Matilda en Kleine Vis
Vertel-, muziek-, kijk-, zing- en tekenproject van Noor Kamerbeek voor kinderen van 4 tot 6 jaar
Matilda gaat een weekje met haar oma op vakantie naar het strand. Elke dag bakt ze een zandtaart en versiert deze met de mooiste schelpen. Op een warme middag pakt ze haar lege emmertje en gaat op zoek. Ze vergeet helemaal de tijd en o, wat is het warm. En waar is oma toch gebleven? Als Matilda een klein zwembadje in het zand vindt, stapt ze in het koele water. Dat is fijn, maar wie praat daar tegen haar? Het is Kleine Vis die, net als Matilda, veel te ver is gegaan. Zullen de ouders van Kleine Vis hem vinden? En komt oma op tijd, voordat de golven Matilda meenemen? En, kunnen een meisje en een vis vrienden worden?
© Boekillustratie Matilda en Kleine Vis: José Vingerling mei 2014
Vertel-, muziek-, kijk-, zing- en tekenproject Het verhaal Matilda en Kleine Vis van schrijfster Noor Kamerbeek ontstond spontaan in 2012 uit drie elementen: een waterspetterspelletje met de Engelse peuter Matilda op een Frans vakantiestrand, haar eigen liefde voor schelpen zoeken en een op het strand gevonden steentje in de vorm van een visje. Na verschillende revisies pakte zij in januari 2014 het verhaal weer op en ontwikkelde dit project er omheen. Matilda en Kleine Vis is niet alleen een prentenboek met vrolijke plaatjes, maar inspireerde Noor Kamerkbeek ook om een muziek-vertel-kijkvoorstelling te maken. Daarin wordt verteld, gemusiceerd en getekend en met z’n allen een liedje gezongen over de hoofdpersonen. Verhaal en muziek worden ook op cd vastgelegd. Deze is achter in het boek opgenomen. Elementen uit de voorstelling komen samen in een educatieve les voor de basisschool. Voor de voor- of napret is er een gratis kleurplaat beschikbaar, die kan worden gedownload vanaf de website www.noorkamerbeek.nl/Matilda. Ook wordt er nagedacht over merchandise.
Planning
Streefdatum voor de publicatie van het boek met cd is februari 2015. De muziek-vertel-kijkvoorstelling is gepland vanaf seizoen 2015-2016 inclusief de merchandise.
Prentenboek Matilda en Kleine Vis is bestemd als voorlees- en kijkboek voor kinderen tussen de vier en zes jaar. Zestien illustraties en een omslag zullen de tekst omlijsten. De tekeningen roepen niet alleen een fijne sfeer op, maar vertellen het verhaal ook visueel. Matilda en Kleine Vis is een fantasievol en toch simpel verhaal. Hoewel volstrekt niet vanuit een pedagogische gedachte geschreven, komen er enkele facetten in voor die voor kinderen belangrijk zijn: vriendjes maken, samen spelen en samen moeilijkheden het hoofd bieden. En ook, het onwrikbaar kunnen vertrouwen op ouders en oma. Daarnaast geniet Matilda (onbewust) van de natuur op het strand, die haar aanzet tot creativiteit en fantasie. Op de volgende pagina een voorproefje uit het verhaal.
Luister-cd bij het prentenboek Op de cd klinkt eerst de Ouverture, daarna worden de personages voorgesteld en hun muzikale motiefje gespeeld. Oma, Matilda en Vis, alle drie hebben ze een eigen muziekje. De muziek bij het verhaal is een speciaal gecomponeerde lichtklassieke partituur, die de stemmingen en handelingen muzikaal ondersteund. Soms spreekt de vertelster door de muziek heen, soms sluit ze na de muziek aan. De cd sluit af met een liedje over de drie personages, gezongen door een kinderkoor. De muziek is gecomponeerd door componist-fluitist Dominy Clements. Het uitvoerend ensemble bestaat uit vier musici uit het Fluitoctet BlowUp! De vertelster is Marijke Beversluis. Zij vormen - samen met de illustratrice José Vingerling en livetekenaar Gerard de Bruyne - de groep De Vrienden van Matilda. Verderop in dit document kunt u meer over hen lezen. Beluister het Matilda-muziekje op http://fluteoctet-blowup.nl/prentenboek-met-luister-cd-Matildaen-kleine-vis.html
‘Nou zeg, kan het wat rustig er?’ Matilda kijkt om zich heen . Wie zegt dat nou? ‘Jaa, kijk maar eens goed ,’ hoort ze opnieuw, ‘je sta at op mijn staart. Ga daar eens snel vanaf, zo verdrink ik nog’. Geschrokken doet Matilda een stap opzij. Wie praat er tegen haar? Ze buigt voorover en knijp t haar ogen een beetje dic ht om goed door het water te kunnen kijken. Ojee, nu valt haar hoedje af. ‘Hallo,’ zegt de stem veron twaardigd, ‘moet ik nou oo k nog in het donker zitten?’ Nee, natuurlijk niet. Matild a pakt snel haar hoedje en zet het weer op. Maar het is kleddernat en het water druipt over haar gezicht. Au, dat prikt gemeen in ha ar ogen. En wat smaakt da t vies, zout! Van schrik begint ze te huile n. ‘Niet huilen, toe, niet hu ilen. Ik ben je vriendje, heus’, klinkt de stem nu geschrokken. Matilda veegt haar tranen weg. Er blijft allemaal zan d op haar natte wangen plakken. ‘Ben jij een zandmens?’, vra agt de stem. ‘Nee, ik ben een meisje’, Ma tilda zegt het een beetje ka ttig, door de schrik. Maar ze is óók nieuwsgieri g: ‘Wie ben jij? En, wáár be n jij?’ ‘Ik ben hier’, hoort ze eerst en voelt daarna gekriebel aan haar grote teen. ‘Haha’, dat maakt Matilda aan het lachen. Ze kijkt nog eens goed in he t water. En daar, op de bodem van het zwembadje, ziet ze een heel mooi klein visje.
© Tekst: Noor Kamerbeek - febr. 2014; Illustraties José Vingerling -mei 2014
Op een middag wil Matilda mooie schelpen zoeken om haar taart te versieren. ‘Ga je niet te ver?’, vraagt oma en zet haar een hoedje op want de zon schijnt fel. ‘Nee hoor,’ zegt Matilda en pakt haar lege emmertje, ‘da g, tot straks’. Ze loopt en loopt en verge et helemaal wat oma heeft gezegd. Er liggen ook zoveel schelp en op het strand, de ene no g mooier dan de ander. Haar emmertje is al bijna vol, zoveel schelpen heeft ze al gevonden. Plotseling staat ze stil. Hé , wat ziet ze daar? Dat lijkt wel een zwembadje , zomaar in het zand. Dat komt goed uit, denkt Ma tilda, ze heeft het warm ge kregen van al dat zoeken. Voorzichtig stapt ze in het water. Gelukkig, het is nie t diep. Het water komt ne tot aan haar knieën. t Plets plats doen haar voeten . Spetter spatter doet het water. Wat is dát heerlijk koel.
Muziek-vertel-kijkvoorstelling voor theater en concertzaal De voorstelling begint net als de luister-cd met een echte ouverture. Dan introduceert de vertelster zichzelf: zij is de oma van Matilda en wil de kinderen graag over hun vakantieavontuur vertellen. Ook introduceert zij Matilda en Kleine Vis. Alle drie hebben een eigen muzikaal motiefje, dat wordt voorgespeeld. Live-tekenaar Gerard de Bruyne illustreert hen ter plekke, zijn tekeningen worden op filmdoek geprojecteerd. Voordat het verhaal begint, vraagt oma aan de kinderen of zij haar kunnen helpen. Toen zij onderweg was kwam er zomaar een liedje in haar op. Mag ze het even voorzingen? Daarna studeert ze het liedje met de kinderen in de zaal in. Dit liedje wordt aan het einde van de voorstelling nog een keer met z’n allen gezongen. Dan begint het verhaal.
© Concept-ontwerpen merchandise José Vingerling mei 2014
Oma zit in haar stoel en vertelt, de vier musici spelen en de tekeningen van Gerard de Bruyne ‘vertellen’ het verhaal visueel. Na afloop mogen de kinderen samen met Gerard een grote vloertekening inkleuren. Ook de kleurplaat (A4) ligt klaar. De kleursessie kan in de zaal of in de foyer plaatsvinden, overal waar ruimte is. De musici herhalen onder het kleuren nog een keer de muziek van de voorstelling.
Na de voorstelling kan men het door José Vingerling geïllustreerde prentenboek van Matilda en Kleine Vis met de cd kopen. Ook zijn er plannen voor merchandise, eveneens geïllustreerd door José Vingerling, en te koop na de voorstelling en via de website www.noorkamerbeek.nl/matilda. Daar kan ook de gratis kleurplaat worden gedownload. Eénderde van de opbrengst van deze merchandise gaat naar een nog nader te bepalen goed doel. Lengte voorstelling: ca. 30 minuten, tekensessie ca. 30 minuten. Technische benodigdheden: 5 rechte stoelen zonder leuning, tafel, beamer, filmdoek, diverse elektrische punten op het podium, theaterlicht met dimfunctie, spreekmicrofoon op statief en geluidsboxen. Dit materiaal kan ook tegen vergoeding door De Vrienden van Matilda worden geleverd.
Muziek-vertel-kijkvoorstelling voor basisscholen Educatieve les, voorafgaand aan de voorstelling
In de les waarbij de docent aanwezig blijft (BIK-regels), worden de kinderen van groep 3, 4 en eventueel 5 voorbereid op de voorstelling. Het verhaal wordt voorgelezen en de illustraties (op losse grote kaarten) worden bekeken. Daarna volgt een kringgesprek. Wie is zijn/haar ouders of andere verzorger wel eens kwijtgeraakt en wat gebeurde er toen? Vond je het spannend en wat kun je dan het beste doen? Kun je vrienden worden met dieren? Wie heeft een dier als vriend en hoe fijn is dat? Het liedje wordt voorgespeeld. Wie kent dit instrument? Hoe komt daar nu muziek uit? Daarna wordt het liedje met de kinderen ingestudeerd. Als er nog tijd over is, kan de kleurplaat worden ingekleurd. De les wordt door leden van De Vrienden van Matilda gegeven. Zij zijn o.a. werkzaam als docent op muziekscholen en/of hebben een pedagogische (W.O.) of cultureel educatieve opleiding (BIK: Beroepskunstenaar in de Klas).
Team achter Matilda en Kleine Vis Schrijfster en initiatiefneemster
De schrijfster van het verhaal en initiatiefneemster van het project is Noor Kamerbeek. Op alle terreinen van het project heeft zij professionele ervaring: als uitvoerend musicus (in internationale orkesten, ensembles en als solist), als programmamaker, tekstschrijver en producent (o.a. bij de VARA voor het Radio 1-programma Vroege Vogels met Ivo de Wijs t/m 2005, het Radio 4- programma Componist van de Week t/m januari 2014, en voor geschreven media), en als maker en producent van educatieve voorstellingen voor kinderen (in haar eigen Huygens Muziekfestival t/m 2012). Sinds januari 2014 is zij zelfstandig ondernemer in de kunst, waarvoor de Stichting Noor Kamerbeek Producties is opgericht om te voldoen aan de wettelijke voorwaarden voor fondsenwerving. Kijk voor meer informatie op www.noorkamerbeek.nl
Componist van de muziek
Dominy Clements studeerde fluit en compositie aan de Royal School of Music in Londen en aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag (o.a. bij Louis Andriessen). In augustus 2013 ging zijn eerste opera in première in opdracht van het Estlandse Nargen Festival. Momenteel componeert hij aan een tweede opera (première 2016). Als enige fluitist in Nederland die professioneel de subcontrabasfluit bespeelt, componeert en arrangeert hij ook muziek voor fluit-ensembles, onder meer voor het Fluitoctet BlowUp!, waar hijzelf en ook NK deel van uitmaakt. De muziek die hij voor Matilda en Kleine Vis componeerde is vriendelijk, tonaal, heeft repetitieve elementen uit de minimal music, is licht swingend en geschikt voor een groot publiek van alle leeftijden.
Foto: Leo Samama
Live-tekeningen en boekillustraties
Tekenaar Gerard de Bruyne en illustratrice José Vingerling zijn niet alleen levenspartners maar ook collega’s. Ze ontwerpen louter voor kinderen onder de naam Vingerling & de Bruyne. De opdrachten variëren van boekillustraties, illustreren van publieke ruimtes (o.a. voor kinderziekenhuizen), bedenken en ontwerpen van unieke en duurzame spellen en merchandise conceptontwerp merchandise voor Matilda en Kleine Vis. Gerard tekent ook live in theaterproducties (o.a. bij Frank Groothof) en bij klassieke (orkest)concerten (o.a. in 2013 bij het Rotterdams Filharmonisch Orkest en de violiste Janine Jansen). Gerard de Bruyne in actie tijdens het Huygens Muziekfestival 2012. © Gerard de Bruyne
Dominy Clements speelt op het Huygens Muziekfestival 2012 bij een vloertekening.
In 2012 werkte hij met Noor Kamerbeek samen in een kindervoorstelling voor het Huygens Muziekfestival en vormde daar ook een festival-duo met Dominy Clements. Gerard en José worden regelmatig door culturele organisaties uitgenodigd om samen met kinderen grote vloertekeningen te maken. Kijk voor meer informatie op: www.vingerlingdebruyne.nl Enkele voorbeelden van Matilda live-tekeningen ziet u op laatste pagina van dit document.
Live-tekening Huygens Muziekfestival 2012. © Gerard de Bruyne
Actrice-vertelster
Met haar vriendelijke, evenwichtige voorkomen en fijne warme voorleesstem is Marijke Beversluis de ideale oma-figuur en vertelster van het verhaal over Matilda en Kleine Vis. Ook heeft zij veel ervaring in het lezen van partituren en is daardoor in staat om de muziek-vertel-kijkvoorstelling in goede banen te leiden. Zij werkte als actrice bij grote en kleine toneelgezelschappen, film en televisie en richtte het bedrijf Thinc (theaterincompany) op, dat theater maakt met werknemers van bedrijven. In 2008 richtte zij de St. THIM Muziektheater op, waarmee zij als regisseur muziektheaterprojecten ontwikkelt en uitvoert. Ook maakt zij opnamen als professioneel voorlezer. Kijk voor meer informatie op: www.thimmt.nl
Musici
Foto: Danielle Klootwijk juni 2014.
De vier musici die op de cd én bij de muziek-vertel-kijkvoorstelling spelen zijn afkomstig uit het Fluitoctet BlowUp! Zij zijn allen professioneel werkzaam in de klassieke muziek. De vier instrumenten die worden bespeeld stammen uit de dwarsfluitfamilie en zijn de c-fluit, altfluit, basfluit en subcontrabasfluit. Vooral het laatste, immens grote instrument gemaakt van pvc-regenpijpen, is spectaculair om te zien. Door het grote bereik van deze vier instrumenten klinkt het geluid van het ensemble vriendelijk en warm. Kijk voor meer informatie op: www.fluteoctet-blowup.nl
Colofon
Noor Kamerbeek wil de volgende mensen hartelijk bedanken voor hun enthousiasme en inzet bij de voorbereidingen van dit project: - Ivo de Wijs, schrijver en dichter - voor zijn adviezen over het verhaal; - Noortje Schellens, Neerlandica en editor - voor haar kritische blik en goede woord suggesties; - Lisette Vink van Uitgeverij Ziederis - voor haar inzicht in en adviezen over de uitgeverijbranche; - Anne Douqué, financieel directeur Stichting Artery - voor haar adviezen op het gebied van fondsenwerving; - Wim Schoevers, Saffier Public Relations - voor zijn communicatie-adviezen en ontwerp en opmaak van dit document; - Dominy Clements, componist - voor het muzikaal tot leven wekken van Oma, Matilda en Kleine Vis; - Leo Samama, componist en musicoloog - voor het in Finale zetten van de partituur en muzikale suggesties en correcties; - De musici van Fluitoctet BlowUp! - voor hun enthousiaste medewerking; - Bert van Dijk, opnametechnicus - voor de opname van het Matilda-muziekthema; - Marijke Beversluis, actrice - voor de stemmen die zij aan Oma, Matilda en Kleine Vis geeft; - José Vingerling, illustratrice - voor het visueel tot leven wekken van Matilda, de concept-merchandise en de schelpen in dit document; - Gerard de Bruyne, tekenaar - voor zijn concept live-tekeningen voor dit document.
Contact
Wilt u meer informatie over onderdelen van dit project en/of een prijsopgave voor de kijk-luister-vertelvoorstelling? Dan kunt u contact opnemen met: Noor Kamerbeek
[email protected] 070-3860812 06-24781221 www.noorkamerbeek.nl facebook: noor kamerbeek
© Voorbeelden van live-tekeningen van Gerard de Bruyne.
