Mensenrechten geweld aangedaan

er m um an em Th M en se en ht ec nr

Stedenband Groningen - San Carlos Jaargang 15 - nummer 4 - december 2012

Cultuur en beeld­ vorming in de media pagina

Interview seksuele diversiteit

4

pagina

Onder indruk aanpak huiselijk geweld

8

pagina

14

Mensenrechten geweld aangedaan Huiselijk geweld is in Nicaragua een enorm probleem. In een rapport van de Verenigde Naties ‘Menselijke Ontwikkeling in Midden-Amerika 2009-2010’ wordt vermeld dat geweld tegen vrouwen in Midden-Amerika de meest onzichtbare factor is wat betreft de onveiligheid van vrouwen. Volgens deze studie sterven twee van de drie vermoorde vrouwen als gevolg van moord vanwege het feit dat ze vrouw zijn, met andere woorden feminicide. In 2011 werden in Nicaragua 76 vrouwen vermoord door hun echtgenoten, vriendjes, ex-partners, familieleden of bekenden. Door: Rick Nijkamp, portefeuillehouder Mensenrechten In de media krijgt dit geweld overigens voldoende aandacht. Je hoeft in Nicaragua maar een krant open te slaan of het nieuws aan te zetten en je wordt geconfronteerd met berichten over vrouwen­die (dodelijk) slachtoffer zijn van huiselijk geweld. Zo werd in maart van dit jaar op televisie in Nicaragua uitgebreid verslag gedaan van een vrouw die werd vermoord door haar man vanwege vermeende ontrouw. Deze man was werkzaam bij de politie en hij heeft zijn vrouw omgebracht met zijn dienstwapen. Opvallend is dat op de website van het Nicaraguaanse tv-kanaal Canal 2 dit item uitgebreid terug te zien is. Buren en familieleden gaan uitvoerig in op alle details van het dodelijke voorval, terwijl ook het zoontje van vijf jaar oud uitgebreid wordt geïnterviewd.

Dit is slechts één van de vele voorbeelden die regelmatig voorbij komen in het nieuws. Eén van de oorzaken van het omvangrijke aantal (dodelijke) indicidenten van huiselijk geweld in Nicaragua­ is de ongelijkheid tussen seksen. Nicaragua kent, evenals in ­andere landen in Latijns-Amerika, een sterke machocultuur. Mannen zijn de dominante groep, terwijl de onderdanigheid van vrouwen in een relatie als normaal wordt beschouwd. Deze onderdanigheid wordt versterkt door een economische en ­emotionele afhankelijkheid van veel vrouwen ten opzichte van hun echtgenoot. Geweld wordt geaccepteerd door vrouwen omdat ze geen andere uitweg hebben en omdat ze het geweld normaal vinden. Lees verder op pagina 3 >>

Projecten in San Carlos steunen? Dat kan! Giro 58095.

1

Van de redactie

>> Vervolg pagina 1

Aan het einde van 2012 kijken we terug op een dynamisch

In het laatste nummer van de ¡Enlace! van dit jaar staan

Stedenbandjaar. Nieuwe vrijwilligers en partners sloten

we stil bij mensenrechten en dan speciaal bij de thematiek

zich aan, er werden belangrijke stappen gezet in diverse

van huiselijk geweld en seksuele diversiteit. Het zijn beide

projecten, we presenteerden onze toekomstvisie, een

onderwerpen waarbij sommige ontwikkelingen in Nicaragua

nieuwe voorzitter trad aan en met pijn in het hart namen we

al behoorlijk ver zijn, maar waar uitwisseling van kennis

afscheid van de oude voorzitter, we bezochten San Carlos,

en kunde nog tot verbeteringen of veranderingen kunnen

beleefden ons eerste watercarnaval in onze zusterstad,

leiden, niet alleen in San Carlos, maar ook in Groningen.

startten met de allereerste zwemlessen voor kinderen in San

Dat bleek ook weer tijdens ons laatste werkbezoek van

Carlos, we zonden weer vele studenten uit en leefden mee

dit jaar, waarbij de preventie en aanpak van huiselijk

met de gemeentelijke verkiezingen.

geweld centraal stonden. Rick Nijkamp en de delegatie van

Elke keer als ik met iemand spreek over de activiteiten die

Regiopolitie Groningen en het Toevluchtsoord besteden in

in stedenbandverband worden uitgevoerd, ben ik weer

dit nummer aandacht aan deze zaken.

verbaasd over en trots op de hoeveelheid werk die we met

En dat kleine stappen soms grote impact hebben, kunt

elkaar verzetten en de betrokkenheid die er in Groningen

u lezen in de bijdrage van Ineke de Groot over het eerste

(en daarbuiten!) is als het gaat om onze zusterstad!

congres op het gebied van seksuele diversiteit.

En waar doen we het allemaal voor? Om te kunnen leren

Tot slot treft u bij deze uitgave de jaarlijkse acceptgiro aan

van elkaar; van elkaars cultuur, kennis en kunde. Om

voor onze donateursactie. Deze staat in het teken van de

onszelf te verrijken met de ontmoetingen die we hebben,

ontwikkeling van een project op het gebied van Fair Design,

de gesprekken die we voeren, de dingen die we samen

waarbij de aandacht uitgaat naar nieuwe technieken,

beleven. Om elkaar te kunnen stimuleren, uit te dagen,

een voor San Carlos innovatief product en uitzicht op

elkaar te steunen bij de ontwikkeling die we als mens en

economische activiteit. We hopen dat u ook dit jaar weer

als gemeente doormaken en te laten zien dat de ander er

gul wilt geven! Rest mij u nog hele fijne kerstdagen en een

toe doet. En natuurlijk ook omdat het gewoon heel leuk is

gelukkig nieuw jaar te wensen!

Nieuwe wetgeving Hopelijk kunnen deze mishandelingen worden aangepakt­ met een nieuwe wetgeving die sinds de zomer van dit jaar van kracht is. Deze houdt onder andere in dat nu ook ­buren en familieleden verplicht worden gesteld om aangifte te doen als ze op de hoogte zijn van een casus van huiselijk geweld. Het Nicaraguaanse gezegde ´als een echtpaar ruzie heeft, dan moet je je daar niet mee bemoeien´ trachten ze hiermee te doorbreken. Bovendien worden medewerkers van hulpverlenende instanties bestraft als ze niet behulpzaam zijn als het leven van een vrouw op het spel staat. Hiermee wordt geprobeerd om frustraties te voorkomen die vrouwen hadden omdat ­instanties niet luisterden naar hun verhaal of niets met hun aanklacht deden. Mogelijk kan mede met behulp van deze nieuwe wet meer gelijkheid tussen mannen en ­vrouwen in een machocultuur worden gerealiseerd. Seksuele diversiteit De machocultuur is ook een oorzaak voor het feit dat homoseksuelen in Nicaragua vaak worden geconfronteerd met stigmatisering en discriminatie. Dit gebeurt op straat, maar pas geleden ook nog in de wetgeving. Tot voor kort was homoseksualiteit namelijk strafbaar in Nicaragua. In november 2007 is artikel 204 uit de strafwet van Nicaragua verwijderd. Artikel 204 hield in dat een

ieder die homoseksualiteit praktiseert of opkomt voor de rechten van homo’s tot drie jaar gevangenisstraf riskeerde. De verwijdering van dit artikel creëerde ruimte voor het ontstaan van emancipatoire groepen in heel Nicaragua. De emancipatie wordt echter nog steeds bemoeilijkt door de machocultuur, armoede, en de dominante rol van de katholieke kerk. Er moet dan ook nog veel gebeuren om stigmatisering en discrimanatie van seksuele diversiteit in Nicaragua te laten verdwijnen. In San Carlos worden de eerste stappen van dit emancipatoire proces gezet. Verder­op in deze ¡Enlace! kunt u hier meer over lezen. Activiteiten Stedenband Het thema van deze ¡Enlace! is mensenrechten, oftewel­de gelijkheid van mensen van verschillende sekse en seksuele­ geaardheid. In dit nummer leest u over de verschillende activiteiten die omtrent dit thema worden uitgevoerd door de Stedenband. We hopen hiermee een kleine bijdrage te leveren aan het verbeteren van mensen­rechten en de preventie en vermindering van discriminatie­en geweld in Nicaragua. Daarnaast realiseren we ons ook dat we veel kunnen leren van onze zusterstad. Verderop in dit nummer kunt u lezen welke lessen we hebben kunnen trekken tijdens het werkbezoek met het thema huiselijk geweld dat onlangs heeft plaatsgevonden. <<

wat we doen! Het zijn belangrijke beweegredenen die we koesteren en die ook in het nieuwe jaar weer een rol zullen spelen in het enthousiasmeren van steeds weer nieuwe mensen bij de uitdagingen en kansen van de Stedenband.

2

3

Huiselijk geweld: cultuur en beeldvorming in de media Marthe Veger rondde onlangs haar master Interculturele Communicatie Spaans met succes af. Zij onderzocht voor haar scriptie de beeldvorming over huiselijk geweld in de Volkskrant en de Spaanse krant El País. Ter voorbereiding op ons werkbezoek huiselijk geweld deed zij een literatuurstudie en las zij enkele Nicaraguaanse kranten om ons een indruk te geven van de problematiek in Nicaragua. Het artikel is gebaseerd op haar scriptie en literatuuronderzoek naar huiselijk geweld.

Door: Marthe Veger Huiselijk geweld is van alle tijden: met regelmaat lees of hoor je over situaties, waarin geweld wordt toegepast in ‘huiselijke’ kring. Ook in Groningen en in San Carlos is huiselijk geweld voor ­sommigen helaas bittere realiteit. In het teken van het project ‘Huiselijk Geweld’ en het bijbehorende werkbezoek aan San ­Carlos zal ik wat achtergrondinformatie geven aangaande huiselijk geweld, cultuur en beeldvorming hierover door de media. Om te beginnen is het van belang om te weten, waar we het ­precies over hebben, als de term ‘huiselijk geweld’ valt. In tegenstelling tot de associatie, die menigeen met ‘huiselijk’ kan hebben (gezellig, knus, binnenshuis), verwijst ‘huiselijk geweld’ niet naar de plaats, waar de incidenten plaatsvinden, maar naar een relationele band, die slachtoffer en dader met elkaar onderhouden.

Zoals eerder aangestipt, heeft huiselijk geweld verschillende verschijningsvormen, en kan dit ook per cultuur verschillen. In Nederland lijkt de term ‘huiselijk geweld’ een brede en veel­ omvattende betekenis te hebben; het wordt zowel in de context van geweld tegen de vrouw gebruikt, als in het kader van geweld tegen de man of tegen andere familieleden, en ook als geweld ­binnen de vrienden- of kennissenkring. We spreken dan van geweld in afhankelijkheidssituaties.

Huiselijk geweld en cultuur Zoals huiselijk geweld van alle tijden is, zo komt het ook in alle culturen voor. Er valt dus niet te generaliseren. De term ‘cultuur’ vatten we in dit kader op als een verzameling van standpunten, waarden, ideeën en gedragingen, die worden gedeeld door een maatschappij of een groep mensen. Ondanks het gegeven dat huiselijk geweld niet per definitie cultuurgerelateerd is, zijn er wel verschillen in huiselijk geweld te bespeuren tussen de culturen. Deze verschillen hebben betrekking op de aard en uiting van het geweld. Allereerst is de geldende definitiebepaling van dit geweld belangrijk: wat wordt er eigenlijk officieel (wettelijk) onder huiselijk geweld verstaan? Daarbij kan er in bepaalde culturen een sterkere nadruk liggen op geweld tegen de vrouw, terwijl in andere gemeenschappen ook gesproken wordt over mannen die slachtoffer zijn van dit geweld.

De media en beeldvorming over huiselijk geweld De media zijn een van de factoren die invloed hebben op hoe de maatschappij over bepaalde zaken denkt (beeldvorming). In uitersten kunnen de media zelfs worden omschreven als ‘sociale institutie’. Tegelijkertijd heeft het publiek ook weer invloed op de productie van de media zelf: er moet immers verspreid worden wat de toeschouwer interessant zou kunnen vinden. Deze zaken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Aangezien de media een groot bereik hebben, kunnen ze tevens grote invloed en uitwerking hebben op de beeldvorming in de maatschappij. De media vormen ons een raamwerk naar de wereld toe. Maar dit raamwerk wordt wel gekleurd door verschillende invalshoeken en focuspunten die worden gehanteerd. Binnen deze beeldvorming kunnen bijvoorbeeld vooroordelen en stereotypen over bepaalde groeperingen ontstaan die verstrekkende gevolgen hebben voor hun positie in de maatschappij.

Een van de vele cultuurgerelateerde opvattingen over huiselijk geweld is dat sommige samenlevingen een sterkere vorm van geslachtsspecifieke rollen hanteren, waardoor huiselijk geweld in de hand zou worden gewerkt. Echter, dit is ook wat kort door de bocht. Een term als ‘machismo’ wordt in deze context dikwijls geïnterpreteerd als louter mannelijke trots en negatieve dominantie, oftewel: onderdrukking van de vrouw. Dit terwijl er ook positieve betekenissen aan ‘machismo’ zijn gekoppeld, zoals zorg voor- en bescherming van het gezin. Cultuur is dus niet een sluitende verklaring voor of oorzaak van huiselijk geweld.

4

Nederland heeft vanuit Europese politieke organen al kritiek gehad op de aanpak, die te sekseneutraal zou zijn. In zowel Spanje als in Nicaragua wordt er in de legale documenten meer aandacht besteed aan geweld tegen de vrouw (en kinderen) met betrekking tot de relationele sfeer.

En zo wordt er ook bijgedragen aan beeldvorming omtrent het thema ‘huiselijk geweld´ door de omgang van de media. In mijn masterscriptie over huiselijk geweld en de beeldvorming hierover in de geschreven media (kranten) heb ik onderzoek gedaan naar de overheersende ‘ramen’ die worden gebruikt om het lezers­ publiek een bepaalde realiteit weer te geven, in zowel Nederland als Spanje. De geanalyseerde kranten zijn De Volkskrant en El País, bronnen die qua ideologie vergelijkbaar met elkaar zijn. Een van de resultaten is, dat de Spaanse krant El País veel meer de nadruk lijkt te leggen op individuele gevallen van huiselijk

In 2011 werd in San Carlos de eerste informatiemarkt gehouden over huiselijk geweld.

geweld. Er worden uitgebreide getuigenverslagen gepubliceerd met daarin de gruwelijke feiten die zijn gepleegd, tot in het kleinste detail beschreven. Deze wijze van berichtgeving maakt huiselijk geweld een stuk persoonlijker; het probleem krijgt als het ware een gezicht. In sommige gevallen worden hele namen van betrokkenen en zelfs exacte adressen van slachtoffers genoemd. In de Nederlandse kranten wordt meer afstand genomen en wordt er zakelijker verslag gedaan van huiselijk geweld, door alleen de noodzakelijke feiten te noemen en eventueel de initialen van betrokkenen. Veelal wordt het probleem bij de politiek en/ of instellingen gelegd, terwijl het in Spanje wordt gepresenteerd als iets wat de gehele (Spaanse) maatschappij aangaat. Door de focus op het Spaanse lezerspubliek is de toegankelijkheid van de Spaanse krantenartikelen voor een (culturele) ‘buitenstaander’ ook lastiger. Er wordt namelijk meteen ingegaan op details. Culturele conventies (omgangsvormen, etiquettes) die in het ­artikel verborgen kunnen zitten worden verder niet toegelicht.

Prensa en El Nuevo Diario globaal bestudeerd. Opvallend is dat er naast de wettelijke nadruk van geweld tegen vrouwen, ook enkele berichten zijn over het stijgend aantal mannen dat door hun partner wordt mishandeld. De algehele berichtgeving over huiselijk geweld wordt uitgebreider beschreven dan in de Nederlandse krant, en gaat ook meer over de rol van de burgers zelf en hun initiatieven, maar is minder persoonlijk en gedetailleerd dan de Spaanse variant. Tot slot Zoals naar voren is gekomen, kan cultuur een van de componenten vormen in de kenmerken van huiselijk geweld. Hierin zijn de beeldvorming over huiselijk geweld en de rol van de media niet te onderschatten. Zodoende kan het zeer nuttig zijn om, door middel van onderzoek naar beeldvorming, een sociale schets vast te stellen over hoe het probleem, in welk dominant raamwerk of visie, in de maatschappij wordt gepresenteerd en waargenomen.

Alhoewel ik geen wetenschappelijk onderzoek heb gedaan naar de Nicaraguaanse kranten, heb ik wel een aantal artikelen uit La

5

wonen met karakter Leven in een kansrijke omgeving helpt mensen om mogelijkheden te benutten. Daarom zetten we ons in voor een woonomgeving die bewoners inspiratie en perspectieven biedt. In Groningen, maar ook in San Carlos. Bijvoorbeeld door garant te staan voor een lening voor een woningbouwproject. Omdat iedereen kansen verdient om mee te doen in de samenleving.

Gedempte Zuiderdiep 22 | Groningen 050 - 369 36 93 | [email protected] | www.lefier.nl

Voorlichtingsmateriaal over seksueel geweld.

huiselijk geweld, 2011.

Onderzoeksmissie preventie en aanpak huiselijk geweld Vorig jaar bracht hoogleraar Bram Buunk, verbonden aan de RuG, een werkbezoek aan San Carlos om te inventariseren of er een onderzoek mogelijk was naar prevalentie en oorzaken van huiselijk geweld. In een eerdere uitgave van de ¡Enlace! heeft u daarover kunnen lezen. Zijn onderzoek is nu bijna afgerond. De organisatie Arete heeft in San Carlos 400 interviews afgenomen in San Carlos-stad en de buitengebieden. In 2013 zullen we de uitkomsten van het onderzoek publiceren. Maar…wat gebeurt er eigenlijk op dit moment in San Carlos op het gebied van preventie en aanpak van huiselijk geweld? Welke thema’s staan er op de agenda als het gaat om geweld in afhankelijkheidssituaties? Ook daar zijn we nieuwsgierig naar. We zochten daarom in Groningen samenwerking met Regiopolitie Groningen en het Toevluchtsoord. Resultaat: een onderzoeksmissie naar San Carlos. Door: Marieke Bekkers, Mara van Bolhuis, Nienke Groenhagen en Sietske Tolsma Van 22 november tot 1 december brengen wij een werkbezoek aan San Carlos. Wij, dat zijn: Mara van Bolhuis, ketenregisseur bij het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG), onderdeel van stichting Toevluchtsoord (TVO), Marieke Bekkers, mentor/hulpverlener Crisis & Vervolg bij Toevluchtsoord Groningen en Drenthe, Nienke Groenhagen, coördinator Huiselijk Geweld bij Regiopolitie Groningen en Sietske Tolsma, coördinator Jeugd bij Regiopolitie Groningen. Dit doen we op uitnodiging van de Stedenband. Dit jaar is er vanuit de Stedenband besloten om te kijken of er iets gedaan kan worden op het gebied van huiselijk geweld. De partners in San Carlos hebben een aantal doelen geformuleerd ten aanzien van het werkbezoek waaronder het verbeteren van de samenwerking bij de aanpak van huiselijk geweld, het vergaren van kennis over preventie/ voorlichting, het binnenhalen van kennis over de opvang van slachtoffers en het verbeteren van de doorverwijzing­ van slachtoffers van huiselijk geweld. We vinden het fantastisch dat de Stedenband het Toevluchtoord en de

6

Bram Buunk in gesprek met vertegenwoordigers uit het werkveld

politie heeft benaderd om de kennis en ervaring die wij hebben te delen met de verschillende organisaties in San Carlos. Maar we gaan er ook heen om informatie te halen. Het gaat tenslotte om kennisuitwisseling en we ver­wachten dan ook iets te leren en met informatie terug te komen. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan in hoe­verre culturele aspecten invloed hebben op huiselijk geweld in Nicaragua en in hoeverre deze aspecten ook spelen bij bepaalde bevolkingsgroepen in Nederland. Zo kan het herkennen en begrijpen van normen en waarden met betrekking tot (huiselijk) geweld en de verhoudingen­ tussen mannen en vrouwen in een bepaalde cultuur be­ lang­rijk zijn in de preventie en/of behandeling/opvang hiervan. Eén van de doelen van de kennisuitwisseling tussen Groningen en San Carlos is dan ook om te kijken of de hulp/preventie van huiselijk geweld beter afgestemd­ kan worden op de verschillende culturen binnen ­Nederland. De politie en TVO werken nauw samen als het gaat om de aanpak van huiselijk geweld. TVO heeft veel ervaring in de opvang en begeleiding van vrouwen uit verschillen­ de culturen. Collega’s van TVO en politie hebben zich verdiept in specifieke aspecten hiervan. Zo kent TVO bijvoorbeeld de werkgroep ‘Eergerelateerd geweld’ en werken zij nauw samen met het politieteam dat speciaal voor dat thema is opgericht. We willen onze kennis­en ervaringen graag delen over ketensamenwerking, preventie, systeemgericht werken, het huisverbod, alsook informatie over de opvang en de methodiek Krachtwerk. We hebben er ontzettend veel zin in, zowel om iets van Nicaragua te zien als ook om met het thema huiselijk geweld bezig te zijn in een hele andere setting en met betrokken mensen ervaringen en ideeën uit te wisselen. Nieuwsgierig hoe het werkbezoek is geweest? Lees dan ­verder op pagina 14 en 15!

7

Interview

Seksuele diversiteit in Nicaragua

Johnny José Sotelo Espinoza (32 jaar) heeft rechten gestudeerd in Nicaragua en is reeds negen jaar werkzaam bij de rechtbank. Daarnaast is hij juridisch adviseur en expert op het gebied van huiselijk geweld en seksuele diversiteit. Hij weet zijn hele leven al dat hij homoseksueel is. Bij de rechtbank draagt hij zakelijke kleding, maar in zijn vrije tijd kleedt hij zich naar eigen zeggen ´vrouwelijker en gewaagder´. Gewaagdheid moet letterlijk worden opgevat, omdat je als homoseksueel in Nicaragua ook in aanraking komt met discriminatie en geweld. Johnny geeft ons de nodige informatie over de wetgeving rondom huiselijk geweld en seksuele diversiteit, maar beantwoordt ook enkele persoonlijke vragen over zijn coming-out en het leven als homoseksueel in Nicaragua. Wat waren de reacties van familieleden en vrienden toen je uit de kast kwam? Toen ik kind was, wist ik al dat ik homoseksueel was. Ik heb het echter nooit aan mijn ouders verteld. Het is duidelijk dat het zo is, omdat ik ook als kind al erg ­vrouwelijk was. Ik woon nu samen met mijn vader, maar het is geen onderwerp waar we over praten. Mijn moeder­ is enkele jaren geleden overleden. Vlak voor haar over­ lijden zei ze dat ik de dochter was die ze nooit heeft gehad, hetgeen me erg ontroerde. Ik weet zeker dat mijn ouders mij ondersteunen, respecteren en 100% achter me staan. Mijn moeder probeerde me wel te beschermen­ voor de reactie van de maatschappij. Ze kocht altijd ­mannelijke kleding voor mij, maar die droeg ik zelden.­ Het is vaker voorgekomen dat ze mijn vrouwelijke ­kleding weggooide. Ze was namelijk bang dat mensen op straat me wat zouden aandoen als ik vrouwelijke kleding droeg. Aan vrienden en collega´s heb ik wel verteld dat ik homoseksueel ben. Ik schaam me daar ook niet voor en kom er openlijk voor uit. Van hen krijg ik alle respect en ze behandelen me altijd normaal.

Johnny heeft zijn diploma's en certificaten meegenomen en laat deze zien voor het interview.

Hebben homoseksuelen dezelfde kansen om werk te vinden als heteroseksuelen? Er zijn homoseksuelen die een professie hebben zoals ik, maar velen van hen komen niet uit de kast. Hieronder zijn mannen die getrouwd zijn en daarnaast nog een ­minnaar hebben. Mannen die wel uit de kast komen, hebben vaak beroepen als stylist, kapper, danser of kok. Als ik in de kroeg kom, word ik ook vaak gevraagd of ze bij mij terecht kunnen voor een pedicure of manicure. Ik antwoord dan dat ik bij de rechtbank werk en dat ik niet per definitie in een schoonheidssalon werk omdat ik gay ben. Ben je ooit in aanraking gekomen met discriminatie? Ja erg vaak. Als kind werd ik wel gepest, omdat ik er vrouwelijk uitzag. Nu ik volwassen ben heeft de discriminatie een andere vorm aangenomen. Op mijn werk krijg

8

ik alle respect. Er worden wel grappen gemaakt over mijn seksuele geaardheid, maar dat vind ik niet erg omdat ik zelf ook seksuele grappen maak over mijn collega´s. Op straat en in cafés is er erg vaak sprake van discriminatie. Bijna elke dag worden er op straat vulgaire opmerkingen gemaakt. Heteroseksuele mannen (vaak in het gezelschap van meerdere vrienden) roepen op straat gekscherend dat ze met me naar bed willen of ik krijg beledigingen naar mijn hoofd geslingerd. Het enige wat ik kan doen is deze opmerkingen negeren. Ben jij ooit in aanraking gekomen met geweld in verband met je seksuele geaardheid? Of hebben vrienden van jou dit ervaren? Er zijn talloze homoseksuelen die met geweld vanwege hun seksuele geaardheid in aanraking komen. Dit gebeurt vaak ´s avonds op straat of in een bar. Afgelopen zaterdag was er nog een incident in een bar met een homoseksuele vriend van mij die in de richting van het toilet liep met een heteroseksuele man. De uitsmijter stond niet toe dat ze doorliepen uit angst dat ze seks zouden hebben op het toilet. Er ontstond een discussie, waarna de uitsmijter vervolgens die vriend van mij flink heeft toegetakeld. Wat zijn volgens jou de oorzaken van geweld tegen homoseksuelen? De machocultuur is één van de oorzaken. Mannen krijgen van jongs af aan al mee dat ze zich mannelijk moeten gedragen. Ook alcoholisme en drugsgebruik spelen een rol. Verder is het ook vaak zo dat homoseksuelen geweld uitlokken doordat ze zich provocerend kleden en vulgaire opmerkingen maken naar heteroseksuele mannen. Daarnaast zijn jaloezie en economische geschillen aanleiding voor geweld. Er zijn veel vrienden en kennissen van mij die relaties hebben met (heteroseksuele) mannen die getrouwd zijn. Deze mannen hebben dikwijls geen werk en

ontvangen geld voor hun verhouding met mijn vrienden. Sommigen van deze mannen spenderen dit aan alcohol en drugs, waardoor ze nog meer geld nodig hebben. Economische geschillen liggen vervolgens ten grondslag aan het relationele geweld dat dan plaatsvindt. Ook zelf ben ik slachtoffer geweest van relationeel geweld. Ik heb drie jaar lang een relatie gehad met een militair die erg jaloers was. Op een dag heeft hij mij helemaal in elkaar geslagen en heb ik drie weken in het ziekenhuis gelegen. Hierbij heb ik enkele tanden verloren, mijn jukbeen gebroken en mijn ruggenwervel is beschadigd. Na dit incident heb ik mijn relatie verbroken, aangezien ik heel goed weet wat mijn rechten zijn. Wat zijn je ambities? Ik wil graag minister voor seksuele diversiteit worden. Sinds enkele jaren heeft Nicaragua een vrouwelijke ­minister voor seksuele diversiteit. Ze verricht goed werk en ondersteunt de ontwikkelingen die op dit gebied plaatsvinden. Ik ben op de goede weg om mijn doel te bereiken. Ik heb inmiddels de nodige ervaring opgebouwd bij de rechtbank en ik wil binnen enkele jaren rechter worden. Dit zal een goede basis vormen om de volgende stap te zetten naar het ministerschap. Op persoonlijk vlak heb ik ook ambities. Ik wil graag op mezelf wonen en ik ben op zoek naar een serieuze partner. Dus leuke mannen in Nederland kunnen reageren als ze geinteresseerd zijn in een ambitieuze jongeman die houdt van dansen, koken en feesten organiseren.

[email protected] grafisch ontwerper

u

www.helderenhelder.nl

9

We laten San Carlos roze kleuren: hulp gezocht! Een jaar geleden werd Groningen bezocht door twee homoseksuele mannen uit San Carlos. Zij kwamen hier op uitnodiging van Stichting LGBT Groningen en de Stedenband. Jimcar Bustamante (1987) en Venancio Silva (1969) hebben van 2 tot en met 7 november kunnen kennismaken met een keur aan Groningse LGBT-organisaties (LGBT staat voor Lesbian Gay Bisexual Transgender). Zo bezochten zij, begeleid door enthousiaste tolken, onder andere het COC Groningen&Drenthe, de Transgendergroep Groningen, LGBT-studentenvereniging Ganymedes en het Discriminatie Meldpunt Groningen. Het doel van de uitwisselingsweek was om Jimcar en Venancio zoveel mogelijk informatie over de Groningse LGBT-gemeenschap en haar organisatie te geven. Ook werd het Fiesta Nica bezocht, een door de stedenband georganiseerd salsafeest, ter afsluiting van het jubileumjaar 2011.

samen een werkgroepje willen vormen. Wanneer één van hen Spaans spreekt is dat uiteraard een groot voordeel. Ben je geïnteresseerd om mee te denken en af en toe eens wat te organiseren, neem dan contact op met Stichting LGBT Groningen via [email protected] of met de Stedenband via [email protected]. Met elkaar proberen we het leven voor homoseksuelen en trans­ genders in San Carlos te verbeteren. Meld je snel aan!

Voor de verkiezing van Miss Diversidad loopt heel San Carlos uit, maar van algehele acceptatie van homoseksualiteit is nog geen sprake.

Door: Geert Molenaar, secretaris Platform LGBT Groningen De vele ervaringen en opgedane informatie hebben Jimcar en Venancio mee naar huis genomen met als doel in San Carlos een LGBT-organisatie op te richten. Er bestond al wel een los verband van een aantal mensen, dat samenkwam onder de naam Diversidad Sexual (seksuele diversiteit), maar na het bezoek aan Groningen is men begonnen aan het verbreden en professionaliseren van de organisatie. Dit gaat met vallen en opstaan. In Nicaragua krijgen organisaties zoals Diversidad Sexual geen overheidssteun. Bovendien is de oprichting van een officiële organisatie en het verkrijgen van een juridische status in Nicaragua erg moeilijk: dit moet per geval worden goedgekeurd door het parlement. Daarom heeft de groep in San Carlos die status nog niet. Ook is er weinig geld beschikbaar. Stichting LGBT Groningen heeft daarom toegezegd de Sancarleense organisatie vanuit Groningen in de toekomst te blijven steunen. Dit is hard nodig, want er valt in Nicaragua nog veel te doen op het gebied van de emancipatie en sociale ­acceptatie van homoseksuelen. De bevolking staat zeer negatief tegenover homoseksualiteit, onder meer omdat de in Nicaragua invloedrijke Katholieke Kerk er niets van moet hebben. Jimcar en Venancio vertelden ons dat zij geregeld te maken krijgen met verbaal en fysiek geweld. Aangifte doen van fysiek geweld bij de politie heeft geen zin, omdat de politie er geen aandacht aan besteedt (overigens doet zij dit ook niet altijd wanneer het geweld niet gerelateerd is aan iemands seksuele voorkeur). Van Nederlandse verworvenheden zoals de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor en de mogelijkheid tot het adopteren van kinderen door homoseksuelen kunnen homo’s en lesbiennes in Nicaragua slechts dromen. Maar er is ook positief nieuws te melden. Gefinancierd­ door Stichting LGBT Groningen en met hulp van Ineke­

10

de Groot ter plaatse is op 19 en 20 mei een eerste ­congres, met als thema homoseksualiteit, georganiseerd in San Carlos. Hierbij zijn belangrijke contacten gelegd en is een eerste begin gemaakt met het opzetten van een LGBT-organisatie in San Carlos. Zo is er inmiddels een vrouwengroep actief en worden er druk plannen gemaakt voor de toekomst. Bij de voorbereiding van het congres werd echter ook duidelijk hoezeer financiële steun vanuit Nederland nodig is om iets in Nicaragua te kunnen bereiken: om een aantal mensen van buiten San Carlos aan het congres te kunnen laten deelnemen was het nodig om hen met de bus op te halen, omdat zij de kosten van de busreis niet konden voorschieten. Hoewel men in San Carlos in staat is met weinig middelen veel voor elkaar te krijgen, is onze steun hard nodig. Stichting LGBT Groningen probeert in Groningen geld bij elkaar te krijgen voor San Carlos. Dit doen wij onder andere door het aanvragen van subsidie bij de gemeente Groningen en door het organiseren van collectes. Zo werden er activiteiten georganiseerd bij Women Only en hebben wij tijdens de afgelopen Regenboogweek in oktober gecollecteerd in de Groningse homohoreca. In het kader van deze week werd op zaterdag 6 oktober een Regenboogviering in de Martinikerk georganiseerd. Ook de diaconale collecte die toen gehouden werd, wordt ­geïnvesteerd in San Carlos. Op deze manier is tot nu toe al bijna 2500 euro bij elkaar gebracht. Naast fondsenwerving onderhouden we intensief contact via e-mail en Skype om op de hoogte te blijven de ontwikkelingen in San Carlos en geven we desgewenst advies. Werkgroep Groningen Om nieuwe manieren van fondsenwerving te bedenken­ en organiseren en in Groningen aandacht te blijven vragen voor de ontwikkelingen op LGBT-gebied in San Carlos zijn wij op zoek naar twee of drie vrijwilligers, die

Nijestee biedt ruimte

aan ruim 30.000 mensen in de stad Groningen. Met ongeveer 13.000 huurwoningen is Nijestee de grootste corporatie in de stad. In vrijwel alle wijken biedt Nijestee woningen aan, op die manier valt er wat te kiezen. Op onze website kunt u wanneer het u uitkomt, terecht voor uw laatste wijknieuwtjes, informatie over Nijestee of u kunt ons een vraag stellen.

U kunt er ook onze nieuwbouwprojecten bekijken of een reparatieverzoek doorgeven. Kijk op www.nijestee.nl

Naberpassage 3 . Postbus 447 . 9700 AK Groningen . (050) 853 35 33 . [email protected] . www.nijestee.nl

11

Gay community San Carlos organiseert eerste departementaal congres met Groninger steun Het allereerste departementaal congres van de ‘Seksuele Diversiteit’ (Diversidad Sexual) is eerder dit jaar op 19 en 20 mei georganiseerd in San Carlos en werd mogelijk gemaakt door financiële (en mentale) ondersteuning van de LGBT-platformorganisatie uit zusterstad Groningen. De deelnemers aan het congres waren afkomstig uit San Carlos zelf en uit verschillende omliggende gemeenten die ­ deel uitmaken van het departement Río San Juan, waarvan San Carlos de hoofdstad is. Door: Ineke de Groot, stedenbandvertegenwoordiger in San Carlos In november vorig jaar bezochten twee vertegenwoordigers van de gay community in San Carlos hun zusterstad Groningen op uitnodiging van het Platform LGBT Groningen en de Stedenband. Daaraan vooraf ging weer dat het eerste contact werd gelegd tijdens het werkbezoek in februari 2011 met o.a. Groningens’ burgemeester Peter Rehwinkel ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de vriendschapsband tussen de steden Groningen en San Carlos. En zo kwam van het een het ander. Het doel van het congres was om te komen tot een eerste opzet van een departementaal netwerk, om de organisatie te versterken en zo de gay community een sterker geluid te geven in de maatschappij. De meeste deelnemers aan het congres kwamen op vrijdagavond vanuit de andere gemeenten aan in San Carlos. Het liep nog niet bepaald storm, maar er waren toch zeker 15 deelnemers. Een aantal potentiële deelnemers vanuit buurgemeente San Miguel bijvoorbeeld waren niet op komen dagen, omdat ze de stap niet aandurfden en bang waren voor negatieve repercussies; hetgeen maar weer duidelijk aangeeft dat er nog wel wat werk te verzetten is. Op zaterdagochtend vroeg werd gestart met een demonstratie, oftewel ‘una marcha’ – een optocht, zoals dat hier te doen gebruikelijk is. Vanaf de buitenwijken van San Carlos liepen de deelnemers met spandoeken richting het centrum van de stad, totdat men het sport- en cultureel centrum La Tertulia had bereikt, voor deze gelegenheid omgeturnd tot congrescentrum. Doel van deze manifestatie was informatie te verspreiden over het congres en over de mensenrechten: alle deel­ nemers worden voortdurend geconfronteerd met stigma­ tisering en discriminatie in hun verschillende thuisgemeenten. Tijdens de tocht werden er verschillende slogans gebezigd (op spandoeken en ook mondeling), zoals: * We zijn gelijk, en we zijn verschillend. * We vormen geen probleem maar we zijn deel van een oplossing. * Ik hoef mijn seksuele identiteit niet aan jou uit te leggen ik ben wie en wat ik wil zijn en ik beslis zelf wat ik wil.

12

De tocht was interessant, omdat de aandacht van de ­Sancarleense bevolking werd getrokken doordat men de uitspraken hoorde en zag. Eén van de deelnemers en ­organisatoren verwoordde het als volgt: ‘De deelnemers­ waren voorafgaand aan de mars een beetje bang en schaamden zich eerst ook een beetje. Het was namelijk voor het eerst dat iets dergelijks werd gedaan en men was bang voor negatieve reacties en ook om uitgelachen te worden. Maar tot hun grote verrassing werden ze ­geaccepteerd door de mensen en iedereen was erg blij daarmee! Het maakte dat iedereen gemotiveerd raakte om hard te werken­en te vechten om de discriminatie tegen te gaan en ervoor te zorgen geaccepteerd te worden, zich als individuen vrij uit te kunnen drukken en te kunnen werken voor de samenleving van de Río San Juan-regio.’ Na aankomst bij de Tertulia ging het congres officieel van start door het uitspreken van welkomstwoorden aan alle deelnemers: allereerst door de organisatoren, vervolgens door de vertegenwoordiger van het Transgendernetwerk uit Managua en daarna door mijzelf als vertegenwoordigster van de ondersteunende organisatie(s) uit Groningen. Vanuit Groningen werd een speciale groet aan de deelnemers gericht in een brief waarin ze werden aangemoedigd en gemotiveerd om veel werk te gaan verzetten voor de (gelijke) rechten van de diversiteit, die werd vergeleken met een groeiende boom met veel verschillende takken. Vervolgens richtten de verschillende genodigden het woord tot het congres namens de verschillende organisaties die ze vertegenwoordigden: o.a. de gemeente, gezond­ heidszorg en NGO’s op het gebied van bijvoorbeeld mensenrechten. Hierna vertelde iedere afzonderlijke vertegenwoordiger van de verschillende gemeenten iets over de problemen die men ‘thuis’ ondervindt qua discriminatie en het afgewezen worden vanwege het hebben van een andere seksuele identiteit. Later zijn er werkgroepjes gevormd en is men op die manier verder gaan werken om op een rijtje te zetten welke problemen en behoeften de deel­nemers vooral zien in hun ‘thuisgemeente’. Andere belangrijke onderwerpen zijn: stigmatisering en discriminatie,

Voorlichtingsflyer over diversiteit: 'Lucía is verliefd op María. Hun liefde schaadt niet. Jouw afwijzing wel.'

genderidentiteit, gender-mishandeling, etc. De bedoeling is dat de leden van de diversiteit zich mettertijd in staat achten om informatie over deze onderwerpen door te geven en te verspreiden in hun eigen gemeenten. Er is ook gesproken over de plannen van de organisatie voor de (nabije) toekomst. Het congresprogramma van de zaterdag liep af om ­ongeveer half vijf ’s middags met de woorden van de vertegenwoordiger van het transgender-netwerk uit ­Managua. Deze gaf uitleg over hoe de verschillende ­organisaties van de seksuele diversiteit in zijn departement zijn georganiseerd en ingericht. De eerste congresdag werd afgesloten met een culturele avond waar veel publiek op af kwam. Dit moment is aangegrepen om voorlichtingsmateriaal te verspreiden en actief informatie te geven over de verschillende thema’s van de diversiteit en hiermee werd een geslaagde eerste dag afgesloten. Op de tweede dag is er vooral gesproken over hoe nu ­verder te opereren als organisatie – waarbij opgemerkt kan worden dat men hier nogal anders te werk gaat in vergelijking met Nederland: wil men ‘bij ons’ in eerste instantie graag de anonimiteit van een website en een telefoonnummer, hier heeft men hele andere ideeën daarover en wordt juist het belang van een persoonlijke aanpak en benadering benadrukt! Zo werd voorgesteld dat de departementale coördinator van de diversiteit, ­Jimcar Bustamante, en de gemeentelijke coördinator Eylin Daniel Bonilla, de verschillende gemeenten ­persoonlijk gaan bezoeken om voorlichting te geven aan de leden van de seksuele diversiteit ter plekke over deze belangrijke thema’s om zo een mentaliteitsverandering teweeg te brengen en zodat de organisatie zich verder kan ontwikkelen. Binnenkort komt de organisatie met concrete plannen voor de te zetten vervolgstappen in de nabije toekomst. Er zal nog hard aan gewerkt moeten worden om de stigmatisering, de discriminatie en de

uitsluiting van de leden van de seksuele diversiteit in het departement Río San Juan te laten verdwijnen. Hopelijk kan er vanuit zusterstad Groningen de komende tijd nog de nodige steun worden aangeleverd ter versterking van de beweging van de seksuele diversiteit in San Carlos en omgeving! Tot slot nog wat persoonlijke ervaringen van deelnemers: • ‘Voor mij is dit een van de belangrijkste ervaringen die ik heb gehad tijdens mijn functie als coördinator van de Seksuele Diversiteit.’ • ‘Dit congres is de eerste belangrijke stap die is gezet, want dergelijke bijeenkomsten helpen ons om onszelf beter te organiseren en om de problematiek die in de diverse gemeenten van de Río San Juan-regio leeft m.b.t. discriminatie en het niet-geaccepteerd worden, beter te leren kennen.’ • ‘Dit congres is van start gegaan met een demonstratie die is gehouden in/door de hoofdstraat van San Carlos, om half negen ‘s ochtends. Er werd aan de demonstratie deelgenomen door de gemeenten El Almendro, Sábalo, Morrito en San Carlos. De reden dat vertegenwoordigers van de andere gemeenten niet hebben meegedaan, was hun angst voor discriminatie en afwijzing. Hiervan is sterk sprake in hun gemeenten, waardoor de leden van de diversiteit zich belemmerd voelen om zich vrij uit te drukken in de samenleving voor wat betreft hun seksuele voorkeur.’ • ‘Dit is de reden dat we dit eerste departementaal congres van de seksuele diversiteit hebben georganiseerd: om de leden van deze groep te versterken op het gebied van de mensenrechten en hun genderidentiteit, zodat ze vervolgens in de verschillende gemeenten verder kunnen werken en de mensen daar kunnen leren hoe ze zich kunnen wapenen en hun rechten als menselijke wezens kunnen laten gelden.’

13

Onder de indruk van aanpak huiselijk geweld in San Carlos Namens de hele delegatie kan ik stellen dat we onder de indruk zijn van de aanpak van relationeel geweld in Nicaragua. Hoewel we ons middels een literatuurstudie goed hebben voorbereid zijn we toch verrast van de uitgebreide aanpak van huiselijk en seksueel geweld in San Carlos, waarbij vele professionals en vrijwilligers betrokken zijn. Eén van de doelen van het werkbezoek is de uitwisseling van kennis en ervaringen op dit gebied. Al gauw blijkt dat we veel kunnen leren van de aanpak van huiselijk geweld in Nicaragua en dat we dus niet alleen kennis komen brengen. Door: Rick Nijkamp, portefeuillehouder Mensenrechten Eind november reizen we met een delegatie van het Toevluchtsoord (Marieke Bekkers), de Regiopolitie Groningen (Nienke Groenhagen en Sietske Tolsma), het Steunpunt Huiselijk Geweld (Mara van Bolhuis) en de Stedenband (Muriël Duindam en Rick Nijkamp) naar Nicaragua. De start van het werkbezoek is in Managua, waar we een ontmoeting hebben met de de Tijdelijk Zaakgelastigde­ van de Nederlandse Ambassade, Reina Buijs, en het hoofd van de Nicaraguaanse Comisaría de la Mujer, señora­Erlinda Castillo. De Comisaría is een speciale eenheid van de politie die zich bezighoudt met vrouwen, kinderen en jongeren die slachtoffer zijn van huiselijk geweld. Het werd in 1993 opgericht, omdat bleek dat vrouwen vonden dat hun problemen niet altijd serieus werden genomen door de politie. Inmiddels zijn er verspreid over Nicaragua 61 bureaus van de Comisaría de la Mujer en is het een groot succes. Nicaragua is hiermee een voorbeeld voor heel Centraal Amerika. Vorig jaar heeft dit model dan ook een prijs gewonnen op een internationaal kennisfestival over veiligheid in Centraal Amerika. Het model is gericht op preventie en het betrekken van de samenleving bij het oplossen van de problematiek. Een voorbeeld van deze preventieve aanpak zijn twee trucks van de Comisaría die het land doorrijden om voorlichting­ te geven over de aanpak van huiselijk geweld. Saillant detail is dat deze trucks in beslag zijn genomen van een bende die deze gebruikte om drugs te transporteren. De volgende dag reizen we met een klein busje naar San Carlos over de nieuwe weg die vorig jaar is voltooid. Deze nieuwe weg heeft de afstand tussen San Carlos en Mana­ gua aanzienlijk verkort (reistijd is nu ongeveer 5 uur), terwijl ons reiscomfort is vergroot (voorheen werd je flink door elkaar geschud als je over de niet-geasfalteerde hobbelige oude weg naar San Carlos reed). Bij aankomst vallen we met onze neus in de boter omdat heel San Carlos is uitgelopen om te kijken naar de optocht van het watercarnaval. Honderden muzikanten en danseressen lopen in optocht door de straten van San Carlos. Tussen alle deelnemers dansen eveneens drie vertegenwoordigers­

14

van de gay-community in San Carlos mee. Volledig uitgedost swingen ze met een trotse blik door de straten van San Carlos. Ze zijn in het begin nog wel wat angstig en zenuwachtig, maar de reacties van de Sancarlenen zijn overwegend positief. Op de Nationale Dag tegen Huiselijk Geweld (zondag 25 november) hebben we een afspraak met de Comisaría de la Mujer in San Carlos. Op die dag is het precies 19 jaar geleden dat de Comisaría werd opgericht. We horen een uitgebreide presentatie aan over de lokale aanpak van huiselijk geweld, waarbij eveneens wordt ingegaan op de nieuwe wet (wet 779) die sinds enkele maanden van kracht is. Men verwacht veel van deze wet, waarmee het oude systeem van mediation in Nicaragua is komen te vervallen. Slachtoffers die nu een aanklacht indienen, kunnen die niet meer terugtrekken en de pleger wordt zwaar gestraft, omdat huiselijk geweld gezien wordt als ernstig delict. Onlangs heeft de nieuwe wet in een van de buitengebieden in de Rio San Juan er toe geleid dat een man 30 jaar celstraf heeft opgelegd gekregen omdat hij zijn vrouw heeft vermoord. Op minder fatale fysieke en psychische mishandelingen staat al gauw een celstraf van enkele jaren. Bij het gesprek zijn alle betaalde krachten van het Comi­ saría de la Mujer aanwezig (psychologe, maatschappelijk werkster, enkele politiemedewerkers en het hoofd van de Comisaría), terwijl ook enkele vrijwilligers de tijd hebben gevonden om deze bijeenkomst bij te wonen. Deze vrijwil­ligers zijn actief als voorlichters (‘promotoras’). Preventie is namelijk een belangrijk onderdeel van de aanpak van huiselijk geweld. Bijna elke wijk of elk dorp heeft een voorlichter die zijn of haar buurtgenoten in­ formeert over de nieuwe wetgeving, de ernst van huiselijk geweld en de noodzaak om aangifte te doen als je hier slachtoffer van bent. Deze voorlichters fungeren als de oren en ogen van de politie. Op die manier probeert men ook incidenten van huiselijk geweld in beeld te krijgen. We zijn allen onder de indruk van het grote netwerk van vrijwilligers dat bovendien nauw samenwerkt met de gemeenschapsleiders. We kunnen in Nederland veel leren van deze zeer directe manier van communiceren

Op bezoek bij de politie en Comisaría de la Mujer van San Carlos.

met de samenleving over (wetgeving omtrent) sociale problematiek.­Op landelijk niveau heeft de Comisaría zo’n 4.000 promotoras, waarvan er 120 werkzaam zijn in de omgeving van San Carlos. Enkele dagen later gaan we met enkele promotoras en medewerkers van de Comisaría de la Mujer naar de buitengebieden om voorlichting te geven over de nieuwe wetgeving. Deze buitengebieden liggen erg afgelegen en na een hobbelige tocht van 1,5 uur bereiken we onze bestemming. We kunnen daar met eigen ogen zien hoe enthousiast de promotoras te werk gaan en we raken vervolgens ook zelf verzeild in een discussie over onder andere de positie van de man na invoering van de nieuwe wetgeving. Het is namelijk wel lastig als je man na een incident van huiselijk geweld enkele jaren de gevangenis in moet en je het (financieel en emotioneel) zonder hem moet zien te redden. De positie van de man staat ook ter discussie als er op de terugweg één plek te weinig is in de auto en ik als enige man in het gezelschap me genoodzaakt zie om in de stromende regen, gehesen in een knalgeel regenpak, achterop de pick-up truck van de p ­ olitie plaats te nemen. Het zit dus wel goed met vrouwen­ rechten in onze delegatie ;-). In San Carlos wordt, evenals in Groningen, gewerkt met een ketenaanpak van huiselijk geweld: de zogenoemde Ruta Crítica. Op de andere dagen van het werkbezoek voeren we gesprekken met bijna alle partners in deze keten, waaronder de gemeente, de politie, het Ministerie van Gezin, het Ministerie van Onderwijs, het ziekenhuis, het gezondheidscentrum en enkele NGO´s (Niet-

Gouvern­mentele Organisaties) waaronder Arete. Arete heeft sinds 1,5 jaar een opvanghuis voor slachtoffers van huiselijk geweld opgezet, maar na ons bezoek aan dit opvang­huis blijkt dat er momenteel niemand verblijft omdat er geen geld is voor het uitbetalen van alle medewerkers. In het nieuwe jaar maken ze een doorstart en kunnen er wel weer slachtoffers worden opgevangen met steun van de overheid van Noorwegen. In de tussentijd worden slachtoffers soms tijdelijk opgevangen in het opvanghuis voor migranten (onder erbarmelijke omstandig­ heden), maar veel vaker worden ze gewoon weer naar huis gestuurd. De laatste dag van het werkbezoek sluiten we af met een workshop die is opgezet door het Toevluchtsoord. Bij de bijeenkomst worden vertegenwoordigers van verschillende organisaties in kleine groepjes gezet om te discussiëren over samenwerking bij de aanpak van huiselijk geweld. Dit loopt in het begin wat stroef, omdat sommigen bang zijn om een fout antwoord te geven. Na verloop van tijd ontstaan er echter levendige discussies over de sterke en zwakke kanten van de huidige aanpak van huiselijk geweld. Uit de discussies blijkt onder meer dat er wel samenwerkingsverbanden bestaan, maar dat deze nog niet optimaal verlopen. Verder is duidelijk dat er de afgelopen jaren veel aandacht is besteed aan huiselijk geweld, maar dat ze nog een lange weg te gaan hebben om geweld in de heersende macho-cultuur in Nicaragua aan te pakken. De komende maanden werken we alle informatie uit en zullen we met onze partners in Groningen en San Carlos bekijken hoe we de samenwerking gaan invullen.

15

De Stedenband wenst u allen kleurrijke kerstdagen en een onderscheidend 2013! Laten we in het nieuwe jaar onze verschillen vooral met elkaar vieren!

¡Enlace! is een uitgave van ­Stedenband Groningen-San Carlos Postbus 268, 9700 AG Groningen Bezoekadres Europaweg 8 T 050 3676169 F 050 3676161 E [email protected]

16

I www.groningensancarlos.nl Twitter @GrunnSanCarlos Linkedin-goep­­Stedenband Groningen-San Carlos Like us on Facebook! facebook.com/GrunnSanCarlos Rekeningnummer 58095

Hoofdredactie Muriël Duindam Opmaak Caro Helder Ontwerp Maaike de Laat Oplage 800 stuks Bijdragen Marieke Bekkers, Mara van Bolhuis, Muriël Duindam, Nienke Groenhagen, Ineke de

Groot,­Geert Molenaar, Rick Nijkamp, Sietske Tolsma, Marthe Veger Fotografie Yvonne Buunk, Muriël Duindam, Groep Diversidad Sexual, Vanesa Mercado, Frank Ochomogo, politie San Carlos