Masterclass 2010: 'claimcultuur' Huib Lebbing
Definitie 'claimcultuur' Een cultuur waarin burgers elkaar veelvuldig en voor hoge bedragen in juridische zin aanspreken ter vergoeding van geleden schade.
Determinanten voor een claimcultuur: 1. juridisering van de samenleving; 2. verzakelijking van relaties; 3. ontwikkelingen in het sociale zekerheidsstelsel/privatisering; 4. toename aansprakelijkheidsverzekeringsproducten; 5. samenleving wordt steeds complexer; voortschrijding van wetenschap en techniek; 6. ontwikkelingen in de rechtshulpverlening; 7. toename claimsbewustheid; 8. ontwikkelingen in het aansprakelijkheids- en schadevergoedingsrecht; 9. internationale invloeden.
Tabel 3 Incidentie van problemen, periode 2004-2008. Aantal en percentage respondenten met minstens één probleem, per type probleem en in totaal (N=5.166)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Problemen op/met werk Bezit van onroerend goed Verhuren van onroerend goed Huren woonruimte e.d. Aanschaf van producten/diensten Geldproblemen Relatie- en familiezaken Vanwege kinderen onder de 18 Gezondheidsproblemen door werk of ongeluk Overig (discriminatie, laster e.d.) Juridische stappen tegen respondent Dreiging met juridische stappen tegen respondent Zelf juridische stappen ondernomen of overwogen
Totaal aantal respondenten met één of meer problemen
Aantal respondenten
%
1.308 869 110 454 1.526 913 402 104 150 197 102 83 179
25,3 16,8 2,1 8,8 29,5 17,7 7,8 2,0 2,9 3,8 2,0 1,6 3,5
3.126
60,5
Tabel 10 Frequentie van civiel- en bestuursrechtelijke problemen, periode 2004-2008. Aantal problemen waarmee respondenten te maken hebben gehad, met gemiddelde ernst
Civielrechtelijk Bestuursrechtelijk Onbekend
Aantal problemen 8.012 1.287 421
Totaal
9.720
Idem, % Gemiddelde ernst 82,4 3,3 13,2 3,2 4,3 3,7 100,0
3,3
Tabel 13 Gemiddeld aantal problemen per respondent, periode 2004-2008 in vergelijking met periode 1998-2002 1998-2002 2004-2008 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Op/met werk Bezit onroerend goed Verhuren onroerend goed Huren woonruimte e.d. Aanschaf product/dienst Geld Relatie en familie Kinderen onder 18 Gezondheid (werk, ongeluk) Overig (discrim., laster e.d.) Juridische stappen tegen Idem, dreigend Zelf juridische stappen
Totaal
0,53 0,30 0,05 0,19 0,53 0,32 0,15 0,04 0,09 0,08 0,05 0,05 0,08
0,42 0,25 0,03 0,14 0,49 0,25 0,10 0,03 0,04 0,05 0,02 0,02 0,04
2,48
1,88
Bij rechtsbijstandverzekeraars is vorig jaar een recordaantal schademeldingen binnengekomen. Zij ontvingen 423.600 claims: ruim 6% meer dan in 2008 en 10% hoger dan in 2007. Het Centrum voor Verzekeringsstatistiek verklaart die stijging door een groter aantal ontslagen vanwege de economische crisis. Het aantal arbeidszaken is dan ook het sterkst toegenomen: met 35% ten opzichte van 2008. Alleen in de categorie verkeerszaken in het aantal schademeldingen vorig jaar gedaald. Gemiddeld worden elk kwartaal per 100 polissen 9 claims ingediend. De bedrijfsrechtsbijstandpolissen spannen de kroon met gemiddeld 24 claims per 100 polissen. Arag meldde vorig voorjaar al een sterke stijging van het aantal claims, vooral in arbeidszaken
5.08 tot 5.50
Uit NRC Handelsblad 24 maart 2010, Commentaar: "Onvergoed verdriet Burgers proberen bij de rechter al jaren vergoeding van hun emotionele schade te krijgen na misdrijven die hun naasten troffen. Regelingen voor affectieschade bestaan ook in veel Europese landen. (…) Uit onderzoek was een brede behoefte gebleken. Zelfs verzekeraars waren voor. (…) Dat de wet op de valreep van Balkenende IV nu in de senaat strandt, is meer dan zomaar een tegenslag. De wetgever haakt af en parkeert het probleem bij de rechter. (…) Argument tegen angst voor een claimcultuur, het spookbeeld van de punitive damages in het civiele recht: de schadevergoeding als vergelding. (…) Veel minder overtuigend, om niet te zeggen paternalistisch, was het normatieve argument dat menselijk leed niet ‘behoort’ te worden vertaald in geld. Kennelijk ook niet als het bedrag beperkt blijft. (…) Wel voor de kist betalen, maar niet voor de leegte en het verdriet? Dat past niet meer. "
Samenvatting arrest Gerechtshof Amsterdam van 23 maart 2010, zaaknummer 200.000.781/01 tussen Allianz Nederland Schadeverzekering N.V. en Peter Zijsling Kort gezegd komt het erop neer of de schade die een werknemer die uitgeleend is voor werkzaamheden bij een derde en met een bestelbus van die derde in een ongeluk terechtkomt en daardoor arbeidsongeschikt wordt, door zijn werkgever verhaald kan worden op de verzekeraar.(4.1 (i)-4.1(v)) Het gaat met name om de uitleg van de bijzondere insluitingsclausule van art. 3 sub d Algemene Voorwaarden. (4.1 (ii)) - Het Hof stelt de werkgever in het ongelijk want: - de werkgever had zich laten bijstaan door een professionele tussenpersoon bij het afsluiten van de verzekering; - de kennis van deze tussenpersoon kan aan de werkgever worden toegerekend; op de verzekeraar rustte geen informatieplicht dat de werkgever zich extra had moeten verzekeren; - geen beroep op WAM of op dekking op grond van redelijkheid en billijkheid mogelijk (r.o. 4.9-4.10)
