Maartenscollege Haren
Levensbeschouwing & Maatschappij Mavo 3 2011 – 2012 katern 3
allemaal anders de pluriforme samenleving naam
cluster
Maartenscollege Haren
levensbeschouwing & maatschappij
Mavo 3 2011-2012
allemaal anders de pluriforme samenleving
2
Inhoudsopgave katern 4 Inhoud Les 1 multiculturele samenleving Les 2 Cultuur Les 3 nieuwkomers Les 4 ontwikkelingshulp PO 3. Debatten 10 geboden tijdens het debat Tips voor het debat PO 4. Mijn tante uit Marokko. Begrippenlijst Ruimte voor aantekeningen
4 7 9 12 15 16 17 20 23 25
3
Les 1 multiculturele samenleving 1. Leg met je eigen woorden uit wat een multiculturele samenleving inhoudt.
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Leg het verschil uit tussen emigranten en immigranten
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Wat is een nationaliteit?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Leg het verschil uit tussen autochtonen en allochtonen
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Wanneer ben je een allochtoon?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Zijn de volgende personen volgens jou allochtoon of autochtoon allochtoon of autochtoon Iemand van wie de opa uit Marokko komt Iemand die zelf in het buitenland is geboren maar wel Nederlandse ouders heeft Prinses Amalia Geboren en getogen Nederlander met 1 ouder uit Canada Koningin Beatrix Iemand die vorig jaar het Nederlandse paspoort heeft gekregen 7. Wat zijn de vier belangrijkste redenen om je land te verlaten.
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………
4
8. Wat was bij de onderstaande personen de reden om naar Nederland te komen. Gebruik de vier redenen om je land te verlaten op bladzijde 82 en 83. reden Turken en Marokkanen in de jaren 70 Iemand die tijdens de oorlog in Irak gevlucht is Vrouwen van mannen die in de jaren 70 naar Nederland kwamen Surinamers in de jaren 70 en 80. Asielzoekers uit Somalië Prinses Maxima
9. Zie afbeelding Sinterklaas. Is Sinterklaas een autochtoon of allochtoon?
………………………………………… ………………………………………… …………………………………………
10. Iemand die Sinterklaas viert. Is dat een autochtoon of allochtoon? Leg uit
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 11. Vind jij dat Iemand die in Nederland wil integreren. Moet zo’n persoon dan ook Sinterklaas vieren? Geef je mening en leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………
5
Vragenlijst bij focus op de maatschappij: integratie wij en zij. 1. Wat is een multiculturele samenleving?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Hoeveel procent van de bevolking is allochtoon
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Wat is een allochtoon?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Welke groepen allochtonen zijn er na de 2e wereldoorlog naar Nederland gekomen?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Waarom mochten veel Surinamers hier gewoon komen wonen?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 6. Wat betekent integratie?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 7. Wat hoort er bij cultuur?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 8. Wat zijn zwarte scholen?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. 9. Reageer op de volgende stelling: om de integratie te bevorderen moeten allochtonen verspreidt worden over het land en moet elke school eenzelfde percentage allochtonen hebben.
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 6
Les 2 cultuur 1. Wat is een dominante cultuur?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 2. Wat is de dominante cultuur in Nederland
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 3. Beschrijf de dominante cultuur in Nederland en beschrijf alles wat volgens jou typisch Nederlands is. Noem minstens 15 verschillende typisch Nederlandse dingen.
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 4. Bezig of past alles dat je bij opdracht drie genoemd hebt ook bij jou? Leg uit
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………..
7
5. Bepaald voor de onderstaande gebieden wat de dominante cultuur in deze gebieden is. Dominante cultuur? Nederland Randstad (stad)Groningen Duitsland Oost-Groningen Friesland Scholen 6. Bij opdracht 3 a. Is de dominante cultuur in alle gebieden volgens jou hetzelfde?
…………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………….. b. Waarom wel niet?
…………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………….. 7. Wat is integratie?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 8. Wanneer moet je volgens jou integreren?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 9. Wat is volgens jou succesvol integreren
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. Kijk een goed naar je antwoord bij vraag 7. Weet je zeker dat dit alles is wat een nieuwkomer moet kunnen bij integratie.
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….
8
Les 3 nieuwkomers Reageer op de volgende stellingen. Probeer met argumenten te komen en neem niet te snel genoegen met je antwoord. 1. Wij Nederlanders wilden graag dat Turken en Marokkanen naar Nederland kwamen om te werken. Daarom hoeve zij zich niet volledig aan te passen aan de Nederlandse cultuur maar moet er sprake zijn van wederzijdse aanpassing. Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Onze cultuur is al aangepast aan nieuwkomers Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Integratie is alleen succesvol wanneer nieuwkomers assimileren. Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Om integratie te bevorderen moeten allochtonen gelijk over het land verdeeld worden en op elke school een gelijk percentage allochtonen. Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………
9
5. Leg in de onderstaande tabel uit hoe politieke partijen in Nederland denken over integratie. Linkse partijen
Christelijke partijen (midden)
Rechtse partijen
6. Wat is de vrijheid van meningsuiting? Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… 7. Vind jij dat iedereen altijd mag zeggen wat ze willen? Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………
10
8. Mag je ook een ander beledigen met een mening? Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 9. Gaat vrijheid van meningsuiting boven alles? Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. Lees Bron 4. Mag de school een leerling weigeren omdat ze uit haar geloofsovertuiging iets niet wil doen? Leg uit!
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 11. a. Lees Bron 6. Vind je het terecht dat mensen die enorm plat praten een boete krijgen omdat niet goed Nederlands praten?
………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… b. Mag je dan ook Fries praten?
………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………..…………………………………………………………
11
Les 4 Ontwikkelingshulp
Bron 1 Ontwikkelingshulp wordt in Nederland ontwikkelingssamenwerking genoemd. Ontwikkelingssamenwerking is een poging om ontwikkelingslanden te helpen zich verder te ontwikkelen om een hogere levensstandaard te bereiken. Ontwikkelingssamenwerking valt in Nederland onder het ministerie van Buitenlandse Zaken. Nederland besteedt ongeveer 0,8% van het Bruto Nationaal Product (BNP), vaak zelfs iets meer. Het Nederlandse BNP lag in 2007 rond de 500 miljard euro, dus dat kwam neer op zo'n vier miljard euro per jaar. In 2008 bedroeg de hulp 4,8 miljard euro, wat overeenkomt met ongeveer 642 euro per hoofd der beroepsbevolking per jaar. In 2009 heeft Nederland 0,8% van het bruto nationaal product (BNP) aan ontwikkelingssamenwerking besteed, wat voor dat jaar neerkwam op €4,7 miljard euro. (Bron Wikipedia)
Lees bron 1 1. Wat is ontwikkelingssamenwerking?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Waarom geven wij ontwikkelingssamenwerking?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Hoeveel procent van ons inkomen geven we uit aan ontwikkelingssamenwerking
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Hoeveel betalen wij elk jaar per persoon aan ontwikkelingssamenwerking?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………
12
Vragenlijst bij focus op de maatschappij: ontwikkelingssamenwerking A. Hoeveel procent van de mensen op de wereld leeft in armoede?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… B. Wat zijn ontwikkelingslanden?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… C. Hoe lang is het meisje al in Nederland
……………………………………………………………………………………………………………………… D. Waarom is ze nu in Nederland
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… E. Wat zijn de millennium doelstellingen?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… F. Waarom heeft ontwikkelingssamenwerking volgens de (voormalig) minister zin?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… G. Waarom is het belangrijk dat alle kinderen naar school gaan?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………
13
H. Hoeveel kost het per maand om iemand met AIDS te behandelen in Tanzania
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… I. Waarom zijn de landen waar onze grondstoffen vandaag komen vaak arm?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… J. Vind jij dat er geld moet zijn voor ontwikkelingssamenwerking zodat minder fortuinlijke mensen in de wereld ook een kans krijgen?
………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… Lees bron 2 5. Wie is verantwoordelijk voor ontwikkelingssamenwerking in Nederland?
……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… 6. Waarom doet Nederland aan ontwikkelingsamenwerking?
……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ………………………………………………………………
Bron 2 Wat doet Nederland aan ontwikkelingssamenwerking? Ontwikkelingssamenwerking is een van de hoofdtaken van het ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa). Nederland streeft naar een veilige, stabiele en welvarende wereld. Daarom zet Nederland zich in om armoede, onrecht en conflicten te bestrijden. Dit is een belangrijk uitgangspunt van het Nederlands buitenlands beleid en het ontwikkelingssamenwerking beleid. Daarom investeert Nederland structureel in ontwikkelingslanden.
7. Denk jij dat de wereld hierdoor een betere plek Waarom doet Nederland aan wordt?
……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ………………………………………………………………
ontwikkelingssamenwerking? Ontwikkelingssamenwerking gaat om meer dan solidariteit alleen. Het is een van de meest zinvolle investeringen die we samen kunnen doen voor een stabielere wereld en wereldwijde welvaart waar meer mensen aan deel hebben. Het is een kwestie van solidariteit en welbegrepen eigenbelang. Zo biedt ontwikkelingssamenwerking kansen voor Nederlandse bedrijven om hun expertise op het gebied van bijvoorbeeld duurzame energie te exporteren
14 (Bron: rijksoverheid.nl)
PO 3. Debatten Bij deze Praktische opdracht gaan we een discussie voorbereiden en uitvoeren. We gaan in kleine groepjes die de docent maakt een discussie voorbereiden. Er zijn verschillende onderwerpen om over te discussiëren, maar allemaal hebben ze te maken met de multiculturele samenleving. Er zijn maar twee groepjes met hetzelfde onderwerp (één voor en één tegen de stelling) en het zou zomaar kunnen dat je voor een stelling moet opkomen waar je eigenlijk tegen bent. Na de voorbereiding gaan de tijdens de les debatten voeren waarbij groepjes het tegen elkaar opnemen. Ieder groepslid wordt individueel beoordeeld met een cijfer. Het is dus van belang dat iedereen ook aan het woord komt en dat dus iedereen zich goed heeft voorbereidt. Hoe gaan we te werk? 1. De docent maakt in de klas eerste groepjes van 3 2. De docent verdeeld de stellingen. Hierbij kan voorkeur voor een stelling en of je voor of tegen bent worden aangegeven maar uiteindelijk bepaald de docent. Het zou dus zomaar kunnen dat je voor een stelling moet komen waar je het niet mee eens bent. Bij een debat moet je je immers ook kunnen inleven in de mening van een ander. 3. Je gaat met je groepje opzoek naar argumenten om je stelling te onderbouwen. Hiervoor kijk je bijvoorbeeld op internet naar informatie over de stelling en feiten om je stelling te onderbouwen. 4. Het voeren van de debatten. De debatten De debatten duren in totaal 6 minuten per groepje. Hierbij moet ieder groepslid dus ook aan het woord zijn geweest. Tijdens het debat zijn de volgende regels van toepassing; 1. 2. 3. 4. 5. 6.
De voorzitter heeft de absolute macht Publiek houdt ten alle tijden zijn mond: tijden het debat praten is een 1 Beide groepen staan tegenover elkaar Wie iets wil zeggen wacht tot de voorzitter hem/haar een beurt geeft Elk groepslid zorgt dat hij/zij aan het woord komt. Tijdens het debat houden we ons aan de 10 geboden (op de volgende pagina)
stellingen 1 Om de vele ouderen in Nederland op te onderhouden moeten de grenzen open 2 Er is in Nederland maar plaats voor één Taal 3 Hoofddoekjes moeten worden verboden 4 Nieuwkomers moeten volledig assimileren 5 De Islam is gevaarlijk en moet daarom worden verboden. 6 Asielzoeker zouden altijd moeten worden toegelaten 7 Moskeeën en islamitische scholen horen niet in Nederland thuis. 8 Wij hebben een scheiding van Kerk en staat en daarom moeten christelijke politieke partijen verboden worden 9 Migranten die hier komen vanwege gezinshereniging moeten worden geweigerd 10 We moeten stoppen met het geven van ontwikkelingshulp 15
De 10 geboden tijdens een debat. 1 Elke mening telt. Iedereen heeft het recht om zijn mening te geven, ook al ben je het nog zo oneens met de ander. De vrijheid van meningsuiting staat in het debat bovenaan. 2 Een argument is pas een argument als het onderbouwd is. Elke mening moet je beargumenteren. Wie argumenten alleen maar kan onderbouwen met ‘dat is gewoon zo’ of ‘dat weet toch iedereen’, redt het niet. Met feiten, cijfers en voorbeelden moet je je argumenten staven. Het bewust aanvoeren van valse bewijzen, verzonnen feiten en cijfers wordt door de jury ernstig aangerekend. 3 Argumenten en personen mag je niet door elkaar halen. Geloof niet dat de tegenstander beter of slechter is, omdat hij er zogenaamd slim of dom uitziet. Je oren zijn in een debat vaak belangrijker dan je ogen. Het is ook ‘not done’ om de tegenstander persoonlijk aan te vallen: ‘Jouw vader is zeker ambtenaar’ of ‘Dat kunnen alleen meisjes zeggen’, al zal de jury er soms ook de humor van inzien. 4 Vloeken, schelden, omkopen en obscene gebaren zijn uit den boze. De jury ziet het als een gebrek aan argumenten en sportiviteit, wanneer je in het debat je toevlucht moet nemen tot storend (non-)verbaal gedrag. 5 De partijen in het debat moeten gelijke kansen krijgen. Omdat in een debat niet bij voorbaat vast staat wie gelijk heeft, moeten de argumenten van vooren tegenstanders voldoende naar voren kunnen komen. Dat vraagt een neutrale voorzitter die de spreektijd zo evenredig mogelijk over de partijen verdeelt. 6 Je spreekt pas als je van de voorzitter het woord krijgt. Debaters moeten de neiging onderdrukken om in het debat voortdurend het woord te nemen. Voorzitters bepalen wie het woord krijgt. Deze vorm van beleefdheid voorkomt dat het debat een kakofonie van meningen wordt. 7 Stel alles in het werk om het publiek en jury zich aangenaam te doen voelen. Zelfspot, humor en kwinkslagen moeten zijn als de slagroom op de taart. Een goed debater kan zichzelf en zijn argumenten relativeren, maar meestal net iets minder dan de argumenten van de tegenstander. 8 De jury heeft altijd gelijk. Met de jury wordt niet over de uitslag gedebatteerd. Goede debaters kunnen tegen hun verlies. Als het publiek of de jury in jouw ogen de verkeerde winnaar aanwijst, moet je het opvatten als een wijze les. 9 Laat de rivaliteit niet voortduren na het debat. Hoe groot de belangen en de onderlinge rivaliteit ook zijn, je schudt elkaar vooraf en na afloop vriendelijk de hand uit respect voor elkaar en het publiek. 10 Geniet van elk debat.
16
tips voor het debat In willekeurige volgorde som ik hier een aantal tips op, waar je in je debat(ten) je voordeel mee zou kunnen doen: algemene punten Het gaat er in een debat niet om een oplossing voor een probleem te vinden, maar om te proberen zo overtuigend mogelijk standpunten naar voren te brengen. Het is hoe dan ook je taak aan te tonen dat je tegenstanders ongelijk hebben: klopt hun redenering? Is wat zij zeggen wel in overeenstemming met de stelling? Spreken zij zichzelf niet tegen? De spreektijd is beperkt. Spreek dus kort en bondig. Houd de stelling waarover het gaat in gedachte: dwaal niet af. Vermijd herhalingen van steeds hetzelfde argument! Geef niet alleen kritiek, maar voeg ook nieuwe argumenten aan het debat toe. Pak zwakke punten van de tegenstander aan. Omzeil zijn sterke argumenten. Verdoezel je eigen zwakke argumenten. Probeer de argumenten van de tegenpartij zo te herformuleren dat ze eigenlijk een bevestiging van je eigen standpunt zijn. Timing: verschiet niet al je argumenten ineens. Spreid ze over het hele debat. Je moet immers zeven of tien minuten lang debatteren. Word niet boos. Erger je niet. Dat werkt tegen je. Je lijkt dan geen meester meer te zijn over de situatie en je gevoelens. Structurering debat Houd een heldere structuur in het debat. 1. Begin je bijdrage met aan te geven wat je gaat doen. Breng je een nieuw argument in, reageer je op een argument van een tegenstander of wil je een concreet voorbeeld geven? 2. Geef aan hoe je argument zich verhoudt tot eerder gebruikte argumenten: onderstrepen, weerleggen van een standpunt, alternatief bieden, nieuw licht op de zaak werpen, einde maken aan de discussie. 3. Gebruik signaalwoorden om het verband tussen mededelingen aan te geven (zoals bij voorbeeld de concluderende signaalwoorden ‘kortom’ en ‘al met al’, of om een voorwaarde aan te geven: ‘tenzij’, ‘mits’ en ‘gesteld dat’). En gebruik signaalformuleringen als: ‘ter weerlegging van onze tegenstander zou ik willen aanvoeren’, ‘Als we de zaak van een andere kant bekijken, dan is een argument…’. 4. Ook een uitstekende manier om je bijdrage te structureren is eerst het argument van je tegenstander te herhalen en daarna het argument te weerleggen. Dat kan met een rake opmerking, maar ook bv. met een retorische vraag: ‘Wie wil nou graag zijn auto kwijtraken?’ Maak bij je structurering gebruik van de acht standaardvragen: 1. Wat is het probleem? 6. Hoe doeltreffend is de oplossing? 2. Hoe ernstig is dit probleem? 7. Hoe uitvoerbaar is de oplossing? 3. Hoe structureel is het probleem? 8. Zijn er niet meer nadelen dan voordelen 4. Wat is de oorzaak van het probleem? aan de oplossing? 5. Wat is de oplossing? 17
Neem initiatieven. Laat je niet in het defensief drukken. Een beproefd middel om dat te doen is weerlegging in drie stappen: 1. Beschrijf het doelwit. Zeg wat je gaat weerleggen. Bij voorbeeld: ‘Om even terug te komen op wat zojuist werd beweerd over de kosten,…..’, of: ‘Als ik in herinnering roep wat u zei over nadelen……’.
2. Zeg wat er mis is. Bij voorbeeld: ‘Je verhaal is achterhaald, want….’, of: ‘Wat je zegt, heeft niets te maken met de stelling….’, of: ‘Je roept maar iets, maar wat zijn je bewijzen?’ 3. Trek je conclusie. Als je dit vergeet, kan het punt steeds weer terugkomen. Geef daarom aan wat het gevolg is voor de discussie: de aanval is afgeslagen, je argument staat nog ongeschonden overeind. Niemand is dan meer in het ongewisse en het onderstreept dat je verdediging staat als een huis. Smaakmakers in een debat zijn: 1. een ijzersterke opening Meestal begint een debat met het noemen van argumenten. Veel sterker is het als men begint met een aansprekend voorbeeld, een anekdote, een grapje of een sterke vraag. Daarmee wordt de toon van het debat gezet. Een goed debater geeft niet direct al zijn troeven prijs. 2. twee of drie sterke argumenten Liever twee of drie argumenten die elk kort onderbouwd zijn, dan een waslijst van argumenten, waarin de ander makkelijk gaten kan schieten. 3. krachtige vragen aan de ander Het is niet altijd even effectief om met tegenargumenten te komen. Goed luisteren kan leiden tot een krachtige vraag, zoals: ‘Waar zijn we nou helemaal mee bezig!?’. De ander zal (al was het maar even…) met de mond vol tanden staan. 4. inspelen op het publiek Er zijn beproefde manieren om de handen van het publiek op elkaar te krijgen met de zogenaamde ‘claptricks’. Dat zijn one-liners zoals: ‘Echte mannen doen het zonder stropdas!’ of sterke contrasten zoals: ‘Als u lacht, zie ik de jury huilen’. En drieslagen: ‘Een goed huwelijk bestaat uit pappa, mamma, minnaar’. 5. een spraakmakende afsluiting Beide debatgroepen zullen strijden om als laatste aan het woord te komen. De kunst is om zich niet zo door het debat te laten meeslepen dat het eindsignaal overrompelt. Met een blik op de klok kan een debater de laatste seconden voor zich opeisen met een ferme concluderende uitspraak: ‘En daarmee hebben wij afdoende aangetoond, dat uw standpunt slechts op drijfzand berust.’ goed argumenteren Kijk of je het betoog van de tegenstander kunt onderbreken (via de voorzitter). 18
Goed luisteren helpt om overtuigender te reageren. Wat zegt de ander feitelijk (niet wat jij denkt dat hij zegt). Herhaal in je reactie het argument van je tegenstander: voor het publiek is het debat daardoor beter te volgen en het dwingt jezelf ook daadwerkelijk goed te luisteren. Gebruik argument-versterkers: 1. persoonlijke ervaringen kunnen de argumenten ondersteunen 2. voorbeelden: zorg dat die betrouwbaar en representatief zijn 3. vergelijkingen 4. beeldspraak 5. harde cijfers: zorg dat ze correct zijn; gebruik ze met mate! 6. bewezen feiten: met mate gebruiken! 7. publieke opinie: zorg dat je de steun van het publiek krijgt. Gebruik humor in je betoog. Dat kan ook zelfspot en ironie zijn of understatements. Spreek elkaar binnen de groep niet tegen. presentatie (verbaal en non-verbaal) Gebruik je stem goed: spreek afwisselend in toon (hoog-laag), tempo (snel-langzaam) en volume (zacht-hard). Spreek je tegenstander met ‘U’ of nog neutraler met ‘zij’ aan. Dat schept afstand en veroorzaakt verwarring. Maak gebruik van lichaamstaal. Maak jezelf non-verbaal groot. Sta recht, hoofd omhoog. Dat imponeert. Ondersteun je woorden met gebaren, zo mogelijk grote gebaren. Maak gebruik van passende gelaatsuitdrukkingen. Kijk je tegenstander recht in de ogen of kruis in ieder geval zijn blik. Let op je kleding. Ondersteun elkaar met juichen, klappen, kloppen, waven, etc…. debattrucs In debatten worden vaak bepaalde trucs toegepast. Dat wil niet zeggen, dat deze altijd geoorloofd zijn of goed zijn. Maar ze werken soms wel. Enkele voorbeelden: op de man spelen in plaats van op de bal (verboden) suggestieve opmerkingen maken dooddoeners poneren debatteren zonder een argument te gebruiken alleen werken om de lachers op je hand te krijgen fantaseren (een ander woord voor liegen) een vals dilemma voorleggen bewust overdrijven of versimpelen retorische trucs toepassen bluffen.
19
PO 4. Mijn tante uit Marokko! We kennen (denk ik) allemaal het liedje mijn tante uit Marokko, ja die komt, ja die komt. Maar is dit in werkelijkheid wel zo makkelijk? Het klinkt logisch dat mensen bij elkaar op bezoek kunnen, maar in werkelijkheid is dit nog niet zo makkelijk. Mensen van buiten de EU mogen niet zomaar naar de EU toe om mensen te bezoeken Hiervoor moet een reisvergunning worden aangevraagd en deze is altijd maar korte tijd geldig. Het wordt nog lastiger wanneer de tante uit Marokko graag in Nederland zou willen komen wonen en werken. De komende lessen gaan wij uitzoeken hoe het is om vanuit een ander land naar Nederland proberen te komen. Dit gaan we als volgt doen: Hoe? In de klas krijgen we allemaal groepjes van drie leerlingen. Deze groepjes bestaan uit een vader, moeder en kind (soms dochter soms zoon). Samen ben je dus een gezin. Iedereen in het gezin is verantwoordelijk voor zijn eigen deel van de opdracht, maar hij/zij blijft altijd onderdeel van het gezin. De acties van individuele gezinsleden hebben dan ook gevolgen voor het gehele gezin! Elk gezin is afkomstig van een ander deel van de wereld en probeert naar Nederland te komen om hier te wonen en werken. De redenen hiervoor zijn voor elk gezin anders. Er gaat dus niet één groepje met dezelfde reden of achtergrond aan het werk. Elke les krijg je een deel van het verhaal te horen. Zo ga je in les één eens goed kijken waar je vandaan komt en waarom je naar Nederland wilt. Elke les krijg je een deel van het verhaal te zien. Dit verhaal bestaat uit een serie opdrachten waarbij ieder gezinslid voor een deel van de opdracht verantwoordelijk is. Elke les wordt een beetje meer van het verhaal duidelijk. Je krijgt dus elke les van mij een deel van het verhaal en deze is te vinden op de site van L&M onder mavo 3. Afspraken Je werk elke les serieus aan de opdracht die je die les krijgt. Elk gezinslid is verantwoordelijk voor zijn deel van de opdracht. Leden of gezinnen die niet werken aan de opdracht of onvoldoende inzet tonen worden uitgesloten van deelname en cijfer bepaald door de docent. Je heb altijd je opdracht voor de volgende les af!
20
Wie? Tijdens dit verhaal hebben we de volgende gezinnen. De docent bepaald bij welk gezin je hoort. Afkomstig uit: Irak Afghanistan Libië Wit-Rusland Soedan Somalië De Congo Myanmar/Birma Iran Sri Lanka Roemenië
Vader
Moeder
kind
Reden van vertrek
De Bronnen www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/asielbeleid-en-immigratie www.ind.nl/ www.vluchtelingenwerk.nl/ www.iom-nederland.nl/ www.emnnetherlands.nl/Home wetten.overheid.nl/zoeken/ www.dienstterugkeerenvertrek.nl/ www.newtoholland.nl http://www.vluchteling.org De verhalen http://www.vluchtelingenindeknel.nl/verhalen-van-vluchtelingen/ http://www.askv.nl/projecten/campagnes/camp_archief/bus/de_verhalen_va n_de_vluchtelingen.htm http://www.artsenzondergrenzen.nl/projecten/afrika/dr-congo/het-verhaalvan-anne.aspx
21
Beoordelingscriteria verslag Onderdeel
Maximaal aantal punten
Inhoud van opdracht Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Les 5 Verslag opmaak
Bronvermelding Spelling/zinsopbouw Overige samenwerking
Zijn de vragen degelijk en juist beantwoord. Hierbij houdt de docent rekening met de herkomst van het gezin en of hierover veel informatie te vinden was. Dit kan je tijdens de les vragen en niet meer achteraf.
5 20 10 20 10
Zie het document er degelijk uit? Alles hetzelfde? Geen verschillende lettertypes of regelafstanden? Alles netjes aangegeven met kopjes en titels? Heb je de bronnen vermeld? Zijn de taalfouten uit het document?
10
Hoe hebben jullie samengewerkt? Totaal te behalen punten
10 100
5 10
22
Begrippenlijst begrip
eigen uitleg
1 Nationaliteit 2 emigranten 3 immigranten 4 allochtoon 5 autochtoon 6 politieke vluchteling 7 gezinshereniging 8 dominante cultuur 9 subcultuur 10 assimilatie 11 integratie 12 wederzijdse aanpassing 13 inburgeringscursus 14 multicultureel 15 pluriforme samenleving 16 ontwikkelingssamenwerking 17 zwarte school 18 witte school 19 vrijheid van meningsuiting
23
20 millenniumdoelstellingen 21 BNP 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38
24
Ruimte voor aantekeningen
25
26
