2010 12 13 afscheid Westergasfabriek
VERTREK Alles is tijdelijk. Zo ben ik hier begonnen, tijdelijk. Dat in dit geval tijdelijkheid 18 jaar duurt, had ik niet voorzien. Maar afgezet tegen de leeftijd van de Westergasfabriek is het niet eens veel. Tijd om verder te gaan, want het is nooit mijn bedoeling geweest hier te sterven als mevrouw Gasfabriek. De bedoeling was en is om de Westergasfabriek een prachtige, warme plek te maken waar voor iedereen wat te doen is en waar cultuur en ondernemerschap hand in hand gaan. Maar blijkbaar had niemand gedacht dat ik ooit zou vertrekken want de reacties op die aankondiging waren verrast, ontroerend en hartverwarmend. Voor mij is 2010 een jaar van ongekende pieken en dalen. In januari overleed mijn moeder, in april had ik de eer een Koninklijke onderscheiding te ontvangen en per november ben ik gestopt als directeur van de Westergasfabriek.
2010 12 13 liesbeth afscheidsspeech.doc 1
En waaróm ga ik dan weg? Deels omdat ik natuurlijk een slechte directeur ben. Tussen ons gezegd en gezwegen, ik heb de laatste jaren veel tijd besteed aan adviseren over leuke ontwikkelingsprojecten in binnen en buitenland, me intensief ingezet voor alles wat te maken heeft met digitalisering van wat mensen in de openbare ruimte kunnen doen en ook het regisseren en programmeren van alles wat hier gebeurt, kostte nogal wat tijd. Dus er bleef wat minder over voor huurcontracten, personeelszaken en financiën. Met andere woorden: mijn ambities beperken zich niet tot dit terrein, hoe geweldig het hier ook is. Daarbij komt dat “het hier niet affer kan worden dan het al is”, zoals iemand zei in reactie op mijn vertrek. In september opende Studio Dutchview Westergasfabriek en in oktober het MC Theater, waarmee de laatste 2 grote invullingen zijn voltooid. Dat af niet helemaal mijn ding is bleek wel tijdens de nieuwjaarsborrel, 2 jaar geleden. Alle gebouwen waren af, en wij hielden onze borrel in de paardenstal bij het ijsbaantje. Windkracht 10, storm, ijs en sneeuw, maar Astrid bracht de eigengebakken appelflappen rond en Koen had een prima soepje gekookt. Voor de mensen die de storm hadden getrotseerd was het de allerleukste nieuwjaarsborrel ooit.
2010 12 13 liesbeth afscheidsspeech.doc 2
GESCHIEDENIS Ik heb het ook eigenlijk nooit als 18 jaar gezien of gevoeld. Eerst was er de eerste paar jaar van de tijdelijke invulling, vanaf 1992. Daarvoor was ik gevraagd vanwege mijn culturele netwerk, en mijn theaterervaring. De Westergasfabriek moest op de culturele kaart van Amsterdam komen, en dat deed het met grote overtuiging. Na een jaar of drie werd duidelijk dat de tijdelijke invulling de beste definitieve bestemming was. Omgekeerd projectontwikkelen: het succes was bewezen, en nu financiering, bestemmingsplan, renovatie enzovoort. In 1999 werden de gebouwen overgedragen, en na 7 jaar ambtenaar was ik nu in dienst van de projectontwikkelaar. Dat vond iedereen natuurlijk wel griezelig. Het ging hun toch alleen om geld? Terwijl voor MAB dit een binnenstedelijk cultureel herontwikkelingstestbed was . Of nou ja, eigenlijk meer Ton en Maya Meijer dan MAB, waarvan zij wel de eigenaren waren. Maar toen MAB in 2004 naar Bouwfonds verhuisde, bleef de Westergasfabriek bij de Familie. En toen wist ik het onderscheid tussen een ontwikkelaar en een eigenaar.
2010 12 13 liesbeth afscheidsspeech.doc 3
TROTS Mensen vragen wel eens waar ik het meest trots op ben. Laat ik voorop stellen dat alles wat hier is gebeurd, het werk is van heel veel bevlogen en hardwerkende mensen. Een paar bepalende resultaten van dat werk zijn:
Het glasvezelnetwerk en WiFi Het bleek een goede strategische keuze om in digitale media te investeren. Daarom hebben we nu o.a. Dutchview in onze familie, steeds meer beeldbepalende ICT evenementen en feilloos werkende digitale communicatie tijdens grote events.
Samenwerking met stadsdeel Privaat publiek samenwerking is echt moeilijk, je begrijpt elkaar soms gewoon niet. Maar het stadsdeel heeft zich met hart en ziel ingezet voor een fantastisch park. Daardoor is hier zoveel meer mogelijk dan op andere locaties
Onze huurders Onze vaste huurders, daar ben ik ook erg trots op. De meeste zijn echte Westergasfabriekers in die zin dat ze óók streven naar een open en avontuurlijke Westergasfabriek waar cultureel ondernemerschap vooral betekent: samenwerken en samen kansen ontwikkelen.
Nieuwe festivals Het meest trots ben ik op dat Amsterdam minstens tien nieuwe festivals en evenementen heeft die hun thuis vinden op de Westergasfabriek: Picnic, Manuscripta, Fashion Week, Liteside, terwijl de evenementen van voor de renovatie konden 2010 12 13 liesbeth afscheidsspeech.doc 4
terugkomen (Kunstvlaai, Holland Festival) en andere zoals Cinekid, enorm hebben kunnen groeien.
GEHEIMEN UIT DE FABRIEK Voor iedereen die het eens zelf wil proberen heb ik nu wat tips.
• Voer regie Zorg voor de juiste mensen, mensen die de visie en ambities delen. Grijp in als het teveel gaat afwijken.
• Maak van iedereen je vriend Vrienden vertrouwen je, lopen harder, zijn oplossingsgericht. Ouderwetse managers beweren wel eens nooit met familie of vrienden te werken. Dat zijn managers van vóór de social media.
• Zeg dat het tijdelijk is, dan kan alles • Vermijd beroemde architecten • Zoek een investeerder die niet alleen geld heeft maar ook hart en ziel. • Focus op inhoud Focus niet op de bakstenen, maar op wat er gebeurt. Zonder inhoud is er vaak geen bestaansrecht.
• Doorzetten Het kost gewoon veel tijd om ambities in de projectontwikkeling te verwezenlijken. Dus als je 18 jaar een tijdelijke periode vindt, ben je uit het goede hout gesneden.
2010 12 13 liesbeth afscheidsspeech.doc 5
• Vermijd exploitatiesubsidies Subsidies maken je afhankelijk van het beleid van anderen. Verdien liever zelf geld. Zo, nou allemaal aan de slag en maak er geen zootje van.
TOEKOMST WESTERGASFABRIEK Voor de Westergasafabriek is dat goed geregeld. Maya Meijer heeft in Mark de Kruijk een opvolger gevonden die zal werken aan intensiveren van verbindingen zowel met de stad als internationaal. Ik ben er van overtuigd dat ook in de toekomst hier altijd ruimte zal zijn voor cultuur en innovatie. Zeker gezien de huidige situatie in de cultuur is deze ambitie voor de toekomst hoopgevend. De Westergasfabriek zal altijd blijven veranderen maar het zou leuk zijn als één ding blijft: de eeuwige verliefdheid. Eberhard van der Laan, onze nieuwe burgemeester, zei laatst dat het eigenlijk best wel goed ging met Amsterdam. Hoe kwam dat? Iedereen is stikverliefd op zijn stad en daarom gaat het goed. Ik hoop van harte dat iedereen die hier komt en de Westergasfabriek eeuwig op elkaar verliefd blijven.
2010 12 13 liesbeth afscheidsspeech.doc 6
TOEKOMST LIESBETH Goed, ik ga verder. En ik ga twee dingen doen: 1. UPLABS 2. Leuke plannen ontwikkelen voor de invulling van gebouwen en gebieden.
UPLabs Zoals jullie weten, blijf ik betrokken bij de UPlabs, de Urban Playground Laboratories. Ik geloof heilig in de onweerstaanbare combinatie van erfgoed, openbare ruimte en ICT. De projecten in het park zijn een mooi begin en de komende jaren moet UPLabs uitgroeien tot een testbed voor bedrijven, kennisinstellingen, overheden en de cultuur.
Invulling gebouwen en gebieden Daarnaast zal ik mijn kennis en ervaring vooral inzetten bij nationale en internationale projecten waar behoefte is aan een niet‐conventionele, pragmatische, culturele invulling. Jullie horen er binnenkort meer van . . . .
2010 12 13 liesbeth afscheidsspeech.doc 7
IT’s A WRAP Tijd om iedereen te bedanken en te verklappen dat jullie een CD mee naar huis krijgen. Ieder jaar kregen mijn medewerkers een zomerCD, sinds een jaar of 6 traditie op het zomeruitje. Maarten en Jacqueline, die samen met Anneke dit feestje hebben georganiseerd, vonden dat ik een CD moest maken van de Westergasfabriek. Het was een niet geringe opgave hoe je 18 jaar Westergasfabriek in muziek om kon zetten, maar heb ook in deze onmogelijke opgave enorm veel plezier gehad. De toelichting op de nummers kan je vinden op de (nieuwe) website, de URL vindt je op de CD. Iedereen bedanken is onmogelijk. De Westergasfabriek is van iedereen die hier vanavond is en van nog veel meer mensen. Samen hebben zij dit unieke gebied laten groeien en bloeien tot een schat voor de stad. Ik ga dan ook geen namen noemen, weet dat ik intens dankbaar ben voor alles wat hier is gebeurt. Eén uitzondering ga ik wel maken en dat is om Ton en Maya speciaal te bedanken dat wij een onderdeel van de familie mogen zijn. OK, it’s a wrap, lets party. Vanavond is een feest voor iedereen, voor iedereen die ook stikverliefd is op de Westergasfabriek. Ik zou bijna zeggen: volgend jaar weer.
2010 12 13 liesbeth afscheidsspeech.doc 8
