Meer weten over …
RADIOTHERAPIE Deze brochure probeert u een beter inzicht te geven in de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling. Als u hier geen antwoord vindt op een vraag, aarzel dan niet om uitleg te vragen aan een medewerker.
Inhoudstafel 2 Inleiding 3 U bent in goede handen 4 Uw behandelingstraject - Alles wordt nauwkeurig voorbereid - Uw behandeling 7 Ondervindt u nevenwerkingen van de bestraling?
Inleiding Radiotherapie is een veelgebruikte methode om kanker te behandelen. Ze wordt ook wel “bestralen” genoemd. Meer dan de helft van alle kankerpatiënten krijgt tijdens het verloop van zijn ziekte ooit bestralingen toegediend, vaak in combinatie met een chirurgische ingreep of chemotherapie. De bestraling is erop gericht om de tumor te raken en kwaadaardige cellen te doden. Dankzij de technologische vooruitgang kunnen we kankercellen tegenwoordig heel precies bestralen. Dit verhoogt de doeltreffendheid van de radiotherapie. En het vermindert de bijwerkingen. We hopen u met deze brochure voldoende info te geven om met vertrouwen aan uw bestralingsbehandeling te beginnen. Als u hier geen antwoord vindt op al uw vragen, stel ze dan gerust aan het team dat u verzorgt.
2
U bent in goede handen Een team van specialisten staat voor u klaar tijdens uw behandeling: • uw radiotherapeut-oncoloog is een arts die gespecialiseerd is in de behandeling van kanker door bestraling. Ook al voert hij/zij uw bestraling niet persoonlijk uit, er is wel altijd een radiotherapeut-oncoloog aanwezig op de afdeling. Als u tijdens de bestralingsbehandeling problemen zou ondervinden, vraag dan naar deze arts via uw verzorgend team; • medische fysici, eventueel bijgestaan door dosimetristen, staan in voor de controle van de bestralingstoestellen. Ze werken uw bestralingsplan mee uit; • een verzorgend team van verpleegkundigen en technologen. Met dit team hebt u het meeste contact. Zij zijn op de hoogte van uw aandoening en de details van uw behandeling. Ze begeleiden u door het hele traject en staan altijd voor u klaar. Met elke vraag kunt u bij hen terecht. • indien nodig, kunt u ook een beroep doen op een psycholoog, sociaal verpleegkundige, sociaal assistent, diëtist, ...
3
Uw behandelingstraject Alles wordt nauwkeurig voorbereid Tijdens uw eerste afspraak met uw radiotherapeutoncoloog zal hij u uitleggen welke behandeling hij voorstelt. Die behandeling werkte hij uit in samenspraak met uw huisarts en andere specialisten die u opvolgen. Tijdens deze consultatie worden ook de nodige verdere afspraken vastgelegd. Na die eerste afspraak volgt een voorbereidende consultatie (duur: max. 1 uur). Elk lichaam is anders. Vooraleer we starten met uw radiotherapie, wordt dus nauwkeurig het te bestralen gebied aangeduid. Het kan zijn dat we u vragen om de houding in te nemen die u bij de therapie zal moeten aanhouden, zodat we via radiografie of scanner een simulatie kunnen maken. Bij sommige patiënten brengen we ook referentiepunten aan op de huid, met een speciale verf of kleine (permanente) tatoeagepunten. Alle informatie van de simulatie wordt doorgegeven aan de medische fysici van de afdeling. Zij zijn verantwoordelijk voor de technische aspecten van de bestraling. De radiotherapeut-oncoloog en de medisch fysicus bepalen in overleg uw behandelingsplan. De hele voorbereidende fase kan een tweetal weken in beslag nemen.
4
Uw behandeling • Elke bestraling op zich duurt slechts een aantal minuten. Vooraf moet wel de juiste houding bepaald worden en achteraf volgen enkele kwaliteitscontroles. Alles bij elkaar kan dit oplopen tot 10 à 30 minuten. • De apparaten draaien en maken allerlei geluiden. Probeer u zo goed mogelijk te ontspannen en laat u niet afleiden. Het is immers belangrijk dat u niet beweegt tijdens de radiotherapie, want de stralen zijn heel precies ingesteld. • Tijdens de bestraling bent u alleen in de kamer, maar uw begeleiders volgen alles via camera en u kan communiceren via een micro.
U krijgt een bestralingsplan dat volledig op u is afgestemd. Hebt u familie of vrienden die al eens radiotherapie hebben gekregen? Dan heeft het weinig zin om te vergelijken hoe vaak zij bestraald werden. Want het aantal bestralingen dat u moet ondergaan, weerspiegelt in geen geval de ernst van uw aandoening. Uw bestralingsplan is uniek en werd speciaal voor u opgesteld door uw behandelend team.
5
Tijdens uw behandelingsperiode zullen we uw bestralingshouding regelmatig controleren. Zo volgen we op dat u zeker op de juiste plaatsen bestraald wordt. De beelden van deze controles geven echter geen informatie over de evolutie van uw ziekte.
Voor een bestralingsbehandeling is een opname in het ziekenhuis meestal niet nodig. U komt volgens afspraak en gaat na elke bestraling terug naar huis. Zorgt u zelf voor vervoer of krijgt u hulp van vrijwilligers? Uw ziekenfonds komt steeds tussen in de vervoerskosten. Hebt u vervoersproblemen? Laat dan iets weten, zodat we de sociale dienst kunnen inschakelen.
6
Ondervindt u nevenwerkingen van de bestraling? Omdat we erg nauwkeurige bestralingstechnieken gebruiken, kunnen nevenwerkingen tegenwoordig voor een groot deel vermeden worden. Toch is het best mogelijk dat u - tijdens de bestralingen of de dagen nadien - last hebt van onaangename reacties: vermoeidheid, hoofdpijn, diarree, angst, irritaties, jeuk, ontsteking van de slijmvliezen, ... Afhankelijk van de plaats van bestraling kunnen die nevenwerkingen ook pas later optreden. Voelt u zich niet goed? Merkt u dat er iets scheelt? Meld het dan aan uw verzorgend team. Zij geven u nuttig advies. En voor heel wat nevenwerkingen hebben zij een oplossing.
7
Deze brochure werd opgesteld door Belgische Vereniging voor Radiotherapie-Oncologie (BVRO) Herestraat 49 3000 Leuven Beroepsvereniging Radiotherapie-Oncologie Kroonlaan 20 1000 Brussel
