maak kennis met de allochtone ambtenaar Pagina 39

hét magazine voor de overheid

maak kennis met de allochtone ambtenaar Pagina 39

7 maart 2008

nr

4

Spelers

Rob van Lint is de nieuwe plv. IG VenW pagina 34 PvdA en CDA in de clinch over coffeeshopbeleid pagina 8

Tips om er tiptop uit te zien pagina 27

Tien vragen over het nieuwe EU-verdrag pagina 24

De goeroes van Den Haag Deel 2 pagina 31

vierde jaargang

inhoud

PM nummer 4 7 maart 2008

14 Thema: PPS nog niet populair

Publiek-private samenwerking in Zeeland, met de levensmiddelenindustrie, op de Zuidas en bij Defensie

24 Tien vragen bij het nieuwe EU-verdrag

Verdragstekst laat nog veel open

27 Kledingadviezen: do’s and don’ts

10



Modeontwerper Django schetst ideale outfit voor de ambtenaar

39 ‘Een baviaan wordt nooit een chimpansee’

Kersvers Multicultureel Netwerk Rijksambtenaren bijeen

NIEUWS 8 t/m 13

8 CDA en PvdA botsen over coffeeshopbeleid 9 Cao-koorts politie werkt besmettelijk 10 Jonge Ambtenaar van het Jaar treft soortgenoot 12 Huiver voor criminele hulpsheriffs 13 LNV maakt ruim baan voor biomassa

Hoort u wel alles?

SPELERS 31 t/m 36

14

31 De goeroes van de rijksdienst (2) 33 Bellen met... de nieuwe landbouwattaché 34 De jeukende vingers van Rob van Lint 36 Ocker van Munster heeft hart voor de kunst MENINGEN

9 Column Guikje Roethof: Verwaterde rechten 30 Column Ruben Maes: Doctrine

Met PM blijft u op de hoogte van alle actuele informatie over publieke zaken. PM weet exact wat er speelt in de publieke sector en houdt beleidsmakers, uitvoerders, politici, belangenbehartigers en adviseurs hiervan op de hoogte. PM biedt elke twee weken actuele informatie van hoog niveau over publieke zaken. Dit doen we door de lopende zaken bij de overheid, in de Haagse politiek én in Brussel te volgen. Door de schijnwerper te zetten op ambities en prestaties van de overheid en daarbij de belangrijke spelers te identificeren. En door ons altijd te focussen op de inhoud.

3 maanden gratis proefabonnement!

37 Et cetera 38 Kameragenda en evenementen

Antwoordcoupon

Ja,

ik maak graag kennis met PM en ontvang een gratis kennismakingsabonnement van 3 maanden!!

Organisatie:

24

Naam en voorletters: Functie:

Wilt u op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen

Adres:

in de publieke sector? Maak dan nu kennis met PM,

Plaats:

hét magazine voor de overheid, en ontvang PM 3 maanden gratis!

SERVICE

E-mail:

Postcode:

Telefoon:

Omslag: Lachemann Producties

Stuur deze volledig ingevulde antwoordcoupon naar: PM, Antwoordnummer 10818, 2501 WB Den Haag.

www.pm.nl

Meer informatie vindt u op www.pm.nl of bel 070 - 3122770.

PM 7/3



lopende zaken <

lopende zaken > Algemene Zaken lissabon • In het weekend van 8 en 9 maart heeft de premier geen

externe verplichtingen. Woensdag 12 maart debatteert hij met de Tweede Kamer over de Europese Raad die aan het eind van de week in Brussel wordt gehouden. Op de agenda van deze voorjaarsraad staat traditiegetrouw de Lissabon Agenda. Als tweede onderwerp zullen de staatshoofden en regeringsleiders spreken over het klimaat en energiegerelateerde onderwerpen. André Rouvoet mag vrijdag 14 maart de ministerraad voorzitten, want ook Wouter Bos wordt die dag in Brussel verwacht. De volgende ministerraad is overigens op donderdag 20 maart, want de dag daarna is het Goede Vrijdag.

BZK CRIMINALITEIT • Minister Ter Horst verzorgt donderdag 13 maart in Amsterdam de openingsspeech bij een Europees seminar over de bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit. Vervolgens spreekt ze in Bussum tijdens de uitreiking van de diversiteitsprijs bij de politie. De dinsdag erna, 18 maart, staat de begrotingsbehandeling gepland in de Eerste Kamer.

van zondag 16 tot en met vrijdag 21 maart Vietnam. De missie zal vooral in het teken staan van de agro-industrie en de water- en deltatechnologie. Vietnam wordt steeds minder afhankelijk van ontwikkelingshulp en er ligt daarom voor Nederlandse bedrijven een kans om te ondernemen.

Financiën BELASTINGVERKLARiNG • Terwijl staatssecretaris De Jager in eigen land de handen vol heeft aan de Belastingdienst, is er op internationaal terrein een akkoord bereikt. Op 10 maart reist de bewindsman af naar Accra in Ghana voor de ondertekening van de belastingverklaring. De verklaring zal de uitwisseling van fiscale gegevens tussen beide landen vergemakkelijken, wat voordeel oplevert voor Nederlandse bedrijven die zich in Ghana hebben gevestigd, zoals Albert Heijn en Unilever. De Jager zal tijdens zijn tweedaagse verblijf tevens een bezoek brengen aan enkele Nederlandse bedrijven. FNV • Een week later woont de staatssecretaris het symposium bij dat de Universiteit van Tilburg organiseert rond het thema Student Ondernemers. De Jager zal een lezing verzorgen over ondernemerschap. Op 20 maart is hij aanwezig op de FNV-zelfstandigheidsdag. Zijn speech zal aansluiten bij het leidende thema van die dag: Be your business.

OCW BOEKENBAL • Maandag 10 maart brengt minister Plasterk een werk­

bezoek aan de universiteit in Nijmegen. Dinsdag de 11e is een drukke dag: niet alleen heeft hij een debat in de Tweede Kamer (over gelijke behandeling in het onderwijs, waarover de Europese Commissie Nederland op de vingers heeft getikt), ook opent hij het Muziek Centrum Nederland in Amsterdam en is hij aanwezig bij het Boekenbal waarmee traditioneel de Boekenweek van start gaat. Donderdag reikt de ­bewindsman in Vlaardingen de Geuzenpenning uit en maandag opent hij de nieuwbouw van het Eise Eisinga Planetarium in Franeker. VOORHOEDE • Staatssecretaris Van Bijsterveldt brengt maandag 10 maart met collega Aboutaleb (SZW) een bezoek aan het ROC Eindhoven, een van de zeven ‘voorhoedescholen’ die het onderwijs voor 23-plussers een nieuwe impuls gaan geven. Een week later, op maandag de 17e, brengt de staatssecretaris een werkbezoek aan het Hooghuis Lyceum in Oss. Het intersectoraal opleiden in het kader van de vernieuwde vmbo-programma’s staat centraal. Later deze middag wipt ze nog even langs in Gemert, bij het Commanderij College.

Vrom

Justitie GRENSBEWAKING • Op 12 maart ontmoet minister Hirsch Ballin zijn BURGERBRIEF • Donderdag 13 maart is staatssecretaris Bijleveld aanwe-

zig bij de slotbijeenkomst van het actieplan burgerbrieven in het Haagse Museum voor Communicatie. Ze reikt een prijs uit aan de auteur van de beste burgerbrief. Maandag de 17e brengt ze een werkbezoek aan de gemeente Duiven. Dit bezoek staat in het teken van een project waarbij de afhandeling van specifieke aanvragen voor de bijzondere bijstand wordt vereenvoudigd.

Buitenlandse Zaken BRUSSEL • Minister Verhagen is in week 11 veel te vinden in Brussel, evenals staatssecretaris Timmermans: op maandag 10 maart vindt daar de EU-raad voor Algemene Zaken en Externe Betrekkingen plaats. Op donderdag 13 en vrijdag 14 maart reist hij, in het kielzog van ministerpresident Balkenende, weer naar Brussel, ditmaal voor de Europese Raad. In de tussentijd is hij in Den Haag voor een AO over die raad (12 maart) en een lunch met de minister van Buitenlandse Zaken van Macedonië. De daaropvolgende week is minister Verhagen met verlof vanwege Pasen. VIETNAM • Net een dag teruggekeerd uit de Hoorn van Afrika, waar hij Ethiopië, Eritrea en Jemen heeft bezocht, is minister Koenders zaterdag 8 maart op bezoek in Rotterdam, waar hij een manifestatie vanwege Wereldvrouwendag bijwoont. Die week volgen er nog bezoeken aan Amsterdam en Leiden, waarna Koenders zich opmaakt voor een AO over het Grote Merengebied in Afrika, op donderdag 13 maart, en een dienstreis naar Vietnam van zondag 16 tot en met donderdag 20 maart.

­Europese collega’s tijdens een ministeriële conferentie. De bijeenkomst in het Sloveense Ljubljana staat in het teken van veiligheid. Onderwerp van gesprek is het nieuwe format voor grensbewaking dat op termijn in de gehele EU van kracht moet zijn. VEILIGHEIDSHUIZEN • Vanaf 2006 zijn zes veiligheidshuizen geopend in de provincie Limburg. Op woensdag 19 maart brengt staatssecretaris Albayrak een werkbezoek aan de veiligheidshuizen in Maastricht en Sittard. Deze veiligheidshuizen brengen op regionaal niveau relevante organisaties samen om veelvoorkomende criminaliteit terug te dringen. Naast het voorkomen en verminderen van criminaliteit wordt in de huizen veel aandacht besteed aan nazorg van ex-gedetineerden.

Economische Zaken VAKKANJERS • Minister Van der Hoeven verricht dinsdag 11 maart de ‘spectaculaire’ opening van de TechniShow in de Jaarbeurs Utrecht. Aldaar licht ze haar industriebeleid toe en loopt ze een rondje over de beurs. Ze neemt een kijkje in de hal waar leerlingen in het 3e en 4e jaar van het vmbo het tegen elkaar opnemen. De ‘Vakkanjers’ pogen door te dringen tot de EuroSkills 2008, een wedstrijd voor de metaal- en elektrosector in Ahoy. VIETNAM • Samen met de minister voor Ontwikkelingssamenwerking en een delegatie van het bedrijfsleven bezoekt staatssecretaris Heemskerk



PM 7/3

ONDERWIJSDAG • Voor staatssecretaris Dijksma staat er op 10 maart een bezoek aan de Hindoestaanse basisschool Shri Vishnu in Den Haag op het programma. Woensdag de 12e opent ze de Onderwijsdag voor 700 docenten uit het basisonderwijs in Zuid-Holland. In haar toespraak gaat Dijksma in op het zorgplan dat door 25 christelijke basisscholen in de regio is ontwikkeld.

SZW

LNV BIOSFEER • Maandag 10 maart brengt minister Verburg een kennis­ makingsbezoek aan de brouwerij van Heineken in Zoeterwoude. Op 12 maart is ze in de Kamer voor de AO over de Landbouw- en Visserijraad die enkele dagen later in Brussel plaatsvindt. Daarbij komen de verhoging van het melkquotum aan de orde en de health check in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Op woensdag 13 maart staat Utrecht op de agenda, waar de bewindsvrouwe nader kennis zal maken met aspirant-dierenartsen van de faculteit diergeneeskunde. Vrijdag is de minister in Biddinghuizen, waar de afsluiting plaatsvindt van het project Biosfeer bouwen van het Instituut voor de Biologie, dat 25 jaar bestaat en dat viert door in samenwerking met de Vereniging Natuurmonumenten 700 kinderen in de gelegenheid te stellen 800 hectare aan grond naar eigen inzichten in te richten.

Ook staatssecretaris Bussemaker is daarbij aanwezig. Later op de ­middag opent Klink in Utrecht het debat Toekomst van de zorg, dat via de website van VWS geëntameerd is. Minister Rouvoet heeft vooral veel interne besprekingen. golf • Staatssecretaris Bussemaker gaat woensdag 12 maart een dagje naar het oosten. Ze brengt een werkbezoek aan achtereenvolgens Zwolle, Apeldoorn en Doetinchem, waar het vooral zal gaan over sport en over de Wet maatschappelijke ondersteuning. Verder opent ze op 14 maart de internationale golfwedstrijd Amsterdam Golf in de Amsterdamse Rai. Op 20 maart gaat ze naar het Congres Sport en Gezondheid in Rotterdam. In de Kamer is de voortzetting van het debat over medische ethiek op 11 maart het hoogtepunt.

MINIMUMLOON • Als minister Donner verder zijn mond houdt over het

ontslagrecht tot de commissie-Bakker klaar is met haar onderzoek, gaat hij rustige weken tegemoet. Hij heeft woensdag 12 maart het eerder uitgestelde AO over de pensioenen en op 19 maart is Donner in de ­Kamer voor een AO over het wettelijk minimumloon. Werkbezoeken of andere activiteiten buitenshuis staan (nog) niet op de agenda. microkrediet • Staatssecretaris Aboutaleb gaat samen met collega Van Bijsterveldt op maandag 10 maart naar een ROC in Eind­hoven, waar gewerkt wordt met een nieuwe vorm van werken en leren voor ­volwassen leerlingen. Op 11 maart heeft hij een congres over ­microkredieten op de Haagse Hogeschool, waarna hij 12 maart in ­Leidschendam de aftrap geeft voor een project dat is bedoeld om leraren die met de vut zijn, toch weer voor het onderwijs te interesseren. Op maandag 17 maart gaat Aboutaleb naar Emmen waar een ­Actieteam 45-plussers bezig is mensen te inspireren langer door te werken.

Noordpool • Minister Cramer gaat 11 en 12 maart naar de grote vastgoedbeurs Mipin in Cannes. Op 17 maart brengt ze een werkbezoek aan Haarlemmermeer en Amstelveen, waar ze zich over de ontwikkelingen op het gebied van de ruimtelijke ordening in Noord-Holland wil laten bijpraten. Woensdag 19 maart staat de start van de Noordpool Campagne op de agenda, die de burger bewust moet maken van het smelten van de ijskap. Op 20 maart heeft ze verder nog een AO in de Kamer over waterverontreiniging. Mooier dan • Minister Vogelaar gaat maandag 10 maart op bezoek bij een school in Nijmegen. Donderdag 13 maart is ze in de Kamer voor een AO over de prestaties van de woningcorporaties en de huurharmonisatie. Later op de gaat ze naar de Slotmanifestatie van de prijsvraag ­Rotterdam Mooier Dan – over hoe Rotterdam mooier kan. Dat is een ­initiatief van het Nederlands Architectuurinstituut in samenwerking met vijf middelbare scholen uit de probleemwijken. Maandag 17 maart brengt minister Vogelaar een bezoek aan de wijk Nieuwland in Schiedam. Op 18 maart heeft ze een AO over de aanpak van Antilliaanse ­risicogroepen, waar ook de staatssecretaris van BZK en de minister van Justitie aanwezig zullen zijn.

Verkeer en Waterstaat IJZEREN RIJN • Minister Eurlings stuurt maandag 10 maart de eerste

Shuttlebus de A2 op. De bus moet de industrieterreinen rondom Eindhoven bereikbaar houden. De werkzaamheden zijn nodig om de A2, A50 en A58 op elkaar aan te sluiten en duren waarschijnlijk twee jaar. De dag erna is de minister bij SITL, een symposium over transport en logistiek. Donderdag 13 maart brengt de minister in de Kamer door. Hij heeft maar liefst vier AO’s, onder andere over de IJzeren Rijn en de top 20 van minst veilige parkeerplaatsen.

VWS CITYLOOP • Zaterdag 15 maart toont Gerda Verburg haar sportieve kant

door deel te nemen aan de Haagse City-Pier-City Loop. Op 17 maart schuift ze in Brussel aan bij de eerdergenoemde Landbouw- en Visserijraad. Op 19 maart is de minister eregast bij de nationale Boomfeestdag in Rotterdam.

BERLIJN • Minister Klink zit van 10 tot 12 maart in Duitsland. Hij gaat

AANVALSPLAN • Uitgerust van haar werkbezoek aan de Verenigde

naar het Fourth Annual World Health Care Congress in Berlijn. Op dit congres, dat onder de vleugels van de Europese Commissie georganiseerd wordt, wisselen Europese ministers van Volksgezondheid en ­leidinggevenden in de zorg best practices uit op zorggebied. Donderdag 13 maart is Klink weer terug voor een AO over het arbeidsmarktbeleid.

­ taten houdt staatssecretaris Huizinga dinsdag een toespraak bij de S Deltatop over grond-, weg- en waterbouw (GWW). Woensdag wordt een spannende dag. Huizinga moet haar aanvalsplan over de ov-chipkaart toelichten in een AO. Ze presenteerde haar plan om het ­vertrouwen in de chippas te herstellen voor haar reis naar de VS. PM 7/3



roerende zaken < <

roerende zaken >

De betutteling beu

Banaboxen en sporks Volgens staatssecretaris Jack de Vries van Defensie bevatten de persoonsgebonden uitrustingspakketten voor militairen ‘­kwantitatief voldoende en kwalitatief goed’ materieel. Toch drijft Uruzganveteraan Jeroen van Wezel succesvol zaken met zijn webshop Military Gadgets. Militairen kunnen er handige hebbedingetjes bestellen, zoals de banabox (9,95 euro) waarin je een banaan kunt vervoeren zonder dat ie geplet wordt. Of een flesje zeep voor 5,95 euro waarmee niet alleen de afwas kan worden gedaan maar dat ook te gebruiken is als shampoo of wasmiddel. En wat te denken van een spork – een lepel, vork en mes ineen – een onbreekbaar spiegeltje en een opvouwbare toilettas? Militairen kunnen op de website www.militarygadgets.eu ook terecht voor het echte werk, zoals een vlijmscherpe Firestorm van Gerber of een concurrerend model van Syderco.

CDA op YouTube

Niet meer winkelen op zondag, niet meer roken, niet meer pokeren in sportkantines. De VVD is de betutteling van ­Balkenende IV zat en opent de aanval. Via de website vvd.nl verzamelen de ­liberalen, onder aanvoering van Tweede Kamerlid Brigitte van der Burg, betuttelende maatregelen die door Balkenende IV worden opgelegd. Voorlopig staat de betuttelingsbarometer op 25 procent.

Democratie is een kunst De 55 oude stembussen die de gemeente Amsterdam aan de stichting Artists4Freedom schonk, zijn vanaf dinsdag 11 maart te bewonderen in de Tweede Kamer. Politieke partijen en ­artiesten (zoals Ruud de Wild) transformeerden de stembussen in ware kunstobjecten. De tentoonstelling duurt tot en met vrijdag 2 mei.

“...Quotez...” ‘Had u het woord gewenst, meneer Blom? Heb ik een ambitie in de kiem gesmoord? Ik zie dat hij meteen weggaat!’

Zonnebrillen op bij LNV De renovatie van het ministerie van LNV is al een eind op streek. Het ­monumentale gebouw dateert uit 1956 en is ontworpen door de toenmalige Rijksbouwmeester Gijsbert Friedhoff. Architect Cees Dam neemt de ­renovatie voor zijn rekening. Zo ook het ontwerp van de nieuwe kantine (foto), die een wat merkwaardige kleurstelling heeft. Dat wordt nog gezellig straks, als LNV’ers er hun uitsmijter, broodje kroket of salade geitenkaas naar binnen werken. Het is maar de vraag of ze zien wat er op hun bord ligt.

De christendemocraten gieten historisch beeldmateriaal in een hedendaags jasje. Op YouTube (www.youtube. com/cda) zijn bijna 150 filmpjes te vinden over de geschiedenis van het CDA. Te beginnen, natuurlijk, op 11 oktober 1980, de dag dat CHU, ARP en KVP samen verdergingen als het CDA. Achter de beelden uit het NOS Journaal is The power of goodbye, een song van Madonna uit 1998, gemonteerd. Het zes minuten durende filmpje laat ook voetballende CDA’ers zien, fragmenten uit een interview met Piet Bukman en een speech van Ruud Lubbers op een congres. De muziek op de achtergrond varieert van Vivaldi’s Vier jaargetijden tot A brand new day van Diana Ross. Verder op de website campagnefilmpjes, ledenwerf­ spotjes en een impressie van de CDA-familiedag in de Efteling ter ere van het 25-jarig bestaan in 2005. Met blije CDA’ers in de Python, in het sprookjesbos en Balkenende op het balkon van het Eftelingtheater.

Leerzame lunchpauze

Kamervoorzitter Verbeet probeert na kritiek op haar functioneren optimaal rekening te houden met de wensen van individuele Kamerleden.

‘Het lijkt mij in dit kader absoluut niet zinvol om te speculeren over alles wat president Bush en zijn regering, achteraf gesproken, geweten zouden moeten hebben.’ Minister Verhagen antwoordt SP-Kamerlid Van Bommel tijdens een interpellatiedebat over de Nederlandse deelname aan de militaire missie destijds in Irak.

‘Voorzitter. De minister laat geen witjes vallen, zoals dat in omroepland heet. Hij is moeilijk te interrumperen, maar ik ga het toch proberen.’ Fractieleider Rutte (VVD) onderbreekt CDA-minister Donner in het spoeddebat over het ontslagrecht.

‘Als ik helder ben, moet ik onmiddellijk naar de Kamer komen. Nu ik antwoord geef, is dat ook niet in orde.’ Minister Donner tijdens hetzelfde debat.



PM 7/3

Uiltje knappen De ambtenaar die wel wat wijsheid kan gebruiken bij het werk kan zich straks laten inspireren door de bemoedigend wijze blik van een usb-uil die geduldig over het scherm meekijkt. Meneer Uil kan op de monitor worden geklemd of op een standaardje gezet. Als je hem in de usb-poort plugt zal hij met zijn hoofd gaan knikken of schudden en met zijn ogen knipperen als je druk aan het typen bent. De usb-uil is de intellectuele versie van humping dog, het hondje dat je op je pc kunt klemmen en dat iets minder onschuldige bewegingen maakt. Dankzij de uil hoeft de ambtenaar die tot laat in de nacht aan een rapport zit te werken, zich niet langer alleen te voelen. En ook de befaamde raamambtenaar heeft er misschien iets aan. Hij kan eens naar wat anders kijken. Uil (Thumbs Up) komt in mei op de markt. Hij kost 16 euro.

De nonnen in Vught hebben er een ­ geduchte concurrent bij. Via Myngle.com kun je online een taal leren voor een prijs die een stuk lager ligt dan de peperdure cursussen van Regina Coeli. Myngle, opgezet door Egbert van Keulen en Marine Tognetti (beiden exeBay), is een soort online marktplaats voor taal­ cursussen. Leerling en leraar vinden elkaar via de website, spreken een prijs en de gewenste lessen af, et voilà: de cursus kan beginnen. De communicatie verloopt via een digitaal schoolbord waarin Skype is ­geïntegreerd. Dat worden nog leerzame lunchpauzes.

PM 7/3



nieuws >

nieuws >

Consumentenplatform klaagt over ‘geheime agenda’

CDA haalt bakzeil met weren van coffeeshops bij scholen Of alle coffeeshops in de buurt van scholen in 2011 hun deuren ­moeten sluiten, zoals in het coalitieakkoord staat, is nog maar de vraag. De PvdA vindt afstand niet het criterium, maar focust op de overlast. Volgens het CDA is dat niet de afspraak.



PM 7/3

van scholen, maar het is onzin want elke coffeeshop die wiet verkoopt aan minderjarigen moet bij wijze van sanctie toch al gesloten worden.’ Rietveld is een van de initiatiefnemers van de website Wietkaart.nl van het Cannabis Consumenten Adviesplatform (CCA), een antwoord op de CDA-campagne Wietvrij.nl waarmee de christendemocraten vorig jaar in kaart probeerden te brengen op welke plekken in Nederland coffeeshops in de nabijheid van scholen zijn ­gevestigd. Volgens Rietveld heeft het CDA een geheime agenda. ‘De eerste stap is het verbieden van coffeeshops rond scholen, maar als je dat strikt hanteert, blijft er geen coffeeshop over, precies zoals het CDA eigenlijk wil.’ De Dienst Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam ­becijferde dat 93 procent van de 241 coffeeshops in Amsterdam moeten verdwijnen als er een afstandscriterium gaat gelden voor coffeeshops in de buurt van zowel scholen in het voortgezet onderwijs als in het basisonderwijs. Er zouden er dan slechts 16 overblijven, waarvan de meeste rond het Rembrandtplein. In Rotterdam zullen er, na het instellen van een criterium, nog maar 2 van de 62 coffeeshops overeind blijven. Critici vrezen dat softdrugs dan in het illegale circuit zullen verdwijnen, met alle gevolgen van dien. < [Cindy Castricum]

Verwaterde rechten

BZK • Toen de politiebonden en BZK-minister

de salarislijnen, zodat je al na 12 jaar op het maximum zit in plaats van 18 jaar. Plus 3,5 Ter Horst in december nog geen cao-akkoord hadden bereikt, besloten de boze agenten te ­procent loonsverhoging. Maar ik sluit niets uit.’ staken tijdens de voetbalsuperzondag, met de Paul Müller, adviseur van de Vereniging voor wedstrijden Feyenoord-AZ en Ajax-PSV. VervolMiddelbare en Hogere Politieambtenaren (VMHP) gens gingen de burgemeesters van Rotterdam en betrokken bij de onderhandelingen over de en Amsterdam over tot een verbod van de politie-cao, weet niet wat de ­uitkomsten van wedstrijden vanwege de veiligheidsrisico’s. Nu, ‘zijn’ onderhandelingen zullen betekenen voor drie maanden later, staat er wederom een andere sectoren, zoals het ­onderwijs. ‘Wat de ­superzondag voor de deur en zijn de bonden en minister biedt is heel nieuw: feitelijk wordt de loonsverhoging afhankelijk van de functie van de minister er nog niet uit. Vrijdag 7 maart overleggen de partijen over de politieambtenaar. Dat is een heel individueel wat Ter Horst het eindbod noemt. En toevallistelsel. Dus om zonder meer te ­zeggen dat de gerwijs wordt diezelfde dag ook een eerste stap uitkomst van de politieonderhandelingen een gezet in de onderhanblauwdruk is voor delingen over een ONDERWIJSBOND ZET HOOG IN ­andere sectoren, nee. nieuwe cao voor het De vraag is of de ondervoortgezet onderwijs, als de Algemene Onderhandelingen een positief effect zullen hebben. wijsbond AOb de conceptinzet voorlegt aan de Dat is echt heel onzeker.’ leden. Daarnaast zijn de onderhandelingen over Wat de betrokken partijen wel verwachten is de ziekenhuis-cao in volle gang en loopt die van dat de onderhandelingen tussen de onderwijsbonden en de minister ­anders zullen lopen dan de door problemen geteisterde jeugdzorg ­b innenkort af. Wekt de uitkomst van de die bij over de politie-cao. Ten eerste is er spra­onderhandelingen over de politie-cao verwachke van een ­andere minister en verschillen de tingen bij andere semipublieke ­­sectoren, zoals ­onderhandelingstactieken per bewindspersoon. het voortgezet onderwijs? Ten tweede is de sector onderwijs anders Vicevoorzitter Ton Rolvink van de AOb: ‘Voor ­opgedeeld: niet één cao voor het hele beroepseen deel kan de uitkomst effect hebben op de veld, maar een cao per tak (basisonderwijs, verwachtingen die onze leden hebben. Ze ­zullen voortgezet onderwijs). Daarnaast is er nog geen wel met een scheef oog kijken naar wat er bij de conflict over de cao in het voort­gezet onderwijs. politie gebeurt: als deze sector verregaand tegeGezien het recente rumoer over de kwaliteit van moet gekomen zal worden, zal dat bij onze leden het onderwijs ligt het niet voor de hand dat er veel problemen zullen rijzen bij de gesprekken. meespelen. Maar wij hebben onze inzet, met een aantal eisen, al kenbaar gemaakt: verkorting van < [Rutger van den Dikkenberg]

wel recht op schoon drinkwater, geen recht op grond

Aantal coffeeshops (2007) Amsterdam 241 Rotterdam 62 Den Haag 40 Utrecht 15 Aantal coffeeshops per 10.000 inwoners Amsterdam 3 Rotterdam 1 Den Haag 0,8 Utrecht 0,5 Aantal gemeenten met minimaal één coffeeshop 105

Yvonne Kroese

JUSTITIE • ‘Het beleidsprogramma is hierover heel helder,’ zegt Tweede Kamerlid Cisca Joldersma van het CDA daags voor het plenaire drugsdebat. ‘In 2011 zullen alle coffeeshops in de nabijheid van scholen moeten sluiten.’ Lea Bouwmeester, Kamerlid voor de PvdA, vindt dat dit niet zo strikt moet worden genomen. ‘Daar waar coffeeshops overlast veroorzaken moeten ze dicht, dat hoeft niet samen te vallen met een afstandscriterium.’ Bouwmeester was onlangs nog in Almere waar een aantal scholen op minder dan 500 meter van een blowboot gevestigd is. ‘Als kinderen naar school gaan, komen ze niet langs deze boot. Gezien de afstand zou de boot moeten sluiten, maar het veroorzaakt dus helemaal geen overlast.’ De VVD vindt het hanteren van een afstandscriterium ‘belachelijk’. Woordvoerder Fred Teeven: ‘Wij zijn überhaupt tegen alle overlast die softdrugs met zich meebrengen.’ Als voorbeeld wijst hij op de ­wietboulevard aan de rand van Maastricht, waar alle coffeeshops uit het centrum naar toe worden gedirigeerd. ‘Schoolkinderen komen daar elke dag langs, dat geeft dus overlast.’ Ook D66 vindt dat er veel ‘haken en ogen’ zitten aan het opleggen van een afstandscriterium. ‘Als dit wordt doorgevoerd, verdwijnen alle coffeeshops uit de stadscentra, dan heb je er helemaal geen zicht meer op,’ aldus Boris van der Ham. Het lijkt erop dat CDA en ChristenUnie, die liever nog alle coffeeshops zien verdwijnen, bakzeil gaan halen op dit punt. Zonder slag of stoot zal dat niet gaan, gezien de afspraken die zij met hierover met de PvdA hebben gemaakt. PvdA’er Bouwmeester zegt echter ‘pal achter de intentie van het regeerakkoord te staan’. De discussie moet zich volgens haar richten op de instrumenten die gemeenten voorhanden hebben om overlastgevende coffeeshops te kunnen sluiten. ‘Daarmee los je de problemen beter op dan met een passer een lijntje te trekken.’ Ook de VNG mengt zich in de discussie. Zij roept de Kamer op ruimte te bieden aan alternatieve maatregelen om het drugsgebruik terug te dringen. Daarbij denkt de belangenclub van gemeenten aan het sluiten van convenanten met scholen en het veranderen van openingstijden van coffeeshops zodat deze alleen nog in de avonduren open zijn, als de scholen toch dicht zijn. In de brief die de VNG in december naar de Kamer stuurde – voorafgaand aan het drugsdebat dat deze week plaatsvond, maar dat eigenlijk al in januari op de agenda van het parlement stond – wijst ze erop dat bijna 80 procent van de gemeenten een afstandscriterium hanteert. Zo ook in Den Haag, waar coffeeshops zich sinds 1999 niet meer in de buurt van scholen uit het voortgezet onderwijs mogen vestigen. Gemeenteraadslid David Rietveld van GroenLinks is altijd tegen deze maatregel geweest. Hij vindt het een vorm van symboolpolitiek. ‘Het klinkt heel redelijk, geen coffeeshops in de buurt

andere sectoren kijken met scheve ogen naar politie-cao

Nederland wil het recht op water erkennen als mensenrecht. Maxime Verhagen vloog er speciaal voor naar Genève. Het deed mij denken aan pogingen halverwege de jaren negentig om dierenrechten op te nemen in onze grondwet. Door de jaren heen won dat standpunt aan kracht. Het wordt nu niet alleen door de Partij voor de Dieren bepleit, ook door GroenLinks. In Duitsland hebben ze het al gefikst en Nederland kent intussen een Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren. Met die wetenschap in het achterhoofd is het erkennen van water als mensenrecht helemaal zo gek nog niet. De koopman en de dominee lopen hier hand in hand. Overal ter wereld zijn Nederlanders actief in de watersector. De Deltawerken zijn wereldberoemd en onze toekomstige koning zit hoog in het VN-watermanagement. Half Nederland is deze week op de Hiswa. Toch wringt er iets. Gaan wij echt iets doen voor de 1,8 miljard mensen wereldwijd die geen toegang hebben tot schoon drinkwater? ‘Nee,’ zegt Verhagen. ‘De erkenning van het recht op water biedt voor dit probleem nog geen oplossing.’ Zondagavond zag ik bij Zembla dat er 15 jaar geleden een Nederlands bos is aangeplant in Oeganda. Voor dit project van de stichting Face werd de lokale bevolking verjaagd. Face ontkent dit, maar wil niet dat de mensen terugkeren. Voorzitter Boele Staal: ‘Terugkeer gaat ten koste van het milieu.’ Het is niet de eerste keer dat de oorspronkelijke bevolking moet wijken voor grootschalige milieuprojecten in Afrika. Ook voor het wildpark Marakele van wijlen Paul Fentener van Vlissingen in Zuid-Afrika werd de inheemse bevolking verjaagd. In Zembla viel de term kolonialisme. Een woordvoerder van de gedupeerden vroeg zich af of hij ook zo makkelijk een boom zou kunnen planten in Nederland. Zo werkt het natuurlijk niet. Er kunnen wel jaarlijks 180 ambtelijke delegaties naar de Antillen vliegen, maar de CO2-uitstoot die dit tot gevolg heeft, moeten wij elders ­compenseren. Zo wordt de Nederlandse ecologische ‘footprint’ een zevenmijlslaars. Ruimte om zelf bomen te planten hebben we nu eenmaal niet. Wij zijn van het water. [email protected]

PM 7/3



nieuws >

nieuws >

Jonge Ambtenaar van het Jaar ontmoet de Young Professional of the Year

‘op de carriÈrebeurs zien we elkaar weer’

Op 24 januari werd Wassila Hachchi, controller en adviseur bij het ministerie van Economische Zaken, bekroond met de titel Jonge Ambtenaar van het Jaar. Een maand later komt Frodo van Oostveen, innovation manager bij ABN Amro, uit de bus als de Young Professional of the Year. De twee talenten ontmoeten elkaar voor de eerste keer op de redactie van PM. Toch zullen zij elkaar dit jaar vaker tegenkomen. Zowel het ministerie als de bank ziet de ambitieuze werknemer als het perfecte visitekaartje. TEKST marloes vreeburg Foto rob jongbloed

EZ • De jonge ambtenaar en de young profes-

sional. Beiden studeerden bedrijfskunde en beiden voelen zich sterk verantwoordelijk voor de maatschappelijke ontwikkelingen. Toch ­kozen zij voor een heel verschillende werkplek. ‘Al tijdens mijn studie bedrijfskunde had ik het gevoel niet op mijn plek te zijn,’ zegt de EZambtenaar. Ze miste ‘de commerciële drive’. Dus ze is zeker niet jaloers op Van Oostveen. Hachchi: ‘ABN Amro is in de eerste plaats toch gewoon een bank,’ vindt ze, ‘die daarnaast een aantal andere zaken op het gebied van duurzaamheid oppakt.’ De essentie zit wat haar betreft dieper: ‘Het bestaansrecht voor de overheid is de samenleving. Juist om die reden kies ik voor de overheid.’ Van Oostveen blijkt niet zozeer aan de harde zakelijke kant van De Bank te werken. Hij houdt zich binnen ABN Amro bezig met projecten rond het thema social responsibility. Momenteel werkt hij aan de fileproblematiek in Nederland. Een onderwerp dat tevens hoog op de politieke agenda staat. Van Oostveen benadrukt dat Nederland steeds groener wordt. Niet alleen de overheid, ook het bedrijfsleven pakt deze ontwikkeling op. Het verschil met de overheid is volgens Van Oostveen dat de groene activiteiten van de bank ook bij moeten dragen aan de omzet. Hij heeft het in elk geval over ‘de integratie van de milieuaspecten in het businesskanaal, waar uiteindelijk een winstkeurmerk’ op geplakt kan worden. Voor wat hemzelf betreft, staat winst maken niet boven aan zijn lijstje van prioriteiten. Van Oostveen wil zichzelf ont-

10

PM 7/3

plooien en voldoening uit zijn werk halen. De jonge ambtenaar denkt er net zo over. ‘Het gaat erom je persoonlijke motivatie te volgen.’ Van Oostveen vervolgt dat het belangrijk is ‘dicht bij jezelf te blijven’ en tegelijkertijd ‘de core business van het bedrijf te erkennen’. Het is zijn ideaal deze twee aspecten met elkaar te combineren. Voor Van Oostveen kan dit zowel binnen als buiten het bedrijfsleven. ‘Ik hoef niet

‘Ambtenaar van het Jaar, vrouw en allochtoon; wat wil de overheid nog meer!’ puur in de financiële sector te blijven,’ stelt hij onomwonden. ‘De grens tussen de private en de publieke sector is aan het vervagen. Je ziet dat beide partijen elkaar steeds meer opzoeken. Niet alleen tijdens de uitvoering, maar ook al in het beginstadium.’ Hachchi herkent deze ­samensmelting: ‘De overheid werkt meer aan de politieke kant, de beleidsmatige kant waar het allemaal begint. Maar met de expertise uit het bedrijfsleven bereik je veel meer.’ Proactief Het behalen van de titel gaat gepaard met een ambassadeursrol. Voor Hachchi is de functie een prijs op zich. Zij meent dat de overheid als werkgever nog altijd in een slecht daglicht staat. Jonge en ambitieuze professionals kiezen eerder voor het bedrijfsleven. Hachchi weet waarover ze spreekt, ‘de cijfers liegen er niet

om’. Juist daarom wil zij zich inzetten om de overheid van het stoffige imago te ontdoen. Van Oostveen begrijpt wat ze bedoelt: ‘Tijdens mijn studie werd toch op een bepaalde manier tegen de overheid aangekeken.’ ‘De structuur en cultuur binnen de overheid hangen sterk samen met de afdeling waar je werkzaam bent,’ zegt Hachchi. Zelf heeft ze vier jaar als officier bij de marine gewerkt. Daar maakte ze kennis met een sterke hiërarchie. Hachchi vertrok bij de marine omdat de regels en procedures haar beknotten in haar mogelijkheden. ‘Het was niet mogelijk een beleidskant op te gaan als jonge officier.’ Bij EZ heerst een compleet andere cultuur. Zo krijgen nieuwe werknemers elke vier maanden een gesprek waarin gevraagd wordt naar hun ideeën. Van Oostveen reageert verbaasd. Bij ABN Amro zijn dergelijke gesprekken geen gewoonte. ‘Deze proactieve houding ontbreekt,’ zegt hij, ‘maar kansen en mogelijkheden krijg je wel voldoende.’ In het eerste jaar van zijn dienstverband werd Van Oostveen direct benoemd tot teammanager. ‘Vrij jong doe je leidinggevende ervaring op.’ Hoewel het snel kan gaan binnen de bank, moet je jezelf volgens Van Oostveen wel blijven profileren. Het idee dat de kansen voor jongeren met ambitie in het bedrijfsleven groter zijn dan bij de overheid, ontkent Hachchi. Binnen EZ zijn er mogelijkheden genoeg. ‘Natuurlijk moet je zelf de kansen pakken en je ontwikkelen, maar mogelijkheden zijn er volop.’ Wanneer de twee hoogvliegers hun werkgever vergelijken, lijken de verschillen gering. Van

Oostveen heeft wel een verklaring waarom de ervaringen overeenkomen. Zowel Hachchi als hijzelf werkt aan de vernieuwende kant van hun organisatie, waar ideeën gretig aftrek vinden. Lachend: ‘De achterkant bij de bank is anders georganiseerd.’

Amro is blij dat de medewerkers in kansen en mogelijkheden blijven denken, hoewel ze niet weten wat de toekomst zal brengen voor het bedrijf.’ De komende tijd richt ABN Amro de schijnwerpers op Van Oostveen. Bij gebrek aan tijd zal hij niet aan alle activiteiten meedoen

Ambassadeur Het winnen van de titel komt niet uitsluitend op het conto van de persoon in kwestie, ook de organisatie pikt een graantje mee. Het enthousiasme op de het ministerie was groot, vertelt Hachchi. Na afloop ontving ze van de minister persoonlijk de felicitaties. Van Oostveen bevestigt dat ook ABN Amro blij is met ‘het stukje positieve publiciteit’. Als ambassadeur kan hij laten zien dat ABN Amro nog altijd bloeit. ‘ABN

‘Headhunters heb ik nog niet gezien’ die ze voor hem op touw hebben gezet, maar tijdens de Carrièrebeurs zal hij op het podium staan. ‘Dan zien we elkaar weer,’ lacht Hachchi. Ook zij zal tijdens de beurs optreden, maar dan als het visitekaartje van de overheid. ‘Ambtenaar van het Jaar, vrouw en ook nog eens ­allochtoon; wat wil de overheid nog meer!’

Of het ambassadeurschap direct van invloed is op het verloop van hun carrière weet het tweetal niet. De functie opent in elk geval nieuwe deuren. Bij de ‘powerstage’ die Hachchi gewonnen heeft, mag ze een kijkje nemen in de keuken van verschillende overheidsinstanties. Een ideale manier om inspiratie op te doen en interessante personen te ontmoeten. Hachchi wil de hele rijksoverheid leren kennen en sluit niet uit ooit van ministerie te wisselen. Maar helemaal zeker is ze niet. ‘Wellicht denk ik na de “powerstage”. EZ is mijn plek!’ Van Oostveen is sceptisch. Hij ervaart de titel niet zozeer als een springplank, maar als een blijk van waardering. ‘Ik wandel buiten de gebaande paden. De titel geeft voor mij aan dat het goed is om je eigen weg te kiezen.’ Toch staat de titel heel goed op een cv. Op de vraag of ze al door headhunters zijn benaderd, moet het tweetal lachen. Van Oostveen: ‘Headhunters heb ik nog niet gezien.’ Wel is hem gevraagd met enkele ondernemers ­gezamenlijk een project te starten. Maar het verlaten van het ABN-nest is voor hem op dit moment geen optie. ‘Voorlopig zijn ABN Amro en ik een match. Ik durf geen termijn te geven, maar zolang wij elkaar aanvullen is er bij mij geen drang om weg te gaan.’ Ook de EZ­ambtenaar heeft een aanbieding gehad. ‘Hoewel ze niet direct refereerden aan mijn titel, denk ik zeker dat dit de aanleiding is.’ Hachchi is niet van plan EZ achter zich te laten. Ze gaat wel op gesprek. ‘Ik wil weten waar ik nee tegen zeg.’ <

PM 7/3

11

nieuws > Inzet criminele burgerinfiltrant is politiek pijnpunt

Vrees voor ‘amateurpolitiestaat’ Het voorstel van het CDA om de ­burgerinfiltrant in ere te herstellen bij ­justitieel opsporingswerk is met scherpe kritiek ontvangen in de Tweede Kamer. Het idee druist lijnrecht in tegen de lijn die is getrokken sinds de verschijning van het rapport-Van Traa. Ook het college van ­p rocureurs-generaal blijkt niet erg ­geporteerd van de ‘hulpsheriffs’. JUSTITIE • In de strijd tegen de georganiseerde

misdaad moet de politie weer de mogelijkheid krijgen een criminele burgerinfiltrant in zetten en partijen drugs gecontroleerd door te laten. Dat stelt CDA-Kamerlid Sybrand van Haersma Buma. ‘In sommige gevallen kan daarmee beter een criminele organisatie worden opgerold,’ zegt Van Haersma Buma. Volgens hem wordt daar ‘op de werkvloer’ om gevraagd. Fred Teeven, VVD-Kamerlid en oud-officier van justitie, wijst het idee van Van Haersma halverwege de jaren negentig van de vorige interview met Trouw. Zelf vroeg Brouwer het Buma ­resoluut af. ‘De IRT-affaire heeft aangeeeuw, wilde de politiek niet langer dat de wetenschappelijk bureau van het Openbaar toond dat burgerinfiltratie niet werkt,’ zegt ­politie gebruik zou maken van ‘oneigenlijke’ Ministerie de vraagstukken rondom de actieve Teeven. ‘Zelf heb ik er nog mee gewerkt en ik opsporingsmethoden. Nu mag een burger nog betrokkenheid van burgers bij opsporing in weet dus wat het inhoudt. Dit in tegenstelling wel infiltreren, maar hij mag geen strafbare kaart te brengen. tot Van Haersma Buma.’ Volgens de gewezen feiten begaan. Een hoge uitzondering kan Een week later zei Brouwer tijdens een lezing crimefighter is het sluiten van deals met crimi­worden gemaakt in ernstige terreurzaken. ter gelegenheid van de uitreiking van de Rolph nelen, zoals justitie dat kan, een veel beter Om justitie meer armslag te bieden stelde Gonsalvesprijs voor de beste innovaties in de middel om de georganiseerde misdaad aan te André Rouvoet, die in de commissie-Van Traa rechtshandhaving dat ook de journalistiek als pakken. ‘Bij infiltratie maak je afspraken over zat, eind 1998 de introductie van een tijdelijke beroepsgroep een steviger debat moet voeren opsporingsambtenaar voor, waarbij de burger- over haar rol bij opsporing. ‘Het strafrecht is een strafbare ­feiten die nog gepleegd worden. Omdat dat toekomstig is, brengt dat allemaal risiinfiltrant voor een periode wordt gepromoveerd sneltreinvaart gemedialiseerd. En dat komt echt co’s met zich mee. Bij het niet door die ene uitsluiten van deals daarenzending van Peter R. ‘Het strafrecht is in een sneltreintempo gemedialiseerd, dat komt echt niet door die ene uitzending van peter R. De Vries’ tegen worden afspraken de Vries.’ Zelf vindt ­gemaakt over strafbare de topman van het feiten die al hebben plaatsgevonden. Dan weet tot opsporingsambtenaar. Zijn amendement OM dat de slinger niet te ver mag doorslaan. je dus waar je over praat,’ aldus Teeven. werd echter afgewezen. Volgens ChristenUnie- ­Brouwer noemde zichzelf een groot voorstander Volgens Van Haersma Buma geeft de Kamerlid Ed Anker moet het idee van de ­huidige van meer ‘burgerparticipatie’, maar zei dat we ­mogelijkheid van het sluiten van deals alleen minister van Jeugd worden heroverwogen. ervoor moeten waken dat er tegelijk ook een justitie te weinig armslag. ‘Ik vrees dat je beide Vorige maand nog zei Harm Brouwer, cultuur van burgeropsporing ontstaat. ‘Een ­voorzitter van het college van procureurs- ­cultuur,’ aldus Brouwer, ‘waarin allerlei lieden methoden nodig hebt,’ aldus het Kamerlid. g ­ eneraal, dat er een breed maatschappelijk zichzelf tot hulpsheriff uitroepen en onder het ‘Want soms moet je er in een vroeg stadium bij debat moet komen over de actieve rol van mom van de strijd tegen de misdaad dingen zijn en werkt het niet, als je zegt: bel maar op ­burgers bij de opsporing van misdrijven en gaan doen die niet mogen. We willen niet in als je klaar bent.’ ­verdachten. ‘Kernvraag is waar de grenzen een politiestaat leven, maar al helemaal niet in Na een diepgaande parlementaire enquête onder leiding van wijlen Maarten van Traa, ­liggen,’ zo zei de topman van het OM in een een amateurpolitiestaat.’ < [Jan Sanders]

12

PM 7/3

nieuws > Innovatiesubsidies voor bioplastic en agrovezel

LNV op de bres voor biomassa tie van een spons van frituurvet. Mijnders erkent dat er gevaar schuilt in het gemak waarmee mensen het bioplastic behandelen. Het moet nog steeds worden opgevangen om te worden gerecycled. Dat het ‘toch wel afbreekt’ betekent niet dat het wel kan worden weggegooid. Evenmin mag het geld dat groene producten opleveren of besparen, worden uitgegeven aan nog meer consumptiegoederen, vindt LNV. Mijnders toont zich licht cynisch over LNV • Sponzen gemaakt uit frituurvet, bloempotde cradle to cradle-hype. ‘Dat moeten we per ten van bioplastic en locomotieven van agroproduct bekijken. Het komt erop neer dat de vezel. De mogelijkheden om van Nederland een keten moet worden gesloten en dat je energie bio-based economy te maken liggen voor het op een schone manier terughaalt uit het ­product.’ Het gebruik van biomassa voor oprapen. Als de markt het wil, tenminste. Zolang er geen geld mee kan worden verdiend is ­energieopwekking kreeg al veel kritiek. Het zou innovatie moeilijk. Sowieso vindt innovatie niet de voedselvoorziening en de biodiversiteit in van de een op de andere dag plaats. ‘We zijn andere delen van de wereld in gevaar brengen, niet gisteren begonnen met de ontwikkeling zoals het Milieu- en Natuurkundig Planbureau (MNP) nog maar een keertje benadrukte in een van bioplastic,’ aldus Irene Mouthaan, themaafgelopen week gepresenteerde studie. leider bio-based economy bij de directie ­Industrie en Handel van LNV. ‘Maar de markt is Veroorzaakt het verschepen van biomassa er nu klaar voor en dat die niet in Nederland schept een andere kan worden geprodu‘De markt is er nu klaar voor ­realiteit.’ De bio-based ceerd niet meer CO2 en dat schept een andere realiteit’ economy die afgelopen dan het bespaart? Voldonderdag in de Tweede Kamer werd bespro- kansen voor innovatie liggen in deze sector voor gens Mouthaan wordt de ­schadelijke uitstoot ken, heeft niet alleen CO2-reductie tot doel maar het oprapen voor bedrijven zoals NPSP, dat de door die transporten overschat. Het gaat de biedt ook kansen voor de bv ­Nederland. locomotief van ‘agrovezel met biohars’ bedacht. overheid om innovatie van de non-foodsector. Om de markt een handje te helpen doen de Het materiaal is net zo sterk als glasvezel, waar ‘Biomassa wordt al eeuwenlang gebruikt als departementen van LNV, VenW, Defensie, VWS, treinen nu van worden gemaakt. Maar het is grondstof voor papier en chemicaliën. Een groot Vrom en OCW, verenigd in de Interdepartemen- lichter, en daardoor wordt onderweg minder deel van de fossiele grondstoffen die we nu tale Programmadirectie Energietransitie (IPE), CO2 uitgestoten. Dubbele winst dus. De schei- gebruiken kunnen zo worden vervangen,’ zegt aanbestedingen die tot doel hebben maat- kundigen van het bedrijf Holland NovoChem Mouthaan. Zij noemt een voorbeeld van het schappelijke vraagstukken op te lossen. Het – ‘een Willie Wortelbedrijfje’, aldus Cornelis gebruik van biomassa: het bioplastic dat wordt idee om bedrijven hierbij in te zetten komt uit Mijnders, beleids­medewerker bij de directie vervaardigd uit resten van de aardappelproducde Verenigde Staten. Overheidsinstellingen Industrie en Handel – koppelden gangbare tie. Draagtassen, bloempotten en verpakkingen ­besteden daar jaarlijks een vast percentage van functionaliteiten aan bestaande moleculaire worden ervan gemaakt, die na gebruik hun R&D-budget aan innovatieve projecten samenstellingen. Dat leidde tot de pilotproduc- ­gemakkelijk wegrotten op de composthoop. Grote uitdaging voor de overheid is om een vaste, stabiele koers uit te zetten. ‘Er wordt advertentie ­jarenlang onderzoek gedaan. Je kunt niet ­verwachten dat dit binnen een kabinetsperiode tot resultaten leidt,’ aldus Mijnders. Irene Mouthaan, die de overheidsvisie op bio-based economy schreef, voegt daaraan toe: ‘Het is niet simpel. Er zijn veel partijen, maar de overheidsvisie wordt breed gedeeld. De IPE heeft bij de totstandkoming een belangrijke rol vervuld. In de uitwerking kunnen accentverschuivingen ­ontstaan, maar die zijn niet zo problematisch dat de visie niet eind 2007 naar de Kamer kon worden gestuurd. Het is tenslotte ­kabinetsbeleid.’ w | www.posg.nl t | (073) 503 93 20 < [Eefje Rammeloo] Nederland is op weg een ‘bio-based economy’ te worden, aldus het ministerie van LNV. De chemische industrie gebruikt voor 5 procent groene grondstoffen, en dit percentage loopt over twee jaar op tot 10 procent. Binnen de ­Interdepartementale Programmadirectie ­Energietransitie (IPE) broeden alle betrokken ministeries op een strategie om Nederland klaar te maken voor ‘cradle to cradle’.

door het mkb. Het verantwoord (‘groen’) produceren levert 30 tot 40 procent van die ­bedrijven binnen een jaar meer dan een miljoen dollar winst op. LNV vroeg de markt om in het kader van het project Small Business Innovation Research (SBIR) met innovatieve ideeën te komen en de haalbaarheid hiervan te onderzoeken. De bedrijven met de beste ideeën ­kregen onlangs 450.000 euro om een ­prototype te ontwikkelen. Daarna moet de commercie het product in de markt zetten. Volgens het ministerie van LNV is Nederland eigenlijk al een bio-based economy, de voorwaarden voor een dergelijke economie zijn althans aanwezig. De agro-industrie en de ­chemie zijn respectievelijk de eerste en de tweede economische sector van het land. ­B ovendien beschikt Nederland over ‘­uitmuntende’ havens en kennisinstellingen. De chemische industrie gebruikt voor 5 procent groene grondstoffen, en dit percentage loopt waarschijnlijk op tot 10 procent in 2010. De

Werving & Selectie

PM 7/3

13

thema PPS > Publiek-private samenwerking (PPS) ondergeschoven kindje in Nederland

Elders in Europa zijn de ervaringen positief, maar in Nederland wil de publiek-private samenwerking (PPS) maar niet echt van de grond komen. Met zijn PPS Netwerk wil PvdA’er Willem Vermeend daar verandering in brengen. Hinderpaal zijn de hoge juridische ­kosten. TEKST guikje roethof

Pleitbezorgers van publiek-private samenwerking (PPS) zitten niet al- ­Vermeend op de site www.ppsnetwerk.nl liever over meerwaarde. Dat leen in het bedrijfsleven. Je treft ze ook bij de overheid. Jan van hoeft natuurlijk niet altijd geld te zijn, de meerwaarde kan ook blijken ­Schoonhoven bijvoorbeeld. Hij is hoofd van de PPS Kennispool bij Rijks- uit een betere dienstverlening of een beter resultaat zoals minder waterstaat en onderbreekt graag zijn krokusvakantie om PM telefonisch ­verkeersdoden, een beter woonklimaat en betere bereikbaarheid. ‘Bij te woord te staan. ‘Het is heel lastig om in Nederland PPS van de grond het Montaigne Lyceum kon de meerwaarde die gerealiseerd werd via te krijgen.’ Op rijksniveau begint er schot in te komen, maar voor ge- de PPS worden teruggeïnvesteerd in de school zelf in de vorm van meenten en provincies is het met uitzondering van gebiedsontwikkeling state-of-the-art audiovisuele ruimtes en voorzieningen,’ lezen we op nog geen optie. ‘In Ierland, Engeland en Italië bouwen ze 300 scholen de site. De oud-minister, ooit staatssecretaris van Financiën, die al jaren per jaar in een PPS-constructie. Wij hebben er één gehad en daarna is vanuit een eigen bv werkt, blijkt de drijvende kracht achter het PPS het stil geworden.’ Waarom zijn de Nederlandse ambtenaren minder Netwerk. ‘Om van publiek-private samenwerking een succes te maken, enthousiast over deze moderne vormen van samenwerking tussen zijn er leiders nodig die anderen op sleeptouw nemen,’ aldus goeroe overheid en bedrijfsleven, vraagt Van Schoonhoven zich hardop af, om Vermeend. meteen het antwoord erop te geven: ‘Misschien zijn wij te rijk. De drang Van Schoonhoven heeft op Rijkswaterstaat een team van twaalf om projecten op een goedkopere manier tot stand te brengen, ontbreekt mensen tot zijn beschikking om de PPS-projecten tot een succes te in onze overwegingen.’ maken. Het gaat vooral om de aanleg van wegen en om de gebiedsontBij PPS betaalt de overheid niet eenmalig voor een product, laten we wikkeling. ‘Daar is wel een cultuurverandering voor nodig en elke zeggen een brug, een weg, een zuiveringsinstallatie of een ziekenhuis. verandering roept weerstand op, dat weet je.’ Op Financiën is enkele De overheid sluit een servicecontract met een consortium voor een jaren geleden het voorwerk verricht. Daar heeft men een DBFMO- dienst, bijvoorbeeld de beschikbaarheid van een weg. Het consortium contract (dit staat voor Design, Build, Finance, Maintain, Operate) neemt dan zowel de bouw als de exploitatie over een periode van 20 opgesteld en de ­financiële regels voor het omgaan met overheidsgeld tot 30 jaar voor zijn rekening. De private partijen regelen zelf de aangepast om dit type ­samenwerking mogelijk te maken. Volgens Wit­fi nanciering met eigen kapitaal of geleend geld en beginnen pas te teveen is vooral die F-component van belang. ‘Die maakt het bijna verdienen als de bouw is afgerond gegarandeerd goedkoper dan traen het object in gebruik wordt ditionele contractvormen.’ Wanneer ‘Om van PPS een succes te maken, banken of beleggingsfondsen voor ­g enomen. Vanaf dat moment zijn er leiders nodig die anderen op sleeptouw nemen’ ­ontvangen zij jaarlijks of ­maandefinanciering zorgen, dwingen zij de bouwer op tijd klaar te zijn en de lijks een beschikbaarheidsvergoeding van de overheid. Dat Nederland achterloopt op de situatie in som- afgesproken kwaliteit te leveren. Van Schoonhoven: ‘De bank controleert mige andere Europese landen mag blijken uit de ­orderportefeuille van de bouwer. Een geweldig voordeel voor de overheid die dat bij een Bam Public Private Partnerships: van de 25 lopende contracten zijn er traditionele ­aanbesteding zelf moet doen en vervolgens met boeteclauslechts 3 in Nederland. Bam PPP werkt onder meer in Duitsland, Ierland sules moet schermen als er niet op tijd geleverd wordt.’ en Engeland. Directeur Henri Witteveen: ‘Wij zijn een jaar of 15 geleden Erik Hermsen is directeur Integrale Projecten bij Strukton, deelnemer begonnen in Engeland. De Engelse overheid koos toen steeds vaker in het consortium dat het Montaigne Lyceum heeft opgeleverd en voor deze contractvorm omdat men zelf weinig geld in kas had.’ ­betrokken bij de renovatie van het ministerie van Financiën. Aan hem Het kostenvoordeel, dat is het belangrijkste argument voor het de vraag hoe de prijsvorming tot stand komt. ‘Wij hebben intussen veel ­optuigen van PPS-constructies. Al spreekt PvdA-politicus Willem ervaring opgedaan met kostencalculatie. De kosten van de realisatie

14

PM 7/3

en de exploitatie over een bepaalde periode bepalen hoe hoog de de overheid zich voor dertig jaar vast. Hermsen beaamt dat de tijdsjaarlijkse beschikbaarheidsvergoeding wordt die de overheid moet spanne een aandachtspunt is: ‘Over een periode van dertig jaar staat betalen. Dit is een vaste vergoeding die jaarlijks geïndexeerd wordt een ding vast, namelijk dat er iets gaat veranderen. Daarom is in de voor algemene inflatie en specifieke prijsstijgingen van kosten van contracten veel aandacht voor de vraag hoe je met die verandering materiaal en arbeid.’ Als dat keurig op schrift staat moet de overheid omgaat.’ Stel dat de overheid na tien jaar wil stoppen met de exploitade ‘juiste vraagspecificatie’ leveren tie van een schoolgebouw, dan ‘zonder de oplossing te sturen’. Dit moeten wel de ‘stenen’ betaald ‘De drang om projecten op een goedkopere manier tot stand te brengen, geeft de ondernemer de prikkels om worden, de toekomstige exploitatie ontbreekt bij ons’ zo innovatief mogelijk bezig te zijn. kan worden afgekocht. Hiermee ‘Je ziet vaak dat consortia heel wordt meteen het tweede nadeel energiebesparend werken, omdat ze weten dat de energieprijs in de duidelijk. Voor de totstandkoming van een DBFMO-contract, dat vaak komende jaren alleen maar zal stijgen,’ vertelt Schoonhoven meerdere fasen doorloopt, zijn veel juristen nodig. Van Schoonhoven: ­enthousiast. ‘Bij Rijkswaterstaat onderzoeken wij nu hoe we de PPS uit die juridische sfeer kunnen trekken, want voor die expertise betaal je al snel heel Maar er zijn ook nadelen. Het wordt contractueel gezien allemaal zo veel geld, door de hoge uurtarieven van juristen is de succesformule ingewikkeld dat leden van de Tweede Kamer of de gemeenteraad hun controlerende taak niet goed kunnen uitoefenen. Bovendien legt PPS ook erg duur.’ <

Zeeuwse rijkswegen beheerd door particulier bouwconcern

De kunst van het loslaten

s­ amenwerking. De aannemer zorgt ook voor een storingswachtdienst en het afhandelen van ongelukken. Het project is genomineerd voor de titel van Rijksaanbesteding van het Jaar. Er wordt gewerkt aan een evaluatie van het eerste jaar, meldt het Zeeuwse districtshoofd Marco Heijdens: ‘De ervaringen zijn heel divers.’ TEKST eefje rammeloo De komende vijf jaar wordt het onderhoud in Zeeland door Heijmans uitgevoerd met een optie tot verlenging naar acht jaar. Het prestatiecontract heeft een potentiële waarde van 11 miljoen euro. Het is een De rustplaatsen met gezellige picknickbankjes langs de Zeeuwse ­wegen pilotproject in het kader van het Partnerprogramma Infrastructuur worden sinds vorig jaar zomer onderhouden door aannemer Heijmans. Management (PIM) van Rijkswaterstaat. Landelijk wordt met argusogen Het bedrijf is verantwoordelijk voor al het onderhoud aan de rijkswegen gekeken naar het Zeeuwse project vanwege de mogelijk impact op de in de provincie Zeeland. Hieronder gehele ­organisatie. Heijmans heeft vallen ook het struikgewas langs de ‘Natuurlijk gaan er dingen mis in het begin’ ruim 174 kilometer rijksweg onder ­parkeerplaats, de lantaarnpalen en de zijn hoede. Het contract dat het bebewegwijzering. Het is geen standaard PPS-contract, maar wel een drijf binnensleepte vervangt veertien kleinere contracten op het gebied bijzondere uitbesteding die past onder de noemer publiek-private van onderhoud en calamiteitenafhandeling. Vroeger controleerde Rijks-

In Zeeland besteedde Rijkswaterstaat het onderhoud van de rijkswegen uit aan een particuliere aannemer, het bouwconcern ­Heijmans. Het project is genomineerd voor de titel ‘­Rijksaanbesteding van het Jaar’ en wordt bij gebleken succes wellicht op landelijke schaal ingevoerd.

PM 7/3

15

advertorial

thema PPS > waterstaat zelf degenen die waren belast met het maaien van het gras onderhoud vindt daarover overleg plaats met toezichthouder ­Rijkswaterstaat. Janssen: ‘Zij beschikken soms over informatie die wij in de berm, het repareren van het asfalt en het schoonmaken van de verkeersborden. Nu hoeven de ambtenaren alleen te toetsen of aanniet hebben, bijvoorbeeld dat een weg op een bepaalde dag beter niet nemer Heijmans zijn werk naar behoren doet. afgesloten kan worden.’ ‘We zijn er verantwoordelijk voor dat de parkeerplaatsen aan alle Binnen Rijkswaterstaat brengt de uitbesteding de nodige normen voldoen, en als de verlichting het niet doet moeten we dat zelf ­veranderingen met zich mee. De weginspecteur, die vroeger bekeek of de rijkswegen aan de normen voldeden, toezicht hield op de wegwerkconstateren en de lamp vervangen,’ legt woordvoerder Frank Janssen zaamheden en zorgde voor de doorstroming van verkeer, kan zich nu van Heijmans uit. Het bedrijf deed de nodige investeringen in kennis en mensen. De nieuwe unit Heijmans Infra Management draagt zorg concentreren op verkeersveiligheid en doorstroming. De rest doet de voor het onderhouds- en beheerprogramma. Rijkswaterstaat zag veel aannemer. Heijdens: ‘De weginspecteur hoeft er niet meer naast te staan om te kijken of het werk goed wordt gedaan. Dat doet Heijmans taken wegvloeien in de richting van de aannemer, maar de overheid zelf en wij zien het later door middel van rapportages en toetsen.’ behoudt de eindverantwoordelijkheid over het beheer van de rijkswegen. Het project is een leerproces, Het voornaamste doel van de voor zowel Rijkswaterstaat als voor pilot is ‘het verkennen van grenzen Doel van de pilot is ‘het verkennen van Heijmans. ‘De aannemer moet van marktbenutting in relatie tot de grenzen van marktbenutting’ kerntaken van Rijkswaterstaat’. Op ­d ingen oppakken en wij moeten dingen loslaten,’ zegt districtshoofd Heijdens van Rijkswaterstaat. die manier onderzoekt de overheid of de markt klaar is voor ­zogenoemde ‘­Natuurlijk gaan er dingen mis in het begin. Daar moet dan je bovenop partnercontracten. Rijkswaterstaat discussieert nog over de mogelijke zitten, want anders bevestig je het beeld “zie je wel, het kan niet”. We gevolgen van het verdwijnen van taken. Een voorlopige conclusie van districthoofd Heijdens: ‘We kunnen met minder mensen toe. De nadruk zoeken nu samen naar oplossingen.’ komt bij Rijkswaterstaat te liggen op verkeersmanagement en het Alsof het een ‘normaal werkoverleg’ is, zitten de mensen van Rijkswaterstaat en Heijmans regelmatig bij elkaar. ‘Vroeger vertelden zij dan ­toetsen van de prestaties in plaats van op het doen van onderhoud. Dat wat er moest gebeuren en zeiden ze “doet u het maar”. Nu kijken we betekent dat we vooral personeel nodig hebben met hoogwaardige samen naar oplossingen. We hebben een andere rol gekregen, zijn kennis.’ gesprekspartner en bijna dienstverlener geworden,’ vertelt Janssen. De Het project levert financieel voordeel op, maar of het per saldo leidt aannemer is zelf verantwoordelijk voor de doorstroming van verkeer tot kostenreductie kan Heijdens nog niet zeggen. De Zeeuwse afdeling op de wegen. Hij zorgt voor omleiding van routes en faciliteert de van Rijkswaterstaat heeft nu vooral behoefte aan meer kennis op het ­communicatie naar de weggebruiker. Zeker als er sprake is van groot gebied voor onderhoudsfilosofie en contractbeheersing. < advertentie

PM 7/3

17

thema PPS > Convenant Overgewicht gaat voor gezond

Amsterdamse Zuidas nog in kinderschoenen

Vermageren met Om overgewicht bij kinderen te bestrijden moet de hele omgeving meewerken. In het Convenant Overgewicht werken publieke en private partijen samen om ervoor te zorgen dat er in 2010 minder dikke kinderen zijn dan nu. ‘Met alleen publieke middelen krijgen wij onze preventieprojecten niet van de grond.’

Publiek-private samenwerking bracht Amsterdam in het verleden financiële nachtmerries. Huiverig voor het zoveelste debacle met een groots bouwproject, vroeg de gemeenteraad bedenktijd aan voor de plannen van de PPS Zuidas. ‘We moeten voorkomen dat marktpartijen, zoals bij de Betuwelijn en de hogesnelheidslijn, zich ineens terugtrekken.’

TEKST chris van de wetering

TEKST jan sanders

Coca-Cola sponsort de campagne Mission Olympic, die onder meer bestaat uit een scholentoernooi. McDonald’s draagt bij aan de Nationale Sportweek, die kinderen en jongeren de gelegenheid biedt actief bezig te zijn met bewegen. Het klinkt zeer nobel, al die aandacht voor kindersport, maar zou het ook de bedoeling zijn minder hamburgers of cola te verkopen? En krijgen kinderen op deze manier niet behalve de liefde voor sport ook een voorliefde voor calorierijke producten aangekweekt? Mission Olympic en de Nationale Sportweek zijn twee activiteiten die voortvloeien uit het ­Convenant Overgewicht, het publiek­private samenwerkingsverband dat overgewicht wil bestrijden. Paul ­Rosenmöller, voorzitter van deze club, heeft zich ten doel gesteld de trend van overgewicht te keren. In 2010 moet in elk geval bereikt zijn dat minder kinderen met overgewicht kampen. In Nederland is bijna 14 procent van de ­kinderen te zwaar. Dat komt, zo is het uitgangspunt bij het convenant, doordat de balans in eten en bewegen ontbreekt. Voor een gedragsverandering is meer nodig dan voorlichting: de hele omgeving, van schoolkantine en sportclub tot supermarkt, moet meewerken, om via een breed ­assortiment van bijvoorbeeld gezonde snacks een gezonde levensstijl gemakkelijker te maken, is nu het inzicht. Het ministerie van VWS nam daarom in 2005 het initiatief voor een gezamenlijke aanpak met maatschappelijke partijen en bedrijfsleven, die zich via het Convenant Overgewicht gingen inzetten om de keuze voor gezond eten en bewegen ­aantrekkelijk en vanzelfsprekend te maken. Negentien partners hebben het convenant inmiddels ondertekend. Vooral branche- en koepelorganisaties, maar ook enkele grote concerns uit het bedrijfsleven, die nu niet zo bekendstaan om hun gezonde voedsel, zijn partner in de projecten. ‘Ik kan me voorstellen dat ouders niet zo ­enthousiast zijn als bij sportevenementen fastfood en frisdrank geserveerd wordt,’ zegt Jan Jansen, manager Jeugd van het Nationaal ­Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ). ‘We doen ons best, maar

18

PM 7/3

‘Planningoptimisme leeft sterk’

het kan allemaal nog een stuk beter.’ Een van de doelstellingen van het convenant is om te komen tot productinnovaties. ‘Daar schort het nog aan,’ aldus Jansen. ‘McDonald’s ­verkoopt tegenwoordig wel salade, maar daar gaat zoveel saus bij en kaas en spek in, dat het aantal calorieën nog steeds aanzienlijk is.’ Wel verwacht hij dat verbetering niet zal uitblijven. ‘Gezond is dankzij Sonja Bakker weer helemaal in; dat is ook voor het bedrijfsleven een interessante ontwikkeling.’ Wel vindt hij dat goed gekeken moet ­worden met wie in zee gegaan wordt. Het NIGZ heeft zelf ook twee projecten in het kader van het samenwerkingsverband. Dat zijn de campagne Ga voor gezond, waarmee via voorlichting en activiteiten op school voeding en ­beweging onder de aandacht van ­k inderen worden gebracht, en het project Scoren voor gezond, waarin voetballers uit de eredivisie kinderen in achterstandswijken onder hun hoede nemen voor gezonder ­gedrag. ‘Wij hebben er goed op gelet dat we aan de ­gezonde kant van het spectrum van voedselproducenten bleven,’ zegt Jansen. De projecten van NIGZ worden voor de helft gefinancierd door Knorr Vie (van het ‘fruit in een flesje’), Yakult, Campina en levensverzekeraar Univé. In die gedeelde financiering zit ook de kracht van de publiek-private samenwerking, zegt Jansen. ‘Als je kijkt naar de financiering van de ­gezondheidszorg zie je dat 95 procent opgaat aan zorg, slechts 5 procent wordt besteed aan preventie. Met alleen publieke middelen krijgen wij onze preventieprojecten niet van de grond.’ Supermarkten en ­kantines blijken mensen ook meer te sturen dan een Postbus 51-spotje of een advies van een huisarts, zo blijkt uit onderzoek. Jansen: ‘We hebben elkaar dus nodig; en elke Cruyff Court en Krajicek Playground is er ook weer een.’ Wel zou meer geld voor preventie ­welkom zijn. ‘Die 5 procent moet 10 procent worden,’ zegt Jansen. Ook in het kader van de krachtwijken van Vogelaar mag volgens ­Jansen de aandacht voor bewegen groter. <

Onder aan de rand van Amsterdam, langs de ringweg A10, verrijst het ene na het andere chique kantoorgebouw. Dit is de Zuidas, de crème de la crème voor de wereld van bankiers en zichzelf respecterende advocatenkantoren. Hoewel de Zuidas inmiddels aardig lijkt te zijn volgebouwd, staat de ontwikkeling van dit gebied nog maar in de kinderschoenen. Er ligt een ingenieus plan klaar voor een ‘dokmodel’, waarbij de snelweg en de trein- en metrosporen onder de grond ­worden weggewerkt. Bovengronds is dan ruimte voor kantoren en ­appartementen. Voor de ontwikkeling van het dokmodel hebben de overheid en de markt de krachten gebundeld in de Zuidasonderneming in oprichting, die wordt geleid door Elco Brinkman, de voorzitter van ­aannemersorganisatie Bouwend Nederland. Hierin zullen de private financiers voor 60 procent (van de aandelen) deelnemen. De staat en de gemeente Amsterdam zullen ieder 20 procent van het aandelenkapitaal vertegenwoordigen. De Kamer buigt zich pas na de zomer over de deelname. De gemeenteraad doet dat al eerder: op 4 juni. Niet zelden ging de overheid de mist in bij grootschalige ­bouwprojecten, terwijl de marktpartijen geen centje pijn hadden. ‘Eén van onze eisen is dat de markt meedoet en wel voor 60 procent,’ zegt het ­Amsterdamse raadslid Bouwe Olij (PvdA). ‘We moeten voorkomen dat marktpartijen, zoals bij de Betuwelijn en de hogesnelheidslijn, zich ineens terugtrekken.’ naar alle facetten van het project. Bij mijn weten is dat nog nooit eerder zo omvangrijk gedaan.’ Volgens het raadslid ziet de Zuidasonderneming Vooral in Amsterdam lopen de projecten de laatste jaren uit op een financieel fiasco. Zo gaat de aanleg van de Noord/Zuidlijn met 1,9 het zelfstandige onderzoek van de raad met lede ogen aan. ‘Het miljard euro meer dan het dubbele kosten van wat er in de jaren ­projectbureau heeft het gevoel geen greep te hebben op dit proces. ­negentig is begroot. De nieuwe Amsterdamse energiecentrale viel met ­Kennelijk zijn ze daar als de dood dat wij het volledige project afblazen. 450 miljoen euro bijna 100 miljoen euro duurder uit. Nu Amsterdam Daar zijn we helemaal niet op uit. We zien heel goed de voordelen van opnieuw op het punt staat voor de ontwikkeling van de Zuidas, ­honderden miljoenen te investeren maar we willen niet voor allerlei ‘Achteraf wisten we niet precies waar we in een ­ infrastructureel project, verrassingen komen te staan. We allemaal ja tegen hadden gezegd’ ­houden ­velen hun hart vast. willen later kunnen zeggen dat we er alles aan gedaan hebben om een verantwoorde beslissing te ‘Het planningoptimisme leeft altijd heel sterk bij dit soort projecten,’ zegt het Amsterdamse gemeenteraadslid Jeanine van Pinxteren (Groennemen.’ Links). Met de wens een mooi project te realiseren zou veelal te Wat de studiefase ook mag brengen, volgens Van Pinxteren is voor ­opportunistisch worden gekeken naar de kostenbegroting. Volgens de gemeenteraad werken aan de ontwikkeling van de Zuidas wel heel haar is de raad daar vaak te makkelijk in meegegaan. ‘Een van de lastig. Het probleem: ondersteuning. ‘We zijn onvoldoende geëquipeerd,’ belangrijke lessen van de Noord/Zuidlijn is dat je je als raadslid niet zegt Van Pinxteren. Want waar het college van B&W wordt bijgestaan met een kluitje in het riet moet laten sturen met de dooddoener: “Dat door onder meer het – op de Zuidas gevestigde – gerenommeerde advocatenkantoor Nauta Dutilh, is de gemeenteraad met een beperkt hebben we allemaal goed uitgezocht.” Achteraf gezien wisten we toen onderzoeksbudget voor een groot deel afhankelijk van hoogleraren en gewoon niet precies waar we ja tegen zeiden,’ aldus het raadslid. Om te voorkomen dat bij het Zuidasproject het scenario van de Noord/ andere deskundigen die bereid zijn in de avonduren gratis en voor niets Zuidlijn zich herhaalt, hebben de raadsleden in aanloop naar de dag mee te denken. Van Pinxteren: ‘Bij kleinere projecten kun je daarmee volstaan, maar bij een complex project als de ontwikkeling van de van de beslissing een uitgebreide studiefase ingelast. ‘We ­verrichten Zuidas breekt de geringe ondersteuning ons op.’ < nu zelf, dus los van het projectbureau en het college van B&W, studie PM 7/3

19

advertentie

advertorial Advertorial

PROVADA Corporatiedebat 2008 Voor de vorm werden hier en daar wat stekeligheden uitgedeeld, maar bovenal waren de deelnemers aan het Corporatiedebat 2007 eensgezind: De overheid moet keuzes maken. O.l.v. Humberto Tan, bijgestaan door René Scherpenisse werden aan de hand van enkele thema’s gedebatteerd over de ambities en verantwoordelijkheden in de branche. Daarnaast rees de vraag van wie de corporatie nu eigenlijk is en wie behoort uit te maken wat ze wel en niet moeten doen? Op donderdag 12 juni zal, onder leiding van Frits Wester en in samenwerking met het SEV, op PROVADA een vervolg op 2007 worden gegeven en zal het Corporatiedebat 2008 worden gehouden. Evenals tijdens het succesvolle debat van PROVADA 2007 zullen erkende personen plaatsnemen aan de tafel en debatteren aan de hand van verschillende thema’s. Hierbij kunt u denken aan thema’s als: Prachtwijken: Wie heeft de macht in de wijken? en Corporaties: Een spagaat tussen markt en overheid! Sprekers die reeds hebben toegezegd zijn: Drs. H.C. Möllenkamp (Rochdale), H. Jagersma (Staedion), S. Schuwer (Ymere), Ir. C.E.C. de Reus (Johan Matser Projectontwikkeling), Ir. W.J. Bodewes (Amvest), J. Schuyt (De Alliantie) en B.J. van Bochove (CDA-Tweede Kamerfractie). Het debat zal plaatsvinden in de Lounge van Hal 11 op donderdag 12 juni en start om 11.00 uur. Indien u het Corporatiedebat 2008 wilt bijwonen kunt u een e-mail sturen aan [email protected].

AMSTERDAM RAI



DINSDAG 10 JUNI WOENSDAG 11 JUNI DONDERDAG 12 JUNI

Samen aanpak ken in een weldoortimmer de pr aktijk.

VAN 10.00 UUR TOT 19.00 UUR

BESTEL NU UW Frits Wester

Daarbij vermelden wij dat er een beperkt aantal zitplaatsen zullen zijn maar er zal uiteraard wel genoeg ruimte zijn om het debat te kunnen volgen. Meer informatie Voor meer informatie over het debat, de sprekers en de thema’s kunt u op www.provada.nl kijken. Uiteraard kunt u daar ook uitgebreide informatie vinden over PROVADA 2008 en het totale programmaoverzicht welke wekelijks geupdate wordt. PROVADA Zoomstede 23 3431 HK Nieuwegein T: +31 (0)30 605 14 24 F: +31 (0)30 605 14 87 E: [email protected] I: www.provada.nl

Corporatiedebat 2007 Onder voorbehoud van drukfouten en eventuele wijzigingen

PROVADA 2008

TOEGANGSKAARTEN OP WWW.PROVADA.NL

Platform Ruimte In Ontwikkeling/PRIO Op dinsdag 10 juni op de PROVADA organiseert PropertyNL een symposium over de gebiedsontwikkeling in Nederland. Nederland staat de komende jaren voor grote ruimtelijke vraagstukken. De behoefte aan meer kwaliteit en duurzaamheid wordt breed gedragen. Maar hoe komen de overheid, de markt en het maatschappelijk middenveld tot een succesvolle samenwerking? Tijdens het symposium Platform Ruimte in Ontwikkeling zal PropertyNL u aan de hand van casuïstiek langs de verschillende knelpunten en hun mogelijke oplossingen leiden. Samen met u gaan wij proberen de problematiek helder in kaart te brengen en met elkaar te bespreken. Met als doel meer kennis en begrip voor elkaars op te bouwen en tot nieuwe en vooral betere samenwerking te komen. PRIO tijdens de PROVADA te Amsterdam. U komt toch ook?

>cZZcejWa^Z`eg^kViZhVbZclZg`^c\lZg`i Kda`ZgLZhhZahKVhi\dZYdeZa`c^kZVj\ZeVh" h^dcZZgYZcbZi\gdiZ^coZiZcWZigd``Zc]Z^Y VVcegd_ZXiZcY^ZYZdb\Zk^c\kZgg^_`Zc#LZ o^_cWZigd``ZcW^_^ciZ\gVaZ\ZW^ZYhdcil^``Z" a^c\!kVcWZ\^cidiZ^cY#LVVgW^_YZYdZahiZa" a^c\Zco^X]`jccZcj^ihigZ``Zcidi]ZiidiVVa ]Zg^cg^X]iZckVc]ZiCZYZgaVcYhZaVcYhX]Ve! bZi lViZg Zc \gdZc Vah WZaVc\g^_`Z heZZg" ejciZc# Od ]ZaeZc lZ bZZ db WZaZ^Y iZ kZgiVaZccVVgZZclZaYddgi^bbZgYZegV`i^_`#

Dch bdiid ÈZmXajh^Z[ dcil^``ZaYÉ `dbi Yjh c^Zi odbVVg j^i YZ ajX]i kVaaZc# 6ah deYgVX]i\ZkZg WZci j Vai^_Y kZgoZ`ZgY kVc ZZcZcdgbZWZigd``Zc]Z^YkVcdcoZbZchZc lZ cdZbZc YVi dch eZghddca^_` dcYZgcZ" bZghX]Ve! kVc ZZc VVchiZ`Za^_`Z \ZZhi" Yg^[i Zc VbW^i^Z Zc kVc ZZc XgZVi^k^iZ^i Y^Z c^ZjlZ lVVgYZc VVc egd_ZXiZc idZkdZ\i# 9Vi `Vc WZigZ``^c\ ]ZWWZc de ]heejiY^W# b_][ FFI jhW`[Yj[d! bVVg cZi od \dZY de XdbbZgX^ZZakVhi\dZYd[ldc^c\Wdjl#

bZZg^c[dgbVi^Zde lll#klkVhi\dZY#ca

thema PPS > AIV bang voor ‘straffeloosheid’

Leger steeds afhankelijker van private dienstverleners

Foto: Robert Pelton

In Irak en Afghanistan zijn talloze private militaire ondernemingen actief. Zij leveren brandstoffen, beschermen konvooien en zorgen ervoor dat ‘onze jongens’ te eten hebben. Een onvermijdelijke ontwikkeling, vindt René Hiemstra van adviesbureau Acestes. ‘We zitten daar met 1.600 militairen, meer is er niet.’ TEKST cindy castricum

Nadat de resultaten van het onderzoek naar het ‘eigen vuur’-incident Maar ons land heeft ook bewapende Afghanen gecontracteerd voor de bekend waren gemaakt, riepen Tweede Kamer en vakbond Acom de beveiliging van Nederlandse militaire bases,’ zo schrijft de AIV. bewindspersonen van Defensie op naar Uruzgan te gaan om het rapport Over dat laatste ontstond eind januari beroering nadat er in Kamp toe te lichten. Minister Van Middelkoop en staatssecretaris De Vries Holland een Afghaanse burger was gearresteerd op verdenking van geven geen gehoor aan het verzoek. ‘Maar je moet je eens voorstellen het voorbereiden van een aanslag. Tweede Kamerlid Harry van Bommel wat er allemaal geregeld moet worden als de minister wel naar ­Uruzgan (SP) wil van de minister weten of de verdachte medewerker werkzaam was gegaan,’ zegt adviseur René Hiemstra. ‘Hij is zo’n enorm doelwit, was voor een particulier beveiligingsbedrijf. Hij grijpt de kwestie aan daar komt organisatorisch heel wat bij kijken.’ Het is een van de voorom een aantal vervolgvragen aan Van Middelkoop te stellen: ‘Hoeveel beelden waarmee Hiemstra het standpunt verdedigt dat het inhuren particuliere beveiligingsbedrijven heeft u in Afghanistan in dienst? van private bedrijven in conflictgebieden als Irak en Afghanistan noodVoor welke functies? Welke bedrijven zijn het en op welke manier zakelijk én onvermijdelijk is. ‘Zonder de private industrie hadden de kunnen ze bij u een contract verwerven?’ Verenigde Staten een heel wat Het is maar de vraag of Defensie zwaardere dobber gehad aan het op alle vragen antwoord kan ­geven. ‘We zitten met veel te weinig man in bezetten en het bezet houden van Juist het ‘manifeste gebrek aan Afghanistan, voor ons is dit urgent’ Irak,’ stelt Hiemstra, wiens bureau ­informatie en transparantie’ is een van de problemen die de AIV constateert bij het inhuren van private zowel politie, justitie als defensie regelmatig van advies ­voorziet. Met de inval in Irak, inmiddels alweer vijf jaar geleden, heeft de krachten. De raad beveelt het kabinet dan ook aan ‘tot een zo ruim private militaire industrie een enorme vlucht genomen. De sector is mogelijke informatievoorziening te komen ten aanzien van alle ­relevante inmiddels een fait accompli, zoals Hiemstra het omschrijft. ‘Het is er, aspecten van de inhuur van particuliere bedrijven die in ­operatiegebieden het blijft er en het gaat nooit meer weg.’ Hoeveel private dienstverleners diensten ten behoeve van de Nederlandse krijgsmacht verrichten’. er in conflictgebieden rondlopen, is niet bekend. De Adviesraad InterVolgens Hiemstra is dat onmogelijk, omdat ‘deze informatie simpelweg niet te managen’ is. ‘Het gaat vaak om onder-, onder-, onderaannemers nationale Vraagstukken (AIV) schat dat er in Irak zo’n 180.000 actief zijn, onder wie 30.000 bewapende beveiligers van private military die de taken verrichten.’ Dat het daarmee voor het parlement ­onmogelijk ­companies (PMC’s). ‘Er is inmiddels een miljardenmarkt ontstaan,’ is om democratische controle uit te oefenen op wat er in Uruzgan aldus de AIV in een recent rapport waarin het inhuren van private ­gebeurt, moeten we volgens hem op de koop toe nemen. ‘Ik snap de ­militaire bedrijven onder de loep wordt genomen. zorgen, maar het is niet reëel om alles wat gebeurt te registreren. We Niet alleen de Amerikanen maken veelvuldig gebruik van de diensten weten toch ook niet wat de militairen precies doen als ze een paar van huurlingen. De belangrijkste conclusie die de AIV trekt, is dat dagen op missie zijn?’ Nederland in Uruzgan operationeel afhankelijk is van de private ­militaire Een ander probleem dat de AIV in zijn rapport aankaart, is de industrie. ‘Nederland is in Afghanistan vooral afhankelijk van private ­onduidelijkheid over de juridische aansprakelijkheid. Volgens de AIV diensten als lokaal luchttransport en voedsel- en brandstoftransporten. is de regering altijd verantwoordelijk voor het handelen van door

22

PM 7/3

­ ederland ingehuurde private dienstverleners. Een bijzonder probleem N doet zich volgens de adviesraad voor doordat er ‘gaten in de mogelijkheid tot rechtsvervolging zijn’ indien een private partij zich schuldig maakt aan een misdrijf. De PMC’s die in Irak en Afghanistan werkzaam zijn, is immuniteit verleend ten opzichte van de jurisdictie van het gastland. ‘Dit schept vooral een probleem met betrekking tot ­werknemers die behoren tot een andere nationaliteit dan van het land dat deze werknemers bij militaire operaties inschakelt,’ stelt de AIV. Zo kan Nederland in Afghanistan geen extraterritoriale jurisdictie uitoefenen over personeelsleden die bijvoorbeeld de Zuid-Afrikaanse nationaliteit hebben, aldus de AIV. Voor de raad komt die situatie neer op ‘­straffeloosheid van ernstige vormen van wangedrag, onaanvaardbaar a fortiori waar het zou gaan om de vervolging van ernstige misdrijven die vallen onder grove schendingen van de rechten van de mens ­respectievelijk ernstige schendingen van het internationale ­humanitaire recht’. Kritische grens De AIV waarschuwt dat de rol van PMC’s in conflictgebieden beslist geen ‘kritische grens’ mag overschrijden, al maakt de raad in het advies niet duidelijk waar die grens dan zou moeten liggen. De AIV signaleert dat huurlingen nu eenmaal niet direct onder commando van een legerleiding kunnen staan, en dat zij daardoor een ongewis onderdeel ­vormen van een militaire operatie. Ook toont de AIV zich bezorgd over de ‘accountability gap’, ofwel de lacunes in de bestaande internationale en nationale rechtsregelingen die relevant zijn voor de activiteiten van PMC’s. De AIV pleit ervoor dat de Nederlandse regering permanente teams van waarnemers stuurt naar de gebieden waar PMC’s actief zijn, die kunnen worden belast met onderzoek naar vermeende strafbare feiten die door PMC’s zijn gepleegd. Dergelijke teams zouden uit leden van de

Blackwater Het inhuren van private dienstverleners in conflictgebieden kwam vorig jaar in het nieuws nadat werknemers van het Amerikaanse bedrijf Blackwater betrokken waren bij een schietpartij in Irak waarbij zeventien doden vielen. In antwoord op vragen van Tweede Kamerlid Alexander Pechtold (D66) verzekert minister Van Middelkoop dat Nederland Blackwater nooit in dienst heeft gehad. ‘De ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie werken wel samen met andere particuliere beveiligingsbedrijven in inzetgebieden en in hoofdsteden waar sprake is van bijzondere dreiging,’ aldus de bewindsman.

Koninklijke Marechaussee en van het Openbaar Ministerie kunnen bestaan. Ook zou Nederland de problematische status van de PMC’s moeten agenderen in het EU-beraad over internationale veiligheidskwesties. Als stelregel doet de AIV de suggestie dat ‘Nederland alleen in zee dient te gaan met PMC’s, indien het een greep heeft op het optreden van dergelijke bedrijven’. Om helderheid in beleid en regelgeving omtrent de private militaire industrie te scheppen, pleit Hiemstra voor een Europese aanpak. ‘Elk land hanteert nu zijn eigen regels en huurt op eigen wijze in. Daardoor blijft het een grijs gebied van wat allemaal wel en niet mogelijk is.’ Nederland moet, als het aan hem ligt, de handschoen oppakken en het privaat inhuren op Europees niveau agenderen. ‘Wij zitten op dit moment met veel te weinig man in Afghanistan, voor ons is het urgent.’

<

PM 7/3

23

achtergrond > Verdrag van Lissabon is een ‘gedrocht’

Tien open vragen bij het nieuwe EU-verdrag De Europese regeringsleiders hebben afspraken gemaakt over institutionele veranderingen in de organisatie van de Europese Unie. Nu de ­afspraken worden doorgevoerd rijzen er veel nieuwe vragen. ‘De Hoge Vertegenwoordiger krijgt meerdere petten en zal moeten schipperen tussen raad en commissie, die niet altijd op een lijn zitten.’ TEKST eefje rammeloo foto rob jongbloed

‘Het is een stuk moeilijker om te begrijpen waarom het makkelijker is geworden.’ Zo verwoordde Europees terrorismebestrijder Gijs de Vries zijn gevoelens bij het Verdrag van Lissabon. Tijdens een symposium van Instituut Clingendael discussieerden wetenschappers, ambtenaren en andere belanghebbenden enkele weken geleden over de hiaten in het verdrag. De Europese regeringsleiders ondertekenden op 13 ­december 2007 triomfantelijk het zogenoemde Wijzigingsverdrag dat de organisatie van de EU eenvoudiger moet maken. Aan hun ­ambtenaren nu de taak om de bedachte hervormingen toe te passen in de ­institutionele praktijk. Een heilloze opdracht: omdat iedereen zijn zin wilde krijgen is de verdragstekst behoorlijk ondoorzichtig geworden, zo stelde onder anderen Clingendael-onderzoeker Mendeltje van Keulen tijdens de bijeenkomst. Sommigen spraken zelfs van een gedrocht.

De diplomaten van Brussel werken naast hun collega’s van de nationale overheden

1

Wat gaat de Europese Hoge Vertegenwoordiger (‘minister van Buitenlandse Zaken’) doen?

Javier Solana is al sinds 1999 Hoge Vertegenwoordiger en vertegenwoordigt de Europese Unie in het buitenland wanneer het bijvoorbeeld gaat om het MiddenOostenconflict. Hij mag echter zelf geen geld uitgeven en bemoeit zich niet met het Europees handelsbeleid of de ontwikkelingshulp. Bij een bezoek aan de Verenigde Staten stuurde de EU liever commissaris ­Ferrero-Waldner (Buitenlands Beleid), commissievoorzitter Barroso of de regeringsleider van het land dat op dat moment EU-voorzitter is. Door het verdrag wordt het mandaat van de Hoge Vertegenwoordiger uitgebreid, maar hij mag officieel geen ‘minister van Buitenlandse Zaken’ worden genoemd. Toch geeft de EU met de verzwaring van zijn functie eindelijk antwoord op de retorische vraag van Henry Kissinger: welk nummer bel ik als ik Europa aan de telefoon wil krijgen?

2

Wie gaat de Hoge Vertegenwoordiger bijstaan?

Uiteraard is de Tweede Kamer, met nee-stemmer Harry van Bommel voorop, alert en in hoogste staat van paraatheid. Het ministerie van Buitenlandse Zaken suste mogelijke opwinding in de Kamer onlangs door op Kamervragen te antwoorden dat momenteel slechts ‘ambtelijke voorbereidingen op de implementatie’ van het verdrag worden getroffen. Maar de noten die gekraakt moeten worden hebben wel degelijk een politiek karakter. Als gewoonlijk draait het bij de onderhandelingen, die voor 1 januari 2009 afgerond moeten zijn, om de vraag wie de meeste macht krijgt. De nieuwe, en gewichtigste functies zijn de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid en de permanente voorzitter van de EU. Die eerste functie is niet echt nieuw en de tweede niet echt permanent. In beide gevallen is sprake van veel open vragen. PM zet de tien belangrijkste op een rij.

24

PM 7/3

De Europese Unie krijgt haar eigen diplomatieke dienst, de European External Action Service (EEAS). De diplomaten die in dienst komen van Brussel werken naast hun collega’s die door de nationale overheden worden uitgestuurd. Hun taak is om de Hoge Vertegenwoordiger bij te staan bij zijn werk. In het verdrag wordt de taak van de nieuw op te richten EEAS op geen enkele manier omschreven. Graham Avery, senior adviseur bij het European Policy Centre (EPC), schreef in het rapport Challenge Europe uit december 2007: ‘Raad en commissie identificeerden slechts de belangrijkste vragen – niet de antwoorden – en hun overleg stokte na de Franse en Nederlandse referenda van 2005.’ De komende maanden moeten nog veel vragen worden beantwoord: wat wordt de

r­ echtspositie van de Europese diplomaten, waar worden ze geplaatst en – niet ­onbelangrijk – hoe verzekert de EU dat ze namens heel Europa ­optreden? Diplomaten van het secretariaat van de raad, de commissie en een handvol gedetacheerde diplomaten uit de nationale lidstaten moeten nauw samenwerken. Diplomaten van de commissie zullen met 5.000 mensen het zwaarst vertegenwoordigd zijn in de EEAS. Op het raadssecretariaat heeft Solana nu 350 stafleden, het DG Buitenlandse Betrekkingen telt 700 commissieambtenaren, en de lidstaten bekijken nog wie ze afvaardigen. Rivaliteit is onvermijdelijk, denkt Avery. Daarom is de gemakkelijkste oplossing hen te huisvesten ‘op neutraal terrein, buiten de commissie en de raad’. Het functioneren van de EEAS staat of valt met de aansturing van de Hoge Vertegenwoordiger, maar de rol van het Europees Parlement mag niet over het hoofd worden gezien. De nieuwe dienst wordt gefinancierd met Europees geld waarvan de ­besteding wordt gecontroleerd door het EP. De parlementariërs krijgen dus flinke invloed op het doen en laten van de diplomatieke dienst.

3

Wat gebeurt er met de Razeb, de Raad voor ­Algemene Zaken en Externe Betrekkingen?

De Razeb, waarin voorheen de ministers van Buitenlandse Zaken vergaderden over het deel Externe ­Betrekkingen, en de staatssecretarissen van Europese Zaken zich bezighielden met het organisatorische deel, wordt opgesplitst in de Raad van Algemene Zaken (RAZ) en de Raad van ministers van Buitenlandse Zaken. Jan Rood van het Clingendael European Studies Programme (CESP): ‘De Razeb werkt op het punt van Algemene Zaken niet goed. Het zwaartepunt is verschoven naar de ministers van ­Financiën. De coördinerende rol van de Razeb is tot nog toe niet goed uit de verf gekomen. Het is nog maar de vraag of dat de RAZ wel gaat

lukken.’ Het grootste probleem is vooralsnog dat niemand erin wil zitten. De ministers van Buitenlandse Zaken hebben hun eigen raad,

Voor de functie van vaste voorzitter van de EU staat de naam van Tony Blair prominent bovenaan evenals de regeringsleiders die toch moeilijk hun eigen werk kunnen gaan coördineren vanuit de RAZ. Maar als zij het niet doen laten ze het over aan het nieuwe vaste voorzitterschap en het raadssecretariaat, stelt Rood. ‘Terwijl de RAZ wel de schakel is tussen de raden.’

4

Wat gaat de vaste voorzitter van de EU (‘president’) doen?

De Europese Raad van regeringsleiders werd tot nu toe altijd voorgezeten door de regeringsleider van het land dat het roulerend voorzitterschap in handen heeft. Dit halfjaar is dat bijvoorbeeld Slovenië. Per 1 januari komt daar een ‘vaste’ voorzitter voor in de plaats, die 2,5 jaar blijft zitten en een optie heeft op een tweede (tevens laatste) termijn. Deze vaste voorzitter wordt door de Raad van regeringsleiders met gekwalificeerde meerderheid gekozen. Tegenstanders van de Europese grondwet wezen een ­Europese president pertinent af, maar deze functie heeft – zij het niet in naam – wel degelijk een presidentieel karakter. De vaste voorzitter ­vertegenwoordigt de EU in het buitenland wanneer andere landen een staatshoofd sturen. Verder wordt zijn functie omschreven als ‘de boel bij elkaar houden’. Hij bereidt bijvoorbeeld de vergaderingen van de Europese Raad van regeringsleiders voor en bemiddelt tussen de ­lidstaten.

PM 7/3

25

5

Hoe waterdicht is dit institutionele kader?

In het verdrag staat alleen dat de functies er moeten komen, maar de takenpakketten moeten nog tot in ­detail worden vastgesteld. Rood ziet problemen: ‘Het moge duidelijk zijn dat er een competentieconflict kan ontstaan tussen de Hoge Vertegenwoordiger en de vaste voorzitter. Ze moeten hun beleid erg goed op elkaar afstemmen.’ De benoeming van één enkele persoon op de post van Hoge ­Vertegenwoordiger brengt de nodige problemen met zich mee. Als Hoge Vertegenwoordiger wordt hij ook vicevoorzitter van de Europese ­Commissie en voorzitter van de Raad van Buitenlandse Zaken. Hij wordt benoemd door de Europese Raad bestaande uit de regeringsleiders, maar omdat hij ook lid van de commissie is moet zijn benoeming ­worden goedgekeurd door het Europees Parlement. De conclusie is dat de Hoge Vertegenwoordiger meerdere petten krijgt en zal moeten schipperen tussen raad en commissie, die niet altijd op een lijn zitten. Omdat hij zeggenschap krijgt over allerhande portefeuilles die tot 2014 bij 27 commissarissen zijn ondergebracht (Ontwikkelingshulp, Handel, Uitbreiding, enzovoorts) staat de Hoge Vertegenwoordiger/vice­ voorzitter van de commissie bovendien boven zijn collega’s in de ­c ommissie. Deskundigen Rood en Avery vragen zich af of de ­c ommissievoorzitter wel op een dominante rechterhand, een ‘­supercommissaris’, zit te wachten. In zijn functie als voorzitter van de Raad van Buitenlandse Zaken krijgt hij het ook moeilijk, aangezien hij vaak degene zal zijn die kwesties op tafel legt waar hij zowel wat betreft ­uitvoering als besluitvorming direct mee te maken heeft.

6

Wie gaan de functies bekleden?

Ingewijden verklaren dat de kwestie rondom de ­benoemingen pas tijdens het Franse voorzitterschap op tafel komt. De Europese lidstaten willen bovendien alle voorzitterschapsbenoemingen als package deal ­behandelen. Er zitten namelijk ook praktische haken en ogen aan: de aanvang van de termijnen verschilt. De Hoge Vertegenwoordiger en de vaste voorzitter moeten per 1 januari 2009 beginnen, maar pas in juni 2009 zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement en de nieuwe commissie, waarvan de Hoge Vertegenwoordiger deel uitmaakt, wordt in het najaar van 2008 benoemd. Aangezien de voorzitter van de ­commissie door het parlement moet worden gekozen (op voordracht van de raad) is zijn politieke kleur van belang. Zo is de huidige ­commissievoorzitter Barroso sociaaldemocraat van conservatieve snit, maar kan een eventuele progressieve meerderheid in het parlement een voorzitter van een andere signatuur eisen. Solana zal naar alle waarschijnlijkheid tot oktober 2009 in zijn huidige functie aanblijven. Voor de verzwaarde functie van Hoge Vertegenwoordiger heeft zich nog geen serieuze kandidaat gemeld. Solana wordt daardoor een bijzonder machtige speler in het Brusselse. De positie die hij de afgelopen negen jaar heeft verworven maakt hem machtiger dan eenieder die zijn plek zal innemen. Misschien smaakt dat, ondanks de hoge werkdruk en de vele vermoeiende reizen, naar meer en stelt hij zich beschikbaar voor een volgende termijn. Voor de functie van vaste voorzitter van de EU staat de naam van Tony Blair prominent bovenaan. Volgens Rood zullen de kleine ­lidstaten, die sowieso al tegen een vaste voorzitter waren, zijn kandidatuur zien als een greep naar de macht door de grote lidstaten. Het moet hoe dan ook iemand zijn die alle belangen haarfijn aanvoelt, de commissievoorzitter te vriend kan houden, en kan schipperen tussen de Europese instellingen. De vraag is of de ambitieuze Blair de beste man voor die functie is.

26

PM 7/3

7

Wat is de inzet van Nederland?

Nederland zal zoveel mogelijk proberen vast te houden aan het beginsel van supranationaliteit. Een macht die boven de lidstaten staat zal de macht van de grote lidstaten beperken en de belangen van de kleine lidstaten beter behartigen. Traditioneel pleit Nederland daarom voor een sterke commissie en probeert het de Europese Raad te ‘downplayen’, aldus Rood. ‘Nederland wil niet dat de vaste voorzitter van de raad zijn eigen paleisje krijgt. Geef hem maar een kamertje in de zijvleugel van het raadssecretariaat.’

8

Wat gebeurt er met het roulerend voorzitterschap?

Zweden maakt zich zorgen over het EU-voorzitterschap. Per 1 juni 2009 zou de Zweedse premier Frederik Reinfeldt aan het hoofd van de raadstafel zitten, maar het verdrag gooit roet in het eten. Het probleem is groter dan de pruillip van Reinfeldt. De ‘gewone’ raden van ministers (van bijvoorbeeld Werkgelegenheid of Transport) worden wel voorgezeten door de ­minister uit het land dat het roulerend voorzitterschap bekleedt. Die raden kunnen onopgeloste zaken doorschuiven naar de Europese Raad van regeringsleiders. Daar moet de premier van het voorzittende land (Reinfeldt) gewoon aanschuiven. De vergadering wordt namelijk niet door hem, maar door de nieuwe vaste voorzitter voorgezeten. Een pijnlijk punt, want door de komst van de vaste voorzitter is de voorzittende premier of president ook al minder belangrijk in het buitenland. Tot nu toe werd de agenda van de raadsvergaderingen door het voorzittende land gemaakt. Hoe dat onder het nieuwe verdrag moet gaan gebeuren is nog onduidelijk. Reinfeldt pleit voor een lijst met taken die het voorzittende land als ‘covoorzitter’ op zich kan nemen.

9

Welke zaken liggen nog meer op tafel?

Naast de grote lijnen moeten nog 33 openstaande punten verder worden ingevuld en uitgewerkt. Een simpel voorbeeld van die besluiten is het ­burgerinitiatief. Een burger of organisatie kan volgens het nieuwe verdrag een onderwerp op de agenda van de Europese Commissie zetten door een miljoen handtekeningen te verzamelen. Maar hoe bereik je de commissie met dat verzoek? Welke eisen worden er aan de handtekeningen gesteld? Uit hoeveel lidstaten moeten ze afkomstig zijn? Hoe controleer je of het er inderdaad een miljoen zijn? En, niet onbelangrijk, wie gaat erover?

10

Is het zeker dat het verdrag in werking treedt?

Ja en nee. Het zou goed kunnen dat al het werk dat momenteel op ambtelijk niveau wordt verzet, voor niets is. Ierland vormt een levensgrote bedreiging voor het Verdrag van Lissabon. De Ierse grondwet eist een referendum over het verdrag en volgens de laatste peilingen is minder dan de helft van de Ieren voorstander. Vermoedelijk wacht de Ierse overheid tot ze haar bevolking meer ratificaties voor kan houden en wordt het referendum net voor of net na de zomer ­gehouden. Bij een ‘nee’ van de Ierse bevolking zullen de andere Europese lidstaten zich niet laten tegenhouden. Er zal een oplossing worden gezocht waarbij het verdrag niet meer wordt opengebroken. <

achtergrond > Django Steenbakker geeft kledingadviezen

‘Draag een goede stropdas of draag er geen’

Op verzoek van PM boog de jonge couturier Django Steenbakker zich over het uiterlijk van de Nederlandse ambtenaar. Zijn oordeel: het is allemaal te anoniem, te pluizig, te groot, te slobberig en vooral te bruin. Aan de tekentafel ontwierp hij de gedroomde nieuwe outfit voor de rijksdienaar in het derde millennium. TEKST eefje rammeloo Foto welmer keesmaat

Bij de Kamer van Koophandel werd jonge ondernemer Django Steenbakker geholpen door een man in een pluizige bruine trui. ‘Ik dacht eerst dat het de schoonmaker was,’ aldus Steenbakker. Daar zit hij, dacht hij toen. Dat is dé ambtenaar. Django Steenbakker was te zien in het televisieprogramma Project Catwalk waar hij een talentenjacht voor modeontwerpers won. Op verzoek van PM boog hij zich over een ideale outfit voor de ambtenaar. Natuurlijk zijn er grote verschillen tussen individuele ambtenaren en verschilt het kledingpatroon van departement tot departement. De algemene noemer is: niet opvallen, men zou eens kunnen denken dat je ijdel bent. Steenbakker begrijpt dat ambtenaren voor alles serieus genomen willen worden: ‘Maar zou het niet eens leuk zijn als je ­collega’s je konden complimenteren met je outfit?’ ‘Het pak van de gemiddelde ambtenaar hoeft helemaal geen macht uit te stralen,’ stelt Steenbakker. Het donkerblauwe pak met brede rode stropdas doet het goed bij presidentskandidaten en niet iedereen is van dat kaliber. ‘Draag een goede stropdas of draag er geen,’ luidt zijn advies. Liefst ziet hij een geanimeerde stropdas in ­regenboogkleuren op een felgekleurd hemd. ‘Met daarover een zwart of grijs ­goedzittend, met de nadruk op goedzittend, pak.’ De man draagt zijn pakken. De vrouw heeft met haar assortiment

aan rokken, jurken, pakken, tunieken, blouses en truien statistisch gezien een veel grotere kans om op kantoor de plank mis te slaan. Dat doet ze volgens Steenbakker dan ook aan de lopende band. Grote ­ergernis vindt hij het schoeisel, terwijl dat een belangrijke eerste indruk achterlaat. Met name de puntschoen moet het ontgelden. ‘Het lege neusje voor de tenen moet worden opgevuld om te voorkomen dat het omkrult. Dat is een detail dat velen vergeten. Koop dan schoenen met een ronde neus als je niet weet hoe je zo’n punt moet behandelen.’ Mensen zeggen te snel dat iets ‘wel heel erg apart’ is. Maar ­stijlvolle, verrassende kledingcombinaties zijn in de mode. Tijdschriften geven genoeg voorbeelden van stijlvolle combinaties. Het argument dat een eenvoudige ambtenaar er om budgettaire redenen niet zou kunnen uitzien als het model uit een tijdschrift, wijst Steenbakker van de hand. Voor de schetsen die hij voor PM maakte liet hij zich inspireren door de kleding die H&M in de rekken heeft hangen. Hij vindt dat vrouwen, en mannen evenzeer, hun zelfbeeld niet moeten laten beïnvloeden door wat mensen om hen heen denken. ­Iedereen kan stijlvol naar kantoor. En als je niet maatje 38 hebt? Hij wijst op een van zijn schetsen: ‘Als ik dit voor grotere maten ontwerp teken ik precies hetzelfde. De rok wat lager en het truitje ook iets ­langer, maar het blijft dezelfde outfit.’ PM 7/3

27

‘H

Do’s

}

et hoeft allemaal niet duur te zijn. Koop een ­ gestreepte blouse, zoals deze van de H&M, en een Wolfordpanty in verschillende ­kleuren. Dan kun je het vaker aan. Je kunt alles combineren wat je wilt. Als het maar geen overdaad is. Gebruik bijvoorbeeld niet te veel prints. Of er moet meteen weer een jasje overheen, zodat je een klein stukje bloem ziet.’

Een mooie jas ‘Koop een mooie jas. Ga niet in een lelijke jas naar kantoor om er iets moois onder vandaan te toveren, het gaat om het totaalplaatje.’ Slanke kleding ‘Slanke kleding is heel belangrijk: slanke blouses en broeken met rechte pijpen die tot op je hiel komen. Slank betekent niet strak, maar gewoon goede spullen in je eigen (!) maat.’ Durf te vragen ‘Als je geen stijl hebt moet je dat erkennen en je laten adviseren. Vraag eens aan die kittige jonge verkoopster wat je het beste staat.’

‘V

}

oor een skinny jeans moet je eigenlijk wel écht skinny zijn. Maar het kan wel. Het gaat om de combinatie: mijn moeder heeft maat 38/40, een normale Nederlandse maat. Die draagt ook een skinny, met een trui met een lage hals eroverheen. Ze heeft wel slanke benen dus dan wordt het twee stokjes met een trui erover.’

{

‘E

28

en riem zit tegenwoordig vaak niet meer op z’n plek omdat hij de hele boel bij ­elkaar moet houden. Je kunt het beste geen riem dragen, hooguit een kleintje. Mannen kopen vaak wel een mooi Van Gils-pak maar bezuinigen dan op de schoenen. Maar zelfs bij Sacha heb je voor 90 euro al mooie schoenen. En vrouwen: trek mooie hakjes aan, het merendeel van de tijd zit je toch!’

PM 7/3

‘V

{

}

an wat ik heb ­getekend is niets getailleerd. De kleding is slank, maar dat ­betekent niet strak. Gewoon goede spullen in je eigen maat. Kijk naar de knoopjes van de blouse, die mogen niet openstaan. Broeken moeten rechte pijpen hebben die tot op de hiel vallen. Je ziet ook heel weinig dat een dame een mooie sjaal draagt. Terwijl er genoeg van die sjaaltjes van ­Hermès in de winkel liggen.’

‘B

rede stropdassen zijn voor oude zakenmannen. Dunne stropdassen zijn verjongend. Mensen kleden zich vaak te oud. Mannen mogen best een sjaal om hun nek hangen. Dat is misschien iets te modieus voor op kantoor, maar het kán wel.’

Don’ts Rugtasjes ‘Veel vrouwen hebben van die kleine rugtasjes. Dat is alleen maar gemakkelijk. Waarom geen leuke handtas of een koffertje? Je kunt een tas in je hand dragen, gooit hem in je fietsmandje en dan kom je leuk op kantoor aan.’ Te veel sieraden ‘Dan zie je eruit als een aso met een pak aan.’ Grote riem ‘Zo’n riem zit vaak niet meer op z’n plek omdat hij de hele boel bij elkaar moet houden. Zo’n grote gesp wordt toch algauw “cowboy”. Hooguit een klein riempje.’ Lege puntjes ‘Veel vrouwen dragen puntschoenen maar vergeten dan die puntjes te vullen, zodat ze gaan krullen. Koop dan maar beter ronde schoenen.’ Bruin ‘Bruin is uit den boze en kun je eigenlijk alleen aan als je een ­donkere huid hebt. Kleur is belangrijk. Pak eens blind een roze of een oranje overhemd uit het rek.’

{

‘I

k heb het veilig ­gelaten. Als ik deze schets ­o nder het kopieer­ apparaat zou leggen zou het een heel saaie zwart-witcombinatie worden. ­ Daarboven gebeurt het. Pak eens een roze of oranje overhemd uit het rek. Neem een voorbeeld aan ­mediterrane mannen. Die zien er altijd gelikt uit. Een zaak als Zara probeert die stijl naar Nederland te halen.’

PM 7/3

29

Colofon PM is een uitgave van Politieke Pers BV Korte Poten 9 2511 EB Den Haag tel 070 - 31 22 777 fax 070 - 34 56 925 www.pm.nl [email protected] [email protected]

Doctrine

Hoe groot is de kans dat een willekeurige rijksambtenaar op zomaar een bijeenkomst een uitspraak doet die zo spannend is, dat een aanwezige journalist het de moeite waard vindt er een artikel over te schrijven, dat de hoofdredacteur vervolgens interessant genoeg vindt om te plaatsen? Hoe groot is daarna de kans dat een Tweede Kamerlid, dat de ­volgende ochtend dit artikel bij zijn ontbijt leest, er een aanleiding in ziet om de ­verantwoordelijke bewindspersoon naar de Kamer te roepen om hem of haar eens stevig aan de tand te voelen? Hoe groot is dan de kans dat hij de andere parlementariërs zo ver krijgt een motie van wantrouwen te steunen? En hoe groot is ten slotte de kans dat iemand buiten deze Haagse cirkel dit een belangrijk onderwerp vindt? Hoe onwaarschijnlijk het ook moge klinken, deze kans is blijkbaar zo groot dat ­communicatieafdelingen zoveel mogelijk greep willen hebben op de publieke handel en ­wandel van hun beleidscollega’s. Voor de ­duidelijkheid: ik heb het hier niet over het ­regisseren van optredens van een directeurgeneraal, een secretaris-generaal, laat staan een minister. Hun politieke kracht bestaat ­g rotendeels uit management by speech en dat rechtvaardigt extra aandacht. Gelukkig weten deze mensen zich vaak te ontworstelen aan de regie en is er in hun optredens nog ruimte voor spontaniteit. Ik heb het over beleidsambtenaren die niet mogen deelnemen aan ­discussiebijeenkomsten of hun bijdrage van tevoren in detail moeten afstemmen met de collega’s van de ­communicatieafdeling. Elke keer als ik word geconfronteerd met dergelijke overijverige communicatieafdelingen, vraag ik wat hen drijft. Hoe het komt dat ze zo vaak defensieve overwegingen laten prevaleren boven het overbrengen van een boodschap? Vaak krijg ik het antwoord dat ze willen voorkomen dat een bewindspersoon in de problemen komt door uitspraken van een ambtenaar, waar de ­bewindspersoon niets van weet. Een ­begrijpelijke rechtvaardiging. In 1988 onder-

30

PM 7/3

streepte Frits Bolkestein de brede verantwoordelijkheid van ministers met een verwijzing naar de zogenaamde Carrington-doctrine. De Britse minister Lord Carrington trad af omdat zijn ambtenaren niet hadden voorzien dat ­Argentinië de Falklandeilanden zou ­binnenvallen. De minister was niet persoonlijk betrokken bij deze misser, maar Carrington nam zijn verantwoordelijkheid en deed the honorable thing. Een uitstekende ­manier om bewindspersonen en ambtenaren scherp te houden. De Carrington-doctrine gaat echter over ­ernstige tekortkomingen van het ambtelijke apparaat. Tenzij het dagelijks leven van ­communicatiemedewerkers wordt gekenmerkt door een permanente dreiging van ernstige ambtelijke tekortkomingen, is hun overactieve houding niet gerechtvaardigd. Misschien dat het steeds tot risico bestempelen van ­uitspraken het bestaansrecht van de ­communicatieafdeling bevestigt? Of ligt de oorzaak misschien bij een gebrekkig ontwikkeld politiek gevoel, waardoor ze niet goed ­inschatten wanneer iets werkelijk een risico is? Hoe dan ook, het heeft iets wereldvreemds. Iedereen weet dat er in een ministerie ­verschillende denkbeelden leven en ik vind dat zelfs geruststellend. De botsing van uiteenlopende visies en ideeën helpt bij het formuleren van goed doordacht beleid. Net zoals het toetsen van deze ideeën aan de praktijk ervoor zorgt dat de kennis van departementen wordt verrijkt. De samenleving mag zien dat ministeries geen ivoren torens zijn, maar dat daar mensen werken met kennis en meningen. Hier krampachtig mee omgaan leidt tot zelfcensuur. Maar belangrijker nog: het is een selffulfilling prophecy, want de wens naar inhoudelijke consistentie op details maakt elke afwijking opvallend. En voor je het weet staat dat in de krant.

Ruben Maes is partner van communicatie­ bureau Maes|Okhuijsen en werkzaam als ­strategisch adviseur en gespreksleider

Hoofdredactie Guikje Roethof, Cindy Castricum (adjunct) Redactie Eefje Rammeloo, Jan Sanders, Marloes Vreeburg, Chris van de Wetering, Rianne Waterval (projecten) en Rutger van den Dikkenberg (stagiair) Eindredactie Johan Jansen, René Zwaap Medewerkers aan dit nummer Yvonne Kroese, Ruben Maes Vormgeving Rob Jongbloed (artdirector), Welmer Keesmaat Uitgever Heleen Hupkens Directeur Willem Sijthoff Bladmanager Asha Narain Drukkerij Hollandia Printing, Heerhugowaard Advertenties Asha Narain, 070 - 31 22 770, [email protected] Verschijning PM komt 22 maal per jaar uit in een oplage van ruim 13.500 exemplaren Abonnementen, opzeggingen en adreswijzigingen Uitsluitend via [email protected] Een jaarabonnement op PM kost € 143,- excl. 6% btw. Abonnementen kunnen uitsluitend schriftelijk tot uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode worden opgezegd. Na deze datum wordt het abonnement stilzwijgend verlengd. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen in welke vorm dan ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor eventueel geleden schade door foutieve vermelding in het blad. © 2008, Politieke Pers BV

spelers >

De goeroes van de rijksdienst (deel 2)

In het tweede en laatste deel van de serie over de meest gewilde inspiratoren van de rijksdienst aandacht voor karma, het Britse model en het Nieuwe Werken. Over hoe de ambtenaar 2.0 moet worden bevrijd uit de kantoorfabriek en de held in zichzelf kan ontdekken. Tekst chris van de wetering

Manfred van Doorn

Sir Michael Barber

functie coach en vaste trainer van het kandidatenprogramma van de ABD / van huis uit klinisch psycholoog / schreef Leiderschap. Een reis in beeld (2005, in samenwerking met de ABD, BZK en de Vereniging voor Overheidsmanagement) / schreef ook Karma als kans (1990) en Flitsen van het sublieme (2000).

functie partner McKinsey / was van 2001 tot 2005 hoofd Delivery Unit van de voormalige Britse premier Blair / schreef How to do the impossible (1997) en Instruction to Deliver: Tony Blair, Public Services and the Challenge of Achieving Targets (2007)

Manfred van Doorn begeleidt decision makers in politiek, ambtenarij en bedrijfsleven. Hij geeft daarnaast per jaar ook nog tweehonderd (beeld)lezingen in binnen- en buitenland. Als vaste trainer van het kandidatenprogramma van de Algemene Bestuursdienst houdt hij de ambtelijke top graag dilemma’s voor, die hij de ‘paradoxen van het leiderschap’ noemt. Deze gaan vooral over hoe je tegenstrijdige aspecten van het leidinggeven succesvol kunt combineren. Hoe bijvoorbeeld streeft een leidinggevende tegelijkertijd riskante zekerheid en bezielde zakelijkheid na, terwijl hij ook nog dienend leiderschap beoefent en zich van concurrerend win-windenken bedient? Voor velen een vraag, maar voor Van Doorn gesneden koek. Hij heeft zich de afgelopen jaren gericht op de ontwikkeling van zijn Double Healix-model, waarin hij de persoonlijke ontwikkeling (die hierin de ‘de reis van een held’ wordt genoemd) in twaalf fasen en op acht niveaus beschrijft. Van Doorn is filmliefhebber en illustreert zijn verhaal graag met filmfragmenten. Filmscènesdie Van Doorn laat zien tijdens zijn sessies komen uit Sophie’s choice, The American President, de documentaire The Clinton years en de Stanford commencement speech van Apple-topman Steve Jobs.

De rijksdienst wil met minder ambtenaren een betere publieke dienstverlening neerzetten. Hoe dat moet, weet Michael Barber. Hij was hoofd van de Delivery Unit van de vorige Britse regering en verantwoordelijk voor de implementatie van Blairs beleidsprogramma’s op het gebied van volksgezondheid, onderwijs, transport, justitieel systeem en vreemdelingenbeleid. In zijn boek Instruction to deliver beschrijft Barber hoe de uitvoering van beleid meer resultaatgericht kan. Meetbare doelen en afstemming tussen politici en departementen zijn daarvoor noodzakelijk, zo zegt hij. Barber eiste dat Blair zich persoonlijk committeerde aan de uitvoeringsresultaten. Vervolgens vertelde hij de vakministers dat hij zou zorgen dat de departementen hen zouden helpen de beleidsprogramma’s waar te maken. De ­departementen beloofde hij eveneens te helpen bij het oplossen van hun problemen. Daarna schakelde hij andere stakeholders in die betrokken waren bij de maatschappelijke vraagstukken. Voor ieder beleidsdoel stelde Barber een praktisch plan van aanpak op. De voortgang werd om de paar weken getoetst aan de hand van cijfers en diagrammen. Zo hield hij alle partijen gefocust. ‘Calm, gentle but persistant,’ zo kwalificeerde Barber zijn aanpak op een bijeenkomst van Bureau ABD, voor kabinetsleden en de topmanagementgroep van de ABD. Minister Ter Horst zei direct toe Barbers bevindingen mee te nemen in de vernieuwing van de rijksdienst. PM 7/3

31

spelers >

spelers >

Bellen met...

Dik Bijl functie architect-adviseur bij Microsoft / opleiding arbeids- en organisatiepsychologie aan de VU / werkt al twintig jaar in de it / schreef Het nieuwe werken (2007) / vindt kantoren administratieve lopende banden / predikt het Nieuwe Werken / sprak op de conferentie van BZK over de ambtenaar van de toekomst Werken in kantoren is voor de ambtenaar 2.0 passé, vindt Dik Bijl. De kenniswerker van de toekomst staat los van werkplek en kantooruren – dat is immers nog een erfenis uit het industriële tijdperk. In een kenniseconomie moeten kenniswerkers efficiënter en effectiever werken willen ze een toename in productiviteit realiseren die nodig is om de concurrentie met India en China aan te kunnen. Niet het proces, maar het resultaat dient voorop te staan en daar is alle creativiteit van de medewerker voor nodig, ook die van buiten werktijd. Het nieuwe werken vereist een andere inrichting van de werkplek. Die moet via ict virtueel worden. Verandering is ook nodig in de organisatie (een plattere organisatie met gecentraliseerde beslissingsbevoegdheid), de managementstijl (meer vanuit vertrouwen, vooral situationeel leiderschap) en de mentaliteit van de werknemer. De medewerker moet in het nieuwe werken de mogelijkheden van de veranderde omgeving en ict-hulpmiddelen beter gebruiken om efficiënter te werken. <

‘Lobbyen

Met haar benoeming tot landbouwattaché wordt de 29jarige Anneke Smolders ‘de ogen, oren en de mond’ van LN V i n B r u s s e l . H e t ­gemeenschappelijk landbouwbeleid wordt haar ­b elangrijkste aandachtsgebied. Voorheen was Smolders als wetgevingsjurist bij LNV betrokken bij Natura 2000.

advertentie

Werken bij een top organisatie!

Werken via P&O Services Groep Voor onze opdrachtgever, een gemotiveerde en ervaren professional (M), zijn wij op zoek naar een

Organisatie in verandering

t

waar behoefte is aan een adviseur die op het snijvlak van publiek en privaat zijn sporen heeft verdiend. Uw vraag: Als werkgever zoekt u naar een adviseur, die met oog voor het proces gaat voor resultaat. U wilt een adviseur die tegengestelde belangen bij elkaar weet te brengen, in staat is compromissen te sluiten en tegelijk richting weet te geven. Het aanbod: Onze opdrachtgever is een organisatieadviseur met politiek bestuurlijke ervaring die uw organisatietrajecten en bestuurlijke besluitvormingsprocessen vlot kan trekken. Hij brengt hiervoor zijn ervaring als (interim) manager bij de Rijksoverheid, als raadslid en als wethouder mee.

Voor deze academisch geschoolde professional heeft u een opdracht beschikbaar welke op basis van een uitleenovereenkomst wordt ingevuld. Voorbeelden van opdrachten zijn: • begeleiden van een organisatieontwikkelingtraject binnen een afdeling of sector; • begeleiden van een cultuurtraject; • begeleiden van een fusietrajecten of samenwerkingsverband; • waarnemen van de HR Manager. Interesse? Ziet u mogelijkheden voor deze academisch geschoolde professional in uw organisatie, neemt u dan contact op met Mischa van Baaijen, Manager Interim Professionals, op telefoonnummer 06-53424762. Een bericht per e-mail kan ook: [email protected]. P&O Services Groep biedt creatieve mobiliteitsoplossingen voor personeelsvraagstukken. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt zeker op prijs gesteld!

Den Haag Maastricht Meppel Tilburg Wageningen Hedel Correspondentieadres

32

PM 7/3

| Postbus 94, 5320 AB Hedel

Telefoon



| (073) 503 93 20

Internet

| www.posg.nl

leer je niet uit een boekje’ wetgeving komt uit Brussel en dan is het handig als je weet hoe het werkt. Ik kreeg vooral te maken met natuurwetgeving, maar ook daarin wordt veel Europees recht geïmplementeerd. Mijn belangrijkste dossier was Natura 2000.’ Er wordt in Brussel heel hard nagedacht over de toekomst van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Krijg jij daarmee te maken? ‘Een van mijn dossiers is plattelandsontwikkeling, dus met die discussie krijg ik zeker te maken. In eerste instantie houdt de Landbouwraad zich bezig met de health check, maar plattelandsontwikkeling is moeilijk los te koppelen van landbouw in strikte zin, dus van het gemeenschappelijk landbouwbeleid.’

LNV • Er klinkt een echo door de telefoon. Anneke Smolders verhuist van Den Haag naar Brussel en in afwachting van de verhuizers staat ze PM te woord vanuit haar nieuwe woning. Sinds een paar weken is ze een van de attachés van het ministerie van Landbouw, Natuur Hoe ga je om met de politieke belangen die zo’n discussie met en Voedselkwaliteit (LNV) bij de Permanente Vertegenwoordiging van zich meebrengt? Nederland in Brussel. Een niet onbelangrijke functie in roerige tijden. ‘Natura 2000 was politiek ook een heet hangijzer. Het is wel zo dat Er is veel te doen om de landbouwsubsidies en de toekomst van het het debat als jurist gelaagd tot je komt. Maar bij de ambtelijke ondersteuning in de Tweede Kamer merk je dat gemeenschappelijk landbouwbeleid. Dat ‘Veel landbouwwetgeving komt toch wel. Ik kreeg bijvoorbeeld ook veel wordt momenteel ­geïnventariseerd in de uit Brussel en dan is het handig Kamervragen. In Brussel is politieke zogenoemde health check. als je weet hoe het werkt’ ­invloed veel rechtstreekser. Mijn inschatting is dat belangenorganisaties hier Had je de promotie verwacht? ­d irect contact met mij zullen opnemen.’ ‘Er was een vacature voor landbouwattaché en daar heb ik op gesolliciteerd. Verwacht is een groot woord, ik hoopte het natuurlijk wel.’ Er schijnen cursussen te zijn waar je leert lobbyen. Mensen die een dergelijke functie vervullen zijn meestal een ‘Misschien is het een goed idee om zo’n cursus te doen. Maar collega’s stuk ouder. Jij bent 29. zeggen dat je lobbyen niet uit een boekje kunt leren.’ ‘Ik ben inderdaad nog vrij jong. Geen idee of dat in mijn voordeel of Deze baan als attaché klinkt heel anders dan wat je voorheen in mijn nadeel heeft gewerkt. Tot nu toe heb ik er niets van gemerkt. op het departement deed. Ik ben pas twee weken bezig en ik heb niet de indruk dat ik anders ‘Sommige mensen hebben een verkeerd beeld van een jurist: alsof wordt behandeld dan collega’s die ouder zijn. Ik verwacht niet dat ik dat iemand is die niet achter z’n bureau vandaan komt. Dat zou ik van dat leeftijdsverschil iets ga merken.’ willen nuanceren. Ik wilde me weer meer met Brusselse en Europese Welke bagage breng je mee? zaken bezighouden, en ik denk ook dat ik in deze functie meer te maken krijg met mensen. Het adviseren en het schrijven van wet­ ‘Ik heb rechten gestudeerd aan de Universiteit Leiden, met als afstugeving is leuk. Maar qua persoonlijke ontwikkeling denk ik nu meer deerrichting Europees recht. In Brussel heb ik stage gelopen bij het directoraat-generaal Transport en Energie (DG TREN). Ik heb dus best te kunnen groeien in het contact met mensen dan in het juridische wat ervaring met Europa. Voor mijn vorige functie als wetgevings­jurist werk.’ < [Eefje Rammeloo] zocht LNV iemand die Europees recht had gestudeerd. Veel landbouwPM 7/3

33

spelers >

spelers > Nieuwe plv. IG VenW Rob van Lint:

‘Mijn vingers jeuken’ Onder de regie van directeur Rob van Lint halveerde de Plantenziektenkundige Dienst (PD) in omvang. ­Reductie van toezichtlast en het vergroten van efficiency staan in zijn ogen niet op gespannen voet met sociaal beleid. Per 1 april zet hij zich bij de Inspectie Verkeer en Waterstaat aan het schrappen van ongeveer 200 functies. TEKST guikje roethof foto welmer keesmaat

VenW/LNV • De inspectiediensten zijn flink in beweging. Rob van Lint (49), nu nog waarnemend directeur van de Algemene ­Inspectiedienst van het ministerie van LNV, treedt per 1 april toe tot de hoofddirectie van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. Per 1 ­september wordt hij formeel plaatsvervangend inspecteur-generaal. Vanwaar de overstap? ‘In de eerste plaats omdat het ministerie van Verkeer en Waterstaat staat voor veilig en schoon water en duurzame mobiliteit, een beleidsterrein dat mij erg boeit.’ En verder? ‘Er is ook een praktische ­aanleiding. De Plantenziektenkundige Dienst (PD), waar ik sinds 2005 directeur van was, de Algemene ­I nspectiedienst LNV (AID) en de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) zijn bezig te fuseren. Annemie Burger, de directeur van de AID, werd directeurgeneraal op LNV en toen heeft men mij gevraagd even op te schuiven en als waarnemend directeur van de AID te fungeren totdat halverwege dit jaar een nieuwe leiding van een nieuwe dienst wordt ­benoemd. Mijn functie wordt dus opgeheven.’

Eerste baan Beleidsmedewerker ammoniakbeleid bij het ministerie van Vrom/DG Milieubeheer

Woont in Leiden

Met Willemien en drie kinderen Sandra (15), Tom (13) en Laura (11)

Lid van O.a. Amnesty International, Wereld Natuur Fonds, Fietsersbond

Leest

We zijn nu nog niet halverwege. Het motto van de samenwerkende inspecties is niet voor niets “van ontwikkelen naar leveren”.’ Wat is uw bijdrage geweest? ‘Ik heb als directeur van de PD een heel veranderingstraject geleid. Wij hebben de uitvoerende inspecties overgedragen aan andere ­keuringsdiensten. De PD houdt daar nu toezicht op en is gehalveerd in omvang.’ Is dat niet moeilijk banen schrappen? ‘Zeker. In zo’n traject speelt de sociale invalshoek een belangrijke rol. Ik ben er trots op dat wij dat op een goede, nette manier hebben ­k unnen doen. Aan het einde van de rit had iedereen weer werk. Voor een deel is men naar andere keuringsdiensten gegaan, maar ook naar andere functies binnen de overheid en in het bedrijfsleven.’ Was dat eenvoudig? ‘Ik heb meteen in het begin een heel actief mobiliteitsprogramma opgezet, waardoor mensen gesteund werden in hun zoektocht naar een nieuwe toekomst. Mensen zijn bij allerlei organisaties ­terechtgekomen. Als de slechte boodschap gebracht wordt, vindt men het heel vervelend. Maar er kwamen ook heel onverwachte dingen uit voort. Mensen die, omdat ze iets anders moesten gaan doen, ertoe kwamen om een oude droom te de toezichtlast met verwezenlijken. Heel bijzonder.’

Omdat de inspectie moet inkrimpen? ‘Ja, dat is zeker een reden voor die fusie. Maar er is bij de inspecties vooral nog veel werk te doen. De ‘de Vermindering van politiek vraagt om effectiever 25 procent is een enorme ambitie’ ­toezicht met minder toezichtlast voor de burger. Daar werken wij En hoeveel mensen moeten er aan door minder vaak allemaal verschillende inspecteurs langs te bij de Inspectie VenW uit? laten komen en meer gebruik te maken van ict.’ ‘Het gaat om ongeveer 200 functies. Driekwart door het afstoten van taken en een kwart als gevolg van efficiencymaatregelen zoals ­d igitalisering en samenwerking. Dat moet ook op een nette sociale Gabriëlla Bekman is daar toch op stukgelopen? ‘Gabriella wilde terecht meer meters maken, maar er is in de afgelopen manier kunnen. Daar staan wij voor. Verder vind ik het reuzeleuk dat jaren wel al veel tot stand gebracht. Tussen de verschillende ­i nspecties de taakverdeling tussen IG Johan de Leeuw en mij zo is dat ik ook is een goede samenwerking ontstaan en er is veel in gang gezet. specifiek aandacht aan de luchtvaart zal besteden. Mijn vingers jeuken Tegelijkertijd is er ook nog veel te doen. De vermindering van de om mijn ­bijdrage aan dat politiek gevoelige dossier te leveren.’ < toezichtlast met 25 procent die het kabinet wil is een enorme ambitie.

(Moderne) literatuur

34

Hobby’s PM 7/3

Wielrennen, koken en muziek

PM 7/3

35

spelers < Ocker van Munster nieuwe cultuurpaus OCW

Hart voor de kunst Als nieuwe directeur Kunsten van OCW wil Ocker van Munster cultuur weer op de maatschappelijke kaart zetten. Als interimmanager van adviesbureau Berenschot bouwde hij de reputatie op van stevige saneerder, maar hij verzekert dat zijn prioriteiten daar niet liggen. OCW • ‘Je stapt altijd in een rijdende trein,’ stelt Ocker van Munster (57). De nieuwe directeur Kunsten van het ministerie van OCW betreurt niet dat de nota waarin de subsidies voor de komende vier jaar worden behandeld net de deur uit is gegaan naar de Raad voor Cultuur. ‘Er zullen nog genoeg interessante zaken op mijn pad komen,’ verzekert hij. ‘Dit is een veld waar ik mijn hart heb liggen.’ Per 1 mei verruilt Van Munster na twintig jaar het adviesbureau Berenschot voor het ministerie van OCW. Voor hem geen onbekend terrein: in opdracht van dit departement schreef hij verschillende adviezen, waaronder het rapport Podiumkunsten na 2000. Eerder was hij werkzaam als hoofd Culturele Zaken op de directie FEZ van het ministerie. Toen hij bij Berenschot begon, vormde zijn passie voor de kunsten nog onontgonnen gebied: ‘Er bestond nog geen cultuurportefeuille, mede dankzij mijn netwerk en ervaring heb ik deze kunnen opbouwen.’ Van Munster is regelmatig ingezet bij culturele instellingen die in moeilijkheden waren verzeild. Zo was hij interim-directeur bij het Theaterinstituut, de Theatercompagnie, Muziekgroep Nederland en het Cosmic Theater. Maar hoewel Van Munster bekendstaat als ‘een

stevig saneerder’ is dat volgens hem niet de belangrijkste reden dat hij door het departement is aangetrokken. ‘Het saneren is maar een klein stukje van het palet. Het veldwerk dat ik heb verricht en mijn inhoudelijke achtergrond zijn de belangrijkste redenen van mijn komst.’ De adviseur heeft nu behoefte aan een baan met meer commitment: ‘Het is mijn drive om de cultuursector beter op de maatschappelijke kaart te krijgen. Kunst en cultuur zijn van belang voor onze samenleving. Wij vragen ons tegenwoordig voortdurend af wie we zijn en wat onze normen en waarden inhouden. Ons rijke kunst- en cultuurveld kan een grotere bijdrage leveren aan deze behoefte aan nieuwe identiteiten.’ Van Munster beschouwt de film van Wilders, die zowel binnen als buiten politiek Den Haag de gemoederen flink bezighoudt, als een lastige kwestie: ‘Ik acht de vrijheid van meningsuiting van groot belang, maar gezien de situatie waarin we ons nu bevinden hoop ik toch dat deze film voorlopig niet uitkomt.’ < [RW]

advertentie

Werken bij een top organisatie!

Werken via P&O Services Groep Voor onze opdrachtgever, een gemotiveerde en ervaren professional (M), zijn wij op zoek naar een vacature voor de functie van

Projectmanager Huisvesting die als een professional te werk gaat.

t

Uw vraag: Als werkgever zoekt u een ervaren projectmanager voor uw op handen zijnde doorontwikkeling van de huisvesting. In dit project is hij verantwoordelijk voor de sturing van de bouw en de inrichting. De werkzaamheden zijn multidisciplinair. U beschrijft uw projectmanager als strategisch, praktisch, realistisch en deskundig op verschillende terreinen. Het aanbod: Onze opdrachtgever heeft zich via diverse management- en bestuurlijke functies in publieke organisaties ontwikkeld tot een doelgerichte en

diplomatieke projectmanager op het gebied van huisvesting en vastgoed. Hij weet een heldere koppeling tussen bestuur en werkorganisatie te maken om op die manier win-win situaties te creëren. Daarbij vindt hij het belangrijk dat er voor zichzelf en voor anderen ruimte is om goede ideeën te realiseren. Interesse? Ziet u deze academisch geschoolde professional als uw projectmanager, neemt u dan contact op met Mischa van Baaijen, Manager Interim Professionals, op telefoonnummer 06-53424762. Een bericht per e-mail kan ook: [email protected]. P&O Services Groep biedt creatieve mobiliteitsoplossingen voor personeelsvraagstukken. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt zeker op prijs gesteld!

Den Haag Maastricht Meppel Tilburg Wageningen Hedel Correspondentieadres

36

PM 7/3

| Postbus 94, 5320 AB Hedel

Telefoon

| (073) 503 93 20

Internet

| www.posg.nl

et cetera Nader tot Otto Neurath

De stad voor iedereen Voer voor Vrom-ambtenaren! Dat was de eerste gedachte bij dit boek. Maar zouden ze dit wel willen lezen? Het boek, 171 pagina’s inclusief de noten, is mooi vormgegeven en ruim geïllustreerd. Je moet echter wel erg geïnteresseerd zijn in Otto Neurath om het van kaft tot kaft te willen lezen. Het werk is verdeeld in de hoofdstukken Gemeenschap, Democratie en Globalisering, maar kent verder amper een indeling. Complicerende factor is dat het in het Engels is geschreven. Dat geeft het een wetenschappelijk en gedistingeerd karakter, maar waarom? Is het de bedoeling dat het wordt gebruikt in collegezalen van internationale universiteiten? Door de illustraties lijkt het eerder een koffietafelboek. De Amerikaanse afkomst van filosoof en architectuurcriticus Nader Vossoughian doet vermoeden dat het boek niet anders dan in het Engels kón worden geschreven. De vorm daargelaten, is het onderwerp van de auteurs buitengewoon interessant. De bouw en structuur van de wereldstad staat centraal. In het voorwoord zegt Arno van Roosmalen, directeur van Stroom in Den Haag, dat bij analyse van steden altijd zwart-wit werd gedacht: centralisatie/ decentralisatie, top-down/bottom-up en Sovjetcollectivisme/Amerikaans individualisme. Vossoughian nuanceert. Hij verklaart de al dan niet succesvolle bouw en de inrichting van een stad aan de hand van het leven, werken en denken van Otto Neurath (1882-1945). Filosoof, econoom en socioloog Neurath speelde een grote rol bij de wederopbouw van ­Wenen na de Eerste Wereldoorlog. Hij stond aan de basis van verschillende projecten zoals de Settlement and Alootment Garden Association en de ­Public Utility Settlement. Vossoughian besteedt ook aandacht aan tijdgenoten en collega’s van Neurath, zoals architect Cornelis van Eekeren, waarmee hij het thema van de global polis breder maakt dan de filosofie van Neurath. Neurath stond bekend als een voorvechter van democratisering – geïnspireerd door Karl Marx. Om iedereen in staat te stellen deel te nemen aan de maatschappij ontwikkelde hij de Weense Methode, in 1935 hernoemd tot Isotype, International System of Typographic Picture Education. Statistieken werden in Isotype omgezet in begrijpelijke plaatjes. Vossoughian

laat bijvoorbeeld een plaatje zien waarin de reistijd tussen de Verenigde Staten en Europa tussen 1492 en 1932 wordt weergegeven door een bootje te laten varen op een steeds kleinere afstand tussen twee gebouwen. Symboliseerde de Weense Methode democratisering van kennis, de invoering van kunstlicht zorgde voor democratisering van tijd. ­Neurath adviseerde het Gesellschafts/ und Wirtschaftsmuseum in Wenen zijn openingstijden te veranderen zodat de arbeider ook in staat werd gesteld ‘cultuur te consumeren op weg van werk naar huis’. Het museum was open van 17 tot 19 uur en op zondag van 9 tot 13 uur. < [ER]

Otto Neurath The language of the Global Polis, Nader Vossoughian NAi Publishers, 171 pagina’s, € 39,50 De tentoonstelling The Global Polis is nog tot en met 6 april te bezichtigen in Stroom, Hogewal 1-9, Den Haag.

Koude Oorlog komt terug

Lof der leeftijd

Irakezen en de oorlog

Met de Russische verkiezingen net achter de rug, maakt Ruslandcorrespondent Edward Lucas van The Economist een toer door het land. In Utrecht houdt hij een lezing over zijn recent verschenen boek Een nieuwe Koude Oorlog. Centraal in het boek staat een waarschuwing voor de hernieuwde macht van het Kremlin. Lucas wijst op de groeiende Russische agressie die geschraagd wordt door de inkomsten uit de olie- en gasindustrie.

De komende boekenweek (12 – 22 maart) heeft als thema ‘Van oude mensen... De derde leeftijd en de letteren’ en om dat thema luister bij te zetten, vindt aan de Vrije Universiteit ­Amsterdam het symposium Lof der Leeftijd plaats. Vijftigplussers zijn immers vitaler dan ooit te ­ voren, lijkt het. Het symposium schenkt aandacht aan ouderdom in allerlei facetten: van kunst en literatuur tot de sterrenwereld. ­Sprekers zijn filosoof Joep Dohmen en schrijfster Helga Ruebsamen.

Hoe nu verder, vijf jaar na de Amerikaanse inval in Irak? Joost Hiltermann, deputy director Midden-Oosten en Noord-Afrika van de Inter­ national Crisis Group en een van de meest vooraanstaande Irakdeskundigen, debatteert over deze en andere prangende ­ vragen met onder anderen journalist Chalaan Charif van de Wereldomroep. Want wat heeft de oorlog tegen de opstandelingen voor de ­gewone Irakees opgeleverd? Wat is de rol van de internationale gemeenschap? Gespreksleider is Lau Schulpen van het Cidin.

Wat Lezing: ‘Een nieuwe Koude Oorlog’ Wanneer Maandag 10 maart, 20.00 – 21.30 uur Waar Tumult, Domplein 5, Utrecht Toegang 7,50 euro Info en reserveren www.tumultdebat.nl

Wat Symposium ‘Lof der leeftijd’ Wanneer Zaterdag 15 maart, 10.00 – 15.00 uur Waar Vrije Universiteit, De Boelelaan 1051, ­Amsterdam Toegang 20 euro Info en reserveren www.hovo-nederland.org

Wat Debat ‘Global, Irak – vijf jaar later’ Wanneer Dinsdag 18 maart, 20.00 – 22.00 uur Waar LUX, Mariënburg 38-39, Nijmegen Info en reserveren www.lux-nijmegen.nl

PM 7/3

37

service Kameragenda

11 t/m 20 maart

Plenaire vergaderingen Het WRR-rapport Europa in Nederland staat in week 11 – eindelijk, want vaak uitgesteld – op de agenda van de Kamer, net als het verdrag inzake de rechten van het kind. Commissievergaderingen

11 maart 19.30 – 21.00

OCW, BZK, EU, SZW en VWS, Algemeen Overleg Gelijke behandeling

12 maart 10.00 – 13.00 10.00 – 12.00 10.00 – 12.00 10.00 – 12.30 13.00 – 15.00 13.30 – 15.30 15.00 – 18.00 15.00 – 18.00 15.30 – 17.30

EZ, Financiën en SZW, Algemeen Overleg Zelfstandig ondernemen OCW, EZ en LNV, Algemeen Overleg Wetenschappelijk onderzoek EU en BZ, Algemeen Overleg Europaoverleg LNV en Europese Zaken, Algemeen Overleg Landbouw- en Visserijraad VenW, Algemeen Overleg Ov-chipkaart BZK, Algemeen Overleg AIVD Jaarplan 2008 VenW, Hoorzitting Verkeersmodellen SZW en Financiën, Algemeen Overleg Pensioenen BZK en EZ,

19.00 – 22.00

Algemeen Overleg Ict-projecten WWI, Algemeen Overleg Huisvestingswet

13 maart 10.00 – 12.00 10.00 – 13.00 10.00 – 11.00 10.00 – 12.00 10.15 – 13.15 11.00 – 13.00 13.30 – 15.30 14.00 – 16.00 14.00 – 15.00 15.00 – 17.00 15.00 – 17.00 16.00 – 17.00

WWI, Algemeen Overleg Woningcorporaties OCW en LNV, Algemeen Overleg Volwassenenonderwijs VenW, Algemeen Overleg Segway Justitie en BZK, Algemeen Overleg Godslastering VWS, Algemeen Overleg Arbeidsmarktbeleid VenW, Algemeen Overleg IJzeren Rijn EZ, Algemeen Overleg T-DAB vergunninguitgifte BZ, Algemeen Overleg Grote Merengebied BZK, Hoorzitting Samenvoeging Vrom en VenW, Algemeen Overleg Waterverontreiniging VenW, BZK en Justitie, Algemeen Overleg Sociale veiligheid ov VWS, Algemeen Overleg

16.30 – 18.30 17.00 – 19.00

EU-Sportraad EZ, Algemeen Overleg Mijnbouwwet VenW, EU en Justitie, Algemeen Overleg Onveilige parkeerplaatsen

18 maart 16.00 – 18.00 16.00 – 18.00 19.00 – 22.00

VenW, Algemeen Overleg Regionaal ov Justitie, Algemeen Overleg Ondernemingsrecht WWI, BZK en Justitie, Algemeen Overleg Risicogroepen

19 maart 10.00 – 13.00 10.00 – 12.00 10.30 – 12.30 13.30 – 15.30 14.00 – 20.00 14.00 – 17.00 13.00 – 19.00

OCW, Algemeen Overleg Bibliotheekvernieuwing SZZ, Algemeen Overleg Minimumloon Justitie en BZK, Algemeen Overleg Terrorismebestrijding VenW, Algemeen Overleg Netwerkaanpak VWS en Justitie, Algemeen Overleg Abortus en euthanasie OCW, Algemeen Overleg Benchmarks bureaucratie SZW, Hoorzitting Evaluatie WWB

evenementen

38

12 maart

13 maart

20 maart

27 maart

Het Nationale e-government congres Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid WTC, Rotterdam www.e-governmentcongres.nl

Landelijke conferentie ­Cultuureducatiebeleid Congres- en Studiecentrum VNG Buitensociëteit, Zwolle www.congresenstudiecentrum.nl

Congres Slagvaardige partnerships in veiligheid Veiligheidsregio Zuid-Holland/PWC Schouwburg Kunstmin, Dordrecht www.pwc.nl/publicsector

Jongeambtenarendag Stichting Jonge ambtenaren Diverse locaties, Den Haag www.jongeambtenarendag.nl

12 en 13 maart

19 en 20 maart

25 en 26 maart

Nationaal congres Buitenschoolse opvang Studiecentrum Bedrijf en Overheid Triavium, Nijmegen www.sbo.nl

Nationaal congres Toetsen en beoordelen in het mbo Studiecentrum Bedrijf en Overheid Sofitel Cocagne, Eindhoven www.sbo.nl/toetsenmbo.htm

Belastingconferentie De burger centraal VNG De Koningshof, Veldhoven www.congresenstudiecentrum.nl

Symposium Vrijheid in verdeeldheid. Over religie, politiek en tolerantie Radboud Universiteit Nijmegen Idazaal, Den Haag www.ru.nl/vrijheid

PM 7/3

28 maart

beau monde

Multiculti én bij het rijk

Hirsch Ballin wil het woord ‘allochtoon’ afschaffen. De doelgroep noemt ‘het beestje liever bij de naam’. Maar of je ze nu allochtoon noemt of ambtenaren met een biculturele achtergrond, wat ze willen zijn banen.

Als we aan komen lopen haast de sleutelspreker zich alweer naar buiten. BZK is verantwoordelijk voor de diversiteit bij het rijk. Volgens de ­deelnemers hield waarnemend SG Philippe Raets een betrokken verhaal.

Wat: Oprichting Multicultureel Netwerk Rijksambtenaren Waar: Sociëteit De Witte Wanneer: Donderdag 28 februari 2008

De meeste aanwezige allochtonen zitten in schaal 12 en 13 of lager. Voor hen is Hugo Fernandes Mendes een rolmodel. Lange tijd was hij een van de drie allochtone ABD’ers van het rijk, maar helaas, hij vertrok. Tegenwoordig is hij directeur bij de Bestuursdienst in Amsterdam. Rechts Albert Spieseke, adviseur bij Verkeer en Waterstaat.

Namens de ABD hield Jacques Mulders een verhaal. En hij kreeg het moeilijk. Volgens de aanwezigen doet het rijk niet genoeg om multiculti’s omhoog te helpen. Sabia Kahriman (l) en Nilufur Cetinkaya (r) werken bij EZ. Rajen Budhu Lall werkt bij de Belastingdienst en zit namens het CDA in de gemeenteraad van Diemen.

Volgens Wierish KSC Ramsoekh (l) plv. hoofd van de Afdeling Zuid-Azië op BuZa is er onder allochtonen te weinig assertiviteit. ‘Gebruik het woord allochtoon maar als geuzennaam.’ Radha Manbodh werkt als beleidsmedewerker HRM op Justitie.

Farida Polsbroek (l) werkt net als Loubna Zarrou voor de Belastingdienst. ‘Goed om te horen dat je sponsors hebt als Phillippe Raets, maar de ABD is ver weg voor mensen in schaal 10.’

Karima Dahaoui (l), Sharda Kamaansing en Daan Pieplenbosch zijn de ­oprichters van het netwerk.

Sedigheh Gefari (l) is medewerker op het bureau Internationale Zaken van SZW en Gabrielle Bromet werkt bij Justitie. Als wat? ‘Senior gerechtssecretaris.’ Zij zijn de enigen die aarzelen. Verder wil iedereen graag op de foto.

‘Onlangs hoorden wij minister Ter Horst zeggen dat de ambtenaar van de toekomst integer, moedig en oplossingsgericht moet zijn,’ spreekt Dennis Rosheuvel van BZK. ‘Wij voldoen aan deze critria. Men kan niet buiten ons om.’

Om maar met de middelste dame te beginnen. Jane Kanhai – ‘ik ben er trots op dat ik bij de Belasting­ dienst werk’ – regelde en plein public een assessment voor zichzelf bij de ABD. Bravo, daar konden Sandra Sardjoepersad van AZ (l) en Csilla Tordai van Financiën nog wat van leren.

Asha Grave (l), hier met Bert de Rooy van BZK, werkt bij Financiën. Hij gebruikt een metafoor: ‘Op de apenrots zitten de chimpansees. Wij zijn de orang-oetangs en de bavianen,’ aldus Grave. ‘Die baviaan kun je coachen wat je wilt, maar hij wordt nooit een chimpansee. Je zult de apenrots moeten veranderen.’ Ook Nisha Sukhraj (l) van VWS heeft geen moeite met het woord allochtoon. Kim Waanders was bijna Jonge Ambtenaar van het Jaar geworden. Ze is beleids­ medewerker Kansspelbeleid op Justitie en won overigens wel de Intermediair publieksprijs, ter waarde van vijfhonderd euro.

Volgens Yeliz Ekinci (l) is het heel moeilijk om op OCW een vaste aanstelling te krijgen. Daarom hebben ze op de jongeambtenaren­ dag eind deze maand Roel Bekker en Camiel Eurlings uitgenodigd. Birgül Özmen is rijkstrainee op BuZa.

Jerry Chundro (l) is stafmedewerker bij de auditdienst van BuZa. Hij was druk in gesprek met Nélida I. Moll van de directie Mensen­ rechten en Vredesopbouw, ook op BuZa. PM 7/3

39

Wilt u ook

klare taal gebruiken? Klare taal is een grondrecht. Klachten van burgers en instellingen over duister Haags taalgebruik zijn bij mij welkom. Ik zal die signalen verzamelen en de schrijvers aanspreken op wat ze aanrichten. Maar vooral roep ik iedere ‘Haagse ambtenaar’ op om steeds klare taal te gebruiken. Alex Brenninkmeijer, Ombudsman

Ik wil het boek Zullen we zwaluwstaarten, staaltjes van ambtelijke (war)taal bestellen:

108 pagina’s met achtergrondverhalen, taaltips van de notadokter en bijna 1.000 woorden en uitdrukkingen, verzameld voor en door ambtenaren. PM bedankt alle ambtenaren die via www.km2taal.nl een top-10 hebben ingezonden. Inzenden naar [email protected] kan nog steeds; uw bijdrage verwerken wij in de volgende druk.

_______ exemplaren voor € 14,95 per stuk exclusief verzendkosten neem contact met mij op, ik ben geïnteresseerd in het bestellen van meer dan 10 exemplaren tegen een aantrekkelijke korting Organisatie: Afdeling: Naam (m/v): Straat:

Onder redactie van: Gert Riphagen, Henk Riphagen, Frank Willemsen, Pieter van Hofwegen, Leon Klinkers, Bert Kreemers en Guido Rijnja.

Postcode + woonplaats: Telefoonnummer: E-mail:

Zullen we zwaluwstaarten is een uitgave van Politieke Pers BV

Stuur deze volledig ingevulde antwoordcoupon naar: PM, Antwoordnummer 10818, 2501 WB Den Haag. Na betaling van de factuur, sturen wij het aantal bestelde exemplaren per post naar u toe. Meer informatie vindt u op www.pm.nl of bel 070 3122770.