Medialab SETUP presenteert
alles onder CONTROLe
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Activiteitenprogramma
2A
Inleiding: Alles onder controle
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Van Sousveillance naar de Controlemaatschappij
1 Algemene organisatiegegevens Naam organisatie
Stichting SETUP Projecttitel
Alles Onder Controle Naam contactpersoon
Jelle van der Ster
Correspondentieadres
Neude 5
Postcode
3512 AD
Vestigingsplaats
Utrecht
Telefoonnummer
030-2040201
E-mailadres
[email protected] Website
www.setup.nl Rechtsvorm aanvragende organisatie
Stichting
2014 stond voor SETUP in het teken van SOUSVEILLANCE, ofwel wat het is om te leven in een surveillancecultuur en hoe je hier grip op krijgt. De vraag die tijdens onze events telkens naar voren kwam was “Ik snap nu hoe ik mijn privacy kan beschermen maar wanneer wordt het delen van informatie nu echt gevaarlijk? Wat kunnen bedrijven dan voor engs doen met deze informatie?”. Het antwoord kwam, ironisch genoeg, van een van deze bedrijven zelf. In juni 2014 publiceerde het Core Data Science Team van Facebook een onderzoek waarin zij lieten zien hoe zij, door het selectief plaatsen van berichten, de emotie van hun bezoekers positief en negatief konden beïnvloeden. Het logische, enge, gevolg van surveillancecultuur is de controlemaatschappij. En deze ontwikkeling willen wij in 2015 onderzoeken. De controlemaatschappij. Bij dat woord ontstaan allerlei duistere beelden op de horizon. Maar wat we in 2015 willen laten zien, is dat die maatschappij er eigenlijk al is, maar op een andere manier dan we hadden verwacht. Er ontstaat net als bij surveillance geen top-down controle, maar een gecompliceerd controlenetwerk waarin alle actoren op een
andere manier deelnemen. Daarbij is het belangrijk dat vooral de burgers hierin niet achterblijven. In de events die we organiseren onderzoeken we de verschillende vormen van controle die ons boeien. Zo is er zelf-controle, een logisch gevolg van zelf-surveillance, dat door steeds meer burgers wordt gepraktiseerd. Een sprekend voorbeeld is de Pavlok-armband, die aan de hand van verzamelde data de volgende stap zet, en je gedrag met elektrische schokken bijstuurt. Er is ook de controle vanuit big data, met de bijbehorende ideologie dat je met genoeg data over de mens zijn /haar gedrag kan voorspellen en zelfs bijsturen. Een iconisch voorbeeld is de Obama herverkiezingscampagne, waarin een hightech deel van zijn campagneteam vanuit een afgesloten bunker een lijst maakte van de makkelijkst te overtuigen ‘swing voters’, en die vervolgens ook echt wist over te halen. De opkomst van de sociale psychologie is een derde fascinatie: overtuigen verandert langzaam van een kunst in een wetenschap met een bijbehorende 01
design-praktijk; behavioural design. Een iconisch moment is de lancering van het boek “Nudge” door Thaler en Sunstein in 2008, dat een belangrijke omslag markeert: manipulatie wordt subtieler. Een vierde fascinatie kan meer worden gekenmerkt als besef/nuancering, gebaseerd op de bekende uitspraak “the future is already here, it’s just not evenly distributed yet” van sciencefiction-schrijver Arthur C. Clarke. Voor bepaalde partijen, zoals dieren en kinderen, lijkt de controlemaatschappij sterker aanwezig dan voor anderen. Een iconisch voorbeeld is hier de Sproutling, een voetbandje voor baby’s waarmee hun gedrag niet alleen
te tracken is, maar in zekere mate ook te voorspellen. Bedrijven en overheden zijn vanzelfsprekend al enige tijd bijzonder in deze ‘softe’ vormen van controle geïnteresseerd. Maar wij vragen ons af: zijn deze technieken ook bewust door burgers in te zetten? In 2015 willen we de manipulatieangsten en beleids-fantasieën –die het eerst in het oog springen– overstijgen en de concrete mogelijkheden in kaart brengen.
2B
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Doel stellingen SETUP wil laten zien hoe in een surveillancecultuur het geloof in maakbaarheid leidt tot de vorming van een controlecultuur. We onderzoeken hoe wij dit kunnen herkennen én voor onze eigen doeleinden kunnen inzetten. Dit doen wij op een viertal manieren (in willekeurige volgorde): 1 SETUP creëert een vijftal publieksevenementen in samenwerking met maatschappelijke partners (zie hoofdstuk 6), om op een aantrekkelijke en laagdrempelige manier belangstelling, kennisverdieping en innovatie bij een breed publiek te stimuleren.
2 SETUP co-creëert in samenwerking met HACKING HABITAT (zie hoofdstuk 6) een viertal workshops waarin we de thematiek van deze events met vooraanstaande theoretici en kunstenaars uitdiepen en in een internationale context plaatsen. 3 SETUP creëert ruimte voor nieuwe samenwerking tussen digitale kunstenaars, theoretici en andere makers om een aantal ‘provotypes‘ (toepasbare, provocerende concepten), kunstwerken en artikelen te presenteren, die onze ideeën over controle tastbaar en duurzaam maken. 4 SETUP creëert aandacht via diverse media rondom ons activiteitenprogramma, om het publieke debat zo breed mogelijk aan te zwengelen en ons publieksbereik zo groot mogelijk te maken.
02
3A
AANleiding Ere wie ere toekomt: de schrikbarende onthullingen van Edward Snowden vormen in 2015 nog altijd het fundament onder onze activiteiten. Door zijn onthullingen is het brede publiek voor het eerst echt geïnteresseerd in de politieke dimensie van haar persoonlijke (big) data. Parallel zien we onder beleidsmakers, designers en het bedrijfsleven de toenemende populariteit van ‘sociale psychologie’ en ‘behaviour design’. Het startschot werd al in 2008 gegeven met de publicatie van het boek “Nudge” van Thaler en Sunstein, maar de lawine komt nu goed op gang. Dit zien we in politiek en beleidsmakers. Hier in Nederland lanceerde het Rathenau Instituut haar boek “Intieme technologie - de slag om ons lichaam en gedrag”, terwijl De Wetenschappelijke Raad voor Wetenschapsadvies haar notitie “Met kennis van gedrag beleid maken” lanceerde, en de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling “De Verleiding Weerstaan, grenzen aan gedragsbeïnvloeding door de overheid” opstelde.
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Ook zakelijk leeft het onderwerp. De ‘Design for Conversion’-conferentie –waar Nederlandse commerciële partijen elkaar vinden– was dit jaar bijvoorbeeld geheel uitverkocht. Er werden in 2014 bovendien meer gerelateerde gadgets gelanceerd dan ooit tevoren. En ook in samenwerkingen ontstonden interessante projecten, zoals Stratumseind 2.0 in Eindhoven, dat met lichtpatronen het uitgaanspubliek kalm probeert te houden. Maar het was vooral de emotie-beïnvloeding in het experiment van Facebook, dat alle aspecten van deze ontwikkeling perfect samenbalde: big data, subtiele manipulatie, en; het had jou kunnen overkomen. In het debat was het voelbaar dat er voor velen een grens tussen marketing en manipulatie was overschreden. Deze ontwikkeling is hiermee mainstream aan het worden, en dat is voor ons altijd een belangrijk criterium. Antropoloog Grant McCracken beschreef dit het beste: “technology isn’t interesting when it’s new, it’s interesting when it’s everywhere”.
03
3B
Urgentie
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Menselijk gedrag sturen is niet nieuw. De trucs, zoals het herkennen en inspelen op menselijke emoties, zijn al zo oud als de mensheid zelf. Wat wel nieuw is, is dat we door toepassing van nieuwe inzichten uit sociale psychologie en neurowetenschap, én door nieuwe middelen als big-data en sensortechnologie, van deze kunst een wetenschap aan het maken zijn. Manipuleren is niet meer iets dat we met vallen en opstaan moet leren; het is een exacte wetenschap geworden. Surveillancecultuur en Big data hebben menselijk gedrag meetbaar en kwantificeerbaar gemaakt en hiermee lijkt ze calculeerbaar en voorspelbaar geworden. Er ontstaat in potentie een nieuwe vorm van macht die we moeten onderzoeken en – waar nodig– inperken of herdistribueren. Deze ontwikkelingen stellen filosofische en politieke vragen. In hoeverre is menselijk gedrag meetbaar en voorspelbaar? In hoeverre zijn wij in staat om autonoom keuzes over ons leven te maken? De autonomie van de goed geïnformeerde en rationele burger is een belangrijk fundament onder onze democratie.
Politiek zien we een paradox: aan de ene kant stelt het neo-liberale gedachtengoed dat we steeds meer eigen keuzes moeten maken en eigen verantwoordelijkheid moeten nemen. Tegelijkertijd zien we de opkomst van deze manipulatieve en paternalistische methoden, die impliceren dat mensen hun beslissingen beter aan de professionals over kunnen laten. Tenslotte is er de kraker: wie bepaalt dan überhaupt wat de meest optimale beslissing is? Om de woorden van het Rathenau Instituut te gebruiken: “Zullen we wél in staat zijn tijdig op zoek te gaan naar gedeelde morele principes om de informatierevolutie op een menswaardige manier politiek richting te geven? Als we dat niet doen, leggen we onze toekomst in handen van de drijvende krachten achter de technologieën. De markt, De wetenschap en het Leger.” Nu het ijzer heet is willen we deze nieuwe vormen van controle onderzoeken en de door het Rathenau instituut opgemerkte onbalans opheffen. We vinden het immens belangrijk dat niet alleen bedrijven en gezagshebbers, maar juist ook de makers, kunstenaars en burgers grip krijgen op deze ontwikkelingen, en er kritisch en genuanceerd op kunnen reflecteren.
04
4A
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Organisatie
4B Uitvoering/ Verantwoordelijkheid Eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het projectplan is het dagelijks bestuur van Stichting SETUP. Dit bestuur bestaat uit: Jelle van der Ster
Algemeen en Programmamaker Tijmen Schep
Creative lead
SETUP is het Utrechtse podium voor iedereen die geïnteresseerd is in de fusie van technologie en cultuur. We organiseren allerlei bijeenkomsten zoals presentaties, workshops en tentoonstellingen. De doelgroep is breed en te kenmerken als de digital consumer: van Facebookfan tot mediaprofessional, van marketeer tot kunstenaar. We werken daarom ook samen met vrijwel iedereen: van creatieve makers tot bedrijfsleven, van amateurkunstenaars tot de Belastingdienst. Onze missie is het creëren van een brede mediawijze groep mensen die meedenken over en meewerken aan nieuwe technologische ontwikkelingen, die uiteindelijk vóór en dóór die groep kunnen worden ingezet. Met de verdere uitwerking van ons 2014-thema merken wij dat SETUP van een projectgestuurde organisatie groeit naar een platform voor e-cultuur met een meerjarenprogrammering. In 2014 organiseerden wij events rondom SOUSVEILLANCE, met een bereik van duizenden mensen. Samen met culturele partners als het Nederlands Film Festival en TivoliVredenburg organiseerden wij een spetterende BYOB rondom het thema Eyes Everywhere, waarin we niet alleen
75 kunstenaars een podium boden, maar ook samen met het NFF onderzochten hoe het festival meer ‘nieuwe beeldcultuur’ kan faciliteren. Dit traject zetten we gezamenlijk voort. Ook realiseerden wij in samenwerking met Cultuur19, Arcade en Culturele Zondagen het programma ‘Knuffeldrones’, waarin scholieren zelf drones maakten die zij graag op school of thuis zouden willen, en gingen vervolgens in discussie over de wenselijkheid hiervan. Vanuit deze discussie hebben wij ervoor gezorgd dat drones, zij het aan de ketting, binnen de gemeentegrenzen van Utrecht in de publieke ruimte mogen vliegen. Tijdens De Summer of Sousvivalism maakten wij voelbaar dat metadata net zo goed persoonsgegevens zijn, schreven wij metaforen voor privacy anno 2014 en onderzochten wij wat Google Glass op de dansvloer doet. De kers op de taart: de ‘Privacyrede 2014’ van Hans de Zwart, een allesomvattend en veelgeprezen betoog. Met de impact die wij met onze events keer op keer bewerkstelligen, zien we dat steeds meer bezoekers, bedrijven/ instellingen, kunstenaars, freelancers en pers ons weten te vinden. Daarom werken wij ook met veel vertrouwen toe naar ons gloednieuwe activiteitenprogramma voor 2015.
David Jimmink
Bedrijfsvoering en Financiën Tom van de Wetering
Business development
Frank-Jan van Lunteren
PR en Communicatie
Daarnaast zijn er meerdere producenten en marketeers bij SETUP aan de slag.
05
4C
Meerwaarde
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
SETUP is een organisatie met een sterk netwerk, is bijzonder goed op de hoogte van digitaal-culturele ontwikkelingen, staat bekend als vernieuwer en weet haar doelgroepen te bereiken. We zijn goed in het aanbieden van technologische, academische en artistieke perspectieven in evenementen die een breed publiek aanspreken. Omdat ons jaarthema van 2015 volgt vanuit ons programma van 2014 kunnen wij voortbouwen op de kennis die wij dit jaar hebben opgedaan alsmede de partnerschappen met partijen als Bit of Freedom, Het Nederlands Film Festival, De Correspondent en relevante onderdelen binnen de Universiteit Utrecht, Gemeente Utrecht en HKU. Daarnaast werken we dit jaar voor ons internationale en kennisverdiepende programma samen met HACKING HABITAT. Hacking Habitat is een 2-jarig traject dat in 2016 culmineert in een grote, internationale beeldende-kunst-tentoonstelling in de binnenstad van Utrecht (hackinghabitat.com). SETUP werkt vanuit de (regio) Utrecht, omdat hier onze meeste partners zitten en we kunnen werken met een relatief hoogopgeleid publiek dat open staat voor nieuwe ideeën en ontwikkelingen rondom technologie en cultuur. Landelijk neemt SETUP een unieke positie in als het gaat om gedachtevorming rondom technologie en maatschappij. Door onze speelse, laagdrempelige en activistische insteek zijn wij in staat om deze e-culturele ontwikkelingen voor een breed publiek grijpbaar te maken. Deze eigenheid zorgt ervoor dat onze events steeds vaker landelijk uitstraling hebben. Door met het Nederlands Film Festival een Bring Your Own Beamer te organiseren gebeurt dit als vanzelfsprekend, maar ook vragen organisaties als Dutch Design Week en IDFA ons om delen van ons 2014-programma bij hen te herhalen. Op internationaal vlak wil het EdithRuß-Haus für Medienkunst onze educatieve workshop Knuffeldrones graag herhalen, en mogelijk kunnen we het project zelfs presenteren op SXSW (South-by-South-West), een internationaal technologiefestival in Austin, Texas.
5 Management/ Toezicht SETUP opereert volgens de Code Cultural Governance. Het dagelijks bestuur wordt gecontroleerd door een Raad van toezicht en ondersteund door een Raad van advies. Gedetailleerde personalia zijn op onze website te vinden.
06
6
alles onder Controle:
Activiteiten In 2015 organiseren wij 5 evenementen rondom deze thematiek, elk bestaande uit twee onderdelen: een eigen hoofddeel en een kennisverdiepend ‘toetje’ met onze terugkerende partner HACKING HABITAT.
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Dit partnerdeel willen we kort toelichten. Parallel aan onze events organiseren we vier workshops binnen hun programma, waarbij wij mensen uit ons programma invoeren. Om de voor 2016 geplande tentoonstelling ‘High-tech Control, Low life survival’ in te bedden, organiseert Hacking Habitat in 2015 al vier voorbereidende ‘Life-Hack Marathons’, waarin
datum
Januari/maart 2015 Deelnemers
20 Hackers/datajournalisten 80 in Hacking Habitat
wetenschappers, kunstenaars en vormgevers al lezingen en workshops rond om diverse, actuele sociaal-technologische onderwerpen geven. Door in deze sessies onze eigen events als casus in te brengen, creëren we een plek om het kennisverdiepende debat te voeren en plaatsen we in deze (inter)nationale context. Tegelijkertijd krijgen wij bij onze events toegang tot de sprekers die Hacking Habitat uitnodigt. Dit zijn grote namen als Evgeny Morozov, James Bridle en Saskia Sassen.
6.1 Hackathon en Publicatie: 16,8 Miljoen Mensen
Locaties
Nederland
Partner(s) o.a.
Nu.nl, Hack de Overheid, Utrecht Data School, RandomData, Algoritmica, Daphne van der Kroft Projectvorm
Publicatie
Sponsors/mede-financiers
Stichting Democratie en Media Thema(’s)
Bevorderen publieke belangstelling Kennisverdieping Innovatie
Kleine stukjes data maken –zoals bij een puzzel– toch een compleet plaatje. We gaan samen met hackers uit heel Nederland onderzoeken hoe moeilijk het is om als burger met big data te spelen. Specifiek willen we een database van alle Nederlanders maken, met daarin zoveel mogelijk gegevens. Die data gebruiken we om voorspellingen te doen over de komende uitslag van de Provinciale Staten verkiezingen. Tijdens een aantal Hackatons onderzoeken we welke tools en welke data-sets te gebruiken zijn. We kijken naar de open-source NSA Playset van hacker Michael Ossmann (een initiatief om de NSA-capaciteiten na te bouwen als open source software) en naar meer dubieuze software als Stalker en commerciële diensten als Clearbit. We live-bloggen over de databronnen die we bij elkaar sprokkelen, van het digitaal telefoonboek, de Nederlandse voornamenbank, het Kadaster en OpenKVK, tot aan gelekte databases die op The Pirate Bay staan. 07
Deze data wordt helemaal spannend als je de data, al dan niet gefingeerd, kan gebruiken. Samen met datajournalist Jerry Vermanen van Nu.nl gebruiken wij daarom onze dataset om –net als Obama– in de opmaat naar de provinciale staten-verkiezingen van 11 maart niet de stemming te peilen maar te voorspellen. Want –net als in Amerika– wordt ook in Nederland big-data gebruikt om kiezers te ‘profilen’ en te gericht te sturen. Door dit proces open en transparant te voeren willen wij deze vorm van propaganda grijpbaar maken. Vervolgens kunnen wij, met deze dataset in de hand, natuurlijk ook de rest van het jaar inspringen op de actualiteit en een berekende Vox Populi laten horen. Hoeveel culturele organisaties kunnen zeggen dat ze een big-dataset hebben? 6.1.1 HACKING HABITAT: Lifehacking-sessie ‘Onzichtbaarheid’ De eerste van 4 samenwerkingen met het Hacking-Habitat-team. Met Saskia Sassen, Matthijs de Bruyne, Jonas Staal, Pilvi Takala en een van onze hackers onderzoeken wij hoe maatschappelijke groepen uit te sluiten zijn door Big Data te misbruiken. We sluiten daarmee tevens aan op Sassen’s nieuwste boek genaamd “Expulsions”.
datum
April/mei 2015
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Deelnemers
4 urban nudges waarvan 1 toegepast bij de Grand Depart Een bijeenkomst in De Brakke Grond met 40 smartcity-makers 80 in Hacking Habitat Locaties
Utrecht & Amsterdam Partner(s)
De Brakke Grond Projectvorm
Interventie & Symposium Sponsors/mede-financiers
Stichting DOEN, EBU, Sns-Reaalfonds Thema(’s)
Bevorderen publieke belangstelling Kennisverdieping Bevorderen van goed opdrachtgeverschap
6.2 Event & Interventie: Urban Nudging Waarom zouden we zelf niet gaan nudgen? Kunnen we met deze designmethodiek onze eigen wijken verbeteren? Nudging wordt vaak omschreven als ‘liberale‘ vorm van paternalisme, waarbij ‘slechte‘ keuzes niet per se onmogelijk worden gemaakt, maar ‘goede‘ keuzes wel naar voren worden geschoven. Een mooi voorbeeld is werk van de Amsterdamse kunstenares Roos Vergouwen. Zij tekende lijnen rondom bomen in het Vondelpark, en voor ze het wist gingen mensen (onbewust) hun fietsen netjes binnen die lijnen parkeren. Samen met Roos en met de Utrechtse straat- en interventiekunstenares Mapije willen we deze tactieken onderzoeken in de openbare ruimte. We laten ons hierbij inspireren door het guerrillakunst-gezelschap ‘Department of DIY’ dat in Los Angeles ‘s nachts zelf fietspaden op straat tekent. Wij gaan 4 van deze urban nudges realiseren. Vervolgens –onder de paraplu van TourLab, EBU– willen wij de Gemeente Utrecht een concrete casus aanbieden. Met de ‘Grand Depart’ van de Tour de France staat de stad Utrecht voor een grote uitdaging. Hoe zorgen wij ervoor dat de fietsroute van de renners straks vrij is? Samen met de Economic Board Utrecht en verkeersdata van de gemeente Utrecht kijken wij of de street art nudges van kunstenares Mapije in te zetten zijn om auto’s en mensen alvast subtiel te weren van het parcours en de wijken daaromheen. In de aanloop naar (en na afloop van) deze interventies organiseren wij in samenwerking met De Brakke Grond in Amsterdam in het kader van hun PLAY/HACK-programma (geënt op de ‘Arbeid van de Dag’ uit 2014) een aantal sessies waarin wij met verkeerspsychologen van het Heymans Instituut in Groningen en de adviseurs van Panteia de fijne kneepjes van het nudgen leren en het werk van de kunstenaars in een context plaatsen. Uiteindelijk presenteren wij de ‘Urbanudge-kit‘, waarmee iedereen zijn buurt kan nudgen. 6.2.1 HACKING HABITAT: Lifehacking-sessie ‘Bewegingsvrijheid’ De tweede editie van de Hacking Habitat Life-Hacking Marathon heeft als thema “Bewegingsvrijheid”, of de inperking daarvan in een surveillance cultuur. Samen met James Bridle, Sophia Pompéry, Danja Vasiliev, Mapije en Christian Nyampetav onderzoeken we wat bewegingsvrijheid betekent als we zo goed te sturen zijn. 08
datum
Juni/juli 2015 Deelnemers
25 in De Controlegroep 750 Festivalbezoekers 80 in Hacking Habitat Locaties
Utrecht
Partner(s)
Studium Generale, Festival De Beschaving Projectvorm
Workshops & Symposium Sponsors/mede-financiers
Gemeente Utrecht, VSB Fonds Thema(’s)
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Bevorderen publieke belangstelling Kennisverdieping Bevorderen van cross-sectorale samenwerking
6.3 Workshops & Symposium: Swimming in the Cybernetic Sea De quantified-self-beweging wordt in 2015 –met de opkomst van nieuwe wearables zoals Apple’s smartwatch– mainstream. Deze zee van data maakt plots vele levenspatronen niet alleen zichtbaar, maar ook voorspelbaar en nog spannender: beïnvloedbaar. We (ook wij) roepen graag dat de mens onvoorspelbaar is, niet in systemen te vangen, maar de praktijk toont dat we gewoontedieren zijn. In hoeverre kan self-help-technologie ons succesvol bijsturen? Kun je wilskracht kopen, als app? Om op deze vraag grip te krijgen gaan we allereerst algoritmes aftasten en tools testen. Met Joost Plattel en andere ‘early adopters’ uit de quantifiedself-beweging starten wij aan het begin van 2015 ‘De Controlegroep’. Ofwel een groep die zich volledig, doch kritisch bewust, overgeeft aan keuzes die algoritmes, gadgets en systemen voor hen maken. Zij rapporteren over off-the-shelf apps en tools, maar onderzoeken ook of bestaande systemen en gadgets te hacken of combineren zijn. We onderzoeken meerdere praktijken: Omarm de filterbubble – Een week lang alles liken op Facebook, of juist niet. Mat Honan van Wired zag zijn profiel politiek rechtser worden toen hij alles likete. Elan Morgan deed het tegenovergestelde: ze zwoer de like-knop af en plaatste alleen nog maar berichtjes. Het gevolg was een heerlijk advertentie-vrij profiel. Verder kijken we bijvoorbeeld wat er gebeurt als je alleen de door YouTube en Netflix gesuggereerde video’s kijkt. Apps – Spelen met de apps van Rotterdamse startup SenseOS, die schrikbarend goed patronen in je leven kan herkennen uit de sensordata van je smartphone. We eten en sporten met de nieuwste motiverende apps als Time-Out! en Gym-Pact. Hoe effectief is bijvoorbeeld de sociale controle van online ‘naming and shaming’ of kun je je beter overgeven aan aan een digitaal trainingsschema, zoals een topsporter dat doet? Gadgets – Leven met de nu al iconische Pavlok-armband, die gedrag corrigeert met elektrische stroomschokjes. Door jezelf bewust in dit algoritmische keurslijf te dwingen, ermee te spelen en hier samen op te reflecteren, beleef je bewuster hoe en wanneer technologie stuurt, krijg je er grip op en voel je wat de gevolgen zijn. In samenwerking met Studium Generale organiseren we tijdens Festival de Beschaving een symposium waarin we de bevindingen van De Controlegroep presenteren. Ook het festivalpubliek kan zelf ervaren hoe het is om even in dienst van een algoritme te leven, door de verschillende gadgets te testen, maar ook door het hele festival op basis van een algoritme te beleven. Voor het symposium nodigen we onder andere uit: Edward Gardiner (Behavioural Design Lab London), Reint Jan Renes (Hogeschool Utrecht, schrijver van het boek “Ontwerpen voor gedragsverandering”), Mischa Koster (hybride marketeer-psycholoog by Greymatters) en Bart Schutz (psycholoog bij de persuasion startup Online Dialogue). Daarnaast komen de makers van apps aan het woord (SenseOS), en geven we de leden van De Controlegroep een podium om hun ervaringen te delen. De beste resultaten en projecten willen we vervolgens herhalen op festivals als Lowlands, Into the Great Wide Open, Best Kept Secret en diverse festivals in het buitenland. 6.3.1 HACKING HABITAT: Lifehacking-sessie ‘Schuld’ Het derde weekend met Hacking Habitat, waarin we wederom mensen uitwisselen. Met David Greaber, Steven Wright, Patricia Krier, Sjaak Langenberg en medialab Moddr (makers van Commodify.us) onderzoeken we de waarde van data, ‘data-based debt’ en haar status als marketable commodity van de toekomst. 09
datum
Juli/augustus 2015 Deelnemers
150 Festivalbezoekers 15 nieuwe kattenvideo’s 80 in Hacking Habitat Locaties
Utrecht of Amsterdam Partner(s)
Pluk de Nacht Walker Art Center Projectvorm
6.4 Screening: Controlling the Cat panopticon Kattenfilmpjes zijn enorm populair op internet. Zo populair dat sommige eigenaren hun viervoeters continu op video opnemen. Ook katten leven in een surveillance-cultuur. Daarom organiseren we in samenwerking met het Walker Art Center (Minneapolis, USA) en Pluk De Nacht een Nederlandse editie van het in Amerika extreem populaire ‘Internet Cat Video Film Festival’. We dagen Nederlandse katteneigenaren uit om hun Poekie, Quatso of Felix te laten schitteren, door veel nieuwe Nederlandse videoproducties te maken.
Screening & Campagne Sponsors/mede-financiers
Fonds voor Cultuurparticipatie Thema(’s)
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Bevorderen publieke belangstelling Kennisverdieping
We gebruiken hier de kritisch-hilarische website www.iknowwhereyourcatlives.com, die metadata van kattenfoto’s gebruikt om in beeld te brengen waar katten wonen. Op basis van deze gegevens proberen wij de eigenaren van deze katten te achterhalen en hun direct te vragen of zij van hun kat een video kunnen maken. Tijdens deze avond stellen we de vraag: leefde je kat of poes de afgelopen tijd in een heuse katten-panopticon? De onderliggende mores: als het voor katten kan, kan het ook voor mensen. Bruce Sterling (Amerikaans sciencefictionschrijver) verwoordde het al pakkend: “You are Fluffy’s Zuckerberg”. Bij een succes in de zomer organiseren wij (tijdens Cinekid ) graag een Internet Cat Video Film Festival Junior, met de beste video’s gemaakt door jongeren. Aan het einde van de avond laten we tevens video’s zien van katten in het Utrechtse dierenasiel en vragen mensen om die katten –filmsterren in de dop– te adopteren. Door in 2015 dit event te organiseren geeft het ons de mogelijkheid om ons grotere verhaal (Sousveillance leidt tot een controlemaatschappij) op een laagdrempelig niveau aan een breed publiek te vertellen. 6.4.1 HACKING HABITAT: Lifehacking-sessie ‘Bureaucratie’ De vierde partnersessie bestaat uit workshops met Evgeny Morozov, Lino Hellings, Marco Godoy en Anna Macleod. Met hen onderzoeken wij hoe de controlemaatschappij een genetwerkt fenomeen is: sommige delen van onze maatschappij zijn hier al meer mee bezig dan andere. We vinden het bijvoorbeeld al heel normaal dat het gedrag van dieren en kinderen verregaand wordt gemeten, voorspeld en vervolgens beïnvloed. Hoe zit deze machtinfrastructuur in elkaar en wie heeft er allemaal voordeel bij?
10
datum
September/oktober 2015 Deelnemers
100 Deelnemers 2000 Bezoekers
6.5 Expositie: Bring Your Own Beamer, the Control Edition
Locaties
Utrecht
Partner(s)
Het Nederlands Film Festival Liefhebber De Brakke Grond Nerdlab (BE) HKU Projectvorm
Expositie
Sponsors/mede-financiers
Het Nederlands Film Festival, HKU, kfHein Fonds Thema(’s)
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Bevorderen publieke belangstelling Talentontwikkeling
Bring Your Own Beamer blijft een bewezen format om een breed publiek op een laagdrempelige wijze kennis te laten maken met nieuwe beelden en ideeën uit de e-cultuur. Ook dit jaar willen wij samen met het Nederlands Film Festival een BYOB organiseren, waar 100 kunstenaars op een avond hun werk kunnen vertonen. Ook dit jaar roepen wij kunstenaars op om zoveel mogelijk werken rondom ons jaarthema mee te nemen of te ontwikkelen. In 2014 leverde deze oproep een reeks prachtige werken op, die op verrassende wijze het Sousveillance-thema verbeeldden. We laten kunstenaars daarom ook in 2015 vanuit creatief/artistiek perspectief naar de Controlemaatschappij kijken, om bezoekers te laten ervaren hoe deze wereld aanvoelt. Geheel in stijl passen we ook ons gebruikelijke crowdfundingsysteem aan, waardoor het publiek niet direct zelf beslist welke kunstenaar met de meeste euro’s naar huis gaat; dat beslist een door ons ontworpen algoritme. Met deze editie bouwen we onze samenwerking met het Nederlands Film Festival nog verder uit. In 2014 werkten we reeds succesvol samen. Ook in 2015 zullen we met onze events handen en voeten geven aan de wens om te transformeren tot een festival voor bredere beeldcultuur. Daarnaast willen wij in het kader van talentontwikkeling bij BYOB nauwer samenwerken met de Hogeschool voor de Kunsten. Bij hen speelt specifiek de vraag hoe zij laatstejaars studenten en alumni beter kunnen begeleiden richting het werkveld. Door o.a. samen te werken met verschillende HKU-schools (Games & Interactie, Media & Design) willen wij minimaal 25 jonge makers/studenten op de komende BYOB verwelkomen, die ook per direct worden geïntroduceerd aan de aanwezigen prominenten binnen het Film Festival. Dit zijn onder andere film-, beeld- en reclamemakers die hier naar talent scouten en experts/opinieleiders binnen het Controlemaatschappijthema; zij worden expliciet uitgenodigd voor een rondleiding op BYOB.
11
7
Resultaten/ Bereik
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Welke verandering brengt het initiatief teweeg in relatie tot het thema? SETUP is pas tevreden als de we diverse publieksgroepen zowel hebben bewogen om na te denken over de invloed van technologische middelen op hun leven, alsook hoe zij gebruik kunnen maken van deze middelen om juist hun vrije en onafhankelijke doelstellingen te bewerkstelligen. Wij willen aantonen dat ieder individu het vermogen heeft om –eventueel met behulp van nieuwe tools– zijn/haar eigen positie in de controlemaatschappij te bepalen en beïnvloeden. Door onze doelstellingen middels onze events te laten ervaren, menen wij dat ons thema duidelijk en publieksvriendelijk wordt voor iedereen. Wat zijn de verwachte resultaten? Een nadere uiteenzetting van de beoogde doelgroepen komt in het Communicatieplan aan bod (zie bijlage). De resultaten die we in 2015 willen bereiken zijn als volgt:
Een programma van vijf events met randprogrammering met een bereik van duizenden mensen, met als onderdelen; [1] Een database met alle Nederlanders, opiniërende publicaties over dit proces op Nu.nl en De Correspondent en 60 bezoekers op de debatavond. [2] Minimaal 4 nudging installaties en interventies voor de openbare ruimte, waarvan er één wordt gebruikt bij de opmaat naar de Grand Depart en waarover 40 smart-city-makers actief doordenken. [3]. Een symposium en workshops op festival De Beschaving rondom de meetbare en voorspelbare mens (750 bezoekers) en 25 actieve leden in De Controlegroep. [4] Een screening van het Cat Video Festival met minimaal 15 Utrechtse kattenvideo’s en 150 bezoekers. [5] Een eendaagse samenkomst van circa 100 beamerkunstenaars en 2000 bezoekers tijdens het Nederlands Film Festival. [6] Minimaal 10 partnerships met Nederlandse culturele instellingen. [7] Minimaal 10 partnerships met bedrijven en organisaties. [8] Minimaal 10 partnerships met kunstenaars uit binnen- en buitenland. [9] 4 kennisverdiepende workshops met onze partner Hacking Habitat met circa 300 bezoekers.
website views jaarbasis
Twitter volgers
Facebook vrienden
Nieuwsbrief abonnees
15.000 2.636
2.993 873
[10] Circa 35 inhoudelijke perspublicaties waarvan 5 internationaal.
12
8
Planning Oktober t/m december 2014 Verzamelen van partners/sponsoren en het schrijven van projectaanvragen voor verschillende projecten. Januari t/m maart 2015 Laatste subsidieaanvragen schrijven en versturen. Vastleggen sponsordeals en de ontwikkeling businessstrategie. Contracteren kunstenaars en projectteams. Start Controle Groep voor Swimming the Cybernetic Sea. Uitvoering 16,8 miljoen mensen
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
April t/m juni 2015 Uitvoering van het Symposium Swimming the Cybernetic Sea. Uitvoering Urban Nudging. Evaluatie en Afronding van 16,8 miljoen mensen. Juli t/m september 2015 Uitvoering The Cat Panopticon. Uitvoering Bring Your Own Beamer. Evaluatie en Afronding Urban Nudging. Evaluatie en Afronding Swimming the Cybernetic Sea. Oktober t/m december 2015 Evaluatie en Afronding The Cat Panopticon. Evaluatie en Afronding Bring Your Own Beamer.
13
9
Cultureel ondernemer schap
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Voor al haar events kiest SETUP voor een aanpak van sponsoring en/of uitkoop. Alle events zullen in gezamenlijke opdracht worden ontwikkeld. Deze partijen zullen dan wel bijdragen in de ontwikkeling van het event (‘16,8 Miljoen Mensen’, ‘Urban Nudging’), dan wel ons event uitkopen (‘Swimming the Cybernetic Sea’, ‘The Cat Panopticon’, ‘Bring Your Own Beamer’, ‘Life Hacking Sessions’). We zetten in op het realiseren van extra sponsoring voor onze events. Dit doen wij door partijen te benaderen die geïnteresseerd zijn in ons thema of via onze partners. Naast het betrekken van partners en extra sponsoren bij onze events blijkt cultureel ondernemerschap vooral uit de doorontwikkeling van ons culturele programma. Aan de ene kant gaat het om het omzetten van succesvolle programma’s naar herhaalbare formats, zoals in 2014 rondom Knuffeldrones en onderdelen van de Sousvivalism Summer School gebeurde. Daarnaast positioneren wij ons ook steeds vaker als kennispartner. Dit betekent dat SETUP vanaf 2015 niet alleen culturele instellingen (bibliotheken, festivals en musea) adviseert bij de ontwikkeling van creatief-technologische activiteitenprogramma’s, maar ook (allianties van) overheden, bedrijven en kennisinstellingen. Wij leren deze ‘triple helix’ hoe zij net als SETUP ‘provotypes’ en ‘living labs’ kunnen opzetten die inzicht geven in de gevolgen van innovaties op de stedelijke toekomst. In 2014 zagen wij dat wij in de vorming van drone- en privacybeleid in de gemeente Utrecht deze rol innamen. In 2015 voorzien wij dat we de ethiek van nudging en cybernetische controle op de kaart kunnen zetten bij allianties rondom Sport en Volksgezondheid (‘Swimming the Cybernetic Sea’) en toerisme en veiligheid (‘Urban Nudging’).
Meer over het thema Meer links naar artikelen, documenten en voorbeelden rondom ons thema voor 2015 houden we bij op www.setup.nl/ allesondercontrole
14
Aanvraag Stimuleringsfonds creatieve industrie 2015 / Stichting SETUP
Bijlagen
Communicatieplan
SETUP richt zich in haar communicatie grofweg op vier te onderscheiden doelgroepen: nerds, geeks, (specifiek) breed publiek en coöperators. Deze groepen vormen in deze volgorde tevens het proces waarmee we onze activiteiten uitrollen en aan de wereld presenteren. Nerds Voor de nerds in SETUP een open laboratorium. In de ontwikkeling van activiteiten zijn we zo transparant mogelijk naar deze groep toe: we bereiken hen door alle stappen en keuzes in ontwikkeling te delen in de eerste initiële fase, waardoor zij zich aangetrokken voelen om aan te haken en hun kennis te delen. We sturen actief aan op een dergelijk proces van co-creatie, omdat we in de afgelopen jaren hebben gemerkt dat dit een bijzonder vruchtbare methode is om de benodigde expertises in huis te halen. Zo werkten we in 2013 met een groep ‘early adopters’ van 3d-scan en -print-technologie, die samen met ons de mogelijkheden verkenden. Hieruit vloeide de spannende expositie ‘De Digitale Kunstroof’ voort, die was gestoeld op hun bevindingen en expertise. In 2014 gebruikten we eenzelfde aanpak met Knuffeldrones; met makers experimenteerden we met de creatieve mogelijkheden van drones, die we uitkristalliseerden tot het educatieve lesprogramma voor basisscholieren. Deze eerste sessies met makers/nerds stellen ons in staat om de grenzen van nieuwe mogelijkheden op te zoeken, alvorens deze tot een publieksevent door te ontwikkelen. Ons contact met de makers/nerds vindt plaats in informele sessies (workshops, open lab sessies, brainstormsessies en makersavonden zoals BEEA). Een deel van hen zit in het SETUP-netwerk, maar SETUP weet ook goed nieuwe makers te vinden en betrekken, door per eventreeks op bestaande communities in te haken. In 2015 zijn het vooral ‘16.8 miljoen mensen’ (6.1, datajournalisten en hackers), ‘Swimming in the Cybernetic Sea’ (6.3, quantified-self-beweging) en ‘Bring Your Own Beamer’ (6.5, beeldmakers) waar we voorafgaande sessies met makers doen om gefundeerde en duurzame events neer te kunnen zetten. Een deel van hen kennen we uit de pakweg 250 events die we reeds hebben georganiseerd, een deel leren we kennen door onze verkenning zo goed mogelijk te delen binnen de communities waar zij aangesloten zijn. Geeks Geeks hebben van nature interesse in digitale en/of populaire cultuur, het zijn cultuurconsumenten en geëngageerde liefhebbers. Zij zitten reeds in onze online sociale netwerken en lezen websites als Wired, Tweakers, Motherboard en The Verge. Over het algemeen zijn zij tussen de 18-25 jaar oud, relatief hoog opgeleid of verbonden aan een creatieve opleiding. Anders dan de nerds, zijn zij iets minder geïnteresseerd in het proces, maar vooral in concretere/tastbare voorbeelden en ‘gadgets’. We bereiken hen door online de uitkomsten van de makerssessies te delen. Zo kunnen we hen bijvoorbeeld warmmaken met onze creatieve toepassingen van Apple’s iWatch, die we verpakken in een groter verhaal omtrent de controlemaatschappij. Deze groep is daarmee ook de ideale doelgroep voor ‘De Controlegroep’ (6.3). Tot slot hebben we in 2014 veel nieuwe geeks bereikt, in onze samenwerking met partijen zoals RAUW (clubavond in TivoliVredenburg) en BYOB (Nederlands Film Festival). Deze strategie zetten we in 2015 voort met partijen als Festival De Beschaving en Pluk de Nacht. Specifiek breed publiek Het (specifiek) brede publiek bereiken we door samenwerkingen met bestaande kanalen. We noemen hen ‘specifiek’, omdat zij per eventreeks kunnen verschillen. Ze delen niet zozeer eigenschappen qua leeftijd, woonplaats of beroepsgroep, maar wel een gezamenlijke interesse. Voor 2014 rekenen we bijvoorbeeld de bezoekers van Culturele Zondagen tot deze groep. In 2015 zijn dat bijvoorbeeld de bezoekers van Hacking Habitat (6.1 t/m 6.4), iedereen die geïnteresseerd is in de Provinciale Statenverkiezingen (6.1) of verkeersdeelnemers in Utrecht (6.2). Naar hen toe brengen we onze events altijd laagdrempelig, met de mogelijkheid om door te pakken naar het grotere verhaal. Onze events hebben altijd een ‘trigger’, die hen aanspreekt en verleid om te begrijpen wat ze zien/horen. Het Cat Video Festival is hier een voorbeeld van; in de ogenschijnlijk simpele verrassing zit voor ons een mogelijkheid om bezoekers te laten zien hoe dit de controlemaatschappij illustreert. In 2015 werken we samen met bijvoorbeeld NU.nl en De Correspondent om ons verhaal over hun kanalen te kunnen verspreiden. Coöperators Het grootste deel van ons publiek bereiken we na afloop van onze events. We zetten sterk in op effectieve registratie en verspreiding van onze resultaten en inzichten. Dit doen we enerzijds door middel van het sturen op persaandacht. In 2014 werd er bijvoorbeeld over ons geschreven in de Telegraaf, Straatnieuws, Algemeen Dagblad, TROS Radar en De Correspondent. Hiermee
hebben we goede contacten opgedaan. Anderzijds schrijven we zelf artikelen voor vakgerichte communities (denk aan Marketingfacts, Emerge, Tweakers en De Correspondent). Dit stelt ons in staat om een genuanceerd verhaal te vertellen dat voorbij gaat aan de hype waarmee veel vak-artikelen zich bedienen. Hiermee spelen we ons in de kijker bij instellingen en bedrijven die iets met nieuwe media en digitaal-culturele ontwikkelingen willen; de coöperators. Zij vinden in SETUP een partij die zowel hype-resistent en kritisch is, als ook geïnteresseerd in commerciële verduurzaming van opgedane kennis. Daarnaast vinden zij bij SETUP een ingang in een netwerk van digitaal-creatieve professionals. In 2014 leidde deze strategie al tot een uitvoerige reeks succesvolle spin-offs van onze events (waaronder Knuffeldrones en de Dirty Databases workshop). Deze ontwikkeling pakken we – met een nieuwe medewerker voor bedrijfsvoering– door in 2015. SETUP heeft de ambitie uitgesproken om hét kenniscentrum voor e-cultuur en creatieve innovatie te worden, waarbij de doorkoppeling naar coöperators een speerpunt vormt. Binnen ons activiteitenprogramma ALLES ONDER CONTROLE bedienen we een divers publiek: (1) een workshopreeks voor hackers en publicaties voor intelligentia en geëngageerde politiek-volgers, (2) een publieke interventie voor playful-design kunstenaars en smart-city ontwikkelaars, (3) een workshopreeks voor de early-adaptors en jongvolwassen festivalpubliek, (4) een screening voor de hardcore fanbase van populaire internetcultuur en (5) een Bring Your Own Beamer voor digitalecultuurprofessionals en -consumenten. De eventreeks in Hacking Habitat zien we als een maatschappelijke spiegel. De deelnemers van Hacking Habitat zijn mensen die de dagelijkse realiteit van sociaal-technologische praktijken ervaren. Wij versterken hun thema’s rondom sociale cohesie, schuld, bewegingsvrijheid, et cetera met onze specifieke invalshoek. Hiermee testen we onze bevindingen tevens in de praktijk, met de burgers die de uiteindelijke gevolgen van een controlemaatschappij als eerste merken. #1 - 16,8 miljoen mensen Strategie In deze reeks workshops en publicaties richten we ons op diverse doelgroepen. We richten ons ten eerste op pakweg 20 hackers en datajournalisten, die met ons onderzoek doen naar de mogelijkheden van het maken van een database van alle Nederlanders. Dit doen we samen met andere medialabs en hackerspaces in heel Nederland, en partijen als bijvoorbeeld Surfnet. We communiceren actief over dit proces, als opwarmer voor het jaarthema. Het verhaal (“Culturele instelling maakt database van alle Nederlanders”, kan/mag dat?) roept namelijk exact de benodigde vragen op die we dit jaar willen stellen. We publiceren samen met opgedane contacten in 2014 (De Correspondent, TROS Radar, landelijke pers) en proberen ook de marketingsector te betrekken in deze vragen. Ons netwerk van geeks betrekken we met activerende discussies (“Wat zou jij met zo’n database doen?”). Richting de Provinciale Statenverkiezingen (een concrete casus om met deze database te benaderen) mikken we op publicaties in politiek geëngageerde pers (bijvoorbeeld De Groene Amsterdammer) en werken we nauw samen met NU.nl. Uiteindelijk willen we eindigen met een debatavond in samenwerking met De Balie (Amsterdam) en Studium Generale (Utrecht), om het stof dat we doen opwaaien op een verantwoorde manier te kunnen laten landen. Publieksbereik We richten ons op minimaal 6 steekhoudende publicaties, waaronder 2 internationaal en 2 nationaal. Op een afsluitende debatavond mikken we op 60 bezoekers. Daarnaast gebruiken we de database als een doorlopende ‘spiegel’, waarmee we uitspraken pogen te doen voor actuele gebeurtenissen in de waan van de dag. Dit geeft de mogelijkheid tot een spannende word-to-mouth-vibe. #2 - Urban Nudging Strategie In eerste instantie werken we hierin samen met circa 5 straat- en interventiekunstenaars. We scouten hen op basis van relevante portfolio’s die aansluiten bij onze doelen. Eind 2014 is SETUP al deel van een panel tijdens de Dutch Design Week over nudging en bestuurlijke vernieuwing; hier leggen we alvast een aantal contacten met designers en beleidsmakers. We
betrekken verder ook partijen die ervaring hebben met urbane interventies en onderzoek (Nachtelijk Buitenspelen, Popup City, Platform 31). Voor de nudge rondom de Grand Depart werken we samen met Tourlab (een nieuw platform vanuit de Economic Board Utrecht, gericht op contentverspreiding en storytelling rondom de Tour de France in Utrecht), waar we onze resultaten een breed podium geven. Via de communicatiekanalen van cultuurhuis De Brakke Grond worden we meegenomen in het PLAY/ HACK-programma. Tot slot onderzoeken we mogelijkheden voor contentverspreiding en doorontwikkeling via CU2030 (platform voor communicatie rondom grootschalige verbouwingen door gemeente Utrecht, waaronder het gehele stationsgebied). Publieksbereik We richten ons op 5 deelnemende kunstenaars en 40 deelnemers aan de sessies met De Brakke Grond. De nudge bij de Grand Depart levert minimaal 6 lokale publicaties en 1 nationale publicatie op. Daarnaast presenteren we de resultaten op circa 3 komende bijeenkomsten over Smart Cities in Utrecht en Amsterdam. #3 - Swimming in the Cybernetic Sea Strategie In deze workshop richt SETUP zich op een aantal doelgroepen. In eerste instantie gaat het om ‘early adaptors’ (25-45 jaar) uit de grote steden (Utrecht, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Eindhoven). Zij vormen De Controlegroep, die algoritmen in hun dagelijks leven gaat testen. We kiezen voor een groep vanaf 25 jaar, omdat zij meer aspecten kunnen testen (zelfstandig wonen, kinderen opvoeden). We werven hen enerzijds via de bestaande Quantified-Self-beweging, maar ook via communities rondom nieuwe gadgets (Tweakers, Motherboard/Vice). Hiermee kunnen we ‘fans’ van bijvoorbeeld de Apple iWatch echt bewust laten ervaren hoe hun leven wordt bepaald door algoritmen. De helft van dit panel schrijft idealiter al voor een bestaand platform, zodat zij daar ook hun ervaringen gaan delen. We mikken op een groep van 25 deelnemers die allemaal 10 tot 25 tools/gadgets/ algoritmen testen over de looptijd van een aantal maanden. Door persoonlijke portretten van de deelnemers te maken, genereren we veel deelbare content en geven we de geteste algoritmen een persoonlijk verhaal. Dit is dan ook het hoofdzakelijke doel van De Controlegroep en levert unieke en PR-waardige content op. In het tweede stadium presenteren we de resultaten in de context van een breder jongvolwassen publiek (20-30 jaar). Door aan te sluiten op een bestaand, succesvol festival (De Beschaving) besteden we het leeuwendeel van werving van bezoekers uit. Maar daarnaast zetten we ook onze eigen kanalen in om bekendheid aan het programma te geven. Publieksbereik We richten ons op 25 deelnemers aan De Controlegroep. De helft daarvan schrijft ook op eigen gelegenheid over hun bevindingen. Tijdens Festival De Beschaving verwachten we minimaal 750 bezoekers in aanraking te brengen met de resultaten. We richten ons op 5 steekhoudende publicaties, waaronder 3 lokaal, 1 nationaal en 1 internationaal. Daarnaast denken wij een aantal commerciële partijen en marketingplatformen te interesseren voor onze aanpak met De Controlegroep en mikken we op tenminste 1 vervolg van dit project (al dan niet internationaal). #4 - Cat Panopticon Strategie Voor het Cat Panopticon richten we ons specifiek op de aanhangers van populaire internetcultuur (18-25 jaar). Deze groep geeks hebben we in voorgaande jaren eerder aangesproken, maar is in 2014 wat meer op de achtergrond geraakt. We spreken hen aan via onze sociale netwerken, via populaire online kanalen voor internetcultuur (Reddit, 9GAG, De Speld) en via Utrechtse communities van creatieve jongvolwassen die zich identificeren met deze cultuur (Louis Hartlooper Complex, The Village, Kapitaal Utrecht, filmhuis Springhaver, Het Utrechts Verbond, Vers Vermaak, HKU studenten en vele anderen). De ‘meme-cultuur’ (ook wel eens beschreven als de politieke spotprent van de huidige generatie) geeft ons de mogelijkheid om op een luchtige,
laagdrempelige manier een groter gelaagd verhaal te kunnen vertellen. We spelen in op aspecten van deze remix-cultuur en ‘viral video’ tendens, door ons publiek actief te betrekken in de voorbereiding van het maken, delen en remixen van video’s. Hiermee creëren we deelbare content die tegelijkertijd als promotie dient. SETUP is bekend met deze tone-of-voice en weet haar boodschap in deze stijl over te brengen. Bezoekers voor de screening trekken met met behulp van Pluk de Nacht, een succesvol open air filmfestival. Daarnaast hopen we de content ook te kunnen herhalen tijdens het Nederlands Film Festival, om zo het fenomeen ook aan een breder publiek te introduceren. Samen met het dierenasiel in Utrecht brengen we het fenomeen ook onder de aandacht van een iets oudere doelgroep (30-40 jaar, gezinnen met kinderen en huisdieren). Hier zien we ook mogelijkheden tot Jeugdjournaalachtige reportages. Publieksbereik In de aanloop verwachten wij dat er minimaal 15 kwalitatieve kattenfilmpjes geproduceerd worden. Tijdens de screening op Pluk de Nacht verwachten we dat we minimaal 150 bezoekers trekken, waarvan er 10 ook daadwerkelijk hun kat meenemen. We mikken op minimaal 5 toonaangevende blogs omtrent internetcultuur die over dit event schrijven. Indien we ook het Nederlands Film Festival betrekken, verwachten we nog eens extra 200 toeschouwers. #5 - Bring Your Own Beamer, the control edition Strategie SETUP heeft een groot netwerk van makers-collectieven en hackersspaces in de Nederlandse ecultuur. Er zijn sterke banden met creatieve partners (FIBER, De Brakke Grond, DEFRAME, Born Digital, BEAA, z25, Dutch Game Garden, Vormplatform, Kapitaal Utrecht) en digitale beroepsopleidingen, waaronder aan de UU (New Media & Digital Culture), HU (Crossmedialab) en HKU (Digital Media, Interaction, Performance Design). SETUP heeft reeds 4 edities georganiseerd (3 in Utrecht, 1 in Amsterdam), en heeft hiermee een grote schare creatieve partijen en enthousiastelingen aan zich weten te binden. De communicatie richting deelnemende kunstenaars zetten we dan ook op samen met deze partijen. In deze bundeling van netwerken kan er snel veel aanwas ontstaan, zoals wij in 2014 al merkten. Zoals altijd zetten we in de opmaat naar dit events ook een reeks videoteasers uit in sociale netwerken. In deze teasers worden een aantal deelnemende kunstenaars geportretteerd; deze persoonlijke inkijk verlaagt de drempel voor andere kunstenaars om mee te doen. In 2015 werken we nauw samen met de Hogeschool voor de Kunsten, om studenten en alumni te laten deelnemen. We verwachten dan ook zeker een vierde van de deelnemers hieruit te vergaren. Daarnaast is dit jaar ook het Nederlands Film Festival weer een belangrijke partner als het gaat om verspreiding van het event onder een algemeen publiek met interesse in beeldcultuur. Publieksbereik In 2014 trokken we 1500 bezoekers naar BYOB tijdens het filmfestival; we denken er in 2015 minimaal 2000 te kunnen trekken. We mikken op 100 deelnemende kunstenaars, waarvan pakweg 25 vanuit de HKU en circa 25 werken gericht op ons thema van ALLES ONDER CONTROLE. Circa 30% neemt voor het eerst deel aan BYOB. We stellen ons als doel om minimaal 12 steekhoudende publicaties in de pers te krijgen, waarvan 2 internationaal en 2 nationaal.