Maatschappelijk rendement is onbetaalbaar

In gesprek oktober 2010 nr 1

Maatschappelijk rendement is onbetaalbaar Risicomanagement is het sleutelwoord We zijn zelden zo welkom geweest Woonstichting SSW Waterman 45 3721 WE Bilthoven | Postbus 265 3730 AG De Bilt telefoon: 030 220 58 33 | fax: 030 220 05 87 [email protected] | www.ssw.nl

Investeren in stenen en in mensen

Colofon

Inhoud





Voorwoord



In gesprek is het relatiemagazine van Woon-

Beste relatie,

stichting SSW en verschijnt 1x per jaar in een oplage van 500 stuks. Redactie: Woonstichting SSW, Bilthoven. Vormgeving en productie: Meer dan communicatie, Amsterdam. Tekst: Bureau Zinrijk/ Jan Smit, Zwolle. Fotografie: Lighthouse Productions/ Dirk Verwoerd, Amersfoort en gemeente De Bilt. Woonstichting SSW Waterman 45 3721 WE Bilthoven Postbus 265 3730 AG De Bilt telefoon: 030 220 58 33 [email protected]

www.ssw.nl

Maatschappelijk rendement is onbetaalbaar 4

In gesprek is het nieuwe relatiemagazine van Woon-

Wonen, welzijn en zorg is een relatief nieuw speerpunt voor

discussie over maatschappelijk vastgoed. Welke inves-

Woonstichting SSW. Waarom richt de organisatie zich op dit

teringen worden wel gedaan en welke niet, en wat zijn

aandachtsgebied? Wat levert investeren in maatschappelijk vast-

de overwegingen hierin. Ook richten we een blik op de

goed eigenlijk op? En wat zijn de plannen voor de toekomst? Drie

toekomst.

managers geven hun visie.

Aan het woord komen de heren Cooiman en Van Dalen

stichting SSW. Voor deze eerste uitgave hebben wij het thema wonen, welzijn en zorg gekozen. Met deze uitgave wil SSW haar relaties prikkelen en uitdagen tot

(FGH Bank) over risico’s die corporaties nemen bij investeringen in maatschappelijk vastgoed. ”Corporaties beleggen in maatschappelijk vastgoed met

Risicomanagement is het sleutelwoord

8

We zijn zelden zo welkom geweest

maatschappelijk vermogen,” zijn zij van mening. De Raad van Commissarissen van SSW laat zich uit

14

over de keuze tussen investeren in reguliere woningbouw of in huisvesting voor kwetsbare groepen. Om de prioriteiten beter te kunnen bepalen is meer

Woningcorporaties moeten meer oog krijgen voor de gevaren van

Een kleurrijk complex midden in een wijk met alle noodzakelijke

debatteren met de belangenhouders van belang,

investeren in maatschappelijk vastgoed. In hun enthousiasme

faciliteiten van dien: voor zorgorganisatie Reinaerde is De Reiger

vinden de toezichthouders. Wethouder Mittendorff

kijken ze vaak nog te weinig naar de mogelijkheden van hergebruik.

in Bilthoven het voorbeeld van een geslaagd kleinschalig woon-

geeft aan dat het primaat van de investeringen die een

Dat concluderen Aart Cooiman en Dennis van Dalen, als

project. Dat vinden de bewoners van het nieuwe gebouw ook.

corporatie doet in maatschappelijk vastgoed, bij de

respectievelijk senior relatiemanager en vastgoedadviseur werk-

gemeente ligt.

zaam bij de FGH Bank.

Interessante materie waar het enorme krachtenspel

Van de wieg tot het graf in je eigen wijk blijven wonen 10

Het primaat ligt bij de gemeente

16

Niet de woningcorporatie of een individuele zorginstelling, maar de gemeente zou moeten bepalen waar de prioriteiten

Werken de verschillende instanties van wonen, welzijn en zorg

liggen bij investeringen in maatschappelijk vastgoed. Dat is de

langs elkaar heen? Het antwoord hierop lijkt de vorming van woon-

mening van Herman Mittendorff, wethouder in de gemeente

servicewijken.

De Bilt.

Meer debateren met belangenhouders

waar SSW zich in bevindt, duidelijk naar voren komt. Maar uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde einddoel voor ogen, de eindgebruikers van maatschappelijk vastgoed. De cliënten van Reinaerde, locatie De Reiger, laten u dan ook –met veel trots- hun nieuwe woonruimte zien. Op deze manier wil SSW het verschil maken. Heeft u vragen, suggesties of opmerkingen over deze uitgave, dan nodig ik u van harte uit om met ons in gesprek te gaan via de site www.ssw.nl. Wij horen uw

12

In de praktijk

18

mening graag. Ik wens u veel leesplezier!

Wonen, welzijn en zorg zijn werkgebieden die elkaar raken en

Als het aan de commissarissen van SSW ligt, gaan zorgaanbieders,

elkaar versterken. De synergie die ontstaat door samenwerking

Ad van Zijl

welzijnsorganisaties en andere belangenhouders zich meer mengen

benut SSW regelmatig.

directeur-bestuurder

in de discussie over de maatschappelijke ambities van de woning-





corporatie. Alleen zo kan de organisatie scherp krijgen waar ze haar prioriteiten moet leggen, vinden de toezichthouders.

2

3

Wonen, welzijn en zorg is een relatief nieuw speerpunt voor Woonstichting SSW. Waarom richt de organisatie zich op dit aandachtsgebied? Wat levert investeren in maatschappelijk vastgoed eigenlijk op? En wat zijn de plannen voor de toekomst? Drie managers geven hun visie.

Maatschappelijk rendement 3 4



Ad van Zijl, Marcel Rodigas en Marcel Jeths

is on betaalbaar 5

Ad van Zijl, directeur-bestuurder van Woonstichting SSW,

Maatschappelijk vastgoed

Voor ons zijn de aandeelhouders de gebruikers van het vast-

Langetermijnvisie

was enige tijd geleden op bezoek bij Stichting Humanitas,

SSW is niet de enige woningcorporatie die investeert in

goed, de mensen die er behoefte aan hebben. Daar zetten

Waarmee overigens niet is gezegd dat alle aanvragen voor

een landelijk opererende organisatie die onder meer verzor-

maatschappelijk vastgoed. Tegenwoordig richten veel corpora-

we onze middelen voor in. Het financiële rendement is van

nieuwe projecten worden gehonoreerd. Rodigas: “Het be-

gingshuizen exploiteert. Hans Becker, de algemeen directeur

ties zich op deze bijzondere categorie vastgoed. Dat heeft in

minder belang.”

langrijkste criterium is grond. Is er fysieke ruimte om iets te

van Humanitas, schetste bij die gelegenheid een voorbeeld

de eerste plaats betrekking op projecten op het gebied van

van wat er met bewoners van een verzorgingshuis gebeurt

welzijn en zorg. Van Zijl: “Als je vroeger oud werd of een

Duidelijke meerwaarde

we al zaken mee doen. Dan gaan we kijken: past het project

als ze in een omgeving wonen zonder prikkels. “Ze klagen

beperking had dan kreeg je een enkeltje naar Huize Avondrood,

Dat brengt het gesprek op een moeilijk onderwerp: rendement.

binnen de financiële kaders en is het in balans met wat we de

bijvoorbeeld over een pijnlijk plekje op hun knie. Dat ze daar

ergens diep in de bossen. Daarin is een behoorlijke kentering

Hanteert SSW criteria voor het rendement van investeringen

reguliere huurders willen aanbieden.”

last van hebben. Als die bewoners niets te doen hebben, wordt

gekomen. Er wordt nu terecht gezegd: die vraag moet je

in maatschappelijk vastgoed? Op het financiële vlak zijn die

diezelfde knie binnen een week een enorm probleem,” aldus

vermaatschappelijken. Ouderen en mensen met een beperking

voorwaarden helder: projecten moeten budgettair neutraal

Vooralsnog is die balans in evenwicht. SSW heeft voldoende

Becker. Zijn remedie: bewoners activeren. “Zingen, sporten,

moeten terug naar de bewoonde wereld, het liefst in klein-

gerealiseerd kunnen worden en er moet een sluitende ex-

middelen om te kunnen blijven investeren in maatschappelijk

boodschappen doen. Dan hoor je nooit meer iets over die

schalige voorzieningen in de kern.”

ploitatie zijn. Voor het maatschappelijke rendement liggen die

vastgoed. Van Zijl: “Onze stelling is: je moet presteren naar

criteria lastiger.

vermogen. Wij zijn geen beleggers die alleen maar mooie

knie.” Dat kan volgens de Humanitas-directeur het beste als

ontwikkelen, dan praten we eerst met lokale partners waar

rendementscijfers moeten produceren. Waar wij op afgerekend

de bewoners een plek krijgen middenin de maatschappij.

SSW definieert maatschappelijk vastgoed het liefst nog

“Dat is zowel voor de bewoner zelf als voor de rest van de

ruimer. Ook het Cultureel en Educatief Centrum in het nieuw-

Leefbaarheid in de wijken is volgens directeur-bestuurder Van

willen worden is wat je met je geld kunt doen voor de samen-

samenleving ideaal. Je investeert nu een euro in welzijn en je

bouwplan Melkweg dat onderdak gaat bieden aan onder meer

Zijl zo’n criterium. Stel, woningcorporaties als SSW zouden er

leving.”

bespaart later tien euro op zorg.”

drie basisscholen, de bibliotheek en het centrum voor Jeugd

niet meer zijn en alles zou worden overgelaten aan de staat of

en Gezin, valt volgens Van Zijl onder de noemer maatschap-

aan de markt, dan dreigen wellicht situaties als in de banlieues

En toch: door allerlei overheidsmaatregelen – de Vogelaarhef-

pelijk vastgoed.

bij Parijs, vreest hij.

fing, invoering vennootschapsbelasting, bezuinigingen – kan

Van Zijl geeft het voorbeeld niet zomaar. Naast de reguliere

het ambitieniveau om te investeren in welzijn en zorg onder druk

huisvesting investeert SSW samen met andere partijen in de gemeente De Bilt sinds een aantal jaren volop in woon-

“Het is eigenlijk vastgoed waar reguliere beleggers zich liever

Het maatschappelijke rendement is onbetaalbaar, vervolgt

komen te staan, vrezen de SSW-managers. Dan moet de cor-

vormen voor bijzondere doelgroepen zoals ouderen, mensen

niet aan wagen”, vult manager vastgoed Marcel Rodigas

Van Zijl. “Als wij een project opleveren voor Reinaerde – een

poratie keuzes maken. Jeths: “Stel je krijgt de duimschroeven

met een verstandelijke of lichamelijke beperking en in ander

aan. “Gewone beleggers hebben dikwijls geen ervaring met

van de grotere zorgaanbieders in de regio, red. - en we lopen

echt aangedraaid, dan blijven we investeren in wonen en

maatschappelijk vastgoed. De ervaring van de Humanitas-

woonvormen voor bijzondere doelgroepen. Andersom geldt

daar rond, dan zien we ouders die buitengewoon tevreden

zorg. Zo’n Cultureel en Educatief Centrum is dan een grijs

directeur illustreert waarom. SSW wil faciliteren dat mensen

hetzelfde: zorg- en welzijnsinstellingen weten evenmin hoe ze

zijn dat hun kind mooi kleinschalig woont en goed wordt

gebied. Op het vlak van welzijn ontstaat dan een gat.”

zo lang mogelijk de regie kunnen houden over hun eigen

in contact moeten komen met commerciële beleggers. Voor

leven, ook als ze ouder worden of kampen met een beperking.

die beleggers is maatschappelijk vastgoed bovendien niet zo

Dat is in ieders belang.

interessant. De marges zijn niet groot, de risico’s wel en het

Een nobel streven. Maar wat verstaat SSW eigenlijk onder

is specifiek vastgoed; het is moeilijk te exploiteren langer dan

maatschappelijk vastgoed? Wat moeten reguliere huurders

de duur van het contract met de eerste huurder. Je moet een

ermee? En in hoeverre staan heffingen en bezuinigingen

alternatief plan ontwikkelen. Daar zijn wij als SSW goed in.”

die doelstellingen in de weg? Van Zijl en twee andere leden van het MT – Marcel Rodigas, manager vastgoed en Marcel

Waarom investeert SSW eigenlijk in maatschappelijk vast-

Jeths, manager klant en maatschappij - over de jongste

goed? Welke visie gaat hierachter schuil? Investeren in

ambities van SSW.

maatschappelijk vastgoed verbetert volgens de corporatie in

Het belangrijkste criterium is grond, dan praten we eerst met lokale partners

de eerste plaats de kwaliteit van het leven van bewoners en Nieuw zijn de activiteiten van SSW op het gebied van

gebruikers, die van kwetsbare groepen voorop. SSW wil voor

verzorgd. Je ziet de kinderen opbloeien. Ze hebben een eigen

Terwijl er volgens de drie leden van het MT ook in financieel

wonen, welzijn en zorg niet. Al voor de invoering van de Wet

deze mensen een fatsoenlijke plek onder de zon creëren.

ruimte, een tuin, ze gaan naar de kroeg, ze sporten. Ze voelen

opzicht een belangrijk argument is om te blijven investeren

maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2007 raakte de

Verder investeert de corporatie graag in wijken waar zij al

gewoon: ik hoor erbij, ik mag er zijn met mijn beperkingen.”

in wonen en welzijn. Immers, juist door wel te investeren in

corporatie in gesprek met De Bilthuysen, een van de zorg-

woningen heeft. Rodigas: “Dan komt het direct ten goede aan

aanbieders in De Bilt, om te kijken of het mogelijk was over

onze huurders. Het voorzieningenpeil verbetert, als mensen

Ondanks deze evidente meerwaarde krijgt SSW ook vragen

bespaard. Volgens het SSW-kader ligt hier een schone taak

elkaars domeinen heen samen te werken. Deze samenwerking

ouder worden hoeven ze niet te verhuizen en de leefbaarheid

over de investeringen in maatschappelijk vastgoed. Huurders

voor de politiek. Directeur-bestuurder Van Zijl: ”Grote vraag

is uiteindelijk voortgezet in MENS, een samenwerkingproject

in de wijk neemt toe. Zo sla je meerdere vliegen in een klap.”

die willen weten waarom SSW een kleinschalig verpleeghuis

is wie in het politieke veld het vermogen heeft iets verder

bouwt, terwijl hun eigen kinderen al jaren zitten te wachten op

te kijken dan de korte termijn.” Daar sluiten de andere twee

met elf zorg- en welzijnspartijen dat in maart 2011 in de wijken

6

welzijn kan flink op toekomstige zorguitgaven worden

De Bilt-west en Maartensdijk een volledig pakket diensten op

Investeren in wonen, welzijn en zorg past voor SSW ook bij

een starterswoning. Legitieme vragen, zeker in een gemeente

SSW-managers zich graag bij aan. Rodigas: “Het is net als

het gebied van wonen, welzijn en zorg moet aanbieden.

maatschappelijk ondernemerschap. Marcel Jeths, manager

als De Bilt waar grote schaarste heerst aan woningen. Toch

met principes. Ook als het even tegen zit, moet je er wel voor

klant en maatschappij: “Als corporatie willen wij maatschap-

laat SSW zich daardoor niet weerhouden. De organisatie wil

blijven staan.”

pelijk ondernemen. Dat gaat niet uit van winstmaximalisatie.

nu eenmaal zoveel mogelijk doelgroepen bedienen.

7

Risicomanagement



is het sleutelwoord

Woningcorporaties moeten meer oog krijgen voor de gevaren van investeren in maatschappelijk vastgoed. In hun enthousiasme kijken ze vaak nog te weinig naar de mogelijkheden van hergebruik. Dat concluderen Aart Cooiman en Dennis van Dalen, als respectievelijk senior relatiemanager en vastgoedadviseur werkzaam bij de FGH Bank.

Risico’s matigen Risicodenken is volgens de vastgoedexperts de oplossing.

kunt maken tegen welke voorwaarden je het wilt doen. Als je

Maar bij huurwoningen en bij maatschappelijk vastgoed werkt

met zijn allen transparant en doelbewust zegt: om die reden

dit risicodenken totaal anders. Cooiman: “Normaal vraag je

doen we het wel, dan is daar niets mis mee.

als belegger/verhuurder een huurder naar zijn businessplan.



Huurders van maatschappelijk vastgoed hebben niet zo’n

Zijn er veel corporaties die zich vergalopperen bij investeringen

plan; die hangen vaak aan de overheid. Draait de gemeente

in maatschappelijk vastgoed? Over getallen beschikken de

de subsidiekraan dicht, dan heeft de corporatie meteen een

vastgoedspecialisten niet. Bekende voorbeelden zijn Woon-

probleem, zeker als het vastgoed beperkt aanwendbaar is.”

bron met het schip ss Rotterdam en de Maastrichtse corporatie



Servatius met de studentencampus. Maar volgens Van Dalen

Risico’s matigen: dat is het advies van de FGH-specialisten

gaat het vaker mis. “Je ziet het alleen pas als een corporatie

aan de corporaties.

er op af moet boeken. En dat gebeurt nog maar zelden.”

Als marktpartijen bedrijfsonroerend

goed ontwikkelen zijn er bijvoorbeeld een paar vaste no



go-momenten. Momenten waarop de ontwikkelaar zegt: ja,

Wat Cooiman betreft kunnen corporaties nog veel kritischer

“Corporaties kijken vaak door de bril van een woning-

Veel corporaties doen dat nog wel. Volgens Van Dalen is dit

we gaan door, of nee, we trekken de stekker eruit. Van Dalen:

zijn op het gebied van besluitvorming. Hij wijst op het ver-

verhuurder naar maatschappelijk vastgoed”, weet Van Dalen.

vanuit maatschappelijk oogpunt gezien niet langer gewenst.

“Corporaties zitten nu nog snel op het point of no return. Het

anderde perspectief voor corporaties: de heffingen en extra

“Ze gaan ervan uit dat dit vastgoed zijn waarde wel houdt als

“Corporaties zijn niet creatiever dan de gemiddelde belegger.

staat al in de krant, de wethouder wil het graag, kortom, er is

belastingen, de vastgoedmarkt die is verslechterd en het

een huurder wegvalt. Dat is erg risicovol. Huurwoningen, díe

Het zit anders: zij moeten er iets mee omdat ze geen andere

geen weg meer terug. En die zou er wel moeten zijn.”

Brussel-dossier – de plannen van de Europese Commissie om

behouden hun waarde wel, maar een leegstand jongeren-

keuze hebben. Ze blijven er mee zitten.” “Dat klopt”, vult



corporaties aan te pakken wegens ‘oneerlijke’ concurrentie.

centrum of een ziekenhuis, daar kun je weinig meer mee.”

Cooiman aan, “men is in het verleden naar nu blijkt forse

Een goede organisatie is eveneens van groot belang,





risico’s aangegaan.”

concludeert Van Dalen. “Bij een corporatie heerst veel meer

Met het oog op dit veranderde perspectief moeten corporaties

een teamcultuur dan een doelcultuur. Er is al snel een gevoel

bij investeringen in maatschappelijk vastgoed voortdurend de

Van Dalen weet waarover hij praat. De adviseur, die in dienst is bij de RNHB Hypotheekbank, een zelfstandige business

Een nieuwe huurder vinden, dat lukt vaak nog wel. Cor-

van: als we nu ook nog eens alle bezwaren opnoemen, dan

vinger aan de pols houden. Van Dalen “En risicomanagement

unit van FGH Bank, is onlangs afgestudeerd op het risico-

poraties doen daarvoor hun uiterste best, weet Van Dalen.

doen we nóóit meer wat. Het bepalen van risico’s betekent

is daarbij het sleutelwoord.”

management voor en door corporaties bij investeringen in

“Leegstand, dat is maatschappelijk gezien onacceptabel.

niet dat je het niet moet doen, het betekent alleen dat je helder



maatschappelijk onroerend goed. Hij doet dit in het kader van

Maar het gevolg is dat ze moeten subsidiëren.”

zijn masterstudie aan de Amsterdam School of Real Estate.

Corporaties zouden geen geld moeten toeleggen op investe-

Van Dalen, die zelf twaalf jaar actief is geweest als makelaar/-

ringen in maatschappelijk vastgoed, vult Cooiman aan.

taxateur in het Gooi, heeft daarbij vergeleken hoe een vast-

“Corporaties beleggen in maatschappelijk vastgoed met

goedfinancier als FGH Bank omgaat met de risico’s van

maatschappelijk vermogen. En hun kerntaak is dat maat-

commercieel vastgoed en hoe woningcorporaties dit doen.

schappelijk vermogen ten minste in stand te houden en het

Het uiteindelijke doel van de thesis was te formuleren hoe

risico op verkleining te reduceren tot nul.”

Dennis van Dalen en Aart Cooiman

corporaties met risicomanagement om zouden moeten gaan bij investeringen in maatschappelijk onroerend goed.

Natuurlijk kan een corporatie primair kiezen voor maatschappelijk rendement; vastgoed bouwen met als doel waardecreatie voor de bewoners. Maar als dat de intentie is, zal

Alternatief aanwendbaar

de corporatie dit volgens de FGH Bank-manager duidelijk

Bedrijfsonroerend goed met een maatschappelijke functie,

moeten communiceren naar de burger. “In feite kiest de

zo definieert Van Dalen in zijn onderzoek maatschappelijk

corporatie dan uit naam van de huurders”, aldus de FGH

vastgoed. “Vastgoed is pas vastgoed als het alternatief

Bank-adviseur. “Maar willen die dat wel, of hebben ze liever

aanwendbaar is”, vult collega Cooiman aan. “Qua bestem-

lagere huur of een nieuw dak?” Cooiman, die tot voor vier

mingsplan en fysiek moet hergebruik mogelijk zijn. Als het

jaar terug regiodirecteur was van woningcorporatie Portaal in

dat niet is, is het voor ons niet te financieren. Ook als belegger

Arnhem en Nijmegen, gaat nog een stapje verder. Een

zou je er dan niet in moeten willen investeren. Doe je dat wel

corporatie die met verlies investeert in maatschappelijk

dan baseer je de investering geheel op het eerste huur-

vastgoed neemt in feite plaats op de stoel van de gemeente.

contract.”

Met dit verschil dat de gemeente democratisch is gekozen. “Je kunt je afvragen of je dat als corporatie wel moet willen.”

8

9

Samenwerking en onderlinge afstemming hebben meerwaarde voor iedereen.

Van de wieg tot het graf



Ieder wijkservicecentrum is uniek

Woonwensen voor de toekomst

MENS heeft tot doel dat er uiterlijk in maart 2011 een volledig

Actuele ontwikkeling is het kleinschalig wonen in de wijk.

pakket aan diensten beschikbaar is op de gebieden wonen,

Hiervoor is recent door MENS een concept ontwikkeld. Dit

welzijn en zorg in de twee pilotwijken, De Bilt-west en

houdt in dat ongeveer twintig dementerende ouderen, onder

Maartensdijk. Het ultieme doel is om de dienstverlening

begeleiding van zorgprofessionals, in een kleinschalige

toegankelijker te maken voor wijkbewoners.

setting, in hun wijk kunnen blijven wonen. Het leven lijkt

Iedere woonservicewijk heeft zijn eigen unieke wijkservice-

zoveel als mogelijk op het gezinsleven, het huishouden

centrum. De functie van dit centrum is afgestemd op de wijk;

voeren de senioren gezamenlijk. De rol van buren, familie

demografisch, cultureel en economisch gezien. Sommige

en de wijk blijft bestaan. De Bilthuysen en SSW bekijken nu

wijken hebben sterke banden met de kerk of zijn erg

welke locatie geschikt is voor een pilot. Nieuwbouw of ver-

individueel ingericht, dit neemt MENS als uitgangspunt voor

bouw, het kan allebei.

het opstellen van het wijkprogramma. Om niet iedere keer

Als woonwens voor de toekomst verwacht Winkels dat er

opnieuw het wiel uit te hoeven vinden is er een basispakket

meer vraag zal zijn naar levensloopbestendige woningen. Om

samengesteld dat voor iedere wijk hetzelfde is. Hieromheen

dit te laten slagen is naast het aanpassen van de woningen

stelt MENS samen met wijkambassadeurs (betrokken wijk-

ook het aanpassen van de openbare ruimte nodig. Het mag

bewoners, huurdersvereniging etc.) een wijkprogramma op.

niet zo zijn dat de woning rolstoeltoegankelijk is terwijl de

Ieder wijkservicecentrum krijgt zo een eigen gezicht dat past

stoep onneembare drempels heeft. Hier kan samenwerking

bij de wijk. De effecten van woonservicewijken laten zich lastig

zich bewijzen.

meten, zeker omdat MENS nog maar drie jaar operationeel is. “MENS is een duidelijk portaal voor wijkbewoners dat een zekere aanlooptijd nodig heeft”, concludeert Winkels.

in je eigen wijk blijven wonen

Werken de verschillende instanties van wonen, welzijn en zorg langs elkaar heen? Het antwoord hierop lijkt de vorming van woonservicewijken. Dit zijn wijken met voldoende zorg- en welzijnsvoorzieningen zodat ouderen en mensen met een beperking langer zelfstandig kunnen blijven wonen in hun vertrouwde woonomgeving.

MENS

is

een

samenwerkings-

verband wonen, welzijn en zorg en staat voor Maatschappelijk en Sociaal. Deelnemers zijn: Animo, werkt aan welzijn!, Beeuwkes Thuis-

In Nederland zijn in de afgelopen twintig jaar ruim honderd

Alles weten om de cliënt op weg te helpen

zorg, De Bilthuysen, Cordaan/-

woonservicegebieden opgezet. De meerwaarde van deze

Als succesfactoren van MENS benoemt Winkels als eerste de

Dijckstate,

gebieden is nooit overtuigend aangetoond. Om dit te onder-

adviseurs wonen, welzijn en zorg. Dit zijn gespecialiseerde

Gezondheidscentrum

zoeken zijn er door de Stuurgroep Experimenten Volkshuis-

adviseurs die wijkbewoners kunnen helpen bij complexere

Kwintes, Provincie Utrecht, SWO

vesting (SEV) tien proeftuinen benoemd. MENS in De Bilt is

vragen over hun leefsituatie. Zij zijn een belangrijke verbindende

De Zes Kernen, Reinaerde en

één van deze proeftuinen. Dorine Winkels, algemeen project-

factor en kijken verder dan de afzonderlijke disciplines.

Woonstichting SSW.

leider bij MENS, is erg blij met deze nominatie. “De tien

“Zij zijn bekend in de wijk en weten alles om de cliënt op weg

koplopers op het gebied van woonservicegebieden zijn als

te helpen”, vat Winkels doortastend samen.

proeftuin benoemd, dit geeft ons de mogelijkheid om ons met

Als tweede noemt zij de dienstencatalogus op internet. Via

andere koplopers te vergelijken”, legt ze enthousiast uit. Er

de website www.mensdebilt.nl kunnen bezoekers eenvoudig

zijn verschillende werkgroepen opgezet waar inspirerende

alle diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg in

ideeën worden gedeeld, deze moeten leiden tot nieuwe

hun wijk opzoeken. Van het adres van de apotheek tot een

concepten om de wijkinfrastructuur van wonen, welzijn en

schildercursus of de pastorale dienst, alles staat er op een

zorg te versterken. “Dit klinkt allemaal erg abstract,” geeft zij

overzichtelijke wijze op.

licht morrend toe, “maar dat is het niet.”

10

Gemeente

de De

Bilt, Bilt,

Adviseur wonen, welzijn en zorg Cynthia Vrijsen met cliënt.

11

Meer

Als het aan de commissarissen van SSW ligt, gaan zorgaanbieders, welzijnsorganisaties en andere belangenhouders zich meer mengen in de discussie over de maatschappelijke ambities van de woningcorporatie. Alleen zo kan de organisatie scherp krijgen waar ze haar prioriteiten moet leggen, vinden de toezichthouders.

debatteren met de belangenhouders

12

Van Geen onderscheidt twee categorieën: aan de ene kant

wonen.” Maar kritiek als zou SSW goede sier maken met geld

huisvestingsprojecten voor kwetsbare groepen als die van

van de huurders, gaat haar te ver. “Wij zeggen: je hebt aan

Reinaerde (De Reiger), het Thomashuis en Rinnebeek en aan

ons een goede huisbaas, die voor weinig geld een goede

de andere kant een jongerencentrum als Sojos in Maartensdijk

woning levert. Die dienstverlening, daar mogen andere doel-

en het al eerder genoemde Cultureel en Educatief Centrum in

groepen ook van profiteren.”

plan Melkweg in Bilthoven. Dat SSW toch in het Cultureel en

Kuiken: “Daar komt bij dat als wij aan goed leefbare wijken

Educatief Centrum investeert, is volgens haar louter vanwege

werken, dit ook aan de reguliere huurders ten goede komt.”

de combinatie met de 170 woningen. “Zonder die koppeling

Toch krijgt ook Van Geen kritische vragen over de nieuwe

weet ik niet of we aan zo’n megaproject waren begonnen”,

koers van SSW. Daar heeft ze alle begrip voor, al was het

stelt de commissaris.

maar vanwege de vele corporaties die de afgelopen jaren

Collega Uijting reageert ietwat verrast. De woningen maken

door onbezonnen investeringen de sector in diskrediet

het plan Melkweg in financieel opzicht mogelijk, maar dat

hebben gebracht – de aankoop van het schip ss Rotterdam

SSW anders niet aan het centrum zou zijn begonnen, is voor

door Woonbron en de misstanden bij de Amsterdamse

haar geen uitgesproken zaak.

woningcorporatie Rochdale voorop.

Kuiken sluit zich aan bij Van Geen: “In deze casus was die combinatie met al die andere activiteiten in onze visie verant-

Uijting: “Het is kennelijk de combinatie van een tijdperk en een

woord. Maar sec iets als een cultureel centrum of een school

sector die maakt dat we ons niet kunnen permitteren om te

bouwen, zonder een combinatie met woningen, daar beginnen

experimenteren. Op zich wel jammer, want ik kan een warm

we niet aan.”

pleidooi houden voor het aankopen van een afgeschreven

Een eenduidig beleid formuleren voor investeringen in

schip voor jongerenhuisvesting. Ik vind dat heel creatief, ik

maatschappelijk vastgoed is lastig, zover is duidelijk.

vind dat buiten de perken denken, zoeken naar leuke oplos-

Investeren in stenen én in mensen. Dat is kort gezegd de

Beter dan de gemeente

Kuiken: “De gelegenheid, de urgentie, maar ook de haalbaar-

singen voor een grote vraag die je hebt. Ondernemerschap

nieuwe koers van Woonstichting SSW. Het Thomashuis

Voor alle duidelijkheid: de toegenomen aandacht van SSW

heid speelt een rol. Je kunt daar niet in algemeenheden over

is risico’s nemen, dat zou ook voor maatschappelijk onder-

Vredestein, een kleinschalige woonvoorziening voor mensen

voor maatschappelijk vastgoed heeft de volledige steun van

spreken. Je zult een keuze moeten maken. Een keuze waar-

nemerschap moeten gelden.”

met een verstandelijke beperking, past perfect bij die ambitie.

de commissarissen. Het past bij de missie en ambities van de

bij je aan je achterban kunt uitleggen: voor deze doelgroep

Volgens de commissarissen is er maar een manier om die

Maar de keuze voor dit project kwam met een zeker toeval

woningcorporatie en bevordert de sociale cohesie. Bovendien

vonden we dit nu passend.”

kritiek voor te zijn: transparantie in keuzes en een meer

tot stand. “Er lag een initiatief, er was een locatie, het paste

zijn er nog twee wat meer pragmatische motieven, menen de

binnen onze doelstellingen, dus hadden we het gevoel dat

toezichthouders. Binnen de rode contouren is het bouwen

Kritische huurders

nog wel een weg te gaan.”

deze groep bediend moest worden”, schetst Vivien van Geen,

voor sociale woningbouw bijzonder complex in De Bilt. Wil

SSW mag zich dan steeds meer profileren als maatschap-

Commissaris Kuiken sluit zich daar graag bij aan. “We moeten

lid van de raad van commissarissen van SSW.

SSW sociale woningbouw realiseren, dan kan dat door de

pelijke onderneming, primaire belangenhouders blijven de

complexe keuzes maken waarbij we lang niet iedereen



beperkte ruimte bijna niet anders dan in samenwerking met

reguliere huurders. Staan de maatschappelijke ambities de

kunnen bedienen. Ons standpunt is: als we het in redelijkheid

Een besluit waar Van Geen nog steeds volledig achter staat.

andere partijen. Tweede argument volgens de toezichthouders:

belangen van deze traditionele doelgroep niet in de weg? “In

kunnen uitleggen, voldoen wij aan onze maatschappelijke

Echter, de weinig systematische selectie van projecten zit haar

voor dit soort projecten is de corporatie de partij bij uitstek.

zekere zin wel,” beaamt Van Geen, die binnen de raad van

taak. Dat we niet iedereen kunnen bedienen is jammer, maar

niet lekker. Die afweging kan anders, vindt de commissaris.

Uiting: “Deep down vinden wij dat wij het beste zijn in het

commissarissen de huurders vertegenwoordigt. “We hebben

inherent aan het feit dat je keuzes moet maken in een omge-



bouwen en beheren van sociale woningen en maatschap-

een grote wachtlijst. Half Nederland wil in de regio Utrecht

ving waar beperkingen in zijn.”

Van Geen staat in die wens niet alleen. Klaas Kuiken en Els

pelijk vastgoed. Dat hebben we ook gezegd bij het Cultureel

Uijting, binnen de raad beiden belast met onder meer de

en Educatief Centrum in het plan Melkweg - een grootschalig

maatschappelijke betrokkenheid van SSW, zijn het daar volle-

herontwikkelingsproject in Bilthoven, red.- De gemeente lijkt

dig mee eens, vertellen zij tijdens een speciale rondetafel over

daarvoor minder geëquipeerd. Zij moeten alles inhuren. Wij

de maatschappelijke ambities van SSW.

kunnen dat beter en efficiënter.”





De commissarissen bepleiten meer systematiek. Dat kan

Tegelijkertijd, beseffen de commissarissen, kan een meer

volgens hen alleen als SSW gestructureerder met haar

systematische aanpak bij het investeren in maatschap-

belangenhouders omgaat. De in februari dit jaar voor het

pelijk vastgoed niet garanderen dat er een zekere mate van

eerst georganiseerde Dag van de Belangenhouders leverde

willekeur blijft bestaan. Dit houdt onder meer verband met de

daartoe een goede aanzet. Maar wat de toezichthouders

definitie van maatschappelijk vastgoed. Die is aan discussie

betreft, mag dit contact wel wat dynamischer. Kuiken: “Er mag

onderhevig, ook binnen de raad van commissarissen van

meer wrijving ontstaan. Dat komt alle betrokkenen ten goede.”

SSW.

systematische aanpak. Uijting: “Op dat gebied hebben wij

Klaas Kuiken, Els Uijting en Vivien van Geen

13

We zijn zelden

zo welkom geweest Een kleurrijk complex midden in een wijk met alle noodzakelijke faciliteiten van dien: voor zorgorganisatie Reinaerde is De Reiger in Bilthoven het voorbeeld van een geslaagd kleinschalig woonproject. Dat vinden de bewoners van het nieuwe gebouw ook.

die uit hun netwerk werden gehaald en vervolgens in de

Belangrijke bottleneck wat de directeur betreft was het

bossen leefden, leefden geïsoleerd van de samenleving.

concept. De afgelopen drie à vier jaar zaten de corporatie, de

Een historische vergissing, aldus Voogt. “Het is cruciaal dat

zorgorganisatie en de andere betrokkenen maandelijks voor

mensen hun bestaande netwerk behouden. Dat kan alleen als

overleg met elkaar rond de tafel. Over en weer inspireerden

ze daar wonen waar ze vandaan komen. Als zorgorganisatie

de verschillende partners elkaar tot het uiteindelijke resultaat.

voorzien wij in de basiszorg. De kwaliteit moet uit de omge-

Bij het ontwerp en de bouw is ook rekening gehouden met

ving komen.”

de nieuwe regels voor de financiering van zorgvastgoed. Tot

In de opzet van De Reiger is deze visie goed terug te vinden.

voor kort was die financiering voor een periode van veertig

In het kleinschalige wooncomplex wonen 26 cliënten verdeeld

jaar door de overheid gegarandeerd, nu vindt de financiering

over vier verschillende clusters. De meeste bewoners komen

plaats vanuit de productie: het aantal dagen dat een cliënt in

van Dennendal. Maar één groep is, mede op verzoek van de

de (zorg)woning verblijft. De Reiger is deels flexibel gebouwd

gemeente en SSW, speciaal gereserveerd voor verstandelijk

zodat er op eenvoudige wijze nieuwe appartementen kunnen

gehandicapten uit de gemeente De Bilt.

worden gecreëerd.





Belangrijk is ook het contact met de buurt. Dat verloopt tot nu

Reinaerde werkt al langer samen met SSW; op het gebied

toe uitstekend. “We zijn nog nooit zo welkom geweest”, vertelt

van dagbestedingcentra in Maartensdijk en Bilthoven en

locatiemanager Stigter enthousiast. “Buurtbewoners helpen

ook in het nieuwe plan Melkweg, waar eveneens een klein-

regelmatig met klussen. Ze komen voetbalplaatjes brengen

schalig wooncomplex voor 24 verstandelijk gehandicapten is

en andere dingen. Een paar weken geleden nog kwam een

gepland. Een kleinere omvang zou idealiter nog mooier zijn,

van de omwonenden spontaan vragen of er misschien nog

maar, zo weten Voogt en Stigter, kleiner is qua personeels-

behoefte was aan een extra televisie; hij had een nieuwe

bezetting niet haalbaar.

gekocht. Ook komen buurtkinderen basketballen met onze



bewoners.”

Nee, wat de twee Reinaerdemanagers betreft voldoet een



kleinschalig woonproject á la De Reiger aan alle (reële)

Klachten van omwonenden krijgt Stigter nauwelijks. Ja, af

wensen. Dat vinden de bewoners ook. Zelfs de meer-

en toe komt er een buurman klagen over geluidsoverlast –

voudig gehandicapte bewoners voelen zich er thuis. Stigter:

Of de gasten misschien even zijn kamer mogen bekijken…

Aan de vorm van het gebouw – veel rechthoeken met een dak

sommige bewoners zijn nu eenmaal grote muziekliefhebbers.

“Bij de verhuizing hadden we ons voorbereid op de nodige

Op het gezicht van Reinoud Makkee (40) verschijnt een brede

waarin de driehoek domineert -, aan de gekleurde ramen die

Maar door het geluid zachter te zetten en door het goede

problemen. Twintig, dertig jaar in een beschermde omgeving

glimlach. Het mag. Vol trots opent hij de deur van zijn nieuwe

zorgen voor een eigentijds glas-in-lood effect en aan het

onderlinge contact gebeurt dit slechts incidenteel.

als Dennendal wonen en dan naar een nieuwe locatie midden

kamer in De Reiger, het begin dit jaar door Woonstichting SSW

speelse metselwerk is het schilderij goed te herkennen.



in een bestaande wijk, dat is voor velen toch een behoorlijke

aan Reinaerde opgeleverde zorgcomplex in het Bilthovense

Dat geldt overigens niet alleen voor het groepscomplex zelf.

Ook de bewoners van de vier huurappartementen op de

overgang. Maar gelukkig is het allemaal uitstekend verlopen.”

Park Brandenburg. Posters en voetbalplaatjes verraden zijn

Tegenover het gebouw, aan de overkant van de straat, staan

bovenste etage van het gebouw zijn tevreden over hun nieuwe

passie: voetbal, zijn dekbedovertrek zijn favoriete club: Ajax.

veertien ‘gewone’ woningen – twaalf in de betaalbare huur- en

onderburen. Dat laatste is toch bijzonder, vindt directeur

“Ze staan op de eerste plaats!” jubelt hij. Wij zijn toch zeker

koopcategorie, twee in de vrije sector – met dezelfde looks.

Voogt. “Je deelt het gebouw, de lift, de fietsenstalling. En dan

ook voor Ajax?! Zeker – wie niet. Iedereen voor Ajax, hij op

Ook de vier appartementen op de derde etage van De Reiger

is het spannend of het allemaal zo loopt als je het je had voor-

de foto, zittend op zijn Ajax-dekbed en dat alles in zijn eigen

hebben deze opvallende kenmerken.

gesteld.”

woonstudio: voor Reinoud kan de dag niet meer stuk.

Een eenheid die berust op een weloverwogen keuze. “Onze

SSW en dan in het bijzonder directeur-bestuurder Ad van Zijl

Reinoud heeft het naar zijn zin in De Reiger. Dat geldt voor

visie is dat mensen met een beperking zoveel mogelijk mid-

verdient hiervoor de credits, vindt de Reinaerde-directeur.

de meeste bewoners van dit kleinschalige wooncomplex voor

den in de maatschappij moeten wonen. Deze combinatie van

“Vier huurappartementen bovenop een kleinschalig zorg-

mensen met een verstandelijke beperking. Ook voor cliënten

reguliere woningen en bijzondere woonvoorzieningen is daar-

complex plaatsen, getuigt van lef. Je weet nooit of mensen die

die iets minder bespraakt zijn. “Ze zitten goed in hun vel. Je

van een geslaagd voorbeeld”, vertelt Hans Voogt, directeur

stap aandurven.”

ziet ze opfleuren”, vertelt locatiemanager Annette Stigter.

wonen bij Reinaerde.

Hans Voogt en Anette Stigter voor locatie De Reiger.



14

Dat hebben de bewoners voor een deel te danken aan

Netwerk overeind houden

Soepele samenwerking

kunstenares Joke Bijlsma. Ruitjes met Geel, een schilderij van

Achter die visie gaan jaren ervaring schuil. Dennendal, de

Voogt is goed te spreken over de samenwerking met SSW.

de hand van deze voormalige Reinaerde-cliënte, was een be-

afgelegen hoofdlocatie van Reinaerde in Den Dolder, huis-

Die verloopt soepel en informeel. Stigter: “Als Ad van Zijl

langrijke inspiratiebron voor de architect Bas van de Moosdijk.

vestte bijvoorbeeld altijd veel Amsterdammers. Stadsmensen

bezoek heeft of in de buurt is, wipt hij vaak even binnen.”

15

Vooropgesteld: de gemeente is blij met Woonstichting SSW.

kan, omdat ze extra zorg nodig hebben, in hun eigen wijk of

jongeren uit Westbroek de mogelijkheid krijgen om er te blijven

Naast SSW heeft de gemeente voor het Cultureel en Educatief

Dankzij de corporatie zijn er de afgelopen jaren in De Bilt heel

kern. Dat is kort gezegd de visie van de gemeente De Bilt op

wonen. Dan ligt daar onze prioriteit. Vervolgens vragen wij

Centrum haar oor ook te luister gelegd bij grote project-

wat projecten op sociaal-maatschappelijk gebied van de grond

wonen, welzijn en zorg. Het zorg- en welzijnaanbod binnen

aan SSW of zij dat willen realiseren.”

ontwikkelaars van het kaliber BAM. Maar omdat het gemeente-

gekomen – van Sojos, het jongerencentrum in Maartensdijk,

de gemeente was echter sterk versnipperd. Met de komst van



bestuur meer vertrouwen had in de kennis, het commitment

tot, ergens eind 2012, het Cultureel en Educatief Centrum

de Wet maatschappelijke ondersteuning heeft de gemeente

Heeft de gemeente dan een totaaloverzicht van de behoeften

van en de samenwerking met de corporatie, is de keuze toch

in het plan Melkweg in Bilthoven. Wat wethouder Herman

besloten om het aanbod op elkaar af te stemmen en dichter

aan maatschappelijk vastgoed in De Bilt? Nog onvoldoende,

gevallen op SSW.

Mittendorff betreft, blijft het daar niet bij.

bij de mensen te brengen. Het gemeentebestuur wil dat de

antwoordt Mittendorff. “Als je aan een willekeurige gemeente

Ook over andere projecten binnen zijn portefeuille waarbij



aanbieders intensiever gaan samenwerken. Niet het aanbod

in Nederland vraagt: hoeveel ouderen met een bepaalde

SSW is betrokken, is Mittendorff goed te spreken. In het voor-

Toch is er ook een enkele kritische noot. Tot op heden

moet centraal staan, maar de vraag, in casu de persoon. Die

verzorgingsbehoefte wonen er in die en die wijk?, krijg je als

malige onderkomen van de corporatie in De Bilt bijvoorbeeld

investeert SSW vooral op verzoek. Een grote zorgaanbieder

moet de regie houden over zijn eigen leven.

antwoord: geen idee.” Dat is vreemd, vindt de wethouder.

zouden eerst appartementen komen voor starters. Op verzoek

als Reinaerde benadert de corporatie met de vraag of SSW

“Je gaat toch ook geen winkel beginnen als je niet weet of er

van onder meer de gemeente gebeurt dit nu in combinatie

appartementen wil bouwen voor haar doelgroep. De corporatie

Belangrijkste initiatief op dit gebied is MENS, een project dat

behoefte is aan jouw product? Willen we als gemeente

met een gezondheidscentrum en het wijkservicecentrum

kijkt vervolgens of zij dit plan kan en wil uitvoeren. Dat zou

tot doel heeft een volledig dienstenpakket te ontwikkelen in twee

kunnen regisseren welk maatschappelijk vastgoed prioriteit

dat als onderdeel van het project MENS is opgezet.

anders moeten, vindt de wethouder. Niet de corporatie, maar

pilotwijken, De Bilt west en voor Maartensdijk. Bij MENS zijn

heeft, dan moet die kennis er wel komen.

Wellicht komt ook het nabijgelegen buurtcentrum daar nog bij.

Het primaat ligt bij de gemeente Niet de woningcorporatie of een individuele zorginstelling, maar de gemeente zou moeten bepalen waar de prioriteiten liggen bij investeringen in maatschappelijk vastgoed. Dat is de mening van Herman Mittendorff, wethouder in de gemeente De Bilt. Wethouder Mittendorff tijdens symposium van MENS.

de gemeente moet bepalen waarin de corporatie investeert. “De

ellf partijen betrokken die in De Bilt actief zijn op het gebied

Slimme constructie

Coöperatief en nuchter

politiek definieert waar behoefte aan is in de gemeenschap”,

van wonen, welzijn en zorg. Woonstichting SSW is een van

Over het algemeen is Mittendorff zeer tevreden over de

Onder de paraplu van MENS vallen inmiddels een twintigtal

aldus Mittendorff, die onder meer zorg en welzijn in zijn

die partijen.

maatschappelijke betrokkenheid van SSW. Hij spreekt uit

deelprojecten. Initiatieven die zijn ontstaan vanuit de inhoud

portefeuille heeft. “Het democratische proces van waar ga

Voortbordurend op deze visie zal de gemeente goed in kaart

ervaring. Mittendorff is onder meer projectwethouder voor de

waarbij SSW faciliteert. Zo heeft Maartensdijk bijvoorbeeld

je bouwen en voor wie, dat moet gelegitimeerd zijn. Daar is

moeten brengen op basis van bijvoorbeeld prognoses over de

herstructurering van het gebied rond de Melkweg. Dit plan

geen eigen verpleeghuis. Er is wel een verzorgingstehuis,

de gemeente bij uitstek voor. Een corporatie kan die plannen

vergrijzing, welke typen woningen en maatschappelijk vast-

voorziet in de bouw van het Cultureel en Educatief Centrum

Dijckstate, dat door de Amsterdamse zorgaanbieder Cordaan

vervolgens uitvoeren.”

goed noodzakelijk zijn. Dat gebeurt nog teveel op basis van

met een brede school en een cultuurhuis en 170 nieuwbouw-

van SSW wordt gehuurd. Momenteel kijkt een werkgroep of



aannames. Was er naar het idee van de gemeente behoefte

woningen voor verschillende doelgroepen. Eind 2009 onder-

daar wellicht zes of zeven verpleeghuisplekken kunnen komen.

Want hoezeer hij het werk van een zorgaanbieder als

aan starterswoningen, dan kwamen er starterswoningen. Die

tekenden SSW en de gemeente hiertoe twee samenwerkings-

Gaat dit plan door, dan tekent de corporatie welhaast zeker

Reinaerde ook koestert, net als de meeste andere zorg- en

aanpak zal meer wijkgericht moeten worden. Mittendorff:

overeenkomsten.

voor de ontwikkeling.

welzijninstellingen redeneert Reinaerde strikt vanuit haar eigen

“We gaan kijken van: er is een buurt, hoe is die buurt samen-

Aanvankelijk had De Bilt dit Cultureel en Educatief Centrum

stichtingsdoelstellingen, meent de gemeentebestuurder. En

gesteld? Hoeveel mensen met een handicap staan er in-

voor eigen rekening en risico willen bouwen. Maar financieel

De nieuwe koers van SSW – investeren in stenen én in

die kunnen afwijken van de doelstellingen van de gemeente.

geschreven in die wijk? Zouden die niet veel liever in die wijk

kwam de gemeente er niet uit. Op verzoek ontwikkelde SSW

mensen –, wordt door wethouder Mittendorff omarmd. “SSW

zelf willen wonen? Dat is aangenamer voor de mensen zelf

vervolgens een nieuw plan. Een ‘evenwichtig plan’ met ‘een

is coöperatief, maar blijft nuchter. Een partij waarmee je goed

Wijkgericht

en je bevordert de sociale cohesie.’’

heel slimme constructie’, aldus Mittendorff, waarin SSW en de

zaken kunt doen.”

Mensen zo lang mogelijk laten wonen in hun eigen ver-

Als voorbeeld noemt de wethouder de vergrijzingproblematiek

gemeente de risico’s delen, met dien verstande dat het project

trouwde omgeving, als het even kan thuis maar als dat niet

in de kern Westbroek. “De inwoners willen graag dat meer

scherp is begroot. We hebben SSW niet leren kennen als een Sinterklaas die alles weggeeft.”

16

17

Woongroep Lugtensteyn

Kleinschaligheid is groot succes

Wonen van ouderen is een woongroep waar ouderen zelfstandig wonen, elkaar helpen en samen activiteiten opzetten. Zij zijn een zelfstandige vereniging die onderling bepalen wie er als nieuwe bewoners worden toegelaten en over de gezamenlijke activiteiten. SSW is eigenaar van het appartementencomplex Lugtensteyn in Bilthoven dat 28 appartementen heeft volgens dit concept. Leven in een woongroep houdt ouderen scherp en actief.

Rinnebeek is een multifunctioneel zorgcentrum in De Bilt waar De Bilthuysen, het Rode Kruis en een huisartsenpraktijk onderdak vinden. SSW is eigenaar van het gebouw dat in 2010 officieel geopend is. Op de eerste en tweede verdieping van het gebouw wonen vier groepen psychogeriatrische cliënten op basis van kleinschalige verpleeghuiszorg. Dit houdt in dat het leven in Rinnebeek zoveel mogelijk lijkt op het leven thuis in een gezin. Bewoners helpen bij huishoudelijke klusjes zoals het schoonmaken van de groenten of het vouwen van de was. Op deze manier blijven ze actief en is er minder fysiotherapie nodig. Kleinschalige verpleeghuiszorg is van onschatbare waarde voor het welzijn van de bewoners.

Nieuw Cultureel en Educatief Centrum De planvorming voor het plan Melkweg is momenteel actueel in Bilthoven. Dit plan omvat naast nieuwbouw van ca. 170 woningen in verschillende prijsklassen ook de bouw van een fonkelnieuw Cultureel en Educatief Centrum. In dit centrum worden drie basisscholen gehuisvest samen met een kinderdagverblijf, een peuterspeelzaal, de buitenschoolse opvang, de bibliotheek, de muziekschool, het creatief centrum de Werkschuit, Centrum voor Jeugd en Gezin en een podiumaccommodatie voor muziek- en dansuitvoeringen. De combinatie van kunst, cultuur en educatie maken dit plan uniek. SSW is ontwikkelaar/ eigenaar van het Cultureel en Educatief Centrum. De investering is een oppepper voor de hele wijk, de oplevering is gepland voor 2014.

In de praktijk

Er toe doen Samen met zorgorganisatie Reinaerde ontwikkelt SSW in Maartensdijk een dagcentrum voor 24 verstandelijk gehandicapten. De plannen zijn al in een vergevorderd stadium, in 2011 is de oplevering. Kunnen meedoen en er op deze manier toe doen, dat geeft het leven van de cliënten van Reinaerde kleur.

Wonen, welzijn en zorg zijn werkgebieden die elkaar raken en elkaar versterken. Deze synergie die ontstaat door samenwerking benut Woonstichting SSW regelmatig. Hieronder onze ervaringen in de praktijk.

Boerderij is nu Thomashuis Een oude boerderij in Maartensdijk kreeg de bijzondere maatschappelijke bestemming van Thomashuis. Een Thomashuis is een franchiseformule waarbij een zorgondernemer maximaal acht volwassenen met een verstandelijke beperking in huis neemt. Dit om het leven leuker en beter te maken voor de cliënten. De kleinschaligheid maakt het geven van liefde en persoonlijke aandacht mogelijk. In 2009 is de boerderij door SSW verbouwd en opgeleverd. Het zorgechtpaar heeft hiervoor jaren in de reguliere zorg gewerkt, maar noemt hun nieuwe Thomashuis hun leven.

18

Een levenlang in hetzelfde huis In de wijk Weltevreden in De Bilt zijn de hoekwoningen levensloopbestendig gerenoveerd. Op de begane grond is in een uitbouw, een slaapkamer met badkamer en toilet gerealiseerd. Als de bewoners dit willen, dan kunnen zij nu langer zelfstandig in hun eigen vertrouwde omgeving blijven wonen.

19

In gesprek oktober 2010 nr 1

Maatschappelijk rendement is onbetaalbaar Risicomanagement is het sleutelwoord We zijn zelden zo welkom geweest Woonstichting SSW Waterman 45 3721 WE Bilthoven | Postbus 265 3730 AG De Bilt telefoon: 030 220 58 33 | fax: 030 220 05 87 [email protected] | www.ssw.nl

Investeren in stenen en in mensen