Maatschappelijk verantwoord ondernemen; een verkenning binnen de provincie Antwerpen Provinciale milieudag 24 juni 2014 1 - 30/06/2014
Inhoud
• Duurzaam ondernemen als provincie • ISO • Verkenning MVO • Enkele voorstellen en vragen • Duurzame ondernemingen in de provincie • BIODIVA
2 - 30/06/2014
MVO (duurzaamheid): de uitdaging
3 - 30/06/2014
Planet: Interne milieuzorg via milieumanagementsysteem • Sinds 2008 • Structurele aanpak milieu-impact van provincie als entiteit • Organisatiebreed (maar vaak met bottum-up acties) • Via ISO 14001 • Continue verbetering milieuprestaties • Externe controle en certificering
4 - 30/06/2014
Interne milieuzorg in de provinciale entiteiten • Gefaseerde uitrol sinds 2008 • 3 pilootentiteiten in 2011 gecertificeerd • Ondertussen al 40 gecertificeerde entiteiten • Milieucriteria bij het nemen van belangrijke beslissingen • Ondersteuning via documenten op maat • GIDS DUURZAME AANKOPEN • Begeleiding via ISO team
5 - 30/06/2014
ISO 14001 in de praktijk • Arenberg Verlichting = energieverslinder - Technologische vernieuwing - Plasma- en ledverlichting podium, zaal, … - Bewegingsdetectoren - Besparing van 10.000 Watt
6 - 30/06/2014
ISO 14001 in de praktijk • PTS Campus Boom Afval - Containerpark: sorteren en recycleren - Inkomsten van afvalverwerkingsbedrijven geïnvesteerd in nieuw materiaal voor leerlingen - Houtafval verwerkt tot briketten
7 - 30/06/2014
En verder bv. … • Vormingscentrum Malle, gasverbruik met 26 % gedaald (meer dan 20.000 EUR besparing)
• Hooibeekhoeve schakelt hemelwater in als drinkwater voor jongvee en bespaart zo 956.000 liter water
• CLB realiseert een papierbesparing van 19%
8 - 30/06/2014
Van ISO naar MVO
9 - 30/06/2014
MVO en duurzaamheid in de organisatie Provinciedecreet
Bestuursakkoord
Art.2: “de provincies beogen om op het provinciale niveau bij te dragen tot de duurzame ontwikkeling van het provinciale gebied.”
”Met onze eigen bedrijfsvoering en (internat.) best beschikbare technieken integreren we MVO organisatiebreed in beleidsmaatregelen.”
BBC-cyclus transversaal thema duurzaamheid
BBC-cyclus: prioritaire beleidsdoelstelling sturend bestuur: “streven naar duurzaamheid in beleidsvoorbereiding en – uitvoering”
10 - 30/06/2014
10
Resultaten analyse BBC – transversaal thema duurzaamheid Totaal aantal actie in BBC: Aantal acties waarbij • duurzaamheid is aangekruist: • duurzaamheid volgens ons aangekruist had • kunnen worden:
631
150 270
11 - 30/06/2014
Resultaten analyse BBC – transversaal thema duurzaamheid • Een aantal diensten hadden weinig acties binnen het transversaal
thema gekaderd. • Eén dienst had al zijn acties als duurzaam bestempeld Conclusies: Algemeen • Iedereen interpreteert “duurzaamheid” op zijn manier • Veelal wordt duurzaamheid enkel geassocieerd met milieu • Methodiek transversale thema’s niet door iedereen gekend
BBC • Keuze voor resultaatsgerichte indicatoren ifv monitoring duurzaamheid
(nog) niet mogelijk • (nog) niet bedoeld als communicatie-instrument mbt duurzaamheid
12 - 30/06/2014
Plan van aanpak Inspiratie opdoen bij internationale tools ISO26000
Internationale norm met begrippenkader en implementatieproces MVO Ervaringen: • pilootproject federale overheid (PODDO en 4 FODs): tijdsintensieve analysefase, geen herhaling
13
Duurzaamheidsrapport volgens GRI
Internationaal referentiekader voor duurzaamheidsverslaggeving Ervaringen: • vele bedrijven, organisaties • 2013: federale overheid voor 7 FOD’s • 2013: Vlaamse Overheid departement Werk en Sociale Economie 13 - 30/06/2014
Waarom een GRI-rapport opmaken Communicatie-instrument Laat toe de dialoog aan te gaan met interne en externe stakeholders
Monitoring instrument Maakt het mogelijk om milieu, maatschappelijke en economische prestaties te evalueren via de analyse van indicatoren
Beheersinstrument Is een middel om strategische doelen te omschrijven en te bereiken
14 - 30/06/2014
14
Duurzaamheidsrapport via GRI: kansen voor de provincie? • ISO14001 biedt alvast brede vertrekbasis (ervaring •
procesmanagement) Start als intern communicatie-instrument
• Brengt allereerst naar boven waar we al mee bezig zijn, zorgt voor fierheid
op de organisatie
• Middel om samen keuzes te verfijnen, te bekijken waar we naar toe •
willen: startpunt voor structureel MVO-beleid. Realistisch beginnen, geleidelijke groei Groeipad mogelijk: verfijning doorheen de jaren qua
Aantal thema’s, gerapporteerde acties, indicatoren Aantal betrokkenen binnen de organisatie Graad van betrokkenheid van stakeholders Communicatie 15 - 30/06/2014
15
Naar een eerste Duurzaamheidsverslag 2014 • BBC analyse • Mandaat managementteam prototype uit te werken • Externe consultant aangeworven • September interne ‘kern’groep (personeel, facilitaire dienst, communicatie, projectontwikkeling) • Inhoud, ‘materialiteit’, indicatoren, wervende communicatiestrategie, groeipad, … • Maximaal integreren lopende processen, indicatoren • (verbetervoorstellen indicatoren BBC)
16 - 30/06/2014
Lessons learned, voorstellen, …
17 - 30/06/2014
• Werk op maat (schaal, timing, aantal P’s) • Van project naar proces (BBC) • Wetgeving of organisatiedoelen • Klimaat • Gids Duurzame Aankopen (evenementen) • Pesticidendecreet
• Betrek betrokken diensten • Indicator, meetmethodiek, inventarisatie • Regelmatige feedback aan management en college • Communicatie (intern, extern) 18 - 30/06/2014
KNO2020 en Burgemeestersconvenant
19 - 30/06/2014
Gids Duurzame Aankopen • Overheidsinstanties zijn belangrijke consumenten in Europa. Ze
•
geven ongeveer zestien procent van het bruto binnenlands product van de Europese Unie uit. Door een duurzaam aankoopbeleid kunnen we samen met andere overheden druk uitoefenen op de markt. Voor deze criteria hebben we dankbaar gebruik gemaakt van o.a. de federale Gids voor duurzame aankopen, de producttest van OVAM, de Milieukoopwijzer, de criteriadocumenten Duurzaam Inkopen van Agentschap NL (Nederland), de GPP Training Toolkit (EU), de Catalogus Sociale economie, … De Gids duurzame aankopen is een dynamisch document dat we regelmatig actualiseren: we kunnen criteria aanpassen en nieuwe productgroepen opnemen. Neem dus steeds een kijkje voor de laatste versie.
20 - 30/06/2014
21 - 30/06/2014
www.provincieantwerpen.be 22 - 30/06/2014
Pesticidenreductie – belang groeninventaris • 2001 • Decreet vermindering bestrijdingsmiddelen
(2013 duurzaam gebruik pesticiden) > 2004: afbouw of nulgebruik > 2015: openbare ruimte pesticidenvrij “openbare diensten anders omgaan met openbaar groen”
• 2004 • Milieuconvenant 2002-2004 > Project ‘Groeninventaris’ (PIH) > Inventarisatie openbaar groen: “groen aangeplant en in beheer stad/gemeente” > Basis methodiek VVOG > Access databank + koppeling met GIS
23 - 30/06/2014
Internetapplicatie
> Geocortex en MS Silverlight - 30/06/2014 > Feature classes en tabellen in een SQLserver24databank
Groeninventaris: • Voordelen internetapplicatie: >Permanent te gebruiken (behoudens pannes buiten diensturen) >Permanente ondersteuning (door DMN en GIS-cel) >Beveiliging van de gegevens is verzekerd >Alle software staat centraal >geen probleem met updates of verschillende programma’s bij verschillende besturen >Login met verschillende functionaliteit (enkel ‘raadplegen’ of ‘raadplegen + data aanpassen’)
>Historiek wordt bijgehouden (aanpassingen rechtzetten/vergelijken) …
25 - 30/06/2014
Weet wat er is! • • • • •
Wat groeit waar? Wat is de toestand van mijn groen? (conditie, ouderdom…) Opmaak van een werkplanning (bestrijding plagen, snoeien…) Basis voor de opmaak van een groenbeheerplan Stimuleren biodiversiteit in openbaar groen:
• • • •
>Waar staan inheemse soorten? >Waar groeien invasieve exoten? >Minder éénjarigen <> meer faunavriendelijke vaste planten? >Gebruik inheemse soorten in buitengebied
26 - 30/06/2014
Wat biedt de provincie aan? • Internetapplicatie + login per gemeente
(gratis, mogelijk bijdrage opleiding)
• Ondersteuning applicatie (door DMN en GIS-cel)
• Mogelijkheid tot inventarisatie openbaar groen (Project 29: Inzoomen op de samenwerking) > Plan ‘op maat’ naar wensen gemeente (mate detaillering, enkel bomen…) > Start veldwerk zomer 2014 > Inventarisatie kan ook uitgevoerd worden door gemeente of studiebureau!
Inmiddels hebben 14 gemeenten de applicatie en/of een volledige inventaris aangevraagd
27 - 30/06/2014
en enkele vragen ifv provinciale verkenning
28 - 30/06/2014
Wat is duurzaam ondernemen voor jou?
24/06/2014
Aan welke duurzaamheidsthema’s zou de provincie prioritair moeten werken?
24/06/2014
Welke ideeën heb je vandaag opgedaan voor je eigen gemeente?
24/06/2014
BIODIVA Biodiversiteit en bedrijven
32 - 30/06/2014
Waarom focus op biodiversiteit en bedrijven?
33 - 30/06/2014
Waarom focus op biodiversiteit en bedrijven?
• Bedrijven kunnen helpen om samenhang te verbeteren en versnippering tegen te gaan. - Meer dan 11.000 ha bedrijventerreinen in de provincie
Antwerpen - Belangrijk potentieel voor verbetering GI en biodiversiteit - Kennis beperkt
34 - 30/06/2014
Systematisch werken aan biodiversiteit - BIODIVA
35 - 30/06/2014
STOLP Model LV Consult
Onderdeel: Biodiversiteit Dieren
Planten
Bedrijfsgebouw Bedrijfsterrein
Omgeving Louis Verbruggen 30/06/2014
LV Consult
36
36 - 30/06/2014
BIODIVA - biodiversiteitsladder
37 - 30/06/2014
GRI - EN13. Er is kennis bestaande over de groene elementen binnen het bedrijfsgebouw, het bedrijventerrein en de directe omgeving, en de waarde van deze elementen voor biodiversiteit.
Werking? – Biodiva score + acties
SCORE 1 De kennis over het aanwezige groen is erg klein. Zowel het bedrijf als de beheerder weet niet welke plantensoorten aanwezig zijn op het eigen terrein, en dus ook niet hoe deze soorten beheerd moeten worden.
SCORE 2 PLANNING
De kennis over het aanwezig groen is klein. Het bedrijf weet niet welke plantensoorten aanwezig zijn. Enkel de beheerder van het terrein heeft kennis van de plantensoorten, maar deze is beperkt tot de perkplanten.
SCORE 3 De kennis over het aanwezige groen is matig Het bedrijf beschikt over een overzicht van perkplanten, maar die kennis is verder niet relevant voor de beheerkeuzes.
SCORE 4 De kennis over het aanwezige groen is groot. Het bedrijf heeft een actueel overzicht van de plantensoorten. De lijst van perkplanten en bomen is volledig, die van de wilde planten ontbreekt of is beperkt. Bij het beheer wordt weinig of geen rekening gehouden met de ecologische vereisten.
SCORE 5 De kennis over het aanwezige groen is erg groot. Het bedrijf heeft een actueel overzicht van de plantensoorten, zowel gecultiveerde als wilde soorten, en het beheer ontwikkelt zich vanuit die kennis met als doel de verhoging van de biodiversiteit.
38 - 30/06/2014
BIODIVA
39 - 30/06/2014
40 - 30/06/2014
BIODIVA – wat vinden bedrijven? Bedrijf Havi Logistics Oude Metalen Harzé Beneens en Zonen bvba Sibelco nv Vanhout nv Drukkerij De Bie Planckendael Campus Vesta Janssen pharmaceutica nv
Datum 27/08/2012 27/08/2012 18/09/2012 19/09/2012 19/09/2012 24/09/2012 01/10/2012
Verscheidenheid aan bedrijven: - grootte - sector
11/10/2012 29/10/2012
41 - 30/06/2014
BIODIVA –wat vinden bedrijven? • ‘Eye opener’ • Na uitvoeren scan: met andere blik naar bedrijventerrein kijken • Door uitvoeren scan goesting krijgen om aan biodiversiteit te werken • Duurt niet te lang, geeft meteen resultaten (grafieken)
42 - 30/06/2014
+ losse projecten – bedrijven MVO-charter
BIODIVA – verdere uitrol • Opleiden regionale landschappen • Voorstel om gezamenlijk te communiceren/sensibiliseren naar bedrijven (= maatwerk, verder per gemeente afspreken) • Versiebeheer, webgebaseerde scan en coördinatie bij DMN
44 - 30/06/2014
Bedankt
