Mechatronicanieuws Landelijk Platform Mechatronica
juni 2006
Nummer
3
Mechatronica-wedstrijd ‘doorlopende leerlijn’ tijdens beurs Aandrijftechniek Internationale wedstrijd mechatronica tijdens beroepenevenement Skills Masters 2006 druk bezocht
Mechatronica-wedstrijd ‘doorlopende leerlijn’ tijdens beurs Aandrijftechniek Tijdens de Beurs Aandrijftechniek & Factory Automation die van 3 tot 6 oktober in de Jaarbeurs in Utrecht plaatsvindt, staan niet alleen de nationale finales voor de Vakkanjerwedstrijden mechatronica en robotica op het programma. Net als in 2004 is er ook weer een mechatronicawedstrijd ‘doorlopende leerlijn’: vijf teams met drie leden van zowel vmbo, mbo als hbo bouwen aan de scootmobiel Scoozy.
10 kilo wegen. Een presentatie van het eindproduct hoort ook bij de opdracht. De teamleden kunnen net zo veel tijd in de voorbereiding steken als ze zelf willen, maar ze mogen de tekeningen en berekeningen alleen op papier meenemen naar de wedstrijd. In de Jaarbeurs is de beschikbare werktijd per teamlid 24 uur.
De beoordeling De resultaten worden niet alleen beoordeeld op technische kwaliteiten, maar ook op het werken als team. De jury neemt in de beoordeling de volgende punten mee: ontwerpproces, ontwerp, productieproces, product en presentatie voor de jury. Gratis kaarten Publiek is natuurlijk van harte welkom om de teams aan te moedigen. Binnenkort zijn via www.vakkanjers.nl gratis kaarten te bestellen voor de Beurs Aandrijftechniek. Houd de site dus in de gaten!
pagina
1
De deelnemende scholen hebben vorige week de opdracht gekregen en zijn al gestart met de voorbereiding. Er doen dit jaar vijf teams mee uit vijf verschillende regio’s namelijk Eindhoven, Delft, Twente, Veluwe en Utrecht. Nabootsing praktijk De wedstrijd is een nabootsing van een situatie in het bedrijfsleven, waarin technici van verschillende niveaus en uit andere disciplines moeten samenwerken. In het onderwijs komt de nadruk ook steeds meer op doorlopende leerlijnen te liggen. De opdracht De teams moeten een oplossing bedenken die de zitting en de rugsteun van de scootmobiel droog houdt bij nat weer. De opdracht moet voldoen aan verschillende eisen. Zo mogen de materiaalkosten maximaal 600 euro bedragen en mag de aanpassing van de Scoozy niet meer dan
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Peter van Swol (Bureau Top) via
[email protected] of met Wim de Graaf (Kenteq)
[email protected].<
Inhoud Mechatronica-wedstrijd ‘doorlopende leerlijn’ tijdens beurs Aandrijftechniek p1 Internationale wedstrijd mechatronica tijdens beroepenevenement Skills Masters 2006 druk bezocht p1 Beurs Aandrijftechniek & Factory Automation p3 Passie voor het vak is motor achter vernieuwing van techniekonderwijs p3 Mechatronica in de prijzen Metopia-awards p4 Automatiseerders en aandrijvers gaan samen p5 Bedrijfsopleidingen Mechatronica p5 Mechatronica-modellen voor PGO-opleiding mechatronica p6
Scootmobiel Scoozy
Internationale wedstrijd mechatronica tijdens beroepenevenement Skills Masters 2006 druk bezocht Het beroepen- en opleidingenevenement Skills Masters 2006 dat begin maart werd georganiseerd, is druk bezocht. In totaal kwamen 17.835 mensen op het evenement af waar alle facetten van beroep, opleiding en arbeidsmarkt konden worden beleefd. “Skills Masters is de beste beroepencatalogus die er is”, aldus staatssecretaris Mark Rutte die samen met Michaëlla Krajicek het evenement opende.
Nieuw op Skills Masters was het ‘Ondernemersplein’ waaraan onder andere de Kamer van Koophandel Rotterdam deelnam. Zij waren de initiatiefnemer voor een rondleiding voor ondernemers over Skills Masters om hen bij te praten over de laatste ontwikkelingen in het onderwijs. Ook het beursonderdeel ‘Arbeidsmarkt’, dat uitgebreider en breder van opzet was, werd goed ontvangen door bezoekers en exposanten.>
G70.0117
Mechatronica nieuws
Politiek, onderwijs, werkgevers en exposanten waren allen van mening dat het evenement nog beter inspeelde op de behoeftes van de doelgroep, mensen met een vmbo- en mbo-achtergrond. Door beroepen, opleidingen en de arbeidsmarkt driedimensionaal te presenteren, bood Skills Masters de bezoekers een totaalbeleving. Eén van de hoogtepunten vormden de nationale vakwedstrijden die plaatsvonden tijdens het evenement.
juni 2006
Nummer
3
Internationale wedstrijd mechatronica tijdens beroepenevenement Skills Masters 2006 druk bezocht
pagina
2
EuroSkills 2008 Tijdens Skills Masters is de aftrap gegeven voor de Europese variant op Skills Masters, EuroSkills. Dit evenement zal plaatsvinden in september 2008 in Ahoy’ Rotterdam. EuroSkills is een pan-Europese samenwerking die wordt ondersteund door onder andere de Europese Unie, diverse ministeries en de gemeente Rotterdam. Dit betekent dat er naar verwachting duizenden bezoekers uit heel Europa op het evenement af zullen komen. Rotterdam is in 2008 ‘city of skills’.
Bundeling van krachten Skills Masters en het beursonderdeel ‘Arbeidsmarkt’ bieden mede dankzij de expertise van diverse partners een sterk programma. Partijen zoals het CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) Monsterboard (vacaturesite) JOB (Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs) LAKS (het Landelijk Aktie Komitee Scholieren) Kennisnet (onderwijsportal voor kinderen, jongeren, ouders en leerkrachten)
-
FunX (een radiostation van en voor stadsjongeren) Pauze Media (uitgever van het jongeren tijdschrift Pauze) en Scholieren.tv (biedt een revolutionaire manier van communicatie richting jongeren aan door organisaties te visualiseren en deze films te verspreiden via een groot aantal jongerensites op internet)
zijn nauw betrokken bij het evenement. Het evenement wordt breed gedragen en weet zich gesteund door het Ministerie van OCW, provincie Zuid-Holland, de Kamer van Koophandel Rotterdam en de gemeente Rotterdam. De eerstvolgende Skills Masters vindt plaats van 15 tot en met 17 maart 2007 in Ahoy’ Rotterdam. Meer informatie over de wedstrijden is op te vragen via
[email protected]<
Impressie van de mechatronicawedstrijd waaraan teams uit Litouwen, Letland en Nederland deelnamen.
G70.0117
Mechatronica nieuws
Beurs Aandrijftechniek & Factory Automation 3-6 oktober Jaarbeurs Utrecht Tijdens de beurs Aandrijftechniek & Factory Automation zal in hal 12 wederom een aantal finales van de Vakkanjerswedstrijden worden gehouden. Het gaat hier onder andere om de onderdelen Mechatronica en Robotica.
juni 2006
Nummer
3
Beurs Aandrijftechniek & Factory Automation Passie voor het vak is motor achter vernieuwing van techniekonderwijs
pagina
Medeorganisator FEDA organiseert met een aanzienlijk aantal partners in hal 9 de FEDA campus. Op de collectieve stand zal ruimte worden gereserveerd voor diverse technologieën binnen de aandrijftechniek en industriële automatisering, onder meer voor vision en hydrauliek.
3
Onder de werktitel ‘Techniek en Educatie’ organiseert de FEDA binnen deze campus een speciaal programma voor docenten uit het technisch onderwijs. Dit programma omvat onder meer een ontvangst, een rondleiding en een bezoek aan Vakkanjers. Een deel van de FEDA-stand hoort formeel bij de vakbeurs Processing & ICT, een nieuwe vakbeurs voor industriële oplossingen in ICT procesautomatisering. In dit deel van de stand vindt u ook een aantal system integrators. Mocht u vragen hebben over het speciale docentenprogramma dat wordt georganiseerd in de FEDA campus of wilt u een aanmeldingsformulier opvragen voor dit programma dan kunt u contact opnemen met Janette van de Scheur. Zij is bereikbaar via
[email protected].<
Passie voor het vak is motor achter vernieuwing van techniekonderwijs De inspirerende omgeving van Kinderdijk - langs de dijk oer-Hollandse windmolens en de dynamische scheepswerf van IHC Holland - vormde op 26 april het decor voor een Metopia-themabijeenkomst met als motto ‘Voor succesvolle innovatie heb je de bedrijven altijd nodig’. Het doel van de bijeenkomst was te laten zien hoe verschillende aanpakken van onderwijsvernieuwing kunnen leiden tot succes en wat daarbij de inbreng van en ook de vruchten voor de betrokken bedrijven zijn op de korte en middenlange termijn. Yvonne Moerman, voorzitter van de Raad van Advies Metopia, tevens lid van de Onderwijsraad en het College van Bestuur van het Koning Willem I College, verzorgde een inleidend verhaal. Kernbegrippen in haar voordracht waren duurzaamheid en vertrouwen. Zij wees erop dat Metopia er in geslaagd is om de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en bedrijven in de Metalektro een meer duurzaam karakter te geven. Zij bedankte de bedrijven voor hun niet aflatende betrokkenheid bij de vernieuwing van het beroepsonderwijs en onderstreepte het belang van samenwerking tussen innovatieve bedrijven en innovatieve onderwijsinstellingen. Na de inleiding van Yvonne Moerman werd de bijeenkomst opgedeeld in drie blokken. Het eerste blok werd onder andere gevuld met een drietal presentaties over het project ‘De werkelijkheid is grenzeloos’ en een mechatronicapracticum waar leerlingen van ROC Zadkine een demonstratie gaven. In het tweede blok werd een rondleiding door een deel van IHC Holland verzorgd. En in het derde blok ging de aandacht uit naar het project ‘De school als loopbaancentrum’.
de FEDA campus
In deze nieuwsbrief zoomen we in op de presentaties die in het kader van het landelijke Metopia-project ‘De werkelijkheid is grenzeloos’ werden gegeven. Leerlingen van ROC Zadkine geven mechatronica-demonstratie
De werkelijkheid is grenzeloos Vernieuwing van de inhoud van het onderwijsprogramma vormt het uitgangspunt van het landelijke Metopia-project ‘De werkelijkheid is grenzeloos’. Mechatronica is een nieuw kennisdomein dat is samengesteld uit vakkennis uit de mechanica, de elektro/elektronica en de informaticabranche. Wim de Graaf van Kenteq presenteerde de samenhang tussen die disciplines aan de hand van enkele toepassingen en liet zien hoeveel organisaties dit vernieuwingsprogramma ondersteunen. Frans Robben van de Stichting PGO vertelde de aanwezigen over de andere aanpak van het onderwijsproces, waarbij leerlingen worden uitgedaagd om in de praktijk leeropdrachten uit te voeren. Hij gaf aan welke beroepstaken en projectwijzers voor mechatronica er in het project worden ontwikkeld en dat het implementatietraject school/bedrijf ondersteund wordt met trainingen voor docenten en praktijkopleiders.> G70.0117
Mechatronica nieuws
Mechatronica in de prijzen Metopia-awards Op 26 januari 2006 werden de projecten bekend gemaakt die een Metopia-award hadden behaald. Het Metopia-project is opgedeeld in drie regio’s en in elke regio werden drie regionale awards uitgereikt ter waarde van 60.000, 50.000 en 40.000 euro. Daarnaast bestaan er twee landelijke awards ter waarde van 120.000 en 90.000 euro.
juni 2006
Nummer
3
Landelijk en regionaal zijn er projecten ingediend die een duidelijke relatie hebben met mechatronica. Regionaal werden een eerste, tweede en een derde prijs bereikt en landelijk een tweede prijs. Mechatronica krijgt daarmee een impuls van maar liefst 240.000 euro. De volgende projecten hebben een award gewonnen voor hun Metopia-project:
Mechatronica in de prijzen Metopia-awards Passie voor het vak is motor achter vernieuwing van techniekonderwijs
pagina
4
Regio 1 en 2 (Noord- en Oost-Nederland) 1. Met Mechanical Design & Engineering op weg naar 2006 ‘de inbedding’: Stenman Holland BV/ROC A12, Technisch College in Ede 2. TechnoOne: Impress/Friesland College in Leeuwarden 3. Brinky-Cars, hoe zorg, onderwijs en bedrijfsleven elkaar aanvullen: Stork Industries/Alfa College in Groningen Regio 3 en 4 (West-Nederland) 1. Metopia als Accelerator: Fontijne Grotnes BV/Albeda College in Rotterdam 2. Dualisering Mechatronica opleiding bol-4: BluePrint Automation/ROC ASA Scutos in Utrecht 3. Proeve van bekwaamheid: Machinefabriek West End/ROC Leiden. Regio 5 en 6 (Zuid-Nederland) 1. Mechatronica in Midden-Brabant: Kuijpers Installatietechniek/ROC Midden-Brabant in Tilburg 2. De Verwondering: VMG Versteeg Metaal Groep bv/Koning Willem I College in Den Bosch 3. Dualisering bol-4: Heerema Vlissingen BV/ROC Zeeland in Vlissingen
Henk Meeuwissen, werkzaam bij de internationaal opererende onderneming CSI Industries, liet aan de hand van een filmpje zien hoe vernuftig CSI de business van ‘fast moving consumer goods’ ondersteunt met logistieke systemen en illustreerde hiermee het belang van goed opgeleide werknemers en dus de samenwerking met het onderwijs. CSI heeft relaties met het onderwijs op alle niveaus. Van basisonderwijs tot universiteit. De activiteiten omvatten excursies, projecten zoals Metopia en (snuffel)stages. Voor mbo en hoger biedt men projecten en afstudeerprojecten aan. De presentatie van Henk Meeuwissen eindigde met enkele harte kreten, zoals: Hoe kunnen wij alle onderwijsontwikkelingen blijven volgen? Hoe houden wij alle opleidingsvormen uit elkaar? Wie helpt het bedrijfsleven (ook financieel)? Hoe komt kennis bij elkaar? en een dringend advies, namelijk: Onderwijs maak werk van relatiebeheer!! Conclusies Yvonne Moerman sprak aan het eind van de dag haar bewondering uit voor wat door de Metopia-projecten is gepresenteerd. Het blijkt dat de passie voor het vak de motor achter de vernieuwing van het techniekonderwijs is en daar zouden, volgens Moerman, veel andere disciplines
een voorbeeld aan kunnen nemen. Ze stelde zich hardop de vraag of directe betrokkenheid van de overheid wel gewenst is bij een vervolg op Metopia. Zij is van mening dat er geen behoefte is aan zakken met belastinggeld die vooral besteed moeten worden aan het betalen van accountantskantoren om te controleren of wel aan de regels is voldaan zonder dat gekeken wordt naar het eigenlijke resultaat. Waar volgens haar wel behoefte aan is zijn de ondernemers en onderwijzers met visie, daadkracht, doorzettingsvermogen en realiteitszin. Als de overheid in het Metopia-denken mee kan komen is ze een welkome partner om te participeren in een vervolg, stelde Erik Holtslag, directeur van A+O. Hij wees er verder op dat Metopia pas echt een duurzaam succes genoemd kan worden als we erin slagen om het programma te verbreden naar andere branches en kennisdomeinen en daarnaast de al langer lopende projecten te verdiepen. Voor informatie over de uitvoering van het Metopia-project ‘De werkelijkheid is grenzeloos’ kunt u contact opnemen met projectleider Wim de Graaf. Hij is bereikbaar via
[email protected].<
Landelijk 1. Loopbaancentrum: IHC Holland NV/ROC Midden-Nederland in Utrecht 2. De werkelijkheid is grenzeloos: CSI Industries/ROC Zadkine in Rotterdam<
G70.0117
Mechatronica nieuws
Automatiseerders en aandrijvers gaan samen De FME-CWM-brancheverenigingen GTA (Groep Technische Automatisering) en FEDA (Federatie Aandrijven en Automatiseren) gaan integreren. Tijdens de Industriële Week, begin oktober van dit jaar, ziet de nieuwe vereniging officieel het daglicht. De nieuwe bundeling van meer dan 200 bedrijven gaat FEDA heten en krijgt hoogstwaarschijnlijk huidig FEDA-voorzitter Lucas Wintjes, ceo van Bosch Rexroth in Boxtel, als voorzitter. “De bundeling is een logische”, zegt hij. “Onze werkterreinen zijn enorm in ontwikkeling. We geloven heel sterk in gezamenlijke activiteiten. De bedrijven van de BV Nederland kennen elkaar onvoldoende, is vaak de klacht. Terwijl we samen sterke partners te velde kunnen zijn en de verlangde integratie van technieken kunnen leveren. Automatisering en motion control gaan vaak hand-in-hand. Juist als de leden elkaar tegenkomen in hun branchevereniging kunnen nieuwe ideeën gesmeed worden en samenwerkingsverbanden ontstaan: zo kunnen ze het beste totaalaanbod aan klanten doen”. De ‘oude’ FEDA is ontstaan uit de fusie tussen de Federatie Hydrauliek en Pneumatiek en de Vereniging Voor Aandrijftechniek. GTA is ontstaan na de reorganisatie van het vroegere Holland Elektronica. Inmiddels is GTA uitgegroeid tot een van de belangrijkste groepen in automatiseringsland. “Het samengaan is goed voor onze leden en voor heel industrieel Nederland”, zegt GTA-voorzitter Hans van Wijk, manager business development bij
juni 2006
Nummer
3
Automatiseerders en aandrijvers gaan samen Bedrijfsopleidingen Mechatronica
pagina
5
Actemium in Veghel. “We waren al langer op zoek naar een partner. We waren te klein voor het tafellaken en te groot voor het servet. We willen dat onze bedrijven zo veel mogelijk profijt trekken uit hun branchevereniging. In de nieuwe bundeling zit veel synergie en kennis.” FEDA en GTA werken nu al geruime tijd samen in hun onderwijsen cursuscommissies. Een belangrijke partij in deze samenwerking is het Landelijk Platform Mechatronica waar een structuur wordt geboden die voor de FEDA-leden inzichten geeft waar wat bij welke onderwijsinstelling gebeurd in het brede vakgebied mechatronica. De slagkracht in de samenwerking tussen FEDA met GTA en het Landelijk Platform Mechatronica ligt in het netwerk en het benaderen van de politiek. Er is een gezamenlijke agenda tijdens landelijke bijeenkomsten waar het netwerken een evidente functie heeft. Tijdens de Industriële Week nodigen FEDA en GTA de docenten uit bedrijven te ontmoeten waarvoor de brancheorganisatie haar ledennetwerk aanbied aan de geïnteresseerde docenten. www.induteq.nl www.feda.nl www.gta-nederland.nl<
Bedrijfsopleidingen Mechatronica Bedrijfsopleidingen vormen naast advisering over de strategie van een onderneming en de concrete realisering en begeleiding van verbeterprojecten een van de drie kernactiviteiten van STODT. Op dit moment zijn er twee nieuwe trajecten in ontwikkeling die beiden het vakgebied mechatronica beslaan. Het eerste traject is de opleiding Mechatronica Monteur CNC, een praktijk- en resultaatgerichte opleiding. De opleiding is bedoeld voor servicemonteurs, onderhoudsmonteurs en
CNC-vakmannen die eerste-lijnonderhoud uitvoeren en voor iedereen die wil groeien in het vak CNC-monteur. De cursus wordt afgesloten met een examen dat leidt tot het branche-erkende VIMAG-certificaat. Het tweede traject wordt ontwikkeld in het kader van het project ‘Grensoverschrijdende bedrijfsopleidingen Mechatronica, niveau 4+’. Voor dit traject wordt een set modules ontwikkeld, waarbij verschillende aspecten van mechatronica aan de orde komen
voor technische medewerkers op niveau 4+. Er zijn basismodules ontwikkeld om werknemers met verschillende achtergronden begrip en kennis op te laten doen over het vakgebied dat ze nog niet beheersen. Als ze de vaardigheden uit deze basismodules beheersen, kunnen ze beginnen met de kernmodule ‘Multidisciplinair werken in de Mechatronica’. Na afronding van deze module bestaat de mogelijkheid door te stromen in verdiepende modules.
Wilt u meer informatie over deze opleidingen? Neemt u dan contact op met STODT, Vanessa Brilstra. Telefoonnummer (0546) 82 24 55. E-mail:
[email protected] <
G70.0117
Mechatronica nieuws
Mechatronica-modellen voor PGO-opleiding mechatronica In een tijd waarin de aandrijf- en besturingstechnieken steeds verder geïntegreerd worden in het Nederlandse productieproces, is het noodzakelijk dat er leerlingen worden opgeleid op het gebied van mechatronica. Goede trainingsfaciliteiten voor een aansprekende en praktische insteek van zo’n opleiding zijn een must. Samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is hierin onontbeerlijk. Zo’n samenwerking kwam onlangs succesvol tot stand.
juni 2006
Nummer
3
Brink Techniek BV werd gevraagd practicummodellen te ontwikkelen voor de PGO mechatronica-opleiding BOL 4. Opdrachtgevers waren de docenten mechatronica Kees Theuns (ROC Midden Brabant) en Henk de Geest (ROC ASA) die voor de Stichting Consortium PGO de opleiding mechatronica (BOL-4) hebben vormgegeven. Zij ontwikkelde de leerlijnen en de daarbij behorende projectwijzer. In samenwerking met deze twee docenten en Theo Drijfhout van Amron Machinebouw bv ontwikkelde Brink Techniek BV een aantal modellen. Het uitgangspunt was om aantrekkelijke modellen te creëren die zouden passen in het PGO-concept. Modellen voorzien van moderne technologieën zodanig in een reeks opgebouwd dat ze het leerproces zouden bevorderen.
Mechatronica-modellen voor PGO-opleiding mechatronica
pagina
6
Het resultaat van de samenwerking bestaat uit een uitdagende lijn mobiele modellen die aansluit op de PGO-methode, maar die ook uitstekend onafhankelijk daarvan toepasbaar is. Elk model heeft zijn eigen functie. Te beginnen met de smart(ie) sorteerder, vervolgens de vlaaiensnijder, de opvoerbaan en de pick & place unit. Uiteindelijk zijn de modellen te koppelen tot de ‘Potjes vul- en handlinglijn’ en zijn ze uitermate geschikt om de leerlingen uit te dagen in zijn leerproces. Leerlingen leren door opdrachten te maken de volgende technieken te beheersen: pneumatische volgordebesturingen, PLC-besturingen, servo-aandrijvingen, vacuümtechniek, frequentieregelingen en mechanische overbrengingen. Daarnaast krijgt de leerling opdracht tot het uitvoeren van montage en onderhoud, CE-markeringen, veiligheid en meerdere engineeringsopdrachten. Wilt u meer weten over deze trainingsmodellen? Neem dan contact op met Thijs Afman (
[email protected]) van Brink Techniek BV. Uiteraard behoren het ontwikkelen en produceren van modellen op maat of zelfs een bouwpakket van de modellen tot de mogelijkheden.<
Colofon Mechatronica nieuws is een nieuwsbrief die wordt uitgegeven door het Landelijk Platform Mechatronica. De nieuwsbrief informeert relaties betrokken bij het Landelijk Platform Mechatronica over activiteiten die het platform ontwikkelt en uitvoert. Redactieadres Kenteq Afdeling Corporate communicatie E
[email protected] Redactie Luc van der Veen Carin van der Graaf Tekstbijdragen André Braakman Vanesa Brilstra Theo Drijfhout Wim de Graaf Carin van der Graaf Vormgeving en productie Kenteq Grafische Diensten
Kenteq
Postbus 81
1200 AB Hilversum
www.kenteq.nl
G70.0117
