MASTERPLAN VOOR DE GEMEENTE ALKEN DEEL 2: VISIE EN ACTIEPLAN APRIL 2012 Studie uitgevoerd in opdracht van de gemeente Alken
INHOUDSOPGAVE DEEL 2: VISIEVORMING EN ACTIE-PROGRAMMA
1
1.
Uitgangspunten
1
2.
Van analyse naar visie
2
3.
Ambitie en visie
3
4.
Strategische objectieven
6
5.
Maatregelen en acties in verband met infrastructuur en organisatie
7
6.
5.1.
Alken is een dynamische gemeente waar het aangenaam wonen en vertoeven is. 8
5.2.
Het toeristische potentieel wordt ten volle benut
27
5.3.
Er wordt in Alken een bedrijfsvriendelijk beleid gevoerd
29
Communicatieplan voor Alken
33
6 1.
Merkessentie Alken
33
6.1.1. De brand triangle
33
6.2.
Bijlage
Marketingcommunicatie
46
6.2.1. Huisstijl
46
6.2.2. Marketingcommunicatie
47
DEEL 2: VISIEVORMING EN ACTIEPROGRAMMA Op basis van de analyse in deel 1 en een toetsing van het ambitieniveau van de gemeente bij de stuurgroep, komen we in dit tweede deel tot de formulering van een visie met betrekking tot de toekomstige ontwikkeling van Alken. Deze visie vertaalt zich uiteindelijk in een concreet actieplan met doelstellingen, maatregelen en actiepunten. De focus ligt hierbij vooral op het centrum van Alken, maar ook de dorpskernen Terkoest en Sint-Joris komen aan bod. De visie en het actieplan vormen samen een masterplan dat een integraal en ambitieus antwoord biedt op de vraag hoe Alken zich in de toekomst kan ontwikkelen. Hierbij wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de bestaande en geplande ontwikkelingen binnen en buiten de gemeente Alken.
1. Uitgangspunten Op basis van de analysefase in deel 1 van deze studie, kunnen we besluiten dat de gemeente Alken zich onder meer onderscheidt van andere gemeenten door: haar goede woonklimaat: rustig, veel groene open ruimtes, een uitgebreid aanbod aan basisonderwijs en buitenschoolse kinderopvang, veel verenigingen en sportclubs voor jong en oud, … haar ruim tewerkstellingsaanbod, onder andere door de aanwezigheid van het industrieterrein De Kolmen; haar locatie, dicht bij een aantal goed bereikbare grote steden (Hasselt, SintTruiden); haar toeristisch potentieel: Alken is een goed bereikbare gemeente in het hartje van de fruitstreek, is het vertrekpunt van verschillende fiets- en wandelroutes (onder ander in het natuurgebied De Mombeekvallei), heeft een fietskiosk met inrijpunt, … Ook het recreatiedomein De Alk kan als toeristisch aantrekkingspunt voor de inwoners uit de regio aangeduid worden; de aanwezigheid van water: verschillende beken stromen in Alken samen (de Herk, de Mombeek, de Simsebeek); haar ruim parkeeraanbod, op wandelafstand van de gemeentelijke voorzieningen en het fietsinrijpunt; de intentie van het gemeentebestuur om van Alken een aangename woonen leefgemeente te maken, wat onder andere blijkt uit de investering in de opmaak van een masterplan, de plannen voor de inrichting van Laagdorp als leefplein, … Deze sterkten wil het gemeentebestuur de komende jaren zeker uitspelen en waar mogelijk verder versterken.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
1
Daarnaast wil Alken ook een aantal zwakten prioritair aanpakken: het beperkte aanbod aan kwalitatieve horeca; het gebrek aan sfeer en levendigheid in de gemeente; haar imago als slaapgemeente; de afname van de detailhandel in het centrum van Alken, maar ook in de woonkernen Sint-Joris en Terkoest; het gebrek aan toeristische trekkers die potentiële toeristen stimuleren om halt te houden in Alken (en er niet gewoon te passeren) en aanmoedigen tot herhaalbezoeken.
2. Van analyse naar visie Teneinde vanuit de analyse die gemaakt is in deel 1 tot een gedragen strategie te komen, werden nog de volgende stappen gezet: het scherper stellen van alle SWOT-elementen; het scoren van het belang van de sterkten en zwakten bij het benutten van opportuniteiten en bij het afweren van bedreigingen op de zogenaamde confrontatiematrix; het bepalen van de gewenste positionering van Alken (merkpersoonlijkheid, imago); het bepalen van het ambitieniveau van de gemeente Alken: wat wil Alken zijn, voor wie? De sterkte-zwakteanalyse, zoals opgenomen in hoofdstuk 5 van deel 1 van de studie, ligt immers mee aan de basis van de keuze van de strategische beleidslijnen. Om haar optimale ontwikkelingskansen waar te maken, moet de gemeente erin slagen haar sterkten optimaal aan te wenden of haar zwakten teniet te doen, de opportuniteiten aan te grijpen en de bedreigingen het hoofd te bieden. Vanuit het samenspel tussen deze vier elementen worden de strategische beleidslijnen uitgetekend. De SWOT-oefening werd in een SWOT-workshop met de stuurgroep uitgevoerd. De oefening was een interactief proces waarbij de omschrijving van de specifieke sterkten, zwakten, opportuniteiten en bedreigingen nog verfijnd en aangepast werd. De SWOTmatrix is daarenboven een geschikte neerslag van het logische denkkader waarbinnen de strategische objectieven werden bepaald en waarop kan worden teruggevallen bij het uitwerken van de concrete acties: hoe zal een concrete actie bijdragen tot het uitbouwen van een sterkte om te kunnen inspelen op een bepaalde opportuniteit? Bijlage 1 toont de uitkomst van de SWOT-oefening. Tijdens een extra stuurgroepvergadering werd bepaald wat de huidige en toekomstige (gewenste) merkpersoonlijkheid van Alken zijn. Op deze manier wordt het mogelijk om gerichte communicatieacties te formuleren die het merk “Alken” op een juiste manier weerspiegelen.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
2
Dit proces gebeurde op basis van de logica van een brand triangle:
De brand triangle maakt via verschillende vertaalslagen de stap van de rationele attributen van de gemeente als merk naar de merkessentie van de gemeente, waardoor de positionering van de gemeente mogelijk gemaakt wordt. Om de huidige (eerste twee lagen van de brand triangle) en toekomstige (derde laag van de brand triangle) merkpersoonlijkheid in kaart te brengen, gebruikten we een moodboard. De werkgroep verzamelde hiertoe foto’s uit verschillende magazines. Deze foto’s werden gaandeweg besproken en geclusterd. Verder in dit rapport komen we hier meer uitgebreid op terug.
3. Ambitie en visie Onder het motto “You can’t be all things to all people”, is het belangrijk om te bepalen wie voor Alken de prioritaire doelgroep is en wat ze voor die groep wil betekenen. In samenspraak met de stuurgroep is beslist dat de gemeente zich prioritair richt op de eigen inwoners. Alken wil in de eerste plaats een aangename gemeente zijn om in te wonen, zowel voor de inwoners van het centrum als voor de inwoners van Terkoest en Sint-Joris. Dit houdt onder meer in: dat er voldoende kwalitatieve woongelegenheid is voor jong én oud; dat er wordt gestreefd naar een voorzieningenaanbod waardoor iedereen snel in zijn basisbehoeften kan voorzien; dat de mensen er rust vinden; dat er voldoende ontspannings- en recreatiemogelijkheden zijn. Maar daar stopt het niet. Alken kampt momenteel - onterecht - met het imago een slaapgemeente te zijn. Daar wil het gemeentebestuur iets aan veranderen. Alken wil een gemeente zijn waar mensen kunnen leven, kunnen beleven en dat willen ze ook uitstralen. Dit wordt één van de belangrijkste uitdagingen voor de komende jaren.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
3
Dat Alken zich in de eerste plaats richt op de inwoners, wil niet zeggen dat het toerisme en het ondernemen in Alken niet belangrijk zijn. Door haar toeristisch interessante ligging en haar natuurlijke groentroeven, zou het voor Alken een verloren kans zijn om niet op dit toeristisch potentieel in te spelen. Alken mag en moet de ambitie hebben om bezoekers aan te trekken en vooral, om ze iets langer in de gemeente te houden (op dit moment is Alken voornamelijk een passantenhaven). De brouwerij en de bedrijven op het industriegebied De Kolmen zorgen dan weer voor heel wat tewerkstelling en inkomsten voor de gemeente. Het is daarom belangrijk dat Alken ook hier de nodige aandacht op vestigt. Onderstaande woordenwolk geeft weer welke aspecten tekenend zijn voor het toekomstbeeld van de gemeente Alken en waar ze op/rond moeten (blijven) werken:
Ruimte: Ruimte om te leven en te ontspannen, maar niet in het minst ook om te ondernemen. De bedrijven op het industrieterrein De Kolmen krijgen de kans om zich verder te ontwikkelen, uiteraard met aandacht voor de leefbaarheid van de omgeving rondom het bedrijvenpark. Ook de detailhandel en horeca krijgen in Alken de ruimte om zich verder te ontwikkelen. Rust en Ontspanning: Wie de drukte van de stad wil ontvluchten, is in Alken aan het goede adres. Inwoners prijzen hun gemeente vooral om de rust die ze er vinden. Ook het uitgebreide verenigingsleven wordt erg gesmaakt. De gemeente zet daarom blijvend in op ontspanning en recreatie. (Be)leven: Dankzij haar natuurlijke groene troeven is Alken een zeer aangename gemeente om in te leven. Maar leven is niet voldoende. Mensen willen beleven. Niet alleen de inwoners, ook recreanten/toeristen.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
4
Groen: Alken differentieert zich van haar grotere buren door de aanwezigheid van groene ruimtes. Het is voor de gemeente belangrijk om deze natuurschatten te koesteren en ze in de toekomst verder uit te spelen. Wonen: Alken is een aangename gemeente om in te wonen. Er is voldoende kwalitatieve woongelegenheid voor iedereen (jong en oud) en er wordt gestreefd naar een basisaanbod aan voorzieningen voor iedereen (op korte afstand, zowel in het centrum van Alken als in Terkoest en Sint-Joris). Bier: De brouwerij en Alken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De brouwerij is een stuk geschiedenis van Alken, ze vormt een belangrijk deel van het collectief geheugen. De bestaande infrastructuur van de brouwerij Alken-Maes is ook beeldbepalend: ze ligt pal in het centrum.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
5
4. Strategische objectieven Om de visie op lange termijn waar te maken, moeten verscheidene doelstellingen en actiegerichte maatregelen (soms tezelfdertijd) worden genomen en uitgevoerd. Volgende objectieven - gericht op de verschillende doelgroepen - zijn noodzakelijk om de ontwikkeling van Alken in goede banen te leiden: Alken is een dynamische gemeente waar het aangenaam wonen en vertoeven is; het toeristisch potentieel wordt ten volle benut; de ondernemingen in Alken krijgen mogelijkheden en ruimte om zich verder te ontwikkelen. Er wordt een bedrijfsvriendelijk beleid gevoerd. Om deze objectieven waar te maken, is er nood aan initiatieven (maatregelen en acties) op het vlak van: infrastructuur; organisatie; communicatie/marketing. Het volgende deel van dit actierapport en het draaiboek voor de sites De Molen, Taeymans en Kapittel richten zich op de initiatieven op het vlak van infrastructuur en organisatie. Het communicatieplan is als een volwaardig hoofdstuk opgenomen aan het einde van dit rapport.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
6
5. Maatregelen en acties in verband met infrastructuur en organisatie In dit hoofdstuk worden aan elk van de objectieven of doelstellingen een aantal maatregelen en actiepunten gekoppeld die noodzakelijk zijn om ze met succes te bereiken. Een gemeente kan verschillende rollen spelen bij het realiseren van haar doelstellingen: regisseur: de gemeente brengt de juiste partijen bij elkaar en zoekt naar opportuniteiten om tot een win-winsituatie te komen voor alle betrokkenen. Veelal gaat het hier om het creëren van overleg tussen gemeenten onderling, tussen bedrijven of tussen overheidsdiensten; facilitator: de gemeente ondersteunt en stimuleert initiatieven van anderen. Onder deze rol wordt onder meer het informeren van economische actoren, burgers en andere belanghebbenden verstaan; initiator: de gemeente neemt zelf het initiatief om een project op te zetten. Soms is de gemeente ook uitvoerder van het project; sturende rol: de gemeente treedt op vanuit haar machtspositie als publieke overheid. Bepaalde acties kunnen op korte termijn uitgevoerd worden terwijl andere dan weer pas op middellange of lange termijn kunnen gebeuren. Wanneer in dit rapport gesproken wordt over korte termijn, wordt een uitvoering binnen het jaar bedoeld. Acties op middellange termijn dienen te worden uitgevoerd binnen één à drie jaar. Acties op lange termijn dienen pas uitgevoerd te worden na drie jaar. Sommige aspecten dienen continu opgevolgd te worden (bijvoorbeeld groenonderhoud).
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
7
5.1. Alken is een dynamische gemeente waar het aangenaam wonen en vertoeven is. Alken blijkt de ideale gemeente voor wie de drukte van de omliggende steden wil ontvluchten. Inwoners prijzen hun gemeente vooral om de groene open ruimte en om de rust die ze er vinden. Alken streeft ernaar een rustige leefgemeente te zijn met oog voor woonkwaliteit en heel wat ontspanningsmogelijkheden voor jong én oud. Een imago als slaapgemeente is dus absoluut niet wat het gemeentebestuur voor ogen heeft. De hoofdkern Alken wordt in het Ruimtelijk Structuurplan van de provincie Limburg geselecteerd als hoofddorp, de deelkernen Terkoest en Sint-Joris als woonkernen. Het is belangrijk dat de eigenheid van de drie kernen behouden blijft en dat de interactie ertussen versterkt wordt. Het centrum van Alken is de enige kern die echt de potentie heeft om als dorpscentrum te fungeren, vandaar dat veel van onderstaande maatregelen en acties op dit centrum gericht zijn.
Maatregel 1 Afbakening van een kern in het centrum van Alken Om het centrum van Alken levendiger te maken, is het belangrijk dat er een compacte “kern” wordt afgebakend waarrond alles wordt geconcentreerd. Door de morfologie van de gemeente en de aanwezige en geplande voorzieningen, wordt deze kern idealiter ontwikkeld tussen Laagdorp en parking Kapittel (zie kaart 1) en als het ware opgespannen tussen drie parkeerzones. Kaart 1 Afbakening kern Alken Centrum waarbij parking Kapittel haar functie behoudt
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
8
Afhankelijk van de beslissing van het gemeentebestuur om parking Kapittel te laten evolueren tot een betekenisvolle en centrumversterkende parkeerzone waarbij de achterzijde van de Hoogdorpsstraat een volwaardig bouwblok wordt met gevel naar de parking (zie draaiboek achteraan dit rapport), kan het centrumgebied in de toekomst eventueel uitbreiden tot aan de Doktoorstraat (zie kaart 2). Kaart 2 Afbakening kern Alken Centrum waarbij parking Kapittel uitgroeit tot een centrumversterkende parkeerzone
Trage wegen (voor niet-gemotoriseerd verkeer) verbinden Laagdorp met de verschillende parkings. Wanneer we louter kijken naar het centrum, worden Laagdorp en parking Kapittel met elkaar verbonden via een snellere verbindingsweg voor auto’s (via de Dorpsstraat en de Hoogdorpsstraat) en een tragere verbindingsweg voor voetgangers en fietsers (via het pad naast het kerkhof en de Sint-Aldegondislaan). Door te werken met een lus wordt de relatie tussen Laagdorp en Hoogdorp versterkt. Kaart 3 geeft deze visie grafisch weer:
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
9
Kaart 3 Inrichting van het centrum van Alken
Bij het ontwikkelen van de kern zijn volgende submaatregelen noodzakelijk: ontwikkelen van Laagdorp als leefplein; stimuleren van detailhandel en horeca binnen een afgebakend winkelkerngebied; ontwikkelen van een aantrekkelijke “trage” fiets- en wandelverbinding tussen parking Kapittel en Laagdorp; integreren van parking Kapittel bij het centrum.
Submaatregel 1: Ontwikkelen van Laagdorp als leefplein Door haar ligging aan het recreatiedomein “De Alk”, de reeds aanwezige horecagelegenheden, de locatie van het fietsinrijpunt met fietskiosk, de aanwezigheid van De Molen als accommodatie voor de verschillende jeugdverenigingen, … beschikt Laagdorp over heel wat troeven om uit te groeien tot een leefplein. Om Laagdorp als leefplein uit te bouwen, moet er echter aan een aantal voorwaarden worden voldaan en moeten een aantal acties worden ondernomen: Actie 1
Beperken van het aantal parkeerplaatsen op Laagdorp Op dit moment heeft Laagdorp voornamelijk een parkeerfunctie. Hierdoor gaat de charme van de reeds aanwezige terrasjes verloren en worden de potenties van het plein (als aangename plaats om te vertoeven, om samen te komen) niet benut. Om Laagdorp als leefplein alle kansen
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
10
te geven, moet het aantal parkeerplaatsen drastisch ingeperkt worden. Dit is ook zo meegenomen in het huidige ontwerpplan voor Laagdorp: het aantal parkeerplaatsen wordt teruggebracht van 63 naar 30. Het plan dat nu voorligt (zie figuur 1), lijkt ons echter niet ideaal vanuit het oogpunt om van Laagdorp een leefplein te maken. De parkeerfunctie is nog steeds heel expliciet aanwezig. Om de pleinwaarde te behouden, lijkt het ons aangewezen om de parkeerplaatsen zoveel mogelijk excentrisch aan te leggen. Figuur 1 Huidig ontwerpplan wegenis Laagdorp
De beslissing om het aantal parkeerplaatsen in te perken, impliceert dat er op andere (nabijgelegen) locaties voldoende parkeerruimte moet worden voorzien en dat deze parkings vlot bereikbaar zijn. Zeker in het toeristische hoogseizoen moeten fietstoeristen snel en gemakkelijk hun wagen kwijtraken (zie actie 2 onder deze submaatregel).
Rol gemeente: initiërend Timing: MLT Te betrekken partners: UNIZO, ARCO Actie 2
Optimaliseren van het parkeeraanbod in de buurt van Laagdorp Alken beschikt reeds over een aantal ruime parkings in de nabijheid van Laagdorp. Zo bieden parking ’t Kapittel en de parking aan de sporthallen samen ruimte aan 276 langparkeerders. Ook rond de Carrefour worden in de toekomst parkeerplaatsen voorzien. De uitdaging is om de bezoekers naar deze parkeerplaatsen te leiden. Mensen die in de buurt willen kortparkeren, kunnen dat doen in de Motstraat, de Dorpsstraat en de Hoogdorpsstraat.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
11
Het parkeeraanbod optimaliseren kan op verschillende manieren gebeuren: duidelijke bewegwijzering naar de verschillende parkings, eventueel met aanduiding van het aantal beschikbare plaatsen; ontwikkelen van een aangename fiets- en wandelverbinding tussen Laagdorp en de verschillende parkings (zie ook maatregel 1, submaatregel 3).
Rol gemeente: initiërend Timing: MLT Te betrekken partners: Actie 3
Stimuleren van horeca Op een leefplein wordt geleefd, komen mensen samen. Horeca is er dus onontbeerlijk. Het is aan de gemeente om ervoor te zorgen dat de aanwezige horeca alle kansen krijgt en dat nieuwe initiatieven aangemoedigd worden. Dit kan gebeuren via het toekennen van subsidies via bijvoorbeeld een handelspandenfonds (zie maatregel 1, submaatregel 2, actie 2). Ook het voeren van een horecavriendelijk terrassenbeleid is noodzakelijk.
Rol gemeente: initiërend en sturend Timing: KT Te betrekken partners: Actie 4
Ontwikkelen van een fysiek ontmoetingspunt Wil men van Laagdorp een echt leefplein maken, dan is het belangrijk dat er een ontmoetingspunt voor inwoners en een informatiepunt voor toeristen aanwezig is. Op dit ogenblik fungeert de fietskiosk als informatiepunt voor toeristen, maar voor inwoners ontbreekt een dergelijke fysieke ontmoetingsplaats. Er stromen verschillende beken (de Herk, de Mombeek, de Simsebeek) in Alken samen. Water was in het verleden dan ook enorm belangrijk voor de gemeente. Een bewijs hiervan is onder andere de aanwezigheid van de brouwerij. Ondanks dit gegeven mist het centrum van Alken op dit ogenblik elke relatie met water. Nochtans stroomt De Herk ongeveer door het centrum. Het bovenhalen van De Herk op Laagdorp en er een fysiek ontmoetingspunt rond bouwen kan een meerwaarde bieden voor Laagdorp. Ook De Molen kan - afhankelijk van haar invulling - perfect als ontmoetingspunt fungeren, en dat zowel voor toeristen als inwoners.
Rol gemeente: initiërend Timing: MLT Te betrekken partners: -
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
12
Actie 5
Renovatie en eventuele functieverbreding van De Molen De Molen doet momenteel dienst als jeugdhuis/verenigingscentrum. Een functie die perfect past binnen het idee om van Laagdorp een leefplein te maken. Vanuit dit standpunt lijkt het dan ook logisch dat De Molen deze functie behoudt. De huidige locatie blijkt ook perfect voor jeugdverenigingen: ze hebben hun eigen speelveld en zitten dicht bij de speeltuin. Er dringt zich echter een uitbreiding op wanneer de functie als jeugdhuis blijft behouden. De jeugdverenigingen erkennen namelijk dat ze momenteel in te kleine lokalen zitten en dat hun ledenaantal amper kan groeien omdat er te weinig plaats is. Aan de andere kant is De Molen voor het gemeentebestuur een grote kostenpost. De voortdurende restauratie-inspanningen die nodig zijn om het beschermde gebouw te onderhouden, lopen hoog op. Bovendien beschikt de site door haar historische karakter en haar strategische ligging vlakbij de start van enkele mooie fietsroutes over heel wat potentieel om uit te groeien tot iets met een grotere uitstraling. Voorwaarde is dat deze nieuwe invulling zorgt voor een meerwaarde voor de gemeente en haar inwoners/toeristen én bij voorkeur (gedeeltelijk) zelfbedruipend is. Voorbeelden van mogelijke projecten zijn een kleinschalige bed & breakfast, een museum, een feestzaal, een restaurant, … De gemeente Alken kan ook op zoek gaan naar een molenaar die verantwoordelijk is voor en woont in (een stuk van) het molengebouw. Deze persoon kan fungeren als een cultuurambassadeur die De Molen op de toeristische kaart helpt zetten. Een geslaagd voorbeeld van een oude molenaarswoning die is omgebouwd tot een culinaire pleisterplaats is terug te vinden in Gistel (www.demolenhoeve.be). In het draaiboek dat is bijgesloten bij dit actieplan wordt dit voorbeeld meer in detail voorgesteld. De gemeente dient zelf te beslissen en te onderzoeken wat in de toekomst met De Molen moet gebeuren. Wil de gemeente blijven investeren in De Molen om de jeugd op het plein te houden of gaat ze voor een nieuwe, zelfbedruipende invulling en zoekt ze naar een alternatieve huisvesting voor de jeugdverenigingen? Hoe de gemeente hiervoor het best te werk gaat, is terug te vinden in het draaiboek voor de sites De Molen en Taeymans.
Rol gemeente: initiërend en sturend Timing: MLT Mogelijke te betrekken partners: huidige gebruikers van De Molen, promotoren, POM Limburg, AG van andere steden of gemeenten uit de regio, Monumenten en Landschappen, Monumentenwacht, …
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
13
Wat er ook met De Molen gebeurt, het potentieel ervan moet beter uitgespeeld worden. Op dit moment ligt het oude beschermde molengedeelte verscholen tussen het groen en achter een hek (zie foto 1). Wie niet weet dat er een molen ligt, loopt er zo voorbij. Om de molen in de kijker te stellen, dient ze eerst en vooral zichtbaarder gemaakt te worden. Daarenboven kan de gemeente Alken bijvoorbeeld samen met een aantal gemeenten uit de regio een nieuwe fiets- of wandelroute uitstippelen waarbij haar molen(s) in de kijker geplaatst en bij voorkeur ook bezocht kan/kunnen worden.
Foto 1 Molengedeelte, verscholen tussen het groen
Rol gemeente: initiërend en regisserend Timing: KT Te betrekken partners: gemeenten uit de regio die beschikken over cultureel erfgoed, Monumenten en Landschappen, Monumentenwacht, … Actie 6
Zoeken naar een promotor voor de (eventuele) herbestemming van de site Taeymans Het Gemeenschapscentrum Taeymans is momenteel gevestigd aan de zuidelijke kant van Laagdorp. Deze site zou in de toekomst ruimte maken voor een woonproject. Gezien de ligging van het gebouw en de daarmee gepaard gaande vastgoedwaarde van de locatie, lijkt ons dit een aannemelijke beslissing.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
14
De herbestemming van de site kan verschillende voordelen met zich meebrengen: wonen brengt nieuw ‘leven’ op Laagdorp, wat de sfeer op het plein zeker ten goede zal komen; het ontwikkelen van een nieuw woonproject zal ook de beeldkwaliteit van het plein verbeteren. Sterke gevels kunnen zorgen voor een sterke stedenbouwkundige eenheid; indien het woonproject zich richt op senioren, wordt meteen een oplossing geformuleerd voor het tekort aan seniorenwoningen. De locatie is voor hen ideaal, dicht bij horeca, detailhandel en ontspanningsmogelijkheden; In het nieuwe woonproject kan aan de zijde van Laagdorp een horecagelegenheid (tearoom, brasserie, …) geïncorporeerd worden. Het verdwijnen van het gemeenschapscentrum op Laagdorp impliceert dat elders in de gemeente ruimte moet worden gevonden voor de functies die momenteel in Taeymans plaatsvinden (fuiven, ruimte om te vergaderen, …). Eén idee is om een nieuw gemeenschapscentrum op te trekken, aansluitend aan parking Kapittel. Waarom eventueel een nieuw gemeenschapscentrum?
Het neerplanten van een gemeenschapscentrum dat aansluit op parking Kapittel zorgt voor een betere integratie van de parking in de kern van de gemeente (zie maatregel 1, submaatregel 4). Belangrijk hierbij is dat het centrum geen mastodont wordt, maar zo wordt ontworpen dat het de overlast voor ogen tot een minimum beperkt. Het centrum moet met andere woorden één geheel vormen met de omgeving, het parkkarakter van de site rond de bibliotheek/het OCMW mag niet verloren gaan. Bij de bouw van een nieuw gemeenschapscentrum/cultuurcentrum kan rekening gehouden worden met nieuwe technologieën op vlak van licht, podium, … zodat er in de toekomst eventueel toneelvoorstellingen en concerten kunnen worden gehouden. In het nieuwe centrum kan ruimte voorzien worden voor een gezellig cultuurcafé. Bij de bouw van een nieuw centrum kan ervoor gezorgd worden dat alles voldoet aan de strengste geluidsnormen zodat de overlast voor omwonenden beperkt blijft.
Vooraleer met de bouw van een nieuw gemeenschapscentrum wordt gestart, is het echter belangrijk dat de gemeente goed onderzoekt wat de culturele en onderscheidende rol van de verschillende deelgemeentes kan zijn en welke infrastructuur op dit moment reeds aanwezig is: welke ruimtes zijn er, wie is eigenaar (gemeente, school, kerk, ziekenfonds, vereniging, …), waarvoor worden de ruimtes gebruikt, …? Op dit moment beschikt elke kern in Alken over haar eigen culturele infrastructuur. In het gemeenschapscentrum St.-Jorisheem te Sint-Joris is er een recreatiezaal, een feestzaal en een buffetzaal. Het gemeenschapscentrum d'Erckenteel bevindt zich in Terkoest en beschikt over een leeszaal, een foyer en een podiumzaal. Deze locatie is uitgerust met techni-
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
15
sche apparatuur (zowel geluid als belichting) en wordt gebruikt voor alle podiumactiviteiten. Tot slot is het gemeenschapscentrum Taeymans in het centrum van Alken door de aanwezigheid van een grote zaal uitermate geschikt voor fuiven. Hieruit blijkt al dat deze zalen een monofunctioneel gebruik kennen, waardoor veel meer infrastructuur aanwezig is dan nodig. Het creëren van kwalitatieve multifunctionele voorzieningen (voor jeugd, cultuur, …) kan leiden tot een efficiënter gebruik van het beschikbare budget. Een meer uitgebreide analyse van de Taeymanssite, haar mogelijke herbestemming en eventuele herlokalisatie, is achteraan dit rapport terug te vinden in het draaiboek voor de sites De Molen en Taeymans.
Rol gemeente: initiërend en sturend Timing: MLT Te betrekken partners: huidige gebruikers van GC Taeymans, promotoren Submaatregel 2: Stimuleren van detailhandel en horeca binnen een afgebakend winkelkerngebied Door het steeds ruimere productaanbod in de nabijgelegen steden (voornamelijk Hasselt en Sint-Truiden), wordt het voor de handelaars in Alken steeds moeilijker om te overleven. Zeker de detailhandel (vooral voor periodieke en uitzonderlijke goederen) in het centrum van Alken krijgt het in de toekomst harder te verduren. Daar waar de handelszaken aan de Steenweg nog op heel wat doorgaand verkeer kunnen rekenen, is er in het centrum opmerkelijk minder passage. Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg stelt echter: “het principe voor de ontwikkeling van kleinhandel gaat uit van verwevenheid en kerngerichte ontwikkeling. Bestaande kleinhandelsconcentraties gelegen buiten de kernen (en niet geselecteerd als van provinciaal niveau), komen niet in aanmerking voor verdere ontwikkeling. Deze kunnen enkel behouden, geherstructureerd of afgebouwd worden.” Eventuele nieuwe detailhandelsinitiatieven zouden dus in de kern ontwikkeld moeten worden. Zoals ook uit de marktruimteberekening (zie analysefase) bleek, is er in Alken weinig potentieel voor uitbreiding van het handelsapparaat. Integendeel, er is reeds een overschot aan winkelvloeroppervlakte. Dit wil echter niet zeggen dat nieuwe initiatieven afgeketst moeten worden. Sowieso moet gestreefd worden naar een basisvoorzieningenaanbod voor iedereen en hoe groter het voorzieningenaanbod is, hoe beter ook de leefkwaliteit voor de inwoners.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
16
Actie 1
Afbakenen van een zone waarin horeca en handel gewenst zijn Om de detailhandel in het centrum van Alken te ondersteunen, is het belangrijk dat er een winkelkerngebied wordt afgebakend. Dit is een gebied waarbinnen detailhandel (in het geval van Alken: voornamelijk gericht op dagelijkse goederen) wordt gestimuleerd en waarbinnen potentiële nieuwe handelaars/horeca-uitbaters of handelaars die zich wensen te herlokaliseren zich zouden moeten vestigen. Betekent dit dat alle handel en horeca buiten dit gebied dient te verdwijnen? Neen! Dergelijke activiteiten zullen er enkel niet gestimuleerd worden. De afbakening van een kernwinkelgebied helpt bij het creëren van een compacte en dynamische gemeentekern met een eenduidige winkelrouting. Kaart 4 geeft visueel weer welke (delen van) straten in Alken idealiter deel uitmaken van het winkelkerngebied. Het zijn die straten die zich tussen de twee attractiepolen Laagdorp en parking Kapittel bevinden en waar reeds een verhoogde concentratie van handelspanden te vinden is. Afhankelijk van de beslissing van het gemeentebestuur om parking Kapittel te laten evolueren tot een betekenisvolle en centrumversterkende parkeerzone waarbij de achterzijde van de Hoogdorpsstraat een volwaardig bouwblok wordt met gevel naar de parking (zie draaiboek achteraan dit rapport), kan ook het geel gearceerde deel van de Hoogdorpsstraat (in de toekomst) deel uitmaken van het winkelkerngebied. Wanneer in de toekomst blijkt dat nog meer ruimte voor detailhandel gewenst is, kan het kerngebied worden uitgebreid met de gele arcering in de Motstraat. Horecazaken vestigen zich bij voorkeur op Laagdorp. Kaart 4 Afbakening van het winkelkerngebied in het centrum van Alken
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
17
Rol gemeente: sturend Timing: KT Te betrekken partners: handelaars, horeca-uitbaters en dienstverleners, verenigingen voor zelfstandigen zoals UNIZO, ARCO, … De detailhandel en horeca in het kernwinkelgebied stimuleren, kan op verschillende manieren. Eén manier is via het verlenen van subsidies (bijvoorbeeld via het oprichten van een handelspandenfonds), maar ook het bijhouden van een lijst met leegstaande panden, het overtuigen van de handelaars om zich te onderscheiden van de grijze massa, … kan helpen. Hieronder vindt u meer in detail een aantal acties die het gemeentebestuur kan uitvoeren. Het verplichten van handelsruimte op de gelijkvloerse verdieping lijkt ons gezien het reeds bestaande overaanbod aan winkelvloeroppervlakte niet aangewezen. Op deze manier wordt leegstand in de hand gewerkt, iets wat zeker vermeden moet worden.
Actie 2
Introduceren van financiële stimuli die detailhandel en horeca stimuleren Een efficiënte manier om detailhandel en horeca te stimuleren, is via het oprichten van een handelspandenfonds. Een handelspandenfonds is een subsidiesysteem dat investeerders en handelaars financieel stimuleert wanneer zij een handelszaak oprichten of renoveren binnen het afgebakende winkelkerngebied. Het kan onder andere de ondernemerszin stimuleren, leegstand verminderen, het uitzicht van bepaalde panden verfraaien en een gevarieerd aanbod garanderen. Met de oprichting van een handelspandenfonds is het met andere woorden de bedoeling het winkelkerngebied aantrekkelijker te maken en als gemeentebestuur heel intensief te investeren in de opwaardering van het straatbeeld om zo het “commerciële centrum” nieuwe impulsen te geven. Alvorens een handelspand op te richten, moet het gemeentebestuur goed nadenken over een aantal criteria: aan wie wordt de subsidie toegekend? Enkel aan de plaatselijke en zelfstandige handelaars of ook aan andere doelgroepen (franchisehouders, ketenwinkels, …)? Wat met particulieren die hun woning omvormen tot een handelspand en dan verhuren? krijgen de handelaars, naast de subsidie, nog bijkomende ondersteuning? Onder welke vorm? in welk gebied worden subsidies verleend? Welke straten of delen van een straat komen in aanmerking? Het is aangeraden om dit afgebakende gebied periodiek (bijvoorbeeld jaarlijks) te herzien in functie van de nieuwe doelstellingen en/of noodzakelijkheid. In eerste instantie kunnen bijvoorbeeld subsidies gegeven worden aan startende handelaars in het kerngebied en op Laagdorp. Later kan dat
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
18
eventueel uitgebreid worden tot de volledige Hoogdorpsstraat en de volledige Motstraat; aan welke voorwaarden moet de aanvraag voldoen? Bijvoorbeeld: het (leegstaande) pand dient zich te bevinden in één van de straten van het winkelkerngebied, in het (leegstaande) pand zal een detailhandelszaak komen met uitsluiting van nachtwinkels, automatenshops, financiële en verzekeringswinkels, … Ook kwalitatieve horecazaken zijn mogelijk, maar dan bij voorkeur op Laagdorp, in het pand dient gedurende een ononderbroken en opeenvolgende periode van x aantal jaren een handelszaak (of horecazaak) te worden uitgebaat, zoniet dient de subsidie (al dan niet gedeeltelijk) terugbetaald te worden, elke subsidie is uitgesloten indien het gaat om een loutere verplaatsing van een handelszaak binnen het doelgebied met het creëren van nieuwe leegstand in het verlaten handelspand tot gevolg. De gemeente kan echter overwegen om handelszaken die zich omwille van schaalvergroting en een betere kwaliteit verplaatsen binnen het winkelkerngebied, ook te laten genieten van een dergelijke premie. Het gemeentebestuur dient te bepalen hoe ver de subsidiëring gaat, wanneer het een subsidie betreft voor het toegankelijker maken van het pand voor mindervalide personen, dienen bepaalde regels in acht genomen te worden met betrekking tot drempelhoogten, deuropeningen, … de toekenning van de subsidie kan afhankelijk worden gemaakt van de gedeeltelijke of volledige renovatie van de gevel van het betrokken handelspand, enkel facturen die dateren van na (datum) komen in aanmerking; waarin komt de subsidie allemaal tussen? Bijvoorbeeld: de heropbouw, renovatie of transformatie van het pand (bijvoorbeeld verbouwingswerken, afwerkingskosten, kosten voor architectuur, werken om een woonhuis om te vormen tot een handelspand, werken om het pand toegankelijker te maken), de inrichtingskosten van de handelszaak (bijvoorbeeld schilderen behangwerken van de zaak en etalage, alles wat wordt vastgemaakt in de handelszaak, …), steun voor de verplaatsing van een bestaande zaak buiten het centrum of buiten de gemeente naar het afgebakende centrum (bijvoorbeeld uitgaven voor een verhuizing, voor een bestelwagen, voor de adreswijziging, voor de publicatie in de lokale media om de verhuizing kenbaar te maken, …), de gevelrenovatie zoals metselwerk, schilderwerken aan de gevel, …
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
19
voor ieder type van kosten dient duidelijk aangegeven te worden
wélk deel van wélke kosten door de subsidie kan worden gedekt (“steun ten belope van …% van de reële aantoonbare kosten exclusief btw en met een maximum van … euro”); kunnen verschillende subsidietypes van het fonds samen in aanmerking komen? is cumulatie met eventuele andere subsidies die door het gemeentebestuur worden toegekend, mogelijk? De toepassing van het reglement moet kaderen in een globale en doordachte visie. Bij het oprichten van een handelsfonds speelt de ambtenaar lokale economie een zeer belangrijke rol. Hij/zij zorgt voor een goede communicatie over het bestaan en de mogelijkheden binnen het handelspandenfonds, bereidt samen met de aanvrager het subsidiedossier voor, zoekt mee met de potentiële investeerder naar een geschikt pand. Andere financiële stimuli zijn bijvoorbeeld een starterspremie (bestaat reeds in Alken, wat positief is) of een gratis inschrijving in het ondernemersregister.
Rol gemeente: initiërend, sturend Timing: MLT Te betrekken partners: ARCO, UNIZO, handelaars, dienstverleners en horeca-uitbaters
Actie 3
Bijhouden van een lijst met leegstaande panden In het centrum van Alken staan een aantal panden leeg. Het betreft voornamelijk kleine panden die moeilijk in te vullen zijn. Een belangrijke reden hiervoor is ook dat veel van deze panden nog bewoond worden door de (oudere) eigenaars die er vroeger een handelszaak in uitbaatten. Zij hebben niet meteen de intentie om hun woning te verlaten. Toch is het belangrijk dat het gemeentebestuur beschikt over een lijst met deze (en andere) ‘leegstaande’ handelspanden. Ooit komt er namelijk een moment dat de panden toch verkocht zullen worden. Door het opstellen en bijhouden van een permanente inventaris met leegstaande handelspanden en hun belangrijkste kenmerken (eigenaar, oppervlakte, gevelbreedte, parkeerfaciliteiten, kadastraal inkomen, gewenste koop- of huurprijs) kan het gemeentebestuur geïnteresseerde investeerders zeer snel informeren over potentiële locaties om te ondernemen. Het is ook belangrijk dat ondernemers die hun zaak willen stopzetten, aangespoord worden om dit zo snel mogelijk te melden. Dit kan aan de ambtenaar lokale economie zijn, maar evengoed door een bericht te posten op het platform lokale economie. Op deze manier kan het gemeentebestuur - nog vooraleer het pand leeg staat - actie ondernemen om op deze manier leegstand te voorkomen of tenminste zo kort mogelijk te houden.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
20
De inventaris is een handig instrument in het evalueren van de leegstand, het zorgen voor en evalueren van aangepaste acties alsook voor het aantrekken van investeerders. Op dit moment is op de website www.ondernemersalken.be al een aanzet gegeven voor dergelijke inventarisatie, maar ze dient verder uitgewerkt te worden.
Rol gemeente: initiërend, regisserend Timing: KT Te betrekken partners: handelaars, dienstverleners, uitbaters van horecazaken, eigenaars van leegstaande handelspanden, immobiliënkantoren
Actie 4
Stimuleren van wonen boven winkels en het clusteren van panden De leegstand blijkt lager te zijn in een omgeving waar de verdiepingen boven een handelspand bewoond worden. De gemeente zou kunnen overwegen om een premie toe te kennen aan handelaars die hun verdieping bewoonbaar stellen via het voorzien van een afzonderlijke ingang. Tevens dient het samennemen van handelspanden gestimuleerd te worden zodat men procentueel minder gevelbreedte verliest bij het voorzien van een afzonderlijke ingang.
Rol gemeente: initiërend, sturend Timing: KT Te betrekken partners: -
Actie 5
Overtuigen van de nieuwe en gevestigde handelaars om zich te onderscheiden van de “grijze massa” Zoals hierboven reeds gesteld, wordt het voor kleinhandelaars in kleinere gemeenten steeds moeilijker om te overleven. Daarom is het voor deze handelaars belangrijk dat ze zich onderscheiden van de massa. In Alken verkoopt de Carrefour een breed gamma aan goederen, zowel food als non-food. Dit betekent echter niet dat er in Alken geen ruimte meer is voor een goede bakker, slager of andere handelszaak. Belangrijk is wel dat die handelszaak over een troef beschikt waardoor ze zich onderscheidt van het reeds aanwezige aanbod. Dit kan bijvoorbeeld door een betere service te bieden aan de klanten, door een aanbod aan te bieden dat nog niet aangeboden wordt, … We denken bijvoorbeeld concreet aan gespecialiseerde voedingswinkels zoals een wijnwinkel, kaaswinkel, … Ook creatieve winkels met een uniek aanbod in periodieke goederen (zoals kleding, boeken, cd’s, schoenen, …) zijn welkom.
Het is uiteraard in de eerste plaats de taak van de handelaar zelf om op zoek te gaan naar een manier om zich te onderscheiden van de massa, maar omdat een gemeente er alle baat bij heeft om een aantrekkelijk
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
21
winkelapparaat te hebben, kan bijvoorbeeld de ambtenaar lokale economie zeker een handje helpen. Enkele concrete ideeën: de gemeente kan - in samenwerking met de handelaarsvereniging een wedstrijd organiseren waarbij de inwoners van de gemeente de aantrekkelijkste winkel of de winkel met de mooiste etalage mogen kiezen. Die winkel wordt dan bijvoorbeeld via een artikeltje in “Alkeninfo” in de bloemen gezet; de gemeente organiseert een studiedag voor haar handelaars waarbij innovatieve winkelconcepten (gericht op buurtverzorgende winkels) worden voorgesteld; de gemeente rijkt een prijs uit aan de meest klantvriendelijke winkel; de ambtenaar lokale economie wijst de handelaars op de mogelijkheid om subsidies te krijgen voor het verfraaien van een handelspand.
Rol gemeente: initiërend, regisserend, faciliterend Timing: KT Te betrekken partners: ARCO, UNIZO
Submaatregel 3: ontwikkelen van een aantrekkelijke “trage” fiets- en wandelverbinding tussen parking Kapittel en Laagdorp Trage wegen kunnen, zeker voor korte afstanden, een alternatieve en verkeersveilige route bieden voor bijvoorbeeld schoolgaande kinderen. Ook op toeristisch vlak kunnen ze een interessante rol spelen: het zijn aangename verbindingen voor fietsers en wandelaars die van punt A naar punt B willen gaan. Wie zich vanaf parking Kapittel naar Laagdorp wil verplaatsen, heeft op dit moment verschillende mogelijkheden. Eén van deze mogelijkheden is de trage verbindingsweg via het pad naast het kerkhof en de SintAldegondislaan. Dit pad nodigt echter absoluut niet uit om er gebruik van te maken. Er is geen bewegwijzering naar Laagdorp (en het fietsinrijpunt, De Alk, …), de beeldkwaliteit is niet verleidelijk (mensen die van de parking komen “botsen” bijna op een gascabine, er zijn geen zichtlijnen), er is geen aangepaste verlichting, … Om de link tussen Hoogdorp en Laagdorp te versterken is het noodzakelijk dat deze trage fiets- en wandelroute een aantrekkelijke optie wordt om Laagdorp te bereiken.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
22
Foto 2 Lage beeldkwaliteit van de trage verbindingsweg naast het kerkhof
Rol gemeente: initiërend Timing: KT Te betrekken partners: Submaatregel 4: Integreren van de OCMW-site/parking Kapittel bij het centrum De OCMW-site/parking Kapittel is gelegen tussen het recentelijk aangelegde parkeerterrein Kapittel, twee scholen en de bibliotheek. Het is momenteel een groene ruimte met wandel- en fietspaden in buitenstenen en enkele bomen. De omliggende bebouwing en de vorm van het terrein maken van deze groene plek eerder een restruimte. De aanwezige volumes rondom de site zijn verschillend van typologie en niet gericht naar het groen. Deze plek is op dit ogenblik te veel een plek van “achterkanten”, waarbij met mondjesmaat ruimtes worden ingepalmd (elk volgens een eigen logica en eigen typologie). Het resultaat is dat deze site stedelijkheid mist en desoriënterend werkt. Parking Kapittel beschikt echter over de mogelijkheid een volwaardig plein te worden en betekenis te hebben voor de gemeente. Willen we het centrumgedeelte uitbreiden tot aan het kruispunt met de Doktoorstraat, dan is het belangrijk dat ook de parking deel uitmaakt van het centrum en het centrum ook mee animeert. In het draaiboek voor de sites De Molen en Taeymans achteraan dit rapport wordt dieper op deze submaatregel ingegaan.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
23
Maatregel 2 De leefbaarheid van de drie dorpskernen wordt versterkt én er wordt gewerkt naar een grotere samenhang van de drie entiteiten
Actie 1
Stimuleren van detailhandel in de verschillende woonkernen Om de leefbaarheid van de woonkernen te behouden of eventueel te verhogen, is het belangrijk dat alle kernen over een basisaanbod aan dagelijkse goederen beschikken. Omdat buurtwinkels het steeds moeilijker krijgen en uit het straatbeeld aan het verdwijnen zijn, kan de gemeente Alken een subsidie in het leven roepen voor de vestiging van buurtwinkels om een minimumaanbod te voorzien. Dergelijke subsidie werd bijvoorbeeld in Brugge reeds met succes ingevoerd. Concreet was het de bedoeling van het Brugse stadsbestuur om slagers, bakkers, groentewinkels en superettes in alle kernen en wijken op wandelafstand voor elke Bruggeling te hebben. Een ambitie die ook perfect voor Alken kan gelden. De subsidie kan verleend worden aan buurtwinkels die zich willen vestigen in een (deel van een) woonkern waar het aan een minimumaanbod aan dagelijkse producten ontbreekt. Net als bij het handelspandenfonds moet het gemeentebestuur op voorhand goed nadenken over de voorwaarden die ze aan het verkrijgen van de subsidie verbindt. Zo kan ze bijvoorbeeld stellen dat de nieuwe buurtwinkel niet concurrentieverstorend mag zijn en enkel een behoefte invult die in de betrokken woonwijk nog niet aanwezig is. Buurtwinkels die in aanmerking komen zijn bijvoorbeeld bakkerijen, slagerijen of superettes. In Brugge komen winkels met een nettoverkoopoppervlakte groter dan 150 m² niet in aanmerking en ook ketenfilialen worden uitgesloten. Zelfstandige concessiehouders of franchisenemers komen dan weer wel in aanmerking. Ook als het gaat om een verhuizing van een buurtwinkel waarbij op de oorspronkelijke locatie een nieuw tekort aan minimumaanbod wordt gecreëerd, wordt geen subsidie verleend. De Brugse vestigingssubsidie bedraagt 10.000 euro en kan worden aangewend voor noodzakelijke investeringen om een zaak te kunnen opstarten. Het gaat hierbij om allerhande kosten van verfraaiingswerken en uitbatingskosten. Teneinde een minimumaanbod in de woonkernen van Alken te garanderen, kunnen ook nog volgende acties ondernomen worden: opzetten van een buurtwinkelactie (bijvoorbeeld eindejaarstombola, draagtassen, selectie van de beste buurtwinkel); verzorgen van het openbaar domein en de beeldkwaliteit.
Rol gemeente: initiërend en sturend Timing: KT - MLT Te betrekken partners: UNIZO, ARCO
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
24
Actie 2
Zorgen voor goede en aangename fietsverbindingen tussen de verschillende kernen Om een grotere samenhang tussen de drie kernen te bewerkstelligen, is het belangrijk dat zowel de fysieke als de psychologische afstand tussen de kernen onderling kleiner wordt. Het ontwikkelen van aangename fietsverbindingen tussen de drie kernen kan hiertoe bijdragen. Trage wegen zijn een verkeersveilig alternatief voor de snellere autowegen, maar ook op recreatief vlak spelen ze een belangrijke rol.
Rol gemeente: initiërend Timing: MLT Te betrekken partners: -
Actie 3
Organisatie van parochieoverschrijdende activiteiten Een andere manier om de samenhang tussen Terkoest, Sint-Joris en het centrum van Alken te vergroten, is via het organiseren van parochieoverschrijdende activiteiten. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan een carnavalstoet die de hele gemeente aandoet, het organiseren van een kerstcorrida “Dwars door Alken” met rust- en drankpunten in de verschillende parochies, … De dienst vrije tijd kan deze activiteiten zelf organiseren, maar even belangrijk is de steun die ze geeft aan verenigingen die het initiatief nemen om het heft in eigen handen te nemen.
Rol gemeente: initiërend en faciliterend Timing: KT Te betrekken partners: Alkense verenigingen, UNIZO, ARCO, …
Actie 4
Zoeken naar een identiteit voor elke kern + verlagen van de fysieke en psychologische afstand tussen de kernen
Op dit moment ontbreekt het de drie kernen in Alken aan identiteit. Vooraleer met de bouw van een nieuw gemeenschapscentrum wordt gestart, is het echter belangrijk dat de gemeente goed onderzoekt wat de culturele en onderscheidende rol van de verschillende deelgemeentes kan zijn en welke infrastructuur op dit moment reeds aanwezig is: welke ruimtes zijn er, wie is eigenaar (gemeente, school, kerk, ziekenfonds, vereniging, …), waarvoor worden de ruimtes gebruikt, …? Het is belangrijk dat iedere kern een eigen identiteit krijgt, maar dat ook de gemeenschappelijke elementen tussen de drie kernen worden versterkt. We denken hier bijvoorbeeld aan het consequent toepassen van eenzelfde huisstijl bij alle stedelijke diensten en voorzieningen of aan het organiseren van “kernoverschrijdende” evenementen.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
25
Een eigen identiteit kan worden gestimuleerd door een verdere specialisatie van de verschillende kernen. De ene kern kan zich bijvoorbeeld eerder toeleggen op sport en de andere op cultuur. Hierdoor wordt de interactie en binding tussen de verschillende kernen verhoogd, terwijl de psychologische afstand wordt verkleind Goede fiets-, bus- en andere verbindingen tussen de verschillende kernen zijn ook een must om de afstand tussen de kernen te verkleinen. Een goede bewegwijzering met inbegrip van de trage verkeersverbindingen (met eventueel rijtijd).
Actie 5
Zorgen voor voldoende woongelegenheid voor jong én oud De leefbaarheid van een kern hangt sterk samen met de aanwezigheid van voldoende woongelegenheid voor jong én oud. Er moet een goede mix zijn tussen jonge gezinnen en oudere inwoners. Belangrijk is dat rekening gehouden wordt met de wijzigende demografische trends: het aantal één- en tweepersoonsgezinnen neemt steeds toe, dit ten koste van de grotere gezinnen. Het aantal inwoners in een gemeente bepaalt voor een deel ook het succes van de detailhandel in die gemeente. Zonder klanten kunnen handelaars namelijk niet overleven. Het is voor de detailhandel dus van groot belang dat een gemeente over voldoende woongelegenheden beschikt. Het beschikken over een kwalitatief en betaalbaar woningaanbod is ook noodzakelijk om de uitwijking van (jonge) arbeidskrachten tegen te gaan. Een onmisbare factor voor het goed functioneren van de lokale economie zijn de arbeidskrachten. Als een gemeente haar jonge bevolking wil houden of jonge mensen wil aantrekken, is het noodzakelijk dat er voldoende aanbod is aan betaalbare woongelegenheden. Hiertoe kan Alken nieuwe woonwijken uitbouwen of het aanbod aan bouwgrond verhogen.
Rol gemeente: sturend en faciliterend Timing: MLT Te betrekken partners: -
Maatregel 3 De gemeente Alken werkt aan haar imago als aangename leefgemeente (i.p.v. slaapgemeente) Op heden kampt Alken met het imago een slaapgemeente te zijn. De gemeente beschikt nochtans over heel wat troeven en ontspanningsmogelijkheden om eerder als een aangename leefgemeente bestempeld te worden. Het communicatieplan in het tweede deel van deze studie heeft uitgebreid aandacht voor de imagovorming en voorziet in een aantal acties om Alken te positioneren als een meer dynamische gemeente.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
26
5.2. Het toeristische potentieel wordt ten volle benut Alken beschikt zonder twijfel over een toeristisch potentieel. Voor grootschalige vormen van toerisme en recreatie is Alken aangewezen op Hasselt, maar de gemeente voorziet zeker in een aantal recreatieve voorzieningen op lokaal niveau. De linken ontbreken echter om van een echt uitgebouwd en samenhangend geheel te kunnen spreken. De gemeente vormt een schakel in de Haspengouwse regio met haar talrijke boomgaarden die in de bloesemmaand heel wat fietsers en wandelaars uit de wijde omgeving aantrekken. De verschillende beken die in Alken samenstromen (de Herk, de Mombeek en de Simsebeek), vormen een extra natuurlijke troef. Bovendien wordt de regio “vochtig Haspengouw” (waartoe Alken behoort) gekenmerkt door een rijk cultuurhistorisch verleden. Ook in Alken bevinden zich zulke elementen: kastelen, vakwerkhoeves, kapellen, kerken, watermolens, … Het recreatiedomein De Alk heeft potenties om dagrecreanten uit de omgeving van Alken aan te trekken. Tot slot is er ook nog de brouwerij die onlosmakelijk met de gemeente verbonden is. Er hangt een geschiedenis aan vast, ze is beeldbepalend voor de gemeente (zie foto 3) én zorgt ook voor naamsbekendheid. Wie denkt aan Alken, denkt aan de brouwerij. Dit mogelijke aantrekkingspunt wordt echter (nog) niet/niet meer toeristisch gevalideerd, aangezien de brouwerij niet meer over een bezoekerscentrum beschikt. Er dient te worden nagegaan of een toekomstige samenwerking met de brouwerij mogelijk is. Het is belangrijk dat de contacten met de brouwerij behouden blijven en dat samen met hen gezocht wordt naar een win-winsituatie waarbij én Alken in de kijker wordt geplaatst en het bier gepromoot wordt. Foto 3 De brouwerij van Alken is beeldbepalend voor de gemeente.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
27
Op dit moment verwelkomt de gemeente Alken jaarlijks al heel wat toeristen/recreanten. De toeristische stroom komt echter in pieken, en dan vooral in de bloesemmaand april en in de zomermaanden juli, augustus en september (fietstoerisme). Ook in de andere maanden wordt de regio bezocht door toeristen, maar de toevloed is veel beperkter. Het resultaat hiervan is dat de Alkense horeca het in de toeristische topmaanden erg goed doet, terwijl ze het in de overige maanden moeilijker heeft. Om de horecasector in Alken alle kansen te geven en om ze ook verder te laten ontwikkelen, zou de toeristische instroom in die ‘mindere’ maanden verhoogd moeten worden. Bij de uitwerking van de toeristisch-recreatieve elementen van het centrumbeheer, dient aandacht te worden besteed aan: productontwikkeling: fysieke productontwikkeling: aanleg van een nieuwe fiets- of wandelroute, uitbouw van attractiepunten, … commerciële productontwikkeling: uitbouw van arrangementen, organiseren van thematische fiets- of wandelzoektochten waardoor de toeristenstroom langer aanhoudt (vb. Halloweenzoektocht, paddestoelenontdekkingstocht, …), uitwerken van evenementen; organisatie: de manier waarop toerisme wordt georganiseerd vanuit het standpunt van de gemeente (wie is verantwoordelijk, welk budget is er beschikbaar, wie zijn eventuele projectpartners, …); marketing en communicatie: de manier waarop het toeristische aanbod in de markt gezet wordt. Inzake productontwikkeling kan worden gesteld dat suggesties niet werken via een antwoordkaart. Het is beter een stuurgroep aan te duiden, ruimer dan burgemeester en schepenen, maar ook met bezoekers, inwoners, … van de gemeente teneinde te komen tot een ruimere creatieve denktank. Werk binnen een creatieve omgeving, begeleid door een professionele facilitator. Bepaalde creatieve technieken zullen helpen om zowel de doelgroep te leren kennen, de raakpunten, waar communicatie over specifieke producten essentieel is, te leren kennen, alsook welke productontwikkeling dient te worden doorgevoerd. Hoe de gemeente zich op toeristisch vlak kan profileren, komt terug in het communicatieplan iets verder in dit rapport. Belangrijk is alleszins dat Alken haar troeven (groen, rust, ruimte) uitspeelt en aldus haar toeristische potentieel ten volle benut.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
28
5.3. Er wordt in Alken een bedrijfsvriendelijk beleid gevoerd De brouwerij en de bedrijven op het industriegebied De Kolmen zorgen voor heel wat tewerkstelling en inkomsten voor de gemeente Alken. Het is daarom belangrijk dat deze bedrijven de mogelijkheden en de ruimte krijgen om zich verder te ontwikkelen. Ook de detailhandel en horeca dienen optimaal te worden ondersteund.
Maatregel 1
Uitbreiding urenpakket ambtenaar lokale economie
De ambtenaar lokale economie is verantwoordelijk voor de uitvoering en opvolging van het gemeentelijk economisch beleid en ontwikkelt het als een volwaardig beleidsdomein in de gemeente. Deze persoon is het aanspreekpunt voor (startende) ondernemers en is aldus de eerste verbindingsman of -vrouw tussen het beleid en de handelaar, horeca-uitbater, vrije beroeper of andere ondernemer. Het aanspreekpunt moet op de hoogte zijn en blijven van het economische gebeuren in de gemeente. Ondernemers, handelaars en landbouwers moeten er terecht kunnen met uiteenlopende vragen. Deze kunnen betrekking hebben op veiligheid, vergunningplicht, wegeniswerken, het beschikbare aanbod aan vrije panden of bedrijfsgronden, ... Het is aan de ambtenaar lokale economie om het juiste antwoord te vinden op de vraag van de ondernemer of om hem of haar met de juiste personen in contact te brengen. Op heden stelt de gemeente Alken één ambtenaar lokale economie tewerk die zich halftijds bezighoudt met alle ondernemingsgerelateerde zaken in de gemeente. Er werd aangegeven dat dit onvoldoende is. Een uitbreiding van het urenpakket van de ambtenaar lokale economie dringt zich op.
Rol gemeente: initiërend Timing: KT Te betrekken partners: -
Maatregel 2
Verzamelen en verspreiden van interessante informatie voor bestaande ondernemers en nieuwe investeerders
Op de website www.ondernemersalken.be is heel wat nuttige informatie terug te vinden voor (potentiële) ondernemers in de gemeente Alken. Informatieverstrekking behelst echter meer dan het louter plaatsen van interessante informatie op een website. Deze informatie is namelijk enkel beschikbaar voor mensen die er expliciet naar zoeken. Bepaalde informatie (zoals over wegeniswerken, nieuwe reglementering, economisch beleid van de gemeente, …) kan echter interessant zijn voor een grote groep van ondernemers in de gemeente. Het is de taak van de ambtenaar lokale economie en/of van de communicatieambtenaar om deze informatie te verzamelen en via de gemeentelijke communicatiekanalen te verspreiden. Dit houdt onder andere in: het up-to-date houden van de website www.ondernemersalken.be; het opnemen van een katern economisch nieuws in het gemeentelijk informatieblad Alken Info;
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
29
het gericht informeren van de betrokken handelaars per brief of per e-mail bij wegeniswerken, wegomleggingen, acties, …
Het is ook belangrijk dat starters snel en gemakkelijk de informatie verkrijgen die ze zoeken. Een onthaalmap of informatiepakket die ze bij het aanspreekpunt lokale economie kunnen verkrijgen, is een eerste middel hiertoe. Deze bundel bevat algemene informatie met betrekking tot het opstarten van een zaak. Het aanspreekpunt kan de (potentiële) starter ook helpen bij het zoeken naar vrije panden of bedrijfsgronden. Hij houdt namelijk een lijst van dergelijk aanbod bij.
Actiepunten
De ambtenaar lokale economie stelt een informatie- of onthaalpakket samen voor de
starter met informatie van de verschillende instanties in de gemeente. De gemeente nodigt starters uit voor een kennismakingsgesprek en maakt hen duidelijk wat ze van de gemeente kunnen verwachten. De gemeente ondersteunt een aantal projecten voor starters. De website www.ondernemersalken.be blijft voorzien in een apart luikje met informatie voor starters. De gemeente stimuleert en overtuigt eigenaars van (gedeeltelijk) leegstaande panden om deze te verhuren. Het aanspreekpunt fungeert als doorverwijspunt naar diverse startersservices zoals de startersservice van UNIZO of de beroepsfederaties.
Rol gemeente: faciliterend en regisserend Timing: KT Te betrekken partners: UNIZO, beroepsfederaties
Maatregel 3
Organiseren van overleg
Beslissingen hebben het meeste kans op slagen wanneer ze gedragen worden door een groep van belanghebbenden. Via een goed functionerende adviesraad lokale economie kunnen ondernemers en handelaars nauw betrokken worden bij het economische beleid van de gemeente. Het is belangrijk dat alle belanghebbende partijen het beleid dragen. Dankzij een adviesraad wordt elke belanghebbende van bij het begin in het proces betrokken en kan een strategie gekozen worden die leidt tot een gedragen en realiseerbare uitvoering. Een voordeel van het organiseren van een overlegmoment/adviesraad is ook dat de samenhorigheid tussen de ondernemers verbetert. Ze werken samen naar een oplossing voor een bepaald probleem. De regierol voor een dergelijke adviesraad kan bij de ambtenaar lokale economie en/of bij de gemeentesecretaris gelegd worden. Voor Alken kan het interessant zijn om twee adviesraden op te richten: één voor detailhandel en horeca en één voor de ondernemers van op het bedrijventerrein.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
30
Rol gemeente: initiërend, regisserend Timing: KT Te betrekken partners: UNIZO, VOKA, ARCO, beroepsfederaties
Actie 1
Samenstellen van de economische adviesraden In deze adviesraad zijn alle economische sectoren uit de gemeente via één of meerdere afgevaardigden vertegenwoordigd. Op deze manier wordt elke partij gehoord.
Actie 2
Organisatie van minimaal één jaarlijks overlegmoment De gemeente organiseert jaarlijks minstens één vergadering waarop de volledige adviesraad uitgenodigd wordt. Op deze vergadering wordt de lokale economie in het algemeen besproken. De agenda wordt bepaald door het gemeentebestuur én door de overige leden van de adviesraad.
Actie 3
Organisatie van themavergaderingen Soms moeten beslissingen genomen worden waarbij niet elk lid van de adviesraad belanghebbende is. Bij vergaderingen over deze beslissingen dient niet met de volledige adviesraad te worden vergaderd, maar kan met een belanghebbende thematische werkgroep gewerkt worden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer beslissingen worden genomen over een eventuele herinrichting van de Steenweg. Hierbij hoeven bijvoorbeeld handelaars uit het centrum niet per se aanwezig te zijn.
Maatregel 4
Inrichten van industrie- en kmo-zones als kwaliteitsvolle ruimte voor bedrijvigheid
De bedrijven in de gemeente Alken zorgen voor werkgelegenheid en voorkomen dat Alken een slaapgemeente wordt. Het gemeentebestuur van Alken ontwikkelt het economisch gebeuren met respect voor de eigenheid van de dorpskernen Alken-centrum, SintJoris en Terkoest. Op dit moment hebben bedrijven weinig tot geen uitbreidingsmogelijkheid op het industrieterrein De Kolmen. Om het ondernemen in Alken alle kansen te geven, dient het gemeentebestuur na te gaan of er in Alken nog ruimtes zijn die ingericht kunnen worden als industrie- of kmozone. Daarenboven is het aan de gemeente om de hogere overheden ervan te overtuigen waar de bedrijfsruimte voor regionale bedrijvigheid het best ontwikkeld wordt op het grondgebied van Alken.
Rol gemeente: initiërend, faciliterend Timing: MLT - LT Te betrekken partners: POM Limburg, provincie Limburg, UNIZO, VOKA
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
31
Actie 1
Ontwikkelen van bedrijfsruimte
De doelstelling moet zijn dat historisch gegroeide bedrijven en zonevreemde bedrijven ondersteund worden en blijven bestaan binnen de gemeente Alken. Verder dient men bij de (her)invulling van de industrie- en kmo-zones te streven naar een economische ontwikkeling waarbij de draagkracht van de dorpskernen niet overschreden wordt.
Actie 2
Duurzaam beheer van bedrijfsgronden
De industrie- en kmo-zones dienen zich te etaleren als bedrijventerreinen waarbij duurzaamheid en hoogwaardigheid de sleutelbegrippen vormen: eerst en vooral moet er gestreefd worden naar een efficiënte invulling van de beschikbare bedrijfsgronden; daarnaast kan er aandacht besteed worden aan de klassieke domeinen van samenwerking zoals beveiliging, bewegwijzering, afvalophaling, parkeervoorziening, groenonderhoud en aankoop van energie; ten derde moet duurzaamheid en hoogwaardigheid beoogd worden inzake beeldkwaliteit. In functie van een vloeiende overgang naar de woonbebouwing en het natuurgebied is het doortrekken van landschappelijke elementen in de industrie- en kmozones belangrijk; tot slot moet er rekening gehouden worden met een goede ontsluiting.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
32
6. Communicatieplan voor Alken 6 1. Merkessentie Alken Het is aangewezen dat de gemeente op een eenduidige manier in het hoofd van de doelgroepen wordt opgeslagen. Om deze reden dient te worden gekozen voor een realistische, consistente en onderscheidende positionering op basis van de geidentificeerde unieke sterkten en kernwaarden. Om de merkessentie van de gemeente Alken te vatten, gebruiken we de brand triangle. Eens de brand triangle ingevuld is, stelt zich de vraag in welke mate het huidige logo en de huidige huisstijl de bekomen merkessentie weerspiegelen.
6.1.1. De brand triangle 6.1.1.1. Creatieve sessie De brand triangle maakt via verschillende vertaalslagen de stap van de rationele attributen van de gemeente als merk naar de merkessentie van de gemeente, waardoor de positionering van de gemeente mogelijk gemaakt wordt. De brand triangle geeft namelijk de essentie weer waar de gemeente voor staat en waar ze dus de aandacht dient op te trekken voor haar belangrijkste doelgroepen. De merkessentie van een merk is de basis van waaruit de baseline (van het logo), het grafische logo en de grafische huisstijl van een stad tot ontwikkeling komen. Het wijst ook de sterke punten aan waarop de gemeente de nadruk dient te leggen binnen het marketingcommunicatieplan. De eerste vragen die binnen de brand triangle worden gesteld, toegepast op de gemeente Alken (zie figuur 2), zijn de volgende: Welke zijn de rationele attributen van Alken? M.a.w.: “Waarom komen de prioritaire doelgroepen in de gemeente Alken wonen of werken of waarom brengen ze een bezoek aan Alken?” Welke zijn de emotionele voordelen van de gemeente Alken? M.a.w.: “Hoe voelen de doelgroepen emotioneel gezien de gemeente Alken aan?” De eerste twee lagen van de brand triangle, namelijk de rationele attributen en de emotionele voordelen, komen overeen met de huidige merkpersoonlijkheid, de derde laag van de triangle komt overeen met de toekomstige merkpersoonlijkheid van Alken.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
33
Figuur 2 Brand triangle voor Alken
Om de huidige en toekomstige merkpersoonlijkheid van Alken te bepalen, verzamelde de werkgroep foto’s uit lukrake magazines. Deze foto’s werden gaandeweg besproken en geclusterd (zie foto’s 4 en 5).
Foto 4 Huidige merkpersoonlijkheid
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
34
Foto 5 Toekomstige merkpersoonlijkheid
6.1.1.2. Huidige merkpersoonlijkheid Herclusteren we de achterliggende ideeën van deze beelden, dan komen we tot de volgende mindmap (figuur 3):
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
35
Figuur 3 Clustering van de achterliggende ideeën van de beeldenstroom (huidige merkpersoonlijkheid)
36
De stuurgroep deelt volgende meningen: de huidige merkpersoonlijkheid kan heel eenvoudig grafisch worden gevisualiseerd met een beeld van een gepensioneerd persoon, goed in het vel, genietend van een glaasje en toch zeurend over hoe het elders beter is: de inwoner van Alken. Alken staat voor een hogere sociale klasse, levensgenieter, vergrijzend en zeurend.
Alken is Vast Goed:
een vaste waarde binnen de provincie Limburg, waar het goed en rustig leven is, omgeven door landelijk groen (met tal van opportuniteiten), een warme, gezellige en huiselijke haven. sedert jaar en dag is Alken de thuishaven van Cristal Alken en tegenwoordig ook van andere merken. De brouwerij is in het stadsbeeld duidelijk aanwezig, duidelijk herkenbaar. Iedere Vlaming denkt ook spontaan aan “bier” bij het horen van Alken. Bier is tegelijk een sociaal bindmiddel en kan de trekker zijn van evenementen.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
37
in Alken is een overvloed aan:
banken in het centrum van de stad, wat wijst op de welstand van haar inwoners; prachtige natuur, die rust geeft aan haar inwoners en opportuniteiten schept rond functioneel groen (cf. toekomst). De aanwezige natuur geeft aanleiding tot aangename wandel-, fiets- en autoroutes. De wandelroutes worden gebruikt door inwoners en bezoekers en dat zowel gedurende de winter- als zomermaanden, de fietsroutes trekken vooral bezoekers aan tijdens het voorjaar bij het opkomen van de bloesem. De autoroutes trekken het volledige jaar door volk. rusthuisbedden, voornamelijk aanwezig in Terkoest met een honderdtal bedden. De mensen komen op hun oude dag van heinde en verre om hier tot rust te komen. De rusthuizen hebben zoveel succes dat er nu voorrang wordt verleend aan de Alkenaar zelf.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
38
Doch van één identiteitsgevoel bij de inwoners van Alken is weinig sprake. Dit komt voort: uit de ongelijke verdeling van scholen verdeeld over de drie kernen, met name Terkoest, St.-Joris en het Centrum én door de link van parochies en woonentiteiten die geografisch niet overeenkomen. Door het “gras is groener elders”-gevoel van de inwoners worden de activiteiten elders als beter ervaren. De communicatie vloeit vaak niet door naar de belanghebbenden in de gemeente of daarbuiten. Het gevolg is dat Alkenaars wegtrekken voor activiteiten en dat niet-Alkenaars de gemeente passeren; de ligging van Alken is positief, dicht bij Hasselt. Maar Hasselt en andere steden trekken tegelijkertijd mensen weg van Alken voor activiteiten en bezoeken. De gemeente heeft een grote empathie en werkt goed samen met de aanwezige wereldwinkel.
De gemeente wil duidelijk werk maken van haar product en van haar communicatie. Om deze reden zijn er een paar uitdagingen die de gemeente wil aangaan. Deze worden besproken samen met de toekomstige merkpersoonlijkheid van Alken. Want stilstaan is achteruitgaan.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
39
6.1.1.3. Toekomstige merkpersoonlijkheid Alken wenst voor haar toekomst volop te kiezen voor Stopping-power. De gemeente dient te ontdekken waar ze sterk in is (Discover my Secret), haar productontwikkeling in deze zin uit te bouwen en deze in haar communicatiebeleid te verwerken. Dat allemaal zonder schrik te hebben van het gewaagde, maar zonder het te ver te zoeken, doch op een speelse en vrolijke manier (met het besef dat de inwoners reeds verwend zijn). Werken aan haar identiteit is essentieel: het groeien naar één Alkense gemeenschap die 200% achter de gemeente staat, alle neuzen in dezelfde richting.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
40
Enkele uitdagingen van Alken zijn: haar Infrastructuur uitbouwen in functie van: betaalbare woningen; huurwoningen; baby- en kinderopvang; functioneel groen; speeltuinen voor kinderen; verkeersvrije ruimtes. natuur: Alken dient ‘lokaal ondernemen’ te stimuleren wat betreft: brasserieën/koffiehuizen/ijssalons gericht op de fiets- en/of wandel en/of autotoerist; hoevetoerisme; natuureducatie; andere productontwikkeling. durf: Alken zoekt naar haar identiteit, haar positionering, haar optimale productontwikkeling (ook evenementen uitgebouwd op haar maat), en de daarbij horende communicatie. Eén boodschap: “Discover the Secret of Alken!”
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
41
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
42
Figuur 4 Toekomstige merkpersoonlijkheid
43
Functioneel groen is bijzonder belangrijk aangezien Alken volop groen ter beschikking heeft en dit een bindmiddel kan zijn waar mensen elkaar ontmoeten. Ook de aanwezige en nieuwe waterpartijen kunnen hiervoor worden ingeschakeld. De communicatie van Alken moet erop gericht zijn dat: de inwoners van de gemeente weten wat Alken biedt, wat in Alken doorgaat , “what’s in it for them”; de bezoekers de reden kennen om Alken te bezoeken. Hoe beter de productontwikkeling en de communicatie worden gebracht, hoe beter het sociaal weefsel tussen de inwoners tot stand zal komen. “Samen sterk” duidt op de samenwerking tussen ondernemers en de lokale overheid, tussen inwoners en de lokale overheid, tussen kinderen en ouders. De lokale overheid stimuleert nu al suggesties van haar inwoners/bezoekers. Zij weet uit ervaring dat er meer nodig zal zijn dan een ideeenbus. Er zal zich een creatieve sessie opdringen, waar de lokale overheid samen met ondernemers én de ambassadeurs onder de bewoners en de bezoekers een draagvlak probeert te vinden voor de gewenste essentiële beslissingen voor de toekomst. De basis van Alken mag in dit beslissingstraject echter niet verloren gaan. De gemeente wenst te bouwen aan een belevingseconomie door het creëren van evenementen die community-ondersteunend werken, duurzame evenementen met een grote stopwaarde die mee helpen bouwen aan meer levenskwaliteit rond het thema groen. Een voorbeeldideetje is ‘Dejeuner sur l’herbe’, waar fiets- en wandeltoeristen zich (ontdekkings-)picknickmanden kunnen aanschaffen langs de kant van de weg en waarbij de nodige infrastructuur aanwezig is om hier volop van te genieten. Ook een muziekfestival “Boterhammen in het Park” spreekt de werkgroep aan door de koppeling van het alternatieve/culturele aan het genieten van de natuur. De gemeente is toe aan een plan. Ze wil ervoor gaan om een plan uit te werken dat Alken op de kaart zal plaatsen. Ze wenst geen passantenhaven te zijn, niet de slaapgemeente, maar de rustgemeente met pit, met karakter, speels en vrolijk, vol energie, dynamisch, divers en gediversifieerd, voor activiteiten zonder en met kinderen. Alken zal op deze manier uitpakken met de juiste positionering en communicatie.
6.1.1.4. Positionering Wat differentieert Alken van andere steden en gemeenten? Prioritair is de doelgroep inwoners, in tweede instantie de bezoekers. De positionering moeten we voor de inwoners zoeken bij “Rustgemeente”. Voor de bezoekers denken we eerder aan “Landelijk ontstressen” of “Recreatief duurzaam ontspannen met de fiets, te voet, met de auto”. De combinatie “Chique” en “Er tussenuit”.
6.1.1.5. Merkessentie Wat Alken op dit ogenblik uniek maakt, is “rust”. Het is net die rust waarvoor mensen afzakken naar Alken, als inwoner, als toerist, als rusthuisbewoner, met dat verschil dat de inwoner en de lokale overheid meer in gedachten heeft voor Alken dan rust. Ze wil een kleine trekpleister worden voor koppels met en zonder kinderen om te wandelen, te fietsen in het Alkense groen. Dat Alken deze toeristenstroom datgene kan leveren waar de toerist op dat ogenblik nood aan heeft: koffie, thee, wafels, ijs, snacks, … en dit op een duurzame, niet-commerciële manier. Dat speeltuinen kinderen aantrekken vanuit de dichte actieradius.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
44
De merkessentie kan worden: “Herboren” “Herbronnen” “Er-tussen-uit”, “Ver-fris-send”, “Herontdek jezelf/elkaar”, “Even uitbollen” en kan zo een complementaire partner worden van de omliggende steden/gemeenten. Er zijn waarschijnlijk nog kandidaten om deze essentie te claimen. Bovendien hangt deze essentie ook af van de productontwikkeling die naderhand tot stand zal komen. Als er petanque georganiseerd zal worden, dan is “uitbollen” wel mooi. Gaat de gemeente meer de spirituele toer op, dan kan “herboren” een idee zijn, … Branding drivers zijn: “Chique”, “Duurzaam”, “Landelijk”, “Recreatief”, “Pittig”, “Vrolijk”, “Warm nest”, “Klein&Charmant”.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
45
6.2. Marketingcommunicatie 6.2.1. Huisstijl 6.2.1.1. Bestaande situatie Het logo van de gemeente Alken ziet er als volgt uit:
Een blik op het logo en de huisstijlelementen van Alken in het algemeen, leren ons dat de huisstijl niet overeenkomt met de merkessentie van Alken. Het groene, de rust, de prachtige natuur, … zijn totaal afwezig. Het logo lijkt wel gecreëerd om “gepasseerd” te worden langs het rode lijntje naast/door het centrum. De kleur rood duidt op het agressieve, het gevaar. Het grijs is de kleur van het alledaagse, “de grijze muis”. Bovendien merken we op het briefhoofd dat het rode lijntje daar groen is gekleurd. De betekenis van het kleurgebruik is ons niet duidelijk. Het logo creëert allesbehalve stopping-power. Wanneer het logo gebruikt wordt in folders of op de website dan wordt het op uiteenlopende manieren geplaatst. Er bestaat dus niet echt een huisstijl. Bovendien kwijnt het grijs weg in de pasteltinten, stijl 2011. De pasteltinten maken de inhoud minder belangrijk. In de Alkeninfo van september springen enkel de meldingen van “Te Koop” en “Te Huur” er echt uit. De kleur van de titels (in het bordeaux) heeft geen link met de grafische huisstijl. De beleving is zoek door de statische opsomming van activiteiten en feiten, door de statische foto’s. Als we de Alkengids 2012 naast de Alkeninfo leggen, is de huisstijl helemaal zoek.
6.2.1.2. Nieuwe situatie Een nieuw logo en een huisstijl die de brand drivers van de gemeente en haar ambitie uitstraalt, dringen zich op. Vanaf het goedgekeurd logo dient een grafische huisstijl te worden ontwikkeld die het logo “draagt”, die er helemaal consistent mee is. De huisstijl dient op elke communicatiedrager toegepast te worden, inclusief de website of briefwisseling.1 Een onderdeel van 1
Een uitzondering wordt vaak gemaakt voor de diensten Jeugd en Cultuur. Beide departementen ontwikkelen vaak een eigen huisstijl en logo die past bij hun dynamiek. De gemeente dient te beslissen wat deze instanties zeker dienen mee te nemen in hun communicatie. Zo kunnen ze hen bijvoorbeeld opleggen om het gemeentelijk logo steeds mee op te nemen in hun communicatie, al is het in het klein.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
46
de huisstijl is fotografie. Door de stijl van de fotografie kan het dynamische meer in de communicatie komen. Een beeld zegt meer dan 1.000 woorden, een video meer dan 1.000 beelden (cf. nieuwe media). Beleving is essentieel. Eerder dan voor grijs en pasteltinten kun je als gemeente die van functioneel groen en durf haar handelsmerk wil maken, kiezen voor frisse kleuren en frisse heldere foto’s die innovatie uitstralen. Een huisstijl dient zich niet te verdiepen in detailelementen. Less is (immers) More! Wat echter wel belangrijk is, is dat de brand drivers uit de huisstijl afstralen en dat deze huisstijl gebonden is aan specifieke kleuren, een specifieke lay-out: een specifieke sfeer wordt opgewekt. Zoals reeds vermeld: pas dit toe op alle mediadragers. Het is aan de dienst communicatie of aan de gemeentesecretaris om in de gaten te houden dat dit ook consequent gebeurt.
6.2.2. Marketingcommunicatie 6.2.2.1. Huidige situatie De belangrijkste communicatiemiddelen in Alken zijn: de website www.alken.be; de Alkengids met een overzicht van de belangrijkste adressen, telefoonnummers, premies, verenigingen,…; Alkeninfo, inclusief het overzicht van de activiteiten in Alken. Onze opmerkingen betreffende de website zijn: de site is statisch en doet daarom oubollig aan. Dit is vermoedelijk te wijten aan de leeftijd van de site en dus het gebruik van oudere technologie. De site is hierdoor minder gebruiksvriendelijk; de navigatie is verwarrend vanwege de twee navigatie-instromen. Het verschil tussen beide instromen is niet duidelijk; de inhoud van de website is bijzonder uitgebreid, maar is op geen enkel ogenblik belevingsvol, noch interactief; het stratenplan is handig, maar helaas niet geïntegreerd in de site zelf; het gebruik van sociale media is zoek; de huisstijl wijkt helemaal af van de huisstijl toegepast op de andere mediadragers.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
47
De website www.ondernemersalken.be is dan weer frisser van vormgeving, de navigatie is duidelijk en vertrekt vanuit de noden van haar doelgroep (onder meer de startende en bestaande ondernemers).
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
48
Opmerkingen met betrekking op de Alkengids: de stijl van lay-out wisselt jaarlijks; de vormgeving is statisch; de copy is droog. Opmerkingen met betrekking op Alkeninfo: de inhoud van de Alkeninfo is niet belevingsvol; de content valt grafisch weg door het gebruik van de pasteltinten. De huisstijl van de verschillende mediadragers is ook niet consistent.
6.2.2.2. Huidige situatie in de sociale media Een zoektocht naar Alken op het internet via afbeeldingen, blogs en discussiegroepen (Google), leert ons dat het verenigingsleven gesmaakt wordt. Ook de brouwerij komt sterk naar voren, net als de aanwezigheid van de natuur (Natuurpunt). Ook politieke berichtgeving (cf. Groen) steekt de kop op.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
49
50
Alken wordt gemiddeld om de 15 uur “behandeld” op sociale netwerken. Op 120 berichtgevingen zijn 10 positief getint, 4 negatief en 106 neutraal. Het is meestal dezelfde groep van mensen die over Alken praat, met name 43 unieke mensen. Deze groep heeft 8% invloed over andere mensen. Een blik op Youtube:
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
51
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
52
Op Facebook zijn Alken Groen alsook Haspengouw aanwezig met Facebookpagina’s.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
53
Er is weinig aanwezigheid op Bing Maps en Google Maps van Alkense instanties.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
54
6.2.2.3. Nieuwe situatie De prioritaire doelgroep is duidelijk de inwoner en in tweede instantie de bezoeker. Beide dienen te worden overtuigd de activiteiten in Alken te ontdekken. De doelgroep heeft tijd en welstand en heeft duidelijk nood aan uitdaging. Daag de inwoners van Alken via communicatie uit om “het verenigingsleven/de activiteiten te ontdekken”. Enkele tips: de ontwikkeling van de huisstijl is prioritair en essentieel; er dient onderzocht te worden aan welke informatie de doelgroep specifiek nood heeft en via welke marketingcommunicatiedrager deze informatie het best wordt verschaft; de bouw van een website of van om het even welke folder of infoblad vertrekt vanuit de noden van haar belangrijkste doelgroepen, in dit geval inwoners (1) en bezoekers (2). Eventueel kan een andere ingang op de site voorzien worden en kunnen andere distributiekanalen voor beide gebruikt worden; de website dient volledig herbouwd te worden om aan de nieuwe communicatiebehoeften te voldoen; de website moet het kruispunt zijn van alle communicatie, maar dient kruisbestuivend te zijn met de andere mediadragers. 78% van alle zoekopdrachten verloopt eerst online; vanuit de noden van deze doelgroepen wordt basiscopy ontwikkeld die de structuur van de website zal bepalen. In tweede instantie wordt een gebruiksvriendelijke navigatie en gebruikersinterface voorgesteld. De gebruikersinterface moet absoluut consistent zijn met de huisstijl; ga voor belevingsvolle communicatie. Een opsomming zonder greintje emotie trekt mensen niet echt aan. Foto’s, video’s en verhalen vinden ingang op de nieuwe site en maken de site steeds actueel en aantrekkelijk voor (de ranking van) Google (en de bezoekers van de site): voeg testimonials toe en plaats deze aantrekkelijk en groot, maak voornamelijk de activiteiten aantrekkelijk. Interview eventueel mensen die aan deze activiteiten meedoen. Plaats deze testimonials als foto, als foto met tekst, als video in de aanwezige mediadragers. Deze trekken de aandacht, zijn geloofwaardig en overtuigend. Een videoreportage embedden met spontane reacties van de deelnemers is geloofwaardig en werkt, mogelijks wordt steeds een andere activiteit in de verf geplaatst in de Alkeninfo, geschreven door de “fans” van de specifieke activiteit. Door de lezer de activiteit te laten raden kunnen proeflessen in de wacht gesleept worden. Onbekend is immers onbemind. Of omgekeerd: organiseer wedstrijden voor een gratis deelname aan een activiteit op voorwaarde dat de winnaar een verslag schrijft. Met andere woorden creëer “traffic” naar de activiteiten. Op deze manier kan je ook ruimte krijgen in de lokale pers en wordt Alken (en haar activiteiten) meer in het daglicht geplaatst;
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
55
koppel de website met de sociale media. Het is niet alleen aan de gemeente om te
communiceren. Maak jouw inwoners tot fans, ambassadeurs van de gemeente zodat zij op hun beurt zullen communiceren voor jou. Het doel van sociale media is de nietgebruikers van de activiteit te overtuigen om naar de activiteiten te komen en bestaande gebruikers van de activiteit te converteren naar zwaardere gebruikers. Sociale media doen hier wonderen. Gebruik de sociale media om reactie uit te lokken over deze activiteiten (om de vinger aan de pols te houden). Ook ouderen zijn bedreven in de sociale media (via hun kleinkinderen en hun sociaal netwerk); SEO en Backlinks: stimuleer de aanwezigheid van Search Engine Optimisation (SEO). Hiervoor zijn backlinks vanuit andere sites belangrijk. Om deze reden is het aan te raden dat handelszaken en andere gelegenheden zich plaatsen op Google Maps/Bing Maps en dat foto’s en video’s getagd worden met Alken. Vraag ook aan belangrijke instanties voor de gemeente of ze een link willen leggen naar de site alken.be. Stimuleer alle organen (verenigingsleven) in de gemeente om zich te plaatsen op Google Maps; maak een Facebookpagina waar de inwoners of bezoekers fan van kunnen worden zodat ze steeds op de hoogte zijn wat er te gebeuren staat in de gemeente of waar er bijvoorbeeld wegenwerken gaan doorgaan. Zorg ervoor dat mensen eerst de Facebookpagina moeten liken. Stimuleer het aantal fans en doe hier ook acties voor. Communiceer op een interactieve manier met de fans (nooit eenrichtingsverkeer). Geef een antwoord op wat de fans opperen op de Facebookpagina; gebruik eventueel Facebook Places (zie verderop); hou op het internet in de gaten wat over Alken wordt gezegd. Dit kan onder andere via gratis tools zoals Google Alerts of Addictomatic. Reageer indien nodig, maar nooit defensief. Wees nooit brutaal; een schoolmodel van een site die vooral rond activiteiten draait, is de site van visitoostende.be. Sterke punten van deze site zijn dat de activiteiten er bijzonder aantrekkelijk worden voorgesteld en dat de activiteiten bijzonder gebruiksvriendelijk kunnen worden opgezocht vanuit User-Generated Content. De sitebezoeker weet wat de andere inwoners/bezoekers fijn vinden (met behulp van Facebook Places cf. Visitbritain), dat er ingeschreven kan worden op een nieuwsbrief om via e-mail op de hoogte te worden gehouden van activiteiten. Door eerst aanvaard te moeten worden op de Facebookpagina van Oostende heeft de stad meteen alle CRM-data te pakken, waardoor ze weet met wie ze communiceert en met wie ze ook per mail kan communiceren. Er is ook plaats voor de verhalen van de inwoner/bezoeker en door tagging haalt de website ook een hoge ranking bij Google. Alle mogelijkheden zijn aanwezig om wat op de site staat ook te delen via alle mogelijke sociale kanalen en dergelijke.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
56
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
57
introduceer ook signalisatie aan de rand van de gemeente om te communiceren over de activiteiten. Dit kan gaan van spotgoedkoop naar dure systemen: LED-schermen met een blik op de ambiance van de activiteiten/het verenigingsleven/de opportuniteiten in de toekomst, het heden en het verleden, aftelborden voor specifieke activiteiten en dergelijke, eyecatchers. De kalender kan ook op een lichtkrant verschijnen op de invalswegen van de stad. Een overzicht van een papieren activiteitenkalender kan ook worden geplaatst op plaatsen waar mensen vaak naartoe gaan, zoals de bakker en dergelijke.
Þ
Masterplan voor het centrum van de gemeente Alken Deel II: Actieplan
April 2012
58
BIJLAGE
Hoe belangrijk is onze sterkte om de opportuniteit te kunnen waarmaken of realiseren? Hoe belangrijk is onze sterkte om de bedreiging het hoofd te bieden of te vermijden? Geef score van 0 tot 3 (0 = totaal niet belangrijk, 3 = zeer belangrijk) Opportuniteiten 1 2 3 4
Bedreigingen 5
6
7
8
Vergrijzing: groeiend Trend naar runshoppen Toegenomen mobiliteit: Polarisatie tussen Groeiende aandacht Meer Brouwerij hecht Regio wordt ingaande stroom van grote winkelgebieden gepromoot door een groot belang tussendoorvakanties, publiek gericht op rust, voor groen, fietsen, bewoners en bezoekers het aandeel van de aan de lokale Toerisme Limburg gebiedsontwikkeling en buurtcentra wandelen, … (toeristen/recreanten) verankering van Vlaamse regio's op het (fietsroutes vanuit de provincie, vlak van korte vakanties Cristal (zomer), Vlaanderen, … met neemt toe wandeltochten bijhorende (winter), steunmaatregelen vespatochten, … in het bloesem- en fruitseizoen)
9
10
1
2
internet, emarketing, ecommerce
Complementariteit met omliggende steden en gemeenten (zowel qua wonen als qua toerisme)
Trend naar funshoppen en experience shoppen
Minder klantentrouw aan handelszaken
3
4
5
Trend naar one- Polarisatie tussen grote stop-shopping (alles kopen in 1 winkelgebieden en buurtcentra winkel) + toename internethandel
6
7
8
Toegenomen Concurrentie van Afnemende De consument mobiliteit: omliggende steden tendens tot zoekt voor zijn uitgaande stroom toeristische uitjes vaak een en regio's zoals van bewoners en Hasselt en Sint- herhaalbezoeken combinatie van bezoekers cultuur, eten, Truiden (zowel op (toeristen/ drinken en vlak van recreanten) shoppen (beleving) detailhandel als toerisme)
9
10
Stijgende Financieelvastgoedprijzen economische crisis (krapte bij openbare besturen en de privésector)
Score
Sterkten 1 Het is goed wonen en werken in Alken: rustig, veel open ruimtes, groen, uitgebreid scholenaanbod (basisonderwijs), veel verenigingen en sportclubs voor jong en oud, gemakkelijk bereikbaar, dicht bij enkele grote steden, groot aanbod aan buitenschoolse kinderopvang, grote tewerkstellingsmogelijkheden, …
0
0
0
2
2
1
1
1
0
2
0
1
1
1
0
0
0
2
3
2
19
3
1
2
1
0
2
0
0
2
3
3
0
1
1
0
0
1
0
1
0
21
3
1
3
3
0
2
0
1
3
2
0
0
0
0
3
1
2
2
1
0
27
3
0
0
2
3
2
2
2
0
2
0
2
1
1
2
2
0
2
0
0
26
2
1
1
2
0
2
1
2
1
1
1
1
0
1
1
0
1
1
2
0
21
1
1
1
2
2
2
2
3
0
2
0
0
1
0
1
1
1
2
2
0
24
6
7
8
3
4
5
6
7
8
9
10
2 Locatie: dicht bij een aantal grote steden die gemakkelijk bereikbaar zijn (Hasselt, Sint-Truiden, …), dicht bij autostrade
3 Toeristisch potentieel: deel van het fietsroutenetwerk (als poort van Haspengouw), aanwezigheid van een fietskiosk, recreatiedomein De Alk, uitgestippelde wandelroutes, natuurgebied
4 Ruim parkeeraanbod voor langparkeerders in het centrum, op wandelafstand van de gemeentelijke voorzieningen én van het fietsinrijpunt + kortparkeren op strategische plaatsen
5 Intentie van het gemeentebestuur om Alken uit te bouwen tot een aantrekkelijke gemeente (vb. heraanleg Hoogdorpsstraat, inrichting van Laagdorp als beleefplein, zwerfvuilactie, investering in de uitwerking van een masterplan...)
6 Potentiële ruimte op Laagdorp bij de herbestemming van GC Taeymans en/of De Molen
Hoe belangrijk is het om onze zwakte te overwinnen om deze opportuniteit te kunnen waarmaken of realiseren? Hoe belangrijk is het om onze zwakte te overwinnen om deze bedreiging het hoofd te bieden of te vermijden? Geef score van 0 tot 3 (0 = totaal niet belangrijk, 3 = zeer belangrijk) Opportuniteiten 1 2 3 4 5
Bedreigingen
Vergrijzing: groeiend Trend naar runshoppen Toegenomen mobiliteit: Polarisatie tussen Groeiende aandacht Meer Brouwerij hecht Regio wordt ingaande stroom van grote winkelgebieden gepromoot door een groot belang tussendoorvakanties, publiek gericht op rust, voor groen, fietsen, bewoners en bezoekers het aandeel van de aan de lokale Toerisme Limburg gebiedsontwikkeling en buurtcentra wandelen, … (toeristen/recreanten) verankering van Vlaamse regio's op het (fietsroutes, vanuit de provincie, vlak van korte vakanties Cristal vespatochten, … Vlaanderen, … met neemt toe in het bloesem- en bijhorende fruitseizoen) steunmaatregelen
9
10
1
2
internet, emarketing, ecommerce
Complementariteit met omliggende steden en gemeenten (zowel qua wonen als qua toerisme)
Trend naar funshoppen en experience shoppen
Minder klantentrouw aan handelszaken
Trend naar one- Polarisatie tussen grote stop-shopping (alles kopen in 1 winkelgebieden en buurtcentra winkel) + toename internethandel
Toegenomen Concurrentie van Afnemende De consument mobiliteit: omliggende steden tendens tot zoekt voor zijn uitgaande stroom toeristische uitjes vaak een en regio's zoals van bewoners en Hasselt en Sint- herhaalbezoeken combinatie van bezoekers cultuur, eten, Truiden (zowel op (toeristen/ drinken en vlak van recreanten) shoppen (beleving) detailhandel als toerisme)
Stijgende Financieelvastgoedprijzen economische crisis (krapte bij openbare besturen en de privésector)
Score
Zwakten 1 Zeer lage koopbinding voor periodieke en uitzonderlijke goederen, zeer beperkt aanbod aan periodieke en uitzonderlijke goederen
0
0
0
2
1
1
0
1
0
1
3
1
1
0
1
0
2
1
0
0
15
3
2
2
3
0
2
0
2
0
2
1
1
0
0
1
1
2
2
0
0
24
2
1
1
1
2
2
2
2
0
1
1
1
0
2
1
1
1
1
1
0
23
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
1
0
0
2
0
0
0
1
0
2
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
1
0
3
0
8
0
1
0
0
2
1
2
3
1
1
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
13
2
2
2
2
0
3
1
0
1
2
0
0
0
0
2
1
0
0
0
0
18
3
2
3
2
0
3
0
0
2
2
0
0
0
0
2
1
3
2
0
0
25
3
2
3
3
0
2
0
0
2
1
0
0
0
0
1
1
2
1
0
0
21
2 Weinig kwalitatieve horecavoorzieningen
3 Geen levendig centrum: weinig passage, veel "dode" buren, veel leegstaande panden die op KT niet ingenomen kunnen/zullen worden, onderbroken handelslint, …
4 Drie entiteiten zonder een samenhorigheidsgevoel (Sint-Joris en Terkoest niet gericht op Alkencentrum)
5 Dure grond- en woningprijzen: jonge gezinnen vinden moeilijk een betaalbare woning en verlaten de gemeente
6 Organisatie: slechts 0,5 FTE in de gemeente bevoegd voor handel en economie; beperkte communicatie tussen handelaars en bestuur
7 Slaapgemeente, niet echt een uitgesproken imago
8 Weinig tot geen toeristische trekkers
9 Toerisme in pieken (bloesemseizoen e zomer)
WES vzw Baron Ruzettelaan 33 BE-8310 Assebroek-Brugge T +32 50 36 71 36 F +32 50 36 31 86
[email protected] www.wes.be
BTW BE 0408.382.668 Bank 280-0234285-67 IBAN BE93 2800 2342 8567 BIC GEBABEBB