“Buitengewoon Goed” ___________________________________________
Economische Visie 2025 & Actieplan 2013-2018
Sint-Michielsgestel
Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Sint-Michielsgestel Door: Buck Consultants International Nijmegen, 23 oktober 2013
Inhoudsopgave Blz.
Voorwoord
1
Samenvatting
3
Hoofdstuk 1 Inleiding
5
1.1 1.2 1.3
Achtergrond Aanpak Leeswijzer
Hoofdstuk 2 Economie Sint-Michielsgestel anno 2013 2.1 2.2 2.3
Inleiding Economie Sint-Michielsgestel anno 2013 SWOT-analyse
Hoofdstuk 3 Ambities & doelen 3.1 3.2
5 5 6
7 7 7 10
12
Ambities 2025 Doelen
12 13
Hoofdstuk 4 Actieprogramma
15
4.1 4.2 4.3 4.4
Van ambitie naar actie Economische acties naar thema Planning, uren en kosten Randvoorwaarden
15 17 25 28
Bijlage 1
Groslist mogelijke acties
32
Bijlage 2
Betrokken partijen
39
Voorwoord Geachte heer, mevrouw, Vol trots en tevredenheid mag ik u het Economisch Actieplan 2013 2018 aanbieden. Dit lokale actieplan hebben wij voor u met zorg opgesteld om de eenvoudige reden dat wij in economisch opzicht geen actieplan hadden. De gemeente Sint-Michielsgestel heeft via dit actieplan naar de inwoners, maar vooral naar ondernemers en toekomstige ondernemers zijn visie en focus bepaald. We willen met dit plan op de juiste manier inspelen op de lokale behoeften in de huidige economische tijd door acties, waar we écht behoefte aan hebben. Het resultaat van het Economisch Actieplan dat voor u ligt, is een flexibel en integraal programma. Een praktisch document waarbij doelen voorop staan en acties worden uitgevoerd, waarvoor draagvlak is bij ondernemers en waarvoor handelingsmogelijkheden zijn voor de gemeente Sint-Michielsgestel. De gemeente zal vooral partijen verbinden en de rol van aanjager actief invulling geven. Het Economisch Actieplan is opgesteld in nauwe samenwerking met ondernemers, onderwijsinstellingen, intermediaire organisaties (kvk, mkb) en de gemeente; de 4 O’s. De klankbordgroep bedrijfsleven heeft veel energie en input geleverd aan het proces en aan de inhoud van dit actieplan. Een woord van dank aan alle betrokkenen wil ik in dit kader graag uitspreken. De gemeente Sint-Michielsgestel wil zich in de regio goed vermarkten, opdat er een voorkeur voor de gemeente ontstaat. We gaan voor een economisch sterk Brabant, een sterke regio en een sterke gemeente Sint-Michielsgestel door de lokale behoefte (per kern) zo goed mogelijk te faciliteren. Daarmee behouden en stimuleren we een gezond economisch klimaat, werkgelegenheid en voorzieningen. De ambitie, die het actieplan voor onze gemeente voorstaat is: een ambitieus-realistische gemeente, die inzet op economische dynamiek waar: 1. 2. 3. 4. 5.
ondernemerschap wordt gekoesterd. het vestigingsklimaat de prestaties van ondernemers verbetert. waar talent, samen met partners, zoveel mogelijk aan werk wordt geholpen. bezoekers voor omrijden om onze gemeente aan te doen. de gemeentelijke organisatie flexibel en ondernemersvriendelijk is.
Ik spreek als wethouder van economische zaken de hoop uit dat we met alle betrokkenen, de in het Economisch Actieplan vermelde visie om kunnen zetten in acties en dat de beoogde ambities werkelijkheid worden.
Wethouder van Roosmalen
Gemeente Sint-Michielsgestel
1
Vanuit de klankbordgroep bedrijfsleven en instellingen ''Het economische actieplan biedt unieke kansen om ondernemers, winkeliers, instellingen en het onderwijs dichterbij elkaar te brengen om gezamenlijk doelen te bereiken. Op het gebied van Toerisme en Recreatie is economisch gezien veel te bereiken. Ik noem het maar ‘onontgonnen’. En hoe meer iedereen inziet en leert om ‘business’ met elkaar te ontwikkelen, hoe meer plezier en profijt er wordt gerealiseerd. De genoemde acties in dit plan gaan ons daarbij zeker helpen’’. Casper Hoenderdos, toeristisch recreatief ondernemer en voorzitter van Het Groene Buiten “Een belangrijke slogan binnen het onderwijs is: “Samen verbinden”. “Verbindingen zoeken om samen sterker en breder te worden. Leren met en van elkaar. Het economisch actieplan biedt kansen en uitdagingen om het “samen verbinden” vorm en inhoud te geven om te komen tot een sterkere en bredere economische gemeente. De voorgestelde acties zijn een prima vertrekpunt tot verbinden”. Eric van den Boogaard, locatiedirecteur Elde College Sint-Michielsgestel Ik vind dat het economisch actieplan uitgevoerd moet worden omdat er meer en betere communicatie tussen winkeliers onderling en met de gemeente nodig is om ervoor te zorgen dat de consument ondanks de crisis en de opkomst van het internetshoppen toch naar de dorpen komen om daar hun aankopen te doen. Op deze manier kunnen we ervoor zorgen dat de dorpen hun aantrekkingskracht en uitstraling behouden en wellicht zelfs verbeteren zodat we de strijd om de klant en tegen de crisis gaan winnen. Dafne Lut, bedrijfsleider Hema en bestuurslid OndernemersVereniging Berlicum De gemeente Sint-Michielsgestel moet met het economisch actieplan aan de slag omdat er heel veel potentie in de gemeente Sint-Michielsgestel zit waar te lang nog niets mee is gedaan. Door actie en met `iets` nieuws durven te beginnen word je succesvol! In het actieplan staat duidelijk beschreven wat de speerpunten zijn en haar verlangens en idealen en wat de gemeente wil bereiken, door te doen en het actieplan uit te voeren zullen er kansen ontstaan die daarop aansluiten. Pieter-Bas Mombers, accountmanager werkgevers Optimisd
Gemeente Sint-Michielsgestel
2
Samenvatting
Sint-Michielsgestel, waar het ‘buitengewoon goed’ ondernemen is…
Gelegen in de economische driehoek ’s-Hertogenbosch, Eindhoven en Tilburg. Met circa 2.165 bedrijven en instellingen met ruim 8.400 arbeidsplaatsen en een brede economische structuur met accent op bouw, groot- en detailhandel, diensten, onderwijs en zorg. En enkele economische dragers met smoel, zoals vrijetijdseconomie, agribusiness en detailhandel & horeca. Met een (in de regio Noordoost-Brabant) bovengemiddelde groei van de werkgelegenheid en bedrijfsvestigingen. En een beroepsbevolking van circa 12.500 mensen, die voor een aanzienlijk deel buiten de gemeentegrenzen werkt. Maar zelf als ‘werkgelegenheidsgemeente’ dient voor zowel eigen inwoners als anderen uit de regio.
… een ambitieus-realistische gemeente die inzet op meer economische dynamiek
Waar ondernemerschap wordt gekoesterd. En het vestigingsklimaat de prestaties van ondernemers verbetert. Samen met partners, talent zoveel mogelijk aan het werk geholpen wordt. Waar bezoekers voor omrijden. En waar de gemeentelijke organisatie ondernemersvriendelijk en flexibel is (ja, mits …).
… door de komende jaren werk te maken van een aantal speerpunten
Door in regionale samenwerking de gemeente pro-actief te positioneren en eigen ondernemers aan te laten haken bij regionale initiatieven. Door een nog betere gemeentelijke dienstverlening naar economische actoren, zoals ondernemers, instellingen en intermediaire organisaties, waarin snelheid, zorgvuldigheid en bovenal flexibiliteit (de zogenaamde Ja, mits-benadering) de boventoon voert. Door het aanjagen van samenwerking tussen bedrijven en instellingen in enkele speerpuntsectoren, zoals vrijetijdseconomie, detailhandel/horeca en agribusiness. Door de bevordering van duurzaamheid via benutting van marktkansen door onder meer lokale en regionale ondernemers.
Gemeente Sint-Michielsgestel
3
…en aan de slag te gaan met 10 eerste concrete acties
Geen ‘zwaar’ economisch beleidsplan, maar een concreet en actiegericht plan om de economie van een impuls te voorzien. Op basis van samenwerking met alle relevante stakeholders maakt de gemeente de komende jaren werk van de economie.
…in samenwerking met de regio, ondernemers en meer
De intensieve samenwerking met ondernemers in de diverse dragende economische sectoren. In de huidige economie is dit niet alleen noodzaak, maar vooral ook een kans. Dit vraagt onder meer een gefundeerd organiserend vermogen onder de ondernemers. Maar ook samenwerking met andere partners in en met de regio. Nu al, maar ook in de toekomst zal blijken dat onderlinge samenwerking in een regionaal verband (zoals in Noordoost-Brabant, maar ook in de Meierij en specifiek met ’s-Hertogenbosch), één van de sleutels is tot succesvol economisch beleid.
…naar een aantrekkelijk en duurzaam vestigingsklimaat voor bedrijven en ook inwoners!
Gemeente Sint-Michielsgestel
4
Hoofdstuk 1
1.1
Inleiding
Achtergrond
Sint-Michielsgestel is een middelgrote gemeente met ruim 28.000 inwoners. Daarnaast herbergen we ruim 2.165 bedrijven en instellingen met in totaal circa 8.400 arbeidsplaatsen. De economie van de gemeente Sint-Michielsgestel heeft vooral een lokaal verzorgende functie, waarbinnen de sectoren bouw, onderwijs, handel en specialistische zakelijke diensten domineren. Andere belangrijke sectoren zijn de agrarische sector, de horeca, verhuur, informatie en communicatie en financiële dienstverlening. Onze beroepsbevolking is groter dan de werkgelegenheid in al die sectoren. Een aanzienlijk deel werkt dan ook elders in de regio. Kortom: een economie die er toe doet. In het Collegeprogramma 2010-2014 ‘Investeren in evenwicht, evenwicht in investeren’ is evenwicht het kernwoord. Dit evenwicht wordt ondermeer gezocht in economie. De gemeente heeft de ambitie uitgesproken om structureel werk te maken van de economie in regionaal verband. De gemeente Sint-Michielsgestel heeft begin 2013 een start gemaakt met de ontwikkeling van een economische visie 2025 en concreet economisch actieplan voor de periode 2013-2018. De gemeente wil met deze nieuwe visie nog beter kunnen inspelen op de huidige economische tijd en positie van de gemeente in de regio. Om dit adequaat te kunnen doen is een economische visie en ambitie en vooral actieprogramma een must. Vooraf is tevens gesteld dat onze Economische Visie geen ‘zwaar’ economisch beleidsplan wordt maar dat de nadruk vooral ligt op een concreet en realistisch-ambitieus Economisch Actieplan. De afgelopen maanden heeft de gemeente, in samenwerking met diverse ondernemers, werk gemaakt van de onderliggende Economische Visie 2025 en Actieplan 2013-2018.
1.2
Aanpak
De gemeente Sint-Michielsgestel beschikte voorafgaand aan de ontwikkeling van deze Economische Visie 2025 al over een aantal relevante bouwstenen. Zowel in de Structuurvisie Sint-Michielsgestel 2025 als de toekomstvisie Zieners van 2025 speelt economie een
Gemeente Sint-Michielsgestel
5
belangrijke rol. In de aanpak naar deze Economische Visie 2025 zijn dit dan ook twee belangrijke dragers geweest. In de afgelopen maanden is aan de hand van de onderstaande stappen, in samenwerking met de belangrijkste stakeholders in de gemeente, waaronder een groot aantal ondernemers, gewerkt aan de Economische Visie 2025 en het Actieplan 2013-2018. In de onderstaande figuur is dit nog eens op hoofdlijnen uitgewerkt. Figuur 1.1 Plan van aanpak
1.3
Leeswijzer
Hoofdstuk 2 geeft een ‘foto’ van de huidige economische situatie van de gemeente SintMichielsgestel. Deze beschrijving van de uitgangssituatie wordt afgesloten met een analyse van de sterkten en zwakten en kansen en bedreigingen voor de economie. In hoofdstuk 3 wordt de economische ambitie en doelstellingen voor de komende jaren beschreven. In hoofdstuk 4 worden deze ambities en doelstellingen vertaald in concrete actielijnen en acties.
Gemeente Sint-Michielsgestel
6
Hoofdstuk 2
2.1
Economie SintMichielsgestel anno 2013
Inleiding
Voordat de daadwerkelijke ambities en doelstellingen van Sint-Michielsgestel worden beschreven, is het van belang te weten hoe de gemeente er economisch gezien voor staat. In een zogenaamde ‘Economische foto’ van Sint-Michielsgestel is een beeld geschetst van de huidige economische situatie. In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste punten behandeld. Voor een uitgebreide analyse van de economie Sint-Michielsgestel anno 2013 wordt verwezen naar de separate publicatie van de gemeente: “Economische foto Sint-Michielsgestel anno 20131”.
2.2 A
1
Economie Sint-Michielsgestel anno 2013 Economische structuur
Sint-Michielsgestel wordt als gemeente gekenmerkt door een brede economische structuur met accent op bouw, groot- en detailhandel, diensten, onderwijs en zorg. In totaal telt de gemeente zo’n 2.165 bedrijven en instellingen die goed zijn voor ruim 8.400 arbeidsplaatsen. De afgelopen jaren is zowel het aantal bedrijven (21%) als de werkgelegenheid in de gemeente gegroeid (3%). De gemiddelde groei was in de periode 2000-2012 groter het regionaal gemiddelde in Noordoost-Brabant.
https://www.sint-michielsgestel.nl/ondernemers/ondersteuning/economisch-beleid-actieplan/
Gemeente Sint-Michielsgestel
7
B
C
Het relatief grote aantal starters dat de gemeente jaarlijks telt (ruim 200 in de 2011 en 2012) speelt hierin een belangrijke rol. Ondanks een afnemende werkgelegenheid in de landbouw speelt de agribusiness een belangrijke rol in de gemeente. Ditzelfde geldt voor de vrijetijdseconomie (toerisme en recreatie) wat voor Sint-Michielsgestel één van de speerpunten is.
Bedrijfsomgeving Sint-Michielsgestel wordt ontsloten door enkele belangrijke verkeersaders. De gemeente is goed bereikbaar via de A2 en A59, de N617 en de N279. De verbreding van laatstgenoemde provinciale weg moet zorgen voor een verbeterde doorstroming van en naar de diverse kernen in de gemeente. Ook de verbetering van de Zuid-Willemsvaart is bepalend voor de bereikbaarheid van de gemeente en het ruimere gebied. Er is een zestal kleinschalige bedrijventerreinen (in totaal ruim 15 ha bruto in omvang). Het merendeel van de bedrijventerreinen (vijf van de zes) is enigszins gedateerd. Zo kennen de locaties ondermeer parkeerproblemen en zijn ze in kwalitatieve en ruimtelijke zin gedateerd. Tevens is de uitbreidingsruimte op de bestaande locaties zeer beperkt. Een gezamenlijke aanpak voor een aantal van deze locaties is wenselijk.
Arbeidsmarkt & Onderwijs De gemeente Sint-Michielsgestel had in 2012 ruim 28 duizend inwoners. De bevolkingsopbouw in de gemeente laat een opvallende knik zien in de leeftijdscategorie 20 tot 40 jaar. Dit is de leeftijdsgroep die naar de grotere steden trekt om te studeren. Dit leidt ertoe dat meer dan de helft van de bevolking van Sint-Michielsgestel (57%) ouder is dan 40 jaar. Daarnaast kent de gemeente tevens een relatief hoog aantal jongeren. De werkzame beroepsbevolking in Sint-Michielsgestel heeft een omvang van circa 12.500 personen (2011). De werkloosheid in Sint-Michielsgestel is de afgelopen jaren sterk toegenomen (5,4% in 2013), echter in vergelijking met Noord-Brabant en Nederland is dit relatief laag.
Gemeente Sint-Michielsgestel
8
D
E
Sint-Michielsgestel is duidelijk een forensengemeente met een grote uitgaande pendel (ca. 10.000 personen), vooral gericht op Den Bosch (ca. 1.500 personen), Boxtel (ca. 1.400 personen), Veghel (ca. 1.100 personen) en Schijndel (ca. 1.100 personen). Daarnaast worden circa 3.000 banen in de gemeente bezet door mensen van elders.
Woon- en leefklimaat Sint-Michielsgestel is een historische gemeente, die een groene uitloper vormt voor Den Bosch. Het is vooral een forensengemeente met een dorps karakter. Hierin kent elke kern zijn eigen karakter en identiteit, ook qua voorzieningen. De gemeente heeft naast de nabijheid van Den Bosch zelf een aanzienlijk aanbod van culturele en sportieve voorzieningen. Tevens zijn er de nodige recreatieve voorzieningen in het aantrekkelijke landschap met twee rivieren (De Dommel en de Aa) als slagaders. Het rurale landschap kan gezien worden als één van de grootste trekpleisters met daarin diverse landgoederen/kastelen. Het woningaanbod in de gemeente Sint-Michielsgestel is divers en verschilt per kern. De woningbouwopgave voor de komende jaren is vastgesteld op circa 1.000 woningen. Voor het woon- en leefklimaat is voldoende aanbod van woningen voor jongeren en ouderen belangrijk (levensloopbestendige woningen). Ditzelfde geldt voor de bevolkingsgroep 30-ers en 40-ers. Een gebrek aan geschikt woningaanbod voor deze groep zorgt voor het wegtrekken van deze inwoners. En tot slot: de gezondheidszorg. Deze is in de gemeente ‘letterlijk’ verzorgend van karakter en kent voornamelijk een lokale functie. Tevens herbergt de gemeente enkele grootschaliger instellingen, zoals Kentalis.
Organisatie economie Sint-Michielsgestel De gemeentelijke organisatie is opgedeeld in zes afdelingen. Economie valt onder de Afdeling Ontwikkeling. De gemeente Sint-Michielsgestel heeft één accountmanager bedrijven en 'aanjager' toerisme en recreatie die in de praktijk ook advies geeft over economisch beleid. Ook door andere medewerkers wordt tijd aan de lokale economie besteed. Verschillende medewerkers hebben te maken met economie. Dit varieert van direct contact met ondernemers (bijv. bij verkeer & vervoer) tot project- en initiatiefgebonden contact (bijvoorbeeld bij ruimtelijke ordening, duurzaamheid en ook de afdeling Vergunningen, Handhaving & Toezicht). Daarnaast kent de gemeente Sint-Michielsgestel verschillende ondernemers- en winkeliersverenigingen. Naast branchegeoriënteerde belangenbehartiging hebben de ondernemersverenigingen en -organisaties een periodiek overleg met de Gemeente Sint-
Gemeente Sint-Michielsgestel
9
Michielsgestel (burgemeester, wethouder EZ en de accountmanager bedrijven). Dit economisch ondernemersplatform is bedoeld om te klankborden, nieuwe initiatieven te stimuleren en prioriteiten te stellen om zo het ondernemersklimaat te optimaliseren.
F
Regionale samenwerking Sint-Michielsgestel maakt als gemeente onderdeel uit van de regio Noordoost-Brabant. In deze regio werken 21 gemeenten en 2 waterschappen samen in de zogenaamde 5sterrenregio. Bij de totstandkoming van de regionale samenwerking via het zogenaamde “Pact van de Ruwenberg” op 2 juni 2010 hebben de partijen besloten op een aantal terreinen de handen meer ineen te slaan. Dit betreft de volgende thema’s: vestigingsmilieus, bereikbaarheid, vitaal landelijk gebied en duurzaamheid. Daarnaast werkt de gemeente aan een nauwe samenwerking in Meierij verband. Dit betreft de gemeenten Boxtel, Haaren, Sint-Michielsgestel, Vught, Schijndel en SintOedenrode. Met het oog op de toekomst willen gemeenten samen investeren in economie (5-sterrenregio Noordoost Brabant, Agenda van Brabant), bereikbaarheid, onderwijs, zorg en de ontwikkeling van natuur, recreatie en toerisme.
2.3
SWOT-analyse
Bovenstaande beschrijving van de verschillende pijlers van de economie van SintMichielsgestel is in de onderstaande vertaald in de volgende analyse van sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen: Tabel 2.1
SWOT-analyse economie
Sterkten Centrale ligging in driehoek Den Bosch, Eindhoven, Tilburg Brede economische structuur met accent op bouw, groot- en detailhandel, diensten, onderwijs en zorg Enkele economische dragers met smoel (toerisme & recreatie, agribusiness) Aantrekkelijk aanbod van recreatieve en toeristische voorzieningen Bovengemiddelde groei werkgelegenheid en aantal vestigingen sinds 2001 (in vergelijking met Noordoost-Brabant) Absoluut en relatief groot aantal starters Evenwichtige verdeling werklocaties over diverse kernen (m.u.v. Gemonde) Relatief groot aantal hoogopgeleiden (33%)
Gemeente Sint-Michielsgestel
Zwakten Relatief weinig eigen werkgelegenheid (0,67) en sterk afhankelijk van werk elders Beperkt onderscheidend economisch profiel Conjunctuurgevoeligheid belangrijke sectoren (bouw, handel) Vijf van de zes bedrijventerreinen zijn enigszins gedateerd. Deel kent parkeerproblemen. Er zijn geen gezamenlijk afspraken voor de aanpak van deze locaties. Beperkte uitbreidingsruimte op bestaande werklocaties Beperkte menskracht en middelen voor economische beleid Weinig strategische positionering gemeente in regionaal verband
10
Kansen Stimuleren en benutten economisch potentieel toerisme & recreatie (aantrekken toeristen), agribusiness en starters Toenemende werk in zorg door vergrijzing Stimuleren participatie niet-werkenden en aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt Benutten kansrijke consortia van ‘eigen’ ondernemers voor gezamenlijke acties Potentieel inwoners Den Bosch (in het bijzonder Groote Wielen) als consument in de gemeente Gerichte samenwerking binnen Regio NoordoostBrabant / 5-sterrenregio Samenwerking Meierij gemeenten, op economische zaken, maar ook breder Juiste woningaanbod voor jongeren Verdere verbetering van de gemeentelijke dienstverlening
Bedreigingen Toenemende taken gemeente in sociale domein met forse financiële consequenties, maar geen evenredige middelen Beperkte investeringsmiddelen bedrijfsleven en overheden Snelle vergrijzing en ontgroening van de bevolking (vasthouden jongeren), waardoor minder leerlingen voor onderwijs Afhankelijkheid van forensengemeenten (werkgeversfunctie andere naburige gemeenten) Bereikbaarheid diverse kernen (o.m. sluipverkeer) Voorziene leegstand in monumenten/kerken, oude dorpscentrum (bijv. in Den Dungen) Leegstand bedrijfspanden in het algemeen
De hierboven beschreven ‘economische foto’ van de gemeente vormt het beginpunt voor de Economische Visie 2025 en in het bijzonder het Actieplan 2013-2018. We weten waar we staan en kijken vanaf dit punt vooruit!
Gemeente Sint-Michielsgestel
11
Hoofdstuk 3
3.1
Ambities & doelen
Ambities 2025
Vooraf: we beginnen niet op nul…. In Zieners van 2025 is al een eerste kijk op de ‘economische’ toekomst gegeven. Dit betreft:
een ambitieuze maar realistische kijk op de toekomst; waarbij niet de kwantiteit (in termen van aantallen woningen en vierkante meters bedrijventerrein); maar kwaliteit, kleinschaligheid, landelijke en groene uitstraling en duurzaamheid leidend zijn; 10 speerpunten worden benoemd die de komende jaren centraal staan, waarvan een aantal direct of indirect van invloed zijn op de economie in de gemeente.
Ook in de in Structuurvisie Sint-Michielsgestel 2025 wordt ingegaan op diverse economische thema’s en worden bovenstaande ambities en doelstellingen integraal overgenomen. Specifiek staan op economisch gebied de volgende thema’s centraal:
het faciliteren van lokaal gebonden bedrijvigheid; het benutten van recreatieve opties; het aangaan van partnerschappen met het bedrijfsleven; het optimaliseren van bereikbaarheid; behoud en versterking van de groene kwaliteit, en het stimuleren van duurzaamheid.
Hierbij wordt in het bijzonder aandacht gegeven aan de individuele kernen.
Naar realistisch-ambitieuze economische ambities SintMichielsgestel Met het bovenstaande in het achterhoofd zijn de ambities en doelstellingen van de gemeente Sint-Michielsgestel voor de toekomst uitgesproken. Deze economische ambities kunnen als volgt worden samengevat:
Gemeente Sint-Michielsgestel
12
Figuur 3.1 Ambities Economische Visie Sint-Michielsgestel 2025
De bovenstaande ambities zijn in de volgende paragraaf vertaald in een aantal concrete doelen.
3.2
Doelen
De ambities worden vertaald in de volgende doelen:
Creëren van een dynamische economie door behoud en versterking van de economische structuur en werkgelegenheid ‒ Behoud en enige groei bevorderen van bestaande werkgelegenheid. ‒ Door stimulering van economische dragers, zoals toerisme & recreatie, agribusiness en MKB-breed (zoals detailhandel, bouw en diensten). ‒ Onder andere door realisatie van partnerschappen/arrangementen tussen partijen, het optimaal faciliteren van initiatieven van ondernemers. ‒ En ook het aantrekken van toeristen en het stimuleren van bestedingen van toeristen in de gemeente. ‒ En tot slot: de stimulering en facilitering van starters en ZZP’ers.
Gemeente Sint-Michielsgestel
13
Stimuleren van een aantrekkelijke en duurzame bedrijfsomgeving/ondernemingsklimaat ‒ Door het stimuleren van een duurzaam ondernemingsklimaat. ‒ Met optimalisering van bestaande werklocaties (van regulier onderhoud tot facelift/revitalisering). ‒ En optimaliseren van interne en externe bereikbaarheid (o.m. tegengaan sluipverkeer, afspraken regionale vervoerders/logistiek dienstverleners). ‒ De aanpak van parkeerproblematiek (in kernen, maar ook op bedrijventerreinen). ‒ En goed functionerende dorpscentra.
Betere aansluiting tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt ‒ Door het benutten van alle talent (inclusief arbeidsgehandicapten, WWB’ers en werkzoekenden). ‒ Het matchen van onderwijs en arbeidsmarkt (in regionaal- en sectoraal verband). ‒ En daarmee ook het terugdringen van werkloosheid, in nauwere samenwerking met regionale partners.
Bevordering van duurzaamheid ‒ Door het afsluiten van green deal met bedrijfsleven over concrete maatregelen voor duurzame economische ontwikkeling. ‒ Door stimulering van lokale/regionale consortia voor het sluiten van kringlopen en het benutten van marktkansen rond energie en milieu (in agribusiness, bouw, installatietechniek, zorg, etc.). ‒ En tot slot: door duurzaam inkopen door de gemeente.
Doorontwikkeling van regionale samenwerking en dienstverlening richting regionale stakeholders (publiek/privaat). ‒ Door meer te halen uit regionale samenwerking in Noordoost-Brabant (agro & food, farma), Meierij-gemeenten (EZ breed, energie & duurzaamheid en toerisme & recreatie in het bijzonder) en de gemeente ’s-Hertogenbosch en alleen daar waar samenwerking kansrijk is. ‒ Door actief accountmanagement bedrijfsleven/EZ, zowel richting individuele werkgevers als via structureel overlegplatform met bedrijfsleven. ‒ Door de gemeentelijke dienstverlening richting ondernemers verder te verbeteren. ‒ Door het stimuleren van een actieve samenwerking (partnerschappen) tussen bewoners, bedrijfsleven, instellingen en omliggende gemeenten. ‒ En tot slot: een gemeente zijn die zich zo flexibel mogelijk opstelt en economische dynamiek zoveel mogelijk faciliteert (ja, mits-beleid).
Gemeente Sint-Michielsgestel
14
Hoofdstuk 4
4.1
Actieprogramma
Van ambitie naar actie
Structurele acties zijn noodzakelijk om de gestelde ambities en doelen handen en voeten te geven. Inzet is échte samenwerking stimuleren tussen ondernemers, onderwijsinstellingen, intermediaire organisaties en de gemeente (‘coalition of the willing’). De gemeentelijke menskracht en middelen zijn beperkt, dus focus en de inzet is noodzakelijk. Naast de reguliere rol van het uitvoeren van wettelijke taken en het creëren van ruimtelijke randvoorwaarden, is extra inzet vooral mogelijk in het verbinden van partijen en het stimuleren van acties. Tal van acties zijn mogelijk en interessant, zoals blijkt uit de groslijst van mogelijke acties in bijlage 1. In dit actieplan is een voorlopige selectie gemaakt op basis van:
de rol van de gemeente ( ‘makelen en schakelen’); de behoefte van het bedrijfsleven; kansen in de regio; uitbouw van bestaande initiatieven.
Indien een actie is uitgevoerd of geen succes blijkt te hebben, kan binnen de beschikbare capaciteit een andere worden opgepakt. Als zodanig is het actieplan een flexibel programma, waarbij de doelen voorop blijven staan, maar de acties in de loop der tijd worden aangepast. In figuur 4.1 zijn de verschillende actielijnen uiteengezet waarbinnen één of meerdere acties zijn uitgewerkt. Op basis van draagvlak onder ondernemers en handelingsmogelijkheden van de gemeente is een tiental prioritaire acties geselecteerd.
Gemeente Sint-Michielsgestel
15
Figuur 4.1 Van ambitie naar actie: de actielijnen voor 2013-2018
In die hierop volgende paragraaf 4.2 is per actielijn aangegeven wat het concrete doel is en welke indicatoren in dit verband van belang zijn. Daaropvolgend zijn de individuele acties aan de hand van een vast format uitgewerkt, waarin naast het doel en een korte omschrijving van de aanpak, tevens wordt ingegaan op de organisatie, de kosten/financiering en de planning. Met betrekking tot de uitvoering van het economisch visie en het actieplan wordt een onderscheid gemaakt in vier rollen van de gemeente: 1
2
3
4
Beheren. Uitvoeren van wettelijke taken (bijv. vergunningverlening, handhaving). Faciliteren. Het creëren van ruimte voor ondernemen, garanderen van bereikbaarheid, e.d. Coördineren & verbinden. Bijeen brengen van partijen (publiek en privaat) ten behoeve van economische ontwikkeling. Aanjagen & stimuleren. Het actief aanjagen en stimuleren van de economie.
De rollen 1 en 2 moeten in essentie op orde zijn, de uitdaging en opgave ligt voor de gemeente bij de invulling van de rollen 3 en 4. Daar komt bij dat de gemeente dit niet alleen hoeft te doen, maar actief op zoek gaat naar partnerschappen. Hieronder is per actie aangegeven wat de rol van de gemeente is.
Gemeente Sint-Michielsgestel
16
4.2
Economische acties naar thema
Een overzicht van de acties per actielijn:
A
Economische structuurversterking
Doel Enige groei van de werkgelegenheid. Stimulering van economische dragers vrijetijdseconomie, detailhandel/horeca, agribusiness en starters/ZZP'ers. Indicatoren Groei van 100 arbeidsplaatsen in economische dragers. Actie A1
Uitbouw vrijetijdseconomie
Doel
Uitbouw en stimulering vrijetijdseconomie door gerichte promotie en ontwikkeling van vernieuwende combinaties en arrangementen
Aanpak
Deze actie bestaat uit twee delen: 1) promotie aanbod toerisme & recreatie en 2) verkenning van nieuwe combinaties van toeristische arrangementen: 1) Promotie van het aanbod van toerisme & recreatie in de huisstijl van Het Groene Woud. Versterking regionale promotie via de portal van VVV Noordoost-Brabant. 2) Verkenning van nieuwe combinaties en cross-overs die de structuur van de sector versterken: dag- en verblijfstoerisme, zakelijk toerisme, cultuurtoerisme en agrotoerisme (o.a. Moestuin van den Bosch). Stimuleren sectoroverleg vrijetijdseconomie (3 keer per jaar). In het ondernemersplatform worden ook de initiatieven van Het Groene Buiten (Toeristische Taskforce) besproken.
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen
Groene Buiten Geïnteresseerde bedrijven en instellingen uit toeristisch-recreatieve sector in gemeente en regio (Groene Woud, gemeente Den Bosch)
Gemeente Sint-Michielsgestel
17
initiator, aanjager
Kosten
Uren gemeente: 160 uren Euro’s: out-of-pocket kosten €4.000
Financiering
Publiek: beperkte aanjaagfinanciering Privaat: uitbouw arrangementen, kosten organisatie
Planning
Start: Q3 2013 – nader te bepalen Structureel (3 keer per jaar) overleg Toeristische Taskforce
•
Rol gemeente
Actie A2
Versterking detailhandel en horeca
Doel
Versterking detailhandel en horeca ten einde bezoekersaantallen en bestedingen/consumptie te verhogen
Aanpak
Naast het bestaande horeca-overleg, een separaat branche-overleg (per kern) formeren bestaande uit sleutelbedrijven (die concreet aan de slag gaan) Ontwikkeling van een detailhandel/horecaplan per kern om meer bewoners en toeristen aan te trekken. Dit plan bestaat uit een concreet actieprogramma dat meer inspeelt op de beleving van de klant, met o.a. : Ontwikkeling van speciale arrangementen (zoals actie-weekenden) Kleinschalig evenementen Versterking en professionalisering van het overleg via Ondernemersplatform Regionale samenwerking t.b.v. een vitale en toekomstbestendige detailhandelsstructuur
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen • Rol gemeente
Ondernemersplatform (met vertegenwoordiger vanuit elke kern) Detailhandel- en horeca-ondernemers (vanuit elke kern) in de vorm van brancheoverleg initiator, aanjager
Kosten
Uren gemeente: 96 uren (3-4 dagen per kern) Euro’s: € 0
Financiering
Publiek: regulier budget onderhoud, e.d. plus eventueel Centrumplan Privaat: eigen inbreng betrokken ondernemers
Planning
Oprichting branche-overleg: Q3 2013 – nader te bepalen Ontwikkeling detailhandel/horecaplannen: Q2 2014 – Q4 2014 Vervolg is afhankelijk van uitkomsten bovenstaande stappen
Actie A3 Doel
Behoud en versterking agribusiness
Het behoud en de economische structuurversterking van de agribusiness door de realisatie van nieuwe combinaties binnen de sector en cross-overs met andere sectoren.
Gemeente Sint-Michielsgestel
18
Aanpak
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen • Rol gemeente
Deze actie bestaat uit twee delen: 1) stimuleren van lokale/regio consortia van marktpartijen en 2) verkenning van nieuwe combinaties door cross-overs met andere sectoren: Verkennen van ontwikkelmogelijkheden lokale bedrijven in regionaal- en 5sterrenverband (Valorisatieplan 5-sterren Noordoost-Brabant) middels gesprek programmamanager 5-sterrenregio met bedrijven. Organiseren van discussiebijeenkomst tussen geïnteresseerde partijen in agribusiness en zorg om mogelijkheden van Nieuwe Combinaties Agro-Zorg te verkennen. Benoemen bestuurlijk en ambtelijk trekker vanuit gemeente voor regionale samenwerking.
5-sterrenregio ZLTO, agribusiness sector, zorgorganisaties Facilitator, aanjager
Kosten
Uren gemeente: 80 uren Euro’s: € 0 Additionele kosten afhankelijk van resultaat discussiebijeenkomst en afstemming 5sterrenregio
Financiering
Publiek: verwerven subsidies voor initiatieven Privaat: deelname aan projecten
Planning
Start: Q2 2014 – nader te bepalen Vervolg is afhankelijk van uitkomsten bovenstaande stappen
Actie A4
Stimulering en facilitering van startende ondernemers
Doel
Oprichting van een samenwerkingsverband van starters en ZZP'ers
Aanpak
De oprichting van een samenwerkingsverband van starters/ZZP’ers (i.s.m. ondernemersverenigingen) voor uitwisseling van ervaringen, gezamenlijke initiatieven en/of faciliteiten. Het samenwerkingsverband maakt werk van een jaarprogramma met o.a. voorlichtingsbijeenkomsten, startersdagen, Starter van het Jaar, e.d. Tevens wordt verkend of enkele faciliteiten/voorzieningen voor starters ontwikkeld kunnen worden. Dit gaat bijv. om plug-and-play ruimtes in dorpshuis (waar men tegen geringe vergoeding kan werken), starterscoaches, startersvraagbank (forumfunctie) en/of startersloket, e.d..
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen • Rol gemeente
Enkele jonge ondernemers Ondernemersverenigingen, KvK Oost-Brabant, Rabobank, evt. Ondernemerslift+ initiator, aanjager
Kosten
Uren gemeente: 120 uren Euro’s gemeente: out-of-pocket kosten €3.000 Additionele kosten afhankelijk van inhoud jaarprogramma
Financiering
Publiek: na startfase geen Privaat: contributies leden
Planning
Start: Q1 2014 – nader te bepalen Jaarlijkse Programma Samenwerkingsverband
Gemeente Sint-Michielsgestel
19
B
Aantrekkelijk bedrijfsomgeving & ondernemersklimaat
Doel Het creëren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat en toekomstbestendige bedrijfsomgeving door de aanpak van verouderde bedrijventerreinen en de organisatie van gezamenlijk toekomstig beheer en kwaliteitsbehoud. Indicatoren Structureel overleg wethouder met vertegenwoordigers bedrijventerreinen. # ‘geholpen’ bedrijven (onderscheid naar direct en indirect). Actie B1
Kwaliteitsbehoud en verbetering bedrijventerreinen
Doel
Aanpak
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen • Rol gemeente
De aanpak van eventuele knelpunten op bestaande bedrijventerreinen en het organiseren van gezamenlijk beheer ten behoeve van het kwaliteitsbehoud Deze actie wordt gestart met de organisatie van een startbijeenkomst over de kwaliteit van bedrijventerreinen voor ALLE gebruikers op de bedrijventerreinen. Deze bijeenkomst geldt als opmaat naar een jaarlijks overleg met geïnteresseerde bedrijven per terrein (bijvoorbeeld in de vorm van een ontbijtsessie met de wethouder). Tijdens de startbijeenkomst worden verschillende onderwerpen besproken, zoals: uitbreidingsbehoefte in beeld te brengen, gezamenlijk te zoeken naar oplossingen voor knelpunten (o.a. in bereikbaarheid, parkeren, veiligheid, ruimtelijke kwaliteit, etc.) en mogelijkheden voor gezamenlijke faciliteiten en beheer na te gaan (o.a. BIZregeling, Keurmerk Veilig Ondernemen en verschillende vormen van parkmanagement). Tevens wordt deze actie ingezet om ondernemers op de terreinen nader kennis te laten maken met elkaar (buren ontmoeten buren) en vaste aanspreekpunten op de individuele terreinen te creëren. Het resultaat van de startbijeenkomst is de vorming van een gemeentelijk bedrijventerreinenoverleg dat zich gaat buigen over de aanpak van alle bedrijventerreinen (naar een plan van aanpak per terrein, o.m. op basis van terreinschouw, verouderingsscan, e.d.).
Gemeente 2 Sleutelbedrijven op diverse bedrijventerreinen, eventueel BOM/BHB initiator, aanjager
Kosten
Uren gemeente: 100 uren Euro’s: € PM, afhankelijk van uitkomsten terreinschouw
Financiering
Publiek: regulier budget voor onderhoud/infra Privaat: gezamenlijke acties bedrijven op terrein
Planning
Startbijeenkomst: Aanpak terreinen: Jaarlijkse overleg
2
Q1 2014 Q4 2014 – Q2 2015 / nader te bepalen
Brabantse Herstructureringsmaatschappij voor Bedrijventerreinen
Gemeente Sint-Michielsgestel
20
C
Betere aansluiting vraag & aanbod arbeidsmarkt
Doel De verbetering van de aansluiting van de vraag en het aanbod op de arbeidsmarkt, met oog voor alle beroepsbevolkingsgroepen die actief zijn op de arbeidsmarkt, door samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en relevante intermediaire organisaties. Indicatoren Terugdringen van de werkloosheid: van 5,4 % naar 4,5 %. Bereiken van tenminste 25 lokale werkgevers die overwegen een gedeeltelijk arbeidsongeschikte in dienst te nemen.
Actie C1
Structurele samenwerking onderwijs-bedrijfsleven
Doel
Stimuleren van een structurele samenwerking tussen het onderwijs en het bedrijfsleven in de gemeente/regio om een optimale match tussen vraag en aanbod te creëren
Aanpak
Organiseren van 4 rondetafelgesprekken ondernemers, onderwijs en uitvoeringsorganisaties arbeidsmarkt gericht op: Indicatie behoeften vs. vaardigheden; Huidige en toekomstige tekorten, o.a. talenten in techniek en zorg; Betrokkenheid ondernemers bij onderwijsprogramma’s Creëren van stage- en werkleerplekken voor 18-26 jarigen Regionaal aansluiten bij valorisatieplan 5*regio Betreft tenminste één rondetafelgesprek met een brede vertegenwoordiging van ondernemers en enkele (3-4) sectorspecifieke rondetafelgesprekken (bijv. agribusiness, vrijetijdseconomie, detailhandel/horeca, e.d.)
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen • Rol gemeente
Gemeente Ondernemersverenigingen en relevante (lokale/regionale) onderwijsinstellingen Makelaar en schakelaar tussen onderwijs en bedrijfsleven
Kosten
Uren gemeente: 80 uren Euro’s: € 0
Financiering
Publiek: reguliere budgetten re-integratie Privaat: eigen bijdrage aan activiteiten bedrijven, onderwijs, intermediairs
Planning
Start: Q4 2013 – nader te bepalen Vervolg is afhankelijk van uitkomsten bovenstaande stappen
Actie C2 Doel
“Aan het werk” – met mensen op afstand van de arbeidsmarkt
De inschakeling van mensen op afstand tot de arbeidsmarkt door het creëren van circa 45 banen in 2018 bij lokale/regionale werkgevers (lokaal voor lokaal)
Gemeente Sint-Michielsgestel
21
Aanpak
In samenwerking met werkgevers, SW-bedrijven, Sociale Zaken, Optimisd en WSDgroep wordt een programma opgesteld om op diverse manieren niet-werkenden in contact te brengen met potentiele werkgevers. Concreet gaat het om de volgende acties: Promotie van het regionaal Werkgeversservicepunt door dit onder de aandacht te brengen bij bedrijven uit gemeente, gericht op ondersteunen van zoektocht van lokale werkgevers en inschakelen van niet-werkenden, zoals werkzoekenden, gedeeltelijk arbeidsongeschikten en bijstandsgerechtigden (werken met een transparant overzicht van de werkzoekenden) Stimuleringsprogramma dat ieder groter bedrijf of combinatie van enkele kleine bedrijven jaarlijks 1 leerbaan (Beroeps-Begeleidende Leerweg (BBL)) ter beschikking stelt (incl. verkenning benutting educatie- en re-integratiebudget) In gemeentelijke bestekken eis opnemen dat bepaald % mensen op afstand tot arbeidsmarkt en leerwerkbanen worden ingezet.
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen
•
Gemeente (sociale zaken, Intergemeentelijke Sociale Dienst Optimisd) WSD-Groep, Partis Welzijnsinstelling, Ondernemersverenigingen, Werkgeversservicepunt en EZ Makelaar en schakelaar tussen arbeidsmarkt (niet-werkenden) en werkgevers
Kosten
Uren gemeente: 100 uren Euro’s: € 0
Financiering
Publiek: reguliere middelen WSD, Optimisd, etc. Privaat: (beperkte) investeringen in begeleiding
Planning
Start: Q4 2013 – nader te bepalen Vervolg is afhankelijk van uitkomsten bovenstaande stappen
Rol gemeente
D
Bevordering duurzaamheid
Doel Het bevorderen van duurzaamheid onder lokale en regionale ondernemers die marktkansen zien op dit gebied te stimuleren en ondernemers te laten zien hoe energie bespaard kan worden. Indicatoren Opstarten en stimuleren van (tenminste) 3 lokale/regionale consortia (per jaar) voor het benutten van marktkansen op het gebied van energie, milieu en biobased economy. Tenminste 50 bedrijven (per jaar) kennis laten maken met de mogelijkheden op het gebied van energiebesparing.
Actie D1 Doel
Stimuleren van lokale/regionale consortia voor benutten van marktkansen
Het bevorderen van duurzaamheid onder lokale en regionale ondernemers door ondernemers die marktkansen zien op dit gebied te stimuleren en alle kansen te laten zien hoe energie bespaard en opgewekt kan worden.
Gemeente Sint-Michielsgestel
22
Aanpak
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen • Rol gemeente
Stimuleren van lokale/regionale consortia voor benutten van marktkansen en sluiten van lokale en regionale kringlopen rond grondstoffen en energie. Dit gaat enerzijds om het, indien nodig, ondersteunen van bestaande initiatieven. Anderzijds betreft dit de zoektocht door gemeente naar behoefte en/of bedrijven uitnodigen zich te melden bij de gemeente. Voorbeelden van dergelijke innovatieve projecten zijn: Agribusiness: consortia tuinders en (melk)veehouders Biobased Economy: stimuleren ontwikkeling biomassaplein Energie: aanhaken bij Groene Woud Gas gericht op bouw en exploiteren van een biovergistingsinstallatie. Energie: faciliteren van initiatiefnemer waterkrachtcentrale bij de Dommel Energie: medewerking verlenen aan een lokale energie coöperatie Bouw/installatiebedrijven: stimuleren van consortium van bouw- en installatiebedrijven die (met provinciale subsidie) de energieprestaties van woningen kunnen optimaliseren (richting energie neutraal) Daarnaast worden tenminste 50 ondernemers/jaar in de gemeente benaderd om te laten zien dat er volop mogelijkheden zijn voor duurzame energie, energiebesparing en energiemanagement (à la Green Deal). Dit gebeurt in samenwerking met ondernemersverenigingen. Dit wordt gestart tijdens het eerste Duurzaamheidscafé van de gemeente (tevens startschot van de Green Deal Gestel, één van acties in het projectenboek Duurzaamheidsbeleid van de gemeente)
Het Green Deal Team, bestaande uit accountmanager bedrijven, communicatiead-
viseur en de coördinator duurzaamheid (onder voorzitterschap van de portefeuillehouder Duurzaamheid)
Lokale/regionale consortia uit diverse sectoren, 5-sterrenregio, regiogemeenten, KvK, MKB, ondernemersverenigingen, provincie Initiator, aanjager
Kosten
Uren gemeente: 60 uren (30 uur Green Deals, 30 uur themabijeenkomst) Euro’s: zie projectenboek Duurzaamheid
Financiering
Publiek: menskracht t.b.v. voorlichting/afstemming en aanjaaggeld uit projectenboek Duurzaamheid, maar ook aanjagen via benutten van (mogelijke) subsidies Privaat: investeringen in duurzaamheidsmaatregelen
Start: Q1 2014 – Q4 2014 Vervolg is afhankelijk van uitkomsten bovenstaande stappen
Planning
E
Gemeentelijke dienstverlening
Doel Verder optimaliseren van de gemeentelijke dienstverlening om diverse processen en trajecten waar ondernemers mee te maken krijgen beter en sneller te doorlopen. Indicatoren Toename van het aantal geholpen ondernemers met 20 per jaar (afgezet tegen het # ondernemers met vragen/wensen, e.d.). Het # binnenkomende klachten en/of complimenten van ondernemers (per maand).
Gemeente Sint-Michielsgestel
23
Actie E1
De rode loper van Sint-Michielsgestel
Doel
Adequate, duidelijke en snelle behandeling van vragen van ondernemers
Aanpak
In dit project wordt voortgebouwd op de bestaande gemeentelijke werkgroep die de diverse aspecten van de gemeentelijke dienstverlening gaat onderzoeken. In het kader van het Economisch Actieplan wordt ingezet op het uitbouwen van het actief accountmanagement. In samenwerking met de bestaande werkgroep wordt gekeken naar verbeteringen op de volgende gebieden: Eén aanspreekpunt voor vraag/procedure van bedrijf (frontoffice/1-loket); Optimalisering van het backoffice, variërend van het creëren van specifieke projectteams tot gericht bilaterale contacten met de relevante afdeling, waarbij er te allen tijde sprake blijft van één aanspreekpunt voor ondernemer. Creëren van een ‘Ja mits’-houding van alle afdelingen, met helderheid over procedure en doorlooptijd. Digitale zaken doen met de overheid: gebruik nieuwe website, verkenning nieuwe mogelijkheden zoals www.yazula.com om per locatie (wijk, centrum, bedrijventerrein) berichten sturen, berichtenbox, e-herkenning, aanleg ondernemersdossier, e.d. Professionalisering van de ondernemersvertegenwoordiging richting gemeente via het Ondernemersplatform. Minimaal eens per kwartaal publiciteit over economie en arbeidsmarkt van SintMichielsgestel
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen • Rol gemeente
Gemeente Ondernemersplatform (klankbordfunctie) Trekker, aanjager
Kosten
Uren gemeente: 80 uren Euro’s: € PM
Financiering
Publiek: bestaande budget Privaat: n.v.t.
Planning
Start: Q3 2013 – tot einde periode (2018) Vervolg is afhankelijk van uitkomsten bovenstaande stappen
F
Regionale samenwerking
Doel Sterker inzetten op regionale samenwerking als mogelijk vliegwiel voor de eigen economie en het leggen van nieuwe combinaties voor het lokaal bedrijfsleven. Indicatoren Tenminste 4-maal per jaar overleg met het programma-bureau van de 5-sterrenregio. Tenminste 4-maal per jaar overleg met de afd. EZ van de Meijerij gemeenten en ’sHertogenbosch. # bedrijven aan laten haken / samen laten werken binnen 5-sterrenregio verband.
Gemeente Sint-Michielsgestel
24
Actie F1
Regionale samenwerking 5-sterrenregio / / Meierij
Doel
Benutten van regio als samenwerkingspartner en vliegwiel voor economische ontwikkeling
Aanpak
Actief overleg met projectbureau over aanknopingspunten economisch programma (wat biedt 5-sterrenregio lokale ondernemers en wat kunnen lokale ondernemers de 5-sterrenregio bieden (‘brengen en halen’)) en separaat met Den Bosch (bijv. op gebied vrijetijdseconomie), maar ook het Groene Woud, e.d.) Makelen en schakelen tussen lokaal bedrijfsleven en 5-sterrenregio, o.a. gericht op benutting financiële middelen (zoals geïnteresseerde agrariërs verkennen van de mogelijkheden voor deelname aan bestaande of ontwikkeling van projecten binnen de 5-sterrenregio). Dit geldt ook voor andere relevante sectoren. Op de middellange termijn wordt gekeken waar structurele samenwerking op het gebied van EZ binnen de Meierij gemeenten van waarde kan zijn. Benoemen bestuurlijk en ambtelijk trekker vanuit gemeente voor regionale samenwerking.
Organisatie • Trekker • Betrokken partijen • Rol gemeente
Gemeente Ondernemersverenigingen, geïnteresseerde bedrijven, 5-sterrenregio, Groene Woud Initiator, makelen en schakelen
Kosten
Uren gemeente: 120 uren Euro’s: € 0
Financiering
Publiek: n.v.t. Privaat: investeringen in projecten
Planning
Oprichting: Q3 2013 – Q4 2014 Evaluatie: Q1 2015 Vervolg afhankelijk van geboekte resultaten
4.3
Planning, uren en kosten
Planning In het onderstaande planningsoverzicht is de planning van de diverse acties uiteengezet. De resultaten die geboekt worden in de individuele acties zijn bepalend voor het vervolg ervan en derhalve ook voor de planning voor de jaren na 2014. De planning dient dan ook jaarlijks tegen het licht te worden gehouden. Deze flexibiliteit is noodzakelijk om het maximale uit de individuele acties te halen. Tevens kan het zijn dat tijdens de planperiode 20132018 acties worden afgerond en ook toegevoegd. De ruimte voor nieuwe initiatieven is er dan ook volop.
Gemeente Sint-Michielsgestel
25
Figuur 4.2 Planning projecten
Uren en euro’s In het onderstaande overzicht zijn de te besteden uren van de Accountmanager Bedrijven uiteengezet. Hierin is een onderscheid gemaakt tussen de 1) reguliere taken die noodzakelijk zijn om de juiste basisvoorwaarden te creëren en daarnaast 2) het Actieplan 2013-2018. De urenstaat is richtinggevend. De praktijk zal uitwijzen waar de meeste inzet noodzakelijk is. De flexibiliteit die in het Actieplan 2013-2018 zit, vraagt om de flexibele inzet en een jaarlijkse herijking van de uren.
Tabel 4.1
Uren en euro’s (per jaar) Acties
Uren gemeente
Euro's
1 Reguliere activiteiten
535
€ 7.000
A Invullen één-loket functie Accountmanagement ondernemersverenigingen Accountmanagement individuele ondernemers Verbeteren gemeentelijke dienstverlening o.a. digitaal Nieuwsbrief ondernemers 4x Communicatiewerkzaamheden Intern draagvlak gemeente over ondernemersbelangen
370 70 50
-
50
-
40 70
€ 1.000
90
-
B Versterken organisatiegraad Organisatie ondernemersavond Startersavond
35 20 15
€ 2.000 -
C Overige themabijeenkomsten
30
€ 2.000
D Overig Ondersteuning gemeentebestuur Advies op strategisch niveau Initiëren nieuwe projecten
100 25 35 40
€ 2.000
Gemeente Sint-Michielsgestel
26
Acties 2 Actieplan 2013-2018 A1 Uitbouw vrijetijdseconomie A2 Versterking detailhandel & horeca A3 Behoud en versterking agribusiness A4 Stimulering starters B1 Kwaliteit bedrijventerreinen C1 Samenwerking onderwijs - bedrijfsleven C2 "Aan het werk" - met niet-werkenden D1 Bevordering duurzaamheid E1 Gemeentelijke dienstverlening F1 Samenwerking 5-sterren / Noordoost-Brabant Totaal
4.4
Uren gemeente
Euro's
890 250 90 80 80 80 40 70 60 40 100 1425
€ 13.000 € 4.000 € 1.000 €0 € 3.000 € 1.000 €0 €0 €0 € 4.000 €0 € 20.000
Randvoorwaarden
Rode loper Economisch beleid is een zaak van de gehele gemeente. De accountmanager bedrijven is aanspreekpunt waarbij het gaat om relatiecontacten, het boegbeeld van de gemeente voor het bedrijfsleven in Sint-Michielsgestel. In de praktijk is de accountmanager bedrijven ook aanspreekpunt op het gebied van economie en heeft zij steeds meer een aanjaagrol t.a.v. economische ontwikkeling. In de praktijk wordt door diverse collega’s tevens tijd besteed aan de lokale economie. Echter, niet alle EZ-gelieerde contacten kunnen via één persoon lopen. In de huidige praktijk blijkt dit ook niet het geval te zijn. Van belang is om te allen tijde te werken met één aanspreekpunt: deze zogenaamde frontoffice (die afhankelijk van de aard van de klantvraag uit verschillende personen kan bestaan) is verantwoordelijk voor het begeleiden van de klant(vraag) van A-Z. Deze frontoffice (veelal bestaande uit de contactpersoon afkomstig van de meeste relevante afdeling) draagt zorg voor de ‘organisatie’ van de backoffice die noodzakelijk is om de klantvraag te beantwoorden en/of te voldoen. Bij elk klantcontact kan er derhalve ook sprake zijn van een wisselende front- en backoffice bestaande uit één of meerdere (uiteraard revelante) medewerkers. Figuur 4.3 Werken met een rode loper en front- en backoffice
Klant(vraag)
Frontoffice
Backoffice
Diverse relevante medewerkers
Gemeente Sint-Michielsgestel
27
Het belang van regionale samenwerking De regio is voor de gemeente van groot belang. In de Economische Foto SintMichielsgestel anno 2013 wordt ingegaan op de huidige samenwerking in 5-sterrenregio en tussen de Meierij gemeenten. De komende jaren zijn we van plan deze samenwerking te intensiveren. De regio herbergt de noodzakelijk partners voor het optuigen van gerichte economische programma’s en projecten. Bij het vormgeven van de acties is dan ook nadrukkelijk gekeken naar deze samenwerkingsmogelijkheden. In 5-sterrenregio wordt in zijn algemeenheid samengewerkt op het gebied van thema’s als: vestigingsmilieus, bereikbaarheid, vitaal landelijk gebied en duurzaamheid. Aanvullend zoeken we als gemeente de samenwerking binnen enkele van de economische dragers in de gemeente en regio. Dit betreft ondermeer agribusiness, food, health en farma, maar ook de vrijetijdseconomie. Daarnaast werkt de gemeente aan een nauwe samenwerking in Meierij verband. Dit betreft de gemeenten Boxtel, Haaren, Sint-Michielsgestel, Vught, Schijndel en SintOedenrode. Met het oog op de toekomst willen gemeenten samen investeren in economie (5-sterrenregio Noordoost Brabant, Agenda van Brabant), bereikbaarheid, onderwijs, zorg en de ontwikkeling van natuur, recreatie en toerisme. Op het gebied van sociale zaken en –dienst werkt de gemeente al langer samen in de regio in de vorm van de WSD-groep en de intergemeentelijke sociale dienst Optimisd.
WSD-Groep Voor mensen met een arbeidshandicap is het vaak moeilijk om zelfstandig een baan te vinden. De Wet sociale werkvoorziening heeft regelingen in het leven geroepen die deze doelgroep daarbij helpen. De gemeente SintMichielsgestel is voor het uitvoeren van deze regelingen aangesloten bij Werkvoorzieningschap De Dommel (WSD-Groep) in Boxtel, samen met tien andere gemeenten in de regio. WSD is door de jaren heen uitgegroeid tot hét werkbedrijf voor mensen met een arbeidshandicap in de driehoek ’s-Hertogenbosch - Tilburg - Eindhoven. WSD-Groep begeleidt mensen die hulp nodig hebben bij het vinden en behouden van werk. WSD-Groep heeft ruim 2500 werkplekken bij bedrijven in de regio en in eigen afdelingen. Zo is er altijd passend werk te vinden. WSD begeleidt mensen om ze optimaal te laten functioneren. Bron: www.sint-michielsgestel.nl Optimisd Optimisd is de Intergemeentelijke Sociale Dienst van de gemeenten Bernheze, Schijndel, Sint Michielsgestel en Veghel. Optimisd werkt vanuit het Werkplein Frisselstein te Veghel. Binnen het Werkplein Frisselstein werken wij samen met lokale en regionale werkgevers, het UWV werkbedrijf. regionale opleidingscentra, de sociale werkvoorzieningsbedrijven en diverse re-integratiebedrijven. Bron: www.optimisd.nl
Op dit moment wordt de werkgeversbenadering van Sint-Michielsgestel naast de SWinspanningen van de WSD-Groep uitgevoerd door Optimisd in het samenwerkingsverband van Werkplein Frisselstein. Tevens is het Werkgeversservicepunt De Meierij in ontwikkeling. Dit dient hét lokale aanspreekpunt voor werkgevers in de regio te worden. Eén aanspreekpunt voor werkgevers als (pro-)actief voorportaal naar de arbeidsmarkt. Gemeente Sint-Michielsgestel
28
Kortom: regionale samenwerking binnen en tussen sectoren, met ondernemers, onderwijsinstellingen en ook overheid biedt nieuwe economische (markt)kansen en zorgt voor bundeling van kennis, capaciteit en middelen. Dit helpt ons als gemeente om effectiever economisch beleid te voeren.
Samenwerking bedrijfsleven en instellingen Om de samenwerking met het bedrijfsleven en relevante instellingen concreet vorm te geven wordt driemaal per jaar overleg gepland met het zogenaamde Economisch Ondernemersplatform Sint-Michielsgestel. Dit platform wordt uitgebreid met vertegenwoordigers van bedrijventerreinen, onderwijsinstellingen en relevante intermediaire organisaties. Een aantrekkelijk en dynamisch ondernemersklimaat is geen zaak van de gemeente alleen, maar een samenspel van bedrijfsleven, onderwijsinstellingen, intermediaire organisaties en gemeente. De gemeente vraagt in dit verband van de partners het volgende:
Vrijuit vragen (heldere en reële vragen stellen wat men van de gemeente wenst). Meedenken (hoe economie/arbeidsmarkt versterken?). Meedoen (gezamenlijke acties, tijdbesteding en eventueel geld). Beslissingen nemen. En zo mogelijk, mee-investeren in hogere en/of verder weg gelegen ambities (bijvoorbeeld arbeidsmarkt van de toekomst, duurzame ontwikkeling, regionale samenwerking).
De Economische Visie 2025 & Actieplan 2013-2018 is in nauwe samenwerking met ondernemers en andere betrokken opgesteld. Idealiter wordt dit in de toekomst nog meer een gezamenlijk plan, waarin naast gedeelde ambities en doelen, ook door alle betrokkenen (publiek en privaat) wordt bijgedragen (in termen van tijd en geld) aan het Actieplan (zowel als geheel als aan individuele acties).
Monitoring & evaluatie Om te voorkomen dat de ambities in een la verdwijnen, is het noodzakelijk om te monitoren en evalueren hoe het staat met diverse gestelde doelen en na te gaan op welke wijze deze bijdragen aan de economische ambities van Sint-Michielsgestel. De visie is een lange termijn visie en vraagt een ontwikkeling van jaren. Economische ontwikkeling en dynamiek, veranderende inzichten en nieuwe ideeën kunnen vragen om bijstelling van acties. Om structureel vorm te geven aan de monitoring en evaluatie worden de volgende stappen gezet:
Ten eerste dienen de concrete actiepunten in de meerjarenbegroting en bestuurlijke planning te worden opgenomen, zodat de voortgang periodiek kan worden getoetst. Ten tweede dienen de vorderingen met betrekking tot deze actiepunten tijdens de reguliere begrotingscyclus met de Raad te worden besproken.
Gemeente Sint-Michielsgestel
29
Ten derde worden de vorderingen tweemaal per jaar geëvalueerd met het eerdergenoemde economisch ondernemersplatform. Daarbovenop wordt elke twee jaar een (uitgebreide) tussenevaluatie van het Economisch Actieplan uitgevoerd.
In het bijzonder wordt de individuele monitoring van de acties benoemd. Het is van belang om scherp zicht te houden op de vorderingen binnen de individuele acties. Aan de hand van het onderstaande invulformat kan hier op een praktische wijze handen en voeten aan worden gegeven: Tabel 4.2
Voortgangsrapportage Economisch Actieplan 2013-2018 Begroot (jaarlijks) Uren 535
Euro's € 7.000
Invullen één-loket functie Accountmanagement ondernemersverenigingen Accountmanagement individuele ondernemers Verbeteren gemeentelijke dienstverlening o.a. digitaal Nieuwsbrief ondernemers 4x Communicatiewerkzaamheden Intern draagvlak gemeente over ondernemersbelangen
370
-
70
-
50
-
50
-
40 70
€ 1.000
90
-
Versterken organisatiegraad Organisatie ondernemersavond Startersavond
35 20 15
€ 2.000 -
Overige thema avonden
30
€ 2.000
Overig Ondersteuning gemeentebestuur Advies op strategisch niveau Initiëren nieuwe projecten
100
-
25
-
35 40
B Actieplan 2013-2018 A1 Uitbouw vrijetijdseconomie A2 Versterking detailhandel & horeca A3 Behoud en versterking agribusiness A4 Stimulering starters B1 Kwaliteit bedrijventerreinen C1 Samenwerking onderwijs - bedrijfsleven C2 "Aan het werk" - met nietwerkenden D1 Bevordering duurzaamheid E1 Gemeentelijke dienstverlening F1 Samenwerking 5-sterren / Noordoost-Brabant Totaal
Acties A Reguliere activiteiten
Gemeente Sint-Michielsgestel
Besteed
Saldo
Uren
Euro's
Uren
Euro´s
…. …. ….
…. …. ….
…. …. ….
…. …. ….
….
….
….
….
….
….
….
….
…. …. ….
…. …. ….
…. …. ….
…. …. ….
…. …. …. …. …. …. …. ….
…. …. …. …. …. …. …. ….
…. …. …. …. …. …. …. ….
…. …. …. …. …. …. …. ….
€ 2.000
…. ….
…. ….
…. ….
…. ….
890 250
€ 13.000 € 4.000
….
….
….
….
90
€ 1.000
….
….
….
….
80
€0
….
….
….
….
80 80
€ 3.000 € 1.000
40
€0
…. …. ….
…. …. ….
…. …. ….
…. …. ….
70
€0
….
….
….
….
60 40
€0 € 4.000
….
….
….
….
100
€0
….
….
….
….
1425
€ 20.000
30
Daarnaast wordt jaarlijks een voortgangsrapportage (op hoofdlijnen) per actie geschreven. Naast bovenstaande overzicht betreft dit een meer kwalitatieve beschrijving van in ieder geval de onderstaande elementen:
voortgang van de aanpak van de actie; inbreng van de te betrekken partners; besteding van uren en financiële middelen; korte- en middellange termijn planning van actie; stand van zaken met betrekking tot gestelde doelen (indicatoren); bereikte en te verwachten resultaat; en lessen voor het vervolg.
Communicatie Naast de monitoring en evaluatie is de ‘communicatieparagraaf’ van groot belang voor de Economische Visie en Actieplan. De gemeente zal elke kwartaal met een communicatieuiting naar buiten treden, waarin wordt gecommuniceerd over de economie (ontwikkeling, stand van zaken Actieplan, e.d.) en arbeidsmarkt (werkloosheid, werkzoekenden, e.d.). Hierbij wordt gebruikt gemaakt de beschikbare kanalen, zoals de (vernieuwde) gemeentelijke website, het economische ondernemersplatform, EZ-nieuwsbrief, e.d.
Gemeente Sint-Michielsgestel
31
Bijlage 1
Groslist mogelijke acties
Op basis van input van ondernemers en instellingen (via klankbordgroep, ondernemersavond en virtuele ideeënbus), gesprek met College en ambtelijke organisatie en eigen expertise van BCI is een groot aantal mogelijke acties voor het economisch actieplan naar voren gekomen. We hebben deze ingedeeld in de volgende categorieën: A B C D E F
Economische structuurversterking Aantrekkelijk bedrijfsomgeving & ondernemersklimaat Betere aansluiting vraag & aanbod arbeidsmarkt Bevordering duurzaamheid Gemeentelijke dienstverlening Regionale samenwerking
A
Economische structuurversterking
1
Stimulering en facilitering van startende ondernemers a) Regelmatige voorlichtingsbijeenkomsten (2x/jaar) met KvK/banken voor potentiële starters, waarin tips worden gegeven en bepaalde thema’s worden uitgediept. b) Voortzetting van de Jaarlijkse Startersdag in samenwerking met gemeente Boxtel en KvK, inclusief succesverhalen van recente starters, bedrijfsbezoeken en voorlichting. c) In samenwerking met ondernemersverenigingen instellen van prijs voor Starter van het Jaar. d) Toegankelijk maken van starterscoaches, bijvoorbeeld van KvK, of oudondernemers. e) Via ondernemersavonden, ondernemersnieuwsbrief van de gemeente, webpagina en/of De Brug platform bieden aan starters om zich kort te presenteren (via standaard-format). f) Stimulering van de oprichting van een samenwerkingsverband van starters/ZZP’ers voor uitwisseling van ervaringen, gezamenlijke initiatieven en/of faciliteiten (bijvoorbeeld plug-and-play ruimtes in dorpshuis, waar men tegen geringe vergoeding kan werken). g) Analyse van bestemmingsplannen op onnodige beperkingen van werken aan huis. h) Samen met marktpartijen bezien of vrijkomende gebouwen die zich daarvoor lenen, kunnen worden omgezet in bedrijfsverzamelgebouwen.
Gemeente Sint-Michielsgestel
32
2
Uitbouw vrijetijdseconomie (toerisme & recreatie) A Verblijfsaccommodaties a) Verruiming mogelijkheden B&B in gemeente (meer locaties en kamers) b) Creëren eenvoudige Camperplaats B Attracties c) Stimulering enkele grote evenementen: samen met ‘dragende’ partijen een structurele programmering opzetten t.a.v. events (terrein aanwijzen/inrichten/geschikt maken), o.a. rond NK Toerfietsen 2014 d) Uitbouw waterrecreatie rond de Dommel, Aa, Zuid-Willemsvaart (terrassen, aanlegsteigers, kanoverhuur, routes, zichtbaar maken, e.d.) C Arrangementen e) Landgoederen in beeld via portal: Landgoederen stimuleren in samenhang met elkaar arrangementen aan te bieden (rondleidingen als onderdeel van grootschaliger route) f) Het zichtbaar en beleefbaar maken van de Linie van Frederik Hendrik 1629, waterbeheersing, Moestuin van Den Bosch met Stichting de Groene Vesting www.groenevesting.nl g) Programma Zakelijk toerisme: met lokale/regionale partners programma zakelijk toerisme opstellen. h) Verkennen van Nieuwe Combinaties: arrangementen met bezoek aan agrobedrijven, leisure-bedrijven, gemeentelijke ontwikkelingen/bouwprojecten, e.d. i) Met geïnteresseerde partners desgewenst verder uitbouwen van routestructuren voor uiteenlopende doelgroepen (wandelaars, fietsers, mountainbikers, skaters) of thema’s (cultuurroute, agrarische bedrijven route, etc.) j) Ontwikkelen van toeristisch-recreatieve bewegwijzering richting bedrijven in landelijk gebied (Groene Woud, gepland voor deze zomer) k) Stad-platteland relatie verbeteren. Gemeente Sint-Michielsgestel is het toegangsgebied vanuit 's-Hertogenbosch naar Het Groene Woud. l) Vernieuwende routes zoals apps en geluidswandelingen. D Promotie m) Promotie: versterking regionale promotie, o.a. via portal voor toeristisch-recreatief aanbod en nauwere samenwerking met Den Bosch. n) Marketing van streekproducten (al dan niet samen met Meierij gemeenten/regio) in samenwerking met agrariërs, restaurants en winkels o) Imagomanagement voor de kernen: unieke waarden promoten, bijvoorbeeld ‘Bruisend Berlicum’, etc. p) Verdere uitwerking toeristische identiteit, bijvoorbeeld als Hertogdorp of Groene Buiten (niet alleen buitengebied) q) Social Media campagne optuigen: continue stroom van toeristische berichten (beheerd door de sector). r) Videofilm ter promotie van de gemeente s) Led-bebording om evenementen aan te kondigen in de gemeente t) Toeristische informatiezuilen plaatsen
Gemeente Sint-Michielsgestel
33
E Organisatie/samenwerking/gemeentelijke dienstverlening u) Uitbouwen Platform Toerisme & Recreatie het Groene Buiten dat nu vooral uit ondernemers bestaat. v) Optimalisering procedures/regelgeving: instellen kleine projectgroep om verbeteringsmogelijkheden te verkennen. Enkele voorbeelden: ‘Ja, mits’-houding ontwikkeling, 1-loket/accountmanagement, aanpassing beleid, heldere procedures/tijden (behandeling) 3
Behoud en versterking agribusiness a) Met geïnteresseerde agrariërs verkennen van de mogelijkheden voor deelname aan bestaande of ontwikkeling van projecten binnen de 5-sterrenregio. b) Organiseren van discussiebijeenkomst tussen geïnteresseerde partijen in zorg en agribusiness om mogelijkheden van Nieuwe Combinaties Agro-Zorg te verkennen.
4
Behoud en versterking detailhandel en horeca a) Detailhandel- en horecaplan per kern (met arrangementen en acties) om meer bewoners en toeristen aan te trekken. b) Sfeervolle aankleding van toegangspoorten en centra, o.a. rond Kerst en in zomer.
5
Behoud en versterking bouw a) Aanjagen consortium van bouw- en installatiebedrijven die de energieprestaties van woningen kunnen optimaliseren (richting energie neutraal) b) Voortzetting tweejaarlijkse architectuurprijs in combinatie met lokale bouwbeurs, inclusief excursie/arrangement langs interessante bouwprojecten c) Local-for-local mogelijkheden verkennen (i.s.m. lokale bouwsector)
6
Toegang tot financiering a) Portal met contactgegevens van banken en andere bedrijfsfinanciers (o.a. voor starters) op nieuwe gemeentelijke website b) Link op gemeentelijk website naar nationale en Brabantse financieringsmogelijkheden van projecten. c) Faciliteren investerings-/crowd funding platform op nieuwe gemeentelijke website
B 1
Aantrekkelijke bedrijfsomgeving & ondernemersklimaat Kwaliteitsbehoud en verbetering bedrijventerreinen a) Jaarlijks overleg met geïnteresseerde bedrijven per terrein (bijvoorbeeld in de vorm van een ontbijtsessie met de wethouder) om uitbreidingsbehoefte in beeld te brengen, gezamenlijk te zoeken naar oplossingen voor knelpunten (o.a. in bereikbaarheid, parkeren, veiligheid, ruimtelijke kwaliteit, etc.) en mogelijkheden voor gezamenlijke faciliteiten en beheer na te gaan. b) Gezamenlijk beheer: verkenning mogelijkheden voor het vormen van parkmanagement, BIZ-regeling op bedrijventerreinen, Keurmerk veilig ondernemen voor alle terreinen in gemeente.
Gemeente Sint-Michielsgestel
34
2
Levendige centra/wijken a) Verkenning aanvullende voorzieningen als toevoeging aan de propositie van de centra/kernen: ruimte binnen bestemmings-/centrumplannen b) Ondernemers actief betrekken bij uitvoering centrumplannen, bijvoorbeeld in de vorm van een branche adviescommissie c) Stimuleren van WIFI punt en elk centrum
3
Dynamisch buitengebied: a) Actief bezien of vrijkomende agrarische gebouwen kunnen worden benut als bedrijfsruimte voor niet-hinderlijke activiteiten. b) Verkennen mogelijkheden glasvezel: peilen van de behoefte bij ondernemers + mogelijkheden bij producenten, in kader van Breedband Manifest Brabant t.b.v. digitale ontsluiting van buitengebied en bedrijventerreinen.
4
Verbetering van bereikbaarheid a) Samen met ondernemerplatform/verenigingen regelmatig knelpunten nagaan en creatieve oplossingen bedenken (o.a. voor te kleine rotondes, parkeerproblemen op bedrijventerreinen en in centra, e.d.) b) Plan van Aanpak Sluipverkeer: op pragmatische wijze oplossen knelpunten sluipverkeer (o.m. door communicatie ‘beste routes’) c) Binnen gemeentelijke kaders betrokken ondernemers stimuleren tot ontwikkelen van gewenste bewegwijzering naar bedrijventerreinen (en toeristentrekkers).
C
Betere aansluiting vraag & aanbod arbeidsmarkt
1
Structurele samenwerking onderwijs-bedrijfsleven a) Indicatie behoeften/vaardigheden: regelmatig rondetafelgesprek van ondernemersverenigingen en onderwijsinstellingen (wat vraagt het bedrijfsleven?) b) Stimuleren van uitbouw betrokkenheid bedrijfsleven bij opleidingen (voorlichting, gastlessen, stages, excursies etc.). c) Organiseren van rondetafelgesprekken ondernemers, onderwijs en uitvoeringsorganisaties arbeidsmarkt gericht op huidige en toekomstige tekorten, o.a. talenten in techniek en zorg. d) Offensief voortijdige Schooluitval in gemeente.
2
Inschakelen niet-werkenden door werkgevers a) Promotie van regionaal Werkgeversservicepunt bij bedrijven uit gemeente, gericht op ondersteunen van zoektocht van lokale werkgevers en inschakelen van nietwerkenden, zoals werkzoekenden, gedeeltelijk arbeidsongeschikten en bijstandsgerechtigden b) Ondersteuning specifieke aanpak jeugdwerkloosheid in regionaal verband. c) Social Return afspraken met lokale werkgevers: aangeven van concrete doelstelling bij uitbesteding van werk, o.a. aan WSD. d) Optimaliseren van omscholing en plaatsing in samenwerking met Partis welzijnsinstelling en Optimisd (Sociale dienst)
Gemeente Sint-Michielsgestel
35
e) Stimuleringsprogramma dat ieder groter bedrijf of combinatie van enkele kleine bedrijven jaarlijst 1 leerbaan BBC ter beschikking stelt. f) Meer onderling personeel uitwisselen, bijvoorbeeld via een portal 3
D 1
E 1
Woon- en leefklimaat a) Bij woonbeleid stimuleren van geschikt woningaanbod voor jongeren (starters op woningmarkt).
Bevordering duurzaamheid Stimuleren van lokale/regionale consortia voor benutten van marktkansen en sluiten van lokale en regionale kringlopen rond milieu en energie, bijvoorbeeld a) Agribusiness: streekproducten arrangement: lokale zelfvoorziening voor restaurants, b) Agribusiness: consortia tuinders en melkveehouders c) Biobased Economy: stimuleren ontwikkeling biomassaplein d) Energie: aanhaken bij Groene Woud Gas gericht op bouw en exploiteren van een biovergistingsinstallatie. e) Energie: faciliteren van initiatiefnemer waterkrachtcentrale bij de Dommel (kan voor 170 woningen energie leveren). f) Energie: medewerking verlenen aan een lokale energie coöperatie Berlicum (PM op wat voor manier?) g) Bouw/installatiebedrijven: stimuleren van consortium van bouw- en installatiebedrijven die (met provinciale subsidie) de energieprestaties van woningen kunnen optimaliseren (richting energie neutraal). h) Gebiedsgericht: ondernemers/gebruikers stimuleren om wijk/terrein initiatieven te ontplooien. i) Het streven naar fairtrade, groeiende bewustwording en gedragsverandering met betrekking tot eerlijke handel bij burgers, overheid en ondernemers
Gemeentelijke dienstverlening Uitbouwen van actief accountmanagement richting bedrijfsleven a) Ja mits-houding van alle afdelingen, met helderheid over procedure en doorlooptijd. b) Eén aanspreekpunt voor vraag/procedure van bedrijf (frontoffice/1-loket), ook als deze meerdere afdelingen (backoffice) betreft. c) Actieplan terugdringen onnodige regeldruk, op basis van bestaande voorstellen op landelijk niveau. d) Continue aandacht voor wijze waarop gemeentelijke medewerkers de klanten te woord staan en processen worden doorlopen. e) Ook op nieuwe gemeentelijke website die per september 2013 in de lucht is, continue aandacht voor verbetering van het ondernemersgedeelte. f) Kijken naar nieuwe mogelijkheden zoals www.yazula.com om per locatie (wijk, centrum, bedrijventerrein) berichten sturen.
Gemeente Sint-Michielsgestel
36
2
F
Gemeentelijke inkoop/aanbesteding a) Bij inkoop/aanbesteding expliciete communicatie naar lokale bedrijvigheid. b) In criteria mogelijkheden voor inschakeling van lokale werkzoekenden en duurzaamheidsverbeteringen opnemen. c) Duurzaam en fairtrade inkopen
Regionale samenwerking
1
Strategische samenwerking 5-sterrenregio a) Actief overleg met projectbureau over aanknopingspunten economisch programma (wat biedt 5-sterrenregio lokale ondernemers en wat kunnen lokale ondernemers de 5-sterrenregio bieden). b) Makelen en schakelen tussen lokaal bedrijfsleven en 5-sterrenregio, o.a. gericht op benutting financiële middelen
2
Het goeie leven in Meierij gemeenten a) Verkenning kansen voor een gezamenlijk EZ-aanpak schaalvergroting, kennisdeling, toename financiële slagkracht b) Verkennen kansen voor een regionale munt: de Meier
3
Samen sterker met Den Bosch a) Gezamenlijke planning van actiesom wederzijdse toeristische mogelijkheden te versterken, o.a. via VVV Noordoost-Brabant b) Vroegtijdig nagaan welke voorzieningen/activiteiten ook voor Gestelse ondernemers van belang zijn.
Gemeente Sint-Michielsgestel
37
Bijlage 2
Betrokken partijen
Ambtelijke begeleidingsgroep gemeente Persoon Pieter van Diepenbeek Eefje Henkelman Ruud Sijstermans John van Zuijlen Ton Hanegraaf Joep van Gorp Jan Roozen Hanneke Vermeulen Marcelle Meesters
Afdeling/functie plaatsvervangend Wethouder Economische Zaken Accountmanager bedrijven Verkeer en vervoer Duurzaamheid Programmamanager o.a. GGG, dienstverlening, N279 etc. Buitengebied Projectleider centrumplan kern Sint-Michielsgestel Sociale werkvoorziening en werkgelegenheid Communicatie
Klankbordgroep bedrijfsleven en instellingen Organisatie Ondernemersvereniging Gemonde Leefbaarheidsgroep Gemonde werkgroep werken Ondernemersvereniging Sint-Michielsgestel (namens de winkeliers) Ondernemersvereniging Sint-Michielsgestel Ondernemersvereniging Berlicum Ondernemersvereniging Berlicum (namens de winkeliers) Winkeliersvereniging Den Dungen – Maaskantje ZLTO Het Groene Buiten Koninklijke Horeca Nederland, afd. Sint-Michielsgestel Kamer van Koophandel Intergemeentelijke Sociale Dienst De Ploeg Beekveld Venkant t Schild Elde College Rabobank Dommel en Aa Koninklijke Kentalis
Gemeente Sint-Michielsgestel
Contactpersoon Mark den Tueling Jean Sébert van der Doelen Camiel Raden Tonnie Kapteijns Wim Schuurmans Dafne Lut Joop Donkers (afwezig) Harvy Schouten Casper Hoenderdos Pim Bijleveld Chantal Ottens Pieter Bas Mombers Noortje Steenbergen Jos van Schijndel Marcel Huigevoort Nils Rijneveld (afwezig) Erik van de Boogaard Leon Bogers Frank Kat
38
Ondernemersavond Organisatie Y-Organize Careo Experientis B.V. Voorzitter De Moerkoal. Kapteijns Bouwburo WSD Romeynders Makelaardij Ordnas bv Diemenso Optimisd Actieplan leerbanen B&B Maria Optimisd Hotel Boer Goossens Horzikse Hoeve Gebroeders van der steen Wilton Groep Wilton Groep Hans van der Weijst advocaten Bouwbedrijf Groenendaal Fotografie Hennie Raaymakers Rabobank Dommel en Aa BigBird Media UWV Van Orrikes theehuisje Het Aardrijk B&B de Boomhoeve HEMA Berlicum De Hoefse Vonder Totaal B&B Wildepitten B&B de Theereheide Café zaal de Schuif Museum Boerengerei Groepsaccommodatie Zonnewende Albers en Oplossingen Maxado
Persoon Ytje van Hulsbeek Bart van Hulsbeek Wim Schuurmans Wim Geukemeijer Tonny Kapteijns Lilian van Dinther Sander Romeynders Sandro Takke A.P.J. van der Doelen Pieter-Bas Mombers Ton van de Bersselaar Maria Hairwassers Victor Fijneman Huub Goossens Leo van de Westelaken Hans van der Steen Maarten Wilton Annabeth Wilton Hans van der Weijst Mark Groenendaal Hennie Raaymakers Leon Bogers P. Tasseron Erwin Frunt Hans Meulenbroek Toos Sterks Casper en Petra Hoenderdos Jan en Ingrid van de Boom Dafne Lut Gerard en Margreet Tibosch Joep van der Loo Paul Engelkamp Frie Verbruggen Theo Danen Peter van Heijningen René Albers Jos Walters
Interviews Ambtelijk Persoon Lex van Orsouw Ruud Sijstermans John van Zuijlen Ton Hanegraaf Joep van Gorp Eefje Henkelman Hanneke Vermeulen
Afdeling/functie Grondzaken Verkeer en vervoer Duurzaamheid Programmamanager o.a. GGG, dienstverlening, N279 etc. Buitengebied Accountmanager bedrijven Sociale werkvoorziening en werkgelegenheid
Gemeente Sint-Michielsgestel
39
Bestuurlijk Persoon de heer J. Pommer de heer J. Maas de heer P. van Dieperbeek de heer E. Mathijssen de heer H. van Roosmalen
Functie Burgemeester Wethouder en 3e loco-burgemeester plaatsvervangend Wethouder Economische Zaken Wethouder en 1e loco-burgemeester e Wethouder Economische Zaken en 2 loco-burgemeester
Management Team Persoon Dagmar van Deurzen Ton Hanegraaf Fred van der Pennen Manja Kasander Bianca Leijnse Ben Grünewald Peter van den Brand Gilles Gooyers (afwezig)
Functie Gemeentesecretaris Programmamanager Adjunct directeur Afdelingshoofd Inwonerszaken Afdelingshoofd Ontwikkeling Afdelingshoofd Vergunning Toezicht en Handhaving Afdelingshoofd Financiën Afdelingshoofd Uitvoering
20131045
Gemeente Sint-Michielsgestel
40