MAG HET IETS MEER ZIJN? Kwalitatief repertoiretoneel voor amateurtheater
REPERTOIREDAG MENEN 8 september 2012 “Mag het iets meer zijn”? Met dit bundeltje vol titels willen we graag de lat hoog leggen. We hopen je hiermee een aanzet te geven tot het ontdekken van straffe teksten, meeslepende verhalen en magnifieke taal. Robby Cleiren van theatercollectief De Roovers vertelt over hoe zij als groep hun theaterstukken kiezen. Jaren geleden liet hij al eens optekenen dat theater voor hem bij een goede tekst moet beginnen. “Basisvraag is en blijft: is er een goed verhaal dat we kunnen vertellen? Ik kan me enorm ergeren aan theater dat nergens over gaat.(…) De inzet moet hoog zijn.”* Ambitieuze woorden die je hopelijk kunnen inspireren. Drie gastsprekers geven je vandaag nog concretere aanzetten: ze bespreken wat voor hen goede theaterteksten zijn binnen hun eigen interessegebied. Stefan Vancraeynest neemt je mee op een parcours doorheen het Angelsaksisch repertoire van de 20ste eeuw. Hij heeft daarbij vooral oog voor stukken met een sociale of psychologische invalshoek. Dat een goede theatertekst ook veel humor kan bevatten, toont Frans Vanderschueren. Zijn voorliefde voor het betere Franse repertoire zal hij gepassioneerd met je delen en zo ook tonen dat repertoire en komedie gerust samen kunnen gaan. Tot slot hebben we ook Herbert Beuseling voor je weten te strikken. Hij verrast je met theaterteksten uit het Nederlandse taalgebied die nog niet de aandacht kregen die ze verdienen.
Kortom, genoeg aanzetten om zelf verder te zoeken, ijverig te gaan lezen en een geïnspireerde keuze te maken om je publiek uit te dagen en te verrassen.
*interview in Knack magazine, 2001
Op het programma 13.00 u: Onthaal en koffie 13.30 u: Gezamenlijke sessie met als gastspreker Robby Cleiren (De Roovers): Hoe kiezen ‘De Roovers’ stukken? Wat is hun ervaring met repertoire? Wat zijn haalbare stukken? 14.20 u: Pauze 14.30 u: Start van de verschillende sessies – je wordt uitgenodigd de drie opeenvolgende sessies te volgen: *Frans Vanderschueren: Franstalige repertoire *Stefan Vancraeynest: Angelsaksische repertoire *Herbert Beuseling: Nederlanstalige repertoire De sessies zijn gepland om: 14.30u-15.20u / 15.30u16.20u / 16.30u-17.20u
17.30 u: Drankje aangeboden door OPENDOEK
De gastsprekers Robby Cleiren Robby Cleiren studeerde in 1994 af aan het Conservatorium van Antwerpen. Hij stichtte daarna met zijn ex-klasgenoten het collectief De Roovers en maakte met hen de voorstellingen De bezetenen, Vuile handen, Venetië, Maria Stuart, Leonce en Lena, Histoire d’A, Van de brug af gezien, Blue Remembered hills, Alcestis, Vrucht van hun Arbeid, All my sons, Le Dindon, Quills, De noces/Svadebka/De bruiloft, Ça brule en Onvoltooid verleden tijd. Cleiren speelde daarnaast voor verschillende gezelschappen in verschillende producties zoals Sangria! en Kasimir en Karoline (beide Het Toneelhuis), Het wijde land (NTG), De tolbrug (Ibycus), Het Bewijs, Het dikke Schrift, Ça va en Maiakovski (De Onderneming), Maria Salomé (Kaaitheater), Rusland voor beginners (KVS/DASTHEATER), The Monkey Trial, Stukken en Zomergasten (alle drie Tg STAN) en Als, dan (KVS), F=MA (Kunstenfestivaldesarts). Met de Kakkewieten speelde hij in De liegende doos en maakte hij Snözje (Rataplan), Universal Irritant, Frustration Island en Mixico Impossible (alle drie HETPALEIS). Robby Cleiren had enkele jaren een vaste rol in de tv-reeks Recht op recht en speelde gastrollen in verschillende Vlaamse series (onder meer Aspe, Vermist, Oud België, Witse, Code 37).
De jaren ’90 zag met De Roovers een golf van ‘nieuw politiek theater’ in contrast met het voornamelijk esthetisch traject van de jaren ’80. De theatertekst stond opnieuw centraal.
De Roovers over repertoire – enkele quotes: “Ons startpunt was en is de theatertekst: van Dumas over Büchner naar Ibsen, Shakespeare en Schiller” (Sara De Bosschere) “In onze beginjaren speelden we veel stukken van Camus en van Dostoievski: mensen die nadachten over de maatschappij en de wereld.” (Robby Cleiren) “We keken op een dramaturgische manier naar teksten en gingen na wat ze voor ons betekenden. Je kreeg verschillende standpunten over één repertoirestuk” (Luc Nuyens) “Basisvraag is en blijft: is er een goed verhaal dat we kunnen vertellen? Ik kan me enorm ergeren aan theater dat nergens over gaat … De inzet moet hoog zijn” (Robby Cleiren) “We willen tonen wat er tussen mensen gebeurt en tegelijkertijd iets vertellen over de wereld van vandaag” (Sara De Bosschere) “Als speler moet het fantastisch zijn om maandag een stuk van Schiller te brengen, dinsdag een Shakespeare, woensdag Arthur Miller en donderdag Ibsen…Elk van die stukken vraagt een eigen aanpak en een eigen manier van spelen.” (Robby Cleiren) Bron: “Toneelstof: De Roovers over de jaren ‘90”
Herbert Beuseling Herbert Beuseling werd op 20 oktober 1978 geboren te Lokeren, waar hij ook jarenlang woonde en actief was in het amateurtheater. In 2001 studeerde hij af als Klinisch Psycholoog aan de UGent en besloot een bijkomende opleiding Theaterwetenschap te volgen. Sindsdien werkt hij als psycholoog, maar blijft hij eveneens bedrijvig binnen het theatermilieu. Hij gaat regelmatig aan de slag als regisseur en/of auteur in het reguliere amateurtheater, maar ook binnen het sociaal-artistieke veld.
Frans Vanderschueren Frans Vanderschueren is leraar wiskunde wetenschappen op pensioen, en gebeten door de theatermicrobe. Hij is actief in het amateurtheater als acteur en regisseer. Hij regisseerde reeds vele malen, waaronder de stukken ‘Yerma’, ‘Albertine in vijf tijden, ‘My fair lady’ en ‘Trojaanse vrouwen’. Daarnaast bewerkt hij onder meer stukken uit het oeuvre van Molière, Michel Tremblay en Anouilh, alsook romans zoals ‘Boerenpsalm’ en ‘Veel geluk professor’. Frans is tevens actief bij verschillende tijdschriften. Zo is hij redacteur van ‘Toneelecho’ en ‘OP&Doek’. In dit laatste magazine is hij tevens recensent voor de repertoirerubriek.
Stefan Vancraeynest Stefan Vancraeynest studeerde af als licentiaat Germaanse Filologie/dramatiek/dramaturgie aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij werd cultuurfunctionaris in de stad Kortrijk, maar legde zich daarna toe op het docentschap Nederlands/Engels/Duits. Hij is gewezen directeur Vlaams Centrum voor Amateurkunsten (VCA) en zelf ook zeer actief in het theater als acteur, regisseur en auteur. Hij was voorzitter van de Landjuweelcommissie en nu nog steeds lid ervan. Daarnaast is Stefan medewerker bij radio 2, en bij het Kunsttijdschrift Vlaanderen. Hier staat hij in voor de rubriek Theater.
REPERTOIRETONEEL: ENKELE SUGGESTIES
Al deze titels zijn beschikbaar ter ontlening in de theaterbib van OPENDOEK. Voor gedetailleerde info (rolbezetting, korte inhoud, auteursrechten) neem je best een kijkje op http://opendoek.developit.be.
Titels met een * zijn enkel in de oorspronkelijke taal verkrijgbaar. Titels met een ° zijn voorlopig nog niet in de OPENDOEK theaterbib beschikbaar.
Een greep uit het repertoire van De Roovers: Dennis Potter Blue Remembered Hills Zeven kinderen spelen, pesten, lachen in het Forest of Dean. Op de achtergrond is de Tweede Wereldoorlog aan de gang. Het stuk ontkracht het cliché dat de kindertijd zo idyllisch zou zijn als we hem achteraf voorstellen: de kinderen gaan net zo ruw met elkaar om als de volwassenen die verderop oorlog voeren…
Arthur Schnitzler Professor Bernhardi Praatstuk over de botsing tussen de wereld van de medische wetenschap en die van het katholieke geloof. Een joodse arts weigert een priester de toegang tot een doodzieke patiënte, waardoor het meisje ‘in zonde’ sterft…
Hendrik Ibsen De wilde eend Stuk uit begin jaren tachtig van de negentiende eeuw dat draait om allerhande morele dilemma’s. Gregers Werle vernielt het huwelijk van zijn beste vriend door te onthullen dat diens vrouw een scheve schaats reed…
Euripides (bewerkt door Ted Hughes) Alcestis Klassiek Grieks verhaal en het oudst bewaarde stuk van Euripides, in de bewerking van Ted Hughes gebracht. Hughes verwerkte de zelfmoord van zijn vrouw, Sylvia Plath tijdens het schrijven van dit stuk over Admetos, de vorst van Thessalië die volgens een voorspelling gedoemd is om jong te sterven. Apollo wil voor hem wel met het Lot onderhandelen, op voorwaarde dat hij iemand kan vinden om in zijn plaats te sterven. Maar hoe valt te leven met een dode op je geweten?
Judith Herzberg Merg Merg is de tekst van een muziektheatervoorstelling die Judith Herzberg in 1986 schreef naar aanleiding van een krantenartikel. In deze tekst voert ze twee broers op die ondanks hun verwijdering elkaar nodig blijken te hebben. De ene kan alleen voortleven als de andere zijn mergdonor wil zijn. De donorbroer was gevlucht toen hij aansprakelijk gesteld werd voor het ongeval waarin hun beide ouders omkwamen. De zieke broer moet dus op zoek naar de verloren broer. Blijkt dat die broer geen ‘nee’ kan zeggen. Mag hij nog om die transplantatie vragen? De broer zal immers niet kunnen weigeren. Uiteindelijk vraagt hij het toch. Maar bij de verloren broer sijpelt langzaam het besef door, ook onder invloed van zijn vrouw, dat hij geen redenen heeft om zijn zieke broer te helpen. Ben je ooit verplicht tot iets? Moet je helpen? Ben ik mijn broeders hoeder?
Arthur Miller All My Sons Familiedrama waarin blijkt dat de vader, industrieel Joe Keller, door zijn betrokkenheid bij de verkoop van kapotte cilinderkoppen tijdens WWII mee verantwoordelijk is voor de dood van 21 piloten, waaronder zijn eigen zoon.
Dennis Potter Joe’s Ark ° Het regent. Joe zit in zijn dierenwinkel. Van op zijn ark maakt hij zich op voor het einde van de wereld, want boven in bed ligt zijn dochter Lucy op sterven. Zijn verloren zoon Bobby, een verlopen komiek, haast zich naar huis. En er zijn passanten - een verliefde student, een pastoor, een dokter. Iedereen lacht om zijn sterfelijkheid, om zo vooral zijn eigen emotioneel onvermogen te omzeilen. Joe's ark toont een kwetsbare mens die, onbeweeglijk als Hamm in
Becketts Eindspel, ernstige vragen stelt. Wie beslist over leven en dood? Wat voor zin heeft het op God te roepen? En wie is die papegaai?
Georges Feydeau Le Dindon Stuk vol smoesjes, leugens en afleidingsmanoeuvres, want iedereen blijkt er een geheime relatie op na te houden in dit boulevardstuk. De Roovers verrasten in 1998 met hun keuze voor deze komedie van Feydeau, toen in geen jaren meer in Vlaanderen opgevoerd.
Anton Tsjechov Oom Wanja Het leven op het land kent orde, regelmaat en rust. Maar het is ook lelijk, stompzinnig en saai. Daar komt verandering in als de oude professor Serebrjakov en zijn tweede vrouw, de mooie Jelena, het landgoed bezoeken. De dagelijkse sleur, vol leegte en verveling, wordt verstoord. Iedereen ziet zijn kans om zich aan zijn lot te onttrekken. Dokter Astrov verzaakt zijn plicht als arts, en Wanja en zijn nichtje Sonia verwaarlozen hun werk. Sonia is in stilte verliefd op Astrov, maar die loopt dan weer over van hartstocht voor Jelena. Maar ook Wanja slooft zich uit voor de gunsten van de jonge Jelena. In Oom Wanja schetst Tsjechov allemaal eenzame mensen die worstelen met hun verlangens, hun lijden, én hun heldhaftige zinloze pogingen om daaraan te ontsnappen. Ze willen allemaal iets van hun leven maken. Ze troosten zich met toekomstbeelden. Die zijn even hemels als hels. Ondertussen kookt de samowar over... Wat ons terugbrengt naar de vraag : Wat te doen met het leven nu?
Aeschylus Oresteia Oresteia is de enige integraal bewaard gebleven trilogie in het oeuvre van de grote Griekse tragediedichters uit de oudheid. Het is ook het laatste en het grootste werk van Aeschylus – groots in vele
betekenissen. De Oresteia gaat over drie moorden, drie daders, hun demonen, hun lot, en hun moreel beladen keuzes. De vicieuze cirkel van de bloedwraak wordt doorbroken. Het principe van ‘oog om oog, tand om tand’, ons bekend uit het Oude Testament, maakt plaats voor een andere vorm van recht, waarin de instituties – de rechtbank die waakt over de orde en politieke strijd wil vermijden – veel belangrijker gaan worden. De gerechtigheid van Zeus wordt vervangen door een ‘staatsrecht’ – zij het dat Zeus, of zijn verstandige dochter Athena, wel streng blijft toekijken. Maar vanuit een idee die, niet veel later kort en krachtig als ‘ken uzelf’ werd samengevat, wordt de mens uitgedaagd – door de goden, dat is de paradox – om de oogkleppen van het eigen gelijk af te leggen en zijn eigen duistere kanten te zien en te erkennen als voorwaarde om de dynamiek van het leven te verzekeren.
Een greep uit het Franstalige repertoire Françoise Dorin De egoïst
(3D-4H)
Vrouwen en moeilijkheden worden door Lionel gemeden als de pest, want hij is een verstokt vrijgezel die enkel zijn kamerknecht in zijn aanwezigheid duldt. Maar dan komt daar plots zijn moeder binnengevallen, en dan nog met een nichtje dat van huis is weggelopen, en een dame die hem absoluut in het huwelijksbootje wil krijgen!
Françoise Dorin De snullen
(3D-1H)
Na hun negatieve ervaringen met mannen hebben Simone, Vera en Betty resoluut het mannelijk juk van zich afgeschud en zijn ze knusjes met hun drieën op een appartement gaan wonen. Gedaan met de dwang om ten koste van alle eet- en snoepgewoonten terwille van de heer toch maar slank te willen blijven. Gedaan met de dwang om steeds modieus, licht en luchtig gekleed te lopen, en zo kou te lijden. Op een dag komt een mannelijke overbuur totaal overstuur het vrouwenappartement binnengedonderd.
Michel André Van de brandkast in de hangkast
(2D-5H)
In een voorstad van Parijs werd een hold-up gepleegd. Eén van de gangsters verbergt zich samen met zijn vriendinnetje in een appartementsgebouw tegenover de geplunderde bank. Plots komt de Heer Perrin binnen, eigenaar van het appartement en vrijgezel. Er ontstaan rare situaties. Kunnen ze met het geld ontsnappen? Heeft politie-inspecteur Péquinet ditmaal geluk? Blijft Perrin een verstokte vrijgezel?
Pierette Bruno Echtpaar of onpaar?
(2D-3H)
Een betere middenstandsbuurt in Parijs, eind jaren tachtig. Gilbert en Marie-Colette delen reeds jaren lief en leed. Samen met hun zoon
Michel ondergaan ze elke dag de ‘ups en downs’ van een doorgaans burgerlijk gezinnetje. Vader Gilbert heeft niet slecht geboerd. "De kritiek der zuivere rede" (E. Kant) en een berg morele principes waren de sleutels van zijn succes. En net als Gilbert denkt dat hij het allemaal voor elkaar heeft, krijgt hij ‘het keren der haren’ over zich, een mentale mutatie bij vijftigers die enigszins te vergelijken valt met de puberteit. Die goeie oude Gilbert krijgt het ‘oud zot’! En het vermoeden van MarieColette wordt een feit: papa gaat op stap! En met een jonge Madonna nog wel! Genoeg reden voor zoonlief Michel om zich over zijn moeder te ontfermen. Samen met zijn beste vriend Martin, smeedt hij een geniaal plan om vader terug tot inzicht te brengen.
Ginette Beauvais-Garcin De weduwenclub
(6D-1H)
Jacques overlijdt na een 'accident de chasse': hij trekt door op het toilet en krijgt de 'chassebak' op zijn hoofd. Weduwe Paula krijgt steun van haar vriendinnen: de weduwes Annie en Marceline. Ook Annies zoon Thierry is zwaar aangeslagen, Jacques was zijn suikernonkel. Paula krijgt telefoon van een Mireille die over Jacques' dubbelleven vertelt: zij was zijn maitresse met wie hij twee dochters heeft: twee brutale wichten, Femke en Famke, die zich onmiddellijk met de erfeniskwestie willen bemoeien. Femke wordt verliefd op Thierry. Alles speelt in het nadeel van Paula, ze lijkt totaal verslagen, maar heeft nog iets achter de hand…
Josiane Balasko De kerstman is een smeerlappeke (3D-3H) (één damesrol wordt gespeeld door een travestiet)
Pierre en Thérèse werken voor 'Wanhoop en vriendschap', een telefooncentrale voor mensen die wanhopig en volledig aan de grond zitten. Kerstavond is dan ook de drukste avond van het jaar. In deze hilarische komedie zien we hoe de Kerstman dit jaar de wanhoop nabij is.
Josiane Balasko Zattenacht
(1D-2H)
's Avonds laat, een klein café tegenover het station. Twee heel verschillende mensen ontmoeten elkaar hier. Jacques Rombouts, de ietwat verlopen presentator van het televisiespel 'Gatje open, Gatje toe' en Simone, een arm meisje dat net uit de gevangenis komt. Jacques is al dronken, Simone zal het snel worden, gedurende een nacht waar tussen de scheldpartijen en de vertrouwelijke gesprekken door hun levens elkaar kruisen. Tussen middernacht en zes uur 's ochtends beleven ze een volkomen doorzopen wilde nacht. Omdat Simone niet weet waar naar toe, vraagt Jacques haar bij hem thuis. Maar na zo'n nacht, gaat het ontwaken wel héél moeilijk worden...
Jean-Marie Chevret De amazones
(3D-2H)
Drie vrouwen van rond de veertig ontmoeten elkaar omdat ze in de steek gelaten zijn door hun partner. Zo goed en zo kwaad als het gaat proberen ze er het beste van te maken, waren er niet... de jongens.
Laurent Baffie Ge-tic-t (3D-4H) Dokter Stern is de beroemdste en de beste psychiater ter wereld om mensen te helpen bij het controleren en overwinnen van hun tics. In zijn wachtkamer komen Fred met zijn syndroom Gilles de la Tourette, Alfons met zijn cijfermanie, Blanche met haar smetvrees, Maria die altijd twijfelt of ze thuis alles goed heeft afgesloten en meer dan eens beroep doet op de steun van God, Ramar die nooit over lijnen durft stappen en Lili die alles, maar dan ook alles, twee keer zegt, samen voor een langverwachte consultatie. Wanneer dokter Stern blijkt opgehouden te zijn op de luchthaven, besluiten de patiënten om zelf een groepstherapie te organiseren, met alle hilarische gevolgen vandien.
Jean-Claude Islert Makkelijk is anders
(3D-2H)
Jean-Paul is vijftig en dat is niet makkelijk te aanvaarden voor een man. Hij heeft een verhouding met Sara, een jonge studente van 23 aan wie hij bijles wiskunde geeft. Maar hij wil een einde maken aan deze verhouding terwijl zij vraagt wanneer ze nu eindelijk gaan trouwen. Midden in dat gewetensconflict komt zijn ex-vrouw Marion opdagen. Zij wil dat hij kennis maakt met haar nieuwe vlam die...wat jonger is dan zij. En dan is er nog Julie, zijn dochter van 22 die vraagt of haar nieuwe en...wat oudere vriend mag komen logeren. Alleen is die nieuwe vriend een migrant uit Moldavië. Of bestaat die eigenlijk niet? Ja, makkelijk is anders!
Francis Joffo Vakantie zonder zorgen
(4D-3H)
Jacques Persoons en zijn vrouw Dominique komen vroeg in de ochtend aan in een villa aan de Côte d’Azur die ze voor een maand gehuurd hebben, samen met twee vrienden, Patrick en Marie. Ze kennen de plaats goed, want ze hebben er het vorige jaar ook al verbleven. Op die manier denken ze veilig te zijn voor alle slechte verrassingen die je gewoonlijk tegenkomt wanneer je een huis voor de eerste keer huurt. Wat volgt is echter een reeks catastrofes die hen meesleept in een dol avontuur dat ze zich nooit hadden kunnen inbeelden.
Franck Didier Wachtzaal story
(3D-4H)
Twee verleidelijke jongedames, een jongeman, een oudere dame, een heer met klasse, een tijdloos koppel en een zeer joviale tandarts raken verstrikt in het spinnenweb van Madame Ramo, een soort Hyacinth. Ze is ‘vast clientèle’ en denkt dat alles haar toegelaten is. Ze wil door dokter Faustin behandeld worden voor afschuwelijke kiespijn, maar zonder afspraak. Daarom kampeert ze volgens haar zeggen al sedert vier uur in de morgen voor de praktijk. Zonder afspraak kan alleen wanneer een patiënte afzegt of plaats ruimt voor haar. En daar gaat ze werk van maken.
Michel Tremblay Nog eenmaal als het mag
(1D-1H)
Een man komt over zijn moeder vertellen. Maar hij is nog maar net bezig of zij komt de scène inpalmen. De zoon roept scènes op uit zijn en haar leven. Scènes waarin de moeder, zoals steeds, heel extravert reageert, onbenulligheden opblaast tot torenhoge dramatiek, metaforen uit haar mouw schudt, haar persoonlijke gevoelens de werkelijkheid laat kleuren. Zij grijpt ieder onderdeel van de taal aan om haar zoon op te voeden. Taal is haar doeltreffend wapen, zij is een waterval van goed gekozen woorden en bespeelt intonatie als een kunstenaar, met humor van het fijnste soort.
Anca Visdei Lady Shakespeare of Desperate Shakespeare’s housewife (1D-1H) Het stuk bestaat uitsluitend uit brieven. Telkens een brief telkens met zijn antwoord. Brieven tussen William Shakespeare en zijn vrouw Anne Hathaway. Zij heeft hem weggestuurd naar Londen om te schrijven. Ondanks zijn eenzaamheid en zijn liefde voor haar mag William niet terugkeren naar Stratford voor zijn oeuvre voltooid is. We volgen zowel hun intieme liefde als het theaterleven in die tijd en het ontstaan van zijn stukken. Zo bepotelt zijn vader Anne, krijgt een lap in zijn gezicht en zij vraagt aan William een figuur te creëren die denkt ongestoord vrouwen te mogen bepotelen omdat hij denkt onweerstaanbaar te zijn, hij moet hem maar Falstaff noemen. Uit deze brieven blijkt dat achter elke grote man een sterke vrouw staat. Zonder haar waren zijn werken nooit geschreven, want zij reikt ideeën aan, verplicht hem te schrijven, zalft en slaat wanneer hij wil opgeven.
Aanvullende suggesties van Frans Vanderschueren Noël Percy Nonnen op uitbrekerspad°
(5D-2H)
Francis Joffo Vakantie zonder zorgen
(3D-4H)
Anca Visdei De patiënte
(1D-1H)
Anca Visdei De Medea van Saint-Médard
(1D-2H)
Yvon Taburet Grootmoeder is verliefd
(5D-5H)
Laurent Ruquier Het is te herdoen
(5D-1H)
Francis Veber L’emmerdeur*
(1D-5H)
Jean-Marie Chevret Numéro complementaire* Gerard Lauzier L’amuse gueule
(2D-3H)
(4D-6H)*
Michel Tremblay Les héros de mon enfance°
(6D-3H)
Een greep uit het Angelsaksische repertoire Dennis Potter Heuvels van blauw
(2D-5H)
Zeven kinderen op het Engelse platteland, in 1943. Willie en Peter spelen vliegtuig en parachutist. Samen met John en Raymond jagen ze de eekhoorn uit een boom en doden hem: er vallen slachtoffers in hun 'speelgoedoorlog'. Angela en Audrey spelen in een schuur een vreedzamer spelletje, vader en moedertje. Daarbuiten staat Donald Duck, het spreekwoordelijke lelijke eendje. Hij wordt gepest, maar hij is ook onmisbaar, want hij weet aan lucifers te raken en kent een manier om geld te verdienen. De grens tussen spel, plagen, terroriseren en de echte oorlog wordt steeds vager. De angst neemt toe, de brutaliteit ook en het loopt allemaal slecht af.
Dennis Potter De bitterzoet
(1D-3H)
De familie Broex woont in een buitenwijk. Ze zouden een doodnormaal leven leiden, ware het niet dat hun dochter Carrie twee jaar geleden een zwaar auto-ongeluk heeft gehad. Verlamd, niet bij machte een zinnig woord uit te brengen en voortdurende zorg vereisend, leeft zij sinds het ongeluk als een geluiden-uitstotende plant. Moeder Broex weigert de hoop op te geven en blijft met Carrie communiceren. Vader Broex gelooft nergens meer in. Verdrietig en verbitterd isoleert hij het gezin steeds meer van de buitenwereld, waar alles toch alleen maar erger en erger wordt. Deze uitzichtloze situatie verandert wanneer vader Broex op straat een jongeman tegen het lijf loopt die Carrie van vroeger blijkt te kennen en die jongeman vervolgens bij hem thuis opduikt. Als een door God gezonden engel brengt hij verlossing en loutering voor iedereen. Alleen, de middelen die hij daarvoor gebruikt zijn die van een duivel.
Mike Leigh Abigail’s party
(3D-2H)
Abigail's Party is een satirische komedie uit de jaren ‘70: (bijna) voor de eerste keer in de geschiedenis wordt de arbeidersklasse op de korrel
genomen. Hun kleinburgerlijk, oppervlakkig en materialistisch gedrag blijkt niet erg veel te verschillen dan dat van de zogenaamde burgerij. In het hele stuk gebeurt er bijna niets. Er wordt enkel gepraat over de meest banale dingen gaande van de buikomtrek van Demis Roussos tot welke supermarkt nu de beste is: GB of Delhaize. De tergend nietszeggende gesprekken en de scherpe karaktertekening maken heel de humor van het stuk uit.
Peter Terson Het machtige reservoir
(2H)
Jef en Peter ontmoeten mekaar op een avond aan het reservoir. Jef, de 'bewaker' van het reservoir, simpel van geest, een dronkaard, vol waanideeën, neemt Peter mee naar het reservoir en laat hem de streek en het dorp vanuit de hoogte zien. Het dorp dat hij verafschuwt. Hij vertelt over zijn leven, over zijn reservoir, de bouw ervan en de problemen ermee, zijn land, zijn vrouw en de vrouwenbond, de oorlogsjaren, zijn pruimenwijn, de "Pierre". Peter, ingenieur, gevochten om iets te bereiken in het leven luistert gedwee, heeft enorm veel respect voor zijn vader, een man waar hij naar opkijkt, een vader die hij koestert en op handen draagt. Aarzelend begint ook hij zijn verhaal, een verhaal van misnoegdheid, frustraties, heimwee naar zijn kindertijd, naar zijn vader. Naarmate het later wordt op de avond en zij meer en meer beginnen drinken bereiken hun frustraties een allesoverheersende dramatische climax.
Peter Shaffer Equus
(4D-5H)
Gebaseerd op een waargebeurd verhaal over Alan Strang, een jongen die ogenschijnlijk zonder reden vijf paarden de ogen uitstak. Als in een spannende detective worden de motieven van deze gruwelijke misdaad achterhaald. Wat voor de psychiater begint als het proberen achterhalen van de psychische oorsprong van Alans afwijkende gedrag, eindigt in een zoektocht naar zichzelf. Gelijktijdig met de ontdekking en genezing van Alans onderliggende problemen ondergaat de psychiater een
gewetenscrisis, gegroeid uit een desillusie over zichzelf, zijn werk en de huidige materialistische samenleving.
Peter Shaffer Amadeus
(1D-7H)
Een eigenzinnige kroniek van het wonderkind Wolfgang Amadeus Mozart, gezien door de ogen van de jaloerse hofcomponist Antonio Salieri. Deze heeft een pact gesloten met God. In ruil voor een schitterende muzikale carrière zal hij Hem eeuwig dienen. Tot zijn verbijstering merkt Salieri dat een 'vulgair creatuur' als Mozart, heel wat meer talent heeft dan hijzelf. Salieri kan zijn verbittering niet verbergen. Afgunst verteert hem. Hij voelt zich bedrogen en besluit zich, doorheen Mozart, te wreken op de God die hem zo bedrogen heeft.
David Storey Mooi weer vandaag
(2D-3H)
Twee mannen, Arnold en Max, keuvelen over belangrijke onderwerpen van het leven: voorbijgangers, familie, het verleden en het weer. Wanneer de twee heren gaan wandelen, komen er twee vrouwen op. Zij praten over dezelfde dingen. Max is een eenling, Arnold een opschepper. Cathrien is mannengek en Greta vooral stijfjes. Tussen de vier ontstaat een gesprek dat voornamelijk bestaat uit onderhuids uitgespeelde conflicten.
Alan Bleasdale Mannen onder het mes
(3D-7H)
Een knotsgek en absurd verhaal vol slapstick over een hospitaalsituatie. In de wachtkamer zitten mannen te wachten op een sterilisatie die ze trachten te ontlopen. Ondertussen zien we de chirurg bezig in de operatiekamer. Tussen de mannen zitten 2 oude schoolvijanden, een man wiens vrouw alcoholica is en een 77-jarige bon vivant. De alcoholistische vrouw dwaalt ook door het hospitaal. Wat er gebeurt is nauwelijks te beschrijven maar de ene gekke situatie volgt op de andere. En tussen al die dolkomische situaties verweeft de auteur nog wat levensfilosofie. Al de slapstick-scènes staan nauwgezet beschreven en
vormen een wezenlijk onderdeel van deze komedie. Aan de naakt(!)scènes van de mannen is gemakkelijk een mouw te passen. Voor wie eens goed uit zijn dak wilt gaan.
Peter Nichols Vergeet-mij-nietjeslaan
(4D-5H)
Frank, een man van rond de veertig, zit midden in een mid-life crisis. Hij denkt terug aan zijn puberjaren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Rond die tijd leerde hij zijn vrouw Ursula kennen, die toen nog een schoolmeisje was en stapelverliefd was op Frank. Nu zijn de twee getrouwd en hebben ze kinderen. Ursula is niet meer het verliefde schoolmeisje van vroeger, ze is te moe en teveel bezig met het huishouden. Frank voelt zich verwaarloosd en denkt dat hij heel wat kansen gemist heeft in het leven. Wanneer hij dan ook nog eens denkt aan de complexe relatie van zijn eigen ouders, besluit hij zijn koffers te pakken en te vertrekken.
Peter Nichols Een dag uit de dood van Piet Snot
(4D-2H)
De hele geschiedenis speelt zich af rond een echtpaar en hun mentaal gehandicapt elfjarig dochtertje. Zij is hun enig kind. Hun huwelijk zou men overigens wel geslaagd kunnen noemen; ze houden veel van elkaar en voelen zich tot elkaar aangetrokken. Zij heeft voor haar huwelijk nogal wild geleefd, maar ze heeft hem er alles van verteld en hij is de enige man die haar het geluk van de liefde gegeven heeft. Dit heeft hen tot nu toe bij elkaar gehouden ondanks de ellende om het kind. Voor haar komt er het schuldgevoel bij, ze denkt dat de toestand van het kind het gevolg is van haar vroegere uitspattingen. Toch weet ze haar verdriet beter te dragen dan haar echtgenoot, zij put uit haar warme liefde voor alles wat leeft de kracht om haar lot te aanvaarden. Hij is een zenuwpatiënt aan het worden - als leraar een onmogelijke mens, die zijn leerlingen als zijn natuurlijke vijanden beschouwt. Na een mislukte poging zijn kind te doden, laat hij zijn gezin in de steek.
Conor McPherson Verdamd
(1D-4H)
In een dorpskroeg in één van die hoeken van Ierland waar het één van die stormachtige avonden is, zitten de stamgasten Jack en Jim te ouwehoeren met de barkeeper Brendan. Het onderwerp van het gesprek is de terugkeer van een vroegere kameraad Finbar die het gemaakt heeft in Dublin. Hij is terug gekomen om een huis te verkopen aan een jonge vreemde vrouw. Wanneer Finbar met Valerie in de kroeg belandt, zijn de drie vrijgezellen niet alleen nieuwsgierig maar willen ze ook in de smaak vallen van de jonge vrouw. Wat begint als een vrijblijvende babbel, gaat stilaan over naar de mysterieuze verhalen die tussen licht en donker hun oorsprong vinden en een onbehaaglijk niet te vatten gevoel te weeg brengen.
Brendan Behan De gijzelaar
(6D-8H)
Een jonge Engelse soldaat wordt door het I.R.A. ontvoerd en naar Dublin gebracht. Die gijzelaar moet een waarborg zijn voor het leven van een I.R.A.- militant die in Belfast op zijn terechtstelling zit te wachten. Het huis waar Leslie Williams wordt gegijzeld, was ooit een schuilplaats voor het gewapende verzet en is nu een pension, eigendom van een geschifte chauvinist die nog steeds in oorlog is met Engeland. Zijn huismeesteruitbater heeft van zijn verzetsactiviteiten een kreupel been overgehouden en is er nu van overtuigd dat de Onafhankelijkheidsoorlog zo dood is als de charleston. Verder wordt het pand bevolkt door hoeren en travestieten, ambtenaren, kamermeisjes, een Rus, een band, een bard en leden van het I.R.A. Allen hebben ze te doen met die Engelse soldaat die net als zij slachtoffer is van de alles dominerende maatschappij.
Charles Dyer De trap
(2H)
Twee kappers, een flink eind in de veertig -de schuchtere en tedere Harry, eigenaar van een miezerige shop in een Londense achterbuurt en Charlie, een verlopen acteur- zitten op een zondagavond in de zaak te drinken, te babbelen en vooral te kibbelen. Je voelt zo aan dat ze voor de duizendste keer aan dezelfde ruzie toe zijn. Ze zijn dan ook al twintig jaar samen. Ze gooien elkaar vanalles naar het hoofd: hun haat en hun ontgoocheling, hun jaloersheid en hun heimwee, hun ijdelijke zorgen en hun jeugdherinneringen en ook hun moeilijkheden van het moment. Uit die pseudo-echtelijke confrontatie groeit een impressie van verwarring en droefheid die niet nalaat ons te ontroeren.
Een greep uit het Nederlandstalige repertoire Lot Vekemans Leda Court
(2D-2H)
In Leda Court maken we kennis met vier bewoners van een appartementencomplex in Londen. Hoewel al langere tijd buren, hebben ze nauwelijks contact met elkaar. Door een toeval komt hier verandering in en langzaamaan knopen ze relaties met elkaar aan. De vier buren, twee oude Britten, een oude Indiër en een jonge Afro-Caribische vrouw, zijn ontheemd in hun eigen buurt. Hun partners zijn overleden, met hun kinderen in den vreemde hebben ze spaarzaam contact. Ze leiden allemaal een tamelijk teruggetrokken leven. Het is wel erg onwennig om na jaren van isolement weer met anderen te zijn.
Oscar Van Woensel ECO
(8H)
Dood Paard maakt met Eco een theaterproductie over "de totstandkoming van een uniek Europees Ecologisch Bouwproject met voorzieningen voor mensen van alle leeftijden en uit alle lagen van de bevolking, van kinderopvang tot reptielenzoo, van olympisch sportzwembad tot een superballenbak". De bevlogen bouwvakkers van Dood Paard bouwen vol idealisme aan een "mega-euro-eco-superdome": optimale superfun, ecologisch vormgegeven en gemaakt van turf, aarde, gras, papier en bronwater. Eco gaat over mensen die dromen verwezenlijken en nieuwe kathedralen bouwen, maar hun zakelijke belangen niet kunnen scheiden van hun persoonlijke.
Alex Van Warmerdam De verschrikkelijke moeder (8D-4H) Een verschrikkelijke moeder, een slager, een overspelige hoofdonderwijzer, diverse jonge meisjes, een makelaar, een gekleineerde dochter en veel bloed- en vetvlekken. In De verschrikkelijke moeder lopen verschillende verhalen door elkaar heen, het ene uitgebreid, het andere duurt nog geen minuut. Alex van Warmerdam schept in dit theaterstuk een claustrofobisch klein universum waarin
eigen wetten en regels gelden. Het speelt zich allemaal af op het platteland, waar volgens Van Warmerdam "de ergste dingen gebeuren". De mensen zijn tot elkaar veroordeeld. Ze haten elkaar voornamelijk. De één gunt de ander het licht in de ogen niet. Iedereen belazert iedereen. Ze komen de deur nauwelijks uit, al willen ze dat wel.
Jeroen van den Berg Blowing
(2D-2H)
Blowing schetst een genadeloos en zeer voorstelbaar portret van een middle class gezin, van de frustraties, het onvermogen en de verbittering van de ouders, van het verdriet en de angst, maar ook de dromen van de kinderen. De tekst is geschreven vanuit het gezichtspunt van de kinderen uit het geportretteerde gezin en dat maakt Blowing zo geslaagd, aangezien dit ook precies de doelgroep is; menige jongere zal zich hierin herkennen. In stijl en vorm is Blowing net zo anarchistisch als de verwikkelingen in de huiskamer. Het zit vol mooie vondsten en is verleidelijk vlot geschreven, en hoewel de effecten vet zijn aangezet is het een toneeltekst die je bij de strot grijpt.
Rob de Graaf Freetown (3D) Drie vrouwen ontmoeten elkaar in een West-Afrikaans land. Het voor Europese toeristen gebouwde resort daar biedt niet alleen paradijselijke stranden, een heerlijke zee en een comfortabel verblijf: hier is ook de mogelijkheid om in contact te komen met sterke, donkere en lief glimlachende jongemannen, die graag bereid zijn om tegen een niet eens zo heel exorbitante vergoeding alles te doen wat er van ze verlangd wordt. Freetown is een nieuwe schrijnende maar ook bittere, boosaardige en vrolijke voorstelling.
Ko van den Bosch Painicilline
(3H)
Drie wetenschappers zijn genomineerd voor een prestigieuze prijs. Ze komen bij elkaar in een conferentiezaal, terwijl de commissie vergadert.
De uitslag laat lang op zich wachten en ondertussen doden ze de tijd met drinken, wetenschappelijke theorieën en arrogant haantjesgedrag.
Peer Wittenbols Alptraum
(2D-1H)
Je ergste nachtmerrie: je bent een clown en je komt drie muntjes inleveren bij de bank en de juffrouw achter de balie ziet je onterrecht voor een overvaller aan. Kan het erger? Ja, het kan altijd erger. Vanuit dit idee schreef Peer Wittenbols een nieuwe absurdistische komedie. Een verhaal over hoe een misverstand in een bankkantoor kan uitlopen tot een clown in het nauw, een geplaagde politieagent, een brede vrouw met kinderwens, een lieve domkop die niet luistert naar de naam Toutou, en de verslaggever die van dit alles chocola moet maken; allen in rep en roer tot deze ernstige misdaad is opgelost. Daarbij gaat de logica op zijn kop, de wereld op zijn kont en geldt de wet van de clown.
Gerardjan Rijnders Snaren
(5D-6H)
In Snaren filosofeert de eerste vrouw van de menselijke beschaving, oermoeder Lilith, over het ontstaan van het heelal en het begin van alles. Snaren zijn de allerkleinste bouwsteentjes van de materie, zo luiden de nieuwe wetenschappelijke theorieën die het ontstaan van de wereld proberen te verklaren. Lilith probeert dit gegeven in haar eigen woorden te vatten en met allerhande eenvoudige metaforen – een jurk met ornamenten, een aquarium, oersoep - beeldend voor te stellen. Kunnen we aan de hand van kennis van het begin, de zin of zinloosheid van het bestaan duiden? Haar monoloog wordt aangevuurd door de vragen van Lucifer. Maar hij is niet zozeer geïnteresseerd in de retorische vraagstelling die zij steeds opnieuw en vanuit steeds een andere invalshoek belicht, als wel in haar lichaam en seksualiteit. Zo koppelt Rijnders aan deze eindeloze wetenschappelijke zoektocht, de eveneens eeuwige hunkering van de man naar het lichaam van de vrouw.
Koos Terpstra De vrouw met de baard
(2D-8H)
De vrouw met de baard is een circusvrouw die ooit afstand nam van een allesverzengende liefde. In plaats van haar hart te volgen, koestert zij zich nu in de veilige aandacht van een romantische goudzoeker uit ZuidAmerika. De betoverende wereld van de circusvrouw staat in fel contrast met het politieke leven van de tweede hoofdpersoon. Omringd door hielenlikkers en spindoctors, is hij eindelijk waar hij wil zijn: aan de top. Niets kan hem nog raken. Totdat zijn eerste en grote liefde hem confronteert met zijn oorspronkelijke idealen: ooit stond je ergens voor, waar sta je nu? Dan blijkt de waarheid een rekbaar begrip.
Aanvullende suggesties van Herbert Beuseling (niet besproken) Rob de Graaf Vrede
(1D-4HD)
Het stuk speelt zich af in de doorwaakte nacht na het overlijden van de partner van Awram. De zus van de overledene, Vera, en haar man Broes zijn vlak na zijn dood aangekomen in het huis van hun broer en zwager. Gedrieën zitten ze bij de opgebaarde dode. Als Broes terugkomt van eten en drinken halen, brengt hij Ster mee, die hij buiten tegen is gekomen. Ster blijkt vroeger de vriend van Vera te zijn geweest, maar hij heeft haar gedumpt en ingeruild voor haar nu overleden broer, iets wat ze nog steeds niet kan verkroppen. Ook wordt Awram tot zijn verbijstering onthuld, dat zijn overleden partner tot zijn dood contact heeft gehouden met zijn vroegere minnaar Ster, die allerlei zaken over de dode weet die hij als partner niet eens wist. Rondom het sterfbed maken de vier ruzie en betwisten ze elkaars herinneringen. Over hoe mensen zich tot elkaar verhouden gaat het, over wat er is en wat er niet is, wat je hebt en wat je niet hebt. ‘Vrede’ is genadeloos en grijpt je bij de strot.
Ko van den Bosch Gaga (1D-2H) Sjon is God. Hij heeft in zeven dagen de wereld geschapen, maar zag dat het niet goed was. Daarna is hij er aan gaan rommelen, maar het is er niet beter op geworden. Sterker nog, Sjon is vast gelopen in een afbraakwijk. Zijn gezin heeft hij verwaarloosd en zijn frustratie gekoesterd. Hij heeft zijn vrouw Raggel een coma in geslagen. Zijn zoon is opgesloten in de kelder, omdat Sjon in de sterren heeft gelezen dat de zoon zal opgroeien tot een schoft en zijn vader zal vermoorden. Terwijl Raggel in coma is, voedt hij zijn zoon op nogal onorthodoxe wijze op. Wanneer Raggel uit haar coma ontwaakt, heeft Sjon veel uit te leggen. Hij klaagt over de buurt, hij klaagt over de buren, hij klaagt over zijn onhandelbare zoon en hij klaagt over het feit dat Raggel hem in de steek heeft gelaten. Raggel vertelt dat ze in coma een visioen heeft gehad, waarin de zoon heil over de wereld zal brengen. Wanneer Sjon bekomen is van de schrik, schikt hij zich in de boodschap en laat hij zijn zoon uit de kelder en stuurt hem de buitenwereld in..
Peer Wittenbols Op de ziel
(2D-1H)
Anne is tien jaar getrouwd met Vincent, die al drie jaar een heimelijke relatie heeft met Maia. Zij is op haar beurt elf jaar getrouwd met Lode. Op een dag krijgt Vincent een auto-ongeluk en sterft. Een maand na zijn overlijden staat Anne bij Lode en Maia voor de deur, verward en op zoek naar antwoorden op vele vragen. Wat volgt zijn honderd meeslepende minuten waarin gevoelens als ongeloof, woede en verdriet om voorrang vechten. Op de ziel gaat over mensen die dachten het geluk te hebben gevonden, maar tot hun schrik ontdekken dat er meer dimensies verborgen liggen in het leven.
De theaterbib van OPENDOEK: tot jouw dienst! Ontlenen? Doe je eenvoudig online via: http://opendoek.developit.be
Praktisch: Je kan telkens tot 10 teksten ontlenen. Elk stuk kan je 4 weken houden en maximum 2 keer verlengen met 2 weken. De brochures worden je gratis toegezonden.
En dat is nog niet alles! We zetten je graag op het juiste spoor: staan klaar voor je met repertoireadvies op maat, helpen je met het regelen van de auteursrechten, en beschikken ook over een leesruimte waar je meer dan 1000 studieboeken en naslagwerken kan inkijken. Graag tot binnenkort dus!
