PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
Marktconsultatie project N34 d.d. 2 juli 2015 Bijlage: 1. Door groepen ingevulde sheets met hoofdpunten Welkom De gespreksleider, de heer Uiterwijk, heet ieder van harte welkom. Vervolgens wordt een voorstelronde gedaan. 1.
Inleiding
De heer Uiterwijk houdt een inleiding. Op 28 november 2013 is een marktconsultatie gehouden over de projecten N340/N48, N377 en N34. Hiervoor waren dezelfde instanties uitgenodigd als vandaag. Er is destijds geen verslag verstuurd, de heer Uiterwijk biedt zijn oprechte excuses daarvoor aan. Als totaal budget voor de projecten N340 en de N377 was toen € 260 miljoen beschikbaar. Dit heeft er toe geleid dat in december 2013 de Staten besloten tot een heroverweging met een opgave om € 100 miljoen te bezuinigen. Alle inzet is vervolgens gericht op deze opgave en mede hierdoor is het verslag blijven liggen. Er moest fors versoberd worden. Mede ook door faalkosten van reeds gedane investeringen is het niet gelukt het project gerealiseerd te krijgen voor € 160 miljoen. Een recente motie van de PVV voor een noordelijke variant heeft het niet gehaald. Wel heeft Gedeputeerde Staten toegezegd dat de kosten van de noordelijke variant nog in beeld zullen worden gebracht. We gaan nu verder met een opzet met bouwstenen, zodat Provinciale Staten zelf keuzes kunnen maken. Van deze marktconsultatie wordt een verslag gemaakt. Dit verslag wordt via Bouwend Nederland verspreid en wordt op de site van het project gezet: www.overijssel.nl/N34. De heer Uiterwijk licht het programma toe. Eerst wordt vanochtend een toelichting gegeven over de stand van zaken van de projecten en vervolgens komt een terugkoppeling van de marktconsultatie van 2013. Vervolgens wordt de concept marktbenaderingsstrategie van de N34 toegelicht en gaat hier in groepjes over worden gediscussieerd. Bij de marktbenaderingsstrategie voor de N34 is gebruik gemaakt van de resultaten van de sessie op 28 november 2013. De marktconsultatie van deze ochtend wordt met een plenaire sessie afgesloten. De heer Uiterwijk vertelt dat de provincie de komende jaren meerdere grote projecten gaat uitvoeren, waarbij zij de markt gaat vragen mee te denken hoe deze projecten het best kunnen worden gerealiseerd. Naast de hiervoor genoemde projecten zijn dit de N348 Raalte-Ommen, de N331 VOC’s Hasselt, de N35 (samen met het Rijk), de vervanging van kunstwerken (komende decennia zijn deze op het einde van de levensduur) en regulier onderhoud aan wegen en kunstwerken. In de projecten wil de provincie graag meer samenwerken: het doel is om elkaar te versterken zodat het succesprojecten worden voor zowel opdrachtgever en opdrachtnemers. Het is daarom een weloverwogen keuze om deze marktbenadering te doen. De output van deze marktconsultatie gebruiken wij om de marktbenadering voor de N34 te verbeteren om zodoende een zo goed mogelijke uitvraag aan de markt te doen. Naast consultaties als deze voor grote projecten zullen er periodiek consultaties met de markt plaatsvinden over andere projecten, beheer en onderhoud en dergelijke. Een aanwezige heeft gehoord dat veel provinciale wegen te smal zijn, wordt hier iets aan gedaan? De heer Uiterwijk antwoordt dat daarvoor nu geen geld beschikbaar is gesteld. De vraag is of dat nog wel nodig is door de steeds betere in-car voertuigtechnologie. 2.
Stand van zaken/ontwikkelingen N340/N377/N48 en N34
De projectmanager van de N34, de heer Lunenborg, licht de stand van zaken toe. Zoals bekend werd binnen een maand na de marktconsultatie in 2013 het budget voor de N340/N48 en de N377 herzien. Dit had ook gevolgen voor de verwachte verkeersintensiteiten op de N340 door de verlaging van de maximale snelheid op de N340 van 100 km/u naar 80 km/u, wat vervolgens gevolgen heeft op de verkeersintensiteiten op de N34. In overleg met de gemeente Hardenberg zijn de toen ingezette bestemmingsplanprocedures niet voortgezet. Op basis van de nieuwe intensiteiten zijn de 1 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
verkeersberekeningen opnieuw uitgevoerd en is het akoestisch onderzoek daarop aangepast evenals andere relevante onderzoeken. De bestemmingsplannen voor de N34 gaan in september 2015 opnieuw in procedure. In deze marktconsultatie hebben we het alleen over het project N34. De weg is in 2007 overgedragen van het Rijk aan de provincie Overijssel. Een deel (Deelplan B, van “De Witte Paal” tot de Kellerlaan in Hardenberg) wordt omgebouwd tot stroomweg (maximale snelheid van 80 km/uur naar 100 km/uur), op het andere deel (Deelplan A, Kellerlaan tot de Drentse grens) is de toegestane snelheid al 100 km/uur, maar voldoet de weg niet aan alle kenmerken van een stroomweg. In het project zijn vijf ongelijkvloerse aansluitingen /onderdoorgangen opgenomen. Het totale budget is circa € 50 miljoen, inclusief kosten voor voorbereiding en grondaankopen. De globale planning is dat de benodigde grond medio 2016 in provinciaal bezit is. Bij één à twee eigenaren is mogelijk onteigening nodig, maar het risico hiervan is niet heel groot. De gunning staat in het najaar van 2016 gepland. 3.
Terugkoppeling marktconsultatie N340, N377 en N34
De heer Lunenborg geeft een terugkoppeling van de marktconsultatie van 28 november 2013. Het was een goede marktconsultatie, waarin veel zaken besproken zijn. Onderwerpen waren onder andere: systeem gerichte contractbeheersing; toegang MKB; en beheer en onderhoud mee contracteren? De doelstelling was een goed beheersbaar contract voor de opdrachtgever en de opdrachtnemer. En wij kregen graag inzicht in meningen, kennis en ervaring over deze onderwerpen van de aanwezige partijen. Wij hebben geluisterd en de uitkomsten van de marktconsulatie betrokken bij de opzet van de nieuwe marktbenaderingsstrategie voor de N34. Zo hebben wij bijvoorbeeld nu gekozen om beheer en onderhoud niet in het contract mee te nemen. 4.
Marktbenaderingsstrategie
De heer Meijerink, contractmanager voor de N34, licht de concept-marktbenaderingsstrategie (MBS) toe. Met de opbrengst van deze marktconsultatie wordt deze tot zijn definitieve vorm uitgewerkt. De gepresenteerde sheets zijn beschikbaar op de website van de provincie Overijssel: http://www.overijssel.nl/N34. De doelstelling van de marktbenaderingsstrategie is een goed beheersbaar contract voor opdrachtgever en opdrachtnemer: de provincie wil geen “vechtcontract”. Doelstellingen zijn het verbeteren van de verkeersveiligheid, de doorstroming, de sociale veiligheid, en de omgeving intensief betrekken bij het project (burgerparticipatie). Randvoorwaarde voor het project is het sober en doelmatig uitvoeren: binnen het beschikbare budget het realiseren van het project. Het resultaat moet de doelstellingen dienen. In het contract zit een serieuze ontwerpopgave voor de markt. Dit houdt ook in System Engineering (SE); de opdrachtnemer (ON) dient aantoonbaar te maken dat het ontwerp aan de gestelde eisen voldoet. Het contract wordt opgedeeld in een hoofdcontract en nevencontracten. De knip hiertussen is gemaakt met de volgende uitgangspunten: geen onnodige risico’s/raakvlakken, ruimte voor het MKB, logische werkpakketten en niet alle risico’s naar de markt; alleen die risico’s die door de markt te beheersen zijn. In het hoofdcontract zijn de aanleg van de weg en de kunstwerken opgenomen.
2 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
De scope van het contract wordt toegelicht. Enkele onderdelen van het hoofdcontract worden benoemd: proces: vergunningen benodigd voor werk; grotere leidingen worden vooraf verlegd, bijvoorbeeld TenneT; afstemming ontwerpkeuzes met omgeving: er liggen nog open eindjes, die afgehecht moeten worden; en verkeersmanagement. De nevencontracten bestaan hoofdzakelijk uit: woningen aanpassen om berekende geluidsbelasting te kunnen dragen; sloop van drie woningen, dit wordt vooraf gedaan, zodat het werkterrein beschikbaar is; en het kappen van bomen in een zone van 8 meter breed, met herplant van bomen. Dit wordt tijdig gedaan, omdat dit afhankelijk is van het kapseizoen en de aanwezige beschermde flora/fauna (onder andere vleermuizen). De opdrachtgever doet zelf onder andere de volgende zaken: publiekscommunicatie (strategisch, persberichten). De bouwcommunicatie is voor de opdrachtnemer: toelichting over fasering, bereikbaarheid woningen, intensiteit werkzaamheden. Een aanwezige maakt de opmerking dat het onderscheidt in de contracten helder moet worden weergegeven; het verleggen van kabels en leidingen is het meest tijdkritisch. Het is mogelijk dat andere kabels en leidingen ook meegaan met de grote verlegging van TenneT; vergunningen, bijvoorbeeld het voortijdig intrekken van ontheffingen voor oversteken; en interne coördinatie vooraf, ook met de provincie Drenthe, op omliggende N-wegen. De ontwerpinspanning voor de opdrachtnemer ligt met name bij: constructie kunstwerken (was bedacht uit te voeren in folie, maar dit past niet bij alle kunstwerken); opbouw wegen: de huidige gegevens leveren we aan; en engineering, planning, fasering. Bijzondere aandacht in de eisen bij communicatie en omgevingsmanagement, hinderbeperking, openbare verlichting en geleiderail, beeldkwaliteit, ontdoen van grond en archeologie. Enkele bijzonderheden: uit bodemonderzoek blijkt dat er archeologische vindplaatsen zijn. Nu worden proefsleuven gegraven, nu worden vondsten al opgegraven, maar tijdens het werk zal ook het een ander gevonden worden; er is één locatie met niet gesprongen explosieven; naar verwachting is 95% van de grond tijdig in bezit. Hoe kan hier slim mee worden omgegaan; Lentersdijk, uitvoering van een motie van Provinciale Staten voor een fiets/voetgangersvoorziening via een onderdoorgang. Dit uit te voeren met burgerparticipatie. Het is echter nog de vraag hoe dit moet worden vormgegeven; en SROI wordt als eis geformuleerd in het contract. In Provinciale Staten is teruggekeken op het verslag van Rekenkamer Oost over de SROI. We willen er naar toe, dat we als opdrachtgever tot eensluidende contracten te komen, in een meer uniformer vorm. Enkele
punten over de procedure: Europese aanbesteding, niet openbare procedure conform ARW; plafondprijs; en mogelijk worden enkele wensen in de scope opgenomen.
De selectiecriteria waar aan gedacht wordt (indicatief en voorlopig): ervaring met ontwerp en realisatie totaal van werk met minimale omvang van € 8 miljoen; ervaring met ontwerpen en bouwen van onderdoorgangen en tunnels met minimale omvang van € 2 miljoen; ervaring met bouwen van asfaltwegen met minimale omvang van € 3 miljoen; en ervaring met verkeersmanagement van wegreconstructie provinciale weg met meer 10.000 mvt/etmaal en minimale lengte van 6 km. 3 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
Er worden diverse vragen gesteld door de aanwezigen. Het is echter de bedoeling straks in de groepjes de discussie te voeren. Een aanwezige vraagt waarom tot deze keuze gekomen is. De provincie wil graag een opdrachtnemer die de nodige projectmanagementervaring heeft, gezien de omvang van het werk. Het gaat om de ombouw van een bestaande weg en dus geen nieuwe weg. Een aanwezige stelt de vraag: waarom de term provinciale weg? Het gaat hier niet om een Rijksweg en ook niet om een gemeentelijke weg. De eis zit meer in de verkeersintensiteiten, waarbij nog een nadere afweging wordt gemaakt. Een aanwezige stelt de vraag of selectie via ranking gaat? Als gerankt wordt heeft dit tot gevolg dat grote bedrijven bovenaan zitten. Loten is dan objectiever. Een aanwezige: stel je voldoet ruim aan alles, maar wordt toch uitgeloot. Dit geeft geen bevredigend gevoel. De heer Uiterwijk: dit is een mooi punt voor de discussie in de groepjes. De gunningscriteria in de EMVI zijn naar verwachting de volgende: hinderbeperking; bijdrage aan de beheersing van opdrachtgever risico’s op tijd en geld; beheerste planning; en kwaliteit projectbeheersing (provincie werkt volgens IPM). De planning is globaal als volgt: start selectie: half december 2015; start inschrijvingsfase: begin april 2016; inschrijving: eind juni 2016; gunning: medio oktober 2016; en oplevering: eind december 2018. 5.
Pauze
6.
Discussie in groepjes
In drie groepen wordt vervolgens discussie gevoerd. Hieronder de verslagen van de drie groepen. Groep 1 MKB Een deelnemer ziet, door de criteria die gesteld zijn, geen kansen als zelfstandig bedrijf alleen. In een combinatie zijn er wel kansen. Echter, op een klein bedrijf zitten grote bedrijven niet te wachten. De bedragen in de selectiecriteria zijn volgens het MKB te hoog. Met name de € 8 miljoen voor ontwerp en realisatie totaal van werk is te hoog. Binnen de marktpartijen is overeenstemming over de eis voor asfaltwegen van € 3 miljoen. Hier moeten eisen aan gesteld worden en € 3 miljoen is een goed bedrag. Ook is overeenstemming over de eis van provinciale N-wegen en verkeersintensiteiten. Dit is een goede eis. Enkele deelnemers geven aan wel als onderaannemer, maar niet als partner in een combinatie mee te willen doen. De risico’s zijn hiervoor te hoog. Ook grote bedrijven doen aan risicospreiding, ook al kunnen ze het risico vaak wel aan. Als in de selectiecriteria de ervaringseisen zouden worden weggelaten, dan zeggen enkele deelnemers wel in te schrijven. Voor hen zijn de risico’s te dragen. Maar dit geeft ook risico’s voor de OG.
4 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
Een deelnemer oppert om de onderdoorgangen nu al aan te leggen, met een weekendafsluiting. Dan ontstaat een andere werkscope. Is deze mogelijkheid bekeken? Dan ontstaan ook andere bedragen voor de selectiecriteria. Dit is bijvoorbeeld gedaan op de N34 Borger-Odoorn. Enkele deelnemers hebben hier echter geen behoefte aan. In de groep wordt de vraag gesteld of deze eisen wel gesteld moeten worden. Volgens de deelnemers zijn er maar een paar bedrijven die gaan inschrijven. Laat het aan het MKB over, die maken zelf wel een afweging. In het algemeen wordt gesteld: “gelukzoekers moet je niet willen, maar stel de eis niet te hoog”. De hoge kosten in de aanbestedingsfase worden benoemd. De groep is het er in meerderheid over eens dat geen rekenvergoeding moet worden gegeven. Een deelnemer geeft aan de grens liever op € 16 miljoen te zien dan op € 8 miljoen. Dan is het voor ieder duidelijk. Als de grens wordt gezet op € 3 miljoen dan komt iedereen. Bij € 12 miljoen blijven 3 à 4 bedrijven over. EMVI De deelnemers zien de gebruikelijke onderdelen in de EMVI. Wel worden enkele aandachtspunten benoemd: planning, hoe wordt dit getoetst tijdens de uitvoering? Het zou goed zijn een malus aan mijlpalen te koppelen, anders heeft het onderdeel planning geen inhoud. er moet op meerwaarde gescoord kunnen worden, bij een score onder de 6 moet de aanbieder opzij worden gelegd. goede verhouding prijs/kwaliteit wordt een verhouding van 50/50 tot maximaal 60/40 gevonden. Het is geen ingewikkeld werk en het moet sober worden uitgevoerd. Bij een verhouding 70/30 kan beter worden uitgegaan van een bestek. Strategie De opmerking wordt gemaakt dat het jammer is dat beheer en onderhoud uit het contract worden gehaald. Op deze manier ontbreekt de prikkel voor kwaliteit, en er wordt nu minder gekeken naar levenscyclus kosten. Met 15 tot 20 jaar onderhoud komen er andere aanbiedingen (5 jaar wordt te kort gevonden). Hier tegenover staat dat het een schijnzekerheid geeft en risico’s voor de contractbeheersing. De opmerking wordt gemaakt dat het aspect duurzaamheid ontbreekt: er wordt niets over gezegd, bijvoorbeeld CO2 en de afstand van de asfaltaanvoer. En in hoeverre is innovatie van toepassing (zie ook de motie van Provinciale Staten). Volgens de marktpartijen geeft het contract voldoende ontwerpvrijheid: de ontwerpruimte voor de tunnels en de opbouw van de wegconstructie is voldoende. De groep is eensgezind over geen loting en geen ranking als eerste selectiefilter. Een deelnemer geeft het voorbeeld dat een aannemer uit Brabant het werk krijgt. Dat is niet wat de deelnemers wensen. Gesteld wordt geen rekenvergoeding toe te passen, de opdrachtnemer moet zelf beslissen of hij inschrijft. De deelnemers maakt het weinig uit of de aanbesteding openbaar gaat of niet. Twee deelnemers vinden dat als niet openbaar wordt gegaan, dat dan wél moet worden gerankt. De groep verwacht dat circa zes partijen gaan inschrijven. Dan wordt ranking niet nodig gevonden. De periode van de inschrijvingsplanning wordt kort gevonden. Minimaal zijn drie inlichtingenrondes nodig, dus minimaal zes weken. Dus een termijn van vier maanden lijkt redelijk. Graag iets eerder beginnen en dan de termijn oprekken tot voor de bouwvak. Het werk kan in twee jaar goed uitgevoerd worden. Ten aanzien van de risicoverdeling wordt het belangrijk gevonden open en transparant te blijven. Het project kent geen bijzondere risico’s, voornamelijk archeologie. De risico’s kunnen door de aannemers beheerd (niet beheerst) worden, als ze maar vroegtijdig bekend zijn. Bijvoorbeeld wensen van stakeholders die zo maar op tafel komen. Zorg dat dit geen zwart gebied is door een duidelijke demarcatie tussen de partijen. 5 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
SROI Gemeentes vragen vaak 5% SROI van de loonsom. De groep vindt 5% te veel. Dit geldt zowel voor de aanneemsom als de loonsom. Bij de SROI is het wel van belang dat er activiteiten aan gekoppeld worden. Een deelnemer vertelt dat het nu erg druk is, maar een vakvolwassen arbeider vind je niet in de kaartenbak. En er worden in het contract wel eisen gesteld aan opleiding en veiligheid: hoe moet aan de eisen voldaan worden met de mensen, die in de kaartenbak zitten? Verwezen wordt naar de Prestatieladder Sociaal Ondernemen. Er worden wel mogelijkheden gezien om met leerlingen iets te doen. De kans zit in de continuïteit in de werkvoorraad (winter en zomer gelijk). In de winter is tijd om op te leiden. Neem de vraag op hoe de aanbieder zijn mensen opleidt. Leerlingen betrekken vanuit stichting Infra-Werkt. Ook blijkt dat hogescholen moeilijk aan stageplekken kunnen komen, en deze mensen hebben we hard nodig in de bouw. Een voorstel wordt gedaan het werk te koppelen aan de regionale economie, dat regionale mensen het werk moeten doen. De groep is het er over eens dat eerder geselecteerd moet worden op wat het bedrijf doet met MVO, Infra-Werkt en leerlingenplaatsen. Bijvoorbeeld het aantal op te leiden leerlingen of trainees, en als dit niet gebeurt dan wel corrigeren met een malus. Over PSO zijn de meningen verdeeld. Marktverwachting Er komt veel werk op ons af, maar aan de andere kant heeft de regio dit werk nodig: “Kom maar op, we wachten al te lang op de N340!” Overige Participatie Lentersdijk: de risico’s lijken voor opdrachtnemer niet te beheersen. Belangrijk is goede uitgangspunten te stellen: binnen welke kaders mag/moet de oplossing liggen? Wat zijn de (rand)voorwaarden en uitgangspunten?
Groep 2 Risico’s In het ontwerp staan 5/6 kunstwerken. Met de directe omwonenden van elk kunstwerk zijn sessies geweest om de beeldkwaliteit per kunstwerk te bepalen. Dit is voornamelijk materiaalkeuze, maar ook de uitstraling van het kunstwerk is in de beeldkwaliteit vastgelegd. In de tender is het niet de bedoeling om burgers bij de Lentersdijk te laten participeren. Stel dat burgerparticipatie in de tender moet plaatsvinden dan zullen alle inschrijvers met het plaatselijk belang om tafel moeten, dit is niet gewenst en complex. De OG dient dan ook voorafgaand aan de tenderfase het plafondbedrag voor de Lentersdijk te bepalen. De combinatie van welstand, burgerparticipatie en ontwerpvrijheid verhoogt het risico op vertraging gedurende de engineering en realisatiefase. Risico: ontevreden omgeving. Risico: stagnatie in tenderfase door onduidelijke eisen burgerparticipatie. Risico: geen plafondbedrag kenbaar maken. Verzoek vanuit de marktpartijen om het plafondbedrag voor het Werk (en Lentersdijk) kenbaar te maken OG geeft aan dat er mogelijk risico’s zijn omtrent grondverwerving; enkele gronden zijn niet in het bezit van de OG. Is het mogelijk dat de markt dit risico overneemt? Het risico van grondverwerving kunnen de marktpartijen niet overnemen. Stel de gunning is najaar 2016, maar de OG heeft nog niet alle gronden in bezit, is dit dan te beheersen door de aannemer? De marktpartijen geven aan dat dit wel beheerst kan worden mits er een duidelijk uitgangspunt wordt geformuleerd. De marktpartijen geven aan dat de grondaankoop tijdens de tender niet meer mag worden aangepast. Dit geldt eigenlijk voor alles: “een stabiel contract is erg belangrijk om een kwalitatieve tender op te stellen”.
6 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
SROI Het beleid is maximum 5% van de aannemerssom. De marktpartijen vragen om de kaders omtrent SROI te verruimen, met bijvoorbeeld: opleiden van jongeren; maximum 5% van de aanneemsom vervangen door een aantal fte of een hoeveelheid uren. De marktpartijen vragen zich af of dat het uiteindelijke doel van SROI op deze manier wordt behaald. Mensen in de branche worden ontslagen doordat er SROI wordt gevraagd. De marktpartijen stellen voor om een vast bedrag voor SROI op te nemen en dit samen met OG te besteden. MKB Als je kijkt naar de huidige selectiecriteria, zijn ze passend voor de omvang van het project, maar bieden ze weinig kans voor het MKB. Welk criterium is het meest bepalend voor het niet inschrijven van een MKB-bedrijf. Het gaat vooral om het eerste criterium (omvang € 8 miljoen), aldus het MKB-bedrijf. Wanneer schrijven MKB-ers wel in? Wanneer de opdracht wordt opgeknipt in meerdere percelen. De huidige marktbenaderingsstrategie is nog niet definitief, maar wanneer het werk wordt opgeknipt in delen brengt dit andere risico’s met zich mee, dus mogelijk hogere kosten. Wanneer de huidige selectiecriteria en de marktbenaderingsstrategie nu worden vastgesteld dan zullen er geen MKB-ers zich voor dit werk inschrijven. De (grotere) marktpartijen geven aan dat het de verantwoordelijkheid van de markt is om MKB-ers te stimuleren, niet de verantwoordelijkheid van de OG. Wanneer de OG MKB-ers op het werk wil dan moet het werk worden opgeknipt (bij voorkeur in 2 x € 20 miljoen). De raakvlakken tussen de delen/percelen moeten wel goed in het contract worden omschreven. De vraag is of MKB-ers mogelijk op 1 perceel mogen inschrijven? Strategie Hoe selecteert de OG de juiste partij tegen relatief lage maatschappelijke kosten. De marktpartijen stellen voor om gedurende de aanbesteding te trechteren, op deze wijze heeft iedere marktpartij de kans om zich in te schrijven. De OG benoemt vervolgens een vijftal risico’s en laat alle aanbieders die voldoen aan de minimale selectiecriteria/gunningscriteria een risicoreductieplan schrijven. Dit plan wordt door de OG beoordeeld. Uiteindelijk gaan drie inschrijvers door naar de volgende fase. Wanneer er een partij zich terug trekt dan mag nummer vier meedoen. Volgens de marktpartijen kan de OG de opdrachtrisico’s en technische risico’s van het project snel benoemen. Het verzoek van de marktpartijen is dan ook om niet te loten of te ranken maar een selectie te maken op basis van kwaliteit. Wil de OG een stukje innovatie vragen aan de markt dan moet je trechteren. De (grotere) marktpartijen geven aan dat zij zich op kwaliteit willen onderscheiden en de OG geeft aan dat zij niet te hoge maatschappelijke kosten willen. De OG dient een EMVI-component op te stellen om van alle inschrijvers te trechteren naar drie inschrijvers. De tendervergoeding voor de drie inschrijvers is 1% van de aanneemsom (in totaal). De marktpartijen willen geen interviews want dit is subjectief. Daarnaast geven de marktpartijen aan dat de OG niet bang moet zijn om partijen uit te sluiten, maar juist het lef moet hebben om plannen af te keuren. Het contract is opgeknipt in verschillende onderdelen: het hoofdcontract, de sloop van de woningen, de sanering van de woningen en het kappen van de bomen. De marktpartijen zijn het eens met de verdeling. OG geeft aan dat de reden dat het kappen van bomen uit het contract wordt gehaald te maken heeft met de F&F-wetgeving (broedseizoen). EMVI De marktpartijen geven aan dat de criteria risicogestuurde planning en kwaliteit van projectbeheersing niet onderscheidend zullen zijn. In het kwaliteitsniveau zit een deel subjectiviteit en dat is niet gewenst. Een planning met daarin risico’s opgenomen is natuurlijk wel objectief. De vraag is in hoeverre projectmanagement/systems engineering onderscheidend is. Het voorstel is om hier proceseisen voor op te nemen. Het SMART maken van minder hinder/doorstroming is wel een mooi EMVI-criterium, aldus een marktpartij. Een mogelijkheid is om een verkeersmodel te gebruiken en hierin het aantal voertuigverliesuren of de rijtijd te beoordelen, dit is een objectief criterium.
7 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
Markt In december start de selectiefase, maar komt er heel veel op de markt, dus misschien is het verstandiger om twee weken later te beginnen? Overige Op basis van het EMVI-criteria levert de aanbieding van de inschrijver een bepaalde score op. Het is van belang om voor de thema’s een waarde te stellen (prioriteren), om mogelijke tegenstellingen te voorkomen. Binnen het EMVI-criteria thema’s kan dit worden vastgesteld. RWS heeft bij een ander project de thema’s/kansen geraamd op 150% van de prijs; er zijn dus kosten aan de thema’s gekoppeld. Conclusie: geen bodemprijs toevoegen, wel plafondbedrag en de OG dient te kijken naar de EMVIverhouding om de ON een prikkel te geven om de thema’s/wensen te vervullen. Het is van belang om een onderscheidende beoordelingssystematiek op te stellen. Zoals al eerder beschreven dient het plafondbedrag voor de inschrijvers bekend te zijn. OG geeft aan dat het plafondbedrag reëel moet zijn en OG geeft aan dat het werk wel maakbaar moet zijn. OG wenst geen vechtcontract. Groep 3 Strategie Een ieder is het er over eens dat een UAV-gc contract prima past bij het project N34. OG geeft aan een balans te zoeken tussen een mogelijke deelname van het MKB versus de “grotere” bedrijven. De groep dringt er op aan om de mogelijkheid van combinaties toe te staan en de inschrijvingsvereisten hierop aan te passen. Stel 5% van de engineeringkosten beschikbaar als rekenvergoeding. Risicoverdeling Men kan zich vinden in de voorgestelde risicoverdeling. Kabels en leidingen en archeologie worden nog als een risico gezien, wat ook door de OG kan worden opgepakt. Met betrekking tot de inzet van zelfwerkzaamheid op de locatie Lentersdijk, zien de marktpartijen te veel risico’s op het vlak van V&G en aansprakelijkheid. Gesuggereerd werd om ook eens te kijken naar coöperatief opdrachtgeverschap. Is als EMVI-criterium wel geschikt om op te nemen. Van belang is om een en ander in samenspraak met de omgeving en de ON vooraf goed in te kaderen. SROI Huidige provinciale eis van 5% van de gefactureerde waarde is niet realistisch. Voorgesteld wordt om 5% van de loonkosten te hanteren. SROI kost geld, de kosten worden in de aanbieding doorberekend. EMVI Prikkel de inschrijvers door middel van EMVI-criteria het maximale er uit te halen. Prijs/kwaliteitverhouding dient minimaal 40% prijs en 60% kwaliteit te zijn om een kwalitatief goede aanbieding te krijgen. Beperk het aantal EMVI-criteria tot maximaal 2-3 met een klein aantal subcriteria. Durf ook “extreme” scores te geven, maak onderscheid! Een groot onderscheidend vermogen vraagt om een helder en goed beoordelingskader. Marktverwachting Bedrijven maken eigen keuzen met betrekking tot deelname aan tenders. Niet loten. Trechteren is een mogelijkheid door te selecteren op kwaliteit(s criteria). Voorkeur gaat uit naar een EU openbare procedure. MKB Wil het MKB mee kunnen doen dan dienen de gepresenteerde criteria te worden gehalveerd. Overige Tijdpad van de aanbestedingsprocedure: verleng de drie maanden reken tijd met minimaal één maand. Geen “vechtcontract”. Stel heldere functionele eisen en de juiste EMVI-criteria.
8 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
7.
Afronding
Per groep worden de belangrijkste conclusies gepresenteerd die op sheets zijn geschreven (zie bijlage 2 bij dit verslag) Groep 3 Strategie: UAV-gc is goede keus; discussie was in de groep over de selectie eisen: verruimen speelveld versus kwaliteit. Bij een ruime keus wordt het speelveld groter. Risico’s: met name archeologie (kan veel tijd kosten als er echt iets zit). Het kabels en leidingen deel bij opdrachtnemer kan een risico zijn in de tijd, de nutsbedrijven zijn niet te sturen; Lentersdijk: burgers op het werk kan niet zo maar gezien de garantie van veiligheid. SROI: 5% van de aanneemsom is niet mogelijk, maximaal 5% van de loonsom is haalbaar. EMVI: minimaal 60% kwaliteit wil het iets toevoegen; houd de EMVI helder en beperkt (2 à 3 punten), en durf ook te scoren! MKB: met deze eisen is het erg moeilijk voor het MKB: eisen halveren, of het werk knippen (geldt voor alle criteria). Maar als dit wordt gedaan, dan mogelijk te veel inschrijvers, dan moet weer geloot worden en daar is de groep ook geen voorstander van. Overige: tijdspad inschrijving te kort. Drie maanden is te kort met de ontwerpvrijheden die er zijn; een mogelijkheid is om individuele inlichten te houden. Groep 2 Risico’s: Grootste risico’s in burgerparticipatie, met name in het tendertraject (drie maanden is te kort hiervoor); Ook beeldkwaliteitsplan moet getoetst zijn door welstand, en ook de kaders moeten goed zijn vastgelegd voor het ontwerp zodat in het vergunningentraject geen vertraging optreedt. SROI: geen percentage vastleggen maar creëer een pot als opdrachtgever/opdrachtnemer om in samenwerking met de omgeving (gemeenten) iets in te vullen en haal het uit de concurrentiesfeer. En ga vanuit deze pot mensen opleiden in het project waarbij ook leerlingen betrokken worden; SROI bedreigt de werkgelegenheid in onze sector (unanieme mening in de groep). MKB: de criteria zijn passend bij de omvang van het werk. Maar wil het MKB een kans hebben dan moet het anders. Maar je kan ook de markt zijn werk laten doen en het MKB kan ook de grote aannemer opzoeken. Strategie: houd rekening met een tendervergoeding van minimaal 1 à 1,5%. Geef een plafondbedrag mee. In de tender kan dit nog worden bijgesteld als nodig; ga aan de voorkant trechteren. Laat niet vijf of zeven bedrijven alles uitwerken en ontwerpen. Laat ze trechteren middels een trechterproduct en concurrentie gerichte dialoog. Bijvoorbeeld op basis van Best Value of Precurement (is een slecht voorbeeld door de korte interviewtijd). Past Performance is beter, en dan drie partijen laten tenderen. EMVI: wees SMART in de EMVI, maak het meetbaar. Zorg dat het niet subjectief is. prijs/EMVI verdeling 40/60, dan kwalitatief goed product; projectmanagement heeft ieder op orde, laat dit geen onderdeel uitmaken van de EMVI; wel opnemen in de EMVI: risico gestuurd plannen, omgevingsmanagement, hinder component.
9 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
Markt: N18 komt ook op de markt. Let daar wel op. Maar dat ook is ook marktwerking: als het de aannemer niet past dan moet deze het terug sturen. Overige: omgang met wensen in relatie tot EMVI. Zet de wensen die de opdrachtgever in het contract ingevuld wil zien op geld en beloon die met 150% van de raming in de EMVI component; niet loten maar trechteren op kwaliteit: doe dat op basis van risico management en omgevingsmanagement en andere meetbare criteria. Aanvulling van de heer Uiterwijk: het beeldkwaliteitsplan is al getoetst en goedgekeurd door de Welstandscommissie. Groep 3 MKB: de eisen zijn te hoog voor het MKB, de grootbedrijven kunnen zich er wel in vinden; is er ruimte voor nevencontracten, bijvoorbeeld de onderdoorgangen? EMVI: deze wel toetsen tijdens de uitvoering (met name de planning), met een malus; prijs/kwaliteit verhouding 50/50. Strategie: zonder beheer en onderhoud ontbreekt de prikkel voor kwaliteit. Beheer en onderhoud geeft wel meer risico’s voor de opdrachtgevers, vorm van versnippering; geen loting, geen ranking en geen rekenvergoeding. Laat de markt zelf bepalen of ze meedoen of niet, ze kunnen zelf de risico’s inschatten. Overigens was niet iedere deelnemer het eens met geen rekenvergoeding; termijn van drie maanden voor inschrijven is te kort, vier maanden is beter. Risico’s: opdrachtnemers kunnen risico’s beheren. open en transparant over zijn, en van te voren aangeven “wat zwart en wat wit is”. SROI: 5% van de aanneemsom is veel te hoog, zelfs 5% van de loonsom is te hoog; koppel de eisen aan de regio; maak gebruik van de PSO ladder, een deel van de groep ziet het zitten, anderen niet gezien de administratieve lasten. Aandacht voor leerlingen. Markt: laat maar komen, partijen kunnen zelf inschatten of ze inschrijven of niet. Overige: Lentersdijk: stel heldere randvoorwaarden; duurzaamheid/materiaalgebruik en Innovatie komen niet naar voren in de EMVI.
De heer Uiterwijk benoemt afsluitend enkele punten die hem zijn opgevallen: 1. SROI: 5% van de aanneemsom wordt als veel te hoog ervaren. 2. prijs/EMVI: 50/50 à 40/60. Over de tendervergoeding wordt verschillend gedacht. Het advies uit de groepen is probeer zo snel mogelijk te trechteren, waarbij kwaliteit een afwegingscriterium is. Volgens groep 1 zijn er maar een paar partijen die zullen inschrijven. Zij willen niet trechteren, laat het maar aan de markt over. 3. risico’s zitten met name ook in de motie burgerparticipatie, we moeten goed kijken als opdrachtgever hoe met deze risico’s om te gaan. 4. planning van de aanbesteding is te krap, ook dit moeten we goed bekijken.
10 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
7.
Afsluiting
De heer Uiterwijk vervolgt dat het verslag beschikbaar wordt gesteld via de site Bouwend Nederland, regio Oost en via de site van het project www.overijssel.nl/N34. De meningen en ervaringen van vandaag worden ingebracht in de definitieve marktbenaderingsstrategie die Twijnstra en Gudde voor de provincie gaat uitwerken. De sheets van de presentatie zetten we op onze site www.overijssel.nl/N34, hier staat meer informatie op over het project N34: http://www.overijssel.nl/thema's/bereikbaar/wegenprojecten/n34-witte-paal/documenten/. De heer Uiterwijk dankt een ieder voor de bijdrage en inzet voor deze sessie. De heer Uiterwijk vond het een waardevolle bijeenkomst, met goede en levendige discussies in de groepen. Hij hoopt dat de provincie hiermee haar voordeel kan doen om samen met de opdrachtnemer een goed product neer zetten. Hij vraagt de aanwezigen wat ze van de ochtend vonden en gaat bij ieder langs: complimenten om de markt vooraf te banaderen voor dit projecten; ochtend is nuttig om kennis te maken met het project; het was een mooie open discussie, en ik gun onze concullega’s alle kansen; het was een open discussie; het meest viel de open discussie op; het werken in groepjes was een betere formule dan de vorige keer; dank voor de input; het was ontzettend nuttig voor de provincie, ik kom risico’s tegen die ik niet had bedacht; discussie open, helder en scherp; de omvang van de groepjes was goed; sluit zich aan bij eerdere opmerkingen, spreekt woord van dank uit dat ieder zijn zegje mocht doen; deze open dialoog biedt de kans om vechtcontracten te voorkomen; hoopgevend, ga zo door met de volgende projecten; discussie met respect voor elkaars standpunten, en bedankt de teamleden van groep 1 hartelijk; vond het een positieve discussie; het was een goed initiatief, dank hiervoor. De heer Uiterwijk benoemt de mogelijkheid om elkaar op te zoeken, om elkaars sterkten te vinden en kansen te vergroten. Hij vraagt ook de grotere partijen om daar met elkaar respectvol mee om te gaan. Hij bedankt ieder nogmaals, ook de organisatie, wenst ieder succes met alle activiteiten en wenst ieder alvast een hele fijne vakantie en sluit de bijeenkomst.
11 van 11
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
Marktconsultatie project N34 d.d. 2 juli 2015 Bijlage 1, door groepen ingevulde sheets met hoofdpunten
1 van 4
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
2 van 4
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
3 van 4
PROVINCIE OVERIJSSEL EENHEID WEGEN EN KANALEN
4 van 4