magazine juni 2010
maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 43 nr. 5
Vergeten groente op je bord blz. 33
Win een weekend in het Pajottenland blz. 51
www.okra.be www.okrasport.be
Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145
accentmuur (bruin): CHOCOLADESAUS (Speels) 2 groene muren+deur: BT5-74C6 MELON plafond + muur kant straat + raam: MADELIEFJE (Speels)
dromen in de kamer die opa schilderde Patrick (58) is sinds een klein jaar opa van Ella. Terwijl mama Inge zwanger was, schilderde opa de kinderkamer. Met de hulp van colora gaf Patrick zijn kleinkind een kamertje dat best mag gezien worden. Patrick heeft wat men noemt ‘geen zittend gat’ en houdt ervan altijd in de weer te zijn. “Ik speelde al langer met het idee om de kinderkamer te schilderen, maar ik wist niet goed of Inge en Pieter hiervoor zouden openstaan. Toen ik het voorstelde, waren ze echter zeer blij met mijn vraag”, vertelt Patrick. “Op voorwaarde dat zij de kleuren mochten kiezen.”
Kleuradvies in de colora-winkel
In hun zoektocht naar ideeën kwamen Inge en Pieter bij colora terecht. “Omdat zij het geslacht van het kindje niet wilden weten, waren de typische jongens- of meisjeskleuren uitgesloten”, legt Patrick uit. “Uiteindelijk hebben ze een plattegrond en enkele foto’s van de kinderkamer meegenomen, en kregen ze kleuradvies in de winkel. Dit was helemaal gratis!”
over de raaklijnen tussen de verschillende kleuren”, vertelt
Patrick. “Toen zij de verf gingen kopen ben ik dan ook meegegaan. In de winkel hebben ze me getoond hoe ik perfect recht moest aflijnen. De winkelier heeft me al het juiste materiaal meegegeven, waardoor het schilderen een fluitje van een cent was.”
“Mijn cadeau voor Ella” “Ik kon mij geen beter cadeau bedenken voor Ella”, meent Patrick. “Het schilderwerk was Perfect recht afgelijnd Inge en Pieter kozen ervoor om fantastisch leuk om te doen en mijn kleindochter slaapt in een drie kleuren te combineren. “Ik ben wel een beetje handig, mooie kamer.” maar ik maakte mij wat zorgen
* Niet cumuleerbaar met andere acties of kortingen. Beperkt tot één Vivabox per klant. Geldig t.e.m 31 augustus 2010 in alle Belgische colorawinkels(uitgezonderd colora wavre, waterloo, doornik).
> 2 cadeaubonnen, elk in te ruilen voor 1 filmticket geldig in één van de 11 Kinepolis bioscopen > 1 DVD James Bond - Casino Royale
*pppb00190*
BON
In ruil voor deze bon ontvang je bij aankoop van €250 verf in je colora-winkel een Vivabox cinema met als inhoud:
meer inspiratie www.colora.be
voorwoord
Gefluister Weggedoken onder het meubel met de naaimachine, hoorde ik als kind veel kreten en gefluister. Onzichtbaar raakte ik mondjesmaat ingewijd in de geheimen van grote mensen. Over een ongehuwde nicht die een kind kreeg. Wie de vader was? Moeder en haar schoonzus dempten hun stemmen. Ik heb het nooit geweten. De jaren vijftig: toen homofiele mensen trouwden en de rest van hun leven in een heterorelatie min of meer ongelukkig waren. Een periode met weinig echtscheidingen maar veel gedoe achter hoek en kant. De mensen zwegen en ploegden voort. Alles werd voor hen geregeld en beslist. 1958 en zijn expo lieten onze wereld kantelen. De oorlog werd stilaan geschiedenis en de welvaart piepte om de hoek. Kreten en gefluister maakten plaats voor open en bloot. In de jaren zestig sloeg de slinger fors de andere kant uit. Geen taboes meer en geen grenzen, zo leek het. Meer mensen studeerden, de emancipatie van vrouwen en mannen golfde over het land, de wetenschap maakte reuzensprongen. De ontkerkelijking ging van start. Je kreeg sigaretten en drank voor je verjaardag. Het was bon ton om je kinderen antiautoritair op te voeden. Was je partnerrelatie na verloop van tijd niet meer wat je ervan verwachtte? Dan maakte je er (gewoon) een eind aan. Homofilie en later ook pedofilie kregen publieke aandacht. En vrouwen mochten baas zijn in eigen buik. De mensen volgden hun eigen weg en verlegden schijnbaar eindeloos hun grenzen. De jaren tachtig en negentig brachten de grote ontnuchtering. Weer maakte de slinger een opmerkelijke tegenbeweging. Van roken kreeg je kanker en binnenshuis verplichtte je je medemensen tot passief roken. Bij opvoeden hoorden opnieuw regels, anders kreeg je later van die ettertjes. Onveilig vrijen leidde tot aids. De zaak-Dutroux sloeg ons lam. Pedofilie met de ergste gevolgen die een mens zich kon indenken. Child focus werd opgericht en een kinderrechtencommissaris aangesteld. De mensen botsten hard en pijnlijk op hun eigen grenzen. De eenentwintigste eeuw is nog jong. Toch zie ik nu een slinger die eerder in het midden zachtjes heen en weer wiebelt. Roken en drinken? Oké, ieder draagt een individuele verantwoordelijkheid maar belast er in geen geval de gemeenschap mee. Kinderen opvoeden? Met grenzen en regels maar ook met uitleg over het hoe en waarom. Partnerrelaties? Persoonlijk geluk en eigen ontplooiing zijn oké maar tegelijk beseffen we dat stabiele relaties kostbaar zijn. Kindermisbruik? Wie ooit zulke feiten pleegde, komt er niet mee weg. Meldpunten en commissies, in samenleving en Kerk, moeten opkomen voor preventie, voor recht voor en nazorg van de slachtoffers. Wie de daders ook zijn. De mensen zijn mondig en eisen hun rechten op. Dat is goed. Het gefluister is voorbij. Politieke en kerkelijke leiders worden op hun verantwoordelijkheid gewezen. En tegelijk weten we dat in de allereerste plaats de eigen inzet en het sociale weefsel onontbeerlijk zijn voor correct en warm samenleven.
Lieve Demeester
Foto Jürgen Doom
item
14
Louis’ oude dag in de cel 76 en al bijna tien jaar in de gevangenis. De leefwereld van Louis is niet die van een gemiddelde zeventiger. Wat voor hem belangrijk is en waarvan hij droomt, vertelt hij zelf.
Congo vijftig jaar onafhankelijk 24 Dit jaar viert Congo vijftig jaar onafhankelijkheid. Maar valt er wel iets te vieren? En waarom ging het zo mis? Liesbet Walckiers werpt een blik op de turbulente geschiedenis van deze ex-kolonie en legt de vinger op de wonde.
46
Van hot naar Herne Een stil stukje groen vlakbij Brussel. Onbekend en onbemind. Maar het is heerlijk fietsen door de Zuid-Brabantse heuvels. We nemen je mee naar Herne, Tollembeek, Bever, Viane en Galmaarden. Meer dan het ontdekken waard.
juni 2010 OKRA-magazine
Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37,
[email protected].
OKRA juni 2010
33
inhoud
40
46 6 STANDPUNT
37 GROEN
Wettelijk pensioen moet beter
De rozen zullen bloeien
7 GEZONDHEID
40 TENTOONSTELLING
Hoe zoet is je bloed?
Een kleine wereld
10 OKRA-ZINGEVING
42 BOEKEN
Met Jacob als spiegel
Jong geweld en een buitenbeentje
12 INFO
44 GEDICHT
Is jouw brief al ingevuld?
13 ACTUEEL
Volmacht geven?
14 ANDERS OUD
Louis’ oude dag in de cel
18 ACTUEEL
Berghman: ‘Betere pensioenen zijn betaalbaar’
20 MUZIEK
‘Muziek is als een drug’
22 VRAAG EN AANBOD
Congo vijftig jaar onafhankelijk
26 OVER WAT TELT
De tempel
45 UITJES 46 UIT
Van hot naar Herne
49 33 WINNAARS! 50 SPEEL EN WIN
52 DE DINGEN
Toren
53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!
Alleen is maar alleen
24 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS
26
‘De natuur houdt mij recht’
In je volgende OKRA-magazine Zon op je huid.
30 OKRA-SPORT
Met kippenvel naar Lourdes
32 FILM
Vrouwen centraal
33 MENU
Makkelijk te kweken, lekker op je bord
36 CREA
Juweel met effect
5
STANDPUNT
Wat gevreesd werd, is gebeurd. We mogen terug naar de stembus, veel vroeger dan gepland. Net zoals voor andere verkiezingen, komt OKRA met haar beleidsprioriteiten naar buiten. Prioriteit nummer één blijft de versterking van de wettelijke pensioenen.
Wettelijk pensioen moet beter We weten dat zeker de ouderen de stemplicht niet
steeds groter wordende persoonlijk aandeel in de
als een lachertje beschouwen. Er is te lang actie
ziekte- en zorguitgaven op zich nemen. De hospi-
gevoerd om te kunnen stemmen. En wie verstoten
talisatieverzekeringen moeten toegankelijker wor-
blijft van dit democratisch recht, weet wat de
den en een opname in een woonzorgcentrum
gevolgen daarvan kunnen zijn. En dus gaan we
betaalbaarder. De volgende regering moet waken
stemmen voor partijen en mensen die een beleid
over de zorgsector en de toenemende liberalise-
willen voeren waar de mens beter van wordt. Waar
ring en commercialisering nauwlettend in de gaten
we onszelf, de waarden waarvoor we staan en
houden. Die mogen het solidariteitsprincipe in onze
vooral het beleid dat we willen, duidelijk in herken-
sociale zekerheid in geen geval in de weg staan.
nen. OKRA bereidt de verkiezingen telkens voor. Zo komen we telkens naar buiten met een memo-
Mobiliteit
randum. Een goed doordachte tekst met daarin de
OKRA pleit ook voor de optimalisering van de
voornaamste beleidsprioriteiten van OKRA.
mobiliteit van ouderen. Concrete maatregelen moeten de veiligheid van de zachte weggebruiker
Pensioenen
waarborgen en leiden tot een goed en toegankelijk
In de eerste plaats eist OKRA uitdrukkelijk dat de
openbaar vervoer. OKRA blijft zich verzetten tegen
wettelijke pensioenen versterkt worden. De ver-
maatregelen die ouderen beperken een auto te
dere uitbouw van de tweede pensioenpijler, de
besturen als die enkel gebaseerd zijn op leeftijd.
groepsverzekering, is belangrijk maar mag op geen enkele manier afbreuk doen aan de wettelijke
Rol van ouderen
pensioenen. OKRA eist bovendien dat er eindelijk
Voor OKRA is het vanzelfsprekend dat de ouderen
een structurele, automatische en procentuele wel-
een volwaardige plaats en rol krijgen in de samen-
vaartsaanpassing komt. En dat er een inhaalbewe-
leving. Ook als het gaat over actieve politieke par-
ging komt om de oudste pensioenen op te trekken.
ticipatie. De ondervertegenwoordiging van deze
Daarenboven
grote groep is schrijnend. Ouderen moeten dus
moeten
de
minimumpensioenen
omhoog.
Gezondheid
zoals alle anderen de mogelijkheid krijgen kandidaat te zijn voor de verkiezingen. Ze moeten bovendien op verkiesbare plaatsen staan.
Naast de eisen over de pensioenen, vraagt OKRA concrete maatregelen om voor ouderen de gezond-
We mogen hopen dat wie straks in de regering zit,
heidszorg betaalbaar te houden ongeacht hun
weet waar de prioriteiten liggen. OKRA geeft hen
gezondheidstoestand. De gemeenschap moet het
alvast een duidelijke aanzet. We mogen ook veronderstellen dat onze politici zich niet (meer) laten
De verdere uitbouw van de tweede pensioenpijler mag op geen enkele manier afbreuk doen aan de wettelijke pensioenen.
6 OKRA juni 2010
gijzelen door wie politiek voert voor het eigen mooi gezicht of door een handvol extremisten. We moeten niet pessimistisch zijn maar het is nu toch vijf voor twaalf. Jan Vandecasteele Algemeen secretaris
GEZONDHEID
Hoe zoet is je bloed? Ongeveer een op de twintig Belgen lijdt aan diabetes of suikerziekte. De volgende jaren zal dit aantal nog verder toenemen. Vooral diabetes type twee kent een sterke opmars. Nochtans kan deze ziekte voorkomen worden. Diabetes of suikerziekte is een
adolescentie. De oorzaken zijn
sen met suikerziekte heeft dia-
chronische ziekte waarbij de
nog steeds onbekend. Zo’n vijf
betes type twee.
bloedsuikerspiegel verstoord is.
procent van de diabetespatiën-
Patiënten kunnen onvoldoende
ten lijdt aan diabetes type een.
Symptomen
energie halen uit de suikers in
Bij diabetes type twee maakt de
Enkele symptomen kunnen wij-
hun voeding. Daardoor stapelt
pancreas meestal zelf voldoen-
zen op diabetes. Ben je ver-
de suiker zich op in hun bloed.
de insuline aan maar werkt het
moeid, moet je vaak plassen en
De oorzaak van dit probleem ligt
hormoon onvoldoende. Patiënten
heb je veel dorst of ben je vat-
bij de alvleesklier. Die maakt
krijgen heel geleidelijk klachten
baar voor infecties doe je er
insuline aan, een hormoon dat
waardoor velen niet weten dat
goed aan je huisarts te raadple-
ervoor zorgt dat lichaamscellen
ze lijden aan suikerziekte. Deze
gen. Een bloedonderzoek zal
suiker opnemen uit het bloed.
vorm van diabetes wordt vaak
uitsluitsel geven. Bij diabetes
Als de alvleesklier niet voldoen-
toevallig ontdekt. Diabetes type
type een treden deze sympto-
de insuline aanmaakt, stapelt de
twee komt voor op alle leeftij-
men vaak veel duidelijker op
suiker zich op in het bloed en is
den maar vooral ouderen en
dan
er sprake van diabetes of sui-
mensen met overgewicht lopen
weten vele patiënten niet dat ze
kerziekte.
een verhoogd risico. Meer dan
aan diabetes lijden. Iedereen
negentig procent van de men-
kan trouwens suikerziekte krij-
Een en twee
bij
type
twee.
Daarom
Er zijn twee soorten diabetes: type een en type twee. We spreken van type een als de patiënt zelf geen insuline meer kan aanmaken. Dit type ontstaat meestal in de kindertijd of tijdens de
Patiënten krijgen heel geleidelijk klachten waardoor velen niet weten dat ze lijden aan suikerziekte. 7
GeZoNdHeid
Voorkomen
een evenwichtige voeding, houd
je kampt met overgewicht, te
Verschillende factoren hebben
je gewicht op peil en beweeg
weinig
familieleden
een invloed op het ontstaan
elke dag minstens een half uur.
hebt met diabetes, ouder bent
van diabetes. Je kan er dus
Ben je te zwaar, doe je er goed
dan veertig of ooit zwanger-
nooit zeker van zijn dat je de
aan te vermageren.
schapsdiabetes had.
ziekte niet zal krijgen. Toch heb
Gewichtsverlies van slechts vijf
Meer dan andere mensen lopen
je heel wat factoren zelf in de
procent vermindert het risico
diabetici het risico op hart- en
hand en kan je het risico aan-
op het ontwikkelen van diabe-
vaatziekten. Ze hebben vaker
zienlijk verminderen. Zorg voor
tes al aanzienlijk.
gen maar je loopt meer risico als beweegt,
een hoge bloeddruk en een hoge cholesterol. Ook oog- en voetproblemen komen vaak voor bij patiënten die hun diabetes niet goed onder controle houden.
Heb jij een verhoogd risico op diabetes? Beantwoord deze vragen en kijk of je een verhoogd risico hebt om diabetes type twee te krijgen. Ja
Behandeling
Tijdens een interventie of ziekenhuisopname is
Diabetes is een chronische ziek-
ooit een verhoogde bloeddruk vastgesteld.
te en vergt levenslange aan-
Ik heb veel dorst of moet vaak plassen of ben
dacht. Diabetici doen er goed
vermagerd zonder op mijn voeding te letten of
aan
heb vaak urineweginfecties.
hun
bloedsuikerspiegel
nauwgezet in het oog te houden.
Ik ben ouder dan 65 jaar.
Met een bloedglucosemeter kun-
Tijdens mijn zwangerschap had ik verhoogde
nen ze elke dag hun bloedsuiker
bloedsuiker.
meten. Als de resultaten te veel
Als je eenmaal ‘ja’ antwoordde, heb je een verhoogd risico
afwijken van hun streefwaarden,
op diabetes type twee.
kunnen ze bijsturen met een
Mijn Body Mass Index is hoger of gelijk aan 25.
dosis insuline of tabletten. Enkel diabetespatiënten type een hebben dagelijks insuline nodig. Voor type twee volstaan de tabletten. Alle patiënten moeten echter wel op hun voeding letten. In principe mogen ze alles eten en drinken maar moeten ze de juiste voedingsmiddelen op het juiste tijdstip gebruiken. Overgewicht moeten ze zeker voorkomen.
Ook
zwemmen
volstaat
maar
de
Ik heb een hoge cholesterol en/of hoge bloeddruk en neem hiervoor medicijnen. Ik heb een moeder, vader, broer of zus met diabetes. Als je tweemaal ‘ja’ antwoordde en je bent jonger dan 45, heb je een verhoogd risico op diabetes type twee. Als je eenmaal ‘ja’ antwoordde en je bent ouder dan 45, heb je een verhoogd risico op diabetes type twee.
Bron: Vlaamse Diabetes Vereniging vzw
Info
patiënten moeten de activiteit
De folder Blijf diabetes een stap voor is te verkrij-
minstens dertig minuten per dag
gen bij de dienst gezondheidspromotie van het
volhouden.
regionale CM-ziekenfonds in je buurt. Bestellen kan ook via www.bewustgezond.be.
OKRA juni 2010
Nee
cm (vrouw).
voldoende
diabetici. Wandelen, fietsen of
Ja
Mijn buikomtrek is meer dan 102 cm (man) of 88
beweging is noodzakelijk voor
8
Nee
RECLAME
®
PODOLOGIE
BESCHIKBAAR IN DE APOTHEEK
Vraag advies aan uw voetkundige
PIJNLIJKE VOETZOOL, EELTKNOBBELTJES...
GEZIEN
VOETZOOLKUSSENTJES MET EPITHELIUM 26®
OP TELEV IS
Het vetkussentje aan de voorkant van de voetzool draagt normaal gesproken zorg voor het verdelen van de druk maar het slijt langzamerhand wat af waardoor pijn, verhitting en eeltknobbeltjes kunnen ontstaan. Om deze pijnen te verlichten, heeft Epitact® voetzoolkussentjes ontworpen met een gepatenteerde siliconengel : Epithelium 26® onder de middelvoet die als ware het vetkussentje van de voetzool vervangt. De kussentjes kunnen in de wasmachine gereinigd worden, gaan lang mee en zijn beschikbaar in alle maten, u kunt ze onzichtbaar in uw normale schoenen dragen.
IE
Verklaringen van tevreden klanten:
“Ik ben echt bijzonder blij met de kussentjes die ik nu een jaar draag, ik doe ze iedere dag in mijn schoenen, sla geen dag over want ik kon gewoon niet meer uit de benen”. Mevrouw B.G. “Sinds ik de Epithelium 26® kussentjes gebruik, is mijn leven volledig veranderd, ik loop beter, ik strompel niet meer vanwege de likdoorns voraan onder mijn voeten”. Mevrouw O.L. “Ik profiteer van deze brief om u te feliciteren met de kwaliteit van uw producten” enzovoort… 1 paar kussentjes S 2373-025 - M 2373-678 - L 2373-686
Richtprijs
31.95
LIKDOORNS, EKSTEROGEN
DIGITUBES® met EPITHELIUMTM
Om likdoorns te verlichten, heeft Epitact® de Digitube® ontworpen met 1 mm EpitheliumTM. In tegenstelling tot wegwerppleisters, voorkomt deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescherming druk en wrijving. 1 Digitube® (1 x 10 cm) Kleine tenen Code apotheek : 2373-082 Middelgrote tenen Code apotheek : 2373-710 Grote tenen Code apotheek: 2373-728
Richtprijs
Dankzij Epithelium 26® zijn de pijnlijke rode zones verdwenen. Epithelium 26® is een gepatenteerde siliconengel en vormt een ware vervanging van het vetkussentje onder de voetzool. Dit materiaal is ideaal om druk en wrijving te verlichten.
Zonder E26®
Met E26®
7.95 7.95 7.95
- 002
HALLUX VALGUS “EELTKNOBBEL”
HV BESCHERMER met EPITHELIUM 26®
U hebt een pijnlijke eeltknobbel op de voet. Epitact® heeft een bescherming ontwikkeld met een Epithelium 26® plaatje om wrijving te voorkomen. Deze gepatenteerde bescherming kan in de wasmachine gereinigd worden, is heel dun en onzichtbaar en past in iedere schoen. 1 enkelvoudig HV beschermer S 2373-033 - M 2373-694 - L 2373-702
Richtprijs
19.95
PULPAIRE LIKDOORNS, INGEGROEIDE NAGELS VINGERLING met EPITHELIUM 26®
U hebt een pijnlijke ingegroeide nagel of een likdoorn op het uiteinde van uw teen. Epitact® heeft een teenbeschermer ontwikkeld met 1 mm Epithelium 26® tussen 2 stoflaagjes om zijn stevigheid veilig te stellen. Deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescherming voorkomt aldus druk en wrijving. 1 VINGERLING Kleine tenen Middelgrote tenen Grote tenen
Code apotheek : 2373-090 Code apotheek : 2373-736 Code apotheek : 2373-744
Richtprijs
7,95 7,95 7,95
EIS DE EPITACT® KWALITEIT ! EPITACT® ontwikkelt nu al tien jaar lang met Franse voetkundigen medische toepassingen om pijnlijke voetzolen te verlichten. Het assortiment van EPITACT® is samengesteld uit meer dan 30 gespecialiseerde producten, vervaardigd in Frankrijk, wat ons in staat stelt de traceerbaarheid, een optimale kwaliteit en een onberispelijke doeltreffendheid te garanderen.
&
INNOVATIE FABRICATIE
MILLET INNOVATION - ZA Champgrand - BP 64 - 26270 LORIOL - FRANCE RCS Romans 418 397 055 00025 23, Rue du Bosquet - 1400 Nivelles - T: 067843591 - F: 067841092 -
[email protected]
www.epitact.com 9
OKRA-ZINGEVING
Met Jacob als spiegel Ook dit jaar trekken duizenden OKRA-leden uit de provincies Antwerpen, Limburg, VlaamsBrabant en Brussel op bedevaart naar Lourdes. De zes dagen zullen in het teken staan van Maria maar ook van Jacob, een figuur uit het Oude Testament. Waarom Jacob centraal staat, legt pastor Luc Vandenabeele uit. Luc Vandenabeele: “Drie jaar lang kiezen we
op zoek naar macht, geld en erkenning. Daardoor
voor ‘Zegen het leven’ als centraal thema tijdens
kwam hij in conflict met zijn broer, zijn vader en
onze Lourdesbedevaart. Maar elk jaar leggen we
uiteindelijk ook met zichzelf. Hij pleegde bedrog en
andere accenten. Het thema is veelzijdig en raakt
moest vluchten. Met alles en iedereen lag hij over-
aan ons zijn. Het leven van mensen is immers niet
hoop. Maar uiteindelijk keerde hij terug. Omdat hij
altijd gezegend. Velen liggen overhoop met zich-
schrik had voor de nakende ontmoeting met zijn
zelf, anderen of God. Ze worstelen met moeilijkhe-
broer, vocht hij een hele nacht met zichzelf en met
den, ziektes, verlies. Ook de bedevaarders zijn
God. Daarna werd hij een nieuwe persoon met een
zoekende en worstelende mensen. Soms trekken
nieuwe naam. Sindsdien heette hij Israël. Jacob
ze vanuit dit gevoel naar Lourdes. Ze hopen er rust
koos voor God en voor zichzelf. Hij ontdekte dat
en vrede te vinden. Ze willen gezegend worden.
zijn eigen talenten niet volstaan, dat hij anderen
God en Maria kunnen die vrede inderdaad bieden
nodig heeft. En zo werd hij op vele manieren geze-
maar ook de vele ontmoetingen tijdens het verblijf
gend. Maar hij heeft hiervoor een strijd geleverd
betekenen voor velen hoop en houvast. Er zijn heel
en was erdoor getekend.
wat manieren waarop je gezegend kan worden in
Als worstelende mens die in conflict komt met zich-
Lourdes.”
zelf en met God, kan Jacob ons tot voorbeeld zijn. Uiteindelijk beseft hij dat machtswellust en bedrog
Vanwaar de keuze om Jacob centraal te plaat-
niet vol te houden zijn. Deze eigenschappen bren-
sen?
gen geen geluk. Hij gaat op zoek naar wat er echt
Luc Vandenabeele: “Jacob houdt ons een spiegel
toe doet: bezinning, ontmoeting en dienstbaarheid.
voor. Ook hij was een worstelende mens. Hij was
Hij kiest voor God en wordt gezegend. Dat thema sluit nauw aan bij ons centrale thema ‘Zegen het leven’.”
Jacob gaat op zoek naar wat er echt toe doet: bezinning, ontmoeting en dienstbaarheid. 10 OKRA juni 2010
Wanneer ontvangen de bedevaarders de zegen tijdens de bedevaart? Luc Vandenabeele: “Op vele momenten. Denk maar aan de bezinningsmomenten wanneer de deelnemers alleen bij Maria aan de grot verwijlen.
DE KLEINE SCOOTER, IDEAAL OM MEE TE NEMEN OP VAKANTIE
-15%
op de Venus 4 SPORT
VENUS 4 SPORT
Of wanneer ze deelnemen aan de eigentijdse
Ultra lichtgewicht scooter Eenvoudig te vervoeren met de auto • lengte 104 cm, breedte 55 cm, hoogte 90 cm • afneembare batterij • actieradius 14 km, snelheid 6 km/u • lichaamsgewicht 115 kg Ideaal voor binnen en beperkt buitengebruik
groepsvieringen. Tijdens de openingsviering staat de worstelende Jacob centraal, tijdens de zen-
Dynamisch gestroomlijnde controller
dingsviering de gezegende Jacob. Ook de kruisweg is een goed moment om stil te staan bij het lijden van Christus en de eigen worstelingen. Maar de deelnemers stappen ook mee in het lijden van vele mensen. Ten slotte staat de zegen centraal tijdens
Volledig neerklapbaar stuur
de lichtprocessie. Die staat symbool voor de verrijzenis tot nieuwe mens. Niet alleen een verwijzing naar Maria maar ook naar Jacob die een nieuwe persoon werd na zijn strijd met zichzelf en God.”
Normale prijs € 1.199
NU € 1.019,55 (incl. € 0,40 recupel)
Je kan niet enkel de zegen ontvangen, je kan Luc Vandenabeele: “Dat gebeurt zeker tijdens ons verblijf in Lourdes. In kleine ontmoetingen, in de vele geboden hulp, in de goede babbels, in het samenleven van mensen van zo vele culturen. Daarin voel je sterk dat de bedevaarders ook anderen tot zegen zijn. Aan het einde van de bedevaart beseffen de deelnemers ook dat ze als gezegende persoon de zegen later thuis ook kunnen doorgeven. En zo blijft Lourdes nog lang nazinderen bij
Bij afgifte van deze bon ontvang je bij aankoop van een scooter Venus 4 Sport
BON
ook anderen tot zegen zijn.
15% KORTING* * Actie geldig t.e.m 30 juni 2010 in alle Thuiszorgwinkels in Vlaanderen. Niet cumuleerbaar met andere voordelen en/of promotionele aanbiedingen.
vele mensen.”
www.thuiszorgwinkel.be Tekst Nele Joostens
11
INFO
Is jouw brief al ingevuld? Dit jaar zal je belastingbrief je minder verrassen dan vorig jaar. Toen kreeg je voor het eerst een dubbel A4-formulier waarop je zelf de codes moest invullen die voor jou van toepassing zijn. Dit jaar bleef de belastingbrief ongewijzigd. Hij is enkel wat dikker. Dit jaar telt je belastingbrief ongeveer veertig extra
gedeelte van het inkomen dat voor iedere belasting-
codes. Met deze nieuwe codes verhoogt de overheid
plichtige van belastingen is vrijgesteld. Voor 2010 is
het aantal belastingverminderingen omwille van
dit een bedrag van 6 430 euro. Dit bedrag wordt
energiebesparende maatregelen. De papieren aan-
vermeerderd met 2 730 euro per persoon van 65 of
gifte kan je invullen tot 30 juni 2010. Als je zoals
ouder die als ten laste wordt beschouwd. Het gaat
steeds meer belastingplichtigen kiest voor Tax on
dus om (groot)ouders of verwanten tot de tweede
web, heb je tijd tot 15 juli 2010.
graad (broers en zussen) van minstens 65 jaar die op 1 januari 2010 inwoonden bij de belastingplich-
Ingevuld biljet
tige.
Dit jaar ontvingen vijfduizend gepensioneerden
Om persoon ten laste te zijn, mogen de netto
rechtstreeks een ingevuld aanslagbiljet. Dat gebeurt
bestaansmiddelen van de oudere niet hoger zijn dan
voor het eerst. Zij kunnen dit biljet aanvaarden,
2 830 euro op jaarbasis. Belangrijk hierbij is dat het
verbeteren of bezwaar indienen bij de belasting-
pensioen tot een bedrag van 22 770 euro op jaarba-
diensten als er fouten zijn of de aangifte onvolledig
sis vrijgesteld wordt als bestaansmiddel. Eventuele
is. Het gaat om een proefproject dat zich richt tot
andere belastbare inkomsten zoals bijvoorbeeld de
een kleine groep. Bij een positieve evaluatie gedu-
opbrengst van handelshuur worden voor tachtig
rende de volgende jaren, kan het project uitgebreid
procent in aanmerking genomen. Bij gehuwden of
worden tot een grotere groep. Dit experiment is
wettelijk samenwonenden wordt een persoon als
mogelijk omdat de overheid dankzij de toenemende
ten laste aangerekend bij de belastingplichtige met
informatisering over heel wat inkomstengegevens
het hoogste inkomen.
beschikt. Dit jaar beperkte de overheid het experiment tot
Tekst Bernadette Schalenbourg
gepensioneerden die een pensioen en/of een overlevingspensioen ontvangen en die in 2009 en 2010 geen
andere
inkomsten
moeten
aangeven.
Bovendien is voor hen in het aanslagjaar 2009 minder dan 180 euro aan bedrijfsvoorheffing verrekend. Een aantal gepensioneerden kwam echter niet in aanmerking voor dit proefproject. Zij werden niet vrijgesteld van de aangifteplicht. Het gaat om gepensioneerden die inkomsten uit het buitenland hebben en gepensioneerden die voor de inkomsten van 2009, en dus het aanslagjaar 2010 voorafbetalingen deden. Ook wie in het buitenland verblijft, in de loop van 2009 overleden is en de erfgenamen van de overledenen kwamen niet in aanmerking.
Fiscaal voordeel Sinds het aanslagjaar 2006 wordt het belastingvrij minimum verhoogd voor wie de zorg voor ouderen op zich neemt. Het belastingvrij minimum is het
12 OKRA juni 2010
Steeds meer belastingplichtigen gebruiken Tax on web.
ACtUeeL
Volmacht geven? Op 13 juni trekken we naar de stembus voor de federale verkiezingen. Maar wat als je stemplichtig bent en niet zelf kan gaan stemmen? Iedere kiesplichtige is in België bij wet verplicht zijn stem uit te brengen. Slaag je er niet in zelf te gaan stemmen, kan je toch aan de kiesplicht voldoen door een volmacht te geven. Die kan in principe verleend worden aan eender welke kiezer die gemachtigd is om te
: nfo er i 85 85 e m 5 3 56
gaan stemmen. Om een volmacht te kunnen geven, moet je onmogelijk persoonlijk kunnen gaan stemmen. De wet geeft zeven redenen aan waarvan deze de belangrijkste zijn.
0
■ Ziekte of gebrekkigheid: medisch attest vereist.
Onze traplift ... ... Uw comfort
■ Beroeps- of dienstredenen: attest werkgever vereist. ■ Op de dag van de verkiezingen tijdelijk in het buiten-
Gratis en vrijblijvende offerte — Korte leveringstermijn (vanaf 1 week) — Dienst na verkoop (24u/24) SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520—Kuurne Gratis subsidieadvies T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 |
[email protected] — | www.coopm Conform wetgeving — NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Diverse afwerkingenKuurne — | www.coopm T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 |
[email protected] Batterijvoeding
land verblijven. De burgemeester van je woonplaats moet dit officieel vaststellen op basis van zogenaamde bewijsdocumenten. Heb je geen bewijsdocumenten, volstaat een verklaring op eer bij je burgemeester. Om een volmacht te geven, vul je een volmachtenformulier in. Je haalt het bij je gemeente of op www.verkiezingen.fgov.be/index.php?id=1683&L=1.
NV Coopman Liften
Geef dit formulier samen met de hierboven vermelde
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65
[email protected] | www.coopman.be
documenten ingevuld mee aan de persoon aan wie de volmacht werd verleend. Die moet het op zijn beurt aan de voorzitter van het stembureau overhandigen. Het
NV Coopman Liften
volmachtenformulier is gratis. Een volmacht geven, kan
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65
[email protected] | www.coopman.be
tot op de dag van de verkiezingen. stuur ons deze bon voor meer inlichtingen
Info
NAAM
SA Coopman Liften STRAAT - NR.
Bij je gemeentehuis of op www.verkiezingen.fgov.be. POSTNR. - GEMEENTE
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 TEL.
[email protected] | www.coopman.be V04.1209
SA Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65
13
anders oud
Louis’ oude dag in de cel Ik trek de deur achter me dicht. Dan pas voel ik hoe mijn
met mij. Wederzijds respect,
knieën knikken. Twee uur bleef ik verstoken van de
daar begint het ook in de gevan-
buitenlucht in een kamertje van twee op drie. Uren waarin ik niet zelf kon beslissen of ik naar buiten kon. De smalle
genis mee.”
Heel erg boos
gangen, de lage nauwe deuren, de muffe geur,
“Ja, toen ik pas in de gevange-
de rammelende sleutels, ik houd me stoer maar voel me
nis zat, was ik heel erg kwaad.
klein, geïntimideerd.
Ik had de wet overtreden, daar ben ik mee akkoord. Maar wat ik deed, was wel met toestemming van alle betrokken partijen. Daarom ben ik over de
14 OKRA juni 2010
In Leuven Centraal ontmoette
deze afdeling. Iedere medege-
zwaarte van de straf heel lang
ik Louis, 76 jaar, veroordeeld
vangene komt naar mij: voor
lastig geweest. Het haalt echter
tot tien jaar cel wegens zeden-
een praatje, om wat raad te
niets uit je hele leven kwaad te
feiten. “Ik heb een relatie met
vragen, soms schrijf ik een
blijven. De eerste maanden
een vrouw. Op het ogenblik dat
brief voor iemand. Mensen heb-
binnen deed ik niets anders dan
we aan de relatie begonnen,
ben vertrouwen in mij. Ik heb
nadenken, ik probeerde in het
was ze minderjarig. Daarvoor
nooit iemand afgeperst of ver-
reine te komen met mezelf,
zit ik in de gevangenis.
moord. Dat maakt dat ik met
alles op een rijtje te zetten en
Ik ben de ouderdomsdeken van
niemand last heb en niemand
schuld te erkennen.”
Herinneringen houden me recht
Dagelijks bezoek
Geen tv-freak
“Bijna dagelijks krijg ik bezoek.
“Elke dag sta ik op om 5.15 uur,
Dat doet me veel plezier. En
dan dek ik mijn tv af. Die gaat
wie hier van mijn familie niet
pas ’s avonds opnieuw aan. De
kan geraken, die bel ik. Bij mij
verleiding is groot om de hele
op bezoek komen is een hele
dag te kijken, daarom houd ik
onderneming.
familie
me aan mijn schema: pas om
woont in West-Vlaanderen. Om
20.00 uur kijk ik opnieuw tv. Dit
naar hier te komen vertrekt
strakke ritme leg ik mezelf op,
mijn vrouw om 6.00 uur, om
dat heb ik nodig om me niet te
15.00 uur is ze terug thuis. Dat
laten gaan. Om 6.00 uur is het
deed ze in het begin elke dag
appel, om 6.10 uur gaan de deu-
van de week. Maar nu ze ziek
ren open en die sluiten pas om
is, komt ze minder. Niet al mijn
12.00 uur. Die tijd tussenin kan
kinderen kunnen me komen
je hier gewoon rondlopen. Ik kon
bezoeken, omdat ze moeten
van mijn cel zelf naar deze
werken bijvoorbeeld. Een klein-
kamer komen voor het inter-
kind heb ik nog niet gezien
view. De deur staat hier op een
sinds het geboren is. Ik respec-
kier, dat maakt een wereld van
teer het als de ouders zeggen
verschil uit.
dat hun kind de gevangenis niet
Het eten hier is niet slecht,
moet zien. Maar het doet me
grootkeuken hé. Maar om eerlijk
wel pijn. Ik haal de tijd daarna
te zijn, ik kan toch beter koken”,
wel in.”
grapt Louis.
Krant en fruit
Thuis voelen
“Het scheelt dat ik geen geld-
“In al die jaren dat ik hier zit,
zorgen heb. Ik heb me voorge-
bleef mijn cel steeds dezelfde. In
nomen me op mijn oude dag zo
het begin zat ik op een duocel,
weinig mogelijk te ontzeggen.
die moest ik delen. Dat lukte
Voor zover dat hier gaat natuur-
wel. Maar als je een lange straf
Mijn
lijk. Zo koop ik elke dag de
moet uitzitten, is het draaglijker
“Vroeger werkte ik dag en nacht,
krant en een stuk fruit. Ik heb
als je een cel alleen hebt.
was ik constant in de weer voor
nog niemand weten doodgaan
Ik kreeg al enkele keren de kans
mijn gezin en de kinderen. Ik
van de honger in de gevangenis
te verhuizen naar een andere
was vergeten wat het was, tijd
maar een extra stuk fruit maakt
cel. Nu verblijf ik op de eerste
hebben. Niet dat ik me verveel
de maaltijden toch wat afwis-
verdieping, elke dag moet ik een
hier. Elke taalles of cursus volg
selender. Zo probeer ik gezond
paar keer de trap op en af. Dat
ik. Aan elke activiteit doe ik
te blijven. Ik wil nog fit de
gaat minder vlot dan in het
mee, je vindt me geregeld in de
gevangenis
Verder
begin maar ik wil niet verhuizen.
bibliotheek. Ik zorg ervoor dat ik
draag ik andere kleren dan
Zo houd ik mijn conditie wat in
gezond en helder van geest blijf,
mijn
gevangenisplunje.
Dat
orde. Ondertussen heb ik mijn
dat is mijn enige opdracht. Ik wil
vind
ik
het
cel zo ingericht dat ik me er
koste wat het kost vermijden dat
bezoek moet je wel de typische
‘thuis’ voel. Begrijp het woord
ik ziek word. Plannen maken
broek en T-shirt dragen. Maar
thuis niet verkeerd hé maar ik
voor als je buiten bent, dat
eens terug op mijn cel ben ik
heb geprobeerd het hier zo goed
houdt je op de been. Net als de
meteen
Louis
en zo kwaad als het gaat in te
steun van buitenaf. Ik heb in
draagt een blauwe driekwart
richten. Aan de muur hangen de
mijn
gelukkige
short met blauwe polo en pan-
foto’s van mijn kinderen, klein-
momenten beleefd. Die herin-
toffels. “Het geeft je een beetje
kinderen en achterkleinkinde-
neringen houden me hier recht.”
een gevoel van vrijheid.”
ren. Foto’s van acht jaar gele-
leven
zoveel
verlaten.
belangrijk.
Bij
omgekleed.”
15
anders oud
den, dat wel. Verder staat mijn
een heel pak van een mens zijn
Bang afwachten
gerief er. Ik verlaat de cel pas
leven. Ik ben aan een kant wel
“De wereld is zo veranderd in
wanneer ze door de bewakers
blij dat het in mijn oude dag is
tien jaar, ga ik mijn plaats nog
achter me gesloten wordt. Ik
dat ik deze tien jaar heb. Zo kon
wel vinden? Ik heb ‘ons’, mijn
weet dat het risico bestaat dat
ik in mijn actieve leven toch
gezin,
er iets weggenomen wordt.”
doen wat ik kon. Ik heb geen
iemand anders. Hoe zullen men-
iets
aangedaan,
niet
Mijn plek, mijn rust
aanvraag ingediend voor ver-
sen over mij denken? De wereld
vroegde vrijlating. Ik wil hier
draaide verder zonder mij, nu
“Ik mis mijn kamer in huis. Daar
buiten stappen als een vrij man,
zal ik thuis alles moeten vragen,
stonden mijn muziek, mijn boe-
zonder
ik
ik zal niet meer weten waar alles
ken en een tv. Alles heb ik daar
daardoor langer vast zit, dan
ligt bijvoorbeeld. Hier blijf ik een
zelf gemaakt: de kasten, de
moet dat maar.”
hele nacht wakker als ik daar zin
meubels. Dat is mijn plek, mijn
voorwaarden.
Als
in heb. Ik maak koffie als ik daar
gezelligheid van ’s avonds te
Zwaarder en zwaarder
kunnen praten met de kinderen.
“Op 23 december ga ik naar een
ik zal niet alleen zijn en dat
Ik kan me haast niet meer voor-
huis terug dat ik ken van tien
maakt alles makkelijker.”
stellen wat het is, thuis-zijn en
jaar geleden. Dat zal een enor-
gezelligheid.”
me aanpassing vragen. Je kunt
Ik stap buiten. Zonder oordeel.
niet geloven hoe ik naar dat
Opmerkelijk, vind ik zelf. Ik heb
rust. Verder mis ik de huiselijke
Bijna vrij
goesting in heb, zal dat nog kunnen als ik terug ‘vrij’ ben? Maar
moment uitkijk. Tegelijk wordt
geen medelijden noch veroor-
“Nog acht maanden te gaan, dan
nu iedere dag in de cel zwaarder
deel ik hem. “Ik ben al veroor-
ligt de straf achter mij, dan ben
en zwaarder. Ik ben met alles in
deeld”, zei Louis bij het begin
ik een vrij man. Tien jaar zal ik
orde: ik betaalde mijn hospitali-
van het gesprek. Ik ben er
er dan hebben opzitten. Ja, da’s
satieverzekering verder, ook al
alleen nog meer van overtuigd
kan ik daar hier niets mee doen.
dat de wet probeert vast te leg-
Net zo betaal ik nog steeds mijn
gen wat moreel aanvaardbaar is
vakbondslidgeld en mijn bijdra-
en wat niet, dat hij de grens tus-
ge aan het ziekenfonds. Ik ben
sen juist en fout bepaalt. Maar
dus veel beter af dan degenen
de werkelijkheid is niet altijd
die hier zitten en niets hebben.”
even zwart-wit.
Wederzijds respect, daar begint het ook in de gevangenis mee.
Tekst Katrien Vandeveegaete
16 OKRA juni 2010
Ik twijfelde of TENA Pants Discreet wel iets voor mij zou zijn. Maar nu ben ik overtuigd. Ik dacht altijd dat broekjes voor urineverlies niets voor mij waren. Tot ik mijn gratis proefverpakking van TENA Pants Discreet aan de ultieme test onderwierp: een middagje fietsen met vrienden. De broekjes van TENA zijn zacht als katoen en sluiten perfect aan, net zoals gewoon ondergoed. Ze zijn speciaal ontworpen voor urineverlies zodat ik me helemaal zeker voel. Probeer het ook eens. Ik denk dat u op z’n zachtst gezegd ook onder de indruk zult zijn.
Vraag nu een gratis proefverpakking aan met de antwoordkaart in dit blad. Voor meer informatie bel gratis 0800-94545 of ga naar onze website.
www.TENA.be
17
ACtUEEL
Berghman: ‘Betere pensioenen zijn betaalbaar’
Pensioenen zijn actueel. Politici, sociale organisaties en onderzoekers spreken zich uit over aanpassingen aan het huidige stelsel. Als ouderenorganisatie speelt OKRA een belangrijke rol in dit debat. Maar OKRA legt regelmatig haar oor te luisteren bij diverse experts. Zo ook bij professor Jos Berghman van de K.U.Leuven.
Onlangs presenteerde professor
bijna het dubbele (2 375 euro).
bleek dat gepensioneerden met
sociaal beleid Jos Berghman zijn
Omdat vrouwen vaak een kortere
een
onderzoek rond de pensioenen
loopbaan hebben en vaker deel-
vaker een inkomen hebben uit de
op de Algemene Vergadering van
tijds werken, ontvangen zij door-
tweede
OKRA. Samen met zijn medewer-
gaans veel minder. Alleenstaande
gepensioneerden met een laag
kers brengt hij de Belgische
mannelijke werknemers die een
wettelijk pensioen. Dit is het
gepensioneerden
rustpensioen
zijn
Mattheüseffect. Van de huidige
Daartoe maakt hij gebruik van
meestal beter af dan alleen-
gepensioneerden heeft 38 pro-
het nieuwe Pensioenkadaster. In
staande vrouwen. Voor werkne-
cent een aanvullend pensioen.
zijn uiteenzetting pleitte hij voor
mers die een rustpensioen ont-
Berghman toonde aan dat drie op
een veralgemening van de twee-
vangen en samenleven, is het
de vier gepensioneerden die een
de pensioenpijler, de groepsver-
onderscheid tussen mannen en
wettelijk pensioen van 1 500
zekering en riep hij op erover te
vrouwen nog veel groter. Omdat
euro genieten, ook een inkomen
waken dat de bijdragen en de
deze tegenstellingen te maken
hebben uit de tweede pijler. Bij
uitkeringen evenredig blijven.
hebben met de loopbaan, zullen
een wettelijk pensioen van 800 à
ze in de toekomst kleiner wor-
900 euro is dit nog slechts een op
den.
de zes. Niet alleen genieten meer
in
kaart.
Mannen en vrouwen Vandaag geniet 73 procent van
ontvangen,
hoog
wettelijk
pensioen
pensioenpijler
dan
personen van de tweede pijler
de gepensioneerden een rust-
Groepsverzekering
pensioen, 23 procent een overle-
De eerste pensioenpijler is het
hoger is, ook het inkomen uit de
vingspensioen of een combinatie
wettelijk pensioen, de tweede de
tweede pijler neemt toe.
van een overlevings- en een
pensioenregelingen van de sec-
rustpensioen en 4 procent de
toren of de bedrijven, de zoge-
Rente of kapitaal?
inkomensgarantie voor ouderen
naamde groepsverzekering. Er is
Gaat een werknemer op pensi-
(IGO).
van
ook een derde pijler, het indivi-
oen en geniet hij een groepsver-
mannelijke werknemers bedroeg
duele pensioensparen. Onder de
zekering, kan hij meestal kiezen
in 2006 gemiddeld 1 252 euro
vierde pijler worden de eigen
voor een uitbetaling via rente-
per maand. Voormalige zelfstan-
bezittingen verstaan, voorname-
uitkeringen of een volledige uit-
digen ontvingen gemiddeld de
lijk het woonhuis. Uit het onder-
kering
helft (672 euro), ambtenaren
zoek van professor Berghman
opteerde ruim vier op de vijf voor
Wanneer de overheid het pensioensparen niet langer fiscaal zou stimuleren, kan ze voor alle gepensioneerden een wettelijk pensioen boven de armoedegrens garanderen.
uitbetaling via rente-uitkering,
18 OKRA juni 2010
Het
rustpensioen
naarmate hun wettelijk pensioen
in
kapitaal.
In
1980
vandaag kiest meer dan negentig procent voor uitkering in kapitaal. Oorzaak van deze ommekeer is de gewijzigde belastingwetgeving. Professor Berghman
vindt dit geen goede evolutie en
euro. Berghman weet waar hij dit
toren
pleit ervoor de fiscaliteit opnieuw
geld zou halen, namelijk bij de
29 procent van de bedrijven die
te wijzigen zodat meer mensen
derde pensioenpijler, het indivi-
minstens vijf personen tewerk-
zullen kiezen voor een uitkering
duele pensioensparen. Vandaag
stellen een groepsverzekering
van de tweede pijler in rente. Zo
moedigt de overheid dit stelsel
aan. Samen vertegenwoordigen
is een inkomen over een lange
fiscaal aan. De kosten hiervoor
ze 60 procent van de werkne-
periode immers verzekerd. De
worden geraamd op 678 miljoen
mers. Over de hoogte van deze
zorg voor een gewaarborgd inko-
euro. Wanneer de overheid de
pijler bestaan amper gegevens.
men voor wie niet meer werkt,
derde pijler niet langer fiscaal
Het zou mogelijk moeten zijn om
moet een van de doelstellingen
zou stimuleren, kan ze het vrij-
op voorhand vast te leggen welk
van de overheid zijn. Naast het
gekomen geld gebruiken om voor
gedeelte van het loon moet wor-
wettelijk pensioen kan de groeps-
alle gepensioneerden een pen-
den gereserveerd voor de twee-
verzekering daartoe een middel
sioen te garanderen van mini-
de pijler zodat een bepaald per-
zijn, aldus Berghman.
maal de armoedegrens.
centage van het laatste loon als
Minimum
Levensstandaard
Berghman is ook bezorgd over de
Om
laagste pensioenen maar hij reikt
gepensioneerden hadden voor
Dat het pensioenstelsel tijdens
oplossingen aan. Om alle gepen-
hun pensionering ook daarna te
de komende jaren grondig herbe-
sioneerden
te
behouden, formuleert Berghman
keken moet worden, leidt geen
garanderen dat minstens even
enkele voorstellen. Vandaag zijn
twijfel. Het wettelijk pensioen is
hoog is als de armoedegrens, is
de wettelijke pensioenen gekop-
immers ondermaats, zeker in
1,7 miljard euro nodig als we alle
peld aan de loopbaan en het
vergelijking met de ons omrin-
gepensioneerden
individueel
loon. Maar ze zijn afgetopt en dus
gende landen. Vandaag biedt de
beschouwen of 0,9 miljard als we
ongelijk en sterk geplafonneerd.
tweede pijler geen oplossing. Die
de gepensioneerden per huishou-
De tweede pijler zou een oplos-
is immers niet voor iedereen toe-
den bekijken. Vooral alleenstaan-
sing kunnen bieden maar doet
gankelijk en biedt zeer ongelijke
de vrouwen en koppels met
dat niet. Dit inkomen is immers
bedragen. Professor Berghman
slechts
komen
enkel toegankelijk voor wie al
reikt de beleidsmakers enkele
onder de armoedegrens terecht.
een hoog inkomen uit de eerste
duidelijk richtlijnen aan over hoe
Die bedraagt nu 878 euro voor
pijler geniet. Als dit inkomen uit-
het beter kan. Of zijn voorstellen
een alleenstaande en 1 317 euro
gekeerd zou worden onder de
de komende maanden gehoor
voor een gezin. Deze 0,9 miljard
vorm van rente, zou dit voor
zullen vinden, zal blijken.
euro is nodig bovenop de huidige
velen onbetekenend zijn. Daarom
kost van de wettelijke pensioe-
wil Berghman de tweede pijler
nen. Die bedraagt 22 miljard
institutionaliseren voor alle sec-
één
een
inkomen
pensioen
de
levensstandaard
en
statuten.
pensioeninkomen
Nu
kan
biedt
worden
gegarandeerd. die
Tekst Nele Joostens
19
MUZIEK
André Jonathan Olstein: “Een dag zonder dat ik een noot op papier zet, nee, die bestaat niet.”
‘Muziek is als een drug’ “Mijn grootmoeder verliet Polen en kwam in het Belgische Verviers terecht. Ik werd in Brussel geboren. En omdat mijn ouders joden waren, vluchtten we in 1940 naar het Sperrgebiet in Blankenberge. Daar waren we veilig.” André Jonathan Olstein is 75 en heeft iets met het OKRA-promenadeorkest. Wie is André Jonathan Olstein?
daar avond na avond spektakelmuziek. De Libanese
Jonathan Olstein: “De eerste vijf jaar van mijn
muzikanten waren helemaal niet vertrouwd met
leven bracht ik in Brusselse Franstalige kringen
dat genre dus werden wij geïmporteerd. Ik speelde
door. In 1940 vluchtten we naar Blankenberge en
maar arrangeerde ook. In dat land leven en je
ik praatte al snel West-Vlaams. Mijn vader was
brood verdienen, was een fantastische ervaring.
muzikant en had een orkestje. Hij bracht me
Onze zoon ging daar in het Frans naar school in een
notenleer bij en leerde me piano spelen. De oorlog
jezuïetencollege. In 1975 brak de burgeroorlog uit
ging voorbij en wij overleefden. Miljoenen andere
en verhuisden we opnieuw naar België.”
joden kenden dat geluk niet. Na de middelbare school volgde ik twee jaar Romaanse talen in Gent.
Wat waren je eerste ervaringen met muziek?
Maar dat was niet wat ik zocht. Ik stapte over naar
Jonathan Olstein: “Als kleine jongen hoorde ik
het conservatorium om muziek te studeren, zowel
vader oefenen met zijn orkest. Hij luisterde bals en
in Gent als in Brussel. Een loopbaan als professio-
feesten op. Zelf speelde ik klarinet in de harmonie
neel musicus ging kort daarna van start. De eerste
van Blankenberge. Enkele jaren later greep ik naar
jaren speelde ik in het huisorkest van het Kursaal
de sax en op mijn zestiende draaide ik mee in
in Oostende. In 1968 kreeg ik een unieke kans en
vaders orkest. Toen ik in Gent studeerde, richtte ik
kon met een band naar Beiroet in Libanon. Mijn
met medestudenten een band op om op studen-
vrouw en zoontje gingen ook mee. We speelden
tenbals te spelen. Als ik er op terugkijk, denk ik:
Ik componeer wat ik zelf mooi vind en de moeite waard. Niet wat het publiek wenst. 20 OKRA juni 2010
het hield gewoon nooit op. Door de joodse klesmermuziek ben ik amper beïnvloed omdat ik niet echt in een joodse gemeenschap opgroeide. Blankenberge was Brussel of Antwerpen niet hé. Zo is in mijn leven de joodse
cultuur wat uitgedoofd. Ik groeide op in een chris-
pen was. Dan wordt het repeteren lastig en heb je
telijk georiënteerde maatschappij, trouwde met
er niet veel plezier aan. Het is voor mijn part veel
een Brugs christelijk meisje, onze zoon is christe-
beter te spelen wat je makkelijk aankan en er dan
lijk opgevoed.”
ook dubbel en dik deugd aan te beleven.”
Wat is je gelukkigste door muziek gekleurde
Muziek is voor mij…
herinnering?
Jonathan Olstein: “Muziek is voor mij als een
Jonathan Olstein: “Op een keer traden Duke
drug, een beetje verslavend.
Ellington en zijn band op in het casino van Beiroet.
Mijn beroep was muziek, muziek is mijn enige
Ik ging naar hun optreden luisteren en Duke kwam
hobby. Er gaat geen dag voorbij zonder dat ik
naar ons spektakel kijken. Na afloop hebben we
muziek schrijf: een uurtje ’s morgens, een arran-
uren samen aan tafel gezeten en gekletst. Dat zijn
gement. Op gewoon muziekpapier, zoals vroeger.”
momenten en herinneringen om te koesteren. Daarnaast genoot ik enorm van die jaren in Beiroet
Muziek verbindt mensen.
omdat we daar met mensen uit zoveel verschil-
Jonathan Olstein: “Zeker en vast. Muziek is een
lende landen en culturen samenwerkten. Culturele
wereldwijde taal. Dat merkte ik in Beiroet en in
verscheidenheid avant la lettre en met zo’n naturel
vele andere landen waar we aan de slag waren.
dat ik er vandaag nog weemoedig van word. Ik
Maar dat ervaar ik ook dicht bij huis: in het OKRA-
componeerde daar en toen ook een oosterse suite
promenadeorkest. Tijdens het spelen, voor en na
omdat we gewoonweg ondergedompeld waren in
een opreden, als we op uitstap gaan.
die smeltkroes van culturen.”
En er is meer. Zeven jaar geleden overleed mijn echtgenote. Mijn leven leek voorbij. In het OKRA-
Welk stuk muziek had je zelf willen compone-
promenadeorkest leerde ik Chris kennen. Ze speelt
ren?
viool en is intussen mijn partner. Ja hoor, muziek
Jonathan Olstein: “Tja, als ik La vie en rose zou
brengt mensen samen.”
geschreven hebben dan was ik nu zo rijk als de zee diep is. Maar helaas schreef ik dat nummer niet en
Tekst Lieve Demeester
ben ik bovendien een slecht verkoper. En daarbij:
Foto Jürgen Doom
ik componeer wat ik zelf mooi vind en de moeite waard. Niet wat het publiek wenst. Mijn motto is:
Top vijf van André Jonathan Olstein
geen rommel schrijven omwille van het geld.”
“Mijn smaak is breed. Ik houd van klassiek, jazz, Franse chansons, country en western en zo meer. Maar toch zou ik naar een onbe-
Wat wil je meegeven? Jonathan Olstein: “Om op deze vraag te antwoorden, kijk ik het liefst terug op de jongste jaren. In 2002 werd ik gecontacteerd door het promenadeorkest van KBG, vandaag OKRA. Ik werkte op bestelling: de dirigent of de voorzitter hadden een of ander arrangement nodig en ‘u vraagt, wij draaien’, ik schreef dat. Verder had ik weinig contact met het orkest. Een keer per maand woonde ik een repetitie bij en vond dat voor de meeste muzikanten het repertoire net iets te hoog gegre-
woond eiland vooral klassieke muziek meenemen.” 1. Zesde symfonie van Tsjaikovsky, die als bijnaam de pathetische symfonie kreeg.
“Voor mij het toppunt van wat je met muziek bij mensen kan losmaken.”
2. Rhapsody in Blue van Gershwin. 3. Bolero van Ravel. 4. Negende symfonie van Beethoven. 5. Ne me quitte pas van Jacques Brel.
“Het mooiste liefdeslied ooit.”
21
-
vrAAG eN AANBod
Alleen is maar alleen Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op. Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar
[email protected]. Vermeld het liefst je telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie reageert. ■ Coschrijver Ik ben sinds vele jaren op een professionele manier bezig met muziek. Daarom heb ik het plan opgevat mijn belevenissen en ervaringen neer te schrijven in een boek. Hiervoor zoek ik nog een medeauteur. Thijs Moons, Borsbeeksebrug 5 b1, 2600 Berchem, 03 239 61 12,
[email protected] ■ Liedjestekst Ik zoek de volledige tekst van het liedje Alleen is maar alleen. Maria Van Hee, Brusselstraat 95, 1702 Groot-Bijgaarden, 02 466 07 78
■ Reünie Enkele oud-studenten van het Koninklijk Lyceum van Laken, afgestudeerd 1959, willen graag een reünie plannen voor hun klasgenoten. Al wie ooit mee op onze schoolbanken heeft gezeten is welkom. Jeannine Plastria, Vestinglaan 3, 2860 Sint-Katelijne-Waver,
[email protected] ■ Ruilaanbod Ik bezit vele Belgische en buitenlandse telefoonkaarten die ik graag wil ruilen voor afgestempelde en niet-afgestempelde postzegels. Ik kan ook ruilen met bidprentjes, met of zonder foto. E. De Coen, L.P. Boonstraat 13, 9520 Vlierzele
■ Legermakkers Ik zoek legervrienden die in 1956 in dienst traden en vijftien maanden in Soest bij de grenadiers waren. Ik wil kennismaken met wie ik in dezelfde kamer logeerde, vooral ene Paul De Heger. Jan Anthonissen, 03 313 62 78,
[email protected]
■ Koorliedjes Wil iemand van het koor De Herfstgalm Achel onder leiding van Jack Van Weert, mij de prachtige liedjes gezongen op het OKRA-koortreffen Heusden. Het gaat om De kracht, De roos en Avond, bezorgen? Janssen, Steenbergstraat 7, 3960 Bree
■ Postzegels (1) Ik verzamel afgestempelde postzegels van België en wil graag ruilen. Ook heb ik vele dubbels en nog drie officiële postzegelcatalogussen (1994-2005, een Franse van 2006) die gratis af te halen zijn. Graag eerst een seintje. Karel Broeckx, Eersels 120, 2480 Dessel, 014 37 74 65,
[email protected]
■ Oude koekjesdozen Voor mijn verzameling zoek ik oude koekjesdozen van ons koningshuis, met foto van koningin Elisabeth en/of koning Albert I, koningin Astrid en/of koning Leopold III, en/of kinderen van het koningshuis. Alida Kelleneers, Katteveldstraat 24, 3730 Hoeselt, 012 23 73 41, alida.
[email protected]
■ Schoolvriendin Van september 1946 tot juli 1948 was ik op school in het Heilig Hart Instituut te Heverlee. In de 5de en 6de moderne was ik er samen met Hilda Hendriks van Antwerpen. Wie helpt me om opnieuw met haar in contact te komen? Maria Dams, Vrijheersstraat 36, 3891 Mielen, 011 48 62 12 ■ Filmprojector Kan iemand iets doen met een oude Super 8 filmprojector? 03 827 01 93 of mail zoon:
[email protected] ■ Postzegels (2) Ik verzamel alle postzegels van verschillende landen, ook oude, zwart-wit prentbriefkaarten van dorpen. Leon Roelants, Fonteinstraat 137 b2, 3000 Leuven ■ Postzegels (3) Ik zoek postzegels van België en alle andere landen om mijn kleinzoon te helpen bij zijn verzameling. Lander Van Gestel, Slimakkers 11, 2470 Retie ■ Liedjes uit de oude doos Ik heb vele liedjesteksten uit de oude doos van onder meer: Bobbejaan Schoepen, Jan Verbraeken, Helma en Selma, Will Ferdy, en nog zoveel meer. Interesse? André Cappelle, Heidestraat 15, 2220 Heist-op-den-Berg,
[email protected]
Heel veel lezers sturen ons zoekertjes voor deze rubriek. Je vraag wordt zo snel mogelijk gepubliceerd maar je houdt er het best rekening mee dat je zoekertje pas een jaar nadat je het verstuurde, verschijnt op deze bladzijden. Uiteraard plaatsen we het onmiddellijk op www.okra.be.
22 OKRA juni 2010
■ Familie Battel Ik zou graag in contact komen met de familie Battel. Mijn grootvader Gauthier Battel was vondeling, geboren te Brussel op 8 april 1858. Wie heeft meer informatie? Clara Battel, Hoevestraat 8, 2230 Ramsel, 016 69 72 87
verhaal gaat over Edith Piaf en is geschreven door Claude Lelouch. Is er misschien ook iemand die de verfilming in bezit heeft? Evy Dufoor, Kluizendorpstraat 108, 9940 Kluizen,
[email protected]
■ Paardenprocessie Elke jaar, de dag na Hemelvaart vindt in Weingarten, Duitsland, een grote paardenprocessie plaats waarin het Heilig Bloed wordt rondgedragen. Heeft iemand hier een film of video van? Frans Rens, Prinsenbos 5, 3980 Tessenderlo, 0476 54 49 32
■ Kruisbeelden Rond 1970 kocht ik via een parochiepriester, ondertussen overleden, twee kruisbeelden van een gepensioneerde parochiaan. Hij maakte de beelden zelf. Het gaat om Christusfiguren in gips en ze zijn een imitatie van kruisigingen op bekende schilderijen. Vermoedelijk woonde die man in Mechelen of omgeving. Graag had ik zijn naam gekend of is er een kring die me kan helpen? Fons Campforts, Diestweg 3 b105, 2460 Kasterlee, 014 55 14 21,
[email protected]
■ Bierviltjes en prentbriefkaarten Is iemand geïnteresseerd in bierviltjes en prentbriefkaarten? Gratis af te halen. Dirk Van den Berghe, Wellewaarde 24, 8210 Zedelgem, 050 20 18 45, salenschristiane.vandenberghedirk @skynet.be ■ Wiegenlied F. Chopin Ik zoek de Nederlandse tekst van het wiegenlied op de melodie van Etude in E Dur (opus 10 van de 27 etudes voor piano) van Frederic Chopin. Enkele regels uit de tekst gaan als volgt: ‘Slaap zacht, sluimer zacht…, de lieve maan met held’re zilvren pracht, houdt trouw de wacht…, duizend gouden sterren staan te flonk’ren, sluimer zacht…’. Lieve Mertens, Vuurkruisenlaan 12, 2170 Merksem,
[email protected] ■ Liedjesteksten Ik zoek de tekst van volgende liedjes: Zoek de echte Gentenaars en Moe mag ik in de kast? Vermoedelijk liedjes van Romain De Coninck. Van De Sompel, Dorp West 106 A, 9080 Lochristi ■ Edith Piaf Ik zoek het boek Edith en Marcel, graag de Nederlandse versie. Het
■ Rozenhoedje Ik zoek al lange tijd naar de cd waarop Paus Johannes Paulus II het rozenhoedje bidt. Wie kan me helpen? Joan Melis, Cardijnlaan 12, 2330 Merksplas, 014 63 41 68,
[email protected] ■ Oud-legervrienden Ik zoek contact met oude legervrienden, lichting 1954, gedurende hun militaire dienst werkzaam in het Militair Geografisch Instituut te Brussel. André Vermaercke, Kapellestraat 31, 9800 Deinze,
[email protected] ■ Eekhoorntjes Ik zoek eekhoorntjes van ca. vijf centimeter. Ook spaar ik bidprentjes, ik heb veel ruilmateriaal. Marie-Thérèse Penasse, Linzenstraat 10, 3530 Helchteren, 011 52 49 54,
[email protected] ■ Fotomagazine Ik bezit het fototijdschrift Fotomagazine (Duits). Heeft iemand interesse? Noël Rammeloo,
Galgenberglaan 24, 9070 Destelbergen,
[email protected] ■ J.L. Vliegen Ik zoek personen die familie zijn van ene J.L. Vliegen. Ik bezit een klein beeldhouwwerkje van hem uit 1926 en zou dit graag aan zijn familie schenken. Jacqueline Callens, Broekstraat 60, 8790 Waregem, 056 60 60 83 ■ Kamiel Ik zoek Kamiel Mertens die in 1962 gelegerd was te Lüdensheid – Leopoldsburg, 5de Lanciers. Hij woonde toen te Erembodegem. Robert Neyt, Wachtebekestraat 138, 9060 Zelzate, 0472 54 51 01 ■ Lieve-Vrouwbeeldje Ik heb een gekroond LieveVrouwbeeldje in geelkoper van Lourdes. Is er iemand die weet hoe oud dit zou kunnen zijn? Roger Van den Bossche, Polderstraat 1 b3, 2070 Zwijndrecht, 03 252 98 38 ■ Bidprentjes Wie kan me bidprentjes bezorgen van de families Battieuw, Batteau(w) en Battiau? Gaston Vancoppenolle, Waatsbrugstraat 71, 9600 Ronse,
[email protected] ■ Hardanger Wie kan me borduurboeken en patronen over het handwerk Hardanger bezorgen? Erna Larnout, St.Hubrechtsplein 4 b1, 8880 St.-Eloois-Winkel, 056 50 27 53, 0472 41 71 31 ■ Bandopnemer Wie beschikt over een functionerende bandopnemer, ik heb nog veel muziek die ik wil opnemen. Fernand Steenhuyse, Wallekouter 14, 8560 Gullegem, 056 41 89 38
23
DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS
Congo vijftig jaar onafhankelijk 1960. Afrika wordt geleidelijk aan wakker. Sinds enkele jaren al werpen verschillende landen van het continent de kolonisatie van zich af. De druk is sinds kort voelbaar in Belgisch Congo en België knutselt halsoverkop een overgang naar de onafhankelijkheid in elkaar. 30 juni is de deadline. Ik zit in het laatste jaar middelbaar onderwijs. We
tjes in handen gehouden. Politiek maar vooral eco-
krijgen als onderwerp van verhandeling: de onaf-
nomisch. Het land met zowat de rijkste ondergrond
hankelijkheid van Congo. Een makkie, vind ik.
van het hele Afrikaanse continent, dat geef je niet
Opstel is mijn beste vak. Ik schrijf zonder aarzelen
zomaar uit handen. Wie een andere weg wou
dat de Congolezen het recht moeten krijgen om
inslaan, werd gewoon niet getolereerd. En dat is
hun lot in eigen handen te nemen. Ik krijg een
zeer ver gegaan. Dat heeft Patrice Lumumba, de
opdoffer van jewelste: nog nooit zulke slechte pun-
eerste premier, aan den lijve ondervonden. Hij
ten. En bovendien een fikse terechtwijzing van de
werd vermoord met medeplichtigheid van de
lerares. Begreep ik dan niet dat dat land daar niet
Belgische gezagsdragers.
rijp voor was?
De man die kort daarop president werd, Joseph
Het is in de daaropvolgende maanden en jaren
Désiré Mobutu Sese Seko, kon daarentegen wel
duidelijk gebleken: vooral de Belgen waren niet rijp
rekenen op de welwillendheid van het vroegere
voor de onafhankelijkheid van hun kolonie. De herinneringen van Jef Geeraerts, die er jarenlang een uitgestrekt gebied beheerde, liegen er niet om. De chicotte, de zweep, was het instrument bij uitstek waarmee de blanke baas de bevolking aan het werk hield, tot meerdere eer en glorie - en vooral winstbejag - van het moederland. Natuurlijk waren er ook de missionarissen, de menselijke tak van de kolonisatie zeg maar. Vaak idealistische mensen, ervan overtuigd dat zij de zwartjes de weg naar het eeuwig leven wezen. Maar een beter leven op deze aarde, een rechtvaardige ontwikkeling van de bestaande maatschappij, dat zat er niet in. Beide soorten Belgen hadden alvast één overtuiging gemeen: ze waren er om te blijven. Vandaar hun verbijstering toen de beslissing viel dat Congo op 30 juni 1960 de band met de kolonisator definitief zou doorknippen. Niets was er gebeurd om dat voor te bereiden. In het hele land waren er op dat moment geen tien Congolezen met een universitair diploma.
Touwtjes In de daaropvolgende jaren is het dan ook vlug misgelopen. Formeel lieten de Belgen Congo los maar in de praktijk werden vanuit Brussel de touw-
24 OKRA juni 2010
Steun
Blijven
moederland. In de context van de Koude Oorlog, de opdeling van de wereld in twee vijandige kampen, kwam hij aan de macht als waterdrager van de Verenigde Staten en het Belgische establishment. Die zagen in hem de garantie dat de reusachtige rijkdom in de Congolese ondergrond niet aan de ‘verkeerde’ kant zou terechtkomen.
Het land met de rijkste ondergrond van Afrika, dat geef je niet zomaar uit handen.
Mobutu bouwde een alleenheerschappij op die hij, zo bleek snel, aanwendde om ten koste van de bevolking een enorm persoonlijk fortuin te vergaren. Intussen verviel het land in een onbeschrijfelijke puinhoop en liet de dictatuur niet de minste ruimte voor een politiek alternatief.
Leger
Troon
Maar intussen is de hoop geleidelijk weer vervlo-
Meer dan dertig jaar heeft die toestand aangehouden. Tot in 1997 het bewind van de zieke Mobutu werd omvergeworpen door krijgsheer Laurent Désiré Kabila. Die slaagde erin aan het hoofd van een rebellenleger en met de steun van de buurlanden Rwanda en Oeganda, het oosten van Congo te veroveren en uiteindelijk door te stoten tot Kinshasa. Daar installeerde hij zichzelf op de troon van Mobutu. Lang heeft hij daar niet van genoten. In 2001 werd hij in duistere omstandigheden vermoord. Zijn zoon Joseph Kabila nam het roer over. Die kreeg een door burgeroorlog verscheurd, haast uiteengevallen land in handen. Het hele oosten ontsnapte zo goed als volledig aan de controle van het centraal gezag. Om daar een einde aan te maken werd er, onder druk van de internationale gemeenschap, een vredesakkoord gesloten met de diverse rebellenorganisaties. Om zijn politieke geloofwaardigheid te onderbouwen moest Kabila ook verkiezingen organiseren. Het duurde wel even maar in 2006 kwamen die er inderdaad. En hij kwam als winnaar uit de bus. Het werd voor de Congolezen een ongekende ervaring, een oefening in democratie zoals ze er nog nooit voorheen één hadden meegemaakt. De verwachtingen waren hooggespannen. Eindelijk, zo leek het, zou Congo uit het dal en de chaos krui-
gen. Het dagelijkse leven van de doorsnee Congolees is er niet op verbeterd. Persoonlijke verrijking en corruptie zijn nog altijd aan de orde voor de president en zijn entourage. Op verschillende plaatsen zijn diverse rebellen nog altijd actief. En in het oosten lost buurland Rwanda zijn greep niet op een aantal ertsrijke gebieden. De terreur is overigens evenzeer het werk van het regeringsleger dat verondersteld wordt de opstandelingen onschadelijk te maken. Net als onder de vorige presidenten worden de militairen slecht of helemaal niet betaald en plunderen ze de dorpen leeg waar ze langskomen. Moorden en massaal verkrachten horen daarbij, net als bij de rebellen. Naar schatting zouden bij de aanhoudende oorlog in al die jaren - rechtstreeks of onrechtstreeks - ruim vijf miljoen slachtoffers zijn gevallen. De cijfers lopen uiteen, uiteraard, want hoe kan je de boekhouding bijhouden van zulk een gruwel? Of het Congolese volk nu echt reden tot feesten heeft bij deze vijftigste verjaardag? Natuurlijk valt het toe te juichen dat ze verlost zijn van het koloniale juk. Anderzijds zullen ze zich maar echt kunnen verheugen de dag dat de reusachtige bodemrijkdommen van hun land eindelijk ten goede zullen komen aan de hele bevolking. En die dag is nog niet nabij, zoveel is duidelijk.
pen, zou de bevolking van dit land mogen uitkijken naar een minder tragische toekomst.
Tekst Liesbet Walckiers
25
OVER WAT TELT
‘De natuur houdt mij recht’ Het oude boerenhuis met de grote schuur is een oase van stille schoonheid, op een boogscheut van Brussel. Een weelde van planten, bomen, bloemen, vogels, kikkers en wilde ganzen. Dit is de echte biotoop van Tilly Stuckens, een geboren stadskind dat haar hele beroepsleven in de nervositeit van de journalistiek doorbracht. Haar op een appartementje zetten en haar tuin afnemen, zou voor Tilly de grootste straf zijn. De natuur is voor haar een passie en een troost. In ons lange gesprek aan de grote eettafel halen we de kindertijd van onder het stof, het beroep waarin we als vrouw vaak alleen stonden, de dood van beminden, de wezenlijke behoefte om iets van de oneindigheid die men God noemt te begrijpen en de schoonheid en goedheid die niet te vatten zijn.
Moeder, de hoofdfiguur Tilly Stuckens: “Moeder schreef veel en vrij goed. Ook gedichten en ooit eens een toneelstuk. Toen ik piepjong voor mijn werk in Brussel op kamers ging wonen, weg uit het veilige nest, schreven wij elkaar honderden brieven. Die zin in schrijven heb ik van haar. Ze studeerde voor onderwijzeres maar vond geen job op school en belandde in het secretariaatswerk. Dat deed ze tot ze trouwde. Gehuwde vrouwen uit het katholiek burgerlijk milieu waaruit zij stamde, gaven meteen hun job op, zelfs voor er kinderen kwamen. Ze zei me vaak: ‘Ik ben toch een beetje jaloers op jou, want zo’n werk had ik ook willen doen.’ Mijn vader was een stille, teruggetrokken man. Mijn moeder is de hoofdfiguur in mijn leven. Vader bemoeide zich weinig met het gezin. Dat was het werk van
26 OKRA juni 2010
Tilly Stuckens: “Met kinderen en een job in de journalistiek, lever je in op beide fronten.”
Grietje zoals hij haar noemde.
wij - één van mijn zussen en ik -
jezelf volledig op de achtergrond
Als er belangrijke beslissingen
een paar maanden in zo’n groep
kan houden. Dat realiseerde ik
moesten vallen of wij echt stout
blijven om ons moeder thuis te
me niet toen ik op De Standaard
waren, werd vader erbij geroe-
ontlasten toen er een broertje
begon, als zowat de enige vrouw
pen. Maar opgevoed zijn wij alle
was bijgekomen. Wij vonden het
op
vier door ons moeder. Zij was
daar een hel. Tussen al die kin-
Rosseels. In het begin werd ik
een sterke, begaafde, verstandi-
deren hebben wij het leven leren
naar branden, moorden en onge-
ge vrouw die ik - al ben ik 77 -
kennen. We mochten ons moe-
vallen gestuurd. Ik volgde de
nog steeds mis. Ik kon altijd
der maar een kwartiertje per
mijnramp in Marcinelle dag in
veilig op haar terugvallen in het
dag zien, al was zij in de buurt in
dag uit en het jaar voordien de
wat
krantenleven
die crèche. De andere kinderen
bioscoopbrand in Sclessin. Daar
waarin ik terecht was gekomen.
scholden ons uit als nichtjes van
waren veel kinderen onder de
Thuis, dat was een beschermd,
de bestuurder die een voetje
slachtoffers. Dat was mijn eer-
christelijk milieu, open op de
voor hadden. Natuurlijk waren
ste gruwelijke belevenis. Veel
wereld en met veel belangstel-
die kinderen jaloers. Misschien
later beleefde ik nog zo’n gruwel
ling voor boeken en kunst. Het
kwam hun moeder nooit langs of
in Asse aan een schoolpoort
was een ‘schelp’ en alles was
wisten ze niet eens dat ze er een
waar kleine kinderen door een
duidelijk. Je revolteerde tegen
hadden. Wat we daar meemaak-
auto
een aantal dingen maar dat was
ten, was een correctie op het
kwam er aan toen de kindjes er
plezant omdat je altijd weer in
brave,
nog lagen. En daar moet je dan
die veilige schelp terechtkwam.
thuis.”
vreemde
Vader kwam uit een gezin van
principiële
van
onze
de
redactie
waren
naast
Maria
weggemaaid.
Ik
over schrijven. Maria Rosseels leidde de film-
den priester. Heeroom Frans
Een harnas en een visitekaartje
was aalmoezenier van de gevan-
“Een van de vreemde dingen van
aan
genis van Antwerpen en hij had
de journalistiek is, dat je je gaat
Rosseels’ artikels over bijvoor-
ook een instelling voor jonge
vereenzelvigen met je beroep.
beeld
meisjes geopend. Daar kwamen
Ik denk daar de laatste tijd vaak
‘kinderen van de kinderrechter’,
over na. Je komt ergens, je
kinderen uit de onderkant van
wordt bekeken, ontvangen, te
de stad. Wij gingen daar veel op
woord gestaan, niet als Tilly
bezoek. Moeder hielp er soms in
maar als de mens van die krant.
de crèche want men bracht er
Dat is je harnas en je visite-
ook baby’s binnen. Ooit moesten
kaartje. Een harnas waarin je
elf kinderen. Drie van hen wer-
bladzijde en de vrouwenbladzijde. Die laatste heeft ze vrij snel mij
overgelaten. ‘moderne
Naast nonnen
Er is al zoveel pijn in de wereld, doe je best om daar niet nog meer pijn aan toe te voegen. 27
OVER WAT TELT
De koude voelen, de aarde ruiken, iets planten, verplanten, wieden, dat is voor mij een bron van leven.
of we zouden trouwen. Allebei
beeld. Die heeft iets goddelijks.
waren we geboren vrijgezellen,
Bepaalde muziek van deze com-
bang om ons te binden. ‘Als we
ponist neemt je helemaal mee,
trouwen zitten we op de rails en
heft je op. Ze is bij momenten
rijdt onze trein’, zei Jan. Maar ik
bijna
wou ook kinderen en eens de
maakt het voor mij allemaal
dertig voorbij hoef je niet lang
geloofwaardiger. En ook wat
en
ze
meer te wachten. Toch maar
sommige mensen voor anderen
beslist en er nooit spijt van
over hebben. Een mens is van
haar bezighield, was die pagina
gehad. Maar het was wel een
nature een egoïst die in de eer-
gevuld met naaipatronen, mode-
stap.
ste plaats aan zichzelf denkt.
foto’s en een recept. Niet echt
Met onze kinderen en elk een
Wat niet verboden is, uiteraard.
iets voor mij. Ik stuurde het in
job, was het niet meteen mak-
In de katholieke akte van liefde
de richting van een magazinepa-
kelijk. We hadden geen model-
staat: ‘Ik bemin mijn naaste
gina waarin opvoeding en vrou-
len in de familie. We woonden
gelijk mijzelf uit liefde tot u.’ En
wenemancipatie een plaats kre-
toen in een appartement in
toch zijn er mensen die op
gen.
Schaarbeek. Kleine Jan was kort
bepaalde
Op een studiedag ontdekte ik de
bij een onthaalmoeder maar die
doen, die die drang naar zelfbe-
gehandicaptenzorg. Die materie
beviel me niet. Ik kon overdag
scherming loslaten en in de eer-
was toen braakliggend terrein
iemand uit de buurt in huis
ste plaats de ander in bescher-
dat ik beter wilde leren kennen.
nemen. Dat was een hele verbe-
ming nemen. Dat is iets godde-
Ik kreeg ruimere keuzevrijheid
tering en toen nog betaalbaar.
lijks want het is in tegenstelling
en kwam terecht in de sociale
Onze kinderen zeggen dat ze blij
met
sector en de emancipatie. Al van
zijn niet zo’n altijd aanwezige
Damiaan deed dat en Jeanne
in de jaren zestig las ik het
moeder te hebben gehad. Maar
Devos voor wie ik een absolute
Nederlands blad Jij en ik en
ik vind nu nog dat ik op sommige
bewondering heb.
daarin
psychiater
momenten meer bij hen had
Als kind en als puber zag ik mijn
Trimbos over mannen en vrou-
moeten zijn. Met kinderen en dit
leven zo: ik ging mij opofferen
wen. Ik wist niet wat ik las.
soort job, lever je in op beide
voor de armen, de zieken in de
‘Mannen en vrouwen zijn gelijk
fronten. Dit was geen job die me
missies of waar dan ook. Maar
en er is geen enkele reden waar-
uitsluitend overdag bezighield
dat is totaal misgelopen. Wie dat
om een vrouw een heleboel din-
en ik was vaak voor een paar
wel doet, vind ik ongelooflijk.
gen niet mag die een man wel
weken in het buitenland. Maar
Wat ongelooflijk is, zit voor mij
mag en waarom vrouwen in het
mijn man maakte daar nooit een
in de buurt van God. Al had ik
huishouden ipso facto alle taken
punt van al kwam hij uit de
liever gehad dat hij als een
op zich moeten nemen’, aldus
West-Vlaamse katholieke burge-
vrouw werd voorgesteld. Want
Trimbos. Een revelatie voor mij
rij waar de vrouw in ieder geval
zoals het nu is, voelt het ver-
want ik was anders opgevoed. In
thuis bleef.”
vreemdend aan voor vrouwen.
schreef
de
momenten
menselijke
dingen
natuur.
God de Vader, God de Zoon en
krant, gaan de mensen inzien
Behoefte aan houvast
dat Trimbos gelijk heeft en ook
“Dat hele christendom is niet
De leer van de Kerk vind ik bijna
zo denken!”
zomaar een vrij en blij gebeu-
overbodig. Dat is mensenwerk.
ren. Toch werk ik er nog voor in
Het heeft veel van wat Jezus is
daar nu ook zo over schrijf in de
Een zware job én kinderen
OKRA juni 2010
godsbewijs
gevraagd’, een onderwerp dat
mijn naïviteit dacht ik: als ik
28
een
zelfs
God
de
Heilige
Geest.
Allemaal mannelijke beelden.
het blad Kerk & Leven. Omdat ik
komen vertellen ingewikkelder
nooit iets anders dan dat chris-
gemaakt. Die boodschap zou
“Ik heb er lang mee gewacht. Ik
tendom gevonden heb. Ik heb
eenvoudig kunnen zijn. Het erg-
was 32 en tien jaar aan het werk
behoefte aan een houvast voor
ste vind ik het als de mens zijn
toen Jan geboren werd. Mijn
die dingen die het gewone leven
medemens pest en pijn doet,
man Jan en ik hadden prachtige
overstijgen. Lang niet alles is
hem alles afpakt, hem misbruikt,
jaren beleefd, veel gereisd en
met Darwin uit te leggen. De
hem voor zijn kar spant met de
we konden maar niet beslissen
schoonheid van Bach bijvoor-
smerigste middelen. Dat zou op
nummer één moeten staan van
mij een bron van leven. Heerlijke
moeite mee dat dit voor heel
de christelijke geboden: leef op
momenten uit mijn leven waren
velen niet het geval is. Mocht ik
een menselijke manier met je
de vakanties in Sint-Job-in-’t-
God kunnen ontmoeten, zou ik
omgeving. Er is al zoveel pijn in
Goor tijdens de oorlogsjaren. Ik
hem vragen waarom het leven
de wereld, doe je best om daar
kon daar op een klein fietsje
voor zovelen slechts doffe ellen-
niet nog meer pijn aan toe te
rondrijden op de zandheuvels en
de is. Kinderen honger zien lij-
voegen. Want als je er in slaagt
met de jeugd van het dorp bes-
den, je man of je kind voor je
pijn van anderen weg te nemen,
sen plukken en kwajongensstre-
ogen
ben je zelf de gelukkigste mens.
ken uithalen. Ik zie me nog op
komen wij niet massaal op straat
Dat is voor mij de blijde bood-
dat fietsje, het had net geregend
opdat dit zou veranderen? Ik
schap.
en heel die frisse natuur rond-
weet het niet. Misschien zijn wij
Ik lees daar ook over. Bij Karen
om, dat was allemaal van mij.
te bang. We hebben nochtans
Armstrong bijvoorbeeld die al
Mijn hart sprong uit mijn borst.
prachtige voorbeelden in huis:
die boeken over God schreef. Zij
Ik weet en voel dat nog. Later
Damiaan en Jeanne Devos. Het
is een Amerikaanse uitgetreden
woonden we in Schoten vlakbij
waren voor mij ook gelukkige
non en haar jongste boek De
het bos. Ik heb daar als tiener
kwestie God is bijzonder helder.
uren in rondgedwaald, overge-
momenten toen deze helden “Mocht ik God kunnen ontmoeten, gelauwerd werden.”
Zij gaat tot in de oudste tijden
lukkig.
terug waar mensen proberen
Zo’n overweldigende natuurbe-
God een vorm te geven. Zij
leving kan ook een soort godser-
kwam veel te weten over de
varing zijn, al vind ik dat voor
tekeningen in de grotten van
mezelf een te groot woord. Ik
Lascaux en Altamira. Toen al
ben
zocht men verklaringen voor wat
maar ik heb dan toch het gevoel
de mens oversteeg. Zo’n dwin-
dat dit meer is dan wat ik zie.
gende behoefte om het onver-
Het is zo mooi, zo groots, zo
klaarbare te benoemen, het een
boven het gewone dat het niet
plaats te geven, om daar samen
alleen met evolutietheorieën kan
ritueel iets mee te doen waar-
verklaard worden.
mee je verder kan.
Bij sommige cantates van Bach,
In de huidige katholieke missen
zijn passies of zijn Goldberg-
ontbreekt de verrassing, de ont-
variaties kan ik heel gelukkige
roering omdat het allemaal in
momenten beleven. Misschien
klassieke, vaste vorm is gego-
omdat die muziek, of dé muziek
ten. Gelukkig zijn er priesters
dichter komt bij wat God is. Met
die daar wat van afwijken.”
woorden kan je heel mooie din-
Aarde ruiken
niet
mystiek
zien
afmaken,
waarom
Tilly Stuckens:
zou ik hem vragen waarom het Tekst Hilde Masui leven voor Foto’s François De Heel zovelen slechts doffe ellende is.”
aangelegd
gen zeggen maar bij iets wat het goddelijke moet verbeelden, is
“Eens je tot de derde leeftijd
taal onvermogend.
behoort, is veel niet meer van-
Anderzijds vind ik het van die
zelfsprekend. Je levert voortdu-
geweldige God een slecht idee
rend in. Je mag blij zijn dat je
dat mensen moeten sterven.
nog gezond bent. Iets dat me
Onze beminden en wijzelf. Ik
altijd weer rechttrekt, is het
heb er enkele jaren over gedaan
naar buiten kijken. De vogels, de
om de dood van mijn man Jan te
kikkers die ik hoor, de wilde gan-
verwerken. Sommigen zeggen:
zen in de buurt, het is een dage-
‘Als de dood er niet was, zouden
lijkse weldaad die mij in mijn
we het leven niet meer appreci-
zwaarste momenten heeft opge-
ëren.’ Ik waardeer het leven bij-
tild. De natuur. De koude voelen,
zonder, hoe moeilijk het soms
de aarde ruiken, iets planten,
ook is. Het leven is één groot
verplanten, wieden, dat is voor
cadeau. Maar ik heb er veel
29
okra-sport
Met kippenvel naar Lourdes Op 7 juni is het zover. Dan trekken drieëntwintig OKRAfietsers en hun drie begeleiders vanuit Mechelen naar Lourdes. Samen op weg voor tien dagen, gemiddeld zo’n 21 km per uur, 1 200 km in totaal.
grote levensvragen. Wie zijn we? Wat is het doel in ons leven?”
Tranen “Het vertrek is het moeilijkste”,
Mechelen, 7 mei 2010. De vor-
kan bijdragen tot het bereiken
weet Karel. “De afspraken en de
ming voor fietsverantwoordelij-
van het doel van de fietsers:
stiptheid zijn nog geen routine.
ken is afgelopen. Twee mannen
Lourdes.”
Hier en daar zal er nog wat bij-
praten vrolijk na. Ze blikken
Of zulke onderneming nog iets
gestuurd moeten worden. Na
vooruit naar hun fietstocht naar
voor OKRA is? “Natuurlijk wel!
een paar dagen zal alles vlotter
Lourdes die over precies één
Je moet niet vertrekken met het
verlopen. Ik hoop dat uit dit
maand van start gaat. Karel
idee dat je dat hier een keer gaat
avontuur een OKRA-wielerclub
Maes en Gustaaf ‘Staf’ Gilbert
flikken. Dan lukt het niet. Maar
kan groeien. Een wielerclub met
zijn er klaar voor. “Twintig jaar is
iedereen die ervoor oefent, kan
vrienden voor het leven.” “Bij
het
het. Je leeft daar echt naartoe.
aankomst zullen er hier en daar
“Toen fietste ik samen met mijn
Al komt er ook een dosis door-
traantjes worden weggepinkt”,
vrouw van de Franse Pyreneeën
zettingsvermogen
kijken.
lacht Staf. “Wanneer je het bord
naar Santiago de Compostela.
Onderschat de kracht van de
van Lourdes passeert, komt het
Sindsdien sluimerde het verlan-
groep
haar op je armen recht. Een puur
gen om dit nog eens over te
elkaar, vooral als het even wat
kippenvelmoment
doen. Twintig jaar verzamelde
moeizamer loopt. Trouwens, het
groep beleeft. Ik kan bijna niet
deze wens hoofdzakelijk stof. Tot
is ook een uitstekende gelegen-
wachten om het opnieuw te
ik eind 2008 las dat er een
heid om even stil te staan bij de
mogen beleven.”
geleden”,
mijmert
Karel.
niet.
bij
Iedereen
steunt
dat
je
als
OKRA-groep met de fiets van Ieper naar Lourdes trok. Het idee
Tekst Wim Bogaert
werd in sneltempo afgestoft.”
Foto Jürgen Doom
Bevoorrading
Kom onze fietsers aanmoedigen! Iedereen is welkom bij het
Staf valt in: “Karel is eigenlijk de
vertrek van de fietsers. Ze houden op maandag 7 juni om
fiets(bege)leider, initiatiefnemer,
8.00 uur een korte zendingsviering vooraleer ze om 8.30 uur
mentor en motivator. Mijn taak
starten op de Grote Markt van Mechelen.
bestaat erin in de buurt van de groep te blijven en te zorgen voor de bevoorrading en herstellingen. Net als de andere begeleiders kan ik terugvallen op mijn ervaring. Ik fietste immers al een viertal keer naar Lourdes. Voor het eerst in 1985. Het werd één van de mooiste vakanties ooit.
Dergelijke
onderneming
geeft zo’n immense voldoening. Ik wilde er nog een keer heen. Maar deze keer fiets ik zelf niet mee. Met mijn knieprothese is fietsen met een racefiets (voorlopig) uit den boze. Dus dacht ik: Als het niet gaat als fietser, dan maar als begeleider. Trouwens het geeft mij voldoening dat ik
30 OKRA juni 2010
Karel Maes (links) en Staf Gilbert (rechts) vertrekken op 7 juni met de fiets naar Lourdes.
PUBLIREPORTAGE
De wereld van Bokrijk Een familiefeestje, klasreünie of ledenbijeenkomst in het verschiet? Bokrijk is de ideale locatie om een dag te vertoeven. Jong en oud komen er volop aan hun trekken. Op zoek naar de leukste bestemming voor een groep van twintig tot vijfhonderd personen? Bokrijk heeft alles voor je in huis. Wat maakt Bokrijk zo speciaal? Je hebt er alles: een groene omgeving, lekker eten in een uitzonderlijk historisch decor, kinderpret en een waaier aan dagen avondprogramma’s. Je kiest er uit tal van boeiende groepsprogramma’s. Wil je een bezoek aan Bokrijk combineren met andere Limburgse attracties? Dan boek je het best een combiprogramma.
Genieten Levensgenieters komen hier volop aan hun trekken. Ze kunnen smullen van Limburgse streekgerechten of groepsmenu’s in een van de vele eetgelegenheden. Of gezellig picknicken op een van de sfeervolle groene plekken. Of gewoon genieten van een streekbiertje of wijntje op
Schrijf geschiedenis in groep ... in Bokrijk De allerleukste groepsuitstappen! • verjaardagsfeest, reünie van klasgenoten ... • een dagje uit met vrienden, familie of collega’s ... Programma’s op maat! • themaroutes met gids in het Openluchtmuseum • acteurs die het verleden uitbeelden • adrenaline in het Adventurepark • dolle pret in de openluchtspeeltuin • wandelen of picknicken in het groen • genieten van heerlijke menu’s Dag- en avondprogramma’s voor groepen van 20 tot 500 personen, nog tot en met 30 september 2010.
een zonnig terras. Fietsen of wandelen in het Domein, rustig kuieren door het prachtige Arboretum, adrenalinestoten opwekken in het Adventurepark, ravotten in de openluchtspeeltuin, een ritje maken met de Bokrijk-Shuttle: Bokrijk is een heerlijke bestemming voor iedereen!
Vraag vrijblijvend onze gratis groepenfolder aan Naam ............................................................................. Adres ............................................................................. E-mail ............................................................................
Stuur deze bon terug naar het Domein Bokrijk, dienst Reserveringen, 3600 Genk. Je kunt ook mailen naar
[email protected] of faxen naar 011 26 53 70.
Info Domein Bokrijk | Bokrijklaan 1 | 3600 Genk Tel 011 26 53 00 | Fax 011 26 53 70
[email protected] | www.bokrijk.be
www.bokrijk.be
We nemen je gegevens op in onze databank. Zo kunnen we je op de hoogte brengen van onze toekomstige activiteiten. Je hebt het recht op mededeling en correctie (Wet 8.12.92).
bokrijk.be
FILM
Vrouwen centraal Deze maand kan je naar de videotheek voor twee bijzondere dvd’s. Twee films met vrouwen in de hoofdrol: een vlotte, luchtige komedie en een ernstig, aangrijpend en boeiend portret. Aan jou de keuze.
Julie & Julia.
La Siciliana ribelle.
De Franse keuken Julie & Julia van cineaste Nora Ephron (van When Harry met Sally, Sleepless in Seattle) steunt op twee boeken die elk het verhaal van een vrouw brengen: My life in France van Julia Child en Julie & Julia van Julie Powell. In haar boek vertelt Child over haar leven als echtgenote van een Amerikaans diplomaat in Parijs in 1948. Uit verveling besluit ze kooklessen te volgen om de Franse keuken onder de knie te krijgen. Haar opzet resulteert in het in de VS immens populaire kookboek Mastering the Art of French Cooking. Ook Julie Powell’s boek is autobiografisch. Powell, dertig jaar en mislukt als schrijfster, zit als loonslaafje vast aan een kantoorbaan. Als uitdaging besluit ze alle 524 recepten uit Julia Child’s kookboek in één jaar tijd klaar te maken en daar een blog over te schrijven. Die blog resulteerde vervolgens in een boek en uiteindelijk in deze film. Zowel Julia als Julie grijpen naar hun kookpotten om zin te geven aan een leven dat er anders saai en onaantrekkelijk zou uitzien. Naast dit uitgangspunt focust de film ook op het huwelijk van beide dames waarbij voor hun echtgenoten ook een mooie, ondersteunende rol is weggelegd. Julie & Julia mengt de twee verhalen uitstekend door elkaar. Het werd een film waarbij je je goede humeur terugvindt. Zelfs ongewild word je aan het lachen gebracht, soms met
Julie & Julia is een film waarbij je je goede humeur terugvindt. 32 OKRA juni 2010
originele grappen, soms echter ook met clichéscènes. Veel van het succes van de film is te danken aan de manier waarop Meryl Streep gestalte geeft aan Julia Child. Soms krijg je de indruk dat Streep aan overacting doet maar dat is niet zo. Child was een gigantische vrouw met een brulboei van een stem. De indruk van overacting is dus eerder een vorm van underacting omdat Streep haar personage veeleer intoomt dan uitvergroot. Deze vlotte, leuke film prikkelt niet alleen de lachspieren maar ook de smaakpapillen.
Meisje versus maffia In juli 1992 getuigde de zeventienjarige Rita Atria op het grote maffiaproces in Palermo. Negen maanden eerder had ze haar getuigenis afgelegd voor de later vermoorde rechter Paolo Borsellino. Over haar maakte de Italiaanse cineast Marco Amenta met La Siciliana ribelle een boeiend filmisch portret. In soms korte maar steeds betekenisvolle scènes die elkaar in een snedige montage opvolgen, brengt Amenta een boeiend en aangrijpend beeld van dit jonge meisje dat de omérta (de zwijgplicht van de maffia) breekt. Rita zoekt gerechtigheid voor haar vader en broer die werden vermoord. Wat haar hierbij zwaar valt, is dat ze moet toegeven dat ook haar vader en broer maffiosi waren. Door iedereen en vooral door haar moeder in de steek gelaten, zet ze echter door. La Siciliana ribelle grenst visueel aan de documentaire maar is daarnaast ook sterk emotioneel. Deze uitstekende en overtuigende film is een echte aanrader voor wie meer dan louter vermaak zoekt. Tekst Willy Verbestel
meNU
Makkelijk te kweken, lekker op je bord “Postelein is een hele makkelijke groente om te kweken. Ze heeft amper mest nodig en ook qua temperatuur en vochtigheid stelt de plant weinig eisen.” Op de biologische boerderij De wassende maan in Astene is postelein een van de groenten die Stefan Derdelinckx kweekt. Stefan Derdelinckx: “Er zijn twee soorten postelein:
wordt, dekken we hem hier wat af met textieldoeken.
zomer- en winterpostelein. Plantkundig behoren ze
Anders vermindert de kwaliteit en worden de randjes
tot dezelfde familie maar uiterlijk zijn ze erg verschil-
van de bladeren rood. Mest heeft deze groente amper
lend. Zomerpostelein is een vetplantje met dikke
nodig. Nog een voordeel is dat ze weinig last heeft
blaadjes, winterpostelein een klassiek bladgewas met
van ziektes en schimmels. Dat komt vooral omdat
ruitvormige blaadjes. Deze plant kan je ook in de
postelein geen veredelde groente is. Groenten zoals
duinen aantreffen.
prei, wortelen en bloemkool zijn dat wel. Zij zijn veel
Blijven groeien
vatbaarder voor schimmels, ongedierte en ziektes.
Zomerpostelein kan je zaaien vanaf april. Hij groeit
Winters groen
snel en wordt zo’n 20 tot 25 cm hoog. Enkele weken na
Bij De wassende maan kweken we vooral winterpos-
het zaaien mag je al oogsten. Het plantje hergroeit
telein. Vroeger zaaiden we ook zomerpostelein maar
zodat je er verschillende keren van kan snijden. Het
het aanbod in de zomer is veel groter zodat we moes-
zaait zichzelf bovendien makkelijk uit. Er wordt wel
ten kiezen. We stellen iedere week groente- en fruit-
eens beweerd dat je postelein maar één keer zelf hoeft
pakketten samen die we aan onze klanten bezorgen.
te zaaien, daarna komt het vanzelf terug. Als het te
Omdat het aanbod aan verse bladgroenten in de win-
warm wordt, schiet het op en wordt oogsten moeilijker.
ter beperkt is, zijn onze klanten blij met de postelein.
Winterpostelein mag vanaf augustus de grond in,
We hebben geen verwarmde teelten. Naast peterse-
oogsten kan in oktober en daarna de hele winter tot
lie, kervel en veldsla is postelein de enige bladgroen-
het in het voorjaar te warm wordt. Ook deze plant
te die we in de winter kunnen verkopen. Ja, onze
blijft groeien zodat je er verschillende keren van kan
winterpostelein wordt wel gesmaakt. Heerlijk in een
oogsten. Hij kan tegen vorst maar als het te koud
slaatje bijvoorbeeld.”
33
meNU
1
2
3
Kaassoep met postelein (vegetarische maaltijdsoep) 500 gr postelein ■ 500 gr aardappelen ■ groentebouillon ■ 300 gr jong belegen goudakaas grof geraspt ■ 1,25 dl kookroom ■ peper en muskaatnoot. Schil de aardappelen en snijd ze in stukken, kook gaar en giet af. Maak de postelein schoon en was overvloedig in koud stromend water. Breng de postelein aan de kook in 2 l water gedurende 10 min. en voeg de aardappelen toe. Mix het geheel.(1) Voeg de groentebouillon, de kookroom (2) en de grof geraspte kaas (3) toe. Breng het geheel op smaak met peper en muskaatnoot. Serveer er sneetjes licht geroosterd volkoren- of meergranenbrood bij.
Postelein met varkensvlees Voor twee: 1 kg postelein ■ 250 gr in reepjes gesneden varkensvlees ■ peper ■ zout ■ muskaatnoot ■ boter ■ 1 kleine ui fijn gesnipperd ■ 1 à 2 lepels sausbinder ■ een geutje kookroom. Spoel de postelein enkele malen overvloedig in koud water. Snijd de postelein grof door. Doe met wat vocht eraan in een pan. Breng aan de kook en laat gedurende 8 à 10 min. koken. Mix dan de groente. Verhit de boter in de wok. Schep dan het vlees erdoor. Strooi er de gesnipperde ui over en laat 5 min. zachtjes bakken. Leg het deksel op de wok en laat gedurende 10 min. zachtjes smoren. Schep de postelein erdoor en laat alles warm worden. Voeg de kookroom en sausbinder toe. Breng op smaak met peper, zout en muskaatnoot. Serveer met gekookte aardappelen.
34 OKRA juni 2010
Posteleinsoep 250 gr postelein groentebouillon
■ ■
Posteleinstamppot
200 gr aardappelen boter
■
■
1 prei
■
½ selder
■
peper en zout.
Voor twee: 500 gr postelein 200 gr magere spekblokjes kookroom
■
kerrie
■
peper
■
■
■
500 gr aardappelen
1 fijngesnipperde ui
■
melk
■ ■
zout en sambal.
Snijd de prei en de selder en was ze onder stromend water. Doe de boter in de kookpot en laat er
Kook de aardappelen gaar. Bak de spekblokjes en
de prei zachtjes in stoven. Voeg 1 l water toe en
de ui gedurende enkele minuutjes in een kookpot,
breng dit aan de kook. Schil de aardappelen en
voeg de gewassen en gesneden postelein toe en
snijd ze in stukjes. Hak de postelein. Voeg poste-
laat dit alles verder gaar worden.
lein, selder en aardappelen toe en laat gedurende
Roerzeef de zachtgekookte aardappelen en voeg
15 min. koken. Mix de groenten en breng op smaak
die toe aan de spekblokjes en de groente. Doe er
met groentebouillon.
kookroom en eventueel nog wat melk bij en meng
Garneer de soep met enkele blaadjes postelein.
alles. Breng op smaak met kerrie, peper, zout en sambal. Heerlijk met gebakken vlees zoals worst of ham-
Posteleinsalade met appel 300 gr postelein
■
2 appelen
■
2 eetlepels olie
burger. ■
sap van
1 citroen ■ 1 koffielepel mosterd ■ zout en peper ■ paprikapoeder ■ 1 fijn gesnipperd uitje ■ enkele takjes peterselie.
Tekst Nele Joostens en Blanche Vanbelle Foto’s Emy Elleboog
Meng de olie met citroensap, roer er mosterd en de gesnipperde ui door en breng op smaak met peper en zout. Was de postelein en snijd die fijn. Schil de appels en snijd ze ook in kleine stukjes. Schep de postelein, de appels en het sausje door elkaar en strooi er wat paprikapoeder over.
Postelein Postelein is een groente met vlezige, eivormige blaadjes die aan dikke, cilindervormige en rechtopstaande stengels groeien. In India en Noord- en Zuid-Amerika groeit de plant in het wild en vooral in het Midden-Oosten wordt hij veel gekweekt. In grootmoeders tijd werd postelein vooral in Nederland maar ook bij ons gebruikt als groente. Een poos geleden leek de groente zowat vergeten maar nu ligt postelein opnieuw in de rekken van de supermarkt. De teelt van zomerpostelein als eenjarige plant vraagt veel warmte en gebeurt daarom vaak vanaf eind februari onder glas. De oogst kan al drie tot vijf weken na het zaaien beginnen. Vanaf eind april kan er ook in volle grond worden gezaaid. Er bestaat ook een wintervariëteit. Bij het oogsten snijdt men de plantjes af bij de steeltjes. Als ze niet te kort worden afgesneden, kan er een tweede keer geoogst worden. Na het oogsten moeten de blaadjes snel geconsumeerd worden. Je kan ze een paar dagen in de koelkast bewaren. Er zijn twee rassen beschikbaar. Een groenbladig en een geelbladig ras. Bij ons wordt vooral het groene ras gebruikt. In de keuken wordt deze groente vooral gebruikt in salades en ze geeft soep of saus ook een eigen smaak. Ook in stamppot is ze lekker en je kan postelein ook koken of stomen als spinazie. Sommige restaurants zetten de groente vandaag weer op de kaart, weliswaar in een trendy jasje. De groente bevat weinig calorieën en past dan ook goed in een vermageringsdieet.
35
CREA
Juweel met effect Draad, parels en veiligheidsspeldjes. Meer heb je niet nodig om deze verrassende halsketting te maken. Eenvoudig maar met effect.
Wat heb je nodig?
(1)
■ nylondraad ■ draaislotje ■ minstens zestig kleine veiligheidsspelden ■ de kleinste rocailles in twee bij elkaar passende kleuren ■ parels die groter zijn dan het oog van de veiligheidsspeldjes
1
2
3
4
5
6
Hoe ga je te werk? Steek de speldjes vol met kleine
lend een parel en een speld (6).
len. Breng het slotje aan en
rocailles (2) en sluit ze. Gebruik
Laat aan beide kanten van de
snijd de draad af op ongeveer
tien rocailles per speldje (3).
speldjes evenveel draad en rijg
5 cm en steek de draad opnieuw
Rijg de speldjes via het oog op
daarop ook rocailles. Je kan de
door de laatste parels.
de draad (4-5). Neem afwisse-
lengte van de draad zelf bepaTekst Jeannine Tachelet
36 OKRA juni 2010
Foto’s Emy Elleboog
GROEN
De rozen zullen bloeien Zij was naaister, hij schooldirecteur. Bij haar thuis hadden ze een grote tuin. Hij mocht de tuin niet in van zijn strenge en secure vader. Samen kochten ze
die gekomen is. En de buxusparterre kreeg vorm met de bouwstenen die we gekregen hadden.” Rechts van de buxusparterre
vijf jaar geleden een huisje met een groot terrein.
groef Romain een vijver en links
“Omwille van de grote bomen.” Nu brengen ze samen
bouwde hij een pergola voor de
veel tijd door in de tuin en stellen ze eind juni hun kleine paradijs open voor iedereen die het wil zien.
rozen die Chris zo graag ziet. De rozen ‘Climbing Schneewittchen’ en ‘Veilchenblau’, de eerste wit, de tweede paarsblauw, wedijve-
Romain Vanhoe en Chris Blaze
faaide buxusstruiken. We beslo-
ren
zijn gelukkig in hun nieuwe huis-
ten ze te laten staan. Romain
romantiek
je en vooral in hun nog jonge
fatsoeneerde ze. En hij tekende
Romain zijn er trots op. Ze bouw-
maar schitterende tuin. Romain
een plan waarbij ze zouden aan-
den een schuurtje en een bijen-
heeft de tuinmicrobe zozeer te
gevuld worden met bollen en
hal, schilderden ze blauw en lie-
pakken dat hij allerlei cursussen
kegels. Hoeveel, wist hij niet.
ten het schuurtje begroeien met
ging volgen. Enkele jaren gele-
“Voor vrienden, kennissen en
een oude klimroos ‘Felicité et
den, op zijn 61ste, werd hij zelf-
kinderen gaven we een garden-
Perpetue’, een koninklijke roos,
standig tuinontwerper.
er
in
schoonheid. in
juni.
Chris
Pure en
warming party. Voor het huis-
in 1830 ontstaan aan het hof van
we
houden hadden we alles en dus
de hertog van Orléans, de latere
gesnoeid, geveld, gerooid. De
zeiden we: ‘Breng maar een
koning Louis-Philippe.
tuin was een grote wildernis.
buxus mee, een heel kleintje of
Maar met het mooie perceel van
een grote, een met een wilde
Ronde rozentuin
ruim 2 000 m² kon onze droom
haardos of een kegel of een bol.
Maar de opening in de haag van
werkelijkheid
zegt
Je ziet maar. En niets is ook
veldesdoorn doet vermoeden dat
Chris. “In het gazon, net achter
goed.’ Zo hebben we een blij-
de tuin nog veel dieper in het
het terras, stonden drie verfom-
vende herinnering aan iedereen
landschap dringt. “Hier wilde ik
“Drie
maanden
hebben
worden”,
Het ronde rozenperk met op de voorgrond Geranium riversleaianum 'Mavis Simpson'.
37
‘Blaze Superieur’, een klimroos die in deze tuin een glimlach oproept.
Chris Blaze en Romain Vanhoe
Boompje groot Het is een oud spreekwoord: ‘Boompje groot, plantertje dood’. Het heeft in deze tijd gelukkig aan waarheid verloren. Wanneer de boom groot is, kan de planter tegenwoordig nog jaren van zijn schaduw of vruchten genieten. Dat verkleinwoord ‘plantertje’ in de zegswijze klopt wel. Vergelijk een forse heer van pakweg vijftig met een eik van dezelfde leeftijd, dan zinkt dat heertje in het niet tegen de enorme boom. Er stelt zich nu een ander probleem: ‘Plantertje oud, boompje veel te groot’. Die reus van een paardenkastanje neemt alle licht weg, is behoorlijk ziek want ondergaat machteloos invasies van de paardenkastanjemineermot die het blad al in de zomer lelijk maakt en de boom verzwakt zodat hij aan de gevreesde bloederziekte gaat lijden. De boom wordt instabiel en hoort geveld. Dat moet je eerst aanvragen op de groendienst van je gemeente. Want ook oude, versleten bomen hebben maar beperkte sterfrechten. En dan mag je er zeker niet zelf aan beginnen. Levensgevaarlijk. En dus een boomveller gebeld en haast achterover gevallen bij het lezen van de prijsofferte. De boom staat er nog wel, oud, versleten,
een ronde structuur voor al de
vrouw te maken.” Ik monster de
perkrozen
van
rode klimroos aan de boog. Tot
houdt. Een pluktuin, want ze
me een lichtje gaat branden.
maakt de prachtigste bloem-
“Dan is het ‘Blaze Superieur’”,
stukjes”, zegt Romain terwijl we
vraag ik een beetje aarzelend
langs een zee van kleine licht-
want er zijn zoveel rode klimro-
roze
zen.
waar
Chris
bloempjes
lopen.
zegt
riversleaianum
Romain met een knipoog. “Ik ben de tuinman van de moeder
favorieten. Bloeit maandenlang.
superieur.”
x
Veel te weinig mensen kennen deze plant. Een echte aanrader”,
zegt
Romain
die
zijn
schoolvossenstreken niet helemaal kan verbergen. In de rozentuin zie ik rozen waar ik veel van houd: ‘Bouquet Parfait’, ‘Robe de Soie’, ‘Fil des Saisons’ en ‘Heavenly Pink’, sterke rozen van eigen bodem aangevuld met de oude maar hemelsmooie
‘Comte
de
Chambord’. Wie mooie, sterke rozen zoekt die de hele zomer bloeien, kan zich op de keuze van Romain verlaten.
Blaze Superieur
probleem wordt doorgeschoven naar de vol-
Om de ronde rozentuin binnen
gende generatie, de kinderen, de koper, enfin.
te gaan moet je door een rozen-
Bezin voor je begint. Er zijn tal van bomen of
boog stappen. “Ken je deze
cultuurvariëteiten die klein blijven of toch
roos?” vraagt Romain. “Ik heb
handzaam. En een boom is als het leven: oud
er lang naar gezocht. Ze heeft
voor je het weet.
wat met de naam van mijn
OKRA juni 2010
juist”,
‘Mavis Simpson’, een van mijn
“Geranium
wankel en dus gevaarlijk. Plantertje dood. Het
38
“Helemaal
Open Tuin
ervoor mogen OKRA-leden met
prijs bedraagt 1,50 euro. OKRA-
Achteraan heeft Romain aller-
twee naar binnen voor de prijs
leden kunnen met twee naar
hande kleinfruit geplant: bramen,
van één. Iedereen is welkom.”
binnen voor de prijs van één.
kruisbessen, rode en witte aal-
Zoals dat met tal van tuinen
bessen, zwarte bessen, aardbeien
gebeurt, zwaait het tuinhek van
en frambozen. “Als het mee zit,
Romain en Chris Vanhoe-Blaze
zijn die het laatste weekend van
open op zaterdag 26 en zondag
juni rijp en kunnen de bezoekers
27 juni van 10.00 tot 18.00 uur.
ervan snoepen”, zegt Romain.
Ook zondag 20 juni kan je de tuin
“Dat
bezoeken. De normale toegangs-
weekend
en
de
zondag
De vijver lijkt heel natuurlijk en de treurwilg vangt de wind
Tekst en foto’s Ivo Pauwels
Info Kazernestraat 8, Kortrijk (Kooigem), 056 45 56 47.
De roos ‘Bonica’ kleurt de buxusparterre. Tegen het tuinhuis bloeit de klimroos ‘Félicité et Perpetue’.
De buxustuin vormt een blijvende herinnering aan de gardenwarming party. 39
TENTOONSTELLING
Een kleine wereld Je loopt door smalle straatjes langs huisjes waar je binnen kijkt naar het leven omstreeks 1900. Zo kan je de sfeer in het Lierse poppenmuseum het best omschrijven. Een betoverende wereld waarin je even de fantasie de vrije loop laat. Maar je geniet er ook van de schoonheid en van elk detail dat met zorg is aangebracht. Het museum dat sinds 2007 open staat voor het
twaalfjarige met mijn moeder deelde. We ontdekten
publiek, is het resultaat van dertig jaar verzamel-
antiekzaken, beurzen en handelaars, gespecialiseerd
woede van Els Van Houtven en haar moeder. De
in poppen en accessoires, om uiteindelijk naar
aanleiding lag bij haar vader die als kunstschilder van
Duitsland te reizen, het mekka van de poppenverza-
stillevens heel wat spullen van de rommelmarkt ver-
melaar. Maar ons huis werd te klein om alles uit te
zamelde en tentoonstelde in een vitrinekast. Bij een
stallen. We stonden voor de keuze: dingen verkopen
poetsbeurt begaf de kast het en alles viel stuk. Els:
of voor onze collectie een permanente plek zoeken.
“Vanaf dat ogenblik besloten mijn moeder en ik een
De keuze was snel gemaakt. Zoveel moois wilden we
nieuwe kast te vullen met antiek speelgoed. We
niet verloren laten gaan. Toen we op dit pand stoot-
begonnen met serviesjes en meubeltjes en later
ten, was het liefde op het eerste gezicht. We hebben
kwamen de poppen. Het werd een passie die ik als
er veel energie in gestoken maar het is geworden wat we ervan verwachtten.”
‘Winkeltje’ of ‘huisje’ spelen Je treedt het museum binnen langs de poppenwinkeltjes. Die waren vooral bestemd voor jongens van wie de ouders hoopten dat ze de smaak te pakken zouden krijgen en later zelf aan de slag zouden gaan als winkelier, beenhouwer, kruidenier of apotheker. Voor de meisjes werden poppenkamers ingericht waarbij het accent lag op het huishouden. Zo merk je dat het speelgoed van het einde van de negentiende eeuw een educatief doel had. Els: “De accessoires voor de
40 OKRA juni 2010
kamer, zoals tafels en stoelen, werden in het groot aangemaakt en verkocht. Ter gelegenheid van Kerstmis of andere feestdagen kregen de kinderen dit als geschenk”. De straat met tientallen poppenhuizen uit Duitsland en Frankrijk is goed voor uren kijkplezier. Je loopt voorbij taferelen uit het begin van de twintigste eeuw met draaimolens, paard en kar, wandelende dames met hond en een klas met kloosterkamer. Je ziet zo veel details en alles lijkt echt. “We hebben gekozen voor stukken die authentiek en origineel zijn en die wij zelf mooi vinden. Dat is de rode draad doorheen de tentoonstelling: onze eigen smaak getoetst aan wat origineel is.” Je komt langs de vitrines met de ingerichte keukentjes. Het minivoedsel toont wat er in die tijd werd klaargemaakt. Bovendien vind je aan de muren de recepten uit die tijd. Wat dacht je van duiven au courtbouillon of van gefruite lijsters waarbij vermeld staat ‘hebt ge geen lijsters, schaf u spreeuwen aan’. Intussen zijn die vogeltjes wel beschermd. Je vindt veel recepten en menu’s terug in de brochure Kokenete! Zo kom je terecht in de straat waarmee het allemaal begon voor Els en haar moeder, de poppenserviesjes. “De poppenkeuken werd traditioneel met Kerstmis van de zolder gehaald en verscheen helemaal opgepoetst en voorzien van nieuwe spullen onder de kerstboom. Tijdens de lente werd alles opnieuw zorgvuldig ingepakt en opgeborgen. Dan moesten de kinderen naar buiten en was er ander speelgoed. Misschien is dit een hint voor de kinderen vandaag. Met kerst worden de computerspelletjes uitgehaald en tijdens de lente terug opgeborgen. En dan naar buiten!”
Een droomhuisje Je kan langs een gemakkelijke trap (voor gehandicapten is er de lift) naar de eerste verdieping. Daar kom je terecht in de wereld van de poppen. De pronkstukken zijn niet te noemen. Je merkt het verschil tussen Duitse poppen met bolle blozende wangetjes, blakend van gezondheid, gekleed in degelijke katoenen jurkjes en de Franse fashion dolls die het
twee verdiepingen leidt. Het werd speciaal voor het museum
gemaakt
tuurmeubelen uit de periode van Napoleon III (18701890). Je kan uren kijken naar de taferelen. De villa maakt zich op voor een bruiloft. De bruidegom wordt verwelkomd in de hal terwijl de bruid zich boven opmaakt in de roze slaapkamer. In de ingerichte keuken staat alles klaar voor een heerlijke maaltijd en in de eetkamer bewonder je een feestelijk gedekte tafel. Terwijl moeder en de andere dochter nog aan de menu’s werken in de studeerkamer, trekt de gastheer zich even terug in de salon. Alles wordt gekenmerkt door een enorme zin voor details. Werkelijk prachtig. Dit gezellige, warme museum zal jong en oud bekoren. Je wordt er niet alleen ondergedompeld in de wereld van de art nouveau maar ook in de fantasiewereld van Els en haar moeder die van hun verzamelwoede een passie maakten. Een museum vol originele stukken. Tekst Erik Lauwers
toilet, bleker en frêler met mooie en fijnere jurkjes. die je met een sleuteltje kan opwinden om te dansen of muziek te spelen, poppen met typische klederdracht waaronder de Sint-Petersburgse adel of de empirestijl, exotische poppen en een modesalon met de vier absolute sterren uit de verzameling. Zo kom je aan het doodlopende straatje en aan Villa Helena, het pronkstuk van dit museum. Een grote vitrine met zes kamers en in het midden een traphal die naar de
meester-meubelmaker
Antoine Van Den Woude en bemeubeld met minia-
vooral moeten hebben van schoonheid, mode en het Je wandelt langs de poppenautomaten uit Frankrijk
door
Info De Kleine Wereld, Werf 3, 2500 Lier, www.museumdekleinewereld.be
[email protected]. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur. In juli en augustus ook op maandag geopend. Tickets 5 euro; kinderen 2 euro; groepen 60-plussers 4 euro. Bereikbaar: 50 m van de Grote Markt, neem bus Grote Markt aan het station.
41
BoeKeN
Jong geweld en een buitenbeentje Deze maand staat de jonge garde centraal. Drie dertigers die het literair aan het maken zijn. Daarnaast iets speciaals, een roman uit Nederland over België. Kan er nog meer literair spektakel zijn?
Atte Jongstra.
De Heldeninspecteur
aanrader op historisch dan op literair vlak maar hij
Als docent gaf ik aan mijn studenten mee dat er
is zeker de moeite waard.
niets beter is om trek te krijgen in politieke en sociale geschiedenis dan een goed historisch boek.
Zeitoun
Een aanrader is zeker het boek van de Nederlandse
Het nieuwe boek van Dave Eggers (1970) wordt
auteur Atte Jongstra (1956). Hij laat zijn roman
voorgesteld als een non-fictieboek maar leest als
spelen in de zomer van 1830 in Brussel, midden in
een roman. Het is het verslag van een man en zijn
de revolutie die de Zuidelijke Nederlanden los-
gezin tijdens de orkaan Katrina. Die trof in 2005 de
maakten van de Noordelijke. Het ontstaan van
Amerikaanse stad New Orleans meer dan dodelijk.
België dus. Wij weten intussen hoe woelig en
Zeitoun, een man van Syrische afkomst, leeft en
betwist dat land is geworden. Om de achtergron-
werkt in de stad als aannemer. Zijn vrouw Kathy is
den nog beter te begrijpen, moet je de avonturen
een Amerikaanse die zich tot de islam bekeerde.
van de Nederlandse heldeninspecteur Junius in
Samen hebben ze vier kinderen. Ze leven er goed
deze roman op de voet volgen. Zo leer je de
en worden algemeen gewaardeerd. Op vrijdag 26
Tiendaagse Veldtocht beter kennen dan in tien les-
augustus 2005 wordt aangekondigd dat de orkaan
sen geschiedenis. Willem II van Oranje, Van Speyk
op weg is naar de stad. De autoriteiten raden
en zo vele anderen zijn voor jou geen illustere
iedereen aan hun huis te ontvluchten. Kathy en de
onbekenden meer. Deze roman biedt bovendien
kinderen vertrekken inderdaad. Zeitoun wil niet
een pak illustraties. Een echte galerij over de twist
weg omdat hij een oogje in het zeil wil houden.
tussen België en Nederland. De Heldeninspecteur
Eenmaal de stad onder water staat, vaart hij met
is bovendien een ingenieuze mengeling van fictie
een kleine kano door de straten om te zien wie en
en non-fictie. Misschien is deze roman meer een
wat hij kan redden. Het relaas eindigt op 29 sep-
Atte Jongstra, De Heldeninspecteur, Arbeiderspers, Amsterdam, 2010, 424 blz., 24,95 euro. Dave Eggers, Zeitoun, Lebowski, Amsterdam, 2009, 351 blz., 22,50 euro. Sarah Hall, Portret van een dode man, Anthos, Amsterdam, 2010, 320 blz., 19,95 euro. Sofi Oksanen, Zuivering, Anthos, Amsterdam, 2009, 336 blz., 19,95 euro.
42 OKRA juni 2010
Dave Eggers.
tember 2005. Tijdens die maand raakt Zeitoun in allerlei onaangename situaties verzeild.
Sarah Hall.
Sofi Oksanen.
Hall brengt deze zintuiglijke waarnemingen in een puur zinnelijke taal tot leven.
Het boek is een reconstructie gebaseerd op ervaringen, conversaties en herinneringen van Zeitoun, zijn familie
en klanken. Hall brengt deze zintuiglijke waarne-
en lotgenoten. Zeitoun is een schitterend tijdsdo-
mingen in een puur zinnelijke taal tot leven. Je
cument dat een waarheidsgetrouwe weergave is
voelt als het ware de woorden op je tong smelten.
van een van de zwaarste natuurrampen die de VS
Portret van een dode man is zeker een literair
ooit hebben getroffen. Het boek is duidelijk geënt
hoogstandje.
op de formule van het vorige boek van Eggers, Wat is de Wat. Hier is een groot auteur aan het werk.
Portret van een dode man
Zuivering Dit is een gaaf werk van een jonge Finse schrijfster (1977) over een stukje geschiedenis van Estland.
Ondanks haar jonge leeftijd is de Amerikaanse Hall
Zowel de inhoud als de vorm van het boek (letter-
(1974) niet aan haar proefstuk toe. Ze won al tal-
lijk) stralen originaliteit uit. Het verhaal speelt tus-
rijke prijzen en schreef een nominatie voor de
sen 1936 en 1992: de Russische bezetting volgt op
Booker Prize op haar naam. Portret van een dode
de Duitse. In korte, niet chronologische hoofdstuk-
man is niet alleen een vreemde titel, het is ook een
jes onthult Oksanen telkens een stukje van het
vreemd boek. Hall voert vier personages op die
verhaal. Op een dag vindt Aliide Truu voor haar
schijnbaar niets met elkaar te maken hebben. In
huis een totaal uitgeputte jonge vrouw die ze in
verschillende hoofdstukken verhalen ze fragmen-
haar huis opneemt. Ze is op de vlucht voor men-
ten uit hun leven. In de jaren zestig komt de terug-
senhandelaars. Aliide weet niet dat het meisje de
getrokken Italiaanse schilder Giorgio aan het einde
kleindochter is van haar zus Ingel. Die werd door
van zijn leven. Hij raakt geobsedeerd door een
de Sovjets naar Vladivostok gedeporteerd omdat
groepje flessen dat hij almaar opnieuw schildert.
haar man Hans een nationalist was. Hij blijft onder-
Er is ook het blinde meisje Annette. Zij verkoopt
gedoken in Estland. Aliide was altijd verliefd op
bloemen en verzorgt het graf van de schilder.
Hans
Dertig jaar later maken we kennis met de oude hip-
Sovjetmandataris. Ze heeft niets ondernomen om
pie Peter. Hij is een beroemd landschapsschilder en
de deportatie van haar zus tegen te houden.
schreef in zijn jonge jaren brieven naar Giorgio.
Het boek is geschreven in een eenvoudige, klare
Zijn dochter Suzie ten slotte is fotografe. Het lukt
taal maar met enorm veel zin voor details. De
haar niet over de dood van haar tweelingbroer
sfeerschepping is verbluffend. Oksanen confron-
Danny heen te komen. Ze gooit zich in een wereld
teert je op een originele manier met een stukje
van erotische ervaringen.
geschiedenis uit een onbekende hoek.
maar
is
intussen
getrouwd
met
een
Vooral de taal maakt dit boek heel sterk. Alle hoofdfiguren werken met beelden, kleuren, geuren
Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne
43
De tempel gedicht
De man in de mist in de avondstraat
Die alleen door de mist van de avond gaat
En die plots voor de poort van een tempel staat
(die vol licht is van binnen en opengaat),
Die aarzelt nog even, dan binnengaat Waar een gloed als van goud hem tegenslaat – Is de man die ik ben als het einde slaat En die plots voor de poort van het leven staat (het leven: een tocht langs een avondstraat Tot het licht hem onverwacht tegenslaat Uit de tempel van God, die wijd opengaat In een mist om een man in een avondstraat). Jozef L. De Belder Uit: Avondverzen, 1974.
Op een bijna impressionistische wijze maar vooral zeer klankvol en met eenvoudige woorden, beeldt Jozef De Belder zijn levensavond uit. Een gedicht om het luidop voor je uit te mompelen. Dan voel je wat sfeer en symboliek voor poëzie kunnen betekenen. Hugo Verhenne
44 OKRA juni 2010
© Stephan Vanfleteren
Indépendance
Sommigen beschouwen het als een barbaarse uitlaatklep voor agressie. Anderen prijzen het als een eerlijke en zuivere kamp tussen twee complete atleten. Boksen blijft intrigeren. Dat deze aparte sport ook een culturele en intellectuele elite begeestert, bewijzen onder meer Ernest Hemingway, Andy Warhol en Franz Kafka die in hun werk aandacht schonken aan boksen. The Noble Art brengt een aantal schilderijen, beelden, foto’s, films en andere werken van bekende en minder bekende artiesten samen waarin het vuistgevecht centraal staat. In deze expo worden ook een aantal realisaties tentoongesteld van de hand van ‘Tarzan’ alias Cyriel Delannoit en van de ‘Leeuw van Vlaanderen’ alias Jean-Pierre Coopman, boksers met artistieke vingers.
Op 30 juni 1960 riep Congo zijn onafhankelijkheid uit. Vijftig jaar na dit historische feit organiseert het Museum voor Midden-Afrika een tentoonstelling die de gebeurtenissen van vlak voor, tijdens en na dit feit in een historische, politieke en geografische context plaatst. Congolese getuigen krijgen het woord. Zo worden de verschillende belevenissen en interpretaties van deze periode belicht en de politieke gebeurtenissen die eruit voortvloeien en die tot op vandaag hun invloed hebben. Dit ontdek je in de archieven, voorwerpen, foto’s, getuigenissen, filmfragmenten en kunstwerken.
Congolese verhalen over 50 jaar onafhankelijkheid.
Info
Tot 30 juli 2010 in het Bloso-domein Hofstade, Trianondreef 19, 1981 Hofstade-Zemst, 015 61 82 22, fax 015 61 82 21, www.sportimonium.be. Open op weekdagen van 10.00 tot 17.00 uur, zon- en feestdagen van 11.00 tot 17.00 uur, zaterdag gesloten. Tickets 4 euro, 65+ 3,50 euro Bereikbaarheid: met de auto: E19 Brussel-Antwerpen, afrit Zemst, volg Bloso-domein. Trein: lijn Mechelen-Halle, afstappen in Hofstade. Station Mechelen: bus 280, afstappen Hofstade-strand.
Van 11 juni 2010 tot 9 januari 2011 in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, Leuvensesteenweg 13, 3080 Tervuren, 02 769 52 11, www.africamuseum.be. Open van dinsdag tot vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur (ook indien feestdag). Zaterdag en zondag van 10.00 tot 18.00 uur (ook indien feestdag). Tickets 6 euro, senioren 5 euro. Bereikbaarheid: vanuit station Brussel Centraal metro 1 richting Stokkel. In Montgomery overstappen op tram 44 richting Tervuren. Vanuit station Leuven bus 315, 317 of 410 naar Tervuren.
Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 53!
Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 53!
Info
uitjes
The Noble Art: BoksKunst in Sportimonium
Collectietentoonstelling S.M.A.K.
De collectie van het S.M.A.K. bevat meer dan 1 800 werken. Ze biedt een breed spectrum aan ontwikkelingen in de internationale kunstgeschiedenis, van 1945 tot nu. In 2010 komt deze collectie uitvoerig aan bod. Verschillende beelden en verhalen worden uitgelicht. Inside Installations ‘activeert’ specifieke ruimtelijke installaties in de collectie vanuit de praktijk van behoud en beheer. De tentoonstelling is een uitloper van of een reflectie op het overkoepelende, Europese onderzoeksproject Inside Installations: Preservation and Presentation of Installation Art dat tussen 2004 en 2007 plaatsvond. Het S.M.A.K. wil met deze tentoonstelling de toeschouwer betrekken bij de ietwat ‘verborgen’, doch belangrijke taken van behoud en beheer die een museum te vervullen heeft. Info Van 5 juni tot 3 december 2010 in het S.M.A.K. (Stedelijk Museum voor Actuele Kunst), Citadelpark, 9000 Gent, 09 240 76 01, www.smak.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Tickets 6 euro. Bereikbaarheid: met de wagen E17 richting Gent Centrum, afrit 1 Alle Richtingen, links naar de Citadellaan, rechtdoor tot Citadelpark. Openbaar vervoer: op 10 min. wandelafstand van station Gent Sint-Pieters. Vanuit centrum (Sint-Jacobskerk) bus 5. Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 53!
45
Uit
Van hot naar Herne Geen probleem voor geoefende fietsers.
Eind april knipte Toerisme Vlaams-Brabant het lint door van het fietsroutenetwerk Pajottenland-Zennevallei. De hekkensluiter, zeg maar. Goed voor 410 km fietsplezier. Vanaf nu is heel Vlaanderen uitgerust met fietsknooppunten. Wat je
locatie “Absoluut
is
wat niet!”
afgelegen. klinkt
het
enthousiast. “Vier van de vijf kamers zijn bezet. De zaken lopen bijzonder goed. We ver-
behalve rondtrappen in dit Zuid-Brabantse heuvellandje nog
huurden al een familiekamer
meer kan doen? Smullen misschien?
met een eigen zithoek achter onze woning, toen vier jaar geleden toevallig het huis hiernaast
Eens ontsnapt aan de Brusselse
Pajottenland. We trekken voor
te koop stond. We hoefden niet
ring, ontdek je al gauw wat de
een
Filip
lang na te denken. We kochten
groene gordel betekent. Deze
Depelseneer
Gerda
het huis en verbouwden het tot
groene kring sluit Brussel in en
Desmecht. Hun gastenverblijf
gastenverblijf. Momenteel be-
omvat vierenveertig gemeenten
Wisteria doet zijn naam alle eer
schikken we over vijf kamers,
en drie deelregio’s: Pajottenland
aan. Zodra je via de tuinpoort de
een gezellige ontbijtruimte en
en
nachtje
in en
bij
Brabantse
patio betreedt, ontdek je waar-
Kouters en Dijleland. Via meer
om. De blauweregen domineert
dan zeventig knooppunten kan
tuin en terras. Als inkom kan dat
je nu eindeloos fietsroutes com-
tellen. “Een streekbiertje of een
bineren. Wij richten onze neus
ambachtelijk fruitsapje?” polst
naar het Vlaams-Brabantse dorp
Gerda, zichtbaar in haar nopjes
Herne, in het zuidwesten van het
in haar natuurlijke habitat als
Zennevallei,
gastvrouw. Hier geldt duidelijk het motto ‘gasten tevreden, wij tevreden!’
Herne
Kaas maken Ik pols even bij Gerda of we de enige gasten zijn. Het is immers nog vroeg in het seizoen en de
46 OKRA juni 2010
Idyllische boerderijtjes.
zithoek. Iedere kamer beschikt
tig parcours. Ongetrainde bikers
over een badkamer, toilet, tv en
kunnen hier voor verrassingen
koelkast.”
komen te staan. Maar wie niet
Filip Depelseneer: “We zitten
opziet tegen enig kuitenwerk
nagenoeg altijd vol. We krijgen
wordt vergast op de meest schit-
niet alleen toeristen over de
terende panorama’s. Bossen en
vloer. Ook buitenlanders die hier
weiland,
in de buurt een tijdje komen
riviertjes en beken wachten op
werken, logeren vaak bij ons. Zo
exploratie. Grote vierkantshoe-
hadden we vorig jaar zeven
ves en kleine keuterboerderij-
maanden
tjes liggen willekeurig in het
lang
iemand
uit
Kameroen te gast die in een melkbedrijf in de buurt kaas
heuvels
en
dalen,
landschap gestrooid.
zijn we blijkbaar over heel de
Van Klein-Frankrijk naar de Congoberg
wereld makkelijk te vinden!”
We bereiden ons voor op een
(lacht).
fietstochtje van 36 km door het
leerde maken. Via het internet
zuidwesten van het Pajottenland.
Dronken
Onze fietskaart leidt ons naar de
De grootstad lijkt duizend kilo-
leukste plekjes. Iedere bocht
meter weg. Herne blijkt een uit-
zorgt
gestrekte gemeente doch uiterst
Bever zoek je het best geen
schaars bewoond. Vlakbij, in
straatnamen. Wijken of gehuch-
enkele halen door Viane, een
Tollembeek, heeft Urbanus zijn
ten werden wel gedoopt. Het
onooglijk dorp. In Galmaarden
optrekje.
Brabantse
opschrift Comijn of Muydt ver-
kan je al eens de benen strek-
trekpaarden begrazen de dam-
wijst dus naar een handvol stra-
ken. Het standbeeld van de
pende weiden. De devotie van
ten. Verwarrend!
mijnwerker en de meer dan vier
de autochtonen lees je af aan de
De Beverse kruidenkaas verrijk-
meter
kapelletjes op nagenoeg iedere
te deze ochtend ons ontbijt.
aan het station verwijzen naar
straathoek. In andere kapelle-
Naar
de
het verleden. Veel arbeiders uit
tjes word je dronken van de
Holsteinkoeien van het plaatse-
de streek daalden in de steen-
geur van kriek en geuze voor je
lijke
koolputten van Wallonië af.
hem proeft.
dwang door een robot melken.
Onderweg naar Vollezele maakt
Fietsen meezeulen hoeft niet.
Niet moeilijk in zo’n stressloze
de Congoberg het ons echt las-
Ons gastgezin beschikt over een
omgeving! De ideale werkne-
tig. Dit stiltegebied heeft histo-
kwaliteitsvol fietsenpark. Houd
mers, als je ’t mij vraagt.
risch gezien een waardevolle
wel rekening met het heuvelach-
Via Klein-Frankrijk fiets je in
betekenis.
Stevige
voor
het
verrassingen.
schijnt
kaasbedrijf
laten
zich
In
zonder
hoge
Het Brabants trekpaard Brillant pronkt op het Oudstrijdersplein van Vollezele.
mijnwerkerslamp
Vijfentwintig
jaar
Picknickplaatsen vind je ruim voldoende.
47
UIT
De wisteria domineert het terras. De Heetveldemolen op de Mark. geleden groef men hier overblijf-
het Belgisch Trekpaard. Jammer,
selen van een Neanderthalerkamp
enkel te bezoeken na afspraak.
op. Een van de indrukwekkend-
We vestigen onze culturele hoop
ste en hoogste uitzichtpunten
dan maar op Tollembeek, het
van de streek. Makkelijk zat om
geboortedorp van Urbanus. Voor
de stilte te bewaren met één
we dit pareltje binnenglijden,
inwoner
De
passeren we de Wielantmolen,
gedroomde plek om de broodjes
één van de watermolens op de
aan te spreken. Ons lunchpakket
Markrivier. In de Hernestraat
heeft nog een verrassing in
laten we Amedee dansen door
petto. Gerda stopte er enkele
een ruk aan de hendel van
mattentaartjes in, een bekend
Urbanus’ standbeeld.
per
streekproduct.
hectare!
Mmm,
zalig,
Gerda!
Amedee danst
Bijna uitgezongen, onze laatste adem houden we voor Herne. Quasi zo fris als een hoentje bol-
We besluiten toch ook iets cultu-
len we de Stationsstraat in.
reels mee te pikken. In Vollezele
Zeker voor herhaling vatbaar,
stuiten we op het Museum van
die fietslussen.
Info
Bij Gerda Desmecht voel je je meteen thuis.
Tekst en foto’s Chris Van Riet en Wisteria
Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven,
[email protected], 016 26 76 20, www.groenegordel.be, www.toerisme.vlaamsbrabant.be, www.plattelandstoerisme.be. Gastenverblijf Wisteria, Stationsstraat 67-69, Herne, 02 396 19 72, www.gastenverblijfwisteria.be. De fietsknooppuntennetwerkkaart is tegen 5 euro te verkrijgen bij Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven,
[email protected], 016 26 76 20. Ook de toeristische kaart Vlaams-Brabant met alle info over waar logeren, wat te zien en te beleven ligt er voor je klaar. De brochures Hageland en Groene Gordel leiden je naar de mooiste plekjes in de groene gordel rond Brussel en het Hageland ten oosten van Leuven.
48 OKRA juni 2010
Maak kans op een gratis arrangement voor twee in Gastenverblijf Wisteria. Kijk blz. 53!
SPeeL eN wiN
33 winnaars! Winnaars kruiswoord april 2010. Meer dan 4 000 deelnemers! ■ Wie wint een verblijf voor twee in Vaals, Nederland? Marie-Louise Van Eynde uit Elversele. ■ Wie krijgt er een waardebon van 125 euro? Palmyre Claeys uit Oostakker. ■ Wie kan beginnen in Groeten en liefs aan allen? Joël Jansseune uit Brugge, Jan Vleeshouwers uit Drongen, Staf Peerlinck uit Hoogstraten, Dimpna-Maria Verdonck uit Geel, Verbeke uit Varsenare, Eddy De Winter uit Aarschot, Paul Gauchez uit StrombeekBever, Jeannine Laenen uit Geel, Ignace De Baene uit Sint-Kruis, Brichot-Wuyts uit Kessel-Lo. ■ Wie wint Laat de aarde draaien? Magda Smeets uit Hasselt, Maria De Rijk uit Weelde, Norma Schelstraete uit Lovendegem, José Decaestecker uit Nieuwpoort, Hubert Van Den Bussche uit Oostkamp. ■ Wie kan aan de slag met De duivenplaag? Anny Valkiers uit Erembodegem, Denise Bal uit Oelegem-Ranst, André Vertommen uit Sint-KatelijneWaver, Jozef Sonneville uit Veldegem, Alex Van Landeghem uit Belsele, J. Marie-Rose De Rijck uit Dilbeek, Maria Van Reusel uit Turnhout, Rosa Brems uit Scherpenheuvel, Jos Van Rompay uit Beerse, Simonne Van Geel uit Tervuren. ■ Wie kan beginnen in De leraar? Arthur Struyve uit Zwevegem. ■ Voor wie is Ingewikkeld kind? Etienne Van Hove uit Lochristi. ■ Wie wint Het schip van de laatste kans? Alfons Roosen uit Kalmthout.
Alle verdiepingen weer bereikbaar! De trapliften van ThyssenKrupp Monolift geven vrijheid en zelfstandigheid aan iedereen die problemen heeft met zijn mobiliteit en bieden de mogelijkheid om, op een comfortabele manier, lang van uw huis te genieten.
■ Wie kan beginnen in Hoe word ik gelukkig? Julien Massart uit Bonheiden. ■ Voor wie is Tegen het einde? Mady Huygen uit Kapellen.
Uitgekiend concept Vaak nog wordt gedacht dat trapliften onpraktische en lelijke machines zijn. De trapliften van ThyssenKrupp Monolift bewijzen het tegendeel. Dankzij een uitgekiend concept past de traplift van ThyssenKrupp Monolift op elke trap: smal, recht of steil met bochten… ja, zelfs verschillende verdiepingen kunnen worden overbrugd. We ontwikkelden een uniek monorailsysteem waardoor de lift slechts een beperkte ruimte inneemt en geen hinder veroorzaakt. De trapliften zijn eenvoudig te bedienen, laten zich makkelijk opplooien en zijn uitvoerbaar in vele bekledingen die naadloos aansluiten bij uw interieur.
■ Wie wint Een verhaal van liefde en duisternis? Jos Wouters uit Booischot. Oplossing: kruidentuin. Antwoord op de schiftingsvraag: Louise Erdrich.
Meer weten? Bel vrijblijvend het gratis nummer
0800 94 365
of mail naar
[email protected]. Online vindt u ons op www.thyssenkruppmonolift.be
Oplossing sudoku mei 2010.
Oplossing kruiswoordraadsel april 2010.
49
SPeeL eN wiN
Winnaars april 2010 op blz. 49!
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL 1 droogoven 5 stomp 7 deel van een vis 11 Aziatische hoofdstad 13 sierplant 15 door middel van 17 voortstuwingswerktuig van vaartuigen 19 Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening 21 onderofficier 22 gehuwd (afk.) 23 gesteente 25 Los Angeles 26 korte mededeling 28 het aanwezig zijn elders 29 levenslucht 31 het arriveren 33 volwassene 35 naaldboom 36 deel van de hals 38 Europeaan 40 kortschrift 41 op elkaar 42 ongedierte 44 paraplu (pop.) 46 calorie 48 gistmiddel 51 open ruimte 53 oude vreemde munt 54 boven het gewone 55 achtergebleven slijk 57 uitwendig gebruik 58 rolkraag 60 drinkbakje 62 Open Universiteit 63 voordeel opleverend 65 deskundig onderzoek 68 griezelig 69 deel van de voet 71 vetkruid 73 graansoort 74 familielid 75 plaats in Limburg.
4
7 1 6
5 8
VERTICAAL 1 Bijbelse stad 2 onder leiding van 3 uitroep 4 stadium 5 uitroep van afkeer 6 het rechte pad (Chinees) 7 veilig, zeker 8 centrale verwarming 9 hierheen 10 bosvrucht 12 lieverd 14 vergeeld 16 moedertje 18 bouwval 20 voedsel 22 kleefstof 24 Intern. Arbeidsorganisatie 27 draak 30 soort drukwerk 32 leersoort 34 wezenlijk 35 schraal 36 wolvlokje 37 verkoudheid 39 speelgoed 43 groet 45 naderhand 47 negatief geladen deeltje 49 seconde 50 strijdgewoel 51 oponthoud door motorpech 52 boom 53 middagmaal 56 muziekinstrument 59 gelige kleur 61 plaats in Frankrijk 64 ter waarde van (afk.) 66 ongeïdentificeerd vliegend voorwerp 67 in samenwerking met (afk.) 68 Europees Monetair Stelsel 70 noot 72 klein kind.
2
3 Stuur je oplossing naar OKRA-magazine, Kruiswoord juni 2010, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 juni 2010. De winnaars verschijnen in het septembernummer 2010. Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).
Oplossing kruiswoord juni 2010
1
2
3
4
5
6
7
8
Naam: Straat:
Nr.:
Postnr.:
Woonplaats:
Tel.:
E-mail:
OKRA-lidnummer of trefpuntnummer: Schiftingsvraag: In welk jaar werd Laurend Désiré Kabila vermoord?
Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!
50 OKRA juni 2010
Sudoku Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.
SPeeL eN wiN
32 prijzen!
■ Weekendarrangement voor twee in Herne, Vlaams-Brabant (waarde 84 euro) Inbegrepen ■ een overnachting voor twee in Gastenverblijf Wisteria, Stationsstraat 67-69, Herne, 02 396 19 72, www.gastenverblijfwisteria.be. ■ Kamer met ontbijt. Ontbijt: vers geperst fruitsap, vers gebakken broodjes, koeken en hoevekaas. Een streekbiertje bij aankomst. Fietsen staan klaar.
■ Waardebon van 125 euro Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen. Info De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88,
[email protected], www.dekinkhoorn.be. Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59,
[email protected], www.ravelingen.be. Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,
[email protected], www.olfossedouth.com.
■ Dertig boeken Dertig boeken Vijf exemplaren van Zeitoun van Dave Eggers (waarde 22,50 euro). Tien exemplaren van De Heldeninspecteur van Atte Jongstra (waarde 24,95 euro). Vijf exemplaren van Portret van een dode man van Sarah Hall (waarde 19,95 euro). Vijf exemplaren van Zuivering van Sofi Oksanen (waarde 19,95 euro). Een exemplaar van De weggevoerden. Oorlogsverhalen van gewone mensen van Mieke De Jaegher (waarde 17,50 euro). Een exemplaar van Sporen van menswording. Teksten van en over Ward Bruyninckx (waarde 18,50 euro). Een exemplaar van Ander licht van Anita Steenbeek (waarde 10 euro). Een exemplaar van Congo. De schoonste tijd van mijn leven van Jan Raymaekers (waarde 25 euro). Een exemplaar van Pompeii. Het dagelijks leven in een Romeinse stad van Mary Beard (waarde 29,95 euro).
51
de diNGeN
Toren Telkens ik de markt in Brugge
de leven. Of zou men tevreden
spektakel kan nu blijkbaar niet
oversteek, kijk ik vol bewondering
geweest zijn omdat de bouw veel
meer. Nochtans waren alle voor-
naar de toren van het belfort. Wat
arbeidsplaatsen opleverde?
stellingen in een recordtijd uitver-
een prachtig gebouw. Ook de
Hoeveel werklui zouden het leven
kocht. Maar het vergt natuurlijk
andere torens die de skyline van
verloren hebben bij zulk project?
een enorme mobilisatie van zan-
mijn stad vormen, zijn architectu-
Van veiligheidsmaatregelen zal
gers, spelers, muzikanten en gri-
rale pareltjes. Als je bedenkt dat
wel geen sprake geweest zijn.
meurs. Er werkten tweeduizend
die monumenten meer dan vijf-
We mogen ons gelukkig achten
deelnemers aan mee.
honderd jaar oud zijn, begint mijn
dat deze monumenten bewaard
Waarschijnlijk laat ik mij nu mee-
fantasie te werken. Hoe kregen ze
blijven. Een stad zonder toren
slepen door nostalgie. De massa-
dat in godsnaam voor elkaar?
heeft in mijn ogen een tekort.
evenementen die nu plaatsvinden
Arbeiders
honderden
Zelfs een kleine dorpskern staat
zijn van een andere orde. Voor de
jaren aan één gebouw. Wie de
gegroepeerd rond de kerktoren
start van de Ronde van Vlaanderen
eerste steen metselde, kon er
als baken voor de voorbijgangers.
wordt ook een groot podium voor
werkten
het belfort gebouwd. Tienduizend
zeker van zijn dat hij het monument nooit in volle glorie zou aan-
Ik herinner me nog het Heilig
wielerliefhebbers staan al vroeg
schouwen. Ik stel me voor dat de
Bloedspel in 1957. Aan de voet
op de markt om een glimp van
bouw
hun wielergod op te vangen.
monumenten
van het belfort werd een enorm
regelmatig gestopt moest worden
podium gebouwd. De rest van het
omdat het geld op was. Of de
marktplein vormde de tribune.
Mocht de toren van het belfort
ambachtslui
van
zulke
bijzondere
Aan de zijkant zaten een orkest
kunnen vertellen, het zou een
gedeelten uit te voeren moeilijk te
om
en een koor. Een reusachtige
heel dik boek worden. En wat te
vinden waren. Of een stuk van het gebouw
Vlaamse leeuwenvlag hing aan
zeggen van de twee krakkemik-
omdat
men
het belfort. De trompetters en
kige gebouwtjes die voor de
bouwtechnieken
nog
wachters van de stad gebruikten
monumentale toren staan. Ja, ik
niet voldoende in de vingers had.
de kantelen van de toren. Ik was
heb het over onze oeroude friet-
Zou de bevolking ook gemord
vijftien en speelde een van de
kotjes. Jaren geleden was er in
hebben? Zo van: de hoge heren
engeltjes. Als ik aan dat passie-
de gemeenteraad discussie of
van Kerk en stad hebben wel geld
spel terugdenk, krijg ik bijna kip-
zulke lelijke bouwsels wel op het
om zulke prestigieuze gebouwen
penvel.
verkeersvrij
neer te zetten terwijl wij in armoe-
dateert van 1962. Zulk massa-
sommige
instortte
De
laatste
opvoering
gemaakte
markt-
plein mochten blijven. En wel vlak voor het wondermooi bel-
Een stad zonder toren heeft in mijn ogen een tekort.
fort. Maar, geloof het of niet, wij beschouwen die frietkotjes nu al een beetje als erfgoed. In Amerika noemt men torenhoge buildings ook towers. Mag ik een beetje chauvinistisch zijn? Ze zijn toch niet te vergelijken met de prachtige bouwwerken die overal in West-Europa te bewonderen zijn. Torens, het blijven krachtige aantrekkingspunten. In alle toeristische
steden
worden
ze
bezocht, bekeken, gefotografeerd en gefilmd. Zelfs al staan ze zo scheef als in Pisa! Griet Trioen
52 OKRA juni 2010
Gratis fietskaart Pajottenland-Zennevallei Uit gelezen blz. 46? Zin om eens te gaan fietsen in het glooiend Pajottenland? Maak alvast kans op een van de 150 gratis fietskaarten (waarde 5 euro)! Stuur deze bon vóór 30 juni 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Fietskaart, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar
[email protected] met de mededeling Fietskaart.
Info zie blz. 48.
✂
oKrA-LidKAArt = GeLd wAArd
Win gratis duoticket
Win gratis duoticket
Van 28 mei tot 31 augustus loopt het Zandsculpturenfestival in Blankenberge. Deze zomer is het thema Reis om de Wereld. Veertig landen, veertig artiesten, de honderd populairste bezienswaardigheden! Het festival is geïnspireerd op honderd plekken die je echt gezien moet hebben. OKRA-leden genieten 4 euro korting op vertoon van hun lidkaart. Bovendien maak je kans op een vóór van de 72 gratis duotickets. Stuur deze bon v 30 juni 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Zandsculpturen, Zandsculpturen PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar
[email protected] met de mededeling Zandsculpturen. Zandsculpturenfestival, in de Koning Albert I-laan, tegenover het Sea Life Centre in Blankenberge. Elke dag van 10.00 tot 19.00 uur. Ticket: 11 euro, 60+ 9 euro, www.zandsculptuur.be. www.zandsculptuur.be
Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 8 euro) voor de tentoonstelling The Noble Art in het Sportimonium te Hofstade-Zemst. Stuur deze bon vóór 30 juni 2010 naar OKRAmagazine, Joke Callens, The Noble Art, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar
[email protected] met de mededeling The Noble Art.
Info zie blz. 45.
Naam en voornaam:
Naam en voornaam:
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Straat en nr.:
Straat en nr.:
Postnr.:
Woonplaats:
Postnr.:
Woonplaats:
Postnr.:
Telefoon:
Telefoon:
Telefoon:
E-mail:
E-mail:
E-mail:
Win gratis duoticket
Win gratis duoticket
Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de vijftien gratis duotickets (waarde 12 euro) voor de tentoonstelling Indépendance in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika van Tervuren. Stuur deze bon vóór 30 juni 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Indépendance, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar
[email protected] met de mededeling Indépendance.
Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde de 12 euro) 12 euro voor de Collectietentoonstelling in het S.M.A.K. te Gent. Stuur deze bon vóór 30 juni 2010 naar OKRA-magazine, OKRA-magazine Joke Callens, S.M.A.K., PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar
[email protected] met de mededeling S.M.A.K..
Info zie blz. 45.
Info zie blz. 45.
Woonplaats:
Win gratis ticket Tentoonstelling gelezen blz. 40? Maak kans op een van de tien gratis tickets (waarde 5 euro) voor het Poppenmuseum De Kleine Wereld in Lier. Stuur deze bon vóór 30 juni 2010 naar OKRAmagazine, Joke Callens, Poppenmuseum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar
[email protected] met de mededeling Poppenmuseum.
Info zie blz. 41.
Naam en voornaam:
Naam en voornaam:
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Straat en nr.:
Straat en nr.:
Postnr.:
Woonplaats:
Postnr.:
Woonplaats:
Postnr.:
Telefoon:
Telefoon:
Telefoon:
E-mail:
E-mail:
E-mail:
Woonplaats:
53
colofon OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be,
[email protected] Redactie Lieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet Redactieraad Magriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving gevaert graphics nv Coverbeeld Emy Elleboog Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90
[email protected] Oplage: 172 930 exemplaren
OKRA-regio’s Antwerpen Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen 03 220 12 80 fax 03 220 17 68
[email protected] www.okra.be/antwerpen
OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt 011 26 59 30 fax 011 22 59 50
[email protected] www.okra.be/limburg
Oost-Brabant Platte Lostraat 541, 3010 Leuven 016 35 96 94 fax 016 35 95 55
[email protected] www.okra.be/oostbrabant
Brugge Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 44 03 81 fax 050 44 03 90
[email protected] www.okra.be/brugge
Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen 015 40 57 45
[email protected] www.okra.be/mechelen
Brussel Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel 02 555 08 30 fax 02 555 08 39
[email protected] www.okra.be/brussel
Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 • 09 269 32 16
[email protected] ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16
[email protected] ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99
[email protected] ■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15
[email protected] ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94
[email protected]
Oostende Ieperstraat 12, 8400 Oostende 059 55 26 90 fax 059 55 26 12
[email protected] www.okra.be/oostende
Ieper Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper 056 26 63 40 fax 056 26 63 06
[email protected] www.okra.be/ieper Kempen Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout 014 40 33 50 fax 014 40 33 52
[email protected] www.okra.be/kempen Kortrijk Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk 056 26 63 53 fax 056 26 63 10
[email protected] www.okra.be/kortrijk
Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.
02 246 57 72
Het juli-augustusnummer verschijnt uiterlijk op 23 juni 2010.
02 246 44 47
02 246 57 72
02 246 39 44
OKRA juni 2010
Tielt Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt 051 42 38 08 fax 051 40 89 79
[email protected] www.okra.be/tielt Waas en Dender Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75
[email protected] ■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17
[email protected] www.okra.be/waasendender ■
Algemeen secretariaat | www.okra.be |
[email protected] www.okrasport.be | 02 246 44 41
OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.
54
Roeselare Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare 051 26 53 07 fax 051 22 59 80
[email protected] www.okra.be/roeselare
02 02 02 02
246 246 246 246
44 36 44 35 42 09 42 07
02 246 44 34
02 246 44 47
OKRA-CMPensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45 Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45 Communicatie 02 246 44 37 02 246 44 33 02 246 57 71 Websites 02 246 44 57
Groene vent ZKT groen event Verklein de milieu-impact van uw event
en ding mee naar de Groenevent Award 2010
De OVAM streeft naar een een milieuvriendelijk en duurzaam afval- en materialenbeleid in Vlaanderen. Speciaal voor milieubewuste organisatoren ontwikkelde de OVAM enkele praktische hulpmiddelen.
Doe de online-Eventscan • Meet, evalueer en verklein de milieu-impact van uw event. • Krijg een beter inzicht in de afval- en milieuproblematiek van uw event. • Ontdek concrete tips en oplossingen om van uw event een groen event te maken.
Pak de Groenevent Award 2010 • Win een geldprijs van 2000 euro. • Geef uw organisatie een positief groen imago. • Krijg persaandacht, communicatie- en promotiemogelijkheden. • Creëer een trekpleister voor milieubewuste eventbezoekers. Meer informatie en inschrijvingen:
www.ovam.be/groenevent
55
DE GROENE GORDEL IS... BETOVEREND Van de unieke plantentuin van Meise, het Park van Tervuren, het Provinciedomein van Huizingen tot het Prinsenbos en -kasteel van Grimbergen ... nergens vind je zoveel sprookjesachtige locaties bij elkaar als in de Groene Gordel. Verken deze prachtige streek die Brussel omarmt te voet of met de fiets, en laat je betoveren door parken, bossen, kasteeldomeinen en andere groene parels. Zoveel natuurschoon, daar kikkert een mens van op.
www.groenegordel.be
EDJ:;A:;
=he[d[=ehZ[b
LB77CI#8H787DJ