© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Elobase Detailhandel Voert beleid van de organisatie uit Maakt ondernemersplan en bewaakt het
BPV-werkboek deel 1 kerntaak 1 Ondernemer / Manager Dit werkboek is van: ____________________________ Telefoonnummer: ___________________________________ Klas: __________BPV-begeleider: ______________________
BPV-bedrijf: _______________________________________ Bedrijfsleider/BPV-opleider:____________________________ Telefoonnummer bedrijf: ______________________________ 1
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
BPV-werkboek kerntaak 1 Manager handel: Ondernemer:
Voert beleid van de organisatie uit Maakt ondernemersplan en bewaakt het
Wat ga je doen? Je gaat ter voorbereiding op het maken van een bedrijfsplan of ondernemingsplan een eigen inbreng doen op het BPV-adres op het gebied van verkoopoptimalisering. Je doet dat in de vorm van verbetervoorstellen ten aanzien van de verkoop, presentaties, assortiment en personeel. Je bekijkt welke calamiteiten in het BPV-bedrijf zouden kunnen voorkomen. Je neemt deel aan werkoverleg. Je maakt ook twee te presentatieopdrachten via dit stappenplan. Dit als voorbereiding op de praktijkexamens ondernemer of manager KT1.
Resultaat Een uitgewerkt en door het bedrijf ondertekend BPV-werkboek over het beheersen van calamiteiten, werkoverleg, het optimaliseren van verkoop en assortiment in jouw BPV-bedrijf en twee presentaties. Dit resultaat geeft aan dat je klaar bent voor deel 2, waarin de BPV-eindopdrachten staan en de laatste voorbereidingen voor de BPV-examens kerntaak 1. Heb je de opleiding Verkoopspecialist al afgerond, dan heb je alle stappen behalve stap 3 al afgehandeld. Heb je de opleiding Eerste Verkoper al afgerond, dan heb je alle stappen al afgehandeld en kun je direct aandeel 2 beginnen. Aan bod komen achtereenvolgens: Pag. Examenvoorbereiding – Verbetervoorstellen verkoopmogelijkheden, assortiment en personeel Stap 1 Een veilige winkel voor mijn klant – Calamiteitenplan, voorbereiding op RIE Stap 2 Specialiseren (optimaliseren assortiment) Stap 3 Onze werkplanning Stap 4 Verbetervoorstellen – voorbereiding op bedrijfsplan - presentatie
5 19 42 55
Examenonderdeel Werkoverleg
Stap 5 Samenwerken op het werk Stap 6 Werkoverleg – een casus omzetten naar je eigen praktijksituatie -
73 86
Examenopdracht Werkoverleg
Stap 7 Werkoverleg - presentatie
101
2
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Kwalificatie, werkprocessen en competenties Opleiding 90290 Ondernemer detailhandel
Opleiding 90490 Manager Handel
Werkprocessen beide opleidingen Ondernemer detailhandel 1.1 Bepaalt het (toekomst)beeld van de onderneming 1.2 Vertaalt ondernemingsbeleid naar plannen voor de afdeling 1.3 Regelt het financiële gedeelte (van het opstarten) van de onderneming 1.4 Maakt een exploitatie- en liquiditeitsbudget 1.5 Bewaakt de financiële positie van de onderneming 1.6 Analyseert de verkoopcijfers en onderneemt actie 1.7 Profileert het filiaal/de vestiging op lokaal niveau 1.8 Koopt in voor de onderneming (producten en/of diensten) 1.9 Bepaalt de personeelsbehoefte 1.10 Voert overleg met medewerkers Manager Handel 1.1 Vertaalt beleidsplannen naar eigen situatie 1.3 Bewaakt beleid en doet verbetervoorstellen 1.5 Analyseert en interpreteert de verkoopcijfers 1.6 Bewaakt de financiële situatie en rapporteert hierover 1.7 Profileert het filiaal/de vestiging op lokaal niveau 1.8 Bepaalt de personeelsbehoefte conform organisatiestructuur 1.10 Begeleidt medewerkers bij het functioneren in het beroep 1.11 Organiseert ontwikkeling van medewerkers 1.13 Organiseert en leidt werkoverleg Beroepscompetenties
A C G K M O Q X Y
Beslissen en activiteiten initiëren Begeleiden Relaties bouwen en netwerken Vakdeskundigheid toepassen Analyseren Creëren en innoveren Plannen en organiseren Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen
In dit BPV-werkboek staan opdrachten welke behoren bij het verwerken van goederen en de verzorging van de winkel. Wanneer je dit teken ziet, kun je het beste eerst de theorie welke je ter beschikking hebt doornemen. Via deze serie opdrachten doe je vooral ervaring op bij het begeleiden van het proces en leer je ervoor te zorgen dat je verbetervoorstellen t.a.v. je BPV-bedrijf kunt doen en een positieve inbreng hebt bij werkoverleg. Daardoor ben je goed voorbereid om een bedrijfsplan of ondernemingsplan te maken en daarna examen over deze kerntaak te doen. Heb je de opleiding Verkoopspecialist al afgerond, dan heb je alle stappen behalve stap 3 al afgehandeld. Heb je de opleiding Eerste Verkoper al afgerond, dan heb je alle stappen al afgehandeld en kun je direct aandeel 2 beginnen.
3
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Handleiding bij het BPV-werkboek Wat ga je doen? Je volgt de lessen over de diverse thema’s. Na een les, maak je in Elobase de bijbehorende digitale zelftest. Daarna werk je in je BPV-werkboek het onderwerp uit. Alle onderwerpen welke in de theorie worden behandeld, komen ook in je BPV-werkboeken voor. Zo kun je, door zelf te oefenen, je ook gemakkelijker theoretische onderwerpen eigen maken, welke in een theorie-examen worden geëxamineerd. Alles wat voorkomt in de opdrachten van je BPV-werkboek kun je per werkproces opzoeken in Elobase ( tip: de zoekmachine in Elobase) of naslaan in je theorieboek en – indien het onderwerp niet in de theorie wordt geëxamineerd – in het informatieboek (infoboek). Opdrachten van je BPV-werkboek gaan wel over je BPV-bedrijf, maar je maakt ze niet uitsluitend in je BPV-bedrijf, dan zou je niet meer aan je praktijk toekomen. Na je lessen, begin je, op school al, aan je BPV-werkboek. Zodra je een opdracht niet kunt voltooien, laat je dat invulveld leeg. Dat invulveld ga je dan pas later in je BPV-bedrijf invullen, nadat je naar de opdracht onderzoek hebt gedaan. Voorbeeld invulveld: Tip: Schrijf niet met te grote letters! De lengte van het invulveld is mede bepalend voor de omvang van het antwoord. Klein veld: kort antwoord. Groot invulveld, er wordt een uitvoeriger antwoord verwacht.
Resultaat Een uitgewerkt en door het bedrijf ondertekend BPV-werkboek en de daarbij behorende procedures binnen jouw BPV-bedrijf geven aan, dat je klaar bent voor een of meerdere BPV-examens. In geval een deel 1 en een deel 2: Wanneer er meerdere delen van het BPV-werkboek zijn, begin je pas aan deel 2, nadat deel 1, of de onderliggende opleiding is afgerond (bij de opleiding Verkoopspecialist is dat Verkoper en bij de opleiding Manager of Ondernemer is dat Verkoopspecialist) . Deze opdracht moet je met pen (of in Word) uitwerken. Je moet iets terugzoeken in de theorie, dat kan in een boek of in Elobase ( tip: zoekmachine) Je hebt een computer nodig voor deze opdracht. Je bespreekt het onderwerp met anderen. Terugkijken of opbergen in je portfolio (al dan niet digitaal). BEWAREN KAN BELANGRIJK ZIJN! Voor deze opdracht moet je buiten de school – en ook buiten de lesuren – onderzoek doen. Extra aanwijzing Indien van toepassing, afvinken of inkleuren (het vakje kan ook een ander formaat hebben). ja/nee Doorhalen wat NIET van toepassing is.
4
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
BPV-werkboek kerntaak 1 deel 1 – Manager handel: Ondernemer:
Voert beleid van de organisatie uit Maakt ondernemersplan en bewaakt het
Stap 1 Een veilige winkel voor mijn klant / Calamiteitenplan inleiding / basisinformatie voor de BPV- examenopdracht RIE Iedereen weet wat hij moet doen in de winkel. De klant loopt rond in de winkel. Bezigheden zijn vaak gebaseerd op routine worden verricht door jou en je collega’s. Maar dan: een noodsituatie. Moet je nu improviseren? Of weet je hoe je moet handelen bij calamiteiten?
Het is altijd heel verstandig om met elkaar te bespreken hoe de veiligheid beheerst kan worden
We gaan er vanuit dat we dit glas nooit hoeven te breken.
In de volgende opdrachten ga je kijken wat er geregeld is ten aanzien van veiligheid. En je kijkt hoe voorkomen wordt dat er ongelukken ontstaan waarvan klanten en/of medewerkers de dupe kunnen worden.
a Welke ongelukken kunnen klanten overkomen in jouw BPV-bedrijf? Omdat je dat van tevoren niet weet, ga je goed rondkijken in je BPV-bedrijf. Begin maar eens met het plafond. Er kan natuurlijk een prijskaart, een lamp of een tegel uit het systeemplafond naar beneden vallen.
Vluchtwegen, vooral bij trappen, altijd vrijhouden Pictogrammen moet je vaak in de hoogte zoeken. Ze zijn niet allemaal voor calamiteiten bedoeld.
5
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
1. Noteer elke kans op een calamiteit in de eerste kolom. 2. Aan plafond of wanden boven de stellingen zijn vaak ook pictogrammen aangebracht. Welke soorten? Noteer ze onder ’aanwezige preventiemiddelen’ in de tabel. Als je de mogelijkheid hebt deze pictogrammen binnen je winkel te fotograferen, bijvoorbeeld met je telefoon, kun je ze ook toevoegen als bijlage. 3. Weet je de manier om calamiteiten te voorkomen, noteer ze dan in de derde kolom. Denk bijvoorbeeld aan de veiligheidsvoorschriften die al bestaan binnen je BPV-bedrijf of aan maatregelen die je zelf kunt verzinnen.
Mogelijke onveilige situaties aan plafond of wand
Aanwezige preventiemiddelen
Calamiteiten voorkomen
Nu kijken we naar de vloer. Daar kunnen ongelukken ontstaan door rondslingerende materialen. Schoonmaakwerk kan een gladde vloer opleveren. Of een vloerbedekking oneffenheden. Over een geblokkeerde doorgang (ontstaan doordat er iemand op een bepaalde plek aan het werk is) kunnen klanten zich kwaad maken. Even een verkeerd duwtje tegen een volle kar en een ongeluk is zo gebeurd.
Op dezelfde manier: Waar zou het mis kunnen gaan in jouw BPV-bedrijf en hoe kan het voorkomen worden? Mogelijke onveilige situaties aan de vloer
Aanwezige preventiemiddelen
Calamiteiten voorkomen
6
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Op dezelfde manier als in de voorgaande opdrachten ga je noteren wat er mis kan gaan in de winkelpresentatie, stellingen en displays.. Mogelijke onveilige situaties aan de presentaties
Aanwezige preventiemiddelen
Calamiteiten voorkomen
Zelf zie je vast nog wel in jouw BPV-bedrijf opmerkelijke dingen die mis zouden kunnen gaan Mogelijke onveilige situaties (algemeen)
Aanwezige preventiemiddelen
Calamiteiten voorkomen
7
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Loop eens even mee naar buiten... Ook de straat voor de winkel behoort tot de verantwoordelijkheid van je BPV-bedrijf.
Net als bij de vorige opdrachten noteer je rondom entree, pui en losse objecten wat er mis kan gaan en hoe je ongelukken voorkomt. Natuurlijk is het niet altijd mooi weer. Houd daarmee rekening wanneer je de tabel invult.
Door bij sneeuw zout te strooien voorkom je dat klanten voor de deur uitglijden. Mogelijke onveilige situaties buiten Aanwezige preventiemiddelen Calamiteiten voorkomen
Nu gaan we achter kijken.
□ Afvinken wanneer jullie winkel geen ‘achter’ heeft. Denk aan: de personeelsruimte, het magazijn, de goederenontvangst, koeling of vriesruimte. De meterkast en eventueel het terrein dat nog bij de winkel hoort. Dit rekenen we allemaal tot ’achter’. Ook hier weer kijken we wat er bij de achterdeur mis zou kunnen gaan. Mogelijke onveilige situaties serviceruimten
Aanwezige preventiemiddelen
Calamiteiten voorkomen
8
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
We gaan nu in de werkplaats kijken. Ook daar kan van alles misgaan.
□ Afvinken wanneer jullie winkel geen ‘werkruimte’ heeft. Bij sommige winkels is de werkplaats niet meer dan een kast met gereedschap, maar bij een bouwmarkt bijvoorbeeld kan een klant met z’n handen in de zaagmachine komen. Inventariseer de huisregels, veiligheidsvoorschriften en waarschuwingsborden. Vul verder in de drie kolommen in waar het gevaar op de loer ligt en hoe ongelukken worden voorkomen. Mogelijke onveilige situaties werkruimten
Aanwezige preventiemiddelen
Calamiteiten voorkomen
De bestelauto bekijken we ook.
□ Afvinken wanneer jullie winkel geen ‘auto van de zaak’ heeft. De sleutels slingeren ergens rond en een kwaadwillende klant gaat er met de auto vandoor. De bijrijder sluit zijn deur niet goed af en de deur zwaait tijdens het rijden open. Die deur komt dan ook geheid ergens tegenaan. De kans dat er met de auto van de zaak iets misgaat, is het kleinst wanneer een vaste persoon met de auto omgaat. Hoe is dat in jouw BPV-bedrijf geregeld? Horen bij de auto ook bepaalde gereedschappen of transporthulpmiddelen? Mogelijke onveilige situaties bedrijfswagen(s)
Aanwezige preventiemiddelen
Calamiteiten voorkomen
Dat zouden we bijna vergeten: het milieudepot van je bedrijf. Of moeten we gewoon van de afvalbakken spreken? In de praktijk blijkt dat juist hier bedrijfsbranden beginnen. Mogelijke onveilige situaties
Aanwezige preventiemiddelen
Calamiteiten voorkomen
met de afvalbakken
9
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Vooral dit type vuilcontainer is regelmatig de bron van een bedrijfsbrand
b Bespreek het hierboven ingevulde met je BPV-opleider. Misschien is er in het bedrijf al eens een RI&E uitgewerkt. De letters RI&E staan voor Risico-Inventarisatie en -Evaluatie.
□ Afvinken wanneer je de bijlage hebt verzorgd. Vraag of je de RI&E eens mag doorkijken. Een kopie van de RI&E als bijlage aan het einde van dit stappenplan maakt dit praktijkverhaal mooi compleet.
c Als medewerker binnen je BPV-bedrijf ben je doorlopend ook de gastheer of gastvrouw die voor de klanten moet zorgen. Wanneer er iets misgaat in het bedrijf, moet je dus niet alleen voor jezelf maar ook voor de klanten van de winkel zorgen. Beschrijf jouw rol als gastheer of gastvrouw in de winkel en hoe jij jouw verantwoordelijkheid ziet.
Verantwoordelijk gedrag betekent ook dat je de nooduitgangen vrij houdt!
10
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Neem de lijsten uit opdracht a van deze stap over veiligheid door. Van plafond t/m afvalbakken. Bekijk waar jou verantwoordelijkheid ligt als verkoper. Stel je jezelf daarbij voor dat er toch iets misging. Een klant werd daar de dupe van. Wat ga je nu doen?
d Welke hulpmiddelen zijn er in de winkel om een klant te helpen, wanneer er toch een ongeluk gebeurt? En kun je ermee omgaan?
e Het is natuurlijk mooi dat er een verbandtrommel is. Maar wordt die ook bijgehouden? Zijn de pleisters die vorige week gebruikt zijn weer aangevuld? Bekijk de inhoud en de lijst in de verbandtrommel. Wat zijn je bevindingen?.
□ Afvinken wanneer jullie winkel geen ‘verbandtrommel’ heeft.
f Welke overige zaken weet je waarmee je kunt voorkomen dat een klein ongeluk een grote ellende veroorzaakt?
11
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Dit pictogram waarschuwt voor brandgevaar
g Brand! Calamiteiten, Brand
Je hebt al gekeken welke preventieve materialen er in je BPV-bedrijf aanwezig zijn. Daar zaten natuurlijk ook materialen bij die je nodig hebt om brand te bestrijden. Organisatorisch zal daarvoor in jouw BPV-bedrijf wel veel geregeld zijn hoe te handelen bij brand. Heeft de brandweer in jouw BPV-bedrijf specifieke voorschriften afgegeven? Wanneer gebeurde dat voor het laatst? Hoe vond de controle plaats en welke gevolgen had dit bezoek voor dit bedrijf?
h Calamiteiten, Branddriehoek
De branddriehoek legt je de relatie tussen de situatie en het vuur uit. Zet op een rijtje hoe de driehoek een rol kan spelen in het brandgevaar binnen je BPV-bedrijf.
De branddriehoek of brandcirkel geeft de drie belangrijkste factoren weer die spelen bij een brand:
brandbare stof of brandstof; zuurstof; ontbrandingstemperatuur.
Blussen van branden gaat door het wegnemen van een of meer van deze factoren: Als er geen brandstof meer is, zal de brand doven. De brandstof kan op natuurlijke manier verdwijnen, doordat het vuur alles verbrand heeft, of kunstmatig, door het mechanisch of chemisch verwijderen van de brandstof van het vuur. Brandgangen in bossen zijn gebaseerd op het effect van scheiding van brandbare stof. Ook is scheiding de basis van de meeste tactieken om grote branden te blussen. Zuurstof kan verwijderd worden door de brand te smoren met een waterachtige filmlaag, of met een inert gas. Bijvoorbeeld van een AFFF-blusser, koolzuurblusser of halon-installatie. Ook de koolzuurblusser werkt door het verdringen van de zuurstof en niet door afkoeling. Daarvoor is de warmtecapaciteit van het koolstofdioxidegas te laag om effect te sorteren. Een kaarsendov er werkt ook, doordat de vlam alle zuurstof verbrandt. Als laatste kan de temperatuur verlaagd worden. Bijvoorbeeld met water. Water heeft een groot koelend effect doordat het bij het verdampen veel energie opneemt. Hiernaast verdringt de gevormde stoom de zuurstof.
12
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
i In de winkel staan veel artikelen: artikelen die in de aanwezigheid van een vlammetje het vuur snel zullen verplaatsen. Bedenk maar eens hoe snel een beginnend vuurtje in een kledingwinkel een ramp kan veroorzaken. En wat had je van een boekwinkel gedacht? Gelukkig komt een open vuur in de winkel niet voor. Ook is het roken in een winkel tegenwoordig verboden. Kijk goed rond in de winkel. Herken jij artikelgroepen die van een klein vuur snel een groot vuur kunnen maken? Of nog erger, zie jij brandgevaarlijke materialen?
Dit pictogram betekent: open vuur verboden
In het magazijn staan ook veel artikelen. Herken jij artikelgroepen die van een klein vuur snel een groot vuur kunnen maken? Waarschijnlijk is het daar nog erger. Door karton en pallets is veel droog materiaal voorhanden. En door de vaak onoverzichtelijke situatie zal vuur zich snel verbreiden. Hoe zit het met de brandgevaarlijke artikelgroepen en materialen in het magazijn?
□ Afvinken wanneer jullie winkel geen ‘magazijn’ heeft.
Je hebt nu goed rondgekeken in winkel en magazijn. Wat is eraan gedaan om het snel uitbreiden van vuur te voorkomen, eventueel vertragen rondom brandbare producten? Of wat zou er nog gedaan kunnen worden om (een grote) brand veroorzaakt door deze producten te voorkomen?
13
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Dit is een aanwijzingsbord bij de plek van de brandslang.
Dit is een aanwijzingsbord om aan te geven waar de brandblusser is.
j Je gaat nog wat dieper in op de grootste risico’s van brand. Welke regels zijn er binnen je BPV-bedrijf rond het roken: het roken door klanten, leveranciers en personeel.
k In de praktijk blijkt een winkelbrand vaak te ontstaan in een afvalbak. Noteer alle vormen van afvalafvoer in jouw BPV-bedrijf, voor zover je dat al niet eerder hebt gedaan.
Denk aan de prullenbakken, de vuilcontainer buiten en gewone dozen die als afvalafvoer worden gebruikt.
l Kortsluiting is een tweede risicofactor. Zie je in jouw BPV-bedrijf onvolkomenheden in de elektriciteit? Bekijk ook losliggende verlengsnoeren, adapters en losse verlichting!
□ Afvinken wanneer je ervan overtuigd bent dat dit in jullie winkel niet voor kan komen.
14
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Dit pictogram waarschuwt dat je onder stroom kunt komen te staan.
Sommige werkzaamheden veroorzaken vonken of hitte door wrijving. Komen dat soort werkzaamheden bij jou in je BPV-bedrijf voor? Zo ja, welke veiligheidsmaatregelen zijn dan genomen?
□ Afvinken wanneer je ervan overtuigd bent dat dit in jullie winkel niet voor kan komen.
m Heb je wel eens meegemaakt dat de elektriciteit uitviel in jouw BPV-bedrijf? Dat is heel lastig. De koeling en de kassa vallen uit. Het verkoopproces ligt stil. In de donkere winkel maken mensen mogelijk misbruik van de duisternis. Of nog erger, er ontstaat paniek. Overbelasting kan de oorzaak zijn van het uitvallen van de stroom. Hoe is in jouw BPV-bedrijf geregeld dat schade bij stroomuitval beperkt blijft?
n Brandvertraging kan schade en letsel beperken. Wanneer vuur minder zuurstof krijgt, remmen de vlammen af. Dat levert extra tijd op om blusmateriaal te pakken of te vluchten. Welke brandvertragers kun jij ontdekken?
15
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
o Stel je BPV-opleider de vraag: ’Als een brand niet te blussen is, wat dan?’ Noteer wat de afspraken binnen jouw BPV-bedrijf zijn in die situatie.
p Maak een plattegrond van de bouwkundige maatregelen die in jouw BPV-bedrijf genomen zijn als preventieve brandbestrijding.
□ Afvinken wanneer je de bijlage hebt verzorgd. Zet op die schets o.a. de vluchtwegen, brandblussers, brandslangen. Je kunt natuurlijk deze natuurlijk ook intekenen op een plattegrond die je van het bedrijf hebt gekregen.
Hieronder bevindt zich de nooduitgang.
q Overleg met je BPV-opleider hoe in geval van ontruiming moet worden gehandeld. Niet onbelangrijk: wie denkt er nog aan de klanten als er brand uitbreekt? a. Worden zij naar de nooduitgang geleid? Hoe wordt paniek voorkomen? b. Is er een verzamelpunt afgesproken waar gecontroleerd kan worden of iedereen het pand heeft kunnen verlaten?
a
b
16
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Hier bevindt zich een vluchtweg.
r Ongelukken
Een ongeluk zit in een klein hoekje. Er kan altijd wel wat gebeuren. Een klant kan zich bezeren, je hebt zelf een pleister nodig voor een kleine snijwond, een collega verliest het topje van zijn vinger in de snijmachine. Onderzoek of je BPV-bedrijf een EHBO-bedrijfshulpverlener (BHV) heeft. Zijn er nog meer collega’s met een EHBO-diploma? Noteer hun namen.
□ Afvinken wanneer jullie winkel geen ‘BHV’ heeft.
s Een valpartij over een natte vloer is niet uit te sluiten. Wat is de procedure in jouw BPV-bedrijf om ongelukken tijdens het schoonmaken te voorkomen?
Dit bord zet je als waarschuwing neer, wanneer de vloer glad is.
t Een klant is onwel geworden. Welke procedure wordt bewandeld in jouw BPV-bedrijf? Waarschijnlijk is er in de procedure weinig verschil met een ongeval van een medewerker.
17
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Wanneer een klant betrokken is geweest bij een ongeluk in de winkel is het netjes om achteraf nog eens te informeren hoe het de klant vergaat. Misschien stuurt jullie BPV-bedrijf in zo’n geval zelfs wel even een bloemetje!
Dit pictogram waarschuwt voor slipgevaar.
u Werk de STOP-formule binnen jouw BPV-bedrijf uit. Ook als agressie en vernieling nooit voorkomen, werk je deze opdracht uit als preventieve maatregel.
S
T
O
P
Verklaring:
v Wat is de manier waarop in jouw BPV-bedrijf aan elkaar gemeld wordt, als je een calamiteit ziet aankomen. Bijvoorbeeld:
Hoe laat je een collega weten dat je een verdachte klant ziet? Hoe ga je om met een opstaande vitrine? Je betrapt iemand, wat dan?
w Bespreek op je BPV-bedrijf of calamiteiten ooit geleid hebben tot het inschakelen van slachtofferhulp.
18
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Stap 2 Specialiseren - optimaliseren assortiment Oefenen voor je bedrijfsplan in het samenstellen van een assortiment via een voorbeeldsituatie Zodra je de deur van de winkel binnenstapt, trekt Erwin de Boer, de eigenaar van de fietsenwinkel, je meteen aan je jas. Als je in zijn kantoortje zit achter je eerste bak koffie, valt hij meteen met de deur in huis. ‘Ik heb de jaarcijfers gezien. En eerlijk gezegd vallen ze wat tegen.’ Erwin gebaart naar de fietsen in de winkel. ‘Ik was er al een beetje bang voor, maar de verkoop van de traditionele fietsen stagneert. Omdat ik het al een tijdje aan zag komen, heb ik al her en der mijn licht opgestoken over de toekomstmogelijkheden. En toen kwam ik iets tegen waarvan ik dacht, dat zou wel eens iets voor ons kunnen zijn.’
Er is behoefte aan een nieuw specialisme in de fietsenwinkel.
De elektrische fiets kan de markt extra kansen geven.
Je baas trekt een stapel folders uit zijn bureaula en vouwt ze open. ‘Kijk, de elektrische fiets. Ik wil dat jij deze informatie eens goed bekijkt. Verdiep je erin, ga eens kijken. Ik wil graag weten wat jij er van vindt. Of je denkt dat we er een kans mee maken. En hoe we dat het beste kunnen doen.’ Je voelt je een beetje overvallen door deze plannen. Natuurlijk had jij wel gemerkt dat de verkoop wat terugliep. Eigenlijk is er de laatste jaren niet zoveel veranderd in de winkel. Hoe langer je er over nadenkt, hoe leuker je het vindt om je in deze opdracht te storten. Het kan misschien toch wel interessant zijn, zo’n elektrische fiets. De omgeving is heuvelachtig en de gemiddelde leeftijd van de wijkbewoners ligt vrij hoog. Tenminste, dat denk je. Misschien kun je op de winkelvloer….. Als je later op de dag aan je twee collega’s vertelt wat Erwin bedacht heeft, lachen ze je uit. ‘Dat kan nooit wat zijn! Suffe dingen. We kunnen ons beter richten op racefietsen voor de echte wielerliefhebber.’ Maar daar ziet je baas nou net geen brood in. Tijd om de elektrische fiets eens van alle kanten te bekijken! Als het echt wat is, zul je je collega’s met feiten moeten overtuigen. Anders wordt het een hele klus om ze enthousiast te krijgen en te houden. Want zonder enthousiaste verkopers, verkoop je geen enkele elektrische fiets. Tijd om na te denken over de mogelijkheden van de winkel, het assortiment, dit speciale fietsproduct en de manier waarop je anderen enthousiast kunt maken voor je plannen. Tijdens dit project leer je na te denken over jouw rol als verkoopspecialist. En je verantwoordelijkheid voor het samenstellen van het assortiment en voor de uitstraling van de winkel. In goed overleg met je baas. Je oefent met het uitbrengen van advies over de verkoop en de presentatie. Adviseren kan alleen als je voldoende vakkennis hebt. En als je weet hoe je die kennis op een prettige manier kunt overbrengen aan je baas en aan je collega’s. Tijdens dit project krijg je de mogelijkheid om dat allemaal te oefenen.
19
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
In het begin gaat het over een fietsenspeciaalzaak, die zich verder wil fragmentariseren. Heb je er al zin in om dit uit te zoeken? Of vraag je je af hoe je alles voor elkaar moet krijgen? Als je alle opdrachten volgt, wijst het zich vanzelf! Als je zelf al in een BPV-bedrijf werkt, ga je op een gegeven moment uit van je eigen bedrijf. Maar dat lees je wel als je zover bent. Voor je begint…
a Wacht even, nog niet beginnen. Vul eerst het volgende schema in.
In dit project dient de elektrische fiets als voorbeeldsituatie. Je werkt het stappenplan uit voor je eigen BPV-assortiment. Checklist voorbereiden van deze opdrachtenreeks
Opmerkingen en antwoorden
Algemeen Neem de tijd om alle stappen door te lezen. Schrijf op welke opdracht je niet snapt en waarom.
Is het allemaal nog abacadabra? Je zult zien dat als je er mee bezig bent, heel veel stappen veel gemakkelijker gaan dan jij nu denkt!
Doel: Zet bij opdracht kort in je eigen woorden wat het doel is van die sopdracht. Praktijk: Geef bij alle opdrachten aan of je ze in de praktijk kan uitvoeren. Leg uit waarom wel of waarom niet. Informatie: Bij welke opdrachten is er al voldoende informatie en bij welke opdrachten moet je nog op zoek? Geef per opdracht aan of je nog verder moet zoeken. Als je meer informatie nodig hebt, geef je aan waarover en waar je die informatie gaat zoeken.
Vanaf opdracht h mag je uitgaan van je eigen BPV-bedrijf. Dat betekent dat de fietsenwinkelinformatie in de opdracht alleen maar bedoeld is om de opdracht uit te leggen. Je moet dus voor je eigen branche op zoek naar vergelijkbare gegevens!
Planning: Pak je agenda erbij. Zoek de datum op waarop het totale project klaar moet zijn. Maak een afspraak met je docent over het moment van afronden en evalueren. Dat schrijf je agenda. Tel nu opdracht voor opdracht terug in overleg met je school en je BPV bedrijf. Vul steeds in je agenda in wanneer een opdrachtenserie klaar moet zijn. Geef bij elke opdracht puntsgewijs aan wat je daarvoor moet doen.
20
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Noodzaak van veranderingen
b De eigenaar wil het assortiment uitbreiden met elektrische fietsen. Is dat verstandig? Je besluit om je eerst weer eens te verdiepen in de laatste gegevens over de branche. Waar kun je het beste op zoek gaan naar informatie over de branche? Zelf heb je er nog geen vragen over gehad, maar je collega’s vertellen na enig aandringen dat er de afgelopen maanden een aantal keren is gevraagd naar de fiets met een motortje. Misschien is het verstandig om de verkoopcijfers eens goed te bekijken. Bekijk de onderstaande informatie over elektrische fietsen goed. Het leert je hoe je straks omgaat met je eigen branche-informatie. Neem er een arceerstift bij en arceer wat mogelijk interessant kan zijn als thema in jouw eigen branche om te onderzoeken.
Algemene informatie over de markt vind je bijvoorbeeld bij de branchevereniging.
Informatie over elektrische fietsen 1
Over de branche
Het totale fietsenpark in Nederland betreft 17,8 miljoen fietsen. Van de inwoners in Nederland bezit ruim 84% minstens één fiets. Uitgaande van een aantal van 6,4 miljoen huishoudens in Nederland beschikt elk huishouden over gemiddeld bijna drie fietsen. De gemiddelde levensduur van een fiets bedraagt ca. 12 jaar. Dit betekent dat Nederland goed is voor alleen al een vervangingsmarkt van ca. 1 miljoen fietsen per jaar. In de afgelopen jaren zijn er vele nieuwe modellen aan het fietsassortiment toegevoegd. Aanleiding hiertoe was de introductie van de populaire mountainbike (MTB) in het midden van de jaren tachtig. De hiermee in gang gezette productontwikkeling leverde al snel diverse nieuwe modellen fietsen op. Naast de MTB kwam de ATB, een van de mountainbike afgeleide fiets die uitstekend geschikt is voor het sportieve fietsen op asfalt. De belangrijkste kenmerken van de ATB werden gecombineerd met de specifieke eigenschappen van de racefiets en de stadsfiets waardoor verschillende hybridemodellen werden ontwikkeld die uiterst geschikt bleken te zijn voor een zeer gevarieerd gebruik. Het gevolg hiervan is dat dit gevarieerde aanbod een breed publiek aanspreekt en de traditionele stads- en tourfiets terrein verliest ten gunste van de hybridefiets. De komende jaren wordt veel verwacht van de elektrisch ondersteunde fiets. De RAI ziet in dit product een impuls voor de fietsbranche in de komende jaren. Productie van fietsen We kennen momenteel in Nederland een twaalftal (grotere) fietsfabrikanten. Hieronder verstaan wij ondernemingen die zich in hoofdzaak bezig houden met het produceren en/of assembleren van fietsen. Daarnaast is er in Nederland een aantal kleinere fietsfabrikanten die zich op een aantal nichemarkten richten zoals maatfietsen, ligfietsen en/of transportfietsen. De totale productie van fietsen in Nederland wordt door de RAI en het CBS geschat op ruim 1,1 miljoen fietsen.
1
Bron: www.raivereniging.nl.
21
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
In de Nederlandse fietsindustrie vindt het ontwerp en/of de vaststelling van de onderdelenspecificaties in Nederland plaats; de frames worden hoofdzakelijk in het Verre Oosten gemaakt en in Nederland gelakt; de onderdelen worden echter wereldwijd ingekocht en soms onder private-label geleverd. Door de inkoopafdeling is een scherpe oriëntatie op buitenlandse product- en prijsontwikkelingen essentieel. Het leeuwendeel van de in Nederland geproduceerde fietsen betreft nog steeds de traditionele toerfiets. Het toenemende gebruik van de fiets voor de recreatie en vakanties hebben er toe geleid dat de laatste jaren de belangstelling voor fietsen die bij uitstek zijn geschikt voor deze toepassingen, zoals de trekking/randonneurfietsen, is toegenomen. Mede als gevolg van de productontwikkeling van de afgelopen tien jaar, heeft de moderne stadsfiets, naast technische verbeteringen, ook qua ontwerp een betere aansluiting gevonden bij de wensen van de consument. Het ontstaan van deze zogenaamde hybridefietsen heeft in de afgelopen jaren een aanzienlijk aandeel in de verkopen van fietsen ingenomen. Hoofdzakelijk betreft het een vervangende verkoop in de categorie toerfiets. De Nederlandse fietsenindustrie heeft met de productie van fietsen ingespeeld op deze ontwikkeling. Dit betekent dat het afnemende aandeel van de traditionele toerfiets voor een groot deel wordt ingevuld door hybridefietsen. De concurrentie in dit marktsegment is sterker dan voorheen in de toerfietsmarkt het geval was aangezien meerdere aanbieders van hybridefietsen actief zijn op deze markt. Import van fietsen Aangezien er voor de Nederlandse markt relatief weinig specifieke veiligheidseisen voor fietsen bestaan en de markt een behoorlijke omvang kent, wordt Nederland voor vele buitenlandse fabrikanten beschouwd als een springplank voor Europa. Met name in het ATB-segment hebben de geïmporteerde merken in een relatief korte tijd een dominante positie ingenomen. Door de teruggang van de ATB-markt zijn deze merken zich echter de laatste jaren steeds meer gaan toeleggen op een breder assortiment. Detailhandel In Nederland maken we het onderscheid tussen fietsen afgezet via de vakhandel (breed assortiment, deskundige voorlichting en service) en via het zogenaamde branchevreemde kanaal. Binnen het branchevreemde kanaal zijn nu nog met name aanbieders actief die de fiets inzetten als traffic generator; van een structureel opgebouwd aanbod c.q. assortiment is veelal geen sprake. De fietsvakhandel in Nederland bestaat uit ongeveer 2.300 verkoopplaatsen. Circa 1.900 van hen hebben de verkoop van fietsen als hoofdactiviteit. Het aantal vakhandelaren vertoont een licht dalende tendens. Enerzijds als gevolg van opheffing i.v.m. een opvolgingsprobleem anderzijds door de trend van schaalvergroting. De aanwezigheid van een landelijk netwerk van reparatiewerkplaatsen is essentieel om de vakhandel haar functie te laten behouden. Er is een duidelijke trend waarneembaar waarbij detaillisten zich bij een inkoop- of retailorganisatie aansluiten. Er zijn verschillende organisaties op de Nederlandse fietsenmarkt actief. Genoemd kunnen worden Euretco, Bike Total,Twico en Veloring. Enkele organisaties zijn tevens voorraadhoudend en kunnen een bedreiging voor de Nederlandse grossiers vormen. De samenwerkingsgraad op detailhandelsniveau in de tweewielerbranche is echter nog laag in vergelijking met andere branches, maar neemt door eerdergenoemde formules snel toe. Over de elektrische fiets2 De elektrische fiets, tot voor kort vrijwel exclusief een vervoersmiddel voor ouden van dagen, maakt een opmars in Nederland. Vorig jaar werden er 34.000 exemplaren verkocht, tegen 22.000 in 2004.
2
Bron: De Stentor.
22
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Dat blijkt uit de fietsenmonitor 2005, die jaarlijks wordt opgesteld in opdracht van de Bovag en de RAI Vereniging. Het onderzoek werd vorige week gepresenteerd tijdens de vakdag van de FietsRai. Mark van Dansik van de Bovag: ‘De elektrische fiets is niet meer alleen iets voor ouderen. Je hebt nu ook hele hippe modellen, die worden gekocht door een ander publiek.’ Elektrische fietsen zijn uitgerust met een elektromotor, die ondersteuning geeft bij het trappen. De fiets haalt maximaal 25 kilometer per uur en de elektromotor werkt alleen als de gebruiker zich ook zelf inspant. Volgens de wetgever is het een fiets, dus een helm en bromfietscertificaat zijn overbodig. De fietsen moeten wel zijn voorzien van een WA-verzekeringsplaatje, vanwege de mechanische aandrijving. Goedkoop zijn ze niet, met prijzen vanaf 1000 euro. Naast de klassieke, nogal belegen modellen, is er nu dus ook aanbod voor de hippere medemens. Die vergapen zich aan de Sachs ELO-Cruiser. Deze in het zwart uitgevoerde fiets kost liefst 2350 euro, heeft brommerbanden van zeven centimeter dik, dikke aluminium framebuizen, een leren zadel, schijfremmen, versnellingen. De ‘Harleyfiets’ weegt 31,8 kilo maar trapt desondanks net zo licht als een gewone toerfiets. Dat kan dankzij de motor, die wordt aangedreven door de berijder en een accu. De belangstelling voor fietsen in het prijssegment van rond de 500 euro is in het afgelopen jaar met een derde toegenomen. Voor een belangrijk deel is dat te danken aan het toenemende aanbod van luxer uitgevoerde fietsen in dit segment. Verder valt op dat meer dan de helft (54%) van de fietsverkoop betrekking heeft op de moderne stadsfiets. Nederland is bij uitstek geschikt voor het dagelijkse fietsen en de huidige generatie stadsfietsen spreekt daardoor vele fietsers aan. De rol van de fietsenvakhandel blijft met 77% aandeel in de verkoop van fietsen een stabiele factor. Dat toont aan dat deskundig advies en service een belangrijke rol spelen bij de aanschaf van fietsen. Voor 2006 zijn de verwachtingen positief en zal de vraag naar kwaliteitsfietsen in ons land verder toenemen. De fiets is immers een ideaal middel van vervoer voor de kortere afstand, is milieuvriendelijk en biedt vooral de perfecte combinatie van mobiliteit, gezond bewegen en recreëren. Aantekeningen branche-informatie
Poeh, dat is een heleboel informatie. Zo kun je er niet direct iets mee. Het is ook veel te veel om het even aan je collega’s te laten lezen. Die haken waarschijnlijk na de tweede zin al af. Toch staan er een interessante dingen in.
23
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Het lijkt wel of bij fietsen verkopen nog meer komt kijken dan bij fietsen maken!
c Maak een korte samenvatting van de belangrijkste punten uit de teksten uit de bijlage. Dat doe je door het invullen van het volgende schema. Leestest Doelgroep
Opmerkingen en antwoorden
Welke groep mensen reed er in het begin vooral op de elektrische fiets?
Wat is er aan het veranderen qua doelgroep?
Noem minimaal twee eigenschappen van de elektrische fiets.
Welke prijzen worden er genoemd voor de elektrische fiets?
In welke prijsklasse voor de gewone fiets worden er steeds meer fietsen verkocht volgens de tekst? Wat speelt een rol bij de aanschaf van fietsen?
Wat waren de verwachtingen voor 2006?
Zo, dat heb je vast. Leuk al die geschreven tekst, maar nu is het tijd voor de harde cijfers. Uit de vakbladen komt het volgende naar voren.
24
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Verkoop nieuwe fietsen naar prijsklasse (in %) In euro's
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
t/m 300
32
34
22
28
27
31
33
301 t/m 499
15
18
21
18
17
20
22
500 t/m 699
16
16
21
18
27
25
23
700 t/m 899
26
22
20
23
14
10
11
> 900
12
10
9
9
5
4
0
Onbekend
-
-
7
4
10
10
11
Totaal
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
Gem. aankoopbedrag (in euro's)
584
552
557
530
481
442
400
Gem. aankoopbedrag vakhandel
638
596
596
554
506
460
423
Bron: RAI/GFK Martkeing services. Dit is een voorbeeld. Op het internet vind je vast wel actuelere cijfers. Verkoop nieuwe fietsen naar categorie (in %) 2004
2003
2002
2001
2000
Stadsfiets
52
57
56
55
55
Hybride/tour
17
15
16
17
17
MTB/ATB
6
6
6
7
8
Kinderfietsen
18
17
18
17
17
Overige
7
5
4
4
3
Totaal
100%
100%
100%
100%
100%
Bron: RAI/GFK Martkeing services. Dit is een voorbeeld. Op het internet vind je vast wel actuelere cijfers.
Als je goed naar de cijfers kijkt, is daar wel een bepaalde trend uit te halen. Toch?
d Onderzoek de verkopen per product van de afgelopen twee jaar. Gebruik hiervoor de gegevens uit de tabellen uit de vakbladen. Wat valt je op? Vul de checklist in om een duidelijk beeld te krijgen. Tabellen lezen Verkoopcijfers
Opmerkingen en antwoorden
Welke prijsklassen kom je tegen in de eerste tabel?
Over welke jaren kan je in de eerste tabel iets lezen over de verkoopcijfers?
Vergelijk 2004 met 1998. In welke prijsklassen bleef de verkoop ongeveer gelijk?
25
© Noordhoff Uitgevers
Tabellen lezen Verkoopcijfers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Opmerkingen en antwoorden
Vergelijk 2004 met 1998. In welke prijsklassen nam de verkoop af?
Vergelijk 2004 met 1998. In welke prijsklassen nam de verkoop toe?
Zoek het gemiddelde verkoopbedrag in 2004 en in 1998. Geef de cijfers. Nam dat ook toe? Of juist af?
Kijk nu eens naar de tweede tabel. Welke groep fietsen werd in 2004 beter verkocht dan in 2000?
Zijn er ook andere groepen fietsen die beter zijn gaan verkopen?
e Sluiten de cijfers aan bij je conclusies uit de geschreven marktinformatie, die je bij c vond? Vergelijk de checklists die je bij c en d hebt ingevuld met elkaar. Noteer je conclusie. Conclusie marktinformatie
26
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Erwin de Boer, de eigenaar uit deze casus, geeft aan dat hij vooral wil mikken op het marktsegment van de 50-plussers. ‘Want’, zegt hij, ‘de doelgroep 50+ is de snelst groeiende doelgroep in Nederland. Hier in de regio zit het vol met ouderen. Zij kunnen geld uitgeven en willen graag fietsen, maar vinden al die heuvels hier eigenlijk te zwaar. Volgens mij is dat een kans. Steeds meer bedrijven nemen de 50-plussers op in hun marketingbeleid. Sommigen ontwikkelen zelfs speciale producten voor 50-plussers of passen hun producten aan in gebruiksvriendelijkheid. Anderen bieden niet-leeftijdsgebonden producten aan, maar passen de communicatie met de doelgroep aan. Ik denk dat we daar ook in mee moeten gaan.’ Zo op het eerste gezicht twijfel je daar een beetje over. Is het echt nodig? De Boer schuift een folder onder je neus. ‘Hier, lees dit maar eens. Ik ga volgende week naar deze cursus.’ In de folder staat de volgende informatie.
Cursusinformatie Bedrijven ontdekken steeds meer de doelgroep 50+. Onder het motto `de kinderen de deur uit' richten Flexa, met een nieuwe verflijn, en Renault zich op de 50+-markt. Op de 50-Plusbeurs waren voor het eerst diverse automerken te zien. Samen met de Unie KBO, de grootste seniorenorganisatie van Nederland, heeft Zilveren Kruis Achmea de ouderenpolis ‘Beter Af 50 Plus Pakket’ ontwikkeld. Een complete zorgverzekering speciaal voor 50-plussers die lid zijn van de Unie KBO. Het succes van de polis overtreft alle verwachtingen.
De feiten nog even op een rij:
1/3 van de bevolking is 50+, in 2012 is dit bijna de helft;
in Nederland maakt 54% van de ouderen gebruik van internet, dit is het hoogste van Europa, waar het gemiddelde op 13% ligt (2004). (Bron: CBS 2005/Agewise/Eurostat).
het aantal 50-plussers neemt de komende 30 jaar met 45% toe van 5 miljoen naar 7,1 miljoen; 50-plussers hebben bijna 2x zoveel vermogen als het gemiddelde Nederlandse huishouden; kort na 2010 is een versnelling in toename van het aantal ouderen te verwachten, rond 2040 bereikt de vergrijzing haar hoogtepunt.
Hoe kan uw organisatie inspelen op deze doelgroep? Aan de hand van actuele cases wordt ingegaan op:
50+-marketing: integreren in de totale marketingstrategie. Effectiviteit van reclamecampagnes: leeftijd benadrukken of juist niet? Hoe kunt u actief de 50+ markt bewerken? De 50+ markt in 2010. Doelgroepenmarketing: Hoe wordt een low-interest-product interessant gemaakt? Leeftijdsgebonden product: Waarom een speciale zorgpolis voor 50-plussers? Strategische alliantie met Unie KBO: versterking van elkaars imago en dienstverlening. Het succes van de polis: van marktonderzoek tot communicatie met de doelgroep.
f Wat denk jij? Vereisen 50-plussers een speciale (marketing)benadering? Of zijn zij een versie van de jongere consument maar dan met meer ervaring en kritischer?
27
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Ga je voor leeftijdsloze marketing of willen 50-plussers juist aangesproken worden met producten die passen bij hun leeftijd of leeftijdsfase? Vul de tabel in en onderbouw de keuze van de eigenaar door middel van kenmerken van de beoogde doelgroep. Doelgroep
Opmerkingen en antwoorden
Hoe omschrijf je de doelgroep uit de foldertekst?
Hoeveel procent van de Nederlandse bevolking is nu 50-plusser? Hoeveel miljoen mensen was dat toen die folder verscheen?
Hoeveel procent van de Nederlandse bevolking is in 2012 50-plusser?
Waarom is dit een interessante doelgroep?
Wil jij als jongere op dezelfde manier benaderd worden als 50-plussers? Leg uit waarom wel of niet.
Denk je dat ouderen op dezelfde manier benaderd willen worden als jongeren? Waarom wel of niet?
Welke benadering zou 50-plussers aan kunnen spreken? Als je zelf niets kunt bedenken, vraag dan eens aan een ouder familielid welke reclames of winkels hem of haar aanspreken en waarom.
Welke producten of productsoorten uit jouw BPV sluiten aan bij de doelgroep 50+? Waarom?
28
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Je hebt een keuze gemaakt. Je gaat de 50-plussers in de watten leggen. Nu moet je het nog kunnen overbrengen en uitleggen. Om te beginnen aan Edwin …
Een scootmobiel is ook elektrisch, maar een minder grote markt voor de fietsenzaak.
g Bedenk hoe je je bevindingen als advies aan de eigenaar kunt verwoorden. Met andere woorden; trek je conclusies uit alle gegevens die je hebt verzameld. Schrijf in een paar zinnen op wat jouw mening is en vooral waarom.
Product in kaart Oké, het wordt de elektrische fiets. Tijd om je in het product te verdiepen. Want eigenlijk weet je er nog niet zoveel van. Wat zijn de technische specificaties? Wat kost zo’n fiets precies? Wie levert ze?
29
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Een van de leveranciers heeft een aantal klanten aan het woord gelaten.
‘Ik woon ongeveer 10 kilometer van mijn werk. Met de auto zou ik elke dag twee keer een half uur in de file staan. Bovendien wil ik lekker in beweging blijven, ik zit de hele dag al. Dus ik fiets. Sinds kort op mijn nieuwe elektrische fiets. Die fietst zó gemakkelijk dat ik fris op het kantoor kom. Heerlijk.’ ‘Mijn man en ik doen samen met één auto. Dat gaat prima. Het is eigenlijk alleen een probleem als hij hem nodig heeft voor zijn werk en ik boodschappen moet doen. Om in het winkelcentrum te komen, moet ik altijd een vrij steile heuvel over. Vooral terug, met volle boodschappen moest ik altijd afstappen. Maar op mijn nieuwe elektrische fiets zoef ik er zo overheen! Laatst haalde ik zelfs een snorfietser in - en ik had voor dagen boodschappen bij me!’ ‘Ik ben wel gepensioneerd, maar toch écht geen type om achter de geraniums te zitten. Ik ben gek op fietsen, dat houdt me fit. Ik kon alleen niet meer van die grote afstanden afleggen. Daarom rij ik nu elektrisch. Dat geeft me een veel grotere actieradius, ook als de wind tegen zit. Tegenwoordig fiets ik zelfs een keer per week naar mijn dochter om op mijn kleinzoon te passen. Ze woont hier bijna 15 kilometer vandaan. Te ver voor mijn oude fiets, maar op mijn elektrische fiets doe ik het voor mijn plezier!’
Zelf omschrijft de fabrikant de fiets zo:
‘Wat is het geheim van de ION? Dat zit onopvallend weggewerkt in het frame: een krachtige accu. De accu levert de energie voor een al even slim in de achternaaf geïntegreerde elektromotor. Heeft u behoefte aan een ‘duwtje in de rug’, dan kiest u op het stuurdisplay precies de gewenste mate van fietsbekrachtiging. Zo blijft fietsen onder alle omstandigheden leuk. Alles aan de ION is gericht op maximaal genieten: van handmatig verstelbare stuurpen en het comfortabele zadel tot de anti-lekbanden. Al dat comfort is bovendien ondergebracht in een fraai en dynamisch vormgegeven rijwiel.’
h Ga op zoek naar de productkenmerken die belangrijk zijn voor de doelgroep. Kijk ook op internet. Even rondneuzen in de fietsenwinkel kan natuurlijk ook geen kwaad. Misschien brengt het je op ideeën. Maak een overzicht van productkenmerken die belangrijk zijn voor de doelgroep. Heb je helemaal niets met fietsen? Geen probleem. Je gaat vanaf nu de opdrachten uitvoeren voor producten in je eigen BPV-bedrijf. Om je te helpen gaat het voorbeeld van de fietsenspeciaalzaak in het stappenplan als leidraad verder. Werk je in een fietsenspeciaalzaak, dan kun je natuurlijk daarmee verder gaan. Maar let op, werk je niet in de fietsenbranche, dan moet je nu echt naar je eigen branche overstappen, anders kun je het resultaat niet aan je BPV-opleider ter beoordeling laten zien. Het resultaat is je uitgewerkte BPVwerkboek, eventueel uitgebreid met bijlagen. Dit ga je laten beoordelen door de BPV-opleider.
Als je bijvoorbeeld voor fitnesstoestellen als productgroep gekozen hebt, moet je daarvan de kenmerken onder zoeken.
30
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Je moet eerst een assortimentsgroep uitzoeken die vergelijkbaar is met het voorbeeld. Neem daarom eerst de theorie van Marktsegmentatie en Marktfragmentatie door. Dan weet je wat de bedoeling is. Noteer het assortiment dat jij in gedachten hebt om je, vergelijkbaar met het voorbeeld uit de fietsenbranche, te specialiseren. Lees de opdrachten dan verder door als voorbeelden en vergelijk ze met de situatie in jouw BPV-bedrijf. assortiment
Je gaat wel uit van dezelfde doelgroep als in de eerdere opdrachten beschreven! Daar moet je dus rekening mee houden met je assortimentskeuze.
Daar staan ze dan: compleet met informatie op het promotiemateriaal.
Om de fietsen te kunnen verkopen moet je juist deze eigenschappen naar voren brengen. Dat zijn je belangrijkste verkooptroeven. Datzelfde geldt natuurlijk ook voor de assortimentsgroep uit je BPVbedrijf die jij gekozen hebt.
i Bedenk hoe je met de elektrische fiets of jouw gekozen assortimentsgroep aan kunt sluiten bij de vragen en behoeftes van de doelgroep. Wat vinden ze belangrijk? Hoe kun je dat gebruiken in je presentatie in of voor de winkel? Zet op een rijtje wat de doelgroep belangrijk vindt en wat je op jouw gebied te bieden hebt met de elektrische fiets of met jouw gekozen assortimentsgroep. aansluiting bij de vragen en behoeftes van de doelgroep
31
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Waar letten deze consumenten op bij het aanschaffen van je producten? Noem minimaal 4 punten!
1.
2.
3.
4.
Als voorbeeld gaat de opdracht vereder met de fietsenbranche, vul hier jouw assortimentsgroep in als je niet in de fietsenbranche werkt. Na overleg met je baas besluiten jullie te kiezen voor de volgende modellen: Type/segment: Elektrische fietsen Kleur: Zilver
Slot: Geen
Frame: Staal
Extra's: Actieradius +/- 25-40 km
Versnellingen: Geen
Fietsmaat: Extra lage instap
Remtype: Schijfrem voor en achter Wielen: 26’ Verlichting: Voorzien van stroom uit accu waardoor geen weerstand Extra omschrijving: Meetrap systeem reduceert trapbelasting met maar liefst 90% Type/segment: Elektrische fietsen Kleur: Zwart
Slot: Geen
Frame: Aluminium
Extra's: Actieradius +/- 30-40 km
Versnellingen: 6 versnellingen
Fietsmaat: Extra lage instap
Remtype: Velgremmen V-brake Wielen: 26’ Verlichting: Voorzien van stroom uit accu waardoor geen weerstand Extra omschrijving: I.P.S. systeem reduceert trapbelasting met maar liefst 80% Type/segment: Elektrische fietsen Kleur: Zwart
Slot: Geen
Frame: Staal
Extra's: Actieradius +/- 25-40 km
Versnellingen: 6 versnellingen
Fietsmaat: Lage instap
Remtype: Velgremmen V-brake Wielen: 26’ Verlichting: Voorzien van stroom uit accu waardoor geen weerstand Extra omschrijving: I.P.S. systeem reduceert trapbelasting met maar liefst 80%
32
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
j Ga op zoek naar prijzen. Voor welke prijs wil je deze fietsen (of jouw producten) verkopen? Is dat reëel en waarom? Als je het assortiment vanuit je eigen BPV uitwerkt, ga je op zoek naar minimaal vier verschillende nieuwe modellen of producten die zouden passen binnen het bedrijf en de doelgroep. Schrijf op welke modellen dat zijn, en geef een aantal kenmerken van dat model. Wat zijn de belangrijkste verschillen? Voor welke prijzen wil je deze modellen verkopen? prijzen 1
2
3
4
Is dat reëel en waarom?
Als de gekozen productgroep te klein is om een afdeling te vullen, kies je er aanverwanten bij. Zo kiest Robin voor dit extra fitnessmateriaal in zijn assortiment.
33
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Werken je collega’s mee?
k Na de eerste bespreking van de wensen van de eigenaar blijkt dat de andere twee verkoopmedewerkers van de fietsenspeciaalzaak niet achter de verandering staan, die het gevolg is van het naar voren halen van het nieuwe assortiment. Het oude assortiment werkte toch prima? Hoe zorg je ervoor dat je collega’s op je BPV-plek enthousiast worden voor de verandering? Maak een korte eenvoudige presentatie voor je collega’s. Gebruik niet te veel tekst en maak gebruik van duidelijke plaatjes in plaats van cijfers. Leg uit waarom dit product voor deze doelgroep een slimme stap is. Je mag zelf weten hoe je die presentatie wilt maken. Je mag je presentatie ook aanvullen met catalogi, folders en brochures. Je kunt gebruikmaken van bijvoorbeeld Word, PPT of Paint. Screendumps van het internet kunnen ook goede plaatjes opleveren! Je mag deze opdracht uitvoeren voor de nieuwe producten die je voor je eigen BPV bedrijf in de vorige stap hebt uitgewerkt. aantekeningen
Gelukkig, het begin is er. Nu is het tijd om meer te vertellen over de elektrische fiets en de modellen (of de door jou gekozen assortimentsgroep) die je wilt gaan verkopen.
Met een helder overzicht kun je straks, ongeacht de branche, collega’s informeren over jouw assortiment.
l Sluit de presentatie af met een overzicht van de door jou gekozen assortimentsgroep, de kenmerken en de belangrijkste verkoopargumenten. aantekeningen
34
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Denk je dat je collega’s nog bijgeschoold moeten worden om dit assortiment te verkopen? Ze hoeven geen reparaties of andere service te verzorgen. Daar hebben jullie een aparte afdeling voor. aantekeningen
Maak je overzicht duidelijk, overzichtelijk en verzorgd. En natuurlijk dusdanig, dat het echt bij je BPV-bedrijf past. Oplossingen bedenken
m De eerste lading is binnen. De winkel staat vol. Nu gaat het pas beginnen. Want hoe zorg je ervoor dat de klanten de fietsen zien staan tussen alle andere modellen. Hoe krijg je nieuwe klanten binnen?
Honderden fietsen zijn gefabriceerd. Nu is het jouw taak er klanten voor te vinden!
Veel ouderen denken niet meer aan een nieuwe fiets omdat ze fietsen te zwaar vinden. Je besluit contact te zoeken met de leverancier van de fietsen. De leverancier geeft aan dat hij veel vragen krijgt. Een paar voorbeelden:
Moet ik een bromfietscertificaat hebben? Hoe oud moet je minimaal zijn om op een elektrische fiets te mogen fietsen? Wat is de levensduur van het batterijpakket? Hoe lang duurt het voordat het batterijpakket opgeladen is? Kan ik het batterijpakket meenemen? Waarom moet de fiets altijd aan de lader? Past hij op of in een fietsdrager? Kunnen er ook kinderzitjes op en wat is het effect op de actieradius?
Soortgelijke vragen zijn natuurlijk ook te bedenken voor het assortiment dat hoort bij jouw BPV-bedrijf.
35
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Bedenk hoe deze fietsen of het door jou gekozen assortiment, in een verkoopruimte zo goed mogelijk tot hun recht komen. Daarbij houd je natuurlijk rekening met de belangrijkste verkoopargumenten. Verzin drie verschillende manieren om de verkoopruimte in te richten.
1.
2.
3.
4.
Werk dit zo concreet mogelijk uit tot een actieplan. Maak zo nodig een schets. aantekeningen
Denk aan: de juiste locatie in de winkel voor het juiste product, de routing en de lay-out. Waar zet je de actiemodellen?
Je mag je plattegrond gewoon met de hand tekenen.
36
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Voor de fietsen geldt dat de leverancier door heel Nederland oplaadpunten voor de accu gerealiseerd heeft bij verschillende horecagelegenheden. Ook bij jou in de regio zitten er verschillende. In mei is er een speciale landelijke fietsmaand. Aan de overkant van de straat zit een reisbureau dat gespecialiseerd is in fietsvakanties. Ze hebben wel eens aangegeven dat ze interesse hebben in een gezamenlijke actie. Je collega’s maken zich een beetje zorgen om de service rond de elektrische fiets. 'We zijn de ANWB niet', moppert iemand. ’s Nachts droom je er van. Je geeft service onderweg, onderhoudstips, en maakt een testparcours.
n Welke acties kun je bedenken om de nieuwe producten aantrekkelijker te maken voor nieuwe klanten? Bedenk drie verschillende acties. Is er samenwerking met andere branches mogelijk? Leg uit hoe je het aanpakt en waarom je voor deze acties kiest 1.
2.
3.
Koppel in je promotionele actie bijvoorbeeld iets actueels aan je product.
37
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Heb je wel eens aan een leaseconstructie gedacht?
Uitgestelde betaling is hetzelfde als een geldlening.
Leasen is eigenlijk de gemakkelijkste en meest geaccepteerde manier van geld lenen. Het aankoopbedrag wordt als het ware voorgeschoten en de klant betaalt het samen met rente in vaste maandelijkse termijnen terug. Hoelang dat duurt, hangt af van de eigen keuze en de hoogte van het aanschafbedrag. Natuurlijk heb je daar een andere partij voor nodig die het geld uitleent. Leasen is wel/geen optie, want:
o Hoe zou je je acties kunnen communiceren naar de klanten? Je hoeft niet per se aan leasen te denken. Je kunt ook aan andere ideeën denken, zoals later betalen, een spaaractie, zegeltjesactie, of twee voor de prijs van een. Als je actie de consument maar wakker schudt en daardoor gemakkelijker tot aanschaf doet overgaan. Verzin zelf iets wat bij jouw producten kan aanslaan. Communicatie
38
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
p Maak een actieplan dat je kunt voorleggen aan je baas. Zet er duidelijk in welke stappen je wilt zetten, wie wat moet doen en wie er verantwoordelijk voor is. Aantekeningen actieplan
Maar er ook een tijdsplanning bij. tijdsplanning
q Leg uit aan je collega’s wat de bedoeling is. Wie doet wat en waarom? werkverdeling
Betrek je verkoopmedewerkers (medestudenten of collega’s) bij het plan. Hebben zij nog goede ideeën? Aantekeningen ideeën
39
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Problemen in de praktijk
r Vanaf opdracht h heb je je eigen BPV-bedrijf als uitgangspunt genomen. Bespreek wat je hebt uitgewerkt met je begeleider. Neem in je bespreking de volgende punten op:
Hoe ben je aan je gegevens gekomen? Welke nieuwe producten zou jij willen introduceren en waarom? Voor welke doelgroep? Waarom? Op welke manier wil je de producten onder de aandacht brengen? Hoe wil je het aan je collega’s voorleggen? Wat vinden je collega’s van je plannen? Waarom? Is je begeleider het met je eens? Waarom niet/wel?
Leg nu alle resultaten van het gesprek vast. Aantekeningen
Nu laat je deze opdracht beoordelen door de BPV-opleider. Aantekeningen van diens reactie
40
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Terugblik
s Hoe kijk je terug op het maken van de opdrachten? Het thema van de elektrische fiets is natuurlijk een voorbeeld van fragmenteren. Wanneer de gekozen segmentatie een omvangrijker assortiment zou bevatten, zou je dat dan ook kunnen? Beantwoord de volgende vragen. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wat vond je leuk om te doen/maken? Leg uit. Wat vond je niet leuk om te doen/maken? Leg uit. Ben je tevreden over jouw bijdrage aan het project? Leg uit waarom wel of niet. Wat heb je geleerd van de onderwerpen in het project? Licht je antwoord toe. Wat heb je geleerd over jezelf? Licht je antwoord toe. Formuleer je persoonlijke leerdoelen. Gaan die over een groter assortiment? Zelfevaluatie 1.
2.
3.
4.
5.
6.
Bespreek je resultaten ook met medestudenten of collega’s. Dan weet je of jouw ideeën een kans maken!
41
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Stap 3 Onze werkplanning Het doel van dit stappenplan is tweeledig, je onderzoekt niet alleen de gangbare werkplanningen in je BPV-bedrijf, je toont ook aan dat je zelf een sluitende planning kunt opzetten. Hiermee oefen je gelijk voor het maken van een werkplanning, welke je als onderdeel van de BPVexamenopdracht Personeelsmanagement (MAN) moet opleveren.
Werkplanningen maken doe je niet zomaar. Hulp van je leidinggevende is een must.
De organisatie van een bedrijf vertrouwt erop, dat jij er alles aan zult doen dat je jouw capaciteiten nuttig inzet. In het bedrijfsleven wordt daarnaast van je verwacht dat je zorgt dat werk op het juiste moment afgerond is. Die uitgangspunten kun je laten zien in een daadwerkelijk benutbare werkplanning. Wat zit in een werkplanning? Als opdracht ga je onderzoek doen naar de in je BPV-bedrijf gebruikelijke manier van werkplannen. Zorg er allereerst voor dat je de manier van werk inplannen, zoals dat in het BPV-bedrijf gebeurt, snapt. Kerntaakoverstijgend: Planningen
a Verzamel alle personele bezettingsroosters, werkplanningen en aantekeningen, waaruit de manier van omgaan met een werkplanning blijkt. Ga tevens na hoe en door wie welke werkplanningen worden opgesteld. Zet diens naam op elk exemplaar van de ingezamelde planning. Vermeld hier als overzicht wie over welke werkplanningen gaat. Aantekeningen
Voeg alles wat je hebt verworven als bijlagen toe aan je eindresultaat.
42
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Natuurlijk moeten er in de winkel ook ‘klussen’ kunnen gebeuren tussen de bedrijven door. Ga na voor welke klussen extra uren op het bezettingsrooster beschikbaar (zouden) moeten komen, zodat deze ook kunnen worden gedaan. Let op: In kleine winkels worden dingen vaak niet op papier ingepland maar mondeling. Die ‘zouden’ eigenlijk wel in een planning moeten staan. Handel dan alsof deze taken wel schriftelijk gepland zijn. Noteer minimaal vijf voorbeelden van taken die voorkomen op werkplanningen (of eigenlijk daarop zouden moeten voorkomen). 1.
2.
3.
4.
5.
Aan welke eisen moeten een werkplanning standaard voldoen? Weet je het even niet, dan grijp je terug op de theorie. 1.
2.
3.
4.
5.
6.
43
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
b Noteer voorbeelden uit het bedrijf van enkelvoudige taakopdrachten en minimaal één voorbeeld van een samengestelde taakopdracht.
c Beschrijf een voorbeeld van je eigen draagkracht binnen het BPV-bedrijf.
Bedenk ook een voorbeeld van je eigen draaglast binnen het BPV-bedrijf en noteer die.
Studeren op bestaande planningen Als je een werkplanning gaat opstellen, dan gelden daarvoor bepaalde factoren. Maak jezelf eigen hoe een planning van het bedrijf (of een afdeling) in elkaar zit.
d Hoe herken je, dat een budget een rol speelt voor een werkplanning? Dat is niet bij elke werkplanning zo duidelijk. Noteer ook aan welke werkplanning je daarbij dacht.
44
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Dat het binnenkomen van goederen geld kost, zie je bijvoorbeeld aan de investering in hulpmiddelen.
De omzet vormt de basis van de werkzaamheden. Geen omzetverwachting, geen werk. Waar zie je dat de omzet is gerelateerd aan de werkplanning.
Grote klussen: veel arbeidsinzet. Kleine klussen gaan er vaak tussendoor. Waar is de hoeveelheid werk herkenbaar en in welke werkplanning?
Het soort werkzaamheden, is dat herkenbaar is in welk type werkplanning?
Waarvan is de aard van werkplanningen ook afhankelijk?
45
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Maak duidelijk dat je het begrip afstemmingsverlies herkent. Een voorbeeld (uit het bedrijf) van afstemmingsverlies dat je vond was:
Maak een compacte evaluatie van de werkzaamheden die je voor deze opdracht d deed. evaluatie
Wetgeving ‘Waar gehakt wordt, vallen spaanders’ zo luidt een spreekwoord. Om mensen zoveel mogelijk te behoeden voor schadelijke consequenties van arbeid of de gevolgen van foutief verrichte arbeid - voor bijvoorbeeld klanten - hebben werkgevers, vakbonden en overheid gezamenlijk wetten en regels opgesteld.
Wanneer de HACCP-planning niet wordt bijgehouden, kan de klant er niet zeker van zijn dat ‘vers’ ook echte vers is!
e Wetgeving en voorschriften kunnen leiden tot eigen (werk)planningen. Noteer enkele voorbeelden, bij voorkeur uit je eigen BPV-bedrijf. Zoek op google naar de Arbowaaier, daarin staan mooie voorbeelden.
46
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
f Ga na hoeveel een medewerker in jullie BPV-bedrijf per dag en per week maximaal werkt. Ook hoeveel dat wettelijk is toegestaan. aantekeningen
Vooral in de periode met veel koopavonden, tijdens verbouwingen of bij herinrichting van de winkel moet je aan de rusttijd tussen de werkdagen onderling denken. Hoeveel moet de rusttijd minimaal bedragen?
g Aan welke wettelijke regels betreffende de dagindeling moet je nog meer denken bij het opstellen van werkplanningen?
Juist op zondag winkelt de klant graag, vandaar dat winkels – zij het beperkt – ook op zondag open mogen. In toeristische gebieden mogen winkels vaker op zondag open dan elders. Komt werken op zondag voor in je BPV-bedrijf? Ja/nee Noteer ook de wettelijke regels die voor werken op zondag gelden.
Werkplanning opbouwen
h Stel dat jij de ondernemer bent van een bedrijf. Zou je dan je doelstellingen proberen te behalen op dezelfde manier als dat je BPV-bedrijf dat nu doet? Of zou je het dan anders doen? Neem de uitdaging aan en laat zien dat jij een goede planner van werkzaamheden bent. Indien je al eerder al een werkplanning gemaakt hebt, of een vergelijkbaar model, mag je die hier gebruiken. Dus je kunt dit stappenplan dan maken op basis van dat bestaande model. Hoe je werkplanning eruit gaat zien, is natuurlijk in hoge mate afhankelijk van de aard van de winkel en de aard van de werkzaamheden.
47
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Hier hangt op het bord wie, wanneer, wat moet doen.
Maak zelf een werkplanning voor een afdeling of klus. Beschrijf eerst de werkzaamheden welke in de gekozen planning horen. werkzaamheden
Ga nu een eigen werkplanning opzetten. Weekplanning voor: … Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Maak ook een dagschema voor een klus. Het dagschema is voor: … tijdstip
tijdstip
tijdstip
tijdstip
tijdstip
Tijdstip
Voeg losgemaakte planningen toe als bijlage.
48
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Arbeidsproductiviteit
i Als leidinggevende moet je je er steeds van bewust zijn: mensen inhuren als personeel kost geld. Ook je eigen arbeid kost geld, want in dezelfde tijd kon je ook iets anders doen, wat wel direct geld opleverde. Daarom moet je regelmatig onderzoeken of wat je plant wel economisch verantwoord is.
Een voorbeeld van een plek waar steeds gekeken wordt hoeveel mensen er moeten worden ingezet is in een kassabezettingsplan van een supermarkt. Daar berekent de ondernemer zelfs de omzet per gewerkt uur (OPWU) per caissière. De een is immers sneller dan de ander.
Om te weten hoeveel omzet je kunt verwachten per werknemer zoek je het kengetal van arbeidsproductiviteit op. Dat kan bijvoorbeeld via internet. Het kengetal arbeidsproductiviteit (HBD) voor onze branche(s) is: .. Per branche kunnen er meerdere kengetallen zijn en … één winkel kan meerdere branches hebben!
Het kengetal arbeidsproductiviteit (Rabo) voor onze branche(s) is: ..
www.hbd.nl www.rabobank.nl Bij het HBD kun je zoeken via het zoekscherm. Bij de Rabobank, zoek je onder ‘zakelijk’ naar ‘cijfers en trends’. Let op: Gerekend wordt per fultimer (fte). Hoeveel een fulltimer werkt, kan verschillen per bedrijf (CAO). Bespreek de gevonden kengetallen arbeidsproductiviteit. Het kengetal dat ons bedrijf voor de arbeidsproductiviteit aanhoud is:
49
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Dat wijkt af van het landelijke, omdat: kengetal arbeidsproductiviteit bedrijf wijkt af van landelijk cijfer:
Vergelijk in dat gesprek ook de kengetallen van het HBD (gemiddelde van alle winkels in die branche) en de Rabobank (gemiddelde van de winkels die een zakelijke relatie met deze bank hebben) met elkaar. Ontlok je leidinggevende uitspraken of jullie bedrijf onder of boven het gemiddelde uitkomt. Noteer de bevindingen van het gesprek. Aantekeningen
Ga nu zelf eens rondkijken. Je weet waarschijnlijk wel hoe drukke, goedlopende winkels functioneren. Kijk nu eens bij jullie. Kan het beter? Of zitten jullie aan de top van het mogelijke met de arbeidsproductiviteit? De waarneembare arbeidsproductiviteit is naar jouw mening (hoger/lager) bij: hoger/lager bij: De werkzaamheden die de arbeidsproductiviteit van mijn mening omvatten, zijn:
Wat is de mening van je leidinggevende over die arbeidsproductiviteit? Aantekeningen
50
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Na het gesprek met je leidinggevende bekijk je de opdracht opnieuw. Waarschijnlijk kun je jouw mening over de arbeidsproductiviteit nu hieronder bijstellen. Conclusie
Het ene vak kun je sneller vullen dan het andere vak. Op de ene afdeling duurt een verkoopgesprek langer dan op een andere. Zaken waarmee je rekening moet houden bij het maken van werkplanningen. Ook in jouw BPV-bedrijf worden arbeidsnormen gehanteerd. Arbeidsnormen waarmee rekening gehouden wordt bij het maken van werkplanningen zijn: arbeidsnormen
Eventualiteiten
j Er kan altijd wel iets gebeuren waardoor je werkplanning in de soep draait. Meestal gaat het dan wel om dezelfde dingen, zoals te laat komen, zieken, de geplande vrachtwagen komt niet of te laat. Voor zulke regelmatig terugkerende eventualiteiten kun je soms alternatieven bedenken in je werkplanning.
Als de vrachtwagen niet op tijd is, beginnen we alvast aan het uitpakken van de zending van een andere leverancier.
Noteer de manier waarop werkplanningen worden gecommuniceerd.
51
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
k Wanneer iemand ziek is, moet je een werkplanning kunnen bijstellen. Geef daar een voorbeeld van.
Ook kan iemand plotseling gedurende de dag uitvallen. Hoe zou je dan handelen?
l Vakantieperioden eisen soms het uiterste van je mogelijkheden om de werkplanningen op te lossen. Hoe loopt dat in jouw BPV-bedrijf?
Ervaringen
m Tijdens je opleiding heb je veel geleerd, bijvoorbeeld leren plannen. Het plannen van je studie, omgaan met lesroosters, plannen in de BPV. Vertel over hoe het begeleiden van het inroosteren bij je takenpakket hoorde. Was dat alleen tijdens de duur van deze opdrachten of daarvoor ook al?
52
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
n Vertel ook of (en hoe) je actie hebt ondernomen toen een keertje bleek dat er een werkplanning niet naar behoren kon worden nageleefd.
o Vertel of je de gelegenheid hebt gehad knelpunten inzake werkplanningen op te lossen.
p Wanneer er conflicten rond een werkplanning zouden zijn, zou je die dan uit de weg gaan? Betrek daar ook een voorbeeldsituatie bij.
q Voel je je voor een werkplanning, waarvan je deel uitmaakt, mede eindverantwoordelijk?
53
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
r Zou je in staat zijn voor werkzaamheden zelf werkplanningen op te zetten? Vind je jezelf ook geschikt als opsteller van werkplanningen?
Nee: bespreek dit met de BPV-opleider Ja: Ik kan dit in principe op basis van een dag / week / maand
Aantekeningen
Bespreek alle punten waar je alleen niet uitkwam met de BPV-opleider.
Bewaar alles wat je hebt, je kunt het hergebruiken voor je BPV-examenopdrachten.
54
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Stap 4 Verbetervoorstellen – voorbereiding op de BPV-eindopdracht De opleiding moet nu vruchten gaan afwerpen. Als eindverantwoordelijke weet jij straks alles en zie je hoe de dingen beter kunnen. Je gaat daarom als voorbereiding op de BPV-examenopdrachten schriftelijk vastleggen hoe bepaalde verbeteringen binnen het assortiment en de winkelpresentaties tot een optimaler verkoopresultaat zouden kunnen leiden. Denk eraan, je gaat in deze stap een voorbereiding op een examenopdracht maken, die zowel schriftelijk als mondeling te presenteren moet zijn. Alles wat je erin zet, kan je ook uitleggen. Zorg ervoor dat het geheel er verzorgd uit komt te zien. Lees eerst de gehele opdrachtenreeks door. Dat voorkomt dat je zaken op de verkeerde plek of dubbel gaat beschrijven. Eisen bij het inleveren van deze opdracht Omdat in een BPV-eindopdracht de eisen hoog zijn, maak je nu ook al alles tiptop in orde. 1. Het is zelfstandig door jou gemaakt. 2. De teksten zijn in goed Nederlands en getypt. 3. De opdracht bevat qua vormgeving: een voorblad; een inhoudsopgave; paginanummering in de voettekst; een inleiding; zes hoofdstukken met dezelfde titels als de stappen; een afsluiting; een bronvermelding; bijlagen. Je moet de opdracht kunnen presenteren, in elk geval met een hand-out.
55
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Analyseren
a Je maakt allereerst een analyse van een afdeling uit het BPV-bedrijf. Hierin ga je dingen die je eerder in de opleiding hebt geleerd, met elkaar gaat combineren. Zorg ervoor dat je de afdeling en het assortiment van de gekozen afdeling volledig kunt omschrijven. Je analyseert:
□ klachten □ klantenbehoeften □ klantenevaluaties □ marktontwikkelingen Vink (later) af, wat je in je verbetervoorstel hebt opgenomen. Hiervoor kun je gebruik maken van BPV-opdrachten die je al eerder hebt gemaakt. Denk aan:
Kerntaak 3 over Klachten aannemen en Beslissen over klachten Consumentenwensen Het assortiment Klantenbestelling
Om een analyse te kunnen maken van wat er te verbeteren valt, moet je allereerst je doelgroep hebben onderzocht.
Over klachten werkte je al eerder opdrachten uit. Nu gaat het erom dat je vanuit de klachtbehandeling laat zien dat je geluisterd hebt naar de klant. De klant heeft via zijn klacht aangegeven wat hij van jullie bedrijf verwachtte. Heb je van zulke klachten iets kunnen leren?
56
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Wat zouden verbeterpunten kunnen zijn binnen het bedrijf? verbeterpunten ten aanzien van de klachtbehandeling
b Je hebt in een diverse opdrachten klantenbehoeften gemeten. Bijvoorbeeld tijdens het doelgroeponderzoek Consumentenwensen. Heb je gedurende je BPV-periode ervaren dat op basis van wat de klanten willen, het assortiment zou moeten worden bijgesteld? Miste je producten? Was het assortiment wel compleet? Waren steeds de juiste maten aanwezig? assortimentcompleetheid / uitverkocht zijn
57
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
c Heb je op basis van verkoopgesprekken geleerd dat er nog wel wat aan het bedrijf te verbeteren valt? Denk nog eens goed terug aan klantengesprekken en noteer wat je te binnen schiet. verbeterpunten op basis van klantengesprekken
d Gedurende de periode dat je met de opleiding bezig bent, is er al weer heel veel gebeurd in de markt. Nieuwe producten, nieuwe wensen, nieuwe kansen. Bedenk welke nieuwe ontwikkelingen een bijdrage zouden kunnen leveren aan het assortiment van het BPV-bedrijf. Noteer wat je bedacht hebt. vernieuwen assortiment
58
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
e Je combineert bovenstaande notities tot een analyse van verbetermogelijkheden van het BPV-bedrijf in een zelfstandig document. Dat kan in Word zijn of als een PPT-handout. Betrek in deze analyse de onderwerpen:
□ voorraadhoogte □ assortimentsopbouw □ assortimentssamenstelling. Vink (later) af, wat je in je verbetervoorstel hebt opgenomen. Deze zaken hebben allemaal met elkaar te maken. Laat dat zien in je verbetervoorstel.
aantekeningen voorraadhoogte assortimentsopbouw assortimentssamenstelling.
59
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Voorstellen doen
f Nu ga je hetzelfde doen voor:
□ de verzorging van presentaties; □ de verkoopruimte; □ de verkoopruimte, -omgeving. Vink (later) af, wat je in je verbetervoorstel hebt opgenomen. Verbetervoorstellen t.a.v. verkoop en artikelpresentaties. Bijvoorbeeld in eerdere praktijkopdrachten oefende je al met de indeling van de winkel. De ervaringen die je toen opdeed, kunnen je nu van pas komen.
Bedenk welke mogelijkheden je afdeling zou kunnen hebben, wanneer jouw ideeën zouden worden doorgevoerd.
Over het maken van en werken met presentaties maakte je dus al diverse BPV-opdrachten. Nu gaat het erom dat je vanuit deze ervaring kunt laten zien wat je geleerd hebt. Wat zouden verbeterpunten kunnen zijn ten aanzien van de presentaties of de manier waarmee ermee wordt omgegaan? Of… misschien juist niet mee wordt omgegaan! verbeterpunten ten aanzien van de presentaties
60
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
g Je bent ook bezig geweest met de verkoopruimte, het winkelinterieur. Denk daarbij ook aan de routing, de lay-out. Er zijn vast wel dingen die handiger kunnen. Misschien een tekening als bijlage? Blader nog eens door de opdrachten die je hierover maakte en maak ook hier notities, waar je tegenkomt dat het anders of beter kan. Voorstel routing van een winkel en Voorstel winkellay-out Aantekeningen
wat kan handiger in de routing of beter in de lay-out
h Ongetwijfeld ben je ook met de winkelomgeving bezig geweest. Kan het bedrijf nog wat leren van wat jij bent tegengekomen? Ga creatief om met de handreikingen die je nu gekregen hebt en werk die om naar je eigen BPVbedrijf. Maak notities van wat je te binnen schiet. winkelomgeving
61
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
i Maak van bovenstaande notities een helder verbetervoorstel in de vorm van een presentatieplan. Werk door in het Worddocument of als de PPT-handout die je al opgestart had. Van jouw professionele berekeningen over de schapelasticiteit of het schaprendement bij je voorstellen zal je BPV-opleider opkijken!
aantekeningen de verzorging van presentaties; de verkoopruimte; de verkoopruimte, -omgeving.
62
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Presentatieplan
j Voor de volgende opdracht moet je uitgaan van:
□ je eigen situatie binnen het BPV-bedrijf; □ de doelgroep; □ de ontwikkelingen, lokaal en in de branche. Vink (later) af, wat je in je verbetervoorstel hebt opgenomen. Artikelpresentaties, Vakkennis opbouwen en Promotie. Bijvoorbeeld in de BPV-opdrachten over consumentenwensen en klanten (kerntaak 3) onderzocht je al de doelgroepen voor jouw BPV-winkel. Je bevindingen van toen, kunnen je nu van pas komen.
□ De basis van een verkoopactie ligt bij de mogelijkheden binnen het bedrijf. Is het een idee om de verkoopactie aan te laten sluiten bij de ideeën uit de vorige stap?
Bedenk een verkoopactie, die op basis van je analyses uit de vorige stappen enige kans van slagen heeft. Wees creatief met je voorstel, maar blijf wel realistisch. Je mag je beperken tot een interne promotie, maar dat hoeft niet. En denk eraan: er zal op worden gelet of je het door jou gedane voorstel ook zelf zou kunnen uitvoeren. Maak eerst aantekeningen en werk die later uit in je Worddocument of PPT-handout.
□ Werkzaamheden □ Vakdeskundigheid □ Doorlopende analyses □ Creativiteit □ Doorlopende innovaties □ Ondernemend handelen □ Nog commerciëler handelen □ Het uitbouwen van het assortiment Vink af, wat je in je verbetervoorstel hebt opgenomen.
63
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Let op dat je kunt aangeven waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt en kunt aangeven waar nog meer verbeteringen mogelijk zijn op het gebied van: opnemen verkoopactie (Promotiemix)
Promotieactiviteiten Zet je actie op door de P van promotie te bekijken door de bril van de andere 5 P's: Plaats, Product, Presentatie, Prijs en Personeel.
aantekeningen je eigen situatie binnen het BPV-bedrijf; de doelgroep; de ontwikkelingen, lokaal en in de branche.
64
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
De cijfers
k In deze opdracht ga je kijken naar de cijfers. Meestal zitten die in het computersysteem van het bedrijf. Via school of in de BPV ben je bezig geweest met verkoopresultaten, omzetberekeningen en prognoses. Omzetberekeningen en Verkoopprognoses Zodra je goed met cijfers om kunt gaan, ga je laten zien dat je zulke cijfers ook kunt combineren met de verbetervoorstellen uit de vorige opdrachten. Tijdens je BPV-periode heb je natuurlijk vast wel eens verkoopcijfers gezien die werden gerealiseerd. Ga over verkoopcijfers een gesprek aan met je BPV-opleider en maak een analyse van de binnen het bedrijf bestaande registratiesystemen. inkoop verkoop voorraad calculatie Vink af, wat je in je verbetervoorstel hebt opgenomen.
Je combineert deze registratiegegevens en levert een analyse van de verkoopcijfers. aantekeningen
Berekenen resultaten
l Maak een prognose voor een komende (logische) periode. Een logische periode zou kunnen zijn: de komende week/maand/jaar, de komende kerst- of Sinterklaasverkoop, de komende seizoensverkoop, enzovoort. Zorg ervoor dat je later het verschil tussen de geprognosticeerde bedragen en de werkelijke bedragen kunt uitleggen.
65
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Er zal op worden gelet dat je concrete berekeningen levert. Er zal op worden gelet dat je, wanneer jouw BPV-bedrijf geen cijfers verstrekt, of je dan zelf onderzoek gedaan hebt en alternatieve cijfers kunt bieden. Alle cijfers die je presenteert moet je wel kunnen verklaren. prognose voor een komende (logische) periode
Voeg het origineel van de verworven cijfers als bijlage toe aan deze examenopdracht.
aantekeningen inkoop verkoop voorraad calculatie
66
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Conclusies trekken
m Je werkt verder met het cijfermateriaal van de BPV, HBD of Rabobank. Nu ga je kijken of wat je bedacht hebt, ook uitvoerbaar kan zijn. Wanneer heet iets uitvoerbaar? Bespreek en verwerf zo een aantal prognoses voor het verkoopresultaat, die vergelijkbaar zijn aan de door jou bedachte verkoopactie of presentatieplan. Je kunt dit op meerdere plekken bespreken, met medestudenten en in je BPV-bedrijf. Leg de resultaten van het gesprek vast.
Verklaar de verschillen tussen prognoses gebaseerd op een actie (opdracht j) en werkelijke cijfers, die je in opdracht k kreeg. Zo mogelijk komen de werkelijke cijfers overeen met de analyse uit de opdracht l. Er zal op worden gelet of je de verschillen duidelijk kunt verklaren. Zodra je de verklaring voor jezelf helder hebt, noteer je die. verklaring
67
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Trek conclusies voor de toekomstmogelijkheden uit al het cijfermateriaal wat je hebt verzameld en gebruik dat om dit in de volgende opdracht visueel te maken in grafieken. Als het winst oplevert of een duidelijke verbetering is voor het bedrijf, dan heb je een punt. Je verbetervoorstel mag dus ook op de lange duur een verbetering opleveren. conclusie
n Gebruik grafieken om je standpunten toe te lichten. Gebruik de mogelijkheden om: positief/negatief te benadrukken door het juiste model grafiek te kiezen. Statistische bewerkingen aantekeningen
68
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Verbetervoorstellen
o Heb je ook eigen, commerciële ideeën? Ideeën die goed zijn voor het bedrijf. Winst of nieuwe klanten kunnen opleveren? Daarvoor zal je jouw creativiteit als specialist moeten gaan laten zien.
Was dit een succesvolle actie? Of zijn hiervoor verbeteringen te bedenken?
Onderzoek ten minste drie verkoopacties die echt hebben plaatsgevonden. Minstens één actie moet betrekking hebben op het assortiment en één op de verkoop zelf. Dat hoeft dus niet de door jouw bedachte verkoopactie te zijn. Je mag ook een aanpassing van een bestaande artikelpresentatie of een serviceonderdeel als een verkoopactie opvoeren. De gekozen verkoopacties:
Doe voor deze drie verkoopacties verbetervoorstellen, zodat deze acties in het vervolg efficiënter en zo mogelijk winstgevender zullen zijn. Wees creatief, maar let op dat je voorstellen blijven passen bij het bedrijf en dat wat je bedenkt ook tot de mogelijkheden behoort. Maak gebruik van het cijfermateriaal dat je hebt. Josje loopt stage bij bakkerij ‘Het Broodje’. Josje heeft wel ideeën om de omzet meer kansen te geven. Zijn voorstel bevat onder andere de mogelijkheid om belegde broodjes met een drankje te serveren in een gezellige ruimte. Maar bakkerij ‘Het Broodje’ heeft geen horecavergunning. Dus is Josjes's plan niet reëel.
69
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Onderzoek op: Samenstelling verkoopactie (product) Prijsniveau Wijze van presentatie Promotie Plaats van het aanbod (t.o.v. de aanwezige doelgroep) Effectiviteit Efficiëntie Derving
Vink af, wat je in je verbetervoorstel hebt opgenomen. aantekeningen Samenstelling verkoopactie (product) Prijsniveau Wijze van presentatie Promotie Plaats van het aanbod (t.o.v. de aanwezige doelgroep) Effectiviteit Efficiëntie Derving
Controleer of je resultaten voldoen aan de beoordelingsnormen: - Er zal op worden gelet of je berekeningen als argumentatie kunt gebruiken. - Er zal op worden gelet of je voorstellen helder en duidelijk worden gepresenteerd. - Er zal op worden gelet dat je, wanneer jouw BPV-bedrijf geen cijfers verstrekte, je dan toch zo inventief was om via alternatieve cijfers met verbetervoorstellen te komen.
70
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Presenteren
p Als je alles af hebt, ga je je werk presenteren. Let op: het gaat om een sluitstuk van je opleiding, dus mag je er best wel werk van maken. Een mogelijkheid van presenteren is via een hand-out van PPT. Een verbetervoorstel kun je op die manier mooi visueel maken, ook al gebruik je geen beamer.
Arjan presenteert zijn verbetervoorstellen in het bedrijf. De bedrijfsleidster zoekt de vergelijkende cijfers erbij. Valt Arjans voorstel gunstiger uit?
Vink af: Je laat aan de hand van je cijfermateriaal en verbetervoorstellen zien dat: je commercieel inzicht hebt; je de informatiebronnen hebt benut.
Je helpt de organisatie zich sterker te profileren door: klachten van klanten te benutten als verbetervoorstellen; onderzoek te doen naar klanten en marktontwikkeling; verbetervoorstellen visueel te maken en aanmerkelijke verschillen met de beginsituatie te laten zien; te laten zien dat je zelf een rol zou kunnen spelen binnen de verbetervoorstellen.
Vink de bovenstaande punten af wanneer je vindt dat jouw projectopdracht hieraan voldoet. Kun je het niet afvinken, ga dan terug met je opdracht en vul het resultaat aan. Er zal worden gelet op:
dat je jouw verbetervoorstellen kunt motiveren en dat deze uitvoerbaar zijn; dat je kunt aangegeven waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt; dat je kunt aangeven op welke competenties bij jezelf nog verbeteringen mogelijk zijn.
Veel succes met je presentatie!
71
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Je levert een keurig uitgewerkte examenopdracht in:
Een beschrijving van het assortiment van een gekozen afdeling Een analyse van het assortiment of artikelgroep op basis van klachten, klantbehoeften, klantevaluaties en marktontwikkelingen Voorstel verkoopactie of aanpassing artikelpresentatie Voorstel van aanpassing of verbetering van service Een verkoopprognose voor een artikel(groep) of deel van de afdeling Verzamel de gerealiseerde verkoopcijfers van de afdeling of vervangende verkoopcijfers De verklaring van de verschillen tussen begrote en gerealiseerde cijfers
Extra opdracht Personeel Je hebt al eerder het personeel van het BPV-bedrijf onderzocht. Ook heb je in stap 3 aan werkplanningen gewerkt. Verwerk je uitwerkingen van die opdracht in je worddocument, PPT-handout en je presentatie. Er zal worden gelet op: Jouw voorstellen voor de inzet van medewerkers. Het signaleren door jou van eventuele personeelsbehoefte. Je informatie over de capaciteiten van medewerkers. Je voorstellen voor de ontwikkeling van medewerkers. Jouw knelpunten bij de inzet van medewerkers.
Aantekeningen
Bespreken met je praktijkopleider en laten aftekenen, zodra je daadwerkelijk weet welke verbetervoorstellen je kunt doen, die de verkoop in je BPV-bedrijf kunnen optimaliseren. Wanneer je alles hebt besproken en alles netjes hebt uitgewerkt kun je de verbetervoorstellen presenteren aan je collega’s en/of leidinggevenden. Afronding voorbereiding BPV-examenopdracht via de presentatie ‘Verbetervoorstellen’ Afronding voorbereiding BPV-examen Verbetervoorstellen Naam deelnemer: Naam bedrijf: Naam praktijkopleider: Bij de student kan het examen worden afgenomen: Handtekening praktijkopleider: Datum:
72
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
BPV-examen Werkoverleg Een van je BPV-examens van deze kerntaak gaat over de wijze van overleg op je werk.
________________________________________________ Stap 5 Samenwerken op het werk Het gedeelte over werkoverleg in dit deel 1 is een voorbereiding op je examen, dat op een hoger niveau wordt afgenomen als een mogelijk al eerder afgelegd examen over werkoverleg. Heb je de opleiding Verkoopspecialist of Eerste Verkoper al afgerond, dan heb je deze voorbereidende stap al gedaan. Ga dan via deel 2 je verder voorbereiden. Om het werk van de winkel allemaal te laten kloppen, is het nodig dat iemand het totale overzicht heeft. Dat is de bedrijfsleider. Bij een groot bedrijf verdeelt hij het werk over meerdere afdelingen. Ook jouw leidinggevende heeft het overzicht over het geheel. Hij overlegt met je, hoe er gewerkt moet worden, daarna ga je zelf aan de slag. Werkoverleg
Door het werk uit te voeren waar nu nog alleen jouw leidinggevende verantwoordelijk voor is, vul je zijn werk aan. Opgedragen werk uitvoeren is dus ook een vorm van samenwerken, waarbij overleggen steeds weer terugkomt.
a Noem het werk in de winkel waarin jij zelf anderen kunt vertellen hoe het werk gedaan moet worden.
b deze casus vergelijk je met situaties in jouw BPV-bedrijf Joeri’s leidinggevende heeft de taken verdeeld. De winkel gaat straks open en er moet nog veel gebeuren. Hij zegt tegen Joeri dat hij de afdeling kleinmeubelen moet inrichten. Joeri loopt meteen naar de afdeling en gaat aan de slag. Hij haalt twintig dozen uit het magazijn en gaat de boekenkastjes van de openingsactie in elkaar zetten Dat is knap lastig in z’n eentje.
73
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Al dat werk voor niets…
Na een paar uur komt zijn leidinggevende kijken en vraagt: ‘Waar ben jij nou helemaal mee bezig? Je hoeft toch niet al die kasten te monteren. Dan krijgen de klanten ze nooit mee naar huis. Eén of twee kasten als voorbeeld is meer dan voldoende. De rest had je gewoon verpakt op een stapel moeten leggen.’ Joeri kijkt naar het resultaat van zijn harde werk. Allemaal voor niets.
Joeri heeft het niet goed aangepakt. Eigenlijk is dit een fout van de leidinggevende. Op welke manieren had de leidinggevende met Joeri moeten overleggen wat hij moest doen?
c Helpen is een belangrijk onderdeel van samenwerken en daar hoort duidelijk communiceren bij. Ben jij eigenlijk behulpzaam? Beschrijf hoe je de afgelopen maand (minstens 4) mensen in je omgeving hebt geholpen. 1.
2.
3.
4.
74
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Vinyl oprollen kun je ook alleen. Doe je het samen, dan weet je zeker dat er geen vouwen inkomen.
d Als je anderen helpt, dan is het ook belangrijk om je eigen grenzen aan te geven. Doe je dat niet, dan doe je soms meer dan je zou willen of kunnen. Onderzoek aan de hand van de volgende situaties waar jouw grenzen liggen. Wat je zou doen in zo’n situatie:
Een collega gaat in de kantine steeds vlak naast jou zitten om haar privéproblemen te bespreken. Je moet van je leidinggevende de winkelvloer dweilen terwijl je rugpijn hebt. Een collega eet iedere dag snoepjes uit de winkel zonder te betalen. Je collega zit mobiel te bellen terwijl er vier klanten staan te wachten.
Nee zeggen is een goede manier om je eigen grenzen aan te geven. Op welke manier zou je in de voorbeelden op een effectieve manier wel ‘nee’ kunnen zeggen? 1.
2.
3.
4.
e Bedenk zelf drie keer drie voorbeelden, waarbij het prettig is om op je werk even te kunnen overleggen hoe je geholpen kan worden: 1.
2.
3.
75
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
f Goed overleggen en samenwerken kan alleen in een prettige werksfeer. Onderzoek je of je een aardige en fatsoenlijke collega bent. Lees het vervolg van het verhaal. Joeri baalt. Hij heeft geen zin om de kastjes die hij in elkaar heeft gezet weer uit elkaar te halen. Hij zet de kastjes dicht bij elkaar en loopt de winkel in. Hij loopt over de afdeling met woonaccessoires en ziet dat er een doos met glazen vazen is omgevallen. Hij loopt verder. Boven aangekomen vraagt zijn collega Angela hem om te helpen bij een lastig klusje. Joeri zegt dat hij nu pauze heeft. In de pauze ziet hij dat er nog een klein beetje koffie is. Hij schenkt snel voor zichzelf in.
Angela was hierbij graag even geholpen. Maar Joeri zei: ‘Sorry, ik heb net pauze!’
Hoe zou jij de verantwoordelijkheid nemen voor zo’n blunder met de boekenkastjes?
g Joeri’s slechte humeur heeft invloed op zijn sociale omgangsvormen. Beschrijf drie momenten in het voorbeeld waarop jij het anders zou doen en vermeld er ook bij hoe je het anders zou doen. 1.
2.
3.
76
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
h Joeri’s leidinggevende is boos en zegt: ‘Wat loop jij hier te lanterfanten? Ga toch aan het werk. Je bent wel de meest luie medewerker die we hier hebben. Jij hebt nog heel wat te leren.’ Hoe zou jij reageren op deze opmerkingen van een leidinggevende, terwijl je pauze hebt?
i Joeri besluit na de pauze maar weer aan het werk te gaan. Hij loopt naar Angela die bezig was met de verlichting en helpt haar. De collega is blij: ‘Wat kun jij dat goed!’
Hoe reageer jij op kritiek van anderen?
Hoe reageer je op complimenten van anderen?
j Complimentjes krijgen heeft weinig waarde als degene waarvan je complimenten krijgt je nooit kritiek geeft. Leg uit wat met deze uitdrukking bedoeld wordt.
77
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
k Geef een voorbeeld waarin je zelf hardop kritiek levert op een aanwezig iemand.
Doe hetzelfde met een compliment .
Joeri klimt toch nog op de trap om Angela te helpen.
Janneke vertelt met de handen in haar zakken hoe Els het verkeerd doet.
l Samenwerken en overleggen doe je niet alleen maar met anderen. Onderzoek hoe anderen invloed hebben op de manier waarop je met anderen omgaat. Lees het vervolg van het verhaal.
Angela’s collega Els is de display voor de kaarsen in elkaar aan het zetten. Daar komt Janneke aanlopen. Janneke vertelde in de pauze al trots dat dit de derde keer is dat zij zo’n nieuwe afdeling inricht. Janneke gaat naast Els staan en zegt: ‘Je kunt dat beter anders doen.’ Zij begint uitgebreid te vertellen hoe en wat er allemaal anders zou moeten.
Wat zou jij zeggen tegen een collega die het allemaal beter weet?
78
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
m Jij wilt niet overkomen als iemand die het allemaal beter weet. Wat zou jij doen in de volgende situatie Je hebt een idee. In de tabel zie je allerlei manieren om een idee te delen. Idee Ervoor zorgen dat een actieproduct onder de aandacht van de klant komt.
Je deelt het door: Het product bij de kassa te zetten. Je leidinggevende tijdens de pauze vragen of het een goed idee is om het actieproduct ergens anders in de winkel te zetten. Tijdens het werkoverleg te bespreken wat de beste manier is om het product onder de aandacht te brengen.
Vink de juiste manieren om je idee te delen af.
n Janneke heeft niet in de gaten dat zij Els irriteert. Zij praat maar door. Ondertussen zet zij de display goed in elkaar. Zelfs Janneke moet uiteindelijk toegeven dat het er prachtig uitziet.
Hoe zou jij Janneke feedback kunnen geven op haar irritante gedrag?
Op welke manier zou Els Janneke nu ook een compliment zou kunnen maken?
79
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
o Geef drie voorbeelden van momenten waarop je anderen aanspreekt op hun gedrag. 1.
2.
3.
p Mobieltjes storen vaak in een gesprek dat je met een ander hebt. Noteer hoe je daarmee omgaat in de volgende situaties: Je mobieltje gaat tijdens een gesprek met: 1. je praktijkopleider 2. je docent 3. een medestudent 4. een boezemvriend 5. de bedrijfsleider of winkeleigenaar 6. een klant 7. een vrachtrijder die goederen aanlevert. 1.
2.
3.
4
5.
6.
7.
80
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Nog een keer over mobieltjes. Maar nu maakt het telefoontje dat je krijgt, deel uit van de samenwerking binnen het bedrijf. Het is iemand die belt over je werk, over een artikel of over je opleiding. Noteer nu hoe je daarmee omgaat met: 1. je praktijkopleider 2. je docent 3. een medestudent 4. een boezemvriend 5. de bedrijfsleider of winkeleigenaar 6. een klant 7. een vrachtrijder die goederen aanlevert. 1.
2.
3.
4
5.
6.
7.
q Lees het vervolg van het verhaal
Op een drukke dag vraagt de leidinggevende aan Joeri of hij wil meelopen op de afdeling gordijnen en fournituren. Joeri kan dan kijken hoe zijn ervaren collega Mariska het aanpakt. Joeri kijkt de hele dag en ziet veel. Aan het einde van de dag zegt hij tegen Mariska: ‘Ik heb er veel van geleerd om jou te zien werken.’ Mariska reageert een beetje boos: ‘Je had wel iets beter je mee kunnen werken in plaats van alleen maar kijken!’ Joeri vindt het vervelend dat zij dit zegt. Er staan nog vier klanten en die kijken hem nu ook boos aan.
81
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Bedenk hoe je zelf zou reageren op deze situatie. Past het bij je om net als Joeri afwachtend te zijn? Of zou je uit jezelf meer initiatief nemen?
Mariska is boos. Zij heeft nauwelijks hulp van Joeri gehad!
Wat zouden hier de voordelen zijn van een actieve houding kunnen zijn?
r Joeri kreeg ook de kans de klanten beter te helpen door goed samen te werken. Op welke manieren had hij dat kunnen doen?
82
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
s Wat vind jij ervan dat Mariska de opmerking maakt waar de klanten bij zijn?
t Mariska praatte vervelend tegen Joeri. Het komt ook voor dat verkopers over klanten praten in de winkel. Heb jij dit wel eens meegemaakt?
u Je hebt geleerd wat het belang is van samenwerken en te overleggen, vooral als de samenwerking stroef verloopt. Je hebt gelijk ook gekeken hoe je zelf functioneert in de samenwerking van je BPVbedrijf. Goed samenwerken kan op allerlei manieren. Werk dit lijstje uit. Het gaat om je persoonlijke zwakke plekken bij een goede samenwerking. Wat zijn je zwakke plekken en benoem bij ieder punt eerlijk of dit een zwak punt van je is: 1. sociale omgangsvormen; 2. delen van ideeën en meningen; 3. feedback geven; 4. feedback krijgen; 5. inzet laten zien; 6. informatie vragen;
7. advies vragen; 8. afspraken nakomen; 9. werk plannen; 10. je werktempo; 11. problemen oplossen.
1.
2.
3.
4
5.
6.
7.
8.
83
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
9.
10.
11.
Geef een voorbeeld uit de praktijk. 1.
2.
3.
4
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
84
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Stap 6 Werkoverleg Heb je een voorgaande de opleiding gedaan, geldt hetzelfde als bij de vorige stap. Goed je werk doen betekent voortdurend samenwerken en overleg plegen over het werk. Samenwerken verloopt goed wanneer iedereen zijn taken uitvoert en zich aan regels en afspraken houdt. deze casus vergelijk je met situaties in jouw BPV-bedrijf Aan de hand van foto’s krijg je een winkelverbouwing in beeld. Overlegsituaties te over om op te lossen. Je gaat de uitgebeelde overlegsituaties vergelijken met overlegsituaties in jouw BPV-bedrijf.
Je vergelijkt in dit project situaties in jouw BPV-bedrijf met deze supermarkt die verbouwd wordt.
Deze C1000-supermarkt breidt uit. Vergelijk de bouwsituaties steeds met jouw BPV-bedrijf.
Inmiddels is deze supermarkt alweer omgebouwd tot een Albert Heijn. Voor deze casus maakt dat echter niet uit.
Ook in jouw BPV-bedrijf vindt overleg plaats op verschillende niveaus. Goed kunnen overleggen is een belangrijk deel van je werk. Je werkt voortdurend samen met je collega’s en leidinggevende.
a Werkoverleg
Meestal leer je dat er in elke winkel regelmatig werkoverleg plaatsvindt en dat er dan een agenda is en vergaderstukken zijn. Zo gaat het niet in elke winkel. Of niet altijd. Onderzoek hoe dergelijk werkoverleg binnen jouw BPV-bedrijf plaatsvindt. Waar, in welke ruimte, vindt het overleg meestal plaats? Is er meestal een agenda Ik weet van tevoren waarover het overleg gaat Er worden altijd notulen gemaakt
ja/nee ja/nee ja/nee
Noteer vervolgens drie onderwerpen waarover jouw leidinggevende in een (werk)overleg informatie geeft. Doordat je de opdrachten steeds onder elkaar uitwerkt, ontstaat er in deze opdrachten als het ware een verzameling van uitgewerkte overlegsituaties. Het kan zijn dat een opdracht niet meteen kan worden uitgewerkt. Bijvoorbeeld omdat je deze eerst wil bespreken. Dan kun je gewoon doorgaan met de volgende opdracht.
85
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Dit is herkenbaar als een echt overleg. Aan de vergadertafel zie je het onderwerp: de actieweek. drie onderwerpen waarover jouw leidinggevende in een (werk)overleg informatie geeft.
1.
2.
3.
b Waarom vindt je BPV-opleider overleggen in de winkel belangrijk? Heeft hij ervaringen met wat er gebeurt wanneer er niet goed overlegd wordt? Noteer drie ervaringen van hem. Ervaringen leidinggevende 1.
2.
3.
Vanaf nu bevatten de opdrachten steeds voorbeelden, die je gaat vergelijken met situaties in jouw BPV-bedrijf. De voorbeelden spelen in de supermarkt van meneer De Groot, tijdens de verbouwing. Er ontstaat op deze manier gedurende het doornemen van de opdrachten een beeld van hoe jij denkt dat overlegsituaties in jouw BPV-bedrijf plaatsvinden.
c Tijdens de verbouwing blijft de supermarkt open. Anders zou hij maandenlang dicht zijn. De winkelvloer wordt tijdelijk ingekrompen. Dat betekent dat je je vaak zult moeten aanpassen. En vaak overleggen. Ook een paar zinnetjes tussendoor is een overleg! Je bent bezig met het uitpakken van de goederen. Tussen de zending zit een actiedisplay met voorraad van Star Wars. Is daar nu wel ruimte voor?
86
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Wanneer je voorbeeldsituaties van de C1000 in je BPV-bedrijf wil bespreken, kun je het werkboek het beste bij je hebben, zodat je de foto’s op de zaak kunt voorleggen. Inmiddels is deze supermarkt alweer omgebouwd tot een Albert Heijn. Voor deze casus maakt dat echter niet uit. Wat zou jij doen, wanneer in jouw BPV-bedrijf een actiedisplay binnenkomt waar eigenlijk geen ruimte voor is? reactie:
Welke vragen heb je om deze actie in de ingekrompen winkel te presenteren?
Waar is de inhoud gebleven van de karren die jij moest verwerken?
d Je hebt opdracht om de zending op te ruimen. Maar in de ontvangstruimte tref je de rolcontainers leeg aan. Soortgelijke opdrachten krijg jij vast in je BPV-bedrijf ook. Ook daar botst het wel eens tussen wat je moet doen en wat je kunt doen. Geef aan hoe je met collega’s en leidinggevende overlegt, wanneer je een opdracht niet kunt uitvoeren. Hoe overleggen?
e Je ziet een enorme bende. Wie doet zoiets nou? De winkel mag dan wel rommelig zijn tijdens de verbouwing, maar dit is te gek!
87
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
In je BPV-bedrijf zul je vast ook wel eens een enorme bende zien, terwijl je geen zin hebt om het op te ruimen. Hoe overleg je met je collega’s dat de rotzooi wegkomt? Hoe overleggen?
Je eerste reactie is: Potverdikkie... Wie doet zoiets?
De bouwmaterialen komen de zaak binnen. Wat gebeurt er? Waar moet dit naar toe? Moet ik iets doen?
f Ineens staan ze daar. De bouwers met hun materialen en gereedschappen. Ben je op de hoogte gesteld? Welke zaken moet je weten als het te maken heeft met je werk? Welke onderwerpen horen thuis op het werkoverleg? Onderwerpen
88
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
g Eigenlijk lijkt het je handiger dat de winkel tijdens de verbouwing gesloten is.
Zonder klanten over de vloer kun je tenminste even opschieten.
Dit soort overleg tussen het werk door, noemt men wel ‘overleg in de wandelgangen’.
Stel een agenda samen voor een overleg over of de winkel tijdens een verbouwing of soortgelijke situatie (bijvoorbeeld de inventarisatie) niet beter dicht kan blijven. Zorg ervoor dat je minstens vijf argumenten hebt om het doel van je overleg kracht bij te zetten. Je baas zal ook geïnteresseerd zijn in: hoe lang wil je dicht? Argumenten 1.
2.
3.
4.
5.
h Je bent bezig met inruimen. Af en toe heb je vragen. Tijd voor een kort overleg tussendoor. Wie spreek je in je BPV-bedrijf aan wanneer het werken aan je presentatie je niet duidelijk is? Komt dat regelmatig voor? gesprekspartner
89
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
i Soms heb je het idee dat je de enige bent die nog nadenkt. Hoe kan het dat niemand aan een bepaald ding heeft gedacht? Weet de leidinggevende eigenlijk wel wat er op de vloer gebeurt? Jij wilt graag meedenken. En je mening geven, zodat anderen merken dat jij goed meewerkt. Of gewoon, omdat je wilt dat de winkel goed draait.
Zoveel bedrijven, zoveel personeel, kan dat wel samenwerken?
Zoveel bouwers over de vloer, dat schiet lekker op. Of toch niet?
Al die bouwvakkers door elkaar in en om het gebouw. In jouw idee maken ze er een zooitje van. Mag jij er iets van zeggen? In jouw BPV-bedrijf komen ook vreemden over de vloer. Daarvoor hoef je niet eens te verbouwen. Vrachtrijders, vertegenwoordigers, monteurs en ook klanten. Iedereen denkt dat ie iets te vertellen heeft. Geef je mening over het gemak en het ongemak van al die mensen die wel eens in je BPV-bedrijf rondlopen en niet tot het personeel behoren. Betrek daarbij praktijksituaties die je meemaakt, zoals het lossen van producten of een onbekende in de kantine. Situatie
Gemak
Ongemak
90
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
j Tijdens een verbouwing loopt iedereen maar in en uit. In de vorige opdracht stond je daar al bij stil. Wie mogen er in jullie BPV-bedrijf (buiten de klanten om) overal rondlopen? Maak een agendapunt alsof je dit onderwerp zou willen aansnijden op een formeel overleg. Beschrijf wat je aan de orde wilt stellen.
De elektricien verlaat het pand. Is er iemand die nog controle houdt?
Over de afvoer van het afval zijn vast afspraken vastgelegd.
k Afval opruimen en afvoeren is niet de leukste klus in een bedrijf. Maar wel noodzaak. Geef aan wat jij vindt van de manier waarop in jouw BPV-bedrijf in de praktijk afval wordt verwerkt. Houdt iedereen zich aan de afspraken en regels die daarvoor gelden?
91
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
l Zendingen zouden eigenlijk sneller weggewerkt moeten worden. Dat vind jij. Maar ergens wat van vinden, is iets anders dan er wat over zeggen. Wat zou je op een vergadermoment tegen je collega’s willen zeggen, wanneer jou eerlijk gevraagd wordt wat jij ergens van vindt? (Dat hoeft niet over die zendingen te zijn.) Wijkt bijvoorbeeld wat je zou willen zeggen af van wat je in een vorig antwoord noteerde? Dat kan best, omdat je het niet durft te zeggen, niet wilt klikken of omdat je gewoon niet onvriendelijk wilt zijn. Praat daar eens over met medestudenten of collega’s in het BPV-bedrijf. Is het nodig dat je soms je mening voor je houdt? Waarom? verstandig zwijgen…
Moet hij dat inruimen echt in zijn eentje doen?
Iedereen is aan het werk en helpt mee om de nieuwe winkel op te bouwen.
m De nieuwe planken worden gemonteerd. Dat gebeurde niet zomaar. Voordat een verbouwing wordt ingezet, is er heel wat overleg aan vooraf gegaan. Bedenk welk overleg nodig zou zijn om een afdeling in jouw BPV-bedrijf helemaal te veranderen. Geef bij elk overleg aan waarom dat overleg nodig is. Het eerste overleg is al als voorbeeld ingebracht. Overleg waarover Reden verbouwing
Waarom
Wat wordt de uitstraling?
92
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
n Soms moet je op twee plaatsen tegelijk zijn. Terwijl je aan het werk bent, wachten ze thuis op je omdat daar ook taken liggen. Hadden ze thuis niet begrepen dat je nu toch echt op de zaak moest zijn? Over communicatie die niet goed loopt, heeft jouw BPV-opleider vast wel een mening en ervaringen. Een aardig onderwerp als gesprek bij de koffie. Zulke verhalen geven je goede waarschuwingen mee voor de toekomst. Wat kun jij doen om te voorkomen dat je verkeerde verwachtingen wekt? mening leidinggevende
Tijdens je werk met thuis overleggen of je langer weg kunt blijven...
Een probleem, al die spullen die op het presentatieplan staan, zijn er helemaal nog niet.
o Je bent nauw betrokken bij jouw winkel. Omdat je altijd goed rondkijkt, vallen je soms zaken op die op een andere manier beter kunnen worden aangepakt. Daarnaast krijg je ideeën voor veranderingen die de winkel en de verkoop beslist ten goede zouden kunnen komen... Tijdens het inruimen blijkt dat je niet genoeg voorraad hebt om de stellingplanken mooi gevuld te krijgen. ’Overleg maar even door de telefoon, het moet er vrijdag wel zijn!’ zegt meneer De Groot. Hoe vertel je het hoofdkantoor wat je probleem is? telefonische boodschap
93
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
p De openingsdag nadert... doorwerken tot laat vanavond. Gelukkig mag je gaan eten zodra het brood is ingeruimd. Maar je collega komt steeds teuten. Dat schiet niet op!
Je ziet ‘m denken, niet reageren, ik wil nog even doorgaan.
Ook jij hebt vast gezellige collega’s die wel eens vergeten dat ze in de tijd van hun baas bezig zijn. Hoe kun je dit probleem met je collega’s bespreekbaar maken? probleemstelling
q Willem zorgt voor de AGF-afdeling. Voor de weegschaal, de aanbiedingsborden en de bestelboeken heeft hij een heel systeem gekregen.
Willem sorteert de kaartjes voor zijn systeemboek. Nu de planken nog leeg zijn, kan Willem die mooi gebruiken
94
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
om de aanbiedingsborden op een rijtje te leggen.
Ook de BUZ-weegschaal moet voorzien worden van frisse aanduidingen.
Willems werk levert uiteindelijk een schitterende afdeling met duidelijke prijsaanduidingen op.
Zet jouw mening op papier over het verkoopsysteem van een afdeling in jouw BPV-bedrijf. Kies een wat lastige afdeling waar flink wat over te overleggen valt. weergave mening
r Moeten hier de producten staan? Daar kan toch geen klant bij? Overleg op het BPV-bedrijf welke producten voor de klant onbereikbaar staan. overlegvoorbeelden
Gelukkig ben ik lang en heb ik een opstapje. Maar klanten?
Overzie je het nog? W at moet er nog gebeuren, zodat de klanten straks binnen kunn en komen?
95
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
s Het ziet ernaar uit dat het nooit gaat lukken. Vrijdag als openingsavond, terwijl er nog zoveel moet gebeuren! Beschrijf ten minste drie situaties, bij voorkeur knelpunten, die je tijdens je BPV-periode hebt geconstateerd. Knelpunten of situaties 1.
2.
3.
t Je bent nauw betrokken bij jouw winkel. Omdat je altijd goed rondkijkt, vallen je soms zaken op die op een andere manier beter kunnen worden aangepakt. Of je krijgt ideeën voor veranderingen die de winkel en de verkoop beslist ten goede zouden kunnen komen...
Deze nieuwe ruime opstelling zal de verkoop beslist ten goede komen. Kun je bedenken waarom?
Als dit jouw afdeling zou zijn. Hoe kun je daarin dan commercieel meedenken?
96
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Er zijn veel zaken in een winkel waarover je kunt laten zien dat je commercieel kunt meedenken. Je leidinggevende en je collega’s weten veel en jij hebt in de afgelopen periode ook jouw mening gevormd over de winkel. In onderstaande ga je je toeleggen op het geven van jouw visie op het verkoopbeleid van het BPV-bedrijf. Commercieel denken wil zeggen dat je oplossingen zoekt om de verkoop te bevorderen en de klanttevredenheid wilt verhogen. Eerst kies je een assortiment in jouw BPV-winkel waar je iets mee op hebt en waar je uit interesse over zou willen vertellen aan de anderen. Wat is je opgevallen? Wat is jouw idee erover? Hoe kan dit beter? Waar is de klant mee gebaat? Maak een checklist met wat steekwoorden, waaruit blijkt dat je commercieel meedenkt binnen die afdeling. Zet achter het steekwoord een korte uitleg van het door jou verwachte effect. commercieel denken
u Wat is de eerstvolgende actie die in jouw BPV-bedrijf plaats zal vinden? (of eventueel een huidige actie waaraan nog iets aan te passen valt). Probeer er alles over te weten te komen, zodat je straks goed bent voorbereid. Dat lukt wanneer je de juiste vragen stelt.
97
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Meneer de Groot heeft de openingsacties al gepland. Wat zou je hiervan vinden als dit jouw BPV-bedrijf was?
Maak een checklist met vragen over de actie en geef weer hoe jij denkt dat jij het zou aanpakken. lijst van aanpak
v Hoe denk je over jullie assortiment? Is het compleet of kan de collectie wel wat nieuwe producten gebruiken?
Even denken, hoe was het ook al weer afgesproken?
Het is toch helemaal gelukt!
98
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Maak een overzicht van wat erbij komt kijken om een product toe te voegen aan het assortiment van jullie BPV-bedrijf. Maak dat overzicht op basis van een product dat jij bedacht hebt om toe te voegen aan het assortiment.
w Je hebt nieuwe ideeën bedacht in de voorgaande opdrachten. Welk overleg komt er voor al die ideeën kijken? overlegtype
Meneer de Groot (links) had verbouwingswensen die naast een planning tot een doorlopend overleg leidden.
Tijdens de verbouwing is verpakkingsmateriaal al lastig. Maar tijdens openingsuren?
99
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
x Leuke struikelobjecten... hoe voorkom je klachten of verhelp je deze? Laat zien dat je commercieel denkt als het gaat om de afvoer van de verpakkingen binnen je BPVbedrijf. Je mag ook iets anders bedenken dat regelmatig klachten veroorzaakt binnen het BPV-bedrijf. commercieel denken
Werkoverleg maakt het gemakkelijker om samen te werken. Door te communiceren kom je tot afstemming hoe het werk het efficiëntst kan gebeuren. Efficiënt staat voor vlot en zeker. Efficiënt werken wil dus zeggen: Optimaal presteren voor degene die het werk doet en voor wie het gedaan wordt. Neem onderstaande punten door met je BPV-opleider. Overleg daarna met hem of jij klaar bent voor de volgende voorbereidingsfase voor de BPV-toets Werkoverleg. In deze BPV-toets wordt gekeken naar jouw praktijkoptreden betreffende:
overleg met leidinggevende en collega’s; mening vormen en verwoorden; knelpunten bespreken; commercieel denken, bijvoorbeeld over het verkoopbeleid. Werkoverleg is ook een onderdeel van theorie-examens. Door overleg in de praktijk te beoefenen, zul je met over dit onderwerp in het theorie-examen minder moeite hebben. Je moet ook nog een BPV-eindopdracht uitvoeren. Overleg of je dat gescheiden van het BPV-examen doet, of gelijktijdig. Deze eindopdracht vind je in de volgende stap.. Bespreken met je praktijkopleider en laten aftekenen, zodra je daadwerkelijk weet hoe het werkoverleg in je BPV-bedrijf functioneert en er aan kunt deelnemen, alles hebt besproken en alles netjes hebt uitgewerkt. Heb je het diploma Verkoper, Verkoopspecialist of Eerste Verkoper, dan heb je al een BPV-examen over Werkoverleg gedaan. Let op: je moet nu niet alleen de BPV-examenopdracht Verkoopspecialist ( = de volgende stap) maken, maar toch ‘opnieuw’ het BPV-examen doen, omdat dat op een hoger niveau speelt!
Afronding voorbereiding BPV-examen Werkoverleg Naam deelnemer: Naam bedrijf: Naam praktijkopleider:
Handtekening praktijkopleider:
Datum:
100
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Stap 7 Werkoverleg - voorbereidende BPV-examenopdrachtEen andere opleiding, een andere aanpak, een andere manier van examenopdracht. Als gevorderd winkelpersoneel weet jij alles van je vak en daar kun je ook daadwerkelijk over meepraten. De opleiding moet je inzicht en gespreksvaardigheid hebben opgeleverd. Je gaat daarom - als basis voor de BPV-examenopdracht - aan een werkoverleg deelnemen en laten zien hoe jij in een werkoverleg een door jezelf bepaald onderwerp uitdiepend hebt voorgelegd, besproken en geëvalueerd. Denk eraan, je gaat hier een opdracht maken, die zowel mondeling te presenteren moet zijn en voorzien is van schriftelijk onderbouwing. Alles wat je doet, kun je ook uitleggen. Zorg ervoor dat het geheel er verzorgd wordt uitgevoerd. Lees eerst de hele opdrachtenreeks door. Dat voorkomt dat je zaken op de verkeerde plek of dubbel gaat beschrijven. In de opdrachten mag je je beperken tot een afdeling of artikelgroep. Je mag ook uitgaan van de gehele winkel. Eisen bij het uitvoeren van de opdracht:
het is zelfstandig door jou gemaakt en uitgevoerd; meegeleverde teksten zijn in goed Nederlands en getypt.
a Je kiest voor deze examenopdracht allereerst een onderwerp welk je in een werkoverleg zou willen inbrengen. In dat onderwerp ga je een aantal dingen die je eerder in de opleiding hebt geleerd en ervaringen welke je tijdens je BPV-periode hebt opgedaan, met elkaar gaat combineren. Zorg ervoor dat je de afdeling en het assortiment van de gekozen afdeling tenminste mondeling kunt omschrijven Kies uit een van de volgende onderwerpen en overleg daarna met de BPV-opleider of het onderwerp door jou ingebracht kan worden op een komend werkoverleg.
nieuwe artikelen acties werkinstructies procedures ontwikkelingen in de organisatie
Vink het gekozen onderwerp af en motiveer hierna je keuze.
101
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
motivatie keuze
Hiervoor kun je gebruik maken van BPV-opdrachten die je al eerder hebt gemaakt:
b Je hebt een onderwerp gekozen. Je bereidt het werkoverleg voor door de agendapunten door te nemen. Op welk moment zou jouw onderwerp het beste kunnen worden ingebracht? bespreekmoment
c Maak voor jezelf een bespreeknotitie. Indien je tijdens het overleg iets aan de deelnemers wilt uitreiken, bereid je dat ook voor. bespreeknotitie
d Gedurende het overleg worden er over jouw onderwerp door de deelnemers opmerkingen gemaakt. Je vraagt om verduidelijking en licht je gespreksinbreng toe, voor zover je dat op dat moment kunt. Noteer wat je hoort en wat je zelf tijdens het onderwerp te binnen schiet . aantekeningen
102
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
e In de stap ‘Verbetervoorstellen’ behandel je de verbetermogelijkheden binnen het BPV-bedrijf over: voorraadhoogte assortimentsopbouw assortimentssamenstelling de verzorging van presentaties de verkoopruimte de verkoopruimte-omgeving je eigen situatie binnen het BPV-bedrijf de doelgroep de ontwikkelingen, lokaal en in de branche inkoop verkoop voorraad calculatie
Vink af, wat je keuzes waren bij die eindopdracht. Deze zaken hebben steeds iets met elkaar te maken. Maak daarvan gebruik tijdens de bespreking van deze overlegopdracht. Een verbetervoorstel van een of meer artikelpresentaties.
f De opdracht: Zet jouw verbetervoorstellen ten aanzien van de artikelpresentaties voor één of meerdere artikelgroepen al evaluerend (dus tijdens een gesprek) met de andere deelnemers om in een actievoorstel. Binnen het onderwerp kun je weer zaken aanhalen op het gebied van:
Werkzaamheden Vakdeskundigheid Doorlopende analyses Creativiteit Doorlopende innovaties Ondernemend handelen Nog commerciëler handelen Het uitbouwen van het assortiment
103
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
aantekeningen uit het gesprek. Samenstelling verkoopactie (product):
Prijsniveau Wijze van presentatie Promotie Plaats van het aanbod (t.o.v. de aanwezige doelgroep) Effectiviteit Efficiëntie Derving
Discretie en vertrouwelijk
g Tijdens je BPV-periode heb je natuurlijk vast wel eens verkoopcijfers gezien die werden gerealiseerd. Ga voor jezelf na in hoeverre over verkoopcijfers in een overleg gesproken mag worden. aantekeningen
Wanneer jouw BPV-bedrijf geen cijfers verstrekt, gebruik je cijfers van het HBD of uit Cijfers en trends van de Rabobank. Die geven in hun cijfers steeds het gemiddelde in de branche weer. Noteer dat. alsof jouw bedrijf een gemiddeld bedrijf is. Op het moment dat je de cijfers moet verantwoorden, vertel je dat je uitgegaan bent van ‘gemiddelden’ en vermeld je de bron. Daarna vertel je dat je denkt, dat jouw BPV-bedrijf (bijvoorbeeld) 20% boven het gemiddelde zit of 10% eronder. Op basis van die schatting bouw je dan een mooi verhaal waarom je dat denkt.
104
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Samenstelling verkoopactie (product) Prijsniveau Wijze van presentatie Promotie Plaats van het aanbod (t.o.v. de aanwezige doelgroep) Effectiviteit Efficiëntie Derving
aantekeningen kengetallen en/of verkoopcijfersmet betrekking tot:
Prijsniveau
Wijze van presentatie
Promotie
Plaats van het aanbod (t.o.v. de aanwezige doelgroep)
Effectiviteit
Efficiëntie
Derving
105
© Noordhoff Uitgevers
Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 BPV-werkboek deel 1
Presenteren
h Als je alles af hebt, ga je je werk presenteren. Let op het gaat om een sluitstuk van je opleiding, dus mag je er best wel werk van maken. Een mogelijkheid van presenteren is via een hand-out van PPT. Een PPT kun je op die manier mooi visueel maken, ook al gebruik je geen beamer. Je laat aan de hand van je cijfermateriaal en de stap verbetervoorstellen zien dat:
Je commercieel inzicht hebt.
Je de informatiebronnen hebt benut.
Je helpt de organisatie zich sterker te profileren door:
Klachten van klanten te benutten als verbetervoorstellen Onderzoek te doen naar klanten en marktontwikkeling Verbetervoorstellen visueel te maken en aanmerkelijke verschillen met de beginsituatie te laten zien Te laten zien dat je zelf een rol zou kunnen spelen binnen de verbetervoorstellen
Vink de bovenstaande punten af, wanneer je vindt dat jouw projectopdracht hieraan voldoet. Kun je het niet afvinken, ga dan terug met je opdracht en vul het resultaat aan. Er zal worden gelet op:
Dat je jouw verbetervoorstellen kunt motiveren en dat deze uitvoerbaar zijn Dat je kunt aangegeven waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt Dat je kunt aangeven op welke competenties bij jezelf nog verbeteringen mogelijk zijn.
Veel succes met je presentatie! Bespreken met je praktijkopleider en laten aftekenen, zodra je daadwerkelijk weet hoe het werkoverleg in je BPV-bedrijf functioneert en er aan kunt deelnemen, alles hebt besproken, de BPV-eindopdracht hebt afgerond en alles netjes hebt uitgewerkt. Afronding voorbereiding van een Werkoverleg, hetgeen in deel 2 terugkomt als BPV-eindopdracht Naam deelnemer: Naam bedrijf: Naam praktijkopleider: De student kan aan deel 2 beginnen, waarin de BPV-examenopdrachten staan. Handtekening praktijkopleider: Datum:
106