies (1)
Inventarisatie mestverwerkingscapaciteit 2015 • Uitgevoerd door Projectbureau Lokale Mestverwerking en Bureau Mestafzet (i.o.v. LTO, CUMELA en ministerie EZ) • Geïnventariseerd is: de hoeveelheid mestverwerkingscapaciteit uitgedrukt in kg fosfaat die door een initiatiefnemer zelf is geëxporteerd, verbrand of tot mestkorrels is verwerkt • •
171 contacten zijn benaderd 109 respondenten, waarvan: 60 met een operationele installatie en 41 installatie in ontwikkeling
Verwerkingscapaciteit 2015 Landelijke inventarisatie BMA en PLM (x 1.000 kg fosfaat)
Export mestproducten:
2015
% stijging
Mestkorrels met 90% DS
2.569
+ 55
As met maximaal 10% OS
9.235
+ 0,6
Gehyg. dikke fractie mest & digestaat
3.215
+ 82
Gehygiëniseerde drijfmest & digestaat
825
- 14
Gedroogde mest & digestaat
1.353
+ 29
Gecomposteerde mest
3.090
+ 39
Anders
21
0
Totaal
20.308
+ 21
Fosfaatexport = verplichte mestverwerking
In miljoen kg fosfaat België
4,7
Duitsland
20,6
Frankrijk
6,4
Overig
0,3
Totaal
32,0
Mestkorrels
3,3
Verbranding
9,0
Totaal verplichte mestverwerking 2014
44,3
Stand van zaken verplichte mestverwerking (Basisscenario CDM)
Oost
Zuid
Ov.
NL
Mestproductie
43
51,8
79,8
174,5
Mestplaatsing
24,3
16,3
80,1
120,6
1,2
0,8
4,8
6,8
In miljoen kg fosfaat
Afzet natuur, partic.
47,1
Behoefte verwerking Verwerkingscap. 2015 Export 2014 Capaciteit in ontwikkeling 2015
0,9
5,7
13,7
22,5 21,8 14,3
Registratie mestverwerking tot 1 aug. 2015 X 1.000 kg fosfaat Zuid
Oost
Overig
NB
MVO
Totaal
2014
590
1.144
VDM 61
13.020
4.165
3.530
8
VDM 71
124
227
591
-
942
575
VDM 72
446
213
876
61
1.597
1.578
VDM 73
141
77
172
390
-
841
650
VVO 13.731
4.682
5.199
20.722 15.518
24.241 18.815
Waarom is verwerking nog niet klaar? • • • • •
Groei melkveehouderij nog meenemen Schot tussen pluimveehouderij en de rest (ong. 10 mln. kg) Export op forfaitaire gehalten Manipulatie van de mestmonsters Invulling plaatsingsruimte met compost, kunstmest, e.a.
Maar ook: • Verwerkingscapaciteit regio Oost blijft nog sterk achter • Stikstofprobleem nog niet opgelost (geen kunstmestvervangers) • Afzetmarkten buitenland kwetsbaar / risicovol • BMC na 2017? (9 miljoen kg fosfaat)
Bestaand versus wensbeeld mestverwerking Bestaand
Wensbeeld
Fosfaatgestuurd
Markt- en vraaggestuurd
Hoog marktrisico
Lager marktrisico
Korte termijn gericht
Lange(re) termijn gericht
Geen (lange) contracten
Langjarige contracten
Snel realiseerbaar
Kortere voorbereiding
Laag investeringsnivo
Hoger investeringsnivo
Kosten € 20,- all in (Rabo)
Meer opbrengsten / lagere kosten
Nauwelijks samenwerking
Meer collectieve aanpak
Zonder kunstmestvervangers
Met kunstmestvervangers
Uitdagingen voor het bedrijfsleven Aspecten:
Uitdagingen:
Verkoopbare producten maken
USP’s, markt- en klantkennis
Minimale technische onzekerheid
Bewezen technieken voor mest
Borgen van de mestaanvoer
Langjarige contracten
Snel realiseerbaar
Procedures en eisen vergunningen
Flexibel
Veranderingen markt opvangen
Voldoende financieel rendement
Schaalgrootte, samenwerking
Kosten / opbrengsten
< € 18 - € 20,- p/t all in (Rabo)
Waar hangt opbrengstprijs in het buitenland vanaf? • • • • • • •
Behoefte aan organische meststoffen en lokale prijzen Samenstelling meststoffen moet passend zijn voor klant Mogelijkheden van opslag, aanwenden, gebruiksgemak Vervoersmodaliteiten en afstand Gegarandeerde (homogene) kwaliteit Marketinginspanningen bepalen marktvolume en opbrengstprijs Prijs af fabriek = opbrengstprijs – logistieke en verkoopkosten
Wat kan de veehouder zelf doen? • • • • •
Reductie mest- en mineralen per dierplaats! Maximale benutting plaatsingsruimte N en P Zelf verwerken op bedrijfsniveau?? Mest scheiden afstemmen op doel Afspraken maken met loonwerker/mestdistribeur voor afzet binnenland • Samenwerken met een mestverwerker of –exporteur
Samenvattende conclusies mestverwerking • Verwerkingscapaciteit al bijna bereikt, maar deel niet benutbaar, fosfaat- en korte termijn gericht, regio Oost blijft achter • Niet alleen investeren in techniek, maar ook in marketing • Erkenning kunstmestvervangers noodzakelijk • Schaalgrootte voor rendement en professionaliteit • Start: Alle beschikbare informatie over mest verwerken beter ontsluiten voor inzicht in mestverwerking en mestmarkt (RVO) (Voorbeeld: www.vcm-mestverwerking.be)
