4/03/2011
Geur en mestverwerking Frederik Accoe, Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking Toon Van Elst, PRG Odournet nv Studiedag Geurhinder, 28 januari 2011
Inhoud • Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCMvzw) • Mestverwerking in Vlaanderen • Geur en mestverwerking: – bronnen – preventie – technieken luchtbehandeling – communicatie
1
4/03/2011
Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking • Organisatie – Onafhankelijk samenwerkingsverband en intermediair tussen overheid en sector
• Doelstellingen – Overlegplatform tussen overheid en sector – Beleidsondersteunend werk – Kenniscentrum en aanspreekpunt – Onafhankelijk eerstelijnsadvies
Mestverwerking in Vlaanderen • Waarom mestverwerking? – Mestverwerkingsplicht in Mestdecreet: maatregel tegen mestoverschotten • Mestverwerking: nutriënten (N en P) komen niet op Vlaamse landbouwgrond – Export van ruwe mest (pluimvee, paard) – Behandeling tot exportwaardig eindproduct – Behandeling voor afzet in tuinen, parken plantsoenen – Omzetting van N tot N2-gas – Omzetting naar kunstmeststoffen
2
4/03/2011
Evolutie operationele verwerkingscapaciteit periode 2002-2010 24 000 000 dikke fractie varkensmest 22 000 000 dunne fractie varkensmest 20 000 000 ruwe varkensmest 18 000 000 rundveemest en kalvergier 16 000 000 andere mest 14 000 000
kg N
pluimveemest 12 000 000 export ruwe pluimveemest 10 000 000 8 000 000 6 000 000 4 000 000 2 000 000 0 2002
2003
juli 2003juni 2004
juli 2004juni 2005
juli 2005juni 2006
juli 2006juni 2007
juli 2007juni 2008
juli 2008juni 2009
juli 2009juni 2010
Geografische situering operationele mestverwerkingsbedrijven 118 operationele mestverwerkingsbedrijven: 104 vaste installaties in agrarisch gebied 13 vaste installaties op een bedrijventerrein 1 mobiele toepassingen op het landbouwbedrijf
72
22 17 1
6
3
4/03/2011
Geur, ammoniak en stof • Geurcomponenten mest: – – – – – •
Vluchtige vetzuren Aromatische verbindingen (indolen, phenolen, …) N-verbindingen (NH3, amines, …) Vluchtige S-verbindingen (H2S, mercaptanen, …) …
Ammoniak: – Sterke impressie maar vrij hoge geurdrempel, weinig geurhinder – Verwijdering noodzakelijk voor goede werking luchtzuivering
• Stof: sorptie geurcomponenten aan stofdeeltjes
Mogelijke emissiepunten op mestverwerkingsinstallaties • Ontvangst – lossen – Binnen/buiten – Lossen via snelkoppelingen – Voorzien van sas - snelsluitende poorten • Opslag inputmateriaal – Gesloten tanks/silo’s – afgedekte opslagbuffer ruwe mest/dunne fractie mest – Onderdruk in loodsen • Proces • Opslag eindproducten
4
4/03/2011
Mogelijke invloedsparameters geuremissie • Inputmateriaal: – Type mest of OBA – Versheid aangevoerd materiaal • Procesparameters: – Compostering: aerobe condities – Droging: temperatuur – … • Stofproductie • Preventie emissies: – Vermijden intensief contact lucht - mest – Onderdruk in loodsen – Luchthuishouding algemeen: ruimteluchtventilatie, puntafzuiging
Technieken voor mestverwerking Ruwe mest Vloeibare mest Digestaat
Co-vergisting
• Mechanische scheiding • Drogen Vaste mest
Dikke fractie
• Drogen • Biothermisch drogen • Bekalken • Verbranden
Dunne fractie • Biologie • Bekalken • Fysicochemie • Electrolyse • Indampen/condenseren • Filtratie/omgekeerde osmose • Rietvelden
5
4/03/2011
Toegepaste mestverwerkingstechnieken (VCM enquete 2010) biologie (duf en digestaat) drogen (pluimvee-, varkensmest en digestaat) totaalverwerking (varkensmest en digestaat) biothermische droging (dif, pluimveemest en digestaat) champignonsubstraatbereiding (pluimvee- en paardenmest) bekalken (varkens- en pluimveemest) elektrolyse (duf) 0
10
20
30
40
Aantal installaties
50
60
70
Biologie Ruwe mest: varkens, rundvee Mechanische scheiding Dikke fractie
Dunne fractie Nitrificatie
• compostering
Denitrificatie
• droging • co-vergisting
bezinker
• land effluent
land
slib after treatment lozing
6
4/03/2011
Biologie: Ontvangst en opslag
Biologie: mechanische scheiding • • •
Scheiding in dunne vloeibare fractie en dikke vaste fractie Centrifugatie, filtratie, sedimentatie Aandachtspunten ivm geur: – Afgesloten loods - ruimteluchtventilatie – Inkapseling – puntafzuiging
7
4/03/2011
Biologie: nitrificatie - denitrificatie
Biothermisch drogen • Input: dikke fractie varkensmest, pluimveemest, digestaat, toeslagstoffen • Microbiële afbraak van organisch materiaal onder gecontroleerde, aërobe condities OM+ O2 -> CO2 + H2O + restgassen (NH3, S-verbindingen, ...) + warmte • Doel: stabiliseren OM, hygiëniseren, reduceren vocht en volume
8
4/03/2011
Biothermisch drogen • Gesloten systemen: – tunnel- of halcompostering – Beluchting – zuivering proceslucht
• Aandachtspunten ivm geur: – Optimale procesparameters: zuurstofgehalte, vochtgehalte, temp, pH, C/N, porositeit – Aerobe condities: structuurmateriaal, beluchting, keren – Voldoende rijping: stabiliteit eindproduct (opslag, laden, transport)
Drogen • Input: dikke fractie varkensmest, pluimveemest, digestaat • Droging tot >90% DS-gehalte, pelletering tot mestkorrel • Types: – Directe droging • Stalluchtdroging (lage temperatuur) of rookgassen (hoge temperatuur) • Grote luchtvolumes voor behandeling
– Indirecte droging • Kleinere luchtvolumes voor behandeling
9
4/03/2011
Drogen • Aandachtspunten ivm geur: – Stofproductie: verwijdering dmv luchtwassing of cyclonen – invloed droogtemperatuur – Conditionering lucht vóór behandeling: ontstoffing, bevochtiging, afkoeling
Co-vergisting • •
• •
Input: mest, OBA’s, energieteelten Microbiële afbraak organisch materiaal onder gecontroleerde, anaërobe condities met productie van biogas: OM+ H2O -> CH4 (50-70%) + CO2 + restgassen (H2S, NH3, ...) Verbranding biogas in WKK: elektriciteit + warmte Nabehandeling digestaat: scheiding, droging, compostering, …
10
4/03/2011
Co-vergisting •
Biogas: geuremissie beperkt – Gasdichte opslag (kunststoffolie) – Verwijdering H2S (biologisch/chemisch) vóór WKK – Oxidatie geurcomponenten in WKK
•
Aandachtspunten ivm geur:
– Opslag inputstromen – Nabehandeling digestaat – Emissies biogas: • via waterslot • tijdig aanslaan fakkel
Technieken luchtbehandeling • conditionering lucht • ontstoffing • bevochtiging • afkoeling
• absorptie • chemische wassing • biologische wassing
• adsorptie • biofiltratie • actieve kool
• emissiepuntsverhoging • geurneutralisatiemiddelen
11
4/03/2011
Luchtwassing • wasmiddel • water • chemisch
zuur: verwijdering basische componenten (NH3, amines) basisch: verwijdering zure componenten (H2S, vetzuren) basisch oxidatief: oxidatie organische componenten
• type • kruisstroom/tegenstroom • pakking, specifiek oppervlak, lekstromen, …
• spuifrequentie, afzet spuiwater
Zure luchtwassing (tegenstroom) Cleaned Air
Water + Acid (H2SO4)
Air + NH3 (NH4)2SO4 solution
12
4/03/2011
Biowasser
Biofiltratie • Dragermateriaal: compost, boomschors, turf, … • Voorbehandeling lucht: – Verzadiging luchtstroom – Verwijdering verzurende componenten: • voorschakelen chemische wasser • dolomiet/kalk – Temperatuur luchtstroom
• Opvolging goede werking: – Opschudden/vervangen dragermateriaal – Periodieke controle
13
4/03/2011
Biofiltratie • Type: verticale/horizontale biofilter
Communicatie
14
4/03/2011
Communicatie • Communicatie in verschillende fases met overheid en omgeving: verkenning, vergunningsaanvraag, bouw, opstart, exploitatie • Communicatie-acties: informatie- en buurtvergadering, bedrijfsbezoek, nieuwsbrief, … • Zo snel mogelijk en preventief communiceren: – Opstarten of onderhoud biofilter – Onderhoud installatie – Calamiteiten
Communicatie • Onbekend is onbemind: – bedrijfsbezoeken Dag van de Landbouw, Open Bedrijvendag, …
15
4/03/2011
Contactgegevens: Frederik Accoe Adviseur VCM Tel.: 050/ 407 204
[email protected]
Ellen Thibo Adviseur VCM Tel.: 050/ 407 203
[email protected]
Isabelle Mouton Onthaal VCM Tel: 050/ 407 202 - Fax: 050/ 407 489
[email protected]
www.vcm-mestverwerking.be
VCM-conferentie 16 maart info op www.vcm-mestverwerking.be/agenda
16
4/03/2011
Vlaamse mestbalans 2009 (bron: VLM Manure Bank, 2009)
Total net manure production = Processing and export =
122 mio kg N
22.5 mio kg N
max. manure application = 105 mio kg N
Manure supply = 100 mio kg N
Geen mestoverschot in 2007,2008 en 2009
Provinciale spreiding van de operationele verwerkingscapaciteit (kg N) 3% West-Vlaanderen
14%
Limburg
12% 10%
Oost-Vlaanderen 61%
Antwerpen Vlaams-Brabant
17
