Medicatieoverdracht
Dr. H.A.W. van Onzenoort Ziekenhuisapotheker
Medicatieoverdracht: uitdaging of vanzelfspekendheid?
Medicatieveiligheid – Institute of Medicine •
To Err is Human • 44.000-98.000 doden a.g.v. medische fouten • Medicatiefouten: 7.000 doden/jaar • 20% voorschrijffouten • Kosten: €2.8 miljoen/jaar (700-bed teaching hospital)
Medicatieveiligheid – NL data
• 40.000 opnames a.g.v. medicatiefouten jaarlijks • 19.000 vermijdbare opnames • Vermijdbare kosten: €87 miljoen/jaar • 1254 vermijdbare doden/jaar • In-hospital medicatiefouten : • 60% voorschrijf/overschrijffouten • 1.4% is vermijdbaar • 33% toedienfouten
1
2
3
1
AJ Leendertse. Arch Intern Med 2008;168(17):1890-6 van Doormaal. Qual Saf Health Care 2009;18(1):22-7 3 PM van den Bemt. Crit Care Med 2002;30(4):846-50 2 JE
Het zal wel loslopen....toch?
Complexiteit huidig proces
De patiënt in de tijd
TIJD
Probleem:
• Veel overdrachtsmomenten • Grote wereld om ons heen • Patiënt verblijft maar enkele dagen bij ons
Landelijke initiatieven
Richtlijn Overdacht van Medicatiegegevens in de Keten VMS patientveiligheidsprogramma: thema Medicatieverificatie bij opname en ontslag
Medicatieveiligheid op 3 cruciale momenten:
• Opname • Verblijf • Ontslag
Opname: medicatieverificatie (VMS thema) Verblijf Ontslag
Opname Verblijf
Ontslag
Voorschrijffouten (Over)schrijffouten Fouten bij het klaarzetten (dispensing) Toedieningsfouten
Opname Verblijf Ontslag
Anamnesemedicatie/ontslagrecept MEPD
Stand van zaken
• Format medicatieoverzicht sinds 1-1-2012 verplicht in ICT systemen • IGZ toetst m.i.v. 1-1-2013 • Sinds 1-1-2013 verplicht electronisch voorschrijven
Medicatieverificatie
• ‘Het vaststellen van de daadwerkelijk gebruikte medicatie om zodoende tot een actueel en waarheidsgetrouw medicatieoverzicht te komen’ Daadwerkelijk gebruikte medicatie Actueel en waarheidsgetrouw Medicatieoverzicht
Uitgangspunten
• Bij elk contact met een voorschrijver is altijd een actueel medicatieoverzicht beschikbaar • Bij een spoedopname is er binnen 24 uur een actueel medicatieoverzicht beschikbaar • Bij overdracht is er binnen 24 uur een actueel medicatieoverdracht beschikbaar
Daadwerkelijk gebruikte medicatie
• Is niet alleen het lijstje van de apotheek • Is niet alleen de medische status van de patiënt • Is niet alleen de verwijsbrief van de huisarts • Is niet alleen de informatie van de patiënt Is de BPMH: een combinatie van bovenstaande (en misschien nog wel meer) Uitgevraagd en opgesteld door een getraind medewerker
Complexiteit huidig proces
2 discrepanties bij 60% van de patiënten
ADE bij 51% van de patiënten
Actueel en waarheidsgetrouw
• Ontstaan uit de BPMH • Centrale vraag: wie beheert het overzicht? • Rol/verantwoordelijkheid van de zorgverlener? • Rol/verantwoordelijkheid van de patiënt? Richtlijn medicatieoverdracht: de apotheker organiseert dat het medicatieoverzicht altijd actueel is
Medicatieoverzicht
• ORIA rapport • Nieuw format: Medicatieoverzicht bij ontslag
Rapport UMCN
Communicatie en samenwerking:
• arts – verpleging – secretariaat • Kliniek – polikliniek • Externe zorgverleners – interne afdelingen • Maak verantwoordelijkheden en bevoegdheden duidelijk • Maak werkafspraken wie wat wanneer doet • Zorg voor goede overdracht onderling
Waar vind je adresgegevens van een apotheek
• http://www.apotheek.nl/
Wat als de apotheek om toestemming van de patiënt vraagt
• Je hebt toestemming nodig voor het vastleggen en het verstrekken van gegevens. • Het is aan degene die de gegevens verstrekt (al dan niet •
gevraagd) om zich te vergewissen van de toestemming daarvoor. Apotheker moet zelf nagaan of zijn patiënt daarmee instemt.
Rol van de patiënt zelf Patiënt moet gestimuleerd worden, een actieve rol te spelen: Eigen medicatieoverzicht bijhouden en altijd meenemen Altijd alle informatie verstrekken
• •
Landelijke campagne gestart Video voor het UMC
• Dus: vraag patiënt naar medicatieoverzicht, gebruik het tijdens anamnese/intake/policonsult
Communicatie met 1e lijns apotheek
• >90% trouw aan eigen apotheek • Dienstapotheek: opvragen via OZIS • LSP: volgt (een keer) • Overzicht kan minder actueel zijn!
Wat levert het op?
• ???? • Generaliseerbaarheid gegevens • Organisatiestructuur • Wat is de bijdrage aan het medicatieproces? • Wat gaat patient centered healthcare/patient empowerment opleveren? • Wat is de rol van social media?
Kortom...
• Medicatieoverdracht zit vol risico’s • Medicatieverificatie is belangrijk • Rol van de patiënt • Rol van de zorgverleners • Medicatieverificatie is onderdeel van het proces • Effecten onduidelijk
