MEER NADRUK OP LEIDERSCHAP

Nummer 36 | 11 oktober 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Stickeractie voor militairen in Uruzgan

Pagina 4 Twee verpleegkundigen op stage in Waterlandziekenhuis

Pagina 5 Probleemjeugd flink aangepakt op Texel

Pagina 6/7 Marinebedrijf bedient heel Defensie

MEER NADRUK OP LEIDERSCHAP DEN HAAG – De ontwikkeling van de sociale aspecten van leiderschap binnen Defensie is van cruciaal belang voor het tegengaan van ongewenst gedrag. Daarom heeft de uitwerking van dit onderwerp prioriteit gekregen. Dat meldt staatssecretaris Van der Knaap in een rapportage aan de Tweede Kamer over de bestrijding van ongewenst gedrag bij Defensie. Inmiddels is een defensiebrede visie op leidinggeven geformuleerd die nog dit jaar wordt geïntroduceerd. De sociale aspecten van leidinggeven worden in alle initiële en loopbaanopleidingen en in trainingen verwerkt. Voor het leidinggevende burgerpersoneel komen er specifieke trainingen. Verder is hard gewerkt aan coachings- en begeleidingstrajecten voor leidinggevenden die begin volgend jaar in gang kunnen worden gezet. Aansluitend

zullen de sociale aspecten van leiderschap als competentie worden meegenomen in de werving, bij de selectie en bij de functionerings- en beoordelingsgesprekken. INTERNET

Uit een onderzoek van Rutgers Nisso Groep blijkt dat de introductie van de gedragscode succesvol is verlopen. De gedragscode wordt geïntegreerd in alle opleidingen en trainingen en de communicatieactiviteiten gaan onverminderd voort. Eerder maakte plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten luitenant-generaal Rob Bertolee al

LUCHTMACHT VERLAAT OPNIEUW CURAÇAO

bekend dat er investeringen in de werk- en leefomstandigheden worden gedaan om ongewenst gedrag te voorkomen. Het betreft ondermeer internet op de eigen kamer, uitbreiding van het aantal internetcafés en meer faciliteiten voor studie en de uitoefening van hobby’s. De gedragscode heeft in de eerste fase van de uitvoering van de aanbevelingen van de commissie-Staal veel aandacht gekregen. De defensiebrede discussie over de gedragscode en de daaropvolgende definitieve vaststelling vormden echter wel de basis voor de overige maatregelen op het gebied van sociaal leiderschap en personele en organisatorische aanpassingen waarop de komende maanden het accent zal liggen. SFEER

“Deze maatregelen scheppen de voorwaarden voor goede omgangsvormen en een veilige werk- en leefomgeving bij Defensie en zijn daarom onontbeerlijk”, schrijft Van der Knaap. “Het militaire beroep is veeleisend en Defensie heeft de plicht voor een goede sfeer op de werkplek te zorgen. Het is daarom van groot belang de uitvoering van de aanbevelingen van de commissie-Staal in het huidige tempo voort te zetten.”●

DAK STADION FC TWENTE ALS UITDAGING VOOR LOGISTIEK ENSCHEDE – In het Arke Stadion van eredivisionist FC Twente werd vorige week dinsdag vreemd opgekeken toen een aantal militairen vanaf het stadiondak naar beneden kwam zeilen.

Voorbijgangers bleven spontaan staan om te zien welke halsbrekende toeren de militairen uithaalden. Althans in hun ogen. Voor 140 Zware Transportcompagnie van 1 Logistieke Brigade ging het om ‘gewoon’ een Grens Verleggende Activiteit (GVA). Kapitein Don Wentink, plaatsvervangend commandant 140 Zware Transportcompagnie, wilde iets ludieks voor de compagnie bedenken: “Een grote groep mensen is net terug van

STICKERACTIE LOOPT ALS EEN TREIN DEN HAAG – De stickeractie ter ondersteuning van de Nederlandse militairen in de respectieve missiegebieden is een groot succes. Afgelopen vrijdag plakte staatssecretaris Cees van der Knaap samen met Anne van Oorschot - moeder van een Uruzganganger - het eerste exemplaar symbolisch op de dienstwagen van secretaris-generaal Ton Annink.

WILLEMSTAD – Het F-60 detachement op Curaçao is formeel opgeheven. Dat gebeurde met overdracht van de vlag van de Koninklijke Luchtmacht van door detachementscommandant luitenant-kolonel Jan van Zanten aan generaal-majoor Jake Franken. De generaal was aanwezig namens de Commandant Luchtstrijdkrachten. De toestellen stonden er als interimoplossing om voor de Kustwacht van de Nederlandse Antillen en Aruba onder andere search en rescue (SAR)-vluchten uit te voeren.

De twee Fokker-60’s, die gevlogen en onderhouden werden door zowel luchtmacht-, als marine- en burgerpersoneel, komen eind deze week terug naar Nederland, waar Defensie ze te koop zal aanbieden. Zeven jaar geleden werd in het kader van een bezuinigingsronde al eens een volledig squadron van de KLu met eveneens twee maritieme patrouillevliegtuigen (Fokker F-27M’s) op Curaçao opgeheven. Lees verder op pagina 2

Lees verder op pagina 3

uitzending en om de eenheid weer aan elkaar te laten wennen, hebben we een activiteitenweek bedacht. Daarin zit altijd een GVA en aangezien ik een enorme FC Twente supporter ben, leek het mij aardig om het stadion te gebruiken in plaats van de standaard klimtoren.” De drie belangrijkste afdalingen zaten er allemaal in; de mariniers- en zwaluwafdaling en abseilen vanaf de rand van het stadion. Wentink: “Er moest hier en daar geïmproviseerd worden om alle afdalingen zo veilig mogelijk te laten verlopen, maar eigenlijk leent een stadion zich er - technisch gezien - uitstekend voor. En wat vonden de militairen er zelf van? “Ik krijg heel enthousiaste reacties uit de groep. Natuurlijk vindt niet iedereen een GVA even leuk, maar met een aantal voetballiefhebbers erbij is de toon al gauw gezet. De grappen over FC Twente waren snel gemaakt”, aldus Wentink.● (Tekstbijdrage: Marlous de Ridder/Foto: Hasan Yilmas)

CAMP HADRIAN ONDER VUUR DEH RAWOD – Camp Hadrian in Deh Rawod is begin deze week met een viertal projectielen beschoten. Het gaat vermoedelijk om 107 mm raketten. Twee kwamen in het kamp terecht, één er buiten en de vierde was een blindganger. De projectielen richtten nauwelijks schade aan en niemand is hierbij gewond geraakt. Vanuit het kamp is direct gereageerd. Er is teruggeschoten. Inmiddels is de rust weergekeerd. Het is de eerste keer dat Camp Hadrian is bestookt sinds de nieuwe Task Force het kamp in augustus heeft overgenomen.●

18 oktober | Pagina 2

‘FOKKER-60 HEEFT TAAK PRIMA VERVULD’ Vervolg van pagina 1

WILLEMSTAD – De Koninklijke Marine (KM) nam na het vertrek van de F-27’s de taken over met de P-3C Orion. Maar toen Defensie enkele jaren geleden besloot ook deze toestellen af te stoten, was er geen patrouille- en SAR-capaciteit meer beschikbaar. De Koninklijke Luchtmacht werd in november 2004 verzocht dit gat te vullen en twee van de vier Fokker60U’s om te bouwen tot Maritime Patrol Aircraft (MPA). In de tussentijd nam de Britse Royal Air Force deze taken enkele maanden op zich. Aanvankelijk zou het 1 (NLD) F-60MPA detachement voor een periode van achttien tot 24 maanden blijven op Hato-militair. De bedoeling was dat ze

per jaar tweeduizend vlieguren zouden maken. Uiteindelijk bleven de twee F-60MPA’s ruim dertig maanden. Binnenkort krijgt het Coast Guard Air Station Hato de beschikking over twee eigen vliegtuigen, die door de Canadese maatschappij Provincial Aerospace LTD worden geleverd en gevlogen, voorlopig nog aangevuld met personeel van de KM. Commandant van de Kustwacht commandeur Peter Lenselink zei in zijn toespraak dat de vliegtuigen slechts het materieel waren. “Het geweldige operationele product is alleen maar mogelijk geweest door de professionele instelling van het personeel van de luchtmacht, maar ook door de bijdragen van het marinepersoneel en hun civiele collega’s. De detachementcommandant, luitenant-kolonel Jan van

BUITENGEWONE BEËDIGING IN ARNHEM

Zanten, vond dit geen treurig moment. “De afgelopen jaren is bewezen dat de Fokker-60 vliegtuigen een prima taak hebben vervuld. Zowel in Europa ten behoeve van militair transport, als hier op de Nederlandse Antillen als maritiem verkenningsvliegtuig.” Het kwartet Fokker-60 lichte transportvliegtuigen dat de KLu in dienst had, zijn de enige vier exemplaren in de wereld. Deze werden in 1996 door het inmiddels failliete Fokker aan 334 Squadron op Eindhoven afgeleverd. De twee overgebleven F-60U’s zijn in november vorig jaar uit dienst genomen. Samen met het duo F-60MPA’s worden ze vervangen door twee C-130 Hercules middelzware transportvliegtuigen.● (Tekstbijdrage: Arno Marchand)

LANDELIJK ZORGSYSTEEM VOOR VETERANEN DOORN – Het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen (LZV) is vorige week gestart met de introductie van de nieuwe naam en een logo. Het LZV is een civielmilitair netwerk voor zorg aan veteranen, geïnitieerd door het Ministerie van Defensie. Maar liefst achttien zorginstellingen, waaronder drie van Defensie, gaan samenwerken in zorg- en hulpverlening aan veteranen en hun verwanten. Ze

bundelen diverse disciplines van de nulde tot de gespecialiseerde tweede lijn, achter het enkele loket van het centraal aanmeldpunt (CAP) van het Veteraneninstituut. Door deze nieuwe, centraal gecoördineerde opzet, staan de veteraan en zijn directe verwanten direct in middelpunt. De diensten liggen op het vlak van intake en maatschappelijk werk, laagdrempelige ondersteuning, meer gespecialiseerde

HEKKER HEET HOLLMANN CULEMBORG – Niet LTZ-2OC Jochen Hekker maar luitenant-ter-zee 1 Arthur Hollmann heeft onlangs het certificaat BRL-OCE in ontvangst genomen namens de Duik- en Demonteergroep van de Koninklijke Marine. Algemeen directeur TUV Nederland Hans Groothuis was persoonlijk naar Culemborg afgereisd om de drie explosieven opruimingsdiensten het diploma te overhandigen.●

hulpverlening, en daadwerkelijke behandelingen. De LZV noemt dat stepped care en het doel is maatwerk bieden vanuit een herkenbare en geborgde kwaliteit, zo dicht mogelijk bij huis. Momenteel is dit systeem nog in opbouw, maar in 2008 verwacht het LZV verder naar buiten te kunnen treden. Intussen werken de instellingen al volop samen. De nieuwe naam en het logo werden gepresenteerd op de tweede, jaarlijkse contactdag voor zorgverleners binnen het LZV. Dit binnen de muren van Stichting De Basis in Doorn.

ARNHEM – Het Kerkplein in Arnhem vormde vorige week het sfeervolle decor voor de feestelijke beëdiging van tweeëntwintig militairen van de 11e Afdeling Rijdende Artillerie, ook bekend onder de naam Gele Rijders. Zij legden bij uitzondering de eed of belofte af in de openlucht. Daarmee wil de krijgsmacht zich meer laten zien aan de bevolking.

De betrokken Defensie instanties zijn: Geestelijk Verzorging Defensie, Stichting De Basis sector Dienstverlening en Diensten Centrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Defensie.●

Twee Gele Rijders legden de eed te paard af. De overige militairen deden dat op de standaard (vaandel) die door de bereden standaardwacht werd gedragen. Arnhem heeft nauwe banden

RESERVISTEN CROSSEN NAAR RALLYTITEL DE PEEL – Militairen van het Korps Nationale Reserve zijn goed in het verlenen van steun bij natuurrampen en in het bewaken van militaire complexen. Autorijden kunnen ze echter ook als de beste, zo bleek tijdens de jongste wedstrijden van de Militaire Commissie Automobiel- en Motorwedstrijden (MCAM) in de omgeving van de vliegbasis De Peel. De eerste luitenants P. van Reeuwijk en F. Vermeij kroonden zich tot kampioen van 2007. Het evenement bestaat uit een oefenrit in het voorjaar en een kaartleesrit van achttien uur in de herfst. Aan beide wedstrijden doen zowel beginnende als gevorderde chauffeurs en kaartlezers mee. Alleen de laatsten komen in aanmerking voor de algemene titel waaraan een wisselbeker vast zit, beschikbaar gesteld door het Commando DienstenCentra van Defensie. Dit jaar zegevierden dus de ‘Natressers’ Van Reeuwijk en Vermeij, overigens voor de tweede keer sinds 2005. Het koppel boekte slechts twee strafpunten minder dan de als tweede geëindigde ploeg met luitenant-kolonel (Marechaussee) A. Bakhuis en P. de Veer die overigens vorig jaar won. De

Foto: FBB/Hennie Keeris

Uitslagen achttienuursrit Beginners: M. Peekstok en J. de Koning (360 strafpunten) F. Marcellis en H. Wessels (363 strafpunten) S. Ritzen en Wassink (390 strafpunten)

bronzen plak ging naar de majoors K. Raggers en P. de Boer van de Luchtmacht. De kaartleeswedstrijd kende een spannend verloop, vooral in de laatste fase. Rijdend door Noord-Brabant en Limburg vielen de chauffeurs ten prooi aan vermoeidheid en mist. De hoofdprijs bij de gevorderden (24 teams) ging naar De Veer en

Bakhuis. Hun voorsprong op de majoors K. Raggers en P. de Boer die tweede werden, bedroeg 52 punten. Van Reeuwijk en Vermeij pakten het brons, met slechts 3 punten achterstand op de nummers twee. Door dit resultaat sleepten ze dus de titel overall in de wacht. In de klasse voor beginners (elf equipes) trokken kapitein M.

een standbeeld van de Gele Rijder geplaatst. Tot 2000 was de 11e Afdeling Rijdende Artillerie in de Gelderse hoofdstad gelegerd. Vanwege reorganisatie verhuisden ze naar ’t Harde.●

EADTF ONDER NEDERLANDS COMMANDO HEIDELBERG – Kolonel Erik Abma (KLu) heeft het commando over de Extended Air Defence Task Force (EADTF) in Heidelberg overgenomen van de Duitse interim commandant, oberst Thomas Köhring. De EADTF is een organisatie van de Verenigde Staten, Duitsland en Nederland op het gebied van Theatre Missile Defense die over een unieke planningscapaciteit beschikt. Deze capaciteit kan te allen tijde en met een zeer geringe voorwaarschuwingstijd ter be-

schikking van de NAVO worden gesteld (NRF). Daarnaast speelt de EADTF een centrale rol bij het bestrijden van interoperabiliteits- en interconnectiviteitsproblemen tussen de drie landen. Mede hierdoor verlopen gezamenlijke TMD-oefeningen zonder grote knelpunten. Voorts is de organisatie dominant aanwezig bij de organisatie en uitvoering van Joint Project Optic Windmill (JPOW) en de jaarlijks terugkerende TMD-oefening van de NAVO en de Russische Federatie.●

UITSLAGEN: Defensiekampioenschap Kaartlezen (totaal strafpunten oefenrit en achttienuursrit): P. van Reeuwijk en F. Vermeij (400 strafpunten) P. de Veer en A. Bakhuis (402 strafpunten) K. Raggers en P. de Boer (481 strafpunten)

Van Reeuwijk (links) en Vermeij kregen de wisselbeker van de waarnemend voorzitter van de Militaire Commissie Automobiel- en Motorwedstrijden, kolonel G. van Oirschot.

met het korps. Een deel van het Willemsplein, waar ooit de militaire manege van de Willemskazerne stond, werd in de jaren vijftig omgedoopt tot Gele Rijdersplein. In 1963 werd daar

Gevorderden: P. de Veer en A. Bakhuis (279 strafpunten) K. Raggers en P. de Boer (331 strafpunten) P. van Reeuwijk en F. Vermeij (334 strafpunten)

Brandweer Margrietkazerne biedt ondersteuning bij verkeersongeluk WEZEP – De vrijwillige bedrijfsbrandweer van de Prinses Margrietkazerne in Wezep is onlangs te hulp geschoten bij een verkeersongeluk. Het ging om een frontale botsing van twee auto’s op de route tussen Wezep en ’t Harde. De brandweerlieden van de Prinses Margrietkazerne passeerden de onheilsplek op weg naar brandweerwedstrijden in Oldebroek. Vanzelfsprekend zonder aarzelen verlieten ze hun wagens, regelden het verkeer en ontfermden zich over de gewon-

den, onder wie kinderen. Na aankomst van politie en ambulance kregen ze het verzoek de hulpactie voort te zetten, tot na de ontruiming van de plaats van het ongeval. De gewonden werden naar een ziekenhuis in Zwolle gebracht. Het kordate en professionele optreden van de spuitgasten van de Prinses Margrietkazerne leverde hen de complimenten op van politieagenten en ambulancepersoneel. Na afloop reisden ze alsnog naar Oldebroek.●

MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep

Peekstok en majoor J. de Koning aan het langste eind. Hun voorsprong op de nummers twee, de majoors F. Marcelis en H. Wessels: drie punten. De derde plaats, met dertig punten achterstand op nummer één, was voor sergeant S. Ritzen en korporaal 1 Wassink.●

BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT

18 oktober | Pagina 3

Minister op werkbezoek bij CZSK

Het eerste vignet kleeft op de achterruit van de dienstauto van secretaris-generaal Annink van Defensie.

STICKERACTIE VOOR MILITAIREN IN URUZGAN LOOPT ALS TREIN

‘Ik word gek van alle drukte’ Vervolg van pagina 1

DEN HAAG – Fred Janssen kan zijn geluk nauwelijks op. De stickeractie waarmee hij en Anne van Oorschot de bevolking oproepen om de Nederlandse militairen in Uruzgan moreel te steunen in hun moeilijke missie, loopt als een trein. Om niet te zeggen als een TGV. “De reacties zijn overweldigend. Er zat niet één negatieve tussen. Ik word bij wijze van spreken gek van de drukte. De drukkerij heeft andere opdrachten stopgezet en maakt speciaal voor ons overuren. Bij de militairen in Afghanistan schijnt de campagne in goede aarde te vallen”, aldus een tevreden Janssen.

werken in Uruzgan is zwaar en gevaarlijk.” De campagne startte vorige week vrijdag op het Ministerie van Defensie in Den Haag. Daar plakte staatssecretaris Cees van der Knaap het eerste exemplaar op de achterruit van de dienstauto van secretaris-generaal Annink. Dat deed hij samen met mede-initiatiefnemer van de actie, de van herkomst Amerikaanse Anne van Oorschot. Haar zoon dient in Uruzgan als eerste luitenant bij 11 Luchtmobiele Brigade. Janssen stond erbij en keek er glimlachend naar. Hij kent Defensie goed, omdat hij ooit als dienstplichtige bij UNIFIL in Libanon zat en later beroepsmilitair was. Tegenwoordig is Janssen manager bij het IBM-concern. De stickeractie, benadrukt hij, geldt niet alleen voor de Nederlanders in Afghanistan. Het gaat ook om hun collega’s in Irak, Afrika, Libanon, Bosnië-Herzegovina. Staatssecretaris Van der Knaap toont zich verheugd met de actie, vooral omdat het een particulier initiatief betreft. “De samenleving laat zien achter onze mannen en vrouwen in Uruzgan te staan. Op hun beurt zullen die zich geweldig voelen bij een campagne in Nederland.” WEERBESTENDIG

TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S ARNAUD ROELOFSZ

De stickeractie van Janssen spruit voort uit een oproep onlangs van de bewindslieden van Defensie. Die pleitten voor meer respect en bewondering voor de Nederlandse militairen in Urzugan. Volgens Janssen bestaat daar inderdaad aanleiding toe. “Of je het nu wel of niet eens bent met de missie;

De eerste sticker kleefde nog maar koud op de dienstwagen van Annink, of de bestellingen gingen als warme broodjes over de toonbank. Janssen zag zich begin deze week zelfs genoodzaakt vrij te nemen van het werk, om zo de stroom in goede banen te leiden. Het hele gezin werd ‘gerekruteerd’, anders had hij de hoeveelheid werk waarschijnlijk niet aangekund. Intussen loopt de stickeroplage tegen

de 40.000 exemplaren. De vignetten, volgens de drukker weerbestendig, bestaan in vier verschillende teksten: ‘Steun onze troepen in Afghanistan’, ‘Steun alle Nederlandse militairen op hun missie’, ‘Steun onze militairen’ en ‘Steun onze jongens en meiden in Afghanistan’. Terwijl de actie van Janssen en Van Oorschot op toeren kwam, bleek Ada van Aken uit Gorinchem iets soortgelijks op touw te hebben gezet. Zij vatte haar plan op tijdens een vakantie in Canada, waar op veel auto’s gele stickers prijken. Op deze manier drukt de bevolking haar morele steun aan de Canadese troepen in Afghanistan uit, een brok solidariteit die in Nederland ver te vinden was, vond Van Aken. Zij en Janssen werken intussen samen, waarbij de Gorinchemse de bij haar binnendruppelende aanvragen doorstuurt naar Janssen. Zo kunnen geïnteresseerden via hem aan Van Aken’s gele stickers met het opschrift ‘Steun onze militairen’ komen. Janssen kan moeilijk beoordelen hoeveel plakplaatjes uiteindelijk van de drukpers rollen. “Ik ben blij als we de honderdduizend halen. Maar hoe dan ook geeft elk exemplaar reden tot tevredenheid.” De oud-landmachtmilitair betaalt de actie uit eigen zak, sa-

De stickers zijn te koop per twee vellen van elk drie exemplaren. Totale kosten: drie euro en vijftig cent. Bestellen op www.ondersteuntroepen.nl.

DEN HELDER – Minister Van Middelkoop was afgelopen maandag op werkbezoek bij het Commando Zeestrijdkrachten in Den Helder. Onder meer bezocht hij het Landing Platform Dock Johan de Witt. Helikopters, landingsvaartuigen en het Amfibisch Ondersteuningsbataljon op Texel verleenden ondersteuning aan de happening. Aan boord werd Van Middelkoop ontvangen door onder anderen brigade-generaal der mariniers Rob Verkerk, schout-bijnacht Willem Nagtegaal en de commandant Johan de Witt, kapitein ter zee Ed Veen. Luitenant-kolonel der mariniers Rolf Springer gaf een presentatie

DEN HAAG – De Defensie Materieel Organisatie (DMO) begint deze maand een defensiebrede evaluatie van de munitieketen. Daarbij worden de procedures, taken en verantwoordelijkheden bezien.

direct verband houden met de vliegveiligheid, totdat de NAVO concrete voorstellen doet die tot een goede oplossing van de geluidsproblematiek zullen leiden. Bovendien wordt bekeken welke mogelijkheden er binnen de EU bestaan om het militaire gebruik van AWACS-vliegtuigen te beperken of aan voorwaarden te verbinden. Om nu al iets te doen aan de geluidsoverlast in de regio spreidt de NAVO het aantal oefenvluchten zoveel mogelijk over andere luchthavens in Europa. Uit de voortgangsrapportage die de bewindslieden deze week naar de Kamer stuurden, blijkt dat tot en met september van dit jaar in totaal 2070 vliegtuigbewegingen over Nederland zijn uitgevoerd vanaf Geilenkirchen. Dat zijn er 190 minder ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.●

over het Korps Mariniers en kapitein ter zee Peter van den Berg sprak met de minister over NL Maritime Forces. Tijdens de rondleiding door het schip kreeg Van Middelkoop uitleg over de scheepsdrills. Na onder meer een demonstratie van de mijnenjager Hr.Ms. Schiedam werd de minister met een landingsvaartuig naar het zuidelijke strand van Texel gebracht, waar luitenantkolonel der mariniers Jack van Baarsel de minister opwachtte. De commandant Amfibisch Ondersteuningsbataljon gaf uitleg bij verschillende demo’s van zijn eenheid.●

As soldaat Smeehuijzen bijgezet op ereveld Loenen

DMO LEGT MUNITIEKETEN ONDER DE LOEP

NIEUW PLAN AANPAK VAN GELUIDSOVERLAST DEN HAAG – Staatssecretaris Van der Knaap gaat met minister Cramer van Ruimte en Milieu onderzoeken of er een oplossing mogelijk is om het geluidsprobleem in de Limburgse gemeente Onderbanken aan te pakken. Dat hebben de beide bewindslieden in een brief aan de Tweede Kamer gemeld. Eerder dit jaar stelde de Raad van State dat de bomenkap in het Schinveldse Bos onvoldoende was onderbouwd. Er is inmiddels overleg met de NAVO. De oplossing van de geluidsproblematiek ligt mogelijk in het vervangen van de lawaaiige AWACS-motoren. Op initiatief van Nederland heeft de NAVO op 14 juni 2007 inmiddels besloten de vervanging van de vliegtuigmotoren opnieuw te onderzoeken. Ons land stemt daarnaast niet in met toekomstige investeringen in de AWACS-vliegtuigen, tenzij die

men met een andere ex-UNIPeter Reijn. “Ik hoop dat de mensen afrekenen, zodat wij onze kosten kunnen dekken. Maken we winst, dan gaat het bedrag waarschijnlijk naar een goed doel.”●

FIL’er,

Foto : Peter van Bastelaar / AVDD

Dat vormt een van de maatregelen die voortkomt uit aanbevelingen van de Onderzoeksraad naar aanleiding van een incident op 26 april 2006. Bij een oefening met een eenheid van de Antilliaanse militie op Wacao op Curaçao ging het toen mis. Als vervanging van de standaard rookhandgranaten, is de zogenoemde White Phosphor verstrekt. Aangezien de instructeurs dit type granaat niet kenden, besloten zij één van de explosieven uit te proberen. Enkele seconden nadat de granaat was weggeworpen, volgde een explosie waarbij fosfor vrijkwam. Er vielen drie gewonden te betreuren. De Onderzoeksraad beveelt, naast de evaluatie van het logistieke proces, een onderzoek aan. Gezien de ernst van het voorval dient in haar ogen te worden uitgezocht of het geconstateerde gebrek aan kennis van munitie breder in de defensieorganisatie voorkomt. Daarop zijn

maatregelen te treffen om die tekortkoming te verhelpen en in de toekomst te voorkomen. Er is al een plan van aanpak in de maak met verbetermaatregelen, dat eind dit jaar zijn beslag moet krijgen. Zo worden de kwalitatieve aspecten munitieveiligheid in de initiële opleidingen bekeken en komt hier structurele aandacht voor. Ook kijkt Defensie nadrukkelijk naar de procedures bij het werken met afwijkende munitiesoorten. De bekendheid van het ‘Klant Service Punt Munitie’, waar men terecht kan voor vragen over munitie, zal worden vergroot. Tevens herschrijft de Koninklijke Landmacht de zogenoemde instructiekaart 2-25 over munitie zodanig, dat deze voor heel Defensie van toepassing is. Daarnaast heeft de Commandant Zeestrijdkrachten interne maatregelen afgekondigd om herhaling van een dergelijk voorval te voorkomen.●

LOENEN – De urn met de asresten van soldaat eerste klasse Timo Smeehuijzen is vorige week donderdag in besloten kring bijgezet op het Nederlands ereveld Loenen (gemeente Apeldoorn). Soldaat Smeehuijzen kwam op 15 juni in Uruzgan om het leven bij een aanslag. Daarbij viel ook een aantal Afghaanse slachtoffers, waaronder zeven kinderen. Tijdens de bijzetting spraken twee militaire raadsleden een overdenking uit. Ook de vader van het slachtoffer hield een toespraak. Een aantal militairen dat samen met soldaat Smeehuijzen diende in Uruzgan, woonde de plechtigheid bij. Soldaat Timo Smeehuijzen rust op het ereveld Loenen in vak A, grafnummer 841. Het graf is ingericht met een liggende steen waarop zijn personalia vermeld staan. Sinds 1989 worden Nederlandse militairen en burgers die omkomen tijdens humanitaire en vredesmissies aangemerkt als oorlogsslachtoffer. Zij kunnen dan worden begraven op het Nederlands ereveld Loenen. Dit ereveld, dat is aangelegd in opdracht van de Oorlogsgravenstichting, is geopend door Prinses Wilhelmina op 18 oktober 1949. Op het ereveld Loenen liggen nu 3740 Nederlandse oorlogsslachtoffers begraven die op verschillende plaatsen en onder verschillende omstandigheden sinds 9 mei 1940 zijn omgekomen. De Oorlogsgravenstichting is op 13 september 1946 in het leven geroepen en houdt wereldwijd de nagedachtenis aan 180.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers in ere. De personalia van deze slachtoffers zijn opgenomen in het Slachtofferregister dat te raadplegen is via de website www.ogs.nl●

18 oktober | Pagina 4

PURMEREND/DEH RAWOD – Het is een drukte van belang op de afdeling Spoedeisende Hulp en huisartsenpost in het Purmerendse Waterlandziekenhuis. Een gebroken pols hier, een fractuur in het sleutelbeen daar, de verpleegkundigen draaien er hun hand niet voor om. Vier weken lang deden de sergeanten 1 Marc en Jaap daar de ervaring op die ze nu in praktijk brengen in Deh Rawod; dankzij reservist Ruud van Bodegraven (400 Geneeskundig Bataljon). “Een verrijking voor ons allen”, vinden de betrokkenen in Nederland en Afghanistan.

Linksboven, boven en links: Medevac van twee zwaar gewonde Afghaanse militairen vanaf de basis Cobra.

Rechtsboven: Jaap.

Rechts: Marc.

TWEE VERPLEEGKUNDIGEN OP STAGE IN WATERLANDZIEKENHUIS

Extra ervaring biedt genezeriken meer zelfvertrouwen Ruim twee maanden werken ze nu in Deh Rawod, waar een volledige hulppost (Role 1) is ingericht. Die eerste tien weken waren voor de beide verpleegkundigen van 11 Geneeskundige Compagnie in Assen niet de gemakkelijkste. Met het overlijden van sergeant-1 Martijn Rosier als dieptepunt. “Onze hoofdtaak is de opvang van gewonden en zieken op de Role 1. Het betreft dan Nederlanders, coalitiepartners, Afghaanse politie en militairen. Maar ook komen er veel burgers aan de poort, vooral kinderen.” Ze zijn allebei AMV’ers, algemeen militair verpleegkundigen, opgeleid op het Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen in Hilversum. “Naast ons werk op de hulppost kunnen we ook worden ingezet bij de Quick Reaction Force”, vertelt Marc, “om onze collega’s die veel op pad zijn te ontlasten. Dit heeft Jaap nu een keer gedaan, toen hij aan het wachten was in Tarin Kowt om naar Deh Rawod te vertrekken. Ik ga binnenkort voor het eerst de poort uit.” Daarnaast is Jaap opvolgend

pelotonscommandant van de Role 1. Dat betekent onder meer het bijhouden van de voorraden en bestellingen van het geneeskundige materiaal. Marc houdt zich naast zijn taak als AMV’er bezig met wat hygiëne en preventie geneeskundige (HPG) zorgtaken. Bijvoorbeeld het registreren van de buitentemperatuur, verrichten van metingen met betrekking tot het drinkwater en - in samenwerking met de HPG’er op TK en de base Hoofd Inwendige Dienst ongedierte bestrijden. Heel wat anders dus dan het dagelijkse werk in Nederland bij de Luchtmobiele Brigade in Assen. Daar werken ze op de hulppost als groepscommandant en uiteraard als AMV’er, wat hun hoofdtaak is. De stage bij het Waterlandziekenhuis, met Marinekazerne Amsterdam als overnachtingplaats, vormde in feite een bonus. “We werden gevraagd door kapitein verpleegkundige Roy, juist op het moment dat wij op zoek waren naar een stageplaats.” Aan zulke plekken in Nederlandse ziekenhuizen bestaat een

Tijdens het spreekuur behandelt AMVer, sgt1 Randall, de patiënt aan zijn voet.

enorm gebrek, meldt de uitermate actieve reservist eerste luitenant Ruud van Bodegraven van het detachement specifieke deskundigheid van 400 Geneeskundig Bataljon. De ambulanceverpleegkundige, net terug van een oefening met 421 Hospitaal Compagnie, weet uit eigen ervaring hoe belangrijk het is om ook eens in een burgerhospitaal mee te lopen. “Zeker de mannen en vrouwen die worden uitgezonden, hebben deze stage nodig.” Van Bodegraven is niet de man om dan lijdzaam toe te kijken. “Samen met Mieke Flipse, teamleider Spoedeisende Hulp in Purmerend, en kapitein Roy (Sectie Gezondheidszorg Brigadestaf 11 LMB AASLT ‘7 december’) waren we er snel uit. Als we het eerst via de officiële weg hadden gespeeld, waren we misschien nog bezig geweest. De organisatie staat nu en ik denk dat er nog wel meer winst valt te behalen.” UITBREIDEN

Kapitein Roy, inmiddels eveneens in Afghanistan als Senior Nursing Officer Role 2 hospitaal

op Kamp Holland, ziet dat ook. Hij is nu verantwoordelijk voor de kwaliteit van alle verpleegprocessen binnen het hele hospitaal en de coördinatie tussen de Spoedeisende Hulp, operatiekamer, recovery en verpleegafdeling. “11 LMB wil de samenwerking met het Waterlandziekenhuis uitbreiden. Met de insteek dat verschillende verpleegkundigen van ons daar het hele jaar stage kunnen lopen voor langere of kortere perioden. Ik neem daarvoor de coördinatie op me.” Mieke Flipse ziet daar de voordelen van. “Denk niet dat alleen zij wat van ons leren. Er is wel degelijk sprake van een wisselwerking. Die jongens hebben een opleiding gehad waarvan wij slechts kunnen watertanden. Alles erop en eraan. Ze hebben ons ook laten zien dat je met weinig middelen toch goede zorg kunt leveren. Van die kennis en de werkwijze van militairen steken wij hier in Purmerend heel wat op.” Flipse hamerde erop dat de beide AMV’ers een langere stageperiode zouden krijgen dan nor-

Kapitein Mark (algemeen militair arts) geeft les aan CLSers.

maal. “Na zo’n eerste week heb ik dan extra handjes op de afdeling die we goed kunnen gebruiken. Defensie profiteert op zijn beurt extra van de ervaring die zij hier opdoen. Militairen zijn immers niet gewend om te gaan met ouderen en heel jonge kinderen. Hier gebeurt dat dagelijks en kunnen ze bovendien terugvallen op de specialisten.” ERVARING

Marc en Jaap moesten zelf ook investeren. “We zouden in eerste instantie drie weken meelopen, maar dat was eigenlijk net te kort. Na dit te hebben aangekaart bij onze commandant, konden we een week extra, eigenlijk in onze vakantie, meedraaien. Dit ervoeren wij echt als meerwaarde. Het duurt immers even om ingewerkt te raken. In het begin loop je mee, omdat van beide kanten bekeken moet worden wat iemand kan en wat er allemaal gebeurt. Daarna gingen we zelf patiënten halen en behandelen, uiteraard altijd met terugkoppeling naar een arts, wat de gewoonte is in het ziekenhuis en bij Defensie.” De stage in het Waterlandziekenhuis zorgde ervoor dat de beide militairen met een enorme ervaring en meer zelfvertrouwen in Afghanistan aan de slag konden. “We voelen ons veel zekerder. We hebben in de praktijk, voordat we hier kwamen, een aantal handelingen kunnen uitvoeren en kunnen assisteren bij bepaalde zaken, zoals het inbrengen van een thorax drain en bij reanimatie. Dat is een echte plus, naast de theoretische kennis die we opdeden. De collega’s daar waren erg gewillig om ons van alles te leren, zoals het lezen

van een ECG, wat toch een vak apart is. Ook onderzoeken van knieën, enkels en handen/polsen werden vaak gedaan, zodat we helemaal bijgespijkerd zijn.” BRANDWONDEN

Van een modern ziekenhuis naar een hulppost in Afghanistan is een flinke stap terug, zo lijkt het. “Toch kunnen we ons zeer goed redden, alleen is er minder luxe. Even ruggespraak met een specialist over een patiënt kan nog via de telefoon en gelukkig hebben we hier twee bekwame doktoren, van wie een huisarts en een algemeen militair arts. Maar even een foto maken of een specialist aan het bed roepen kan dus niet. Dit is vooral bij kinderen en vermoedelijke breuken wel lastig. Ook het ’s avonds naar huis gaan, zit er niet in. Eigenlijk heb je dik vier maanden dienst, al werk je in een ploeg. Je moet de tent runnen met elf genezeriken en dat is een volledige dagtaak, soms iets meer. We hebben geen grote voorraden verbruiksartikelen. Als die op zijn, kan het even duren voor je nieuwe hebt; dus vooruit plannen is een absolute voorwaarde.” De collega’s die werkzaam zijn in de (twee) dienstploegen op Deh Rawod plukken de vruchten van de kennis die de beide sergeants in Purmerend vergaarden. “We geven hen vooral tips over hoe ze een wond moeten inpakken en over de handelingen om een arts of AMV’er te assisteren.” Hun opvolgers krijgen alvast een tip. “Zij kunnen zich het best verdiepen in kinderkwalen en brandwonden bij jongeren, want dat komt hier heel veel voor.”●

18 oktober | Pagina 5

DEFENSIE BRENGT PROBLEEMJEUGD NORMEN EN WAARDEN BIJ

‘VAN DE MEESTEN VALT BEST WAT TE MAKEN’

Ook personeel van de Joost Dourleinkazerne verleende bijstand.

TEXEL – Tijdens de lunch werpt Chico telkens vuile blikken naar majoor Floris Gerritsen. De jeugdige delinquent beweert dat het kader hem constant op de huid zit. Iedere gelegenheid grijpt hij aan zijn ongenoegen hierover te uiten. Gerritsen keurt de Hagenaar geen blik waardig en haalt zijn schouders op. “Bij sommigen valt het kwartje na een week, bij anderen pas na twaalf weken.” TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: LEO HEIKOOP (AVDD)

Chico mag dan een fikse ‘gebruiksaanwijzing’ hebben, tot nu toe ontbreekt het hem niet aan doorzettingsvermogen. Bij iedere training die Defensie in samenwerking met de Nederlandse gemeenten organiseert om probleemjeugd op het rechte pad te houden, is er uitval. Dit keer al zeven van de 21. Maar de Hagenaar (19) is vastbesloten de twaalf weken vol te maken. Ondanks dat de instructeurs naar zijn zeggen de pik op hem hebben en het aanleren van normen en waarden op militaire leest niet van een leien dakje gaat. Afspraak is afspraak, vindt hij. Aan het begin van de cursus deed Chico de belofte vaker zijn grote mond te houden, waardoor hij naar verwachting minder in de problemen komt. Daarvan kwam nog niet veel terecht en tijdens het vijf dagen durende amfibische oefenprogramma op Texel evenmin. Met enige regelmaat wordt de jongeman voor een persoonlijk gesprek apart genomen. Maar dat weerhoudt hem er niet van de staf soms het bloed onder de nagels vandaan te treiteren. Nu laten de onderofficieren, afkomstig van vier krijgsmachtdelen, zich niet zo snel gek maken. In het zevenjarige bestaan van project ‘De Uitdaging’ deden zij een schat aan ervaring op hoe met risicojeugd om te gaan. Ondergebracht bij de School Bijzondere Opleidingen (SBO), onderdeel van het Opleidingsen Trainingscentrum Logistiek, kan commandant Gerritsen er een boek over schrijven. “Belangrijkste les die we leerden, is ‘schoenmaker blijf bij je leest’. In het begin maakten we de fout de problemen van cursisten te willen oplossen. Dat terwijl onze kracht bestaat uit losgeslagen jongeren door middel

van een militaire aanpak normen en waarden bij te brengen. Niets meer, niets minder.” Die methode is volgens Gerritsen beproefd. Onderzoek in 2004 wees uit dat na twee jaar zo’n veertig procent van de cursisten opnieuw in de fout ging, maar dat zij tweederde minder ernstige delicten pleegden. Voorwaar een succes. Zestig procent bleef op het rechte pad en bespaarde de maatschappij daarmee een fikse portie schade en leed. MOEDERFIGUUR

Project ‘De Uitdaging’ staat open voor een breed publiek. Jongeren tussen 17 en 23 jaar die met politie of justitie in aanraking zijn geweest, komen ervoor in aanmerking. Deelname is op vrijwillige basis. Kandidaten kunnen voortijdig afhaken, maar daarvan maakt Defensie altijd melding bij de begeleidende instantie. Afhankelijk van de reden wordt de uitval hen in bepaalde mate aangerekend. Vaak maakt de militair getinte training namelijk deel

uit van een reïntegratietraject. “Maar er zijn altijd lui die aan alles lak hebben”, zegt groepscommandant adjudant (KL) Henk Vels. “Zo viel met één kerel op de eerste dag al geen land te bezeilen. Die had duidelijk psychische hulp nodig. Hij wilde meteen weg, maar na veel gepraat hebben we hem nog enkele weken weten binnen te houden. Hopelijk stak-ie daarvan toch iets op. Andere jongens haakten af vanwege blessures. ” ETTERTJES

De veertien permanent aan het project verbonden instructeurs spannen zich geweldig in de cursisten aan zich te binden. Wel stellen zij duidelijke grenzen. Geweld en bedreigingen worden niet getolereerd. Wie zich daaraan overgeeft, pakt meteen zijn spullen. In dergelijke sporadische gevallen doet men altijd aangifte bij de Koninklijke Marechaussee. “Er zitten wel eens ettertjes bij, maar met het gros valt doorgaans goed te werken”, gaat Vels verder. “Mits je duidelijk en consequent bent. Zo staan op bijvoorbeeld vloeken en spugen sancties. We letten sterk op omgangsvormen, zoals een deur voor elkaar openhouden. En ook brengen we ze regelmaat bij: om zes uur reveille, op tijd naar bed en drie maaltijden per dag.” Ondanks alle goede zorgen, geven de deelnemers hun nega-

tieve gedragingen niet zo snel op. Types met een kort lontje laten makkelijk de vlam in de pan slaan. Tijdens de amfibische cross op de Mokbaai komen de bemanningen van de twee roeiboten in elkaars vaarwater. Wat onschuldig gespetter over en weer ontaardt meteen in een enorme scheldpartij. “Niet zeuren! Doorgaan”, schreeuwt een van de instructeurs. Dat de leerstof blijft hangen, blijkt na de prijsuitreiking. De taart voor het winnende team wordt broederlijk met de verliezers gedeeld. “In hun hart zijn ze vaak niet slecht”, vindt wachtmeester Agnes Boer (KMar). “Een gebrekkige opvoeding en een verkeerd milieu laten op iedereen sporen na.” Bij de acceptatie van de vrouwelijke instructeur spelen godsdienst en afkomst sterk mee. “Bij moslims en Kaapverdianen treden soms problemen op.” Maar ondanks haar 23 jaar staat ze weldegelijk boven de groep. “Regelmatig kruip ik in de moederrol. Komen die mannen met hun problemen naar me toe.” GROEPSGEVOEL

‘De Uitdaging’ is er zeker niet op gespitst om probleemjeugd te interesseren voor het vak van beroepsoldaat. “Dat militaire is slechts een hulpmiddel om de mensen structuur bij te brengen”, aldus Gerritsen. Toch is het verbazingwekkend hoe sterk ze daarin meegaan. Dat blijkt wanneer zij bij straf een of

Uitdaging naar Jeugd en Gezin DEN HAAG – Staatssecretaris van Defensie Cees van der Knaap heeft onlangs besloten de regie over project ‘De Uitdaging’ per 1 januari aan het ministerie van Jeugd en Gezin over te dragen. Defensie blijft het programma voor risicojongeren met personeel en materieel ondersteunen, maar de selectie van de kandidaten die aan de training op militaire leest mogen deelnemen, wordt voortaan onder toezicht van ‘Jeugd en Gezin’ uitgevoerd. Daarbij maakt het ministerie graag gebruik van de door Defensie opgedane kennis en ervaring. Van der Knaap gaf aan dat voortzetting plaatsvindt in afstemming op mogelijk nieuw vorm te geven programma’s voor probleemjongeren. Uiteindelijke doelstelling is de inbedding van het project in de campussen, zoals de minister voor Jeugd en Gezin, André Rouvoet, die heeft geformuleerd. De kosten van ‘De Uitdaging’ rusten vanaf 2008 op de programmabegroting van Jeugd en Gezin.●

meerdere ‘onderscheidingen‘ moeten inleveren. “Gaandeweg de twaalf weken hanteren we een alternatief beloningssysteem. Mogen ze na het veertien dagen durende introductiebivak gele schuifpassanten dragen, krijgen ze na deze oefening het OTCO-mouwembleem (Opleidings-en trainingscommando, red.) uitgereikt en na het mentaal zwaardere eindbivak prijkt een naamlint op hun ‘vlekkenpak’. “Mede door het ontstane groepsgevoel voelt het achterhouden van deze ‘versieringen’ aan als een straf.” Zover heeft Jean Paul het nog niet laten komen. Het boefje uit de Haagse Schilderswijk gedraagt zich voorbeeldig en met resultaat: na een maand is er in de weekeinden minder ruzie thuis en heeft hij meer respect voor zijn moeder. Na ‘De Uitdaging’ wil hij zijn school afmaken en vervolgens de ‘bewaking’ in. Het leger ziet-ie niet zitten. Met zijn Amsterdamse medecursisten kan hij goed overweg. “We zitten hier letterlijk en figuurlijk in hetzelfde schuitje”, grapt hij. ONDERSCHEID

Kracht van het project schuilt volgens sergeant-majoor-instructeur Geerdink (KL) in de eenduidige aanpak. Hoewel een aparte groep, maken ze als onderdeel van ‘De Uitdaging’ deel uit van een groter geheel, zegt hij cryptisch. “Tijdens het appel op de kazerne staan de mannen in hetzelfde tenue aangetreden als de militairen, ze

eten in dezelfde ruimten en slapen gebeurt ook in hetzelfde type legering. Dat gebrek aan onderscheid heeft een positief effect. Velen van hen worden in de maatschappij vaak apart gezet en met de nek aangekeken. Wij doen dat duidelijk niet. Hier gaan ze op in de grote groep. Door hen in een streng regime drie maanden lang hieraan bloot te stellen, maken sommigen een complete metamorfose door. Sommige ouders beweren tijdens de diploma-uitreiking hun eigen zoon niet meer te herkennen.” De instructeurs maken soms rare dingen mee. Zo waren er in een eerdere lichting twee deelnemers die tot de ontdekking kwamen dat ze broers van elkaar waren. Of die twee gasten die ’s nachts over de kazernemuur klommen en een woninginbraak pleegden, vervolgens door de politie werden aangehouden, die contact met Defensie opnam. “Dat zijn regelrechte uitzonderingen”, meent Geerdink. ‘Van de meesten die hier aantreden, valt best wat te maken. Mits ze meewerken natuurlijk. Anders kun je wel ophouden.”● De School Bijzondere Opleidingen zoekt nog instructeurs. Personeel van land- en luchtmacht dat over deze kwalificatie beschikt, neemt contact op met commandant SBO, majoor Floris Gerritsen, telefoon 033-4219133 of 06 21577600. E-mail: [email protected].

18 oktober | Pagina 6

DEN HELDER – In een grote hal gaan drie potige werknemers van het Marinebedrijf in Den Helder het karkas van een Leopard I te lijf om de voormalige tank om te toveren in een BARV (Beach Armoured Recovery Vehicle) voor het nieuwe amfibische transportschip Johan de Witt. Op een kleine honderd meter afstand peutert Aico van Stralen in de microwerkplaats op een klein plaatje met chipjes. Een groter contrast kan bijna niet, maar het is een dagelijks beeld bij het Marinebedrijf in Den Helder. Een compleet paars bedrijf, al zou je met die naam en locatie iets anders verwachten. Natuurlijk, het Commando Zeestrijdkrachten vormt een heel belangrijke klant, maar is toch ook niet meer de enige grote klant van deze loot aan de DMO-tak.

MARINEBEDRIJF BEDIENT ALLE DEFENSIEONDERDELEN

VAN RADAR TOT RADERTJE een afkorting voor bedacht. Het betreffen de meest in het oog springende projecten bij binnenkomst op het terrein van het Marinebedrijf. Dus toch meer marine? Vanzelfsprekend is dat zo in Den Helder. “Veel is er op gericht om onze schepen in de benen te helpen.” Commandeur Visser roemt echter de samenwerking met de DMO-collega’s op het Logistiek Centrum Woensdrecht en het Instandhoudingsbedrijf Landsystemen (IBL) in Leusden. “We zijn echt paars”, benadrukt hij nog maar eens.

De twee nieuwe BARV (Beach Armored Recovery Vehicle) worden gebouwd bij het marinebedrijf. Ze zijn bestemd voor Hr.Ms. Johan de Witt. TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: RUUD MOL

De Algemeen Directeur (ADMB), commandeur ir. Klaas Visser, heeft weinig moeite om uit te leggen wat er allemaal gebeurt in het Marinebedrijf. Op de zesde etage van het directiegebouw kent hij

een prachtig uitzicht over zowel de vier divisies als de Waddenzee. Hij acht zich dan ook al twee jaar een bevoorrecht mens. “Hier”, zegt hij, “gebeurt altijd wat.” Zoals de dag van het bezoek, waarop het einde wordt gevierd van de onderhoudsperiode van de onderzeeboot Hr.Ms. Dolfijn. In het dok/sche-

Aico van Stralen met zijn plaatje van vele tienduizenden euro’s in beeld.

penliftencomplex - waar schepen tot en met de nieuwe LCF’s in een droogdok kunnen worden getild - ligt Hr.Ms. De Zeven Provinciën. De mijnenbestrijdingsvaartuigen krijgen er hun uitgebreide opknapbeurt, beter bekend als PAM (Project Aanpassing Mijnenbestrijdingscapaciteit). Want ook hier is overal wel

Afdeling optronica.

De Product Unit Optronica onderschrijft die bewerking dagelijks. Ruim zestig procent van de apparatuur die hier door de handen van de circa 75 medewerkers gaat, behoort toe aan eenheden van de Koninklijke Landmacht. Nachtzichtapparatuur bijvoorbeeld. “We zijn”, voegt hoofd Jan de Winter toe, “ook nauw betrokken bij nieuwe projecten, zoals de Boxer. Het betreft dan met name de optronische instrumenten. Die maken een steeds groter deel uit van de slagkracht.” Zijn afdeling heeft ook een grote kennis van de problemen van de Fennek in Afghanistan. “Het voertuig rijdt daar met de mast omhoog en heeft het zwaar te verduren. Onze mensen gaan daar ter

plekke kijken en helpen zoeken naar creatieve oplossingen.” Bij laser en waarneming toont Martin Straathof de richtmiddelen die worden getest voor de Pantzerfaust, het nieuwe antitankwapen voor de korte afstand, en de Gill, die voor de middenlange afstand. “We mogen sinds kort, omdat we zoveel kennis en kennis hebben, de reparaties aan dit wapen zelf uitvoeren. Er staat daarvoor bijna permanent een lijntje open naar de buitenlandse leverancier. ACHTERDEK

Hoewel er vier divisies zijn en vele afdelingen, spreekt commandeur Visser regelmatig over een one stop shop. Daarmee geeft hij niet alleen aan dat materieel ter grootte van een LC fregat compleet uit elkaar kan worden gehaald en gereviseerd wordt teruggeleverd op één plek: het Marinebedrijf. De expertise en ervaring zijn gebundeld in samenwerkingsverbanden, waarvan ook partnerlanden danig kunnen profiteren. Bij de afronding van het onderhoud van Hr.Ms. Dolfijn waren bijvoorbeeld niet voor niets delegaties uit het Verenigd Koninkrijk en Zweden aanwezig. Het Canadese ministerie van Defensie kan rekenen op een uitgebreide videorapportage. In het water ligt ook Hr.Ms. Willem van der

Zaan, althans, als zodanig is het schip herkenbaar. Binnenkort wordt het fregat, nu als F931 BNS Louise-Marie, overgedragen aan de Belgische zeemacht. “Ook daarvoor zorgt dit bedrijf. En denk nu niet dat het een fluitje van een cent is. Zo is het achterdek verlengd om straks de NH-90 te kunnen herbergen”, vertelt de algemeen directeur. Even verderop, in hangar VI, ligt Hr.Ms. De Zeven Provinciën in het droogdok. Nog steeds binnengekomen zoals ruim tweehonderd jaar geleden bedacht door Jan Blanken, toen in marinehaven Hellevoetsluis. Het vormt een primeur, want het is de eerste keer dat een LCF voor benoemd onderhoud binnen ligt. “We hebben inmiddels veel specifieke kennis opgedaan”, legt Visser uit. “Denk alleen maar aan de verf. Onder de waterlijn wil je geen zeepokken, maar de verf mag vooral niet giftig zijn. En je wilt dat het schip er mooi uitziet als je onder arctische en tropische omstandigheden hebt gevaren.” Het Marinebedrijf doet overigens niet alles zelf. De aanpassingen van de accommodatie voor opstappers aan boord wordt uitbesteed. “We voeren wel de regie.” Wat Visser meteen brengt bij een van zijn stokpaardjes: de dingen goed doen, maar ook de goede dingen doen.

Jack Dienst verricht onderhoud aan een LW05 radar.

18 oktober | Pagina 7

Geheel links: BNO Hal.

DEKAATJES

Links: Hr.Ms. de Zeven Provinciën ligt in Dok 6 voor regulier onderhoud.

heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer.

HET MARINEBEDRIJF DEN HELDER – Het Marinebedrijf is een onderdeel van de Defensie Materieel Organisatie (DMO), Ressort Zeesystemen en Bedrijven. Er werken ongeveer 2000 mensen, onder wie zo’n 70 militairen. Het bedrijf kan zes grote projecten per jaar aan en verricht daarnaast nog eens 12.000 reparaties, waarvan een deel op locatie overal in de wereld. Het Marinebedrijf telt vier divisies: Platform (dok, schepenlift en werkplaatsen), SEWACO (instandhouding van sensor-, wapen- en commandosystemen), Logistiek (inkoop, opslag, distributie en bevoorrading van het Marinebedrijf en de Vloot) en Speciale Producten (waaronder onderhoud van geleide wapens, torpedo’s, kleinkaliber wapens, optronica en defensiebrede kalibratie).●

Commandeur Visser, algemeen directeur Marinebedrijf.

“We moeten constant een afweging maken of we de werkzaamheden in eigen beheer doen of uitbesteden.” MICRO

Zo is bij de Divisie SEWACO de afdeling Bovenwatersystemen de enige in de wereld die de Goalkeeper in eigen beheer kan onderhouden, meldt manager Wout Dust. “Ze komen dan ook uit Engeland en in de toekomst naar verwachting ook uit andere landen als Chili en Portugal. Ook Thales, de leverancier van het kanon, betrekt ons bij de re-

Een mijnenjager ligt in dok 5 tijdens onderhoud.

paraties.” De Goalkeeper en het kanon van De Zeven Provinciën - die een verstevigd en radarabsorberend schild krijgt - staan midden in de hal. “Hier staat het grovere werk, hoe verder je dit bedrijf binnengaat, hoe kleiner de details. Van radar tot radertje”, spreekt Visser. De superspecialisten huizen dan ook dieper in het gebouw. Zoals Aico van Stralen in zijn microwerkplaats. Het materiaal dat we hier controleren, wordt op allerhande apparatuur gemeten. “Ik bekijk nu een stukje van de collimatietoren, waarmee de

Medewerker van het marinebedrijf lijnt de sokkel van een goalkeeper uit.

schepen hun radars kunnen testen”, stelt hij. Veel van de meetmiddelen en software heeft hij zelf gemaakt of geschreven want ze zijn niet op de markt verkrijgbaar. “Als je deze module wilt laten repareren ben je ‘m weken kwijt en kost het kapitalen. Schrik niet, maar ik heb hier 40.000 euro in mijn handen. Dan loont het om zelf de reparatie uit te voeren voor een fractie van de prijs.” “Een goede techneut vindt het leuk om zulke zaken uit te zoeken. We verdienen zo goudgeld

voor Defensie”, voegt Wout Dust daar trots aan toe. “Iedereen hier is bezeten van zijn werk, dat merk je.” Levend voorbeeld daarvan is niet alleen Dust maar ook Jack Dienst. Hij werkt inmiddels veertig jaar “voor de baas”, bij radar en elektronische oorlogvoering. Hij heeft in hoog tempo de wereld die marine heet, zien veranderen. Er zijn veel medewerkers te vinden met een ruim aantal dienstjaren. Daarin schuilt een gevaar, concluderen de commandeur en Wout Dust samen. “De vergrijzing slaat hier toe. Het is moei-

Twee Beach Armored Recovery Vehicle worden gebouwd bij het marinebedrijf.

lijk om jongeren te vinden op de huidige gespannen arbeidsmarkt, met name voor de elektronica. Misschien moeten we weer een leerproject opstarten”, geeft hij Visser als suggestie mee, “daaraan hebben we uitstekende jongens overgehouden.” De commandeur is er van overtuigd dat het werk aantrekkelijk is. “Het Marinebedrijf kan binden en boeien, het werk is heel aantrekkelijk. Iedereen krijgt volop kansen zich te ontwikkelen.” Wat blijkt uit het enthousiasme waarmee de diverse werknemers over hun projecten vertellen. “De militair wordt afhankelijker van de technische ontwikkelingen. De bemanning van zowel schepen als eenheden van land- en luchtmacht worden steeds kleiner en hebben dus geen specialisten meer die de reparaties ter plekke kunnen uitvoeren. Daarvoor worden wij steeds meer ingeschakeld”, schetst Jan de Winter van Optronica. “Ik maak nu dus mee dat een groot deel van onze mensen in het buitenland aan het werk is. Dicht bij onze klanten. Die contacten en die met de industrie hebben een nieuwe dimensie aan ons werk gegeven.”●

WONINGEN Te koop: Den Helder, Zoomstraat 34, maisonnette boven winkelcentrum. Entree: hal, toilet, keuken, deur naar woonkamer met open haard, ruime dakterras. Verdieping: 3 slaapkamers, badkamer met wastafel en ligbad. Tevens een berging voor Uw fietsen. Vraagprijs: 1 115.000 kk. Zie ook www.vrijehuizenmarkt.nl of bel: 0617481151 Te koop: Tzum (45 minuten vanaf Den Helder), Van Martenastraat 4. Ruime 2-onder-1 kapwoning met 400 m2 eigen grond. Woning is gebouwd in 2002 en is ruim opgezet. Beneden: entree, ruime woonkamer (40 m2) met open keuken, bijkeuken, garage. 1e verdieping: 3 slaapkamers en een ruime badkamer. Zolder: ruime slaapkamer en hobbyruimte. Mooi aangelegde tuin en eigen oprit. Meer informatie www.funda.nl. Te koop: Tilburg, ruim goed onderhouden tussenwoning, voor- en achtertuin 3 slpkmrs, 2 badkamers,keuken met inbouwapparatuur vloerverwarming, vrij recent alles geschilderd vlakbij winkels scholen bossen, sportmogelijkheid vr.pr 1 199.000 kk info [email protected] Te koop: Delft, Straat van Ormoes 69. 3-kamerappartement met bijzonder fraai uitzicht over recreatiegebied Midden Delfland. Woonkamer in hoekopstelling en eethoekgedeelte met t.t. balkon. Keuken met div. app., 2 slaapkamers (1 met t.t. balkon). Badkamer met ligbad. Vraagprijs: 1 217.500,- k.k. www.vansilfhout.nl, www.funda.nl. Te koop: Breda (Centrum/Zandberg), Boeimeerhof 42. Stadsvilla aan binnentuin met uitzicht op de Singel (2004). 4 verdiepingen, inpandige garage, ruime hal, woonkamer luxe keuken en balkon op 1e verdieping. 2 Bovenste verdiepingen hebben ieder 2 slaapkamers en een badkamer (totaal 4 slpk, 2 badkamers). Vr.pr. 1 545.000 www.funda.nl of 06-10891181 Te huur: Breda, nabij centrum te huur aangeboden: woonruimte voor max 2prs. Indeling, begane grond, 1 slaapkamer, badkamer met ligbad en toilet. Boven: woonkamer, open keuken vv app. Aanvaarding in overleg, huur inclusief gas/water/licht 1 900,-. Te koop: Rotterdam, Kleiwegkwartier, Azaleastraat 25a. Ruime, zonnige 5 kamer bovenwoning 110 m2. L-vormige woonkamer op het zuiden, met moederhaard-CV, 4 slaapkamers met vaste kasten, nette badkamer met doushe en nette keuken (met inbouwvaatwasser, gasfornuis en koelkast). Gehele woning voorzien van laminaatvloer. Vrpr 1 169.500,-. Info: 06-53926843 of 3B Makelaar te Rotterdam. Vlakbij St Franciscusgasthuis, nabij winkels en openbaar vervoer.

DIVERSEN Te koop gevraagd: avondbaadje cpl Genie (liefst met majoor rangonderscheidingstekens). Broek: maat 54, jacket maat 54-56. Schoenmaat 45 (smalle leest). Reacties graag naar: [email protected]

RECREATIE Te huur: TEXEL een 2-4 persoons vakantiehuisje, 2 slaapkamers, keuken, wc/douche. Leuk woongedeelte met o.a 2 x 2 persoons bank, kleuren tv op de kabel en CV. Nu in december, januari en februari een midweek of lang weekend voor maar 1 99,00 (buiten schoolvakanties). Inl. 0222 312671. Te huur: Lattrop (Twenthe) Camping Rammelbeek. Goed onderhouden stacaravan (10 m x 3 m) compl. met inventaris. Een slp. huisje (voor 2 pers.) en een schuur staan ook bij de caravan. Een leuke familiecamping met entertainment voor de kinderen gedurende het seizoen. Vr.prijs 1 4500, tel: 06-53292577.

18 oktober | Pagina 8

NATIONALE MODELBOUW MANIFESTATIE

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35)

SOESTERBERG – Het Militaire Luchtvaart Museum in Soesterberg houdt in samenwerking met de International Plastic Modellers Society (IPMS) de 26e Nationale Modelbouw Manifestatie. Liefhebbers komen van 21 tot 28 oktober aan hun trekken in het museum waar diverse clubs de kunst van het bouwen van schaalmodellen demonstreren. Tijdens de manifestatie valt alles te leren over het bouwen en het besturen van modellen op schaal. Een groot aantal verenigingen presenteert diverse eigengebouwde en uit bouwdozen vervaardigde modellen van vliegtuigen, schepen en auto’s. Bijzonder dit jaar zijn bijvoorbeeld een mo-

Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36)

del van een Antonov met een spanwijdte van 2,95 meter en een diorama van het oude Schiphol. Op het buitenterrein worden nieuwe spectaculaire activiteiten op het gebied van racen en vliegen met modellen georganiseerd. Bezoekers kunnen hun modelbouwtank of -auto meene-

men en laten rijden op het speciaal ingerichte off the road parcours of op de racebaan op het middenterrein. Ook lichtgewicht modelvliegtuigjes mogen het luchtruim kiezen. Net als vorig jaar staat op het buitenterrein een groot waterbassin waarin demonstraties worden gegeven met radiografisch bestuurbare modelschepen. Op zondag 28 oktober zal, als afsluiting van het evenement, een bijzondere demonstratie gegeven worden met een 1:5 schaalmodel van een Bölkow helikopter.

Daarnaast zijn er modelluchtballonnen, tussen de 7 en 9 meter hoog, in allerlei kleuren en vormen die vanaf de grond bestuurd worden. Elke dag geven enthousiaste bouwers van modelballonnen demonstraties van het zogenaamde babyballooning, een populair fenomeen in Duitsland dat ook in Nederland steeds meer bekendheid krijgt. Enthousiast geworden na het bewonderen van zoveel prachtige schaalmodellen? In de tent op het buitenterrein kunnen jong en oud de kunst van het model-

Vooral modelvliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog doen het goed.

bouwen zelf uitproberen in workshops met eenvoudige modellen van verschillende materialen. De Nationale Modelbouw Manifestatie is op zondag 21 en 28 oktober geopend van 12.00 uur tot 16.30 uur en van dinsdag 23 oktober tot en met vrijdag 26 oktober van 10.00 uur tot 16.30 uur. Het Militaire Luchtvaart Museum is op maandag 22 oktober en zaterdag 27 oktober gesloten.●

WILLEMSTAD – Oud-marineman Rob Versteeg heeft 6 oktober het toegangsbord van de Militaire Begraafplaats in Willemstad op Curaçao herplaatst. Het was een symbolische handeling die twee belangrijke momenten markeert. Versteeg heeft zich vanaf het begin ingezet voor het behoud van de begraafplaats. Eind oktober keert hij, na twaalf jaar op Curaçao woonachtig te zijn geweest, definitief terug

naar Nederland. Voor hem was het de laatste keer dat hij samen met een groep van tien vrijwilligers de begraafplaats schoonmaakte. Namens het bestuur van de Stichting Militair Erfgoed Curaçao ontving Versteeg een oorkonde. Met de plaatsing van het bord wordt ook het moment gemarkeerd waarop de eerste fase van de onderhoudsen beheerswerkzaamheden worden afgerond.●

Symposium over Vertrouwelijkheid SOESTERBERG – De Dienst Geestelijke Verzorging, het Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk en de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg houden 6 november het symposium ‘Vertrouwelijkheid’. Het doel is in gesprek te gaan over de mogelijkheden en onmogelijkheden voor zorg- en hulpverleners. Dagvoorzitter is generaal-majoor der Mariniers Ton van Ede. De bijeenkomst begint om 9 uur in het Officierscasino te Soesterberg, Kampweg 1, 3769 DE Soesterberg. Meer informatie via 070 339 76 44 of e-mail: [email protected]●

LILLE – Voor het front van het Franse Operationeel Commando Landmacht, Commandement de la Force d’Action Terrestre (CFAT), in Lille, heeft luitenant-kolonel drs. Maurice Timmermans een hoge Franse onderscheiding ontvangen.

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER 19 oktober “Britpop” door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht; Venhorst 20 oktober Thema “Helden en heldinnen” tijdens gratis museumdag in Museum Bronbeek; Arnhem 21 oktober Amsterdam Marathon m.m.v. de Koninklijke Landmacht; Amsterdam 21-28 oktober Nationale Modelbouwmanifestatie in het Militaire Luchtvaartmuseum; Soesterberg 24 oktober Workshop “Maak je eigen beeld of monument” in museum Bronbeek; Arnhem

Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B

Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www.aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden.

Namens de Franse minister van Defensie, reikte luitenantgeneraal Jean-Louis Py hem de Medaille d’Or de la Défense Nationale uit. Overste Timmermans kreeg deze hoge onderscheiding voor zijn baanbrekende werk als liaison officier in het verbeteren van de samenwerking tussen de Franse en Nederlandse krijgsmachten.●

De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32

De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.

Franse eer voor Timmermans

BORD MILITAIRE BEGRAAFPLAATS CURAÇAO HERPLAATST

Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

26 oktober Vertelvoorstelling “Stroopsoldaatje en kroepoekje” in museum Bronbeek; Arnhem 28 oktober Workshop boogschieten in het Legermuseum; Delft 1 november Symposium “CBRN-terrorisme, een blinde vlek in het veiligheidsdomein”; Den Haag 3 november Napoleontische tijd in het Legermuseum; Delft 4 november Lezing “Van Djas Toepoep tot Sarong Kabaja” in Museum Bronbeek Surf voor meer informatie naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808