Masterclass voortgezet onderwijs
2015-2016
Masterclass
voortgezet onderwijs 2015-2016
voortgezet onderwijs
Masterclass
PENTA college CSG Jacob van Liesveldt
voortgezet onderwijs
Fazantenlaan 2 3222 AM Hellevoetsluis T F E Website:
0181- 316866 0181- 324767
[email protected] www.jl.penta.nl
coördinatoren: mevrouw drs. W.H.E. Koning-Heikoop H.W. Schreuders.
1
Geachte ouders / verzorgers, De laatste jaren is in Nederland meer belangstelling gekomen voor onderwijs dat is aangepast aan de behoeften van meer- en hoogbegaafde leerlingen. Dat resulteerde in augustus 2013 in een rapport van staatssecretaris Sander Dekker, waarin hij aangaf dat het onderwijs bij uitstek de plaats is om ruimte te creëren voor excellente leerlingen. Letterlijk gaf hij aan: “Bij de top laten wij talent onbenut. Dat moet anders. Ik wil dat ieder kind in staat wordt gesteld het maximale uit zichzelf te halen. Daar maak ik me sterk voor. “
Een aanzet voor het onderwijs aan excellente leerlingen was de ontwikkeling van onze Masterclass voor het basisonderwijs. Vanaf november 2008 hebben veel leerlingen van groep 8 van de basisschool uitdagende lessen gevolgd, op een ander niveau dan dat ze gewend waren. Nadenken, moe zijn en proberen te begrijpen waren woorden die we hoorden na afloop van de lessen die op woensdagochtend en -middag gegeven werden. Het was voor Jacob van Liesveldt aanleiding om na te denken over het vervolg op dit initiatief. Gesteund door de maatschappelijke ontwikkelingen met betrekking tot het onderwijs aan meer- en hoogbegaafde kinderen, zijn wij met ingang van het cursusjaar 2009-2010 gestart met een brugklas voor deze leerlingen. Inmiddels is deze Masterclass VO niet meer weg te denken uit ons onderwijs. De eerste Masterclass-leerlingen zitten inmiddels in het examenjaar en hebben een profiel gekozen dat bij hun mogelijkheden en vaardigheden past. Bovendien kunnen zij extra vakken kiezen, zijn er bij diverse vakken mogelijkheden tot verdieping en verbreding en bestaat de mogelijkheid om op universiteiten verdiepingsprogramma’s te volgen. In klas 1, 2 en 3 is het onderwijs gebaseerd op Compacten en Verrijken, extra vakken en een andere didactiek, waarbij aandacht wordt besteed aan de metacognitieve vaardigheden van de leerling. Zo probeert Jacob van Liesveldt onderwijs aan te bieden dat voorziet in de behoefte van elk kind, dus ook in die van kinderen die meer kunnen. In deze brochure leest u alles over deze bijzondere vorm van onderwijs aan meer- en hoogbegaafde kinderen. Indien u vragen heeft, kunt u contact opnemen met de coördinatoren van deze klas, mevrouw drs. W.H.E. Koning-Heikoop en de heer H.W. Schreuders. P. Mout Rector PENTA college CSG Jacob van Liesveldt
2
voortgezet onderwijs
Jacob van Liesveldt maakt zich hier al jaren sterk voor. ‘Aandacht voor ieders talent’ is het uitgangspunt van het onderwijs op Jacob van Liesveldt. Het impliceert dat iedere leerling onderwijs krijgt aangeboden dat past bij de mogelijkheden en aanleg van het kind. Het impliceert dat leerlingen begeleid en uitgedaagd moeten worden om hun talenten te gebruiken. Het impliceert vooral dat kinderen ontwikkelen betekent: precies op tijd, precies genoeg en met precies de juiste mensen om hen heen.
COMPACTEN EN VERRIJKEN
voortgezet onderwijs
In een reguliere vwo-klas gaan hoogbegaafde leerlingen zich al snel vervelen, omdat de leerstof voor hen te gemakkelijk is en teveel herhaling bevat. Zij zijn - veel meer dan hun leeftijdgenoten - in staat zelf oplossingen voor problemen te zoeken in plaats van na te doen wat de leerkracht voordoet. Deze andere manier van informatie opnemen, verwerken en toepassen leidt ertoe dat ze ook sneller kunnen werken: afhankelijk van de leerstof is hun leer- en werktempo twee tot vier keer hoger dan dat van klasgenoten. In de Masterclass VO gaan wij uit van de methode ‘Compacten en Verrijken’ (C&V). Dit is een structurele methode om het onderwijs aan te passen aan de mogelijkheden en behoeften van hoogbegaafde leerlingen. Onderpresteren en/of het voortijdig de school verlaten kunnen daardoor worden voorkomen. Doordat de docent het reguliere programma ‘indikt’ (compact), wordt tijd vrijgemaakt voor het aanbieden van verrijkingsactiviteiten. Na het verminderen van oefeningen en wegstrepen van herhaling blijft een nieuw stuk leerstof over, dat een beroep doet op de leergierigheid en zelfstandigheid van hoogbegaafde leerlingen. In de vrijgekomen tijd gaan leerlingen aan de slag met verrijkingstaken. De inhoud mag niet vooruitlopen op stof van de hogere leerjaren. De taak moet zo moeilijk zijn dat de leerlingen deze alleen met begeleiding en door samenwerking met anderen (leerlingen en docent) tot een goed einde kunnen brengen. Zo leren de hoogbegaafde leerlingen in de loop van de eerste drie jaar in het vwo hun eigen leerprocessen op de juiste wijze te reguleren.
LESSENTABEL De lessentabel van klas 1, 2 en 3 ziet er als volgt uit: Life Studies Latijn Grieks Nederlands Frans Duits English History Geography Mathematics Physics Scheikunde Biology Culture, Art & Design Physical Education Computer Studies Vorming Wetenschap Filosofie Psychologie Studium Generale totaal
Klas 1 1 uur 3 uur 2 uur 2 uur 4,5 uur 2 uur 2 uur 3,5 uur
4 uur 3 uur 1 uur 2 uur 1 uur
Klas 2 1 uur 2 uur 2 uur 2 uur 2 uur 2 uur 4 uur 2 uur 2 uur 3 uur
Klas 3 1 uur 3 uur 2 uur 2 uur 2 uur 2 uur 4 uur 2 uur 1 uur 3 uur
2 uur 2 uur 4 uur 2 uur
2 uur 2 uur 2 uur 2 uur 2 uur
2 uur
1 uur
1 uur
1 uur 1 uur
32 uur
36 uur
1 uur 1 uur 35 uur
Door een aantal vakken compact te maken (dus in minder tijd aan te bieden), ontstaat er in elk leerjaar ruimte voor twee nieuwe vakken.
3
voortgezet onderwijs
4
WETENSCHAP EN PSYCHOLOGIE
voortgezet onderwijs
In klas 1 staan twee extra vakken op het lesprogramma: wetenschap en psychologie. Het vak wetenschap zal op basis van de nieuwste ontwikkelingen inzicht geven in allerlei natuurkundige, scheikundige en biologische verschijnselen. De leerlingen maken daardoor kennis met wetenschappelijk onderzoek. Het vak maakt hen bewust van het maatschappelijk belang en de invloed van wetenschap. Binnen het algehele lesaanbod versterkt wetenschap de samenhang tussen de vakken op het gebied van wetenschappelijke onderzoeksvaardigheden. Psychologie is een wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van alle facetten van menselijk denken en gedrag. Het vak psychologie besteedt aandacht aan een veelheid van onderwerpen, waar adolescenten en jong volwassenen zich mee geconfronteerd zien. Typische onderwerpen uit de psychologie, zoals de menselijke ontwikkeling, persoonlijkheid en motivatie komen aan bod. Daarnaast laat het vak zien hoe het geheugen functioneert, hoe mensen zich onderling tot elkaar verhouden en hoe mensen omgaan met emoties. Ook ontbreken de verschillende leerstrategieÎ n niet, zodat leerlingen hun eigen leerproces beter vorm kunnen geven. Het vak werd en wordt ontwikkeld door prof. dr. RenÈ Diekstra in samenwerking met docenten van de Haagse Hogeschool, o.a. door de heer dr. Jakop Rigter, psycholoog en onderzoeker op het gebied van de ontwikkelingspsychologie.
5
FILOSOFIE In klas 2 wordt het vak filosofie onderwezen. Filosofie wordt vanuit twee invalshoeken gegeven: een historisch overzicht van de filosofie en een praktische invulling waarbij de leerlingen zelf met actuele problemen aan de slag gaan. Onze tijd vraagt immers, zoals iedere tijd, om kritische mensen die analytisch, gestructureerd en creatief kunnen denken over belangrijke vraagstukken. Om mensen bovendien die in staat zijn dit denken helder te verwoorden. Bij filosofie leren de leerlingen hun eigen denken, inzet en motivatie te koppelen aan de huidige gemeenschappelijke wereld en deze tegelijkertijd te verbinden aan een rijke (filosofische) traditie.
STUDIUM GENERALE In klas 3 staat het vak Studium Generale op het rooster. In het Studium Generale ontmoeten de leerlingen vakspecialisten, die diepgaand over hun vak vertellen en de laatste wetenschappelijke stand van zaken geven. Het Studium Generale omvat vijf vakken, die in een wisselend rooster worden aangeboden. Dit jaar komen aan bod: Egyptologie, debatteren, Spaanse letterkunde, regionale geschiedenis en economie.
6
voortgezet onderwijs
Naast het vermogen het gedachtegoed uit onze rijke traditie toe te passen en daar op te reflecteren, is het filosofieonderwijs ook gericht op het ontwikkelen van het zelfstandig denken van de leerlingen. Dit wordt onder andere betracht in het onderwijs leergesprek en het socratisch gesprek als werkvormen. In deze werkvormen worden leerlingen uitgedaagd om met elkaar in een gestructureerde vorm van gedachten te wisselen en argumentaties te onderzoeken.
ZORG EN BEGELEIDING
voortgezet onderwijs
Naast het verwerven van kennis en vaardigheden is er op Jacob van Liesveldt aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van de leerlingen. De begeleiding is in de eerste plaats een (gemeenschappelijke) verantwoordelijkheid van de vakdocenten, die hierin ondersteund worden door de mentor. De mentor is het aanspreekpunt voor leerlingen, ouders en collega’s en verzorgt de vormingslessen in de onderbouw, die zowel de sociaal-emotionele vorming als het ontwikkelen van studievaardigheden omvatten. Wanneer externe begeleiding noodzakelijk is, kan Jacob van Liesveldt daarbij bemiddelen. Onze school heeft o.a. goede contacten met Psychologisch Adviesbureau Ponte te Capelle aan den IJssel (gespecialiseerd in hoogbegaafdheid) en het Centrum BegaafdheidsOnderzoek (CBO) van de Radboud Universiteit te Nijmegen.
GYMNASIUM In het tweede leerjaar beginnen de leerlingen met het gymnasiumprogramma. Dat betekent dat ze drie vakken erbij krijgen, namelijk Latijn, Grieks en klassieke culturele vorming (kcv). De leerlingen maken kennis met de mensen die Rome en Athene groot hebben gemaakt en genieten van de prachtige godenverhalen. Het volgen van deze vakken betekent ook een beroep op het doorzettingsvermogen om ingewikkelde zinnen te begrijpen en vraagt inzet om de Griekse en Latijnse grammatica onder de knie te krijgen. In de bovenbouw staan bezoeken aan Rome en Athene op het programma, waar zichtbaar wordt wat in het lokaal verteld is. Samen met het tto-programma betekent het gymnasium een unieke onderwijsvorm, een uitdaging om het beste uit de leerling te halen.
7
TTO In een klas voor hoogbegaafde leerlingen mag Engels natuurlijk niet ontbreken. Door het ttoprogramma aan te bieden maken de leerlingen op een bijzonder intensieve manier kennis met de Engelse taal en cultuur. In de tto-klassen wordt de eerste drie jaar minstens de helft van de vakken in het Engels gegeven. Bovendien doen we veel aan internationalisering. Door reizen, uitwisselingen en internetprojecten komt de leerling in contact met mensen uit andere landen. Het programma wordt aan het einde van de middelbare schoolperiode afgesloten met het examen Engels van het International Baccalaureate (IB). Dat diploma geeft aan dat de leerling meer heeft gehad dan gewoon taalonderwijs en opent moeiteloos de deuren van buitenlandse universiteiten.
De schoolboeken worden komend schooljaar geheel door de overheid vergoed. Een overzicht van alle kosten vindt u op onze website onder het kopje ‘Mijn kind zit op’. Voor het volgen van het tto-programma wordt een extra bijdrage gevraagd. Voor het komend cursusjaar bedraagt deze € 485,-. Uitgebreide informatie over het programma is te vinden in de tto-brochure.
TOELATING Leerlingen, die voor plaatsing opteren, hebben bij voorkeur een IQ van 130 of hoger. Tevens is voor plaatsing een positief advies nodig van de toelatingscommissie van onze school. Deze commissie baseert zich daarbij op de uitkomsten van een intelligentietoets*, eventueel de score van de Eindtoets Basisonderwijs (Cito) en het advies van de basisschool. Met elke leerling voert de commissie een toelatingsgesprek. De commissie laat zich bij de beoordeling eventueel adviseren door een extern bureau. In twijfelgevallen zal de toelatingscommissie alleen positief kunnen besluiten op basis van een door derden uitgevoerd en door de ouders bekostigd onderzoek. *
8
De WISC III (Wechsler Intelligence Scale for Children).
voortgezet onderwijs
KOSTEN
voortgezet onderwijs
OP DE JACOB LEER JE MEER!
