19-20 mei Maastrichts Expositie & Congresscentrum MECC Maastricht

P R O G R A M M A

1 9

-

2 0

m e i

Maastrichts Expositie & Congresscentrum MECC Maastricht

2 0 1 1

Bij perifere neuropathische pijn

maxim maximaal 1 uur aanbrengen 3m maanden pijnverlichting 1-3

Zie voor de verkorte productinformatie elders in dit blad

Inleiding Geachte collegae, Met groot genoegen nodigen wij u uit voor de Anesthesiologendagen 2011. Het Maastrichtse Expositie en Congrescentrum zal op 19 en 20 mei gevuld zijn met gevarieerde lezingen, pbld-sessies en refresher courses maar vooral met anesthesiologen! Dit jaar is het programma opgesteld rondom het thema Imago of in het Engels Image. Imago kan zeer bepalend zijn voor het verloop van een carrière, de verkoop van een product of de uitslag van een verkiezing. Het kan ook belangrijk zijn voor de positie van de individuele anesthesioloog of vakgroep in zijn ziekenhuis, de beeldvorming van de anesthesiologie in de media en de mening van het grote publiek of de politiek. Het Engelse woord Image heeft meestal meer te maken met visualiseren zoals bij echogeleide regionale anesthesie technieken, het in beeld brengen van de luchtweg of bij beeldtechnieken om de effecten van onze anesthetica of analgetica te onderzoeken. De genodigde sprekers en de diverse wetenschappelijke secties zullen dit thema in hun presentaties aanstippen en zowel de “softe” als de technische kant van ons vak aan bod laten komen. Het hele programma is toegankelijk voor alle deelnemers. Aan de problem based learning discussion sessies kan slechts een maximum aantal deelnemers per sessie deelnemen. Voor dit onderdeel is mede daarom voorinschrijving noodzakelijk. Daarnaast wordt de casuïstiek op de NVA website geplaatst, zodat u zich op de pbld-sessie kunt voorbereiden. De professor Vermeulen-Cranch lezing wordt uitgesproken door prof.dr. A.A.J. van Zundert op donderdagmorgen en prof.dr. M.M.R.F. Struys verzorgt de State of the Art Lecture op vrijdagmorgen. Het sociale programma zal zich ’s avonds afspelen in Château Neercanne waarvoor speciale shuttlebussen vanaf het MECC ter beschikking zijn. Na afsluiting van het diner zal een enthousiaste band de feestelijke activiteiten begeleiden. De feestlocatie is zodanig ingedeeld dat er ook gelegenheid is om rustig bij te praten. Congresdeelnemers, die na afloop van de Anesthesiologendagen in Maastricht willen blijven kunnen tegen gereduceerd tarief een extra hotelovernachting boeken. U vindt de informatie in de aankondiging. Het Organiserend Comité Anesthesiologendagen is blij met de belangstelling vanuit de industrie. Mede door hun steun is het mogelijk bovenstaand informatief en wetenschappelijk programma te bieden. Bestuur, Concilium en Organiserend Comité hopen dat u zich in groten getale zult inschrijven.

Elise Sarton Voorzitter Organiserend Comité Anesthesiologendagen 2011

Marco Marcus Voorzitter Concilium Anaesthesiologicum

Jan Willem Kallewaard Voorzitter Bestuur NVA

1

Organiserend Comité Anesthesiologendagen 2011

Presidium Concilium Anaesthesiologicum

mw. dr. E.Y. Sarton, voorzitter dr. P.L. Houweling J.W. Kallewaard prof.dr. S.A. Loer mw. B.M.A. Pieters R.B. Sie dr. M.M.J. Snoeck

prof.dr. M.A.E. Marcus dr. M.J.L. Bucx M. Kuijpers J.S. Pöll dr. M.M.J. Snoeck

Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie Informatie wetenschappelijk programma: mw. drs. P.L.T. Liem Postbus 20063 3502 LB Utrecht telefoon 030 282 38 55 fax 030 282 38 56 e-mail [email protected]

Congressecretariaat Informatie registratie, abstracthandling en expositie ondersteunende bedrijven: Congress & Meeting Services Holland (CMSH) Postbus 18 5298 ZG Liempde telefoon 0411 63 29 07 fax 0411 63 38 05 e-mail [email protected] bankrekening nr 19 82 43 154 Congress & Meeting Services Holland inzake Anesthesiologendagen 2011 IBAN nr NL20 RABO 0198243154 BIC code RABONL2U

2

Algemene Informatie DATUM donderdag 19 en vrijdag 20 mei 2011 LOCATIE MECC Maastricht Forum 100 6229 GV Maastricht tel 043 383 83 83 www.mecc.nl INSCHRIJVING Inschrijving voor de Anesthesiologendagen vindt elektronisch plaats via het openbare gedeelte van de website van de NVA (www.anesthesiologie.nl). In het uitzonderlijke geval dat u hier geen gebruik van kunt of wilt maken, kunt het congressecretariaat verzoeken u een deelnameformulier toe te zenden. Deelname aan het congres is pas definitief na registratie en ontvangst van het verschuldigde inschrijfgeld. Plaatsing voor de problem based learning discussion sessies geschiedt op volgorde van binnenkomst. Een bevestiging met toegangsbadge wordt na ontvangst van uw betaling toegezonden. Na 17 mei 2011 kunt u zich uitsluitend aan de registratiebalie inschrijven. Indien u zich ter plaatse inschrijft wordt e 50 aan administratiekosten extra in rekening gebracht. Om de wachttijden bij de registratiebalie te voorkomen, adviseren wij u om tijdig in te schrijven via de website. REGISTRATIEKOSTEN do 19 mei 2011 vrij 20 mei 2011 gehele congres Leden e 165 e 165 e 225 Assistent leden e 100 e 100 e 155 Oud leden e 100 e 100 e 155 (Incl. programmaboek, abstractboek, koffie, thee, frisdrank, lunches en aperitief) Voorinschrijving problem based learning discussion sessies U kunt zich voor maximaal twee problem based learning discussion sessies (pbld) inschrijven. Neemt u a.u.b. kennis van de sessies die parallel lopen aan de sessie van uw keuze, u kunt niet ter plaatse uw keuze wijzingen. Indien u inschrijft voor deze sessies, wordt een actieve participatie van u verwacht. Via het openbare gedeelte van de website van de NVA (www.anesthesiologie.nl) kunt u de desbetreffende casus downloaden.

3

Vacaturebank donderdag 11.55-12.45 uur Bij de vacaturebanksessie wordt u in de gelegenheid gesteld uzelf, uw maatschap, vakgroep of ziekenhuis te presenteren als u een nieuwe collega zoekt. Maar ook als u een nieuwe werkkring zoekt of net de opleiding heeft beëindigd kunt u zich promoten. Tot slot bestaat de mogelijkheid als onderzoeker in contact te komen met medeonderzoekers, nieuwe anesthesiologen werven voor uw onderzoek of samenwerkingsverbanden aangaan. Indien u hierin geïnteresseerd bent kunt u zich aanmelden via [email protected]. Tijdens de sessie krijgt u de gelegenheid uzelf in 3 minuten met 2 powerpoint dia’s te presenteren. Hiervoor dient u zich voor 6 mei aan te melden en de dia’s aan te leveren. Diner en Feest Voor het Anesthesiologendagendiner inclusief feest in Château Neercanne in Maastricht kunt u zich aanmelden via de website. De bijdrage in de kosten is e 35 per persoon. Het diner en feest zijn alleen toegankelijk voor onze leden (geen partners). Tijdens de feestavond is er een band en een DJ, maar er is ook gelegenheid elkaar in een rustiger omgeving te spreken. Er wordt voor pendelbussen gezorgd van het MECC Maastricht en de verschillende hotels naar de feestlocatie. Ook voor het vervoer terug naar de diverse hotels wordt gezorgd. Tijden van vertrek staan vermeld in de huishoudelijke mededelingen die een week voorafgaande aan het congres worden verstuurd. Het Organiserend Comité nodigt u uit voor een fileborrel als informele afsluiting op vrijdagmiddag. De fileborrel vindt plaats in het MECC café. OVERNACHTINGEN Overnachtingen kunt u reserveren via het openbare gedeelte van de website www.anesthesiologie.nl, klik op de regel hotelreserveringen online. Bij uw inschrijving kunt u uw wensen kenbaar maken. Tijdig reserveren is gewenst. Aanmeldingen worden in volgorde van binnenkomst behandeld. Indien u, eventueel met partner, na afloop van de Anesthesiologendagen nog een nacht in Maastricht wilt blijven kunt u tegen een gereduceerd tarief een extra hotelovernachting boeken. Voor deze extra overnachting dient u dan per e-mail contact op te nemen Maastricht Booking Services, e-mail: [email protected]. Assistentenborrel Inmiddels een goede gewoonte: praat en drink bij met je collega-aios uit het land op de avond voorafgaand aan de Anesthesiologendagen. Hapjes en drankjes als vanzelfsprekend verzorgd. Komt allen, dan ben je weer helemaal op de hoogte! CASA Borrel 2011, woensdag 18 mei 2011 vanaf 21.00 uur in Brasserie Bonhomme. BETALING Incasso vindt plaats d.m.v. het afgeven van een éénmalige machtiging. De betaling wordt geboekt op bankrekening 19.82.43.154 CMSH inzake Anesthesiologendagen onder vermelding van uw registratienummer.

4

ANNULERING Annuleren kan uitsluitend schriftelijk. Bij annulering na 15 april 2011 zijn de kosten van de aangegeven opties volledig verschuldigd. Wel kan eventueel een vervanger worden aangemeld. PARKEREN MECC Maastricht beschikt over een parkeergarage (P5) met een capaciteit voor 915 auto’s. Tevens zijn er 7 parkeerterreinen met een capaciteit van 1300 parkeerplaatsen. OPENBAAR VERVOER NS Station Maastricht-Randwijck ligt op 4 minuten lopen van MECC Maastricht. Op vertoon van uw badge van de Anesthesiologendagen kunt u op donderdag 19 en vrijdag 20 mei gratis gebruik maken van de stadsbussen in Maastricht. BAGAGE U kunt uw bagage afgeven bij de bewaakte garderobe van MECC Maastricht. NAAMBADGE U wordt verzocht gedurende het hele congres uw naambadge te dragen aangezien dit uw toegangsbewijs is tot de sessies en de Expofoyer. Een week tevoren wordt de badge u toegezonden, mits u het registratiegeld heeft betaald. Bij binnenkomst in MECC Maastricht ontvangt u het badgekoord en hoeft u zich niet meer te melden bij de registratiebalie. PRESENTATIES Sprekers worden verzocht hun presentatie uiterlijk 13 mei 2011 te mailen naar [email protected], zodat alles van tevoren in de juiste volgorde kan worden gezet. Tijdens het congres is een previewkamer tot uw beschikking. ZALEN Plenaire sessies Parallelsessies Problem based learning discussion sessies Previewruimte Congressecretariaatskamer

Auditorium 1 (ingang op level 1 en level 2) Auditorium 2, 0.4, 0.5 (level 0), 2.1 (level 2) 0.8, 0.9 (level 0) 1.3 (level 1) 1.2 (level 1)

INTERNET Er zijn computers met internetverbinding beschikbaar in MECC Maastricht. U kunt de computers vinden op het Trajectum. MEDEDELINGEN Bij de congresbalie en bij de ingang van de Expofoyer staan eventuele berichten voor deelnemers vermeld op een flip-over.

5

EXPOSITIE De expositie vindt plaats in de Expofoyer en op het Trajectum. In deze foyer bevinden zich vier terrassen met cateringpunten. Uw bezoek aan de stands wordt zeer op prijs gesteld. De openingstijden zijn: donderdag 19 mei: 09.00 - 19.00 uur vrijdag 20 mei: 08.30 - 17.00 uur Naast de expositieruimte vindt u de informatiestand van het bureau van de NVA. KOFFIE/THEE/FRISDRANKEN/LUNCHES Op beide dagen staan verschillende koffie/theebuffetten opgesteld in de Expofoyer en op het Trajectum. ROOKBELEID Zoals gebruikelijk zijn de Anesthesiologendagen rookvrij. Wij verzoeken u hier rekening mee te houden. De ruimte van MECC Maastricht waar wel kan worden gerookt, is buiten naast Auditorium 2. EVALUATIEFORMULIER Bij de organisatie van de Anesthesiologendagen 2011 is dankbaar gebruik gemaakt van de suggesties uit de evaluatieformulieren 2010. Uw medewerking aan het invullen van deze formulieren wordt wederom zeer op prijs gesteld. Tegen inlevering van uw evaluatieformulier ontvangt u een lot. Uit alle loten die zijn uitgegeven worden dit jaar twee iPads verloot. PRIJSUITREIKINGEN Voorafgaand aan de ledenbijeenkomst op donderdag 19 mei worden diverse prijzen uitgereikt: - Uitreiking prijs beste voordacht aios in 2011 - Toekenning Young Investigator Grant 2011 - Uitreiking prijs beste artikel in Nederlands Tijdschrift voor Anesthesiologie in 2010 - NVA – Abbott Proefschrift Award 2011 ACCREDITATIE De Anesthesiologendagen zijn geaccrediteerd voor 5 uur per dag. Een bewijs van deelname wordt alleen voor aios op voorhand afgedrukt. Voor leden worden de punten verwerkt via GAIA. Op verzoek kunnen leden ook een formulier ontvangen. VOLGENDE ANESTHESIOLOGENDAGEN Donderdag 10 en vrijdag 11 mei 2012 Donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2013 Donderdag 22 en vrijdag 23 mei 2014 Donderdag 28 en vrijdag 29 mei 2015

6

Plattegrond MECC

7

Overzicht programma - donderdag 19 mei 2011 09.00 - 10.00

Inschrijving en koffie

Trajectum / Expofoyer

10.00 - 10.05

Opening

Auditorium 1

10.05 - 10.35

Plenaire sessie: Professor Vermeulen-Cranch Lezing

Auditorium 1

10.45 - 11.35

Parallelsessies: Invited speaker lecture Sectie Kinderanesthesiologie Concilium Anaesthesiologicum Vrije voordrachten ‘pijn’ Problem based learning discussion sessies

Auditorium 1 Auditorium 2 zaal 2.1 zaal 0.4 zalen 0.8 en 0.9

11.35 - 11.55

Koffiepauze

Expofoyer

11.55 - 12.45

Parallelsessies: Refresher course lecture Sectie Pijngeneeskunde BBC Actualiteit Vraag en aanbod: vacaturebank

Auditorium 2 zaal 2.1 zaal 0.5 Auditorium 1 zaal 0.8

12.45 - 13.45

Lunch

Expofoyer

12.45 - 13.45

Lunchseminar Abbott

zaal 0.4

13.45 - 14.35

Parallelsessies: Refresher course lecture Ned. Gezelschap voor Neuroanesthesiologie Sectie Intensive Care Vrije voordrachten ‘de beste 4’ Problem based learning discussion sessies

Auditorium 1 Auditorium 2 zaal 2.1 zaal. 0.5 zalen 0.8 en 0.9

14.35 - 14.55

Theepauze

Expofoyer

8

Overzicht programma - donderdag 19 mei 2011 14.55 - 15.45

Parallelsessies: Invited speaker lecture Refresher course lecture Commissie Richtlijnen & Indicatoren Vrije voordrachten ‘kwaliteit’ PRO-CON sessie

Auditorium 2 zaal 2.1 zaal 0.5 zaal 0.4 Auditorium 1

15.45 - 16.30

Prijsuitreikingen en ledenbijeenkomst

Auditorium 1

16.30 - 17.00

Parallelsessies: Kieskring ‘vrij gevestigd’ Kieskring ‘academisch’ Kieskring ‘dienstverband’ Kieskring ‘assistenten’

Auditorium 2 zaal 2.1 zaal 0.4 zaal 0.5

19.00 Vertrek bussen vanaf het MECC en de diverse hotels naar Château Neercanne 19.30

Diner en feest in Château Neercanne

9

Overzicht programma - vrijdag 20 mei 2011 08.30 - 09.30

Inschrijving en koffie

Trajectum / Expofoyer

09.30 - 10.15

Plenaire sessie: State of the Art Lecture

Auditorium 1

10.15 - 10.35

Koffiepauze

Expofoyer

10.35 - 11.25

Parallelsessies: Invited speaker lecture Sectie Urgentiegeneeskunde Commissie Geschiedenis van de Anesthesiologie Problem based learning discussion sessies

Auditorium 1 Auditorium 2 zaal 2.1 zalen 0.8 en 0.9

11.25 - 11.45

Koffiepauze

Expofoyer

11.45 - 12.35

Parallelsessies: Sectie Obstetrische Anesthesie Actualiteit CASA Vrije voordrachten ‘algemeen’ Commissie Wetenschap

Auditorium 2 Auditorium 1 zaal 0.4 zaal 0.5 zaal 2.1

12.35 - 13.35

Lunch

Expofoyer

13.35 - 14.25

Parallelsessies: Actualiteit Vrije voordrachten ‘IC/circulatie’ Problem based learning discussion sessies

Auditorium 1 zaal 0.4 zalen 0.8 en 0.9

14.25 - 14.55

Theepauze

Expofoyer

14.55 - 15.45

Parallelsessies: Refresher course lecture Sectie Cardio-Anesthesiologie Vrije voordrachten ‘dagbehandeling’ Actualiteit

Auditorium 1 zaal 2.1 zaal 0.4 Auditorium 2

15.45

Naborrelen

MECC Café

10

Programma donderdag 19 mei 2011 09.00 - 10.00 Inschrijving en koffie Trajectum / Expofoyer 10.00 - 10.05 Opening: Auditorium 1 M.A.E. Marcus, voorzitter Concilium Anaesthesiologicum 10.05 - 10.35 Auditorium 1

Plenaire sessie I: Professor Vermeulen-Cranch Lezing voorzitter: M.A.E. Marcus



Imaging in Anaesthesia A.A.J. van Zundert

10.45 - 11.35 Auditorium 1

Parallelsessie 1: invited speaker lecture voorzitter: A. Dahan



Image and Anesthesia Prof.dr. S.G.E. Lindahl, Karolinska Institute Nobel Assembly, Zweden

10.45 - 11.35 Auditorium 2

Parallelsessie 2: sectie Kinderanesthesiologie voorzitter: B. Molenbuur



Imago van anesthesie aan kinderen - “de poppendokter?” B.M. Gerritse



Image - beeldvorming van de kinderluchtweg Dr. S. Robben, Kinderradioloog, MUMC+, Maastricht

10.45 - 11.35 zaal 2.1

Parallelsessie 3: Concilium Anaesthesiologicum voorzitter: M.A.E. Marcus

Relativiteit van kwaliteitsindicatoren voor de weging van de opleidingen: hoe wordt je het beste kindje van de klas? Prof.dr. A.J.J.A. Scherpbier, wetenschappelijk directeur onderwijsinstituut, Onderwijsinstituut FHML, Maastricht

11

Programma donderdag 19 mei 2011 10.45 - 11.35 zaal 0.4

Parallelsessie 4: vrije voordrachten ‘pijn’ voorzitters: N.T. Dasselaar en M.J. Sigtermans



Effect of immunomodulating medication in CRPS: A Systematic Review P.B.P. Baldussu, M. Dirckx, D.L. Stronks, J.G. Groeneweg, F.J.P.M. Huygen Erasmus MC, Rotterdam

Long term follow up (LTFU) of continuous intrathecal morphine administration(cima) to treat chronic non-malignant pain (CNMP) A.C.M. Vervest, R. Posthuma, R. Hofland, H. Blom St Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein

O1

O2

Impact of complex regional pain syndrome on professional functioning O3 and daily activities during the first year of treatment R.S.G.M. Perez, E.S. van der Heiden, S.A. Loer, W.W.A. Zuurmond, R.D.H. de Boer VU Medisch Centrum, Amsterdam

Spinal Cord stimulation for FBSS with significant low back pain component J.V. Dikkeboer, J. Breel, J. Leroux, F. Wille

10.45 - 11.35 zaal 0.8

Parallelsessie 5: problem based learning discussion sessie moderatoren: N.M. Turner en mw. P.M. Vermeulen

(voorinschrijving) Bol hart en bolle buik bij een kind: hoe pakt u dit aan? 10.45 - 11.35 zaal 0.9

Parallelsessie 6: problem based learning discussion sessie moderatoren: M.D. Lancé en J. Jansen

(voorinschrijving) Een simpele standaard procedure of hoe men zich vergist... 11.35 - 11.55 Expofoyer

Koffiepauze

11.55 - 12.45 Auditorium 2

Parallelsessie 7: refresher course lecture voorzitter: mw. E.Y. Sarton



Pheochromocytoom J.K.G. Wietasch

12

O4

Programma donderdag 19 mei 2011 11.55 - 12.45 zaal 2.1

Parallelsessie 8: sectie Pijngeneeskunde voorzitters: F.J.P.M. Huygen en mw. G.P. Filippini-de Moor



Opioids in the 21st century: the two sides of the story Prof. E. Eisenberg, Israël

11.55 - 12.45 zaal 0.5

Parallelsessie 9: BBC voorzitter: J.W. Kallewaard



Van DBC naar DOT; waardering voor anesthesiologische zorg R.B. Sie

11.55 - 12.45 Auditorium 1

Parallelsessie 10: Actualiteit voorzitter: J. Klein



Perioperatieve veiligheid, richtlijnen en SURPASS



SURPASS W.S. Schlack



Ontwikkelen, doen, meten, weten A.P. Wolff

11.55 - 12.45 zaal 0.8

Parallelsessie 11: vraag en aanbod: vacaturebank moderator: J.E.G.C. van Haandel

12.45 - 13.45 Expofoyer/ Trajectum

Lunch

12.45 - 13.45 Lunchsymposium Abbott; Intra operatieve awareness Zaal 0.4 voorzitter: G.J. Scheffer

Aware of the Concept of Anaesthesia J.M.J. Mourisse



Awareness en anesthesie M.M.R.F. Struys



Aansprakelijkheid voor awareness J. Beer

13

Programma donderdag 19 mei 2011 13.45 - 14.35 Auditorium 1

Parallelsessie 12: refresher course lecture voorzitter: M.A.E. Marcus



Highlights literatuur 2010 A. Dahan

13.45 - 14.35 Auditorium 2

Parallelsessie 13: Ned. Gezelschap voor Neuroanesthesiologie voorzitter: M. Klimek



Application of functional imaging technology to the study of mechanisms of anesthesia, sedation and consciousness A.R. Absalom

13.45 - 14.35 zaal 2.1

Parallelsessie 14: sectie Intensive Care voorzitter: mw. B.D. Westerhof



‘Ethische dilemma’s op de intensive care’



Staken van behandeling, wie, wat, wanneer, waarom Drs. J.L. Epker, internist-intensivist, Erasmus MC, Rotterdam



Ethische casuïstiek van de anesthesioloog-intensivist B.W. Mooi



De NVIC-richtlijn afzien en staken van behandeling: ontstaan en inhoud Dr. E.J.O. Kompanje, Ethicus, Erasmus MC, Rotterdam

13.45 - 14.35 zaal 0.5

Parallelsessie 15: vrije voordrachten ‘de beste 4’ voorzitters: S.A. Loer en mw. F.B. van Dehn

Aortic valve sclerosis and stenosis in vascular surgery patients: O5 influence on cardiac outcome E.J. Bakker, T.M. Valentijn, S.E. Hoeks, M.T. Voute, H.J.M. Verhagen, M. Klimek, D. Poldermans Erasmus MC, Rotterdam Effects of r-BNP (recombinant brain natriuretic peptide), nitroglycerine and di-hydralazine on gastric mucosal microvascular oxygenation* S.M. Dettwiler, P. Schober, I. Schwartges, T.W.L. Scheeren, O. Picker, L.A. Schwarte VU Medisch Centrum, Amsterdam

14

O6

Programma donderdag 19 mei 2011 Response-surface modeling van de farmacodynamische interactie O7 tussen propofol en midazolam voor sedatie en hemodynamiek* E.G. Kaasschieter, E. Olofson, B.J. Lichtenbelt, F.H.M. Engbers, M.M.R.F. Struys, A. Dahan, J. Vuyk LUMC, Leiden Changes in Red Blood Cell Rheology after Cardiopulmonary O8 Bypass in Rats A.H. Epema, H.E. Mungroop, I.V. Samarska, H. Buikema, R.H. Henning UMC Groningen, Groningen 13.45 - 14.35 zaal 0.8

Parallelsessie 16: problem based learning discussion sessie moderator: mw. D.H. Thöne-Passchier

(voorinschrijving) Brand op de operatiekamer: het kan u ook gebeuren 13.45 - 14.35 zaal 0.9

Parallelsessie 17: problem based learning discussion sessie moderatoren: G.J. Scheffer en J.M.J. Mourisse

(voorinschrijving) Pleura-empyeem, een wolf in schaapskleren 14.35 - 14.55 Expofoyer

Theepauze

14.55 - 15.45 Auditorium 2

Parallelsessie 18: Invited speaker lecture voorzitters: R.T.M. van Dongen en mw. G.P. Filippini-de Moor



The brain and mind in pain - current concepts and clinical implications Dr. L. Moseley, Neuro Sciene Research, Australië

14.55 - 15.45 zaal 2.1

Parallelsessie 19: refresher course lecture voorzitter: P.L. Houweling



The less then optimal epidural M.W. Hollmann

14.55 - 15.45 zaal 0.5

Parallelsessie 20: commissie Richtlijnen & Indicatoren moderator: mw. A. Schuurhuis



De Inspectie als partner bij richtlijnimplementatie

15

Programma donderdag 19 mei 2011 14.55 - 15.45 zaal 0.4

Parallelsessie 21: vrije voordrachten ‘kwaliteit’ voorzitters: D.G. Snijdelaar en mw. A.M. Sauer



Development of a paediatric difficult airway algorithm D.N. van Vliet, B. Molenbuur, J.K.G. Wietasch, A.R. Absalom UMC Groningen, Groningen

O9

Communication of individual time-out results leads to better O10 procedural adherence T. Klok, M. van Vliet, J. Kal OLVG, Amsterdam

Postoperatieve pijn in dagbehandeling E.H. Gensen-Alblas, A. Ballast, J.K.G. Wietasch UMC Groningen, Groningen

O11



A national survey of the preoperative screening unit in the Netherlands D. Boer, P.B. Sindhunata Nij Smellinghe, Drachten

O12

Does implementing a rapid response system decrease the O13 number of in-hospital cardiac arrests? K.L. So, J. de Fretes, P. Barendrecht, E. Oskam Albert Schweitzer Ziekenhuis, Dordrecht 14.55 - 15.45 Auditorium 1

Parallelsessie 22: PRO-CON sessie voorzitter: J.T.A. Knape



De opleiding; Het etalageproject Pro: Prof.dr. F. Scheele, gynaecoloog, St Lucas Andreas Ziekenhuis, Amsterdam Con: G.J. Scheffer

15.45 - 16.30 Uitreiking prijs beste voordacht aios 2011 Auditorium 1 Toekenning Young Investigator Grant 2011 Uitreiking prijs beste artikel in Nederlands Tijdschrift voor Anesthesiologie in 2010 NVA - Abbott Proefschrift Award 2011

16

Ledenbijeenkomst

Programma donderdag 19 mei 2011 16.30 - 17.00 Auditorium 2

Parallelsessie 23: Kieskring ‘vrij gevestigd’

16.30 - 17.00 zaal 2.1

Parallelsessie 24: Kieskring ‘academisch’

16.30 - 17.00 zaal 0.4

Parallelsessie 25: Kieskring ‘dienstverband’

16.30 - 17.00 zaal 0.5

Parallelsessie 26: Kieskring ‘assistenten’

17.00 - 18.00

Afsluitende borrel

19.00 Vertrek bussen voor deelnemers diner naar Château Neercanne en de diverse hotels 19.30

Diner in Château Neercanne

17

Programma vrijdag 20 mei 2011 08.30 - 09.30 Trajectum / Expofoyer

Inschrijving en koffie

09.30 - 10.15 Auditorium 1

Plenaire sessie II: State of the Art Lecture voorzitter M.A.E. Marcus



The Art of Titration M.M.R.F. Struys

10.15 - 10.35 Expofoyer

Koffiepauze

10.35 - 11.25 Auditorium 1

Parallelsessie 27: invited speaker lecture voorzitter: L.P.H.J. Aarts



Imaging the airway Prof. R.M. Cooper, Toronto General Hospital, Canada

10.35 - 11.25 Auditorium 2

Parallelsessie 28: sectie Urgentiegeneeskunde voorzitter: M.G.M. Scot



Multidisciplinair Traumateam, traumatoloog en anesthesioloog samen 1 S.S.R. Kanhai

Imago verschil anesthesioloog, vergelijking op 3 continenten, USA, Duitsland en Zuid-Afrika H.M. Baumann, anesthesioloog, AMC, Amsterdam

Halskraag, zinvol of zinloos M.G.M. Scot

10.35 - 11.25 zaal 2.1

Parallelsessie 29: commissie Geschiedenis van de Anesthesiologie voorzitter: M. van Wijhe



Het ziekenhuis van Roermond in de frontlinie P.C. de Jong



Spinaal anesthesie geschiedenis G.M. Woerlee

18

Programma vrijdag 20 mei 2011 10.35 - 11.25 zaal 0.8

Parallelsessie 30: problem based learning discussion sessie moderator: mw. D.H. Thöne-Passchier

(voorinschrijving) Brand op de operatiekamer: het kan u ook gebeuren 10.35 - 11.25 zaal 0.9

Parallelsessie 31: problem based learning discussion sessie moderatoren: M.D. Lancé en J. Jansen

(voorinschrijving) Een simpele standaard procedure of hoe men zich vergist... 11.25 - 11.45 Expofoyer

Koffiepauze

11.45 - 12.35 Auditorium 2

Parallelsessie 32: sectie Obstetrische Anesthesie voorzitters: mw. N.M.A.A. Engel en mw. A.M.J.V. Schyns-van den Berg

Which Local Anaesthetic? Dr. G. Lyons, The Obstetric Anaesthetist’ Association, St James University Hospital, Leeds, UK 11.45 - 12.35 Auditorium 1

Parallelsessie 33: actualiteit voorzitter: J. Damen



Richtlijn, hoofdpijn en andere ongemakken C.J. van Oort

11.45 - 12.35 zaal 0.4

Parallelsessie 34: CASA voorzitter: mw. E.M.E. Craenen

Een koffie-drinkende getrainde aap. Hoe denken de collega specialisten over de anesthesioloog (een ongecensureerd onderzoek) Mw. E.M.E Craenen en H. Guitjens, creative director, MSL cummunications consultans, Amsterdam

19

Programma vrijdag 20 mei 2011 11.45 - 12.35 zaal 0.5

Parallelsessie 35: vrije voordrachten ‘algemeen’ voorzitters: M.M.J. Snoeck en mw. C.M. Hofhuizen

Continuous non-invasive measurement of total hemoglobin concentration during major liver resection by pulse co-oximetry J.J. Vos, T.W.L. Scheeren, M.M.R.F. Struys, H.G.D. Hendriks UMC Groningen, Groningen

O14

A randomized study comparing three bronchial blockers, Arndt, O15 Coopdech and EZ-Blocker and a double-lumen tube for lung isolation: a manikin study H.E. Mungroop, L. van Gennip, N. Morei, T. Scheren, A.H. Epema UMC Groningen, Groningen Isoflurane sensitivity in complex I deficient mice S. Roelofs, G.R. Manjeri, F.M. van de Pol, W.A. van den Brink, G.J. Scheffer, J.A.M. Smeitink, J.J. Driessen UMC St. Radboud, Nijmegen

O16



O17

Adenosine, zo gek nog niet A.W. Benschop, M.A.E. Marcus, M. Bussink MUMC+, Maastricht

Arterial pressure waveform derived cardiac output in patients suffering O18 from septic shock and multiorgan failure. Third generation FloTrac software versus intermitted bolus thermodilution cardiac output C. Slagt, S. Platvoet-Sijtsma, J. Beute, M. Hoeksema, I. Malagon Zaans Medisch Centrum, Zaandam 11.45 - 12.35 zaal 2.1

Parallelsessie 36: commissie Wetenschap voorzitter: R.A. Bouwman

De organisatie van multicenter onderzoek binnen de anesthesiologie: de DECS trial als praktijkvoorbeeld J.M. Dieleman 12.35 - 13.35 Expofoyer/ Trajectum

20

Lunch

Programma vrijdag 20 mei 2011 13.35 - 14.25 Auditorium 1

Parallelsessie 37: Actualiteit voorzitter: J.W. Kallewaard



Strategische communicatie Mw. Prof. N. Aarts, Universiteit van Amsterdam

13.35 - 14.25 zaal 0.4

Parallelsessie 38: vrije voordrachten ‘IC/circulatie’ voorzitters: D.J.F. Nieuwenhuijs en mw. N.M. Tolenaar

Femoral Venous Oxygen Saturation no Surrogate for O19 Central Venous Oxygen Saturation A. van der Schors, P.A. van Beest, L.G.J. Coenen, R.L. Braam, P.E. Spronk UMC Utrecht, Utrecht Epidural anesthesia is associated with a reduced incidence of cardiac complications after vascular surger E.J. Bakker, F. van Lier, S.E. Hoeks, M. Klimek, D. Poldermans Erasmus MC, Rotterdam

O20

Het Effect van Fenylefrine op de Cerebrale Oxygenatie N.H. Sperna Weiland, D. Brevoord, D.A. Jöbsis, V.M. Evers, S.G. de Hert, B. Preckel, R.V. Immink

O21

Association between intraoperative tissue oxygenation, arterial O22 blood pressure and noradrenalin use in urological patients R.J. Spruit, T.W.L. Scheeren, L.A. Schwarte, O.W. Hakenberg UMC Groningen, Groningen Lung management during cardiopulmonary bypass: O23 a systematic review of randomized trials P.J.M. de Korte, M.D. Lance, P. Kranke, J.U. Schreiber MUMC+, Maastricht 13.35 - 14.25 zaal 0.8

Parallelsessie 39: problem based learning discussion sessie moderatoren: N.M. Turner en mw. P.M. Vermeulen

(voorinschrijving) Bol hart en bolle buik bij een kind: hoe pakt u dit aan?

21

Programma vrijdag 20 mei 2011 13.35 - 14.25 zaal 0.9

Parallelsessie 40: problem based learning discussion sessie moderatoren: G.J. Scheffer en J.M.J. Mourisse

(voorinschrijving) Pleura-empyeem, een wolf in schaapskleren 14.25 - 14.55 Expofoyer

Theepauze

14.55 - 15.45 Auditorium 1

Parallelsessie 41: refresher course lecture voorzitter: O.L. Cremer



Anesthesie bij wakkere craniotomie M. Klimek

14.55 - 15.45 zaal 2.1

Parallelsessie 42: sectie Cardio-Anesthesiologie voorzitter: J. van Klarenbosch



Stollingsmonitoring, wat heb je er aan? R.C.G. Huet



Bridging van antistolling bij cardiologische patiënten voor operatie Nader te bepalen

14.55 - 15.45 zaal 0.4

Parallelsessie 43: vrije voordrachten ‘Dagbehandeling’ voorzitters: mw. A.W.M.M. Koopman-van Gemert en R.S. van der Crabben



Remifentanil patient-controlled analgesia in labour: a safe alternative? O24 L.E. Dusseljee-Ypma, T. van der Zwan, J.A.M. de Haas, H.P. Ottervanger LUMC, Leiden

Sugammadex compared to neostigmine does not decrease postoperative complications  J.E. Moes-ten Hove, H.C. Schippers, E.J. de Vreeze-Wesselink, F.J. van der Sluis, J.G. Hugtenburg, A.F. Engel Zaans Medisch Centrum, Zaandam

O25

Patient-controlled remifentanil versus pethidine analgesia during oocyte retrieval for IVF/ICSI procedures Y.M. Lai, M. Lier, R.D.H. de Boer, V. Mijatovich, R. Schats, R.S.G.M. Perez, P.G.A. Hompes, C. Boer VU Medisch Centrum, Amsterdam

O26

22

Programma vrijdag 20 mei 2011

Does preoperative analgesic use and quality of life predict O27 postoperative pain after outpatient surgery? D.M.N. Hoofwijk, J. Klein Ovink, A.A.A. Fiddelers, H.F. Gramke, M.A.E. Marcus MUMC+, Maastricht 14.55 - 15.45 Auditorium 2

Parallelsessie 44: Actualiteit voorzitter: E.J. Pasman



MMT bij kinderen B.M. Gerritse

15.45 MECC Café

Fileborrel

* deze vrije voordrachten dingen mee naar de jaarlijkse prijs voor de beste wetenschappelijke voordracht, gehouden door een aios

23

Uitgenodigde sprekers, niet-anesthesiologen / niet-leden NVA Mw. prof. N. Aarts WUR Building no. 201, ‘Leeuwenborch’ 4th floor Room 4057 Hollandseweg 1 6706 KN Wageningen H.M. Boumann AMC Afdeling anesthesiologie Postbus 22660 1100 DD Amsterdam Prof. R.M. Cooper, B.Sc. M.Sc. MD FRCPC Director Anesthesia Airway Fellowship Program University of Toronto/ Toronto General Hospital 200 Elizabeth St. EN 3-421 Toronto, ON M5G 2C4 Canada Drs. J.L. Epker Internist-intensivist Erasmus MC Dr. Molewaterplein 40 3015 GD Rotterdam H. Guitjens MSL communications consultans Jan van Goyenkade 10 1075 HP Amsterdam Dr. E.J.O. Kompanje Ethicus Erasmus MC Dr. Molewaterplein 40 3015 GD Rotterdam

24

Prof. dr. S.G.E. Lindahl, MD, PhD, FRCA Chief of Research and Education Karolinska University Hospital T4;01 SE-171 76 Stockholm, Sweden Dr. G. Lyons The Obstetric Anaesthetist’ Association St James University Hospital Leeds, UK Dr. L. Moseley NeuroScience Research Australia P.O. Box 1165 Randwick Sydney NSW 2023 Australië Dr. S. Robben Kinderradioloog MUMC+ Postbus 5800 6202 AZ Maastricht Prof.dr. F. Scheele Gynaecoloog St Lucas Andreas Ziekenhuis Jan Tooropstraat 164 1061 AE Amsterdam Prof.dr. A.J.J.A. Scherpbier Wetenschappelijk directeur onderwijsinstituut Onderwijsinstituut FHML Postbus 616 6200 MD Maastricht

Presentatie van van actuele actuele klinische klinische en en fundamentele fundamentele wetenschap wetenschap binnen binnen Nederlandse Nederlandse ziekenhuizen ziekenhuizen Presentatie

A N E S T H E S I O L O G I E

30 september 2011, De Reehorst Ede Gastsprekers: Gastsprekers:

Adrian Gelb & Walter Walter Paulus Paulus

Deadline indienen abstracts: maandag 6 juni 2011 www.anesthesiologie.nl 030 – 28 23 270

Sponsoren en exposanten De Anesthesiologendagen 2011 worden mede mogelijk gemaakt door de ondersteuning van: FirmanaamStandnummer FirmanaamStandnummer 3W Informed Abbott BV Adquipment Medical BV Ambu Astellas Pharma Astra Tech Benelux B.V. B. Braun Medical BV Bayer Becton Dickinson Beldico B-K Medical Benelux Boehringer Ingelheim Boston Scientific Cephalon ChipSoft CoMedical B.V. Covidien Nederland CSLbehring Den Medical Dräger Medical Netherlands B.V. Edwards Lifesciences BV Eli Lily Emdamed BV Endomed Equip Medikey BV Eurocept Pharmaceuticals Flores financiele dienstverlening Fresenius Kabi Nederland B.V. GE Healthcare Genzyme Nederkand Grunenthal BV Heinen + Löwenstein HemoCue Diagnostics Hospira Benelux Hospitera Innomediq IPO Medical B.V. / Haemonetics B.V. Itemedical BV 26

21 42 15 51 57 22 54 55 7 77 74 4 73 9 44 53 60 63 28a 62 40 49 33 61 30 43 48 19 1 70 68 3 5 13 10 en 11 76 6 69

Janssen-Cilag B.V. Joymed Laerdal BV Maquet Netherlands Masimo Nederland MC Europe B.V. Medeco BV Medical Technology Transfer bv Medtronic Trading NL B.V. MedWeb MSD Mundipharma Pharmaceuticals BV Novo Nordisk B.V. Nycomed bv Opleidingsinstituut Spoedeisende Geneeskunde VvAA Pfizer Philips Healthcare Pie Medical Plastimed Benelux B.V. Prelum ProStrakan Pharma B.V. Pulsion Benelux NV/SA Sandoz Selexyz Scheltema Sermos Sonoview Nederland bv Sorin Group NV Stichting Medina Care St. Jude Medical Nederland B.V. Stöpler Instrumenten & Apparaten Teleflex Medical BV TEM International Terumo Europe The Surgical Company Therabel Pharma Nederland Toshiba Medical Systems Nederland Verathon Medical Vygon Nederland BV

67 71 26 37 75 17 66 29 18 45 35 34 16 2 58 27 56 36 31 14 32 50 23 72 59 41 46 38 20 65 52 64 12 24 8 47 28 39

Plattegrond expositie Anesthesiologendagen

B

21

B

N.U.

Terras + Buffet

7

28

B

N.U. N.U.

N.U.

B N.U.

NVA

Entree

73

72

74 76

27

Plattegrond level 0 (kelder)

0.11

0.13

loading space

0.12 0.14

to hotel 0.1

0.8

0.9

0.2

0.7 0.3 0.6

into expo foyer cloak room

0.5

28

0.4

to exhibition halls

Plattegrond level 1 (begane grond)

auditorium 2 1.2 1.3

expo foyer auditorium 1

to hotel

entrance

entrance conference center

restaurant 'Le Jardin'

to

i

ce en er r nf te co cen

passage

to exhibition halls

MAIN ENTRANCE

2.5 2.6 2.7

2.8

2.10

2.9

2.11

2.12 2.13

2.14

auditorium 1

2.4

2.3

2.1

auditorium 1

Plattegrond level 2 (eerste verdieping)

29

Routekaartje

30

www.grunenthal.nl • [email protected]

GRT-ADV-20110117-01

With passion against pain

VO O R VT E PRE VE NTIE NA HEUP - EN KNIEVE RVA N G E N D E OP E RAT I E S

PRADAXA: ZEER EFFECTIEVE VTE PREVENTIE THUIS EN IN HET ZIEKENHUIS

Veiligheid én effectiviteit die u verwacht1-3*

Eenvoudig Eenmaal daags oraal1

Kies voor Pradaxa, een nieuwe klasse antistolling!

Verkorte productinformatie: Samenstelling: 75 mg of 110 mg dabigatran etexilaat (als mesilaat) per capsule. Farmacotherapeutische categorie: directe trombineremmers. Farmaceutische vorm: harde capsules. Therapeutische indicaties: Primaire preventie van veneuze trombo-embolische (VTE) aandoeningen bij volwassen patiënten die electief een totale heupvervangende operatie (THO) of een totale knievervangende operatie (TKO) hebben ondergaan. Dosering en wijze van toediening: Preventie VTE na electieve TKO; éénmaal daags 220 mg, ingenomen als 2 capsules van 110 mg. De behandeling dient binnen 1-4 uur nadat de operatie heeft plaatsgevonden te worden gestart met 1 capsule, en dient daarna gedurende 10 dagen te worden voortgezet met 2 capsules éénmaal daags. Preventie VTE na electieve THO: éénmaal daags 220 mg, ingenomen als 2 capsules van 110 mg. De behandeling dient binnen 1-4 uur nadat de operatie heeft plaatsgevonden te worden gestart met 1 capsule, en dient daarna gedurende 28-35 dagen te worden voortgezet met 2 capsules éénmaal daags. Zolang geen hemostase is vastgesteld moet het begin van de behandeling bij TKO en THO worden uitgesteld. Begint de behandeling niet op de dag van de operatie, dan moet worden gestart met éénmaal daags 2 capsules. Capsules niet openen. Contra-indicaties: Overgevoeligheid voor het actieve bestanddeel of voor één van de hulpstoffen, ernstig verminderde nierfunctie (creatinineklaring < 30 ml/min), actieve, klinisch significante bloedingen, orgaanlaesies met het risico op bloedingen, spontane of farmacologisch verminderde hemostase, verminderde werking van de lever of leveraandoeningen die naar verwachting invloed hebben op de overleving, gelijktijdige behandeling met systemische ketoconazol. Bijzondere waarschu-

wingen en voorzorgen voor gebruik: Bij patiënten met een matig verminderde nierfunctie (creatinineklaring 30-50 ml/min) en ouderen (> 75 jaar) is de aanbevolen dosis 150 mg per dag, ingenomen als 2 capsules van 75 mg. ALT dient standaard bepaald te worden tijdens preoperatief onderzoek. Bij patiënten met verhoogde leverenzymen > 2 maal ULN, wordt dabigatran niet aanbevolen. Er is geen ervaring bij kinderen en adolescenten. Anesthesie via een postoperatieve inwendige epidurale katheter wordt niet aanbevolen. Na het verwijderen van de katheter moet ten minste twee uur gewacht worden met de eerste toediening van dabigatran. Interacties met andere geneesmiddelen: Dabigatran wordt niet gemetaboliseerd door het cytochroom-P450-systeem en hebben geen effect in vitro op menselijke cytochroom-P450-enzymen. Hieraan gerelateerde interacties tussen geneesmiddelen worden daarom niet verwacht bij dabigatran. De pro drug dabigatran etexilaat is een substraat van de effluxtransporter P-glycoproteïne. Bij patiënten die gelijktijdig dabigatran en amiodaron, kinidine of verapamil gebruiken dient de dosering verlaagd te worden tot 150 mg dabigatran per dag. Bij patiënten met matige nierinsufficientie die gelijktijdig dabigatran en verapamil gebruiken dient een dosis van 75 mg dabigatran overwogen te worden. Bij patiënten die gelijktijdig dabigatran en claritromycine gebruiken dient nauwgezet klinisch toezicht te worden gehouden, in het bijzonder wat betreft het optreden van bloedingen, speciaal bij patiënten met milde tot matige nierinsufficiëntie. Gelijktijdig gebruik van krachtige P-glycoproteïne-inductoren dient vermeden te worden. Het wordt aanbevolen om 24 uur na de laatste van dabigatran dosis over te stappen op parenterale anticoagulantia. Het wordt niet aangeraden met de toediening van dabigatran te

beginnen vóór het tijdstip van de volgende geplande dosis parenteraal anticoagulans. Combinaties van dabigatran met ongefractioneerde heparines en heparinederivaten, heparines met laag moleculair gewicht, fondaparinux, desuridine, trombolytische middelen, GPIIb/IIIa receptor antagonisten, clopidogrel, ticlopidine, dextran, sulfinpyrazon en vitamine K antagonisten worden niet aanbevolen. Bijwerkingen: De meest gemelde bijwerkingen zijn bloedingen. Deze kwamen in totaal bij ongeveer 14% van de patiënten voor; ernstige bloedingen (inclusief wondbloedingen) werden zelden gerapporteerd in het klinisch onderzoek (minder dan 2%). Ernstige bloedingen kunnen, ongeacht waar ze in het lichaam optreden, leiden tot invaliditeit, levensbedreigend zijn of zelfs een dodelijke afloop tot gevolg hebben. Indien ernstige bloedingen optreden moet de behandeling worden gestopt en de bron van de bloeding worden onderzocht. Er is geen antidotum voor dabigatran. Andere vaak voorkomende klachten zijn buikpijn, diarree, dyspepsie, misselijkheid (minder dan 10%). Verpakking: Pradaxa 75 mg en 110 mg worden geleverd in aluminium blisterverpakkingen van 30 stuks. Afleverstatus: U.R. Registratie: EU/1/08/442/002, EU/1/08/442/006. Registratiedatum 18 maart 2008. Vergoeding en prijzen: Pradaxa wordt volledig vergoed binnen het GVS. Voor Prijzen, zie KNMP taxe. Voor volledige productinformatie is de 1B tekst op aanvraag beschikbaar. Boehringer Ingelheim bv., Comeniusstraat 6, 1817 MS Alkmaar. Tel. 0800-2255889. Datum herziening van de tekst: 21 januari 2011. Referenties: [1] Pradaxa® IB-tekst, 2011 [2] Eriksson BI et al., Lancet 2007; 370:949-956 [3] Eriksson BI et al., J Thromb Haemost 2007; 5:2178-2185

PRA-10-095

* Pradaxa is vergeleken met LMWH enoxaparine

Wij zijn bereid 2200 km te reizen en extreme temperaturen van -22oC te trotseren om de juiste anesthesioloog te vinden.

Kevin Sandemanʼs CV als anesthesioloog was buitengewoon en een achtergrond check (van Zweden tot de Verenigde Arabische Emiraten) leverde perfecte resultaten. En tóch... moesten wij checken of het allemaal klopte. Wij zijn naar Karelia, Finland, gereisd om Kevin in zijn werkomgeving te evalueren: kennis en techniek, communicatie skills, leiderschap, vooruitzien...

Kevin was de soort professional die wij bij Medina Care graag zien. Wij nemen geen genoegen met middelmaat. Omdat wij maar in één standaard geloven: de hoogste.

One Standard: The Highest. www.medina.net