Memo: Aftrekbare ziektekosten aangifte 2012 Door: Marie-José Hoefs Belastingadviseur Bron: Elsevier IB Almanak 2013 Pagina 1 van 6
Aftrekbare zorgkosten De betaalde zorgkosten kunnen alleen aftrekbaar zijn voor zover er sprake is van op u ‘drukkende’ uitgaven. Een uitgaaf ‘drukt’ niet voor zover deze is terugbetaald door degene aan wie u de kosten hebt betaald, of voor zover deze is vergoed door uw zorgverzekeraar dan wel is voldaan uit een belastingvrije tegemoetkoming die is toegekend door een instelling (bijv. in de vorm van bijzondere bijstand) of een andere verzekering. Niet (meer) aftrekbaar zijn: • de premie voor de zorgverzekering, zowel de premie voor de basisverzekering als voor de aanvullende verzekeringen; • het eigen risico (zowel het verplichte als een vrijwillig eigen risico van de basisverzekering); • kosten van zorg die wettelijk onder de basisverzekering gedekt zijn, ook al heeft u geen basisverzekering; • de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet; • premies AWBZ; • terugbetaalde zorgtoeslag; • eigen bijdragen AWBZ; • eigen bijdragen Wmo; • eigen bijdragen voor persoonsgebonden budget of voor financiële tegemoetkoming AWBZ/Wmo; • bevalling en kraamhulp; • begrafenis en crematie; • hulpmiddelen die het gezichtsvermogen ondersteunen, zoals brilmonturen, brillenglazen en contactlenzen, maar ook een tv-loep, ooglaserbehandelingen ter vervanging van bril of contactlenzen; • adoptie; • de huisapotheek; • kosten voor ziekenbezoek zoals bloemen, lectuur, fruit enz.; • voedingssupplementen, levertraan, vitamines, e.d. (deze dienen slechts om ziekte te voorkomen); • maandverband, condooms enz.; • telefoonkosten, ook niet die van een zieke of invalide; • behandelingen om lichamelijke veranderingen door leefgewoonten, aanleg en het proces van ouder worden (kaalheid, vetophoping, rimpelse.d.) te camoufleren, tenzij deze veranderingen leiden tot psychische stoornissen of lichamelijke klachten (aanzienlijk overgewicht). Bij kaalhoofdigheid e.d. ten gevolge van een ziekte of gebruik van geneesmiddelen kunnen kosten wel als specifieke zorgkosten worden aangemerkt, als aan de voorwaarden is voldaan; • kosten van een medisch noodzakelijke verhuizing; • snellere slijtage van meubilair en vloerbedekking, bijv. door gebruik van een rolstoel of aangepaste vloerbedekking; • kosten van keuring voor een rijbewijs; • reiskosten naar een bedrijfsarts; • reizen om gezondheidsredenen; • uitgaven voor extra verwarming voor patiënten met bijv. MS of reuma; • automatische transmissie in een auto, een massagestoel of een elektrisch aangedreven fiets.
Memo: Aftrekbare ziektekosten aangifte 2012 Door: Marie-José Hoefs Belastingadviseur Bron: Elsevier IB Almanak 2013 Pagina 2 van 6
Welke specifieke zorgkosten komen voor aftrek in aanmerking? Het gaat blijkens de wettelijke opsomming van de specifieke zorgkosten om uitgaven die wegens ziekte of invaliditeit zijn gedaan voor: • genees- en heelkundige hulp, met uitzondering van ooglaserbehandelingen ter vervanging van bril of contactlenzen; • vervoer; • farmaceutische hulpmiddelen verstrekt op voorschrift van een arts; • andere hulpmiddelen, met uitzondering van brillen, contactlenzen en overige hulpmiddelen ter ondersteuning van het gezichtsvermogen; • extra gezinshulp; • de extra kosten van een op medisch voorschrift gehouden dieet; • extra kleding en beddengoed en daarmee samenhangende extra uitgaven; en • reizen in verband met regelmatig ziekenbezoek. Er zijn specifieke zorgkosten waarvoor soms verhoging geldt en overige specifieke zorgkosten. Het totaal van uw zorgkosten is aftrekbaar voor zover dat de zgn. drempel te boven gaat. Specifieke zorgkosten waarvoor soms verhoging geldt: 1. Farmaceutische hulpmiddelen (medicijnen) op voorschrift van een arts Dus de zogenaamde zelfzorgmiddelen die zonder recept mogen worden geleverd zijn niet aftrekbaar, maar bij chronisch gebruik (langer dan zes maanden) komen zij voor vergoeding in aanmerking en dus, indien niet vergoed, voor aftrek. 2. Hulpmiddelen Bijvoorbeeld: prothese, pruik (mits op medisch advies), scootmobiel 3. Vervoer naar arts, ziekenhuis e.d., werkelijke kosten eigen auto; De kosten van vervoer voor het verkrijgen van geneeskundige hulp, dus de kosten van vervoer van de patiënt per ambulance of taxi van en naar de behandelend arts, specialist, tandarts, apotheek enz., het ziekenhuis (polikliniek of bijv. revalidatiecentrum), zijn geheel aftrekbaar. Ook bij gebruik van een eigen auto zijn de werkelijke kosten per kilometer aftrekbaar. Ontvangt u van uw zorgverzekeraar een vergoeding, dan moet u die vergoeding op de kosten in mindering brengen. Trein-, tram-, bus- en taxikosten voor het bezoeken van een zieke zijn als zodanig niet aftrekbaar, maar vallen onder de bezoekkostenregeling (zie hieronder) De kosten van bloemen, fruit of andere attenties zijn op geen enkele wijze als specifieke zorgkosten aftrekbaar. 4. Extra kosten van een op medisch voorschrift gehouden dieet. Kosten van een op medisch voorschrift gehouden dieet komen voor 2012 alleen voor aftrek in aanmerking als het dieet is opgenomen in de dieetkostentabel 2012. http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/relatie_f amilie_en_gezondheid/gezondheid/aftrek_ziektekosten/overzicht_ziektekosten/dieetkosten/di eetlijst_2012
Memo: Aftrekbare ziektekosten aangifte 2012 Door: Marie-José Hoefs Belastingadviseur Bron: Elsevier IB Almanak 2013 Pagina 3 van 6
5. Extra uitgaven voor particuliere gezinshulp, er geldt een tabel: Extra uitgaven voor particuliere gezinshulp komen slechts voor aftrek in aanmerking voor zover zij blijken uit gedagtekende facturen waarin op duidelijke en overzichtelijke wijze de naam en het adres van de gezinshulp zijn vermeld. Zwart werk kan dus niet tot aftrek leiden. Dit is vooral van belang als u de hulp niet van een particuliere hulpverleningsinstantie hebt betrokken, maar zelf in hulp hebt voorzien. In beginsel mogen de kosten van uw gewone huishoudelijke hulp niet worden meegeteld, omdat in het algemeen de aanwezigheid van een vaste gewone hulp geen verband houdt met ziekte e.d. Tabel drempelinkomen (2012) voor kosten extra gezinshulp: http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/relatie_fa milie_en_gezondheid/gezondheid/aftrek_ziektekosten/overzicht_ziektekosten/extra_gezinshu lp/drempelbedrag_extra_gezinshulp_2012_berekenen Let op: Als u op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) een gezinshulp hebt, kunt u de eigen bijdrage niet aftrekken. De eigen bijdrage is vergelijkbaar met het nietaftrekbare drempelbedrag dat voor particuliere gezinshulp geldt. 6. Kosten van kleding en beddengoed alsmede daarmee samenhangende extra uitgaven Aftrekbaar is – voor 2012– een vast bedrag van € 310. Bedroegen de extra uitgaven voor kleding en beddengoed (daartoe behoren ook extra bewassingskosten) meer dan € 620, dan wordt het vaste bedrag van € 310 verhoogd tot € 775. Het vaste bedrag van € 310 of € 775 geldt per persoon die ziek of invalide is. Is niet het hele jaar aan de gestelde voorwaarden voldaan, dan geldt een tijdsevenredig berekend bedrag. De regeling heeft met name betrekking op zwakzinnigen, geesteszieken, motorisch en/of psychisch gestoorden en incontinente personen; gebleken is echter dat de regeling ook kan gelden voor personen met een huidziekte (zoals psoriasis) of reuma (reumakleding). Er kan ook sprake zijn van extra uitgaven voor kleding voor buitengewoon grote of kleine mensen, of in geval van sterke vermagering als gevolg van ziekte. 7. Aanpassingen (aan een woning) op medisch voorschrift;
Deze hiervoor genoemde specifieke zorgkosten kunnen voor verhoging in aanmerking komen. Door de verhoging haalt u gemakkelijker de drempel. De verhoging met 40% mag voor 2012 worden toegepast als het (gezamenlijk) verzamelinkomen vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek niet meer dan € 34 055 bedraagt. Het gaat om het gezamenlijk verzamelinkomen als u en uw fiscale partner c.q. degene die als zodanig wordt beschouwd, de specifieke zorgkosten moeten samenvoegen. Voor personen die op 1 januari 2012 65 jaar of ouder waren bedraagt de verhoging 113% in plaats van 40%.
Memo: Aftrekbare ziektekosten aangifte 2012 Door: Marie-José Hoefs Belastingadviseur Bron: Elsevier IB Almanak 2013 Pagina 4 van 6
De specifieke zorgkosten die niet meetellen voor de verhoging met 40% of 113% 1. Huisarts, medisch specialist Aftrekbaar zijn de uitgaven voor medische behandelingen door bijv. huisarts, tandarts, oogarts, revalidatiearts en andere volgens Nederlandse begrippen bevoegde genees- of heelkundigen (ook buitenlandse artsen, zelfs als hun medisch specialisme in Nederland niet als zodanig is erkend). Aftrekbaar zijn ook de op medisch voorschrift (bijv. van tandarts) gemaakte kosten van een behandeling door een mondhygiënist. Voor aftrek komen ook in aanmerking de kosten van inentingen (ook een antigriepinjectie en – bij een (vakantie)bezoek aan andere werelddelen) periodieke gezondheidsonderzoeken en (sport)keuringen. Niet echter de kosten van een medische verklaring voor het aanvragen of verlengen van het rijbewijs, een levensverzekering e.d. Eventueel voor eigen rekening genomen kosten van medisch noodzakelijke (extra) behandelingen en verstrekkingen zijn aftrekbaar. Hetzelfde geldt voor de kosten van direct vereiste hulp bij een ongeval in het buitenland. 2. De contributie voor een kruisvereniging is aftrekbaar. De contributie voor een patiëntenvereniging is niet zonder meer aftrekbaar. Van belang is of de activiteiten onderdeel zijn van en samenhangen met de medische begeleiding van de patiënt (zoals bij de Diabetes Vereniging Nederland). Zij moeten vooral bestaan uit het geven van medische informatie en directe hulp onder verantwoordelijkheid van gespecialiseerde artsen. 3. Plastische chirugie Kosten van ingrepen die in rechtstreeks verband staan met lichamelijke of psychische stoornissen, zijn aftrekbaar. Te denken valt aan ingrepen in verband met sekseverandering en behandeling van brandwonden en ziekteverschijnselen (bijv. gezichtsepilatie). Vrijwillige behandelingen uitsluitend gericht op verfraaiing van het uiterlijk (facelift, laserbehandeling, haartransplantatie) leiden niet gemakkelijk tot aftrek. 4. Kosten van kunstmatige insemenatie, voorbehoedmidelen, sterilisatie en bevalling. De kosten van een kunstmatige inseminatie en reageerbuisbevruchting (in-vitrofertilisatie), in verband met lichamelijke afwijkingen van man of vrouw zijn zonder meer aftrekbaar als de echtgenoot of partner als donor optreedt. Treedt een derde als donor op, dan lijkt aftrek slechts mogelijk als de man onvruchtbaar is en dit tot psychische spanningen leidt. Bij een eiceldonatie om medische redenen zijn de kosten eveneens aftrekbaar (ook de voor uw rekening komende medische kosten en reiskosten van de donor). De donor zelf kan niets aftrekken. De anticonceptiepil was in 2012 voor vrouwen van 21 jaar en ouder niet opgenomen in het basispakket van de Zorgverzekeringswet. De pil wordt op voorschrift (althans op een beginrecept) van een arts verstrekt, zodat de uitgaven daarvoor als kosten wegens ziekteen/of invaliditeit aftrekbaar zijn. Medische kosten in verband met een bevalling zijn aftrekbaar zoals de kosten van huisarts, gynaecoloog of verloskundige (ook voor prenatale zorg), uiteraard voor zover u deze kosten niet vergoed hebt gekregen.
Memo: Aftrekbare ziektekosten aangifte 2012 Door: Marie-José Hoefs Belastingadviseur Bron: Elsevier IB Almanak 2013 Pagina 5 van 6
5. Paramedici/alternatieve genezers De volgende categorieën paramedici zijn aftrekbaar, ongeacht of een arts de patiënt heeft doorverwezen: fysiotherapeut, diëtist, ergotherapeut, logopedist, oefentherapeut, orthoptist, podotherapeut, mondhygiënist en huidtherapeut. 6. Psycholoog, orthopedagoog, 'remedial teacher' e.d. De kosten van een psychologische test en van opvoedkundige en onderwijskundige hulp (bijv. de kosten van studiebegeleiding van een slechthorend kind) zijn in het algemeen niet aftrekbaar. De kosten van gesprekken met een psychotherapeut, andragoog of psycholoog in verband met psychische spanningen, relatieproblemen e.d. zijn aftrekbaar als die gesprekken op medisch advies én onder medische controle of met medische begeleiding (bijv. door een psychiater) hebben plaatsgevonden. 7. Particuliere verzorging/verpleging thuis, kosten hospice Als u in verband met ziekte en/of ouderdom particuliere zorg (hulp bij aan- en uitkleden, douchen e.d.) of verpleeghulp inschakelt, zijn de daaraan verbonden kosten aftrekbaar. Dit geldt naar onze mening ook voor de eventuele kosten van stervensbegeleiding, of van een hospice. Uitgaven voor particuliere huishoudelijke hulp wegens ziekte, invaliditeit of bevalling zijn alleen aftrekbaar voor zover er sprake is van extra gezinshulp. 8. Reizen voor regelmatig ziekenbezoek Om voor aftrek in aanmerking te komen, moet aan de volgende vereisten worden voldaan: • de bezoeker voerde met de verpleegde bij de aanvang van diens ziekte of invaliditeit een gemeenschappelijke huishouding; én • de verpleging heeft langer dan één maand geduurd of zal langer dan één maand duren; én • de bezoeken hebben regelmatig plaatsgevonden; én • de enkele reisafstand tussen bezoeker en verpleegde bedraagt meer dan 10 km. NB: Voor de aftrek is vereist dat de bezoeker bij de aanvang van de ziekte of invaliditeit een gemeenschappelijke huishouding voerde met de verpleegde Als de betrokkene in verband met een bepaalde ziekte gedurende verschillende perioden – waarvan ten minste één periode langer dan één maand duurde – is verpleegd, tellen alle perioden mee. Perioden korter dan een maand die samen meer dan een maand beslaan en dezelfde ziekte betreffen, tellen mee als de tussenpozen vier weken of minder zijn. Er is van ‘regelmatig ziekenbezoek’ sprake als de zieke ten minste eenmaal per week wordt bezocht. Bij een ziekte van langere duur (niet duidelijk is waar de grens ligt) is er ook nog sprake van ‘regelmatig ziekenbezoek’ bij een bezoek van ten minste eenmaal per maand. Voor de aftrek van reiskosten wegens regelmatig ziekenbezoek is het niet nodig dat de verpleging in een ziekenhuis, verpleeghuis of tbs-instelling plaatsvindt. Aftrek is ook mogelijk als de patiënt (bijv. bij wijze van nabehandeling) bij iemand thuis wordt verpleegd. U hebt wellicht ook recht op aftrek als u extra ritten woning-werk maakt wegens ziekte van een thuis verpleegd gezinslid. De enkele reisafstand moet meer dan 10 km zijn, maar voor de berekening van de aftrek geldt de totale afstand. De aftrekbare reiskosten zijn dan: • als per auto (niet per taxi) werd gereisd: een vast bedrag van (in 2012) € 0,19 per km; • als op andere wijze (trein, taxi, vliegtuig) werd gereisd: de werkelijk gemaakte vervoerskosten.
Memo: Aftrekbare ziektekosten aangifte 2012 Door: Marie-José Hoefs Belastingadviseur Bron: Elsevier IB Almanak 2013 Pagina 6 van 6
Nog meer informatie op: http://www.meerkosten.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=104&Itemid=32 Dit is de website waar naar wordt verwezen in Nieuwsbrief Reuma patientenvereniging Nijmegen eo nummer 1 van januari 2013. http://www.fnv.nl/lidmaatschap/Belastingservice_nieuw/belastinggids/ Digitale uitgave van de belastinggids zoals opgetekend door de FNV
http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/index.html De website van de belastingdienst