Prometheus stole fire, the symbol of knowledge, from Mount Olympus and gave it to mankind
Meerlaagse Veiligheid Inleiding (B. Jonkman, TU Delft) Preventie (W. Kanning, TU Delft) Governance en RO (G.J. Ellen, Deltares) Rampenbeheersing (K. van Dongen TNO) MLV tool en afweging (B. Kolen, HKV) Internationaal perspectief (B. van der Pas, Deltares) Externe veiligheid (P. Uijt de Haag, RIVM) Casus Dordrecht (E. Kelder, Dordrecht)
Meerlaagsveiligheid
Kennisconferentie deltaprogramma 2012
Dr. ir. Bas Jonkman
Achtergrond Doel van deze sessie: • Beeld geven van kennis en onderzoek op het gebied van MLV • In beeld brengen opgaven en kennisvragen Context: • Nationaal Waterplan • Recent advies van de ACW (=> lagen separaat benaderen)
Agenda – flitspresentaties 15.30 – 16.30 • • • • • • • •
Inleiding (B. Jonkman) Preventie (W. Kanning) Governance en RO (G.J. Ellen) Rampenbeheersing (K. van Dongen) MLV tool en afweging (B. Kolen) Internationaal perspectief (B. van der Pas) Externe veiligheid (P. Uijt de Haag) Casus Dordrecht (E. Kelder)
Agenda 16.30 – 16.45 16.45 – 17.00
Werksessie op de kaart Discussie (evt. stellingen)
Meerlaagsveiligheidsconcept New Orleans Multiple lines of defence (Lopez et al.)
Ruimtelijke ingrepen • Californie, Bethel Island • Gevolgbeperkende maatregelen?
Thailand (2011)
Preventie in meerlaagse veiligheid Wim Kanning, TU Delft, sectie Waterbouwkunde Kennisconferentie Deltaprogramma – 3 april 2012
Delft University of Technology
Challenge the future
Optimale veiligheid • Deltacommissie na 1953: kostenoptimalisatie faalkans optimale dijkhoogte (voldoende veilig ontworpen) • Huidige benadering nog steeds voornamelijk op hoogte en dijkvak gebaseerd • Dijksterkte blijkt steeds vaker maatgevend
Preventie in MLV
3 april 2012
2
Dijksterkte verdient meer aandacht Toetsing:
• VNK bevestigd grote faalkansen door sterkte • Risicobenadering rationeel en transparant kader voor investeringsbeslissingen Preventie in MLV
3 april 2012
3
Uitkomsten VNK Faalkans 1/500 Norm frequentie 1/1250
Dijkring 48
1/640
1/180.000
1/8.100
1/1.700
• Piping een onderschat mechanisme • ENW: orde 1,5 miljard euro opgave Preventie in MLV
3 april 2012
4
Piping een onderschat faalmechanisme
• Grote onzekerheden • Lengte-effecten Preventie in MLV
3 april 2012
5
Piping komt voor in werkelijkheid
• Niet alleen in Nederland • Ook in New Orleans, Californië, Duitsland etc • Onverwacht • Heel snel => Zeer risicovol en slecht te managen
Preventie in MLV
3 april 2012
6
Afsluiting • Dijksterkte onderschat en van groot belang voor de waterveiligheid • Overstromingskansbenadering nodig incorporatie dijksterkte
Stelling • Risico wordt zeer sterk bepaald door dijksterkte; preventie verdient veel (de meeste?) aandacht
Preventie in MLV
3 april 2012
7
Governance van Meerlaagsveiligheid (hoe) is meerlaagsveiligheid te realiseren? Gerald Jan Ellen (Deltares) Arwin van Buuren (Erasmus Universiteit Rotterdam)
24 april 2012
Beleidsdiscussie sinds 2012 Brief Deltacommissaris, d.d. 30-01-2012 “…het is de bedoeling om in de gebiedsgerichte deelprogramma’s de komende twee jaar in kaart te brengen welke slimme combinaties van deze drie lagen mogelijk zijn om de veiligheid in de toekomst te waarborgen en risico’s te minimaliseren”. Adviescommissie Water, advies d.d. 9 maart 2012 “De bescherming tegen overstroming is niet uitwisselbaar met maatregelen die pas werkzaam zijn als de overstroming een feit is’’ “De Commissie is van mening dat voor de inzet op preventie, voor ruimtelijke inrichting (laag 2) en voor rampenbeheersing (laag 3) afzonderlijke eisen moeten gelden, met een eigen toetsings- en handhavinginstrument”. Reactie Staatssecretaris Atsma d.d. 16 maart 2012 “ Uw advies om een aantal aspecten (zoals het stellen van eisen aan maatregelen in de laag 2 en laag 3) te betrekken bij de verdere uitwerking van meerlaagsveiligheid is van belang voor de implementatie van de risicobenadering. Ik zal dat meegeven voor de verdere aanpak in de gebiedsgerichte strategieën“.
Governance: MLV in context
•
•
Er is sprake van een aantal trends (van ‘Government’ naar ‘Governance’): > Democratisering & netwerkvorming (emancipatie burger en middenveld). > Decentralisatie & zelfregulering (terugtredende overheid, opkomst markt). > Versnippering en afname van hulpbronnen en geen vanzelfsprekendheid ten aanzien van legitimiteit van overheden. > Trend naar horizontale verantwoording, inspectie nieuwe stijl. Bovenstaande ontwikkelingen veronderstellen slimme combinaties van verschillende sturingsvormen / arrangementen
24 april 2012
Governance van meerlaagsveiligheid Hoe realiseer ik meerlaagsveiligheid? • Overstromingsrisico als overheidstaak wordt complexer: steeds meer partijen. • Welk beleidsinstrumentarium is er reeds om MLV te kunnen implementeren? • Moet er nog beleidsinstrumentarium worden ontwikkeld om MLV te implementeren? Zo ja wat is nodig? • Welke veranderingen ten aanzien van verdeling van verantwoordelijkheden, bevoegdheden en middelen zijn nodig om te komen tot effectieve implementatie van MLV? Ter illustratie: twee uitersten voor sturing: • Sturing door normstelling • Sturing door samenwerking 24 april 2012
Sturing door normstelling: voor- en nadelen Sturing door normstelling: • Eerste laag al lange tijd vertrouwd met normen. • Tweede laag: gedomineerd door (commerciële) belangen. • Derde laag: ‘men zal doeltreffend optreden’ (achteraf!). Voordelen: • Verantwoordelijkheden zijn helder belegd. • Er is sprake van regionale “gelijkheid”. Nadelen: • Normen kunnen leiden tot ingewikkeld nalevingsvraagstuk. • Normen kunnen leiden tot minimaliserende strategieën. • Normen per laag leiden tot eilandvorming. • Normen stimuleren en belonen slimme combinaties niet.
24 april 2012
Sturing door samenwerking: voor- en nadelen Zoeken naar meerwaarde voor alle partijen: meerlaagsveiligheid als gezamenlijke ontwerpopgave Voordelen: • Meeliften met / voortborduren op ingrepen die vanuit ander domein worden geïnitieerd (maatwerk) • Slim bundelen van beschikbare middelen en hulpbronnen • Uitruilen van vermeden (indirecte) kosten Nadelen/nieuwe vragen: • (grotere) afhankelijkheid van anderen • Hoe borg ik commitment op de langere termijn? • Hoe leg ik uit dat ik meewerk aan zaken waar ik niet primair verantwoordelijk voor ben? • Bereidheid om verantwoordelijkheden en kosten te delen in plaats van te verdelen 24 april 2012
Governance vragen ten aanzien van MLV?
•
Welk beleidsinstrumentarium is er reeds om MLV te kunnen implementeren? Voldoet dit? • Watertoets, MER, MKBA • Bestemmingsplan, keur/legger, convenanten?
•
Moet er nog beleidsinstrumentarium worden ontwikkeld om MLV te implementeren? Zo ja, wat is er nodig? • Normen voor de verschillende lagen, Wro, Bouwbesluit, …?
•
Welke veranderingen ten aanzien van verdeling van verantwoordelijkheden, bevoegdheden en middelen zijn nodig om te komen tot effectieve implementatie van MLV? • Principes om te komen tot kostentoerekening, …? • Aanpassingen in wet-/regelgeving? 24 april 2012
Crisismanagement Wie, wat, waarom en wanneer Kees van Dongen
[email protected]
1 24-4-2012
Als het dan toch gebeurd
2 24-4-2012
Waarom praten over crisismanagement? Reduceren overstromingsrisico’s (kans * impact) Rationeel bepalen hoe Verantwoordelijkheid Risico niet doen Geen tijdsdruk, wel informatie Ook onzekerheid Crisismanagement in beschouwingset Waterveiligheid: kostenefficiënt, robuust en goed uit te leggen Waarom crisismanagement Relatief snel te implementeren Relatief goedkoop Men verwacht dat het op orde is
3 24-4-2012
Crisismanagement: derde laag pas, als eerste faalt Crisismanagemen t
Risico reductie strategieën
4 24-4-2012
Zitten er gaten in de kaas? We weten niet of crisismanagement op orde is!
Zijn panden en vitale infrastructuur waterproof? Zijn er vlucht routes? Etc. ¼ waterkeringen voldoen niet aan norm. Overstromingskans groter dan overschreidingskans. Onbekendheden (extreem weer)
5 24-4-2012
Crisismanagement: Kans en impact reductie Crisismanagemen t
Fysiek Informatie Organisatie en mensen
Risico reductie strategieën
6 24-4-2012
Regionaal
Nationaal
Wie doen er mee? Overheden
Reduceren kans
Reduceren impact
7 24-4-2012
Wie doen er mee? Regionale overheden
Reduceren kans overstroming
9 RD’s RWS
26 Waterschappen
Reduceren impact overstroming
95 Dijkringen
25 Veiligheid regio’s
415 Gemeenten
8 24-4-2012
Wie doen er mee? Ad hoc crisisteams
Op afstand
Informatie verzameling en uitwisseling, Besluitvorming, Coördinatie, Crisiscommunicatie
Op locatie
Zelfredzaamheid
Tijdigheid Onzekerheid Acceptatie
Wie doen er mee? Iedereen eigenlijk Bedrijven en vitale infrastructuur Media
Sociaal netwerk burgers
Hulpdiensten
Whole community approach
Crisis management teams
Experts Burgers
10 24-4-2012
Genetwerkt samenwerken Benutten van elkaars informatie, kennis en ervaring Bekendheid met elkaar en de situatie Bereidheid tot samenwerken Elkaar informeren, adviseren, inschakelen, coördineren Wederzijds begrip van elkaars rollen, mogelijkheden en afhankelijkheden Tijd en capaciteit om samen te werken Bekendheid met gedeelde terminologie
11 24-4-2012
Crisismanagement: wanneer en waarom? Risico en kosten-baten benadering Waarde achter dijk → investering in dijk Investering in dijk → kans op overstroming Kans op overstroming → bijdrage crisismanagement Bijdrage crisismanagement Derde laag pas nuttig, als eerste faalt Geen laag is 100% betrouwbaar, dus ook eerste niet Bewust of onbewust laag Achterstallig onderhoud Economisch argument Crisismanagement omdat baten hoger dan kosten
12 24-4-2012
Crisismanagement: wat en waarom? Crisismanagement Koude, lauwe en warme fase Kans reductie & Impact reductie Response Recovery Damage and needs assessment Recovery planning Taken van de overheid Burgers willen het (5% alleen dijken) Dijkgraven en burgermeesters zijn verantwoordelijk Maatschappelijk argument Crisismanagement omdat maatschappelijk belang
13 24-4-2012
Crisismanagement: zijn we veilig? Geen laag is 100% betrouwbaar, dus ook derde laag niet We weten niet of crisismanagement op orde is Weten is meten, als je weet wat je meet Reduceren overstromingsrisico’s Kostenefficiënt, Robuust Goed uit te leggen Nodig Norm per laag Toetsings- en handhavinginstrument Oplossingen
14 24-4-2012
Crisismanagement op orde: de vragen Wat is de norm voor crisismanagement? Prestatie norm Proces norm Conditie norm Hoe effectief en betrouwbaar is crisismanagement? Lauwe en warme fase Kans reductie & impact reductie Response & recovery Is de norm gehaald? Waar wel, waar niet? Welke oplossingen zijn nodig? Fysiek Informatie Organisatie en mensen
15 24-4-2012
16 24-4-2012
17 24-4-2012
6 regional pilots
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
Climate change: more “extreme” events
hit the most valuable delta cities
19 24-4-2012
Safety Risk = Likelihood * impact Both are uncertain estimates Objective impacts Economic loss Cultural loss Ecological loss Subjective impact Psychological impact image Regional, national, International consequences
20 24-4-2012
Risico profiel (VR ZHZ)
21 24-4-2012
Cascade effects critical infrastructure
22 24-4-2012
Reducing risks in cold and hot phases Risk analysis
Pro-action
prevention
recovery
Hazardous event
response
preparation
Physical solutions Information solutions Human solutions
Generalizable solutions Experience centre Integral risk management
Pro-action
Prevention
Preparation
Response
Flood risk reduction Fire risk reduction Traffic accident risk reduction Resource scarcity solutions Pandemic risk reduction Blackout risks reduction Cyber risk reduction Terrorist risk reduction
Recovery
24 24-4-2012
Stakeholders Min VenJ VR’s
25 safety regions
municipalities
431 municipalities
provinces
12 provinces
Min I&M Water boards
27 waterboards
RD’s RWS
10 RD’s RWS
25 24-4-2012
Managing the response to floods (NUWCReN) Whole community approach Focusing the efforts of a number of entities and resources, including information, toward the achievement of some task, objective, or goal (Alberts and Hayes, 2006). Establishing objectives, Determining roles, responsibilities, and relationships, Establishing rules and constraints on decisions and interactions, Inspiring, motivating, and engendering trust, Monitoring and assessing the situation, Training
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
Flood Control 2015 Information and training systems supporting flood management
27
Hoge maatschappelijke opbrengsten
Overheid Innovatieve oplossingen
Onderzoek met meer impact
Maatschappelijk rendement kennis
Innovatieve thuismarkt
Kennis instellingen
Bedrijven
Commercieel rendement kennis
Innovatieve oplossingen
Elkaar de bal toespelen in de keten van G2G, K2K en B2B.
Betere exportpositie
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
4 topics – all of importance
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
Can sensors warn for dike failure?
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
Flood Control Dashboard
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
1995 Mass evacuation High water levels Rhine, Meuse and Mosel Melted snow from the Alps, rainfall from Ardennes Dykes around River Waal were crumbling Doubt about stability Water level 5 meters ( > two levels) Largest evacuation in recent history 250.000 people, 200.000 livestock Five days - two weeks No dike breach in evacuated area’s Damage : 400 million euro Psychosocial impact of evacuation
Serious games for multi-teams Many teams and many interfaces Professionals and citizens Netherlands and Germany Water boards and safety regions Operational and strategic levels National en regional levels
34
Seriousgaming FC 2015 Training and innovation centre Education, training and exercising Innovations Lessons learned elsewhere
Serious games 2012 Development 1* Water board, 1* safety region, 1* national level N * Water boards, N * safety region, N * national level National and international Other hazards (e.g. CBRNE, Black-outs, Pandemics, etc).
35
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
Serious gaming for serious training
WOT Waterboards (waterboard)
LCO LCO (national water)
SafetyROT regions (safety region)
FLIWAS verkeersbeeld
Information managerlaptop and mailbox GIS-kaart liaisons
News
WOT netwerk
GIS-kaart mailbox Information manager and laptop
laptop LCO cliënt Information manager and
liaisons
liaisons
News
LCO netwerk
ROT netwerk
News
NCMS printer
printer
printer
klok
nieuws
SG netwerk
logger score spelleiding
Server
Facilitator
Serious Gaming facilitation
scenario
WWW.FLOODCONTROL2015.COM
social media monitor: information needs citizens Situation awareness: Water levels, dike stability, flood scenario’s, impacts
Crisis communication
Message components for crisis communication
Serious game coordinated crisis communication Interorganizational interactions
Timely, consistent , actionable information from trusted sources
39 24-4-2012
Innovations TNO 2012 training crisis management of strategic teams training crisis management of operational teams training crisis communication evacuation support software social media monitoring software exercise scenario software multi-party crisis management training environment
Meerlaagsveiligheid Fijn samenwerken of nuchter omgaan met risico’s; naar een afwegingskader en instrumentarium
3 April Bas Kolen HKV lijn in water
www.hkv.nl
Debat over Meerlaagsveiligheid Hype, missie of nuchter risicobeleid? • Discussie / beslisprobleem • • •
In welke mate dragen lagen bij acceptabel risico (andersom, wat is nog zinvol)? Waarop gaan we beoordelen? Alle lagen ‘falen’ bij een overstroming
• Meerlaagsveiligheid: we doen het al! • Staatssecretaris (november 20110) •
Maximale kosteneffectiviteit
• Deltacommissaris / DPNH (30 jan 2011) •
•
Optimale mix van maatregelen over de lagen in aandachtsgebieden mits aantoonbaar en handhaafbaar Kosteneffectieve maatregelen voor laag 2 en 3 gegeven preventieniveau voor alle gebieden
• Adviescommissie Water www.hkv.nl
www.hkv.nl
• •
Normen per laag Budgetten per laag
Instrumentarium (HKV/Deltares) beschrijving methode en software Overstromingskans : 1.
Huidig (VNK) bijvoorbeeld: 1/75 pj
2.
Beleidsvarianten (WV21) bijvoorbeeld: 1/1250 pj (norm)
Overstromingsscenario’s, schade en slachtoffers (verschillende terugkeertijden)
www.hkv.nl
www.hkv.nl
1.
Schade
2.
Slachtoffers
Evacuatiefractie
Combineren kans en gevolg
Risico maten en ambities Risicomaten: Manieren om risico uit te drukken 1.Risico’s in Euro’s per jaar (2, 5 of 10 x veiliger?) 1. Alleen schade 2. Schade plus economische waarde mensen 2.Aantallen slachtoffers in mensen per jaar 3.Basisveiligheid (kans van 10-5) in minimale kans op overlijden op een bepaalde locatie rekening houdend met evacuatie (LIR) 4.FN curve, groepsrisico (bijdrage aan groepsrisico) (afspreken met veiligheidsregio) www.hkv.nl
www.hkv.nl
Risicomaten te bepalen met Instrumentarium MLV
Afwegingskader Bron: STOWA/HKV Afweging: Minimaal 3 alternatieven 1.Referentie 2.Watervriendelijk alternatief 3.… Beoordelen op: 1.Kosten (risico + investeringen) 2.Andere belangen Weging in de regio op basis van gestelde eisen (per laag of overall)
www.hkv.nl
www.hkv.nl
Voorbeelden Voorbeeld 1: Risiconeutraal bouwen •Schade-Risico daalt met 5,6 Meuro per jaar (van 26 Meuro per jaar) •Investeringsruimte (eenmalig) is 148 Meuro •50.000 huizen => 3000 euro per huis
Voorbeeld 2: Verbeteren organisatie rampenbeheersing •rampenplannen, OTO, research, geen extra mensen, middelen, asfalt •Slachtoffer-Risico van 0,7 naar 0,35 p pj •LIR kan dalen, bijv. van 10-5 naar 10-6 •Investeringsruimte (eenmalig) 60 Meuro, per jaar is deze orde 2 Meuro.
Voorbeeld 3: Optimale mix
www.hkv.nl
www.hkv.nl
Haalbaar (uitvoering, ontwerp, toezicht, handhaving)? Of: 1,3 x veiliger of voor zelfde budget 10 x veiliger door dijkversterking (100 km a 1500 euro per m) Dryproof en wetproof is framing, suggereert 100% veilig Kosten rampenplan en oefeningen geschat op 0,2-2 Meuro per jaar Tegen: Betrouwbaarheid plannen gegarandeerd? Voor: Accountability bestuurders, verwachtingen burger dat overheid ook verstandig handelt bij een crisis
•Uitbreiding model deltacommissie •Laag 2: 25% schadereductie met laag 2 leidt 6 cm lagere dijk, investering maximaal 2,5 Meuro •Laag 3: Enige investeringen (plannen en oefeningen) leiden tot optimale mix 1cm lage dijk + 150 slachtoffers extra die worden voorkomen
Stellingen •
Meerlaagsveiligheid biedt met het toepassen van kwantitatieve risicoanalyse een kans op nuchter om te gaan met risico’s. Het ‘meepraten’ van allerlei deelbelangen die nauwelijks bijdragen aan kosteneffectieve reductie van het risico maakt de discussie complexer en leidt af van het werkelijke beslisprobleem. (voorbeeld het maken van een inrichtingsplan, eisen van rampenbestrijders, ontbreken verticale evacuatie)
•
We hebben te weinig kennis van effectiviteit van investeringen en handhaafbaarheid (invloed van menselijk falen) in laag 2 en 3 en verkopen de noodzaak om hierin allerlei dingen te doen door te wijzen op de grote gevolgen en statistiek? • • •
www.hkv.nl
www.hkv.nl
Wat levert een rampenplan van 1 miljoen meer op dan een van een ton? Draagt iedere oefening bij aan de veiligheid of kun je ook verkeerde dingen leren (als preventieve evacuatie van dijkring 14) Zijn we in staat 100 jaar ruimtelijk beleid consistent uit te voeren (risicozonering)?
o10
Vragen?
Nalezen: Ruimtelijke Veiligheid Vol. 2 www.hkv.nl
www.hkv.nl
Dia 8 o10
vraag mne af of je artikel zou noemen. Misschien leuker om dit uit te draaien en op het einde nog mee te geven (in lijn met onze eerdere boekjes). obaas3; 6-4-2011
Meerlaagsveiligheid we doen het al in de praktijk
2 3 1
•
Toetsing van waterkeringen (resultaatseis)
•
Overstromingsrisico’s als basis normen & nieuwe normering (Deltacommissie, WV21, VNK etc)
•
Watertoets (proces, geen resultaat)
• Waterparagrafen RO plannen Bevinding aan de hand van laag 2 & 3: Voorbeelden: Zuidplaspolder, Dordrecht (buitendijks) Allerlei• processen maar geen heldere bijdrage aan acceptabel risico of relatie met andere maatregelen •
Rampenplannen & oefeningen
•
Proceseisen in Waterwet: “doeltreffend optreden” en “in elkMKBA, geval ter commentaar aan SLA etc: veiligheidsregio”
Veronderstellingen over functioneren • Toetsingskader inspecties IVW & IOOV rampenbeheersing (evacuatiefractie) en inrichting • Deltacommissie / Deltacommissaris: “op orde” (inrichting 2050/2100) zijn al opgenomen www.hkv.nl
www.hkv.nl
Meerlaagse veiligheid Bespiegelingen vanuit internationaal perspectief
Bas van de Pas
EU richtlijn vs Meerlaagse veiligheid 2007: vaststellen van EU richtlijn voor beoordelen en beheer overstromingsrisico’s Development of flood risk management programmes incorporating the following elements: Prevention Protection Preparedness Emergency response Recovery and lessons learned
Voorbeelden Engeland Thames Gateway
Zwitserland Voorkomen van bebouwing in risicogebieden
handhaven veiligheid én meer urbanisatie oostelijk metropool met 120.000 huizen extra •Geen wettelijke Veiligheidsnormen; worden voor gebied opnieuw vastgelegd door Risico-analyse •Oplossingsrichtingen een zoektocht tussen verbetering waterkeringen en (max.) gebruik ruimtelijke maatregelen
Engelse richtlijn - Risicozonering Planning Policy Statement 25 – Development and Flood Risk (PPS 25).
ROOD: groot gevaar. Nieuwe ontwikkelingen zijn verboden. BLAUW: matig gevaar. Grondgebruik is aan beperkingen onderhevig. GEEL: laag gevaar. Bewoners moeten op de hoogte zijn van mogelijk gevaar. GEARCEERD: restgevaar. Waarschuwingsgebied
Voorbeelden Australie Floodplain Management Manual (After queensland Floods 2010 /2011) mix of four different kinds of floodplain management measures: 1. land use planning controls (zoning requirements to ensure compatibility between land use and flood risk) 2. building controls 3. structural measures (construction of levees) 4. flood emergency measures (flood warning, evacuation and recovery plans).
24 april 2012
California Sacramento‐San Joaquin Delta
Buitenlandse Voorbeelden Nationaal Adaptatie-documentstrategie document 2008
Japan
A. Inzoomen op kwetsbaarheid 1. mitigatie en adaptatie combineren gericht op een ‘’Sustainable and Water Disaster Adaptable Society’’; 2. Hanteren van "zero casualty“ voor maatregelen; ‘’zero damage’’ is onmogelijk. 3. Bescherming nat. Zenuwcentrum: de Tokyo Metropolitan
B Een geschikte combinatie van praktische maatregelen te maken 1. Waar preventie onmogelijk is veranderingen in landgebruik of het toestaan van inundatie als tegenmaatregel te hanteren; 2. risico management: het bouwen van een grootschalig preventie netwerk dat embankments, wegen op droge rivierbeddingen bedoeld voor hulpverlening, en hoger gelegen wegen met voorgrootschalige rampenpreventie ingerichte bases verbindt. -Het bekrachtigen van acties in de beginfasen van een ramp om schade te minimaliseren en infrastructuur vroegtijdig te herstellen, en een organisatorische verbetering om dit te bewerkstelligen.. 3. het vroegtijdig delen van informatie met betrekking tot overstromingsrisico’s; 4. het efficiënt delen van real-time informatie
Upper Citarum Basin Flood Management Project
Indonesie
Bandung Basin Historic approach: flood control – flood prevention Current approach: • From ‘unmanaged’ floods to ‘managed’ floods • Preparation before, during and after floods • Prevention - flood protection level. • Lessons learned: Floods will always occur • Be prepared, non-structural measures Questions: Do we still maintain protection against Q5 or do we need to increase to Q20-Q25 (still 4-5 times flooding per human life) Do we sometimes tolerate areas to be flooded? Where and how often?How to control and manage ‘accepted’ floods? Should resettlement of industry or people be part of flood management strategy?
Resume Voorbeelden Hoog beschermingsnivo
Laag beschermingsnivo
•Japan, Denemarken, Engeland
•Indonesie, Australie, Californie
•Verleden focus op preventie, nu op restrisico
•Focus op lichte preventie-verbeteringen (is duur), maar vooral verder met restrisico
•3e wereld: kwetsbaar, adaptatie •verzekeraars betrekken bij klimaatadaptatie (Zwitserland, Engeland) krijgt daar al relatief meer aandacht
Mitigatie
Adaptatie veerkracht
Kans benadering
Risico benadering
•Meer aandacht voor resilience en recovery voor systeem als maatschappij (capacity building) •ER GEBEURT STEEDS MEER IN BUITENLAND WAT OP MLV LIJKT
Je ziet ook verschillen: begrippen(kader) Hazard
+
Probability
X
Exposure
Vulnerability =
+
Vulnerability =
Consequences
UNISDR (UN secretariat of the International Strategy for Disaster Reduction) – definities Exposure: People, property, systems, or other elements present in hazard zones that are thereby subject to potential losses. Vulnerability: The characteristics and circumstances of a community, system or asset that make it susceptible to the damaging effects of a hazard. 24 april 2012
=
Risk
Probability
Zomaar wat openstaande kennisvragen rondom MLV Hazard
+
Probability
X
Exposure
Vulnerability =
+
Vulnerability =
Consequences
=
Risk
Probability
Overstromingsrisico kan worden verkleind door: 1. de kans op een overstroming kleiner te maken (1e laag), 2. door de blootstelling te beperken (1e en 2e laag) 3. door de kwetsbaarheid te beperken (2e en 3e laag).
•Zijn type maatregelen eenduidig te koppelen aan reductie kans, blootstelling en kwetsbaarheid? B.v. Is compartimeren verlagen van de kans of de blootstelling (definitiekwestie?) •In onderscheid in laag 1, 2 en 3 zinnig? Wat valt er er onder en zijn er wel separate normen voor vast te stellen? (bijv. zijn retentiemaatregelen Laag 1 of Laag 2 maatregelen?) •Gevolgen indirecte kosten / rol van vitale en kwetsbare objecten infrastructuur •Hoe omgaan met tijd in MLV (Onzekerheden klimaat/socio-econ, kosten, technieken en effecten) •Uitwerken en kwantificeren van begrippen als resilience en recovery •(verschillende?) uitwerking op schaalnivo, nationaal, protected-areas en lokaal maatwerk nivo
BLIJF KIJKEN NAAR BUITENLAND
24 april 2012
Risico's van bedrijven met gevaarlijke stoffen bij overstromingen Paul Uijt de Haag (RIVM) Durk Riedstra (RWS)
1
03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming
2
Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming
3
Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming
4
Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming ● Wat kan er fout gaan ● Wat zijn de effecten
5
Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming ● Verkennende berekeningen – Plasbrand – toxische verontreiniging (LC50) – Effectgebied mens tot max. 30 km2 – Effectgebied verontreiniging max. 2000 km2
6
Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
Externe veiligheid en overstroming ● Preventie – Mogelijk, maar vraagt aandacht ● Conclusies – Kans overstroming groter dan standaard faalkans – effecten gevaarlijke stoffen aanzienlijk (maar relatief beperkt) – preventie
7
Meerlaagse Veiligheid - 03 april 2012
MARE demo / gebiedspilot MLV Dordrecht Berry Gersonius (FRG, UNESCO-IHE/TUDelft) Ellen Kelder (Gemeente Dordrecht)
Knikpunten van de huidige strategie
Kansen MLV: waar? HW bestendige inrichting (incl. kritische infra) en verzekeren Deltadijk Voorstraat en Meestromen in openbare ruimte
Opvang in smart shelters Ruimtelijke Ordening
Deltadijk Voorstraat en MiOR
Voorstraat voldoet niet aan wettelijke norm: met MLV kan een goedkope en beheersbare situatie worden gecreëerd
Deltadijk Kop van t Land
Deltadijk kan het schaderisico met 30% en slachtofferrisico met 65% reduceren
Compartimentering Zeedijk
Bouwen met natuur: natuurontwikkeling gebruiken als versterking voor Zeedijk
Historisch havengebied
Meerlaagsveiligheid
Kennisconferentie deltaprogramma 2012
Stellingen en vragen
Uitwisseling van risicoreductie tussen de drie lagen leidt tot meer bestuurlijke drukte. OF De waterveiligheid is er bij gebaat als zoveel mogelijk partijen zich er mede verantwoordelijk voor gaan voelen.
Meerlaagsveiligheid gaat alleen lukken als dit leidt tot slimmere investeringen, niet als dit leidt tot extra investeringen.
In welke situatie is inzet op meerdere lagen te preferen boven inzet op alleen preventie?
Door te kiezen voor normen voor de afzonderlijke lagen worden (gebiedsspecifieke) kansen voor kostenefficiënte waterveiligheid met het badwater weggegooid. (G.J. Ellen)