Merkkleding
Door: Begeleiders:
Petra Buysse R. Doesburg M...I.P.A. de Jongh
Projectcode:
98.52.P25
Eindhoven, augustus 1999
Voorwoord Deze opdracht is uitgevoerd in opdracht van de Bedrijfskundewinkel, verbonden aan de Technische Universiteit Eindhoven. De Bedrijfskundewinkel is een door studenten geleid adviesbureau met als doel op niet cornmerciele basis onderzoek te verrichten voor diegenen, die niet over de midellen beschikken om een commercieel adviesbureau in te schakelen. Daamaast is het de bedoeling studenten kennis op te laten doen. Voordat ik aan deze opdracht begon, dacht ik dat ik wei redelijk wat wist van de mode-wereld en hoe kleren in de winkels terecht komen. Een maal begonnen aan dit project bleek dat toch tegen te vallen. Dankzij de Bedrjjfskundewinkel ben ik in de gelegenheid gesteld kennis te maken met de keten die ervoor zorgt dat kleding tijdig in de winkels komt. In eerste instantie was het de bedoeling om via een literatuuronderzoek een stappenplan te schrijven voor het lanceren van een broek op de markt. Er bleek echter geen literatuur te zijn. dat specifiek handelde over het op de markt brengen van een product. Door uiteindelijk een combinatie van literatuuronderzoek en (hoofdzakelijk) informatie op te vargen in de praktijk is er een stappenplan geschreven. Ik vond het trouwens erg prettig om juist de combinatie van theorie en praktijk te gebruiken voor het uitvoeren van het project. Dat maakte de uitvoering van dit project erg afwisselend. Ik wit vanaf deze plaats de opdrachtgeefster bedanken voor haar hulp bij de uitvoering van het project. Ze heeft aile mogelijke moeite gedaan om mij met mijn project te helpen en niets was tevee!. Daamaast bedank ik aile bestuursleden van de Bedrijfskundewinkel die mij afwisselend gedurende de vakantie toch hebben kunnen begeleiden. Dit project was een erg leerzame ervaring voor mij. Ik hoop dat de opdrachtgeefster met dit stappenplan de broek met succes kan lanceren op de markt. Petra Buysse
Eindhoven, augustus 1999.
Samenvafting De opdrachtgeefster van dit project heeft een winkel, waarin zij zelf ontworpen kleding verkoopt onder haar eigen merk E.S.I.T. Binnen haar assortiment is er een broek die al193 keer is verkocht Voor een ontwerper is het echter het leukste om een ontwerp maar een keer te maken. Op deze broek is zij dus uitgekeken. Toch is er nog steeds vraag naar de broek. Vandaar dat zij op het idee kwam om de broek te lanceren op de markt. De opdracht voor dit project luidt dan ook: 'schrijf een stappenplan voor het lanceren van de broek op de markt'. Daarbij moest ook een benodigde hoeveelheid broeken voor het lanceren van de broek op de markt bepaald worden en een richtprijs die voor de broek gevraagd kan worden. In eerste instantie zou er een stappenplan gemaakt worden m.b.v. bestudering van de literatuur. Aangezien er echter erg weinig literatuur is voor het lanceren van een broek op de markt, is er naast bestudering van de literatuur gebruik gemaakt van de gegevens uit de praktijk. Voordat er een stappenplan gemaakt kan worden, moet natuurlijk eerst de huidige situatie beschreven worden. De broek zou een tussenvorm tussen de spijkerbroek en de joggingbroek moeten worden. Er zijn momenteel drie varianten van de broek te onderkennen, elk met hun eigen prijs. De broek kost nu fl. 119,zonder streep, fl. 129,- met streep en als het een reflecterende streep is dan kost de broek fl. 139,-. Er bestaan 18 modellen van de brook. De broek kent, zoals hierboven beschreven, drie varianten, wordt uit twee verschillende soorten stof gemaakt en wordt momenteel in drie verschillende kleuren gemaakt en 3 * 2 * 3 18 modellen. Het is de bedoeling aile 18 modellen op de markt te lanceren. Het is de bedoeling het imago van de brook exclusief te houden en de broek dus te laten verkopen in winkels die een zeifde imago uitdragen in verschillende steden in het zuiden van het land. Om de broek te kunnen lanceren op de markt, moeten er verschillende stappen worden genomen en verschillende beslissingen door de opdrachtgeefster gemaakt worden. Door in de praktijk inlichtingen in te winnen hoe de fabricage van kleding geregeld is en hoe de kleding dan uiteindelijk in de winkel terecht komt. is het mogelijk het stappenplan op de volgende pagina op te stellen (in het midden staan de te nemen beslissingen. De activiteiten die in een hokje met een stippellijn staan. hoeven niet altijd ondernomen te worden. Het is afhankelijk van datgene wat er afgesproken is met de groothandel en/of fabriek. of die activiteiten uitgevoerd moeten worden). Aan de hand van het stappenplan worden er verschillende aanbevelingen gedaan. De belangrijkste aanbevelingen zijn de aanbevelingen m.b.t. de benodigde hoeveelheid om de broek op een adequate manier te lanceren op de markt, een kostprijs van de broek en een aanbevolen richtprijs. De hooveelheid die nodig is om de broek te lanceren op de markt is afhankelijk van het aantal steden waar men de broek willanceren. Er is bij de berekening uitgegaan van 10 steden in het zuiden van het land waar de broek in elk van deze steden in een winkel verkocht zal worden. De benodigde hoeveelheid kwam dan uit op ongeveer 700 tot 750 broeken. De verhouding tussen de verschillende modellen zal in overleg met de desbetreffende winkel moeten worden vastgesteld of op basis van inzicht van de opdrachtgeefster. De kostprijs die daaruit voort komt bedraagt fl. 37,15. Hier is men uitgegaan van lancering van de broek via een winkelketen en de fabricage te laten regelen door
=
III
een groothandel, waar men ook eventueel de voorraad aan broeken kan opslaan. Een richtprijs die de opdrachtgeefster dan kan vragen aan de kleine zelfstandige detaillist bedraagt ongeveer fl. 95,- en in geval van een winkelketen ongeveer fl. 75,-. Het stappenplan voor het lanceren van de broek op de markt: Winkelketen
Detaillist
I----!~~~
v
• beslissing productie via
het maken van 3 'proefmodellen'
I een groothandel of recht
L:streeks br een fabriek
y beslissing produceren op voorraad of als er vraag is
Iinschrijven voor een stand op mode beurzen
het maken van 3 proefmodellen
winkels bezoeken voor de verkoop van de broek
I eerste onderhandeling
_______\}
-----,
Gfspraak maken met
I
de i.nkoopafdelin. g van de winkelketen
·beslissing bij wie er ·geproduceerd zal worde
I
verdere onderhandelingen
onderhandelingen met detaillist
zelf stoffen inkopen · bij de groothandel
}
.........
....... .
·een
:regelen van ·ruimte· .: :voor opslag van de voor-: :.r~~.d. .... . ..... .
order
bijbestellen
f---~ opdracht geve~ productie
I'
~--------------~
· indien nodig, regelen van transport
transporteren naar de klant of het magazijn
rekening sturen I beta len !
IV
order
bijbestellen
Inhoudsopgave Voorwoord Samenvatting
III
Inhoudsopgave
v
Inleiding
1
Hoofdstuk 1 Onderzoeksopzet 1. 1 Inleiding 1.2 Probleemomschrijving 1.3 Onderzoeksvraag en afbakening 1.4 Methode van onderzoek
3 3 3 3 4
Hoofdstuk 2 De huidige situatie 2. 1 InJeiding 2.2 Omschrijving van de broek 2.3 Het huidige proces 2.4 Hoeveelheden en prijsopbouw huidige situatie 2.5 Omschrijving soort winkel voor het lanceren van de broek
5 5 5 6 6 7
Hoofdstuk 3 Oplossingsrichtingen 3. 1 InJeiding 3.2 De productie en verkoop van kleding in kaart gebracht 3.3 De detaillist 3.4 De groothandel 3.5 De fabrikant
9 9 9 11
12 13
Hoofdstuk 4 Conclusies en aanbevelingen 4.1 InJeiding 4.2 Conclusies 4.3 Aanbevelingen
15 15 15 18
Literatuur/ijst
25
Bij/age 1 Gehanteerde marges
27
Bij/age 2 Groothande/s
31
Bij/age 3 Loon confectie in Neder/and
33
v
~EDltlJFSKtJNDE MerkkJeding pow ink e , _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ oDden e.ersad y hzeD
Inleiding De opdrachtgeefster is na haar opleiding MOGO Kleding en Mode in eerste instantie in andere kledingwinkels gaan werken. Toen ze bij een van die winkels aan het werk was, kwam ze op het idee om zeit haar kleding te gaan ontwerpen. Ongeveer vier jaar geleden is ze begonnen met haar eigen kleding onder haar eigen merk E.S.I.T. te ontwerpen. Oit merk moet uitdragen dat kleding een stukje identiteit is, dus geen massagoed, en dat het fijn draagt. Vandaar dat E.S.I.T. staat voor 'Emotional Strong Independent Taste'. Oit merk is beschermd binnen de Benelux. In eerste instantie is· de kleding in andere winkels verkocht. De opdrachtgeefster had ooit de wens om een eigen winkel te beginnen. Twee en een half jaar geleden werd die wens rea lite it en is er een eigen winkel begonnen met daarboven een atelier, waarin de kleding wordt ontworpen en gemaakt die vervolgens verkocht wordt. De kleding wordt vooral aan dertigers verkocht. Oit zijn mensen die minder merkbewust zijn. Om ideeen op te doen gaat ze regelmatig naar musea, loopt de stad in, leest een boek of kijkt naar films. De opgedane indrukken worden dan omgevormd tot haar eigen kijk op het onderwerp en dat wordt vertaald naar de kleding. Het idea Ie voor een ontwerper is ieder kledingstuk maar een keer maken om vervolgens aan een nieuw kledingstuk te beginnen. Maar regelmatig komt er opnieuw vraag naar een al gemaakt kledingstuk, dat dan nogmaals gemaakt wordt. Op dit moment zit er een broek in het assortiment die al erg vaak gemaakt is. Op deze broek is de opdrachtgeefster uitgekeken, maar er blijft vraag naar die broek. De opdrachtgeefster wil graag de broek onder haar eigen merk gaan lanceren op de markt, maar weet niet hoe ze daaraan moet beginnen. Het is de bedoeling dat de broek een altematief wordt voor de spijkerbroek, want zo wordt hij nou ook door de klant ervaren. Er zal dus een marktonderzoek verricht worden, waarbij er naar andere vergelijkbare merken wordt gekeken, hoe die dat hebben aangepakt. Oit verslag begint in hoofdstuk 1 met de onderzoeksopzet. Oaarin worden de probleemomschrijving, de onderzoeksvraag en de afbakening hiervan, de methode van onderzoek en een globale tijdsplanning beschreven. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2 de bestaande situatie uitgebreid in kaart gebracht. Hier wordt begonnen met een beschrijving van de broek, nodig om de noodzakelijke gegevens uit de praktijk te verkrijgen. Vervolgens wordt het huidige proces vanaf het idee voor een ontwerp tot en met de verkoop van de broek in kaart gebracht en toegelicht. Oaarna worden de hoeveelheden die tot nu toe zijn verkocht en de huidige prijsopbouw die gehanteerd wordt, beschreven. Oit hoofdstuk eindigt met een omschrijving van het type winkel waar de opdrachtgeefster het liefste haar broek verkocht zou zien. In hoofdstuk 3 wordt dan verder gegaan met de resultaten van het onderzoek. Eerst wordt er globaal naar de keten gekeken die er voor zorgt dat de kleding uiteindelijk in de winkels terecht komen. Oaarna wordt de keten van achteren naar voren toegelicht. Oit is ook de volgorde waarin het onderzoek plaats heeft gevonden. Eerst komt dus de detaillist aan bod, vervolgens de groothandel en tenslotte de fabrikant. In het laatste hoofdstuk wordt het uiteindelijke stappenplan beschreven en toegelicht. Oaaruit volgen een aantal aanbevelingen m.b.t. de te nemen beslissingen, de benodigde hoeveelheid om de broek adequaat op de markt te lanceren en een kostprijs met een richtprijs waarvoor de broek verkocht kan worden aan de klant. Regelmatig staan er cijfers tussen rechthoekige haken in de onderstaande tekst. Oeze cijfers verwijzen naar literatuur die in de literatuUli;jst genurnmerd vermeld staan.
1
iWl'BED1UJFSKUNDE ink. I
PVV
Merkk/eding
---------------------------------------------------------
Hoofdstuk 1 Onderzoeksopzet 1.1 Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft wat er onderzocht is en de manier waarop het onderzocht is. In deze onderzoeksopzet zal in paragraaf 1.2 de probleemomschrijving worden vermeld. Vervolgens, in paragraaf 1.3, wordt uiteen gezet wat de onderzoeksvraag is van dit project met vermelding van deelvragen en een afbakening van het onderzoek. Tenslotte zal de methode waarop de onderzoeksvraag beantwoord zal worden, vermeld worden in paragraaf 1.4.
1.2 Probleemomschrijving De opdrachtgeefster wil te weten komen welke stappen er ondemomen moeten worden om de broek te lanceren. Welke afzetkanalen moeten daarvoor gebruikt worden, wat voor prijs kan er voor haar broek gevraagd worden en hoeveel broeken zijn er nodig om de broek te lanceren?
1.3 Onderzoeksvraag en afbakening Opdrachfomschrijving: Het vaststellen van de stappen die doorlopen moeten worden om de broek op de markt te lanceren. Daarnaast moet er een richtprijs bepaald worden die gebruikt kan worden om de broek te lanceren en een richtlijn van het aantal broeken dat nodig is in eerste instantie om de broek te lanceren. Afbakening van de opdrachfomschrijving: De opdrachtgeefster wi! zich in eerste instantie voornamelijk op de Nederlandse markt richten, omdat ze zich niet enkel en aileen op een bepaalde stad wil richten. Er is echter besloten om in eerste instantie de broek aileen op de Brabantse markt te lanceren en daar het stappenplan op af te stemmen. Het onderzoek is dan ook gericht op een stappenplan voor het lanceren van de broek. Het kan zijn dat er verschillende alternatieven mogelijk zijn binnen het stappenplan. De keuze wordt overgelaten aan de opdrachtgeefster _ De te lanceren broek is in eerste instantie bedoeld voor de doelgroep dertigers. Onderzoeksvraag: Op welke wijze kan de opdrachfgeefster het beste de door haar ontworpen broek op de markt lanceren? De beantwoording van deze onderzoeksvraag is het doel van het onderzoek. Hierin zijn een aantal deelvragen te onderkennen:
•
Welke stappen moet de opdrachfgeefster doorlopen am haar broek fe kunnen lanceren? Hierbij wordt bij de concurrentie gekeken hoe die dat ooit hebben aangepakt.
-
III/~II,~ .... n:".. ...,..""1,./",,,
•
"Vc;lf\v
1-" IJ"
""'''/ra"hlrft;>.of,sfer \//"\1',,- hoor hrnoll' Ifrorron? vI U::JVV' , I ., '"'V'. I ..,.U.'" ...". """'" ...... :;,v~ ••
I, IVOl \..Iv VtJUI
Het gaat hier om een opbouw van de kostprjjs en een winstopslag.
•
Met hoeveel broeken moet zij beginnen om de broek op de markt fe lanceren?
3
/Ilrl!EOIlIJFSKUNDE i n k .. I
p,vv
oadcu e.mcrud vie%ca
Merkkleding
----------------------------------------------------------
1.4 Methode van onderzoek Om een stappenplan op te stellen voor het lanceren van de broeken zal literatuur geraadpleegd worden. Ook het aantal broeken dat nodig is om een broek te lanceren en de prijs van de broek zal op deze manier vastgesteld worden [3]. Daarnaast zullen er gegevens gebruikt worden van de opdrachtgeefster, hoe ze dat nu doet.
4
M8£DItIJFSKUNDE I n k .. I
pw
olderatmusadv ic-zea
MerkkJeding
---------------------------------------------------------
Hoofdsfuk 2 Aigemene informafie huidige sifuafie 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt in eerste instantie (paragraaf 2.2) een uitvoerige beschrijving van de broek gegeven. In paragraaf 2.3 wordt het huidige proces van productie tot en met verkoop van de broek beschreven. In paragraaf 2.4 komt ter sprake welke hoeveelheden de opdrachtgeefster nu produceert en de achterliggende gedachten daarbij. Daarnaast wordt de prijsopbouw van de broek gegeven. Tenslotte zal in paragraaf 2.5 worden aangegeven bij wat voor soort winkels de opdrachtgeefster haar broek het liefste gelanceerd zou zien. 2.2 Omschrijving van de broek Het idee van de broek is ontstaan in Ibiza. In eerste instantie was het een broek voor een man om zowel mee naar het strand te gaan als om even de stad mee in te gaan. Nu is het een broek voor zowel de man als de vrouw voor de vrije tijd, maar netjes genoeg om de stad mee in te gaan. De desbetreffende broek is een gemakkelijk zittende broek met een elastiek in de taille, dat door een koortje aangetrokken kan worden. Er zitten twee opgestikte steekzakken in aan de voorkant. Tenslotte is er nog een achterzak. De broek wordt nu in 3 kleuren stoffen gemaakt, er bestaan 3 varianten van per kleur en de broek wordt afwisselend uit 2 stoffen gemaakt. In totaal zijn er dus (3 * 3 * 2 =) 18 verschillende modellen van de broek te onderkennen. Eigenlijk zijn het 36 verschillende soorten broeken (= 2 * 18), want je hebt dikke broeken voor de winter en dunne broeken voor de zomer. Het is de bedoeling deze 36 verschillende soorten broeken te lanceren op de markt. De broek wordt nu in de kleuren zwart, grijs en beige gemaakt. Er is sowieso altijd veel vraag naar zwarte kleding, dus de eerste broek was zwart van kleur. Daarna kwam de beige broek, omdat beige over het algemeen een draagbare kleur wordt gevonden. Nu konden mensen een lichte en een donkere broek kopen, zodat ze er vee I mee konden combineren. Tenslotte werd er als laatste nog een kleur aan toegevoegd die tussen zwart en beige in zat, namelijk grijs. Aigemeen is het zo dat in de winter worden de donkere kleuren meer verkocht dan de lichte kleuren en in de zomer is het omgekeerde het geval. De broek kent drie varianten: eentje zonder streep op de zijkant van de broekspijp, eentje met streep opzij van de beide broeksp~ipen en tenslotte eentje met een reflecterende streep op de zjjkant van de beide broekspijpen. Ooit was men begonnen met een broek zonder streep op de zijkant van de broekspiJp. Dit was de meest eenvoudige variant. Inmiddels is er een modetrend ontstaan. Mensen die erg modegevoelig zijn, had den op een gegeven moment liever een streep op de zijkant van de broekspijp, of nog liever, een reflecterende streep. Die mensen kochten niet aileen de broek omdat hij zo lekker zat, maar ook om er mee op te vallen. Men is begonnen de broek te maken van de stot geruwde viscose (holle vezel, schuine keper verbinding). Later heeft men de broek ook van geruwde katoen gemaakt. Men is begonnen met geruwde viscose, omdat deze stof mooi valt, stevig is, 'fijn draagt en zacht aanvoelt. Later heeft men hem ook van geruwde katoen gemaakt. Dit is een vergelijkbare stot. De verschillen met geruwde viscose zijn een makkelijker wasbare stof en geruwd katoen voelt nog iets zachter aan dan geruwde viscose.
5
iWfBEDlllSFSKUNDE ink. I
p_
() Ilder a el\:c rs ad vie Ie n
Merkkleding
-----------------------------------------------------------
De broek bestaat naast stof uit foumituren. Men moet hierbij denken aan knopen, elastiek e.d. In de te lanceren broek zijn een elastiek, 5 metalen knopen, een koord, een remmer, koorddopjes en garen verwerkt. De broek is nu eigenlijk verkrijgbaar in 3 maten (8, M, L), maar wordt ook wei eens in de maten X8 en XL gemaakt. Het is echter de bedoeling de broek in de 3 standaardmaten te lanceren op de markt.
2.3 Het huidige proces Het proces van idee tot verkoop in de huidige situatie kan als voigt schematisch worden weergegeven:
het idee
r
I
_ _ _ _--.JI
~
het ontwerp maken
r - ; : : . .
het patroon maken
I uitzoeken + I
, - I_
_
het knippen van de broek
inkopen stoffen + fournituren
~
verkoop van de broek
•het strijken van de broek
Ivan de broek I
. koord door de tail Ie en koorddopjes bevestigen
l . I ,--
elndcontrole
Figuur 2. 1 Het huidige proces Meestal begint de opdrachtgeefster met het maken van een proefmodel. Het proefmodel wordt dan verkocht. Het proefmodel werkt ze steeds verder uit, tot een definitief ontwerp. De te lanceren broek zal niet meer veranderen, want die is reeds helemaal uitgewerkt.
2.4 Hoeveelheden en prijsopbouw huidige situatie Naar schatting van de opdrachtgeefster zijn er ongeveer zestig stuks van de desbetreffende broek verkocht in het laatste half jaar. Hoewel haar merk beschermd is, is het ontwerp van deze broek dat niet. In eerste instantie had de opdrachtgeefster telkens een proefmodel in de winkel hangen, maar iedere keer als die verkocht was, kwam er opnieuw vraag om de broek te maken. Op het moment heeft de opdrachtgeefster gemiddeld tien tot vijftien broeken in de winkel hangen, waarvan er ongeveer twee maat X8, vier maat 8 zijn, vier maat M, vier maat L en twee maat XL zijn. Ze vraagt voor de broek zonder streep fl. 119,- en met streep fl. 129,-. De broek met een f1uoriserende streep op de broekspijp kost fl. 139,-. De prijzen zijn samengesteld uit de marge waarbinnen de kostprijs van de verschillende onderdelen zit. Deze prijzen zijn door haar boekhouder berekend en als voigt opgebouwd:
6
IIifII"IIEDItIJFSKUNDE
pvo.
ink. I
ondttneau: rudy ietC'R
Merkkleding
---------------------------------------------------------
Stof fl. 10,00 Fournituren en het logo fl. 7,50 fl. 8,00 Pand, stroom, afschrijving machines en het prijskaartje fl. 15,00 fl. 17,50 Streep fl. 0,50 fl. 0,75 Reflecterende streep fl. 1,00 fl. 2,00 De rest van de prijs bestaat uit arbeidskosten, benzinekosten en een winstmarge. De opdrachtgeefster gaat namelijk zelf haar foumituren (en soms ook haar stoffen) halen bij de groothandel.
a a a a
2.5 Omschrijving saart winkels vaor het lanceren van de braek De opdrachtgeefster had ooit tot doel dat haar kleding een stukje identiteit zou moeten worden. Het moest in ieder geval iets exclusiefs bHjven. Door het lanceren van de broek wi! ze dat deze nog zo exclusief mogelijk blijft. Het liefst zou ze dan ook haar broek gelanceerd zien bij detaillisten met een exclusieve zaak. Daar zouden het liefst geen massaproducten verkocht moeten worden en geen uitverkoop gehouden moeten worden. Haar voorkeur gaat dan ook uit naar een winkel die geen onderdeel uit maakt van een keten. Indien er een exclusieve winkelketen te vinden is, dan wi! ze haar broek daar ook wei laten verkopen. Ze zou, in geval van lancering van de broek bij kleine zelfstandige detaillisten, in iedere stad in het zuiden van het land een exclusieve winkel willen hebben dat haar broek verkoopt onder het merk E.S.I.T.
7
MerkkJeding
IIlf'BEDIlIJFSKUNDE p v v i n k .. 1 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ Gild tn till t rs ad v i CleM
Hoofdstuk 3 Resultaten van het onderzoek 3.1 Inleiding In paragraaf 3.2 worden de resultaten van de bevindingen zowel uit de praktijk als uit de theorie m.b.t. de keten die ervoor zorgt dat kleding verkocht wordt, beschreven. In de daarop volgende paragrafen wordt de keten stap voor stap beschreven. Er wordt achteraan in de keten begonnen. Zo wordt in paragraaf 3.3 het proces m.b.t. de detailhandel beschreven~ In paragraaf 3.4 gaat men verder met de groothandel en tenslotte komt in paragraaf 3.5 de ateliers en fabrieken aan bod. 3.2 De productie en verkoop van kleding in kaart gebracht Bij het bestuderen van de keten die ervoor zorgt dat kleding verkocht wordt, kan men twee verschillende situaties onderkennen. Er is namelijk een verschil tussen winkelketens met hun eigen winkels en detaillisten die niet een eigen collectie hebben, maar inkopen doen bij de verschillende leveranciers. Eerst zal de voortbrenging van kleding voor winkelketens in kaart gebracht worden: uit het magaf---""'zijn halen en f------'~ verdelen
inkoop
verkoop
reconditioneren
legenda: = activileit
= gee/l de voIgorde van he! proces aan
Figuur 3.1 Voortbrenging van kleding voor winkelketens [51 Bij winkelketens is er sprake van een centrale inkoop. Dit gebeurt rechtstreeks bij de leveranciers van de desbetreffende merken. Nadat iets ingekocht is, gaat het naar een centraal magazijn, waar de verpakking plaatsvindt en bijvoorbeeld het labelen van de verschillende kledingstukken. Dit noemt men reconditioneren. Vaak wordt door het gebiUik van barcodes centraal de voorraad van de verschillende filialen bijgehouden, zodat de filialen zelf niks hoeven te bestellen. Het voorraadbeheer vindt ook centraal plaats. In het magazijn worden de verschillende bestellingen voor de verschillende bestemmingen gereed gemaakt. Deze bestellingen worden dan gezamenlijk
9
IIl!'BEDIUJFSKUNDE ink. I
p'W
on dctncmefud viezco
MerkkJeding
---------------------------------------------------------
getransperteerd naar de verschillende filialen. Dit gebeurt met eigen transport of via een transportbedrijf dat veelal gespecialiseerd is in kleding. Bij aankomst wordt alles gecontroleerd. Indien er kledingstukken zijn, die niet in orde zijn, worden ze geretoumeerd naar het centraal magazijn. De kledingstukken die wei in orde zijn, worden opgeslagen in het desbetreffende filiaal. waar het ook verkocht zal worden. AfhankeUjk van de winkelketen is er nog wei eens sprake van interfilieren tussen de filialen. Dit houdt in dat indien er een tekort is in het ene filiaal en datzelfde kledingstuk is over in het andere filiaal, er onderling transport plaatsvindt. Kleine detaillisten kopen echter meestal gelijk in bij de verschillende leveranciers. Deze leveranciers verzorgen de productie en het transport naar de detaillist. De detaillisten moeten zelf hun voorraad bjj houden en tijdig bestellen. Om toch adequaat te kunnen reageren op de vraag van de klant, vraagt de detaillist meestal een korte levertijd veor nabestellingen [5]. Meestal komen vertegenwoordigers van de leverancier bij de detaillist in de winkel am een kledingstuk te verkopen. Het voortbrengingsproces in geval van kleine, zelfstandige detaillisten ziet er mee~tal als v~19~ _l!~:_ _______ ____________________ ________________ , inkoop stoffen en fournituren
maken broeken
f-----IIIJ>I
transporteren naar detaillist
' - -_ _ _---1,
fabrikant;
,
leverancier : ,--------------
nabestellen broeken
verkopen broeken
I ;
~ i
•
detaillist legenda:
" aetiviteit
---to>
=geeft de voIgorde van hel proces aan
Figuur 3.2 Voortbrenging van kleding voor de kleine detaillist [5] Het inkopen van de stoffen en de foumituren gebeurt in principe door de leverancier. Het komt echter ook wei eens voor dat de fabrikant zeIt de inkoop van de stoffen en I of foumituren verzorgt. Het nabestellen van de broek kan bij de leverancier gebeuren. Indien de broeken op voorraad liggen, zullen de broeken uit het magazijn van de groothandel van de leverancier komen. Is dit niet het geval, dan zal de fabrikant opdracht gegeven worden, om nag broeken te produceren, Indien de fabrikant niet zelf voor zijn stoffen en foumituren zorgt, zullen die eerst door de leverancier ingekocht worden.
10
iWfB EDll.lJ'FSKUHDE
p_
ink. I
oade-utme:nad. vieze.
Merkkleding
----------------------------------------------------------
3.3 De detai/list In deze paragraaf wordt begonnen met de kleine detaillist die geen onderdeel uit maakt van een winkelketen. Daarna wordt de situatie voor de detaillist die wei onderdeel uit maakt van een winkelketen beschreven. De gegevens zijn grotendeels uit de praktijk afkomstig. De kledingstukken in de winkel zijn afkomstig van de leverancier. Voordat dat echter gebeurt gaat er een heel proces aan vooraf. Meestal komt de vertegenwoordiger van de leverancier naar de winkel van de detaillist om de kleding aan te bieden. Aangezien de detaillist meestal een redelijk inzicht heeft in de markt, weet hij ook of zijn publiek mogelijk ge"interesseerd zou kunnen zijn in het desbetreffende kledingstuk.. Indien de detaillist ge'interesseerd is, onderhandelen de detaillist en de vertegenwoordiger over de leveringsvoorwaarden, kortingen, de prijs, de hoeveelheid en een eventueel 'alleenrecht'. Het is voor de detaillist natuurlijk altijd aantrekkelijk als hij de enige in de regio of stad is die dat merk of dat kledingstuk verkoopt. De leveringsvoorwaarden omvatten onder meer de levertermijn voor een eerste bestelling en voor eventuele nabestellingen, de mogelijkheid tot nalevering en de uitzonderingen daarbij [4]. Tijdens de onderhandelingen wordt door beide partijen gezocht naar de optimale bestelgrootte m.b.t. kwantumkortingen. Daarbij wordt door de detaillist een afweging gemaakt tussen de voorraadkosten (bij hem en I of de leverancier die hij indirect ook zal beta len) en de zogenaamde 'neen-verkopen' (het kledingstuk is uitverkocht ondanks dat er neg wei vraag naar is). Hierdoor worden dus ook de gewenste hoeveelheid en de prijs, die de detaillist daarvoor moet betalen, bepaald [5]. De detail/ist zal uiteindeljjk toch de voorkeur geven aan de leverancier die producten op voorraad houdt, omdat dan zo snel en adequaat mogeJijk op de klantenvraag in gespeeld kan worden. Daarnaast heeft de detaillist het liefst minimaai een maatserie van een bepaald kledingstuk, maar een volledig rek van een merk verkoopt het beste. Het gebeurt echter ook weI dat de detaillist naar modebeurzen gaat, waar ook leveranciers van kleding naar toe komen, om de kleding voor het volgend jaar in te kopen. De detaillist bepaalt de prijs waarvoor het kledingstuk in de winkel komt te liggen. De leverancier geeft meestal wei een adviesprijs. Meestal hanteert de detaillist een vaste marge. Deze marge ligt tussen de 39% en 44% van de inkoopprijs (zie bijlage 1). De detaillist bepaaH ook de kortingen, acties e.d. De gemiddelde prijs voor een fl. 110,- en exclusieve broek Jigt gemiddeld rond de fl. 160,- met een minimum van een maximum van fl. 210,-. Het maximum wordt echter aileen gevraagd voor de meer bekende merken. Een bekend merk of een goed merk verkoopt gemiddeld tien a vijftien broeken per dag. Het contact met de (vertegenwoordiger van de) leverancier varieert tussen de een a twee keer per week tot twee keer in de maand. Veelal bestaat dit contact uit informeren hoe de zaken gaan en I of onderhandelen. Meestal wordt er niet met contracten gewerkt binnen de modewereld. De enige schriftelijke overeenkomst is de order. Aileen als er sprake is van een hoofdmerk. in een winkelketen wordt er soms een overeenkomst tussen de leverancier en de winkelketen getekend. Daarmee vervait echier wei de vrijheid om voigend jaar het merk. niet meer in te kopen. In die overeenkomst staan o.a. de leveringsvoorwaarden vermeld. Met betrekking tot de leveringsvoorwaarden wordt dan ook iets afgesproken over de spreiding
11
Ili'fBEDllIJFSKVNDE MerkkJeding p_ i n k e , _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ olHlerAcdl"U ul vitze.
van de orders, in tegenstelling tot de leveringsvoorwaarden bjj een order die eenmalig kan zijn. Bij een winkelketen komt de leverancier niet naar de winkel om te onderhandelen, maar verlopen de onderhandelingen via een centraal inkoopkantoor van de desbetreffende winkelketen. In samenwerking met de afdeling marketing wordt gekeken wat de behoefte is in de markt, voordat er wordt ingekocht. Mensen van de inkoopafdeling gaan naar beurzen om daar kleding voor het jaar daarna aan te kopen. Daar wordt gemakkelijk de modetrend voor volgend jaar opgepikt. Daarnaast wordt er regelmatig in andere winkels gekeken voor nieuwe merken. Indien men daar iets vindt, dat past binnen het door de winkelketen gevoerde assortiment,zoekt men zelf contact met de leverancier om te onderhandelen. Een winkelketen kijkt veelal naar de prijs, kwaliteit en levertijd van een kledingstuk, voordat tot aankoop wordt overgegaan. De kwaliteit van de broek wordt bepaald door de stof en het ontwerp. De onderhandelingen tot een eventuele aankoop verlopen op ongeveer dezelfde manier als bij de kleine detaillist. Aileen met betrekking tot de leveringsvoorwaarden wordt er nu soms ook een afspraak gemaakt over de spreiding van de orders. De gemiddelde verkoopprijs ligt bij een winkelketen iets lager dan bij een kleine detaillist met maar een winkel. Dit wordt mede veroorzaakt door een eigen merk dat veel winkelketens voeren. Bovendien wordt er in grotere hoeveelheden aangekocht, waardoor de kostprijs per kledingstuk vaak lager ligt dan de kostprijs voor de kleine detaillist. Toch scheelt de gemiddelde verkoopprijs maar fl. 35,- met de detailhandel. In een winkelketen wordt gemiddeld fl. 125,- gevraagd voor een broek vergelijkbaar met de te lanceren broek. Zowel de detaillist als een winkelketen hebben vaak wisselende merken in hun assortiment.
3.4 De groothandel De" kleding die bij de detaillist in de winkel Jigt, is meestal afkomstig van een groothandel. Een groothandel voert vaak haar eigen assortiment onder een private label en concurreert daarmee met confectieateliers en fabrikanten. Ze hebben dan ook vaak een ontwerpafdeling die ervoor zorgt dat de kleding ergens gemaakt wordt. De groothandel kan vaak als leverancier van een bepaald merk worden beschouwd, hoewel sommige merken zelf ontwerpen en produceren en die via een groothandel proberen te verkopen. Sommige merken hebben zelfs hun eigen groothandel. Het traditionele beeld van de groothandel als plaats waar de detai/list in het voor- en najaar zjjn nieuwe collecties aankoopt verandert. De groothandel gaat steeds meer functioneren als makelaar in kleding en textiel [1]. De detaillist betaalt een bepaalde prijs aan de groothandel. Deze prijs omvat onder meer de fabricage van het kledingstlJk, het transport vanaf de fabrikant naar de groothandel, de tijdelijke opslag in de groothandel en het transport naar de detaillist. Door de groothandelaar wordt een marge gehanteerd die uiteenloopt van 22,5 % tot 25% van de door hun betaalde inkoopprijs (zie bijlage 1). Voordat het echter zover is, wordt er onderhandeld over de prijs, de wijze van verpakking, het vervoersmiddel en de leveringsvoorwaarden. Daarnaast wordt er o.a. bepaald wie er zorgt voor de inkoop van de stoffen en de fournituren. Vaak doet de groothandel dat, maar de wederpartij kan daar ook voor zorgen. Ook het transport kan zowel door de opdrachtgever worden uitgevoerd als door de groothandel.
12
/l!
EDRIJFSlCtlNDE
vvink.1
ollderuemundvieZ~ft
Merkkleding
--------------------------------------------------------
De groothandel zorgt ervoor dat de gevraagde hoeveelheid wordt geleverd aan de opdrachtgever, op het afgesproken tijdstip en op de afgesproken plaats. Het is echter niet mogelijk een deel van de gevraagde hoeveelheid bij de groothandel op voorraad te laten liggen, tenzij het een onderdeel is of wordt van hun vaste assortiment. De groothandel die geen toegevoegde waarde kan bieden in de vorrn van service, informatievoorziening en snelle levertijden zal aan het kortste eind trekken en uiteindelijk zelfs zijn bestaansrecht verliezen [1]. In bijlage 2 zijn een aantal namen van groothandels en bijbehorende telefoonnurnmers opgenomen. Deze groothandels zijn allemaal aangesloten bij de Federatie Nederlandse Groothandels Bonden. Bij een aantal zijn inlichtingen ingewonnen, die in bovenstaande tekst verwerkt zijn.
3.5 De fabrikant Een groot deel van de kleding wordt door de groothandelsbedrijven ge"importeerd uit het buitenland. De belangrijkste importlanden liggen in het Verre Oosten. Vanwege het grote gewicht van de arbeidscomponent in de totale kostprijs bested en vee I bedrijven de kledingproductie uit naar het lagelonenlanden. De tendens is evenwel aanwezig om de productie dichter bij huis uit te besteden, mede vanwege kortere aanvoerlijnen en dus een kortere levertijd. Hierdoor neemt het belang van landen als Turkije en Polen toe. Het contact met de fabrikant verloopt meestal via groothandelaren, maar het gebeurt oak regelmatig dat de opdrachtgever (degene die het kledingstuk wit verkopen) zelf rechtstreeks contact zoekt met een fabrikant. Toepassingen op het terrein van de inforrnatietechnologie worden steeds belangrijker in het verkeer tussen de Nederlandse vestigingen en de buitenlandse prod uctiebed rijven. Nieuwe applicaties kunnen leiden tot een verkorting van de doorlooptijden [1]. Er zijn echter ook fabrikanten in Nederland zelf. De onderhandelingen tussen de opdrachtgever en de fabrikant gaan meestal vooraf aan een offerte, waarin een eerste aanbod wordt gedaan. Er worden afspraken gemaakt over de levertijd en leveringsvoorwaarden, de te produceren hoeveelheid, eventueel afspraken over opslag, en natuurlijk de prijs. De levertijd varieert van 2 weken, indien het in Nederland zeit wordt geproduceerd, tot 2,5 maand indien het in het Verre Oosten wordt geproduceerd (men kiest dan voor de goedkoopste vorrn van transport, namelijk per boot). Indien men in Nederland produceert, heb je te maken met een hogere prijs die de opdrachtgever moet betalen. Produceren in het Verre Oosten is het goedkoopste. Indien men rechtstreeks een order plaatst bij een Nederlandse fabrikant moet men fl. 8,- tot fl. 18,- betalen. Dit is vaak afhankeUjk of de fabrikant het snijden ook zelf doet, of dat de klant dat doet. Een Nederlandse fabrikant van bovenkleding hanteert gemiddeld een marge van ongeveer 36% van de inkoopprijs. Bij rechtstreekse inkoop bij een fabrikant kan er een keuze gemaakt worden met betrekking tot de stof. De fabrikant heeft namelijk stofmonsters om de kwaliteit van de stof voor aankoop aan te kunnen tonen. Meestal is het echter gebruikelijk dat de klant zelf de stoffen en de fournituren aankoopt [1]. In bijlage 3 zijn een aantal namen en telefoonnummers van fabrikanten en naaiateliers in Nederland te vinden. Een aantal is gebeld om inlichtingen in te winnen. De gegevens die hieruit voort kwamen zjjn verwerkt in bovenstaande tekst.
13
/M"BEDIlIIFSKllNDE
PW i n k .. I oldeneaCUldv ic:zCIl
Merkkleding
---------------------------------------------------------
Hoofdstuk 4 Conclusies en aanbevelingen 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het verslag afgesloten met de uiteindelijke conclusies die volgen uit de resultaten van het onderzoek. In paragraaf 4.2 komt het stappenplan aan bod met daarin de verschillende opties die de opdrachtgeefster heeft. Uit de conclusies volgen een aantal aanbevelingen die in paragraaf 4.3 te vinden zijn. Deze aanbevelingen hebben betrekking op de aanbevolen keuzen m.b.t. het stappenplan. De (mogelijke) voor- en nadelen van een keuze worden op een rijije gezet, om de opdrachtgeefster te ondersteunen in haar beslissing. Daamaast komt in deze paragraaf een aanbevolen hoeveelheid broeken dat nodig is voar het lanceren op de markt aan bod en een aanbevolen prijs voor de broek.
4.2 Conclusies De opdrachtgeefster wilde een broek lanceren op de markt. De broek moest verkocht worden in, het liefst, iedere grote stad, in ieder geval in het zuiden van het land (Brabant, Zeeland en Limburg). Om dat te kunnen realiseren kan het stappenplan op de volgende pagina worden doorlapen. Men moet het stappenplan van boven naar beneden lezen. De activiteiten die bovenaan staan, kunnen het beste het eerste plaats vinden. De activiteiten die dus op dezelfde hoogte staan, kunnen parallel plaats vinden. Links zie je de activiteiten die je zou moeten ondernemen indien men kiest voar lancering van de broek bij een winkelketen en rechts in het stappenplan ziet men activiteiten die men moet ondernemen om de broek bij een kleine zelfstandige detaillist te lanceren. In het midden staan besJissingen die de opdrachtgeefster moet nemen in het proces van het produceren van de broek tot en met het transport naar een magazijn of een winkel. Daarnaast zal ervoor gezorgd moeten worden dat de betrokken partijen tijdig betaald worden. Tenslotte zal er een rekening naar de klant gestuurd moeten worden. De activiteiten die in een hokje met een stippellijn staan, hoeven niet altijd ondernomen te worden. Het is afhankelijk van datgene wat er afgesproken is met de groothandel en/of de fabriek, of die activiteiten uitgevoerd moeten worden. Om te beginnen zal de keuze gemaakt moeten worden of de broek verkocht zal worden bij een winkelketen of bij een kleinere zelfstandige detaillist. Pas dan kan gekeken worden hoe de broek gelanceerd zal worden. Winkelketens doen namelijk op een andere manier hun inkoop, dan de kleinere zelfstandige detaillisten. Winkelketens moeten dan ook op een andere manier benaderd worden. Uiteraard kun je de inkoopafdeling van een winkelketen ook rechtstreeks benaderen met een aanbod, maar het meest gebruikelijke is winkelketens te benaderen via beurzen. De kleine zelfstandige detaillist ontvangt daarentegen vertegenwoordigers van een bepaald merk in zijn of haar winkel om daar te onderhandelen. De volgende beslissing is of men broeken bestelt via een groothandel of rechtstreeks opdracht geeft aan de fabrikant tot productie van een aantaJ broeken. Ondertussen kunnen de 3 proefmodellen gemaakt worden. Er is gekozen voor een aantal van drie, omdat er niet meer nodig zijn om aan de klant duidelijk te maken welke modellen er mogelijk zijn. Men zorgt dat die drie broeken uit drie verschillende kleuren bestaan, de drie varianten te zien zOn en dat minimaal een broek bestaat uit geruvJde katoen en minimaal een broek uit geruwde viscose om de verschillen te laten zien. Daarna staan de stappen beschreven die (eventueel) ondernomen moeten worden om ervoor te zorgen dat de broeken tijdig bij de winkel of in het magazijn zijn. Als de op-
15
IIl!'BEDI.JJFSKVNDE i n k .. I
PVV
oldernemcuad vietel
Merkkleding
-----------------------------------------------------------
drachtgeefster de broeken op voorraad legt in een magazijn, moet zij zelf de voorraad bij houden en zorgen dat er tijdig nieuwe broeken worden besteld, zodat zij uit voorraad kan blijven leveren. Tevens zal zij ervoor moeten zorgen dat het transport naar de klant geregeld wordt. Het bijhouden van de voorraad, het transporteren van het magazijn naar de klant en het geven van opdracht tot productie van broeken om de voorraad op peil te houden, staan niet in het stappenplan weergegeven omdat het dan niet meer overzichtelijk is.
16
IIlf'BEDIUJFSKllNDE Merkkleding p_ I n k . 1 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ o .. dtrauacnad v iczea
.-1---------,1
Winkelketen
•keuze voor laneering Detaill ist 1----------, bij een winkelketen of • ~en zelfstandige detaillis~
\('
t
beslissing p-ro-d.-u-et,.,..ie~vi~a---,I: : een groothandel of recht i -streeks bi' een fabriek !
het maken van 3 'proefmodellen'
beslissing produceren op voorraad of als er
inschrijven voor een stand op mode beurzen
het maken van 3 proefinodellen
I winkels bezoeken voor . de verkoop van de broek
eerste onderhandeling
J
__. . _J
afspraak maken met de inkoopafdeling van de winkelketen
beslissing bij W~:I~~. geproduceerd ~ r
verdere onderhandelingen
__
H
__
u_J~ ___
H
__
H,
: zelf stoffen inkopen : bij de groothandel
----- ----,J;-------
van -een
: reQelenruimte - -: :voor ops!ag van de voor-:
L ___ _ ___________ _ '------~_I t '----:; order
I
~V
onderhandelingen met detaillist
~ order
:J~51_d_
I
r ......~_ _ _- L -_ _ _ _~
bijbestellen
opdraeht geven tot productie
bijbestellen
L ,_ _ _- ,_ _ _ _ _
uU __ {_uu indien nodig, regelen van transport
transporteren naar de klant of het magazijn
rekening sturen I beta len
Figuur 4.1 Het stappenplan veer het lanceren van een breek ep de markt
17
J
fV!'BEDRIJFSKUNDE
PW i n k . I
Merkkleding
-------------------------------------------------------------
4.3 Aanbevelingen De eerste aanbeveling is een algemene aanbeveling m.b.t. het lanceren van een broek op de markt. De volgende dne aanbevelingen hebben betrekking op activiteiten in het stappenplan die een beslissing van de opdrachtgeefster vergen. De nummers van deze aanbevelingen (1 tim 3) corresponderen met de eerste dne beslissingen (van boven naar beneden) zoals in het stappenplan weergegeven. Daama komt de aanbevolen hoeveelheid benodigd voor het lanceren van een broek op de markt aan bod en tenslotte zal er een adviesprijs met een bijbehorende berekening gegeven worden. Eerst wordt er een onderbouwing gegeven voor de uiteindelijke aanbeveling.
O. Voordat men echter begint met het volgen van het stappenplan, doet men er verstandig aan het ontwerp van de broek ergens te registeren, zodat het een beschermd ontwerp is. Dan kan niemand de broek namaken. 1. De eerste beslissing die genomen moet worden, is de beslissing of de broek verkocht zal worden in winkels die deer uitmaken van een winkelketen of bij de kleine zelfstandige detaillist. Voor beide zijn zowel voor en nadelen te noemen. Voor verkoop in winkels die deel uitmaken van een winkelketen zijn o.a. de volgende VOOf- en nadelen te onderkennen: Voordelen - men moet slechts 1 keer tot overeenstemming komen om de broek in meerdere steden te kunnen verkopen; - door naar 1 beurs te gaan, komt men met meerdere winkelketens in contact;
Nadelen - doordat winkelketens meerdere winkels hebben, zullen ze niet zo vlug een nieuw merk in hun assortiment opnemen; - winkelketens zullen hogere eisen stellen vanwege de grotere risico's die ze lopen, doordat ze meerdere winkels hebben; - men hoeft maar met 1 persoon I afdeling contact - de broek wordt eerder een massaproduct en blijft te onderhouden; daardoor geen exclusief model. - sommige winkelketens bieden de mogelijkheid tot inspraak in de promotie van de broek; - vaak hebben winkelketens hun eigen magazijn, dus zal de winkelketen minder vlug eisen dat de leverancier (ook een) voorraad aanhoudt
Een kleinere zelfstandige detaillist heeft natuurlijk andere overwegingen om een broek wei of niet in het assortiment op te nemen. Oat levert dan ook andere voor- en nadelen op, om de broek te verkopen. Deze houden o.a. het volgende in: len - door de verschillende detaillisten zal de broek op een verschillende manier gepromoot worden, waardoor er meer kans is op een doorbraak van de broek; - de detaillisten zullen een verschillende prijs voor de broek vragen, waardoor men meer inzicht krijgt in wat een goede marktprijs is (het marktmechanisme treedt hier sterker op dan bij een winkelketen het geval is); - de broek blijft exclusief. omdat het in kleinere winkels wordt verkocht
18
Nadelen - om de broek in meerdere steden te kunnen lanceren moet er met meerdere detaillisten onderhandeld worden; - als de broek eenmaal in meerdere steden gelanceerd wordt, moet je meerdere contacten onderhouden; - de bestelhoeveelheid is kleiner dan bij winkelketens en frequenter - de kleine detaillist zal zelf zijn promotiebeleid bepalen; - meerdere keren produceren edit levert een hogere kostprijs op) of een langere levertijd voor detaillist als men bestellingen accumuleert
!IlfBEDIt.UFSKUNDE i n k .. I
pw
oa4'ttlcmuudviezea
Merkkleding
----------------------------------------------------------
Gezien de voor- en nadelen voor verkoop in winkels die deel uitmaken van een winkelketen en kleine, zelfstandige detaillisten, wordt aanbevolen om voor een winkelketen te kiezen. Aangezien de opdrachtgeefster de broek op de markt willanceren en ondertussen door wil gaan met haar eigen kleding te ontwerpen en te verkopen, zal het gemakkelijker zijn om slechts met een persoon of afdeling contact te onderhouden, i.p.v. eerst in iedere grotere stad in het zuiden van het land een winkel te zoeken waar zij graag haar broek gelanceerd zou zien en vervolgens met meerdere detaillisten in onderhandeling te treden. Men kan natuurlijk ook bij zowel een winkelketen als bij een kleine detaillist de broek te koop aanbieden en kijken wie het meeste te bieden heeft. De broek bij beiden lanceren wordt afgeraden omdat men dan aan een kant de winkelketen een deel van het werk laat verrichten, wat men daarna zelf nogmaals moet doen om de broek bij de detaillist te kunnen verkopen. Het levert dan extra kosten op en het is maar de vraag of die terug verdient worden door extra verkopen. Indien men kiest voor verkoop van een broek via een winkelketen, kan men zich gaan inschrijven voor beurzen. Door bladen als Textilia en TextielVisie e.d. te kopen, ziet men waar welke beurzen zijn. Vaak staat daar een telefoonnummer bij vermeld, waar men om inlichtingen kan vragen of zich kan inschrijven voor deelname. 2. Ondertussen kan men alvast de beslissing nemen of men de broeken laat produceren bij een groothandel of bij een fabriek. Elk heeft z'n voor- en nadelen. Een groothandel biedt vaak aanvullende diensten zoals transport tot bij de detaillist, inkoop van stoffen e.d. Rechtstreeks bij de fabriek inkopen zorgt ervoor dat je de prijs van de broeken kunt verlagen, omdat je de winstmarge van de groothandel niet meer hoeft te betalen, bovendien is er bij een fabriek eerder mogelijkheid tot opslag (voor langere termijn). Maar het zorgt er ook voor dat men meer zelf moet regelen. In ieder geval het transport naar de klant moet dan door de opdrachtgeefster geregeld worden. Er wordt aanbevolen om van een groothandel gebruik te maken, indien men een groothandel kan vinden, die tevens zorgt voor een mogelijkheid tot opslag. Grotendeels wordt dit aanbevolen vanuit dezelfde overweging als de aanbeveling om de broeken aan een winkelketen te verkopen, namelijk de opdrachtgeefster wi! zelf nog kleding blijven ontwerpen, maken en verkopen in haar eigen winkel, waardoor ze minder tijd over zal houden om dingen zoals transport te regelen. Door met een groothandel een overeenkomst te sluiten en met een winkelketen, hoeft ze maar met twee partijen contact te onderhouden. 3. Voordat men gaat onderhandelen met een (potentiele) klant moet er beslist worden of men op voorraad produceert of pas gaat produceren als er (voldoende) vraag is. Dit kan namelijk meegenomen worden in de onderhandelingen. De voor- en nadelen van ieder alternatief zullen hieronder op een rijtje gezet worden. Ais eerste zullen een aantal voor- en nadelen van op voorraad produceren op een rijtje gezet worden. Voordelen: Nadelen: - het is een pluspunt in de onderhandelingen met de - men moet een magazijn regelen, indien de (potentiele) klant; groothandel of de fabrikant daar niet voor zorgt, en zorgen dat de voorraad op peil blijft; - men laat vaste hoeveelheden produceren, waar- - de kosten van de broeken worden hoger, omdat door de productiekosten iets omiaag zulien gaan. de voorraadkostengedekt moeten worden; - indien de opslag in een eigen magazijn plaatsvindt, moet men zelf het transport regelen van het magazijn naar de klant.
19
M'BEDJ.IJFSKUNDE Merkkleding pvv i n k .. 1 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ Oft
dernemc:rs ld vi ueD
Een aantal voor- en nadelen van produceren als er vraag is, worden hieronder toegelicht: Voordelen: - men hoeft geen opslag te regelen;
Nadelen: - de (potentiele) klant geeft de voorkeur aan produceren op voorraad, zodat er adequaat op de vraag gereageerd kan worden; - indien men met de fabrikant of de groothandel - men moet frequenter en in kleinere hoeveelheden heaft afgesproken dat het transport door hen gere- produceren, hetgean de productiekosten zal verhogeld wordt, hoeft men niet zelf meer voor transport gen. vanaf het magaziin naar de klant te zorgen.
Gezien de voor- en nadelen, kan er niet een aanbeveling worden uitgesproken voor een van de twee altematieven. Er kan pas iets beslist worden als men de voorraadkosten en de extra productiekosten voor het vaker produceren in kleinere aantallen in kaart heeft gebracht. Pas dan kun je zien wat het voordeligste is. De enige aanbeveling die gedaan kan worden is, indien men kiest voor het op voorraad produceren, probeer dan te regelen dat een groothandel ook zorgt voor de opslag. Oit scheelt het huren of kopen van een opslagruimte en het transport naar de klant is dan vaak geregeld door de groothandel. 4. De te produceren hoeveelheid broeken die wordt aanbevolen, wordt als voigt berekend. De bedoeling was om de broek in eerste instantie in aile grotere steden in het zuiden van het land (Zeeland, Brabant en Limburg) te lanceren. Het is natuurlijk afhankelijk van het kapitaal van de opdrachtgeefster of ze in aile grote steden de broek wil lanceren, maar er is hier uitgegaan van de volgende steden: Zeeland: - Middelburg Goes Brabant - Breda Roosendaal 's-Hertogenbosch Eindhoven Limburg: - Roermond - Venlo Heerlen Maastricht Oit zjjn niet aile steden en niet aile steden die hierboven genoemd staan, zijn even groot, maar er is gekozen voor deze steden om tevens een redelijk gelijkmatige spreiding over de dne provincies te krijgen. Indien men de broek in bovenstaande steden wil gaan verkopen, komt men in totaal op tien steden uit. Er wordt dus uitgegaan van de situatie waarbij men zelf kan bepalen in welke steden de broek gelanceerd zal worden. Oit is uiteraard een ideaIe situatie, in ieder geval als men de broek via een winkelketen wil verkopen. De hoeveelheid broeken benodigd voor het lanceren van de broek is echter eenvoudig aangepast. Er wordt uitgegaan van 18 modellen. Klanten kopen meestal een zomer- en een wintercollectie in, dus er wordt geadviseerd om of aileen de broeken met de dunnere stot (voor de zomercollectie) te lanceren of aileen de broeken gemaakt van de dikkere stof. Indien dat goed loopt, kan men ook de andere collectie proberen te verkopen. Men wilde de maten XS, S, M, L en XL lanceren op de markt, waarbij XS en XL als randmaten beschouwd zouden worden.
20
IV!'BEIlRIJFSKUNDE ink. I
p_
oadelauners.d vieze.
Merkkfeding
---------------------------------------------------------
Op basis van antwoorden van zowel zelfstandige detaillisten als de inkoopafdeling van winkelketens, wordt geadviseerd om per stad 2 keer de maten 5, M en L te laten maken en 1 keer de maten X5 en XL per variant. Daamaast verdient het aanbeveling om eve nvee I broeken uit de stot geruwde katoen als uit de stot geruwde viscose te laten maken, aangezien beiden hun eigen voordelen hebben en er naar beiden evenveel vraag is geweest. Van de twee broeken met de maten 5, M en L wordt er een uit geruwde katoen gemaakt en een uit genJwde viscose. Van de broeken in de maten X5 en XL wordt er een maat uit geruwde viscose en een maat uit geruwde katoen gemaakt. Ook is gebleken dat mensen in de winter meer donkere kleuren kopen en in de zomer meer de Iichte kleuren. Het aanbod aan broeken dat gelanceerd zal worden, zal daar op atgestemd moeten zijn. Gemiddeld zullen er uiteindelijk echter evenveel van iedere kleur gemaakt worden. Daar is men in onderstaande berekening dus ook vanuit gegaan. Het totaal aantal broeken dat wordt aanbevolen om de broek te lanceren op de markt is: 10 ... (1 * 3 + 0,5 * 2) * 18 720, dus atgerond 700 tot 800 stuks. Toelichting op de berekening: -10: er zijn 10 steden waar de broeken gelanceerd zouden worden; - 1: 1 broek per variant per stof lanceren voor de maten 5, M, L; - 3: 3 centrale maten, namelijk 5, M, L; - 0,5: er wordt maar 1 van de 2 randmaten uit de stof geruwde katoen en 1 van de 2 randmaten uit de stot geruwde viscose gemaakt, gemiddeld wordt er dus in de helft van de gevallen een broek met maat X5 of XL uit geruwde katoen gemaakt en de andere helft wordt uit geruwde viscose gemaakt; - 2: er zijn 2 randmaten, te weten X5 en XL; - 18: er zijn 18 verschillende modelien te onderkennen.
=
5. De laatste aanbeveling die nu nog rest is een aanbeveling m.b.t. een prijs die men voor de broek moet vragen. Er zijn verschillende methodes om een prijs vast te stellen. Naast de basis prijs moeten eventuele kortingen en bonussen vastgesteld worden. Meestal maakt het vaststellen van de kortingen en bonussen onderdeel uit van de onderhandelingen met de detaillist en de tabrikant of de groothandel. 50ms worden er ook verschillende prijzen in verschillende periodes gevraagd, bjjvoorbeeld een adviesprijs, een 'norma Ie' prijs, een speciale introductie prijs en verschillende prijzen voor verschillende seizoenen. Voor het vaststellen van de prijs is het noodzakelijk fenomenen als de reactie van de klant op de prijs, de reactie van de concurrentie, de product levenscyclus e.d. te integreren tot een prijs. Met de productlevenscyclus wordt bedoeld dat men bijvoorbeeld op het einde van de levenscyclus van de broek de prijs verlaagt. De verschillende methodes voor het vaststellen van de prijs, worden hieronder kort behandeld.
21
iV!'BEDl!.IJFSKtlNDE P W i n k .. I ol4eraemc:ua4 v iezea
MerkkJeding
---------------------------------------------------------
Methode Criteria oordeel vaneen expert Toepasbaar Ja bij nieuwe producten Gemiddeld Nauwkeurigheidvan meting Gemiddeld Betrouw-hoog baarheid Erg laag Kosten
Totale evaluatie
Bruikbaar voor nieuwe producten en nieuwe situaties
Klanten onderzoek Direct indirect
Prijs experimenten
Actue/e markt gegevens
Twijfelachtig
ja
ja
Nee
Erg laag
Gemiddeld -hoog
Gemiddeld laag
-
Onzeker
Onzeker
Hoog
-
Laaggemiddeld Twijfelachtig
Gemiddeld
Gemiddeld hoog Bruikbaar
-
Erg bruikbaar
Absoluut niet bruikbaar
T oelichting: • oordee/ van een expert: de vraag is natuurlijk waar haal je die vandaan? Maar als je er 5 tot 10 weet te vinden, vraag dan hun oordeel. Die verschillende prijsindicaties kunnen in eerste instantie ver uit elkaar liggen, maar laat ze er dan over discussieren om gezamenlijk tot een oordeel te komen. De voorkeur wordt gegeven aan een neutrale interviewer en experts met verschillende achtergronden; • ktanten onderzoek men kan of direct aan de klant vragen hoe ze zouden reageren op een bepaalde prijs, prijsveranderingen of prijsverschillen tussen verschillende winkels of men kan de klanten vragen naar hun voorkeuren m.b.t. bepaalde eigenschappen van de broek en deze informatie gebruiken voor het vaststellen van de prijs. Dit laatste zou m.b.v. een vragenlijst vastgesteld kunnen worden. Hieruit kan men dan de prijs bepalen, maar hoe dat dan precies zou moeten gebeuren wordt niet vermeld in de literatuur, bovendien is het maar de vraag wat de klant belangrijker vindt, die eigenschappen of de prijs; • prijs experimenten: dit kan door een simulatie onderzoek. Hierbij geef je de klant fictief geld en laat hem I haar winkelen en kijkt welke broek hij I zij koopt. Het gevaar is natuurlijk dat men, omdat het geen eigen geld is, de uitgave anders beoordeeld en niet meer zo prijsbewust is als normaal, als het over hun eigen geld gaat. Daarnaast kan men ook experimenteren met de prijs in de werkeljjkheid. • actuete marktgegevens: de prijs kan uiteraard oak bepaald worden n.a.v. vergelijking met andere, vergelijkbare producten in de markt met bijbehorende prijs. In de praktijk zijn deze methoden lastig toe te passen en hebben ze ieder hun eigen bezwaren. Men kan ook gebruik maken van praktijkmethoden die gebruikt kunnen worden om een richtprijs vast te stellen. Hier zal de kosten-plus prijs methode toegepast worden. Dit is ook een praktijkmethode, maar hij wordt hier gebruikl omdat - hij erg gemakkeHjk te gebruiken is; - het gebaseerd is op werkelijke kosten gegevens, waardoor een gevoel van onzekerheid over de juiste prijs verminderd;
22
i'Il!'BEDRIJFSKtJNDE i n k EO I
pw
OAdenemerst d v ic zeD
Merkkleding
---------------------------------------------------------
- een kosten-plus prijs erg gemakkelijk geaccepteerd wordt; - deze methode door erg veel bedrijven en instellingen wordt gebruikt om een prijs vast te stellen [2]. De prijs wordt nu bepaald door de volgende formule: p (1 + winstpercentage) '" gemiddelde kosten [4]. Hier wordt aileen de basis (kost)prijs vastgesteld en een richtlijn voor de uiteindelijke prijs a.d.h.v. de gehanteerde prijzen door concurrenten. De vast te stellen kostprijs is natuurlijk afhankelijk van de situatie of men bijvoorbeeld kiest voor de groothandel of voor rechtstreeks contact met de fabriek. Hier wordt uitgegaan van de aanbevelingen die hiervoor beschreven zijn om tot een kostprijs voor de broek te komen. Men kiest voor de bepaling van de kostprijs voor een overeenkomst met een groothandel die tevens het transport naar de klant verzorgt en zorgt voor de stoffen en fournituren waaruit de broek gemaakt wordt. De klant is dan in dit geval een winkelketen met een eigen centraal magazijn. Er wordt geen eigen voorraad aangehouden. Indien men van bovengenoemde aannamen uitgaat, komt men tot de volgende kosten per broek: - stof fl. 10,00 - elastiek in de taille fl. 1,30 - koord fl. 0,15 - metalen remmer en 2 eindstoppers fl. 0,60 - 5 metalen "jeans" knopen fl. 0,75 - hanger fl. 0,25 - transport* fl. 3,50 - maakloon + knippen I snijden* fl. 14,60 - marge groothandel (zie ook bijlage 1) fl. 6,00
=
------ + fl. 37,15 (exclusief BTW) '" dit bed rag is natuurlijk sterk afhankelijk van de plaats waar geproduceerd wordt
Bovenstaande kosten zijn gebaseerd op opgevraagde specificaties van verschillende groothandelaren, die de broek zouden willen en kunnen produceren en transporteren. Per onderdeel is er een globaal gemiddelde genomen. Bij fabrieken is ook navraag gedaan, maar die konden slechts een zeer globale richtprijs geven zonder een specificatie, waaruit de prijs was opgebouwd. Deze kostprijs varieerde van fl. 8,- tot fl. 18,- per broek. Tenslotte zal er nog een richtprijs bepaald worden, die de opdrachtgeefster aan de detaillist of aan de winkelketen kan vragen. Men moet hierbij wei in overweging nemen of het niet verstandig is om met een speciale introductie prjjs te starten. De verkoopprijs is als voigt opgebouwd:
23
~EDRUFSKVNDE Merkkleding PVII i n k .. 1 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ Oftd~fD
tmeu Id" ie:u.
Verkoopkosten
1m inkoopkosten IIwinstmarge
Figuur 4.2 Opbouw van de verkoopprijs Gemiddeld vraagt men bij de kleine zelfstandige detaillist fl. 160,- per broek. Binnen de detailhandel in bovenkleding bestaat de verkoopprijs gemiddeld voor ongeveer 60% uit inkoopkosten en de overige 40% is een winstmarge. De inkoopprijs mag daar dus (160 * 0,6 =) ongeveer fl. 95,- bedragen. Bij een winkelketen wordt er gemiddeld fl. 125,- per broek gevraagd.Ook hier geldt dat de verkoopprijs voor ongeveer 60% uit inkoopkosten bestaat en de ovenge 40% is een winstmarge voor, in dit geval, de winkelketen. Men kan dus bij winkelketens een prijs vragen van (125 * 0,6=) ongeveer fl. 75,- vragen.
•
24
.EDItIJFSKUNDE
P""
ink. I onderfttalc rudvi U:'CI
MerkkJeding
-------------------------------------------------------
Literatuurlijst e
1. Rabobank Nederland, Rabobank Cijfers & trends, 1 druk, Eindhoven, 1998 2. H. Simon, Price management, 1e druk, Amsterdam, 1989 3. P.L.F. de Jong, Marktonderzoek, verzamelen van gegevens, 5e druk, Groningen, 1985 4. P. Kotler, Marketing Management, Analysis, Planning, Implementation, and Control, ge druk, New Jersey, 1997 5. P.G. Adema, Marketing logistics voorde kledingdetailhandel, 1e druk, afstudeer verslag, Eindhoven, 1990
25
8ij/agen
!VfBEDItJJFSKUNDE i n k .. I
p_
oluhrncmer.ud vieze.
Merkkleding
----------------------------------------------------------------------
Bij/age 1 Gehanteerde marges [1J Gehanteerde marges in de kleding- en tricotage-industrie: BovenKleding
Onder-en nacht-
iridustriekleding
Overige kleding
Tricotage-
Gehele branche
industrie
industria indus.
Inkopen
47,2
59,9
46,2
39,5
46,6
Werk derden
16,6
12,6
12,7
18,4
15,6
Brutowinst
36,2
27,5
41,1
42,1
37,8
0,8
0,3
1,3
0,5
0,8
Totaalkosten
36,2
29,0
39,0
38,2
36,5
w. v.personael
20,7
14,9
23,7
23,7
21,4
1,8
1,6
2,3
3,9
2,4
1,8
1,3
1,2
7,7
1,6
energiekosten
0,4
0,2
0,7
1.0
0,6
overige kosten
11,5
11,0
11,1
7,9
10,5
0,8
-1,2
3,4
4,4
2,1
Overige opbrengsten
ofschrijvingen rentekosten
Bedrijfsresultaat
Bron: CBS
27
~El>Jl1JFSKUNDE Merkkleding PVII i n k e 1 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ oad eraremen ul v iczcR
Gehanteerde marges in de groothandel in algemene textiel:
Lnkopen
n,2
Middenbedrijf 74,9
Brutowinst
~
25.1
~
Overige opbrengsten
1,1
1,9
3,5
w.o. rentebaten
0,4
1,1
0,6
Totaalkosten
20A
23, 1
31,0
w. v.personee/
8,4
8,5
10,3
Ofschrijvingen
1,3
0,9
1,6
Rentelosten
1,1
1,6
1,1
Huisvesting
1,6
1,4
1,6
Inventarislmachines
0,0
0,1
0,6
Auto
1,0
0,7
0,3
Verkoop
3,6
5,9
1M
3,4
4,0
5,1
3,5
3,9
-3.7
Klein-
bedrijf
Algernene kosten
Bedrijfsresultaat
GrootBedrijf 76,2
Bron: CBS
28
. Merkkleding
/liP!'BEDItUFIiKUNDI ink. I
p'W
Gftdtucmcrud viele.
----~---------------------------------------------------------
Gehanteerde marges in de detail handel in bovenkleding: HerenkledingZaken
Inkopen
56,3
Brutowinst
43.7
Overige opbrengsten
Dameskledingzaken
Kledingzaken alg. assortiment
60,S
59,1
40,9
0,8
1,1
1,0
w.o. rentebaten
0,4
0,3
0,4
Totaalkosten
36,7
35,9
38,6
14,4
16,4
w. v.personee/
13,8
afschrijvingen
3,4
3,2
3,3
rente/osten
7,8
1,3
1,3
huisv.linvent.lmachines
8,9
9,2
9,8
auto
0,7
0,7
0,6
verkoop
3,3
3,7
3,6
overige kosten
4,8
4,0
3,6
Bedrijfsresultaat
7,8
4,6
3,4 Bron: CBS
29
IIiIfIEDIlIJFSJ(UNDI ink e I
p'N
b.4euuaeuaoyieue
Merkkleding
-------------------------------------------------------
BU/age 2 Groothande/s In deze bijlage zijn een aantal namen en telefoonnummers te vinden van groothandels die in fournituren, stoffen of confectiekleding handelen en die tevens zijn aangesloten bij de Federatie Textiel Groothandels Bonden. Deze bijlage is opgenomen in het verslag om het lanceren van de broek voor de opdrachtgeefster te vergemakkelijken. Naam: Van den Broek BV
Handelt in: Stoffen
G. Brouwer & Zn.
Aigemeen textiel (fourni- 0297 - 281557 turen, mode en handwerk)
Telefoonnummer: 010 - 2983888
Bonnetterie-Import Budibon Aigemeen textiel (dames- 0318 - 51 0648 en herenbonnetterie, dames- en herenconfectie, baby- en kinderkleding) Butonia
Aigemeen textiel (fourni- 0294 - 46 65 66 turen voor de kledingindustrie)
Californian Jeans B.V.
Aigemene textiel jetijdskleding)
Donders B.V.
Aigemene textiel (pantalons 026 - 311 66 64 en lederen kleding voor dames en heren)
Straatman Mode
Aigemene textiel mesconfectie en -bon nette rie)
Vasa Kruyfhooft
Aigemene textiel (baby- en 030 - 220 50 25 kinderkleding, dames- en herenbonnetterie)
Coats Opti B.V.
Aigemene textiel (confectie- 0597 - 45 88 00 fournituren, garens, ritssluitingen)
31
(vri- 0164 - 23 42 50
(da- 0318 - 51 91 17
.EPIUJFSKUHDE nk. ,
~wi
Merkk1eding_ ____________________________________________________
oaderatJltcuad vi czea
Bijlage 3 Loon confectie in Nederland In deze bijlage zijn de fabrikanten van kleding die in Nederland gevestigd zijn, opgenomen. Het merendeel zijn fabrikanten die kleinere aantallen produceren. Er zitten tevens enkele naai-ateliers tussen. Tussen de hieronder genoemde namen kunnen ook naai-ateliers van winkelketens zitten of fabrikanten die niet voldoen voor het produceren van de broek om wat voor reden dan ook. Voor de volledigheid zullen aile namen en telefoonnummers worden weergegeven. Onderstaande selectie is afkomstig van Fenecon:
Naam:
Telefoonnummer:
Adriana V.O.F. Atelier Melisande Azer Fashion Beach Life B.V. Beam Beheer BV. Beumkes Beheer BV. Boru CV. Chock Clothing Production B.V. Confectie Fabriek SchreuderV.O.F. Confectie Industrie Bartelle BV. Confectie Schipper B.V. Confectie Thoolen BV. Confectie-atelier Melanie Confectiebedrijf Bijsterbosch Confectiebed rijf Wilcon Confectiebedrijf van Uden Cooisnit V.O.F. Custers Mode Studio DB Group Daelco Daily Fashion Dick's Confectie Atelier EI Top Company BV. ElexB.V. Elodie B.V., Confectie centrum Eran Confectie B.V. Faithful Nederland B.V. Flairo Manufacturing Gerjo B.V. HaGuTex International BV. Habro Confectie Handelsonderneming Teuwen B.V. Helmink Confectie V.O.F. Het Kleine Huis V.O.F. Hoarse Fashion V.O.F. International Fashion Factory Meerssen B.V.
0251 - 21 0016 0529 - 4850 19 030 - 693 29 97 020 - 691 11 71 0541 - 351312 0313-496040 0315 - 651370 0347 - 325700 036 - 530 06 75 0492 - 551202 053 - 434 79 87 0475-482184 0475 - 53 28 40 053 - 538 41 65 024 - 3551328 040 - 253 60 85 0485 -4518 64 0493-691898 045-5351977 0413 - 3401 73 020 - 669 67 08 0313 - 41 4807 0315 - 655580 020 - 480 48 00 0492 - 361672 046 - 433 30 00 0314 - 33 0944 0297 - 54 49 99 053 - 572 1719 0314 - 663436 076 - 587 87 94 0416 - 2731 66 0314 - 3631 30 020 - 642 78 33 0492 - 66 09 35 043 - 364 92 92
33
Merkkleding
!VrBEDItIJFSKUNDE
PVII
i n k .. I
oftdcnttllU'ud vitzu:
-----------------------------------------------------
Naam: JolyV.O.F. Jorino Fa. Konfektie - Atelier van GorpBerkvens B.v. Modens International B.V. Mol Konfektie International B.V. Motex Confectie V.O.F. Mutsaerts - Holland B.V. Nicol Confectie V.O.F. Nijtex B.V. Pattern Consulting Maastricht B.V. Pixie BodywearV.O.F. Presso Reconditionering Recon B.V. Sertex Fashion Care B.V. Snijbedrijf Klauwers Studio Overwater Synergon Take Too B.V. Team van Confectie - Technici Technisch Confectiebedrijf "Heska" B.V. Tilburgse Kleding Industrie B.V. Timmermans Confectie Wijchen B.V. Tomingroep Confectie Unifashion B.V. Van Bijsterveldt Middelbeers B.V. Van Dangen met de Kroon B.v. Van Schijndel's Confectieatelier B.V. Van Wezel Fashion Bredevoort B.v. Van Winkel Fashions B.v. Van den Heuvel Confectie B.v. Veronnica Fashion Wiegerinck Konfektie V.O.F. Wolfraad Fashion B.V. Zandwijk's Confectie-Bedrijf B.v.
Telefoonnummer: 0492 - 53 50 85 072 - 562 66 27 0493 - 69 27 70 0186 - 61 0055 0318 -483533 020 - 633 38 66 026 - 3629160 0485 - 531587 043 - 3641417 043 - 408 24 59 010 - 29501 82 020 - 6108728 0546 - 45 55 66 0294 - 48 08 49 0294 - 23 33 46 078 - 6138834 0597 - 45 36 66 040 - 262 25 88 0320 - 23 41 32 0172 - 508372 013 - 4555951 024 - 64241 72 035-671 8111 072 - 572 45 57 013 - 514 6016 076 - 520 11 44 0492 - 46 45 78 0543 - 45 1066 0495 - 49 88 00 0492 - 53 98 70 040 - 254 44 66 0544 - 48 1373 0529 - 45 00 33 0546 - 56 14 78
34
