Marktaandeel van aardolie in de primaire energieconsumptie % 39,5 40,0 39,2 39,0 Invoer van ruwe aardolie kt

Belgische Petroleum Federatie

JAARVERSLAG 2009


Kerncijfers belgië

KERNCIJFERS BELGIË 2005

2006

2007

2008

2009

Marktaandeel van aardolie in de primaire energieconsumptie

%

39,5

40,0

39,2

39,0

(1)

Invoer van ruwe aardolie

kt

31.965

31.552

32.976

33.825

(1)

Hoeveelheid producten verwerkt in de raffinaderijen

kt

37.485

36.535

38.423

38.259

(1)

Uitvoer van afgewerkte petroleumproducten

kt

22.202

21.058

20.910

20.503(3)

(1)

Leveringen in verbruik van afgewerkte petroleumproducten

kt

20.690

19.636

18.839

23.398(3)

(1)

Verbruik brandstoffen

kl

15.524.391

15.986.377

14.771.025

15.532.552

waarvan benzine diesel a andeel diesel in het totale verbruik motorbrandstoffen huisbrandolie Totale distillatiecapaciteit van de raffinaderijen op 31 december

(2)

14.782.406

kl

2.405.713

2.237.327

2.114.986

1.941.493

1.862.719

kl

7.467.747

7.857.273

8.281.749

8.471.306

8.447.054

%

76

78

80

81

82

kl

5.650.932

5.891.777

4.374.289

5.119.753

4.472.633

kt

Totale tewerkstelling in de petroleumsector op 31 december

39.100

36.898

38.951

40.883

40.987

6.497

6.495

6.343

6.311

6.310

waarvan arbeiders bedienden

1.239

1.182

1.184

1.051

1.084

5.258

5.313

5.159

5.260

5.226

Aantal tankstations op 31 december

3.420

3.295

3.270

3.255

3.258

Aantal personenwagens op 31 december

4.861.352

4.929.284

5.006.294

5.086.756

5.160.257

waarvan dieselwagens

%

Accijnsontvangsten op brandstoffen

miljard euro

49,5 4,20

52,1 4,09

54,5 4,06

57,0 4,03

58,9 3,91

cijfer niet beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Economie nog steeds voorlopig cijfer bij de Federale Overheidsdienst Economie (3) wijziging van de ‘reporting’ methode en invoering van een uitgebreidere petroleumbalans in 2008 (1) (2)

J aarverslag 2 0 0 9

•2

Belgische Petroleum Federatie De Belgische Petroleum Federatie (BPF) is de officiële woordvoerder van de voornaamste petroleummaatschappijen die actief zijn in de raffinage en de distributie in België. Ze vertegenwoordigt 4 raffinaderijen, 7 ondernemingen actief in de distributie van petroleumproducten en één stockagebedrijf. Op deze manier dekt de BPF 100 % van de raffinagecapaciteit en bijna 80 % van de verkoop van motorbrandstoffen in België.


•3


INHOUDSTAFEL

VOORWOORD VAN DE VOORZITTER

6

DE INTERNATIONALE SITUATIE

12

DE EVOLUTIE OP WERELDVLAK

13

13

De prijs van ruwe olie

DE EVOLUTIE PER SECTOR

14

De reserves De productie Het verbruik De raffinage

15 16 17 17

DE PETROLEUMSECTOR IN BELGIË

19

De De De De

evolutie van de maximumprijzen gevoeligheid van de prijzen van petroleumproducten raffinage buitenlandse handel - Ruwe aardolie - Afgewerkte producten Het binnenlands verbruik

DE BELANGRIJKSTE DOSSIERS

21 27 29 31 31 32 33

37

MILIEUBESCHERMING

38

De strijd tegen verzuring en ozon - De emissies van de raffinaderijen Meetnet luchtverontreiniging petroleumraffinaderijen De vermindering van de broeikasgasemissies en het systeem verhandelbare emissierechten - De klimaatplannen en de sector petroleumraffinage Het bodemsaneringsfonds voor tankstations (BOFAS) Het bodemsaneringsfonds voor stookolietanks van particulieren (PREMAZ) De aanvaardingsplicht van gebruikte smeerolie - Het beheersorganisme VALORUB vzw Distributie van LPG in tankstations in Vlaanderen Biobrandstoffen J aarverslag 2 0 0 9

38 38 39 39 40 40 41 42 42 42 43

•4


INHOUDSTAFEL

-

Wetgeving inzake biobrandstoffen Biobrandstoffen en de programmaovereenkomst Biobrandstoffen: administratieve modaliteiten Biobrandstoffen en duurzaamheidscriteria

43 43 43 44

BEVEILIGING

45

Kritieke infrastructuren De beveiliging van tankstations - Overvallen op tankstations - Doorrijden zonder betalen

45 45 45 46

DE ECONOMISCHE KWESTIES

47

De normalisatie van petroleumproducten & Belgische normalisatiecommissies De strategische voorraden Het Sociaal Verwarmingsfonds De maximumprijzen van brandstoffen - De programmaovereenkomst - Biobrandstoffen - Herinvoering van het ‘positief kliksysteem’ De controle van de kwaliteit van brandstoffen - Monstername - Controle van de private pompen - Voorbereiding van een nieuwe aanbesteding voor de analyse laboratoria - Interpretatie van de meetresultaten volgens de norm ISO4259 De evolutie van het aantal tankstations

47 48 48 49 49 50 51 54 54 56 56 56 57

DE SOCIALE ACTUALITEIT

59

INDEX VAN DE TABELLEN EN FIGUREN

60

DIVERSEN

63

PERMANENT SECRETARIAAT VAN DE BPF RAAD VAN BESTUUR OP 24 MAART 2010 AANGESLOTEN MAATSCHAPPIJEN OMZETTINGSFACTOREN AFKORTINGEN J aarverslag 2 0 0 9

63 63 64 64 65

•5


Voorwoord van de voorzitter J aarverslag 2 0 0 9

•6


Voorwoord van de voorzitter

JAAR 2009: ECONOMISCHE CRISIS & DALING VAN HET VERBRUIK

Figuur 1: Prijs van de ruwe aardolie (Brent) in $/bbl en in e/bbl (maandgemiddelde) 140

Daarenboven stijgt sinds eind 2009 de waarde van de Amerikaanse munt (met een recordkoers van 1,49 $/€ in november 2009, dalend tot 1,36 $/€ in maart 2010). Deze situatie leidde tot een aanzienlijke stijging van de prijzen van de olieproducten, uitgedrukt in euro. De koers van de euro beschermt ons dus niet langer tegen de stijgingen van de aardolieprijzen, uitgedrukt in dollar. Zo steeg de prijs van 49,9 €/bbl in oktober 2009 tot 58,9 €/bbl in maart 2010, dit is een verhoging van 18 % in vergelijking met de verhoging van 8 % van de marktprijzen, uitgedrukt in dollar.

130

Wat zal in 2010 de tendens zijn? Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) zou de prijs van ruwe aardolie verder stijgen als reactie op het economisch herstel. De oliemarkt rekent met een herstel van de vraag, meer bepaald in Zuidoost-Azië en het Midden Oosten. Het IEA voorziet, na twee jaar van dalend wereldolieverbruik, in 2010 een toename van het wereldolieverbruik met 1,5 miljoen vaten per dag (dit is een dagelijks verbruik geraamd op 85,66 miljoen vaten per dag in 2010).

70

/bbl

110 100 90 80

60 50 40 30 20 10 12/2009

01/2009

01/2008

0 01/2006

In Europa daalde het verbruik van de olieproducten tussen 2007 en 2009 met 7,5 %. Deze daling van het verbruik wordt waargenomen in de meeste Europese landen. In België bleef het benzineverbruik in 2009 teruglopen (met 4,1 % in vergelijking met 2008) terwijl het dieselverbruik daalde met 0,3 % (eerste daling van de dieselverkoop sinds 2005, toen een stijgende belasting op de brandstoffen had geleid tot een daling van de verkopen aan de grensstations en aan het transitverkeer).

$/bbl

120

01/2007

Terwijl het jaar 2008 van januari tot juli gekenmerkt werd door een sterke stijging van de prijzen van de olieproducten, gevolgd door een nog grotere daling van juli tot december, werd het jaar 2009 gekarakteriseerd door een vrijwel onafgebroken stijging van de prijs van de ruwe aardolie (voor de Brent van gemiddeld 45,7 $/bbl tijdens het eerste kwartaal tot 75,5 $/bbl tijdens het laatste kwartaal). Van oktober 2009 tot maart 2010 steeg de prijs van 73,9 tot 79,9 $/bbl, dit is een stijging met 8 % (over het geheel van die periode bleef de prijs vrij stabiel en schommelde rond de 75-80 €/bbl).

Bron: Bulletin de l’Industrie Pétrolière en Europese Centrale Bank


100

•7



DE EUROPESE RAFFINAGE IN KRITIEKE TOESTAND Momenteel moet de gehele raffinageactiviteit in Europa het hoofd bieden aan een penibele situatie omwille van de structurele afname van de vraag naar olieproducten (gevolg van de economische crisis maar ook van de wijzigingen in het gedrag van de consument en van het beleid inzake rationeel energiegebruik), de verslechtering van de raffinagemarges (daling met 62 % van 2008 tot 2009 volgens de ramingen van de Direction Générale de l’Énergie - Frankrijk) en het benzineoverschot dat de Europese raffinaderijen niet langer kunnen uitvoeren naar de Verenigde Staten (die zelf hun brandstofverbruik terugschroeven en op grote schaal ethanol toevoegen aan de benzine).

Bijgevolg is er in Europa een raffinageovercapaciteit (geraamd op ongeveer 10 %, voor een honderdtal raffinaderijen die momenteel operationeel zijn). Deze moeilijkheden brachten meerdere oliemaatschappijen ertoe hun raffinage-instrument aan te passen, met inbegrip van sluitingen, overdrachten en omschakelingen tot opslag- en distributiecentra. Het raffinagelandschap is dus volop aan het wijzigen en de Belgische raffinage ontsnapt niet aan de regels van de economie. Ook onze raffinaderijen hebben af te rekenen met productieoverschotten en blijven blootgesteld aan een felle internationale concurrentie. De concurrentiepositie van de Belgische petroleumindustrie, pijler van de gehele petrochemische sector in het havengebied van Antwerpen, Rotterdam en Amsterdam, moet worden beschermd. De overheden moeten er op toezien de structurele gebreken te verminderen waaronder België blijft lijden (in het bijzonder de totale loonkost) en geen nieuwe regelgeving invoeren die dreigt te leiden tot de verhuizing van de raffinageactiviteiten (zoals bijvoorbeeld een nationale “koolstoftaks” die zou worden toegepast op de industriële sectoren). Onze raffinaderijen hebben zich ingespannen om aan de top te staan en te blijven op het vlak van energie-efficiëntie en CO2-uitstoot. Zij moeten worden verdedigd, om zowel de werkgelegenheid als het leefmilieu te beschermen, omdat het wenselijker is ruwe aardolie te verwerken in de zeer efficiënte Europese raffinaderijen, eerder dan afgewerkte producten te importeren waarvan de totale milieu-impact slechter is.

EEN NIEUW EVENWICHT IN DE FISCALITEIT VAN DIESEL EN BENZINE IS MEER DAN OOIT NOODZAKELIJK Het is meer dan ooit noodzakelijk elke extra druk op de diesel- en stookoliemarkt te vermijden: de toename van de totale dieselvraag jaagt de prijzen de hoogte in en elke aangroei van de Europese benzineoverschotten brengt onze raffinaderijen in moeilijkheden. De Belgische autoriteiten hebben een stap in de goede richting gezet door in een geleidelijke verhoging van de accijnzen op diesel te voorzien in 2010 en 2011 door


•8



middel van het kliksysteem (geprogrammeerde verhoging van de accijnzen wanneer de maximumprijs daalt). Waarom niet tegelijk de belasting op de benzine verlagen om de ‘verdieseling’ van het Belgische wagenpark om te buigen? De verbrandingsmotor wordt overigens stelselmatig zuiniger en heeft nog een mooie toekomst.

van de normen voor benzine NBN EN228 en voor diesel NBN EN590; geen nieuwe bijkomende brandstofkwaliteiten definiëren). De overheid heeft slechts gedeeltelijk naar ons geluisterd. Wij blijven pleiten voor een volledig vrije markt van biocomponenten, die het de petroleummaatschappijen mogelijk maakt de ‘beste biocomponenten aan te kopen tegen de beste prijzen’.

EEN ZEER ONVOLMAAKTE BELGISCHE WETGEVING INZAKE BIOBRANDSTOFFEN

Onder ‘beste biocomponenten’ verstaan we biocomponenten die een reële vermindering

In juli 2009 verplichtte de Belgische overheid de bijmenging van 4 % componenten van agrarische herkomst in de fossiele brandstoffen (FAME voor diesel, bio-ethanol voor benzine).

wetgeving tegen eind 2010 aangepast zijn aan de Europese richtlijnen betreffende de

Ongeacht de prijs van de ruwe aardolie en van de geraffineerde producten blijven de componenten van agrarische herkomst duurder dan de traditionele fossiele brandstoffen en is hun bijmenging economisch enkel verantwoord dankzij fiscale steunmaatregelen vanwege de overheid. In deze context handhaafden onze autoriteiten hun steun aan de erkende Belgische producenten van ‘biocomponenten’, die sinds eind 2006 jaarlijkse productiequota genieten die recht geven op fiscale stimulansen.

WAT MET EEN NIEUWE ZOGENAAMDE ‘KOOLSTOFTAKS’?

Inzake de toevoeging van biocomponenten aan de fossiele brandstoffen heeft de BPF de overheid reeds herhaaldelijk uitgelegd dat:

van de uitstoot van broeikasgassen teweegbrengen en die voldoen aan de duurzaamheidscriteria, opgelegd in de Europese richtlijnen. In elk geval moet de Belgische bevordering van de hernieuwbare energieën en de brandstofkwaliteit.

De Franse overheid heeft de toepassing van een ‘koolstoftaks’ overwogen die op gelijke wijze zou worden toegepast op elk gebruik van fossiele brandstoffen in verhouding tot het koolstofgehalte ervan. Dit stuitte op ernstige moeilijkheden en de Franse overheid is teruggekrabbeld. Ook in België werd dit idee van een koolstoftaks of van een ‘CO2-prijssignaal’ door de federale overheid geopperd. Wat zijn de voorwaarden voor de invoering van een

• d e petroleummaatschappijen de biocomponenten op de internationale markt moeten kunnen aankopen tegen de marktprijs teneinde de vrije mededinging te laten spelen;

dergelijke belasting?

• in geval van een verplichte bijmenging van biocomponenten het aanbeveling verdient het systeem van fiscale aanmoediging af te schaffen en in de structuur van de maximumprijzen de reële prijzen van de biocomponenten weer te geven;

trekkingen tussen de lidstaten en zeer complexe corrigerende mechanismen binnen

• d e percentages van verplichte toevoeging van biocomponenten coherent moeten blijven met de geldende productnormen en Europese richtlijnen (strikte naleving

(zoals onze raffinaderijen die met het Vlaams Gewest het ‘Convenant Benchmarking

Allereerst moet elke koolstoftaks op nationaal vlak worden vermeden: een geharmoniseerde benadering op Europees vlak is noodzakelijk om bijkomende fiscale scheefde Europese Unie te voorkomen. De industriële sectoren die onderworpen zijn aan het ‘Emission Trading Scheme’ Energie-Ëfficiëntie’ hebben afgesloten), moeten worden vrijgesteld van elke vorm


•9



van broeikasgasbelasting, parallel met het ETS-systeem. Op termijn tast dit de concurrentiekracht van de Belgische en Europese raffinaderijen aan. Een eventuele koolstoftaks zou uiteraard moeten worden toegepast op alle brandstoffen die CO2 uitstoten (olie, gas, kolen, elektriciteit, biomassa) voor een gegeven gebruik (particulier en commercieel vervoer, woningen, landbouw, industrie). Bedoeling is aan te zetten tot vermindering van elk energieverbruik dat bijdraagt tot de CO2-emissie. Wij zijn zo vrij te onderstrepen dat - in tegenstelling tot een wijdverspreide mening de elektrische voertuigen niet neutraal zijn op het vlak van CO2-uitstoot. Volgens een studie van het “Vlaams kenniscentrum voor de autosector” zou de gemiddelde CO2uitstoot van een elektrisch voertuig in Europa 78 gram CO2 per km bedragen en in België 64 gram CO2 per km (rekening houdend met de kenmerken van de elektriciteitscentrales). In België moet elke nieuwe belasting op de brandstoffen rekening houden met de prijzen die in de buurlanden worden gehanteerd (de brandstofprijzen, en dan vooral de dieselprijs, blijven concurrentieel in vergelijking met de buurlanden, met uitzondering van het Groothertogdom Luxemburg dat de laagste accijns- en BTW-tarieven toepast). Gelet op de beperkte oppervlakte van ons land lijkt het niet verstandig de accijnzen op diesel nog te verhogen, gezien het reële risico van een daling van de verkoop van deze brandstof. Het is goed te onderstrepen dat de voorziene accijnsverhogingen voor diesel (met 80 €/1.000 liter in 2010 en 2011 door middel van het kliksysteem) in feite neerkomen op een koolstoftaks van 30 €/ton (in vergelijking met de taks van 17 €/ton die oorspronkelijk door Frankrijk was voorzien). In werkelijkheid is er in België momenteel geen ruimte voor een nieuwe heffing op de brandstoffen. Tot besluit, rekening houdend met het belang van huisbrandolie in de woningsector en de voordelen ervan op het vlak van veiligheid in vergelijking met aardgas (veiligheid van de personen en van de installaties, veiligheid inzake bevoorrading

dankzij de strategische voorraden en de individuele tanks), moet de overheid erop toezien de huisbrandoliegebruikers niet te bestraffen via een nieuwe onterechte belasting.

VOOR EEN ONDERSTEUNEND INDUSTRIEEL BELEID Meer dan ooit willen wij een kwaliteitsvolle dialoog met de overheid handhaven om de politieke wereld te helpen evenwichtige maatregelen te nemen die het behoud en de ontwikkeling van een industriële activiteit mogelijk maken, onontbeerlijk voor de energiebevoorrading en de concurrentiekracht van het land. De economische crisis heeft het belang onderstreept van de rol van de overheid bij de bescherming van sleutelsectoren van de industrie. De komende jaren kondigen


• 10



zich moeilijk aan voor de raffinage, een instrument dat moeilijk kan worden aangepast aan het profiel van de vraag (evenwicht benzine / diesel en structurele vermindering van de vraag op de Europese markt ten gevolge van het beleid ter vermindering van het verbruik). Wij moeten vermijden dat fiscale, sociale en milieumaatregelen worden ingevoerd die de Europese industrie, en meer bepaald de Belgische raffinagesector, opzadelen met een handicap. Een transparant en stabiel juridisch kader is noodzakelijk om het investeringsbeleid in de petroleumsector op lange termijn te steunen. Dit is onmisbaar voor een gezonde economie. Ter herinnering, de olieproducten vertegenwoordigen nu en in de volgende jaren ongeveer 40 % van het primaire energieverbruik in België.

Om de lange cycli van onze sector te respecteren, lijkt het onontbeerlijk de regelgeving zeer geleidelijk en planmatig aan te passen. Onze raffinaderijen zijn enorm kwetsbaar na de plotse daling van de vraag naar petroleumproducten in 2009. Hun belang inzake bevoorradingszekerheid, rechtstreekse en onrechtstreekse tewerkstelling en inkomsten van alle aard verbonden met de havenactiviteit in Antwerpen, moet niet meer worden aangetoond. Meer dan ooit zal de Belgische Petroleum Federatie zich inzetten voor een evenwichtig beleid ter vrijwaring van het vermogen van haar leden om te investeren in performante installaties. Slechts dan kunnen zij verder instaan voor de duurzame en competitieve bevoorrading van de Belgische verbruikers met producten van hoge kwaliteit.

TOT SLOT Na de spectaculaire daling van de aardolieprijs die samenviel met het begin van de wereldwijde economische crisis in de tweede helft van 2008, kon men een lange periode van gematigde brandstofprijzen verwachten. Ondanks een sterk gedaalde vraag in de ontwikkelde landen, steeg de aardolieprijs in 2009 snel terug tot een niveau van 80 $/bbl, te vergelijken met eind 2007. Dit illustreert de sterke economische heropleving van de Aziatische landen die de crisis reeds te boven zijn gekomen, en de nieuwe wereldwijde voortrekkersrol van China. Als gevolg daarvan is in Europa de verleiding groot om, bij middel van een nog

Patrice Brès BPF voorzitter

penaliserender beleid ten overstaan van petroleumproducten, het gebruik van alternatieve energiebronnen te versnellen. Om economische en technologische redenen zullen deze nieuwe energiebronnen, die we eerder ‘complementair’ wensen te noemen, slechts binnen enkele decennia een belangrijke rol spelen in de energiebalans. Teneinde onze herstellende economie te ondersteunen, moet men er dus over waken de energiefactuur niet te verzwaren door middel van een bijkomende fiscale maatregel.


• 11


DE INTERNATIONALE SITUATIE J aarverslag 2 0 0 9

• 12

100 90 80 70 Belgische Petroleum Federatie 60

DE INTERNATIONALE SITUATIE 50 40

DE EVOLUTIE OP WERELDVLAK 30

20 10 0

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 06 06 06 06 06 06 06 06 06 06 06 06 07 07 07 07 07 07 07 07 07 07 07 07 08 08 08 08 08 08 08 08 08 08 08 08 09 09 09 09 09 09 09 09 09 09 09 09

DE PRIJS VAN RUWE OLIE Figuur 2: Prijs van de aardolie (Brent) in constante euro en in lopende euro (€/vat) 100 90 constante euro

lopende euro

80 70 60 50 40 30 20 10 0 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 01 26 01 02 01 05 01 06 12 12 03 07 07 10 12 10 12 11 12 11 12 12 12 12 12 08 12 12 12 10 09 05 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06

23 03 18 11 07 11 07 08 09

Bron: Bulletin de l’Industrie Pétrolière en Federale Overheidsdienst Economie


• 13



DE EVOLUTIE PER SECTOR Tabel 1: Wereld: productie / verbruik / raffinagecapaciteit / reserves van ruwe aardolie in 2009 (miljard ton) Ruwe aardolie Reserves op 01/01/2010

Gt 184,7

Productie 2009

3,5

Verbruik 2008(2)

3,9

Raffinagecapaciteit op 31/12/2009

4,4

(1)

(1) (2)

geschat cijfer cijfer 2009 niet beschikbaar

Bron: Comité Professionnel Du Pétrole (Frankrijk)


• 14



DE RESERVES Tabel 2: Wereldreserves van ruwe aardolie op 1 januari 2010 (miljard ton, %) Gt Europa waarvan

%

15,3

8,3

West-Europa

1,7

0,9

Oost-Europa

13,6

7,4

Nabije Oosten waarvan

102,8

55,6

Saoedi-Arabië

35,8

19,4

Iran

18,8

10,2

Irak

15,7

8,5

Koeweit

14,2

7,7

Verre Oosten/Oceanië

5,5

3,0

Noord-Amerika

26,5

14,3

Zuid-Amerika

18,4

10,0

Afrika

16,2

8,8

184,7

100,0

TOTAAL WERELD

waarvan OPEC

(1)

(1)

129,8

70,2

OPEC: 12 leden vanaf 2009 (Indonesië is geen lid meer sinds 1 januari 2009)



• 15



DE PRODUCTIE Tabel 3: Wereldwijde productie van ruwe aardolie in 2009 (miljoen ton, %) Mt Europa

%

829,7 West-Europa waarvan

23,6 191,3

Noorwegen Verenigd Koninkrijk Oost-Europa waarvan

5,4

100,8

2,9

65,0

1,9

638,5

Rusland

18,2

493,7

Nabije Oosten waarvan

1.050,4

14,1 29,9

Saoedi-Arabië

407,8

11,6

Iran

185,5

5,3

Irak

119,5

3,4

Koeweit

113,5

3,2

Verre Oosten / Oceanië

368,0

10,5

Noord-Amerika

391,7

11,2

Zuid-Amerika

438,3

12,5

Afrika TOTAAL WERELD

waarvan OPEC(1) (1)

432,5

12,3

3.510,6

100,0

1.426,9

40,6

OPEC: 12 leden vanaf 2009 (Indonesië is geen lid meer sinds 1 januari 2009)



• 16



HET VERBRUIK Tabel 4: Evolutie van het verbruik van ruwe aardolie per geografische zone (miljoen ton, %) 1985 Europa

2008(1)

Mt

%

Mt

% 24,3

1.083

38,6

956

Nabije Oosten

145

5,2

307

7,8

Verre Oosten / Oceanië

499

17,8

1.183

30,2

Noord-Amerika

788

28,0

987

25,1

Zuid-Amerika

209

7,4

360

9,2

Afrika TOTAAL WERELD (1)

83

3,0

135

3,4

2.807

100,0

3.928

100,0

cijfers 2009 niet beschikbaar


DE RAFFINAGE Tabel 5: Evolutie van de raffinagecapaciteit(1) in de wereld (miljoen ton, %) 1978 WERELDCAPACITEIT (Mt)

2008

3.921

2009

4.279

4.360

waarvan (%) Europa waarvan

43,1

Rusland

16,6

Nabije Oosten

6,3

6,2

4,5

8,2

8,3

Verre Oosten/Oceanië

14,6

26,3

27,0

Noord-Amerika

25,1

22,7

22,7

Zuid-Amerika

10,6

9,5

9,3

Afrika TOTAAL (1)

28,9

29,5

2,1 100,0

3,8 100,0

3,8 100,0

raffinagecapaciteit einde jaar



• 17



De bruto raffinagemarge (Brent) bedroeg in december 2009 1,05 €/bbl (voorlopig cijfer), ten opzichte van 5,35 €/bbl in december 2008; dit is een daling van 80,4 %.

Figuur 3: Bruto raffinagemarges (jaarlijks gemiddelde, €/vat)

4

6,0

5,0

Figuur 4: Bruto raffinagemarges 2009(1) (maandgemiddelde, €/vat) 6,0

5,0

4,0

4,0 3,0 3,0 2,0 2,0

1,0

0,0

1,0 1998 (1)

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

voorlopig cijfer (zie volgende grafiek voor voorlopige maandelijkse cijfers)


2007

2008

jan

2009(1) (1)

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

voorlopige cijfers



• 18


DE PETROLEUMSECTOR IN BELGIE J aarverslag 2 0 0 9

• 19

1,0


0,0 jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

DE PETROLEUMSECTOR IN BELGIE

dec

Figuur 5: Aardoliebalans van België in 2008(1) (miljoen ton) 35

33,8

uitvoer & verbruik

invoer

30

25,5 25

22,6 20,6

20

15 9,9

10

5

3,2

2,8

2,0

0 Invoer ruwe aardolie

(1) (2)

Invoer afgewerkte producten

Invoer tussenproducten(2)

Uitvoer afgewerkte producten

Uitvoer tussenproducten(2)

Bunkering schepen

Binnenlands verbruik

Eigen verbruik raffinaderijen

cijfers 2009 niet beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Economie een product of een combinatie van producten, afgeleid uit ruwe aardolie, dat bestemd is om een verdere behandeling te ondergaan in de raffinage-installaties

Bron: Federale Overheidsdienst Economie, petroleumbalans


• 20



Tabel 6: Marktaandelen van de verschillende energiebronnen in België (%) 1973

2008(1)

Vaste brandstoffen

25,5

7,9

Aardolie

59,0

39,0

Aardgas

15,5

25,3

-

20,3

-

1,7

-

5,8

100,0

100,0

Kernenergie Andere (primaire elektriciteit) Hernieuwbare energiebronnen en recuperatiebrandstoffen

(3)

TOTAAL

2009(2)

geschatte cijfers cijfers niet beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Economie (3) industriële, huishoudelijke en landbouwafvalstoffen, vaste biomassa, biogas, thermische zonne-energie (1) (2)

Bron: Federale Overheidsdienst Economie

DE EVOLUTIE VAN DE MAXIMUMPRIJZEN Tabel 7: Evolutie van de maximumprijzen van brandstoffen in België RECORD LOW 2009

RECORD HIGH 2009

Verschil (%)

Benzine 95 octaan

(€/l)

1,105

1,433

29,7

Diesel

(€/l)

0,934

1,076

15,2

LPG

(€/l)

0,390

0,512

31,3

Huisbrandolie (+/= 2.000 l)

(€/l)

0,4214

0,5569

32,2

Zware stookolie (1% zwavel)

(€/t)

221,37

451,16

103,8



• 21



Figuur 6: Brandstofprijzen in België en in de buurlanden op 21/12/2009 (€/liter) Prijs excl. belastingen

Benzine 95 octaan

Diesel

0,4

0,2

0,2

BE

FR

DE

NL

LU

UK

FR

DE

1,224

0,4

0,2

0,0

0,0

0,5409

0,4

0,4772

0,6

0,7110

0,6

0,6

0,5977

0,8

0,6221

0,8

0,8 0,5212

1,0

1,0

0,868

1,0

1,033

1,2

1,099

1,4

1,038

1,052

1,2

1,2

0,968

1,205

1,378

1,289

1,248

1,256

1,4

BTW

Huisbrandolie

1,6

1,6

Accijnzen

0,0 BE

FR

DE

NL

LU

UK

BE

NL

LU

UK

Bron: Weekly Oil Bulletin, Europese Commissie nr. 1.488

Ja arverslag 2009

• 22

0,7 0,6 0,5



0,4 0,3 0,2 0,1

Figuur 7: Evolutie van de maximumprijzen in België, exclusief taksen (jaarlijks gemiddelde, €/liter)

/l

0,8

1,6

17

0,6 0,5

2006

2007(1)

2008(2)

2009

Figuur 8: Evolutie van de maximumprijzen in België, inclusief taksen (jaarlijks gemiddelde, €/liter)

/l

0,7

1999

1,4 1,2 1,0 0,8

0,4 0,6 0,3

0,4

0,2 0,1

0,2

1999

2006

2007(1)

2008(2)

2009

Benzine 95 octaan (1)

0,0 1999

Diesel

2006

2007(1)

2008(2)

2009

Huisbrandolie

vanaf 2007: benzine 10 ppm en diesel 10 ppm (i.p.v. 50 ppm; vanaf 2009: 10 ppm verplicht)

(2) /l vanaf 2008: huisbrandolie 1.000 ppm verplicht (i.p.v. 2.000 ppm)

1,6 Federale Overheidsdienst Economie Bron: 1,4 1,2


• 23



Grafiek 7 9: Brandstofnoteringen* (maandgemiddelde, $/MT) Figuur 1.300

1300 1250 1200 1150 1100 1050 1000 950 900 850 800 750 700 650 600 550 500 450 400 350 300 250

Benzine 95 octaan

1.250

Diesel

1.200

Huisbrandolie

1.150 1.100 1.050 1.000 950 900 850 800 750 700 650 600 550 500 450 400 350

01/2010

01/2009

01/2008

01/2007

01/2006

250

01/2005

300


Bron: Ministerie van Economische Zaken *Northwest Europe barges J aarverslag 2 0 0 9

• 24

350

550 550

300

500 500

350

250

450 450

300

400

450

500 450 400 350 300 Belgische Petroleum Federatie 250

500

400

450

01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 350 11 01 03 05 07 09 11 01 03 04 04 04 04 04 04 05 05400 05 05 05 05 06 06 06 06 06 06 07 07 07 07 07 07 08 08 08 08 08 08 400 09 09 400

250

350 350

30011 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 350 04 04 04 04 04 04 05 05 05 05 05 05 06 06 06 06 06 06 07 07 07 07 07 07 08 08 08 08 08 08 09 09

01 05 03 05 05 05 07 05 09 05 11 05 01 06 03 06 05 06 07 06 09 06 11 06 01 07 03 07 05 07 07 07 09 07 11 07 01 08 03 08 05 08 07 08 09 08 11 08 01 09 03 09 05 09 07 09 09 09 11 09

250 300 Bron: Ministerie van Economische Zaken 300 300 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 04 04 04 04 04 04 05 05 05 05 05 05 06 06 06 06 06 06 07 07 07 07 07 07 08 08 08 08 08 08 09 09 DE PETROLEUMSECTOR IN BELGIE 250 250 Bron: Ministerie van Economische Zaken 250 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 05 07 09 11 01 03 04 04 04 04 04 04 05 05 05 05 05 05 06 06 06 06 06 06 07 07 07 07 07 07 08 08 08 08 08 08 09 09 Bron: Ministerie van Economische Zaken Bron: Ministerie van Economische Zaken

Bron: Ministerie van Economische Zaken

Grafiek 6

1,5

1,2

Grafiek 6 Grafiek 7 Grafiek 6 sinds Figuur 11: België: bij constante BTW en accijnstarieven Grafiek 7 Figuur 10: B1,610 elgië: bij constante BTW en accijnstarieven 1985 zou de van BENZINE 95 sinds zou de maximumprijs van DIESEL 0,279 Grafiek 6 Grafiek 7 Grafiek 8 maximumprijs1,610 Grafiek 9 1,469 1985 1,5 OCTAAN 0,415 €/l lager zijn op 18/06/2009, de 0,282 €/l lager zijn op 25/12/2009, de datum van 0,279 0,255 1,469 1,610 1,5 1,5 datum van het1,247 record van de maximumprijs (€/l) 0,279 het record van1,266 de maximumprijs (€/l) 0,255 1,469 0,611 1,610 1,5

0,249

1,5 1,5 0,9

0,182

0,6

1,433 1,433

1,2

0,908

0,278

0,278 1,2 1,2

0,9

0,153 0,567 0,9 0,9

0,099 0,3

Grafiek 7

0,349

0,908 0,908 0,6 0,182 0,182 0,278 0,278

0,6 0,6

0,3 0,099 0,099

0,0 0,3 0,3

0,349 0,349 0,0

1,247

0,611

0,249

0,248 0,248

1,2

0,908 0,182 0,153

0,278 0,622 0,622

0,278 0,567

0,153 0,567

1,018 1,018 0,9 0,177 0,177 0,278 0,278 0,6

0,182 0,153

0,156 0,156 0,407 0,407

0,156 0,156 0,3

0,279 0,331 1,5 1,5 1,247

0,611

0,249 0,611 0,155 1,2 1,2

0,9 1,2

0,908 0,6 0,9

0,3 0,6

0,127 0,908

0,9 0,9

0,182 0,130 0,153 0,077 0,278 0,567 0,302

0,099 0,349

0,407 0,407

0,0 0,3

0,9

0,278 0,636 0,6 0,636 0,636 0,127 0,127 0,3

0,349

0,3 0,3

0,077 0,077 0,0 0,302 0,302

0,127 0,130 0,153 0,077 0,567 0,302

0,130 1,076 1,076

0,0

0,794 0,794

0,636

0,6 0,138 0,138

0,127

0,130 0,130

0,130

0,155 0,155

0,155 0,155 0,3

0,077 0,302

0,371 0,371

0,371 0,371

Marge & distributiekosten

0,155 0,728 0,636

0,6

0,127 0,130

0,3

0,077 0,302

Accijnzen

Diesel van 25/12/2009

Diesel van 25/12/2009 met belastingtarieven van 07/05/1985

BTW

Bron: BPF

1,5 2,0 2,0

1,5 2,0 2,0

1,5 1,5

0,9

0,0 Diesel van 07/05/1985

Productprijs ex-raffinaderij

1,5 1,5

0,728

0,728 0,364 0,364

0,331 1,2

0,155

0,9

0,0 0,0

Benzine 95 octaan van 18/06/2009 met belastingtarieven van 07/05/1985

2,0 2,0

0,155

0,186 0,186

0,255

0,0

0,0 0,0 Benzine 95 octaan van18/06/2009

1,5

1,2

0,0

Benzine 95 octaan van 07/05/1985

0,253

0,331 0,130 1,247 0,155 0,249 0,728

0,130 0,130

0,099

1,266

1,2

0,153 0,153 0,567 0,6 0,6 0,567

1,5

0,253

0,278 0,728

0,636

0,278 0,567

0,099 0,349

1,2 1,5

1,2

1,5 2,0 2,0

1,2 1,2


1,5

• 25



Tabel 8: België: vergelijking van de gemiddelde maximumprijzen van de voornaamste brandstoffen, mét en zonder belastingen in 1975, 2008 en 2009 (€/l) jaarlijks gemiddelde maximumprijs ZONDER BELASTINGEN

jaarlijks gemiddelde maximumprijs MET BELASTINGEN

Benzine

Diesel

Huisbrandolie

Benzine

Diesel

Huisbrandolie

1975

0,144

0,137

0,1016

0,355

0,218

0,1195

2008

0,618

0,717

0,6098

1,456

1,252

0,7602

2008, zonder inflatie

0,198

0,229

0,1950

0,466

0,400

0,2431

2009

0,422

0,428

0,3372

1,330

1,023

0,4968

2009, zonder inflatie

0,135

0,137

0,1079

0,426

0,327

0,1589

Bron: Federale Overheidsdienst Economie en BPF


• 26



DE GEVOELIGHEID VAN DE PRIJZEN VAN PETROLEUMPRODUCTEN

Tabel 9: Effect van de evolutie van de dollarkoers op de maximumprijs van diesel in België (€/l) Dollarkoers € 1 = 1,4276 $(1) 25/12/09

€1=1$

€ 1 = 0,8252 $(2) 26/10/2000

Productprijs ex-raffinaderij

0,3707

0,5292

0,6413

Marge en distributiekosten

0,1547

0,1547

0,1547

Prijs zonder belastingen

0,5254

0,6839

0,7960

Accijnzen + BOFAS + APETRA

0,3635

0,3635

0,3635

Prijs zonder BTW

0,8889

1,0474

1,1595

BTW

0,1867

0,2200

0,2435

1,076

1,267

1,403

(1)

0,191

0,327

Maximumprijs

Variatie max.prijs t.o.v. € 1 = 1,4276 $ (1) (2)

(1)

dollarkoers, geldig op de dag van de hoogste maximumprijs van diesel in 2009 record low

Bron: BPF


• 27



Tabel 10: Schommeling van de prijs van de ruwe aardolie en haar effect op de maximumprijs in België, voorbeeld van een verlaging 21 februari 2008

21 februari 2009

Verschil %

Ruwe aardolie Noordzee Brent

(€/bbl)

65,31

33,27

- 51

Maximumprijs huisbrandolie

(€/l)

0,7145

0,4394

- 39

Maximumprijs diesel

(€/l)

1,197

0,961

- 20

Maximumprijs benzine 95 octaan

(€/l)

1,479

1,220

- 18

Bron: Federale Overheidsdienst Economie en Bulletin de l’Industrie Pétrolière

Tabel 11: Schommeling van de prijs van de ruwe aardolie en haar effect op de maximumprijs in België, voorbeeld van een verhoging 21 februari 2009

21 oktober 2009

Verschil %

Ruwe aardolie Noordzee Brent

(€/bbl)

33,27

53,41(1)

61

Maximumprijs huisbrandolie

(€/l)

0,4394

0,5329

21

Maximumprijs diesel

(€/l)

0,961

1,062

11

Maximumprijs benzine 95 octaan

(€/l)

1,220

1,337

10

(1)

TOP 2009

Bron: Federale Overheidsdienst Economie en Bulletin de l’Industrie Pétrolière


• 28



DE RAFFINAGE Tabel 12: Raffinagecapaciteiten van de Belgische raffinaderijen op 31 december (duizend ton/jaar) 1973

2008

2009

Distillatiecapaciteit

43.084

40.883

40.987

Krakingcapaciteit

3.220

8.767

8.783

Reformingcapaciteit

3.790

4.718

4.764

-

30.568

30.603

Ontzwavelingscapaciteit Bron: BPF

Tabel 13: Hoeveelheid producten verwerkt in de Belgische raffinaderijen (duizend ton) Verwerking van ruwe aardolie Tussenproducten

(2)

TOTAAL

Verhouding verwerking aardolie / distillatiecapaciteit (%) (1) (2)

1973

2008

37.007

33.725

241

4.535

37.248

38.259

85,9

82,5

2009(1)

cijfers niet beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Economie een product of een combinatie van producten, afgeleid uit ruwe aardolie, dat bestemd is om een verdere behandeling te ondergaan in de raffinage-installaties

Bron: Federale Overheidsdienst Economie, petroleumbalans en BPF


• 29



Tabel 14: Nettoproductie van afgewerkte producten in België (duizend ton, %) kt

Verschil % 2008 / 1973

Aandeel % 1973

2008

-14,3

13,4

13,4

1.878

69,0

3,1

6,2

12.054

10.900

-9,6

34,0

35,8

13.715

6.797

-50,4

38,6

22,3

405

480

18,5

1,2

1,7

Bitumen

1.081

1.396

29,1

3,0

4,6

Nafta

1.682

1.919

14,1

4,7

6,3

Andere producten

694

2.960

326,5

2,0

9,7

ALLE PRODUCTEN

35.510

30.418

-14,3

100,0

100,0

1973

2008

Autobenzines

4.768

4.088

Vliegtuigbrandstoffen

1.111

Gasolie (verwarming + wegvervoer) Residuele stookolie Vloeibare gassen

(1)

2009(1)

cijfers niet beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Economie



• 30



DE BUITENLANDSE HANDEL Ruwe aardolie

Tabel 15: Invoer van ruwe aardolie in België volgens regio van herkomst (duizend ton, %) kt 1973 Midden Oosten waarvan

2008

29.830

Saoedi-Arabië

Aandeel % 2009(1)

9.272

1973

2008

79,7

27,4

15.927

4.404

42,6

13,0

Iran

7.221

4.179

19,3

12,4

Irak

818

671

2,2

2,0

Rusland

517

13.419

1,4

39,7

Noordzee waarvan

106

7.694

0,3

22,7

Verenigd Koninkrijk Noorwegen Afrika waarvan

-

3.022

-

8,9

106

4.253

0,3

12,6

5.696

Nigeria

2.291

949

15,2

909

6,8

2,5

2,7

Venezuela

997

833

2,7

2,5

Andere

249

316

0,7

0,9

37.395

33.825

100,0

100,0

TOTAAL

waarvan OPEC (1) (2)

(2)

36.344

11.912

97,2

35,2

cijfers niet beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Economie OPEC: 12 leden vanaf 2009 (Indonesië is geen lid meer sinds 1 januari 2009)



• 31



Afgewerkte producten

Tabel 16: België: buitenlandse handel in afgewerkte producten in 1973 en 2008 (duizend ton) kt TOTALE INVOER waarvan

1973 8.024

Autobenzines

2009(1)

20.039

Verschil (%) 2008/1973 149,7

567

586

3,4

Gasolie

2.488

6.573

164,2

Residuele stookolie

2.879

7.102

146,7

TOTALE UITVOER waarvan

14.507

20.503

41,3

Autobenzines

2.560

3.444

34,5

Gasolie

4.817

7.581

57,4

Residuele stookolie

4.352

4.223

-3,0

TOTALE MARITIEME BUNKERING waarvan

3.138

Gasolie Residuele stookolie Verhouding = uitvoer + bunkering invoer (1)

2008

2,2

9.412

199,9

503

365

-27,4

2.615

9.037

245,6

1,5




• 32



HET BINNENLANDS VERBRUIK

Tabel 17: Verbruik van afgewerkte producten in België (duizend ton) kt 1973

2007

2008

2.573

1.394

1.459

510

986

1.990

Diesel

1.251

6.462

7.161

Huisbrandolie

8.024

4.111

4.952

Residuele stookolie

9.661

1.015

636

Nafta(2)

1.655

2.064

4.487

Andere producten

2.031

2.807

2.713

ALLE PRODUCTEN

25.705

18.839

23.398

Autobenzines Vliegtuigbrandstoffen

2009(1)

cijfers niet beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Economie het betreft hier de door de petroleummaatschappijen geleverde hoeveelheden nafta voor petrochemisch verbruik in België en onderworpen aan de verplichte aangifte voor de statistiek van de Federale Overheidsdienst Economie, wijziging van de ‘reporting’ methode in 2008 (1) (2)


Tabel 18: Verbruik van de voornaamste brandstoffen in België (duizend ton) 2007

2008

Benzine 95 octaan

1.056

1.116

Benzine 98 octaan

338

343

Diesel

6.462

7.161

Huisbrandolie

4.111

4.952

(1)

2009(1)




• 33

20 100 %

100

7,4 5,2

0

34,3

80

100 % 11,6

46

80

60

81

(1) Belgische 2009

2008

80

60

30

Petroleum Federatie

DE PETROLEUMSECTOR IN BELGIE 70

60

21,8

54

40

40

40

20

20

5,4

Grafiek 10

11,0

20

Figuur 12: Aandeel van 14,9 de verschillende producten in het binnenlands verbruik (%) 0

100 %

80

2007

19 Figuur 13: Aandeel van benzine en diesel in het totale Grafiek 11 verbruik van motorbrandstoffen in België (%)

0

2008(1)

0

Autobenzines

8,5

Vliegtuigbrandstoffen

30,6

Diesel

30

28

26

24

22

2007

20

19

18

2008(1)

Diesel Benzine

80

Huisbrandolie Residuele stookolie

70

72

74

76

78

80

81

82

2007

2008

2009

60

Nafta(2) 21,2

1985

100 %

6,2

60

1973

Andere producten

40

Grafiek 10 40

2,7 19,2

Grafiek 9

20

20 100 % 11,6

0

2008

80

(1) (2)

30

46

81

35

33,8 0

30

2009(1)

cijfers 2009 niet beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Economie 25 het betreft hier de hoeveelheden70nafta voor petrochemisch verbruik in België, geleverd door de petroleummaatschappijen en onderworpen aan de verplichte aangifte voor de statistiek 60 van de Federale Overheidsdienst Economie 20

2002

2003

2004

2005

2006

Bron: Federale Overheidsdienst Financiën, Douane & Accijnzen

20,0

20,5

Bron: Federale Overheidsdienst Economie, petroleumbalans54

15

40

10

Grafiek xx

20 19

9,4 J aarverslag 2 0 0 9

5

• 34



in miljoenen l

Figuur 14: Jaarlijks verbruik van benzine, diesel en huisbrandolie in België (liter) 9.000.000.000

Benzines(1)

8.000.000.000 Diesel(1)

7.000.000.000

Huisbrandolie(1)

6.000.000.000 5.000.000.000 4.000.000.000 3.000.000.000 2.000.000.000 1.000.000.000 0

(1)

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

voor concrete cijfers, zie tabel 19



• 35



Tabel 19: Jaarlijks verbruik van benzine, diesel en huisbrandolie in België (liter)

(1)

Benzines(1)

Diesel(1)

Huisbrandolie(1)

TOTAAL VERBRUIK

2002

2.896.498.000

6.899.146.400

5.593.843.630

15.389.488.030

2003

2.868.861.300

7.407.000.400

6.024.900.800

16.300.762.500

2004

2.683.065.400

7.547.583.000

4.375.110.300

14.605.758.700

2005

2.405.712.800

7.467.746.500

5.650.931.600

15.524.390.900

2006

2.237.327.100

7.857.272.500

5.891.776.900

15.986.376.500

2007

2.114.986.400

8.281.749.300

4.374.288.900

14.771.024.600

2008

1.941.493.460

8.471.306.000

5.119.752.800

15.532.552.260

2009

1.862.718.961

8.447.053.675

4.472.633.400

14.782.406.036

voor een grafische voorstelling, zie figuur 14



• 36


DE belangrijkste dossiers J aarverslag 2 0 0 9

• 37


de belangrijkste dossiers MILIEUBESCHERMING DE STRIJD TEGEN VERZURING EN OZON De emissies van de raffinaderijen Op 1 januari 2010 worden voor de petroleumraffinaderijen strengere emissiegrenswaarden voor SO2 en NOX van kracht. Dit is één van de voornaamste maatregelen die de Vlaamse overheid heeft genomen in het kader van de Europese richtlijn ‘nationale

Tabel 21: Bubble-emissiegrenswaarden SO2 en NOx voor de petroleumraffinaderijen in Vlaanderen (mg/Nm3) Tot 31.12.2004

Vanaf 1.1.2005

Vanaf 1.1.2010

SO2

1.000

800

350

NOx

350

300

200

emissieplafonds’ (NECD of National Emission Ceilings Directive). De overheid heeft de emissiegrenswaarden voor SO2 en NOX vastgelegd op basis van een aandeel van de petroleumraffinaderijen in het nationaal emissieplafond van 10 kt SO2 / jaar en 6,5 kt NOX / jaar.

Bron: BPF

Tabel 20: Emissies van SO2 en NOx door de petroleum raffinaderijen in België (duizend ton) Reële emissies

Doelstelling 2010

Tabel 22: België: maximale jaarlijkse emissies vanaf 2010 (duizend ton/jaar, %) Totaal kt/j

Vermindering t.o.v. 1990 (%)

SO2

99

-73

1980

2006

2007

2008

2009

NOx

176

-48

SO2

88

23,5

22,7

21

22,3

10

VOS

139

-58

NOx

-

7,8

7,7

6,1

5,2

6,5

NH3

74

-31

Bron: BPF

Bron: BPF


• 38


de belangrijkste dossiers

MEETNET LUCHTVERONTREINIGING PETROLEUMRAFFINADERIJEN

Er zijn echter, terecht, uitzonderingen voorzien. Vele sectoren concurreren immers

Gezien de Vlarem imissiemeetplicht van de petroleumraffinaderijen, wordt sinds

broeikasgassen te beperken, dreigen onze Europese ETS-bedrijven opgezadeld te

1995 een specifiek imissiemeetnet in de Antwerpse regio beheerd door de BPF.

worden met een competitief nadeel ten opzichte van hun niet-Europese concurrenten

Conform een overeenkomst tussen de petroleumraffinaderijen, de BPF en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), verzekert de VMM sedert 1 januari 2009 het dagelijkse beheer van de vijf meetstations. Een en ander betekent dat de VMM het

met hun producten op een markt die veel ruimer is dan de Europese Unie. Zolang buiten Europa geen gelijkaardige maatregelen getroffen worden om de uitstoot van

die geen emissierechten dienen aan te kopen. Dit zou als gevolg hebben dat de productie buiten Europa stijgt, en dat dus de ermee gepaard gaande CO2-uitstoot wordt verplaatst. Dit noemt men de koolstoflek (‘carbon leakage’).

onderhoud, de gegevenstransmissie en –verwerking en de noodzakelijke investe-

Om dat tegen te gaan heeft de EU beslist om de energie-intensieve sectoren die

ringsvoorstellen coördineert.

onderworpen zijn aan internationale concurrentie buiten de EU, en dus aan kool-

De petroleumraffinaderijen blijven uiteindelijk collectief eigenaar van de gehele infrastructuur en dragen uiteraard, zoals in het verleden, de kosten voor de uitba-

stoflek, te beschermen: zij zullen tussen 2013 en 2020 hun benodigde CO2-rechten geheel of gedeeltelijk gratis krijgen.

ting ervan.

DE VERMINDERING VAN DE BROEIKASGASEMISSIES EN HET SYSTEEM VAN DE VERHANDELBARE EMISSIERECHTEN In december 2008 keurden de Europese Raad en het Europees Parlement de zogenaamde ’20-20-20 doelstelling’ goed: tegen 2020 moet de Europese Unie, ten opzichte van 1990, 20 % efficiënter omgaan met energie, het aandeel hernieuwbare energiebronnen verhogen tot 20 % en 20 % minder CO2 uitstoten. Tevens werd een gewijzigd emissiehandelssysteem opgezet (het zogenaamde ETS of Emission Trading Scheme) dat in voege treedt vanaf 2013. De energie-intensieve bedrijven worden automatisch opgenomen in het Europese ETS. Als basisprincipe geldt dat zij de nodige broeikasgasemissierechten moeten aankopen. Daartoe zal een veiling van die emissierechten worden georganiseerd.


• 39



Op basis van een aantal economische criteria heeft de EU Commissie geconcludeerd dat onder andere de petroleumraffinaderijen aangemerkt worden als sector die onderhevig is aan koolstoflek. De hoeveelheid gratis toe te kennen rechten wordt per bedrijfssector objectief vastgelegd bij middel van ‘benchmarking’: elk bedrijf krijgt slechts het aantal emissierechten dat het zou nodig hebben indien het energie-efficiënt werkt. Op die manier ontstaat er een stimulans om maatregelen te nemen ter vermindering van de uitstoot vermits de ontbrekende rechten op de CO2-markt dienen te worden aangekocht. Het is de bedoeling dat de raffinaderijen gratis emissierechten toegewezen krijgen ten belope van de benchmark. Logischerwijze kan dit pas ten volle worden toegepast in 2020, met een geleidelijk pad daarheen tussen 2013 en 2020.

De klimaatplannen en de sector petroleumraffinage In Vlaanderen wordt in het kader van het convenant benchmarking energie-efficiëntie, reeds jaren gewerkt met het concept ‘benchmarking’. In deze energiebeleids overeenkomst tussen het Vlaams Gewest en energie-intensieve sectoren en bedrijven gaan o.a. de petroleumraffinaderijen de verbintenis aan om tot de wereldtop te blijven behoren op het gebied van energie-efficiëntie, of dit uiterlijk in 2012 te realiseren.

HET BODEMSANERINGSFONDS VOOR TANKSTATIONS (BOFAS)

De benchmark of wereldtop wordt bepaald op basis van de wereldwijd 10 % beste

Tot 31 december 2009 werden 5.024 aanvragen voor tussenkomst van BOFAS ontvan-

raffinaderijen op het gebied van energie-efficiëntie.

gen in het kader van de twee samenwerkingsakkoorden (2002 en 2007). Daarvan

Bij de eindbeoordeling van de energie-efficiëntie van de betrokkenen in 2012 ten opzichte van de wereldtop, zal men desgevallend rekening moeten houden met de economische situatie. Men kan immers geen energie-efficiëntie in economisch minder gunstige tijden vergelijken met een wereldtop die bepaald is bij economische hoogconjunctuur. Bedrijven mogen niet afgerekend worden op een verlies aan

werden 3.838 aanvragen ontvankelijk verklaard (76,4 %). De indeling van de ontvankelijke aanvragen is als volgt: • sluiting: 1.966 • retroactieve sluiting*: 237

energie-efficiëntie ten gevolge van lagere productie te wijten aan de economische

• verderzetting activiteiten: 1.275

conjunctuur.

• retroactieve verderzetting: 360

* retroactieve sluiting waarbij de aanvrager reeds aan de werken was begonnen vóór de tussenkomst van BOFAS J aarverslag 2 0 0 9

• 40



van de bodem bij de particulieren, houders van stookolietanks, zal de eventuele bijdrage automatisch verwerkt worden in de maximumprijsstructuur vanaf de oprichting van dit Fonds”; de financiering moet dus volledig worden verzekerd door middel van een verplichte bijdrage, opgenomen in de maximumprijsstructuur van huisbrandolie; • deze bijdrage, uitgedrukt in euro per liter, moet zo beperkt mogelijk blijven; • het fonds komt tussen met een maximum plafond (van de saneringskosten) en een dossierkost (10 % van de vergoede bedragen); • het werkingsgebied van het fonds moet worden afgestemd op de geschatte inkomsten, over de gehele levensduur van het fonds; • het fonds komt tussenbeide in geval van tanks, gekoppeld aan de verwarming van gebouwen met hoofdzakelijk een woonfunctie of (kleine) professionele activiteiten Op 29 juni 2009 besloot de interregionale Bodemsaneringscommissie - op vraag van BOFAS - om de termijn van erkenning van BOFAS te verlengen tot 25 maart 2019.

(kleine handelaars, zelfstandigen, vrije beroepen, …), maar in dit geval beperkt tot gebouwen met één of meerdere tanks met een totale inhoud van maximum 5.500 liter. • het fonds komt slechts tussen in zoverre de particulier (de aanvrager van een

HET BODEMSANERINGSFONDS VOOR STOOKOLIETANKS VAN PARTICULIEREN (PREMAZ) Op vraag van de Minister van Klimaat en Energie (dhr. Paul Magnette), werd in het kader van de ‘Lente van het Leefmilieu’ gestart met de oprichting van een bodem saneringsfonds voor particulieren (stookolietanks).

tussenkomst) de regelgeving naleeft. De BPF heeft samen met de sectorfederaties BRAFCO en Informazout verder overlegd met Assuralia (de beroepsvereniging van de verzekeringsondernemingen). Doelstelling van deze besprekingen was om de verzekeringssector te stimuleren verzekeringsproducten te ontwikkelen die beantwoorden aan de noden van de eigenaars van stookolietanks. Het gaat hier onder andere om verzekeringsproducten die

De BPF heeft de voorwaarden aangegeven waaraan een dergelijk fonds zou moe-

de saneringskosten dekken in geval van toekomstige vervuilingen die plaatsvinden

ten voldoen:

nadat de tank lekvrij en de site niet vervuild werd bevonden (met respect voor de

• de financiering moet gegarandeerd worden door de programmaovereenkomst, zoals voorzien in artikel 21 §3: “In geval van de oprichting van een fonds ter sanering

wettelijke controlevereisten). Alle besprekingen hebben geleid tot een gemeenschappelijk voorstel van de petro-


• 41



leum- en de verzekeringssector aan de federale overheid. Een samenwerkings akkoord tussen de gewesten en de federale overheid dient nu te worden uitgewerkt. Vervolgens zal dat ontwerpakkoord met de verzekering- en de petroleumsector worden besproken.

DE AANVAARDINGSPLICHT VAN GEBRUIKTE SMEEROLIE De regelgeving inzake de aanvaardingsplicht van gebruikte smeerolie, van kracht in de drie gewesten, voorziet de mogelijkheid om milieubeleidsovereenkomsten (MBO) af te sluiten tussen de sectorfederaties en de gewestregeringen. Op die manier kunnen de bedrijven die smeerolie op de markt brengen hun individuele verplichting om gebruikte smeerolie terug te nemen en te verwerken, omzetten in een collectieve aanpak. Met het Waals en het Vlaams Gewest werden reeds MBO’s inzake gebruikte olie

Een en ander kan in detail geraadpleegd worden op de website:

afgesloten.

www.valorlub.be

Met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd eind 2009 een mondeling akkoord bereikt over een MBO, die hopelijk in 2010 in werking zal treden.

Het beheersorganisme VALORLUB vzw Het organisme VALORLUB vzw, dat de uitvoering van de MBO’s inzake gebruikte olie beheert, heeft nu een 100-tal toegetreden aanvaardingsplichtige producenten en invoerders van smeerolie. Aan de recyclage- en hergebruiksdoelstellingen wordt ruimschoots voldaan. De jongste gegevens wijzen uit dat 94 % van de opgehaalde hoeveelheid gebruikte olie wordt gerecycleerd of energetisch gevaloriseerd. In Vlaanderen is de doelstelling ‘minimaal 85 %’, in Wallonië ‘minimaal 65 %’.

DISTRIBUTIE VAN LPG IN TANKSTATIONS IN VLAANDEREN Naar aanleiding van de verstrenging in 2008 van de Vlarem-uitbatingsvereisten voor LPG-tankstations, werd in 2009 een werkgroep ‘Vlarem-autogasstations’ opgericht,


• 42



met vertegenwoordigers van de Vlaamse administratie en de betrokken bedrijven (via FeBuPro). De bedoeling is om voor bestaande installaties, die volgens de regelgeving in principe een overgangsperiode krijgen tot 2019, te komen tot een werkbare aanpak voor de aanpassingen van de tankstations. De werkgroep is nog niet tot definitieve voorstellen gekomen. Wij betreuren in elk geval dat de overheid geen duidelijke visie heeft op de commercialisering van LPG. Enerzijds LPG promoten als een propere brandstof en anderzijds de distributie ervan bemoeilijken is op zijn minst tegenstrijdig. Wij pleiten voor een coherent overheidsbeleid terzake.

zich vrij te bevoorraden in biocomponenten bij eender welke leverancier (voor zover deze leverancier producten aanbiedt die in lijn zijn met de duurzaamheidscriteria, zoals omschreven in de Europese richtlijnen ‘Renewable Energy Directive & Fuels Quality Directive’ en voor zover deze componenten beantwoorden aan de kwaliteitsnormen). Met dit standpunt van de BPF werd echter geen rekening gehouden. De wet van juni 2006 is onveranderd gebleven en de wet van juli 2009 bevoordeelt duidelijk de erkende producenten (waarvan de biocomponenten van elk duurzaamheidsbewijs worden vrijgesteld).

Biobrandstoffen en de programmaovereenkomst

BIOBRANDSTOFFEN

Het basisprincipe van de programmaovereenkomst is dat alle bijkomende kosten, ten laste van de petroleummaatschappijen, in de maximumprijs worden verrekend.

Wetgeving inzake biobrandstoffen 2009 is het jaar van de wettelijke verplichting tot bijmenging van 4 % volume bio componenten in benzine en diesel in België (wet van 22 juli 2009, op 3 augustus 2009 verschenen in het Belgisch Staatsblad en … van kracht op 1 juli 2009).

De BPF heeft er dan ook meermaals op aangedrongen om de programmaovereenkomst aan te passen, zodat rekening wordt gehouden met de extra kosten voor bijmenging van biocomponenten (investeringskost, operationele bijmengingskost, logistieke kosten,…).

De vorige wetgeving (wet van 10 juni 2006) blijft onveranderd. Deze wet erkende een beperkt aantal Belgische bioproducenten (3 producenten van FAME voor diesel, 4 producenten van ethanol voor benzine) en kende hen jaarlijkse quota toe. Het resultaat is een Belgische markt van biocomponenten die noch volledig vrij is, noch openstaat voor internationale mededinging.

Biobrandstoffen: administratieve modaliteiten

Geruime tijd voor het ontwerpen van de wet betreffende de verplichte bijmenging van biocomponenten in de fossiele brandstoffen, heeft de BPF aan de overheid haar standpunt uiteengezet. De BPF pleitte ervoor dat, in geval van wettelijke verplichting, het quotasysteem en fiscale stimulansen zouden vervallen om de operatoren toe te laten

sinds 1 juli van datzelfde jaar…).

Begin november 2009 werden de petroleumoperatoren door de Algemene Directie Energie op de hoogte gebracht van de verplichting inzake rapportering en controle. Het ministerieel besluit verscheen op 8 december 2009 (de wet was reeds in voege

De BPF heeft er overigens voor gezorgd dat de gangbare administratieve verplichtingen mee fraude helpen bestrijden, in het bijzonder bij de uitwisseling van biobrandstoffen tussen petroleumoperatoren.


• 43



Biobrandstoffen en duurzaamheidscriteria In het kader van haar standpunt inzake duurzaamheidscriteria van biocomponenten heeft de BPF, ten aanzien van de betrokkenen (FOD Energie en Leefmilieu, het Ministerieel kabinet voor Klimaat en Energie en de Belgische commissie voor normalisatie TC383), vooral de volgende aspecten benadrukt : • de producenten van biocomponenten zijn verantwoordelijk voor het leveren van: • producten die beantwoorden aan de duurzaamheidscriteria; • de vereiste certificaten; • d e certificaten moeten worden afgeleverd door een onafhankelijk organisme onder de voogdij en het toezicht van de Belgische overheid; • d e duurzaamheidscriteria voor biocomponenten moeten op Europees niveau worden geharmoniseerd (aangepaste methodologie en Europese standaard); • h et toekennen van bijkomende kredieten voor biocomponenten die beter scoren inzake vermindering van broeikasgassen.


• 44


de belangrijkste dossiers Beveiliging KRITIEKE INFRASTRUCTUREN

• een communicatiemechanisme op punt stellen tussen de betrokken overheid en de kritieke infrastructuur.

De EU richtlijn 2008/114 verplicht de lidstaten in de strijd tegen terrorisme, kritieke infrastructuren te bepalen en te beschermen.

Eén en ander dient te worden afgewerkt tegen januari 2011.

Volgens de definitie in deze richtlijn is een kritieke infrastructuur: “een voorziening,

systeem of een deel daarvan op het grondgebied van de lidstaten dat van essentieel belang is voor het behoud van vitale maatschappelijke functies, de gezondheid, de veiligheid, de beveiliging, de economische welvaart of het maatschappelijk welzijn, waarvan de verstoring of vernietiging in een lidstaat aanzienlijke gevolgen zou hebben

DE BEVEILIGING VAN TANKSTATIONS Overvallen op tankstations

doordat die functies ontregeld zouden raken”.

In tegenstelling tot de meeste andere sectoren daalt het aantal gewapende overval-

In een eerste fase worden de sectoren energie en transport aangepakt. De Federale

len in tankstations. Het aantal overvallen in 2009 was 29 % lager dan in 2008. 55 %

Overheidsdienst Economie, directie Energie, dient de richtlijn om te zetten in

van de gewapende overvallen gebeuren tussen 18u en 22u. Luik, Charleroi en

Belgische regelgeving en bepaalt de kritieke infrastructuren, in samenspraak met de

Brussel blijven de meest getroffen regio’s.

betrokken sectoren. Op basis van criteria die door de EU commissie werden vastgelegd, komen in onze sector enkel petroleumraffinaderijen in aanmerking om door de Belgische overheid

Tabel 23: Gewapende overvallen op tankstations in België

als kritieke infrastructuur te worden aangemerkt.

2006

2007

2008

2009

De volgende stappen die de overheid zou moeten nemen zijn:

Aantal overvallen

85

86

96

71

• de wet inzake de kritieke infrastructuren ontwerpen en de nodige uitvoerings

Risiconiveau (%)

1,9

2,0

2,2

1,6

besluiten uitvaardigen;

Bron: Federale gerechtelijke politie

• er zich van vergewissen dat de exploitant van elke kritieke infrastructuur een beveiligingsplan en een specifieke veiligheidsverbindingsfunctie heeft;


• 45



Het aantal inbraken en ramkraken met versterkte voertuigen daalt eveneens. Naast Charleroi, Luik en Brussel wordt Antwerpen ook zwaar getroffen.

Tabel 24: Evolutie van het aantal inbraken in tankstations

(1)

2006

2007

2008

2009(1)

614

701

558

500

voorlopig cijfer

Bron: algemene nationale gegevens (Federale gerechtelijke politie)

Doorrijden zonder betalen De BPF blijft voorstander van de invoering van een systeem, vergelijkbaar met dat van Nederland voor wat betreft de vervolging van ‘doorrijders’. Ter herinnering, de Nederlandse regering heeft een systeem uitgewerkt waarbij de uitbaters van tankstations de nummerplaat van ‘doorrijders’ kunnen ingeven in een

om de minister van Justitie aan te spreken over dit dossier zonder de steun van de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

centrale gegevensbank en waarbij gerechtsdeurwaarders rechtstreeks toegang hebben

Ondertussen heeft een gedeelte van het directiecomité van de Nationale Kamer van

tot de DIV (Dienst voor Inschrijving van Voertuigen) om het geld binnen 48 uur te kunnen

Gerechtsdeurwaarders ontslag genomen naar aanleiding van de kritieken, ontvangen

innen. Via het Nederlandse systeem kunnen er ook gerechtelijke procedures worden

bij het installeren van een elektronisch platform dat de gerechtsdeurwaarders

opgestart bij herhaaldelijk doorrijden. Sleutelelement van het Nederlandse systeem is

toegang zou verlenen tot de gegevens van het Rijksregister en het DIV. Deze nieuwe

dus de toestemming die aan de gerechtsdeurwaarders wordt gegeven om de nummer-

situatie heeft de samenwerking met de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders

plaat van de ‘doorrijders’ op te zoeken (in het kader van een strikt omlijnd protocol).

bemoeilijkt wat betreft de ‘doorrijders’.

De Kamer van Gerechtsdeurwaarders heeft de BPF geadviseerd om te wachten op

De BPF heeft in september 2009 een vergadering georganiseerd met de Federatie

een advies van de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer

van de Schuldvorderingorganismen die hun diensten aanboden voor een samenwer-

omtrent de parkeerbeheerders, gezien dit dossier gelijkenissen vertoont met het

king met de petroleumsector. Zij stelden voor een vergelijkende studie uit te voeren

dossier ‘doorrijders’. Op dit ogenblik (april 2010) heeft deze Commissie nog geen

in de Europese lidstaten. Het ziet er echter in de praktijk naar uit dat er weinig alter-

advies uitgebracht. Volgens de Kamer van Gerechtsdeurwaarders heeft het geen zin

natief is voor een samenwerking met de Gerechtsdeurwaarders.


• 46


de belangrijkste dossiers DE ECONOMISCHE KWESTIES DE NORMALISATIE VAN PETROLEUMPRODUCTEN & BELGISCHE NORMALISATIECOMMISSIES 2009 is een mijlpaal in de geschiedenis van de Normalisatie in de Belgische petroleumsector: meer dan 5 jaar na de publicatie van de nieuwe wet op de normalisatie in 2003 werden de nieuwe normalisatiestructuren in 2009 volledig functioneel. Na het afschaffen van het BIN en zijn vervanging door het NBN (met fel gereduceerde opdracht), werd in 2007 - op initiatief van de BPF en in overeenstemming met het nieuwe wettelijke kader - een operator voor normalisatie in de petroleumsector opgericht. Sinds begin 2009 coördineert deze operator 3 NBN-normalisatiecommissies, waaraan tal van experten waaronder leden van de BPF en daarbuiten, deelnemen. Deze commissies behandelen respectievelijk: • petroleum en aanverwante producten; • bitumineuze bindmiddelen; • certificatie van de duurzaamheid van biomassa.

Hierbij dienden de onvermijdelijke kinderziektes in de communicatie met het NBN te worden overwonnen. Maar ondermeer ook door de invoering van een versnelde goedkeuringsprocedure voor nieuwe normen door het NBN, kunnen we de toekomst

In elk van deze commissies zetelen deskundigen van de BPF-leden.

met vertrouwen tegemoet zien.

In opdracht van het NBN deden zij in 2009 o.a. voorstellen voor nieuwe Belgische

Ook internationaal waren talrijke deskundigen van leden van de BPF actief in de

normen voor benzine (NBN EN 228), diesel (NBN EN 590 met verhoging van het

normalisatie. Deze deskundigen leverden hun bijdrage aan vele werkgroepen en task

toegelaten percentage FAME van 5 naar 7 %) en LPG (NBN EN 589). Deze normen

forces van CEN en van ISO en in de nationale Belgische delegaties bij de plenaire

werden inmiddels gepubliceerd.

vergaderingen van de CEN Technical Committee’s:


• 47



• CEN / TC 19, Istanbul, mei 2009 (petroleum en aanverwante producten); • CEN / TC 383, Brussel, juni 2009 (duurzaamheidscertificatie van biomassa); • C EN / TC 383, Den Haag, november 2009 (duurzaamheidscertificatie van biomassa).

blijven nog onderworpen aan een individuele voorraadplicht gelijk aan 9 dagen inverbruikstelling in 2009 (lineaire vermindering van dit aantal dagen over een periode van 5 jaar (2007 - 2012)). APETRA zal dus de volledige voorraadplicht overnemen op 1 april 2012. Er dient benadrukt dat de individuele voorraadplichten ten laste van de petroleummaatschappijen niet worden vergoed. Volgens de gegevens die door de Europese Commissie werden gepubliceerd (de

DE STRATEGISCHE VOORRADEN

laatste gegevens dateren van 19 maart 2010), voldoet België nog niet volledig aan zijn

Sinds 1 april 2007 is het overheidsbedrijf APETRA wettelijk belast met het bezit en het beheer van de voorraden ruwe aardolie en petroleumproducten. APETRA moet België de mogelijkheid bieden om aan haar internationale verplichtingen terzake te voldoen en moet de bevoorrading van het land in geval van crisis waarborgen.

olie / kerosine). Op 31 december 2009 beschikte België over 66 dagen strategische

De petroleummaatschappijen die meer producten in verbruik brengen dan een bij wet bepaalde minimumhoeveelheid (100.000 ton verkoop per productcategorie),

Voor verdere informatie, raadpleeg:

verplichtingen inzake strategische voorraden voor de categorie 2 (diesel / huisbrandvoorraad in categorie 2 (in plaats van de 91,25 dagen die door de Europese overheid worden vereist). APETRA boekt echter vooruitgang in de verwezenlijking van zijn doelstellingen.

www.apetra.be

HET SOCIAAL VERWARMINGSFONDS De Programmawet van 27 december 2004 voorziet sinds de winter van 2004 dat het Sociaal Verwarmingsfonds gedeeltelijk tussenkomt in de betaling van de verwarmingsfactuur van minder begoede personen. Het gaat hier om een samenwerking tussen de overheid, de OCMW’s en de petroleumsector. Het Sociaal Verwarmingsfonds wordt gespijsd via een solidariteitsbijdrage op alle petroleumproducten die bestemd zijn voor verwarming (huisbrandolie, lamppetroleum en propaan). In 2009 hebben zowat 91.000 gezinnen vanwege het Sociaal Verwarmingsfonds een tussenkomst in hun verwarmingskosten gekregen, voor een totaal bedrag van 15,8 miljoen euro.


• 48



Gezinnen met een netto belastbaar jaarinkomen lager dan 26.000 euro, die geen aanspraak konden maken op een tussenkomst van het Sociaal Verwarmingsfonds (de zogenaamde 4de categorie), hebben in 2009 kunnen genieten van een forfaitaire vermindering van 105 euro (bij een minimum aankoop van 750 liter huisbrandolie). Deze toelage voor de 4de categorie werd toegekend door de Federale Overheidsdienst Economie (de 3 andere categorieën bleven in handen van het Sociaal Verwarmingsfonds). De maatregel werd niet velengd in 2010. De feitelijke werking van het Sociaal Verwarmingsfonds is – naast de noodzakelijke tussenkomst van de OCMW’s – in handen van een vereniging zonder winstoogmerk,

Door dit gebrek aan flexibiliteit werd de impact van de internationale marktprijzen op de prijzen van de afgewerkte producten te traag weergegeven. Deze situatie veroorzaakte een chaos op de Belgische markt, evenals een schaarste aan petroleumproducten in ons land. De PO heeft als doelstelling de bevoorrading van België met petroleumproducten te waarborgen. Bij gebrek aan volledige prijsvrijheid is het dus momenteel het enige werkbare systeem. De BPF is evenwel van mening dat de PO enkel kan functioneren als alle kosten worden opgenomen in de maximumprijsstructuur van de petroleumproducten, zoals overigens bepaald door deze PO.

de vzw Sociaal Verwarmingsfonds Stookolie, Lamppetroleum en Propaan in bulk. Deze vzw werd door de minister van Energie (destijds dhr. Marc Verwilghen) erkend op 16 september 2005 voor een periode van 5 jaar. Zoals de wetgeving het voorziet, werd in december 2009 een nieuwe aanvraag tot erkenning ingediend bij de huidige

Tabel 25: België: aantal wijzigingen van de maximumprijzen van de voornaamste brandstoffen in 2009

Minister voor Energie (9 maanden vóór het verstrijken van de erkenningstermijn).

Stijgingen

Dalingen

TOTAAL

Benzine 95 octaan

20

15

35

DE MAXIMUMPRIJZEN VAN BRANDSTOFFEN

Diesel

17

18

35

Huisbrandolie

17

19

36

De programmaovereenkomst

TOTAAL

54

52

106

De programmaovereenkomst (PO) bepaalt de berekeningsmethode van de maximum-

Bron: BPF

prijzen van petroleumproducten. Hij bepaalt dus een maximumprijs, terwijl de prijs in tankstations of de prijs aan de verbruiker van huisbrandolie uiteraard wordt bepaald door de concurrentie op de markt tussen de verschillende operatoren. De eerste PO werd in 1974 gesloten tussen de Belgische staat en de BPF omdat de oliecrisis van 1973 – 1974 ons had geleerd dat de oude methode om prijzen aan te passen (aanvraag tot toestemming van prijswijziging aan de regering) niet voldoende flexibel was om te anticiperen op de snelle evoluties op de petroleummarkt en de evolutie van de wisselkoersen.


• 49



Biobrandstoffen Vanaf januari 2009, en dus ruim vóór het ontwerpen van de wet op de verplichting van het op de markt brengen van biobrandstoffen (1 juli 2009), heeft de BPF aan de overheid een aantal modaliteiten voorgesteld waaraan een bijmengverplichting van ethanol en FAME zou moeten voldoen.

Ondanks herhaaldelijk verzoek van de BPF aan de federale overheid om de meerkost van het bijmengen van biocomponenten in rekening te brengen in de maximumprijsstructuur van benzines en diesel (wettelijke verplichting van respectievelijk 4 % ethanol en FAME), werd de PO einde 2009 nog steeds niet gewijzigd.

Figuur 15: Samenstelling van de maximumprijs van benzine 95 octaan en diesel in België op 31/12/2009 (€/l) €/l

1,4

1,356 0,2354

1,2 1,0

1,076

0,6136

0,1867 0,3529

0,8 (BOFAS) 0,0032

0,6 0,4 0,2

0,1537 0,3418

0,0088

(BOFAS) 0,0020 0,1547 0,3707

0,0086

Productprijs ex-raffinaderij Marge en distributiekosten APETRA bijdrage BOFAS bijdrage Accijnzen en energiebijdrage BTW

0,0 Benzine 95 octaan

Diesel

Bron: BPF


• 50

0,3529

0,8

0,4

(BOFAS) 0,0020

(BOFAS) 0,0032

0,6 0,1537

0,1547

0,0086 0,0088 Belgische Petroleum Federatie

0,3707 de belangrijkste dossiers

0,2

0,3418

0,0

Herinvoering van het ‘positief kliksysteem’ Het principe van het ‘positief kliksysteem’ is de accijnzen te verhogen bij een daling

helft van de prijsvermindering omgezet in een verhoging van de bijzondere accijns.

Figuur 16: Evolutie van de accijnstarieven van benzine 95 octaan, diesel en huisbrandolie in België (€/liter)

De regering heeft beslist om dit ‘positief kliksysteem’ opnieuw in te voeren vanaf

/l

1 januari 2009*.

0,7

van de maximumprijs van motorbrandstoffen. Zo wordt bij een daling van de maximumprijs van motorbrandstoffen, die voortvloeit uit de programmaovereenkomst, de

15

De regering heeft de budgettaire impact van de ‘positieve klik’ geraamd op 159 miljoen euro voor 2009: 57,7 miljoen euro voor benzine en 101,3 miljoen euro voor diesel (inclusief BTW).

Benzine 95 octaan

Diesel

Huisbrandolie

0,6

0,5

De stijging van de accijnzen op benzine en diesel blijven voor 2009 respectievelijk begrensd tot 28 €/1.000 liter en tot 35 €/1.000 liter. Het ‘positief kliksysteem’ werd 4 keer toegepast voor diesel in 2009, waarbij het plafond (35 €/1.000 liter) al werd bereikt op 24 februari 2009 (accijnsverhoging tot 352,9 €/1.000 liter).

0,4

0,3

0,2

Ook voor benzine paste men het ‘positief kliksysteem’ vier keer toe en werd het plafond (28 €/1.000 liter) op 20 juni 2009 bereikt (accijnsverhoging tot 613,6 €/1.000 liter),

0,1

zoals figuur 16 aantoont. De regering heeft het positief kliksysteem op diesel in 2010 en in 2011 behouden, en

85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 01 10 21 14 21 24 01 30 20 01 01 01 12 02 02 04 04 06 09(3) 09 09 09 09(4) 09 09 09 09(5)

voorziet een jaarlijkse verhoging van de accijnzen met 40 €/1.000 liter. (1) (2)

* De toepassing van het ‘negatief kliksysteem’, dat opnieuw werd ingevoerd op 5 december 2007, werd stopgezet op 31 december 2008.

(1) (2)

0,0

controlebijdrage controlebijdrage + energiebijdrage

(3)

01.01.2009: herinvoering van het kliksysteem, met een maximale jaarlijkse accijnsverhoging van 0,028 €/l voor benzines en van 0,0035 €/l voor diesel

(4)

21.02.2009: maximum accijnsverhoging van 0,035 €/l bereikt voor diesel

(5)

20.06.2009: maximum accijnsverhoging van 0,028 €/l bereikt voor benzines

Bron: BPF


• 51



Figuur 17: Accijnzen(1) in België en in de buurlanden op 8 februari 2010 (€/1.000l) 800

Benzines(2) 719,90

Diesel(3)

700 654,50 613,57

Huisbrandolie

606,20

600

500

470,40 437,70

427,90 400

462,09

366,19

359,00 302,00

300

302,00

254,20 200

100

61,35

56,60 18,49

10,00

21,00

0 BE

FR

DE

NL

LU

Europees minimum

n aanverwante belastingen e accijnzen op onvermengde benzine (3) accijnzen op onvermengde diesel (1) (2)

Bron: Europese Commissie


• 52



Tabel 26: Accijnsontvangsten(1) op brandstoffen in België (miljard euro) 2007

2008

2009

Benzine

1,26

1,16

1,03

Diesel

2,71

2,68

2,71

Huisbrandolie

0,08

0,10

0,08

Andere

0,01

0,09

0,09

TOTAAL

4,06

4,03

3,91

(1)

en aanverwante belastingen



• 53



DE CONTROLE VAN DE KWALITEIT VAN BRANDSTOFFEN Het Fonds voor de analyse van petroleumproducten ‘FAPETRO’ - dat volledig wordt gefinancierd door de petroleumsector - controleert de kwaliteit van petroleumproducten op de Belgische markt. De kwaliteitscontroles die door FAPETRO worden uitgevoerd, hebben betrekking op het naleven van de ‘productnormen’ (EN228 voor benzine en EN590 voor diesel; Europese normen van toepassing in België).

Monstername

Tabel 27: Evolutie van het aantal slechte stalen per product in België (%) 1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009(1)

Benzine 95 octaan

1,9

0,9

4,7

3,8

1,7

2,0

3,8

1,7

2,0

2,6

2,5

Benzine 98 octaan

2,3

1,1

9,3

5,4

3,3

4,6

5,6

3,1

3,3

5,5

4,5

Diesel

5,3

3,3

6,6

7,9

5,1

3,5

3,8

3,3

5,8

2,0

1,5

TOTAAL (aantal genomen stalen t.o.v. slechte stalen)

3,7

2,0

6,2

5,4

3,6

3,4

3,9

2,8

4,0

3,1

2,6

(1)

voorlopige cijfers

Bron: FAPETRO

De resultaten van de kwaliteitscontroles uitgevoerd bij de publieke pompen zijn positief geëvolueerd: van meer dan 10 % monsters ‘buiten specificatie’ in de eerste twee jaren (1996-1997) naar 2,6 % in 2009. Zo is het percentage van monsters ‘buiten

specificatie’ bijzonder laag voor diesel, dat bijna 80 % van het motorbrandstof verbruik vertegenwoordigt.


• 54



Tabel 28: Evolutie van het aantal slechte stalen per soort maatschappij in België (%) 1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009(1)

Leden BPF

2,4

0,9

5,1

3,2

2,3

1,9

2,5

1,7

1,8

1,9

1,6

Andere merken

4,8

2,2

6,8

8,6

6,0

5,1

6,5

3,9

6,9

5,9

2,1

Witte pompen

7,1

3,9

10,0

10,1

4,8

6,6

6,2

4,3

11,0

5,6

3,7

TOTALE MARKT

3,7

1,7

6,3

5,4

3,6

3,4

3,9

2,8

4,5

3,5

2,0

(1)

voorlopige cijfers

Bron: FAPETRO

De uitstekende kwaliteit van de brandstoffen, op de markt gebracht door de leden van de BPF, blijkt ook nu weer: 1,6 % monsters ‘buiten specificatie’ tegenover 2 % voor de volledige markt. De kwaliteit van brandstoffen in de zin van het strikt naleven van de ‘productnormen’ verschilt dus naargelang de consument zich bij de grote merken dan

Van alle 27 Europese landen neemt België het grootste aantal monsters, ver boven het Europese minimum. Afhankelijk van de op de markt gebrachte volumes zal de monstername in de toekomst ongeveer als volgt worden verdeeld: 80 % voor diesel, 15 % voor benzine 95 octaan en 5 % voor benzine 98 octaan.

wel bij een zogenaamd ‘vrij’ of ‘wit’ tankstation bevoorraadt, zoals tabel 28 aantoont.


• 55



De BPF heeft samen met het beheercomité van FAPETRO verschillende belangrijke dossiers behandeld, waaronder:

• de meetparameters verdelen in drie categorieën;

• controle van de private pompen;

• h et jaarlijks aantal te verwerken monsters optimaliseren, met een schatting van de verdeling per producttype;

• voorbereiding van een nieuwe aanbesteding voor de analyse laboratoria;

• een gedetailleerde procedure van tegenanalyse vastleggen.

• interpretatie van de meetresultaten volgens de norm ISO4259. Een korte uitleg over bovenstaande dossiers is hieronder terug te vinden.

Controle van de private pompen Indien noch de Federale Overheidsdienst Economie, afdeling Energie, noch de economische inspectie sancties kan opleggen bij inbreuken door private pompen, dan ziet de BPF geen reden om de private pompen nog te controleren.

Interpretatie van de meetresultaten volgens de norm ISO4259 Om het aantal niet-conforme monsters en tegenanalyses aanzienlijk te doen dalen, past FAPETRO – op vraag van de BPF - de norm ISO4259 toe bij de interpretatie van de resultaten. De BPF is tevreden dat het directiecomité van FAPETRO dit dossier positief heeft afgerond.

De controles die sinds 2002 werden uitgevoerd door FAPETRO wijzen op gemiddeld meer dan 12 % niet-conforme monsters (16,5 % in 2007), zonder enig teken van verbetering. De BPF vraagt om opnieuw langs te gaan bij de private pompen in overtreding, hen de kosten voor de analyses aan te rekenen en de economische inspectie te verwittigen, zodat de nodige maatregelen kunnen worden genomen.

Voorbereiding van een nieuwe aanbesteding voor de analyse laboratoria De BPF heeft een herziening van het lastenboek van de technische vereisten gevraagd, met onder andere volgende aanpassingen: • de lijst van de gevraagde analyses vervolledigen; • a angepaste meetmethodes ontwikkelen (en indien nodig van de aangepaste apparatuur voorzien); J aarverslag 2 0 0 9

• 56



DE EVOLUTIE VAN HET AANTAL TANKSTATIONS

Tabel 29: Evolutie van het aantal tankstations in België op 1 januari

Aantal tankstations Wijziging t.o.v. het voorgaande jaar (%)

2006

2007

2008

2009

2010

3.420

3.295

3.270

3.255

3.258

-4,3

-3,7

-0,8

-0,5

0,1

Bron: FAPETRO

Tabel 30: Evolutie van het aantal personenwagens in België, op 31 december Benzine

%

Diesel

%

LPG

%

Elektrisch

%

Hybride

%

1989

2.718.887

74

926.903

25

31.628

1

-

-

-

-

1999

2.748.675

61

1.738.997

38

39.967

1

-

-

-

-

2008

2.128.584

42

2.897.687

57

41.526

1

8

0

11

0

2009

2.065.405

40

3.037.553

59

37.562

1

12

0

758

0

Bron: Febiac


• 57



Tabel 31: Evolutie van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in België, per type motorbrandstof, op 31 december Benzine

%

Diesel

%

LPG

%

1989

284.949

64,8

154.695

35,2

112

0,0

1999

223.353

45,6

265.748

54,3

498

0,1

2008

112.821

21,0

422.683

78,9

402

0,1

2009

116.702

24,6

358.412

75,3

294

0,1

Bron: Federale Overheidsdienst Mobiliteit & Transport en Febiac

Tabel 32: Dichtheid van de netwerken van tankstations in Europa op 1 januari 2009 BE

DE

FR

NL

IT

UK

Aantal tankstations

3.255

14.736

12.707

4.050

22.800

9.283

Aantal inwoners / tankstation

3.217

5.597

4.871

4.057

2.582

6.572

Aantal voertuigen / tankstation

1.561

3.183

2.436

1.876

1.578

3.391

Verkoopsvolume / tankstation (m3/j)

1.964

3.031

3.149

2.560

1.575

4.091

Bron: Wood Mackenzie / Opal


• 58


de belangrijkste dossiers DE SOCIALE ACTUALITEIT Het Interprofessioneel Akkoord (IPA) van december 2008 werd door de Groep van 10 afgesloten in economisch moeilijke omstandigheden. De sectorale akkoorden kwamen begin 2009 in diezelfde context tot stand, zonder dat er tekenen van economisch herstel zichtbaar waren. De BPF is hierbij zeer waakzaam gebleven voor de competitiviteit van de petroleumsector en voor het behoud van een gunstig investeringsklimaat, noodzakelijke voorwaarden voor de tewerkstelling op lange termijn. De onderhandelingen tussen de nationale sociale partners kenden dan ook een woelig

b) Het petroleumpensioen voor arbeiders Besprekingen hebben in 2009 niet tot een consensus tussen de onderhandelaars geleid. Conform de afspraken in de sectorale cao 2009-2010 zal – bij gebreke aan akkoord over een nieuw systeem ‘petroleumpensioen’, gebaseerd op vaste bijdrage – de aanwerving van nieuwe arbeiders na 1 april 2010 niet meer leiden tot een sectoraal recht op een aanvullend pensioen in de huidige vorm. De BPF heeft tevens met de vakbonden een ‘post factum’ analyse van de onderhandelingen 2009-2010 gemaakt teneinde hier lessen uit te leren voor de toekomst.

verloop, soms tot op het niveau van de ondernemingen. In april 2009 hebben de onderhandelingen uiteindelijk tot een akkoord voor de gehele sector geleid. Ondanks het ongunstig economisch klimaat kon een koopkrachtverbetering worden toegekend.

Tabel 33: Evolutie van de tewerkstelling in de petroleumsector(1) in België op 31 december 2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009(2)

Arbeiders

1.218

1.199

1.239

1.182

1.184

1.051

1.084

Bedienden

4.954

5.217

5.258

5.313

5.159

5.260

5.226

TOTAAL

6.172

6.416

6.497

6.495

6.343

6.311

6.310

De sectorale collectieve arbeidsovereenkomsten voor arbeiders en bedienden werden in juni 2009 ondertekend. Aansluitend op het IPA en de sectorale cao 2009-2010, werden in de loop van 2009 bijkomende onderwerpen tussen de BPF en de syndicale organisaties besproken inzake: a) Het baremasysteem voor bedienden Een akkoord werd bereikt betreffende de criteria van baremische groei; in de

(1) (2)

paritair comité 117 en 211 op 30 september 2009

Bron: Rijksdienst voor Sociale Zekerheid

toekomst gebaseerd op ervaring in plaats van op anciënniteit. Naast de ervaring in de eigenlijke onderneming, wordt er rekening gehouden met periodes van opleiding en vorming. Ook ervaring in andere ondernemingen of sectoren wordt in rekening gebracht.


• 59


Index van de tabellen en figuren J aarverslag 2 0 0 9

• 60



FIGUREN Figuur 1:

Prijs van de ruwe aardolie (Brent) in $/bbl en in €/bbl

Figuur 2:

Prijs van de aardolie (Brent) in constante en in lopende euro

13

7

Figuur 3:

Bruto raffinagemarges

18

Figuur 4:

Bruto raffinagemarges 2009

18

Figuur 5:

Aardoliebalans van België in 2008

20

Figuur 6:

Brandstofprijzen in België en in de buurlanden op 21/12/2009

22

Figuur 7:

Evolutie van de maximumprijzen in België, exclusief taksen

23

Figuur 8:

Evolutie van de maximumprijzen in België, inclusief taksen

23

Figuur 9:

Brandstofnoteringen

24

Figuur 10: België: bij constante BTW en accijnstarieven sinds 1985 zou de maximumprijs van BENZINE 95 OCTAAN 0,415 €/l lager zijn op 18/06/2009, de datum van het record van de maximumprijs

25

Figuur 11: België: bij constante BTW en accijnstarieven sinds 1985 zou de maximumprijs van DIESEL 0,282 €/l lager zijn op 25/12/2009, de datum van het record van de maximumprijs

25

Figuur 12:

Aandeel van de verschillende producten in het binnenlands verbruik

34

Figuur 13:

Aandeel van benzine en diesel in het totale verbruik van motorbrandstoffen in België

34

Figuur 14:

Jaarlijks verbruik van benzine, diesel en huisbrandolie in België

35

Figuur 15:

Samenstelling van de maximumprijs van benzine 95 octaan en diesel in België op 31/12/2009

50

Figuur 16:

Evolutie van de accijnstarieven van benzine 95 octaan, diesel en huisbrandolie in België

51

Figuur 17:

Accijnzen in België en in de buurlanden op 8 februari 2010

52

Tabel 1:

Wereld : productie / verbruik / raffinagecapaciteit / reserves van ruwe aardolie in 2009

14

Tabel 2:

Wereldreserves van ruwe aardolie op 1 januari 2010

15

Tabel 3:

Wereldwijde productie van ruwe aardolie in 2009

16

Tabel 4:

Evolutie van het verbruik van ruwe aardolie per geografische zone

17

Tabel 5:

Evolutie van de raffinagecapaciteit in de wereld

17

Tabel 6:

Marktaandelen van de verschillende energiebronnen in België

21

TABELLEN


• 61



Tabel 7:

Evolutie van de maximumprijzen van brandstoffen in België

21

Tabel 8:

België: vergelijking van de gemiddelde maximumprijzen van de voornaamste brandstoffen, mét en zonder belastingen in 1975, 2008 en 2009

26

Tabel 9:

Effect van de evolutie van de dollarkoers op de maximumprijs van diesel in België

27

Tabel 10:

Schommeling van de prijs van de ruwe aardolie en haar effect op de maximumprijs in België, voorbeeld van een verlaging

28

Tabel 11:

Schommeling van de prijs van de ruwe aardolie en haar effect op de maximumprijs in België, voorbeeld van een verhoging

28

Tabel 12:

Raffinagecapaciteiten van de Belgische raffinaderijen op 31 december

29

Tabel 13:

Hoeveelheid producten verwerkt in de Belgische raffinaderijen

29

Tabel 14:

Nettoproductie van afgewerkte producten in België

30

Tabel 15:

Invoer van ruwe aardolie in België volgens regio van herkomst

31

Tabel 16:

België: buitenlandse handel in afgewerkte producten in 1973 en 2008

32

Tabel 17:

Verbruik van afgewerkte producten in België

33

Tabel 18:

Verbruik van de voornaamste brandstoffen in België

33

Tabel 19:

Jaarlijks verbruik van benzine, diesel en huisbrandolie in België

36

Tabel 20:

Emissies van SO2 en NOX door de petroleumraffinaderijen in België

38

Tabel 21:

Bubble-emissiegrenswaarden SO2 en NOX voor de petroleumraffinaderijen in Vlaanderen

38

Tabel 22:

België: maximale jaarlijkse emissies vanaf 2010

38

Tabel 23:

Gewapende overvallen op tankstations in België

45

Tabel 24:

Evolutie van het aantal inbraken in tankstations

46

Tabel 25:

België: aantal wijzigingen van de maximumprijzen van de voornaamste brandstoffen in 2009

49

Tabel 26:

Accijnsontvangsten op brandstoffen in België

53

Tabel 27:

Evolutie van het aantal slechte stalen per product in België

54

Tabel 28:

Evolutie van het aantal slechte stalen per soort maatschappij in België

55

Tabel 29:

Evolutie van het aantal tankstations in België op 1 januari

57

Tabel 30:

Evolutie van het aantal personenwagens in België, op 31 december

57

Tabel 31:

Evolutie van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in België, per type motorbrandstof, op 31 december

58

Tabel 32:

Dichtheid van de netwerken van tankstations in Europa op 1 januari 2009

58

Tabel 33:

Evolutie van de tewerkstelling in de petroleumsector in België op 31 december

59


• 62

DIVERSEN

PERMANENT SECRETARIAAT VAN DE BPF Jean-Louis NIZET - Secretaris-generaal Bernard CLAEYS - Adjunct secretaris-generaal, economie, fiscaliteit, energiebeleid Luk DEURINCK - Milieu en risicobeheer raffinage Jo VANDEWEGHE - Sociale en juridische aangelegenheden

RAAD VAN BESTUUR OP 24 MAART 2010 Patrice BRÈS – Voorzitter Algemeen Directeur, TOTAL Belgium N.V. Gerrit RUITINGA – Vice-Voorzitter Managing Director Kuwait Petroleum Belgium N.V. & Kuwait Petroleum Luxemburg N.V. Ian CARR - Vice-Voorzitter Directeur raffinaderij Antwerpen ExxonMobil Petroleum & Chemical BVBA Bulat R. SUBAEV - Bestuurder Managing Director LUKOIL Belgium N.V.

Marc DECORTE - Bestuurder Voorzitter, Gedelegeerd Bestuurder BeLux Belgian Shell N.V. Marcel MAZENAUER - Bestuurder General Manager Belgian Refining Corporation N.V. Michel DOYEN - Bestuurder Voorzitter Delek Belgium BVBA & Delek Luxemburg BVBA


• 63

DIVERSEN AANGESLOTEN MAATSCHAPPIJEN Antwerp Terminal Company N.V.

Esso Belgium, Divisie ExxonMobil Petroleum & Chemical BVBA

Antwerp Processing Company N.V.

Kuwait Petroleum Belgium N.V.

Belgian Refining Corporation N.V.

LUKOIL Belgium N.V.

Belgian Shell N.V.

TOTAL Belgium N.V.

Chevron Belgium N.V.

TOTAL Raffinaderij Antwerpen N.V.

Delek Belgium BVBA

Vopak Chemicals Logistics Belgium N.V.

OMZETTINGSFACTOREN Ruwe aardolie* metrieke ton Metrieke ton

liter

vat

1

1.165

7,33

Kiloliter (= 1m³)

0,8581

1.000

6,2898

Vat

0,1364

159

1

* gebaseerd op de wereldwijde gemiddelde densiteit

• 1.000 vaten/dag = 50.000 ton/jaar • 1 miljoen ton/jaar = 20.000 vaten/dag • 85 miljoen vaten/dag = 12.000 metrieke ton/dag = 4,2 miljard metrieke ton/jaar

Meervouden van de eenheden G = giga = 109 = 1 miljard M = mega = 106 = 1 miljoen k = kilo = 103 = 1 duizend


• 64

DIVERSEN AFKORTINGEN APETRA Assuralia bbl BPF BOFAS BRAFCO Brent BTW BIN cao CEN CO2 DIV € EN ETS FAME FAPETRO Febiac FeBuPro FOB FOD Gt IEA Informazout IPA ISO j kt l LPG

nationale stockagemaatschappij (Agence PETRolière – PETRoleumAgentschap) beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen vat (barrel) Belgische Petroleum Federatie bodemsaneringsfonds voor tankstations Belgische Federatie van Brandstoffenhandelaars ruwe olie referentie Noordzee Belasting op de Toegevoegde Waarde Belgisch Instituut voor Normalisatie collectieve arbeidsovereenkomst Europees Comité voor Normalisatie koolstofdioxide Dienst Inschrijving Voertuigen euro Europese norm emissiehandelssysteem (Emission Trading Scheme) vetzuurmethylesther (Fatty Acid Methyl Ester) Fonds voor de analyse van aardolieproducten Belgische automobiel- en tweewielerfederatie Federatie Butaan Propaan Free On Board Federale Overheidsdienst Gigaton = miljard ton Internationaal Energie Agentschap informatiecentrum over verwarmen van gebouwen met huisbrandolie Interprofessioneel Akkoord International Organization for Standardization jaar kiloton - duizend ton liter Liquified Petroleum Gas

m3 kubieke meter MBO milieubeleidsovereenkomst mg milligram MT metrieke ton Mt Megaton = miljoen ton NBN Belgisch Normalisatiebureau NECD Europese richtlijn ‘nationale emissieplafonds’ (National Emission Ceilings Directive) NH3 ammoniak Nm3 normaal kubieke meter NOX stikstofoxide OCMW Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn Opal Oil Price Assessments OPEC Organisatie van olieproducerende en –exporterende landen PO programmaovereenkomst ppm deeltjes per miljoen (parts per million) PREMAZ bodemsaneringsfonds voor stookolietanks van particulieren RSZ Rijksdienst voor Sociale Zekerheid $ Amerikaanse dollar SO2 zwaveldioxide t ton u uur TC technische commissie (van het CEN) VALORLUB beheersorganisme voor de aanvaardingsplicht van gebruikte olie Vlarem Vlaamse milieureglementering VOS vluchtige organische stoffen VMM Vlaamse Milieumaatschappij vzw vereniging zonder winstoogmerk % percentage § paragraaf J aarverslag 2 0 0 9

• 65

Belgische Petroleum Federatie Kunstlaan 39, bus 2 - 1040 Brussel - België

Grafische vormgeving en uitvoering jaarverslag door Image Plus

www.petrolfed.be - [email protected]

ATPC

Marktaandeel van aardolie in de primaire energieconsumptie % 39,5 40,0 39,2 39,0 Invoer van ruwe aardolie kt

Recommend Documents