OPLEGNOTITIE Onderwerp: Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 -2030
stellen gemeentelijke structuurvisie. De lijn van het advies van de Commissie Selectief Vestigingsbeleid Schipholregio te onderschrijven. Het college de opdracht geven om samen met de partijen uit het Bestuursforum de voorgestelde procedure uit te werken. 3. Het college opdracht te geven om samen met de partijen uit het Bestuursforum het uitvoeringsprogramma REVS nader uit te werken en uit te voeren met een voorbehoud ten aanzien van de 2e terminal. 4. Kennis te nemen van het rapport Mainport 2.0 van de 2.
Historie: B&W-besluit 2008112572, onderwerp: Intentieovereenkomst herstructurering SADC
Plannina Droces . II
Thema: Stap Sessie
/ Datum 28-05-2009
Doel
1 Meegeven van een richting l
Stemming
11-06-2009
aan het college Voorbereiden stemming
/ Gewenste rol college Verdedigen voorstel
Raadsvoorstel 2009112981 Onderwerp Portefeuillehouder steiler Coliegevergadering Raadsvergadering
Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 -2030 drs. M.J. Bezuijen en mr. A.Th.H. van Dijk F.C. Oudkerk 17 maart 2009 11 juni 2009 1 . Samenvatting Wat willen we bereiken? De gemeenten Haarlemmermeer, Amsterdam en de provincie Noord-Holland zijn verenigd in het Bestuursforum Schiphol en hebben als gemeenschappelijke ambitie om de Schipholregio internationaal concurrerend te houden ten opzichte van andere economische (luchthavenfregio's.
Er is behoefte aan een geactualiseerde Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio (REVS) aangezien in de afgelopen jaren veel veranderd is zowel in de markt als in het maatschappelijk debat. Ook is het inzicht gegroeid dat partijen niet in onderlinge concurrentie zijn maar dat de metropoolregio internationaal concurreert op het niveau van "Global City Regions". Hierbij is de noodzaak van een gezamenlijke uitvoeringsagenda erkend. In de REVS 2009 - 2030 is een kwalitatieve lijn ingezet en spelen met name de thema's internationale concurrentiekracht, bereikbaarheid, leefbaarheid en duurzaamheid een belangrijke rol. In januari 2009 heeft de Commissie Ruimtelijke Ontwikkeling Luchthavens (Commissie ROL) het rapport Mainport 2.0 uitgebracht. De Commissie heeft hierin een aantal strategische cruciale aspecten op en rondom de luchthaven in samenhang gebracht en de urgentie onderstreept om in deze relatie de regie op te voeren. De uitvoering van de REVS en de resultaten uit het rapport Mainport 2.0 zullen in samenhang met elkaar worden bekeken. Wat gaan we daarvoor doen? Om dit te bereiken hebben de Bestuursforumpartijen en de Schiphol Group in het voorjaar van 2008 een intentieovereenkomst getekend waarin is afgesproken om de REVS te actualiseren. In deze overeenkomst is tevens afgesproken dat de REVS richtinggevende uitspraken zou doen op het thema luchthavengebondenheid. In de zomer van 2008 heeft het Bestuursforum daarom de Commissie Selectief Vestigingsbeleid Schipholregio ingesteld met als opdracht om tot een werkbaar en gedragen alternatief voor het huidige stelsel van selectief vestigingsbeleid op en rondom Schiphol te komen. Dit advies is opgenomen in de REVS in het hoofdstuk over selectiviteit. De REVS is een bouwsteen voor de gemeentelijke structuurvisie. Wat mag het kosten?
Onderwerp Volgvei
Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 -2030 2
De REVS is gereed. In de komende periode zal het uitvoeringsprogramma behorend bij de REVS nader worden uitgewerkt en uitgevoerd. Hier zijn geen extra middelen voor nodig anders dan de ambtelijke inzet. Deze ambtelijke inzet is reeds opgenomen in de begroting. Wie is daarvoor verantwoordelijk? De REVS is een kaderstellend stuk van drie partijen: de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam en Haarlemmermeer. Bij de totstandkoming van het stuk is samengewerkt met de Schiphol Group en SADC. Uw raad is verantwoordelijk voor de kaders en stelt derhalve de REVS vast. Ons college is verantwoordelijk voor de uitvoering. Namens het college zijn de wethouders van Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken verantwoordelijk. Wanneer en hoe zal de raad over de voortgang worden geïnformeerd? Uw raad zal worden geïnformeerd middels de reguliere P&C-producten. 2. Voorstel Op grond van het voorgaande besluit het college de raad voor te stellen om: l.) in te stemmen met de Ruimtelijk-economische visie Schipholregio (REVS) als bouwsteen voor de door ons op te stellen gemeentelijke structuurvisie. 2.) De lijn van het advies van de Commissie Selectief Vestigingsbeleid Schipholregio te onderschrijven. Het college de opdracht geven om samen met de partijen uit het Bestuursforum de voorgestelde procedure uit te werken. 3.) Het college opdracht te geven om samen met de partijen uit het Bestuursforum het uitvoeringsprogramma REVS nader uit te werken en uit te voeren met een voorbehoud ten aanzien van de 2eterminal. 4.) Kennis te nemen van het rapport Mainport 2.0 van de Commissie Ruimtelijke Ontwikkeling Luchthavens 3. Uitwerking
Wat wiiien we bereiken? De gemeenten Haarlemmermeer, Amsterdam en de provincie Noord-Holland zijn verenigd in het Bestuursforum Schiphol en hebben als gemeenschappelijke ambitie om de Schipholregio internationaal concurrerend te houden ten opzichte van andere economische (luchthaven)regiofs. In 2001 is een gemeenschappelijke visie op de ruimtelijke en economische ontwikkeling van de regio ontwikkeld, de Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio. De afgelopen jaren is echter veel veranderd, met name op het gebied van internationalisering en globalisering en kennis- en diensteneconomie. Ook is het inzicht gegroeid dat partijen niet in onderlinge concurrentie zijn maar dat de metropoolregio internationaal concurreert op het niveau van "Global City Regions". Hierbij is de noodzaak van een gezamenlijke uitvoeringsagenda erkend. Tenslotte hebben de ontwikkelingen met betrekking tot duurzaamheid directe aanleiding gegeven tot het actualiseren van de REVS. Het thema duurzaamheid is dan ook één van de richtinggevende concepten waarop de REVS 2009 - 2030 is gestoeld. De REVS doet ook richtinggevende uitspraken op het thema luchthavengebondenheid. In de zomer van 2008 heeft het Bestuursforum daarom de Commissie Selectief Vestigingsbeleid Schipholregio ingesteld met als opdracht om tot een werkbaar en gedragen alternatief voor
Onderwerp
volgvei
Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 -2030 3
het huidige stelsel van selectief vestigingsbeleid op en rondom Schiphol te komen. Dit advies is overgenomen in de REVS in het hoofdstuk over selectiviteit. De REVS is een bouwsteen voor de gemeentelijke structuuwisie. Wat gaan we daarvoor doen? Om dit te bereiken hebben de Bestuursforumpartijenen de Schiphol Group in het voorjaar van 2008 een intentieovereenkomst getekend waarin is afgesproken om de REVS te actualiseren en om de Schiphol Area Development Company (SADC) te herstructureren. Hierbij is afgesproken dat de REVS het publiekrechtelijk kader is voor de activiteiten van SADC.
In samenwerking met de Schiphol Group en de Schiphol Area Development Company (SADC) heeft het Bestuursforum Schiphol de Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio geactualiseerd. Van een mainportstrategie naar een mefropolitane strategie Waar voorheen de mainportstrategie leidend was, dit betekende dat de ruimtelijke inpassing van de luchthaven en het economisch complex rond de luchthaven centraal stond, gaat de REVS 2009 - 2030 uit van een metropolitane strategie. Dit gaat uit van een grotere samenhang tussen het economisch complex van de luchthaven en de wijde omgeving, de Metropoolregio Amsterdam. Deze grotere samenhang is nodig om een betere wisselwerking tussen luchthaven en regio (en omgekeerd) te realiseren, waarbij de voordelen van schaal en diversiteit beter benut kunnen worden. Het economisch complex van de luchthaven is geen losse entiteit meer, maar wordt ruimtelijk geïntegreerd in de netwerkregio. Y-model De REVS 2009 - 2030 gaat nog steeds uit van het Y-model. Deze bestaat uit een logistieke as, A4-A5-Westrandweg, met de nadruk op bedrijfslocatieontwikkelingen een dienstenas A4-Ag-A10 (de as Hoofddorp-Schiphol-Zuidas) met een nadruk op kantoorontwikkeling. Het perspectief op de logistieke as is niet veranderd, maar de REVS 2009 - 2030 ziet de as van de personen- en diensteneconomie als "airport corridor", aansluitend op een mondiale trend van een vergaande verstedelijking en integratie van de corridor tussen stad en luchthaven. In functionele zin ligt het accent in deze corridor op werken en bereikbaarheid; de opgave voor de partijen is om deze functies optimaal in samenhang met het stedelijk gebied te ontwikkelen (vervlechten). Clusterbenadering Voorheen lag de nadruk op het accommoderen van individuele bedrijven waarvoor ruimte beschikbaar werd gesteld. Hierdoor werd bij de ontwikkeling van werklocaties weinig aandacht besteed aan de relatie van het individuele bedrijf met de overige bedrijven op de locatie, en de relatie van de werklocatie met de omgeving. Dit leidde tot eenvormigheid, monofunctionaliteit en een slechte inpassing in de omgeving. In de REVS 2009 - 2030 staan clusters, integrale gebiedsontwikkeling en diversiteit van vestigingsmilieus centraal. De clusterbenadering gaat ervan uit dat (economische) meerwaarde valt te halen uit het accommoderen van clustering van bedrijven. Door clustering ontstaan voor een bedrijf agglomeratievoordelen die gelegen zijn in de aanwezigheid toeleveranciers, afzetmarkt, een ontwikkelde arbeidsmarkt en
Onderwerp Volgvei
Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 -2030 4
kennisontwikkeling. Door de clusterbenadering te kiezen kunnen we deze processen faciliteren en inspelen op de behoeften binnen de clusters. De ruimtelijke behoeften van clusters in termen van bereikbaarheid, stedelijke of landelijke omgeving, verschilt per cluster. De filosofie van de REVS 2009 - 2030 is om de clusters optimaal te bedienen door deze marktvraag gericht te matchen met een optimaal locatieproduct (product-marktcombinaties). Selectiviteit Analoog hieraan kiest de REVS 2009 - 2030 voor een andere benadering van selectiviteit. Het vertrekpunt is een meer positieve wijze van sturing door de gewenste bedrijvigheid vooral vooraf (voordat er sprake is van toetsing) te verleiden zich te vestigen. Locaties moeten meer profiel en kleur krijgen door in te zetten op locatieprofielen die aansluiten op de wensen en eisen van de doelgroepen (de clusters). Maar daarnaast blijft handhaving van Schipholbinding van belang. Aan de Commissie Selectief Vestigingsbeleid Schipholregio is vervolgens de opdracht verstrekt om tot een werkbaar en gedragen alternatief te komen voor het huidige stelsel van selectief vestigingsbeleid op en rondom Schiphol. In het advies van de commissie wordt een systematiek voorgesteld die voldoende ruimte biedt aan de dynamiek van de markt en de diversiteit van activiteiten in de regio. Tegelijkertijd blijft het selectief vestigingsbeleid van toepassing op alle schipholgebonden locaties. Het advies van deze commissie is overgenomen in de REVS 2009 - 2030 en gaat uit van vier groepen van criteria voor bedrijven die zich willen vestigen: e De binding met de luchthaven; De binding met het hoogstedelijk milieu; e De goederen-, dan wel personenoriëntatie; e Het mobiliteitsprofiel: luchtzijdig, dan wel landzijdig. Tevens is door de commissie een procedure voorgesteld, waarin een primaire toets op schipholgebondenheidwordt gedaan door de ontwikkelaar of beheerder van de locatie. Een secundaire toets wordt gedaan door de gemeentelijke overheid bij de bouwaanvraag of de gebruiksvergunning. Tenslotte wordt voorgesteld een toetsingscommissie op te richten, die in twijfelgevallen of bij verschil van mening tussen partijen een oordeel geeft over al dan niet terechte vestiging. Deze commissie bestaat uit leden met zowel een marktoriëntatie als een publieke oriëntatie. Wij onderschrijven de lijn van het advies van de Commissie Selectief Vestigingsbeleid Schipholregio. Deze doet recht aan de opgave om te komen tot een meer dynamisch systeem dat inspeelt op toekomstige onbikkelingen en de diversiteit van activiteiten in de regio. Met betrekking tot de procedure is er nog een aantal juridische vraagstukken. Wij kunnen derhalve (nog) niet instemmen met de procedure. Deze zal eerst op juridische houdbaarheid getoetst moeten worden. Bereikbaarheid De regio heeft excellente verbindingen nodig om vast te houden aan de internationale concurrentiepositie. Op het gebied van bereikbaarheid formuleert de REVS 2009 - 2030 daarom een aantal wensen:
Onderwerp Volgvei
Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 -2030 5
e
e
e
e
doortrekken van een RER' verbinding over bestaand spoor van Amsterdam WTC via Schiphol naar Hoofddorp; een metroverbinding van Amsterdam WTC via Badhoevedorp, Schiphol Noordwest en Schiphol Centrum naar Hoofddorp, via een tracé ten noorden van de A4-AIO; verbeteren tangentiële verbindingen tussen Haarlem, Hoofddorp, Schiphol, Amstelveen en Uithoorn door nieuwe HOV-buslijnen in aanvulling op de Zuidtangent. aansluiten Amsterdam West (Sloterdijk-Osdorp) door een HOV-buslijn op Schiphol en de werklocaties in de omgeving van Schiphol.
Uifvoeringsagenda In de Uitvoeringsagenda staan twee punten waarvan wij hebben aangegeven het er niet of ten dele mee eens te zijn. In de Uitvoeringsagenda staat onder punt d,: "verkennen ontwikkelingskansen doortrekken en medegebruik Zuidtangent en OLV via Schiphol-Oost en Rijk1Oude Meer". Door ons is expliciet aangegeven dat onderzoek naar medegebruik van de Zuidtangent goed is maar dat HOV altijd voor gaat. In de uitvoeringsagenda onder f. is aangegeven: "ruimte voor de toekomst door reservering 2e Terminal te handhaven en nadere uitwerking van de driehoek A4-A5-A9 ten behoeve van de streekplanuitwerking van de provincie". Deze passage is conform het huidige landelijke en provinciale beleid. Over daadwerkelijke aanleg van een 2e Terminal bepalen wij in een later stadium ons standpunt. Wat mag het kosten? De REVS 2009 - 2030 is gereed. In de komende periode zal het uitvoeringsprogramma behorend bij de REVS nader worden uitgewerkt en uitgevoerd. Hier zijn geen extra middelen voor nodig anders dan de ambtelijke inzet. Deze ambtelijke inzet is reeds opgenomen in de begroting. Wie is daarvoor verantwoordelijk? De REVS is een kaderstellend stuk van drie partijen, provincie Noord-Holland, gemeenten Amsterdam en Haarlemmermeer. Bij de totstandkoming van het stuk is samengewerkt met de Schiphol Group en SADC.
Uw raad is verantwoordelijk voor de kaders en stelt derhalve de REVS vast. Ons college is verantwoordelijk voor de uitvoering. Namens het college zijn de wethouders van Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken verantwoordelijk. Wanneer en hoe zal de raad over de voortgang worden geïnformeerd? Uw raad zal worden geïnformeerd middels de reguliere P&C-producten. Overige relevante informatie In januari 2009 heeft de Commissie Ruimtelijke Ontwikkeling Luchthavens het rapport Mainport 2.0 uitgebracht. De Commissie heeft hierin een aantal strategische cruciale
Het Raseau Express Régional (RER) is letterlijk een "regionaal expresnetwerk. De naam wordt gebruikt voor het netwerk van regionale treinen dat het centrum van Parijs verbindt met de buitenwijken, enigszins te vergelijken met de S-Bahn in Duitsland. Met deze Franse term wordt een soortgelijke veibinding bedoeld op Metropoolregio niveau.
Onderwerp Volgvei
Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 -2030 6
aspecten op en rondom de luchthaven in samenhang gebracht en de urgentie onderstreept om in deze relatie de regie op te voeren. De Commissie raakt een aantal relevante punten: e het inzicht om een beter geïntegreerde visie te maken waarbij airside en landside van de luchthaven beter aan bod komen en waarbij de schotten tussen het luchthavenbeleid en de regionale ruimtelijke ontwikkelingen worden weggenomen. e De noodzaak voor nieuwe "arrangementen" voor de samenwerking waarbij echter onduidelijk is wie welke rol moet gaan spelen. e De noodzaak van een steviger rol voor het Rijk. Op een aantal thema's gaat de Commissie echter voorbij aan de huidige situatie en het strategische vermogen van de binnen de Schipholregio samenwerkende partijen. Er wordt al volop samengewerkt zoals bijvoorbeeld binnen het Bestuursforum Schiphol, ACT, Metropoolregio Amsterdam, Plabeka en de Greenport. Als er een gemeente is waar de lusten en de lasten van Schiphol samenkomen is het wel Haarlemmermeer. De Commissie concludeert echter zonder objectieve onderbouwing dat bestuurlijk de ruimtelijk (economische) opgave rond Schiphol een paar maten te groot is en beter past bij Amsterdam. Hier gaat de Commissie voorbij aan de initiatieven zoals ACT, maar ook de voorliggende REVS. Regionaal wordt gewerkt aan een duidelijkere rolverdeling tussen de private en de publieke rollen van alle betrokken partijen. De samenwerking in SADC is daarvan het levend bewijs. Met het actualiseren van de REVS wordt een impuls gegeven aan de gebiedsontwikkelingen in de regio en bij de samenwerking in het Bestuursforum zou wat ons betreft een rol van het Rijk gewenst zijn. Door de Bestuursforumpartijen zal gezamenlijk gereageerd worden op het rapport Mainport 2.0. Tenslotte zullen de uitvoering van de REVS en de resultaten uit het rapport Mainport 2.0 in samenhang met elkaar worden bekeken. 4. Ondertekening Burgemeester en wethouders van de ge
Bijiage(n)
Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 -2030 Rapport Mainport 2.0
gemeente
Haarlemmermeer
Raadsbesluit 2009/12981 Onderwerp
Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009-2030
De raad van de gemeente Haarlemmermeer; gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 17 maart 2009 nummer 2009112981 ;
besluit:
in te stemmen met de Ruimtelijk-economische visie Schipholregio (REVS) als 1. bouwsteen voor de door ons op te stellen gemeentelijke structuurvisie; 2. de lijn van het advies van de Commissie Selectief Vestigingsbeleid Schipholregio te onderschrijven. Het college de opdracht geven om samen met de partijen uit het Bestuursforum de voorgestelde procedure uit te werken; het college opdracht te geven om samen met de partijen uit het Bestuursforum het 3. uitvoeringsprogramma REVS nader uit te werken en uit te voeren met een voorbehoud ten aanzien van de 2e terminal en de geluidswal bij de polderbaan en hef achterliggende land; kennis te nemen van het rapport Mainport 2.0 van de Commissie Ruimtelijke 4. Ontwikkeling Luchthavens.
Vastgesteld in de openbare vergadering van IIjuni 2009
