Site Haren
www.mivb.be Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel
SITE
Haren
Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel
Busremise
Tramremise
De MIVB : een openbaar bedrijf ten dienste van de Brusselse mobiliteit
De stel- en werkplaatsen aanpassen aan de nieuwe behoeften
De Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel is het grootste Belgische openbaarvervoerbedrijf in een stedelijke omgeving. De MIVB zorgt voor vervoer in de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in tien randgemeenten. Ze bedient een oppervlakte van 241,5 km² en verzekert elke dag de verplaatsingen van meer dan een half miljoen Brusselaars en pendelaars. Elke seconde zijn er gemiddeld drie voertuigen van de MIVB waar reizigers opstappen. 250.000 keer per werkdag !
In 8 jaar tijd stegen de reizigersaantallen van de MIVB met 70%. De openbare vervoermaatschappij heeft in 2007 niet minder dan 277,3 miljoen reizigers vervoerd. En het ziet er niet naar uit dat deze groei afneemt. Het beheerscontract, dat de MIVB verbindt met haar voogdijoverheid, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, heeft een ambitieuze doelstelling: 320 miljoen ritten tegen 2011.
Het MIVB-net is bijna 800 km lang. Het telt 3 metrolijnen (4 in de loop van 2009), 20 tramlijnen en 50 buslijnen die een ononderbroken dienstverlening garanderen, 7 dagen op 7, 20 uur per dag. Sinds april 2007 zijn er ook 17 buslijnen op vrijdag- en zaterdagavond van middernacht tot 3 uur ‘s ochtends. Om jaarlijks meer dan 277 miljoen ritten te verzorgen, kan de MIVB rekenen op het professionalisme van zo’n 6.500 medewerkers.
De MIVB staat voor > 6.498 medewerkers * > 277,3 miljoen reizigers * > 797,8 km netwerk * > 3 metrolijnen (4 in de loop van 2009) > 69 stations > 20 tramlijnen > 50 buslijnen > 17 nachtbuslijnen * cijfers uit het jaarverslag 2007
Om deze ononderbroken groei aan te kunnen, moet de MIVB investeren in trams, bussen en metro’s die een grotere capaciteit bieden. Deze nieuwe generatie voertuigen vereist aangepaste remises. Daarom startte de MIVB een groots moderniseringsproject van de bestaande stelplaatsen en de bouw van nieuwe remise-infrastructuur. De site in Haren is een van de drie grote onderhoudscomplexen en remises voor MIVB-voertuigen naast deze van Jacques Brel en Delta.
De site Haren Begin jaren ’70 kreeg de MIVB de kans een groot terrein van 30 hectare aan te kopen in Haren, in het noorden van het Brussels gewest. Sinds 1977 zijn er achtereenvolgens verschillende MIVB-diensten gevestigd : een busremise, een centrale werkplaats voor mechanisch onderhoud, een atelier voor het onderhoud van het koetswerk en een werkplaats voor schilderwerken. In 1980 verhuist de garage-werkplaats van de Frontispiesstraat in Brussel naar Haren. De gebouwen in de Frontisspiesstraat waren een erfenis van de naamloze vennootschap “ Les Autobus Bruxellois ”. De bouw van het complex in Haren zorgde ervoor dat de oude gebouwen buiten gebruik werden gesteld en dat de onderhoudstechnieken werden gemoderniseerd. Op de site van Haren worden ook de nieuwe trams en metrostellen uitgetest. Twee testsporen van ongeveer een kilometer lengte kunnen zowel trams als metro’s ontvangen. De signalisatieafdeling, de drukkerij, het opleidingscentrum, het competentie- en managementcentrum zijn ook gevestigd op de site in Haren, evenals een reeks sportfaciliteiten bestemd voor het personeel. De laatste uitbreiding op de site in Haren was de bouw van een nieuwe remise en onderhoudshal voor trams. In het najaar van 2008 werd deze tramremise in dienst gesteld. In tegenstelling tot andere tramstelplaatsen in Elsene, Sint-Gillis, Molenbeek en Schaarbeek, gaat het hier om een remise buiten de stad. Alleen het depot van Woluwe was al gelegen in de tweede kroon.
Het onderhoud en het stallen van de autobussen De onderhoudshal In de onderhoudshal gebeurt het preventief en correctief onderhoud na vaststellingen en kleine herstellingen aan het koetswerk. De hal is hiervoor uitgerust met vijftien werkkuilen, een hefstand, vier vaste en drie mobiele hefbruggen. Een vaste en een verplaatsbare stelling worden gebruikt voor dakwerken aan de bussen. Het gebouw telt ook twee automatische wasstraten (“buswash”). De ene wordt gebruikt voor standaardbussen, de andere is iets langer en kan naast standaardbussen ook worden gebruikt voor het wassen van gelede bussen. De werkkuilen zijn uitgerust om de remmen, de motor, de automatische versnellingsbakken en de voor- en achterassen na te kijken. De smering van de voertuigen gebeurt ter hoogte van de vier vaste hefbruggen. Met de mobiele hefbruggen kunnen ook de gelede bussen worden nagekeken. De onderhoudshal telt ook twee wasstraten. De brandstofpompen zijn gekoppeld aan vijf tanken met elk een inhoud van 100.000 liter diesel. Een computersysteem volgt het verbruik van de tanken dagelijks op en zorgt ervoor dat ze tijdig worden aangevuld. Een tank is gereserveerd voor het recupereren van afvalolie en een voor de opslag van brandstof voor de verwarming van het gebouw. De onderhoudshal is uitgerust met een AdBlue-pomp, bestemd voor de Citaro-autobussen. Gestuurd door de boordcomputer, spuit dit systeem een vloeistof in de uitlaat van de dieselbussen, om de roetaanslag te beperken.
Ecodynamisch Label In 2008 kreeg de site in Haren het label “ecodynamische onderneming” toegekend. Dit label erkent de inspanningen van de MIVB om de impact van haar activiteiten op het milieu te verminderen. De MIVB is van plan haar belangrijkste activiteitensectoren stap voor stap te laten labelen. Het gebouw in Haren voldeed aan de milieu-eisen op acht domeinen: energie, water, afval, bodem, lucht, lawaai, groene ruimtes en mobiliteit. Initiatieven zoals het plaatsen van sorteervuilnisbakken, het gebruik van verf zonder solventen, het gebruik van regenwater voor het wassen van de voertuigen, de plaatsing van schokdempers op de wissels en de opvolging van het water- en energieverbruik zijn enkele projecten die bijdroegen tot het behalen van het label.
Gasbussen De MIVB bezit twintig autobussen die rijden op aardgas. Deze voertuigen zijn minder vervuilend dan de klassieke dieselbussen. De site in Haren beschikt ook over een speciale bevoorradingsinstallatie, die nodig is voor de bevoorrading van de autobussen op gas. Het vullen in gasvormige toestand is moeilijker en tijdrovender dan diesel tanken. De gascilinders van de bus moeten namelijk terug onder druk worden gebracht bij iedere bevoorrading (op een nominale druk van 200 bar). Het bevoorradingsstation werd in openlucht gebouwd. De hogedrukapparatuur wordt regelmatig gecontroleerd en goedgekeurd. De compressor wordt automatisch uitgeschakeld in geval van een gaslek of brand. Naast de milieuvriendelijke gasbussen, telt de MIVB ook nieuwe dieselbussen die beantwoorden aan de strengste milieunormen (EURO 5). Oudere bussen zijn voorzien van een deeltjesfilter, die de uitstoot tot een minimum beperkt. Twee garages Twee garages zijn bestemd voor het stallen van de autobussen. Ze hebben elk een oppervlakte van ongeveer 7.000 m². Elke garage kan tot 130 standaardbussen stallen. Centrale werkplaats Deze werkplaats spitst zich toe op het mechanisch onderhoud. Het atelier is opgebouwd uit vijf afdelingen (afdeling motoren en injectie; elektriciteit; versnellingsbakken en assen/hydrau- en pneumatica; afdeling magazijn en draaiwerk en afdeling werkputten). In deze werkplaats gebeurt het nazicht en het herstellen van motoren en toebehoren, van de elektriciteit, van de transmissies, van de voor- en achterassen en van de spiegels.
met proefbanken werkt computergestuurd en maakt het mogelijk de verschillende werkomstandigheden van motoren na te bootsen en te testen voor de motor in het voertuig wordt gemonteerd.
Onderhoud van het koetswerk en werkplaats voor schilderwerken De koetswerkafdeling staat in voor het onderhoud en herstellen van het koetswerk van bussen die beschadigd zijn door slijtage, ongevallen of vandalisme. In de schilderswerkplaats worden zowel de bussen en trams geverfd. Het schilderen van de voertuigen gebeurt met een spuitpistool met verf op waterbasis, zonder solventen. De afdeling omvat twee spuittunnels waarvan er een is uitgerust met sporen. Elke tunnel bestaat uit vijf cabines. In de eerste worden de voertuigen geschuurd en ontvet. In een tweede cabine worden een primerlaag en het schuurwerk voltooid. Delen die niet geverfd moeten worden, worden afgedekt. Vervolgens wordt een grondlaag verf aangebracht. In een vierde cabine wordt het voertuig gespoten in de verschillende kleuren. Ten slotte worden de verschillende accessoires (koplampen, richtingsaanwijzers) of decoratieve elementen (strips, rubberprofielen) opnieuw aangebracht. De montageafdeling houdt zich bezig met de eindafwerking van de bussen, alsook met het onderhoud en herstellen van de kussens en het vervangen van de vloerplaten in de bussen. In de lasafdeling ten slotte, vinden alle laswerken en het aanmaken en repareren van busonderdelen (zijdeuren motor, motorkappen) plaats.
De motoren worden hier ook getest met twee uitgeruste proefbanken, die in verbinding staan met een bedieningslokaal. In het bedieningslokaal mag het geluid de 74 decibel niet overschrijden. De installatie
New look In 2006 besloot de MIVB de voertuigen een nieuwe modernere “look” te geven. Het ontwerp van deze nieuwe visuele identiteit voor de MIVB-voertuigen werd toevertrouwd aan de Antwerpse ontwerper Axel Enthoven. De gevels in art nouveau die talrijke verkeersaders in Brussel kenmerken, waren zijn belangrijkste inspiratiebron. In overeenstemming met de nieuwe uniformen van de bestuurders werden de kleuren metaalgrijs, aangevuld met goudkleurige accenten voor de tram, brons voor de metro en koperrood voor de bus gekozen.
Het onderhoud en het stallen van de trams
De onderhoudshal De hal strekt zich uit over 19.100 m². Voor het onderhoud van de voertuigen kan worden gewerkt met de modernste snufjes. Een automatisch beheersysteem zorgt ervoor dat de wissels elke binnenrijdende tram naar de juiste plaats leiden. Het systeem houdt rekening met onderhoudsbeurten, beschikbare plaats, het personeel, volgend vertrek,… Dat zorgt voor een tijdswinst en een optimaal gebruik van de ruimte. In de onderhoudshal zijn er drie sporen met Amerikaanse onderhoudskuilen. Bij deze kuilen zijn de sporen op palen geplaatst. De sporen boven de kuilen zijn voorzien van rolbruggen, perslucht en metalen bruggen om aan de bovenkant van de voertuigen te kunnen werken. Een kuildraaibank is voorzien om de wielen te herprofileren. De hal is ook uitgerust met een hefstand. Voorts is er ook een tramwash met regenwater, een industrieel stofzuigsysteem en een centraal stofzuigsysteem voor de binnenkant van trams.
Om almaar meer reizigers in comfortabele omstandigheden te kunnen vervoeren, investeert de MIVB in bijkomende voertuigen met een grotere capaciteit. Om deze extra voertuigen te kunnen stallen, drong zich de bouw op van een nieuwe remise. De moderne trams hebben specifieke technische vereisten op niveau van onderhoud. De nieuwe tramremise op de site in Haren is de eerste tramremise van de nieuwe generatie. De bouw van een tweede remise op de Marconi-site in Ukkel / Vorst is voorzien. Een gebouw dat het leefmilieu respecteert Bij het ontwerp ging veel aandacht naar de inplanting van het gebouw in de omgeving. Bij de materiaalkeuze werden de principes van duurzame ontwikkeling gerespecteerd.
De signaletiek De werkplaats van de signalisatieafdeling produceert en installeert de informatiedragers bestemd voor de MIVB-reizigers. Lijnschema’s, tariefaanduidingen, pictogrammen en publicitaire campagnes voor de voertuigen en gebouwen worden allemaal gemaakt in Haren. Deze dienst gebruikt verschillende procedures om de informatie te vervaardigen: digitaal drukken, zeefdruk en een plotter die symbolen kan uitsnijden. De werkplaats zorgt ook voor het aanbrengen van de markeringen op de grond en het uitrusten van de haltes. De wegmarkeringen worden aangebracht om oversteekplaatsen voor voetgangers, eigen beddingen en veiligheidsinformatie voor de reizigers aan te geven. Het net telt 2.200 tram- en bushaltes die moeten beschikken over dienstregelingen. De afdeling waakt erover dat deze informatie altijd up-to-date is. Het onderhoud en het actualiseren van de halteborden is ook een van de taken van de dienst.
Een groene gevel, waarbij het beton verdwijnt achter een gordijn van klimplanten, siert het hoofdgebouw. Lamellen van duurzaam ontgonnen acaciahout bedekken de gevel van het administratieve gedeelte van het gebouw. De isolatie kreeg veel aandacht. Performante condensatieverwarmingsketels zorgen voor verwarming op aardgas. Gebouwen waar luidruchtige activiteiten plaatsvinden, worden systematisch afgesloten om geluidshinder voor de omwonenden te vermijden. De verlichting is geautomatiseerd en gebeurt in functie van de natuurlijke lichtinval. Het centraal technisch beheer laat toe het verbruik ervan op te volgen en te regelen. Dit systeem regelt ook de ventilatie en de werking van de verwarmingsketels. Het regenwater wordt gerecupereerd en gerecycleerd voor het wassen van de trams en voor de sanitaire installaties. De tramremise De tramremise zorgt voor meer dan 2.500 meter bijkomend spoor. In een tweede fase kan hier nog 3.300 meter spoor bijkomen. De trams zullen worden gestald op 5 sporen van elk ongeveer 225 meter, met de mogelijkheid om uit te breiden tot 14 sporen. Afhankelijk van het type voertuig biedt de remisezone plaats aan ongeveer 120 trams. Er kunnen 140 T7700-trams worden gestald, 112 T7900trams, 70 T4000-trams, 90 T3000-trams of 140 T2000-trams.
De drukkerij Op de site in Haren is sinds 1982 ook de drukkerij van de MIVB gevestigd. Zes drukkers vervaardigen de administratieve documenten, folders en kleine brochures, die worden uitgegeven door de MIVB . Drukwerk op groot formaat kan in Haren ofwel digitaal ofwel via het offsetprocédé worden geproduceerd. De bouw van de remise en onderhoudshal voor trams gaf de Stad Brussel ook de kans om de Verdunstraat in Haren te ontdubbelen. Deze was oververzadigd met druk tweerichtingsverkeer van wagens. Met eenrichtingsverkeer beschikt de Verdunstraat voortaan ook over meer parkeerplaatsen. Een nieuwe Verdunstraat bis werd ingericht naast de tramremise.
De infrastructuur in Haren bestemd voor trams, bestaat uit : > > > > > >
tramstelplaats onderhoudshal by-pass-spoor kantoren magazijn voor wisselstukken wasstand
De basisopleiding en het ontwikkelen van vaardigheden Opleidingscentrum De eerste halte van alle nieuwe tram- en busbestuurders van de MIVB is het opleidingscentrum in Haren. Het centrum zorgt zowel voor de opleiding als voor het organiseren van examens. Hiermee voldoen ze tegelijk aan de eisen van de MIVB en aan de Europese normen (met name Certificat d’Aptitude Professionnelle, een getuigschrift voor vakbekwaamheid). Het centrum organiseert de examens voor de toekenning van rijbewijzen, certificaten en diploma’s. Het omkaderingspersoneel en personeel van de technische diensten van rollend materieel krijgen hier ook hun vorming. De basisopleiding van de bestuurders legt uiteraard de nadruk op stuurvaardigheid, maar ook de reglementering, de toe te passen administratieve procedures en het informeren en onthalen van de klanten maken deel uit van het opleidingsprogramma. Verder voorziet het centrum ook in een voortgezette opleiding voor de bestuurders: nieuwe types voertuigen, ”ecologisch rijden” en het onthaal van de reizigers. Het scholingsterrein voor de bus laat toe de oefeningen aan te passen aan verschillende situaties en moeilijkheidsgraden. Een geïntegreerd camerasysteem voor het aanleren van “soepel rijgedrag” moet de bestuurders aanzetten tot een milieuvriendelijke rijstijl. De trambestuurders beginnen hun opleiding op rijsimulatoren en herstellingssimulatoren. Al deze voorzieningen garanderen een grondige opleiding en zorgen ervoor dat het centrum hoge slaagpercentages kan voorleggen. Het opleidingscentrum geniet een internationale reputatie. Zijn know-how en deskundigheid worden geregeld geraadpleegd onder andere door de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer, het BIVV en de politie.
Competentiecentrum /Managementcentrum Het competentiecentrum zorgt voor transversale opleidingen voor het MIVB-personeel. Deze opleidingen beogen het competentieniveau van het personeel te verhogen: talen, organisatie, people management, conflictbeheersing,… Het centrum beschikt voor het geven van de opleidingen over een grote zaal (die in twee kleinere zalen kan worden opgesplitst), vier kleinere opleidingszalen en een multimediazaal. Het sportcentrum en het Clubhouse Het sportcentrum in Haren wil sport bij haar personeelsleden promoten en de vriendschapsbanden tussen de collega’s bevorderen. In het centrum kunnen verschillende sportdisciplines worden beoefend. Het sportcomplex telt twee voetbalterreinen, vier tennisvelden, petanquebanen, een atletiekpiste en een omnisportzaal De infrastructuur is toegankelijk voor de MIVBpersoneelsleden en hun familie en vrienden. Daarnaast worden er ook artistieke en culturele activiteiten georganiseerd. De site Haren in cijfers > De site Haren strekt zich uit over een domein van 30 hectare > 1.500 medewerkers (bus- en trambestuurders, technici, arbeiders, bedienden) > De 2 busgarages hebben een oppervlakte van 14.000 m² > De onderhoudshal bus heeft 5 brandstoftanken van elk 100.000 liter diesel > De tramremise heeft: 2,5 km spoor, 2 onderstations elektriciteit een opvangtank voor 150 m³ regenwater > 70.000 m³ grond (oftewel 6.300 vrachtwagens grond) werden afgevoerd bij de bouw van de nieuwe tramremise > 11 parkeerzones voor fietsen, 5 kiss and ride-zones zijn voorzien
Ontwerp en realisatie: Algemene delegatie voor communicatie en public relations Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel Gulden Vlieslaan 15 1050 Brussel Nieuw adres vanaf maart 2009 : Koningsstraat 76 1000 Brussel www.mivb.be Tel : 070 23 2000 8247 • 11 / 2008
Uitgave 2008
Recycled Paper
