02 – 2013 Juli | Jaargang 4
magazine Relatiemagazine Coöperatie Coforta U.A.
04 Jaarrond
‘Hollandse’ bloemkool
Broers breiden uit naar Spanje 10 LVE belicht marktkansen perenrassen 16 Paneldiscussie: staan we met de rug naar de consument? 24 Dubbelinterview over succesvolle preiverkoop in UK
10
BESTUUR
Colofon
Column
Coforta magazine is het kwartaalblad voor leden van Coöperatie Coforta U.A. Jaargang 4 – nr. 2 – juli 2013 Redactieraad Joost Rouwhorst, Joke Bolte, Inge van Es, Marcel Goesten, Suzanne Labots, Peter Oostveen, Chantal Oostvogels, Johan van Ruijven, Karin van der Voort
Theo Ammerlaan
De vraag bepaalt In dit nummer van Coforta Magazine staan twee artikelen over de voordelen van een
Eindredactie Johan van Ruijven (Chapeau.nl) Bladmanagement Karin van der Voort (Twist-communicatie) Fotografie Hans Hordijk, Peter van Es, Gerard Vlaar, ANP, The Greenery BV
vraaggestuurde markt. Niet de productie, maar de vraag staat er centraal. De wijze zeer bepalend zijn voor onze toekomst.
Advertenties AgriPers, Randy Brugman tel. 088-888 67 22, e-mail
[email protected]
De consument zou meer groente, fruit en champignons moeten gaan consumeren.
Vormgeving Buro Eigen, Delfgauw
waarop de AGF-keten kiest voor een aanpak om samen de consument te benaderen, kan
Tijdens de paneldiscussie, die in dit nummer staat weergegeven vanaf pagina 16, pleiten verschillende ‘schakels’ in de keten voor meer onderling overleg. Overleg dat moet leiden tot een platform waar wordt vastgesteld hoe je de consument het beste kunt verleiden om meer groente, fruit en paddenstoelen te gaan eten. Dat laatste gebeurt te weinig met input van de consument. We stellen de verkeerde prioriteit en laten ons te vaak en te snel weer in beslag nemen door de waan van de dag.
Druk QuantesArtoos, Rijswijk Adreswijziging De gehele wikkel met gewijzigde adressering terug sturen. U kunt uw adres ook wijzigen via coöperatiezaken,
[email protected]
Terwijl we juist meer inzicht nodig hebben in de vraag van de consument. ©Coöperatie Coforta U.A. Barendrecht
Ontwikkelingen kunnen niet vroeg genoeg worden gesignaleerd. Als de vraag minder wordt, zou de productie hierop moeten worden afgestemd. Of er zou een andere vraag
Auteursrechten is voorbehouden. Niets uit dit bericht mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar gemaakt worden of verveelvoudigd.
moeten worden gegenereerd. Dat kan door meer waarde toe te kennen aan onze producten. Dat is de koffie-, thee- en watersector toch ook gelukt? Deze producten worden in een veelvoud aan variëteiten verkocht op vele prijsniveaus.
Vrijwaring Uitgever en auteurs verklaren dat Coforta magazine zorg-
Het is goed dat ook The Greenery zich intensief bezig houdt met de wensen van de consument. Door tijdens consumentenpanels te luisteren naar het oordeel van de eindklant over onze producten en verpakkingen, kunnen we in een ketenoverleg bepalen hoe we de consument beter kunnen verleiden. Het is een voorbeeld van slimme toepassingen van specialismes die binnen onze coöperatie voorhanden zijn. Deze werkwijze vergt van de telers een andere perceptie: sta open voor consumentengedrag en kijk niet te verkokerd naar de marktontwikkelingen. Wat dat betreft verdienen onze preitelers die goed luisterden naar de specifieke wensen van de consument in de UK een compliment. Op de pagina’s 24 en 25 leest u dat het voor hen lucratief was om te investeren in lokale vraag, die afwijkt van wat we hier gewend zijn. We houden de toekomst van de AGF-sector beter in de hand door samen met onze ketenpartners gebruik te maken van kennis, goed te luisteren, te overleggen en alert te zijn op wat de consument werkelijk bezighoudt. De vraag en niet het aanbod bepaalt de toekomst van onze sector. Theo Ammerlaan, Voorzitter Coöperatiebestuur Coforta U.A.
2
vuldig en naar beste weten is samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen evenwel op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op informatie uit Coforta magazine.
INHOUD
Inhoudsopgave
04
10
14
16
22
24
MTS Laan versterkt zich in Spanje
4 Vaste rubrieken
Bloemkooltelers Manus en Teun Laan sloegen hun vleugels uit en produceren nu jaarrond, door uitbreiding van productie in Spanje. In Andijk vertellen ze hoe ze één kwaliteit telen.
Branchebarometer over vraaggestuurde markt
16
In petto
7
Kort nieuws
8
Marketingdeskundigen roepen al enige tijd dat telers nog
Column 9
altijd meer oog hebben voor kilo’s dan voor de consument. Het werd tijd voor een eigen debat over dit onderwerp.
Coöperatiezaken 12
Van teler tot klant in SAP
20 Commentaar 13
The Greenery is inmiddels ingewerkt op SAP-besturing. Vier gebruikers vertellen kort na de livegang over hun
The Greenery in beeld
eerste ervaringen en de voordelen die zij merken.
LVE beschermt kansrijke perenrassen Consumentenpanel inspireert Jongerenraad Succesvolle handelsmissie naar Zuid-Duitsland Dubbelinterview: lucratieve afzet van prei in UK
10 12 22 24
14
Online 21 Kort nieuws
26 3
ONDERNEMER IN BEELD
4
MAATSCHAP LAAN
Uitbreiding areaal in Zuid-Spanje met behoud van kwaliteit
Mts Laan levert jaarrond ‘Hollandse’ bloemkool De broers Manus (34) en Teun (29) Laan telen al jaren in de kop van Noord-Holland op 190 hectare bloemkool. Maar ze sloegen hun vleugels uit. Sinds 2012 zijn ze de eerste Greenery-telers die jaarrond bloemkool oogsten, dankzij de productie op hun nieuwe vestiging in het Spaanse Andalusië. Op de Nederlandse vestiging in Andijk vertellen de broers hoe ze nu doorlopend topkwaliteit kunnen leveren. “Na een goede start in Zuid-Spanje kan de Nederlandse consument in de winter kiezen voor Spaanse bloemkool met een Hollandse kwaliteit.” Maatschap Laan is sinds het ontstaan van The Greenery al lid
voor. Wel elders in de regio, waar vroeger geen bloemkool
van de coöperatie. De grootvader van Manus en Teun teelde
stond. De rassen die resistent zijn tegen knolvoet, planten we
al vollegrondsproducten. Vader Laan bouwde het bedrijf uit
juist daar.”
tot 45 hectare en de teelt van bloemkool won snel terrein. Uiteindelijk bleven de koolsoorten over. De twee broers
Andijk is dus een typisch bloemkool-gebied? Teun: “Dat kun
namen het roer over, terwijl vader nog ‘langs de zijlijn’
je wel zeggen. De grond bestaat hier uit zeeklei met een hoog
meewerkt. In Nederland produceren ze nu 3,5 miljoen stuks
kalkgetal en een ideale zuurgraad. Daar voelt een bloemkool
bloemkool per jaar. De neventeelt is goed voor 32,5 hectare:
zich prettig bij. Het is een wat koelere hoek van de provincie.
10 hectare met de bloemkoolvariant Romanesco, 4,5 hectare
Bloemkool houdt niet van extreme warmte. Doet die zich
groene kool, 3 hectare rode kool en 15 hectare broccoli.
toch voor, dan heb je hier altijd nog een koelere wind van zee. Daarom zie je bloemkoolteelt in heel Europa in gebieden die
‘In Andalusië liggen mooie rechte percelen en er is een goede infrastructuur’
dicht bij zee liggen.”
Zoektocht Tot voor kort oogstte Mts Laan van eind maart tot begin december. In de Nederlandse wintermaanden lag de pro-
Ondergrond
ductie van bloemkool stil. Al enkele jaren oriënteerden de
Waar komt hun voorkeur voor het product vandaan? “Bloem-
broers zich in Zuid-Europa op mogelijkheden om op een eigen
kool is een zeer diverse teelt”, begint Manus. “Het product
vestiging in een andere klimaat vier maanden extra te kunnen
vraagt je om voortdurend de natuur goed te volgen. Wij
telen en oogsten. “We keken naar mogelijkheden in Italië,
telen vijftig verschillende rassen. Er zijn rassen die het heel
Portugal en Spanje”, vertelt Manus. “Uiteindelijk kwamen we
goed doen in de maand juli. Maar die hoef je niet te telen in
in de winter van 2012 in Andalusië uit. Een unieke polder van
oktober. Bloemkool is een gevoelig product. Zaadbedrijven
17.000 hectare nabij het plaatsje Lebrija. Dit gebied bood de
leveren ons de rassen die voor het juiste gebied de juiste resis-
beste kansen. Het is er vlak, goed gedraineerd en er heerst
tentie hebben. Neem de ziekte knolvoet, een schimmel aan
een prettig klimaat. Ze hebben er goed geïnvesteerd in grote
de wortels. Die leidt tot verdikte wortelopbouw en beperkte
reservoirs die het regenwater opvangen. Er liggen mooie,
wateropname. Hierdoor gaat de plant bij mooi weer slap han-
rechte percelen en er is een goede infrastructuur. Hierdoor
gen. In de omgeving van Andijk komt deze ziekte nauwelijks
kun je het terrein ook goed beregenen. De basis van de grond-
5
ONDERNEMER IN BEELD
In het kort Bedrijf: Mts Laan Lid coöperatie sinds: 1996 Soort product: Bloemkool Totaal areaal: 240 hectare (NL en Esp) Aanbod: Jaarrond Afzet: Via The Greenery in een groot deel van West-Europa en het Oostblok soort is bovendien goed voor bloemkool. We konden er ook
Website:
nog eens gebruik maken van de ervaring die een Nederlandse
www.laanvegetables.nl
begeleider van lokale bloemkooltelers ons bood. Iemand met een goed netwerk, die veel vertrouwen heeft van de lokale bevolking. Via hem hebben we ook een teelttechnicus kunnen
sen die het daar nét niet deden. Van de Nederlandse zaad
aantrekken, die tot aan de oogst de groei van onze product
bedrijven krijgen we soms al tegenstrijdige plantadviezen,
begeleidt. Met verstand van bemesting en volgens onze richt-
maar in Spanje weten ze totaal niet hoe je het beste teelt-
lijnen.”
schema opzet. Dat moeten we door de jaren heen echt zelf gaan uitvinden. Gelukkig zijn er geen grote dingen misgegaan.
Winteroogst
We hebben onze prognose gehaald . De hele winter zijn er
Teun vertrok in augustus vorig jaar naar Spanje om met het
tussen de twee en zes vrachtauto’s – met bakken voor vierdui-
plantwerk voor het eerste seizoen aan de slag te gaan. “We
zend stuks bloemkool - naar Nederland gereden. Alle Spaanse
zijn op 37 hectare gestart met planten. Eén collega begeleidde
bloemkool komt eerst naar Nederland. Om daarna door The
daarna de teelt. Vanaf de start van de oogst begin december
Greenery te worden afgezet op de Nederlandse en Europese
werkten er op de Spaanse vestiging twaalf Spanjaarden. Tot
markt. Export naar Scandinavië, Duitsland, Italië, Engeland,
aan 10 april. Daarna houdt het daar op. Dan wordt het veel
België en het Oostblok. Local for local? Dat is nog een over-
te warm.”
weging. Maar je moet wel goed rekening houden met lokale eetgewoonten. Het product staat daar maar een korte periode
De teelt in Spanje verschilt van wat ze in Nederland gewend
op het boodschappenlijstje en de menukaart.”
waren. Manus: “Je krijgt daar weer te maken met andere bedreigingen. Zoals botrytus, ook een schimmel. Heel Zuid-
Raden de broers hun Greenery-collega’s aan om ook over de
Europa had er in het afgelopen seizoen last van. Duiven en
grens te gaan telen? “Denk er eerst goed over na”, tipt Manus.
hazen heb ik in Spanje nog niet gezien, maar konijnen des te
“Dat zeg ik niet uit concurrentieoverwegingen. Onderschat
meer. Als je er niet voor het planten een hek zet, vliegen de
een stap als deze niet. Het vraagt veel tijd en aandacht.
konijnen er in. Om in één nacht je hele aanplant te verwoes-
Zorg bovenal voor een goed netwerk ter plekke. Gaat er iets
ten. We zagen ook een vogeltje dat de harten uit de plant eet.
mis, dan moeten de lokale mensen je willen helpen. Onze
Gelukkig was een grote zwerm weer snel verdwenen.”
contactpersoon heeft een brug geslagen waar wij veel aan hebben gehad. Het zorgde voor vertrouwen. We hebben in het
Op prognose
eerste ‘Spanje-seizoen’ veel geleerd, maar de resultaten geven
In Spanje heeft Teun de teelt inmiddels onder controle. “Er
voldoende aanleiding om er door te gaan.”
zijn haken en ogen, maar dat zijn ‘afstemmingspuntjes’. Ras-
6
KALENDER
In petto Agenda-informatie over evenementen, beurzen, conferenties, productbijeenkomsten, workshops en andere bijeenkomsten.
Juli
Augustus/September
Asia Fruit Logistica Van 4 tot en met 6 september vindt in Hong Kong voor de zevende keer de Asia Fruit Logistica plaats. Ook
Juli
1 augustus
The Greenery is op deze beurs aanwezig
Campagne
Telers die in aanmerking willen komen
en ziet in dit evenement een belangrijke
‘Zomerfruit, de lekkerste verleiding’
voor het Nature Counts-predicaat
gelegenheid om Aziatische klanten te
De zachtfruitcampagne, met dit jaar
kunnen zich tot 1 augustus aan-
ontmoeten en nieuwe contacten te
een accent op winkel-demonstraties, is
melden bij Nathalie van den Berg:
leggen. De Asia Fruit Logistica wordt
een initiatief van de Stuurgroep Zacht-
[email protected]
ook bezocht door klanten uit naburige
fruit, met vertegenwoordigers van
landen, het Midden-Oosten en Japan.
diverse afzetorganisaties waaronder The
29 augustus
Greenery. De uitvoering is in handen
Uiendag 2013
van het GroentenFruit Bureau. Het doel
GreenAcademy
van de campagne is om de consument op de winkelvloer te informeren over
4 -6 september
Onder de naam GreenAcademy verzorgt
zomerfruit en het aantal aankopen te
Asia Fruit Logistica
Coöperatie Coforta seminars om kennis
laten toenemen.
Asia Fruit Logistica, een internationale
te delen en onderling de discussie aan te
vakbeurs voor groente, fruit en padden-
gaan. Deskundige inleiders bespreken
stoelen in Hong Kong.
de ontwikkelingen in de internationale handel in groente en fruit en de interna-
Instore demonstraties
4-6 september
tionalisering van teeltbedrijven en coöpe-
In april zijn de instore demonstraties
International Strawberry Congress
raties. Vervolgens wordt er ingegaan op
van start gegaan. De speciaal ingerichte
de internationale strategie van Coforta/
Zomerfruitstand zijn in de maanden juli
8 september
The Greenery. The Greenery wil samen
tot oktober nog te vinden in een groot
Ride for the Roses
met aangesloten telers in de belangrijkste
aantal filialen van grote retailers, waar
afzetmarkten gezamenlijk lokale produc-
onder Jumbo, PLUS en Vomar. Tijdens de
10 september
tie organiseren. Via Nederlandse leden
in totaal 232 demonstraties kunnen consu-
Ledenraad
met een buitenlandse vestiging, maar ook
menten genieten van heerlijke aardbeien,
door acquisities van nieuwe leden buiten
frambozen, bramen, blauwe en rode
23-24-25 september
Nederland. Tijdens het seminar passeert
bessen. Tevens ontvangen ze een flyer met
Horecavakbeurs Gastvrij Rotterdam
een aantal praktijkvoorbeelden de revue
informatie en recepten over zomerfruit.
en telers gaan actief in gesprek over waar
24 september
concrete kansen liggen.
GreenAcademy-bijeenkomst Tomatoworld, Honselersdijk, een seminar over internationaal produceren.
Voor in de agenda: 7 november Cofortadag
7
KORT NIEUWS
Kort Nieuws
Local for local frambozen in Toulouse Bij de leden van Coöperatie Coforta is een steeds grotere animo om in de belangrijke afzetmarkten gezamenlijk lokale productie te organiseren. Zo ook in de omgeving van Toulouse in het Zuiden van Frankrijk. Na twee slatelers is er nu ook een Greenery-frambozenteler aan de slag. Samen met The Greenery huurt hij sinds enkele maanden een kas van 6,5 hectare, om vanaf augustus de eerste oogst aan de Franse markt te leveren. “We werden op de leegstaande kas geatten-
In de loop van augustus verwacht Gerard
deerd door Hoogsteder, een dochteronder-
de eerste frambozenoogst in Toulouse. “Het
neming van The Greenery, die voornamelijk
is een veelbelovend project, waar we vanaf
actief is op de Franse markt”, laat Product-
het begin hard aan hebben gewerkt. Vanaf
manager Zachtfruit Gerard van Loon weten.
half februari is de teler in Toulouse aan de
“Het is een kas met Solar zonnepanelen, die
slag gegaan. Met tien mensen heeft hij in
ondanks de mindere lichtintensiteit in de kas
één week 6,5 hectare geplant.”
geschikt is voor frambozenteelt.” De teler heeft er nu de grootste frambozen-
Er wordt geteeld volgens de Nederlandse
productie onder glas van de wereld. Gerard:
richtlijn, legt Gerard uit. “Dat wil zeggen
“Samen hebben we het beste ras uitgezocht.
een voorjaars- en een najaarsteelt. De
Dat werd de Grandeur, een ras dat we exclu-
frambozenplant van de voorjaarsteelt groeit
sief van Plant Sciences tot onze beschikking
in de zomer door, om er in het najaar nog
hebben. Dit ras is het meest geschikt voor
eens van te kunnen oogsten. Dat is onge-
deze groeiomstandigheden en geeft lekkere
kend in Frankrijk, het land kent alleen een
en grote vruchten. De Productunit Zachtfruit
zomerteelt. We kunnen ons daar met ons
gaat samen met de Salesunit Zuid Europa de
product en een verlengd seizoen dus goed
afzet verzorgen. Het merendeel van de oogst
onderscheiden.”
is voor de lokale markt.”
Magnetronconcept vergemakkelijkt bereiding van asperges Met de introductie van het concept Magnetron asperges kan The Greenery nu het complete productassortiment leveren, dat verder bestaat uit witte, witte geschilde, groene en paarse asperges. De stoomasperges dienen vooral het gemak bij de klant.
8
De tijdrovende bereidingswijze van asperges
De verpakking van magnetron asperges
is voor veel consumenten een drempel om
draagt bij aan het gemak in de keuken. De
deze groente in de supermarkt te kopen.
asperges zijn verpakt in een magnetron-
Daarom zijn voor het nieuwe concept de
bestendige kartonnen schaal. Een speci-
witte asperges in de verpakking al geschild
aal ontwikkelde flowpack zorgt voor de
en verpakt in een folie die is ontwikkeld
unieke stoombereiding. De folie is voorzien
voor stomen in de magnetron. Zo kunnen
van een techniek die er voor zorgt dat de
in een handomdraai perfect gegaarde
belangrijkste druk in de verpakking blijft,
witte asperges worden klaargemaakt. De
zonder dat de verpakking open springt.
magnetronasperges zijn verkrijgbaar bij
De sleeve om de verpakking zorgt voor
Jumbo in twee varianten: geschilde asper-
een herkenbaar uiterlijk en een duidelijke
ges naturel en geschilde asperges in combi-
beschrijving van het product, de bereiding
natie met aardappeltjes en roomboter.
en serveersuggesties.
KORT NIEUWS
COLUMN
Column
Mini boekje begeleidt start Nederlandse kersenseizoen Om in het nieuwe seizoen de Nederlandse kers extra onder de aandacht te brengen in het winkelschap heeft The Greenery een mini boekje laten maken. Hierin staat handige info over bewaren, schoonVerleidelijk Bewaren Steenfruit maken, bereiden, beschikbaarheid en een link naar Verse Oogst. Er lekker Kersen maken onderdeel uit Je kunt kersen 2 tot 3 dagen Kersen zijn een lekkere en
bewaren in de koelkast.
van de familie steenfruit.
Steenfruitkers is een vrucht met over het gezonde snack. Ze smaken is ook een nieuw logo ontwikkeld voor de Hollandse dat breder algemeen een pit, ofwel een steen, heerlijk a ls tus s endoortje. Ma a r ook verwerkt in een gerecht zijn ze een pure verwennerij. Als toetje in combinatie met ijs, verwerkt in een taartvulling of in een frisse salade. Ook kersenjam, -milkshake of -sap is heerlijk.
ingezet gaat worden.
Schoonmaken en bereiden
Was de kersen voor gebruik en verwijder daarna de steeltjes. Ontpit de kersen als je van de zoete, sappige vruchten een compote, jam of vulling voor gebak wilt maken.
vandaar ‘steenfruit’. Ook pruimen, abrikozen en perziken behoren hiertoe. Het vruchtvlees is zoet en sappig.
Beschikbaarheid
GRASP belicht sociale aspecten van de bedrijfsvoering
Het boekje besteedt kort aandacht aan de historie vanNederlandse de kers. tijd kersen‘Lange zijn van half juni tot en met augustus beschikbaar.
was het onmogelijk om zoete kersen in een kleine boomvorm te telen.
GRASP. Voor u is de term wellicht nieuw. Maar ik beloof u,
Daarom was de teelt aan het einde van de 20-ste eeuw bijna uit Neder-
dat zal niet lang duren. De afkorting staat voor GlobalGAP
land verdwenen. Sinds de jaren ‘90 is de teelt in ons land echter weer
Risk Assessment on Social Practices. GRASP is een relatief
sterk in opkomst. Dankzij nieuwe teeltontwikkelingen is het Pag 2 Pag 3 Pagnu4 mogelijk
nieuw onderdeel van GlobalGAP, dat zich met name richt op
om kersen op laagstambomen te telen, waardoor er meer kersen aan een
de sociale aspecten van de bedrijfsvoering.
boom groeien en het plukken van de kersen ook makkelijker is. De Hol-
Ik hoor u denken: Is dit nieuwe onderdeel wel nodig? Is er
landse kersen gaan voornamelijk naar groentespeciaalzaken en Neder-
een probleem waarvoor dit de oplossing is? Zijn hier ook
landse supermarkten.
weer kosten aan verbonden en worden die terugverdiend in de markt? Allemaal begrijpelijke en terechte vragen. Verse Oogst
Laat ik beginnen met de aanleiding voor de ontwikkeling
Op het online platform Verse Oogst vertellen de Greenery-telers alles over groente, fruit en paddenstoelen. Ook leggen zij uit hoe het product wordt geteeld en geven zij handige tips en heerlijke recepten.
van deze GlobalGAP module. Wellicht herinnert u zich de Hier openen
Kersenteelt in Nederland Lange tijd was het onmogelijk om zoete kersen in kleine boomvorm te telen. Daarom was de teelt aan het einde van de 20-ste eeuw bijna uit Nederland verdwenen. Sinds de jaren ‘90 is de teelt in Nederland echter weer sterk in opkomst. Dankzij nieuwe teeltontwikkelingen is het nu mogelijk om kersen op laagstambomen te telen waardoor er meer kersen aan een boom groeien en het plukken van de kersen ook makkelijker is.
Meer informatie over kersen en de telers: www.verseoogst.nl/kers
televisie-uitzendingen van de Keuringsdienst van Waarde eind december vorig jaar. In twee uitzendingen werden de arbeidsomstandigheden in de Nederlandse paddenstoelen-
www.verseoogst.nl
teelt aan de orde gesteld. En terecht of niet terecht, naar aanleiding van die uitzending kregen we veel kritische vragen van onze klanten en van maatschappelijke organisaties. Ze
Pag 5
Pag 6
Pag 1
Aanmelden voor Nature Counts
kwamen op hetzelfde neer: hoe hebben The Greenery en haar telers gewaarborgd dat er conform de Nederlandse wetgeving wordt gewerkt en dat sociale uitbuiting wordt uitgesloten? Een belangrijke, indringende vraag, die ook onderwerp
The Greenery hanteert voor de koplopers in duurzaamheid het predicaat
van gesprek is in het contact met onze leverancier.
Nature Counts. Het wordt toegekend aan telers die uitblinken in duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, besparing op
De oplossing die ons werd aangereikt - Fair Produce certifi-
energieverbruik, hergebruik van afvalmateriaal en de zorg voor de natuur
cering - is voor ons niet het eindstation. The Greenery heeft
en het landschap. In september komt de jury van Nature Counts weer
immers niet alleen paddenstoelen in het assortiment, ook
bijeen. Telers die in aanmerking willen komen voor het predicaat
vele soorten groente en fruit. Daarnaast worden onze pro-
kunnen zich tot 1 augustus aanmelden bij Nathalie van den Berg:
ducten internationaal afgezet. Voor alle producten bestaat
[email protected]
de behoefte om de sociale aspecten in teelt en handel te
rs_03.indd 1
waarborgen met een internationaal erkend kwaliteitssysteem. Fair Produce heeft die internationale bekendheid en erkenning niet. GRASP, dat is gelieerd aan GlobalGAP, wel. De komende tijd voeren we een aantal pilots uit, om te achterhalen welke uitdagingen we tegenkomen als we tot invoering van GRASP overgaan. Uiteraard zijn we in deze fase benieuwd naar uw mening. 07-05-13 09:58
Arie van der Linden
Directeur Kwaliteit & Milieu
[email protected] 9
SAMENWERKING IN DE KETEN
Marktregisseur werkt aan onderscheid en erkenning
LVE, beschermheer van twee kansrijke perenrassen Licensed Varieties Editors B.V. (LVE) is een dochteronderneming van The Greenery, die wereldwijd licentiehouder is van de clubrassen Sweet Sensation en Dazzling Gold. LVE beschermt deze perenrassen voor de telers die ze produceren en is verantwoordelijk voor de positionering in tal van landen. Manager Victor Eijkman vertelt anderhalf jaar na de start over de resultaten. “Wij creëren merkwaarde die leidt tot onderscheid in de markt en erkenning van de consument.”
LVE is sinds januari 2012 actief. Daarvoor was The Greenery
We zijn dus beschermheer én regisseur. Het houdt ook in
wel licentiehouder, maar nog geen raseigenaar. De rechten
dat wij verantwoordelijk zijn voor de uitrol van de produc-
voor SweetSensation en Dazzling Gold zijn anderhalf jaar
tie, het teeltconcept en ondersteuning op het gebied van
geleden door The Greenery gekocht, laat Victor weten.
marketing .”
“Naast onze beschermtaak - de bewaking van het kwekersrecht en het merkrecht voor rassen en merken - is onze
Positionering
belangrijkste activiteit de wereldwijde verkoop van licen-
Op dit moment beheert LVE twee rassen: de Sweet Sen-
ties aan telers of telerorganisaties. Om dat goed te kunnen
sation en de Dazzling Gold. Victor: “We richten ons op
coördineren, is het Global Fruit Platform opgericht. Dat is
specifieke markten en hechten aan een stabiele pro-
een Nederlandse stichting, waar de licentiehouders, telers,
ductkwaliteit. Het mag niet uitmaken of het product uit
boomkwekerijen en afzetorganisaties bij zijn aangesloten.
Europa, Zuid-Afrika of Zuid-Amerika komt. Een koper van
Het platform wil de eigen rassen volgens een nauwkeurig
een Sweet Sensation peer moet absolute zekerheid hebben
vastgestelde standaard ontwikkelen. Alleen dan kunnen
over het product. Alleen dan creëer je merkwaarde, die
we ons met onze merken onderscheiden van bulkproduct.
leidt tot erkenning van de consument.” Victor noemt de keuze voor de perenrassen een logische keuze. “De perenmarkt is een markt waarin nog weinig nicheproducten
Victor Eijkman (l) duidelijk op één lijn met de productexperts uit Argentinië en Nederland.
beschikbaar zijn. Het is daarom een markt met veel groeipotentie voor nieuwe conceptrassen. De consument is in de keuze merkvast. Als we ons werk goed doen, kunnen we er ook veel van verwachten. Daarom hebben we meteen veel energie gestoken in de ontwikkeling van kennis, teelt en marketing. Het resultaat van onze onderzoeken en kennisontwikkeling proberen we zo snel mogelijk bij de aangesloten telers te krijgen. Intussen maken we gebruik van specialisten bij The Greenery. Juristen voor onze beschermtaak en marketeers voor de positionering.”
Ambitieus De markt waarin LVE opereert is groot. “Voor de Sweet Sensation hebben we een businessplan dat op termijn uitgaat van 1600 hectare op het noordelijk halfrond – met
10
GROEIPOTENTIE VOOR NIEUWE CONCEPTRASSEN
name Europa, onze primaire productie- en afzetmarkt –
absoluut niet voldoende om de lokale markt te bedienen.
en ongeveer 1200 hectare op het zuidelijk halfrond. Op
Maar we kunnen met dit areaal wel al invulling geven aan
het zuidelijk halfrond zijn we nu in een eerste fase van
de local for local ambitie.”
vermeerdering. Op dit moment hebben we er ongeveer twintig hectare aangeplant. Op het noordelijk halfrond
Vraaggestuurd
staat inmiddels in totaal 400 hectare. Voornamelijk in
Merkt hij zo kort na de start al iets van de meerwaarde die
Europa: Nederland, België, Italië, Frankrijk en het Ver-
de werkwijze van LVE met de clubrassen biedt? “Er wordt
enigd Koninkrijk. Daarnaast zijn er locaties in Duitsland,
op sommige markten al positieve druk uitgeoefend om het
Slovenië, Tsjechië en Zwitserland en we hebben op het
product jaarrond te hebben. Dat is uniek als je weet dat
noordelijk halfrond nog projecten in Canada, Zuid-Korea,
het aanbod van hardfruit vaak dominanter is dan de vraag.
China en Japan.”
Wij hebben nu meer vraag dan aanbod. Jaarrond aanbieden kan nu nog niet. Op een aantal markten zal ons dat binnen
Kritische massa
vijf jaar lukken. Op het noordelijk halfrond is het product
Om de telers van The Greenery goede kansen te bieden met
voorlopig beschikbaar van oktober tot april, terwijl het
de rassen en met een hoogkwalitatief product écht iets
zuidelijk halfrond een seizoen zal kennen van mei tot
te betekenen op de internationale perenmarkt is volgens
september.”
Victor jaarrond voldoende volume nodig. “Blijft die uit, dan tonen de retailers geen belangstelling. Je bereikt het niet
Het neemt niet weg dat Victor met veel vertrouwen naar
door vanuit één land de wereldmarkt te gaan bedienen.
de toekomst kijkt. “Zeker. We steken zóveel energie in
De productie in de primaire landen moest worden aange-
de ontwikkeling van technische kennis en marketing dat
vuld. De retail wil jaarrond product van gelijke kwaliteit.
we de verwachting hebben dat we de goede resultaten
Dat bracht ons naar het zuidelijk halfrond, in het bijzon-
kunnen consolideren. Zo wordt dit deel van de markt voor
der naar Chili, Argentinië en Zuid Afrika. De uitbreiding
peren voor ons en voor de telers toekomstbestendig en
was ook nodig om de snel groeiende local for local vraag
is de aanplant van Sweet Sensation voor telers een goede
te kunnen beantwoorden. Neem Engeland. Daar hebben
investering.”
we een licentie uitgegeven voor honderd hectare. Dat is
11
COÖPERATIEZAKEN
Coöperatiezaken
Consumentenpanel inspireert Jongerenraad De Jongerenraad woonde op 23 april in Rotterdam het consumentenpanel Verse Oogst bij. Marijn Vijverberg en Jeroen Schwering legden het panel enkele ideeën voor. Achter geblindeerd glas zagen ze achttien consumenten onbevangen hun mening geven. Het bleek leerzaam, blijkt uit hun verslag.
kreeg ik ook een compliment. Ik ben er wel achter gekomen dat een product uit de streek waar de consument woont een streepje voor heeft. Ik had niet verwacht dat zo’n gedachte meeweegt in het oordeel. Maar ik begrijp het wel. Ons product wordt door The Greenery zoveel mogelijk onder het label Fruitjuweeltjes verkocht in de regio waar wij telen. Je ziet de consument toch even kijken: Fruitjuweel-
Jeroen Schwering (29) is vanaf 2008 mede vennoot bij VOF Schwe-
tjes? Ken ik niet. Het ziet er wél goed uit. En het smaakt ook goed!”
ring, het bedrijf van zijn ouders. “Wij telen aardbeien. Ik had een
Verrassend was voor Jeroen het oordeel over de wijze van verpakken.
kist Elsanta meegenomen. De aardbeien zagen er niet alleen goed
“Wij doen de aardbeien altijd met het kroontje naar beneden in het
uit, maar smaakten ook lekker, was het oordeel. Voor de verpakking
doosje. Maar wat bleek? De klant wil dat kroontje juist wél zien. Puur
Versterking voor de Ledenraad
V.l.n.r.: Jan Zegwaard, Rob van der Wouw, Eric Criens, Ger van Brakel, Petra van den Bosch, Adrie van der Maas.
12
In Bleiswijk is op 24 april de eerste landelijke Ledenvergadering
vergadering benoemd als afgevaardigden in de Ledenraad. Kees
gehouden. De kandidaten Petra van den Bosch (vleestomaten),
Hendriks (komkommers), Bas Kok (bloemkool) en Jeroen Schwe-
Ger van Brakel (biologische komkommers), Eric Criens (asperge/
ring (aardbeien) zijn door de Ledenvergadering herbenoemd. Theo
blauwe bes), Adrie van der Maas (hardfruit), Rob van der Wouw
Ammerlaan liet vervolgens weten dat er nog een vacature resteert
(aardbeien) en Jan Zegwaard (snacktomaten) zijn door de Leden-
in de Ledenraad.
Commentaar
COÖPERATIEZAKEN
een kwestie van presentatie. Toch iets voor ons om over na te denken. Presentatie, kwaliteit en smaak zijn het belangrijkst voor de consument, daarna komt de prijs.”
Afgeschoten Ook Marijn Vijverberg (34) hield aan het panel een paar praktische tips over. Met zijn vader, een oom en zijn broer leidt hij de Firma Vijverberg & Zn., waar losse tomaten worden geteeld. “De markt voor losse tomaten loopt terug, dus ik
Waardevol contact op de Libelle Zomerweek
voelde er wel voor om in te gaan op de uitnodiging van de
Telers moeten elke gelegenheid aangrijpen om rechtstreeks van consumenten
afdeling Marketing van The Greenery om mijn eigen ideeën
te horen hoe ze over hun product denken. In de week voor Pinksteren kreeg ik
voor concepten onder de aandacht te brengen. Ik heb twee
de kans om tijdens de Libelle Zomerweek vier dagen op de Verse Oogst stand
ideeën neergelegd. Het eerste, verpakte gesneden tomaten
van The Greenery te staan. Aandacht voor de Junami-appel en de Dazzling
voor in het koelschap, werd volledig afgeschoten. Ik wist dat
Gold peer, daar concentreerde ik me op. Ik haalde een schat aan informatie op
de consument daar niet warm voor loopt, maar dat ze het zó
en kon heel veel kennis kwijt.
resoluut en collectief zouden afwijzen? Op mijn tweede suggestie kreeg ik wel goede respons. Het idee was om de klant
De week werd gehouden op het strand van Almere. Het thema was ‘Brasil’. De
met een speciale zak zelf losse tomaten te laten uitzoeken.
Braziliaanse temperatuur was ver te zoeken, maar de belangstelling leed daar
Wij sorteren op het bedrijf altijd op kleur en maat, maar dat
niet onder. Elke dag trokken er elfduizend vrouwen aan onze stand voorbij.
zouden we achterwege kunnen laten. We kunnen dan rijp
Een geweldige kans om informatie te geven over je product en te horen of je
oogsten en rechtstreeks in de doos leveren. In Nederland is
product in de smaak valt. Het is halen en brengen, luisteren en vertellen.
de losse tomaat nog niet ongesorteerd te koop. Ik maakte uit de reacties op dat we door kunnen met dit idee.”
Wat het luisteren betreft, je leert in hoog tempo wat de belangrijkste gedachten zijn als een consument met je product in aanraking komt. De meest voorkomende vragen: hoe worden deze appels en peren geoogst, hoe moet ik ze bewaren, is dit product bespoten en daarna gewassen? Verder bleken nieuwe recepten zeer in trek en onbekende bereidingen vielen bijzonder in de smaak. Radijsjes roerbakken, iedereen wilde er het fijne van weten. Met het geven van voorlichting ben je nooit klaar. Op het gebied van gezondheid gaat het vitamine-verhaal er altijd goed in. Ik vertel vaak dat de vitaminen die je het hardst nodig hebt komen van producten die dichtbij zijn geteeld. Product en consument uit hetzelfde klimaat, dat werkt het beste. Een Hollandse appel wint het op dit vlak echt van een buitenlandse sinaasappel. Bio is hot, dat kwam ook duidelijk naar voren. Al weten weinig klanten wat
Het was ook voor Marijn een aparte ervaring. “Een beetje Big
het inhoudt. Daar valt nog veel terrein te winnen.
Brother, zo achter het glas naar consumenten kijken en luisteren. Maar wel bijzonder om via een consumentenpanel van
Ik moedig telers aan om elke kans aan te grijpen om een consument product
The Greenery rechtstreeks commentaar te krijgen op je pro-
te laten testen. Een beurs is een ideaal platform om consumenten te prik-
duct. Ik denk dat dit zeer waardevol is. Consumenten reage-
kelen. Het werk op een stand is misschien niet voor iedere teler weggelegd,
ren toch anders dan telers die onderling over hun producten
maar de bezoekers staan er wel open voor nieuwe dingen. Op een beurs
praten. Ze komen soms met onverwachte reacties. Zoals die
vervallen ze niet zo gauw in vertrouwde gedragspatronen die we herkennen
moeder die een sterke voorkeur heeft voor kleine tomaten,
in winkels. Er is grote belangstelling voor ons vak en ons product, dat bleek
‘omdat dat handiger is voor de kinderen’. Vanuit die invals-
maar weer eens in Almere.
hoek had ik nog nooit naar mijn product gekeken.” Judith Appelhof, Fruitbedrijf De Appelhof 13
THE GREENERY IN BEELD
Mmmm, ik ruik grill-tomaten… Tomatenteler Theo Groenewegen neemt de proef op de som en toont het nieuwste gebruiksmoment voor cherry tomaatjes: tijdens de barbecue. Waarbij de vruchtgroente niet langer een ‘side dish’ is, maar gewoon op de grill gaat! In navolging van het succesvolle grillconcept voor kastanjechampignons brengt The Greenery nu ook een variant voor tomaten. Binnenkort liggen de cherry tomaatjes met kruidenolie in een speciale, gebruiksvriendelijke grill-verpakking in het schap. In het bakje tien minuten laten sudderen en klaar. Nog nooit was barbecueën zo gezond…
14
MMMM, IK RUIK GRILL-TOMATEN…
15
PANELDISCUSSIE
De branchebarometer
De deelnemers:
16
Bert Roetert
Voorzitter van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL). (links boven)
Ingmar van den Doel
Directeur Marketing bij The Greenery. (rechts boven)
Sylvie Verbiest
Directeur van onderzoeksbureau Insight & Connect. (links onder)
Jos van Mil
Mede-eigenaar GreenCo, Specialist in snoeptomaatjes. (rechts onder)
STAAN WE MET DE RUG NAAR DE CONSUMENT?
Staan we met de rug naar de consument? Met de inzet van consumentenpanels en dankzij de ontwikkeling van het snel groeiende Verse Oogst platform helpt The Greenery haar telers om de afstand tot de consument zo klein mogelijk te maken. Het neemt niet weg dat marketingdeskundigen regelmatig in de media roepen dat de teler nog altijd meer oog heeft voor kilo’s dan voor de vraag van de consument. Tijdens seminars, panels, workshops en
de producten terecht komen. We moeten ons
gestuurd wilt, zal er in de keten een regisseur
andere bijeenkomsten waarbij de sector
verdiepen in wat de consument relevant vindt
moeten opstaan. Misschien moet deze belang-
discussieert over actuele thema’s is dit
en waar hij z’n geld aan wil uitgeven. De pro-
rijke taak wel ketenbreed in een overlegstruc-
onderwerp populair. De sector zou zich
ductie moet dus de vraag beantwoorden. We
tuur, die zich puur op de consument richt.
nog steeds te veel met productie bezig-
moeten wel eerst de vraag begrijpen. Daarom
Met de output van consumentenonderzoek en
houden en intussen met de rug naar de
praten wij in panels met consumenten. Ver-
panels als basis.
consument staan…
volgens moeten we wat met hun input doen.
Om dit te organiseren, heb je behoefte aan
Van Mil: Veel telers denken nog vanuit het
Oppassen dus dat we niet te veel praten en te
mensen die ‘out of the box’ denken. We roepen
product, maar een aantal denkt ook vanuit de
weinig leveren.
wel van alles over elkaar, maar we praten niet
markt. Je moet openstaan voor samenwerking.
Verbiest: Het is bemoedigend dat The Greenery
mét elkaar. Uiteindelijk moet je met elkaar
The Greenery moet dit binnen haar telerskring
en haar telers steeds meer doen met onder-
aan een hogere kwaliteit en een consumentge-
zoveel mogelijk stimuleren. Wij praten veel
zoeksresultaten. Ze staan open voor nieuwe
richte aanpak werken. Het is én én. Vanuit de
met onze ‘partners in de keten’: zaadverede-
ideeën en kunnen ook creatief denken. Daar
eigen organisatie en het collectief dichter naar
laars, verpakkingsbedrijven. We moeten samen
maak ik wel de kanttekening bij dat niet elke
die markt.
inzien dat de consument bepaalt. De afstand
teler dit kan. Bij Greenco bestaat de leiding uit
Van Mil: Het is te hopen dat dat lukt. Het
tussen teler en consument is nog steeds erg
vijf compagnons. Jos kan zich concentreren op
barst van de workshops, seminars en andere
groot. Echt conceptmatig denken en daarbij de
consumentgerichte zaken. Dat kan niet bij elk
bijeenkomsten. Telers zitten er allemaal ‘ja’ te
vraag stellen ‘hoe zit de consument in elkaar’,
telersbedrijf.
knikken, maar op het bedrijf vallen ze terug
dat komt bij telers nog weinig voor. Uitzonderingen daargelaten. Die zorgen voor een goede trend: verder weg van de kilo’s. Roetert: Nóg meer consument gericht denken, dat wordt de uitdaging van de gehele AGF sector. De consument moet centraal staan, ook bij telers. Het gaat hierbij niet alleen om merken,
Bert Roetert:
‘Als je van productiegestuurd naar vraaggestuurd wilt, zal er in de keten een regisseur moeten opstaan.’
maar ook om ontwikkeling van producten zelf. In samenwerking met de onderzoekswereld kan nog veel meer. De trend naar gezonde
Roetert: Daar zit voor een groot deel de crux.
in de waan van de dag. Ze weten niet hoe ze
voeding is er en de consument doet graag mee.
Er is in de hele keten durf en vertrouwen nodig
het moeten aanpakken. The Greenery kan ze
Als het maar lekker is en past in de dagelijkse
om ook op dit vlak juist met elkaar aan de
daarbij helpen. Ook hierbij is samenwerking
behoefte. De ratio zegt: gezond eten. Al stelt
slag te gaan. Daarbij onderkennend dat geen
het sleutelwoord.
de emotie de consument bloot aan veel andere
enkele schakel in de keten alles weet. Lukt dit,
Van den Doel: Het voorstel van Bert is interes-
verleidingen.
dan kun je ook gericht producten leveren die
sant. Het ontbreekt in de keten nog aan zo’n
Van den Doel: Geen consument zit te wach-
de consument wil. Er wordt nog veel te veel
concreet overleg. Maar er komt wel heel wat
ten op tachtig soorten tomaten. De sector
vanuit een eigen, traditioneel belang gerede-
bij kijken.
moet veel meer geïnteresseerd zijn in waar
neerd. Als je van productiegestuurd naar vraag-
Verbiest: Consumenteninformatie delen kan
17
PANELDISCUSSIE
Ingmar van den Doel:
‘Het gaat niet langer om het verdelen van de taart, maar om een collectieve aanpak die de taart vergroot.’ kleinschalig en grootschalig. Op macroniveau
Leidt het gedrag van de consument nog
faciliteren van gezond gedrag en verande-
is het wel het moeilijkst. Als je van zaadverede-
tot een kleinere afstand?
ring. Het prijsbewustzijn van de consument
laar tot consument gestructureerd wilt gaan
Verbiest: Dé consument bestaat niet. Een
verschilt ook per locatie. Het moment of de
samenwerken aan verkleining van de afstand
consument denkt in nuances. De één koopt op
locatie worden bepalend, niet de prijs.
tussen de AGF-sector en de markt, is het naar
zaterdag op de markt een kilo tomaten voor
mijn mening effectiever om in kleine projecten
een paar euro om een pan soep te maken.
Waarom is The Greenery eigenlijk nu met
te werken. Kijken, doen, bijstellen, evalueren
Maar op maandag koopt diezelfde klant met
consumentpanels aan het werk?
en weer door. Marketing 3.0 wordt dit wel
een heel andere motivatie wat duurdere
Van den Doel: De tijd was er rijp voor. Een
genoemd. Het werkt goed. Maar een randvoor-
snoeptomaatjes voor de kinderen om mee
groeiend besef dat de consument de klant
waarde is: informatie delen.
te nemen naar school. De consument wordt
is, in combinatie met het succes van Verse
Roetert: Hoe je ook overlegt, het moet wel
steeds kritischer, maar ook socialer. Deelt
Oogst, zorgde voor een goede voedingsbodem
faciliterend zijn. Bouw voor de hele keten
informatie. Dat is alleen maar mooi. Het zet
en een vliegende start. Minimaal vier keer
een platform waar je terecht kunt, als je op
alle betrokkenen in de keten op scherp en het
per jaar willen we op verschillende locaties
kleine schaal nog wat extra inspiratie of kennis
biedt de sector meer mogelijkheden om te
een wisselende groep consumenten over de
nodig hebt. Dat geldt óók voor retailers. Als
differentiëren. De consument bedenkt geen
volle breedte van het assortiment met elkaar
uit een consumentenpanel een vraag komt die
concept, maar praat in trends. Het is de kunst
over groente en fruit laten praten. Concepten
noodzakelijk maakt dat hij z’n winkel anders
om de meest potentiële trends er uit te vissen.
rechtstreeks toetsen, producten laten proeven
moet inrichten, dan moet hij daar serieus mee
En die samen te voegen tot een concept.
en veel praten over waarom consumenten iets
omgaan. Dus niet alleen bij The Greenery om
De consument voelt overigens geen afstand.
kopen en waar. Dit maakt ons duidelijk waar
een andere verpakking vragen, maar overwe-
Die slaat de brug wel. Als een teler goed kijkt
we zijn en waar we heen moeten.
gen of het hele schap een opknapbeurt nodig
en luistert naar een eindklant, dan kan hij veel
Van Mil: De telers moeten de hand in eigen
heeft.
leren. Een teler is vooral gepassioneerd met
boezem steken. We hebben te lang vanuit
Van den Doel: Het gaat niet langer om het ver-
zijn vak bezig. Toch moet hij goed om zich
de handelsgedachte geopereerd. Het oude
delen van de taart, maar om een ‘collectieve’ aanpak die de taart groter maakt. Dat besef is er nog te weinig. Enerzijds willen wij waarde toevoegen, mooie concepten introduceren. Prima. Aan de andere kant: die taart moet groter. Daar is durf voor nodig en de wil om te
Jos van Mil:
‘Telers hebben te lang vanuit de handelsgedachte geopereerd. Dat is het oude denken.’
delen. Ik ben het met Silvie eens dat dit alleen kan door kleinschalig te starten.
heen blijven kijken. En open blijven staan voor
denken.
Roetert: Waarom maken coöperaties momen-
partijen met de brede blik, zoals The Greenery.
Verbiest: Het is goed dat bij de panels Gree-
teel een mooie wederopstanding mee? Ze
Van Mil: Wij hebben soms een idee, maar dan
nery-specialisten, maar ook telers worden
spelen een belangrijke rol in de keten. Door
is de tijd er niet rijp voor. Drie jaar geleden
betrokken. Zij zorgen voor goede ‘voeding’
partijen samen te brengen en door middel van
dachten we aan snoeptomaatjes voor in de
van het panel. Als je op deze directe manier
samenwerking brengen coöperaties de vraag
bioscoop. De bioscoophouder hield afstand.
respons ontvangt, krijg je als verkoper of pro-
en het aanbod dichterbij. Natuurlijk zullen er
We hebben het onlangs in samenwerking met
ducent vanzelf meer lef om mee te werken aan
altijd telers zijn die om korte termijn redenen
The Greenery opnieuw geprobeerd. En het lukt
een vraaggestuurde aanpak.
twijfelen: moet ik mee of niet? Ze moeten wel.
nu wel. Dat stimuleert. De ideeën voor een
Van Mil: Vergeet niet dat verkopers altijd moe-
In het besef dat je in de samenwerking moet
verpakking in vliegtuigen liggen al klaar.
ten presteren, leveren. Het is voor hen best
halen en brengen. Als je samenwerking op een
Van den Doel: Als de consument even niet in
een opgave om zich te verdiepen in wat een
moderne manier inricht, bijvoorbeeld door
staat is om te kopen in de supermarkten, dan
consument over een jaar en over vijf jaar wil.
voortdurend ketenbreed te blijven denken, dan
moeten we die tussentijds verleiden op andere
Van den Doel: Daarom is het ook zo belangrijk
schuif je flink op richting vraaggericht werken
plaatsen: de pompshop, de bioscoop, het vlieg-
om ook kleinschalig met initiatieven te begin-
en komt die betere prijs vanzelf.
veld, de stations, de scholen, bedenk het maar.
nen. Niet meteen tien hectare neerzetten,
Verbiest: Dit zijn mooie voorbeelden van het
maar misschien vijfduizend vierkante meter
18
STAAN WE MET DE RUG NAAR DE CONSUMENT?
V.l.n.r. Jos van Mil, Bert Roetert, Ingmar van den Doel en Sylvie Verbiest.
met meerwaarde de markt bewerken, via
zoek. Bij snoep bestaan al langer characters
drankje maken, je moet het laten zien en laten
retail, speciaalkanaal of out of home.
voor kinderen: clowns, stripfiguren, bekende
proeven. We moeten de consument veel meer
Roetert: De sector moet meerwaarde creëren
Nederlanders. Dat is een ingang. De ouders
helpen met consumeren. Als we weten dat er
in plaats van minderwaarde. Dat zeg ik tegen
zijn natuurlijk primair verantwoordelijk. Maar
door weersomstandigheden meer tomaten
alle partijen in de keten.
die weten ook niet precies hoe je het snoep-
geoogst worden, dan moeten we de consument
Van den Doel: Eens. Als ik vanmorgen een
schap handig omzeilt als het kind op school
verleiden tot hogere consumptie. Door bijvoor-
advertentie in de krant lees van een retailer die
moet trakteren. De keten moet ze collectief
beeld ook koude tomatensoep te promoten.
stunt met een kilo tomaten voor 80 eurocent,
helpen in het stimuleren van gewenst gedrag.
Van Mil: Maar wie neemt de regie? Het PT is
dan zie ik minderwaarde ontstaan. De klant
Van Mil: Greenco heeft in 2005 al een trend
nagenoeg wegbezuinigd. Los van het feit of
denkt hierdoor dat een tomaat een goedkoop
gezet. Wij stonden toen al met ons promotie-
dat goed of slecht is: er is nu geen partij die de
product is. Het is overigens ook niet altijd even
team met clowns bij de uitgang van Intratuin
regierol op zich kan nemen.
eenvoudig om concepten die waarde toevoe-
aandacht voor snoeptomaatjes te vragen. Er
Van den Doel: De collectiviteit is wat uiteen
gen bij de retailer in de winkel te krijgen.
rende een kind naar de clown die het pro-
gevallen. Maar er is hier aan tafel toch initia-
Roetert: Als we maar met elkaar willen en blijven praten. We moeten ophouden te verkokerd te blijven werken.
Intussen is er nog steeds sprake van onderconsumptie. Uit onderzoeken blijkt
Sylvie Verbiest:
‘De consument wordt steeds kritischer én socialer. Deelt informatie. Dat is alleen maar mooi.’
dat er ver beneden de maat wordt geconsumeerd, met name door kinderen en jongeren.
duct aanbod. De vader zei tegen mij ‘dat gaat
tief tot ketenoverleg over marketing ontstaan?
Verbiest: Marketingtechnieken worden van
niet lukken, ze lust geen tomaten’. Tot zijn
Intussen werken wij door aan het gezamen-
oudsher ingezet voor fast mover consumer
verbazing nam het meisje het product aan van
lijke streven om dichterbij de consument te
goods. De consument laat zich daarbij erg stu-
de clown en at het op. Het tomaatje was een
komen. Wij gaan bijvoorbeeld naar de Margriet
ren door emotie. Dat zie je niet zo veel terug in
snoepje geworden.
WinterFair en de Libelle Zomerweek en dienen
‘vers’. Neem kinderen en groente- en fruit-
Van den Doel: De emotie, beleven en ervaren,
daar het collectief. Ik hoor wel eens dat te veel
consumptie. Het vraagt om voorbeeldgedrag
daar gaat het om. Er is veel geld besteed aan
partijen kunnen profiteren van de marketing-
van de ouders, maar kinderen moeten ook
grootse campagnes. Het moet dichterbij. Ken-
inspanning van The Greenery. Tja, daar ontkom
geholpen worden bij gezond eten. Gebruik van
nismaking moet smaken. We zien het op beur-
je niet aan, ga uit van eigen kracht.
zogenoemde characters, bekende gezichten of
zen. Consumenten hebben vaak geen benul.
Roetert: Als je niets doet, kom je ook nergens.
figuurtjes, kan zeer bijdragen, blijkt uit onder-
Spinazie roerbakken of van het product een
19
VOORDELEN SAP
Gerard Pronk
Danny Versloot
Leden en medewerkers kijken terug op de livegang
“De voordelen van SAP gaan we snel merken” Het grootste deel van The Greenery-organisatie is inmiddels aangesloten op en vertrouwd gemaakt met het SAP besturingssysteem. Enkele maanden na de grote livegang in het voorjaar ervaren leden en medewerkers dat SAP een positieve bijdrage gaat leveren om de meest betrouwbare leverancier van groente en fruit te worden. Coforta Magazine vroeg vier gebruikers over de voordelen van SAP. “Wij weten uit ervaring dat het begin niet eenvoudig is”, ver-
ren en incasseren – is nu live en werkt goed. Maar er kan nog
telt verkoper Benelux Edwin den Hollander. “Maar omdat wij
zóveel meer met SAP! Binnen onze productunit is het effect
al twee jaar werken met SAP, konden we collega’s die net zijn
van een geïntegreerd systeem van teler tot klant al te zien. We
gestart helpen en gerust stellen: de voordelen zijn enorm en
hoeven minder over te nemen uit andere systemen. We zien
dat gaan we snel merken. Wij zien bijvoorbeeld in de samen-
de orders uit zowel binnen- als buitenland rechtstreeks bij
werking met één van onze retailklanten hoe efficiënt je kunt
ons op het sorteerbedrijf binnenkomen. Prima.” Gerard ziet
werken als beide partijen goed vertrouwd zijn met het sys-
voorts dat het systeem voor de telers op de lange termijn een
teem. Dankzij SAP is ons servicelevel beter te meten en sinds
vermindering van de arbeidsbehoefte met zich kan meebren-
de ingebruikname significant gegroeid. Op basis van onze pres-
gen. “En een hogere snelheid van handelen. Als we maar goed
tatieverbetering mogen we nu een breder assortiment leveren.
naar elkaar blijven luisteren en kennis en ervaringen blijven
De productunits, keur, warehouse, commercie, SCM, alle
uitwisselen.”
betrokkenen partijen zitten nu op hetzelfde systeem. Daardoor is de collectieve prestatie zo sterk als de zwakste schakel. Mijn
Drempel genomen
advies aan alle gebruikers: gebruik de blauwdruk en je komt
Danny Versloot is Procesmanager op het DC in Bleiswijk en
heel snel op het gewenste serviceniveau uit.”
zag tijdens de livegang dat tijdelijk activiteiten naar andere locaties moesten worden overgeheveld. “Het was natuurlijk
20
Lange adem
niet gewenst, maar SAP laat wél toe dat je tijdelijk aanvoer
“Meer rendement voorzie ik vooral op de lange termijn. Het is
van product ombuigt. Inmiddels lopen bijna alle goederen
nog te vroeg om nu al alle effecten van SAP in mijn bedrijf te
stromen weer via Bleiswijk. Ik zie nu dagelijks een grote
zien”, zegt fruitteler Gerard Pronk, die tevens voorzitter is van
stroom producten door ons DC lopen. Soms sta ik even op een
de PAC Hardfruit. “We hadden de organisatie administratief
trap in het warehouse te genieten van wat ik overzie. SAP gaat
gezien al goed op orde. De foutkans in de calculaties is door
ons op termijn veel moois brengen. Natuurlijk moeten de col-
SAP kleiner geworden. De basis – invoeren, uitleveren, facture-
lega’s soms nog even wennen aan het nieuwe procesdenken
ONLINE
Online
Verse Oogst inspireert… De beheerders van www.verseoogst.nl blijven zich erg inspannen om bezoekers te verrassen. Om de consument te laten zien wat bijvoorbeeld de mogelijkheden zijn die een aubergine biedt in de keuken, maakte en de werkwijze die daarbij hoort. Dat gaat bij de één sneller
The Greenery een filmpje dat via social media wordt verspreid. De
dan bij de ander. Maar als ik zie wat hier nu dagelijks aan colli
beelden staan op www.verseoogst.nl/auberginerecepten.
door het DC gaat… We hebben in het begin een stevige hindernis moeten nemen en het nodige geduld moeten vragen aan
In het filmpje bezoekt een kok Kwekerij Van Luijk en Zn. De teler geeft
onze klanten en medewerkers. Maar de grijns op de gezichten
uitleg over de teelt van een aubergine, de smaakeigenschappen en de
van de collega’s is terug en dat is veelzeggend.”
houdbaarheid, terwijl de kok voorbeelden laat zien van bereiding. Eén daarvan is rauwe ham gevuld met aubergine en mozzarella, als borrel-
Stap voor stap
hapje. Vanaf week 30 wordt ook de link naar de winkelvloer gemaakt.
“De livegang was geen makkelijk periode”, beaamt ook Michel
Dan kan de consument direct het filmpje starten door een QR-code op
Tetteroo, verkoopleider bij de unit Vruchtgroenten. “Maar nu
het etiket van een aubergine te scannen.
we op toeren komen, zie ik steeds meer pluspunten. De fouten die we nog tegenkomen zijn menselijke fouten. Intussen ont-
Steeds meer bezoekers van VerseOogst.nl gebruiken de site als inspira-
dekken we steeds meer. Bijvoorbeeld dat we met één druk op
tiebron voordat ze in de keuken aan de slag gaan. Ze vinden er nieuwe
de knop nóg duidelijker in beeld kunnen krijgen welke markt
producten, gebruiksmomenten en recepten, zoals Happy Drinks de
het beste betaalt in welke periode. Daarbij zie ik nog extra
verzamelnaam van een serie alcoholvrije, gezonde cocktails.
winst te behalen in de logistieke processen. Koppel daar nog eens de mogelijkheden aan die we nu hebben op het gebied
Ook de producten die The Greenery tijdens de Libelle Zomerweek liet
van prognoses. We kunnen de telers feilloos gaan voorspellen
proeven en de receptkaarten die zijn uitgedeeld, leveren veel positieve
wanneer er voor een bepaald product tekorten gaan ontstaan.
reacties op, die worden uitgewisseld op Facebook en Twitter. Geïnspi-
We zitten nu volop in de drukste periode van het seizoen. Geef
reerd? Bezoek www.verseoogst.nl/happydrinks of voor de aubergine
ons nog drie maanden en dan kunnen we echt het maximale
recepten www.verseoogst.nl/oplocatie/kwekerij-van-luijk-en-zn
uit SAP halen. Stap voor stap naar volledige beheersing van een prachtig systeem.”
Van teler tot klant in SAP Het proces in de keten van oogst naar klant moet sneller en betrouwbaarder. The Greenery werkt nu van teler tot klant in SAP: één systeem, waarmee het bedrijf de complete goederenstroom bestuurt. Met SAP kan het bedrijf op basis van data nóg nauwkeuriger sturen op efficiency en kosten. De verbeterde leverbetrouwbaarheid voor de klant en informatie betrouwbaarheid voor de teler zijn de grootste pluspunten van SAP.
21
ACHTERGROND
Netwerken leverde veel diepgang op in relatieopbouw
Handelsmissie verbindt Nederland en Zuid-Duitsland The Greenery nam deel aan een handelsmissie die van 3 tot en met 6 juni is gehouden in de Duitse deelstaten Baden-Württemberg en Hessen. Als vertegenwoordiger van de topsector Agro & Food / Tuinbouw & uitgangsmaterialen is door Salesdirecteur Yvonne Geurten volop meegewerkt aan versterking van de economische band met Zuid-Duitsland. De missie was extra bijzonder door de aanwezigheid van het Nederlandse koningspaar.
Yvonne Geurten kijkt met tevredenheid terug op het bezoek. “Je
nodig. De bevolking in de deelstaten Hessen en Baden-Württem-
spreekt meer mensen en dan ook nog een op zo’n intensieve
berg is sterk gehecht aan lokale producten. De missie kwam dus
manier. Dat opent echt deuren en je ziet en hoort veel gedetail-
op een goed moment.”
leerder hoe het er bij andere bedrijven aan toe gaat. Ik heb er bijzondere contacten aan overgehouden. Dit persoonlijke con-
Boeiend programma
tact in een andere entourage is van enorme meerwaarde. Het is
Niet alleen de timing, maar ook de inhoudelijke invulling van
toch iets heel anders dan netwerken vanachter je bureau.”
het programma was volgens Geurten goed gekozen. “We hebben een aantal interessante bedrijven bezocht en we namen
22
Ze vond de keuze voor de Zuid-Duitse deelstaten logisch. “De
deel aan goede, inhoudelijke seminars. Ook de ronde tafel-
Nederlandse agrosector is er relatief slecht vertegenwoordigd.
discussies met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, de
Duitsland is een belangrijke handelspartner voor Nederland,
overheid en kennisinstituten uit zowel Nederland als Duitsland
maar toch gaat maar een klein deel van onze export naar het
waren boeiend. Van onze klanten waren vertegenwoordigers
zuiden. Dat kan beter. Daar zijn dan wel sterkere banden voor
van organisaties als Lidl en Edeka aanwezig. We bezochten
HANDELSMISSIE DUITSLAND
Een kort persoonlijk onderhoud tussen Koning Willem-Alexander en Salesdirecteur Yvonne Geurten.
onder andere één van de exclusieve winkels van Edeka, met een
aangesloten telers in onze belangrijke afzetmarkten gezamen-
bovengemiddeld AGF-schap. Het assortiment bevat er veel luxe
lijk lokale productie wil organiseren. Via Nederlandse leden
producten. Ik heb natuurlijk al veel contact met Edeka, maar
met een buitenlandse vestiging, maar ook door acquisitie van
tijdens zo’n handelsmissie praat je toch op een andere manier
nieuwe leden buiten Nederland. Hij was oprecht geïnteresseerd
met elkaar.”
in onze internationale strategie. “
Koninklijke interesse
Is de afstand tussen Zuid-Duitsland en Nederland als gevolg van
Het netwerkdiner met het Koninklijk paar vond ze een wel
de missie verkleind? “Er is een begin gemaakt. Wat ik belang-
zeer bijzonder onderdeel van het programma. “Ik was spreker
rijker vind: er is een proces op gang gebracht. Deze ontmoeting
aan één van de tafels en kreeg de kans om in drie minuten een
was geen incident. Er is ook een concrete vervolgafspraak
presentatie over The Greenery te geven. Aansluitend heb ik de
gemaakt. Al in de herfst van dit jaar komt een Zuid-Duitse
Koning kunnen spreken. Hij vroeg me naar mijn doel tijdens
delegatie een tegenbezoek brengen aan ons land.”
de missie. Ik vertelde hem dat The Greenery samen met de
Nieuwe verbindingen Rinus van de Waart was verantwoordelijk voor de samenstelling van de Agro & Food delegatie en het programma dat deze topsector volgde. “Gebruikmakend van de enorme aantrekkingskracht van ons koningshuis wilden we nieuwe verbindingen leggen met Zuid-Duitsland”, zegt de directeur van Knowhouse, een belangenbehartiger van ondernemingen in de agrosector. “Dit deel van het land staat bij ons nog niet goed op de kaart en andersom. We hebben vooral geprobeerd om partnership te realiseren. Het accent lag niet op ‘directe handel’.” Om dit te bereiken besteedde Van de Waart veel aandacht aan groepsprocessen. “We hadden 25 vertegenwoordigers van Nederlandse organisaties en 40 Duitse deelnemers. Alle verplaatsingen gingen per bus, waarbij ik er op toezag dat we in kleine groepen contact legden. Dus geen ‘speed dating’, dat levert te weinig op. Met zorgvuldig geselecteerde subgroepen bereik je veel meer diepgang in de relatieopbouw.”
23
DUBBELINTERVIEW
De verkoop van Nederlandse prei in het Verenigd Koninkrijk kwam vorig jaar in een stroomversnelling terecht als gevolg van slechte weersinvloeden. In nauwe samenwerking met twee preitelers sloot The Greenery een contract dat het aanbod in de UK in balans houdt. Verkoper Barry Vermulm en preiteler Kees van Rooij leggen uit dat je met commercieel inzicht en maatwerk in kwaliteit handig inspeelt op een vraaggestuurde markt.
Barry Vermulm, verkoper bij de Productunit Vollegrond:
‘UK wil kortgesneden prei en daar zorgen we dan ook voor’ “In 2012 hebben we van de verkoop van prei in het Verenigd Koninkrijk een speerpunt gemaakt. Er was al langer een ambitie om daar een pakket van Nederlandse vollegrondsproducten te gaan aanbieden. Na een testperiode in 2012 sloten we een contract en begonnen in 2013 met jaarrond leveringen aan de UK. We verkopen de prei aan een packer, een lokaal verpakkingsbedrijf. In de UK verkoop je dit product niet rechtstreeks aan de retail, maar via dit kanaal.” “De markt daar verschilt behoorlijk van de Nederlandse markt. De consument in het Verenigd Koninkrijk wil kortgesneden prei en daar zorgen we dan ook voor. Het product mag maximaal voor dertig procent groen zijn. Dit betekent dat Kees van Rooij en Anton Hop, de telers die de prei voor de UK leveren, meer arbeid in de productie moeten stoppen dan ze op hun thuismarkt gewend waren.”
‘Ik neem m’n petje af voor onze telers. Ze hebben er veel voor moeten doen.’ “Er is een delegatie van inkopers uit de UK bij onze telers langs geweest om de productie goed af te stemmen. We zijn niet de eerste leveranciers die op deze markt aanvullen. We moesten echt zekerstellen dat we onze belofte kunnen waarmaken. Wat dat betreft neem ik m’n petje af voor Van Rooij en Hop. Zij hebben er veel voor moeten doen. Daar staat tegenover dat het hier om een enorme kans gaat op een grote markt.” “Ik sluit niet uit dat we in de toekomst meer vollegrondsproducten gaan leveren aan de UK. Met de levering van prei hebben we bewezen dat we het kwalitatief en logistiek goed aan kunnen. Er is al veel bereikt. Voorheen waren we met prei niet actief op deze markt en nu hebben we er een jaarrond afzet. We hebben de kans die zich voordeed met beide handen aangegrepen.”
24
BARRY & KEES
Kees van Rooij, preiteler in Drunen:
‘Met goede afspraken kun je heel wat bereiken op deze interessante markt’ “De levering aan het Verenigd Koninkrijk vergt inderdaad bijzondere aandacht van onze kant. We hebben dan ook veel extra uren besteed aan de gewenste kwaliteit. In de specificaties staat heel strak omschreven hoe de prei moet worden gesneden, geschoond en hoeveel wortel er nog aan mag zitten. En de steel-bladverhouding luistert heel nauw. Het brengt wel wat met zich mee, voordat je het oogstproces zoals we dat kenden in Nederland naar de Engelse vraag hadden aangepast.” “De meeruren die gepaard gaan met deze productie, dat was wel even wennen. Maar er staat een reële prijs tegenover. We leveren dit eerste contractseizoen onze prei vanaf maart tot en met half juli. Al moet ik er bij zeggen dat het eerste volledige seizoen meteen al uitzonderlijk startte. We kenden in Nederland een extreem koud voorjaar en dat maakte het voor ons lastig om ons aan de gemaakte afspraken te houden. Gelukkig onderkenden we dit op tijd, zodat we in samenwerking met The Greenery aanvullende afspraken konden maken over wat onder de gegeven omstandigheden mogelijk was.”
‘In de specificaties staat strak omschreven hoe ze de prei daar willen hebben.’ “Het is daarom goed dat we de verkoop zorgvuldig hebben laten begeleiden. Een veeleisende markt en klimatologische tegenslag, dat vraagt om nauwe contacten en overleg. Maar ik heb de indruk dat onze prei goed ontvangen is. Het maakt me ook wel trots dat onze prei daar in de schappen ligt en een goede aanvulling is op het bestaande aanbod.” “Ik hoop dat we met de klanten in de UK ook voor de komende jaren goede afspraken kunnen maken. Als de wensen op deze markt reëel blijven, heeft deze samenwerking een interessante toekomst.”
25
KORT NIEUWS
Kort Nieuws “Champignondagen waren ideaal netwerkmoment” De Champignondagen 2013 in ’s-Hertogenbosch waren op 29, 30 en 31 mei het platform waar de internationale paddenstoelenbranche kennis kon uitwisselen.
Nieuwe verpakking kluitsla De kluitsla van The Greenery ligt binnenkort
“Het ziet er op deze manier nóg verser en fris-
in een nieuwe verpakking in het schap. Teelt-
ser uit. We geven extra informatie, met name
Met een eigen stand nam The Greenery
bedrijf Pater Broersen levert dit opvallende
over de langere houdbaarheid van de kluitsla
deel aan deze vakbeurs die bedoeld is als
product en is enthousiast over de verpak-
ten opzichte van de klassieke kropsla. Kluitsla
netwerkevenement voor telers uit binnen-
king. “Voorheen verpakten wij kluitsla in een
zet je thuis nog even in een bakje water. De
en buitenland, afzetorganisaties, de verpak-
blanco zak, binnenkort met vier verschillende
sla zuigt zich dan nog één keer helemaal vol
kingsindustrie en de grondstofleveranciers.
bedrukkingen voor Tri Colore, Lolo Rossa, Lolo
en blijft dan zeker een dag of vijf lekker
Bionda en Eikenbladsla”, vertelt Dave Smit.
vers.”
“Het was een ideaal netwerkmoment”, liet accountmanager paddenstoelen Sanne
SL
O
d
EN
OR dAyS ON
HF
d
EN
OR dAyS ON
HF
FRAîCHE PL U
PS • LäNgER
FR
ES
STE
EM I
SC
I
FR
RE
gT
FR
•
H
•
LANgER VERS
•
KLUITSLA
•
N
PS • LäNgER
Tri Colssore
Taste theFreshne
ES
O
FR
SL
fresh • for lettuce days With on end rootbecause clumP of • kluitsla the root •clumb salat mit • langer WurZelballen vers door • laitue de kluit avec• racine fresh for • days on end • Langer vers, gebruikskLaar en duurzaam geteeLd • Fresh For days, ready to use and sustainabLy grown •
LANgER VERS
FRAîCHE PL U
•
•
STE
EM
retail”. Het tweejaarlijkse netwerkevene-
RE
gT
presenteren, met sterke contacten richting
•
N
telers als een echte ketenpartner kunnen
sa Lollo Ros ss
Taste theFreshne
langer vers door de kluit
H
samen met onze aangesloten champignon-
• LETTUCE WITH ROOT CLUMP • KLUITSLA • SALAT MIT WURZELBALLEN • LAITUE AVEC RACINE • • Langer vers, gebruikskLaar en duurzaam geteeLd • Fresh For days, ready to use and sustainabLy grown •
SC
van der Smissen weten. “We hebben ons
KLUITSLA
- LETTUCE WITH ROOT CLUMP -
- LETTUCE WITH ROOT CLUMP -
- S A L AT M I T W U R Z E L B A L L E N -
- S A L AT M I T W U R Z E L B A L L E N -
- L A I T U E AV E C R A C I N E -
- L A I T U E AV E C R A C I N E -
FreshFantasy
FreshFantasy
ment trok ruim 2.500 bezoekers uit een flink aantal verschillende landen waar paddenstoelen worden geteeld.
Benoeming voorzitter Raad van Commissarissen The Greenery B.V. Bert Jansen is op 13 juni 2013 benoemd als voorzitter van de Raad van Commissarissen van The Greenery B.V. Hij volgt Peter Swinkels op.
26
Jansen heeft veel ervaring in de agro food.
van de hoofddirectie. Sinds 2008 is Jansen
Hij startte zijn loopbaan bij Philips, waarna
bestuursvoorzitter en CEO van AVEBE U.A.
hij overstapte naar de Food Divisie van
Hij heeft brede ervaring met bestuurs
AkzoNobel. Eind jaren tachtig vervolgde hij
functies bij internationale, agrarische
zijn loopbaan bij Campina, waar hij diverse
coöperaties. Door zijn aanstelling is
internationale, commerciële functies
de Raad van Commissarissen van
vervulde. In zijn laatste functie was hij lid
The Greenery B.V. weer op volle sterkte.
ADVERTENTIES
KIES VOOR DE BESTE DEKKING! LAAGSTE EIGEN RISICO VOOR ZWARE REGEN LAAGSTE DREMPEL VOOR ZWARE REGEN HOGE NETTO UITKERING BIJ HAGEL GEGARANDEERDE SCHADE-UITKERING PREMIE BETALEN VOOR 15 OKTOBER MINIMALE PREMIEVERHOGING NA SCHADE VRAAG EEN VRIJBLIJVENDE OFFERTE
KIES VOOR ZEKERHEID KIES VOOR DE NR. 1 IN EUROPA
VEREINIGTE HAGEL - Vestiging Nederland Postbus 7 · 9422 ZG SMILDE Tel.: 0592 415581 . Fax: 0592 415865
[email protected] · www.vereinigte-hagel.nl
Anzeige_90x130.indd 1 Naamloos-2 1
3/1/2012 10:11:06 AM 5-3-2012 13:23:30
De vacaturesite voor de Agri & Foodsector
Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang elke week de meest actuele vacatures www.oogst.nl • twitter/oogst.nl 27
Met 720 aangesloten groente-, fruit- en paddenstoeltelers is Coöperatie Coforta een vooraanstaande speler in de voedingstuinbouw. De coöperatie is eigenaar van The Greenery B.V. inclusief haar dochterbedrijven. Coöperatie Coforta is verantwoordelijk voor de afzet van de producten van haar leden door haar bedrijf The Greenery en levert de leden inzicht en toegang tot de markt via The Greenery. Coöperatie Coforta heeft als doel het maximale uit de markt te halen voor haar leden. Door aanbod te bundelen, neemt de coöperatie een stevige positie in in de markt en kan zij de klanten van The Greenery leveringszekerheid en toegevoegde waarde bieden. Onder het motto ‘Samen sterk door individuele kracht’ biedt de Coöperatie Coforta kansen. Niet alleen voor de leden, maar ook voor de omgeving. Het uiteindelijke doel is dat, vanuit de kracht van het collectief, meerwaarde wordt gecreëerd voor zowel leden, als medewerkers en klanten. Coöperatie Coforta U.A. Postbus 79 2990 AB Barendrecht Telefoon (0180) 655 065
[email protected] www.coforta.com
