Meer nadruk op ethiek. Besteprijsgarantie hotels. Grotere kans op succesvolle doorstart. in strijd met Europees kartelverbod. Compliance in de zorg

april 2014

magazine voor relaties Op deze cover maken we gebruik van Layar. Lees hoe het werkt op pagina 7.

layar

Compliance in de zorg

Meer nadruk op ethiek Besteprijsgarantie hotels

in strijd met Europees kartelverbod Stille bewindvoerder:

Grotere kans op succesvolle doorstart Samenspraak | 2014 |

1

Verzachtende

rol in de recessie Ik laat u graag kennis maken met Hanna Zeilmaker, sinds begin dit jaar het nieuwe gezicht in ons Dagelijks Bestuur en deze keer het covergezicht van Samenspraak. Hanna is advocaat Overheid & Vastgoed en werkt sinds 1994 bij Dirkzwager. Ze neemt de bestuursfunctie over van Frank Delissen, die zich vier jaar lang met veel enthousiasme inzette voor kantoor. Ook Hanna doet dat vol vuur en met bevlogenheid. Die bevlogenheid toont zij ook in haar rol als opleider. In 2013 werd zij verkozen tot ‘Patroon van het jaar’. Haar stagiaire Wiert Leistra heeft haar voorgedragen. Op pagina 8 leest u wat het geheim is van de Beste Patroon.

Colofon Velperpoort Velperweg 1 6824 BZ ARNHEM Tel. 026 353 83 00

Samenspraak is een uitgave van Dirkzwager advocaten & notarissen

Stella Maris Van Schaeck Mathonsingel 4 6512 AN NIJMEGEN Tel. 024 381 31 31

Concept & productie: Caplan Drukwerk: Coers & Roest

[email protected] www.dirkzwager.nl

Op deze pagina maken we gebruik van Layar. Lees op pagina 7 hoe dit werkt.

Contactpersoon Dirkzwager: Pieter Sonneveld, afdeling Marketing, tel. 026 353 84 31

Een ander nieuw gezicht is Ronald van den Bos, advocaat Ondernemingsrecht en curator bij grote faillissementen. Ondanks voorzichtig positieve marktontwikkelingen, blijven we de recessie voelen. Bedrijven die voor altijd aan Nederland verbonden leken – Free Record Shop, OAD, ECI – kwamen in de problemen. Van den Bos en collega-curator Chris Diks vertellen waarom het voor ondernemers in netelige situaties verstandig is om vroegtijdig een stille bewindvoerder in te schakelen (p.20). Ook het notariaat Particulier Onroerend Goed constateert dat de crisis nog niet ten einde is. Twee collega’s daar buigen zich bijna fulltime over veilingdossiers. Als woningeigenaren hun hypotheek niet meer kunnen opbrengen, kan de bank beslissen hun huis openbaar te verkopen. Een trieste zaak, die maar beter zo goed mogelijk geregeld kan worden (p.18). Soms weten bedrijven de recessie buiten de deur te houden met internationale activiteiten. Goed nieuws voor deze en andere ondernemers. Dirkzwager heeft de internationale kennispagina www.legalknowledgeportal.com verbeterd en een bijbehorende Global Law app ontwikkeld. Nu is de verschillende juridische kennis van ons internationale netwerk (o.a. TELFA en USLAW) nog beter te lezen (p.16). Dirkzwager prijst zich gelukkig door in deze tijden over een gezonde organisatie te beschikken. We gaan net als vorige jaren een mooie periode tegemoet. We willen ons nog sterker ontwikkelen als innovatieve juridische kennisdeler en hopen ook in 2014 weer mooie rankings en prijzen te behalen. Misschien kan stagiaire Wiert Leistra ons voordragen?

Eric Boerma, voorzitter bestuur Dirkzwager advocaten & notarissen N.V. Twitter: @ericboerma layar

Inhoud 4 Dirkzwager Actueel Leergang Compliance officer in de Zorg “Nadruk ligt gelukkig steeds meer op ethiek”

In Casu Kort nieuws

Junior versus Senior Wiert Leistra en Hanna Zeilmaker

Dossier Hotelboekingssites: besteprijsgarantie onder vuur

4

7 8

1.900 km ondergronds netwerk

Dirkzwager Nieuws Nieuwe Global Law app en vernieuwde Legal Knowledge Portal

Waarvan Akte Veilingteam notariaat door recessie fulltime ingezet

Gedachtegoed De stille bewindvoerder voor een snelle doorstart

Van onze internationale partner in de Denemarken Niels Christian Døcker van Lund Elmer Sandager

Partner in sponsoring Fluiten op niveau

20

11 18

Business Case Voor Essent registreert Dirkzwager

26

14 16 24

18

8

20 24 26

Samenspraak | 2014 |

3

In dit artikel maken we gebruik van Layar. Lees op pagina 7 hoe dit werkt.

layar

Jeroen Zweers & Pieter Sonneveld

4

Melanie Breedveld, advocaat Arbeidsrecht Nijmegen Samenspraak | 2014 |

“Nadruk ligt gelukkig steeds meer op ethiek” De leergang is ontstaan na een congres eind 2010 over compliance in de zorg. Dirkzwager had dat georganiseerd. “Daarna kregen we talrijke vragen van zorginstellingen of we hen met dit onderwerp verder konden helpen, zoals met opleidingen,” vertelt Melanie Breedveld. Zij is voor de leergang één van de vier advocaten die zich vanuit Dirkzwager met compliance bezighouden. De andere drie zijn Luuk Arends, Sjaak van der Heul en Eric Janssen. “In de ontwikkeling van een opleiding heeft Dirkzwager samenwerking gezocht met het Nederlands Compliance Instituut, dat al langer opleidingen op het gebied van compliance verzorgde voor onder meer banken en verzekeraars.” Het Nederlands Compliance Instituut (NCI) is in 1999 door en voor compliance officers in de financiële sector opgericht. Aanvankelijk reageerde het instituut terughoudend op het verzoek tot samenwerking, bekent directeur Cora Wielenga. “De financiële sector is druk en complex genoeg. Maar dankzij het enthousiasme en de vasthoudendheid van de advocaten van Dirkzwager, zagen we toch kansen en de meerwaarde.” Het NCI ontdekte al snel dat de zorgsector heel anders in elkaar steekt dan de financiële wereld. “Zo kent de zorg veel meer en gedetailleerdere wetten,” vervolgt Wielenga. “En er zijn geen twee toezichthouders, maar acht. Dat maakt compliance een stuk ingewikkelder.”

Persoonlijk aansprakelijk

Zorginstellingen zien zich geconfronteerd met steeds meer en steeds complexere weten regelgeving die ze moeten naleven. Bovendien wordt het toezicht

Dirkzwager Actueel

Succesvolle leergang Compliance Officer in de Zorg

Dit voorjaar bieden het Nederlands Compliance Instituut en Dirkzwager weer de succesvolle leergang Compliance Officer in de Zorg aan. “Compliance is een middel om de integriteit te bevorderen.”

daarop steeds strenger. Tel daarbij op dat onder andere bestuurders en managers persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor overtredingen. Dan ligt het voor de hand dat een toenemend aantal instellingen compliance – hoe je de naleving van weten regelgeving waarborgt – op de agenda zet. Breedveld: “Veel mensen worden vervolgens door hun raad van bestuur aangesteld als compliance officer, zonder dat deze een idee heeft wat hij of zij moet doen. Op juridisch gebied zijn wij uitstekend in staat om bijstand te verlenen. Daarnaast heeft een compliance officer echter vaak behoefte aan praktische training. De leergang biedt dan uitkomst.”

Externe toezichthouders

Van meet af aan voorziet de leergang dan ook in een behoefte in de zorg, waar compliance nog in de kinderschoenen staat. Inmiddels is de opzet bij de komende editie (voor programma, zie kader p.6) iets gewijzigd. Belangrijkste verandering is dat de module met externe toezichthouders één hele dag beslaat, in plaats van een avond. Zij hebben een grotere rol gekregen. Verder ontvangen de deelnemers een reader: een schriftelijke basis van de opleiding waarin, naast de techniek van compliance, de weten regelgeving aan bod komt.

Op de vraag waarom je de leergang zou moeten volgen, antwoordt Melanie Breedveld: “Om de compliancerol beter uit te kunnen voeren. Daarbij gaat het om meer dan het kennen van de regels. Je moet ze ook kunnen toepassen. Wat betekent het bijvoorbeeld dat je als bestuur verantwoordelijk bent voor zoiets abstracts als goede zorg? De wet biedt weinig aanknopingspunten. Je moet als zorginstelling zelf bedenken hoe je dat vorm gaat geven in de praktijk. Hoe kan de bestuurder er voor zorgen dat zijn medewerkers doen wat van hen wordt verlangd? En dat alle taken goed geborgd zijn?”

“Tegenwoordig ligt steeds meer de nadruk op ethiek. Het is belangrijk om het gesprek daarover met elkaar te voeren. Welke waarden vinden wij belangrijk? Als je dat weet, kun je van daaruit veel beslissingen nemen.” Samenspraak | 2014 |

5

Cora Wielenga, directeur Nederlands Compliance Instituut

Leergang Compliance Officer in de Zorg De leergang Compliance Officer in de Zorg bestaat uit vijf modules van ieder één dinsdag. De eerste module start 15 april en gaat over de compliancefunctie. De tweede dag verzorgt Dirkzwager en staat in het teken van het juridische compliancekader. De derde module is gereserveerd voor de externe toezichthouders IGZ, CBP, NZa en ACM. En voor het gloednieuwe Kwaliteitsinstituut. Module 4 is gewijd aan ethiek en communicatie. De laatste dag buigen de deelnemers zich over het monitoren en managen van de risico’s bij compliance. Minimaal acht en maximaal zestien deelnemers nemen deel aan een module. Ze kunnen na de eerste en de laatste module een praktijkexamen afleggen. Alle deelnemers ontvangen een certificaat bij een voldoende resultaat.

Voor meer informatie:

www.dirkzwagerarbeidsrecht.nl/category/compliance En: Nederlands Compliance Instituut, (088) 99 88 100 of [email protected].

“Toen de financiële sector met compliance begon, lag de nadruk primair op de naleving van weten regelgeving,” vult Cora Wielenga aan. “Maar dat is verleden tijd. Tegenwoordig ligt – gelukkig – steeds meer de nadruk op ethiek. Het is belangrijk om in je organisatie het gesprek daarover met elkaar te voeren. Welke waarden vinden wij belangrijk? Als je dat weet, kun je van daaruit veel beslissingen nemen.”

Ronde Tafel

Deelnemers kunnen na de leergang aanschuiven aan de Ronde Tafel. Een platform, twee keer per jaar, waar compliance officers in de zorg ervaringen uitwisselen. Dirkzwager neemt daar ook aan deel. Breedveld: “Met de opleiding alleen ben je er niet. Vaak ga je met meer vragen naar huis dan je gekomen bent. Vandaar de Ronde Tafel. Daar kun je discussiëren met collega’s uit alle geledingen van de zorgsector en krijg je een eigen netwerk. Waar loop je tegenaan? Hoe heb jij dat opgelost? Zodoende ontdek je wat voor jouw organisatie de beste wijze is om de compliancefunctie in te richten.” Wielenga: “Omdat de compliance officers in de zorg zich af en toe een roepende in de woestijn voelen, vinden ze het prettig om elkaar te ontmoeten. Gezamenlijk

6


brainstormen we over dilemma’s waar ze in de praktijk tegenaan lopen. Dat maakt de bijeenkomsten zeer zinvol.”

Trending topics

Breedveld: “Privacy en kwaliteitswetgeving zijn de trending topics. Bij het eerste gaat het onder meer om uitwisselingssystemen voor elektronische patiëntendossiers. Daarbij worden hoge eisen gesteld aan de beveiliging. Daarnaast is er veel aandacht voor de invloed die patiënten behoren te hebben op hun elektronisch beschikbare persoonsgegevens. Bij de kwaliteitswetgeving zie je dat instellingen veel meer moeten gaan werken met veldnormen. Er komt een Kwaliteitsinstituut, als onderdeel van het huidige College voor de Zorgverzekeringen, dat Zorginstituut Nederland gaat heten. Het Kwaliteitsinstituut wordt verantwoordelijk voor de ontwikkeling van die veldnormen en richtlijnen. Het zal vooral het veld stimuleren om deze te ontwikkelen. Gebeurt dit onvoldoende, dan kan het Kwaliteitsinstituut dat zelf gaan doen. Als compliance officer moet je daar het overzicht in zien te houden. En je moet weten hoe je binnen je organisatie mensen ervan bewust maakt dat ze de veldnormen en richtlijnen moeten invoeren en naleven.” Wielenga: “Die stap naar het verder

bewust maken van medewerkers vinden veel organisaties nog lastig. Daarom moeten compliance officers zich meer en meer verdiepen in het gesprek over waarden en normen. Dit vergt specifieke competenties. Daarnaast is het nodig dat de zorgsector, de bestuurders voorop, het belang van compliance meer gaat inzien. En dan niet als middel om schade te voorkomen, maar juist om de integriteit te bevorderen. Dan haal je er veel meer waarde uit.”

Cyclus van compliance

De cyclus van compliance begint bij kennis van de weten regelgeving. Daarop volgen een risicoanalyse en het prioriteren van deze risico’s. Niet iedere overtreding is immers even ernstig en brengt dezelfde consequenties mee. Daarna moet er een interne structuur komen, zodat de geprioriteerde regels worden toegepast en nageleefd. Vervolgens monitort de compliance officer die naleving en rapporteert daarover aan de raden van bestuur en van toezicht. Hij of zij monitort ook of er nieuwe risico’s bijkomen. Daarmee begint de cyclus weer van voren af aan.

In Casu

Op deze pagina maken we gebruik van Layar. Lees hieronder hoe dit werkt.

layar

Samenspraak interactief?

In dit magazine werken wij met layar waarmee print tot leven komt. Benieuwd naar de interactieve informatie achter de artikelen? Volg de volgende stappen:

8 april Clientbijeenkomst Dirkzwager/BDO Actualiteitencyclus Locatie: Kantoor BDO Arnhem

15 april

LOGIN CREATE ACCOUNT

Maak kennis met de regels voor online marketing en webshops Locatie: Dirkzwager Arnhem

17 april Lezing voor studenten: ROZON Nijmegen Locatie: Dirkzwager Arnhem

Stap 1: Ga naar de App Store en download gratis KennisBoek voor iPad of iPhone.

Stap 2: Open de KennisBoekApp en registreer als gebruiker.

13 mei Cultuursponsoravond Introdans ‘Russisch Rumoer’ Locatie: Stadsschouwburg Nijmegen

15 mei Workshop Algemene Voorwaarden Locatie: Dirkzwager Arnhem

27 mei

layar

Workshop Beginselen van het privacyrecht Locatie: Dirkzwager Arnhem

12 juni Stap 3: Open Layar in de app en ga naar de pagina’s met het speciale Layar icoon.

Stap 4: Houd uw iPhone of iPad boven de pagina. Druk op ‘scan’.

Actualiteitencursus Burgerlijk procesrecht Locatie: Dirkzwager Arnhem

18 juni Workshop Pensioen - Inzicht in vooruitzicht! Locatie: Dirkzwager Arnhem

24 juni Seminar Maak kennis met bescherming Bedrijfsgeheimen Locatie: Dirkzwager Arnhem

26 juni Workshop Actualiteiten Onteigeningsrecht Locatie: De Vereeniging Nijmegen

Stap 5: De extra interactieve toevoeging komt in beeld. Klik zonodig op de button om deze te openen of in gang te zetten.

Voor meer informatie over bovenstaande activiteiten kunt u contact opnemen met afdeling Marketing en Communicatie, tel 026-353 83 70 of kijk op www.dirkzwager.nl of download KennisBoek in de Appstore van Apple.


7


layar

Wiert Leistra en Hanna Zeilmaker Een senior-jurist neemt een beginnende advocaat-stagiaire of kandidaat-notaris 3 jaar onder zijn hoede. Deze jonge mensen vormen de nieuwe generatie Dirkzwager-juristen. Hoe kijkt de gezel naar zijn meester, en andersom?

8


“Na zoveel jaar advocatuur nog altijd lyrisch enthousiast” Je eerste indruk? Ik was verrast dat Hanna totaal niet voldeed aan het prototype advocaat dat je bij een groot kantoor verwacht. Het was heel positief om te ontdekken dat iemand die al zo lang op hoog niveau in de advocatuur werkzaam is, geen grijze eenheidsworst is geworden.

Je droeg Hanna voor als ‘Patroon van het jaar 2013’? Er kwam een mailtje langs voor die verkiezingen en ik dacht: Hanna verdient die voordracht. Vervolgens ben ik ervoor gaan zitten om een goed verhaal te schrijven over al haar kwaliteiten. Kort samengevat. Ze is eerlijk en direct: haar kritiek is opbouwend en als ze iets goed vindt, is ze ook zeer lovend. Dat is in de advocatuur niet altijd vanzelfsprekend. Ze neemt de tijd voor je: ‘kom even zitten, dan nemen we het samen door’. Ze hamert op een heldere schrijfstijl: als beginnend advocaat krijg je snel het idee dat je met archaïsche volzinnen indruk maakt. Maar daar heeft de cliënt niets aan. Als Hanna het aanpast, zie je direct de leesbaarheid verbeteren. Heel prettig, want dat archaïsche past totaal niet bij mij.

Hanna won de prijs? Ja, ook vanwege persoonlijke kwaliteiten. Hanna gaat heel knap om met de werk-privé balans en verwacht ook van de stagiaire niet zijn privéleven op te offeren. Aanstekelijk is de passie voor haar vak die ze na al die jaren nog steeds heeft. Na een uitspraak in een zaak kan ze lyrisch enthousiast of oprecht boos zijn over de uitkomst. Ze is bovendien helemaal zichzelf gebleven: haar kledingstijl, haar mening, haar werkwijze. Dat werkt heel aanstekelijk en is heel inspirerend voor een stagiair.

Hanna is nu bestuurslid, verandert er iets? Ze heeft meer vergaderingen en externe verantwoordelijkheden, maar mijn collegastagiaire -Joske Hagelaars - en ik kunnen altijd bij haar terecht. De bevlogenheid en betrokkenheid bij medewerkers die ze als

sectiehoofd had, toont ze nu als bestuurslid op kantoorniveau.

Waarin is Hanna je voorbeeld?

Junior versus Senior

Wiert over Hanna

In alle genoemde kwaliteiten, maar wat ik zeker van haar kan leren is haar efficiëntie. Ze kan heel strak werken. Als ze op een dag acht uur aanwezig is, werkt ze ook acht uur. Ik laat me makkelijker afleiden.

Waaraan neem je géén voorbeeld? Ze is een echt ochtendmens. Regelmatig is ze al om 6 uur ‘s ochtends op om thuis alles te regelen. Als ik uit bed stap, heeft zij er al een halve werkdag opzitten. Bij drukte komt ze graag vroeger naar kantoor; ik ben een avondmens en werk liever ’s avonds langer door.

Wat zal je van deze stage bijblijven? Dat je meteen allerlei verantwoordelijkheden en vrijheden krijgt. Na 2-3 maanden mocht ik mijn eerste zitting al doen. Het is een snelkookpan, waarin je in heel korte tijd heel veel leert.

Wiert over 10 jaar? Dan hoop ik een betrouwbare, goede advocaat te zijn. Iemand die met slimme juridische oplossingen komt voor zijn cliënten. Ik werk dan hopelijk nog bij Dirkzwager, zeker als de werksfeer blijft zoals nu. Plezier in mijn werk vind ik belangrijk. Ik mag me hier nu ontwikkelen, dat is fantastisch en dat wil ik graag zo houden. Hopelijk blijft ook de diversiteit en kan ik grensoverschrijdende juridische problemen blijven behandelen. En… over 10 jaar hoop ik ook vader te zijn, een goede man voor mijn vrouw, een goede vriend voor mijn vrienden.

Wat heeft je achteraf verrast? Hanna woont met haar gezin buitenaf. Daar bestiert ze een hele kinderboerderij: een paard, schapen, kippen, katten, cavia’s en noem maar op. Ze staat in alle vroegte al poep te scheppen in de stallen. Haar huis is een grote gezellige beestenboel. In ieder geval niet het clichébeeld dat je verwacht bij een succesvol advocaat.

Junior:

Wiert Leistra studeerde staats- en bestuursrecht. Na een studentenstage bij Dirkzwager kreeg hij tijdens zijn beoordelingsgesprek al direct de vraag of hij wilde solliciteren. Op 1 oktober 2011 trad hij toe tot wat binnen de sectie Overheid & Vastgoed de ‘Staak van Hanna’ heet: de afdeling onteigeningsrecht en overheidsaansprakelijkheid. “Een mooie mix van civiel recht en bestuursrecht, die goed aansluit bij mijn brede interesse. Ik houd me ook bezig met de Wegenwet en burenrecht. Van die ‘rijdende rechter’-zaken, zoals ruzie om een erfgrens.” Samenspraak | 2014 |

9


layar

Hanna over Wiert

“Hij heeft oprechte interesse in alles en iedereen” Je eerste indruk? Wiert bleek al tijdens zijn studentenstage een echte jurist: in alles geïnteresseerd en enorm leergierig. Een Pietje Precies die zaken tot in de details wil uitzoeken. En met een mooie mix tussen voldoende eigenwijsheid en iets van anderen willen aannemen.

Waaraan herken je een talent? Die bereidheid om diep te graven. Je moet in dit vak verder kijken en heel grondig de feiten onderzoeken. Bij Wiert moest ik dat zelfs wat afremmen; hij vindt echt álles ontzettend leuk! Hij dook in de marketing van het kantoor; bemoeide zich met het kerstpakket. En de dossiers lagen te wachten. Dus heb ik in het eerste jaar gezegd: fantastisch dat je al die antennes hebt, maar zet ze nu even uit en focus je op je dossiers en het tempo. Die slag heeft hij inmiddels wel gemaakt.

Minpuntjes?

Senior:

Hanna Zeilmaker is advocaat sinds 1987 en werkte in Amsterdam voordat zij naar Dirkzwager kwam. Daar begon zij in 1994 bij de sectie Overheid & Vastgoed. Hanna specialiseerde zich in onteigening en overheidsaansprakelijkheid. In 1999 werd Hanna tot vennoot benoemd en sinds 1 januari is zij lid van het Dagelijks Bestuur van Dirkzwager.

10


Als hij komt overleggen, heeft hij vaak vrij veel woorden nodig. Dan roep ik: ‘Wiert, come on, maak je punt!’ Maar zijn minpuntjes zijn tegelijkertijd zijn pre: die brede interesse, zijn betrokkenheid. Wiert is een heel sympathiek en opgewekt persoon.

Hij droeg je voor als ‘Patroon van het jaar 2013’ Toen hij dat opbiechtte, dacht ik wel even, oh jee! Maar het is echt des Wierts. Die is helemaal in voor dit soort dingen. Tijdens zijn studie deed hij als bijbaantje mee aan quizzen. Onlangs stond hij nog in de finale van ‘Eén tegen 100’. Voor die Patroonverkiezing heeft hij een erg leuke voordracht over mij geschreven, waarvan ik dacht: Ja, dat ben ik en zo gaat het inderdaad tussen ons tweeën. Wiert kan heel humoristisch schrijven. Die jonge advocaten gebruiken van die oubollige woorden. Dat gezwollen gedoe leer ik ze meteen af. En Wiert, ja, die maakt er dan weer bijna cabaret van! Voor de kennispagina’s schrijft hij mooie artikelen over zijn favoriete onderwerpen: Wegenwet, bezit en verjaring. Zo krijgt hij veel nieuwe zaken binnen. Heel knap. Net in

zijn derde stagejaar en hij heeft al een eigen praktijk opgezet.

Wat is het geheim van de ‘Patroon 2013’? Ik denk dat ik, meer dan anderen, de stukken echt samen met mijn stagiaire opstel. De stagiaire schrijft een concept voor een processtuk of advies, legt dat aan je voor en dat moet worden ingediend of naar de cliënt gestuurd. Dan kun je daar met de rode pen doorheen gaan en het teruggeven. Ik doe dat anders. Ik ga liever sámen met de stagiaire het stuk verbouwen. We zitten achter mijn computer; dan typt de een, dan de ander. Daarna kan het de deur uit. Efficiënt en snel, maar ook erg inspirerend omdat we werkende wijs uitgebreid brainstormen over het dossier. Dat samenwerken met je medewerkers - en natuurlijk ook met je cliënten en andere betrokken deskundigen dat maakt het werk nu juist zo leuk.

Verandert er iets, nu je bestuurslid bent? Ik verwacht dat de samenwerking met mijn stagiaires zelfs toeneemt. In de toekomst zal ik meer werk bij hen neerleggen en gebruik ik de tijd voor mijn praktijk vooral voor acquisitie en begeleiding. Het bestuur voegt verder een heel nieuwe dimensie toe, tot nu toe erg interessant en ‘uitdagend’.

Wiert over 10 jaar? Dan is Wiert een goede advocaat met een brede praktijk en veel eigen cliënten. Want hij kan goed met mensen omgaan, dus cliënten zullen hem graag inschakelen. En hij heeft dan vast veel goede ideeën voor álle aspecten van het vak, want dan mag het!

Wat heeft je achteraf verrast? Tijdens een diavoorstelling op zijn huwelijksfeest zag ik dat Wiert niet zo heel lang geleden nog geen bril droeg en meer en lang haar had. Hij leek sprekend op Leonardo di Caprio!

Dossier


layar

Besteprijsgarantie onder vuur

‘Prima hotel. Prijs kan scherper’ -

-

Zin in een stedentrip of weekendje weg? Dan ga je online op zoek naar een luxe hotel of gezellig pension. Al die boekingssites bieden volop keuze en dankzij de concurrentie ben je verzekerd van de beste prijs. Althans, dat denkt de consument. Maar de echte prijsconcurrentie moet nog beginnen. Een recent besluit van de Duitse mededingingsautoriteit dreigt de hele (online) hotelwereld op zijn kop te zetten.

W

“Voor de consument kan dit alles gunstig uitpakken. Wie de moeite neemt om de kamerprijzen van de diverse boekingssites te vergelijken, komt tot de verrassende ontdekking dat alle sites dezelfde ‘lage’ prijs aanbieden”

ie stapt er nog een reiswinkel binnen, als je de leukste hotels thuis op de bank kunt boeken bij Expedia, Booking.com, HotelSpecials, Trivago of noem maar op. Datum van vertrek intikken, aantal overnachtingen, et voilà! Vrijwel alle hotelboekingssites – zeker de grote – spreken met de hotels af dat zij steeds de beste prijs krijgen om op hun site aan te bieden. Hotels zijn blij met alle exposure op de boekingssites. Zo voorkomen ze lege kamers in het stille seizoen of weten ze zeker dat hun idyllische hotelletje in niemandsland toch door de consument wordt gevonden. Daar staat natuurlijk wel iets tegenover: het hotel betaalt per geboekte kamer een provisie aan de boekingssite. En: ze mogen hun kamers nergens anders goedkoper aanbieden…

Prijspariteit Over dat laatste is momenteel nogal wat te doen. Eric Janssen, advocaat Onder-

nemingsrecht, legt uit: “In het contract dat boekingssites met de hotels sluiten staat bijna altijd een prijspariteitsclausule, ook wel besteprijsgarantie genoemd: de laagste prijs die het hotel een boekingssite aanbiedt, moet het hotel ook aan alle andere boekingssites van de wereld aanbieden. Verder brengt deze garantie mee dat het hotel op de eigen website geen kamers mag aanbieden voor een lagere prijs dan op de boekingssites. Dus kunnen hotels nauwelijks inspelen op actuele marktontwikkelingen door bijvoorbeeld de prijs te verlagen. Ze vinden het vooral een probleem dat ze op hun eigen website geen aanbiedingen kunnen doen.”

Nietig Eind 2012 legde een cliënt Janssen de vraag voor of prijspariteit in strijd is met het kartelverbod. In Nederland is er nog geen jurisprudentie en ook de Autoriteit Markt en Consument heeft zich nog niet met de kwestie beziggehouden. In de ons

omringende landen blijkt dat anders te zijn. In februari 2012 oordeelde het Oberlandesgericht Düsseldorf in een procedure tussen JustBook Mobile en HRS (Hotel Reservation Service, de grootste Duitse boekingssite) dat de prijspariteitsclausule van HRS in strijd was met het Duitse kartelverbod. De clausule zou de onderlinge prijsconcurrentie tussen enerzijds de boekingssites en anderzijds de hotels belemmeren. “Daarmee heeft de Duitse rechter eigenlijk gezegd dat de afspraak over de beste prijs tussen hotel en site nietig is. Het hotel is er niet aan gebonden,” verduidelijkt Eric Janssen. “Het Duitse kartelverbod is vrijwel gelijk aan het Nederlandse kartelverbod. Het Duitse vonnis is daarmee een aanwijzing dat er in Nederland op vergelijkbare wijze tegen de besteprijsgaranties kan worden aangekeken.”


11

site, dan moet je dat bij de ander ook doen. Als gevolg van de besteprijsgarantie denken klanten ook dat ze de beste prijs hebben en zoeken ze niet meer verder. Prijspariteit zorgt in de ogen van het BKA voor schijntransparantie.”

Freeriders

Wakker geschud Na Duitsland ging op meerdere plaatsen het balletje rollen. In Engeland, Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk; door heel Europa waren de kartelwaakhonden wakker geschud en beten zich vast in vergelijkbare zaken met vergelijkbare uitspraken van de rechtbank. Heel uitgesproken is het standpunt van het Bundeskartellamt (BKA) eind vorig jaar in een zaak tegen HRS. De Duitse mededingingsautoriteit besliste definitief dat de besteprijsgarantie die HRS van de hotels verlangt, in strijd is met het Duitse kartelverbod en ook - en dat maakt het interessant - met het Europese kartelverbod. Bovendien maakte HRS volgens het BKA misbruik van haar economische machtspositie. Het BKA heeft HRS opgedragen de besteprijsgarantie te schrappen uit de contracten die zij met de hotels sluit. Het BKA zegt een precedent te hebben willen scheppen en pakt nu door. Zo zijn intussen ook Expedia en Booking.com onderwerp van onderzoek. Het BKA richt haar pijlen overigens niet alleen op boekingssites. Dit soort laagste prijsafspraken zijn volgens

12


de Duitse mededingingsautoriteit evengoed verboden voor andere exploitanten van internetportals. Gelijktijdig met HRS namen de Duitsers ook Amazon onder vuur. Anders dan HRS heeft Amazon uiteindelijk toegegeven aan de uitgeoefende druk van het BKA en min of meer vrijwillig de besteprijsgarantie uit de algemene voorwaarden geschrapt.

Geen prikkel Voor de consument kan dit alles mogelijk gunstig uitpakken. Wie de moeite neemt om de kamerprijzen van de diverse boekingssites te vergelijken, komt tot de verrassende ontdekking dat alle sites dezelfde ‘lage’ prijs aanbieden. Van echte concurrentie tussen boekingssites is volgens het BKA dan ook geen sprake. De ‘beste prijs’ heeft eigenlijk hetzelfde effect als een minimumprijs waar sites én hotels niet onder mogen gaan zitten. Eric Janssen: “Daarnaast is het BKA van mening dat prijspariteit slecht is voor de concurrentie tussen hotels onderling. Er is bij de hotels geen enkele prikkel om de prijs verder te verlagen. Doe je dat bij de ene

HRS is naar verluid in hoger beroep gegaan tegen het besluit van het BKA. Als dit besluit daadwerkelijk standhoudt, moeten boekingssites naar een oplossing zoeken voor het freeriders-probleem: “HRS betoogde bij het BKH namelijk dat de prijspariteitsclausule eigenlijk is bedoeld om het gratis meeliften van hotels op de boekingssites te voorkomen: een hotel profiteert van de aanwezigheid op een boekingssite, lokt de klant vervolgens naar de eigen website en verkoopt dezelfde kamer tegen een lagere prijs. Dan loopt de boekingssite dus inkomsten mis. De Duitse kartelwaakhond denkt dat het freeriders-probleem op een andere manier op te lossen is. Boekingssites kunnen het hotel bijvoorbeeld abonnementskosten vragen voor vermelding op hun site of een pay per klik.”

aanbiedingen op hun eigen websites doen. Maar dat wordt lastig. Hotels mogen zich niet bemoeien met de wederverkoopprijs. Ze kunnen zelf besluiten elke boekingssite dezelfde prijs te bieden, maar ze kunnen niet verhinderen dat een boekingssite bijvoorbeeld een deel van de provisie doorgeeft aan de klant, zodat je feitelijk een lagere kamerprijs krijgt.” Hotels hebben ook voordeel bij de boekingssites, ziet Janssen. “Ze profiteren van de betrouwbare naam van grote sites. Consumenten vinden er ratings en reviews. En als klein hotelletje in, zeg maar, Loppersum sta je wel mooi in het Chinees op internet!” Als de besteprijsgarantie definitief verboden wordt, zullen uiteindelijk toch prijsverschillen ontstaan. Sommige hotels zijn van mening dat klanten die prijsverschillen niet zullen snappen. Dat gelooft Eric Janssen niet: “Als iemand snapt dat bijvoorbeeld een ereader op de ene site goedkoper is dan op de andere, dan snapt hij dit ook. Daar is internet juist voor. Iedereen is toch op zoek naar een koopje!”

Koopjesjacht En de hotels? Die vinden volgens Eric Janssen die eenheidsprijs op de boekingssites zo slecht nog niet. “Ze zien liever geen prijsverschillen bij de boekingssites, maar zouden wel graag zelf lagere

Meer lezen over dit onderwerp? Kijk op de kennispagina van Aanbesteding mededing & staatssteun: www.dirkzwagerams.nl

“De Duitse mededingingsautoriteit besliste dat de besteprijsgarantie in strijd is met het Duitse kartelverbod en ook - en dat maakt het interessant - met het Europese kartelverbod.”

13

Eric Janssen, Samenspraak advocaat Ondernemingsrecht | 2014 |


layar

“We keken aan tegen een warmtenetwerk van 1.900 kilometer dat kadastraal geregistreerd moest worden”

14

Ruud van Dijk en Heleen de Man, respectievelijk senior bedrijfsjurist Essent en Manager legal Ennatuurlijk Arjen van Samenspraak der Weijden, |juridisch 2014 | adviseur DrechtStaete

“Op een creatieve manier de puzzel compleet maken” Onlangs rondde Essent met de officiële levering van het warmtebedrijf ELES en drie Warmte Kracht Centrales (WKC’s) één van zijn grotere M&A trajecten af. Dirkzwager stond Essent onder meer bij in de registratie van de ondergrondse warmtenetten met een lengte van maar liefst 1.900 km. Met de verkoop van Essent Local Energy Solutions B.V (ELES) en drie WKC’s in Helmond, Eindhoven en Enschede aan PGGM en Dalkia stappen ongeveer 180 medewerkers en 65.000 klanten over naar Ennatuurlijk B.V. de nieuw opgerichte maatschappij. “Na de RWE-transactie in 2009 is dit één van de grotere M&Atrajecten geweest”, zeggen Heleen de Man en Ruud van Dijk, die er als bedrijfsjuristen van Essent bij betrokken waren. Nieuwe maatschappij Ennatuurlijk B.V. Essent verkocht ELES omdat het bedrijfsonderdeel met netwerkactiviteiten niet goed meer paste binnen het profiel van Essent. De Man: “Essent heeft andere netwerkbedrijven ook afgesplitst en ELES was de laatste. We hebben met de verkoop tijd en financiën vrijgemaakt om onze pijlen op andere innovatieve en duurzame projecten te richten zoals onder meer Power Matching City en de Biobased Economy.” Haar collega Van Dijk is in maart verhuisd naar Best, waar hij sinds kort de functie van Manager Legal van Ennatuurlijk bekleedt: “Aan de andere kant kan het warmtebedrijf, als de markt het toelaat, nu binnen onze nieuwe onderneming Ennatuurlijk verder uitgroeien.” Beide juristen zijn positief over het resultaat van de verkoop, hoewel ze elkaar als collega en ruggensteun zullen missen. Van Dijk: “Er wordt nog nazorg verleend tussen Essent en Ennatuurlijk dus ik zal mijn voormalige collega’s nog wel spreken en zien. Maar dan moet ik wel met een bezoekerspasje bij het Essent hoofdkantoor in Den Bosch naar binnen.” Bont juridisch palet Het warmtebedrijf kent een lange en complexe historie en de verkoop bracht een

bont palet aan juridische vraagstukken met zich mee, die onder andere te maken hadden met vastgoed en de warmtewet die begin dit jaar van kracht werd. Om het verkooptraject goed te laten verlopen, zijn zorgvuldige voorbereidingen getroffen en werd Essent bijgestaan door verschillende externe experts. Vanuit het juridische team van Essent waren Heleen de Man en Ruud van Dijk direct bij de verkoop betrokken, bijgestaan door extern juridisch specialist Arjen van der Weijden van DrechtStaete Legal Consultancy en door Freshfields Bruckhaus Deringer en Dirkzwager. Van Dijk: “Naast juridische bijstand vanuit de advocatuur van Dirkzwager voor bijvoorbeeld vergunningen, werden zij primair ingezet voor de notariële diensten. Ze brachten de netten in kaart, sloten onze informatie aan op het kadaster, losten juridische knelpunten op en verrichtten notariële werkzaamheden voor de registratie. Dirkzwager werkte intensief samen met onze asset managers, projectleiders en specialisten van de tekenkamer. Dit alles werd vanuit Essent/ ELES gecoördineerd door manager asset engineering Frank Coumans en sr. projectleider Walter van der Linden. We hadden van tevoren nooit kunnen bevroeden dat het traject, mede door de lange voorgeschiedenis, zo complex zou zijn.” Puzzelstukjes verzamelen Ondergrondse netwerken kunnen pas sinds enkele jaren bij het kadaster worden geregistreerd; niet veel partijen hebben dit eerder gedaan. Van Dijk: “We keken tegen een warmtenetwerk van 1.900 kilometer aan dat kadastraal vastgelegd moest worden. Op basis van documentatie moet je aantonen dat je de eigenaar van een netwerk bent.

Dirkzwager is één van de weinige kantoren die dit voor zo’n warmtenetwerk ook kan uitvoeren. Door de wijdvertakte historie hebben we op aangeven van Dirkzwager letterlijk bewijzen verzameld in onder meer historische en digitale archieven, krantenknipsels en andere persuitingen. Daarbij is door ELES veel hulp geboden bij de oplevering, filtering en beoordeling van informatie.” De Man: ”Dirkzwager heeft zich met een vast en ervaren team bestaande uit kandidaat-notaris Anouk Bisseling en de notarissen Walter Jansen, Karen Verkerk en John Wijnmaalen en zeker zo’n tien medewerkers op de achtergrond in het project vastgebeten. Het was een intensief en creatief traject om alle data tijdig te verzamelen en te beoordelen en invulling te geven aan de benodigde acties. Het is mooi dat we in relatief korte tijd zo veel stukjes van de puzzel hebben gelegd en tot registratie hebben kunnen overgaan. Ennatuurlijk is nu één van de weinige partijen die haar netwerk inmiddels grotendeels heeft geregistreerd.”

Business Case

Dirkzwager registreert ondergronds netwerk voor Essent

Basis van vertrouwen De samenwerking tussen Essent en Dirkzwager verliep volgens beide juristen heel positief. “Dirkzwager stelde zich heel proactief op; na onze eerste vraagstelling belandden we al snel in een pilotfase. Bovendien ontstond er vrijwel direct een basis van vertrouwen en het gemak om rechtstreeks en met korte lijnen samen te werken. Van Dijk: ’We zetten bij Ennatuurlijk de samenwerking met Dirkzwager voort om het resterende deel van het netwerk te registreren en zullen hun diensten ook breder inzetten.” De Man: “Uiteindelijk heeft Dirkzwager er ongeveer een half jaar over gedaan om het grootste deel van het netwerk te registreren. Soortgelijke processen bij andere energie- en kabelbedrijven hebben 1,5 tot 3 jaar geduurd.”


15


layar

Nieuwe app én vernieuwde Legal Knowledge Portal

16


H

et doel van de lancering van een nieuw vormgegeven kennisplatform en een bij behorende app is om van www.legalknowledgeportal.com een nog professioneler en eigentijdser medium te maken. Waar de eerste versie van het platform nog in eigen huis werd ontwikkeld, leveren er inmiddels zo veel nieuwe landen artikelen aan dat professionalisering niet kon uitblijven. Een eigen app is een logische uitbreiding van het platform. De app zorgt ervoor dat de doelgroep de

datgene waar jij om vraagt.” De gebruiker selecteert eenmalig de rechtsgebieden en de landen die hem interesseren. Deze informatie wordt in zijn gebruikersprofiel opgeslagen. Het filter is ook in te stellen voor een op maat gemaakte nieuwsbrief. Heb je bijvoorbeeld alleen interesse in arbitration law in China? Dan ontvangt je uitsluitend hierover het laatste nieuws in de app en in de nieuwsbrief.

Wereldkaart

De app bevat een dynamische wereldkaart, waarop de artikelen per land zijn gerangschikt. Ben je in het buitenland en op zoek naar een deelnemer aan de Legal Knowledge Portal in het land waar je je bevindt? Via GPS spoort de app het kantoor op. Een routeprogramma leidt je erheen. In contact komen met de auteur van een artikel is een kwestie van de ‘bel mij’-knop aantikken, of de email- of LinkedIn-knop gebruiken. Via de social

vloed, zodat er een selectie overblijft die aan de voorkeuren van de gebruiker voldoet.

Prijswinnaar

Dirkzwager was het eerste advocatenkantoor dat een eigen juridische kennisapp ontwikkelde. De app ontstond in navolging op de introductie van de juridische kennispagina www.partnerinkennis.nl. In 2011 won Dirkzwager hiermee zowel de SDU prijs voor ‘Meest innovatieve kennisdeler in de advocatuur 2011’ als de ‘KNB innovatieprijs 2011’. De Global Law app is een logisch internationaal vervolg op de Nederlandse Juridische Kennisboek app van Dirkzwager. De Global Law app zal beschikbaar zijn voor iPad en iPhone en is gratis te downloaden in de iTunes App Store in de categorie ‘Zakelijk’.

Dirkzwager Nieuws

De internationale kennispagina www.legalknowledgeportal.com krijgt een geheel nieuwe look and feel. Tegelijk wordt een bijbehorende Global Law app voor iPad en iPhone gelanceerd.

“Internet is een snoepwinkel. En een app is de mooiste vorm om digitaal kennis te delen.” internationale artikelen nog makkelijker kan lezen. Inhoudelijk blijft de internationale portal hetzelfde. Nog steeds is de basis een immer groeiend bestand van actuele artikelen over internationale wetgeving. Meer dan zestig advocatenkantoren wereldwijd dragen artikelen bij. Het platform is zo ontwikkeld dat het goed te lezen is op verschillende apparaten, zoals desktop computers, tablets en smartphones.

Persoonlijk filter

De Global Law app stelt de gebruiker eenvoudig in staat om alleen die artikelen te lezen waar zijn interesse naar uitgaat. De app filtert informatie op basis van de persoonlijke voorkeuren van de gebruiker. “Als je op Google het woord ‘privacy’ intikt, dan krijg je 36 miljoen hits in een paar seconden,” zegt Dirkzwager directeur Marcel Hielkema. “Maar je wil geen 36 miljoen hits! Je wil een paar hits, met

media buttons deel je een artikel met bekenden. Een ‘lees later’-button stelt je in staat om een artikel op te slaan in de favorietenlijst. Het artikel is daarna ook beschikbaar zonder dataverbinding.

Toekomstwensen

In de nabije toekomst worden wellicht nog enkele features ingebouwd. De mogelijkheid om een podcast te embedden bijvoorbeeld, zodat de gebruiker de artikelen aan zichzelf kan laten voorlezen. Handig in de auto of tijdens het klussen in huis. Ook publish on demand staat op het wensenlijstje van de app-ontwerpers. Met publish on demand is het mogelijk om een aantal artikelen naar keuze digitaal te bundelen en met één druk op de knop te laten afdrukken. Het boekje wordt dan automatisch thuisbezorgd. Ook hierbij is de achterliggende gedachte dat Dirkzwager met de app het kaf van het koren scheidt uit de informatieover-


17


layar

Veilingteam notariaat

Meebewegen op de golven van de economische conjunctuur Enkele jaren geleden kregen ze sporadisch een veilingopdracht, maar tegenwoordig heeft de sectie Vastgoed Notariaat een gespecialiseerd veilingteam. Hoewel er tekenen zijn dat de economie weer wat aantrekt, staat de dossierkast volgens de medewerkers van dit team ‘nog flink vol’. Als een huiseigenaar de lasten van zijn hypothecaire geldlening niet meer kan opbrengen, kan de bank opdracht geven om een woning in het openbaar te verkopen. Sinds het begin van de kredietcrisis is het aantal mensen met een betalingsachterstand substantieel toegenomen. In 2013 werden er in Nederland maar liefst 2.284 huizen gedwongen verkocht. Een veilingopdracht loopt altijd via de notaris en Dirkzwager heeft daarvoor een speciaal veilingteam opgericht. Notarisklerk Anita van Wijk en notarieel medewerker Annelies Rosendaal behandelen met collega Marleen Vermeulen de veilingopdrachten, onder toeziend oog van notaris Ruben Berentsen.

Staartje crisis

“Door de recessie zijn we fulltime bezig met de veilingopdrachten van banken. Vier jaar geleden waren dat nog voornamelijk huizen aan de onderkant van de markt, maar nu zien we dat veel onderne-

18

Anita van Wijk, Albert Keddeman (externe veilingmeester) en Annelies Rosendaal Samenspraak | 2014 |

Waarvan Akte

mers het in de staart van de crisis alsnog moeilijk krijgen. Ze zijn door hun reserves heen waardoor er meer bedrijfspanden en huizen in het duurdere segment worden geveild,” vertelt Van Wijk. Rosendaal: “In de jaren negentig was voor huizenkopers ‘the sky the limit’ en waren aflossingsvrije hypotheken heel normaal. We zagen geregeld nieuwbouwdossiers langskomen waarbij we dachten ‘Zo, dat is een aardige woning’. De banken verschaften hypotheken over twee fulltime salarissen en dan hoeft het maar even tegen te zitten en je hikt tegen veel te hoge maandlasten aan. Nu zien we dat de banken veel terughoudender zijn. De hypotheekrenteaftrek is door de overheid aan banden gelegd, maar ook de huizenkoper zelf is voorzichtiger.”

“Het uiteindelijke doel van ons werk is een zo hoog mogelijke opbrengst van de woning in het belang van zowel de eigenaar als de opdrachtgever (bank). Het notariaat moet ieders belangen bewaken en onze eerste prioriteit is een veiling voorkomen.” Restschuld

Van Wijk en Rosendaal zijn bijna een volle werkweek bezig per veilingdossier. Annelies Rosendaal: “We houden ons aan een strak schema want voor een veilingprocedure gelden allerlei wettelijke termijnen.” Anita van Wijk: “Het uiteindelijke doel van ons werk is een zo hoog mogelijke opbrengst van de woning bij de veiling in het belang van zowel de eigenaar als de opdrachtgever (bank). Het notariaat moet ieders belangen bewaken en onze eerste prioriteit is een veiling voorkomen. Daartoe nemen wij in een zo vroeg mogelijk stadium contact op met de eigenaar van de woning om te kijken of er nog een betalingsregeling kan worden getroffen. Tevens informeren wij de eigenaren over de veilingprocedure en raden wij hen aan medewerking te verlenen aan eventuele bezichtigingen. Het gebeurt ook steeds vaker dat een particulier de bank een on-

herroepelijke volmacht geeft om het huis onderhands te verkopen met het idee om daarmee een hogere opbrengst te behalen. Dat kan een veiling voorkomen en dat is voor alle partijen beter. Bij een veiling levert een woning vaak veel minder op dan bij een onderhandse verkoop en blijft zowel de bank als de eigenaar met een flinke restschuld achter.”

Onpartijdige spil

Voor de veiling van onroerend goed is Nederland ingedeeld in elf regio´s. Van Wijk: “Vóór de oprichting van de federatie van regioveilingen, verliepen veilingen nogal chaotisch en dat gaf veel onrust in de zaal. Nu bewaken de piketnotarissen de orde in de zaal en zorgen voor een correcte gang van zaken tijdens de veiling. Wij nemen deel aan zo’n drie regioveilingen per maand en zijn de onpartijdige spil in het geheel. Niet elk huis komt uiteindelijk ook op de veiling, het gebeurt

steeds vaker dat handelaren vooraf onderhands bieden.” Rosendaal: “Hoewel het onderwerp niet positief is, beleven we wel veel plezier aan ons werk. We werken als collega’s samen met medewerkers van banken, het kadaster en makelaarskantoren. We informeren alle partijen grondig en krijgen veel positieve feedback op onze neutrale en transparante manier van werken.” Anita van Wijk en Annelies Rosendaal verwachten dat over twee à drie jaar het aantal betalingsachterstanden bij de bank afneemt. “We zien dat de economie mondjesmaat aantrekt, er komen weer aanvragen binnen voor nieuwbouwwerkzaamheden. Dat is het mooie aan ons werk, we bewegen mee op de golven van de economische conjunctuur.”


19


layar

“Te veel reuring veroorzaakt meestal paniek: ieder gaat voor zich en dat doet de kansen op een succesvolle doorstart slinken.”

20

Ronald van den Bos, curator en advocaat Ondernemingsrecht Samenspraak | 2014 |

De stille bewindvoerder

Gedachtegoed

Voor een snelle en efficiënte doorstart

Hoewel de economie weer in de lift zit, zijn er nog altijd bedrijven die het einde van de crisis niet redden. Zo kwamen de afgelopen tijd veel bekende namen in het nieuws: Siebel, Polare, OAD, ECI. Nederland volgt met spanning de pogingen van gehele of gedeeltelijke overnames. Want een (liefst snelle) doorstart blijkt voor alle partijen van vele kwaden de beste. Dat is ook de gedachte achter een nieuw fenomeen: de stille bewindvoerder. ”

E

en faillissement, soms is het onafwendbaar. Dan zit er voor ondernemer of bestuurders niets anders meer op dan bij de rechtbank het faillissement aan te vragen. De rechtbank wijst vervolgens een curator aan die de belangen van de schuldeisers moet veiligstellen. Iemand die geschikt is voor het betreffende bedrijf, bij voorkeur met kennis van de branche en met de juiste ervaring.

Telefoontje

Dirkzwager heeft in zowel Arnhem als Nijmegen bij de sectie Ondernemingsrecht specialisten insolventierecht in dienst, advocaten die ook optreden als curator. “Je krijgt uit het niets een telefoontje en dan moet je direct aan de slag. Je wordt aangesteld door de rechtbank, het is een wettelijke taak en een persoonlijke aanstelling. Dus jij krijgt de opdracht, niet Dirkzwager,” vertelt Chris Diks, die als curator én advocaat Ondernemingsrecht actief is in Nijmegen. “De rechtbank is in zekere zin een onvoorspelbare cliënt; je weet nooit wanneer je wordt gebeld. Dus is het verstandig dit werk te combineren met ondernemingsrecht.” Heeft Diks daar in deze barre tijden nog wel ruimte voor? Zijn de werkdagen niet gevuld met faillissementen? “Dat valt mee. De rechtbank let ook op een eerlijke spreiding van faillissementen over de diverse curatoren in het land. Meestal heb ik meerdere - kleinere en grotere - faillissementen tegelijk in behandeling. Maar die vergen niet allemaal evenveel tijd. Soms loopt de afwikkeling lang door, maar komt dat doordat je zelf als curator aan het wachten bent, bijvoorbeeld op een vonnis in een lopende rechtszaak. Ook de huidige huizenmarkt zorgt voor

een vertraagde afwikkeling. Als er dan in het faillissement een woning moet worden verkocht, ben je al snel één tot twee jaar verder.”

Complex

Dat ligt wel even anders voor zijn Arnhemse collega Ronald van den Bos die welhaast continu bezig is met zijn werk als curator. Momenteel is Van den Bos samen met twee curatoren van andere kantoren betrokken bij de afwikkeling van het faillissement van Thermphos, de fosforfabriek nabij Vlissingen waar 400 mensen werkten. De onderhandelingen over een doorstart liepen vast op de opruimkosten (circa 85 miljoen) van het met fosfor vervuilde terrein. Van den Bos, die sinds 1 oktober 2013 in Arnhem met zijn team het insolventierecht voor zijn rekening neemt, besteedt twee dagen van zijn werkweek aan deze taak. Van den Bos: “Het is een omvangrijk en complex faillissement, maar ik ben hoopvol dat we de site binnen afzienbare tijd kunnen verlaten en een oplossing hebben bereikt voor de milieuproblematiek.” De rechtbank benoemde Van den Bos al in vele omvangrijke faillissementen, zoals R&R Group of Companies (vastgoedconglomeraat), Den Oudsten Bussen, Partner Logistics (koelhuizen in diverse landen) en - recentelijk - Koninklijke Hulshof ’s (leerlooierij).

Spoed

Bij uitzicht op een doorstart wil iedereen dat de curator deze zo snel mogelijk realiseert. Diks: “Bij wijze van spreken dezelfde middag nog. Een snelle doorstart levert namelijk het hoogst mogelijke rendement op: voor de schuldeisers, voor het bedrijf,


21

“Als stille bewindvoerder heb je iemand nodig die heel constructief is en kan denken in oplossingen, niet alleen in problemen. Als bewindvoerder - en ook als curator - ben je procesbegeleider, geen redder in nood met een zak geld, zoals mensen te vaak nog denken.” maar ook voor het personeel dat weet waar het aan toe is, voor leveranciers die kunnen doorleveren of voor de bederfelijke waar die ligt te wachten; alles en iedereen is gebaat bij spoed. Maar als curator heb je net dat telefoontje gekregen en moet je je nog volledig in de hele organisatie verdiepen. De boekhouding, de contracten en financiering, de waarde van machines en onroerend goed: je moet echt alles goed bekijken. Daarna pas kun je in overleg met potentiële doorstarters.”

Zelf aankloppen

De oplossing: de stille bewindvoerder. Een relatief nieuw fenomeen dat nog niet wettelijk is vastgelegd, maar waarvoor wel sinds oktober vorig jaar een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ligt. Bij enkele rechtbanken wordt er al mee gewerkt. De stille bewindvoerder is een nieuwe rol voor de advocaat Insolventierecht, naast die van gewone bewindvoerder en curator. “De gedachte is dat de ondernemer die het faillissement ziet aankomen zelf bij de rechtbank aanklopt nog voordat er een openbare procedure is,” licht Van den Bos de werkwijze toe. “Hij vraagt de rechtbank om een stille bewindvoerder aan te wijzen. In principe mag hij - al is het de rechtbank die uiteindelijk beslist - zelf een voorstel doen, wie die stille bewindvoerder moet worden. Niet de eigen huisadvocaat natuurlijk, maar een onafhankelijk advocaat met ervaring en kennis van zaken. De stille bewindvoerder moet wel, net als de openbaar curator, allereerst de belangen behartigen van de schuldeisers en dus streven naar maximalisatie van de opbrengst. Daarnaast is behoud van werkgelegenheid een belangrijk doel. De stille bewindvoerder verdiept zich in het bedrijf en bespreekt alle opties met eventuele overnamekandidaten. Voordat je het faillissement aanvraagt, is de doorstart al min of meer beklonken.”

Alle smaken

Toch een faillissement? Volgens beide advocaten is dat veelal onvermijdelijk. “Je benadert in feite een stille bewindvoerder, omdat het financieel te laat is. Het fenomeen stille bewindvoerder is vooral bedacht voor die snellere doorstart. Maar het kan in enkele gevallen wel gebeuren dat daarvoor geen kandidaten zijn. Het ligt wat ingewikkelder om potentiële gegadigden te vinden dan bij een openbaar faillissement. Dan melden de partijen zich spontaan; nu moet je het stil houden en worden kandidaten door de bestuurders aangedragen. De buitenwacht weet in principe niets. Ook het personeel niet. Te veel reuring veroorzaakt meestal paniek. Ieder gaat voor zich en dat doet de kansen op een succesvolle doorstart slinken.”

22


Maar aan die heimelijkheid zit volgens Van den Bos ook een keerzijde: “Het proces zelf is ondoorzichtig en de doorstart kan in een achterkamertje zonder concurrentie worden beklonken. Er is best veel kritiek van de beroepsgroep – de beroepscuratoren – op deze informele regeling, en niet geheel onterecht.” Er is een tweede wezenlijk verschil met de gewone curator: een stille bewindvoerder heeft geen wettelijke bevoegdheden. Hij kan het bestuur niets opleggen, banken niets afdwingen. Diks: “Je bent afhankelijk van een zekere vrijwilligheid. Maar je mag veronderstellen dat als iemand zelf om een stille bewindvoerder vraagt, hij ook met zo iemand wil samenwerken.” Van den Bos: “Als stille bewindvoerder heb je iemand nodig die heel constructief overleg kan plegen en kan denken in oplossingen en niet alleen in problemen. Als bewindvoerder - en ook als curator - ben je procesbegeleider, geen redder in nood met een zak geld, zoals mensen te vaak nog denken. Als ondernemer moet je bedenken dat je met de stille bewindvoerder zeer intensief gaat samenwerken aan een doorstart, dus moet je samen door één deur kunnen en het samen oplossen.”

Positieve energie

Samenwerken aan een doorstart en daarna het faillissement afwikkelen. En dat laatste, weten beide curatoren uit ervaring, is niet altijd de meest favoriete taak van ondernemers. “Die zijn al zo gefocust op dat nieuwe bedrijf en richten alle positieve energie op die doorstart. Maar ze spelen ook nog een rol in de afwikkeling van het faillissement. Want bij een doorstart blijven de schulden achter bij de verkopende partij. Dus er volgt in principe sowieso een faillissement, ook al verloopt de doorstart goed. En daar zie ik nog wel eens dat ze de moed laten zakken. Toch moet de ondernemer nog even de schouders eronder zetten en meewerken met de curator. En dat is dezelfde persoon als de stille bewindvoerder. Die neemt na de bekendmaking van het faillissement de rol van openbaar curator op zich.” Chris Diks en Ronald van den Bos kijken uit naar een toekomst als stille bewindvoerder. “Een faillissement is pijn verdelen. Dat is ook voor de curator geen gemakkelijke taak. Maar als je als stille bewindvoerder in een vroeg stadium kunt instappen om de kansen op een doorstart te vergroten en zo de pijn van velen wat minder groot te maken, dan heel graag.”

De stille bewindvoerder is een relatief nieuw fenomeen dat nog niet wettelijk is vastgelegd. Een nieuwe rol voor de advocaat Insolventierecht, naast die van gewone bewindvoerder en curator.

23

Chris Diks, curator en Samenspraak advocaat Ondernemingsrecht | 2014 |

Van onze partner in Kopenhagen Niels Christian Døcker van Lund Elmer Sandager Voor grensoverschrijdende zaken is Dirkzwager aangesloten bij TELFA, een Europees samenwerkingsverband van advocaten- en notarissenkantoren. Daarnaast is er aansluiting met het Amerikaanse netwerk USLAW. Gezamenlijke kennis delen zij via de site www.legalknowledgeportal.com. In deze rubriek komt één van de internationale partners aan het woord.

S

candinaviërs hebben de naam niet van loze praatjes te houden. Dat gaat zeker op voor Niels Christian Døcker, partner en advocaat van het Deens advocatenkantoor Lund Elmer Sandager. Deze middelgrote firma is gevestigd in Kopenhagen en is gespecialiseerd in business en vastgoed. Er werken ruim negentig mensen, waarvan vijfendertig advocaten. Als Døcker moet omschrijven wat de firma uniek maakt, beëindigt hij elke zin met ‘maar dit klinkt vast als een marketingpraatje’, of ‘dit zegt ongetwijfeld elk kantoor van zichzelf ’. Zijn bescheidenheid is onterecht. Dat Lund Elmer Sandager werkelijk ‘innovatief ’ en ‘eigentijds’ is, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat het kantoor in 2012 werd genomineerd voor de Innovatieprijs. De Deense advocatenbond reikt de prijs om de twee jaar uit aan een bijzonder vooruitstrevend Deens advocatenkantoor. Lund Elmer Sandager eindigde bij de laatste drie.

Automatisering Reden voor de nominatie voor de Innovatieprijs was de procesoptimalisatie die de incassoafdeling invoerde. Døcker: “Onze incassoafdeling houdt zich bezig met het vorderen van schulden in opdracht van onze klanten. Dat kan om enorme bedragen gaan, maar ook om honderd euro. In alle gevallen besteden we veel tijd aan elke zaak. Om de workflow te verbeteren, zijn we overgestapt op een computergestuurd systeem. De belangrijkste verbetering ten opzichte van vroeger is waarschijnlijk dat klanten zelf toegang hebben tot hun portfolio. Voorheen belden ze ons als ze een update van hun lopende zaken wilden krijgen. Een leasemaatschappij bijvoorbeeld heeft gemiddeld tweehon-

24


Internationaal


layar

derd van zulke zaken lopen. Met behulp van een wachtwoord kunnen ze nu in een oogwenk zelf de actuele status bekijken. Dit bespaart hen én ons veel tijd.” Bijkomend voordeel: “Door de procesoptimalisatie werkt het team veel nauwer samen. Voorheen waren de zeven werknemers van deze afdeling ieder verantwoordelijk voor hun eigen zaak. Nu beheren ze samen het totale portfolio.”

Benaderbaar De wortels van het kantoor zijn terug te voeren tot 1877. Het bedrijf Lund maakte toen al 1877 deel uit van het advocatenkantoor Oppenheim, Lund & Partner. In

Sandager. Daarnaast is het voor ons prettig om onze eigen klanten te kunnen verwijzen naar betrouwbare kantoren in Europa en Amerika. Het maakt een goede indruk als je kunt zeggen: ‘Ik garandeer dat je bij Frans Knüppe van Dirkzwager in goede handen bent.” Over de Legal Knowledge Portal, de internationale kennisbank die door Dirkzwager is opgericht, is Døcker erg enthousiast. Zozeer zelfs, dat hij zich excuseert voor zijn collega’s, die naar zijn mening nog niet genoeg bijdragen. “Eigenlijk wil ik bereiken dat er een competitie ontstaat tussen de afdelingen wie de meeste artikelen schrijft.”

“Onze partners zijn heel benaderbaar, ze verschuilen zich niet achter hun medewerkers, zoals het geval is bij sommige traditionele kantoren.” 1999 fuseerden Lund en Elmer met een derde, inmiddels vertrokken partner. Een nieuwe fusie in 2002 leidde tot de huidige samenstelling. Er lopen momenteel twee Elmers rond in het bedrijf: vader Jørgen (71) en zoon Christian (44). Na enige aandringen noemt Døcker een onderscheidend kenmerk van de firma Lund Elmer Sandager. “De partners zijn heel benaderbaar. Wij verschuilen ons niet achter onze medewerkers of stagiaires. Waarschijnlijk zeggen alle kantoren dit, maar toch horen wij vaak van nieuwe klanten dat ze onze werkwijze een verademing vinden. Bij hun oude advocatenkantoor spraken ze de partners vaak alleen bij de kennismaking.”

Goede indruk Lund Elmer Sandager is al sinds een jaar na de oprichting van TELFA in 1989 bij het samenwerkingsverband betrokken. Døcker: “Wanneer een buitenlands bedrijf een zaak in Denemarken wil aanspannen, of wanneer het bedrijf overweegt te investeren in Deens vastgoed, verwijzen onze Europese samenwerkingspartners ze door naar Lund Elmer

Hardloopwedstrijd Die competitiedrift uit zich ook in andere aspecten. Ieder jaar in de laatste week van augustus staat Kopenhagen in het teken van de DHL Relay Run. De hardloopwedstrijd, die vijf dagen duurt en waarin per dag door vijf teamleden vijf keer vijf kilometer moet worden afgelegd, heeft als hoofddoel om kantoorpersoneel in beweging te krijgen. Daarnaast is het een gezellig zomers hoogtepunt. Zeker 125.000 hardlopers laten zich door hun collega’s aanmoedigen in het park Fælledparken. Døcker, een fanatieke marathonloper, streeft ernaar om zo veel mogelijk teams van Lund Elmer Sandager op de been te krijgen. Vorig jaar waren het er twee, dit jaar hoopt hij op drie of vier. “Er werken tenslotte veel sporters bij Lund Elmer Sandager. Misschien is dat ook wel typisch voor onze firma.” Meer informatie: www.lundelmersandager.dk Bekijk de video die Lund Elmer Sandager in de competitie voor de Innovatieprijs opnam (in het Deens) www.vimeo.com/51429802


25


layar

AHMC Upward vierde in 2013 haar 90-jarige bestaan en is met 1200 leden de grootste hockeyclub van Arnhem. Meer informatie www.upward.nl NMHC ‘Nijmegen’ is opgericht in 1906 en behoort met 1800 leden tot de tien grootste hockeyverenigingen van Nederland. Meer informatie www.nmhc.nl Beide clubs zijn zich bewust van het belang van een grotere pool van goed opgeleide en gemotiveerde scheidsrechters, omdat dit het spel ten goede komt en uiteindelijk ook de kwaliteit van gehele hockeyclub verbetert.

26

Pieter Sonneveld, manager Marketing & Communicatie Samenspraak | 2014 |

Partner in sponsoring

Kennis delen is ook: scheidsrechters opleiden

Fluiten op niveau

Binnen hockeysponsoring gaat Dirkzwager de focus verleggen van algemene clubsponsoring naar ondersteuning van het scheidsrechterprogramma. Dat sluit nauwer aan bij de filosofie van het kantoor: een actieve en motiverende rol spelen in het delen van kennis en kwaliteit.

“

De wens is om met onze aanpak van sportsponsoring directer aan te sluiten bij onze dienstverlening. Dirkzwager wil meer zijn dan een financieel ondersteuner; we willen een opbouwende rol spelen. Zo groeide het idee om niet de hockeyclub in het algemeen, maar specifiek het scheidsrechterprogramma van de club te sponsoren.” Pieter Sonneveld, manager Marketing & Communicatie, licht de nieuw ingeslagen weg toe. Al eerder initieerde hij een verschuiving van een brede aandacht voor allerlei sporten naar een meer gekanaliseerde aandacht voor de hockeysport. Nu volgt een verdere toespitsing van clubsponsoring naar de ondersteuning van een specifiek scheidsrechterprogramma. “De scheidsrechter heeft natúúrlijk altijd gelijk, maar is helaas niet altijd degene die de regels goed kent of toepast. Anderzijds is hij of zij mede bepalend voor het hockeyplezier. Binnen Upward zijn we al jaren bezig om hockey leuker te maken. Samen met bedrijven die verstand van zaken hebben. Voor onze scheidsrechters doen we dat met Dirkzwager, omdat zij verstand hebben van het uitleggen en toepassen van regels. Zo zijn we in staat om onze scheidsrechters goed op te leiden en dus hockey leuker te maken.” Tjerk Oostra, bestuurslid Accommodatie en Sponsoring AHMC Upward

Spelplezier

Het scheidsrechterprogramma stelt de club in staat om mensen die bewust kiezen voor de rol van fluitist een gedegen opleiding te laten volgen. Dat omvat niet alleen spelregels, maar de cursisten leren ook het spel leuk te houden of om te gaan met diverse karakters in het veld. “Een hockeyclub krijgt zo steeds meer gemotiveerde spelleiders van niveau, mensen die het echt leuk vinden om te fluiten en dat verhoogt weer het spelplezier. Veel clubs moeten het vooral hebben van spelers die om beurten een wedstrijd verplicht fluiten. Elke volwassen hockeyer bezit een scheidsrechterkaart, dat is een voorwaarde voor het lidmaatschap van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze goed en graag fluiten. Daar komt meer bij kijken,” weet Sonneveld uit ervaring. “Ik had als speler vroeger graag mijn ‘fluitbeurt’ aan een officieel opgeleide scheidsrechter afgestaan. Eventueel had ik daar zelfs een aanvulling op mijn contributie voor willen betalen. Zo’n afkoopconstructie is straks wellicht mogelijk.”

Specialisten

De parallel tussen jurist en scheidsrechter ligt voor de hand: de scheidsrechter is diegene die erop toeziet dat de spelregels juist worden toegepast. Een voor juristen herkenbare rol. Maar Sonneveld trekt de parallel graag door naar de kwaliteit en deskundigheid van de juridische dienstverlening: “Een goed opgeleide scheidsrechter is als een ervaren en gemotiveerde jurist. Beiden zijn specialist in hun vak, weten alles over regelgeving en hoe deze

“Uitstraling en gezag zijn belangrijke eigenschappen van een scheidsrechter. Een onderscheidend tenue kan daarbij een rol spelen, vooral als daaruit blijkt dat er steun is van derden. Zonder sponsors kan een hockeyclub vandaag de dag niet meer bestaan. Zeker niet met de wens om onze vaandeldragers bij de jeugd en de senioren, en natuurlijk ook bij het scheidsrechters corps, mee te laten spelen en fluiten in de top. Dirkzwager ondersteunt de uitstraling en het gezag van het Junior Arbitrage Corps van NMHC ‘Nijmegen’.” Raymond Phijffer, PitcherClub NMHC ‘Nijmegen’ het beste toe te passen.” Sonneveld is in zijn plannen geïnspireerd door twee grote hockeyclubs in de regio, die al bezig waren met een ambitieus scheidsrechterprogramma: AHMC Upward in Arnhem en NMHC in Nijmegen. Met deze twee clubs zijn de sponsorafspraken al bezegeld. Scheidsrechters van Upward en Nijmegen die de vervolgopleiding volgden, zullen straks te herkennen zijn aan bepaalde Dirkzwager-elementen in hun tenue. En wie weet ook nog bij andere clubs, want Sonneveld is met andere verenigingen in gesprek: “Nog niet elke hockeyclub kent zo’n kwalitatief scheidsrechterprogramma. In de ontwikkeling daarvan hoopt Dirkzwager een motiverende rol te kunnen spelen.”


27

Wij pleiten voor handelen met voorkennis.

Download de Dirkzwager KennisBoek App. In sommige gevallen hoeft u niet meteen het advocaten- of notarissen kantoor te bellen. De KennisBoek App is hét antwoord op al uw juridische vragen. Met de mogelijkheid om deze af te stemmen op uw persoonlijke informatiewens. Daarnaast biedt KennisBoek ruimte voor interactie. Zo kunt u reageren op artikelen, deelnemen aan groepsdiscussies en content eenvoudig delen via social media. En dat allemaal in een fraaie App, waar u snel en makkelijk doorheen bladert. Interesse in de App? Kijk snel op www.kennisboek.nl

Meer nadruk op ethiek. Besteprijsgarantie hotels. Grotere kans op succesvolle doorstart. in strijd met Europees kartelverbod. Compliance in de zorg

Recommend Documents