mei - augustus Expositie in kader AG-Kunstprijs Presentatie Filosofieprogramma Zomeravondconcert

2015 nr. 49

mei - augustus

Expositie in kader AG-Kunstprijs Presentatie Filosofieprogramma Zomeravondconcert Kom kennismaken met prof. dr. Olf Praamstra over Busken Huet

Inhoud Algemeen  Ten geleide 3 Sociëteitsleven9 Gespreide betaling contributie 10

De redactie nu alweer druk bezig met het vijftigste gewAG

Filmhuis, één huis voor meer activiteiten: Speelfilm Departures (Okuribito)17 Bienvenue chez les Ch’tis17 Ascenseur pour l’échafaud18 Muziek La Bohème19 Filosofie Vooraankondiging12 Presentatie nieuwe programma 12 Kom kennismaken met… Prof. dr. Olf Praamstra over Busken Huet

14

Kennisgemaakt met… Marja Pruis (over Murakami) Hans Renders (over ‘de biografie’)

15 16

Kringen AG-Fotokring i.o.11 Literaire Kring: Boelgakov13 Muziekcaleidoscoop20 Oprichting Culinaire Tafel10

Het eerstvolgende nummer van ’t gewAG (nr.50) zal rond 29 augustus 2015 verschijnen. De sluitingsdatum voor bijdragen voor zowel ’t gewAG nr. 50 als voor de bijbehorende agenda is vrijdag 14 augustus.

Lid worden van het AG? Raadpleeg onze website www.acadgen. nl voor uitvoerige informatie inzake de voorwaarden voor het lidmaatschap. U kunt zich via de website opgeven als belangstellende, waarna u zult worden uitgenodigd voor een vrijblijvende oriëntatie gedurende een kennismakingsperiode van drie maanden.

Muziek Zomeravondconcert20 Film van The Cotton Club 21 Totaaltheater: The Cotton Club (verslag) 21 Tentoonstelling AG-Kunstprijs 2015: expositie Het experiment in de kunst: Pierre Cops en Jeroen Vrijsen

6 22

Lustrumverslagen Fotowedstrijd voor leden 3 Kunstprijs4 Lustrumwandeling5 Lustrumrit8 Symposium  binnenkatern Mutaties Ledenbestand23 Colofon23

2

Ten geleide Bij het ter perse gaan van dit tijdschrift kunnen we terugkijken op een aantal mooie en goed bezochte Lustrumevenementen, waar veel leden, maar ook niet-leden, beslist van hebben genoten. Dit gewAG doet gewag van een aantal van deze evenementen, maar zeker niet van alles. Over het spraakmakende symposium met de inspirerende sprekers zal nog lang worden nagepraat. Kijkt u vooral ook op de website naar de diverse verslagen en fotoreeksen. Daarnaast heeft Lydia Herremans video-impressies van diverse evenementen op de AG-website gezet. Zie onder Activiteiten > 70 jaar AG. Een ding is duidelijk: het AG heeft zich van een zeer goede kant laten zien met de verzorgde organisatie en de betrokkenheid van zoveel leden. Het is tevens het laatste gewAG van dit seizoen. In dit nummer vindt u dus alle activiteiten die u nog tegoed heeft tot en met de zomervakantie. Zo is er het, zoals altijd weer aantrekkelijk geprogrammeerde, zomeravondconcert van

ons AG-koor, de opera La Bohème wordt vertoond, in ‘Kom Kennismaken met’ wordt het leven en werk van Conrad Busken Huet uitgebreid besproken, er wordt gewandeld, gefilosofeerd, en er is weer nieuwe kunst aan de muren te zien. Het volgende gewAG verschijnt eind augustus. Het is de vijftigste uitgave en daar zijn we best blij mee. Intussen is ons webteam versterkt met een nieuwe aanwinst, Jos Timmermans. We wensen hem veel succes en plezier in de redactie. Met het Lustrum heeft het AG dus lang niet al zijn kruit verschoten, het blijft leuk en inspirerend in een actief AG. Namens de redactie, Michiel de Veer

Fotowedstrijd voor leden Bij de opening van het Lustrum, op 9 april, zijn de prijzen uitgereikt die verbonden waren aan de fototentoonstelling voor leden. De jury, bestaande uit Jacqueline Bottema, Evelyn Scheepers en Hans Zoete (voorzitter), heeft drie winnaars aangewezen: Jan Houkes,

Jet Ruigendijk en Tom Thalhammer. Besloten is om alle drie prijzen gelijkwaardig te maken. De publieksprijs is gewonnen door Ine van de Rijke. Als commissie waren we blij verrast door het aantal foto’s dat is ingezonden en de kwaliteit ervan. Er is door de tentoonstellingscommissie (Liesbeth Schreuder) een aantal foto’s uitgezocht om voor langere tijd op te hangen in het AG, onder andere in de Haardkamer. De overige foto’s zijn opgeslagen in het archief van het AG en mogen tot 1 juli worden meegenomen door de betreffende inzenders. De sleutel van het archief kan bij de bar worden opgevraagd.

De commissie: Jacqueline Bottema Ine van de Rijke Evelyn Scheepers Jan Koppen Michiel de Veer 3

Uitreiking AG-Kunstprijs 2015 Op 16 april is de AG-Kunstprijs door voorzitter Richard de Groot uitgereikt aan Thomas Kuijpers. Dit keer werd de prijs toegekend aan een jonge kunstenaar uit de regio, die zich binnen de beeldende kunst onderscheidt in fotografie. De prijs bestaat uit een geldbedrag van € 2500, publicatie van het juryrapport en een expositie in de sociëteit van het AG. Er waren vijf kunstenaars/fotografen genomineerd: Klaartje Esch, Noortje Haegens, Manon Vosters, Bram Berkien en Thomas Kuijpers. Van 16 april tot 2 juni is hun werk te zien in het AG. Op de webpagina van de tentoonstellingen wordt hun werk toegelicht. Voorafgaand aan de uitreiking gaf de Belgische fotorecensent Johan de Vos een zeer inspirerende lezing. Hij gaf onder meer een aantal criteria voor een foto die ‘goed’ kan heten. Een foto moet vernieuwend zijn, maar kan daarnaast toch gelijkenis vertonen met een al bestaande Johan de Vos en als goed erkende. Hij moet niet per toeval zijn ontstaan. En vooral moet de foto aan de goede smaak voldoen, dat wil zeggen zonder aanstoot te geven geschikt zijn voor de openbaarheid. In het juryrapport stond het volgende over de winnaar: Hij is geboren in Helmond en woont en werkt gedeeltelijk in Eindhoven en Rotterdam. In 2009 rondde hij zijn master af aan de AKV|St.Joost Breda. De jury is zeer onder de indruk van zijn talent en zijn motivatie om zich als kunstenaar te ontwikkelen. Fotografie is voor hem geen einddoel, hij gebruikt gefilmde en gefotografeerde beelden uit allerlei media om ze in een andere context een commentaar te laten zijn op hoe er met de waarheid wordt omgegaan. In de beeldende kunst 4

bestaan voor dit hergebruik verschillende begrippen, zoals appropriation art, vernacular photography, found footage en art trouvé. Met gevonden beelden wordt een nieuw werk gemaakt, een ander verhaal verteld en een andere context geschapen. De wijze waarop deze jonge kunstenaar dit doet, overstijgt het verwachtingspatroon dat hoort bij deze fase in zijn ontwikkeling. Zijn onderzoek is uitermate doordacht en uitgebreid. Stapels kranten worden nageplozen en foto’s bij het nieuws verzameld. Zijn werkruimte is een groot archief met materiaal voor ideeën. Via dit archief stelt hij op zijn eigen en soms ironische manier de vraag naar de functie van het beeld in onze maatschappij. Voor zijn serie Gesture (2014-ongoing) heeft hij gedurende een aantal jaren foto’s met handdrukken van wereldleiders verzameld. Het persmoment bij belangrijke ontmoetingen, weergegeven in een seconde, wordt jarenlang herhaald in de media en blijft hangen in ons geheugen. Maar wat vertelt deze handdruk nu werkelijk? Zijn Obama en Poetin vrienden? Door de handdruk tot enkele lijnen terug te brengen, gaat hij op zoek naar de verborgen informatie. In zijn werk confronteert hij ons niet alleen met de veelheid aan mediabeelden, maar vraagt hij ons tegelijkertijd stelling te nemen ten aanzien van de eigen positie en verantwoordelijkheid als beschouwer. Liesbeth Schreuder

Lustrumwandeling Is dit voor u herkenbaar als syllogisme? Wandelen is heerlijk en eigen aan de mens. Het is eigen aan de mens lekker eten en drinken te waarderen. Wandelen is heerlijk, vooral indien gevolgd door lekker eten en drinken. Deze redenering werd in elk geval tot realiteit dankzij Mariët Huijgen. De trouwe lopers van de 5 en 10 km die op 14 april gezamenlijk meeliepen hebben dit volop ervaren. Allereerst door de tocht in stralend weer, dat uitnodigde tot vrolijke gesprekken. Daarna volgde een uitgebreide nazit op een schitterende locatie bij de Huijgenfamilie. De tuin hier was na de ietwat saaie bossen van Waalre beslist een verrassing. En het kan niet genoeg worden gezegd hoeveel moeite Mariët zich had gegeven voor het verwennen van de deelnemers. Er waren zes limericks ingeleverd; ach, wie maalde er om dat het er wat weinig waren op een groep van 40 lopers… De volgende ingeving werd zeker geprezen: Een wandelaar, wel wat op jaren, Wou toch zijn conditie bewaren. ‘Willy Wortel’ verdween, ‘Wammes Waggel’ verscheen, Maar bij ’t AG gaf dat echt geen bezwaren.

Maar Mariët had zelfs voor dichten nog tijd gevonden en zij behaalde de eerste prijs met deze limerick: Een wandelaar uit grasrijk Maasbommel Wou te voet naar ’t AG langs de Dommel. Maar de grond werd zo droog En het groen werd zo hoog Dat hij uitgeput neerzeeg in: Lommel. Het mag duidelijk zijn dat bovenstaand syllogisme geheel wordt onderschreven door de wandelaars: het vindt elke maand bevestiging bij een genoeglijke nazit. Jet Ruigendijk

5

AG-Kunstprijs 2015: expositie 16 april tot 2 juni In de komende maanden wordt in de sociëteit en de foyer het werk getoond van de vijf genomineerden voor de Kunstprijs. Fotografie wordt binnen de beeldende kunst op zeer uiteenlopende wijze ingezet en toegepast. Dit blijkt ook uit het werk van deze vijf kunstenaars. Lees meer over deze kunstenaars op de website en in het juryrapport. Thomas Kuijpers (1985), de winnaar van de AG-Kunstprijs 2015 Een kunstenaar die zich weet te uiten in meerdere disciplines en zich hierbij richt op de wijze waarop de ‘waarheid’ wordt gecreëerd met beeldmateriaal. Hiervoor bouwt hij indrukwekkende archieven op met teksten en beelden over maatschappelijk relevante onderwerpen. Door foto’s over een onderwerp uit allerlei nieuwskanalen naast elkaar te tonen, geeft hij de kijker inzicht in de wijze waarop de media met hun keuze hun visie onderstrepen. Fotografie is voor hem een middel om zijn kunst te maken, geen doel.

ginele standpunten en een bijzondere lichtval die op hun beurt dit element versterken.

‘Bouldergym’(2014-2015) Klaartje Esch (1982) Technisch zeer ervaren en met een scherp oog om een speciale sfeer te vangen, fotografeert Klaartje Esch plekken, waar een ander aan voorbij loopt. Letterlijk ook, want de mens ontbreekt in haar werk. Het zijn vaak foto’s die bij nacht tot stand komen, met beperkte lichtcondities. Verlaten gebouwen, vervreemdend en ontdaan van hun dagelijkse functie, verstild en in monochrome kleuren. Hoe abstract de landschappen soms ogen, ze zijn altijd verbonden met een lijfelijke en emotionele ervaring van de wereld. When the Twin Towers were still beautiful (2014) Bram Berkien (1986) Met een bachelor werktuigbouwkunde en een master in technische bedrijfskunde (TU/e) kiest Bram Berkien voor een carrière als fotograaf. In korte tijd heeft hij zich de techniek eigen gemaakt en zijn keuze bepaald; hij fotografeert mensen met een passie en een actieve levensstijl; vaak sporters in volle actie. Het is niet zijn intentie om kunst te maken, maar om het juiste moment in de beweging te vangen. Dit levert dynamische beelden op die de spanning van een ogenblik voelbaar maken. Hij heeft een goed oog voor ori6

‘Stones’ (2013)

Noortje Haegens (1985) Zij maakt, naast foto’s, videowerk, waarbij de vertraging van de waarneming centraal staat. Zoals zij de natuur wandelend ondergaat, zo vertaalt zij haar emoties in beelden die nauwelijks bewegen. Alsof de tijd wordt stilgezet om de kijker de mogelijkheid te geven weg te dromen en tijdloosheid te ervaren in ons hectische bestaan. Slechts een rookpluim, of een rimpeling in het water laten het beeld veranderen. De rest staat stil, alsof je als waarnemer alleen op een klein stukje natuur bent geconcentreerd en niets meer beweegt, zelfs niet in je ooghoeken.

Manon Vosters (1991) Nog maar net afgestudeerd wist deze jonge kunstenaar met haar foto’s de jury nu al te boeien. Zij zoekt met haar camera beelden die haar gevoelens weerspiegelen. Het zijn intrigerende beelden die haar diepe en sombere emoties reflecteren, maar de kijker voldoende ruimte bieden om het anders te zien. Opvallend is, dat zij hiervoor zowel de natuur als de gebouwde omgeving gebruikt. Zij kiest voor landschappen die betekenisloos lijken, maar door haar beeldkeuze hun anonimiteit verliezen.

‘All Flowers In Time Bend Towards The Sun’ (2014)

Filmstill ‘Cabin’ (2014)

7

Lustrumrit

Niemand had kunnen dromen dat het zo’n stralende dag zou worden. Daardoor was de zondagse Lustrumrit bij voorbaat al een succes. De organisatie had er voor gezorgd dat alles vlekkeloos verliep (hoewel de ‘krakeling’ een breinbreker werd) en autopech heeft niemand parten gespeeld. De lunch vond plaats in een verrassende ambiance: hotel-galerie Huize ‘Rustoord’ in Esbeek, zeer opmerkelijk voorzien van uiteenlopende en

8

opzienbarende kunstwerken. Toen iedereen in de middag zijn taken had afgerond wachtte het zonnige terras in Eersel, waar men zich over de limerick of andere rijmelarij kon buigen, voordat de terugtocht werd aanvaard. Na het buffet in de Sociëteit werden in gespannen afwachting de prijswinnaars bekend gemaakt. De meest geslaagde literaire producten werden tenslotte voorgelezen met als beloning flessen wijn en originele AG-glazen.

Sociëteitsleven Met een tevreden gevoel over de vorige ledenborrel, tevens de opening van het Lustrum, is het goed te constateren dat er met zoveel plezier kan worden teruggeblikt op die zeventig turbulente jaren. Het was dan ook een goed initiatief, om bij de start van het Lustrum, een aantal sprekers aan het woord te laten die de nodige gebeurtenissen en hoogtepunten nog eens de revue konden laten passeren. Niet alleen het verleden werd bejubeld, maar ook het huidige doen en laten werd onder de loep genomen. Alle sprekers veel dank daarvoor! Jullie hebben het ware AGgevoel weer losgemaakt! De drukte rond het Lustrum is inmiddels teruggebracht tot normale proporties, hetgeen niet betekent dat er op het AG niets meer gebeurt. Integendeel! Zoals gebruikelijk zijn er de ledenborrels op de eerste donderdag van de maand en ook nu zullen deze weer worden aangekleed met een presentatie van een commissie. Donderdag 7 mei hebben we een heel bijzondere bijeenkomst, die goed aansluit bij de sprekers van de Lustrumopening. Zeventig jaar terugkijken, en niet alleen met woorden, maar ook met beelden. Tijdens de borrel zal het Archief zich presenteren. Nu is het niet makkelijk om een archief ludiek te laten zijn, behalve als er allerlei leuks en merkwaardigs uit de archiefkasten tevoorschijn wordt getoverd. Dat is nu precies wat er gaat gebeuren. Alle fotoboeken en materiaal van toneel-, cabaret- en musicaluitvoeringen zullen op de tafels liggen om in te kijken. Om het de archivaris iets gemakkelijker te maken, zult u een plakstift krijgen om losliggende foto’s weer in te plakken en een pen om onder de diverse foto’s namen te vermelden van de figuren op de foto’s. Deze ontbreken namelijk nogal eens. Het diner op deze avond bestaat uit een heerlijk driegangen aspergemenu voor de prijs van: € 25,-. Het wordt ongetwijfeld een avond met dierbare herinneringen. Aanmelden voor de maaltijd tot woensdag 6 mei 12.00 uur aan de bar van het AG of via de website.

Pierre Kops en Jeroen Vrijsen geopend door Liesbeth Schreuder. Dit werk zal gedurende de zomermaanden te zien zijn in de sociëteit en de foyer van het AG. Daarnaast gaat de filosofiecommissie zich aan ons presenteren. Zij willen u laten weten wat er zoal leeft en wordt besproken tijdens de bijeenkomsten en misschien voelt u wel de behoefte om u direct aan te melden. De juni-borrel wordt afgesloten met een saladebuffet, aangevuld met of vlees of vis naar keuze voor de prijs van € 20,-. Vergeet u niet u aan te melden tot uiterlijk woensdag 3 juni 12.00 uur aan de bar van het AG of via de website. Op donderdag 2 juli wordt het verenigingsjaar afgesloten met de traditionele barbecue. Voor de prijs van € 22,50 kunt u genieten van de meest heerlijke gegrilde vleesjes en visjes. Nadere toelichting hierop is overbodig. We verheugen ons er nu al op! Alleen hopen dat de weergoden ons goed gezind zijn, zodat het een zomeravond wordt om in de vakantiestemming te komen. Tijdens de borrel is het AG-koor aanwezig om zich te presenteren. Vergeet niet u op te geven voor de maaltijden of via de website of aan de bar van het AG. Telefoon 040-2434808. Het AG zal gesloten zijn van (maandag) 27 juli t/m (zondag) 23 augustus in verband met de zomervakantie.

Op donderdag 4 juni wordt rond 18.00 uur de tentoonstelling: Het experiment in de kunst: 9

Van de ledenadministratie

Mogelijkheid tot gespreide betaling van de contributie Een aantal leden heeft aangegeven behoefte te hebben aan een mogelijkheid om de contributie gespreid te betalen. Dit wordt met ingang van het nieuwe verenigingsjaar mogelijk. Wanneer u kiest voor gespreide betaling, zal de contributie in vier gelijke termijnen per automatische incasso van uw rekening worden afgeschreven. Dat zal zijn in het begin van de maanden september, december, maart en mei. Machtiging tot gespreide betaling heeft een aantal voordelen. De contributie wordt gespreid over het jaar in kleinere bedragen geïnd, u ontvangt geen nota’s meer, en betalingen worden steeds op tijd verricht. Belangrijk is te vermelden dat een machtiging doorlopend is. Tenzij u zelf aangeeft de machtiging in te trekken blijft deze dus ook van kracht voor komende jaren. Als u van de mogelijkheid tot gespreide betaling gebruik wenst te maken, dient u een daartoe bestemd machtigingsformulier in te vullen en terug te sturen naar de Ledenadministratie. De leden van wie wij niet over e-mailadressen beschikken ontvangen medio juli een nota met daarbij een machtigingsformulier.

De overige leden kunnen het machtigingsformulier vinden op de website: •L  og in met uw lidcode en wachtwoord • Klik op de link ‘Contributie betalen’; u vindt deze onder uw Naam-Adres-Woonplaats-gegevens • Klik op de webpagina ‘Contributie betalen’ op de link ‘Contributie in termijnen betalen’. Er opent zich nu een webformulier waarop een aantal gegevens, waaronder het rekeningnummer, moet worden ingevuld. In een vervolgscherm verschijnt nu het ingevulde machtigingsformulier. De mogelijkheid om via de website aan te geven dat u wilt overgaan tot gespreide betaling van de contributie, is vanaf het moment van verschijnen van deze mededeling operationeel. Vul dit formulier in, print het en stuur het ondertekend naar: AG-ledenadministratie Parklaan 93, 5613 BC Eindhoven (Formulieren kunnen ook worden gedeponeerd in het postvak Ledenadministratie op de sociëteit). In verband met de administratieve verwerking dienen formulieren uiterlijk 15 augustus 2015 in het bezit zijn van de Ledenadministratie.

Plannen voor een Culinaire Tafel Nu we regelmatig kunnen genieten van de kookkunst van kok Jörg zijn er plannen voor een Culinaire Tafel in het nieuwe verenigingsjaar. Voor specifieke berichten zie het volgende gewAG, maar lekkerbekken kunnen zich alvast melden bij Caroline Haarman, tel. 0032-14.43.54.82.

10

Harald Ihle

AG-Fotokring, een oproep voor belangstellenden Vrijdag 22 mei, 20.00 uur Zaal nader te bepalen In het voorjaar van 2014 hebben Ruud van Vliet en Jack Guns een cursus digitale fotografie gegeven voor een (helaas) beperkt aantal leden van het AG en de personeelsvereniging van de TU/e. Fotograferen is leuk om te doen en met de digitale camera’s van tegenwoordig gaat dat veel gemakkelijker dan vroeger. Er wordt dan ook heel wat gefotografeerd, maar vaak vallen de foto’s achteraf wat tegen. Op een of andere manier lukt het niet om juist dat mooie moment te vangen. De compositie klopt niet echt, de belichting is niet wat het moet zijn, het beeld is niet helemaal scherp, de kleuren vallen tegen. Het idee van de cursus was om, door het aanreiken van achtergrondkennis van de digitale techniek en het bijbrengen van de kneepjes van het vak, de deelnemers te helpen betere foto’s te maken en hun daarmee meer plezier te geven in het fotograferen. Zoals de fotowedstrijd voor leden (onderdeel van het lustrumprogramma AGrenzeloos), heeft laten zien, zit er veel talent in het AG. Wat zou het mooi zijn als we elkaar een beetje kunnen helpen om (nog) betere resultaten te behalen. De een is goed in portretfotografie, de ander richt zich meer op landschappen, of op gebouwen, of op sportwedstrijden. Hoe zou het zijn als we regelmatig, bijvoorbeeld eens in de maand, met een aantal enthousiastelingen bij elkaar zouden komen en elkaars werk bekijken en elkaar tips zouden geven om het nog beter te doen? Als we zo nu en dan, naar behoefte natuurlijk, de kennis een beetje zouden opkrikken door een workshop met een deskundige te organiseren? En als we elkaar zouden uitdagen om bij bijzondere gelegenheden de camera te hanteren en achteraf de foto’s te vergelijken? Dit alles in een vriendschappelijke sfeer, misschien na een gezamenlijke maaltijd met een glaasje van het een of ander. Wat als we een AG-Fotokring

zouden oprichten?

Wij zouden graag willen horen of hiervoor belangstelling bestaat. Het idee: een groepje van circa tien gelijkgestemden (of meerdere groepjes als er veel belangstelling is) die bijvoorbeeld eenmaal per maand bij elkaar komen. In die bijeenkomsten bespreken we elkaars foto’s, organiseren we af en toe een workshop, bereiden we ons voor op gezamenlijke fotografiesessies. We willen u uitnodigen voor een bijeenkomst op vrijdag 22 mei (20.00 uur, AG), waarbij we onze ideeën nader zullen toelichten. Natuurlijk staan we open voor alle positieve suggesties van uw kant. Gaarne opgeven, per e-mail naar fotokring@ acadgen.nl of telefonisch bij een van ons: Ine van de Rijke, 06-20401402 Ruud van Vliet, 06-49986584 Roland Huijgen, 06-33825890

11

Van de filosofiecommissie

Vooraankondiging programma 2015-2016 Rond 1 juni ontvangen alle AG-leden weer ons nieuwe programma per e-mail. We hebben een breed en gevarieerd aanbod aan filosofiegroepen in voorbereiding. Nu willen we alvast de aandacht vestigen op de groep ‘Islamitisch denken: van Muhammed tot Coulibaly’. Loes Vogels en Tim Berczy, beiden islamoloog en afgestudeerd in Nijmegen, geven een overzicht van 1400 jaar islam met onderwer-

pen als de bronnen van het islamitisch denken, de islamitische Gouden Eeuw, salafisme en jihadisme. Primaire doel is kennisoverdracht en een beter begrip van de diversiteit van de islam. Vragen en discussie zullen leiden tot verdere verheldering.

Loes Speckens

Van de filosofiecommissie

Presentatie van filosofieprogramma 2015-2016 door begeleiders Dinsdag 2 juni, 20.00 uur, Meerlezaal De filosofiecommissie heeft alle begeleiders van filosofiegroepen, die een voorstel voor het komende seizoen hebben ingediend, uitgenodigd dit te komen toelichten. Aanwezig zullen zijn Charles Vergeer, Miriam van Reijen, Pouwel Slurink, Peter van Zilfhout en Tim Berczy en/of Loes Vogels. Verhinderd is Harry Willemsen. In een soort forumopstelling presenteren de begeleiders hun thema. Hierna is er alle ruimte voor vragen en discussie vanuit de zaal en wij verwachten ook onderlinge discussie tussen de begeleiders.

De bijeenkomst in de Meerlezaal wordt voorafgegaan door een borrel en een diner om gelegenheid te scheppen voor informeel contact. De borrel begint om 17.00 uur en het diner om 18.00 uur. Suggesties van begeleiders en vanuit deelnemers liggen aan de basis van dit initiatief. Alle AG-leden zijn welkom. U kunt zich voor alle drie onderdelen van dit programma aanmelden via de AG-website.

Klaas Bottema

AG-Golfdag 2015 Dinsdag 2 juni, 11.30 uur, Mol (B) In dit AG-Lustrumjaar willen we graag alle golfers en golfsters op dinsdag 2 juni om 11.30 uur in de Kempense Golfclub in Mol begroeten, waarbij Rob Westra onze gastheer zal zijn. De deelnameprijs, inclusief greenfee, welkomstkoffie en tweegangen diner bedraagt € 72 (bij meer dan 20 deelnemers volgt hierop nog een kleine korting). 12

Graag per e-mail opgeven, met vermelding van actuele handicap, uiterlijk op 20 mei bij robert. [email protected] Wij kijken uit naar een gezellige derde AGGolfdag!

Max van der Zwet



Agenda Legenda: niet-leden welkom als introducé. ook toegankelijk voor niet-leden, zonder introductie (na aanmelding). kringactiviteit.

ONDER VOORBEHOUD. KIJK VOOR DE ACTUELE AGENDA OP DE AG-SITE WWW.ACADGEN.NL

MEI 2015 5, 14 en 15 mei, en 25 mei is het AG gesloten. Zaterdag 2 mei - Kom kennismaken met ... Ria van Hengel Goethe: Wilhelm Meisters Lehrjahre. Deze lezingen zijn mede mogelijk gemaakt door Peninsula BV en …

mei / juli 2015 Donderdag 7 mei - Ledenborrel Sociëteitszaal, 17.30 uur Maandag 11 mei - Filosofie Groep Van Reijen: Stoïcijnse levenskunst Balkonkamer, 10.00 uur Maandag 11 mei - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur Dinsdag 12 mei - Wandelen 5 km Parkeerplaats AG, 10.00 uur Dinsdag 12 mei - Filosofie Groep Oostveen: Comparatieve filosofie Balkonkamer, 20.00 uur Woensdag 13 mei - Vrij Bridge Nader te bepalen, 19.30 uur Woensdag 13 mei - Filosofie Groep Willemsen: Hannah Arendt Balkonkamer, 20.00 uur Woensdag 13 mei - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur

Entree: € 8; AG-leden, jongeren tot 21 jaar en studenten gratis. Passe-partout voor alle lezingen: € 40 (o.a. te verkrijgen bij boekhandel Spijkerman en bibliotheek De Witte Dame) Meerlezaal, 17.00 uur Maandag 4 mei - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur

Maandag 18 mei - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur Dinsdag 19 mei - HMO Huis voor Maatschappelijk Ondernemen Studiekamer, 20.00 uur

Maandag 4 mei - Filosofie Groep Vergeer: Martha Nussbaum Balkonkamer, 20.00 uur

Dinsdag 19 mei - Literaire Kring M.A. Boelgakov: De meester en Margarita. Inleiding door Jelena Donskaia. Zie verder in dit gewAG Balkonkamer, 20.00 uur

Woensdag 6 mei - Vrij Bridge Nader te bepalen, 19.30 uur

Woensdag 20 mei - Vrij Bridge Nader te bepalen, 19.30 uur

Woensdag 6 mei - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur

Woensdag 20 mei - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur

Donderdag 7 mei - Tafel Opinie & Debat 1 Terraskamer, 12.00 uur

Donderdag 21 mei Meerlelezing & NGIZ Mali van vele kanten bekeken. Lezing door dr. Fred van der Kaaij  Meerlezaal, 20.00 uur

JUNI 2015  Maandag 1 juni - Filosofie Groep Van Reijen: Stoïcijnse levenskunst Balkonkamer, 10.00 uur

Donderdag 21 mei - Filosofie Groep Slurink: Aap zoekt zin Balkonkamer, 20.00 uur

Maandag 1 juni - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur

Vrijdag 22 mei - AG-Fotokring Eerste bijeenkomst voor belangstellenden. Zie meer in dit gewAG Sociëteit, 20.00 uur

Dinsdag 2 juni - AG-Golfdag 2015 Zie verder ‘t gewAG 48, of de website Kempense Golfclub Mol (B), 11.30 uur

Maandag 25 mei - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur

Dinsdag 2 juni - Filosofie Presentatie filosofieprogramma 2015-2016. Met vooraf borrel en maaltijd. Zie verder in dit gewAG of op de website Meerlezaal, 20.00 uur

Dinsdag 26 mei - Muziekcaleidoscoop Er is nog ruimte voor twee presentatoren. Zie meer in dit gewAG Meerlezaal, 20.00 uur

Woensdag 3 juni - Vrij Bridge Nader te bepalen, 19.30 uur

Woensdag 27 mei - Vrij Bridge Nader te bepalen, 19.30 uur Woensdag 27 mei - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur Donderdag 28 mei - Tafel Opinie & Debat 2 Terraskamer, 12.00 uur Vrijdag 29 mei - Filmhuis Speelfilm (alleen voor leden) Departures (Okuribito). Zie meer in dit gewAG Haardkamer, 20.00 uur Zaterdag 30 mei KKM met ... Olf Praamstra Leven en werk van Conrad Busken Huet. Zie meer in dit gewAG. Deze lezingen zijn mede mogelijk gemaakt door Peninsula BV en …

Entree: € 8; AG-leden, jongeren tot 21 jaar en studenten gratis. Passe-partout voor alle lezingen: € 40 (o.a. te verkrijgen bij boekhandel Spijkerman en bibliotheek De Witte Dame) Meerlezaal, 17.00 uur Zondag 31 mei - Wandelen 10 km Parkeerplaats AG, 10.00 uur

Woensdag 3 juni - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur Donderdag 4 juni - Ledenborrel Zie ook in dit gewAG Sociëteitszaal, 17.30 uur Maandag 8 juni - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur Woensdag 10 juni - Vrij Bridge Nader te bepalen, 19.30 uur Woensdag 10 juni AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur Donderdag 11 juni Tafel Opinie & Debat 1 Terraskamer, 12.00 uur Vrijdag 12 juni Filmhuis Muziek (alleen voor leden) La Bohème. Zie verder in dit gewAG 20.00 uur, Balkonkamer Maandag 15 juni - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur Dinsdag 16 juni - HMO Huis voor Maatschappelijk Ondernemen Studiekamer, 20.00 uur

Woensdag 17 juni - Vrij Bridge Nader te bepalen, 19.30 uur Woensdag 17 juni - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur Maandag 22 juni - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur Woensdag 24 juni - Vrij Bridge Nader te bepalen, 19.30 uur Woensdag 24 juni - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur Donderdag 25 juni - Tafel Opinie & Debat 2 Terraskamer, 12.00 uur Vrijdag 26 juni - Filmhuis Speelfilm (alleen voor leden) Bienvenue chez les Ch’tis. Zie verder in dit gewAG. 20.00 uur, Haardkamer Zondag 28 juni - Wandelen 5 en 10 km Slotwandeling Parkeerplaats AG, 10.00 uur Maandag 29 juni - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur

JULI 2015  Woensdag 1 juli - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur Donderdag 2 juli - Ledenborrel Zie ook in dit gewAG. Sociëteit, 17.30 uur Maandag 6 juli - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur Woensdag 8 juli - AG-koorrepetitie Meerlezaal, 20.00 uur Vrijdag 10 juli -  Zomeravondconcert AG-koor ‘Beestachtig’. Zie meer in dit gewAG. Meerlezaal, 20.00 uur

Maandag 13 juli - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur Maandag 20 juli - Toneel&Cabaret Repetitie Meerlezaal, 20.00 uur Zomervakantie: Het AG is gesloten van 27 juli tot en met 23 augustus wegens het zomerreces Vrijdag 28 augustus - Filmhuis Speelfilm (alleen voor leden) Ascenseur pour l’échafaud. Zie verder in dit gewAG Haardkamer, 20.00 uur Donderdag 3 september - Ledenborrel Opening nieuwe verenigingsjaar Sociëteit, 17.30 uur



Digitale Toekomst: hoe baas blijven in eigen brein Herm Kisjes

Met 167 deelnemers was het symposium een groot succes. Een actueel onderwerp, een gevarieerd aanbod van uitstekende sprekers, levendige discussies, een geoliede organisatie en een mooie locatie. De organisatie mag zichzelf op de borst kloppen. Dagvoorzitter Theo Bemelmans leidde het symposium kundig. Hij schetste de razendsnelle ontwikkeling van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) de laatste vijftig jaar. De jeugd heeft de nieuwe technische mogelijkheden omarmd, maar klokkenluiders als Manfred Spitzer waarschuwen voor negatieve effecten. Ze vrezen dat we onze kinderen dom, lui, dik en ongelukkig maken. Neuropsycholoog Peter van Nunen hield het publiek voor dat het menselijk brein plastisch is; de structuur past zich voortdurend aan aan de omgeving. Dat geldt voor kinderen maar evenzeer voor volwassenen: de mens maakt namelijk zijn hele leven nieuwe hersencellen aan (neurogenese). Het brein blijft in goede conditie als het voortdurend prikkels krijgt, vooral door activiteiten die fantasie en nieuwsgierigheid opwekken. Onderwijspsycholoog Paul Kirschner ontzenuwJoke Hermens

de “broodje-aap”-verhalen in het onderwijs. De “leerpiramide” heeft bv geen enkele wetenschappelijke basis. De stelling dat de huidige generatie zou kunnen multi-tasken, dus tegelijkertijd twee of meer denkprocessen uitvoeren zonder verlies van snelheid of nauwkeurigheid, is onzin. De snelschakelende mens, de “homo zappiëns” bestaat niet! Herm Kisjes, therapeut en trainer op het gebied van verslaving en schrijver van het boek ‘Socialbesitas’ betoogde dat het mateloze, dwangmatige gebruik van social media door de jeugd zijn oorzaak vooral vindt in de sterke behoefte ‘erbij te horen’. Pubers zijn op zoek naar hun identiteit en naar acceptatie door leeftijdgenoten; onzekere ouders durven geen grenzen te stellen. Maar er zijn nogal wat negatieve gevolgen. Twee studenten spraken openhartig over hun ‘prikkelverslaving’. Mediapsychologe Elly Konijn vertelde over haar onderzoek op de VU. Ze voerde ingenieuze experimenten uit om vast te stellen of het spelen van gewelddadige games jongens agressief maakt en deed onderzoek naar cyberpesten en gameverslaving. Joke Hermsen, schrijfster en filosoof, hield een pleidooi voor een betere balans tussen Chronos en Kairos, de twee tijdsbegrippen uit de Oudheid. Chronos staat voor de lineaire horizontale tijd van de klok. Kairos legt in de horizontale tijd een “lus”, een intermezzo, waarin je mijmert, creatieve invallen hebt en de tijd even stilstaat. De dagvoorzitter benadrukte in zijn slotwoord dat het ieders taak is de juiste balans te vinden in zijn leven. Zonder ICT zou de huidige maatschappij stilvallen, maar laat u niet gek maken. Blijf kritisch, blijf baas in eigen brein! Jan Kees van der Veen Peter van Nunen, Theo Bemelmans

Van de Literaire Kring

De Meester en Margarita door Michail A. Boelgakov Dinsdag 19 mei, 19.30 uur, Balkonkamer De bijeenkomst over de Camera Obscura begon met een vergelijking van de door de deelnemers meegebrachte boeken. Sommige uitgaven bleken nog uit hun schooltijd te stammen, maar ook nu is er nog aandacht voor dit werk op de middelbare school. Onze inleider, Ton den Boer, gaf een zeer verhelderende uiteenzetting over ontstaan en inhoud van het boek. De laatste bijeenkomst van dit seizoen richt zich op de Russische literatuur. Van 1928 tot 1940 werkte Boelgakov aan zijn voornaamste werk: De Meester en Margarita, dat onder andere een parodie op Stalin en het leven in de Sovjet-Unie bevat. De roman werd pas in 1968 in het westen volledig uitgegeven, na verschijnen van een zwaar gecensureerde Sovjetversie in 1966. Tussen 1946 en 1966 had Boelgakovs weduwe, die het ontstaan van de roman van zeer nabij had gevolgd en begeleid, zes vergeefse pogingen gedaan om het boek door de censuur te krijgen. De schrijver wordt door velen geroemd als de ‘Gogol van de twintigste eeuw’. Het boek speelt in Moskou waar de duivel het de schrijvers die meelopen met het regime erg lastig maakt. Boelgakov herschrijft het klassieke Faustverhaal en geeft een ironische herziening van het Lijdensverhaal. Men kan het zeker beschouwen als een van de voorlopers van het magisch realisme. Het (functionele) naakt van de titelheldin, die onder andere als heks op een bezem boven Moskou vliegt, was een van de redenen waarom het boek van de Sovjetautoriteiten tot 1967 niet

mocht verschijnen. Maar kort daarna was het de belangrijkste inspiratiebron voor de rocksong Sympathy for the Devil van de Rolling Stones. Jelena Donskaia zal de inleiding verzorgen. Als u een keer een bijeenkomst van de Literaire Kring wilt bijwonen, dan graag aanmelden via [email protected]

Advertentie

SENIORENSTEUN uw steun en toeverlaat in uw latere levensfasen www.seniorensteun.nl 13

Kom kennismaken met …

Leven en werk van Conrad Busken Huet door prof. dr. Olf Praamstra, Rijksuniversiteit Leiden

Zaterdag 30 mei 2015, 17.00-19.00 uur Meerlezaal Voordracht op zaterdag 30 mei door prof. dr. Olf Praamstra, Rijksuniversiteit Leiden. Conrad Busken Huet (1826-1886) geldt als de invloedrijkste criticus die Nederland heeft gekend. Reeds in de tijd dat hij predikant van de Waalse kerk in Haarlem is (1851-1862), openbaart zich zijn groot polemisch talent. Hij schrijft vernietigende literaire kritieken over onder andere het werk van Bilderdijk en Cats in een stijl die men later terugvindt bij bijvoorbeeld Willem Kloos. Met deze ‘agonizing reappraisal’ van dergelijke coryfeeën kan Huet als een voorloper van de Beweging van Tachtig worden beschouwd. Eind 1862 haalt Potgieter (1808-1875) Huet over toe te treden tot de redactie van De Gids. In januari 1865 ontstaat er een conflict in de boezem van het tijdschrift over een naar majesteitsschennis riekend artikel van Huet over Sophie, de (koningin en) echtgenote van koning Willem III. Huet houdt de eer aan zichzelf; de ‘blauwe beul van Haarlem’ verlaat de redactie, en met hem Potgieter. Potgieter heeft voor Huet veel betekend; als deze overlijdt schrijft Huet aan Potgieters zuster: “[…] eere zij zijne gedachtenis! Hij was mijn beste vriend op aarde, en nooit vind ik een tweede, aan hem gelijk. (cf. Een vastgeraakte lokomotief, een portret in brieven). De titel refereert aan de zwarte voorstelling die Huet van zijn leven had. Citaat uit een brief van 1874: “[…] dat mijne maatschap14

pelijke loopbaan tot hiertoe eene aaneenschakeling van nederlagen is geweest. Eene in het zand, naast de aarden baan, vastgeraakte lokomotief, die met doellooze inspanning hare krachten verspilt en zich bewust is, dat zij een trein zou kunnen voorttrekken.” In mei 1868 vertrekt Huet met vrouw en kind naar Batavia - hij is het werk bij De opregte Haarlemsche Courant beu - en wordt redacteur van de Java-Bode. In maart 1876 gaat hij, gedesillusioneerd en gekweld door financiële zorgen, terug naar Europa. Tot aan zijn dood blijft hij in Parijs wonen om van daaruit zijn meedogenloze kritieken te schrijven. Bij de beoordeling van literatuur hanteert Huet een internationale standaard - de Franse criticus Sainte Beuve is zijn grote voorbeeld - en, zo gemeten, is veel van de Nederlandse poëzie en het proza ondermaats. Van de ontzaglijke literaire productie van Huet is Het land van Rembrand, met ondertitel Studiën over de Noordnederlandsche beschaving in de zeventiende eeuw, ongetwijfeld het meest bekend. Het eerste deel van deze indrukwekkende cultuurgeschiedenis verschijnt in 1882, het tweede deel eind 1884. Huet heeft er met tomeloze energie vier jaar aan gewerkt, daarbij roofbouw plegend op zijn gezondheid. Ook in dit boek worden erflaters van onze beschaving naar internationale maatstaven beoordeeld. Lees bijvoorbeeld wat hij over Vondel schrijft: “Vondel heeft met de kathedraal van Utrecht gemeen dat, wanneer men hem bij de grootste dichters zijner eeuw en vóór hem in het buitenland vergelijkt, hij den indruk maakte een vernuft van den tweeden rang geweest te zijn. Werken van adem of omvang, die thans nog een volkomen genot aanbieden, zijn niet door hem voortgebracht.” Over Rembrandt daarentegen is zijn lof onvoorwaardelijk. In het voorwoord van de biografie (2007) schrijft Praamstra dat hij geprobeerd heeft Huets leven te plaatsen in de context van zijn tijd, indachtig de woorden van L.P. Hartley: “The past is a foreign country. They do things differently there.” Dat heeft een schitterend boek opgeleverd, waaruit overtuigend blijkt dat Huet een journalist en criticus van uitzonderlijk formaat was, en, door zijn volstrekte toewijding aan de letteren, een man waar je in bewondering naar omziet.

Frans Schurer

Kennisgemaakt met ...

Marja Pruis, Haruki Murakami en zijn roman: De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren

Op zaterdag 28 maart 2015 was Marja Pruis te gast bij het AG. De ontdekking van Murakami en de enorme hype rondom zijn werk dateren van 1987 toen Norwegian Wood verscheen. Dit boek is zijn meest normale, psychologische roman. In tien jaar tijd verschenen er vijf romans van Murakami. In die tijd heeft hij zich teruggetrokken in de Verenigde Staten. Inmiddels woont hij weer ergens afgezonderd in Japan. Zijn werk wordt wereldwijd gelezen. Er zijn Murakami-liefhebbers en -haters. Dankzij het feit dat Murakami niet optreedt in het openbaar en zich maar zelden laat interviewen, is er een mythe rond zijn persoon ontstaan. In zijn beginjaren zette Murakami zich af tegen de klassiek Japanse traditie waaruit hij is voortgekomen. In de loop der jaren heeft hij die stijl echter opnieuw ontdekt. Dat wil niet zeggen dat hij ouderwets is, maar dat hij de mogelijkheden van de Japanse taal ten volle benut. Doordat hij jarenlang is blootgesteld aan westerse - met name Amerikaanse - letterkunde en cultuur, heeft hij een wijdere blik gekregen dan zijn landgenoten, en dat verklaart wellicht zijn universele populariteit. Murakami schrijft over het leven en het daar niet tegen opgewassen zijn. Hij laat vaak twee werelden zien: een bewuste en een onbewuste. De mens heeft een boven- en een onderwereld. Als die niet in overeenstemming zijn, is er sprake van een crisis. Het lezen van Murakami vereist oefening. Hij geeft bijvoorbeeld veel aandacht aan triviale zaken, alles wordt gezegd, niet gesuggereerd. Er is sprake van een soort hyperrealisme, maar

daarnaast ook van een soort magisch realisme. Dromen worden naverteld, dieren kunnen praten en met doden kan gepraat worden. Murakami weet je te verleiden om het vreemde doodgewoon te vinden. Om Murakami’s werk te doorgronden verwijst Pruis naar de documentaire Dinner with Murakami. Volgens deze documentaire is er in Murakami’s werk sprake van ‘iets’, het iets dat zijn personages beweegt. Dat iets heet in Japan nanika. “Iedereen heeft een nanika, waarin de alledaagse dingen zich verdiepen en een eenheid vormen. We zijn te druk bezig met de werkelijkheid. De leegte in ons wordt steeds groter. We zijn de band met onze nanika kwijt geraakt.” Waar zo’n nanika ook precies voor moge staan, voor bijna al Murakami’s personages geldt dat ze ‘iets’ kwijt zijn of een verlies geleden hebben. Meestal beginnen zijn boeken met een crisis van een personage. Zijn romans gaan ook over de kans om jezelf weer te vinden. Zo ook in De jacht op het verloren schaap, volgens Pruis een van zijn mooiste, meest vreemde werken. Dankzij de heldere, semi-naïeve vertelstijl wordt de absurditeit in dit boek volkomen acceptabel. Ook in De opwindvogelkronieken speelt nanika een rol. Dit sombere, zwartgallige boek gaat over in hoeverre je een ander echt kunt kennen: De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren. Deze ‘ouderwetse’ Murakami verscheen vorig jaar. In deze roman komt ook weer iemand voor die ‘iets’ kwijt is. Het verhaal start met een doodsverlangen dat de hoofdpersoon rond zijn twintigste in zijn greep heeft. De oorzaak van zijn wanhoop is de verstoting door vier vrienden uit zijn jeugd. De kleurloze Tsukuru Tazaki gaat niet over een verliefde Japanner, maar over een eenzame man die moet leren om eerlijk te zijn, ten opzichte van zichzelf en ten opzichte van anderen. Pas als hij dat geleerd heeft, kan hij volledig mens worden. Het is een universeel thema. Maar Murakami had dit boek nooit zo kunnen schrijven als hij geen Japanner was geweest. Een bijzonder moment in de discussie was dat een van de aanwezigen een fragment uit dit boek in het Japans voorlas. Paula Wielders 15

Kennisgemaakt met…

Hans Renders Of de geanimeerde Meerlezaal voor oude levens of voor nieuwe kwesties kwam? Een ding staat vast: het fenomeen biografie wekt genoeg nieuwsgierigheid op om elk jaar een gerenommeerde biograaf voor een kennismaking uit te nodigen. Na boeiende voorgangers als Maaike Meijer, Nop Maas, Eva Rovers en Willem Otterspeer, een optreden van Hans Renders, biograaf en theoreticus. Wat is het kenmerk van een biograaf? Een goede biograaf heeft de fantasie om uit één deel of gedeeltelijke waarnemingen een geheel van een leven te zien. Vanuit deze verbredende kijk, vertelt Renders alles wat men altijd al over de biografie heeft willen weten. Hij groepeert de wetenswaardigheden rondom drie vragen.

doordat redacteuren zonder kennis of specialisatie een bespreking moeten schrijven.

De eerste vraag: “Kent Nederland een rijke biografietraditie?” Fluisterend slechts waagt hij hier te wijzen op kastenvol beeldschone Engelse biografieën tegenover een sneu aantal planken Nederlandse producties. Die beperking zou te wijten zijn aan ‘Merlyn’, de letterkundige stroming die literair werk los ziet van het leven van de auteur. Renders veegt dat van tafel. Hij schetst de opmars van de professionele biografie, vanaf de jaren ’80, via Open Domein van de Arbeiderspers en de oprichting van het Biografie Instituut in 2004. Traditie of niet; de tendens van de biografie staat in het volle licht. Er verschijnt één biografie per dag. Een miljoen mensen beschrijft het eigen leven en dan zijn er nog de familiebiografieën en tal van andere egodocumenten.

De derde vraag: “Waar moet de biografie aan voldoen?”, krijgt een helder antwoord. De biografie legt een relatie tussen het publieke en het persoonlijke leven van de beschreven persoon. Het laatste geeft betekenis aan het eerste. Renders’ biografie van Jan Hanlo bevat een frappant voorbeeld. De vraag of Hanlo tot de Vijftigers of de Zestigers behoort, lost hij heel simpel op met het feit dat Hanlo zijn hele oeuvre al geschreven had voordat hij in 1949 zijn eerste gedicht publiceerde.

Intussen heeft de biografie veel aan prestige gewonnen. Toch houdt de Nederlandse markt een geringe omvang. Slechts zes procent biografen, waaronder sterren als Fasseur en Van der Zijl, verkopen meer dan het gewone aantal van 500 tot 1500 exemplaren. Met de tweede vraag: “Hoe wordt er op de biografie gereageerd?”, komen de kwesties op tafel. Biografieën krijgen veel aandacht in Nederland, maar niet in de wetenschappelijke pers. In Frankrijk is het precies andersom. Nederland beoordeelt de biografie graag op de persoon: is die beroemd of deugt die niet. Merkwaardig is dat vaak één element alle publiciteit krijgt. Eén feitje, één detail, één ruzietje. Jarenlang werk vervliegt dan tot discussie in de marge. Dat komt misschien, 16

Ook merkwaardig: het schrijven van biografieën is verzuild; ofwel de katholiek schrijft over de katholiek, de protestant over de protestant. Op de VU ontstond dan ook flinke commotie toen de katholieke Jeroen Koch het leven van Abraham Kuyper onder handen nam. Maar gekker is dat in politieke biografieën, zoals die van Aantjes en van Van Agt, nooit van religie wordt gerept. Daartegenover staat dat Brabanders en socialisten, zelfs al willen ze dat niet, altijd in hun zuil worden teruggeduwd. Helaas heeft Renders dit vaderlandse raadsel niet ontrafeld.

Een betekenisvolle relatie tussen publiek en persoonlijk leven hangt af van waarheden in de werkelijkheid. Hier ligt de complexe vraag van de autorisatie. Er zijn vele problemen rondom autorisatie, soms zeer gênante als personen hun autorisatie terugtrekken of relativeren. Bij mediafiguren die in deze tijd van ‘self-representation’ opdracht geven tot een biografie en zelfs een autobiografie, is de autorisatie een lachwekkend en in elk geval een leeg begrip. Een een-tweetje met een ghostwriter kun je geen (auto)biografie noemen en al zeker niet als het moet lezen als een spannende roman. Wellicht is het jammer dat een winstzoekende, populaire markt mooie levens en mooie kwesties wegkaapt van serieuze biografische beschouwing. Want één ding leerde Hans Renders ons met verve: de biografie vandaag de dag is een levend, kleurrijk succes. Han Roijakkers

Filmhuis Speelfilm (alleen voor leden)

Departures (Okuribito) The gift of last memories (Japan, 2008, speelduur 131 minuten)

Vrijdag 29 mei, 20.00 uur, Haardkamer Als het orkest waarin Daigo cello speelt plotseling wordt ontbonden, besluit hij zijn cello te verkopen en met zijn vrouw terug te keren naar zijn geboortedorp. Door een onduidelijke advertentie komt hij per ongeluk bij een uitvaartonderne-

mer terecht en wordt aangenomen. Hoewel zijn vrouw en zijn vrienden neerkijken op het werk dat hij doet, weigert Daigo zijn baan op te zeggen. Hij raakt steeds meer bedreven in de officiële rituelen en door de dagelijkse confrontatie met de dood, begint hij langzamerhand in te zien waar het in het leven werkelijk om draait. De film kreeg een Oscar voor beste buitenlandstalige film. Regisseur Takita over het grote succes van de film: “Departures is een echt Japans verhaal, maar ik ben blij dat het universele thema van de dood door zoveel mensen wordt begrepen over de hele wereld, in verschillende landen en over taalgrenzen.” Regie Script Masahiro Motoki Ryôko Hirosue Tsutomu Yamazaki

: Yôjirô Takita : Kundô Koyama : Daigo Kobayashi : Mika Kobayashi : Ikuei Sasaki

Bienvenue chez les Ch’tis (Frankrijk, 2008, speelduur 106 minuten) Vrijdag 26 juni, 20.00 uur, Haardkamer Les Ch’tis zijn de bewoners van het departement Nord-Pas-de-Calais. De bewoners hebben vreemde namen zoals Boon, Deconick of Vandenhoute en spreken (voor zover ze al geen Vlaams spreken) een dialect dat voor andere Fransen niet te verstaan is. Deze streek geldt ook als de koudste, meest regenachtige en lelijkste van het hele land. Philippe is directeur van een postkantoor in de Provence. Hij vraagt overplaatsing aan naar de Côte d’Azur en doet zich daarbij voor als gehandicapte, omdat die bij sollicitaties positief worden gediscrimineerd. Het bedrog komt echter uit en voor straf wordt hij overgeplaatst naar Bergues, een voormalig mijnstadje op de grens met België. Philippe voelt het als een verbanning, maar tot zijn verbazing blijkt het vrijgezellenleventje tussen de Ch’tis hem wonderwel te bevallen. Ook vertelt hij thuis graag verhalen

waarbij hij er nog een schepje bovenop doet: het vriest dat het kraakt daar in het noorden, en er breken om de haverklap epidemieën uit. Op een dag kan zijn vrouw het niet langer aanhoren en besluit uit medelijden met hem mee te reizen naar het noorden … Regie : Danny Boon Script : Danny Boon, Alexandre Charlot Danny Boon : Antoine Bailleul Kad Mrad : Philippe Abrams Anne Marivin : Annabelle Deconinck 17

Ascenseur pour l’échafaud (Frankrijk, 1958, speelduur 92 minuten) Vrijdag 28 augustus 2015, 20.00 uur, Haardkamer Florence Carala is de echtgenote van Simon Carala, een rijke industrieel met belangen in olievelden. Ze haalt haar geheime minnaar, de gedesillusioneerde oorlogsveteraan Julien, over om haar echtgenoot te vermoorden. Julien heeft een goed doordacht plan, dat echter wordt gedwarsboomd doordat hij vast komt te zitten in een lift. Ascenseur pour l’échafaud (Lift naar het schavot) is het speelfilmdebuut van Louis Malle. Voor de spanningsopbouw keek hij met een schuin oog naar Hitchcock, en daarnaast zorgde hij voor een interessante psychologische verhaallijn over de relatie tussen de hoofdpersonen. De film betekende de doorbraak voor actrice Jeanne Moreau, en zorgde ervoor dat jazzcomponist Miles Davis, die verantwoordelijk was voor de soundtrack van de film, in een klap beroemd werd in Europa. Ascenseur pour l’échafaud is een belangrijk meesterwerk in de Franse filmgeschiedenis, een film die buitengewoon goed geslaagd is in sfeertekening, juist door het gebruik van eenvoudige middelen. Gebaseerd op een roman van Noël Calef.

Regie Script Muziek Jeanne Moreau Maurice Ronet Lino Ventura

: Louis Malle : Louis Malle en Roger Nimier : Miles Davis : Florence Carala : Julien Tavernier : Commissaris Cherrier

Muziekcaleidoscoop Dinsdag 26 mei, 20.00 uur, Meerlezaal Voor deze bijeenkomst vragen wij twee presentatoren. Aanmelding bij Hans Blekxtoon (040-283 13 14, [email protected]), of Hans van den Berge (0497-514045, [email protected]) of bij [email protected]. Verslag van de bijeenkomst van dinsdag 20 maart 2015 Er werden twee presentaties gegeven door Hans van den Berge. Voor de pauze met muziek van Henk Badings (Dubbelvioolconcert en Derde Symfonie), na de pauze met composities 18

van Willem Pijper (Pianosonatines, Derde Symfonie, Pianoconcert). Op deze plaats betuigen wij onze grote dankbaarheid aan Theo van Leeuwen, die jarenlang voor de Muziekcaleidoscoop beschikbaar was als expert voor de reproductieapparatuur van beeld en geluid (soms met een glimlach aangeduid als ‘machinist’ of ‘diskjockey’): heel hartelijk dank, Theo! Het ga je goed! Inclusief de diskjockey en de presentator werd de avond door slechts tien personen bezocht. Wij zien nieuwe presentatoren en meer toehoorders gaarne tegemoet op 26 mei! De Hansen

Filmhuis Muziek

Opera op dvd: La Bohème Dramma lirico in vier bedrijven van Giacomo Puccini (1858-1924), 123 minuten

stormen, omdat Mimi stervende is. Rodolfo en Mimi verzoenen zich en kijken samen terug op gelukkige tijden voordat ze sterft.

Vrijdag 12 juni, 20.00 uur, Balkonkamer De kunstenaarsvrienden Rodolfo en Marcello delen een zolderkamer in Parijs en kunnen van de kou niet werken. Een andere vriend komt vertellen dat hij werk heeft gevonden en wil dit samen gaan vieren. Rodolfo zal later komen. Dan komt Mimi, een nieuwe buurvrouw, bij hem aankloppen om een kaars te lenen. Ze praten wat en vallen onmiddellijk voor elkaar. Samen vertrekken ze dan naar hun feestvierende vrienden. Later blijkt dat Mimi ernstig ziek is en Rodolfo verlaat haar omdat hij denkt dat ze nu beter af is met een rijke minnaar. Dan komt Musetta, de vriendin van Marcello, in paniek bij Rodolfo aan-

Libretto:  Giuseppe Giacosa en Luigi Illica, naar ‘Scènes de la vie de Bohème’ van Henri Murger Première : Turijn 1896 Rodolfo (een dichter) : Luciano Pavarotti Marcello (een schilder) : Jugvar Wixell Musetta : Maralin Niska Decor : Pier Luigi Pizzi Metropolitan Opera Orchestra o.l.v. James Levine Hanna van Stratum

19

Zomeravondconcert Vrijdag 10 juli, 20.00 uur, Meerlezaal Het AG-koor nodigt u uit voor zijn zomeravondconcert op vrijdag 10 juli. Het thema van deze avond is ‘Beestachtig’ en wij zingen over zwanen, bijen, ganzen tot en met de hele beestenboel op een boerderij. De liederen zijn van Brahms, Diepenbrock, Mendelssohn, Voormolen en anderen. De dirigent is, zoals altijd, Annelies Willemse. Daarnaast zijn we in overleg met getalenteerde jonge instrumentalisten, winnaars van het Archipel Muziekconcours in Eindhoven. Meer details krijgt u te zijner tijd te lezen op de website van het AG. Het zomeravondconcert is voor AG-leden gratis

20

te bezoeken, niet-leden betalen voor het concert € 10,-. Betaling via iDEAL is mogelijk. U kunt reserveren via de AG website (www.acadgen.nl). Kijk daarvoor onder Activiteiten/Muziek/ Muziek & Muziektheater. Aan de zaal zijn waarschijnlijk in beperkte mate kaarten verkrijgbaar, vandaar dat u uitdrukkelijk verzocht wordt om tijdig te reserveren. Mocht u vragen hebben over de reservering dan kunt u contact opnemen met Thea Schellekensvan Haren 040-2452930. Namens dirigent en koorleden, Thea Schellekens en Feli Platzer

Totaaltheater in het AG: The Cotton Club Het spetterend optreden in The Cotton Club in maart is alweer verleden tijd, maar veel mensen, binnen en buiten het AG, hebben hieraan nog goede herinneringen. Het swingde de pan uit, het was kleurig, beweeglijk en vrolijk. Het AG maakte hiermee een goede beurt. De muzikale leiding was in handen van Jan Snel, die samen met Othmar Schob het script schreef. Tanja Weijts en Sara-Joan van der Kallen hadden samen de regie en de choreografie onder hun hoede, terwijl The Cotton Club fraai werd aangekleed door Mariët Huijgen. De combinatie van deze vier met een grote groep goede

zangers, een zestal uitstekende muzikanten en enkele ijverige technici was de basis van succes. De kers op de taart was echter het enorme enthousiasme van alle optredenden, een enthousiasme waar vier volle zalen zich door lieten overrompelen. Het AG heeft in de loop van de jaren een traditie opgebouwd van groot succes met musicals en andere muzikale spektakels. The Cotton Club heeft deze traditie met ere vervolg gegeven.

Michiel de Veer

Film van The Cotton Club In maart heeft u met velen genoten van ‘The Cotton Club’. Lydia Herremans heeft dit muziekspektakel opgenomen en hiervan een film op dvd gemaakt. Deze is te koop voor € 7,50. Zo kunt u nog eens nagenieten of, als u niet in de gelegenheid was om naar het AG te komen, het thuis in alle rust bekijken. Als u belangstelling heeft voor de dvd, kunt u

dat opgeven bij: Thea Schellekens-van Haren, email: [email protected]. De dvd wordt op bestelling gemaakt, u krijgt daarna bericht waar u die kunt afhalen en betalen. Namens de leden van de muziekcommissie, Thea Schellekens-van Haren 21

Het experiment in de kunst: Pierre Cops en Jeroen Vrijsen Opening: donderdag 4 juni om 18.00 uur De wetenschap is net als de kunst gebaat bij het experiment. Het verschil zit in de methode. De wetenschapper gaat via bepaalde regels en structuren op zoek naar een antwoord op een vraag, naar een bewijs voor zijn hypothese. De kunstenaar experimenteert juist door los te laten, door zich vrij te voelen van regels. Pierre Cops (Eindhoven, 1960) is opgeleid aan de academie in Den Bosch als schilder en graficus. In 1993 heeft hij met zijn geometrische werk de Koninklijke Prijs voor de Schilderkunst gewonnen. Bij deze expositie laat hij zijn glaswerken zien. Enige tijd geleden was hij betrokken bij het vervaardigen van glas-in-loodramen van kunstenaar Marc Mulders, onder andere die voor het Catharijneconvent en de St. Janskathedraal in Den Bosch. Later is hij doorgegaan met experimenteren om zeefdrukken in glas te branden. Van belang hierbij is de variatie in tijdsduur in de oven en de hoogte van de temperatuur. Hiermee speelt hij met het vloeien en het verkleuren van het glas. In verschillende lagen brengt hij pigmenten aan op een glasplaat. Hierdoor ontstaan nieuwe kleuren, die soms dekkend zijn, dan weer transparant. De onderwerpen ontstaan vooral in serie en zijn thematisch en geïnspireerd op een actualiteit, zoals de magnolia’s als het lente is. Als mede-exposant heeft hij Jeroen Vrijsen (Valkenswaard, 1975) gevraagd. Op het eerste gezicht lijken deze kunstenaars niets met elkaar gemeen te hebben. Pierre Cops uit zich in heldere, strakke vormen, in het werk van Jeroen Vrijsen is niets strak. Opgeleid aan dezelfde academie uit hij zich in een dynamische toets, waarbij de figuratie is teruggebracht tot het minimum. De toeschouwer laat hij vrij om de beelden te interpreteren, hoewel hij met relativerende en soms humoristische titels enigszins een richting aangeeft. Wat zijn werk zeer herkenbaar maakt: de zuigende werking van de compositie. Alsof je door een wind-

22

hoos of wervelwind in die andere wereld wordt gezogen en gewoon niet weet waar je moet beginnen met kijken. Hoewel zijn landschappen vaak vanuit een vogelvluchtperspectief lijken gemaakt, ligt het gezichtspunt zeker niet vast. Alsof de kunstenaar je dwingt een vraagstuk van een afstand te bekijken, om het te doorgronden, maar een oplossing geeft hij niet. Deze tentoonstelling blijft gedurende de hele zomer hangen. Kijkt u zelf naar wat deze kunstenaars bindt. Of vraag het ze tijdens de opening. Liesbeth Schreuder

Pierre Cops: Genetics 2, 2012, 50x40

Jeroen Vrijsen: The exhibition, 2014, 70x50

Mutaties Ledenbestand Nieuwe leden Dhr. J.A.J. Timmermans (Jos), Nuenen Mevr. A.M.C. Huijbers-van Dijk (Arda), Veldhoven Dhr. J. Huijbers (Jan), Veldhoven Mr. H.C.R.M. baron de Wijkerslooth de Weerdesteijn (Henri), Waalre Mr. P.J.F.X. de Poorter (Peter), Eindhoven Mevr. M.G.A.M. van Vliet-van Asseldonk (Mathilde), Eindhoven

Arda Huijbers

Henri de Wijkerslooth

Overleden: Dhr. H.W. Stiel Mevr. M. de Rooy-Taen Mevr. drs. C.I.R. van Vroonhoven Mr. J.J. Spijkerman Mevr. R. de Jong-Kylstra

Jos Timmermans Peter de Poorter

Jan Huijbers

Colofon De Eindhovense vereniging ‘Het Academisch Genootschap’ (opgericht in 1945) wil een trefpunt zijn voor personen met brede belangstelling voor maatschappij, wetenschap en cultuur in de ruimste zin van het woord. Daarnaast geeft zij gelegenheid tot beoefening van kunsten en wetenschappen op niet-beroepsmatige basis. De sociëteit, als integrerend deel van de vereniging, is een rustpunt voor leden en hun introducés en biedt een gezellige ambiance voor gesprek en ontspanning. Het verenigingsblad ’t gewAG verschijnt tenminste vijf keer per jaar. Het lidmaatschap bedraagt € 250 (huisgenootleden € 150) per jaar. Website: www.acadgen.nl E-mail: [email protected] Bestuur: Richard de Groot, voorzitter, tel. 0413-366735 Nel van der Vliet, 1e secretaris E-mail: [email protected]

Contributierekening: NL34INGB0004344135 Sociëteitsgebouw Parklaan 93, 5613 BC Eindhoven Telefoon 040-2434808 Redactie Michiel de Veer, hoofdredacteur Jan Koppen, eindredacteur ’t gewAG Jet Ruigendijk, redacteur Liesbeth Schreuder, redacteur Webteam: Harald Ihle (webmaster), Addie de Fluiter, Ed Verstijnen, Wim Verseijden, Jos Timmermans Perscontacten: Jos Huijnen E-mailadressen redactie ’t gewAG: [email protected] Webteam: [email protected] Externe communicatie: [email protected] Layout Graphic Match, Eindhoven Druk Puntscherp, Eindhoven 23

Voor wie de uitdaging zoekt...