Mantelzorg Actueel. Een uitgave voor mantelzorgers in en rondom Emmen

Mantelzorg Actueel Een uitgave voor mantelzorgers in en rondom Emmen

Augustus 2010

Colofon Mantelzorg Actueel is een initiatief van de mantelzorgcontactpunten Emmen, BargerCompascuum, Schoonebeek, en Sedna (adressen: zie achterin) Redactieleden: Titia van den Berg (Contactpunt Mantelzorg Emmen) Margreet de Leeuw (Eindredactie) Annita Thiele (Websitebeheerder Contactpunt Mantelzorg Schoonebeek) Gerrie Vrieswijk (Vrijwilligers Service Punt Emmen) Reacties op en ideeën over dit tijdschrift kunt u mailen naar: [email protected] Voor een extra nummer van Mantezorg Actueel kunt u terecht bij o.a. Sedna: Tel. (0591) 680 800, e-mail: [email protected] en het Zorgloket van de gemeente Emmen: Tel. 14 0591.

2

Inhoud: Pg. 4 Mantelzorg in de gemeente Emmen door Piet Gremmer Pg. 5 PGB-aanvragen vanaf 1 juli niet meer toegekend (bron: De Volkskrant) Pg. 6 Onthulling Mantelzorgbeeld. Overhandiging eerste editie Mantelzorg Actueel Pg. 8 Zoektocht van een mantelzorger, het verhaal van Tinie Pg. 10 Kwart van de jeugd groeit op met ziekte en zorg thuis (bron: Mezzo) Pg. 11 Jonge mantelzorgers, wie zijn het (bron: Mezzo) Pg. 13 Recept: rucola-salade Pg. 14 Voorstellen aandachtsfunctionaris Petra Jalving, ouderenwerker Samenlevingsopbouw (SLO) Pg. 15 Verslag themabijeenkomst „Troostgeschenken‟ CPM Schoonebeek Pg. 16 High tea Barger-Compascuum en Klazienaveen Pg. 17 Alzheimer Café Pg. 18 Week van de Mantelzorg Pg. 20 Meneer Lippinkhof Pg. 21 Foto-impressie wandeltocht mantelzorgers Emmermeer Pg. 22 Oproep: vrijwilligers voor de Vrijwillige Thuishulp Pg. 23 Zorgboerderij Benaja Pg. 24 Activiteitenkalender Contactpunten Mantelzorg Pg. 25 Overzicht CPM‟s met (e-mail)adressen en telefoonnummers

3

Mantelzorg in de gemeente Emmen Wie de mantel past trekke hem aan … Dit was de titel van de 5e Nationale Mantelzorglezing gehouden op 3 juni 2010. Deze lezing was door MEZZO en het Expertisecentrum Mantelzorg georganiseerd. Volgens de prognoses verdubbelt in de komende 30 jaar het aantal ouderen, terwijl de totale bevolkingsomvang hetzelfde blijft. Ouderen hebben dus veel meer hulp nodig en de zorgverleners moeten proberen hierop in te spelen. Zo ook de zorgverleners van de mantelzorg. Op dit moment wordt 20% van de zorg verleend door de zogenaamde „formele zorg‟ zoals huisartsen, ziekenhuizen etc. en 80% door de „informele zorg‟ (zorgvrijwilligers: 5%, mantelzorgers: 75% ). U zult begrijpen, dat dit een enorme uitdaging is voor de mantelzorg en de totale mantelzorgondersteuning. Op 1 januari 2007 is de „Wet Maatschappelijke Ondersteuning‟, in de volksmond WMO, in werking getreden. In Emmen is de afdeling WMO verantwoordelijk voor de uitvoering. De gemeente Emmen heeft een adviesraad, de WMO-raad, ingesteld. Deze kan op verzoek maar ook omdat ze dat zelf nodig vindt de gemeente adviseren over het beleidsplan WMO en de uitvoering. Dit beleidsplan WMO omvat 9 zogenaamde prestatievelden, waaronder prestatieveld nummer 4: „Mantelzorg, zorgvrijwilligers en vrijwillige inzet‟. In de WMO-raad zitten twee personen, die speciaal belast zijn met het checken of prestatieveld 4 wel wordt uitgevoerd; indien nodig zullen ze gevraagd of ongevraagd advies aan de gemeente geven. Samen met de drie Contactpunten Mantelzorg ( CPM‟s ), SEDNA, Zorgloket en ambtenaren van de afdeling WMO, zijn wij als WMO-raadsleden actief om de werkzaamheden van de mantelzorgers te verbeteren. Hiertoe staan voor 2010 de volgende activiteiten op het programma: 1. week van de mantelzorg in de 2e week van november: dit wordt een week van ontspanning voor de belaste mantelzorgers met zogenaamde „verwendagen‟, waarbij de zorg voor de patiënt kan worden overgedragen aan een zorgvrijwilliger (respijtzorg) 2. klankbordgroep mantelzorg van de gemeente Emmen: deze groep probeert samen met de gemeente de mantelzorgondersteuning aan te laten sluiten op de wensen en verlangens van de mantelzorger (dus klantgericht) 3. project „Jonge Mantelzorgers‟: het doel van dit project is om de leerlingen, studenten en het onderwijzend personeel van basisscholen en voortgezet onderwijs voorlichting te geven over het begrip „Mantelzorg‟ en gelijktijdig te inventariseren wie van de leerlingen of studenten zelf mantelzorger is 4. project „Zorg en Arbeid‟: met dit project wordt geprobeerd het begrip „Mantelzorg‟ in het bedrijfsleven bekend te maken, zodat in de nabije toekomst meer rekening wordt gehouden met de werkende mantelzorger 4

5. project „Dekkend netwerk CPM‟s‟: op dit moment hebben wij in de gemeente Emmen 3 CPM‟s (Contactpunten Mantelzorg) en dat is bij lange na niet genoeg om de mantelzorgers in alle dorpen en wijken voldoende te ondersteunen Zoals u ziet zijn er nogal wat initiatieven, en we hebben goede hoop dat we hierdoor gezamenlijk onze doelstelling halen. Piet Gremmer, cluster Mantelzorg WMO-raad

DEN HAAG - Mensen die een persoonsgebonden budget (pgb) aanvragen, krijgen vanaf 1 juli 2010 nul op het rekest. Demissionair minister Ab Klink (Volksgezondheid) heeft daartoe besloten wegens de forse overschrijding van het budget voor pgb's in de eerste helft van het jaar. Dat heeft zijn departement vrijdag laten weten. De maatregel geldt in ieder geval tot het einde van het jaar. Omdat maandelijks gemiddeld 1500 mensen een pgb aanvragen voor zorg die zij thuis nodig hebben als gevolg van bijvoorbeeld ziekte, ouderdom of een handicap, verwacht het ministerie dat ongeveer negenduizend mensen worden getroffen. Voor mensen die al een pgb ontvangen, verandert er niets. Dat zijn er momenteel ruim 120.000. Gehonoreerd Het kabinet heeft vorig jaar de voorwaarden voor de subsidieregeling aangescherpt. Het was de bedoeling dat daardoor minder mensen voor een pgb in aanmerking zouden komen. Het aantal mensen dat het budget is kwijtgeraakt, valt tot dusver evenwel lager uit dan verwacht. Het aantal nieuwe aanvragen dat gehonoreerd werd, lag in de eerste helft van het jaar juist hoger dan geraamd. Op de begroting voor dit jaar had het kabinet 2,1 miljard euro bestemd voor het pgb. Volgens het College voor Zorgverzekeringen, dat maandelijks verslag uitbrengt aan het ministerie, dreigt een overschrijding van dat budget met 300 miljoen euro. Door de rest van het jaar geen pgb's meer te verstrekken, hoopt Klink die schade te 5

beperken tot 200 miljoen euro. Daarmee zou de regeling 100 miljoen euro duurder uitpakken dan in 2009, terwijl op een besparing van 100 miljoen euro was gerekend. Mensen die door de maatregel buiten de boot vallen, kunnen op een wachtlijst worden geplaatst. Ook kunnen zij zorg in natura krijgen. Dat betekent wel dat zij in hun keuzevrijheid worden beperkt, omdat in dat geval de zorginstelling bepaalt hoe de zorg waarvoor de patiënt een indicatie heeft, wordt geleverd. Bron: www.volkskrant.nl, 25 juni 2010

Onthulling Mantelzorgbeeldje (zie cover) en overhandiging eerste editie van Mantelzorg Actueel op 10 mei 2010 Met liefde heeft keramiste Jellie Neutel het mantelzorgbeeld gemaakt. Ze benadrukt dat mantelzorgers niet slechts het cement, maar het hart van de maatschappij zijn. „De mantel rond het beeld lijkt op een vleugelpaar van een engel, dat symboliseert de bescherming en steun die mantelzorgers geven‟, aldus Jellie.

Wethouder Jumelet en Nely Molengraaf (CPM Emmen) nemen het beeld in ontvangst

6

Wethouder Henk Jumelet, Jelly Neutel, Nely Molengraaf van CPM Emmen en Yolanda Brandenburg van Sedna

Overhandiging van de eerste Mantelzorg Actueel door Titia van den Berg

„Beoordeling‟ door o.a. mensen van de gemeente, de mantelzorg contactpunten en Sedna

7

Zoektocht van een mantelzorger, het verhaal van Tinie Ik stap uit m‟n auto en ben in een rustige woonwijk in Nieuw-Dordrecht. De huizen zijn, zo te zien, begin jaren tachtig gebouwd. De zomers aandoende warmte van juni drukt de lucht, bomen en struiken stil in een vaste vorm. In de achtertuin van nummer 43 staat een man, hij heet me welkom. Hij stelt zich voor als Bart. We drinken een kopje thee en maken kennis. Even later loopt ze me tegemoet: Tinie, een frisse, krachtige, jong ogende vrouw. „Tweeënzestig‟ zo vertelt haar man Bart, voordat ik me met m‟n laptopje installeer in de huiskamer aan de mooie Queen Ann-tafel. 1967: Anja wordt geboren! De ouders zijn blij met dit nieuw kostbaar leven. Na een aantal jaren beginnen vader en moeder zich zorgen te maken. Ze vragen zich af of ze zich wel snel genoeg ontwikkelt. Waarom ze zo vaak struikelt. En of ze wel goed kan zien. Moeder Tinie loopt van huisarts naar oogarts en kinderarts, maar die dokters vinden niets ongewoons. Toch blijft Anja vaak vallen en kost het haar moeite om eenvoudige dingen, zoals veterstrikken, te leren. In de volgende jaren bekijken artsen haar opnieuw, maar weer constateren ze geen afwijkingen. “U maakt zich te druk, een overbezorgde moeder, dat zien we wel vaker.” Tinie begint te twijfelen aan haar eigen observaties en voorgevoelens. 1979: De schoolarts hoort van de zorgen en vraagt goed door. Na een vakkundig lichamelijk onderzoek stelt hij dat er iets goed mis is. Als in dezelfde week Patrick wordt geboren, durven de ouders hun geluk niet echt toe te laten vanwege de vragen en angsten omtrent Anja. Er volgt opnieuw een tijd van onderzoek, maar deze keer krijgt het gezin de steun van een schoolarts en zijn ze ervan overtuigd dat er duidelijkheid zal komen. Het Academisch Ziekenhuis in Groningen is niet genoeg gespecialiseerd. In een ziekenhuis in Amsterdam wordt ten slotte de diagnose gesteld. Anja lijdt aan het Laurence-Moon-Bardet-Biedl-syndroom. Hierdoor kan ze niet goed zien doordat de staafjes en kegeltjes in het oog achteruit gaan. Er is kans op een vertraagde ontwikkeling van de spraak, leermoeilijkheden, coördinatiestoornissen en cystevorming in de nieren. Nu Anja aan het begin van de pubertijd staat, openbaart de ziekte zich krachtiger dan ervoor. Je moet maar afwachten welke afwijkingen aan het licht komen en hoe ernstig ze worden. Zo dat weten ze dan. Het is dus Bardet-Biedl. Een lange zoektocht hebben ze achter de rug. Tegelijk staan Bart en Tinie aan het begin van een andere tocht, waarvan de eindbestemming onzeker is ondanks de diagnose. Want er is geen goede therapie voor deze ziekte. Ze hebben verdriet maar ze hebben ook een gevoel van triomf: eindelijk is bevestigd wat ze allang hadden vermoed, namelijk dat er sprake is van een ernstige aandoening. De andere kinderen worden onderzocht. Jolanda, hun middelste kind, is gezond, maar kleine Patrick blijkt het syndroom ook te hebben. Ze zullen dus een leven lang 8

ouders zijn van twee zorgenkinderen. De waaromvragen spelen door hun hoofd en het lijkt wel of hun geluk regelmatig wordt verstoord als door een steeds terugkerende zonsverduistering. Er volgt een drukke tijd: Elke maandag en vrijdag reist Tinie met haar dochter naar Zeist, waar de school voor blinden en slechtzienden staat. Ze moet steeds 180 kilometer heen, en weer 180 terug - twee lange tochten op één dag. Haar hart breekt als ze het jonge meisje vijf dagen en vier nachten moet overlaten aan de zorg van vreemden. Ze krijgt gelukkig steun van een maatschappelijk werkster, die aan Anja‟s school verbonden is. Hierdoor ervaart ze verlichting en krijgt extra energie, die ze zo hard nodig heeft om er steeds weer voor haar Bart en de kinderen te zijn. Veel moet ze alleen doen, omdat haar man een zware baan heeft in de bouw. Zoveel hij kan, helpt hij haar met de kinderen. Tinie zorgt voor de kleine Patrick, gaat altijd met hem mee naar het ziekenhuis en haalt intussen haar middenstandsdiploma. Ze stort zich op de opleiding Sociale Dienstverlening. (Soms moet ze een cursusavond verzuimen vanwege problemen met de kinderen, maar ze zet door.) Ze loopt stage en bevalt zo goed, dat ze vast werk krijgt. Een jaar later haalt ze haar diploma. In het Academisch Ziekenhuis in Groningen houdt ze een spreekbeurt over haar zoektocht in de medische wereld. Verwonderd stellen de aankomend artsen vragen als ze horen dat de oog- en kinderartsen de klachten gewoon eerst ontkenden. Ze vertelt dat Anja veel struikelde, dat ze zonder dat ze het in de gaten had in het water stapte, over de standaard oogonderzoeken die de ziekte, als die nog in een beginstadium is, nog niet kunnen aantonen. Alleen gespecialiseerde onderzoeken kunnen beginnende afwijkingen in het netvlies aan het licht brengen. „Wees alert!‟ is haar boodschap. Zo bouwt ze aan een ander leven. Met dit „eigen‟ leven, wordt ze zichzelf. Het geeft haar de energie om mantelzorger voor haar gezin te zijn. Twee keer per jaar gaat ze met haar man naar de bijeenkomsten van de patiëntenvereniging van Bardet-Biedl, waar ze horen over de nieuwste ontwikkelingen in het onderzoek naar dit syndroom. Ze kunnen spreken met andere ouders en patiënten. Ze wisselen praktische tips uit, zoals trucjes om de kinderen makkelijker hun veters te doen strikken en ze delen natuurlijk elkaars zorgen. In een turbulente tijd vol vragen en angsten vinden ze mensen die hen begrijpen. Tegelijk grijpt het hen aan, als ze horen dat allerlei symptomen van de ziekte bij veel medepatiënten verschijnen en sommigen er aan overlijden. 1990: Anja ontmoet haar vriend Paul, met wie ze gaat samenwonen. Paul heeft een niet aangeboren hersenletsel. Ze voelen elkaar goed aan. 1991: Als Tinie 42 is, heeft ze plotseling geen kracht meer. Haar energievoorraad is op. Uitgeput zijn haar geest en lichaam. Even is er geen licht meer, geen horizon, geen kleur. Teveel heeft ze van zichzelf gegeven. Te hard geknokt voor haar gezin en zichzelf. Na een tijdje krabbelt ze langzaam uit het dal. Van een goede vriendin krijgt ze steun. Samen gaan ze sporten en ze spreken over alles wat hen bezighoudt. 9

2010: Eens per veertien dagen komt Patrick met zijn vriendin Gedisa logeren. Tinie is trots op haar zoon en schoondochter: ze redden het toch maar met z‟n tweetjes! Ze geniet weer van gezellige en actieve weekends. Bart en Tinie betrekken hen zoveel mogelijk bij alles wat ze doen. Ze nemen hen mee naar de winkel, de buren, familie, ze gaan dagjes uit en wandelen samen. Overal steunt Patrick op de arm van z‟n moeder: het is noodzakelijk want Patrick kan niet meer zien, en het is een symbool van hun innige band. Tinie en haar man nemen hem en zijn vriendin elk jaar mee op kampeervakantie. Ondanks de extra aanpassingen willen ze gewoon dingen doen die iedereen doet: samen in de maatschappij staan. Soms mijmert TInie over een verzorgde vakantie, aangepast aan alle beperkingen van die twee. Tenslotte zijn zij ook al over de zestig… Anja is een uitbundig ondernemende vrouw geworden. Haar gezichtsvermogen is helaas verdwenen. Regelmatig pakt ze de trein en reist met haar blindengeleidehond Roma naar Amsterdam. Ze leeft voor haar vrijheid, familie, vrienden en haar geliefde Paul. En Tinie? Ze geniet van het enthousiasme en de zelfstandigheid van haar dochter en schoonzoon, van Patrick die hard werkt en een steun is voor z‟n lieve vriendin Gedisa, van de bloemen die nu weer bloeien, van de zonnewarmte. Ze is blij dat iedereen mag zijn zoals hij is. En ieders leven verschilt van dat van anderen, zodat het een persoonlijk licht verspreidt. Dat is goed, zo weet Tinie - een échte krachtige vrouw.

MdL

Kwart jeugd groeit op met ziekte en zorg thuis

Een kwart van de jongeren geeft aan op te groeien met ziekte en problemen in het gezin. Hierdoor hebben zijzelf meer problemen of zijn minder gezond dan leeftijdsgenoten. Demissionair minister Rouvoet neemt hier op 11 mei 2010 de werkwijzer „Opgroeien met zorg‟ in ontvangst. Hierin doen Mezzo en Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland (AJN) aanbevelingen om jonge mantelzorgers gezond op te laten groeien.

10

Hulp is versnipperd Jonge mantelzorgers zijn een verborgen groep binnen de zorg. Het aanbod van hulp en steun is versnipperd en slecht op hen afgestemd. Risico

Kinderen die opgroeien met een ziek gezinslid zorgen vaak voor de zieke en maken zich ongerust over de situatie thuis. Stress, emotionele overbelasting of lichamelijke klachten zijn dikwijls het gevolg. Ze kloppen niet aan bij hulpverleners en hun problemen worden niet snel herkend. Als ze volwassenen zijn, doen ze alsnog een beroep op de (geestelijke) gezondheidszorg. Kansen „Opgroeien met zorg‟ is een werkwijzer voor het herkennen, erkennen en helpen van jonge mantelzorgers. Volgens Mezzo en AJN liggen de kansen om deze jonge mantelzorgers te helpen voor het grijpen, zowel voor professionals in zorg, welzijn en onderwijs, als voor gemeenten en provincies. Via beleidsontwikkeling en samenwerking kunnen zij belangrijke voorwaarden scheppen om jonge mantelzorgers gezond te laten opgroeien. Wat is nodig? Mezzo en AJN pleiten voor:  landelijke aandacht voor jonge mantelzorgers  integrale aanpak  verankering in bestaande lokale structuren van zorg, welzijn en onderwijs  vroegtijdige signalering en toeleiding naar laagdrempelige vormen van ondersteuning, zoals contact met lotgenoten Rouvoet: 'Wees alert op signalen' Demissionair minister Rouvoet van Jeugd en Gezin: 'Een kind dat de verantwoordelijkheid voor de zorg heeft voor een zieke ouder moet zich omringd voelen door mensen die weten wat er thuis aan de hand is, en die kunnen helpen en ontlasten als dat nodig is. Ik roep op iedereen die op één of andere manier professioneel met een jongere in contact komt, alert te zijn op signalen van jongeren met zieke gezinsleden.' Bron: www.mezzo.nl

Jonge mantelzorgers: wie zijn het? Onder het begrip „jonge mantelzorgers‟ wordt verstaan: kinderen en jongeren tot 24 jaar die opgroeien met een zieke ouder, broer, zus, of met een zieke opa of oma, die intensieve zorg nodig heeft. Er kan sprake zijn van een lichamelijke ziekte of handicap, een psychische ziekte, verslaving, of van een verstandelijke beperking. Meestal gaat het om thuiswonende kinderen die samenwonen met het zieke of gehandicapte gezinslid. Soms is er door de zorgsituatie ook sprake van (tijdelijke) uithuisplaatsing van het 11

kind of (tijdelijke) opname van het gezinslid. De relatief hoge leeftijdsgrens van 24 jaar wordt gehanteerd omdat problemen vaak ontstaan in de overgang naar zelfstandigheid. Zorgen voor, zorgen over en zorg tekort Jonge mantelzorgers: * zorgen voor hun naaste door praktische of emotionele steun te geven * maken zich zorgen over de zorgsituatie * komen daardoor zelf zorg tekort Verborgen zorgen Er is ook vaak sprake van verborgen zorgen: de kinderen en jongeren vertellen niets over hun eigen zorgen en klachten. Ze willen hun ouders niet met nog meer problemen opzadelen. Ze vragen geen hulp of weten niet waar ze terecht kunnen. Rolomkering Bij jonge mantelzorgers is regelmatig sprake van parentificatie, dat wil zeggen dat ze ouderlijke functies vervullen voor hun eigen ouders. Ze nemen dus niet alleen ouderlijke taken over, zoals het huishouden of zorg voor een broertje of zusje, maar sturen hun eigen ouders alsof die hun eigen kinderen zijn: er is dus sprake van een totale rolomkering. (Bron: Parentificatie: wie brengt wie groot, A. van der Pas en E. de Ruiter) Zelf zorg nodig Jeugdigen die opgroeien met ziekte en zorg hebben veel meer opgroei- en opvoedproblemen en meer lichamelijke en emotionele klachten. Opgroeien met ziekte en zorg is een risicofactor . Volgens het Trimbos Instituut hebben kinderen van ouders met psychiatrische problemen zelfs 1,5 keer zo veel kans dat ze psychiatrische stoornissen krijgen. Opgroeien met Zorg Ten minste een kwart van alle jeugdigen van 12-15 jaar geeft aan dat zij opgroeien in een gezin met een ouder, broer, zus, opa of oma, die een chronische ziekte of beperking heeft. Er zijn geen exacte gegevens bekend over andere leeftijdscategorieën. Wel is bekend dat een aanzienlijk aantal zeer jonge kinderen opgroeit met een ouder, die het psychisch moeilijk heeft. Randvoorwaarden Om jonge mantelzorgers gezond op te laten groeien, is het van belang dat er sprake is van:  Tijdige signalering door Jeugdgezondheidszorg, huisartsen en GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg); 12

 Preventie. Ook het onderwijs kan hierin een rol spelen, bijvoorbeeld door een oplettende zorgcoördinator, leerlingbegeleider of schoolmaatschappelijk werker;  Steun; Het zou goed zijn als hun moeilijke situatie snel herkend werd. Dan moeten de jonge mantelzorgers snel ontlast en geïnformeerd worden. En er dient voor hen contact met lotgenoten gelegd te worden. (Opgroeien met zorg, Nivel 2008) Beleid Lokale aandacht voor jonge mantelzorgers sluit aan bij bestaand beleid.  Ex-staatssecretaris Bussemaker (VWS) heeft jonge mantelzorgers expliciet als risicogroep aangewezen in het document „Basisfuncties lokale ondersteuning mantelzorg‟;  De Wmo-prestatievelden 4 (ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers) en 2 (op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen die met problemen opgroeien en ondersteuning van ouders die problemen hebben met de opvoeding) geven gemeenten een taak in deze richting;  In 2011 moet er een landelijk netwerk van Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) zijn: herkenbaar inlooppunt in de buurt, waar ouders en jongeren terecht kunnen met hun vragen over opvoeden en opgroeien;  Per 1 januari 2010 is de „Wet verwijsindex risico‟s jeugdigen‟ van kracht. In de Verwijsindex staan ook relevante criteria voor jonge mantelzorgers. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor implementatie van de verwijsindex. (www.verwijsindex.nl en www.meldcriteria.nl) Bron: www.mezzo.nl

Recept – een heerlijk frisse rucola-salade! Ingrediënten voor 2 personen 150 g rucola, 75 g parmaham, 75 g ricotta, 2 eetlepels citroensap, 4 eetlepels koudgeperste olijfolie, 3 eetlepels basilicum (fijngehakt), 2 theelepels honing, zout en peper. (naar keuze: noten, sesamzaad en stukjes perzik toevoegen.) Bereidingswijze Snij de ham in niet al te kleine stukken. Verkruimel de ricotta. Klop een dressing van alle ingredienten behalve de ham, rucola en ricotta. Schep de rucola en de ham door de dressing en strooi de ricotta er over. (eventueel toevoegen: noten of sesamzaad en stukjes perzik.) 13

Even voorstellen: Aandachtsfunctionaris Petra Jalving, ouderenwerker Samenlevingsopbouw (S.L.O.)

Ik ben Petra Jalving, ouderenwerker in Emmer-Compascuum namens Sedna voor het gebied De Monden. Ik geef emotionele en praktische ondersteuning aan mantelzorgers. Hierbij staan voor mij de vragen en het welzijn van de mantelzorger centraal. Ik geef informatie en advies, breng huisbezoeken om een zorgsituatie in kaart te brengen zodat ik de juiste hulp in kan schakelen, ben een luisterend oor, en regel eventueel respijtzorg (een vrijwilliger die de mantelzorger tijdelijk vervangt, zodat hij/zij iets voor zichzelf kan gaan doen). Mijn doelgroep is dus „de oudere‟. Ouderen willen graag blijven meedraaien in de samenleving, zo lang mogelijk zelfstandig wonen, hun eigen boodschappen doen, deelnemen aan leuke activiteiten en zelf ergens op de koffie gaan. Gelukkig kan ik zorgen voor extra ondersteuning. Ik probeer de omgeving van de ouderen zo veilig mogelijk te maken, hen te begeleiden als dat nodig is en speciale activiteiten te organiseren. Ik overleg met hen aan welke activiteiten ze mee zouden willen doen. In het dienstencentrum van Sedna in Emmer-Compascuum zijn er projecten als: „De Eettafel‟, „Meer bewegen voor ouderen‟, „De Huiskamergroep‟. Ook zijn er koffieochtenden. In Emmer-Compascuum staat een bus ter beschikking die de mensen van huis haalt en weer terugbrengt. Alles wat ik doe is om de ouderen zo lang mogelijk te laten functioneren in hun eigen woonomgeving. Ouderen gaan erg verschillend om met hun situatie. Dat is boeiend. Het valt mij op hoeveel energie mantelzorgers in hun taken stoppen. Jammer genoeg doen ze zichzelf daardoor tekort. Ze vergeten zelf leuke dingen te doen, zodat hun leven uit balans raakt. Dikwijls kennen ze de weg niet naar (vrijwillige) hulp. Zouden ze die wel kennen dan hadden ze meer tijd voor zichzelf. Ik vind het een uitdaging om hen te helpen en een positieve bijdrage te leveren aan het drukke leven van mantelzorgers . Petra Jalving

14

Verslag themabijeenkomst „Troostgeschenken‟ contactpunt mantelzorg Schoonebeek en omstreken Woensdag 12 mei 2010 kwamen we in „De dorpshoeve‟ als mantelzorgers samen. Karin en Elles vertelden over hun „belevingswebwinkel‟, waar je „troostgeschenken‟ voor dierbaren kunt kopen. De voordracht van een verhaal en enkele gedichten over mantelzorgers riepen herkenning bij veel van ons op en gaven troost. We schreven op een kaartje een speciale herinnering die bij ons opkwam als we dachten aan een geliefd familielid of geliefde vriend/vriendin. Als uiting van liefde legden we het kaartje bij een brandend kaarsje. De videopresentatie over het dochtertje van Karin maakte diepe indruk. Op driejarige leeftijd kreeg het meisje leukemie. We zagen haar spelen en hoorden geschokt dat ze op 9-jarige leeftijd is overleden. Karin zocht iets speciaals voor het grafje, waar zij en haar man troost in konden vinden. Dit zette Karin aan het denken. Ze kwam op het idee om troostgeschenken op de markt te brengen. A.T. Welkom op deze fijne ochtend Wij begroeten u met koffie en cake We hopen dat deze mantelzorgmorgen Het hoogtepunt wordt van de week

Een luisterend oor, een goed gesprek Het vertrouwen dat je biedt Is met geen enkele geldsom te betalen Het is de waardering die je ziet

Mantelzorgers hebben liefde En staan aandachtig in het leven Ze bieden vaak een helpende hand Ze blijven steeds weer verzorging geven

Wij zijn weer even bij elkander Voor bemoediging en kracht Zodat de energie kan blijven stromen Voor de tijd die misschien wacht Karin

www.troostgeschenk.nl

15

High Tea C.P.M. Barger-Compascuum en Klazienaveen. Op 22 Juni hadden wij onze laatste bijeenkomst voor de vakantie. Het seizoen sloten we af met een high tea in de Collink. Twee dames van de multiculturele vrouwengroep Parel uit Emmen, Anib uit Somalië en Bernadette uit Nederland, verzorgden de samenkomst. We maakten kennis met hoe mensen in verschillende landen en culturen thee zetten. In Somalië maken ze thee van natuurlijke kruiden en eten bij de thee zoete lekkernijen. Ook wij hebben hiervan gesmuld. En we konden vragen stellen - en dat deden we! Niet alleen over thee, maar ook over hun cultuur, de verschillende geloven, de oorlog en de vluchtelingen. Ook spraken we over miesjesbesnijdenis. De gesprekken waren aangrijpend en leerzaam. Tijdens de high tea kwam Titia van de Berg van het C.P.M. Emmen ons met een bezoekje vereren. Ze had tot onze verrassing het nieuwe mantelzorgbeeld meegebracht. Nadat we het een mooi plekje hadden gegeven, heeft ze iets verteld over de symboliek van het beeld. Titia bedankt: het was een leuke afsluiting! Wij wensen iedereen een fijne zomer en graag tot september! Annie, Lenie en Catrien

16

Alzheimer Café in Emmen De gezamenlijke Cliëntenraad van Verpleeghuis De Bleerinck, Verpleeghuis De Weegbree, Dagbehandelingscentrum Iemenhof en Verpleeghuisunit De Vennen, organiseert in samenwerking met Alzheimer Nederland maandelijks, met uitzondering van de zomermaanden en de maand december, iedere 2 e dinsdag van de maand, een Alzheimer Café. Wat is een Alzheimer Café? Een Alzheimer Café is een ontmoetingsplaats voor mensen met dementie, hun partners, familieleden en vrienden. Zij ontmoeten in het café mensen die in dezelfde situatie als zij verkeren. Ook hulpverleners en andere belangstellenden zijn van harte welkom. De gasten praten met elkaar over de dingen die ze meemaken, wisselen informatie uit over dementie en bespreken mogelijkheden voor hulp. En dat allemaal in een gemoedelijke sfeer, net als in een gewoon café. “Ik begon me zorgen te maken om mijn moeder. Zou ze dement worden?Niemand kon me het antwoord geven.Toen ben ik naar het Alzheimer Café gegaan. En daar kon ik met mensen praten die er meer van weten.” Wat gebeurt er nog meer in een Alzheimer Café? Iedere keer staat er een ander onderwerp centraal. De bijeenkomst begint met een inleiding, een videofilm of een interview met een deskundige of betrokkene. Dit begin duurt ongeveer een half uur. Dan volgt een pauze en vervolgens is er tijd om vragen te stellen en te discussiëren Aan het eind van de avond is er gelegenheid om met elkaar iets te drinken en te praten. “In het begin wilde ik niet erkennen dat ik het had. Maar hier wordt mijn ziekte geaccepteerd en dat heeft me geholpen. Ten eerste vind ik het zeer informatief en ten tweede is het fijn te merken dat ik niet de enige ben met gelijksoortige problemen.” Voor wie is een Alzheimer Café bedoeld? Iedereen die een vraag heeft over dementie kan er terecht. Of het nu iemand is die bang is om dement te worden, iemand die onlangs gehoord heeft dat hij aan de ziekte van Alzheimer of andere vorm van dementie lijdt, iemand die zorgt voor een dementerende of er beroepshalve mee te maken heeft: al deze mensen zijn van harte welkom. Ze kunnen leren van elkaars ervaringen en van de aanwezige kennis en kunde. “Ik heb gemerkt dat ik als verpleegkundige ook een hoop te weten kom. Je denkt dat je veel weet, maar als je alle verhalen hoort en luistert naar de vragen, dan besef je pas echt waar mensen doorheen gaan.” U hoeft zich niet aan te melden! Als u een bezoek aan het Alzheimer Café wilt brengen, kunt U gewoon langskomen en kijken hoe het in zijn werk gaat. De toegang is gratis, inclusief een kop koffie of thee en er is voldoende parkeergelegenheid. U kunt ook van tevoren informatie vragen. Belt U gerust! De contactpersoon is Mevrouw Pestman, tel. 0591- 633712.

17

Het Alzheimer Café vindt plaats in: Restaurant “Brinkzicht” Verpleeghuis De Bleerinck Spehornerbrink 1 7812 KA Emmen Aanvang: 19.30 uur Zaal open: 19.00 uur Andere adressen: Cliëntenraad De Bleerinck Spelhornerbrink 1 7812 KA Emmen

Alzheimer Nederland Postbus 183 3980 CD Bunnink Tel. 030- 6596900 www.alzheimer-nederland.nl

Week van de mantelzorg 2010: 7 tot 14 november Ook dit jaar is er een leuk en divers programma voor mantelzorgers in de week van 7 tot 14 november. Het programma wordt u aangeboden door de gemeente Emmen in samenwerking met Sedna, Samsam (de samenwerkende vrijwilligersorganisaties) en de Contactpunten Mantelzorg Schoonebeek, Barger Compascuum en Emmen. Viering Traditioneel beginnen we de week op 7 november met een viering. Dit jaar in de Zuiderkerk in Nieuw Amsterdam Officiële Opening Op 8 november vindt de officiële opening plaats in Hotel Emmen (Van der Valk). Het gemeentelijk college is uitgenodigd, een vertegenwoordiging van vrijwilligersorganisaties en natuurlijk de mantelzorgers. De wethouder opent het feest, de gemeentedichter draagt een gedicht voor en het cabaret Vlieg! treedt op. In het cabaretprogramma staat een jonge mantelzorger centraal. Na de lunch is er voor mantelzorgers een creatief programma met onder andere zingen, portrettekenen en yoga, dat door CQ wordt verzorgd.

18

Verwenmomenten In de loop van de week zijn er verwenmomenten voor mantelzorgers. Op verschillende locaties kunt u een haar- of schoonheidsbehandeling krijgen, u mag gaan bloemschikken, high tea-hapjes maken, en genieten van een massage of voetverzorging. In september wordt het programma voor elke locatie en het aantal gasten dat men daar kan ontvangen bekend gemaakt. Dan kunt u zich opgeven bij de Mantelzorgcontactpunten, zodat de dagen soepel verlopen. (zie de adressen achterin.) Data die al bekend zijn:  07 november: Viering in de Zuiderkerk in Nieuw-Amsterdam 

09 november: Verwenochtend in Barger Compascuum



10 november: Verwenmiddag in Emmen



11 november: Verwenochtend op het Alfacollege



13 november: Verwenochtend in Schoonebeek



14 november: Afsluitende viering in „De Opgang‟ in Emmen (17.00 uur)

Heren Voor de heren is een speciaal sportief verwenmoment op vrijdagavond 12 november. Jonge mantelzorgers Voor de kinderen tot 12 jaar is er op woensdagmiddag een speciaal programma in de dierentuin. Zij mogen een kijkje nemen achter de schermen en ze kunnen lekker spelen in Yucatan. Er zijn voldoende ervaren begeleiders. Op vrijdagavond is er voor de jongeren van 12 jaar en ouder een programma bij Sportland in Zwartemeer. De kinderen en jongeren mogen een vriend of vriendin meenemen. Jonge mantelzorgers krijgen dit jaar bijzondere aandacht. We gaan er alles aan doen om veel jonge mensen te bereiken en hen een heerlijke middag of avond te bezorgen. Hebt u er al zin in? Als u deze krant thuisbezorgd krijgt, ontvangt u in september het programmaboekje. De boekjes zijn tegen die tijd ook gratis af te halen bij het Zorgloket in het gemeentehuis, de Sedna vestigingen, de bibliotheek en de dienstencentra bij u in de buurt. Ook kunt u een boekje bestellen door een mailtje te sturen naar: [email protected] Mocht u zich, of anderen, willen opgeven voor de week van de mantelzorg, dan kunt u terecht bij het Contactpunt Mantelzorg bij u in de buurt (zie adressen achterin). Daar kunt u ook aangeven dat u voortaan Mantelzorg Actueel wilt ontvangen. Namens de voorbereidingsgroep Week van de mantelzorg 2010, Yolanda Brandenburg 19

Meneer Lippinkhof Net als ik op het punt sta naar „De Meerstede‟ te fietsen voor de inloopmiddag van het contactpunt mantelzorg Emmen, tikt iemand me op de schouder: Meneer Lippinkhof. Ik heb hem een tijdje niet gezien. In z‟n uiterlijke verschijning – colbert en stropdas feilloos op elkaar afgestemd, grijze haardos onberispelijk in model – schemert nog altijd iets door van de consciëntieuze ambtenaar. De kraag van zijn overhemd echter lijkt een paar maten te groot, het geeft hem iets aandoenlijks. Zijn zwierig opgekrulde snorpunten vormen een schril contrast met het zwartgallige relaas over falende instanties en het egoïsme van mensen in het algemeen. Zo ken ik hem niet. Minuut na minuut tikt weg, het is nog een behoorlijk eindje fietsen naar „De Meerstede‟. Ik interrumpeer zijn tobberige beschouwingen met de vraag of hij zin heeft om eens mee te gaan naar een inloopmiddag voor mantelzorgers. „We hebben elke maand een andere activiteit‟. „Niks voor mij‟, antwoordt hij afwerend, „dat geklaag in zo‟n praatclub!‟ In „De Meerstede‟ zit ik aan de koffie met een groepje mantelzorgers en spontaan worden persoonlijke ervaringen uitgewisseld. De toonzetting is lichtvoetig – we lachen heel wat af. Meneer Lippinkhof zou ervan opkijken denk ik stilletjes… We merken dat het lucht geeft om zorgen te delen met lotgenoten, zonder met oplossingen bezig te zijn. Wat zou ik hem dat gunnen… Hij is alleenstaand en sinds jaar en dag reist hij wekelijks naar zijn geboortestreek Twente om de financiële administratie te doen van zijn hoogbejaarde moeder en zijn nog thuiswonende zwakbegaafde broer. Het kost hem hoofdbrekens, de broer maakt nog al eens schulden. „Mantelzorger‟ vindt meneer Lippinkhof niet van toepassing op zichzelf. „Nonsens‟, meent hij, „bovendien sta je er uiteindelijk toch weer alleen voor!‟ De activiteit voor vanmiddag is „oefenen met digitaal fotograferen‟. Allemaal gewapend met een digitale camera, slenteren we na de koffie door de zonovergoten wijk Emmermeer. Niets ontsnapt aan onze lens: bloeiende perkjes, een toevallig neergestreken duif… Vooral de pittoreske witte huisjes – ooit gebouwd door de Enka-fabriek – zijn doelwit. We becommentariëren elkaars foto‟s. Ik vraag me af of meneer Lippinkhof nog wel eens fotografeert. Hij zou ons ongetwijfeld tips kunnen geven… Maar ook zonder die tips vallen de resultaten niet tegen, zo constateren we aan het eind van de middag. Iedereen is van plan om wat vaker met de camera op pad te gaan. Bij de fietsenstalling wens ik mevrouw Anssens sterkte, ze heeft nog een fors eind te fietsen met tegenwind. „Fluitje van een cent‟, lacht ze, „ik heb weer kracht bijgetankt vanmiddag.‟ Napeinzend over haar opmerking, fiets ik naar huis. Ineens weet ik wát er anders was bij meneer Lippinkhof: Zijn fiere houding – door sommige mensen ten onrechte aangezien voor arrogantie - ontbrak. Had ik maar doorgevraagd, denk ik beschaamd. Ik besluit hem binnenkort te bezoeken; misschien kan ik hem uitnodigen voor de themabijeenkomst in september. Nu hij zich heeft veroorloofd om de hele inloopmiddag onzichtbaar bij ons te zijn, durf ik me dat stukje bemoeizucht wel te permitteren. G.E.B. 20

Foto-impressie wandeltocht mantelzorgers in Emmermeer georganiseerd door Interkerkelijk Contactpunt Mantelzorg Emmen

21

Oproep! Gevraagd: nieuwe vrijwilligers voor de Vrijwillige Thuishulp; meldt u nu aan en geef het door (Sedna verzorgt de basiscursus Vrijwillige Thuishulp) Iedereen kent wel iemand in de familie of directe omgeving die thuishulp krijgt. Meestal is zo‟n helper een professionele hulpverlener die verpleegkundige handelingen verricht of huishoudelijke karweitjes opknapt. Wist u dat er ook vrijwilligers zijn die namens De Zonnebloem een praatje komen maken? De gemeente Emmen heeft Welzijngroep Sedna gevraagd om nog een vorm van thuishulp te organiseren en wel de Vrijwillige Thuishulp. Wat is Vrijwillige Thuishulp? Dat is een persoon, die iemand met een handicap of chronische ziekte en diens familie helpt. Zijn werkzaamheden lijken op de steun die de zieke al krijgt van zijn huisgenoten, familie, vrienden en kennissen. Maar hij biedt extra versterking. Vrijwilliger, iets voor u! Ook u kunt vrijwillige thuishulp worden. Als u wat vrije uurtjes heeft en het leuk vindt om iets voor een ander te betekenen, kunt u zich bij ons aanmelden. Samen kijken we wat het beste bij u past. De vrijwilliger verleent sociale hulp, geeft steun en houvast. Hij werkt bijvoorbeeld als aanwezigheidshulp, is present bij recreatieve activiteiten, functioneert als gesprekspartner of is begeleider naar het ziekenhuis. Een paar voorbeelden:  Mevrouw. B, 50 jaar, rolstoelgebruiker, wil graag één middag in de 14 dagen winkelen of ergens gezellig koffiedrinken  Meneer J., 70 jaar, (dementerend) wil graag één keer per week een wandeling maken of iets leuks doen met een vrijwilliger, zijn vrouw wordt daardoor ontlast en kan dan iets voor zichzelf doen. Er is geen specifieke kennis, ervaring of opleiding nodig. Het belangrijkste is dat u de afspraken die u maakt, nakomt. Sedna biedt de vrijwilligers scholing aan. U krijgt een basiscursus en bezoekt, als u wilt, themabijeenkomsten. Meer informatie? Hebt u interesse of wilt u meer weten over Vrijwillige Thuishulp? Neem dan contact op met de zorgcoördinator van Sedna via 0591-680800.

22

Zorgboerderij Benaja van Jan en Corine de Goei Wie zij Jan en Corine? Corine is werkzaam in het onderwijs en vindt het prachtig om op de boerderij te werken met mensen met een beperking. „Ik zie dat volwassenen en kinderen vaak met kleine dingen erg blij zijn.‟ Jan runt de zorgboerderij en werkt daarnaast bij een landmeetkundig bedrijf. Als hij samenwerkt met de gasten geniet hij ervan dat ze het gevoel krijgen iets te kunnen, dat ze belangrijk zijn. Voor wie is zorgboerderij Benaja bedoeld?  Mensen met een lichamelijke beperking  Mensen met een verstandelijke beperking  Mensen met psychische problemen Met de volwassenen kijken we welke (lichte) werkzaamheden bij hen passen en maken hiervan een programma, zodat er structuur ontstaat in de dag. We vinden het belangrijk dat de gezonde inspanning hen ontspant, dat ze iets leren en dat ze rust ervaren door de duidelijke opbouw van de activiteiten. Op woensdagmiddag en zaterdag hebben we een programma voor kinderen. Samen met boer Jan mogen ze de paarden, pony‟s, konijnen en kippen verzorgen. Ze mogen voeren, de stallen vegen, en natuurlijk lekker knuffelen met de dieren. Wie het leuk vindt, mag de pony borstelen en er een ritje op maken. In de herfst kunnen de kinderen appels plukken en jam maken met boerin Corine. Waar staat de zorgboerderij en hoe krijg ik contact? De boerderij staat in de Betuwe tussen de fruitboomgaarden, vlak bij het oude stadje Buren. Het adres is: Erichemsekade 12a, 4116 GD Buren. En het telefoonnummer is: 0344 571285. Het e-mailadres: [email protected]

23

Activiteitenkalender contactpunten Mantelzorg Interkerkelijk Contactpunt Mantelzorg Emmen „De Meerstede‟, Nijkampenweg 73, Emmen Activiteiten: 3e woensdag van de maand van 14.00- 16.00 uur in of vanuit „De Meerstede‟, tenzij anders aangegeven Juli en augustus Vakantiemaanden 15 september: Themabespreking „Zorgen vanuit kracht‟ met Yolanda Brandenburg: Tijd: 19.30 uur „Zorgen vanuit kracht‟ „Als manager ben ik me ervan bewust dat de aandacht van de professionele zorg in eerste instantie vaak uitgaat naar degene die zorg nodig heeft: De chronisch zieke, de gehandicapte. Pas als de mantelzorger aangeeft te zeer belast te worden, komen we in actie. Dat is jammer! Zorgen vanuit kracht geeft handreikingen om het niet zover te laten komen. Mantelzorgers zijn belangrijke mensen waar de omgeving op rekent. Het is daarom belangrijk dat zij zichzelf goed kennen en aan kunnen geven wat zij van hun omgeving nodig hebben.‟

Yolanda 20 oktober:

Ontmoeting en schilderen

7 november:

Viering „Week van de mantelzorg‟ in de Zuiderkerk te NieuwAmsterdam (Verwenactiviteiten gedurende deze week)

14 november: Afsluitende viering 'Week van de mantelzorg‟ in De Opgang in Emmen Tijd: 17.00 uur 24 november: Ontmoeting en eten in restaurant de Meerstede Tijd: 17.00 uur 15 december: Gezellige ontmoeting in de tijd van advent en kerst Correspondentie : Titia v.d. Berg Tel. 0591-617668 E-mail : [email protected]

24

Contactpunt Mantelzorg Schoonebeek en omstreken (Schoonebeek, Nw. Schoonebeek, Weiteveen, Nw. Amsterdam, Veenoord, Zandpol) Koffieochtenden in Schoonebeek en Nieuw Schoonebeek: iedere tweede woensdag van de maand om 10.00 uur in het Gezondheidscentrum. Het adres is: Europaweg 105 Schoonebeek Wanneer er een themaochtend is, vervalt de koffieochtend in die maand.

Koffieochtenden in Nieuw Amsterdam/Veenoord: iedere derde donderdag van de maand om 10.00 uur achter de Zuiderkerk. Het adres is: Vaart ZZ 86 Nw. Amsterdam Wanneer er een themaochtend is, vervalt de koffieochtend in die maand.

25 augustus: Themaochtend Chinese Geneeswijzen Tijd: Om 9.30 uur staat de koffie klaar! Plaats: ‟t Aole Gemientehoes Kerkeind 1 Schoonebeek Marietje Keuter vertelt over haar praktijk „De Chinese Geneeswijzen‟. Zij zal het een en ander uitleggen over acupunctuur. Als U knieklachten heeft, kunt u zich door haar laten behandelen. Daarna geeft zij Cranio-Sacraal-therapie: Een behandeling van schedel, cranium, tot heiligbeen, os sacrum. Deze ochtend concentreert ze zich op hoofd, nek en schouders. Hiervoor vraagt ze twee vrijwilligers. En ze past de Breussmassage toe, eveneens op vrijwilligers. Tot slot kan iedereen de ontspanningsoefeningen meedoen! Opgave voor deze themaochtend is gewenst! 6 oktober: Themaochtend verzorgd door Pedicure Wilma en Podoloog Magda Bokhorst Tijd: vanaf 9.30 uur staat de koffie klaar! Plaats: Achter de Zuiderkerk Vaart ZZ 86 Nw. Amsterdam Er kunnen deze morgen weer voetafdrukken gemaakt worden waarbij u een passend, vakkundig advies krijgt! 25

Opgave voor deze ochtenden bij een van de onderstaande bestuursleden Voor Nw. Amsterdam, Veenoord, Zandpol en Schoonebeek: Hester Elijzen, 0591-555366 Betsy de Blecourt, 0591-553272 Margreet Meisters, 0591-554162 Jannie Kamps, 0591-551392 Nw. Schoonebeek en Weiteveen Arianne Lobbes, 0524-541703 Ria Kollmer, 0524-541673 Lenie Hudepohl, 0524-542027

Contactpunt Mantelzorg Barger-Compascuum (incl. Klazienaveen) „De Collink‟ „De Snikke‟ Postweg 125 Jhr. M.W.C. de Jongestraat 37 7884 PJ Barger-Compascuum 7891 KP Klazienaveen Alle activiteiten zijn van 9.30 tot 11.30 uur In „De Collink‟: 14 september: kennismaking met Fennie Groothuis 12 oktober:

mantelzorgspel

9 november: „Verwendag‟ Mantelzorg 21 december: kerstgedachte en creatieve bezigheid In „De Snikke‟: 21 september: kennismaking met Fennie Groothuis 12 oktober:

mantelzorgspel

14 december: kerstgedachte en creatieve bezigheid

26

Mantelzorgcontactpunten, een overzicht: Contactpunt Mantelzorg Schoonebeek e.o. (Schoonebeek, Nieuw Amsterdam/Veenoord, Zandpol, Weiteveen, Nieuw Schoonebeek)

Contactpersoon: Hester Elijzen Tel: 0591-555366 E-mail: [email protected] Contactpunt Mantelzorg Bargercompascuum (Bargercompascuum en Klazienaveen) Contactpersoon: Catrien Haan Tel: 0591-349218 E-mail: [email protected] Stichting Interkerkelijk Contactpunt Mantelzorg Emmen: Contactpersoon: Titia van den Berg Tel: 0591-617668 E-mail: [email protected] Het doel van de contactpunten is, om in de eigen buurt of wijk mantelzorgers te ondersteunen en hen met elkaar in contact te brengen.

27

Waar kunnen zorgvragers, mantelzorgers en vrijwilligers terecht? U kunt contact opnemen met VrijwilligeThuishulp Sedna via (0591) 680 800. Per e-mail kunt u ons bereiken via [email protected] Openingstijden van Sedna: maandag t/m vrijdag van 09.00 – 17.00 uur.

Ook kunt u bellen met het Zorgloket van de gemeente Emmen: 14 0591. Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 08.30 – 16.30. (donderdags tot 19.00 uur.)

Spreekuur Elke donderdag heeft de coördinator Vrijwillige Thuishulp van Sedna spreekuur van 13.00 – 14.00 uur in het Klant Contact Centrum van het gemeentehuis te Emmen (Raadhuisplein 1). Wilt u dit spreekuur bezoeken dan is het handig om even een afspraak te maken.

28