levensbeschouwing & maatschappij 2011 M A V O katern 1 uitgaan en zinloos geweld

levensbeschouwing & maatschappij 2011

MAVO 3

2012

uitgaan en zinloos geweld

katern 1

naam

cluster

maartenscollege

groningen / haren

levensbeschouwing & maatschappij MAVO 3 2010 – 2011

katern 1 bij Thema’s Maatschappijleer 1 voor VMBO

hoofdstuk 1

uitgaan & zinloos geweld

MAVO 3 KATERN 1 2011– 2012 levensbeschouwing en maatschappij: uitgaan & zinloos geweld

1

inhoud

1

inleiding: het vak, de boeken, de regelingen, de eisen

p. 3

2

opdrachten bij hoofdstuk 1: UITGAAN & ZINLOOS GEWELD

p. 11

3

extra informatie: de klassendiscussie

p. 29

4

begrippenlijst hoofdstuk 1: UITGAAN & ZINLOOS GEWELD

P. 31

5

opdracht maatschappelijk probleem

P. 34

6

Vragenlijs bij de video

P.37

7

ruimte voor aantekeningen

p. 39


2

1

inleiding het vak, de boeken, de regelingen, de eisen

het vak Je kent het vak levensbeschouwing en maatschappij al vanuit de brugklas. Binnen ons vak gaat het erom, dat je leert hoe de maatschappij in elkaar steekt (maatschappijleer) en waarom dat precies is zoals het is (levensbeschouwing). In mavo 3 krijg je binnen ons vak vooral maatschappijleer, dat alle leerlingen in mavo 3 (dus in alle leerwegen) moeten volgen binnen het algemene deel. Dat vak is een examenvak. Dat wil zeggen: de cijfers die je dit jaar haalt leveren in juni 2012 een dossiercijfer op, dat volgend jaar in juni 2013 mee bepaalt of je slaagt voor je examen mavo of niet. Het cijfer komt op de cijferlijst te staan, die je samen met je mavodiploma krijgt. Sommige onderdelen van het vak L&M horen meer bij levensbeschouwing thuis. Dat vak wordt op bijzondere scholen gegeven, dus ook bij ons. De cijfers voor dat vak tellen gewoon bij maatschappijleer mee. De meeste vakken kennen twee onderdelen op basis waarvan het exameneindcijfer wordt vastgesteld: een schoolexamen (= het gemiddelde van een aantal toetsen dat je tijdens (dit en) het volgende schooljaar haalt) en een centraal examen (zeg maar het eindexamen zelf). Maatschappijleer (L&M) kent alléén een schoolexamen. Het eindcijfer daarvan volgend jaar telt dus wel mee om te bepalen of je slaagt of zakt, maar je krijgt er geen centraal examen in. De cijfers die je dit en volgend jaar behaalt voor L&M zijn dus belangrijk.


3

de boeken We gebruiken dit jaar voor het vak L&M twee ‘boeken’: 1. Bas Schuijt e.a., Thema’s Maatschappijleer 1 voor VMBO, lesboek kgt, Wormerveer 20062, 165 p. 2. Con Hanssen, Katernen 1–6 bij Thema’s Maatschappijleer 1 voor VMBO, Groningen 2009-2010, ca. 25 p. per katern. Het gaat om de volgende katernen katern 1 uitgaan en zinloos geweld katern 4 multiculturele samenleving katern 2 criminaliteit katern 5 jongeren katern 3 werk katern 6 socialisatie (en relaties) Deze katernen worden bij het begin van elk nieuw hoofdstuk uitgebracht. Zes in totaal dus. In zo’n katern staan o.a. de volgende onderdelen: de studiewijzer voor het betreffende hoofdstuk met daarin de lesplanning, de precieze toetsplanning en de precieze stof voor elke toets; opdrachten, bv. kijkopdrachten bij bepaalde video’s die we bekijken, maar ook opdrachten om thuis te maken (ter verwerking van de stof); een overzicht van de begrippen die je moet kennen; een precieze omschrijving van de praktische opdrachten die je dit jaar maakt (een spreeken toonbeurt, een praktische verwerking van het thema socialisatie en relaties en een gezamenlijke opdracht voor de vakken CKV, KV1 en L&M over jongerencultuur in de vijfde periode [het jaar is in vijf periodes verdeeld]); er is ruimte voor eigen aantekeningen, b.v. van uitleg in de les, extra stof, schema’s ter aanvulling op of verwerking van stof in het lesboek, maar ook ruimte om aantekeningen te maken over de verschillende spreeken toonbeurten.

de regelingen Omdat maatschappijleer een examenvak is, zijn de examenregelingen erop van toepassing. Er is daarom een programma van toetsing en afsluiting (PTA) ontwikkeld (zie pagina 7 van dit katern), waarin alle toetsen voor het hele jaar zijn opgenomen. Je kunt verschillende zaken uit dit PTA aflezen: Hoeveel toetsen staan er elke periode voor L&M gepland? We kennen vijf periodes dit schooljaar. De cijfers van L&M tellen steeds vanaf het begin mee. Op elk rapport krijg je dus de stand van zaken tot op dat moment. Alle cijfers vanaf het begin van het jaar tot het moment van het rapport worden bij elkaar geteld en gemiddeld. In welke week worden de verschillende toetsen afgenomen? Hoe wordt de toets afgenomen: schriftelijk (S) of op een andere meer praktische manier, b.v. als een soort presentatie (P)? Hoe lang duurt de toets? Meestal een lesuur (= 50 minuten), maar sommige toetsen duren langer (60 minuten) of korter (b.v. 15 minuten voor een presentatie). Hoe vaak telt een toets mee? Eén, twee, of drie keer? Wat voor soort toets is het, wat is de stof ervoor, wat moet je dus ervoor doen en/of kennen?


4

Je krijgt voor L&M drie soorten toetsen: 1. toetsen: dat zijn gewone proefwerken, die je schriftelijk maakt. De stof voor de vier toetsen die je krijgt, staat al in je PTA. Wat je precies daarvan moet kennen hoor je in de les en kun je ook in de bijgestelde studiewijzer lezen. 2. katerncontroles: minstens twee keer controleer ik dit jaar een katern van je. Je levert dan op mijn verzoek aan het einde van een toets het katern over die toets in. Alle opdrachten daarin moeten dan af zijn. Ik controleer of je alle opdrachten hebt gemaakt. Verder kies ik enkele opdrachten uit, die ik ook nakijk op de inhoud van je antwoord. Voor het geheel krijg je een cijfer. Ik doe dat bij iedereen dus minstens twee keer, maar het kan ook vaker. Het gemiddelde van die katerncontroles telt voor je overgangscijfer mee (gemiddelde 2x als laatste cijfer van het jaar). 3. praktische opdrachten: dat zijn grotere opdrachten met een apart cijfer. Je krijgt er drie dit jaar: een spreeken toonbeurt (in groepen van twee/drie), een praktische verwerking van het thema socialisatie en relaties en een groepspresentatie in een opdracht met CKV en KV1.

Houd je ‘huiswerk’ goed bij Een inlevermoment van een opdracht of de datum voor het uitvoeren van een praktische opdracht is heilig. Daar kan niet aan getornd worden. Als je b.v. een spreeken toonbeurt niet op de afgesproken tijd houdt, krijg je het cijfer 1.0 voor je ‘werk’.

de eisen Zorg dat je elke les alle twee de boeken bij je hebt. Maak tijdens de les regelmatig aantekeningen. In je werkboek is daar ruimte voor.

MAVO 3 KATERN 1 2010 – 2011 levensbeschouwing en maatschappij: uitgaan & zinloos geweld

1

5

opdrachten bij hoofdstuk 1: UITGAAN & ZINLOOS GEWELD 1

wat leer je bij L&M?

lesboek p. 6-7

opdracht 1 We gaan dit jaar weer met het vak L&M van start. Even enkele vragen om je geheugen op te frissen. 1

Wat verstaan we onder levensbeschouwing?

2

Wat verstaan we onder maatschappijleer?

3

Wat is in dit vak het verband tussen die twee begrippen (levensbeschouwing en maatschappij)?

opdracht 2 Maak de volgende vragen over de inleiding. 1

Aan welke drie voorwaarden moet een goede mening voldoen? 1 2 3

2

Wat is het verschil tussen een mening en een vooroordeel? Geef hierbij van allebei een voorbeeld.


11

3

Hieronder staan een een aantal beweringen. Geef telkens aan of het een feit [F], een mening [M] of een vooroordeel [V] is. Schrijf erachter waarom. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4

De linkerkolom van de tabel staan vier meningen. In de rechterkolom staan vier argumenten. Welk argument past bij welke mening. Zet de juiste letter in de middelste kolom. 1 2 3 4

5

bewering F/M/V waarom GTST is de best bekeken soap. Jan Smit is de beste Nederlandse zanger, want hij heeft de meeste hits. In Nederland mag je niet voor eigen rechter spelen. Mannen veroorzaken vaker een autoongeluk dan vrouwen. Afrikaanse hardlopers zijn sneller dan Europeanen. Elke dag verse groente is gezonder dan elke dag patat. Vrouwen kunnen geen leiding geven. Een tasjesdief die doodgereden wordt heeft het zelf verdiend. Een verdachte van terrorisme moet worden teruggestuurd naar zijn eigen land. Dikke mensen zijn gezellig.

mening Ik ben tegen alcoholgebruik. Ik ben vóór vrije sluitingstijden van discotheken. Ik ben vóór vrije verkoop van softdrugs. Ik ben tegen hasj-coffeeshops.

A. B. C. D.

argument Want je bent toch niet verplicht om te kopen. Want mensen onder invloed van drugs zijn onbetrouwbaar. Want door drank weten veel mensen zich niet goed te beheersen. Want iedereen weet zelf wel wanneer hij of zij genoegd gedronken heeft.

Een mening is pas een goede mening als je argumenten hebt. Geef hieronder je mening en bedenk steeds een argument. 1 Ik vind de clips van 50 Cent WEL / NIET vrouwonvriendelijk, omdat… 2 Ik vind dat straffen in Nederland TE LAAG / PRECIES GOED / TE HOOG zijn, omdat

opdracht 3 1

Iets is een maatschappelijk probleem als het aan drie voorwaarden voldoet. Welke voorwaarden zijn dat? 1 2 3


12

2

Wat moet je precies onderzoeken om een maatschappelijk probleem goed te begrijpen? 1 2 3 4 5 6

3

Er zijn in Nederland heel veel maatschappelijke problemen: aids, drugs, files, racisme. Er zijn er natuurlijk nog veel meer. Die kun je zelf bedenken. Noteer hieronder in volgorde de drie voor jou belangrijkste maatschappelijke problemen en leg met behulp van de bij vraag 2 genoemde drie voorwaarden uit, waarom het een maatschappelijk probleem is. maatschappelijk probleem

waarom is het een maatschappelijk probleem?

1

2

3

4

In de linkerkolom van het schema staan tien problemen. Geef in de middelste kolom aan of het om een maatschappelijk probleem gaat (M) of om een persoonlijk probleem (P). Bedenk verder wat de rol van de overheid bij dit probleem kan zijn en vul dit in de rechterkolom in probleem

M/P

rol van de overheid

1 Gisteren is de fiets van Jolanda gestolen. 2 De leerstof in de MAVO is veel te moeilijk. 3 Vorig jaar is de milieuvervuiling verder toegenomen. 4 Aids is in Afrika doodsoorzaak nummer twee. 5 Na het schoolfeest had iedereen een enorme kater. 6 In de ochtendspits zijn er kilometerslange files. 7 Als Nederland doorgaat met het verkopen van aardgas aan het buitenland, komen we later zelf gas tekort voor de verwarming van onze huizen. 8 Ongelukken met brommers en motoren hebben vaker ernstige gevolgen dan andere verkeersongevallen. 9 De werkeloosheid onder allochtone jongeren is hoger dan onder autochtone jongeren. 10 Iedereen wordt langzaam grijs.


13

2

belangen

opdracht 4

lesboek p. 10-13

eigen vrijetijdsbesteding

Voordat we ons storten in de wereld van het uitgaan en andere activiteiten doen we een klein onderzoek naar je eigen vrijetijdsbesteding. Onder vrije tijd verstaan we in dit verband alle tijd buiten slapen, eten, huishoudelijke verplichtingen, school, huiswerk maken, etc. Het gaat om de tijd waarover jijzelf helemaal zelf kunt beschikken. Wat doe je in die tijd? activiteit

aantal keren per week maand

aantal uren per week maand

1 lezen, en wel:

2

3

4

5 6

7

8

9

* boeken * tijdschriften * de krant * strips * iets anders, nl.: muziek beluisteren, en wel: * op de radio * op mtv / tmf / de box * eigen cd’s, i-pod, etc. * naar concerten, festivals,… televisie kijken, en wel: * tmf / mtv / de box * sport * films * soaps en series * nieuws en actualiteiten * vooral Nederland 1, 2 en 3 * vooral commerciële zenders (rtl 4, rtl 5, rtl 7, sbs 6, veronica, net 5) * vooral serieus werk (bbc, cnn, ngc, discovery) * iets anders, nl: computeren, en wel: * spelletjes * chatten, msn, twitteren, hyven, etc. * surfen op internet * iets anders, nl.: jezelf verzorgen (douchen, tutten….) activiteiten met vriend(inn)en, en wel: * lekker uren kletsen en rondhangen * met vriend(inn)en telefoneren * winkelen * uitgaan * iets anders, nl: aan hobby’s doen, en wel: * sport/fitness * iets anders, nl: * iets anders, nl: uitgaan, en wel: * naar de disco * naar de bioscoop * naar een bar of café * naar sportwedstrijden gaan * naar house- of andere party/festival * naar de schouwburg, theater….. * iets anders, nl: iets anders, nl.: en: en:


14

opdracht 5 We noteren klassikaal enkele conclusies uit ons onderzoek bij opdracht 4. 1

Welke opmerkelijke verschillen in vrijetijdsbesteding zijn er tussen jongens en meisjes? 1

2

3

2

Welke opmerkelijke verschillen in waarden en normen bestaan er tussen jongens en meisjes? 1 2 3

opdracht 6 1

Wat wordt bedoeld met het begrip belang?

2

Bedenk binnen school drie groepen mensen en noem per groep twee belangen. groep binnen school 1 2 3

belangen 1 2 1 2 1 2


15

3

Bedenk drie belangen die jij waarschijnlijk je hele leven zult hebben. 1 2 3

4

Op bladzijde 10 van je lesboek worden vijf groepen genoemd die betrokken zijn bij het uitgaan. Zet deze groepen in de linkerkolom van onderstaand schema. Vul daarna in de rechterkolom voor iedere groep een belang in. groep

belang

1 2 3 4 5

Hangjongeren 5

Waarom is uitgaan geen maatschappelijk probleem en zinloos geweld wel?

7 a Lees bron 4 in je lesboek. Is hier sprake van een maatschappelijk probleem, en zo ja, welk?

b Is bij dit voorval sprake van een belangentegenstelling? Waarom wel of niet?

c Stel, jij bent burgemeester. Welke maatregelen neem jij als dit soort vechtpartijtjes zich bijna elk weekend voordoen in jouw stad? Noem minimaal twee maatregelen.

1 2


16

8

Soms zijn de belangen van groepen tegengesteld en soms is er juist een gemeenschappelijk belang. Dat zie je ook bij uitgaan en zinloos geweld. Maak onderstaande zinnen af… a de horeca en de politie hebben een tegengesteld belang, want

b de politie en uitgaande jongeren hebben een gemeenschappelijk belang, want

c de horeca en de politie hebben een gemeenschappelijk belang, want

opdracht 8 1

Geef nu een eigen omschrijving van het begrip geweld.

2

Zoek in een woordenboek op hoe daar het begrip ‘geweld’ wordt omschreven.

3

Wat is volgens jou het verschil tussen ‘zinloos’ geweld en ‘zinvol’ geweld?


17

opdracht 9 1

Welke belangen hebben de volgende betrokkenen bij een situatie van zinloos geweld? 1 2 3 4 5

2

betrokkene slachtoffer dader politie disco-eigenaar voorbijganger

belang

Bekijk bron 8 op bladzijde 12 van je lesboek. a Vul aan de hand van de tabel de gegevens in. nr 1 2 3 4 5 6

naam

leeftijd

man/vrouw

b Volgens onderzoekers zijn slachtoffers meestal mannen in de leeftijd van 25 tot 35 jaar. Klopt dat met de slachtoffers hierboven?

c Ouderen zijn veel minder vaak slachtoffer van zinloos geweld. Geef hier een verklaring voor.


18

3

normen en waarden

lesboek p. 8-9

opdracht 10 In de les zijn onderstaande begrippen uitgelegd. Geef met eigen woorden een korte maar wel volledige omschrijving van: 1 gedrag(ing) 2 norm

3 waarde

opdracht 11 Tussen het moment van opstaan vanmorgen en laten we zeggen 10.00 uur vanmorgen ben je tegen heel veel normen opgelopen. Maak eens een behoorlijke opsomming: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 MAVO 3 KATERN 1 2010 – 2011 levensbeschouwing en maatschappij: uitgaan & zinloos geweld

19

opdracht 12 Geef aan welke waarden jij meer of minder belangrijk vindt. Plaats de begrippen hierna in volgorde van belangrijkheid: deskundigheid in het beroep, gelijkheid, gezondheid, presteren, rijkdom, saamhorigheid, sympathiek overkomen bij anderen, vaderlandsliefde, verzorgd uiterlijk, vriendschap, vrijheid, zelfstandigheid. 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12

opdracht 13 Aan welke regels of normen moet of kun je je houden, als je de volgende waarden belangrijk vindt? Noem er steeds twee (verschillende)! 1 gezondheid 2 vaderlandsliefde 3 fatsoen 4 vriendschap 5 gelijkheid 6 vrijheid

1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2

opdracht 14 In de linkerkolom staan zes gebieden waarvoor regels gelden. Schrijf in de middelste kolom steeds een norm die bij het gebied past en in de rechterkolom een daarbij horende waarde. Het woord van dat ‘gebied’ mag in je norm/waarde niet voorkomen. gebied

norm

waarde

1 verkeer 2 werk 3 school 4 gezin 5 sportclub 6 winkel MAVO 3 KATERN 1 2010 – 2011 levensbeschouwing en maatschappij: uitgaan & zinloos geweld

20

opdracht 15 En dan kijken we nu even naar je eigen normen en waarden. Geef bij onderstaande situaties aan of je vindt dat het geweld van jou mag of niet. A

Tijdens een belangrijke voetbalinterland schopt een verdediger van Oranje een tegenstander hard onderuit. Je tegenstander schoppen in een voetbalwedstrijd mag van mij WEL / NIET, omdat

B

Twee mannen doen mee aan een free-fightingwedstrijd. Dat is een vechtwedstrijd, waarbij alles mag. De mannen mogen van mij WEL / NIET met elkaar vechten, omdat:

C

Na een voetbalwedstrijd arresteert de politie een relschopper. De jongen verzet zich tegen de politie. De agent gebruikt zijn wapenstok. De politie mag van mij WEL / NIET met de wapenstok slaan, omdat:

D

In een land breken ernstige rellen uit. Ook onschuldige burgers en kinderen worden het slachtoffer. Nederland stuurt er soldaten heen om de vrede te herstellen. Hierbij gebruiken de soldaten soms geweld. Nederland mag van mij WEL / NIET met geweld een ander land helpen, omdat:

E

Een jongen wordt gediscrimineerd. Hij wordt zó kwaad dat hij een ander een klap geeft. De jongen mag van mij WEL / NIET slaan, omdat:


21

4

oorzaken

lesboek p. 10-13

opdracht 16 Dit hoofdstukje gaat over de oorzaken van zinloos geweld. Lees eerst onderstaand krantenbericht.

Geslagen en geschopt AMSTERDAM – In een onderzoek onder 1500 jongeren zegt een vijfde (19%) in het afgelopen jaar slachtoffer te zijn geweest van agressie tijdens het uitgaan. Onder agressie wordt zowel lichamelijk geweld alsook uitschelden en bedreigen verstaan. Van de slachtoffers blijkt dat 48% is geslagen of geschopt en 7% bedreigd of gestoken met een mes. Iets meer dan de helft van de jongeren (55%) zegt dat naar hun mening agressie in de horeca is toegenomen, terwijl een derde aangeeft dat de agressie niet is toegenomen.

a Vind jij het juist dat uitschelden en bedreigingen ook tot agressie worden gerekend. Motiveer je antwoord.

b Noem een argument waarom je dit onderzoek betrouwbaar kunt noemen.

c Welk onderdeel van het onderzoek is niet erg betrouwbaar?

d Hieronder staan enkele uitspraken over de cijfers. Welke zijn juist? 1 Een meerderheid van de slachtoffers heeft te maken met lichamelijk geweld. 2 105 van de 1500 jongeren zijn bedreigd of gestoken met een mes. 3 12 % van de geënquêteerde jongeren denkt dat het geweld is afgenomen. 4 Er zijn veel jongeren die slachtoffer zijn van agressie.

JUIST / ONJUIST JUIST / ONJUIST JUIST / ONJUIST JUIST / ONJUIST

opdracht 17 1

2

alcohol

Bekijk de cirkeldiagramman van bron 18. Zes procent van zowel de jongens als de meisjes drinkt geen alcohol. Toch drinken jongens gemiddeld meer dan meisjes. Leg uit.

Lees bron 19 in je lesboek. a De tweede zin luidt: Alcohol is een geaccepteerde drug. Wat wordt hiermee bedoeld?

b Noem twee redenen waarom alcohol een drug is? 1 2

c In de tekst worden een paar redenen genoemd waarom je overmatig alcoholgebruik een maatschappelijk probleem kunt noemen. De vier belangrijkste zijn 1 2 3 4 MAVO 3 KATERN 1 2010 – 2011 levensbeschouwing en maatschappij: uitgaan & zinloos geweld

22

3 a Waarom is deelname aan het verkeer al gevaarlijk als je weinig hebt gedronken?

b Wat valt je op als je de lichamelijke gevolgen vergelijkt van 1-3 glazen alcohol en 20-25 glazen?

opdracht 18

pubers en geweld

Hieronder staan de aantallen jongeren tot achttien jaar die in de jaren 1989 t/m 2006 werden verdacht van geweld. Maak aan de hand van de cijfers een staafdiagram met de jaartallen erbij. Zet onderaan de tabel horizontaal de jaartallen van links naar rechts. Neem als maat verticaal 1 cm per 1000 verdachten. jaar

aantal

1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

3.300 3.350 4.000 4.700 4.550 5.200 6.400 7.800 8.300 8.800 9.050 9.800 10.600 11.400 11.700 13.500 14.450 15.100

grafiek

1

Kijk nu naar de grafiek die je hebt gemaakt. Welke conclusie kun je trekken?

2

Hoe komt het dat pubers nu meer geweld plegen dan vroeger? Hieronder zie je vijf verklaringen. Streep de slechtste twee verklaringen door. Omcirkel vervolgens het nummer van de verklaring die jij het beste vindt. 1. Pubers zien meer geweld op televisie dan vroeger. 2. Er worden tegenwoordig meer alcohol en drugs gebruikt door jongeren. 3. Vroeger gebruikten alleen jongens geweld, nu doen meisjes dat ook. 4. Niet alleen pubers plegen meer geweld, de hele samenleving is gewelddadiger geworden. 5. De straffen zijn te laag, je kunt doen wat je wilt.


23

3

Zoek voor, naast of achter je een leerling die een ander antwoord heeft op vraag 2 dan jij. Vraag haar of hem naar het argument voor die keuze. En geef uiteraard ook het argument voor jouw keuze. Wat is je conclusie?

5

oplossingen

opdracht 19

lesboek p. 18-19

kijkvragen

............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................


24

9

Een van de oplossingen heet: zero-tolerance-beleid. Wat is dat? Hoe werkt het precies? En wat is het verschil met lik-op-stuk-beleid?

opdracht 20 1 a Bedenk bij de onderstaande oplossingen voor zinloos geweld steeds een argument voor en een argument tegen. 1

2

3

Oplossing Er moeten strengere wetten komen met hogere straffen

Argument voor

Argument tegen

Disco’s moeten alleen toegankelijk zijn voor personen ouder dan 18 jaar Er moet meer toezicht komen met camera’s bij uitgaansgelegenheden.

opdracht 21

de rap ‘zinloos’ van Lange Frans en Baas B

Theo van Gogh nam nooit een blad voor z'n mond en laat dat de reden zijn dat ie vanochtend niet meer opstond een aantal schoten en een mes en een brief ik vraag me af word het ooit nog positief wie denkt van niet die draagt bij aan de onzin wie denkt van wel die heeft respect voor ons ding en niet vergeten de man heeft gestreden en Theo zelf homie rust en vrede Hoeveel moeten er nog komen Hoeveel moeten er nog gaan Wie waren deze helden We doen dit hier in jullie naam Daniel van Kottem bracht ze chick naar het station en hoe de fock kon hij nou weten dat zijn einde daar begon. Hij kreeg een klap voor zijn kop, MAVO 3 KATERN 1 2010 – 2011 levensbeschouwing en maatschappij: uitgaan & zinloos geweld

25

maar keek niet om hield zijn mond, tot die de volgende ochtend, met hersenletsel opstond . Ze pa vond dat het tijd werd voor het ziekenhuis, ik flipte als een gek toen ik het zag op de buis. Die ene klap dat was de fatale, hij zou het einde van de dag niet meer halen. Joes Kloppenburg Hij ging uit in onze hoofdstad Amsterdam, vrijdagavond, dat belooft wat Is wat hij dacht maar die nacht bracht wat anders mee Zag een gevecht aan het einde van een lange steeg Was niet het type dat zweeg (uh-huh) Waardoor hij zo veranderde, in het type dat de klappen kreeg Kwam in het nauw, werd getrapt en zegt ie wat ie wou Het allerlaatste wat ie schreeuwde dat was “kappen nou!”” Refrein 2x Meindert Tjoelker Probeert een fiets van de gracht te redden Om maar es effe iets te zeggen En of het nodig was, de daders vonden van wel Ze pakten daarna nog een biertje en z'n grafsteen spelt Omdat ik de moed had om er wat van te zeggen. Was hij wel veilig kan iemand mij dit uitleggen . En waarom zien we al die woede. Ik kwam alleen maar op voor het goede. René Steegmans, deed zijn dagelijkse boodschappen. Hij kon niet weten dat ze hem zouden doodtrappen. Riep twee drollen op een brommer tot de orde . Waardoor hij zelf nu het slachtoffer zou worden. Vroeg om respect, ging gestrekt en werd afgebekt. En met een helm werd er vet op hem in gemept. Dat is niet correct. En wat men zegt dat is zeker waar. Waar zijn die mensen, van ik stond erbij en keek ernaar.

(we doen het hier in jullie naam doe het hier in jullie naam jullie naam naam naam..) De lijst is lang God allemachtig. Met Kerwin Duinmeijer sinds augustus 83. en de trend van het moment is nog killer en kouder. En de angst en de haat zijn vertrouwder. Ligt het aan ons zelf of ligt het aan het lot. Kijken we naar boven, richten ons tot God. Weer een stille tocht, weer iemand kapot. En schieten op de deur van een disco is geen sport. Nou ik heb meer gemeen met de slachtoffers dan de daders. Dus deze is voor hun moeders en vaders. Hun broeders en zusters die niet meer kunnen rusten. En hopelijk maken we iemand bewuster. Verkeerde tijd en een verkeerde plek. Is dat de juiste situatie voor de juiste gek. Nou check jezelf en verdedig je grenzen. Want aan het eind van de dag zijn we allemaal mensen.

Refrein 2x Refrein 2x

Lees de tekst hierboven (en bekijk de video).

1

Welke slachtoffers noemen deze rappers?

2

Vind jij de dood van Theo van Gogh ook zinloos geweld of gaat het hier om moord? Leg je antwoord uit.


26

3

Raps zoals ‘zinloos geweld’ kunnen er mede voor zorgen dat er minder zinloos geweld komt. Geef een argument dat deze mening ondersteunt.

4

Raps zoals ‘zinloos geweld’ hebben geen invloed op het aantal gevallen van zinloos geweld. Geef een argument dat deze mening ondersteunt.

6

extra informatie: de klassendiscussie

een stukje theorie Discussiëren is in onze tijd een belangrijke vaardigheid. Iedereen doet het. Vaak heel slecht. In de lessen L&M zullen we regelmatig discussies voeren. Eigenlijk moeten die heel goed lopen. Dan heb je er het meest aan. En dan heb je er ook het meest plezier aan. Daarom geef ik je hier een beetje theorie over wat een goede discussie is. Een discussie is een belangrijk middel om meningen uit te wisselen in een groep. Het spreekt voor zich dat er tijdens een discussie meer storende factoren kunnen optreden dan tijdens een gesprek tussen twee mensen, omdat het spreken moeilijker kan zijn omdat veel mensen op jou letten (het is minder vertrouwd); het luisteren moeilijker is omdat je op meerdere mensen moet letten; doordat er meerdere mensen mee doen aan de communicatie is de kans groter dat er afgedwaald wordt van het onderwerp dat ter discussie staat. Ter voorkoming van een aantal van deze storende elementen moet een discussie in elk geval voldoen aan de volgende voorwaarden: 1

Er moet goed naar elkaar worden geluisterd. Concentreer je op datgene wat de sprekers naar voren brengen. Als iets je niet duidelijk is, informeer er dan echt naar. Om te onthouden wat er wordt gezegd is het makkelijk om aantekeningen te maken van de grote lijn in de discussie.

2

Elke deelnemer krijgt de ruimte voor zijn inbreng.


27

Ieders mening wordt gerespecteerd, onafhankelijk van de persoon die ze naar voren brengt. De sfeer tijdens de discussie dient zo te zijn dat elke deelnemer zich volledig vrij voelt om zijn gedachte of mening te geven. Ook als die mening afwijkt van de mening van de meerderheid in de discussiegroep. 3

Iedereen beargumenteert zijn

standpunten. Geen kreten! Iedereen brengt zijn mening of wat hij moet zeggen naar voren en levert daarbij (zakelijke) argumenten. 4

5

Elke deelnemer houdt steeds de hoofdlijn van de discussie in de gaten. Discussiëren doe je over een bepaald probleem of over een bepaalde vraag. Het is erg belangrijk dat jouw inbreng steeds gaat over dit probleem of over de vraag. Laat je niet afleiden door allerlei zijpaden of details. Het gaat erom dat alle deelnemers vasthouden aan de hoofdlijn van de discussie. Er moet evenwicht zijn in de bijdrage van alle deelnemers. Probeer ervoor te zorgen dat iedereen zijn eigen inbreng kan hebben. Daarom is het soms van belang dat ‘veelpraters’ wat worden afgeremd en ‘zwijgers’ extra worden gestimuleerd om hun bijdrage aan de discussie te leveren.

6

Werk met een discussieleider. Eén persoon leidt de discussie in goede banen. Hij bemoeit zich zo weinig mogelijk met de inhoud van de discussie. Hij zorgt alleen dat iedereen het woord krijgt en dat iedereen zich bij het onderwerp houdt. Hij zorgt dat er een samenvatting of een conclusie uitkomt.

7

Een discussie heeft een vaste opbouw in vier punten. Elke goede discussie verloopt in principe op dezelfde heldere en goede manier. Je doorloopt steeds zeg maar een paar stappen. Dat zijn: Elke discussie begint met een probleem, een stelling of een vraag. Zorg dat die vraag duidelijk is of licht hem anders toe. Iedereen geeft vervolgens vanuit zijn eigen mening of standpunt een eerste gedachte over die vraag of over dat probleem. Dan weet iedereen ongeveer waar de anderen staan. Vervolgens start de feitelijke discussie, waarbij je goed naar elkaar luisterend meningen uitwisselt en probeert andere mensen van jouw standpunt te overtuigen. Een discussie wordt altijd afgesloten met een conclusie. Dat kan door iedereen samen gebeuren (kijken of men elkaar op bepaalde punten kan vinden), maar het kan ook door de discussieleider gebeuren die samenvat wat er allemaal is gezegd (en besloten).


28

opdracht 22 We zullen een goed georganiseerde discussie in de klas houden over het probleem van het zinloze geweld. We maken daarvoor b.v. een keuze uit de volgende stellingen: 1. De oorlog in Irak was (is) een vorm van zinvol geweld. 2. Ik zal altijd iemand te hulp schieten als hij slachtoffer wordt van geweld. 3. De toename van geweld in de samenleving is te wijten aan de slechte [normloze, individualistische] opvoeding die kinderen tegenwoordig krijgen. 4. Geweld op straat kan het best worden voorkomen met heel veel politie en camera’s. 5. Omdat overmatig alcoholgebruik in hoge mate oorzaak is van (zinloos) geweld, moet alcoholgebruik voor alle leeftijden sterk aan banden worden gelegd. Alcohol moet in de wet op dezelfde manier worden gereguleerd als andere harddrugs.

8 begrippenlijst hoofdstuk 1: UITGAAN & ZINLOOS GEWELD De begrippen uit dit hoofdstuk die je in ieder geval moet kennen, zijn (zet voor jezelf de betekenis achter het begrip):

begrip

eigen uitleg

1 anonimiteit

2 argument

3 belang

4 belangentegenstelling

6 dader

8 deurbeleid


29

9 feit

10 gedrag

11 gedraging

12 goede mening

13 geweld

14 happy hour

15 happy slapping

16 legitimatie

18 levensbeschouwing

19 lik-op-stuk-beleid

20 maatschappelijk probleem

22 maatschappijleer

23 norm


30

25 overheid

26 overmatig alcoholgebruik

27 persoonlijk probleem

29 samenleving

30 slachtoffer

31 sociale controle

33 vooroordeel

34 waarde

35 zero-tolerance-beleid

36 zinloos geweld


31

opdracht maatschappelijk probleem Prorail eist geld van jonge vandalen Spoorbeheerder Prorail gaat proberen zeker vier minderjarige jongeren op te laten draaien voor schade die ze hebben veroorzaakt met vandalisme. De vier zouden een spoorwegovergang bij het Achterhoekse Wehl in storing hebben gebracht. Dat meldt Prorail dinsdag. Op het traject tussen Arnhem en Winterswijk vallen al enkele maanden treinen urenlang uit als gevolg van vandalisme. Prorail heeft daarop onder meer camera's geplaatst en buitengewone opsporingsambtenaren ingezet. Maandag werd in Wehl een groep jongeren op heterdaad betrapt. Een van hen heeft de storingen bekend. De tiener verklaarde dat hij en zijn vrienden na school uit pure verveling de storingen veroorzaakten. Inmiddels zijn ook andere verdachten in kaart gebracht, die eveneens een schadeclaim van Prorail kunnen verwachten.

Is hier sprake van een maatschappelijk probleem? Ja/nee en waarom:

Waarden:

Normen:

Belangen:

Mexicaanse drugsbaron opgepakt De Mexicaanse marine heeft zondag een van de leiders van het Beltran Levya drugskartel aangehouden. Dat is van officiële zijde in Mexico-Stad vernomen. Mexicaanse drugsbaron gepakt Sergio Villarreal, die de bijnaam El Grande (de grote) had, werd opgepakt in de stad Puebla, ten zuidoosten van MexicoStad.De regering had voor de tip die tot de aanhouding van Villarreal zou leiden, een beloning van 30 miljoen pesos (ruim 1,8 miljoen euro) uitgeloofd. Tegelijk met Villarreal werden nog twee andere personen aangehouden Het Beltran Leyva kartel heeft sinds het hoofd van de bende, Arturo Beltran Leyva eind vorig jaar werd doodgeschoten, talrijke tegenslagen te verwerken gekregen. Vorige maand liep een andere leider, Edgar 'La Barbie' Valdez in de armen van de politie. Sinds president Felipe Calderon eind 2006 de drugskartels de oorlog verklaarde, zijn


Waarden:

Normen:

Belangen:

meer dan 28.000 mensen door geweld dat met de drugshandel te maken had omgekomen.


32

Onderhandelaars VVD, CDA en PVV weer bijeen DEN HAAG - De fractievoorzitters Mark Rutte (VVD), Maxime Verhagen (CDA) en Geert Wilders (PVV) zitten sinds woensdagochtend weer aan tafel bij informateur Ivo Opstelten. Samen met hun secondanten onderhandelen ze verder over de vorming van een rechts minderheidskabinet van VVD en CDA dat gedoogsteun krijgt van de PVV. De onderhandelaars zullen mogelijk de hele dag, inclusief de avond, gebruiken voor de besprekingen in het gebouw van de Eerste Kamer. Rutte heeft zijn vaste mede-onderhandelaar Edith Schippers meegenomen. Verhagen ging samen met Ank Bijleveld naar binnen. Wie Wilders assisteert, was niet te zien. De PVV-leider ging binnendoor naar de formatietafel.

Kabinet snijdt fors in budget inburgering DEN HAAG - Het demissionaire kabinet snijdt flink in het budget voor inburgering. De bezuiniging van enkele honderden miljoenen euro's maakt onderdeel uit van de 3,2 miljard euro die gevonden moest worden om de begroting voor volgend jaar op orde te krijgen. Verder wordt er in totaal 700 miljoen euro gevonden door een beroep te doen op geld dat gereserveerd was voor nieuw beleid. Dat blijkt volgens ingewijden uit de Miljoenennota die het kabinet volgende week op Prinsjesdag presenteert Het gaat om een korting van 600 miljoen op de personeelskosten bij de overheid, om al binnengehaalde loonmatiging (400 miljoen), om hogere accijns op sigaretten en shag (200 miljoen) en om de beperking van subsidies voor bedrijven en een lagere kinderopvangtoeslag. Gezien de demissionaire status kan het kabinet op Prinsjesdag geen nieuwe plannen presenteren. Wel wilde het de begroting netjes overdragen waardoor nog tegenvallers van in totaal 3,2 miljard euro moesten worden weggewerkt.


Waarden:

Normen:

Belangen:


Waarden:

Normen:

Belangen:


33

'Veel geld gaat verloren door ovchipkaart' AMSTERDAM - Reizigers met de ovchipkaart verliezen veel geld doordat zij vergeten na hun reis uit te checken of het uitchecken mislukt. Elke maand gaat het in totaal om een half miljoen euro Dat meldt het Financieele Dagblad. Dagelijks gaat het uitchecken mis bij ruim zevenduizend reizigers, die daardoor hun borg verliezen. Slechts 11 procent van de reizigers bij de NS vraagt het geld terug. Bij het Rotterdamse vervoersbedrijf RET is dat 35 procent.

Nederlands gezin omgekomen in Frankrijk LYON – Een man en een vrouw uit Nederland en hun twee kinderen van 3 en 1 jaar oud zijn donderdag omgekomen door een verkeersongeluk op de Franse snelweg A6. Hun auto kwam iets ten zuiden van Mâcon in botsing met twee vrachtwagens. Dat meldt de Franse omroep TF1. Hoe het ongeluk kon gebeuren, is niet bekend. Een van de vrachtwagenchauffeurs raakte zwaargewond bij het ongeval


Waarden:

Normen:

Belangen:


Waarden:

Normen:

Belangen:


34

Verwarde kapper in Groningen geeft zich over GRONINGEN - Een kapper in Groningen, die dreigde zichzelf iets aan te doen en weigerde het pand te verlaten, heeft zich donderdag pas na urenlange onderhandelingen overgegeven aan de politie. De Gelkingestraat in de binnenstad van Groningen is enkele uren afgesloten geweest nadat de eigenaar van een kapperszaak in die straat de ruiten van zijn winkel had ingegooid en weigerde zijn zaak te verlaten. Pas tegen half acht gaf de kapper zich over aan de politie, zo meldt ook RTVNoord. Hier zouden urenlange onderhandelingen aan vooraf zijn gegaan, waarbij ook de hulp van vrienden van de man werden ingeroepen.


Waarden:

Normen:

Belangen:

Er stond inmiddels ook een zwaar bewapend arrestatieteam klaar, maar dat hoefde niet in actie te komen.

Kamer omarmt strengere exameneisen DEN HAAG - Het plan van demissionair staatssecretaris Marja van Bijsterveldt (Onderwijs) om de exameneisen voor middelbare scholieren aan te scherpen vindt veel weerklank in de Tweede Kamer. Dat bleek donderdag tijdens een overleg over de kwestie. Vanaf het schooljaar 2011/2012 geldt voor alle leerlingen dat het gemiddelde cijfer van de vakken van het centraal examen voldoende moet zijn. ''We moeten af van de zesjescultuur in Nederland, weg van de terreur van de middelmaat." " Door de exameneisen strenger te maken leggen we de lat hoger en dat is een goede zaak'', aldus Van Bijsterveldt. Veel Kamerleden waren het met haar opstelling eens.


Waarden:

Normen:

Belangen:


35

Vragenlijst bij video. Maak deze vragen voordat de video begint. 1. Wat is een waarde? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 2. Wat is een norm? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 3. Wat hebben deze normen en waarden met elkaar te maken? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 4. Wat zijn belangen? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 5. Noem twee van jouw belangen …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… Maak deze vragen bij de video 6. Waarom heeft men deze video gemaakt denk je? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 7. Wat zijn busjes gas? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 8. Welke waarde en welke norm hoort volgens het programma bij de wapenwet. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 9. Wat bedoelt men met tegengestelde waarden? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………… 10. Welke belangen hebben de volgende groepen mensen. Noem bij elk twee a. Mensen die uitgaan………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………… b. Politie…………………………………………………………………………………………………………….…………………… ………………………………………………………………………………………………… c. Café of discotheek eigenaren………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… MAVO 3 KATERN 1 2010 – 2011 levensbeschouwing en maatschappij: uitgaan & zinloos geweld

36

11. Wat zijn nozems? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 12. Wat is het belang van de overheid om de ‘Kater komt later’ campagne te houden? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 13. Vind jij dat een discotheek jou mag fouilleren voordat jij binnen komt? Beargumenteer waarom! …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

Deel 2. geef je mening over de stellingen! Beargumenteer waarom! 1. De overheid moet zich niet meer inspannen om alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 2. De leeftijd voor het kopen van alcohol moet omhoog van 16 naar 18. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 3. Bij het uitgaan moet er een avondklok van 12 uur worden ingesteld voor jongeren onder de 18 jaar. Hierdoor is meer toezicht mogelijk door bijvoorbeeld ouders en omwonenden. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………… MAVO 3 KATERN 1 2010 – 2011 levensbeschouwing en maatschappij: uitgaan & zinloos geweld

37

7

ruimte voor aantekeningen


38

Ruimte voor aantekeningen


39


40


41

levensbeschouwing & maatschappij 2011 M A V O katern 1 uitgaan en zinloos geweld

Recommend Documents