Maatschappelijk Jaarverslag 2012 Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud
1
Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud Maatschappelijk Jaarverslag 2012
Inhoudsopgave
Pagina
1. Voorwoord 2. Toelichting op dit verslag 3. Oranjewoud in vogelvlucht 4. De pijlers van ons duurzame beleid 5. Volhoudbaar intern 6. Volhoudbaar extern Bijlagen
3 5 11 21 27 51 59
Colofon
73
3
Kiezen voor duurzame oplossingen 1 Heldere ambities, doelgerichte acties, transparante communicatie. Daar houden wij van. En dat mogen klanten ook van ons verwachten. Daarom dit maatschappelijk jaarverslag 2012. Waarin we laten zien hoe we samen met opdrachtgevers en partners investeren in een duurzame leefomgeving. In een volhoudbare wereld. Waar toekomstige generaties prettig en veilig kunnen leven. Dat motiveert ons, elke dag opnieuw. Wij geloven in duurzame oplossingen. In focus op de langere termijn. We zoeken dus continu naar een goede balans tussen profit, people en planet. Duurzaamheid is bewust verankerd
Kiezen voor duurzame oplossingen
in onze missie en ambities. We vertalen het concreet in onze bedrijfsvoering en in projecten voor klanten. Want zo kunnen we verschil maken en aantoonbaar resultaat boeken. Duurzaamheid is een dynamisch begrip. Want de wereld om ons heen verandert, net als de verwachtingen in de samenleving. De wijze waarop wij invulling geven aan duurzaam ondernemen, verandert mee. Dat vereist flexibiliteit. Lef. En vooral: innovatie! Juist ook in economisch lastige tijden kiezen we voor duurzaam innoveren. Het is een cruciale pijler van ons strategisch beleid.
Rob van Dongen
Wat het jaar 2012 kenmerkte? Onze bedrijfsvoering is nog verder ‘vergroend’; de CO₂-uitstoot daalde aantoonbaar. Samen met onze opdrachtgevers en partners vertaalden we duurzaamheid in allerlei projecten en initiatieven. We lanceerden een innovatiebudget, waarbij duurzaamheid het belangrijkste criterium is. Ook behaalden we de hoogste trede van de CO₂-prestatieladder. En nu bereiden we ons voor op certificering van ons milieumanagementsysteem: ISO14001. Certificering dus. Vanuit de keten ontstaat steeds meer druk op de sector om met certificaten aan te tonen waar je staat. Een goede ontwikkeling wat ons betreft. Het zorgt voor meer transparantie, dat past bij ons. Ook wordt bij aanbestedingen steeds vaker gevraagd naar duurzame aspecten, naast technisch-inhoudelijke zaken. Zo motiveert de markt ons extra, om volhoudbaar te ondernemen. Bevlogen werken aan duurzame en integrale oplossingen. Voor de wereld van vandaag en morgen. Dat doen we al zestig jaar en dat blijven we doen. Laten we elkaar inspireren, aanmoedigen en uitdagen. Zodat een volhoudbare toekomst binnen handbereik is. Rob van Dongen - Menno Smits
Menno Smits
4
5
Toelichting op dit verslag 2 Hoe gaf Oranjewoud in 2012 invulling aan duurzaam ondernemen? Wat waren onze ambities en welke resultaten zijn behaald? Dit maatschappelijk jaarverslag geeft het antwoord. We leggen op transparante wijze verantwoording af over onze duurzame koers. Klanten en partners mogen ons hier ook op aanspreken. Ons doel? Doorgroeien naar een zeer duurzaam advies- en ingenieursbureau. Dit verslag laat zien dat we goed op koers zijn. In dit hoofdstuk geven we een korte toelichting op het maatschappelijk jaarverslag. Daarin aandacht voor afbakening en reikwijdte, systematiek van de berekeningen én verificatie.
Toelichting op dit verslag
2.1
Basis van de verslaglegging
Dit maatschappelijk jaarverslag 2012 is gebaseerd op de GRI-systematiek. Het Global Reporting Initiative is een internationale richtlijn voor duurzaamheidverslaglegging. Een complete index met GRI-indicatoren is opgenomen in de bijlage. Daarbij wordt ook aangegeven op welke pagina’s de indicatoren worden behandeld.
2.2 Afbakening en reikwijdte Het maatschappelijk jaarverslag 2012 heeft betrekking op de activiteiten van Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud. Dit betreft het Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. inclusief de dochteronderneming Croonen B.V én Oranjewoud Realisatie B.V. Dit is ons tweede maatschappelijk jaarverslag en heeft betrekking op het kalenderjaar 2012. In afwijking van ons publieksjaarverslag 2012 zijn de zusterondernemingen van der Heide B.V. en HMVT B.V. niet meegenomen. Zij zijn (nog) niet opgenomen in de boundary van de CO₂- footprint conform de CO₂-prestatieladder. Dit gebeurt mogelijk wél bij het maatschappelijk jaarverslag 2013. De overige onderdelen van Oranjewoud vallen niet onder de operationele aansturing van het management van Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud. De volledige juridische structuur is opgenomen in het jaarverslag van Oranjewoud N.V. over 2012. Dit jaarverslag beperkt zich tot de eigen activiteiten van het Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud. In 2013 laten we meer zien van de invloed die onze onderneming heeft in de keten, met name op het gebied van CO₂-emissies.
6
7
2.3 Systematiek voor berekeningen Berekeningen van onze CO₂-uitstoot en -reductie gebeuren conform de systematiek van de CO₂-prestatieladder (beheerd door de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) en de onderliggende normen. Berekeningen ten aanzien van veiligheid gebeuren conform de VCA (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers). Het VCA-systeem wordt beheerd door de Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV). Onze financiële gegevens worden gerapporteerd conform de IFRS (International Financial Reporting Standards).
2.4 Verificatie Dit is ons tweede maatschappelijk jaarverslag. Transparantie en betrouwbaarheid zijn cruciaal voor Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud. Daarom streven we naar externe verificatie van ons volledige jaarverslag in 2015. Vooruitlopend op deze externe verificatie, laten we sinds 2011 onze CO₂-uitstoot verifiëren door KEMA, gebaseerd op de eisen van de CO₂prestatieladder.
Leeswijzer Oranjewoud in vogelvlucht; dát is hoofdstuk 3. Met een kijkje in onze core business, organisatie, kernwaarden en stakeholders. In hoofdstuk 4 introduceren we de pijlers van ons duurzame beleid. Deze zijn vertaald in concrete ambities en doelstellingen voor onze interne organisatie én voor de dienstverlening en contacten met onze omgeving. Volhoudbaarheid intern en extern dus! Hoofdstuk 5 laat vervolgens zien hoe we in 2012 hebben gewerkt aan een duurzame bedrijfsvoering. Hoofdstuk 6 laat onze duurzame initiatieven zien in relatie tot opdrachtgevers en partners. De bijlagen omvatten een afkortingenlijst, de geïntegreerde beleidsverklaring van onze directie, het overzicht van maatregelen voor CO₂-reductie en de GRI-index.
8
9
> Evert Kamps Manager Kathodische Bescherming
“Ons product kathodische bescherming verlengt de levensduur van bijvoorbeeld tanks en leidingen. Bovendien wordt de kans op lekkage veel kleiner en dat is goed nieuws voor het milieu. Het geeft veel voldoening om met dit product te werken. Zeker als we letterlijk over de grenzen gaan, zoals met ons project in Afrika. Werken in een ander land met een andere cultuur; ik vind het een verrijking. De samenwerking met lokale vakmensen is uitdagend en leidt tot een leuk samenspel. Wat mij betreft gaan we nog veel vaker overzee!”
Duurzame bescherming olie- en gasleidingen Afrika (pag. 51)
10
11
Oranjewoud in vogelvlucht 3 3.1
Onze core business
Prettig wonen, werken, reizen en recreëren; het kan alleen als we grip krijgen op de ruimte. Oranjewoud is daarom actief op het gebied van stedelijke ontwikkeling, mobiliteit, bouw en vastgoedzaken tot landelijk gebied, water, milieu, veiligheid, sport en recreatie. Dit doen we in Nederland én internationaal als onderdeel van de Antea Group. Onder aansturing van een Friese ondernemer werd Oranjewoud ruim zestig jaar geleden groot in landinrichting. Inmiddels heeft ons bedrijf zich ontwikkeld tot een allround partner, die veel meer is dan een ingenieursbureau.
3.2
Oranjewoud in vogelvlucht Oranjewoud wil toonaangevend partner zijn bij het ontwikkelen en toepassen van duurzame en integrale oplossingen in onze leefomgeving. Wij nemen onze verantwoordelijkheid door onze kennis in te zetten voor een volhoudbare toekomst. Vol trots en met plezier.
Onze businesslijnen
De zes businesslijnen van Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud bewegen zich in verschillende markten en werkvelden. Elke businesslijn beschikt over eigen kennis en expertise. Samen vormen ze een keten van dienstverlening, waarmee we actief zijn binnen alle facetten van onze leefomgeving. Een kennismaking.
Infra - Bruggen, wegen, viaducten, waterwerken. Ze vormen de nerven van een land, de aderen van een samenleving. De businesslijn Infra zet haar kennis in om dit kostbare netwerk in stand te houden en te verbeteren. Van planstudie tot assetmanagement.
Milieu - De businesslijn Milieu biedt overheden en bedrijven brede dienstverlening op het gebied van milieu- en duurzaamheidvraagstukken. Hierbij gaat het om milieu-, wet- en regelgeving in het algemeen. Daarnaast bieden we brede bodemexpertise. Van saneringsopgave tot pipelinemanagement: Oranjewoud levert meerwaarde in de totale bodemketen.
Ruimte - Stadsvernieuwing, herontwikkeling van bedrijventerreinen, de inrichting van ons landelijk gebied: ruimtelijke ontwikkelingen staan nooit op zichzelf. Helemaal in een druk bevolkt land als het onze. De businesslijn Ruimte begeleidt overheden en private partijen bij het haalbaar, betaalbaar en uitvoerbaar maken van complexe en duurzame ruimtelijke opgaven.
Beheer & Data - Actuele en accurate gegevens: in deze tijd kunnen we niet meer zonder. De businesslijn Beheer en Data zorgt voor het inwinnen, beheren en ontsluiten van ruimtelijke gegevens. Informatie die we onder meer gebruiken bij beheer van de openbare ruimte.
12
13
Realisatie - Uitvoering staat centraal bij de businesslijn Realisatie.
3.4
Positie in de waardeketen
We richten ons op de (her)ontwikkeling van woon/werkgebieden en sportaccommodaties, de
We zijn als adviseur, ingenieur en uitvoerder actief in vrijwel alle onderdelen van de waarde-
bouw van kades, milieustraten, bodembeschermende voorzieningen, oevers en kunstwerken. Onze
keten. Van studie, ontwerp en aanleg tot beheer en onderhoud. Het zwaartepunt van onze
projectleiders, werkvoorbereiders en uitvoerders zorgen ervoor dat projecten planmatig worden
activiteiten ligt bij de studie- en ontwerpfase. De opdrachtgevers van Oranjewoud zijn over-
geleid. Onze vaklieden zorgen voor de uitvoering.
heden (rijksoverheden, provincies, waterschappen en gemeenten) en bedrijven (met name aannemerij en industrie).
Veiligheid - De businesslijn Veiligheid biedt met de twee labels Save en van der Heide specialistische dienstverlening op het gebied van veiligheid. Save is al jaren leidend adviseur bij het ontwikke-
3.5
len van werkmethoden en beleid voor fysieke veiligheid. Van der Heide levert specialistische kennis
Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. en Oranjewoud Realisatie B.V maken deel uit van het
Dit is onze organisatiestructuur
omtrent elektrotechnische veiligheid, risicobeperking en reductie van onderhoudskosten.
beursgenoteerde Oranjewoud N.V. Het hoofdkantoor van Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. is gevestigd in Heerenveen het hoofdkantoor van Oranjewoud Realisatie B.V. is gevestigd in
3.3
Oosterhout. Daarnaast zijn er hoofdvestigingen in Almere, Capelle aan den IJssel en Deventer
Vier kernwaarden als basis
én kantoren in Assen, Geleen, Goes, Heerhugowaard, Maastricht, Rosmalen en Schoonebeek.
We hebben allemaal hetzelfde doel voor ogen, ongeacht de businesslijn van waaruit we opereren:
Internationaal maken de ondernemingen deel uit van de Antea Group. Deze groep van advies-
werken aan een volhoudbare toekomst. Alle medewerkers dragen hieraan bij. Ook zijn we verbon-
en ingenieursbureaus binnen Oranjewoud N.V. is ook actief in België, Colombia, Frankrijk en
den door onze vier kernwaarden, die altijd centraal staan in de dienstverlening van Oranjewoud.
de Verenigde Staten. De Nederlandse onderdelen van de Antea Group gaan per 1 januari
Ze vormen de basis van ons handelen en geven richting aan de uitvoering van ons dagelijks werk.
2014 ook deze naam dragen.
end
Oranjewoud NV
Ondernemend
Mensgericht
In een wereld vol mogelijkheden benutten we kansen en nemen we
De mens staat centraal in de leefomgeving waaraan wij werken. We zijn
weloverwogen risico’s. Ons uitgangspunt: niet vastroesten in gebaande
dus niet alleen resultaatgericht, maar letten ook op maatschappelijke
paden, maar zoeken naar andere oplossingen, innovatieve ideeën of
belangen, milieu, de (financiële) speelruimte en de mens achter het
een efficiëntere methode. Ondernemen doen we met elkaar. Als mede-
werk. Investeren in duurzame relaties is voor ons heel vanzelfsprekend.
Ingenieursbureau Oranjewoud B.V.
Oranjewoud Realisatie Holding B.V.
Oranjewoud Beheer B.V.
Croonen B.V.
Oranjewoud Realisatie B.V.
HMVT B.V.
van der Heide B.V.
Oranjewoud Inspection B.V.
werkers onderling én met opdrachtgevers en partners.
Karakteristiek
Gericht op ontwikkeling Wij creëren ruimte voor groei. Binnen Oranjewoud vertalen we dit in
Meer dan zestig jaar ervaring en een no-nonsens mentaliteit maken
voldoende aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. We zoeken ruimte
dat we stevig met beide benen op de grond staan. We zijn onafhanke-
in denken en doen. Bijvoorbeeld door over landsgrenzen te kijken en
lijk, deskundig en werken altijd met respect voor de omgeving. Onze
door het laten groeien van ideeën en plannen. Vraagstukken daadwer-
grondhouding? Staan voor wie je bent! Karakteristiek zijn. Als bedrijf, als
kelijk oplossen, dát is ons streven. Dit vraagt een combinatie van
medewerker en als mens.
kennis, ervaring, innovatie en creativiteit. Maar bovenal: ruimte.
Vereenvoudigde weergave van de organisatie in 2012 – De oranje onderdelen vallen onder de operationele aansturing van Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud. Dit maatschappelijk jaarverslag betreft de zwart omlijnde onderdelen.
Sinds eind 2012 is de aansturing van de onderneming aangepast. Daarbij stuurt de directie naast de activiteiten van het ingenieursbureau ook de activiteiten van Oranjewoud Realisatie en van der Heide aan. Het directieteam stuurt operationeel de volgende zes businesslijnen aan: - Infra - Milieu - Ruimte
- Beheer & Data
- Veiligheid
- Realisatie
De directeuren van de businesslijnen en de stafgroephoofden HR en F&C zijn onderdeel van het directieteam.
overige bedrijven die buiten scope verslag vallen
14
15
3.6
Een sterk financieel resultaat
Kernteam Duurzaamheid
De markt was opnieuw zeer uitdagend in 2012. Marktvolumes krompen, prijsdruk en concur-
Tenminste jaarlijks wordt in het directieteam gerapporteerd en gediscussieerd over de kwan-
rentie namen toe. Hoe blijf je slagvaardig in dit dynamische, sterk veranderende speelveld?
titatieve en kwalitatieve doelen en resultaten. Dit gebeurt op initiatief van de stafgroepmana-
Het directieteam van Oranjewoud koos bewust voor investering in innovaties, onder meer
gers Finance & Control, HR en QHSE/Duurzaamheid. De directie stelt de doelstellingen op het
door de introductie van het innovatiebudget. Diverse innovatietrajecten hebben inmiddels
gebied van duurzaamheid vast. Duurzaamheid is verankerd in de organisatie. De stafgroep-
geleid tot nieuwe product-marktcombinaties. Een duurzame ontwikkeling!
manager QHSE/Duurzaamheid geeft leiding aan het kernteam Duurzaamheid. Daarin zijn alle relevante stafonderdelen vertegenwoordigd, die de duurzaamheid van Oranjewoud kunnen
Als gevolg van de moeilijke economische situatie in 2012, daalde de omzet wel ten opzichte
beïnvloeden. Het kernteam organiseert en realiseert onder meer de certificering voor de CO₂-
van 2011. Advies- en ingenieursdiensten en Oranjewoud Realisatie behaalden in 2012 een
prestatieladder, het Goede Doelenfonds en het maatschappelijk jaarverslag. De belangrijkste
resultaat na belastingen van € 8,2 miljoen (dit was € 11,7 miljoen in 2011). Ondanks de daling
activiteiten zijn geborgd in ons managementsysteem Werk Bewust! Dit managementsysteem
van het netto resultaat, zijn we toch tevreden over de cijfers van 2012. Want onze positie in
is vooral gericht op behoud van de certificering voor de CO₂-prestatieladder trede 5. Elk jaar
de markt is en blijft stevig. Cruciaal, want profit is een belangrijk aspect van duurzaam onder-
verifieert een onafhankelijke externe auditor ons systeem.
nemen.
Elkaar scherp houden Financiële omvang 2012 (ten opzichte van 2011)
Als onderdeel van het managementsysteem WerkBewust! houden we jaarlijks een managementreview. Daarbij wordt gekeken naar de voortgang van maatregelen in relatie tot
(x € mln.) Netto omzet
2012
2011
doelstellingen. Bovendien gebruiken we veranderingen in wet- en regelgeving, uitkomsten
193,8
204,2
van dialogen met stakeholders én resultaten van uitgevoerde interne en externe audits/certi-
ficatiebezoeken voor evaluatie en (zo nodig) bijsturing van beleid en doelstellingen. Ook heeft
Resultaat:
Oranjewoud een ambassadeursnetwerk duurzaamheid, met enthousiaste vertegenwoordi-
EBIT
10,9
15,1
Operationeel resultaat in % van netto omzet
5,6
7,4
Resultaat na belastingen
8,2
11,7
gers van alle businesslijnen. Het doel: elkaar stimuleren en scherp houden om duurzame en innovatieve oplossingen te realiseren voor onze opdrachtgevers.
Zó doe je dat: gedragscode en bedrijfscode Integriteit en integer handelen vormen de basis van goed bestuur. Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. heeft een bedrijfscode, die ingaat op belangenverstrengeling en het aspect
3.7
Bestuur, gedrags- en bedrijfscode
integriteit (de code staat op www.oranjewoud.nl). Jaarlijks wijzen we medewerkers actief op deze code en vragen we om eventuele inbreuken te melden. Binnen de organisatie is een meldpunt integriteit en vanuit Oranjewoud N.V. is een klokkenluidersregeling beschikbaar.
Onze bestuursstructuur
Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. heeft zich gecommitteerd aan de gedragscode van de
Oranjewoud N.V. is de statutair directeur van Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. De dagelijkse
branchevereniging NL Ingenieurs. Eind 2012 is beleid vastgesteld om belangenverstrengeling
leiding ligt in handen van de directie, bestaande uit R.A.M. van Dongen en M. Smits. Oranjewoud
bij aanbestedingen te voorkomen en de belangen van de opdrachtgever en overige aanbeste-
Realisatie Holding B.V. is de statutair directeur van Oranjewoud Realisatie B.V. De dagelijkse leiding
ders te borgen.
hiervan ligt sinds eind 2012 in handen van de directie, bestaande uit de directieleden R.A.M. van Dongen en M. Smits.
Raad van Commissarissen en Ondernemingsraad
3.8 In gesprek met stakeholders Wie zijn onze belangrijkste stakeholders? Onze stakeholderanalyse (2011) geeft het volgende
Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. en Oranjewoud Realisatie B.V. hebben geen Raad van Commis-
beeld:
sarissen. De moederorganisatie Oranjewoud N.V. heeft een onafhankelijke Raad van Commissaris-
- Opdrachtgevers
sen. De aandeelhouder kan rechtstreeks (of indirect via Oranjewoud Realisatie Holding B.V. ) via de
- Medewerkers
moederorganisatie Oranjewoud N.V. aanbevelingen doen. Daarnaast is in beide organisaties een
- Aandeelhouders
ondernemingsraad actief. De ondernemingsraden overleggen met de directie over alle zaken die
- Onderaannemers en leveranciers
van belang zijn voor het personeel. De ondernemingsraden stemmen indien gewenst hun inbreng
- Omwonenden van onze vestigingen
en aanpak op elkaar af. Vanwege de aanpassingen in de aansturing eind 2012, overwegen de raden
- Lokale overheden
te fuseren tot één ondernemingsraad.
- Algemene natuur- en milieuorganisaties
16
17
Met verschillende opdrachtgevers, lokale overheden en natuur- en milieuorganisaties voeren we sinds 2011 een dialoog over onze duurzaamheidsperformance. De belangrijkste bespreekpunten zijn opgenomen in dit jaarverslag. Het betreft enerzijds de mate waarin Oranjewoud energieverbruik en CO₂-uitstoot wil verminderen en overschakelt op duurzame energiebronnen. Vooral de belangrijke bijdrage van autoverkeer en de wijze waarop we de uitstoot van CO₂ en fijnstof willen beperken, is een centraal thema. Daarnaast komen de wederzijdse kruisbestuiving/dialoog en continue verbetering van onze dienstverlening aan de orde. Opdrachtgevers zien de grote invloed van onze dienstverlening op hun eigen duurzaamheidsperformance. Diverse stakeholders ontvingen ons maatschappelijk jaarverslag 2011. Op basis van dialoog en hun directe feedback, gaat dit jaarverslag 2012 verder op de ingeslagen weg. Er is vooral gekeken naar onderwerpkeuze, de geschiktheid van indicatoren en de voortgang wat betreft externe verificatie. Verder wordt expliciet aandacht besteed aan projecten van Oranjewoud en de invloed daarvan op de omgeving.
3.9 Actief lidmaatschap verenigingen We zijn actief lid van de branchevereniging NLingenieurs en leveren een bestuurslid voor het Algemeen Bestuur en medewerkers voor diverse commissies en expertnetwerken. Ook zijn we aangesloten bij het Netwerk Groene Bureaus en de Rentmeesterkamer. Verder onderschrijven we het koploperprogramma van Provincie Utrecht. Vanuit vakinhoudelijk en/of businessperspectief zijn Oranjewoud en medewerkers lid van diverse verengingen, stichtingen en belangenorganisaties. Daarnaast ondersteunen we de lokale gemeenschap. Bijvoorbeeld als lid van Ynnatura, een stichting die bedrijven en organisaties verbindt met het werk van It Fryske Gea (provinciale vereniging voor natuurbescherming).
3.10 Zeven keer certificering Certificering wordt steeds belangrijker in de keten en onze sector. Je moet aantonen dat je daadwerkelijk duurzaam onderneemt. Een waardevolle ontwikkeling wat ons betreft. Begin 2012 behaalden we trede 5 op de CO₂-prestatieladder; de hoogst haalbare trede. Ons zorgsysteem voor arbeidsomstandigheden, veiligheid en gezondheid is als VCA** gecertificeerd. Ons kwaliteitsysteem is ISO-9001 gecertificeerd. In 2012 is onze inschrijving bij FPAL Verify onafhankelijk beoordeeld op drie aspecten. Hierbij behaalde Oranjewoud de volgende scores (schaal van 1-10): - Veiligheid en Gezondheid
: 8.6
- Milieu
: 8.0
- Competentiemanagement en training : 8.2 De externe beoordeling vindt eens per twee jaar plaats. Daarnaast is Oranjewoud Realisatie FSC en Groenkeur gecertificeerd. Deze certificeringen maken het mogelijk om projecten onder FSC en/of Groenkeur uit te voeren. Ook zijn we gecertificeerd en/of geaccrediteerd voor uitvoering van speciale werkzaamheden. We hebben veel gecertificeerde en/of geregistreerde medewerkers in dienst voor specifieke werkzaamheden.
18
19
> Jasper Bergsma Projectmanager Realisatie
“Ik ben opgegroeid met liefde voor natuur en vissen. Vroeger ging ik met mijn vader vaak naar de Lauwerszee, een waardevol natuurgebied. Toen de zee in 1969 Lauwersmeer werd, voorspelde mijn vader al een sterke teruggang van de palingstand. Hij kreeg gelijk. Met de innovatieve vispassages die we nu gaan realiseren, krijgen vissen echt weer de ruimte. Dit zorgt onder meer voor een betere palingstand. Ik vind het prachtig om hier een bijdrage aan te leveren. De natuurmens in mij geniet volop!”
Unieke vispassages voor zeegemalen Groningen (pag. 53)
20
21
De pijlers van ons duurzame beleid 4 Continu werken we aan verduurzaming van onze eigen bedrijfsvoering (interne duurzaamheid) en duurzaamheid in projecten voor opdrachtgevers en contacten met partners (externe duurzaamheid). Een goede balans tussen profit, people en planet is daarbij het uitgangspunt. We kiezen bewust voor een geïntegreerde aanpak. Dit wordt zichtbaar in onze beleidsverklaring omtrent kwaliteit, arbeidsomstandigheden, veiligheid en duurzaamheid. Een geïntegreerde aanpak van deze aspecten is essentieel voor daadwerkelijk volhoudbaar ondernemen. Onze drie interne zorgsystemen voor kwaliteit (Werk Wijzer!), arbeidsomstandigheden & Veiligheid (Werk Veilig!) en Duurzaamheid (Werk Bewust!) bieden heldere handvatten aan onze medewerkers.
De pijlers van ons duurzame beleid Duurzaam ondernemen is vanzelfsprekend voor Oranjewoud. Het is verankerd in onze missie en ons beleid. We noemen het ook: volhoudbaarheid. Want duurzaam ondernemen is een kwestie van volhouden, zeker in economisch lastige tijden.
4.1 Duurzaamheid: een kwestie van volhouden Ons duurzame beleid is gebaseerd op de volgende vijf pijlers: 1. Toonaangevend zijn en voorop lopen als duurzaam ondernemer. Dit betekent kansen zien én benutten. We durven verantwoorde risico’s te nemen, om onze organisatie en de markt verder te brengen. 2. Verantwoordelijkheid nemen in eigen huis. Niet alleen in woorden, ook in daden. Dus we verankeren duurzaam ondernemen in de eigen strategie en bedrijfsvoering. 3. Partner zijn in de keten. We hebben elkaar nodig, kunnen samen veel meer bereiken dan alleen. In gesprek met elkaar ontstaan nieuwe inzichten en ideeën voor een volhoudbare toekomst. Het betekent ook: onze leveranciers helpen om duurzaam te werk te gaan. 4. Met onze kennis en expertise ondersteunen we klanten om in hun projecten balans te vinden tussen profit, people en planet. Samen zoeken we duurzame wegen en oplossingen. 5. Last but not least: medewerkers die trots en met plezier duurzaam ondernemen. Een volhoudbare toekomst begint altijd dicht bij jezelf. Medewerkers moeten veilig en onder goede arbeidsomstandigheden kunnen werken én de mogelijkheid krijgen om een leven lang te leren. En dat vereist goed werkgeverschap!
22
23
4.2
Onze duurzame doelstellingen
We hebben de vijf pijlers vertaald in concrete interne en externe doelstellingen. Intern = Volhoudbaarheid in de eigen bedrijfsvoering: • Een financieel gezonde business gecombineerd met duurzame investeringen. • Goed werkgeverschap, zodat medewerkers volhoudbaar kunnen ondernemen. Dit betreft aantoonbare initiatieven op het gebied van opleiding, arbeidsomstandigheden, gezondheid en veiligheid. We streven naar minder dan 1 ongeval per miljoen gewerkte uren bij Ingenieursbureau Oranjewoud en maximaal 2 ongevallen bij Oranjewoud Realisatie in 2014. • CO₂-reductie volgens de CO₂-prestatieladder. Onze CO₂-emissie is in 2015 met 25% per fte gereduceerd ten opzichte van 2009. Dit is gemiddeld 4% per jaar. Extern = Volhoudbaarheid in onze dienstverlening en externe contacten: • Ondersteuning van opdrachtgevers bij het concretiseren van de aspecten profit, people en planet in hun projecten en het vinden van de juiste balans. Kortom: duurzame projecten voor alle businesslijnen. • Deelname aan relevante duurzame netwerken en duurzame dialogen met stakeholders over onder meer CO₂-reductie. • Duurzame initiatieven, die leveranciers en andere partijen helpen bij het vormgeven van duurzaam ondernemen. De hoofdstukken 5 (Volhoudbaarheid Intern) en 6 (Volhoudbaarheid Extern) laten zien welke inspanningen we hebben geleverd in 2012 om deze doelstellingen te realiseren.
24
25
> George Bitter Expert Renewable Energy Infra
“Wandelend over de Oosterscheldekering voelde ik de enorme kracht van water tot in m’n tenen. Een prachtige bron voor duurzame energie, dat was mijn eerste gedachte. Water, natuur en innovatie hebben me altijd geboeid. Ze komen nu mooi samen in de ontwikkeling van een Tidal Test Center en een Tidal Power Plant bij het Grevelingenmeer. Voor mij dus een fantastisch project. Oranjewoud is trekker van het initiatief. Niet vreemd. Want van origine zijn we een groen bedrijf. Altijd op zoek naar innovatieve, duurzame oplossingen.”
Eb en vloed = duurzame energie (pag. 52)
26
27
Volhoudbaar Intern 5 5.1 Win-winst (profit)
Volhoudbaar Intern
Een gezonde financiële positie is noodzakelijk als je duurzaam wilt ondernemen. Profit dus. En
< Sportieve sponsoring
die is behaald in 2012. Onze omzet daalde wel ten opzichte van 2011, net als het resultaat na
Sinds 2011 hebben we een sportieve samen-
belastingen. Dit heeft alles te maken met de huidige economische situatie: krimpende markt-
werking met de Koninklijke Nederlandsche
volumes, toenemende prijsdruk en meer concurrentie. We kiezen in deze uitdagende tijd
Roeibond (KNRB). En dat is niet voor niets.
toch bewust voor duurzame innovatie en lanceerden in 2012 een innovatiebudget, gestuurd
We herkennen elkaar in eigenschappen als
door het directieteam. Dit heeft al geleid tot nieuwe product-marktcombinaties. Verder ging
ambitieus, resultaatgericht, teamwork en
de opbrengst van ons Goede Doelenfonds naar drie mooie maatschappelijke projecten. En
duurzaam presteren. Daarom waren we in
opnieuw investeerden we in duurzame inkoop. We boekten dus economische én maatschap-
2012 ploegsponsor van de sectie ‘zware
pelijke winst in 2012. Een win-winstsituatie.
mannen’ én het Eerstejaarsklassement. Ook dat is investeren in een volhoudbare
Nieuw: innovatiebudget In 2012 lanceerden we dus op directieniveau het innovatiebudget. Hiermee geven we een extra impuls aan innovatieve ideeën, die ook commercieel kansen bieden. De directie laat ook zien hoe cruciaal innovatie is voor onze organisatie. Duurzaamheid is één van de belangrijkste criteria om aanspraak te maken op het budget. Zodat duurzaamheid verder wordt verstevigd in ons projectenportfolio. Enkele initiatieven ontvingen in 2012 innovatiebudget: Energiewaterbouw. Water biedt prachtige kansen voor duurzame energiewinning. In 2012 heeft Oranjewoud zich duidelijk laten zien als speler op dit terrein. Onder meer bij de voorbereidingen van een getijdencentrale en een testcentrum bij het Grevelingenmeer. Energiewaterbouw; een logische kandidaat voor ons innovatiebudget. Opleidingen Systems Engineering. Dit is een interdisciplinaire systeembenadering, die bijdraagt aan het realiseren van succesvolle projecten/systemen. Centraal staat de focus op behoeften en verwachtingen van klanten. Zodat innovatieve en duurzame oplossingen ontstaan, die aan alle gestelde eisen voldoen. Meerdere collega’s zijn inmiddels getraind en gecertificeerd in de methodiek. Kaart & keten. Het uitgangspunt van kaart & keten is het eenmalig inwinnen en het meervoudig gebruiken van objectinformatie. Zodat betrokkenen in de hele keten (van ontwerp en realisatie tot beheer of nieuw ontwerp) zonder technische obstakels gebruik kunnen maken van dezelfde gegevens. Wel zo duurzaam, want het scheelt bijvoorbeeld alleen al vele reiskilometers. Dit initiatief ontving dus ook innovatiebudget.
toekomst.
28
29
Goed besteed: drie goede doelen
< Sinds 2010 hebben we het Goede Doelen
Ons personeelsbestand
• In 2012 ontving stichting Spieren voor Spieren een bijdrage uit ons Goede Doelenfonds.
Fonds. Medewerkers kunnen maande-
In 2012 hadden Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. en Oranjewoud Realisatie B.V. samen 1223
Deze stichting wil kinderen met een spierziekte een kansrijke toekomst bieden. Het geld
lijks een bedrag doneren aan het fonds
mensen in dienst. De voorwaarden en regelingen voor arbeidsovereenkomsten zijn vastgelegd
wordt geïnvesteerd in onderzoeksprojecten, voor betere behandeling van spierziekten bij
en Oranjewoud verdubbelt de opbrengst.
in een arbeidsvoorwaardenregeling. Wat betreft arbeidsvoorwaardelijke zaken is de Onderne-
kinderen.
Enkele keren per jaar kiezen deelnemers via
mingsraad een belangrijke gesprekspartner. De spelregels voor dit overleg zijn vastgelegd in
• Een van onze collega’s deed in 2012 mee aan Alpe D’Huzes voor KWF. Oranjewoud spon-
een stemronde welk goed doel een bijdrage
een convenant.
sorde zijn deelname en zo ontving KWF een mooi eindbedrag. Het geld is bedoeld voor
ontvangt. We hebben criteria opgesteld voor
onderzoek naar (behandeling van) kanker.
de doelen die in aanmerking komen. In 2012
• Via Serious Request van 3FM is een bedrag overgemaakt aan het Rode Kruis. Deze keer
ontvingen drie doelen een bijdrage.
was de opbrengst voor het terugdringen van babysterfte in de wereld. Let’s hear it for the babies!
Inkopen? Dus duurzaam! Alle producten en diensten die we inkopen, worden getoetst aan de duurzaamheidscriteria van Agentschap.nl. Waar mogelijk gaan we graag een stap verder. Onze bedrijfsvoering mag het milieu zo weinig mogelijk belasten. Daarom selecteren we leveranciers, die voldoen aan bepaalde duurzaamheidsnormen. Samen werken we aan verdere vergroening van de keten. Enkele voorbeelden van duurzame inkoop in 2012: • Ons assortiment duurzame kantoorartikelen is uitgebreid.
Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. (incl. Croonen B.V.) Aantal medewerkers Aantal businesslijnen Verdeling man-vrouw Aantal medewerkers met vast dienstverband Gemiddelde leeftijd Gemiddelde diensttijd Verloop
1147 6 en Business Support 27% vrouw, 63% man 92,8% 41,4 jaar 11,5 jaar 6,9%
Aantal flexibele medewerkers
167
Medewerkers ingedeeld naar type werk: ondersteunend technisch inhoudelijk adviserend project- en lijnmanagement
119 471 450 107
• We kochten 100% groene stroom. • Ons nieuwe pand in Oosterhout (vanaf 2013 in gebruik) kreeg een duurzaam inbouwpak-
Oranjewoud Realisatie B.V.
ket; vloerbedekking, wanden en meubilair zijn duurzaam geproduceerd en bestaan uit duurzame materialen. • We schenken koffie met UTZ Kapeh-keurmerk en gebruiken biologisch afbreekbare bekers. • In onze restaurants zijn biologische, duurzame streekproducten verkrijgbaar. Paragraaf 5.3 gaat verder in op onze maatregelen om de CO₂-emissie te beperken.
5.2
Goed werkgeverschap (people)
< Oranjewoud respecteert de Universele
Aantal medewerkers Verdeling man-vrouw Aantal medewerkers met vast dienstverband Gemiddelde leeftijd Gemiddelde diensttijd Verloop
76 21% vrouw, 79% man 97% 45,2 jaar 17,8 jaar 6,9%
Aantal flexibele medewerkers
6
Medewerkers ingedeeld naar type werk: ondersteunend 10 uitvoerend 33 adviserend 10 project- en lijnmanagement 23
Investeren in de talenten van onze mensen. In goed werkgeverschap. Het is een bewuste
Verklaring voor de Rechten van de Mens van
keuze, juist ook in economisch moeilijke tijden. Want medewerkers zijn ons belangrijkste kapi-
de Verenigde Naties én de internationale
taal. We verwachten dat zij het beste van zichzelf geven. En medewerkers mogen verwachten,
arbeidsvoorwaarden en –omstandigheden,
dat voor hen de beste condities worden gerealiseerd om duurzaam te ondernemen. Daarom
zoals geformuleerd door de Internatio-
in 2012 veel aandacht voor talentontwikkeling, opleiding, gezondheid en arbeidsomstandig-
nal Labour Organisation. We respecteren
5.2.2 Een uitdagende werkomgeving
heden. En natuurlijk voor arbeidsmarktcommunicatie; om ons profiel in de markt te besten-
alle nationale wet- en regelgeving die van
We streven naar een evenwichtige samenstelling van ons personeel en willen de beste men-
digen.
toepassing is om onder meer kinderarbeid,
sen in huis halen. Daarom ook in 2012 veel aandacht voor arbeidsmarktcommunicatie, zodat
dwangarbeid en discriminatie tegen te gaan.
we ons sterke profiel behouden én bestendigen. Bij werving van nieuwe mensen is structureel
5.2.1 Prachtig personeelsbestand
social media ingezet. We sponsorden het Eerstejaarsklassement én de sectie ‘zware man-
Bevlogen mensen staan aan de basis van ons bedrijf. Mensen die hun kennis en talenten elke
nen’ van de KNRB, waardoor onze naamsbekendheid opnieuw is vergroot. Ook sponsorden
dag inzetten voor een duurzame leefomgeving. Wij zijn zuinig en trots op onze medewerkers.
we diverse studieverenigingen én zijn jonge collega’s ingezet bij beurzen en banenmarkten.
Willen hen de tools in handen geven, waarmee zij hun werk zo goed mogelijk kunnen doen.
Om verbinding te leggen met een groot potentieel aan jonge, technische talenten. Verder investeerden we in kennisontwikkeling. Diverse medewerkers vervulden bijvoorbeeld een rol als docent op hogescholen of universiteiten. In 2012 kregen 53 jongeren een stageplek binnen ons bedrijf.
30
31
Dubbel flex
< Oranjewoud heeft een intern zorgsysteem
Snel en soepel inspelen op vragen uit de markt; dat vraagt om een flexibele organisatie met
5.2.4 Wel zo gezond…
een goede verhouding tussen vaste en flexibel inzetbare medewerkers. In 2012 is deze balans
We vinden het belangrijk dat onze mensen zich fit en prettig voelen. Hoe kunnen we hieraan
gezondheid en veiligheid: WerkVeilig! Dit
verder uitgekristalliseerd. En dat geldt ook voor flexibel werken. In 2012 nam het gebruik van
bijdragen? Naast investeren in talentontwikkeling, zijn goede arbeidsomstandigheden, een
systeem is gecertificeerd voor het hoogste
videoconferentie toe en is het aantal zakelijke autokilometers gedaald. Flexibel werken kreeg
gezonde leefstijl en veiligheid belangrijke voorwaarden voor duurzame inzetbaarheid. En daar
niveau van de Veiligheidschecklist Aanne-
een flinke boost. Dubbel flex dus!
zetten we dus op in. Enkele highlights in 2012.
mers van Lloyd’s. Het systeem hangt direct
op het gebied van arbeidsomstandigheden,
samen met de systemen voor kwaliteit
5.2.3 Focus op talentontwikkeling
Ziekteverzuim: zo laag mogelijk graag
(WerkWijzer!) en duurzame bedrijfsvoering
Talent tot bloei laten komen; dat is ons uitgangspunt. Een helder functiesysteem, jaarlijkse
Een laag ziekteverzuim is prettig voor medewerkers en de organisatie. We streven naar een
(WerkBewust!). De stafactiviteiten op het
beoordelings- en ontwikkelingsgesprekken en vele opleidingsmogelijkheden helpen hierbij.
ziekteverzuimpercentage dat lager blijft dan 3,85%. Dat is deels gelukt. Het verzuimpercenta-
gebied van kwaliteit, gezondheid, veiligheid
Ook hebben we een speciaal programma voor nieuwe high potentials.
ge bij Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. was 4,66% in 2012. Het percentage bij Oranjewoud
en milieu zijn gebundeld in de stafgroep
Realisatie B.V. was 2,24%.
Quality, Health, Safety & Environment.
Managementdevelopment & Global Exchange Program Managementdevelopment bij Nyenrode; de managers van Oranjewoud werden in 2012
In 2012 verwelkomden we een nieuwe arbo-arts. De begeleiding en reïntegratie van zieke
uitgedaagd zichzelf verder te ontwikkelen. Tijdens deze inspirerende opleiding van ruim een
medewerkers is hiermee geïntensiveerd. De bedrijfsartsen houden eens per vier weken
jaar, staan inhoud, action learning en persoonlijke ontwikkeling centraal. Ook volop inspiratie
spreekuur op onze vestigingen. We hebben ook interne werkplekadviseurs, die advies geven
tijdens ons Global Exchange Program in 2012. Een uitwisselingsprogramma waarbij medewer-
over een juiste inrichting van de werkplek. Worden er specifieke gezondheidsproblemen
kers 4 tot 6 weken naar een vestiging in het buitenland gaan en buitenlandse collega’s uit de
gesignaleerd, dan volgt een werkplekonderzoek op maat door de arbodienst.
Antea Group in Nederland meedraaien.
Over certificering en Systems Engineering
Fit en fris op je werk Zorgen dat je zo gezond mogelijk blijft. Dát is natuurlijk slim. Daarom investeren we veel in
In 2012 is een groep projectleiders- en managers gestart met de opleidingen IPMA C en B.
preventie. In 2012 konden onze medewerkers onder meer gebruik maken van gratis griep-
Een waardevol certificeringstraject, dat hun kwaliteits- en ervaringsniveau internationaal
prikken, fruit in de wintermaanden, stoelmassages, het fietsplan en de healthcheck. Lekker fit
aantoonbaar maakt. Onze medewerkers van de businesslijn Infra en enkele medewerkers van
op je werk dus… Ook voerden we een MedewerkerMotivatie onderzoek uit. De gemiddelde
de businesslijnen Milieu en Ruimte werden in 2012 opgeleid in werken volgens het principe
tevredenheidsscore was ruim voldoende: een 7,4. Dezelfde score als bij de meting twee jaar
‘Systems Engineering’. Een specifieke methode voor projectmatig werken, waarbij focus op
geleden.
integraal werken en het gehele systeem centraal staat. Cruciaal bij onze complexe tot zeer complexe (infrastructurele) projecten.
Fijn: aandacht voor welzijn Discriminatie, pesterijen of intimidatie? Het is onacceptabel binnen ons bedrijf. Wij ver-
Wat een helden!
wachten dat onze mensen respectvol met elkaar omgaan. Is dit niet het geval, dan kunnen
De nieuwe high potentials van Oranjewoud volgden in 2012 weer een eigen leer– en ontwik-
medewerkers terecht bij één van de vertrouwenspersonen. Ook hebben we een landelijke
keltraject. We willen deze Jonge Helden de beste kansen bieden, hun ideeën toepassen
klachtencommissie. In 2012 waren er gelukkig geen klachten wat betreft ongewenst gedrag.
in de organisatie en bestaande patronen (waar nodig) doorbreken. Het thema van 2012: klimaatverandering. De 16 jonge medewerkers voerden diverse projecten uit, met waarde-
5.2.5 Veiligheid = een continu proces
volle resultaten. Zoals een adviesrapport over het klimaatbestendig maken van steden en een
Veiligheid op de werkvloer krijgt hoge prioriteit bij Oranjewoud. We investeren in een veilige
duurzaamheidsfilm. Ook te danken aan de jonge helden: het project Best Value Procurement.
en prettige werkomgeving. Want dát is de basis voor duurzame inzet van mensen. Ons streven
Oftewel: prestatie-inkoop. Het doel? Weloverwogen een selectie maken uit uitvoerende par-
is een steeds hoger veiligheidsbewustzijn en zo weinig mogelijk ongelukken. En daar werken
tijen, op basis van prijs en kwaliteit. Inmiddels is een van de Jonge Helden gecertificeerd en
we continu aan. Waar staan we in 2012? En welke initiatieven namen we om veiligheid te
daarmee hebben we een expert in huis op het gebied van Best Value Procurement. Zo zijn we
vergroten? Een overzicht.
als eerste ingenieursbureau in Nederland gecertificeerd!
Goed nieuws: minder ongelukken Elk ongeval is er één teveel. We zetten alles op alles om ze te voorkómen. En dat werkt. Want het aantal ongelukken daalt. De ongevallenindex laat de verhouding zien tussen het aantal medewerkers en het aantal ongevallen (bedrijfsongevallen met 1 of meer dagen verzuim en dodelijke bedrijfsongevallen), bij Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. en Oranjewoud Realisatie B.V.
32
33
> Christel Schellingen Senior adviseur m.e.r. en natuurwetgeving
“Bij de aanleg van een nieuwe weg wordt vaak gefocust op de negatieve milieueffecten. Bij het project Rotterdamsebaan in Den Haag staan juist de kansen voor het milieu centraal. Een uniek uitgangspunt dat mij erg aanspreekt! Oranjewoud heeft in het milieueffectrapport de mogelijkheden voor biodiversiteit expliciet meegenomen en voor de opdrachtgevers ook de positieve effecten ervan in beeld gebracht. En wat blijkt: duurzame ambities en een nieuwe weg kunnen prima samengaan. Dat is enorm motiverend.”
Nieuwe weg biedt kansen voor natuur (pag. 54)
34
35
Deze index is gebaseerd op NEN 3047 (IF). We houden rekening met de effectieve personeelssterkte,
Onze risico-inventarisatie is aangepast op de voorgekomen ongevallen, ook zijn nieuwe be-
verminderd met ziekteverzuim. Hier de cijfers van de afgelopen drie jaar.
heersmaatregelen vastgelegd. In 2012 bezocht de directie vier werklocaties, om te checken of de veiligheid goed is geregeld. Dit was bij alle locaties het geval.
Aantal ongevallen 2010/2011/2012
Jaar 2010 2011 2012
personeelssterkte 1.365 1.294 1.236
ziekteverzuim % 3,7 4,3 4,6
miljoen gewerkte uren 2,31 2,18 2,08
aantal bedrijfsongevallen Ing. Bureau Realisatie BS 4 4 2
5 3 2
1 -
totaal 10 7 4
aantal ongevallen per miljoen gewerkte uren 4,3 3,2 1,9
Paspoort veiligheid Sinds eind 2012 bereiden we ons voor op het nieuwe opleidingsbeleid voor werken op en rond het spoor van ProRail. Eind 2013 moeten medewerkers een digitaal veiligheidspaspoort hebben, als ze zich langs het spoor bevinden. Daarom volgen ze nieuwe veiligheidsopleidingen. Zoals de nieuwe internetinstructie mét toets ‘Toegang tot het spoor’ en een nieuwe veiligheidstraining van Railinfra-opleidingen. In 2012 volgden 100 medewerkers de opleiding ‘Veiligheid voor Operationeel Leidinggeven-
Gelukkig waren er geen ongelukken met dodelijke afloop. Het aantal ongelukken bij het Ingenieurs-
den (VOL-VCA). Ze zijn allemaal geslaagd.
bureau is gehalveerd ten opzichte van 2011 (toen nog 4), bij Realisatie is het aantal gedaald van 3 naar 2. We komen al dichtbij onze doelstelling van maximaal 1 ongeval bij het Ingenieursbureau in
Bedrijfshulpverlening = op orde
2014. De doelstelling voor Realisatie is zelfs al gehaald: maximaal 2 ongevallen in 2014. Na de sterke
Bij al onze vestigingen is de bedrijfshulpverlening goed op orde. Dit blijkt uit de jaarlijkse
stijging van ongevallen in 2010, deden we uitvoerig onderzoek naar de oorzaken. Dit werpt nu z’n
inventarisatie van 2012. De voorzieningen voor bedrijfshulpverlening zijn goed én voldoende
vruchten af. Onze hogere veiligheidskundigen onderzochten de oorzaak van de vier ongevallen met
beschikbaar. Ook zijn voldoende ontruimingsoefeningen georganiseerd. Een korte impressie
verzuim in 2012. Zodat we hiervan kunnen leren en maatregelen nemen om herhaling te voorkomen.
van enkele oefeningen.
Leren van evalueren: trendanalyse 2012
Oefening Deventer
Het onderwerp veiligheid werd in 2012 regelmatig geëvalueerd in diverse overleggen en nauw ge-
De onaangekondigde ontruimingsoefening bij vestiging Deventer verliep vlekkeloos. Het
volgd door de directie. Ook stelden we een trendanalyse op.
9-verdiepingen tellende gebouw was binnen tien minuten volledig ontruimd. Ondanks een haperend slot bij één van de deuren naar het noodtrappenhuis.
In ons landelijk overleg ‘Veiligheid & Gezondheid’ stonden in 2012 structureel arbo- en veiligheidsaspecten voor Oranjewoud op de agenda. We willen dat in 2013 alle businesslijnen zijn vertegen-
Oefening Oosterhout
woordigd in dit overleg. In 2012 is hiermee een start gemaakt. De buitendiensten van de vakgroepen
De ontruimingsoefening bij vestiging Oosterhout leverde een leerpunt op. Er werd een
Bodem, Ruimtelijke Informatie, Milieu-Realisatie en Realisatie organiseerden zelf zeer frequent
(onbeheersbare) brand bij een koffieautomaat in scene gezet, die de vluchtweg naar buiten
veiligheidsoverleggen en toolboxmeetings. Bovendien waren er maandelijkse veiligheidsinspecties.
blokkeerde. De circa twintig medewerkers die in de buurt stonden, reageerden niet direct op
Sinds 2012 besteden we ook meer aandacht aan veiligheid op kantoor.
de calamiteit. Dit is uitvoerig besproken met betrokkenen, omdat snelle actie is vereist bij een echte noodsituatie. Verder verliep de oefening goed.
Alle evaluaties, inspectieresultaten en meldingen van (bijna)ongevallen, incidenten en gevaarlijke situaties zijn gebruikt voor onze jaarlijkse trendanalyse. De analyse van 2012 laat zien, dat het gedrag
Oefening Heerenveen
van eigen medewerkers en onderaannemers een belangrijke rol speelt bij ongevallen met verzuim.
De ontruimingsoefening in Heerenveen verliep probleemloos. Medewerkers wisten wat ze
We gaan daarom extra aandacht besteden aan onveilig gedrag én het ingrijpen bij onveilige hande-
moesten doen en de BHV-organisatie zorgde voor een correct uitgevoerde oefening.
lingen en situaties. Ook kijken we kritisch of onderaannemers hun veiligheid goed op orde hebben en of onze controle daarop goed is geborgd.
Vanaf 2013 wordt Oranjewoud begeleid door BTB Fire and Medical Support uit Uden. Zij verzorgen de BHV-opleidingen en assisteren bij ontruimingsoefeningen. We vinden het
Uit de trendanalyse van 2012 blijkt verder dat (onvoldoende) veiligheidsbewustzijn, risicoherken-
noodzakelijk om minstens eenmaal per jaar een ontruimingsoefening te organiseren in onze
ning en gevaarlijke situaties direct zijn gelinkt aan ongevallen zonder verzuim. Deze ongevallen gaan
vestigingen. Ook al zijn er weinig aandachtspunten, we willen onze procedures waar mogelijk
we vanaf nu op dezelfde wijze analyseren als ongevallen met verzuim. Zodat we er nog beter zicht
verfijnen en optimaliseren. Want veiligheid is een continu proces!
op krijgen. Een kwalitatief beter beschreven melding van bijvoorbeeld bijna-ongevallen in relatie tot kabels of leidingen, kan een scherper beeld van onderliggende oorzaken geven. Daar gaan we dus mee aan de slag. Want als het om veiligheid gaat, willen we elke dag leren en verbeteren.
36
37
> Petra Oostendorp Teammanager Milieu “Fossiele brandstoffen raken op of hebben negatieve milieueffecten. Dit vraagt om focus op andere energiebronnen. Windenergie is een prachtig voorbeeld. Hier zit de toekomst! We moeten bewust nadenken over gebruik van onze grondstoffen en ook denken op de lange termijn. Als milieu- en bodemkundige bij Oranjewoud lever ik graag een bijdrage aan de energietransitie. Zodat onze planeet ook leefbaar blijft voor toekomstige generaties.”
Wat een energie (pag. 54)
38
39
Meepraten & meebeslissen
We zijn op koers met realisatie van onze doelstellingen. De ambities en resultaten op een rij.
Dát doen de ondernemingsraden van Oranjewoud volop. Ook in 2012 waren veiligheid en arbeidsomstandigheden steeds belangrijke bespreekpunten. De OR projectgroep ‘Arbo en
Ambitieuze doelen
veiligheid’ organiseerde in 2012 weer enkele ervaringsbezoeken. Ze bezocht onder meer een
Oranjewoud heeft verschillende reductiedoelstellingen geformuleerd. Het gaat daarbij om
inspectie van een verhardingsconstructie, een archeologisch project en diverse locaties van
scope 1, 2 en 3 emissies. Scope 1 betreft directe emissies, veroorzaakt door bijvoorbeeld
Heineken. De projectgroep observeerde ter plekke en deelde haar bevindingen met betrok-
zakelijk verkeer en verbranding van aardgas voor kantoorverwarming. Scope 2 betreft indi-
kenen op locatie.
recte emissies. Een voorbeeld is elektriciteitsverbruik, waarbij een energiecentrale (elders) CO₂-uitstoot. Scope 3 betreft overige indirecte emissies, die ergens anders worden uitgesto-
Geslaagd: nieuw certificaat VCA**
ten maar wél worden veroorzaakt door onze activiteiten. Een voorbeeld is papierverbruik.
Het veiligheidszorgsysteem van Oranjewoud (WerkVeilig!) is gecertificeerd op basis van de norm VCA**. In februari 2012 was de driejaarlijkse hercertificeringsaudit. De auditerende
> Doelstelling CO₂-reductie scope 1 en 2
instantie LRQA (Lloyd’s Register Quality Assurance) constateerde dat Oranjewoud aan de
De totale CO₂-emissie is in 2015 met 25% per fte gereduceerd ten opzichte van basisjaar
VCA** eisen conform versie 2008/5.1 voldoet. Op 1 april ontvingen we ons nieuwe certificaat.
2009, met een gemiddelde van circa 4% per jaar.
Er zijn auditgesprekken gevoerd bij meerdere vestigingen. De auditor bezocht milieurealisatieprojecten, een landmeter en veldwerkers van Bodem. Ook werden twee
• Subdoelstelling aardgas
tennisbaanprojecten, een sportpark en een civieltechnisch project van Realisatie bezocht.
De CO₂-emissie door aardgasverbruik is in 2015 met 5% per fte gereduceerd ten opzichte van basisjaar 2009.
Volgens de auditor is veiligheid goed verankerd bij Oranjewoud. Ons veiligheidsbeleid en de doelstellingen zijn vastgesteld. Deze worden bewaakt in periodieke overleggen en de jaarlijkse
• Subdoelstelling zakelijk verkeer
evaluatie. Om veiligheidsbewustzijn en veilig werken te stimuleren, zijn we in 2012 gestart
De CO₂-emissie door zakelijk verkeer met lease- en bedrijfsauto’s is in 2015 met 2,5% per
met een observatieprogramma als pilot. Het melden van incidenten en gevaarlijke stoffen
fte gereduceerd ten opzichte van basisjaar 2009.
is verbeterd, net als de trendanalyses. De focus op veiligheid, veiligheidsbewustzijn en het voorkomen van ongevallen en gevaarlijke situaties is volgens de auditor sterk ontwikkeld. Een
• Subdoelstelling elektriciteit
mooi compliment!
De CO₂-emissie door elektriciteitsverbruik is in 2015 met 80% per fte gereduceerd ten opzichte van basisjaar 2009.
We kregen een ruime voldoende, net als 3 jaar geleden (onze score: 9 van de 14 facultatieve vragen, naast de verplichte vragen). Enkele verbeterpunten zijn:
• Subdoelstelling zakelijk gebruik privéauto’s De CO₂-emissie door zakelijk gebruik van privéauto’s is in 2015 met 5% per fte gereduceerd
• Projectveiligheidsplannen (V&G-plannen) op een juiste wijze toepassen.
ten opzichte van basisjaar 2009.
• De correctieve maatregelen bij geconstateerde gevaarlijke situaties en incidenten goed regelen. • Actiepunten formuleren op basis van de jaarlijkse trendanalyse veiligheid. • Meer aandacht voor alleen werken op locaties.
Reductiedoelstellingen voor scope 1 en 2 Reductiedoelstelling 2015 t.o.v. 2009 100 %
Hier zijn we in 2013 mee aan de slag gegaan. 80 75 %
5.3 CO₂-reductie? Ja graag! (planet) Het milieu zo weinig mogelijk belasten met onze werkzaamheden. Dát is topprioriteit voor Oranjewoud. Daarom hebben we ambitieuze CO₂-reductiedoelstellingen. Om de realisatie
50 %
hiervan planmatig aan te pakken, hebben we ons verbonden aan de CO₂-prestatieladder; het beoordelingssysteem voor CO₂-reductie van SKAO. Begin 2012 behaalden we de hoogste
25 %
trede vijf. 5 0%
AARDGAS
5
2,5 ZAKELIJK VERKEER
ELEKTRICITEIT
PRIVÉAUTO’S
Totaal
40
41
> Doelstelling CO₂-reductie scope 3
Hier een overzicht van de behaalde reductie per fte voor scope 1 en 2:
De CO₂-emissie door woon-werkverkeer én door papierverbruik is in 2015 met 6% per fte
> Maatregelen 2012:
gereduceerd ten opzichte van het basisjaar 2010, met een gemiddelde van 1% per jaar.
Zuinige verlichting
CO₂-emissie scope 1 en 2 per FTE 2011 t.o.v. 2010
Voor de halplafonnières in onze vestiging Heerenveen is speciale LED-verlichting
5.3.1 Meetbare maatregelen
ontwikkeld. Vestiging Deventer kreeg
Onze ambities zijn helder en vragen om concrete acties. In 2012 namen we dus opnieuw
energiezuinige TI5-verlichting en aanwezig-
maatregelen, om onze CO₂-uitstoot verder te verminderen. In de bijlage is een compleet
heidsdetectie.
overzicht van alle maatregelen per scope opgenomen. Daarbij is ook vermeld of de beoogde reductie wel, deels of nog niet is behaald. Zo weten we precies waar we staan. Want meten =
Slimme meters
weten. De komende jaren is het tijd voor optimalisatie en finetuning; waar liggen nog kansen
Bij alle vestigingen zijn slimme meters in
en wat kunnen we aanscherpen? Dat wordt onze focus.
de meterkasten geplaatst. Deze zijn op
5.3.2 Voortgang reductie scope 1 en 2 emissies
afstand te volgen en maken het dag- en kunnen we ons energieverbruik nog beter
zichtbaar te maken. De emissie-inventarisaties worden uitgevoerd conform ISO 14064-1; 2006
controleren en aanpassen.
en geverifieerd door KEMA Emission Verification Services. Optimale stooklijnen In onze vestiging Capelle werden twee oude
behaald. Dit is 15,9% per fte. De voorgenomen (jaarlijkse) reductie van 4% per fte is dus ruim-
verwarmingsketels vervangen door 4 HR
schoots gehaald. Onze totale emissie was 4.066 ton, dit is 3,27 ton per fte in 2012.
ketels. In Deventer is een regelkast voor de verwarming geplaatst. Zo optimaliseren we
In onderstaand figuur zijn de resultaten afgezet tegen de reductiedoelstelling.
Doelstelling CO2 emissie scope 1 en 2 totaal (per jaar) Oranjewoud
2011
2010
2009
nachtverbruik zichtbaar. Met deze informatie
Twee keer per jaar stellen we een carbon footprint op, om de voortgang in CO₂-reductie
De footprints van 2012 geven een helder beeld: in 2012 is een reductie van 891 ton CO₂
2012
onze stooklijnen.
0,00
1,00
Emissiesoort Aardgas Propaan Brandstof zakelijk verkeer Materieel en instrumentarium Elektriciteit Stadsverwarming Gebruik privéauto Zakelijke vluchten
Dubbelzijdig printen
Totaal
De printers in alle vestigingen zijn nu
Reductie
2,00
3,00
4,00
5,00
Scope
2009 (ton/FTE)
2010 (ton/FTE)
2011 (ton/FTE)
2012 (ton/FTE)
1 1 1 1 1 2 2 2
0,44 0,01 2,07 0,06 1,14 0,01 0,73 0,06
0,52 0,01 2,08 0,05 0,92 0,02 0,62 0,06
0,44 0,01 2,22 0,05 0,49 0,01 0,61 0,03
0,51 0,01 2,06 0,04 0,04 0,02 0,55 0,05
-15,9 % -19,0 % 7,4 % 19,9 % 92,5 % -40,1 % 9,1 % 20,5 %
4,52
4,28
3,89
3,27
15,9 %
0,62
standaard ingesteld op dubbelzijdig printen. CO2 -emissie (ton/jaar/FTE)
Wel zo duurzaam, want dit vermindert het
5
4,5
4,52
papierverbruik. Zeker in combinatie met het
Een mooi resultaat dus! We geven per subdoelstelling een korte toelichting op de stand van
eerder ingevoerde lichtere papier; 75 grams
zaken.
in plaats van 80 grams.
Voortgang subdoelstelling aardgas (scope 1)
4,33 4,28
4
4,14 3,96 3,77
3,89
3,58
3,5
3,39 3,27 2010
2011
2012
In 2012 gebruikten we feitelijk meer aardgas dan in 2011 (stijging van 13%). De reductiedoel-
In Capelle wordt nu met schakelbare
stelling (5% per jaar) lijkt dus niet behaald. Tóch zijn we goed op koers met reductie. Hoe
pluggen het stroomverbruik van veel
dit kan? Sinds 2012 (en met terugwerkende kracht) houden we rekening met zogenoemde
apparaten gemonitord. Via automatische
graaddagen. Dit is een maat voor de hoeveelheid energie die nodig is, om een gebouw te
schakeling zetten we enkele grootgebruikers
verwarmen (bron: KNMI). Zo kunnen we het effect van seizoensinvloeden uitsluiten en beter
uit, waardoor ze ’s nachts geen stroom
vergelijkbare verbruikscijfers produceren.
gebruiken. Dit valt onder good housekeeping
3,0 2009
Good housekeeping
2013
2014
2015
en dit gaan we de komende jaren vaker
In 2012 waren er 10.037 meer graaddagen dan in 2011. Dit komt vooral doordat we twee
toepassen.
extra gebouwen kregen (Maastricht en Rosmalen). In 2012 was het verbruik per graaddag voor alle gebouwen (exclusief de twee nieuwe gebouwen) 104 m3. Als we de twee nieuwe
Totaal scope 1 en 2
Bewust onderweg
gebouwen meerekenen, was het verbruik per graaddag 116 m3. In 2011 was het verbruik
Daadwerkelijke emissies scope 1 en 2
Medewerkers konden in 2012 weer de
112 m3 per graaddag. Het verbruik is dus relatief stabiel. En met de twee extra gebouwen is
cursus het Nieuwe Rijden en Band op
ons verbruik per graaddag maar 4 m3 hoger. Dit betekent dat er feitelijk reductie plaatsvindt.
spanning volgen.
De verwachtingen voor komend jaar zijn extra positief, omdat we het nieuwe pand in Oosterhout in gebruik nemen én omdat Assen samengaat met Heerenveen.
reductie 2010-2011
42
43
Doelstelling CO2 -emissie scope 1 Aardgas (per jaar) Oranjewoud
het gebouwenpark met twee gebouwen, is ons elektriciteitsverbruik (aantal kWh) in 2012 met 2,7% gedaald ten opzichte van 2011. Dit komt door een afname van het aantal fte en de
CO2 -emissie (ton/jaar/FTE)
doorgevoerde energiezuinige maatregelen zoals LED-verlichting. Kijken we naar het elektrici-
0,6
teitsverbruik per fte, dan lijkt de afname marginaal: van 2.426 kWh per fte in 2011 naar 2.422 kWh per fte in 2012. Dit is echter inclusief de twee extra gebouwen! 0,52
0,51
De resultaten van 2012 zijn prima, gezien onze doelstelling: 80% reductie in 2015 ten opzichte
0,5
van basisjaar 2009. We focussen nu op blijvende verlaging van ons elektriciteitsverbruik.
0,44 0,44
0,436
0,4
0,433
0,429
0,425
0,422
Doelstelling CO2 -emissie scope 1 Electriciteit (per jaar) Oranjewoud 0,42
CO2 -emissie (ton/jaar/FTE) 1,2
0,3 2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Doelstelling Aardgas (scope 1)
1,14
1,0
0,99
Aardgas 0,8
Voortgang subdoelstelling zakelijk verkeer
0,92
0,84 0,68
0,6
De CO2-emissie door ons zakelijke verkeer is gedaald met 276 ton CO2. Een afname van 9,7% ten opzichte van 2011! Dit komt vooral door verbetering van de beschikbare informatie. We weten nu bijvoorbeeld exact de motorinhoud van alle leaseauto’s. Daardoor kunnen we meer
0,53
0,49
0,4
0,38
0,2
nauwkeurige (en lagere) conversiefactoren gebruiken. En dat heeft geleid tot een verlaging van 247 ton CO2. Daarnaast zijn 67.361 minder zakelijke kilometers gereden. Deze trend
0 2009
willen we doorzetten in 2013. We zijn goed op weg naar ons doel voor 2015: 2,5 % minder
0,23 0,04 2010
2011
2012
2013
2014
2015
CO₂-emissie door zakelijk verkeer, ten opzichte van 2009.
Doelstelling Elektriciteit (scope 2) Electriciteit
Voortgang subdoelstelling zakelijk gebruik privéauto’s (scope 2)
Doelstelling CO2 -emissie scope 1 Brandstof zakelijk verkeer (per jaar) Oranjewoud
Elk jaar worden ook zakelijke kilometers gereden met privéauto’s. In 2012 is dit aantal met
CO2 -emissie (ton/jaar/FTE)
418.550 kilometers gedaald ten opzichte van 2011. Dit betekent een CO2-reductie van 11,4% ten opzichte van 2011. Een goed resultaat, gezien onze doelstelling: 5% reductie in 2015 ten
2,3
opzichte van 2009. 2,22 2,2
Doelstelling CO2 -emissie scope 2 Gebruik privé auto (per jaar) Oranjewoud 2,08
2.1
2,07
2,061
CO2 -emissie (ton/jaar/FTE)
2,06 2,053
0,8
2,044
2,0
0,73
2,036
2,027
0,724
0,718
0,712
0,73
2,02
0,706
0,700
2013
2014
0,69
0,7 1,9 2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Doelstelling Brandstof zakelijk verkeer (scope 1) Brandstof zakelijk verkeer 0,6
0,62
0,61
Voortgang subdoelstelling elektriciteit (scope 2)
0,55
In 2012 realiseerden we een forse besparing wat betreft CO₂-emissie door elektriciteit: 92,7% ten opzichte van 2011. We kochten namelijk groene stroom onder SMK-certificaat, waardoor de laagste conversiefactor van 15 gr CO2/kWh van toepassing is. Ondanks de toename van
0,5 2009
2010
2011
2012
2015
Doelstelling Gebruik prive auto (scope 2) Gebruik prive auto
44
45
5.3.3 Voortgang reductie scope 3 emissies
In 2012 zijn 918.838 minder woon-werkkilometers afgelegd dan in 2011. Bij het openbaar vervoer
Onze totale scope 3 emissies zijn in 2012 met 368 ton CO₂ gedaald ten opzichte van 2011. Dit
zijn de reizigerskilometers toegenomen. Een positieve ontwikkeling, omdat reizen met het openbaar
betekent een reductie van 11,6% per fte. Onderstaande grafiek laat de totale scope 3 emissie
vervoer schoner is dan met de auto. We zien de grootste daling van kilometers bij de (naar verwach-
zien per fte (2012 ten opzichte van 2011).
ting relatief oudere en meer CO2-emitterende) privéauto’s. Het aantal kilometers per fte is met 532 km gedaald. Er worden netto minder kilometers afgelegd om naar het werk te gaan.
CO2 emissie scope 3 per FTE 2012 t.o.v. 2011
Reductiedoelstelling woon-werkverkeer Onze reductiedoelstelling voor woon-werkverkeer (1% per fte per jaar ten opzichte van 2010) is ruimschoots gehaald. De CO₂-emissie per fte is namelijk gedaald van 1,61 ton in 2011 naar 1,37 ton
2012
in 2012; dit betekent een reductie van 15,3%. Doelstelling CO2 emissie scope 3 Woon-werk verkeer (per jaar) Oranjewoud
2011
CO2 -emissie (ton/jaar/FTE) 1,7 2010
1,65 0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
1,6
1,63
1,61
1,61
1,59
1,57
(ton/FTE)
1,55
1,5
Emissiesoort Zakelijk openbaar vervoer Woon-werkverkeer Afval Papierverbruik Elektriciteit klantlocatie
Scope
2010 (ton/FTE)
2011 (ton/FTE)
2012 Reductie 2012-2011 (ton/FTE) (ton/FTE)
3 3 3 3 3
0,02 1,65 0,25 0,08 0,11
0,02 1,61 0,26 0,09 0,10
0,02 1,37 0,28 0,07 0,11
2,11
2,09
1,85
Totaal Reductie
1,4
1,3
11,6%
1,37 2010
2011
2012
2013
2014
2015
Doelstelling Woon-werk verkeer (scope 3) Woon-werk verkeer
0,24
Woon-werkverkeer
Papierverbruik Het papierverbruik binnen Oranjewoud is gering (3,8%). Het papierverbruik kan globaal worden ver-
Uit onze footprints van 2012 blijkt opnieuw dat het grootste deel van de scope 3 emissies
deeld in 5 stromen: inkoop papier voor printers en kopieermachines (70%), extern drukwerk (20%),
wordt veroorzaakt door woon-werkverkeer (74%). Hiervan wordt 52% gereden door lease-
enveloppen (1%), schrijfartikelen (4%) en toiletpapier (5%). Ten opzichte van 2011 is de CO2-emissie
auto’s, 47% door privéauto’s en 1% door openbaar vervoer. Ten opzichte van 2011 is de CO2-
afgenomen met 28 ton (24,2%). Er is vooral veel minder extern gedrukt. De hoeveelheid papier voor
emissie afgenomen met 359 ton (17,5%).
de printers is met circa 7.851 kg gedaald.
Soort vervoer 2011 2012 Verschil Leaseauto’s 5.594.625 5.214.189 -380.436 Privéauto’s 4.400.721 3.800.033 -600.688 Openbaar vervoer 257.965 320.251 +62.286 Totaal 10.253.311 9.334.473 -918.838 FTE 1.275 1.243 -32 km/FTE 8.042 7.510 -532
Reductiedoelstelling papierverbruik We hebben onze reductiedoelstelling voor papierverbruik (1% per fte per jaar) ruimschoots behaald. Van 0,09 ton per fte in 2011 naar 0,07 ton in 2012. Een reductie van 22,2% per fte.
46
47
Doelstelling CO2 -emissie scope 3 Papierverbruik (per jaar) Oranjewoud CO2 -emissie (ton/jaar/FTE) 0,095
0,09
0,090
0,085
0,080
0,080
0,079
0,078
0,077
0,076
0,075
0,075
0,07 0,070
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Doelstelling woon-werk verkeer (scope 3) Woon-werk verkeer
5.3.4 Communicatie als rode draad CO₂-reductie is noodzakelijk voor onze toekomst. Het is cruciaal dat medewerkers zich hiervan bewust zijn en zich ook betrokken voelen bij de maatregelen. Want iedere medewerker van Oranjewoud is duurzaam ondernemer en kan bijdragen aan volhoudbare oplossingen. We besteden daarom veel aandacht aan communicatie over CO2-reductie en andere volhoudbare initiatieven. Voor 2012 maakten we een uitgebreid communicatieplan met concrete acties. Via intranet en ons personeelsblad informeerden we medewerkers continu over de stand van zaken, maatregelen en behaalde resultaten. Daarnaast organiseerden we duurzame activiteiten bij alle vestigingen. Zoals de gratis cursus ‘Het Nieuwe Rijden’, waarin onze medewerkers slimme rijstijltips krijgen die het brandstofverbruik verlagen en CO2-uitstoot verminderen. Tijdens reguliere overleggen binnen alle businesslijnen is in 2012 ook regelmatig aandacht besteed aan CO2 CO2-reductie. Via onze site www.oranjewoud.nl publiceerden we structureel over de voortgang en plaatsten we relevante rapporten en nieuwsberichten.
5.3.5 Compensatie CO₂-uitstoot In het kader van afspraken met de Ondernemingsraad over de leaseregeling en de restricties voor leaserijders, heeft Oranjewoud toegezegd uit de besparing van brandstofkosten jaarlijks het brandstofverbruik van de leaseauto’s te compenseren. In 2012 zijn hiervoor 5233 ton CO₂-credits gekocht.
48
49
“Mijn hele studie ademde al duurzaamheid. De functie adviseur Beheer voelt voor mij dan ook als een logisch vervolg. Een prettige leefomgeving is voor iedereen belangrijk. Je bent er immers continu! Duurzaam beheer is daarbij cruciaal. Dit vraagt om een goede balans tussen profit, people, planet; de 3 p’s. Dit komt heel mooi samen in het ‘groene project’ van de gemeente Berkelland. We hielpen de gemeente om gebruik, beheer en inrichting goed op elkaar af te stemmen en de krachten/ideeën van burgers te mobiliseren. Daarvoor hebben wij slimme tools in huis. En zo ontstaan prachtige, duurzame resultaten.”
Gedurfde groene keuzes in Gemeente Berkelland (pag. 52)
> Marijke Embregts Adviseur Beheer
50
51
Volhoudbaar Extern 6 Duurzaamheid wordt heel tastbaar in de projecten die wij voor en met opdrachtgevers uitvoeren. We zetten onze kennis en expertise in om te werken aan een duurzame leefomgeving. Waarbij we samen zoeken naar de juiste balans tussen profit, people en planet, zodat volhoudbare oplossingen ontstaan. Ook in de contacten met onze partners, stakeholders en leveranciers is duurzaamheid een vanzelfsprekend onderwerp geworden. We presenteren een selectie van duurzame projecten in 2012. Daarnaast een korte toelich-
Volhoudbaar Extern
ting op de Duurzame leverancier, enkele maatschappelijke initiatieven waarbij we betrokken waren én duurzame dialogen die we voerden met diverse partijen. Een flinke portie ‘externe duurzaamheid’ dus!
6.1 Duurzaam op weg met opdrachtgevers We helpen onze opdrachtgevers bij het concretiseren van de aspecten profit, people en planet. Zodat ze afgewogen keuzes kunnen maken. In 2012 waren we betrokken bij veel grote en kleinere projecten die een link hebben met onze leefomgeving. We namen ook zelf initiatie-
Werken aan een volhoudbare toekomst is een opdracht die ons allemaal raakt. Een opdracht die we samen moeten oppakken, om blijvend resultaat te boeken.
ven wat betreft volhoudbaarheid in de wereld om ons heen. Een selectie van zes bijzondere projecten.
Duurzame bescherming olie- en gasleidingen Afrika In Afrika wordt 230 kilometer aan nieuwe
met lokale bedrijven maken dit project extra
olie- en gasleidingen aangelegd. Dit gebeurt
bijzonder. Van der Heide vertaalde de wensen
in opdracht van Griffiths Energy. Van der
en eisen van eindgebruiker PetroChad in het
Goede conditie
Heide (dochteronderneming Oranjewoud)
ontwerp voor de KB-installatie.
Rond de pijpleidingen wordt een anodesys-
verwierf in 2012 de opdracht om alle lei-
leidingen direct op eventuele coatingfouten.
teem aangebracht, waardoor een constante
dingen meteen te voorzien van kathodische
Samenwerking overzee
stroom naar de pijpleidingen wordt gestuurd.
bescherming; een methodiek om corrosievor-
Na transport overzee van alle materialen, is
Dit systeem houdt corrosievorming tegen en
ming tegen te gaan. Dubbel duurzaam, want
eind 2012 gestart met de feitelijke aanleg.
zorgt ervoor dat de leidingen in goede condi-
het verhoogt de levensduur van leidingen én
Daarbij wordt nauw samengewerkt met het
tie blijven. Zo ontstaan geen gaten en wordt
voorkomt milieuschade.
Belgische bedrijf Denys, dat de leidingen legt.
de grond beschermd tegen olielekkage. Eind 2013 is de volledige 230 kilometer aan
Van der Heide is met dit project voor het
Ook lokale medewerkers worden betrokken bij
leidingen voorzien van kathodische bescher-
eerst werkzaam in Midden-Afrika. De schaal,
dit megaproject. Van der Heide checkt tijdens
ming. Een duurzaam staaltje werk over de
tijdsduur (ruim een jaar) en samenwerking
de aanleg van kathodische bescherming alle
grenzen!
52
53
Eb en vloed = duurzame energie
Unieke vispassages voor zeegemalen Groningen
Duurzame energie opwekken met behulp van
zoutwatermeer zonder getij.
vervolgens direct toepasbaar in de nieuw te
Groningen heeft een primeur; twee zeegema-
Zoete lokstroom
voorzien van telemetrie, zodat de sluiswerking
getijden. Het is een kansrijk en zeer actu-
De waterkwaliteit is echter slecht en vereist
bouwen getijdencentrale. In het testcenter kan
len worden uitgerust met een in Nederland
Oranjewoud maakte een ontwerp voor de
met te regelen lokstroom continu vispassage
eel concept. Oranjewoud werkt sinds 2012
snelle verbetering. Ook is behoefte aan recre-
ook de visvriendelijkheid van turbines worden
unieke vispassage, om vismigratie tussen zoet
vispassages en stelde voor om de ‘cat flap’ toe
mogelijk maakt.
samen met diverse overheden, bedrijven, TU
atieontwikkeling, meer ruimte voor waterber-
onderzocht, een belangrijk aandachtspunt.
en zout water mogelijk te maken. Het gaat
te passen bij de gemalen Noordpolderzijlvest
Delft en andere partijen aan de ontwikkeling
ging en een open vaarverbinding. Een doorlaat
om de innovatieve ‘cat flap’. Oranjewoud ver-
en Spijksterpompen. Een voor Nederland
van een Tidal Testing Center en een getijden-
en vaarverbinding in de Brouwersdam én
Volgende stap
Spannend proces
wierf in 2012 de opdracht op basis van Best
unieke vispassage. In de terugslagkleppen van
De innovatieve vispassage is dubbel duurzaam.
centrale bij het Grevelingenmeer in Zeeland.
eventueel een doorlaat in de Grevelingendam
Oranjewoud is de trekker van het initiatief om
Value Procurement en zorgde voor ontwerp,
het gemaal wordt een extra klepje aange-
Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van
De voorbereidingen zijn in volle gang.
lijken daarom logische mogelijkheden. Hier-
een testcenter te ontwikkelen. Inmiddels is
vergunningaanvraag en realisatie.
bracht van 30 x 40 cm. Dit zorgt voor een zoete
bestaande systemen en materialen. Bovendien
mee krijgt het meer ook een getij. En dat biedt
een marktconsultatie gestart, om alle wensen
lokstroom die vissen aantrekt, vooral paling
maakt de flap dagelijks intensieve migratie
Energie halen uit getijden kent een rijke
prachtige kansen voor duurzame energie! Een
en ideeën te inventariseren. Ook is een 3D-
Gemalen zijn onneembare hindernissen voor
en stekelbaars. De cat flap maakt gebruik van
mogelijk en dit draagt bij aan een evenwich-
historie waarbij meerdere referentieprojecten
slimme combinatie van verschillende doe-
animatie ontwikkeld over het Tidal Test Center.
vissen die van zout naar zoet water willen (en
getijdeverschil, kan zichzelf sluiten en maakt
tige visstand in het gebied. Naast ontwerp en
in de wereld bekend zijn. Nederland kent nu
len dus. Dit past perfect bij de behoefte van
Betrokken partijen ondertekenden bovendien
omgekeerd). Waterbeheerders zijn verplicht
dagelijks gedurende een langere periode
uitwerking van technische aspecten, begeleid-
echter alleen een testcenter bij het IJsselmeer.
betrokken overheden om het gebied integraal
in 2012 een intentieverklaring. De volgende
om volgens de Kaderrichtlijn Water voldoende
vismigratie mogelijk.
de Oranjewoud de vergunningaanvraag. Een
Het getij is goed te voorspellen en daarom
te ontwikkelen.
stap is een programma van eisen, een kosten-
vispassages te realiseren.
een betrouwbare bron voor energiewinning.
batenanalyse en een eerste ontwerp. Verder
spannend proces, omdat de deuren van zeeBij gemaal Noordpolderzijlvest is het hoog-
gemalen normaal gesproken geen openingen
Oranjewoud zet haar kennis en expertise nu in
Visvriendelijk
is aanvullend onderzoek nodig naar zaken als
Waterschap Noorderzijlvest zocht een partner
teverschil tussen polderpeil en laag water op
mogen hebben. Het waterschap ging akkoord,
om getijdenenergie op grotere schaal te kun-
Een nieuw testcenter kan gebruik maken van
ecologie, erosie en visvriendelijkheid. De bouw
om meerdere zeegemalen in Groningen op
de Waddenzee gering. Daarom wordt de be-
omdat de werking van het nieuwe systeem
nen benutten.
de bestaande spuisluis in de Grevelingendam.
van het Tidal Testing Center zal plaatsvinden in
slimme wijze vispasseerbaar te maken. Ze
staande maalkom hier voorzien van een extra
zeer nauwkeurig wordt gevolgd. Ook wordt
In het testcenter kunnen onder meer technie-
2014. Aansluitend volgt naar verwachting de
koos voor de nieuwe aanbestedingsvorm Best
stuw met pompsysteem, die het polderpeil in
bekeken of de cat flap voor andere locaties
Slimme combinatie
ken voor energiewinning worden getest, zoals
realisatie van de getijdencentrale.
Value Procurement, waarbij de focus ligt op de
de kom omhoog en omlaag brengt. Om de vei-
langs de kust geschikte is. Eind 2013 worden
De focus op het Grevelingenmeer is een be-
laagverval turbines. Dit levert ook direct duur-
meeste waarde voor de laagste prijs.
ligheid te garanderen, gaan de gemaaldeuren
de vispassages opgeleverd.
wuste keuze. Het meer is nu nog een gesloten
zame energie op. Effectieve technieken zijn
nooit gelijktijdig open. De deuren worden
Gedurfde groene keuzes in Gemeente Berkelland Veelbelovend
Zeker! De gemeente heeft de buurten namelijk
Elk jaar controleert Oranjewoud nu vijftig
Oranjewoud reikte de systematiek hiervoor
wel gefaciliteerd, maar ze werden zelf verant-
locaties op beoogd resultaat. De uitkomst is
aan. Keuzes voor de openbare ruimte werden
woordelijk voor het onderhoud. Zo ontstonden
veelbelovend. De kwaliteit van het groen is
via deze beelden heel inzichtelijk en commu-
nieuwe samenwerkingsverbanden tussen
hoger, net als de groenbeleving en waardering
niceerbaar.
gemeente en bewoners.
van bewoners. Het aantal klachten en meldin-
tot groen(beheer). Want zo kun je besparen.
enkele ‘groenbeelden’ en kwaliteitsomschrij-
Groenbeheer komt vaak bovenaan de lijst. Zo
Toch? De gemeente Berkelland ging bewust
vingen gemaakt, met bijbehorende kosten.
ook in de gemeente Berkelland. De gemeente
een andere weg. De belangrijkste ingrediënten
wilde echter niet zomaar ‘snoeien in het
werden burgerparticipatie, heldere keuzemo-
groen’, maar samen met de omgeving slimme
gelijkheden en sturen op resultaat.
keuzes maken. En dat is gelukt. Het resul-
>
bomen en mooie bloembakken. Haalbaar?
Veel gemeenten moeten flink bezuinigen.
taat is een duurzame, groene en betaalbare
Groenbeelden
leefomgeving, waarbij gemeente, bewoners
Letterlijk naar buiten, dat was de eerste stap in
In actie!
Daarnaast koos de gemeente voor het uitbe-
minder kosten en meer sociale cohesie geleid.
én bedrijven elkaar versterken. Oranjewoud
het omvormingsproces. Waar zitten de groene
Het beeld van vergaande verharding leek qua
steden van (een deel van het) groenbeheer
In alle opzichten een duurzaam resultaat.
begeleidde het proces om hier te komen.
knelpunten, welke groenobjecten moeten in
kosten en gewenst kwaliteitsniveau reëel.
aan een externe aannemer. Dit was mogelijk
ieder geval blijven en welke kwaliteit moet de
Bewoners werden hier echter absoluut niet
vanwege de helder geformuleerde ambitie en
Het lijkt een logische stap als je moet bezuini-
openbare ruimte minstens hebben? Dit alles
blij van. Ze kwamen in actie en maakten als
te behalen (kwaliteits)resultaten. Oranjewoud
gen: meer verharding, minder intensief onder-
werd vertaald naar heldere kaders, doelen en
tegenhanger een groen plan voor hun buurt.
begeleidde en schoolde de partijen in hun
houd en/of andere bedrijfsvoering in relatie
een groenstructuurplan. Vervolgens werden
Met ideeën als een prairietuin, diverse > >
nieuwe rol en in kwaliteitsgericht werken.
gen is gehalveerd. De werkwijze heeft ook tot
54
55
6.2
Wát een energie..!
Duurzaam initiatief voor onze leveranciers
We helpen onze opdrachtgevers dus bij de vertaling van duurzaamheid in hun projecten. Ook stimuleren we onze leveranciers (en onderaannemers) om zich te certificeren op het gebied
Nederland zit midden in een energietransitie,
Toekomstscenario’s
windpark Gemini zijn maar liefst drie verschil-
van veiligheid en CO₂-reductie. Leveranciers met een verhoogd risicoprofiel en zonder certifi-
van fossiele bronnen naar duurzame energie.
Oranjewoud onderzocht hoe de energiemarkt
lende overheden betrokken, met hun eigen
cering volgen we extra kritisch. Daarnaast helpen we leveranciers om duurzaamheid concreet
De exacte richting en snelheid zijn echter nog
zich gaat ontwikkelen, welke vraagstukken er
visies en belangen. Oranjewoud ontwikkelde
en aantoonbaar te maken. Hoe? Via het initiatief de Duurzame Leverancier.
onduidelijk. Oranjewoud bracht daarom in
zijn én welke kansen zich aandienen. Op basis
een gezamenlijke watervergunning met draag-
2012 de wereldwijde trends op energiegebied
daarvan zijn toekomstscenario’s ontwikkeld,
vlak van alle partijen.
in beeld én ontwikkelde toekomstscenario’s.
die werden besproken met energiebedrijven
Hiermee ondersteunen we nu grote energie-
als Eneco, Nuon, GDF en Delta, diverse over-
Optimalisatie warmte-koudeopslag
lijk werken. Samen met Strukton Rail, Grontmij en Movares realiseerden we daarom ‘De
bedrijven en diverse overheden om hun koers
heden en een windturbinebouwer. Volgens
Voor de gemeente Zwolle deden we onder-
Duurzame Leverancier’. Dit is een online platform en hulpmiddel voor bedrijven die actief een
te bepalen in de transitie.
hen zijn energie uit biomassa en windenergie
zoek naar de feitelijke werking van WKO-syste-
duurzame bedrijfsvoering willen opzetten (zie www.duurzameleverancier.nl). De vier initia-
de meest kansrijke concepten. We adviseren
men bij verschillende bedrijven op industrie-
tiefnemers zetten zich in voor CO₂-reductie bij hun leveranciers, die oploopt van 10 tot 20% in
Gebruiken huishoudens straks uitsluitend
en ondersteunen partijen nu in de transitie en
terrein Hessenpoort. Op basis van real-time
2020. Inmiddels is het initiatief verankerd in de coöperatie ‘Duurzame Leverancier’.
groene energie? Wordt energie in de toekomst
geven mede richting hieraan.
data adviseren we bedrijven en gemeente nu
lokaal of juist mondiaal gewonnen? Veel partij-
Dit is… de Duurzame Leverancier Als duurzaam ondernemer willen we zaken doen met leveranciers die zo duurzaam moge-
over optimalisatie van hun systemen. Zodat ze
De Duurzame Leverancier organiseert ook acht keer per jaar een klankbordbijeenkomst.
en zoeken naar de betekenis en consequenties
Win-windenergie
optimaal gebruik kunnen maken van energie
Leveranciers, opdrachtgevers en betrokken NGO’s presenteren dan relevante onderwerpen
van de energietransitie voor hun producten.
Enkele concrete projecten in 2012 waren het
uit de grond.
aan advies- en ingenieursbureaus en/of aannemers. De bijeenkomsten zijn een bron van
Duidelijk is dat de focus verschuift van conven-
windpark Gemini in Groningen en warmte-
tionele naar duurzame bronnen; Nederland
koudopslag (WKO) in Zwolle. Succesvolle
wil toegroeien naar 6000 MW windenergie
ontwikkeling van windenergie vereist een
in 2020. Een verdrievoudiging van de huidige
goede balans tussen ruimtelijke inpassing,
6.3
hoeveelheid. Toch zijn er ook onzekerheden,
maatschappelijk draagvlak en economisch
Om het energieverbruik en de CO₂-emissie binnen onze branche en omgeving te verminde-
zoals de optie om schaliegas te winnen.
rendement. Bij de vergunningverlening van
ren, werkten we in 2012 opnieuw mee aan verschillende maatschappelijke initiatieven.
inspiratie en inzicht voor betrokken partijen in de keten.
Nieuwe weg biedt kansen voor natuur
Maatschappelijke initiatieven en lidmaatschappen
MVO Expertnetwerk NLingenieurs
Cleaner Car Contracts
Het MVO Expertnetwerk behartigt de collectieve belangen van de branche in de markt met
Samen met de grootste leasebedrijven en wa-
betrekking tot duurzaam ondernemen. Ze werkt aan sterke profilering en strategische
genparkbeheerders van Europa wil Stichting
positionering van de branche op deze gebieden. Wij draaien actief mee in het Expertnetwerk.
Natuur & Milieu meer zuinige auto’s op de weg krijgen. In het internationale project
De aanleg van een nieuwe weg slim combi-
Voorburg en Rijswijk hebben duurzame
heeft Oranjewoud de opdrachtgevers duide-
Partner MVO Nederland
Cleaner Car Contracts spreken de bedrijven
neren met natuurverbetering; in Den Haag
ambities. Ze willen de nieuwe weg combineren
lijke handvatten geleverd voor een duurzame
MVO Nederland is de nationale kennis- en netwerkorganisatie voor maatschappelijk verant-
af om hun wagenpark veel zuiniger te maken.
gebeurt het! Bij de planvorming voor de Rot-
met verbetering van de stedelijke groenstruc-
en ‘biodiverse’ herinrichting.
woord ondernemen (MVO). Binnen het netwerk van MVO Nederland werken circa 1000
De leasebedrijven tekenden ervoor dat vanaf
terdamsebaan is direct gekeken naar kansen
tuur, het leefklimaat en meer biodiversiteit.
ondernemersorganisaties, bedrijven en NGO’s samen op het gebied van maatschappelijk
2012 de gemiddelde emissie van hun nieuwe
voor natuur en leefomgeving. Oranjewoud
Een duurzame insteek dus!
Ruimte voor groen
verantwoord ondernemen. Gezamenlijk vertegenwoordigen zij meer dan 100.000 onderne-
auto’s onder de 120 gram per kilometer blijft.
Een nieuwe weg wordt meestal gelinkt aan
mers. MVO Nederland helpt ondernemers om concreet met maatschappelijk verantwoord
Dat is ruim onder de EU-ambitie van 130
ondernemen aan de slag te gaan. Wij zijn partner sinds 2009.
gram per kilometer in 2015. In Nederland
adviseerde de opdrachtgevers en stelde het milieueffectrapport (MER) op, waarin de
Brede kijk
negatieve effecten voor milieu en landschap.
‘groene ambities’ expliciet werden meegeno-
In het milieueffectrapport heeft Oranjewoud
De unieke aanpak bij de Rotterdamsebaan
men.
biodiversiteit meegewogen bij het bepalen
zorgt voor een totaalproject, waarbij juist veel
Op Kop programma Provincie Utrecht
ING Car Lease als eerste leasebedrijven een
hebben Athlon Car Lease, Business Lease en
van effecten en kansen van het project. Deze
ruimte ontstaat voor realisatie van groene
In 2011 committeerden we ons aan het Op Kop programma van Provincie Utrecht. Het doel:
contract met Stichting Natuur & Milieu on-
De bereikbaarheid van Den Haag staat onder
benadering leidt tot een brede kijk en gaat dus
ambities. De Commissie voor de m.e.r. heeft
CO₂-reductie. De provincie heeft het project Op Kop geïnitieerd. Er zijn nu ruim honderd kop-
dertekend. Wij leasen onze auto’s bij Athlon
druk. Een nieuwe verbindingsweg ‘Rotterdam-
verder dan de wettelijke (milieu)voorschrif-
inmiddels een positief toetsingsadvies gegeven
lopers: organisaties die een klimaatneutrale bedrijfsvoering willen voeren. Om klimaatneu-
Car Lease en ING Car Lease. Zo verbinden
sebaan’ kan de bestaande Utrechtse baan
ten. Zo ontstaat meer ruimte voor behoud en
over het MER. In 2014/2015 is de aanbeste-
traal te worden, gaan zij energie besparen en duurzame energie opwekken. Provincie Utrecht
we ons aan Cleaner Car Contracts, en kiezen
(A12) ontlasten en sluipverkeer bij naastge-
ontwikkeling van natuur, vooral bij de herin-
ding voor de Rotterdamsebaan gepland.
ondersteunt het netwerk van Koplopers. Gezamenlijk wordt de uitstoot van broeikasgassen
we bewust voor een wagenpark met zuinige
legen gemeenten verminderen. De opdracht-
richting van deelgebieden na inpassing van de
teruggebracht en het inspireert anderen om ook milieuvriendelijk te werken.
auto’s (label A en B).
gevers Gemeente Den Haag, Leidschendam-
nieuwe weg. Met het opstellen van het MER
56
57
Participant Dutch Green Building Council Dutch Green Building Council (DGBC) is een onafhankelijke non-profit organisatie die streeft naar blijvende verduurzaming van de bebouwde omgeving in Nederland. Daartoe ontwikkelt de organisatie keurmerken voor een onafhankelijke beoordeling van gebouwen (zowel nieuw als bestaand) en gebieden wat betreft duurzaamheid. Wij zijn participant en actief deelnemer.
NEN commissie waterkracht Oranjewoud neemt deel aan de NEN commissie die normen ontwikkelt voor het halen van energie uit water.
SIKB netwerkorganisatie Oranjewoud neemt actief deel aan de netwerkorganisatie stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB). De stichting ontwikkelt praktijkgerichte kwaliteitsrichtlijnen voor (water)bodembeheer en archeologie. Medewerkers van Oranjewoud zijn vertegenwoordigd in het bestuur en diverse commissies.
6.4 Waardevolle duurzame dialogen We participeren in dialogen met overheidsinstellingen en NGO’s, om actief bij te dragen aan CO₂-reductie. Dit doen we ook met onze leveranciers en collega’s in de klankbordbijeenkomsten van de Duurzame Leverancier. Deze dialogen richten zich onder meer op CO₂-reductie, onze inspanningen en transparantie wat betreft duurzaamheid. In 2012 spraken we onder andere met de Stichting Natuur & Milieu, de Natuur- en Milieufederatie Utrecht en Rijkswaterstaat. Samen met Rijkswaterstaat keken we naar de kansen voor getijdenenergie als duurzame energiebron én naar toepassing van de CO₂-prestatieladder in het kader van aanbestedingen. Met Stichting Natuur & Milieu spraken we over ons leasewagenpark en de behoefte dit verder te vergroenen. Ook is gesproken over de verslechterde duurzaamheidinformatie van fabrikanten. In 2013 onderzoeken we de mogelijkheden van een gezamenlijk project om het leefklimaat in de Randstad te verbeteren. In het gesprek met de Natuur- en Milieufederatie Utrecht stonden onze CO₂-footprint, het managementsysteem WerkBewust! en ons Energiemanagementplan (onderdeel van genoemde systeem) centraal. De bereikbaarheid van onze vestigingen met het openbaar vervoer blijft een aandachtspunt. Met enkele actieve openbaar vervoerreizigers in ons bedrijf, is gezocht naar praktische oplossingen om het gebruik te stimuleren.
58
59
Bijlagen Bijlage 1 Lijst met afkortingen BHV
Bedrijfshulpverlening
CO₂
Koolstofdioxide
CO₂-prestatieladder
Norm die ingaat op CO₂-reductie- en management,
oorspronkelijk ontwikkeld door ProRail en beheerd door de stichting SKAO
DGBC Dutch Green Building Council EBIT
Earnings before interest and tax
EU
Europese Unie
F&C
Stafgroep Finance & Control
FPAL
First Point Assessment, community van grote inkooporganisaties in de olie- en gassector
FPAL Verify
Onafhankelijke audit en ranking ten behoeve van de FPAL
FSC Forest Stewardship Council
Bijlagen
FTE
Fulltime-equivalent
GRI
Global Reporting Initiative, non-profit organisatie die richtlijnen uitbrengt voor duurzaamheidsverslaglegging
HR
Stafgroep Human Resources
IFRS
International Financial Reporting Standards
IPMA
International Project Management Association
ISO
International Organization for Standardization
KEMA
Keuring van Elektrotechnische Materialen
KWF
Koningin Wilhelmina Fonds voor de Nederlandse Kankerbestrijding
LED
Light-emitting diode
LRQA
Lloyd’s Register Quality Assurance
MVO Maatschappelijk verantwoord ondernemen NEN
Nederlandse Norm
NGO
Niet-gouvernementele organisatie
OR Ondernemingsraad QHSE
Quality, Health, Safety, Environment en Duurzaamheid
SIKB
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer
SKAO
Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen
SMK
Stichting Milieukeur
SSVV
Stichting Samenwerken Voor Veiligheid
VCA VeiligheidschecklistAannemers V&G plan
Veiligheids- en gezondheidsplan
VOL
Veiligheid voor operationeel leidinggevenden
60
61
Bijlage 2 Beleidsverklaring WerkWijzer, Veilig en Bewust! Oranjewoud wil een toonaangevend partner zijn bij het ontwikkelen en toepassen van duurzame en integrale oplossingen in onze leefomgeving. Wij nemen onze verantwoordelijkheid door onze kennis in te zetten voor een volhoudbare toekomst. Vol trots en plezier. In het kader van de missie en kernwaarden en vanuit de bedrijfscode van Oranjewoud beoogt de directie de continuïteit en winstgevendheid van de onderneming te bevorderen door systematische zorg voor kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid in de bedrijfsvoering van haar onderneming. De afspraken hierover zijn vastgelegd in de uitgewerkte samenhangende zorgsystemen van Oranjewoud: • Werk Wijzer / op basis van NEN-EN-ISO 9001 voor kwaliteit en NEN-EN-ISO 14001 voor milieu; • Werk Veilig / op basis van VCA** 2008 en de Veiligheidsladder voor veiligheid en arbeidsomstandigheden; • Werk Bewust / op basis van de CO2-prestatieladder voor duurzaamheid.
Doelstellingen Oranjewoud beoogt met deze zorgsystemen: • Het bereiken van tevreden klanten door het leveren van diensten en producten, die voldoen aan de van toepassing zijnde wet- en regelgeving en die aansluiten op de wensen en verwachtingen van de klant, met betrekking tot kwaliteit en potentieel om milieu-impact te reduceren. • Partner te zijn voor onze opdrachtgevers, het onderwijs en de arbeidsmarkt. Bijdragen aan de ontwikkeling van de markt door kennis te delen en innovatie te stimuleren. • Het reduceren van de milieu-impact van de eigen organisatie door het voeren van een duurzame bedrijfsvoering.
Beleidsverklaring
• Het minimaliseren van veiligheids- en gezondheidsrisico’s voor personeel en derden. • Het bevorderen van veiligheid, gezondheid en welzijn op de werkplek. • Het voorkomen van persoonlijk letsel, materiële en milieuschade. • Het streven naar, en vastgelegd in concrete en toetsbare doelstellingen van: - Minder tekortkomingen/klachten. - Minder ziekteverzuim. - Daling van het aantal ongevallen en milieuschades. - Reductie van de CO2-emissie. - Het verduurzamen van de inkoop. • Een aantoonbare continue aandacht voor de zorg voor kwaliteit, veiligheid/gezondheid en milieu. • Een integer en transparant werkproces. Verantwoordelijkheid Deze doelstellingen kunnen alleen met de inzet van alle (zowel vaste als tijdelijke) medewerkers van Oranjewoud bereikt worden. Daarom heeft iedere Oranjewouder een eigen verantwoordelijkheid. Het management (op alle niveaus in de onderneming) heeft de bijzondere verantwoordelijkheid de organisatie in de richting van genoemde doelstellingen te sturen en de medewerkers voldoende en juiste middelen ter beschikking te stellen om dit te kunnen bewerkstelligen. Borging De zorgsystemen worden periodiek intern en extern getoetst en zijn gecertificeerd door een onafhankelijke certificerende instelling. Almere, 10 juni 2013 Ing. M. Smits Directeur Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. en Oranjewoud Realisatie B.V.
62
63
Bijlage 3 Overzicht maatregelen CO₂-reductie Hier volgt een overzicht van de belangrijkste maatregelen per scope, de beoogde reductie én of de betreffende reductie wel, deels of nog niet is behaald in 2012.
Slimme laadpaal (ook scope 3) We plaatsen een slimme laadpaal bij onze vestigingen om elektrisch autorijden te stimuleren.
Onbekend
Wel
Videoconferencing Via videoconferencing kunnen medewerkers van verschillende vestigingen eenvoudig met elkaar communiceren. Dit scheelt reistijd, brandstof en dus CO₂ uitstoot. We gaan de capaciteit van videoconferencing verhogen.
43,6 ton CO₂ (1,2)
Deels
Maatregelen scope 2 emissies
Reductie
Doelstelling behaald
Meten nachtverbruik. Als we ons nachtverbruik weten, kunnen we maatregelen nemen om het energieverbruik te verminderen. In ons pand in Capelle aan de IJssel worden metingen verricht met plugwise apparatuur, waardoor het verbruik van apparatuur afzonderlijk of als groep inzichtelijk wordt. De resultaten worden landelijk doorgevoerd.
18.817 m3 193.439 kWh
Deels
Groene stroom We zijn overgegaan naar groene stroom Qwint en naar groene stroom met SMK certificaat
0 kWh
Wel
Energiezuinige verlichting Voor alle gebouwen bepalen we of bestaande verlichting wordt vervangen door energiezuiniger verlichting. Dit gebeurt met behulp van de terugverdientijd en de resterende huurperiode.
249.556 kWh
Deels
Led-verlichting We zijn een grootschalige proef gestart met led-verlichting in ons kantoor te Heerenveen.
49.811 kWh
Wel
Aanwezigheidsdetectie We voorzien onze gebouwen van aanwezigheidsdetectie-sensoren.
67.729 kWh
Deels
Reductie verlichtingspunten of vermogen We starten een onderzoek naar de mogelijkheden om verlichtingspunten of vermogen te reduceren.
Onbekend
Deels
Multifunctionials Onze vestigingen krijgen nieuwe multifunctionals met aanzienlijk minder energieverbruik in standby en slaapmodus.
20.582
Wel
Uitschakelen PC configuratie We onderzoeken of er mogelijkheden zijn om de PC configuratie in het weekend en ‘s nachts automatisch uit te schakelen.
Onbekend
Nog niet
Thin-cliënts We onderzoeken of er mogelijkheden zijn om alle desktop-PC’s en notebooks te vervangen door thin-cliënts.
40.894
Nog niet
Energiezuinige apparatuur Onze computerservers worden vervangen door energiezuinige apparatuur.
Onbekend
Deels
Maatregelen scope 1 emissies
Reductie
Doelstelling behaald
Installeren slimme gasmeters Door maandelijks de energiestanden te noteren, kunnen we een trendanalyse uitvoeren en de oorzaken van eventuele energiepieken achterhalen. Bovendien wordt duidelijk welke bijdrage het weer en de staat van een gebouw leveren aan ons energiegebruik. Dit geeft input voor verbeteracties en we kunnen de effecten van getroffen maatregelen volgen.
9.408 m3 96.719 kWh
Deels
Good housekeeping We nemen organisatorische maatregelen, waarmee we ons aardgasverbruik terugdringen. Dit betreft het opstellen en verbeteren van procedures en werkvoorschriften én optimalisatie van planning en materiaalbeheer. Concrete voorbeelden zijn: - optimaler gebruik maken van machines en installaties - verwarming uitschakelen in ruimten waar niemand aanwezig is - Regelmatig onderhoud van de verwarmingsinstallatie - Controle instellingen thermostaten
6.272 m3 64.480 kWh
Optimaliseren stook- en koellijnen We stemmen de watertemperatuur beter af op de warmte- en koelvraag. Dit gebeurt volgens ISSO publicatie 68 ‘Energetisch optimale stook- en koellijnen voor klimaatinstallaties in kantoorgebouwen’. We maken meer gebruik van vrije koeling en proberen gelijktijdige koeling en verwarming te voorkomen.
6.272 m3 64.480 kWh
Isolatie Onze panden zijn voldoende geïsoleerd. De ijzeren kozijnen met enkelglas in een deel van de oudbouw in Heerenveen, worden vervangen door kunststofkozijn met HR++ glas.
Onbekend
Deels
Het nieuwe rijden (ook scope 3) Alle medewerkers kunnen de cursus Het nieuwe rijden volgen. Het nieuwe rijden bespaart brandstof.
14,2 ton CO₂ (2) 8,7 ton CO₂ (3)
Wel
Bandenspanning (ook scope 3) We zorgen dat de banden van het leasewagenpark het hele jaar goed op spanning zijn. Hiermee voorkomen we onnodig brandstofverbruik. Twee keer per jaar controleren we de bandenspanning en pompen eventueel lucht bij. Daarnaast zorgen we voor tijdige wisseling van zomer- naar winterbanden.
9 ton CO₂ (2) 5 ton CO₂ (3)
Wel
Bonus/malusregeling (ook scope 3) De vergoedingen die we geven voor gebruik van de (privé of lease) auto voor projecten en/of woon-werkverkeer is zo opgebouwd, dat we beperking van kilometers stimuleren. We gebruiken een zogenoemde gestaffelde vergoeding.
Onbekend
Vergoedingsregeling De vergoedingsregeling voor reistijd naar projecten passen we aan, zodat reizen met openbaar vervoer wordt gestimuleerd
Onbekend
Nog niet
Aangepaste leaseregeling (ook scope 3) We beschikken over een aparte categorie met zeer zuinige auto’s. Behoudens strikte uitzonderingen kunnen medewerkers alleen nog kiezen voor een leaseauto’s met brandstoflabel A of B.
94,1 ton CO₂ (1,2) 37,1 ton CO₂ (3)
Wel
Hogere temperatuur server We onderzoeken of er mogelijkheden zijn om de minimale temperatuur in de serverruimte te verhogen, waardoor minder energie nodig is voor de koelapparatuur.
Onbekend
Nog niet
Gebruikersenquête (ook scope 3) Via een gebruikersenquête willen we een beeld krijgen van het wagenpark van medewerkers en de motieven waarom de auto wordt verkozen boven alternatieven.
Onbekend
Nog niet
Sluimertijd koffieautomaten Onze koffieautomaten gaan na kantoortijd in de sluimerstand. Hiermee besparen we elektriciteit, de watertemperatuur van de boiler blijft lager in de sluimerstand.
3.287 kWh
Wel
Deels
Deels
Deels
64
65
Bijlage 3 GRI indicatoren
Onbekend
Deels
Dubbelzijdig printen Alle printers drukken standaard dubbelzijdig af.
9,2 ton CO₂ (3)
Wel
Digitaal rapporteren We gaan de mogelijkheden van digitaal rapporteren onderzoeken.
Onbekend
Deels
Paperless office We gaan de mogelijkheden van een paperless office onderzoeken.
Onbekend
Nog niet
Digitalisering resultaten Analyse-resultaten van bodemonderzoeken worden digitaal aangeleverd.
0,4 ton CO₂ (3)
Wel
Lichter papier We gebruiken 75 grams (ipv 80 grams) papier voor printen en kopiëren.
7,3 ton CO₂ (3)
Wel
G3 Profiel informatievoorziening
Inhoud van verslag: 1.1 2.1-2.10 3.1-3.8, 3.10-3.12 4.1-4.4, 4.14-4.15
Niet nodig
G3 Managementbenadering informatievoorziening
G3 prestatie-indicatoren en prestatie-indicatoren van aanvullende sectorspecifieke richtlijnen
Geef informatie over minimaal 10 prestatie-in-dicatoren, inclusief minstens een van elke categorie: Economische aspecten, Milieuaspecten en Sociale aspecten
B B+ Inhoud van verslag: Criteria voor niveau C en 1.2 3.9, 3.13 4.5-4.13, 4.16-4.17
Managementbenadering infromatievoorziening voor elke indicator categorie
Geef informatie over minimaal 20 prestatie-indicatoren, inclusief minstens een van elke categorie: Economische aspecten, Milieuaspecten, Arbeidsomstandigheden, Mensenrechten, Maatschappij, Productverantwoordelijkheid
A A+ Dezelfde criteria als voor niveau B
Managementbenadering infromatievoorziening voor elke indicator categorie
Geef informatie over alle G3 kern prestatie-indicatoren en prestatie-indicatoren van aanvullende sectorspecifieke richtlijnen* en houd rekening mee het materialiteit principe bij a) geef informatie over de indicator of b) leg uit waarom er geen informatie gegeven is
Externe verificatie van het verslag
Fiets-privé-regeling Met een fiets-privé-regeling stimuleren we medewerkers om per fiets naar het werk te komen.
C C+
Verslag Toepassingsniveau
Externe verificatie van het verslag
Deels
Externe verificatie van het verslag
219.2 ton CO₂ (3)
UITKOMST
Het nieuwe werken We stimuleren medewerkers tot het “nieuwe werken”. Het gaat om plaats- en tijdonafhankelijk uitvoeren van kantoorwerkzaamheden. Er is een “Telewerken reglement” opgesteld, te raadplegen via de HR-site van Oranjewoud.
UITKOMST
Doelstelling behaald
UITKOMST
Reductie
Standaardonderdelen van informatievoorziening
Maatregelen scope 3 emissies
* Definitieve versie van aanvullende sectorspecifieke richtlijnen
66
67
4
GRI 3.0 CONTENT INDEX - GRI APPLICATIENIVEAU B Toelichting MJV NVJV
Maatschappelijk Jaarverslag Jaarverslag Oranjewoud N.V.
Volledig gerapporteerd Deels gerapporteerd Niet gerapporteerd
¡
Profiel
1
2
3
Beschrijving
Verklaring bestuurder
1.2
Beschrijving van belangrijke gevolgen risico’s en mogelijkheden
Naam van de Organisatie
2.2
Voornaamste merken, Producten en/of diensten
2.3
Operationele structuur van de organisatie
2.4
Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie
2.5
Het aantal landen waar de organisatie actief is
2.6
Eigendomsstructuur en Rechtsvorm
2.7
Afzetmarkten
2.8
Omvang (aant. wns, netto omzet; totaal van het vermogen)
2.9
Significante veranderingen tijdens verslagperiode
2.10
Onderscheidingen die tijdens de verslagperiode
Verslagperiode
3.2
Datum van het meest recente verslag
3.3
Verslaggevingcyclus
3.4
Contactpunt voor vragen
3.5
Proces voor het bepalen van de inhoud
3.6
Afbakening van het verslag
3.7
Beperkingen reikwijdte van het verslag
3.8
Basis voor verslaggeving over samenwerkingsverbanden, dochterondern
3.9
Technieken, berekeningsgrondslagen voor gegevensmetingen
3.10
Uitleg over de gevolgen van eventuele herformuleringen
3.11
Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslagperiodes
3.12
GRI inhoudsopgave
3.13
Beleid externe verificatie
Voorzitter hoogste bestuursorgaan
MJV p13-15
4.3
Onafhankelijke leden
4.4
Mechanismen die aandeelhouders en medewerkers de gelegenheid geven om aanbevelingen te doen
4.5
Een koppeling tussen vergoedingen voor leden van het hoogste bestuurslichaam
NVJV p85 voor bestuurders Oranjewoud N.V.
4.6
Processen waarborging van vermijding belangenverstrengeling
MJV p15 en NVJV p11
4.7
Deskundigheid hoogste bestuursorgaan
MJV Bijlage 1
MJV p14, NVJV
4.8
Intern ontwikkelde missie- of beginselverklaringen, gedragcodes
MJV p3 en bijlage 1
4.9
Procedures hoogste bestuurslichaam voor overzien van econ/soc/milieu Prestaties
NVJV p15,17en NVJV p2427, voor Oranjewoud N.V.
4.10
Evaluatie Prestaties hoogste bestuursorgaan
4.11
Voorzorgprincipe
4.12
Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale handvesten
MJV p5
4.13
Lidmaatschap van verenigingen
MJV p11-13
4.14
Stakeholdergroepen
MJV p11-13
4.15
Inventarisatie en selectie stakeholders
MJV p13
4.16
Benadering van het betrekken van belanghebbenden, waaronder de frequentie
MJV p13
4.17
Belangrijkste onderwerpen betrokken stakeholders
MJV p13
MJV p5
MJV p5
MJV p13-14 en NVJV p104-108 MJV p14, 29
Geen relevante onderscheidingen in 2012
MJV Bijlage 1 MJV p15, p56-57 MJV p17 MJV p15-p17, p57 MJV p15-p17, p57 MJV p15-p17, p57 MJV p15-p17, p57
EC3
Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie.
¡
MJV p16 en NVJV (diverse pagina’s, niet specifiek voor advies- en ingenieursbureau Oranjewoud)
EC4
Significante financiële steun van de overheid.
Geen significante financiële steun ontvangen
Aspect: Marktaanwezigheid
EC6
Beleid, methoden en deel van uitgaven betreffende lokaal gevestigde leveranciers op belangrijke bedrijfslocaties.
EC7
MJV p7
Procedures voor lokale personeelswerving en aandeel van het topkader dat afkomstig is uit de lokale gemeenschap op belangrijke bedrijfslocaties.
Geen herformuleringen
Aspect: Indirecte Economische effecten EC8
Ontwikkeling en gevolgen van investeringen in infrastructuur en diensten die voornamelijk ten behoeve van het algemeen nut worden geboden door middel van verplichtingen van commerciële aard, dan wel in natura of pro bono.
EC9
Inzicht in en beschrijving van significante indirecte economische gevolgen, waaronder de omvang ervan.
MJV Bijlage 3 MJV p7
MJV p15 en NVJV p7-9
Financiële implicaties en andere risico’s en mogelijkheden voor de activiteiten van de organisatie als gevolg van klimaatverandering.
MJV p5
MJV p15
EC2
Spreiding in de verhouding tussen het standaard aanvangssalaris en het lokale minimumloon op belangrijke bedrijfslocaties.
MJV p7
NVJV p8 voor bestuurders Oranjewoud N.V.
EC5
MJV p5
MJV p14
Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder inkomsten, operationele kosten, personeelsvergoedingen, donaties en overige maatschappelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden.
MJV Colofon aan einde van dit verslag MJV p5
MJV p14
EC1
MJV p5 Jaarlijks
MJV p14
ECONOMISCHE PRESTATIE-INDICATOREN Aspect: Economische prestaties
MJV p13
Verslagparameters 3.1
De bestuursstructuur van de organisatie
4.2
Verwijzing/Toelichting
Organisatieprofiel 2.1
4.1
Gerapporteerd
Strategie en Analyse 1.1
Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid
68
69
MILIEUPRESTATIE-INDICATOREN Aspect: Materialen EN1
Totale hoeveelheid gebruikte materialen naar gewicht of volume.
EN2
Percentage van de gebruikte materialen dat bestaat uit afval uit externe bronnen
Aspect: Producten en diensten
EN26
Initiatieven ter compensatie van de milieugevolgen van producten en diensten en de omvang van deze compensatie.
EN27
Percentage producten dat is verkocht en waarvan de verpakking is ingezameld, naar categorie.
Aspect: Energie EN3
Direct energieverbruik door primaire energiebron.
EN4
Indirect energieverbruik door primaire bron.
EN5
Energie die bespaard is door besparingen en efficiëntieverbeteringen.
EN6
Initiatieven ten behoeve van energie-efficiënte of op duurzame energie gebaseerde producten en diensten, evenals verlagingen van de energie-eisen als resultaat van deze initiatieven.
EN7
Initiatieven ter verlaging van het indirecte energieverbruik en reeds gerealiseerde verlaging.
Aspect: Naleving
EN28
MJV p41-43 en bijlage 2
Totale wateronttrekking per bron.
EN9
Waterbronnen waarvoor wateronttrekking significante gevolgen heeft.
EN10
Percentage en totaal volume van gerecycled en hergebruikt water.
EN29
EN30
Beschrijving van significante gevolgen van activiteiten, producten en diensten op de biodiversiteit in beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden.
EN13
Beschermde of herstelde habitats.
EN14
Strategieën, huidige maatregelen en toekomstige plannen voor het beheersen van de gevolgen van de biodiversiteit.
EN15
Aantal op de rode lijst van de IUCN vermelde soorten en soorten op nationale beschermingslijsten met habitats in gebieden binnen de invloedssfeer van bedrijfsactiviteiten, ingedeeld naar hoogte van het risico van uitsterven.
EN12
Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht.
EN17
Andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht.
EN18
Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen.
EN19
Emissie van ozonafbrekende stoffen naar gewicht.
EN20
NO, SO en andere significante luchtemissies naar type en gewicht.
EN21
Totale waterafvoer naar kwaliteit en bestemming.
EN22
Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode.
EN23
Totaal aantal en volume van significante lozingen.
EN24
Gewicht van getransporteerd, geïmporteerd, geëxporteerd of verwerkt afval dat als gevaarlijk geldt op grond van bijlage I, II, III en VIII van de Conventie van Bazel en het percentage afval dat internationaal is getransporteerd.
EN25
Benaming, grootte, beschermingsstatus en biodiversiteitswaarde van wateren en gerelateerde habitats die significante gevolgen ondervinden van de waterafvoer en -afvloeiing van de verslaggevende organisatie.
Totale uitgaven aan en investeringen in milieubescherming naar type.
Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio
MJV p29, Regio-onderverdeling binnen Nederland niet verder uitgesplitst
LA2
Totaal aantal en snelheid van personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio.
¡
MJV p28, geen uitsplitsing verloop
LA3
Uitkeringen aan voltijdmedewerkers die niet beschikbaar zijn voor deeltijdmedewerkers, per grootschalige activiteit.
Aspect: Verhouding tussen werkgever en werknemer Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt.
LA5
Minimale opzegtermijn(en) in verband met operationele veranderingen, inclusief of dit wordt gespecificeerd in collectieve overeenkomsten.
LA6
LA1
LA4
Geen locaties
MJV p29, er is geen cao
Percentage van het totale personeelsbestand dat is vertegenwoordigd in formele gezamenlijke arbo-commissies van werkgevers en werknemers die bijdragen aan de controle op en advies over arbo-programma’s.
MJV p14, geldt voor het gehele personeel
LA7
Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio.
MJV p31-34
LA8
Opleidings-, trainings-, advies-, preventie- en risicobeheersingsprogramma’s ten behoeve van personeelsleden, hun families of omwonenden in verband met ernstige ziekten.
MJV p31, p35
LA9
Afspraken over arbo-onderwerpen vastgelegd in formele overeenkomsten met vakbonden.
Aspect: Gezondheid en veiligheid
Aspect: Luchtemissies, Afvalwater en Afvalstoffen EN16
Significante milieugevolgen van het transport van producten en andere goederen en materialen die worden gebruikt voor de activiteiten van de organisatie en het vervoer van personeelsleden.
ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN EN INDICATOREN VOOR VOLWAARDIG WERK Aspect: Werkgelegenheid
Locatie en oppervlakte van land dat eigendom is, gehuurd wordt, beheerd wordt in of grenst aan beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden.
Aspect: Algemeen
MJV p41-45 en bijlage 2
Aspect: Biodiversiteit EN11
Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van milieuwet- en - regelgeving.
Aspect: Transport
MJV P41-43
Aspect: Water EN8
MJV p47
MJV p38-45 MJV p38-45 MJV p38-45 en bijlage 2
Aspect: Opleiding en onderwijs LA10
Gemiddeld aantal uren dat een werknemer per jaar besteedt aan opleidingen, onderverdeeld naar werknemerscategorie.
LA11
Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garanderen en hen helpen bij het afronden van hun loopbaan.
¡
MJV p30
LA12
Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht omtrent prestatie- en loopbaanontwikkeling.
MJV p30 geldt voor het gehele personeel
Aspect: Diversiteit en kansen LA13
Samenstelling van bestuurslichamen en onderverdeling van medewerkers per categorie, naar geslacht, leeftijdsgroep, het behoren tot een bepaalde maatschappelijke minderheid en andere indicatoren van diversiteit.
LA14
Verhouding tussen basissalarissen van mannen en vrouwen per medewerkerscategorie.
70
71
PRESTATIE-INDICATOREN VOOR MENSENRECHTEN Aspect: Investerings- en inkoopbeleid HR1
Aspect: Concurrentiebelemmerend gedrag S07
Percentage van en totaal aantal aanmerkelijke investeringsovereenkomsten waarin clausules over mensenrechten zijn opgenomen of waarvan de naleving van de mensenrechten is getoetst.
HR2
Percentage belangrijke leveranciers en aannemers die getoetst zijn op naleving van de mensenrechten en op getroffen maatregelen.
HR3
Totaal aantal uren personeelstraining over beleid en procedures betreffende aspecten van mensenrechten die relevant zijn voor de activiteiten, met inbegrip van het percentage van het personeel dat de trainingen gevolgd heeft.
Totaal aantal gevallen van discriminatie en de getroffen maatregelen.
S08
Activiteiten waarvan is vastgesteld dat daarbij een aanzienlijk risico zou kunnen gelden voor het recht op de uitoefening van de vrijheid van vereniging en collectieve arbeidsonderhandelingen, alsmede de maatregelen die zijn getroffen ter ondersteuning van deze rechten.
Activiteiten waarvan is vastgesteld dat er een aanzienlijk risico is van gevallen van kinderarbeid, alsmede de maatregelen die zijn getroffen gericht op de uitbanning van kinderarbeid.
Activiteiten waarvan is vastgesteld dat er een aanzienlijk risico is van gevallen van gedwongen of verplichte arbeid, alsmede de maatregelen die zijn getroffen gericht op de uitbanning van gedwongen of verplichte arbeid.
Levensduurstadia waarin de gevolgen van producten en diensten voor gezondheid en veiligheid worden beoordeeld met het oog op verbetering en het percentage van belangrijke product- en dienstencategorieën die aan dergelijke procedures onderhevig zijn.
PR2
Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betreffende gevolgen voor gezondheid en veiligheid van producten en diensten gedurende de levensduur, naar type resultaat.
PR3
Type informatie over producten en diensten dat verplicht wordt gesteld door procedures en het percentage van belangrijke producten en diensten die onderhevig zijn aan dergelijke informatie-eisen.
PR4
Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betreffende informatie over en etikettering van producten en diensten, naar type resultaat.
PR5
Beleid ten aanzien van klanttevredenheid, met inbegrip van resultaten van onderzoeken naar de klanttevredenheid.
Aspect: Marketingcommunicatie PR6
Programma’s voor de naleving van wetten, standaarden en vrijwillige codes met betrekking tot marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring.
PR7
Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betreffende marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring, naar type resultaat.
Aspect: Veiligheidsbeleid HR8
Percentage van het beveiligingspersoneel dat training heeft gevolgd in het beleid of de procedures van de organisatie betreffende aspecten van de mensenrechten die relevant zijn voor de activiteiten.
Aspect: Privacy van klanten
Aspect: Rechten van de inheemse bevolking HR9
Totaal aantal gevallen van overtreding van de rechten van de inheemse bevolking, alsmede de getroffen maatregelen.
Geen gevallen bekend
Aard, reikwijdte en effectiviteit van alle programma’s en methoden die de effecten van de activiteiten op gemeenschappen bepalen en beheren, waaronder vestiging, activiteiten en vertrek.
PR8
Totaal aantal gegronde klachten over inbreuken op de privacy van klanten en het kwijtraken van klantgegevens.
Geen gegronde klachten
Geen significante boetes of sancties
Aspect: Naleving
MAATSCHAPPELIJKE PRESTATIE-INDICATOREN Aspect: Gemeenschap S01
Geen significante boetes of sancties
Aspect: Etikettering van producten en diensten
Aspect: Gedwongen en verplichte arbeid HR7
PR1 MJV p29
Aspect: Kinderarbeid HR6
Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van wet- en -regelgeving.
PRESTATIE-INDICATOREN VOOR PRODUCTVERANTWOORDELIJKHEID Aspect: Gezondheid en veiligheid van consumenten
Aspect: Vrijheid van vereniging en collectieve arbeidsonderhandelingen HR5
Aspect: Naleving
Aspect: Verbod op discriminatie HR4
Totaal aantal rechtszaken vanwege concurrentiebelemmerend gedrag, anti-kartel-, en monopolistische praktijken, alsmede de resultaten van deze rechtszaken.
PR9
Aspect: Corruptie S02
Percentage van en totaal aantal bedrijfseenheden geanalyseerd op corruptiegerelateerde risico’s.
100%
S03
Percentage van het personeel dat training in anticorruptiebeleid en -procedures van de organisatie heeft gevolgd.
Directie en medewerkers betrokken bij internationale projecten
S04
Maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie.
Geen gevallen bekend
Aspect: Publiek beleid S05
Standpunten betreffende publiek beleid en deelname aan de ontwikkeling ervan, evenals lobbyen.
S06
Totale waarde van financiële en in-natura-bijdragen aan politieke partijen, politici en gerelateerde instellingen per land.
Geen bijdragen
Monetaire waarde van significante boetes wegens het niet-naleven van wet- en -regelgeving betreffende de levering en het gebruik van producten en diensten.
72
Maatschappelijk Jaarverslag 2012
Colofon Productie, (eind)redactie, fotografie en ontwerp Oranjewoud PR & Communicatie Postbus 24 8440 AA Heerenveen Tekst Oranjewoud Groot Haar + Orth Uitgave Oktober 2013 Heeft u vragen over dit jaarverslag, dan kunt u mailen of bellen:
[email protected] en (0513) 63 45 71
