SPORT
PUZZEL MEE EN WIN!
De zwijgzame wereldkampioen
Maak deze week kans op een pallas-XL armband t.w.v. € 339,-
Thor Hushovd dondert alleen met zijn benen. En donderen deed het bij het WK in Geelong.
#
Meedoen en winnen? Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.
Dagelijks winnen Hotelbonvoucher t.w.v. € 40,-
4 Maandag Oktober 2010
ANP
# ! ! "#
Z3UZ Legendary Jewellery Voor meer informatie: www.z3uz.eu *Prijs varieert van €339 tot €399 (afhankelijk van de maat).
20
" $
#
WWW.DEPERS.NL
pagina 2
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
REUTERS
pagina 3
HENK BRAAM
pagina 5
De puinhopen van Wilders
pagina 4
HENK BRAAM
WERK
EDDY TERSTALL
Dagboek van een expat Het leek zo mooi, die uitzending naar het verre en immer zonnige Abu Dhabi. Maar in je eentje is het eigenlijk maar saai. Steeds meer bedrijven bezuinigen door niet meer het hele gezin naar het buitenland te sturen. Het expatleven is daardoor anno 2010 niet meer wat het geweest is.
Lees meer op pagina 9
SPORT
‘Ik loop ‘Rafael gaat of ik vlieg’ de Premier
Even geen film, wel een boek.
11
League in vuur en vlam zetten’ Zeljko Petrovic voorspelt dat Raffi net zo goed wordt als Dennis Bergkamp vroeger. Pagina 16.
VERRASSING
300 illegalen naar Spanje Tientallen boten met aan boord in totaal meer dan driehonderd Afrikaanse vluchtelingen bereikten dit weekeinde Spanje. De toestroom verraste de lokale instanties, want sinds de financiële crisis is het aantal illegalen dat Spanje probeert te bereiken gedecimeerd. Met een werkloosheidscijfer van circa 20 procent is het lastig werk vinden in Spanje.
Eerst
2
LANGE POTEN
Formatie Verliezers geven strijd niet op na emotioneel congres
...
PETER
MIDDENDORP
I
k dacht eerlijk gezegd dat CDAers hun congres zouden gebruiken om zich de hele dag aan elkaars gekwelde gewetens te warmen, en zich in gezamenlijkheid zouden buigen over de vraag of Wilders wel voldoende deugde om mee te kunnen samenwerken. Ze zeiden misschien in elke zin het woord ‘samen’, maar verder bleken die CDA’ers doodgoeie druppelaars, netjes gekleed, en toch sportief; niets mee aan de hand. Het innerlijke conflict bleek ook zakelijker dan gedacht. In de woorden van een oude CHU’er: ‘Inkapselen en afvoeren die Wilders.’ Maar toen liep Camiel Eurlings naar een microfoon, en begon daar een partijtje sentimenteel te schreeuwen en salueren dat je even vreesde dat er een adertje in zijn hoofd was geknapt. Maxime was gewoon een christen-democraat pur sang, riep hij van de toppen van zijn longen, een mens van vlees en bloed en hart en nieren. Het wachten is op het moment dat iemand zo goed is onder de beelden van een schreeuwende Eurlings een beetje leuke nazi-toespraak te monteren, en het geheel ter lering en vermaak op YouTube zet. We keken ineens heel anders naar Verhagen, die ook niet vies is van sentiment, maar het tenminste nog bij een snik had gelaten toen hij zijn vadertje ter sprake bracht. Ineens herinnerden we ons ook hoe hij met kleine, verlegen stapjes naar het podium was geschuifeld, en met gesloten handen voor zijn buik het applaus in ontvangst had genomen. ‘Tjonge,’ zei hij. ‘Poe hee.’ Verhagen heeft het niet gemakkelijk gehad. Geen nacht normaal geslapen, geen krant opengeslagen zonder de woorden ‘rat’ en ‘jezuïet’ te moeten lezen, elke dag een oudgediende met kritiek. En Maxime maar met zijn zere rug uit auto’s stappen en blijmoedig de pers te woord staan. Hij mocht niets terugzeggen, want dat was kinderachtig. Als je Fortuyn erg vindt, krijg je Wilders. Als je Balkenende erg vindt, krijg je Verhagen. Beter wordt het nooit, alleen beroerder. Dus misschien moesten we Verhagen maar een beetje leren waarderen; achter hem staat een specifiek mannetje op zijn beurt te wachten. 1
Weer schouder aan schouder in Óns CDA? Nee, niks ervan De ene CDA’er wil binden met moslims, de andere met Wilders-fans. Maar eerst moeten de christen-democraten elkaar zien te hervinden. Kustaw Bessems Dirk Jacob Nieuwboer
VVD verliest wel weer een prominent
ARNHEM
...
‘Oh, het is zo belangrijk dat je bij één club hoort’, zegt het CDA-bestuurslid uit Overijssel. Hij staat boven aan de tribune van de Rijnhal in Arnhem. Onder hem dampt de zaal na van de meer dan 4.000 partijleden die geemotioneerd discussieerden over de vraag of een kabinet met gedoogsteun van Geert Wilders mag. ‘Ik kom uit een ARP-nest’, zegt hij. Protestants, een van de voorgangers van het CDA. ‘Aan zo’n partij heb je als je opgroeit alles te danken, van je speeltuin tot je school.’ Dat is, denkt hij, waarom zoveel sprekers benadrukten dat ze – ondanks meningsverschillen – toch vooral sámen het CDA vormen. Maar niet iedereen doet meer mee met de lofzang op de gezamenlijkheid. Vooral de ministers Ernst Hirsch Ballin en Ab Klink negeren alle verzoenende woorden en kunnen niet hard genoeg benadrukken hoe diep verdeeld de partij is. ‘De partij splijt in feite gewoon’, zegt Klink. Vanaf het podium heeft fractievoorzitter Maxime Verhagen hem met een brok in de keel toegesproken: ‘Ik heb vijftien jaar met je samengewerkt, wat goed dat je hier bent, Ab.’ Klink koeltjes: ‘Er is de afgelopen weken veel gebeurd, één speech poetst dat niet weg.’ En: ‘Ze zeggen wel dat de tijd alle wonden heelt, maar de tijd leert ook wat de effecten van dit besluit zullen zijn.’
Regentendom Dat besluit is: toetreden tot een kabinet met de VVD, vanuit de Kamer gesteund door Wilders’ PVV. Tweederde van de aanwezige leden stemt vóór, eenderde tegen. Binnen de top van het CDA strijden twee opvattingen van regentendom om voorrang. Minister Piet Hein Donner van Sociale Zaken zit in het kamp van Verhagen en verwoordt het ene: het CDA moet meedoen, om bruggen te bouwen naar de kiezers van de PVV. Hirsch Ballin is de be-
Bij het CDA klinkt harde kritiek van veel vooraanstaande partijleden, maar de kritische christen-democraten blijven vooralsnog lid. Bij de beoogde coalitiepartner is het veel rustiger, maar inmiddels zijn daar al wel twee prominenten opgestapt. Gisteren liet oud-staatssecretaris Gijs de Vries weten dat hij overstapt naar D66 uit protest tegen de samenwerking met de PVV. Hij volgt daarmee oud-partijleider Joris Voorhoeve die al eerder opzegde.
‘De tijd heelt niet alleen, ze leert ook wat de effecten hiervan zullen zijn.’ Demissionair minister Ab Klink
langrijkste man in het andere kamp. Hij meent dat regeringsdeelname slechts tweespalt in de samenleving brengt, tussen moslims en de rest. En Hirsch Ballin is met Klink onvermurwbaar. ‘Ik ben niet helemaal zeker of dit nog goed komt. De verdeeldheid binnen de partij is wel heel hard aan de oppervlakte gekomen.’ De twee belangrijke partijdenkers geven de strijd na het congres ook nog niet op. Ze vinden dat hun twee geestverwanten in de fractie, Kathleen Ferrier en Ad Koppejan, voet bij stuk moeten houden. ‘Hun verzet is gelegitimeerd’, oordeelt Hirsch Ballin. Ferrier en Koppejan hinten er zelf ook op dat ze morgen in de fractievergadering niet zomaar toegeven. Verhagen en zijn medestanders hebben demonstratief de uitslag gevierd als een overwinning. Dat zij ‘niet de geringste twijfel’ hebben laten bestaan irriteert Klink. Hirsch Ballin vraagt de volgende dag via het tv-programma Buitenhof zelfs om een onderzoek naar de besluitvorming
tijdens de formatie. Want Verhagen en consorten hebben grote druk gezet op tegenstanders van de coalitie. Dat is als een coup ervaren. Hirsch Ballin dreigt: als Verhagen zijn zin doordrukt en het kabinet komt er, kunnen Klink en Jan Schinkelshoek – nog een criticus – hun plaatsen in de fractie innemen. Die kunnen het Verhagen en zijn gewenste kabinet samen met Ferrier en Koppejan dan nog moeilijk maken. ‘Hier komen we sterker uit’, klonk het steeds op het congres. ‘Schouder aan schouder’, ‘met mekaar’, ‘samen voor óns CDA’. Maar je hoeft de onderlinge band niet zo te benadrukken als die vanzelfsprekend is. Het CDA is dertig jaar terug alleen maar opgericht omdat confessionele partijen bang waren dat zij zouden verdwijnen. Makkelijk was het verbond niet tussen protestanten en katholieken, linkse en rechtse vleugels. In die protestantse scholen en speeltuinen waar het Overijsselse bestuurslid opgroeide, werd vroeger niet met katholieke kindertjes gespeeld. Al dertig jaar bestaat de angst dat het CDA uit elkaar valt en die is nu groter dan ooit.
De macht Hét bindmiddel van het CDA is steeds geweest: de macht. CDA’ers hebben elkaar nodig om het land te blijven runnen. En bewust of onbewust zég-
Argus Kraakverbod ingevoerd
Reisadvies
TERREURWAARSCHUWING EU
REUTERS
Kritische VVD’ers konden zaterdag op de partijraad in Gorinchem hun hart luchten. In de zaal klonk afkeurend gemompel toen oud-Kamervoorzitter Frans Weisglas zijn vurige pleidooi tegen samenwerking met de PVV hield. Oud-minister Pieter Winsemius bleef demonstratief zitten toen de zaal Rutte met een staande ovatie ontving. Samenwerking met wankele partijen als CDA en PVV ziet hij niet zitten. ‘Je bent met wie je werkt.’ 1
gen kopstukken dat ook gewoon in hun hartenkreten. Oud-Kamerlid Annie Schrijer-Pierik somde drie punten op die wezenlijk zijn voor de partij. Punt één was: ‘Principes én het CDA moet groot blijven.’ Verkeersminister Camiel Eurlings verwees naar de coalitie begin deze eeuw met de LPF. ‘Hebben wij onze partij verloren, zijn we van ons geloof gevallen? Allerminst, we zijn groter daaruit gekomen.’ Het gedachtegoed van het CDA is een soort Monster van Loch Ness. Iedereen heeft ervan gehoord, maar bestaat het wel? Ja, het is iets met ‘gerechtigheid, verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap’, maar wat dat vandaag de dag betekent, weet niemand. ‘We moeten weer nummer één worden!’ Dat wist Eurlings wel. Als je diep verdeeld bent als partij heb je bezweringsformules nodig. Ze houden de hoop levend dat de partij niet scheurt. Maar het is allerminst zeker dat de formules ook deze keer weer werken. De kritiek van het ‘gewichtige deel’ (aldus Bleker) dat tegen stemde, is gehoord en ze zal serieus worden genomen, zeggen de winnaars. Maar nu wel over tot de orde van de dag: regeren! De partijtop gaat er vanuit dat Ferrier en Koppejan óm gaan en dat het kabinet gauw op het bordes staat. De twee parlementariërs zouden anders de coalitie een Kamermeerderheid ontnemen en die geheel blokkeren, tegen de wil van een meerderheid op het congres én in de fractie. Dat kunnen ze niet maken, is de redenering bij de partijtop. Staatssecretaris en kopstuk Marja van Bijsterveldt wijst er fijntjes op dat het congres bij acclamatie een motie heeft aangenomen voor ‘eenheid’. Daar zullen Ferrier en Koppejan aan worden gehouden. Of luisteren ze naar de belangrijkste tegenstrever? ‘Eendracht’, vindt Hirsch Ballin, ‘kan niet worden afgedwongen en zal niet kunnen worden hervonden als onze partij doorgaat, het landsbestuur van Wilders’ beweging afhankelijk te maken.’ 1
De Britse regering heeft gisteren het reisadvies voor Britten in Frankrijk en Duitsland bijgesteld. Londen waarschuwt voor een ‘hoge terreurdreiging’ in die twee landen. De waarschuwing kwam kort nadat de VS hun inwoners waarschuwden voor aanslagen in West-Europa. Aanleiding is het feit dat westerse inlichtingendiensten afgelopen week naar buiten brachten een Al-Qaidacomplot te hebben ontrafeld. Het terreurnetwerk zou aanslagen hebben willen plegen op steden in Duitsland,
Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS op dezelfde manier als in Mumbai ( foto). In die Indiase stad schoten in 2008 zwaarbewapende moslimextremisten 160 mensen dood. Bij het huidige complot zouden ook teams van gewapende mannen naar drukke plaatsen worden gestuurd om zo veel mogelijk burgers dood te schieten. Volgens functionarissen is het complot nog niet geheel ontrafeld, maar zijn aanslagen niet direct op handen. Er zouden nog geen arrestaties zijn verricht.
Onbeperkte bonussen
Spreeuw op 1
Volgens de Sunday Times heeft zakenbank Goldman Sachs het bonusplafond van 1,2 miljoen euro stilletjes afgeschaft.
De spreeuw heeft gisteren op vogelteldag de gouden medaille gewonnen met 50.000 stuks. De kievit eindigde als tweede.
Eerst
3
Antillianen
FERME TAAL ABOUTALEB De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb heeft gisteren stevige taal geuit tegen criminele jongeren van Antilliaanse afkomst. ‘We kunnen niet accepteren dat de wapens in Rotterdam gaan regeren. Dat nooit. Iedereen die over de schreef gaat, kan rekenen op een stevige aanpak’, zei de burgemeester na afloop van een protestmars tegen het geweld in de Antilliaanse gemeenschap. Onder het motto Stop the Violence liepen zo’n 150 mensen door Rotterdam-Zuid.
Beleggen
FONDSEN TE ONDUIDELIJK Geert Wilders en zijn advocaat, Bram Moszkowicz. ANP
Strafzaak In het uiterste geval wordt Wilders uit de Kamer gezet
Belediging of aanzetten tot haat en discriminatie De gedoogkoning van het Binnenhof zit vandaag weer in het beklaagdenbankje. Wat hangt Wilders boven het hoofd? Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Daar zit je dan, populairste politicus van het land, naast je advocaat Bram Moszkowicz. Heb je net een ‘historisch akkoord’ gesloten met CDA en VVD, sta je terecht. En niet voor een kopstoot, nee, voor wat je hebt gezégd. Voor uitlatingen die je juist zo populair hebben gemaakt, in een voor het Westen uniek proces. Geert Wilders staat vandaag terecht voor overtreding van artikel 137c (beledigen van groepen mensen) en artikel 137d (aanzetten tot haat en discriminatie), beide uit het Wetboek van Strafrecht. Sindsdien wordt er scherp op hem gelet. Toen hij afgelopen zaterdag in Berlijn sprak, zat er politie in zaal om te controleren of hij de grenzen niet overschreed. ‘Volksopruiing pikken we hier niet’,zei een woordvoerder van de politie. ‘Als Wilders hier voor beide delicten veroordeeld wordt, kan hij
maximaal een jaar en vier maanden gevangenisstraf krijgen’, legt hoogleraar strafrecht Theo de Roos uit. De Roos, die onlangs met drie collegarechtsgeleerden in De Pers pleitte voor vrijspraak, verwacht zelf een geldboete voor Wilders. Zoals wijlen Hans Janmaat die in 1997 kreeg voor
‘Ook Wilders zou blij moeten zijn met een lichte, symbolische veroordeling.’ Hoogleraar strafrecht Theo de Roos
zijn anno 2010 tamelijk onschuldig overkomende uitspraak: ‘Wij schaffen, zodra we de mogelijkheid en de macht hebben, de multiculturele samenleving af.’ Maar Wilders zegt het krachtiger: ‘Ik heb genoeg van de aanbidding van Allah en Mohammed in Nederland: geen moskee er meer bij. Ik heb genoeg van de Koran in Nederland: verbied dat fascistische boek’. Stel dus dat Wilders echt moet brommen van de rechter. Wat dan? ‘Hij zal die straf op enig moment
moeten uitzitten, maar dat kan bijvoorbeeld ook tijdens het reces’, aldus De Roos. Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans is pessimistischer: ‘Dan zal het in die periode fysiek onmogelijk zijn voor hem om deel te nemen aan de Tweede Kamer.’ Een strafblad zal hem bovendien hinderen in zijn internationale campagne. Het is munitie voor landen om hem aan de grens te weigeren, zoals Engeland al eens deed. Het kan nog erger: wie meer dan een jaar de cel in moet, kan als ‘bijkomende straf’ zijn actieve en passieve kiesrecht verliezen, aldus Voermans. ‘In het verleden is dat wel eens aan NSB’ers opgelegd. Volgens artikel 56 van de Grondwet zou dat betekenen dat Wilders onmiddellijk uit de Tweede Kamer moet vertrekken.’ Voor minimaal twee en maximaal vijf jaar. De Roos acht deze ‘bizarre optie’ juridisch niet haalbaar. In België doen ze daar minder moeilijk over. Het Waalse parlementslid Daniel Féret van Front National raakte in 2006 voor liefst tien jaar zijn kiesrecht kwijt vanwege pamfletten tegen de ‘islamisering van België’. Féret ging in beroep, maar ving bij het Europees Hof voor de
Rechten van de Mens. Dat Hof in Straatsburg is tegenwoordig extra kritisch over politici, en bekrachtigde dit jaar nog een soortgelijke veroordeling van Jean-Marie Le Pen. De Roos meent dat een veroordeling de PVV-voorman electoraal niet hoeft te schaden. ‘Maar hij zal zich wel misschien voorzichtiger uitdrukken.’ En laat de typische Wilders-retorica hem nou net zover gebracht hebben. Allemaal kritiek op de islam en niet op moslims, aldus Geert zelve, maar dat onderscheid maakt hij niet altijd even helder. Voermans ziet een lichtpuntje: ‘Ook Wilders zou blij moeten zijn met een lichte, symbolische straf, want dan is de grens van de vrije meningsuiting duidelijk. Misschien is er de behoefte om die te verruimen naar Amerikaans voorbeeld, zoals Mark Rutte al bepleitte. Maar laten we eerst in alle juridische kalmte dit proces doorlopen.’ 1
Bijna 30 procent van de Nederlandse beleggingsfondsen geeft te weinig informatie aan beleggers. Daardoor weten beleggers vaak niet of zij waar voor hun geld krijgen. Dat blijkt uit onderzoek van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). ‘Bijna een op de drie beleggingsfondsen in Nederland maakt niet duidelijk aan welke index of ander fonds zij zich spiegelen. Zo wordt het voor beleggers moeilijk de prestaties van een fondsmanager op waarde te schatten’, aldus de VEB.
Begroting
DE GRIEKEN REDDEN HET Griekenland zal zich bij zijn begroting voor 2011 aan de scherpe voorwaarden houden die de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) stelden toen zij eerder dit jaar een pakket aan noodleningen ter beschikking stelden. Dat zei de Griekse minister van Financiën George Papaconstantinou gisteren. De concept-begroting wordt vandaag gepresenteerd, en moet binnen twee maanden naar het Griekse parlement. Het doel is het begrotingstekort te verminderen van 14 procent van het bruto binnenlands product tot 7,6 procent.
NEDERLAND IS ERG POPULAIR Het Nederlandse paviljoen Happy Street op de wereldtentoonstelling in Shanghai heeft gisteren de zeven miljoenste bezoeker ontvangen. Het bezoekersaantal dat Nederland zich tot doel had gesteld, is daarmee al een maand voor het einde van het evenement gehaald. Bezoeker nummer zeven miljoen, restaurantmanager Li Jinguo uit Shanghai, won een geheel verzorgde reis naar Nederland.
Gefeliciteerd In België is de oudste tweeling ter wereld honderd jaar geworden.
Wereldtentoonstelling
4
Perspectief
CDA-congres ‘Ik ben ongelooflijk blij dat je er bent, Ab’
‘En ik kom uit Dordrecht om Het is één grote CDA-familie, zaterdag in Arnhem. Het zijn niet de minsten die tegen stemmen. ‘Als Hannie als laatste had gesproken, hadden we het nog niet geweten.’ Mirjam Bosgraaf Carel Helder
...
O
p het podium staat Maxime Verhagen en v r a a g t : ‘A b Klink, waar zit je?’ Ergens in het enorme tapijt van achterhoofden gaat naast een kale kruin een hand de lucht in. Ab zwaait, aan zijn gebogen hoofd te zien met lichte tegenzin. ‘Ab,’ zegt Maxime, ‘ik ben ongelooflijk blij dat je er vandaag wel bent.’ En ja, ook Maxime had geworsteld. Want hij is een christen-democraat in hart en nieren. Niet zonder droge ogen refereert hij aan zijn 81jarige KVP-vader die in de zaal zit. Het publiek beloont hen met een donderend applaus. En ook Maxime heeft overwogen de handdoek in de ring te gooien. Stilte. Maar hij is gebleven! Applaus. Want de roep uit de samenleving om een rechts kabinet is sterk. Zo ging het, op het ‘historische’ CDA-congres in de Arnhemse Rijnhal. Toen was het al middag. ’s Avonds
zou de publieke omroep traditioneel de bussen Limburg bezingende katholieken laten zien, dit keer in alle vroegte vertrokken om hun Maxime steun te betuigen. Toch zijn ze ’s morgens uit alle hoeken van het land gekomen, de clubjes mannenbroeders. In regenjassen gestoken sluiten ze aan in de lange rij. Er hangt strijd in de lucht, maar nog meer gezelligheid. ‘Hee joh, jij hier ook.’ Daar is Bussum, daar Pernis. ‘Het is een familie, hè.’ ‘Wat een saamhorigheid’, zegt Pernis. Hij twijfelt nog. Ze schuifelen langs het handjevol demonstranten dat briefjes uitdeelt en spandoeken omhoog houdt (‘Word geen marionet van dit kabinet’), en onder het door de tegenstanders van het gedoogkabinet opgehangen beeldscherm met een toespraak van Geert Wilders door (‘CDA betekent Christenen Dienen Allah’). Gevolgd door de tekst: DENKT U ER NOG EVEN OVER NA? Bussum, dat vóór is, wordt er chagrijnig van. Het tot opheffen gedoemde Radio Filharmonisch Orkest speelt er iets noodlottigs van Beethoven bij. Zo lijkt het net of de film over het
congres al gemonteerd is. Door de drukte begint het programma in de grote hal drie kwartier later dan aangekondigd. ‘De mannen zijn zenuwachtiger dan wij,’ zegt een mevrouw bij de toiletten. Als er iets algemeens over de CDA’er te zeggen valt, is het dat hij vaak moet plassen. De mannen doen dat zwijgend. Iedereen betaalt de gevraagde 30 cent, maar ze nemen wel allemaal 20 cent terug als ze 50 neerleggen. De opbrengst gaat naar een goed doel. De gemiddelde leeftijd, valt op, is middelbaar plus. Veel grijze snorren en baarden, overhemd, nette broek, soms een jasje. Weinig strakgesneden maatpakken. CDA is tóch voordeliger. De dames dragen panty’s, een blazer, en een mooie ketting voor zondags. Kamerleden Mirjam Sterk en Sabine Uitslag springen er uit met alletwee een little black dress en hoge hakken. Veel heren zijn zonder hun vrouw gekomen. Er is één rollator, één décolleté, één hond, één witblonde baby, een zwarte man die zich in een CDA-vlag gewikkeld heeft en er zijn vijf hoofddoekjes (in de bediening). In de als persruimte ingerichte kleed-
kamers van de sporthal slaan de journalisten hun laptop open. Het zal een lange dag worden. Henk Bleker opent het congres met een tekst van kerkvader Augustinus, een gebed en een korte stilte. Bijna niemand vouwt zijn handen. Kathleen Ferrier komt langsgelopen, een zwaai, een knik. Iemand pakt haar arm, ‘ik wens u veel wijsheid toe’. Maxime Verhagen laat zich even zien op het podium. Applaus forte. ‘Dit applaus was mij veel te hard,’ zegt een van de eerste sprekers met – alweer – een baard. We zijn los. Spreker: ‘Hij maakt ons kapot, Geert Judas Wilders.’ Spreker: ‘Ik mis in het regeerakkoord het gezin als hoeksteen van de samenleving.’ Spreker: ‘Dit kabinet is bruin, en bruin stinkt.’ Spreker: ‘Met bruin wordt zeker op de herfst gedoeld. Maar iets anders: waarom heten animal cops niet gewoon dierenpolitie?’ Spreker: ‘We kunnen beter bivakmutsen verbieden dan boerka’s.’ Spreker: ‘Beste Maxime, zou jij dit akkoord getekend hebben als er joden-
dom in plaats van islam stond?’ Spreker: ‘En ik kom uit Dordrecht om vandaag het land te redden.’ Iedereen mag wat zeggen, en iedereen doet dat ook, sommigen op rijm. Ze krijgen één minuut. Drie op de tien sprekers zijn tegen het regeerakkoord, maar de voorstemmers krijgen twee keer zo veel applaus. Meestgebruikte woorden: respect(vol), verbinden, bruggen bouwen, solidariteit. In het restaurant ijsbeert Henk Bleker, alleen onderbroken voor een interview met Rutger van PowNews. Ze hebben hun handen in hun zakken. Fons de Poel groet bekenden, Frits Wester oefent een stand-upje voor de camera, Henk Hagoort eet een broodje beenham. De spaarzame keren dat er rumoer is, stroomt de pers haastig toe. Een moslim wil niet wijken van de microfoon. ‘Ik word hier monddood gemaakt,’ roept hij. Om er deemoedig aan toe te voegen: ‘Sorry dat ik zo emotioneel ben.’ Dan is het tijd voor de lunchpakketten. ’s Middags is de zaal op volle sterkte. Alle prominenten zijn er. Het geroezemoes houdt niet meer op. Met het uur wordt het warmer. Camiel
Feest
Nooit van mijn leven
Nieuw
‘Dit is een feest voor de democratie’, jubelde fractieleider Maxime Verhagen in zijn slottoespraak, nadat de uitkomst bekend was geworden.
‘Ik ben CDA, ik blijf CDA en ik word nooit van mijn leven van de PVV.’ Demissionair minister (en voorstemmer) Camiel Eurlings tijdens het partijcongres.
Na het CDA-congres hebben 20 CDA-leden hun lidmaatschap opgezegd, maar er zijn ook 200 nieuwe leden bijgekomen.
Perspectief
5
Uitgebrachte stemmen: 4.033. Voor: 68 procent, tegen: 32. FOTO’S: HENK BRAAM
vandaag het land te redden’ Eurlings loopt fier langs de rijen, als de slanke prins van de partij, een hand om het middel van zijn vriendin in wildebeestenprint. Ank Bijleveld staat een beetje als het kleine zusje tussen Bleker en Verhagen in op het podium. Achter de microfoon sluiten de sprekers zich weer aan. Om het half uur moet middagvoorzitter Jos Houben de zaal temperen. Applaus mag, boegeroep niet. Heel even is het muisstil, als Kathleen Ferrier haar besluit toelicht. Dan komen de andere vooraanstaande leden. Hirsch Ballin die volschiet, Dries van Agt, ‘vervuld van de wil om in het CDA te blijven’, Ab ‘don’t do it’ Klink, Camiel Eurlings ‘uit Valkenburg’ die het publiek iets te hartstochtelijk en luid de sporen geeft en Verhagens kant kiest. Bert de Vries komt al niet meer boven het rumoer uit. ‘Dit is de moeilijkste dag in de geschiedenis van het CDA. We moeten hier niet aan meedoen.’ Oud-premier Piet de Jong vindt dat met de godsdienstvrijheid de hand wordt gelicht. Donner ‘uit Den Haag’ is voor het akkoord met Wilders en besluit met een bijbeltekst. ‘Zoals Paulus zei: ‘Niet wat de mond ingaat maakt de mond onrein, maar wat de mond uitgaat’.’ Er wordt geklapt, gejuicht, het partijbestuur glimt. Maar dan staat Hannie van Leeuwen op. Ze neemt het woord en zegt: ‘Meneer de voorzitter, dit jaar
Verzetsheldin Hannie van Leeuwen: ‘Ik stem tégen.’
ben ik 65 jaar actief. Eerst in het ARP en nu in het CDA. Maar het is ook 65 jaar geleden dat ik een belofte heb gedaan. Een belofte dat ik nooit te laf zou zijn voor de herinnering aan hen die in de strijd trouw waren gebleven, zelfs tot aan de dood.’ Je kunt een speld horen vallen. De enkele fotograaf die nog niet in de buurt is, trekt een sprint. En Hannie gaat verder: ‘De belofte om altijd te staan voor de vrijheid van godsdienst, van meningsuiting, van onderwijs, voor het niet uitsluiten van bepaalde bevolkingsgroepen, tegen elke vorm van
discriminatie, te staan voor de sociale rechtsstaat, en tegen die achtergrond heb ik al op 4 augustus aan Henk Bleker en Maxime Verhagen doen weten dat ik tegen een coalitie met de PVV was en ook tegen hun ondersteuning.’ Maxime, op het podium knikt. Hannie: ‘Ik kán die verantwoordelijkheid uit de belofte niet nemen, en zeker niet na de verklaring van 30 juli waarin de PVV-voorzitter mag blijven roepen wat hem goeddunkt. Ja, Piet Hein, dat komt zijn mond uit.’ Mevrouw van Leeuwen heft de vinger, want ze gaat verder. Over dat je geen
Hetfeestvan dedemocratie vanMaxime Verhagen heeftgeen vrolijkenazit. onderscheid moet maken tussen jong en oud (de mastodonten) over de rechtse koers van het CDA, over de C van christelijk en wat die waard is. En dat voor de ruimte en de vrijheid om over haar standpunt met Verhagen cum suis te discussiëren indertijd een ‘hartstikke hoge prijs’ betaald is. ‘Maar mensen, ik stem vandaag tegen. Maar ik loop niet weg. En ik hoop u geen van allen!’ Als ze gaat zitten met haar roze jasje, heeft een deel van de leden tranen in de ogen. Ze krijgt een staande ovatie. Donner kijkt als een kind dat
een standje heeft gekregen. Opeens lijken Bleker en Verhagen niet gerust meer op de gelopen koers. Het was het spannendste moment van de dag. Maar door de vele sprekers na haar worden haar woorden langzaam weggespoeld; Gerd Leers, een vurig pleitbezorger van samenwerking met de PVV, is de laatste. Een opzetje, mompelen de tegenstanders bij het weggaan. ‘Als Hannie de laatste was geweest, hadden we het nog niet geweten.’ Het is dan na zessen. De stemming is chaotisch verlopen, maar volgens verwachting: 4.033 stemmen zijn er uitgebracht; 68 procent voor, 32 tegen. De CDA’ers zijn tegen die tijd al lang murw. Ze hebben zeven uur naar elkaar moeten luisteren, ze zijn in de afgelopen tijd verdeeld geraakt, ze zullen hun wonden moeten likken en samen (‘schouder aan schouder’, aldus Verhagen) verdergaan. Maar vanavond nog even niet. Het feest van de democratie, waar de fractievoorzitter over sprak, heeft geen vrolijke nazit. In de enorme sporthal staat een klein clubje sinas en bier te drinken. De zwarte man met de groene vlag dwaalt in z’n eentje tussen de stoelen. Henk Bleker staat uitgedoofd buiten en steekt een sigaartje op. Een stokoud lid morst roze milkshake en loopt er zelf doorheen. Op de vloer ligt een achtergebleven pantykousje. Op de een of andere manier is dat niet zo’n gezellig gezicht. 1
Plop!
Voorstemmen en wegwezen
Stem tegen!
‘Plop. Hoor Mark Rutte een fles opentrekken’, twitterde Arie Slob van de ChristenUnie kort na de uitslag van het congres.
‘Bijleveld (nr. 2 van CDA-lijst) vindt ’t ’n mooi akkoord, maar vertrekt meteen naar nieuwe baan. Gek’, twitterde D66’er Boris van der Ham.
Het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN) roept de CDA-fractie op om tegen samenwerking met PVV te stemmen.
Eerst
6
De Pers doet mee
Water Veiligheid
Weg met die Afsluitdijk! Waterwerken slopen de natuur. De ecosystemen, voedselketen en de mens. Ook in Nederland. Eva Ludemann AMSTERDAM
...
Hadden we ze maar nooit gebouwd, die waterwerken. Al die dammen, dijken, sluizen, keringen, kanalen. Ze waren een verspilling van geld, energie en tijd. Uiteindelijk leggen we het toch af tegen de natuur, die vroeg of laat haar gram komt halen. Want door zoet water door menselijk ingrijpen veilig te stellen, hebben de ontwikkelde, westerse landen hun natuur ernstig beschadigd. Dat stelt een internationaal team van wetenschappers in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature. Nu zitten die landen met de gebakken peren, want zonder gezonde natuur geen gezonde mens.
Verzakkende kust Een voorbeeld: als je een rivier bedijkt, kan die haar natuurlijke stroom niet langer volgen en haar sediment niet goed kwijt, waardoor ze verzandt. Als je op het resterende water nog een dam bouwt, zoals in de twaalfde eeuw bij de Kromme Rijn werd gedaan, slibt het land verder dicht. In eerste instantie handige grondwinning, maar op lange termijn hebben dergelijke ingrepen grote gevolgen: ze verstoren migratie van vissen en micro-organismen en
Start voorrondes Rekendictee Nees Westerhout ZWOLLE
...
verhinderen sedimentatie van de riviermonding. Het resultaat: een verzakkende kust. ‘De zeespiegel stijgt!’, roepen klimaatwetenschappers gealarmeerd’, zegt professor Charles Vörösmarty. Hij is onder meer hoofd van de Water Systems Analysis Group in New Hampshire en chef van het Environmental Cross-Roads Initiative aan de City University of New York. Én hij is de hoofdauteur van het artikel Global threats to human water security and Ri-
‘De zeespiegel stijgt, maar de kust daalt en dat is een veel groter probleem.’ Professor Charles Vörösmarty
ver biodiversity, dat donderdag in Nature verscheen. ‘De kusten dalen’, zucht Vörösmarty. ‘Dat is een veel groter probleem. En je kunt er wel weer allerlei nieuwe technieken en geld tegenaan gooien, als je dat hebt, maar die kust blíjft zakken.’ De rijke westerse landen besteden gezamenlijk bijna 336 biljard euro per jaar aan waterwerken en technologieën om veilig zoet water voor hun bevolkingen te garanderen. Te gebruiken voor onder andere de industrie, huishoudens en de landbouw. Vooral voor de landbouw, want die slurpt zo’n 70 procent van alle beschikbare zoetwatervoorraden op,
De Afsluitdijk, was dat wel zo’n goed idee? HOLLANDSE HOOGTE
opdat de voedselveiligheid van de groeiende wereldbevolking wordt gegarandeerd. ‘Het grootste probleem is dat iedereen alleen maar met zijn eigen winkeltje bezig is’, zegt professor Janos Bogardi, oprichter van de United Nations University Institute for Environment and Human Security in
Bonn. ‘Elk land heeft zijn eigen waterproblematiek en probeert daarvoor een oplossing te vinden. Maar geen van die problemen staat op zichzelf, álle waterkwesties wereldwijd zijn met elkaar verbonden. Die verbondenheid is nu voor het eerst onder de aandacht gebracht, in het artikel in Nature. Dat is een heel belangrijke stap.’ ‘Als je eenmaal tegennatuurlijk in waterinfrastructuur ingrijpt, zit je vast in een eeuwig en zeer kostbaar gevecht tegen de natuur’, zegt David Molden, verbonden aan het International Water Management Institute in Colombo, Sri Lanka. Hij hoopt dat die boodschap van het artikel in Nature aankomt in ontwikkelingslanden en dat ze hun watertoevoer op een natuurlijke wijze regelen. Voor Nederland is het al te laat. Vörösmarty: ‘Dat is één groot door mensen gecreëerd waterwerk. Heel kostbaar en gericht op de mens, ten koste van de natuur. En het is een vicieuze cirkel: als je eenmaal begint met manipuleren, kom je er nog maar moeilijk vanaf.’ 1
Het Bartjens Nationaal Rekendictee (BNR) om de prestigieuze titel ‘Het grootste Rekenwonder van Nederland’ start vandaag met voorrondes op de sites van veertien grote regionale kranten, Dagblad De Pers en Het Financieele Dagblad (FD). Het FD doet dit jaar voor het eerst mee, net als Hogeschool Utrecht en het ROC Twente. Vorig jaar waagden zevenduizend krantenlezers zich aan het dictee. Jaap Vedder, oud-wiskundeleraar en voorzitter van de Stichting Bartjens Rekendictee, verwacht dat de zevende editie van het BNR eind oktober op zeker tienduizend deelnemers zal uitkomen. Vedder: ‘Vooral nu naast bijna alle regionale kranten in Nederland ook grote onderwijsinstellingen gaan meedoen en daarmee het belang van een goede rekenvaardigheid willen onderstrepen. Het BNR is niet alleen een leuk spelletje op het internet maar past uitstekend in de toenemende belangstelling voor rekenen en taal in het onderwijs.’ Het dictee heeft sinds 2009 ook een eigen, interactieve website: www. bartjensrekendictee.nl. Via deze site kunnen Nederlandse scholen zich aanmelden en worden nieuwsbrieven verstuurd. De dagbladen vaardigen samen zestig finalisten af naar de eindronde op vrijdag 19 november in Hogeschool Windesheim in Zwolle, de woonplaats van de beroemde rekenmeester Willem Bartjens. In de finale onder leiding van de oud-politicus dr. Jan Terlouw komen 150 titelkandidaten uit. De titel ging vorig jaar naar Allard Veltman uit Amsterdam, lezer van Dagblad De Pers. Het dictee wordt opnieuw opgesteld door wiskundedocent Marjolein Kool uit Schalkwijk. Het krijgt de vertrouwde stijl: creatieve sommen in actuele en historische verpakkingen. De sommen vragen niet alleen rekenvaardigheid, maar ook inzicht en denkvermogen. Om fraude tegen te gaan kan dit jaar per geldig e-mailadres maar een keer aan het dictee worden meegedaan. Bartjens is de aartsvader van het Nederlandse rekenonderwijs. Hij publiceerde in de zeventiende eeuw De Cijfferinghe van Mr. Willem Bartjens, een rekenmethode voor het basisonderwijs die tweehonderd jaar is gebruikt. 1 Meedoen? www.depers.nl/bartjens
Gezondheid
VET ETEN DANKZIJ OERMENS De voordelen van Allsecur Standaard € 0 eigen risico Binnen 5 minuten verzekerd Dagelijks opzegbaar 24/7 Bereikbaar
Bij Allsecur zijn echt ál je inzittenden meeverzekerd.
Onderdeel van Allianz
Met de inzittendenverzekering van Allsecur verzeker je niet alleen je gezinsleden, maar ook al het andere dat je dierbaar is. Je hond bijvoorbeeld. En dat voor maar €3,75 per maand. Kijk op allsecur.nl of bel 073 5485000.
De oermens die zich nog steeds in onze genen verschuilt, is de schuld van het nog steeds toenemende probleem van overgewicht. Mensen kiezen onbewust en instinctief voor voedsel dat de oermens in barre omstandigheden goed kon gebruiken, maar dat voor de moderne mens veel te veel en te vet is. Dat zal gezondheidswetenschapper en organisatiepsycholoog Reint Jan Renes van de Wageningen Universiteit woensdag uitleggen op de opening van het Food4You-festival,
dat tot en met 11 oktober wordt gehouden in de Gelderse Vallei. Het voedingsfestival staat dit jaar in het teken van oervoedsel en cybersnacks. Volgens Renes weet de moderne ‘homo economicus’ precies wat goed voor hem is, maar speelt zijn evolutionaire oorsprong hem onbewust vaak parten. Renes is een van de vele wetenschappers die tijdens het Food4You-festival ingaat op de vraag of het menselijk lichaam al is aangepast aan modern eten.
Wandelingetje Twee circusolifanten zorgden gisteren in het dorp Pijnacker voor consternatie. Omstanders dachten dat ze ontsnapt waren, maar ze werden gewoon uitgelaten.
Eerst
Innocent Bio-organisch drankje
Alles opzij voor een smoothie Drie onervaren twintigers zetten in tien jaar tijd een succesvol smoothiemerk met een jaaromzet van 132 miljoen euro in de markt. BRANDEXPEDITION Martijn Arets reist in een VW-bus van Camper Experience door Europa op zoek naar de oorsprong van aansprekende merken. Elke week doet hij in De Pers verslag.
Martijn Arets LONDEN
...
In de Fruit Towers in Londen sprak ik Richard Reed (37), een van de oprichters van Innocent. ‘Tijdens onze studie dromen Adam, Jon en ik van een eigen bedrijf. Na onze studie blijven we in hetzelfde huis wonen en gaan we alledrie in loondienst. Het idee van een eigen bedrijf blijft onderwerp van gesprek. Uiteindelijk besluiten we dat we lang genoeg hebben gedroomd: het is tijd voor actie: als we in één weekend niet met een goed idee komen, dan houden we erover op. In een brainstorm komen we uit op verantwoorde voeding: jongeren van onze leeftijd leven ongezond. Ze zijn zich ervan bewust, maar krijgen gewoon niet de kans om gezond
Facts . 10 procent van de winst gaat naar de Innocent Foundation: een stichting die projecten steunt in landen waar Innocent fruit vandaan haalt.
. Innocent organiseert sinds drie jaar iedere zomer het Innocent Festival voor zo’n 150.000 mensen in het Londense Regent’s Park.
. Tijdens vakantie op Costa Rica ontmoet salesmanager Barnes de Nederlanders Ynzo van Zanten en Henk Jan Beltman. Zij besluiten om Innocent Benelux op te zetten.
Richard Reed: ‘Een fabrikant ging toch overstag – door de twinkeling in onze ogen.’
te leven. We besluiten om een gezonde smoothie te ontwikkelen die op een natuurlijke manier de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vitaminen bevat. Een smoothie met bio-organisch fruit, zonder toegevoegde smaakmakers of kleurstoffen.’ ‘In de zes maanden die volgen, schrijven we een businessplan en in de keuken experimenteren we met smaakcombinaties. Hoewel we veel vertrouwen hebben in ons concept, willen we eerst weten wat onze doelgroep ervan vindt. Het publiek van een muziekfestival in Londen is een ideale testcase. We kopen voor 500 pond fruit en huren een kraampje om onze drankjes te verkopen. Naast de kraam zetten we een bord met de tekst: ‘Moeten wij onze baan opzeggen om deze smoothies te maken?’ ‘De bezoekers van het festival kunnen antwoord geven door hun flesjes
in een ‘ja’ of een ‘nee’ vuilnisbak te gooien. Aan het einde van het festival is de ‘ja’ vuilnisbak vol. De volgende dag nemen we alledrie ontslag.’ ‘Zonder ondernemerservaring is het bijna onmogelijk om een investeerder en een fabrikant te vinden. Grote bedrijven als Pepsi, Unilever en Coca-Cola slaagden er niet in een succesvol smoothiemerk op de markt te zetten, waarom zou het ons wel lukken? Maar investeerder Maurice Pinto is wél gecharmeerd van het idee en investeert 250.000 pond. Een fabrikant die aanvankelijk niet zo in het concept gelooft, gaat toch overstag door ‘de twinkeling in onze ogen’, zo vertelt hij ons later letterlijk. In april 1999 starten we met de productie. Het verhaal van Innocent verspreidt zich snel en al snel krijgen we bestellingen uit heel Engeland en later ook uit andere landen binnen.’
‘Het flesje in de hand van de consument is een belangrijk contactmoment voor ons. Het speelse design gebruiken we om onze ‘innocent’ identiteit te versterken. Met grappige teksten en ingrediënten als ‘0x plastic duck’ proberen we een glimlach op het gezicht van de klant te toveren.’ ‘In 2009 neemt Coca-Cola de aandelen van Maurice Pinto over. Hiermee krijgt het een belang van 58 procent in Innocent. Dit roept gemengde gevoelens op bij onze fans. Maar ondanks Coca-Cola’s meerderheidsbelang hebben wij als oprichters nog steeds 75 procent van het stemrecht in handen en bepalen wij de koers van het bedrijf. Coca-Cola weet als nummer één merk van de wereld dat je van het DNA van een merk af moet blijven en ondersteunt ons waar het kan. Wij kunnen weer veel van zo’n merk leren.’ 1
7
STEL... ...dat de PVV geen Statenleden vindt
N
u het kabinet met gedoogsteun van de PVV er is, rijst de vraag: hoe lang blijft het zitten en weet de PVV zichzelf salonfähig te maken? Onmogelijk om te voorspellen natuurlijk, maar er is in dit geval wel een heel duidelijk moment aan te wijzen dat cruciaal is voor de beantwoording van de vragen, namelijk de Statenverkiezingen van 2 maart volgend jaar. Dan wordt indirect ook een deel van de Eerste Kamer gekozen. De PVV moet voor die tijd in twaalf provincies geloofwaardige kandidaten vinden. Zo niet, dan krijgt het nieuwe kabinet geen meerderheid in de Eerste Kamer en wordt regeren lastig. Politicologen als Meindert Fennema en Wouter van der Brug van de Universiteit van Amsterdam zeggen het nog wat krachtiger: dan valt het geheel als een kaartenhuis in elkaar. Zij stellen (Trouw, 1 oktober) dat een partij als de PVV zal moeten veranderen om ook regionaal en lokaal vertegenwoordigd te zijn. De partij zal wat meer op andere partijen moeten gaan lijken. Misschien dat echte partijdemocratie er niet inzit, maar er zal tenminste enige ruimte moeten komen voor andere opvattingen en wat heet een ‘kader’. Zo is het ook gegaan met Wilders’ Deense voorbeeld. Daar is zijn rechtse zusterpartij mainstream geworden door zich ook te organiseren op lagere niveau’s. Als de PVV in die zin een ‘echte’ partij wordt, dan is de kans dat het kabinet de rit uitzit dus veel groter dan wanneer de PVV blijft zoals die nu is: ondemocratisch, gesloten en ledenloos. Heeft u politieke ambities en bent u niet vies van anti-immigratiebeleid? Let op de recruiters van de PVV in uw provincie. De zoektocht is gestart. 1
De rubriek Stel... verkent wat ook het nieuws had kunnen zijn. Reacties/suggesties:
[email protected]
Af\YAAQ FUA@NUUVȀ FY9\KZ Z9QZ^TF F9P9fh Z d FY9\KZ :P9>N:AYYh .ȗʓʓȀ
Oogst
WEER MEER TOMATEN Nederland heeft vorig jaar een recordoogst aan tomaten behaald en lijkt dat record dit jaar te evenaren. Het Productschap Tuinbouw meldt dat de productie van tomaten steeg van 730 miljoen kilo in 2008 naar 800 miljoen kilo vorig jaar. En daar gaat de sector dit jaar vermoedelijk weer overheen. Het overgrote deel van de tomaten wordt geëxporteerd en Nederland staat na Mexico tweede op de wereldranglijst.
Afzetmarkt De handel tussen China en Afrika bedraagt dit jaar 73 miljard euro.
FY9\KZ KT\AYTA\Ȁ
FY9\KZȀ
FY9\KZȀ :P9>N:AYYh .ȗʓʓ m ³ĖĖƶʏʓ Ţ
Z9QZ^TF F9P9fh Z
m ³Ǒƶʏʓ Ţ
³Ėʓ ʓʓ
ȲtǏ
Xu 8ur r|k¤ ȵ
D9 yuzuyuȍ
IUFA NUY\KTFȀ
³ɸʏ ʏʓ
ȲtǏ
" !
Hnǁ ɹė r yk| m|u |uuȍ
Hnǁ ėʔʔ | ȵ ǜʔʔ ȵrȍ
Hnǁ ɹʏʔ | ȵ ʔʔ ȵrȍ
ǚQk ɹė r mukk °ǜǁʏʔ ȵr
ǚQk ɹė r mukk °ėėǁʏʔ ȵr
:AZ\AP T^ Y9iAT@ZTAP UV FZQZ9PAƶTP ĖǑƘ^^YZ PAaAYKTFȀ aUUY ɸʏƶʓʓ ^^Y :AZ\AP@? @A aUPFAT@A @9F FY9\KZ VAY NUAYKAY KT I^KZȀ
NS *&3 !,* L)*. GRONINGEN 7 - 9 OKT LEIDEN 14 - 16 OKT EINDHOVEN 21 - 23 OKT NS festivalpartners:
Zin in een feestje op het station? Gratis en voor iedereen! NS verrast je met een gevarieerd programma vol muziek, kunst, theater, literatuur en film. Volg ook één van de veertig unieke masterclasses van o.a. John Appel, Femke van Zeijl, Joost Zwagerman, Aaf Brandt Corstius, DJ School, Universiteit Leiden, Cliniclowns of De Poolnacht. Voor de volledige programmering en het inschrijven voor een masterclass ga je naar ns.nl/festival.
+&'!''#%!$" $!%)!"$# !!"($(!,!)!!'&& !!"!$%#$#'&& -6))50D;-)<6-<.,< )8-375;=779;<1;--6--<>-67<, 3):;--4>))9=97-/-9,- )<:=)6=1/676=-9*4--. ->126*7-9-6<1;,1;/-*1-,57/-60<6>126-6:)5-6:;-44-6 <1;5))941-.:; ;7-/-:;)6-,9<1=-6:779;-6->126-6A126 A--939)+0;1/-6/-+76+-6;9--9,5-;--6<1;*<6,1/-39<1,1/ 0-1,-6=-94-1,-4123.9<1;
% ' "!$%+&'!''# -69123-39)+0;1/--639<1,1/-0D;-)<6-<.,< )8-763-9 3-9:-6977,5-;8))9:=)634-<9$1;*<6,1/-/-<939<1,1/.9<1 ;1/>)955-;016;-6=)6*9)5-6-689<15-6%744-39)+0;1/- :5))3:7-8-4-6A)+0;5-;=--4/-:;77.,-16,9<33-639<1 ,1/0-1,9128/-376B2;.9<1;97A126-6-6514,-;)6616-:)6/- >)95-).,97635-;=--4.9<1;-639<1,1/-6<)6+-:
&!!*"$! -4-=-9;12,*12*-:;-4416/5-;,-76,-9:;))6,-*761: >-93 ,)/-6-=-9;12,*12*-:;-4416/=1)76A->-*>163-41:>-93,) /-6%)6).=1-9,7A-6*-;))4;</--6=-9A-6,37:;-612516,-9 ,)6=1-9,7A-6,9))/;<F*12 12=9)/-67=-9<>*-:;-4416/3<6;<*-44-65-;,-4)6;-6:-9 =1+-78;-4-.776<55-9 F 8-9/-:89-3 -;1:0-4)):61-;57/-4123<>*-:;-4416/;-4-.761:+07.8-9 -5)14,779;-/-=-6 1-9*12*-:;-413 '''))6;)4?,7A-6C-::-60D;-)<6-<.,< )8-EF
8-9C-: %!##!"
*$%#$%-
%
!" "#
%!
#"
# !##$ 1-9*125)+0;1/13<+3-977 )@5-6;"-9=1+-7517=&-/-6-91-<>:-,1)% --65)41/0-;=-9:+0<4,1/,-*-,9)/).;-:+0912=-6 !! # ";<<9,-=744-,1/16*4734-;;-9:16/-=<4,-*7616--6-6=-4786))9&-*>163-47== (&126-6 7:;*<: #14*<9/
#$%!))! +);-/791-&126-6
Werk
VONKEN
Expat anno 2010 Minder geld, korter én alleen
Dag Dagboek
... ANIEK
Z
Zondag Nee, ik ga je niet ‘lief’ noemen. Je bent namelijk een noodzakelijk kwaad. Bovendien ben ik geen twaalfjarig meisje. Ik ben een man van 35 jaar en zou de tijd van mijn leven moeten hebben hier op uitzending in Abu Dhabi. Maar nee dus, ik heb ‘jou’ niet voor niets nodig. Er is niemand anders tegen wie ik durf te zeggen hoe het hier echt is. Ook niet tegen mijn vriendin. Dan tettert ze weer door de speakers van mijn laptop dat ik ‘gewoon tegen mijn manager moet zeggen dat ik mijn expatleven voor gezien houd’. Maar kom op nou, dat is toch geen optie? Mijn collega’s zien me aankomen. Ben ik voortaan de nerd die het nog geen vier maanden uithield in het oh zo boeiende buitenland. Stiekem zullen ze het wel begrijpen. Volgens mij waren ze maar wat blij toen ik deze klus ‘mocht’ doen. Ook zij weten dat het expatleven anno 2010 niet meer is wat het geweest is. Niks luxe leventje, minimaal vier jaar een projectje leiden en ’s avonds met het gezin een duik in het zwembad. Met een beetje pech kan ík mijn project in dit ene jaar niet eens fatsoenlijk achterlaten. Met die stroeve onderhandelingsmethodes hier kom ik geen stap verder. Hard en volhoudend, daar zijn ze goed in. En iedere expat weet dat een lokaal netwerk opbouwen waardevol is voor de zaken, maar ja, daar heb ik dus geen tijd voor. Niet dat ik langer wil blijven, hoor. Over een paar maanden ben ik écht wel klaar met dit kleine hok met ‘prachtig’ uitzicht op een bouwput. Ik ga nu maar eens slapen. Als die ranzige pizza van daarnet me maar niet dwars blijft zitten.
Maandag Ik word gek. Net weer mijn vriendin aan de telefoon gehad. Blijkbaar wil onze dochter Emma niet slapen. Krijst de hele buurt bij elkaar en daar wordt zij weer lekker chagrijnig van. Dat is ze eigenlijk altijd als ik haar spreek, maar ik kan er toch ook niets aan doen dat ik alleen naar Abu Dhabi moest? Zij denkt dat ik de enige ben die bij zo’n krenterig bedrijf werkt, maar ze moest eens weten. Elke avond kom ik wel een andere eenzame expat tegen die ook iedereen moest achterlaten. Maar nu heb
9
Over een paar maanden ben ik écht wel klaar met dit kleine hok. GETTY IMAGES
ik bewijs. Deze week las op een of ander expatblog (je moet toch wat) over een onderzoek van adviesbureau Mercer dat het een ‘trend’ is om werknemers zonder familie erop uit te sturen. Vooral Europese bedrijven zijn er goed in. Tweederde van de bedrijven stuurt (getrouwde) medewerkers alleen weg. Alles onder het kopje ‘bezuinigingen’: wel meer expats wegsturen, maar wel korter en vooral... alleen. Als ik nou nog in Londen zat, dáár kon ik me alleen nog wel vermaken, maar hier? Ik ben uit ellende maar begonnen aan een cursus zeekajakken. Ik moet toch wat anders met mijn tijd doen dan nog maar harder werken en vervolgens met mijn laptop op schoot in slaap vallen.
Woensdag Ik had je gisteren even niet nodig. Was na het werk gaan drinken met mijn Britse buurman die ongeveer in hetzelfde schuitje zit. Zijn vrouw zit back in Britain. We hadden een gesprek over of het wel zo erg is om hier alleen te zitten. Tenminste, daar begonnen we de avond mee. De rest van de avond is een grote waas. Van mijn voornemen om hier – toch een islamitische staat – te minderen met alcohol, is niet veel terechtgekomen. Daar moet ik trouwens echt mee gaan
uitkijken. Ik wil niet weer stomdronken door een boze taxichauffeur bij het politiebureau worden afgezet. Maar daar wil ik het nu niet (meer) over hebben. Toen ik daar zo gisteren in de hotellobby zat, herinnerde ik me een gesprek dat ik voor mijn vertrek had met Peter de Bruin, die al jaren ex-expats (of repats, of hoe je ze ook wil noemen) bij terugkomst begeleidt. In 21 jaar heeft hij maar twee koppels meegemaakt die bij thuiskomst uit elkaar gingen. Volgens hem wordt een relatie juist veel sterker, omdat man en vrouw op elkaar zijn aangewezen. De enige constante factor die je hebt, is je gezin. Bovendien kan je vrouw je wegwijs maken in het échte leven omdat jij de hele dag aan het werk bent en eigenlijk geen idee heeft hoe het ‘buiten’ is. Ik moet dit helemaal in mijn eentje uitzoeken. Triest genoeg kan ik me nu helemaal voorstellen dat mannen die eerder dan ik alleen het avontuur aangingen óf alleen maar keihard werkten óf keihard dronken óf keihard vreemd gingen. Ho stop, denk nou niet dat ik vreemd ga. Anders dan buurman Jack is dat mij (nog) niet overkomen. Maar als mijn vriendin nog eens zo lyrisch over ‘die hilarische nieuwe collega’ praat, sta ik misschien binnenkort niet voor mezelf in. Ach, weet ik veel. Misschien spreekt de kater nu wel.
Donderdag Weekend. Gelukkig mocht ik zelf bepalen dat ik op vrijdag en zaterdag vrij ben in plaats van op donderdag en vrijdag, wat hier gangbaar is. Blijft het toch wel een beetje hetzelfde als ‘thuis’. Maar echt, wat mis ik nu onze muffe stamkroeg om de hoek en de klefste bitterballen van Amsterdam. Ik moet toegeven, ik maak het mezelf ook niet gemakkelijk door continu expats op te zoeken die hetzelfde meemaken. Ach, misschien waren het ook mijn te hoge verwachtingen die me nu nekken. Mijn oom heeft de afgelopen 25 jaar in Egypte, India, Indonesië en Servië gezeten en kijkt nu, na anderhalf jaar in Nederland, weer uit naar zijn volgende uitzending. Maar hij zat op elke plek twee of vier jaar, mét zijn vrouw en kinderen. Nee, let’s face it, de nieuwe generatie expats is niet meer die gekoesterde parel, maar ‘gewoon’ iemand die een tijdje in het buitenland werkt. En dat zal de komende jaren niet veranderen. PriceWaterhouseCoopers voorspelde laatst dat expats de komende tien jaar naar plekken als Lahore, Shenzhen en Chennai gaan. Bovendien groeit het aantal werknemers dat in het buitenland werkt met 50 procent. Nou, mij niet (nog een keer) gezien. 1
e ziet het direct aan mijn gezicht. ‘Jij kunt wel een borrel gebruiken.’ Ben nog geen minuut binnen en Myrthe zet een fles wijn op tafel. ‘Vertel het maar eens aan je vriendinnetje.’ Het knettert. Vonken in mijn hoofd, vonken in mijn buik. Ik loop er al dagen mee rond, maar kan het niemand vertellen. De avond met baas Joost in het te dure restaurant beleefde ik als een droom. Eerst zijn voorstel om mede-eigenaar te worden. Later de fles champagne om het te vieren. Lieve woorden, broeierige blikken. Een innig moment in de taxi. We balanceerden op het randje van fatsoen en het had niet veel gescheeld of we waren er overheen geduikeld. Sinds die avond voel ik me fantastisch en diep ellendig tegelijk. ‘Zeg het maar; ben je verliefd op een ander?’ Ik verslik me en Myrthe lacht. ‘Ja, dus. Heb je het Remco al verteld?’ De smiecht. Ze kent me als geen ander. Dat had ik kunnen weten. Bij iemand die je goed kent zegt een gezichtsuitdrukking meer dan woorden. Remco. Mijn lieve Remco. Hij weet van niets. Niets van het voorstel, niks van de bijna scheve schaats. Hij vermoedt iets. Dat wel. ‘Begin maar bij het begin.’ Ik vertel Myrthe over de dagen van Joost en mij in Duitsland. Over de heikele autorit, ons ongeluk en de heerlijke puberale dagen daarna in het ziekenhuis en hotel. Over zijn zakelijke voorstel en alle gevolgen van dien. Myrthe reageert koel. ‘Dat is een sterk verhaal. Ik lust nog wel een borrel.’ Later op de avond leest ze het voorstel van baas Joost en fluit zachtjes. ‘Dat is niet gek Aniek, helemaal niet. Kun je het aan?’ Dat is de grote vraag. Zakelijk gezien zeker. Een grote kans die ik niet wil laten schieten. Maar als ik heel eerlijk ben, zal ik dan vooral privé grote besluiten moeten nemen. Zo groot, dat ik daar een nachtje alleen over wil slapen. Myrthe raadt mijn gedachten en stelt voor het logeerbed op te maken. ‘Niets overhaast beslissen. Je kunt zo lang blijven als je wilt.’ Ik sms Remco dat ik vannacht niet thuis kom en krijg direct een berichtje terug. ‘Dat dacht ik al.’ Na nog geen vijf minuten piept mijn telefoon opnieuw. Joost. 1
Volg de belevenissen van Aniek, hipo in barre tijden, elke maandag in De Pers.
‘Zeer vereerd’
Demonstraties
APOTHEKER AAN ROER HP
KOM NIET AAN FRANS PENSIOEN MINDER GELD NA ONTSLAG
Léo Apotheker wordt de nieuwe baas van computermaker HewlettPackard. De 57-jarige Duitser, die tot begin dit jaar aan het hoofd stond van softwarebedrijf SAP, volgt Mark Hurd op die moest aftreden na beschuldigingen van seksuele intimidatie. Apotheker was de eerste Duitser van Joodse ouders die aan het roer van een groot Duits bedrijf kwam te staan. Hij zegt ‘zeer vereerd’ te zijn HP te mogen leiden.
REUTERS
Gouden handdruk
Enkele honderdduizenden Fransen zijn zaterdag opnieuw de straat opgegaan om te protesteren tegen de plannen van president Nicolas Sarkozy om de pensioenleeftijd te verhogen. Dat heeft het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken bekendgemaakt. De betogers zijn boos omdat de regering de pensioenleeftijd wil optrekken van 60 naar 62 jaar in 2018. In omringende landen wordt sowieso veel langer doorgewerkt. De gemiddelde Fransman gaat al met pensioen
als hij 58,7 jaar is. Volgens de OESO het vroegst van alle geïndustrialiseerde landen. Desondanks vonden in heel Frankrijk zo’n 230 demonstraties plaats, de grootste was in Parijs. Het ministerie van Binnenlandse Zaken schatte het aantal demonstranten op ongeveer 900.000. De vakbonden houden het op 2,9 miljoen. De vorige twee demonstraties vonden plaats op doordeweekse dagen. Bij het laatste protest gingen bijna een miljoen mensen de straat op.
Werknemers in de publieke sector krijgen straks bij ontslag maximaal een gouden handdruk van 75.000 euro. Uit het regeer- en gedoogakkoord dat vorige week werd gepresenteerd, blijkt ook dat overheidsbestuurders en bestuurders in de semi-publieke sector, zoals directeuren van scholen, ziekenhuizen en woningcorporaties, voortaan bij ontslag maximaal één jaarsalaris als vergoeding moeten krijgen.
Scheid-beroepen
Groeistuipen
Nieuwe burn-out
Dansers, barpersoneel en massagetherapeuten voeren de lijst aan van beroepen met de grootste kans op een scheiding, meldt Business Insider.
Uitzender Randstad is vijftig jaar. Financieel directeur Robert-Jan van de Kraats heeft zo na de crisis weer praatjes. ‘We zitten in een groeiende business.’
Leuk hoor, dat ‘nieuwe werken’ maar voor je het weet heb je een burn-out. Om dit te voorkomen moet je in ieder geval zorgen dat je een échte werkplek hebt.
op maandag
10
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Q&A
Carré, 15:00 uur Chantal, de musical
Weemoed op de rode loper
...
Geschiedenisles in drie delen Vandaag wordt de miniserie De zeven dagen van Den Uyl gepresenteerd. Prins Bernhard nam steekpenningen aan van Lockheed, waardoor premier Den Uyl moest beslissen over het voortbestaan van de monarchie. Regisseur Hans Hylkema vertelt.
Voor veel BN’ers is de musical Petticoat ‘the story of their lives’. ‘We zijn allemaal provincialen.’
AMSTERDAM
...
Een serie over een politieke affaire. Spannend? ‘We zijn er in geslaagd de geschiedenis te dramatiseren. De serie speelt niet alleen op het Binnenhof en paleis Soestdijk, we zien ook hoe het er in Den Uyls gezin aan toeging.’
WFA
Leren we nog iets nieuws? ‘Nee, het is niet de taak van een filmmaker om feiten te onthullen. Maar veel mensen kennen het verhaal niet goed, en op deze manier brengen we geschiedenis naar een breed publiek. Ik speel een beetje voor geschiedenisleraar.’ U onderwijst Bernhard. Hoe wordt hij door u neergezet? ‘Deze serie geeft een andere kijk op Bernhard dan Bernhard, schavuit van Oranje. Bij ons is hij kwaadaardiger, minder charmant. Hij was tenslotte een leugenaar.’
Angela Schijf (m.) en Karin Bloemen (boven) verschenen in petticoat. Ook Liz Snoijink en Carice van Houten waren van de partij. FOTO’S: PETER BOER Persis Bekkering
...
De galapremière van Petticoat, in de wandelgangen van Carré fluisterend omschreven als ‘Chantal, de Musical’, was voor veel Nederlandse artiesten een terugblik op hun eigen levensverhaal. Op de rode loper langs de Amstel liepen veel volbloed provincialen rond die succes hebben geboekt in Amsterdam. Wordt de hoofdstad overspoeld door boeren? De musical over een Gronings meisje
Televizier Ring
dat naar Mokum vertrekt om zangeres te worden, is speciaal voor de Limburgse Chantal Janzen geschreven. De blonde ironicus verruilde het gehucht Tegelen voor de hoofdstedelijke Hogeschool voor de Kunsten, maar niet zonder spijt. ‘Ik vond het verschrikkelijk’, zegt ze er zelf over. ‘Elke zondagavond huilde ik als ik weer naar Amsterdam moest.’ Ook understudy Brigitte Heitzer (bekend van Evita) moest haar Limburgs accent verloochenen voor Gronings geknauw. Heitzer, die als twin-
tigjarige Noorbeek verliet, spreekt het al aardig. ‘Goat wel goud jea.’ Voor de hoofdpersoon van de musical, Patty, was de grote stad geen sinecure. Dat herkenden de BN’ers allemaal. Voor Gouden Kalfwinnares Carice van Houten was de verhuizing – slechts vanuit Utrecht!– een aardverschuiving. ‘Dat ik een aanpassingsprobleem had, is een eufemisme. Zwerfkatje, noemden mijn vrienden me.’ Zangeres Karin Bloemen, voor de gelegenheid gehuld in een petticoat van wat leek op rubbe-
We want Clarence!
ren bubbeltjesplastic, heeft jaren logopedie gehad om haar Schagens accent af te leren. ‘Ik moest met een kurk in m’n mond keurig ‘ijsje’ leren zeggen, in plaats van ‘aissie’. Dat hep twee jaar geduurd voordat ik dat kon. Oja, ‘heeft’ moet ik zeggen.’ De Enschedese Harm Edens vindt MSM maar nep-Amsterdammers. ‘In tien jaar tijd rouleert 70 procent van de bevolking. We zijn allemaal provincialen.’ Hiermee beledig je ons toch niet, Edens? ‘Nee, welkom buitenlanders, lekker!’ 1
Gênant Hoekje (1)
Waarom Den Uyl als hoofdpersoon, en niet Bernhard of Juliana? ‘Bernhard fascineert minder. Daarnaast vind ik dat Den Uyl het verdient om de hoofdrol te krijgen in een historisch drama. Hij was de laatste echte Nederlandse staatsman. Ik wilde zijn visie, bevlogenheid en idealisme weergeven. Bovendien was het dilemma uit zijn ogen interessanter: kiest hij voor of tegen de monarANP chie?’ Wordt iedereen door al die series niet koningshuismoe? ‘Ik hoop het niet, haha! En als men ’t wordt, dan graag ná deze serie.’ 1
Gênant hoekje (2)
WAT KAN HIJ VEEL REACTIES SEEDORF-ACTIE PRESENTEREN
DUBBELE GEEN LINTJE ONTKENNING BROERTJES
Onze vrienden van Privé, althans de lezers van de digitale versie van het blad, vinden dat René van der Gijp, humorist in de VI-voetbalshow, de Talent van het Jaar-verkiezing moet winnen; aanstaande vrijdag bij de Televizier Ring. René, die in het tvprogramma Johan Derksen en Wilfred Genee bijstaat, kreeg 43 procent van de stemmen. Eindelijk eens een keer een voetballer die beter presenteert dan hij presteerde.
Briefjes in een korfje met vóór of tegen. We waren natuurlijk ook aanwezig via onze spionnen. Toch ging er iets grondig mis bij de CDAcongresgangers. Voor de vraag of je voor een resolutie bent die tegen gedoogsteun van Wilders pleit moet je even terug naar de middelbare school. Dubbel ontkennen is vóór, jongens!
Bert van Marwijk, jij bent natuurlijk de baas, maar denk er nog eens goed over na. Clarence Seedorf moet terug in de basis van Oranje. Vorige week zagen we hem schitteren in de Arena. De voetbalwijze uit Milaan strooide met passjes als de goedheiligman op 5 december. We hebben hem nodig voor die beslissende bal die we zo misten tegen Spanje, dat weet jij ook best, Bert! De oproep die we afgelopen donderdag plaatsten, met de hartelijke aanbeveling van niemand minder dan
Seedorf-fan Humberto Tan, heeft reeds tientallen reacties opgeleverd. Voor 100% positieve, zo laat een snelle rekensom zien. De reacties variëren van een kordaat ‘+1’ tot halve essay’s over de waarde van Clarence voor het heil van de wereld. De inzending van Dewanand Mahadew stond ons het meeste aan, want deze is feitelijk het meest juist: ‘Seedorf is de grootste Nederlandse (club) voetballer allertijden.’ Neemt u dat even mee, mijnheer Van Marwijk? Onze dank.
Bij het afscheid van hoofdredacteur Pieter Broertjes van de Volkskrant afgelopen zaterdag meldde zijn opvolger Remarque dat hij zijn uiterste best had gedaan om een Koninklijke onderscheiding te regelen. Maar dat stuitte op een veto van Beatrix. Formele reden: Broertjes heeft een strafblad wegens scheuren op de snelweg. Gefluisterde reden: het geruchtmakende interview dat Broertjes maakte met prins Bernhard.
En weer één
Eenmaal, andermaal...
Lekker zwaaien
Zanger Justin Timberlake zet zijn muziekcarrière voorlopig even in de wacht. Hij gaat de komende tijd alleen nog maar acteren.
Het originele manuscript van Ik, Jan Cremer had zaterdag op een veiling minstens 200.000 euro moeten opbrengen. Er werd niet één keer op geboden.
De niet altijd even nuchtere Amerikaanse acteur David Hasselhoff stond afgelopen weekend op een viaduct in LA wild te zwaaien naar het verkeer.
MsM
11
Regisseur Eddy Terstall vocht afgelopen zomer tegen huidkanker. De Jordanese levenskunstenaar schreef er een ontroerende autobiografische verhalenroman over. Inclusief WK-herinneringen. Eddy Terstall Pastasaus van luim en ernst
‘Het boerkaverbod is niet rechts!’ Mark Koster AMSTERDAM
...
Het ‘centrum van de wereld’, dat ene tafeltje rechts aan de bar van het Jordanese café Kat in de Wijngaert, was afgelopen zomer even niet het ‘speerpunt van de menselijke beschaving’ voor Eddy Terstall (46), maar een helse plek op aarde. De regisseur, die hier dagelijks zijn koffies drinkt en broodjes geitenkaas geserveerd krijgt door zijn moeder, knokte tegen huidkanker toen ons land oranje kleurde. ‘Het WK-gevecht viel samen met mijn strijd tegen kanker. Nederland verloor, maar ik overwon’, zegt hij aan het tafeltje. ‘Ik kan me voorstellen dat de meeste mensen het liever andersom hadden gezien.’ Ha, zó kennen we hem weer. Drama opgediend met zelfspot. Terstall heeft de zwarte episode nu geboekstaafd in een autobiografische verhalenbundel. Het boek Ik loop of ik vlieg wordt vanmiddag gepresenteerd in de kroeg van waaruit al zijn creatieve erupties hun weg naar de wereld vonden. Hij was in het voorjaar bijna klaar met zijn verhalenbundel, toen hij een niet wegtrekkende schimmel op zijn neus aantrof. De al jaren aan voorhoofdsholteontsteking lijdende Mokumer ging naar de huidarts voor een routinecontrole en kreeg toen te horen dat zijn neus wel zou kunnen worden weggesneden tot Michael Jacksonachtige proporties, of nog veel en veel erger. ‘Ik werd gek, toen ik het hoorde. Normaal gesproken ben ik geen hypochonder, maar nu zat ik meteen op internet, en hield ik er rekening mee dat ik neusloos verder moest.’
Geldzorgen In het boek zinspeelt hij op een vrijwillige botsing met een intercity en maakt hij een paar Terstalliaanse grapjes: ‘Ontneusd is ontmand. An der Nase eines Mannes erkennt man seinen Johannes, zeggen de Duitsers niet voor niets.’ De kankerperiode is een ironische appendix bij een geslaagd kunstleven, Terstall maakte een tiental meer en mindere succesvolle speelfilms. ‘Ik had wel iets bereikt’, zegt hij, ‘ik was me aan het beraden op de toekomst.’ Het boek was mede ingegeven door acute geldzorgen wegens gebrek aan financiering voor een volgend project, een voetbalfilm. ‘Er lagen nogal wat onbetaalde rekeningen en ik moest ook eens op vakantie.’ Hij werd voor het boek benaderd door uitgever Mai Spijkers op de boekpresentatie van Het Meisje met de Negen Pruiken van Sophie van der Stap die zelf opzien baarde met haar literaire levensverhaal over haar gevecht tegen kanker. Hij ziet de tragische vergelijking zelf óók in. ‘Ik was bijna klaar met tikken toen ik die schimmel op mijn neus kreeg. Toen heb ik er nog maar twee hoofdstukken bijgeschrijven.’ Hij geeft toe dat dodelijk ziektes een
‘Preutsheid is de ernstige vorm van gierigheid.’ FRANK GROELIKEN
Lopen en vliegen Eddy Terstall is een Jordanese regisseur die een tiental films maakte, waarvan Simon de bekendste is, na een aanvankelijke carrière als cameraman. Zijn vandaag te verschijnen autobiografische verhalenboek Ik loop of ik vlieg (uitgegeven bij Prometheus) is een aubade aan het Amsterdamse levensgevoel van vrijheid, tolerantie en wereldburgerschap. Terstall heeft net als veel andere sympathieke mensen géén rijbewijs, omdat zijn Amsterdamse werkplek Café Kat in de Wijngaert op honderd meter lopen ligt en zijn internationale vluchtroute op niet meer dan een kwartier treinen (of hij vliegt). 1
belangrijk onderdeel van zijn werk uitmaken. In Simon, zijn meest succesvolle film, sterft een kankerpatiënt; die hij situeerde naar een gestorven neef van hem – na een ontroerende euthanasiescène. Toch moet er altijd wat te lachen blijven, vindt hij. ‘Wat kun je er aan doen? Ik was blij dat het WK er was. Hoefde ik niet naar buiten’, zegt hij. ‘Drie wedstrijden per dag. Mooie afleiding.’ Ook in zijn boek worden luim en ernst gemengd als een perfecte pastasaus. Terstall verstaat de kunst om aardse gevoelens te beschrijven. Puntige observaties over vrije seks (‘Het bikinibovenstukje is het hoofddoekje voor de westerse vrouw’), cokesnuivers (‘Ze hebben altijd egocentrische zwamverhalen’) en jeugdige voetbalheroïek (penaltyspecialist Terstall is een achterneef van Cruijff) wisselt hij af met politieke wisecracks. Hij beschrijft een twistgesprek met minister en filmfan Ernst Hirsch Bal-
lin in bodega Keyzer, over de afschaffing van het artikel ‘godslastering’ in de grondwet. De CDA-politicus, die dit weekend zijn afkeuring uitsprak over samenwerking met Wilders, verschilt heftig van mening met de regisseur: ‘Waar Hirsch Ballin de maatschappelijke rust ziet als een weg naar maatschappelijke vrede, zie ik die juist als symptoombestrijding. De open samenleving is een vreedzame strijd van ideeën door middel van woorden’, schrijft hij.
Incestzusjes In het café vervolgt hij: ’Links-progressief Nederland is bevangen door een post-christelijk mea culpa-gebeuren.’ Hij is nog steeds slapend PvdAlid, maar vindt de angst voor Wilders overdreven. ‘Het boerkaverbod is dus links en niet rechts.’ De toon is nimmer rancuneus of boosaardig. Terstall schrijft met Wolkers-achtige pennenstreken: beeldend, liefdevol voor
mens én huisdier en met de pointillistische precisie van de kunstschilder als hij vrouwenlijven beschrijft. Hij heeft een voorliefde voor iets jongere hoofdstaddames. ‘Alle Amsterdamse meisjes hebben iets. Het zijn allemaal je incestzusjes’, schrijft hij. Het liefst toont hij ze – soms naakt – aan het publiek, zoals hij dat in zijn films deed met Rifka Lodeizen en Nadja Hüpscher. ‘Preutsheid is de ernstige vorm van gierigheid’, verklaart hij zijn gulheid. Over de amourettes met grote en kleine liefdes is hij minder scheutig. ‘Het is niet gepast om op te schrijven hoeveel vingers er in iemands vagina passen, of waar mijn ouders ruzie over maakten of welke BN’er als een pelikaan uit zijn bek stinkt.’ Aan tafel staat Frits op, een voetbalvriend waarmee hij het WK keek. Zegt dan plotseling: ‘Je kunt eigenlijk pas sterven als we het WK hebben gewonnen.’ 1
Kaartjesverkoop
Oud en nieuw
Nee, Michael!
Facebook-film The Social Network van regisseur David Fincher bracht in het afgelopen openingsweekend 23 miljoen dollar op.
Lady Gaga trad dit weekend in LA op met John Lennons weduwe Yoko Ono. Ze herdachten het feit dat Lennon dit jaar zeventig zou zijn geworden.
Harry Potter-schrijfster J.K. Rowling wees het verzoek van de inmiddels overleden Michael Jackson om een Harry Potter-musical te maken ooit bruut af.
UNIEK AANBOD( 22
' 85 3:3 8. .5/<.1 3 "3
'' 0. + 2 + 04 +' 2012+ +22+ *+++ *' 0 '.(4'* + +3 # 4+)/ ,," 0)4 0+- $ (+. 0. 0 24+ *+ *+ ''*')/ ' * 0+ *+ +0&4+ 2+3
89 73 <..3 . 13 .1 3383 7334 13 :3 3 8 6 31883 1883 1<<.1 %80< 834 =31.= 99?B %A$ C99 9 84=A
22( 9 C44 ?=
! 2 0. 0 '.(4'* + + *+40. *+ *+ ''*')/ (+.+ (01 3 4++ + *'.3
1883 3 ..5 3 =53 85 99?B 00 A C99 9 84=A
22( 9 C44 ?=
1883 #31.= 3 =53 85 99?B $%A< C99 9 84=A
22( 9 C44 ?=
1883 8113313<.1 %80< 834 '307- =34 99?B <A0 C99 9 84=A
22( 9 C44 ?=
&.<3 <.53 .5/<.1 3 "3 99?B $A C99 9 84=A
! ( 9 C44 ?=
! 2 0. ++ . -6'' 0+ /+ (++4* /0+*+ (01 '4 + 4++ ++ ++3 '' 6+ *0+ 2+ ' 0. )/ + 0+5
' : .1 3383 ..<3 33 8. ;133;<-85 3: 9 8?=? 4C9 ; 8?9 D??D44C 8? 9 ?@ 9 D4= ?9 = 9 ?@ 84 "5A
(#'(&#!)$' ($&"$(&($+$ " (%((&#$$*")"%$'% %&%( $$
( 2 2 834 &* 80<
WONEN 875.000 Lezers van De Pers
Muiden
zien deze advertenties. Wilt
u ook uw woning in kleur
De Lange Gangh 77
k “Mariahoeve” Midden in de woonwij zonnige tuin gelegen woning met een ) op het erom acht (met berging en zijde rijden zuidoosten. Aan de voor de hoek of om geen auto’s (parkeren erzijde is een achter) en aan de acht een voor speelplein: zeer geschikt jong gezin.
Voorbehoud gunning. ntie moNationale Hypotheek Gara gelijk.
,- k.k. Vraagprijs: % 295.000 nl www.woneninmuiden. Tel.: 0294-263230
Naarden
3 , .. , :.. 3:
Pijlstraat 2
presenteren vanaf slechts %
99,- inclusief BTW.
Biltstein 104
De Bilt
De Bilt, dicht In het oude centrum van dit 3-kamer bij alle voorzieningen is m²) op de appartement (ca. 120 icecomplex vijfde woonlaag van serv er, 2 slaapkankam Woo n”. “Biltstey keuken, mers, badkamer, gesloten e berging ndig separaat toilet. De inpa en maken het en de loggia op het zuid ent. Gezonde, tot een ideaal appartem actieve VvE.
,- k.k.
Koopsom: % 115.000 www.biltstede.nl Tel.: 030 2203211 Rotterdam 853 853
Fazanstraat 149A
62 . 35 62 35 :3 .:3
of bel met Ieke van Hees Informeer bij uw makelaar
(30) 600 74 67 of René den
Akker 122
De Bilt
ENE AKKER” In het complex “DE GRO gemoderop de begane grond goed tement, met niseerd 3-kamerappar uitzicht fraai en ten wes terras op het Centrale ligging over parkachtige tuin. els en wink gen, lswe t.o.v. bos, uitva noppervlakte openbaar vervoer. Woo t heef ent ca. 73 m² Het appartem rbouw en een een berging in de onde vaste parkeerplaats.
,- k.k. Koopsom: % 228.000 www.biltstede.nl Tel.: 030 2203211
Rotterdam 853 853
Naardermeer 252
Uijl (030) 600 74 95 of Sylvia
Alonso (070) 307 84 52 of
Muiderberg
berg Rotterdam – Hillergers Argonaut De
NicolaasMaeslaan 23
,- k.k. Vraagprijs: % 397.000 erg.nl www.woneninmuiderb Tel.: 0294-263230
Koopsommen n. vanaf % 232.000,- v.o. www.atta.nl Tel.: 010-4335710
Wageningen
Muiden
Amsterdamsestraat weg
84 06
rhouden helft Fraaie zeer goed onde woning, gevan een 2-onder-1 kap vrij uitzicht, legen aan weilanden met woning ligt De os. nabij het Kocherb kindvriendelijke in een rustige en zeer met erg laan. Royale zonnige tuin te. yruim obb ge/h ruime gara
17 juli, OPEN DAG! Zaterdag 11.00uur tot 13.00uur. laan en de Juno de van Op de hoek gersberg Argonautenweg in Hille naut; Argo De aan wordt gebouwd complex van een kleinschalig, luxe ent rtem appa 15 appartementen. Elk e woonkamer, beschikt over een ruim pslaa 3 2 of balkon op het zuiden, r en inpandige kamers, luxe badkame berging. Privé pp te huur
,,, .. & .. .<89 =.<89 & =
Margot Wijnen (070) 307
14
Generaal Foulkesweg
171
*8073
''2 .+( 02 ' *++ (01*++ ''(0+*0. + (+. 6'2+4'' ' *++ ')0+ *+ /.+3 #+2 0. *+ 6'2+4'' 2 *' 2 ' *++ ')0+ .+( 02 6'2+3
Uit & thuis SPELEN
Games Bordspellen doen het goed op Apple’s tablet
Games
Ganzenborden op de iPad
ZOMBIES RUKKEN OP Nadat eerder bekend werd dat cowboyspel Red Dead Redemption een zombie-uitbreidingspakket krijgt, blijft ook het nog te verschijnen Call of Duty: Black Ops niet van de populaire ondoden verschoond. ‘Onze gemeenschap gaf aan erg van zombies te houden’, liet studiohoofd Mark Lamia weten. ‘Dat plezier wilden we de fans niet ontnemen.’
Het nieuwste e-speeltje is de beste plek voor ouderwets gezellige bordspellen.
Voicechat
BREEKIE BREEKIE Kijk, zo heb je nog eens wat aan je investering in een headset voor online gaming. Een man in Salt Lake City, VS, werd beroofd in zijn huis, maar omdat zijn gamende maten dat via de voicechat hoorden, schoten zij direct te hulp – voor het echie dus. Eentje kwam net op tijd om de rovers te zien wegrennen, zonder masker, en dat bleek een bekende.
Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Vanaf afgelopen vrijdag verkrijgbaar: Kolonisten van Catan voor de iPad. En dan niet een vrolijk opgeschilderde versie van eerdere elektronische incarnaties van het immens populaire bordspel, maar een speciaal voor de iPad ontwikkelde versie, Catan HD. Met een hot seat-functie: spelers geven de iPad door aan de volgende speler als hun beurt erop zit. Zo komt een Catan in zicht met een reeks voordelen ten opzichte van de bordkartonnen versie. Het spel is met een druk op de knop op te roepen en op te ruimen bijvoorbeeld, neemt geen ruimte in en er is geen grote tafel nodig om aan te spelen – zelfs geen grote groep vrienden, want er is een modus voor één speler. Op internet is de eerste kritiek op Catan HD ook al losgebroken. Deze versie ‘mist’ een reeks online-mogelijkheden (je kunt niet op afstand tegen elkaar spelen bijvoorbeeld) en je score wordt nergens bewaard. Het leuke is dat het daar helemaal niet om gaat. Catan-bedenker Klaus Teuber, zo wordt trots gemeld, was nauw betrokken bij de iPad-versie. En als iemand weet dat Catan om gezelligheid draait, dan is het de prijswinnende spellenbouwer uit Duitsland wel. In een interview met deze krant zei hij vorig jaar blij te zijn dat het spel bij vrouwen aansloeg, omdat die de gezinsaanko-
Starcraft
Een mieters tijdverdrijf voor gans het huisgezin – nu ook heel modern op je iPad. SPAARNESTAD PHOTO
pen doen. Die zullen op een iPad niet verleid worden door geweldige online multiplayer-mogelijkheden, maar veeleer door wat je in gezamenlijkheid kunt ervaren. Catan is lang niet het enige klassieke bordspel dat zijn weg naar de iPad vind. De App-store is vergeven van de schaakspellen waarbij je met twee mensen tegenover elkaar aan je iPad plaatsneemt en met je slepende vingers je stukken verplaatst. Reversi, zelfde verhaal, net als dammen, Scrabble, Boggle, Monopoly, Carcassonne – de lijst is eindeloos, en spellen worden door groot en klein gebouwd. Yahtzee HD komt er bijvoorbeeld aan, meldt EA Games, de game-reus die klassieke Hasbrospellen onder licentie in een modern e-jasje hijst. Ook populair: klassieke kaartspellen, die via de iPad een heel nieuw leven krijgen ingeblazen, zoals ‘vierde man’ bij een potje klaverjassen van drie mensen met een iPhone. Dat laatste voorbeeld is nogal nerdy, maar het
Games
KLEINERE OMZET NINTENDO Nintendo heeft de inkomstenverwachting voor de rest van het boekjaar (dat 31 maart 2011 eindigt) meer dan gehalveerd, van 200 miljard yen (ca. 1,7 miljard euro) naar 90 miljard Yen (ca. 800 miljoen euro). De Japanse gamegrootmacht noemt de slechtere concurrentiepositie van de yen als oorzaak, maar verwacht ook sterk mindere verkoopcijfers voor de belangrijkste producten: de Nintendo Wii console en de Nintendo DS handcomputer. Ook het vooruitzicht voor de kerst-
13
verkopen is naar beneden bijgesteld (de kerstperiode is traditioneel het hoogtepunt van het jaar voor spellenverkopers), het uitstellen van de lancering van de nieuwe Nintendo 3DS drukt de verwachtingen verder. Ter illustratie: Nintendo verwacht tot eind maart ‘slechts’ 17,5 miljoen Wii-consoles te verkopen wereldwijd, in plaats van de verwachte 18 miljoen. Ook dat getal was al opvallend laag: in dezelfde periode vorig jaar werden nog 20,1 miljoen Wii’s verkocht.
inventieve gebruik van de nieuwe iPad-technologie in combinatie met een old school kaartspelletje, wijst op een trend: het oude gezelschapsspel is op de iPad aan een tweede leven begonnen. Natuurlijk, ook op platformen als de Nintendo DS of de iPhone konden we Stratego spelen, en Windows heeft ook al jaren Reversi in de aanbieding. Maar waar het om
gaat is dat de iPad ouderwets samenspelen mogelijk maakt, op de manier die we gewend zijn van de keukentafel: met meerdere neuzen op het bord, drank bij de hand en de rest van de wereld achter de kromme ruggen buitengesloten. Ouderwetse gezelligheid, wie had gedacht dat je daar het nieuwste elektronische snufje voor zou kopen? 1
DUIZENDEN VERBANNEN Geen genade voor valsspelers bij Starcraft II. Blizzard Entertainment had al gewaarschuwd voor het gebruik van valsspeel-software en -codes. De slachtpartij leidde tot ‘duizenden’ verbannen spelers, die dus (in elk geval onder hun oude account) geen toegang meer hebben tot het spel. Overigens is Blizzards ‘record’ een ban voor 350.000 spelers in World of Warcraft.
Ɋ]p n¹¢¶¸µ znQp ʈɾˍ˱ J ˍBǘ˱˱ ¹¹µ ¬ Qµª¢¬ »¬ R¹¹µ nd~Z ¢© p¢µǖ z² OKTOBER OENSDAG 6 SPECIAL WERELD | W E D N VA – “MIRAGE” J D NR. 1 BUUREN LIVE N VA IN S M ER AR | ONS & ANSW 2 UUR LANG TS | QUESTI 19.00 UUR | F | INS & OU O G IN AK M THE
Enge spelletjes Regisseur Guillermo del Toro gaat meerdere games maken met ontwikkelaar THQ (bekend van Avatar, de game). Het worden ‘horrorgames’, al kan de Hellboy-regisseur er niet meer over vertellen.
FM.NL
WWW.SLAM
18.25
ALLEMACHTIG 80! NED2 Serie portretten en verhalen van inspirerende tachtigers.
Nederland 1 17:15 17:17 17:25 17:56 17:59 18:00 18:15 18:40 19:00 19:25 20:00 20:30 21:15 22:10 23:00 23:55
20.30
VOETBAL INTERNATIONAL, RTL7 Ook op de voetballoze maandag genoeg voetbal. Derksen en co bespreken alles.
Nederland 2
Halloween Abi Sesamstraat VVD EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Ingang Oost NOS Journaal Radar Spoorloos Onverwacht bezoek Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:55 21:47 22:00 22:55
The A-Team De politie op je hielen! De Pfaff ’s Voetbal International Deadliest warrior Met de billen bloot!
17:05 17:10 18:05 19:00 19:35 20:30 22:20 23:10
RTL 7 18:00 18:55 19:50 20:30 22:00 22:55
Mix
14
20.30
FILM: JUMPER VERONICA Matig ontvangen actiefilm met interessant onderwerp: teleportatie.
Nederland 3
NOS Journaal Schepper & co aan tafel Tijd voor MAX Allemachtig 80! Man bijt hond De wilde keuken That’s the question Uitgesproken Tegenlicht: Schuld en aflossing PvdA Nieuwsuur Holland Doc: Goddelijk varken
17:20 17:45 18:00 18:23 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 21:20 21:50 22:00 22:50 23:10 23:40
Fabeltjeskrant Oprah Winfrey show Dr. Phil Kinderziekenhuis Style by jury Johnson Family vacation As the world turns TopChef
17:10 18:10 19:00 19:20 20:00 20:30
RTL 8
RTL 4
TROS Z@ppSport Voetbal AVRO AvaStars Live Amika Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal SpangaS Nederland 3 De Wereld Draait Door Holland Sport WIA4 NOS Journaal op 3 MaDiWoDoVrijdagShow PowNews NOS Studio Sport De Wereld Draait Door
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:25 22:25 23:45 23:55
De grote verhuizing Huizenjacht Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum De leukste verborgen cameragrap van Nederland Fans! Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Lachen om home video’s
17:05 17:35 18:30 19:30 20:00 20:30 21:25 22:30 23:25
SBS 6
21:50 22:30 22:45 22:50 23:20
21.50
FANS! SBS6 Edje en zijn moeder willen de merchandise voor idool Stef Ekkel verzorgen.
22.55
DOCU: GODDELIJK VARKEN, NED2 Over de innige relatie tussen scharrelslager Gerard en varkentje Dorus.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden CSI: New York CSI: New York The voice of Holland RTL Nieuws RTL Weer
17:35 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30 21:30 22:25 23:25 23:55
Friends Will & Grace Airline Bondi rescue The Kardashians Grey’s anatomy De co-assistent Law & Order: Special Victims Unit Cold case
17:05 17:30 18:00
NET 5
The king of Queens Everybody loves Raymond The nanny TopChef Take me out Benelux’ next top model Project Catwalk The millionaire matchmaker Take me out The nanny
Veronica
18:15 18:40 19:10 19:30 20:00 20:30 22:15 22:45 23:15 23:40
Zack & Cody Zeke & Luther Veronica’s funniest commercials ever! 3rd Rock from the sun According to Jim Still standing Two and a half men The big bang theory Jumper Two and a half men Two and a half men The big bang theory Booze Britain
LEZERSCOLUMN
Kinderpostzegels Jeroen Bakker
...
I
ets waar iedereen een schijthekel aan heeft zijn natuurlijk deur-tot-deur verkopers. Zonder dat je er besef in hebt doe je open, zitten ze bij je op de koffie en staat er een Abs Trainer Royal Deluxe Edition in je kamer. Dat sportapparaat waar Mr. T zijn spieren aan te danken heeft. Vandaag was het weer raak, ik her-
OPLOSSINGEN PUZZELS Cryptogram
Sudoku 4 2 7 5 3 9 8 6 1
3 5 8 6 2 1 7 4 9
1 9 6 7 8 4 5 3 2
6 4 5 1 7 2 9 8 3
2 1 9 3 4 8 6 5 7
8 7 3 9 6 5 2 1 4
9 6 4 8 1 7 3 2 5
7 3 1 2 5 6 4 9 8
Zweeds raadsel (vorige week maandag)
5 8 2 4 9 3 1 7 6
kende dat zenuwachtige tikje op de voordeurbel. Het tikje dat zegt: als het maar een vriendelijke huisbewoner is. Moet je net mij hebben. Na een korte blik naar buiten geworpen te hebben (ik woon tegenwoordig op de eerste etage waar je de voordeur goed kan zien) had ik het slachtoffer al goed ingeschat. Vrouwelijk postuur, niet al te groot. Intuïtief gooide ik een emmer water naar buiten en liep hard stampend naar beneden. Dat gaf een mooi ge-
luid, dat geplens van water op de straatstenen en het gebonk van harde voetstappen op de trap. Met een korte ruk trok ik de deur open. Daar ging ik, ogen dicht en schreeuwen. ‘Dag mevrouw, wat denken wij dat we aan het doen zijn? Een beetje mijn stoep bezet houden hè? En dan ook nog eens een nat pak hebben? En wat kom je verkopen? Iets waar mijn leven zeker makkelijker van wordt. De revolutie van het jaar zeker, iets wat je echt niet kunt missen zeker?’ Eenmaal bij zinnen gekomen deed ik mijn ogen open. Ik keek neer op twee kleine meisjes met een kletsnatte en-
Ogen dicht en schreeuwen: ‘Een beetje mijn stoep bezet houden hè?’ velop in hun handen. Inschattingsfoutje van mijn kant. Ineens was al mijn frustratie weg. Met dubbele gevoelens stond ik sprakeloos in de deuropening. Ik had medelijden met de meisjes. Twee paar Bambi-ogen keken mij aan. Wat had ik ze aangedaan? Ze konden er niets
aan doen. Maar toch voelde ik ook onbegrip. Wat ze verkochten was zeker niet de revolutie van de eeuw, en mijn leven werd er ook niet beter van. Ik kijk naar mijn vel Kinderpostzegels. Daar was ik lekker klaar mee. Waardeloze dingen tegenwoordig met e-mail en mobiele telefonie, maar het is voor een goed doel. 1
* Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar
[email protected].
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
Mix
ZWEEDS RAADSEL: te varen weg evenredig deel
Prijspuzzel
mevrouw
zedelijke motivatie
kunststof
Russische heerser
vijandschap plotseling dieptemeter hijswerktuig
edelgrootachtbaar
WIN!
hectogram
7
hoffelijk
1 *Prijs varieert van €339 tot €399 (afhankelijk van de maat).
deel van India deel v.h. lichaam
WIN!
gegevens edel
gemalin van Aegir
wilde haver
2 stad in Turkije
kaartenboek
redactie:
[email protected] 020-3460550
Zo doet u mee:
4
5
6
7
8
Bel: 0909-5010700
sales:
[email protected] 0800-7200000
of SMS naar: 3553
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010700 (€ 0,60 per gesprek).
vulkaan op Sicilië
mier
3
distributie:
[email protected] 088-0131830
Prijspuzzel van vandaag is het Zweedse raadsel.
lumen
3
vochtig
2
Vandaag:
Met de Hotelbon Voucher kan 3 nachten gratis worden overnacht met 2 personen in ruim 3000 hotels in Europa. Dé Hotelbon is al 15 jaar het goedkoopste alternatief om er een weekendje op uit te gaan. Voor meer informatie: www.hotelbon.nl
4
marketing:
[email protected]
Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553 © Puzzelland
(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)
CRYPTOGRAM:
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
Horizontaal: 1. Buitenstaander op het erepodium (5); 3. Siersteen van rondhout (5); 4. Vinger van een kalf (4); 7. Ouderplaag van de markt (5); 10. Kunstwerk in de etalage als model (9); 11. Voor paarden die tijd hebben voor Engelse kleding (8) Verticaal: 1. Ongehoorde inzet? (7); 2. Geprojecteerd achter een godin (5); 5. Zo argeloos als een meisje van deze tijd (6); 6. Bergplaats diep onder de zeespiegel (6); 8. Een van de indrukken die een paard kan krijgen (5); 9. Raadselachtige muziektrommel (5).
1
uitgever: Ben Rogmans
2
3 2 3
6
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
5
© Puzzelland/ Leen Groeneveld
4 7
8
5
4 6
7
9
1
9
2 9
10
1 4
8
2
8
6 2
11
4
5
art direction: Koos Jeremiasse
5
7 Speel deze puzzels online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers
Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
of SMS naar: 3553
Hotelbon Voucher t.w.v. €40,-.
8
Een uitgave van Mountain Media BV
website: www.depers.nl
Bel: 0909-5010700
wortelgewas mosselnet
1
Deze week:
Z3UZ Legendary Jewellery biedt U aan; de pallas-XL t.w.v €339,-*. Deze mooie stoere zilveren armband is voor hem en haar en leverbaar in 4 maten. Z3UZ is geënt op de Griekse mythologie. Pallas is de Griekse godin voor de hemel. Uw armband zal dus zeker een positieve aanvulling zijn. Voor meer informatie: www.z3uz.eu.
5
6
15
6
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Strijken doe je zo
Social media
Bartjens Rekendictee
Gratis aangeboden: bijzondere strijkcursus. www.depers.nl/strijken
De darkside van Facebook. www.depers.nl/facebook
Word jij het nieuwe rekenwonder? www.depers.nl/rekendictee
Selectie geplande ov-verstoringen: 111
Zevenhuizen ZH (bus)
T/m 22 oktober: Connexxionlijn 175. Halten Knibbelweg, Rozenstraat, Dorpsstraat, Zuideinde 8a, Middelweg, Zuidelijke Dwarswg, Bredewg/ Willem ll en Kratonln vervallen.
Delft (bus) 111
111
Vandaag
Morgen
Vanochtend is het overwegend bewolkt. In het westen komt de meeste bewolking voor; aldaar kans op motregen. Elders is het droog. In de loop van de middag wordt de bewolking dunner en kan de zon er soms doorkomen. Temperaturen lopen uiteen van 20 graden in het noordwesten tot lokaal 24 graden in het zuidoosten.
In het binnenland mistbanken, die in de loop van de ochtend verdwijnen. De rest van de dag verloopt vrij zonnig. Af en toe verschijnen er ook wat wolkenvelden, maar het blijft droog. Er staat een meest matige wind uit zuidelijke richting. Met temperaturen tussen 17 en 21 graden wordt het opnieuw vrij zacht.
T/m 22 oktober: RETlijn 40. Halten Balthasar van der Polweg, Cornelis Drebbelweg, Jaffalaan en Juianalaan vervallen.
Beverwijk/Heemskerk (bus)
T/m 12 november: Connexxionlijn 167. Halten Conny Stuartlaan, Louis Davidslaan, Citadel en Waddenlaan vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
16
Sport
Voetbal Van der Vaart bevalt
Paardensport
Na zes potjes al de nieuwe Bergkamp
Gal dankt zijn superpaard voor driemaal goud
Rafael van der Vaart heeft nu 449 minuten voor Tottenham Hotspur gespeeld. Ruim voldoende om iedereen te overtuigen.
Edward Gal veroverde drie keer goud bij de Wereldruiterspelen. Maar de échte ster was volgens hem zijn paard Totilas.
Arjan Nowee
Redactie sport
AMSTERDAM
...
AMSTERDAM
Wat is de Engelse uitdrukking voor ‘een kinderhand is snel gevuld’? Dat gaat namelijk op voor de supporters van Tottenham Hotspur. Zij zijn de laatste jaren niet echt verwend als het gaat om technisch begaafde spelers. Die spelen elders in Noord-Londen, bij Arsenal. Oké, Tottenham probeerde het met de Kroaat Luka Modric, maar die kon zijn vooruitgesnelde faam – hij werd vergeleken met Johan Cruijff – (nog) niet waarmaken. Ook dit sei-
Met drie gouden medailles en met zijn toppaard Totilas stapte Edward Gal in het vliegtuig naar huis. ‘Het is mooi geweest’, zei hij na zijn indrukwekkende optredens bij de Wereldruiterspelen in Kentucky. ‘Van dit resultaat droom je van tevoren niet eens.’ Gal mag zich wereldkampioen noemen in de landenwedstrijd, de Grand Prix Special en de kür. Het is een unieke reeks. Hij is de tweede Nederlander ooit die goud wint op een WK. Eerder deed Anky van Grunsven dat in 1994 en 2006. ‘Het is gewoon mooi’, aldus Gal. ‘Ik kan alleen maar blij zijn.’ Vorig seizoen behaalde Gal al twee Europese titels met zijn superpaard. De combinatie won ook al de wereldbeker. Gal: ‘Natuurlijk wist ik van tevoren dat we drie keer konden winnen. Maar het moet allemaal wel even gebeuren. Totilas had bijvoorbeeld nog nooit een verre reis gemaakt. Je weet niet hoe zoiets uitpakt. Het is allemaal goed gegaan. Ongelooflijk eigenlijk.’ Over zijn paard had Gal slechts superlatieven. ‘Ik had nooit gedacht dat er ooit zo’n goed paard zou komen. Met Totilas is alles anders. Het paard heeft ongelooflijk veel kracht en energie. Bovendien staat hij altijd voor mij klaar. Totilas wil gewoon geen fout maken. Ik denk niet dat ik ooit weer de beschikking krijg over een paard van dit niveau.’ Imke Schellekens-Bartels eindigde in de kür net naast het podium. Volgens veel kenners had ze eigenlijk een plekje hoger moeten staan. ‘Toch ben ik heel erg tevreden’, zei ze naderhand. ‘Dit is een prachtig resultaat. Natuurlijk realiseer ik me dat ik heel dicht bij een medaille ben geweest, maar voor deze uitslag had ik vooraf zonder meer getekend.’ 1
...
‘Hij is gekomen en heeft meteen de fans voor zich gewonnen.’ Harry Redknapp, manager Tottenham
zoen leek Tottenham het daarom van hard werken te moeten hebben. Tot vlak voor het sluiten van de transfermarkt Rafael van der Vaart overkwam van Real Madrid. Sindsdien kan het publiek op White Hart Lane zich vergapen aan mooie hakjes en fijne steekballetjes. Zaterdag besliste Van der Vaart het treffen met Aston Villa met een Double Dutch. Met een kopbal en een hard schot met rechts poetste hij een 1-0 achterstand weg. Vlak voor tijd gunde manager Harry Redknapp hem daarom een publiekswissel. Naar verluidt klappen de fans van de Spurs nog steeds hun handen stuk. Redknapp gaf zijn miljoenenaankoop na afloop ook een verbaal schouderklopje. ‘Het is ongelooflijk hoe snel hij zich bij Tottenham thuis is gaan voelen. Hij is gekomen en heeft meteen de fans voor zich gewonnen. De supporters houden van zijn stijl. Hij
Van der Vaart brengt brille in het team van Tottenham. AFP
past perfect bij de club. Van der Vaart is in recordtijd een echte speler van Tottenham geworden. Hij wordt een big hit in de Premier League.’
Superlatieven Niet slecht voor iemand die pas zes potjes voor Tottenham speelde. En Redknapp was niet de enige die zich uitliet in superlatieven. Een nieuwe held, een doorslaand succes, ja, zelfs
! ! (! ! ! !! &% &! !
de vergelijking met Dennis Bergkamp werd gemaakt. Het was Zeljko Petrovic, assistenttrainer van West Ham United, die de twee samenbracht in één zin. ‘Hij heeft dezelfde kwaliteit als Bergkamp, die ook heel goed tussen de aanval en het middenveld in kon spelen. Ik weet zeker dat Rafael de Premier League in vuur en vlam gaat zetten.’ Met de wedstrijd tegen Aston Villa
kwam een einde aan een week waarin Van der Vaart ook al opviel in het Champions League-duel met FC Twente (4-1). Hij maakte toen een doelpunt, maar miste ook een strafschop en kreeg een rode kaart. Zelden werd dat zo snel met de mantel der liefde bedekt als in zijn geval. Bij Tottenham zijn ze allang blij dat Van der Vaart hun shirt draagt. Children are easily pleased. 1
sms Roxy naar 7700 Brunet 36 jr met grote F-cup wil onbezonnen n..ken. Gr.
! %! ! ! ( $ !!
'
sms Wilja naar 6336
!!!# !(#!%!! #
Hoi! Ik (21) ben 3 wkn alleen thuis, wie komt mij n..ken??
! %! ! $ !! ! !! " ! $ !! % !%!# % " $ $ ! %!#
Familie & Relatie 130 Therapieën & Welzijn
Goey Chinese Beautysalon Lichaamsmassage 1 uur 30,Tevens Manicure, Pedicure, Gezichtsbehandeling Openingstijden: ma. t/m za. 10.00-21.00u. zo. van 12.00-20.00u. Lindelaan 291, Rijswijk Tel.: 070 - 326 02 39 of 06 - 849 537 59.
198 Mededelingen
' ''
sms Fenne naar 6336
! #!(#!%!! #
Onroerend Goed 530 Woonruimte Vraag Redacteur van Dagblad De Pers zoekt WOONRUIMTE in Amsterdam: zo'n 30 à 40 meter in het vierkant, ± 400,--. Mail naar: eenhuisvoordepers @gmail.com
Auto & Vervoer 697 Garage & Stalling
GARAGEBOXEN
te huur Spechtlaan 107 Prof. Mustafa, 28 jr., erv., int. Leidschendam 159,- p.mnd bekend MEDIUM, helpt bij al Aansluiting electra aanwezig uw probl., liefde, geluk, ang- en in Mariahoeve ruime box 164,50 incl. electra. sten, zaken, toekomst 100% 06 - 502 389 87 resultaat. Tel. 06-27330208
Gescheiden vr 39 jr. zkt man. gezelschap voor avond/wknd
Werk & Inkomen 785 Personeel Gevraagd
Opleggerchauffeurs m/v fulltime / parttime / oproep Stuur je schriftelijke sollicitatie naar
D. Speksnijder Transport BV t.a.v. de heer Richard van Steijn Duitslandlaan 32, 2391 PA Hazerswoude-Dorp of mailen naar:
[email protected] Tel. info: 0172-235679. Zie ook www.dspeksnijder.com 55 PLUSSERS gevraagd voor vertegenwoordigers werk door geheel Zuid Holland Tel. 06-45405722.
751 Schoonmaak Personeel
915 Privé Contacten Meid zkt snelle seks. Jij hebt een datum? Ik heb de tijd! X.
710 Commercieel Personeel
765 Kinderopvang & Oppas Gezin in VOORBURG zoekt oppas voor 4 kinderen, 50 uur p/mnd. flexibele dagen T. 070-3819750 na 20.00 uur.
GASTOUDER maar geen diploma? In oktober start nieuw erkenningstraject. Zie www.dagoma.nl
725 Medisch Personeel Start People Medi Interim, hèt uitzendbureau in de ZORG in Den Haag zoekt een
720 Huishoudelijk
Met spoed gevr. gemotiveerPersoneel de SCHOONMAAKSTER voor het schoonmaken van bouwketen in Goirle. Voor 5 J.vr. Eng. sprek./beetje Ned. uur p/wk. ( 2 x 2.5 uur). Voor zoekt HUISH.WERK, en strijinlichtingen 078 - 654 0567. ken. Tel. 0615621893.
Hey, ik bied jou gratis SEKS! Jij geeft mij jouw 06 of adres
sms Merel naar 7700 Eenzame zakenvrouw wil sex geef 100,- voor anonimiteit.
sms Ester naar 9060 Pools meisje cup f ontv privé en gratis, afspraak niet nodig
Woonbegeleider met SPH
sms Sofia naar 6336
Voor tijdelijk dienstverband in Den Haag. Tel: 070 - 365 78 05 Mail:
[email protected]
Geile goeduitziende meid 24 heet in bed, zkt flinke beurt!
www.startpeople.nl/mediinterim 790 Opleidingen & Cursussen
VEEL verdienen met bellen? www.dutchsalesteam.com Of bel 070-346 20 30.
sms Rosan naar 9911
WIJNCURSUS in Den Haag In 8 weken uw wijncertificaat! Leerzaam, gezellig, professioneel.
[email protected] www.wijnstudio.nl START OP 13 OKTOBER
sms Tanja naar 7474 Ontvang 150 euro netto voor geil uur sex met zakenvrouw
sms Katia naar 9060
TEKEN- / SCHILDERlessen. Spannende meid stuurt je in Start 1 okt. 45,- per mnd. 1 smsje haar adres voor sex! www.expressie.nl
sms Eef naar 9911
Gratis SEXCONTACT bij jou YOGA-SHIATSU in Maria- in de buurt! Sms: SEX + je hoeve. Nog enkele plaatsen op ma-ocht. en woe-ocht. postcode naar 6556 Info: 070 - 383 92 52 of www. www.smsbordello.nl 1:1chat 150c/bericht max 3 sms/chat annelouiseshiatsu.net.
Sport
17
Het publiek vermaken, laat dat maar over aan Mansour Bahrami. FOTO’S: JEROEN PUTMANS
Clown Bahrami leukt AFAS Tennis Classics op
Troubadour die niet meer terugkijkt De-beste-tennisser-van-wie-unog-nooit-heeft-gehoord was dit weekend in Eindhoven: Mansour Bahrami. Stephan Wageman EINDHOVEN
...
Hij moet voldoende airmiles hebben om, in de paar weken per jaar dat hij vrij is, de hele wereld over te vliegen, van noord naar zuid, van oost naar west, met extra champagne voor de vlieguren die hij heeft gemaakt. Voordat Mansour Bahrami zaterdag in Nederland landde om zich te melden voor de AFAS Tennis Classics in Eindhoven, had hij een dag eerder nog een demonstratiewedstrijd met John McEnroe in Parijs gespeeld. Volgende week vliegt hij naar Tunesië, daarna gaat hij naar Boedapest, Luik, Londen en Nice. In Eindhoven betalen ze hem ongeveer tienduizend euro voor drie tennispotjes, bij grotere toernooien is dat nog meer. Mansour Bahrami is tennisclown van beroep. Hij wordt door allerlei toernooien ingehuurd om mensen aan het lachen te maken. In Eindhoven liet hij zaterdagavond zijn onderbroek zien, poseerde tijdens een rally alleen voor de fotografen, moedigde in gebrekkig Nederlands zijn dubbelpartner Yevgeni Kafelnikov aan en sloeg een bal hoog de lucht in om hem vervolgens achteloos in zijn smalle broekzak te laten verdwijnen. Wie zijn echte levensverhaal kent, stelt zichzelf bij elke grap en grol steeds dezelfde vraag: wat als? ‘Dat heb ik ook heel lang gedaan’, zegt Bahrami. ‘Wat als ik dezelfde kansen had gehad als de grote spelers? Wat als ik ook gewoon op topniveau had kunnen tennissen, had ik dan ook dít
leven gehad? Maar nu denk ik daar niet meer aan. Het is gelopen zoals het is gelopen. Mensen huren mij in om te lachen en ik doe dat met veel plezier. Ik ben zo’n 35 weken per jaar van huis, dus ik doe in ieder geval íets goed.’ Bahrami groeide op in Iran waar hij met zijn familie een hutje deelde van 12m2. Zijn vader was tuinier van de tennisclub in Teheran, waar Mansour als vijfjarig jochie stiekem in de struiken lag om naar tennis te kijken. Thuis gebruikte hij een koekenpan als racket om de slagen die hij eerder die dag had gezien te imiteren. Op een dag, toen het kwik in Teheran boven de 40 graden lag en de tennisba-
Tijdens zijn beste jaren was Bahrami een zwerver die op cashewnoten leefde. nen verlaten waren, klom Mansour samen met zijn vriendjes de hekken van het tennispark over om er zelf te spelen. ‘De bewakers hadden me al snel in de gaten, smeten me wel vijf keer tegen de grond tot het bloed uit mijn oren kwam’, schrijft hij in zijn autobiografie. Toch werd hij een van de beste tennissers van zijn land. Hij stond op het punt internationaal door te breken toen ayatollah Khomeini opeens zijn sport verbood, omdat tennis te westers zou zijn. Er werd nog één toernooi in Iran georganiseerd, de Revolutionary Cup, met als hoofdprijs een ticket naar Athene. Bahrami stond in de finale tegen Ali Madani. Die laatste zei in de New York Times: ‘De hoofdprijs van die wedstrijd was eigenlijk
Voetbal
een ticket naar de vrijheid. Wie zou winnen, kon het land uit en zijn dromen achterna.’ Bahrami won. Met behulp van vrienden wist hij zijn ticket van Athene om te zetten naar een enkeltje Nice. ‘Ik landde daar met 2.000 dollar in mijn achterzak. Mijn idee was om naar het casino te gaan en er 9.000 dollar van te maken, zodat ik wat langer kon blijven. Binnen twintig minuten stond ik weer buiten. Platzak.’ Hij zwierf daarna over de straten, at ‘s avonds cashewnoten om te overleven en mocht niet tennissen, omdat zijn visum niet werd verlengd. Pas op 30-jarige leeftijd meldde hij zich weer op het professionele circuit, drie jaar later stond hij al in de finale van het dubbelspel op Roland Garros, een bewijs dat hij zich kon meten met de allerbesten. ‘Maar het was allemaal te laat. Ik had de beste jaren van mijn leven gemist, de momenten dat ik het allersterkst was mocht ik niet spelen. Twee jaar na die finaleplaats op Roland Garros ben ik gestopt. Ik kan me de dag nog goed herinneren. Ik had in Kopenhagen net de finale van het dubbelspel tegen de Woodies verloren. Het was mooi geweest, ik was te oud, mijn beste jaren waren verloren. Bovendien kreeg ik zóveel aanvragen voor demonstratietoernooien dat ik ook echt een keuze móést maken.’ En dus werd hij een soort van troubadour die de hele wereld over reist. In Eindhoven waren ze blij met hem, stonden kinderen tot ‘s avonds laat te wachten op een handtekening van Bahrami die was uitgegroeid tot hun held. ‘Ach, het is allemaal goed gekomen. Kijk die kinderen eens staan, kijk ze lachen. Daar doe ik het nu voor. Als zij tevreden zijn, ben ik het ook. Ik heb een mooi leven, terugkijken heeft geen enkele zin meer.’ 1
Wielrennen
Tennis
DE JONG WEER IN OPSPRAAK
CONTADOR DREIGT TE STOPPEN
Nigel de Jong heeft opnieuw met een tackle de aandacht op zich gevestigd. De Nederlands international van Manchester City raakte gistermiddag in het competitieduel met Newcastle United (2-1 winst) in de vierde minuut zijn tegenstander Hatem Ben Arfa dusdanig in een gevecht om de bal dat de middenvelder in het ziekenhuis belandde. Volgens Sky Sports heeft de Fransman vermoedelijk een gebroken been opgelopen. Na de tackle van De Jong kreeg Ben
Alberto Contador overweegt de wielersport te verlaten als hij definitief wordt geschorst wegens overtreding van de dopingregels. ‘Als dit niet fatsoenlijk wordt opgelost, dan moet ik maar eens nadenken of ik ooit nog op de fiets stap’, zei de drievoudig Tourwinnaar tegen de Spaanse tv-zender Telecinco. Contador kreeg vorige week een voorlopige schorsing opgelegd omdat tijdens de Tour de France het verboden clenbuterol in zijn urine is gevonden. De Spaanse wielrenner (27) be-
Arfa een zuurstofmasker op. Hij verliet per brancard het veld. Scheidsrechter Martin Atkinson zag in de forse tackle geen overtreding, maar floot iets later wel af. De Jong raakte ook al in opspraak door de finale van het WK in ZuidAfrika, toen hij de Spaanse middenvelder Xabi Alonso met een karatetrap vloerde. Eerder dit jaar brak de middenvelder bovendien het been van Stuart Holden tijdens een vriendschappelijke interland tegen de Verenigde Staten.
weert dat hij het slachtoffer van besmet vlees is geworden. Hij zou het vlees uit Spanje hebben gegeten voor de tweede rustdag van de Tour in Pau. De gevonden concentratie was miniem, maar met clenbuterol houden de internationale wielrenunie UCI en het wereld-antidopingbureau WADA de nulgrens aan. Contador is in afwachting van verder onderzoek van de UCI en WADA. In het slechtste geval riskeert de Spanjaard een schorsing van twee jaar.
WOZNIACKI WINT IN TOKIO De Deense tennisster Caroline Wozniacki heeft het toernooi van Tokio op haar naam gebracht. In de finale versloeg ze de Russische Elena Dementjeva met 1-6, 6-2, 6-3. Het was de vijfde titel voor Wozniacki dit jaar en de elfde in haar loopbaan. Bij succes deze week in Peking kan ze de Amerikaanse Serena Williams aflossen als nummer één op de wereldranglijst. Williams doet niet mee in China vanwege een voetblessure.
Kom er maar op
‘Zeg, welke dag is het?’
Hollands glorie
Als het aan Decca ligt, komen veldrijders voortaan schoon aan de finish dankzij speciale kledij. Een gek idee? De firma komt dan ook uit Zottegem.
Wolverhampton Wanderers-middenvelder Stephen Hunt werkt hard aan het herstel van zijn blessure. Zó hard dat hij elk besef van tijd is verloren.
Driemaal hoera voor John Jansen! Hij is wereldkampioen kitebuggy (u weet wel, een karretje met drie wielen en een vlieger) geworden voor categorie 8.
Eredivisie
Vitesse - Willem II NAC Breda - NEC Excelsior - Roda JC Ajax - FC Utrecht FC Twente - FC Groningen De Graafschap - Feyenoord AZ - Heracles Almelo sc H’veen - ADO Den Haag PSV - VVV-Venlo
0-0 2-0 1-2 1-2 4-2 1-1 2-1 0-0 3-0
Stand PSV Ajax FC Twente FC Groningen Roda JC NAC Breda ADO Den Haag AZ FC Utrecht sc Heerenveen NEC Excelsior Feyenoord Vitesse De Graafschap VVV-Venlo Heracles Almelo Willem II
Eredivisie Nu pas erkenning voor Nederbelg van Roda JC
UITSLAGEN
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Sport
18
Veld van Harmhoven bestaat Van dorpsidioot tot kroonprins; Harm van Veldhoven moet er nog aan wennen. ‘Ik vind het een beetje overdreven allemaal.’ Iwan Tol
8-18 8-17 8-16 8-15 8-15 8-13 8-12 8-12 8-12 8-10 8-10 8-10 8-8 8-8 8-8 8-6 8-5 8-1
ROTTERDAM
...
De blijdschap bij Roda JC is groot als scheidsrechter Sanders zaterdagavond voor de laatste keer fluit. De Limburgers winnen ternauwernood met 2-1 van Excelsior, hun topklassering blijft gehandhaafd. Op de tribune vallen bestuursleden elkaar in de armen, op het veld dansen de spelers voor het vak met meegereisde fans en in de catacomben moet trainer Harm van Veldhoven voor tal van microfoons uitleggen wat het geheim van Roda is. Met vijftien punten uit acht wedstrijden is Roda JC de revelatie van dit seizoen en de trainer deelt volop mee in de complimenten. Dat is even wennen voor de Nederbelg. Een jaar geleden stond hij nog bekend als een dorpsidioot, die zijn emoties niet in
‘Hij kwam een beetje stom over, maar dat deed hij om ons te beschermen.’ Davy de Fauw over zijn trainer ANP
UITSLAGEN WK wielrennen
Wegwedstrijd mannen 1 T. Hushovd (NOO) 6.21.49 2 M. Breschel (DEN) z.t. 3 A. Davis (AUS) z.t. 4 F. Pozzato (ITA) z.t. 5 G. Van Avermaet (BEL) z.t. 6 O. Freire (SPA) z.t. 7 A. Kolobnev (RUS) z.t. Wegwedstrijd vrouwen 1 G. Bronzini (ITA) 3.32.01 2 M. Vos (NED) z.t. 3 E. Johansson (ZWE) z.t. 4 N. Cooke (GB) z.t. 5 J. Arndt (DUI) +0.01 6 G. Verbeke (BEL) +0.03 7 T. Worrack (DUI) z.t.
de hand kon houden. Nu geldt hij plots als een vakman. Nog even en hij is de kroonprins van het trainersgilde. ‘Ik ben nog steeds dezelfde hoor, nog steeds die Belg’, lacht Van Veldhoven in de benauwde perskamer van Excelsior. Hij veegt het zweet van zijn voorhoofd en zegt: ‘Men kende mij niet in Nederland. Daarbij haalde ik geen punten. Dan ben je als trainer kwetsbaar.’ Nu Van Veldhoven wél prestaties levert, neemt de waardering toe. De ommezwaai in beeldvorming is hem niet ontgaan. ‘Het praat wat makkelijker hè, als je wint’, merkt hij op. Zelfs analist Hugo Borst noemt hem weer ‘gewoon’ Harm van Veldhoven in plaats van het pesterige ‘Veld van Harmhoven’. De trainer van Roda JC weigert zichzelf echter op de borst te kloppen. ‘Ik vind het een beetje overdreven allemaal. Uiteindelijk blijf ik afhankelijk van de spelersgroep, waar ik door hard werken een prima band mee heb. Zij verdienen wat mij betreft de meeste lof.’
Harm van Veldhoven: ‘Ik ben nog steeds dezelfde hoor, nog steeds die Belg.’ PICS UNITED
De topklassering van Roda JC is het resultaat van twee jaar hard werken. De omstandigheden waarin Van Veldhoven in zijn eerste seizoen moest werken, waren abominabel. Roda zag een fusie van FC Limburg afketsen, fans keerden zich tegen hun club en pas via de nacompetitie wisten de Limburgers degradatie te ontlopen. Op de training gingen spelers met elkaar op de vuist. ‘Het was overleven’, blikt Van Veldhoven terug. ‘Op donderdag en vrijdag konden we eens gaan kijken of de spelers mentaal klaar waren voor de wedstrijd. En op maandag konden we ze weer op-
AZ
Feyenoord
JONATHAS ZET HOOG IN
VAN DIJK ROEMT VEERKRACHT
AZ-spits Jonathas is overtuigd van zichzelf. De Braziliaanse spits wil dit seizoen twintig goals maken voor de Alkmaarders. Hij was gisteren opnieuw van grote waarde voor AZ met de winnende tegen Heracles Almelo: 2-1. ‘Hoeveel doelpunten ik ga scoren? Ik ga voor twintig’, aldus de man of the match die een fles champagne kreeg. Feest gaat hij echter niet vieren. ‘Feesten doen we in de vakantie, maar blij ben ik zeker.’
Rob van Dijk ziet na het gelijkspel (1-1) van Feyenoord tegen De Graafschap lichtpuntjes. De Feyenoord-doelman was vooral blij met de mentale weerbaarheid van zijn jonge ploeggenoten. ‘Vorige week gingen de kopjes hangen toen we achter kwamen tegen NEC. Dat was nu gelukkig niet zo. De jonge spelers hebben veerkracht getoond. Dat is een opsteker. Bij verlies zouden we echt diep in het moeras zijn weggezakt.’ Van Dijk heeft geen moeite met de toegenomen druk in het Rotterdamse
lappen. In die periode hebben we elkaar goed leren kennen. Daaruit is respect gegroeid. Nu kan ik pas echt iets toevoegen aan de groep.’
Complottheorieën Toen de club Van Veldhoven in 2008 aanstelde als opvolger van de ontslagen Raymond Atteveld, gold de tot Belg genaturaliseerde Nederlander als een grote onbekende. De voetbalwereld leerde hem al snel kennen als een verongelijkte trainer, die complottheorieën zag die er niet waren, de schuld van nederlagen in de schoenen van scheidsrechters schoof en op
een persconferentie hard in aanvaring kwam met collega Gertjan Verbeek. ‘Hij kwam een beetje stom over’, erkent aanvoerder Davy de Fauw. ‘Maar hij deed dat om de groep te beschermen. De media focusten vooral op zijn negatieve dingen. Daardoor kreeg hij een imagoprobleem. Maar wij werken elke dag met hem: het is gewoon een fantastische vent.’ Anno 2010 is de situatie van Roda JC nog steeds verre van rooskleurig. De club zit midden in een saneringsproces. Geld voor aankopen was er niet deze zomer. Alleen de Belg Jim-
Blessures
kamp. ‘Dat hoort er gewoon bij. Ook die jonge gasten moeten leren daarmee om te gaan. Ik blijf zeggen dat we kwaliteit genoeg hebben om aan het eind van het seizoen tussen de vijfde en tiende plaats te eindigen.’ Trainer Mario Been was vooral tevreden met de vertoonde inzet en strijdlust. ‘Voetballend moet het veel beter, maar ik heb gelukkig wel een ploeg gezien die er voor wilde knokken. Nadat we achter kwamen, zag je de twijfel toeslaan maar uiteindelijk hebben we veerkracht getoond.’
AFMELDINGEN BIJ ORANJE
PICS UNITED
Middenvelder Theo Janssen van FC Twente en verdediger Vurnon Anita van Ajax hebben zich bij bondscoach Bert van Marwijk afgemeld voor de komende EK-kwalificatieduels tegen Moldavië (vrijdag) en Zweden (12 oktober). Janssen ondervindt te veel hinder van een knieblessure, waarvan hij al wat langer last heeft. Anita kampt met een kuitblessure, opgelopen in het Champions League-duel met AC Milan.
Ondertussen bij NAC...
Grote boodschap
Hoe typisch
...was Leonardo weer eens boos over een wissel. Hij schopte een bidon omver en ging vervolgens naar de kleedkamer. Houdt het dan nooit op?
Ook Kees Luijckx ging tegen NEC naar de kant, maar hij kwam snel weer terug. Na afloop werd duidelijk waarom. De NAC-er moest nodig poepen.
Bryan Linssen is even zoet met een voetblessure. De speler van VVV-Venlo kocht daarom maar een playstation om de tijd uit te zingen.
Sport
niet meer
19
Wielrennen
Nog maar eens een zilveren plak voor Vos Tweede. Net als in 2007. En 2008. En 2009. Marianne Vos en het WK wielrennen; het lijkt geen gelukkig huwelijk. Redactie sport AMSTERDAM
...
Voor de vierde keer op rij beëindigde Marianne Vos zaterdag een WK wielrennen op de weg als tweede. Het repeterende verhaal was het gevolg van een gecompliceerde finale die de Italiaanse Giorgia Bronzini de regenboogtrui opleverde. De Zweedse Emma Johansson werd derde. Vragen spookten door haar hoofd. Vos had nogal wat keuzes moeten maken in het laatste rondje van de wereldtitelstrijd in Geelong. Had ze op het laatste hellende deel moeten reageren op een uitval van de Duitse Judith Arndt en de Britse Nicole
FC Utrecht-coach Ton du Chatinier ziet zijn ploeg scoren. PICS UNITED
Eredivisie FC Utrecht wint in de Arena
Wat nou uitsyndroom? FC Utrecht boekte gisteren de eerste uitzege van het seizoen. Niet bij een lullig clubje, nee, bij Ajax. Het werd volkomen terecht 1-2. Redactie sport
‘Dit kun je in ieder geval weer een gemiste kans noemen.’ Marianne Vos
my Hempte kwam transfervrij over van KV Kortrijk als vervanger van Marcel de Jong en Rob Wielaert (Ajax) en Stein Huysegems (RC Genk) kwamen op huurbasis naar Kerkrade. Volgens De Fauw schuilt daarin juist een verklaring voor de goede reeks van zijn ploeg. ‘Vorig jaar vanaf de winterstop is het gaan draaien. We zijn 4-4-2 gaan spelen en het vertrouwen is gegroeid. Deze zomer zijn er weinig jongens weggegaan. Daardoor weet iedereen precies wat-ie moet doen.’ Volgens Van Veldhoven is stabiliteit het toverwoord in Kerkrade. ‘Het
Duitsland
verschil met vorig jaar is niet heel groot, het gaat slechts om een paar schakels. Als we in het verleden achter kwamen, dan verloren we meestal. Vandaag zie je dat we ons terugknokken. Iedereen kan terugvallen op elkaar. Dan kun je ook een stootje hebben als het wat minder gaat.’ Het contract van Van Veldhoven loopt tot aan het einde van het seizoen. Teammanager Ger Senden merkte al op dat de trainer rijp is voor een topclub. Davy de Fauw lacht: ‘Mooi zo. Dan hoeven we ook niet bang te zijn dat de trainer vertrekt. Hij zit toch al bij een topclub?’ 1
Cooke? Had ze op 300 meter voor de streep de juiste beslissing genomen door het gat naar het tweetal te dichten? Met het vertrouwde zilver om de hals bleef het bij gissen. ‘Dit kun je in ieder geval weer een gemiste kans noemen.’ Ondanks de Italiaanse overmacht in de groep van zo’n twintig renners was het Vos die op 300 meter voor de streep de oversteek naar de twee koploopsters maakte. ‘En 300 meter sprinten, dat kan ik ook niet. Ik voelde Bronzini komen. Het was gewoon balen dat die Italiaansen het gat niet dichtreden.’ En dus werd het zilver, voor de vierde keer op rij, nadat ze in Salzburg op 19-jarige leeftijd goud had gewonnen. Het is een serie die Vos niet vrolijk maakt. ‘Het is niet zo erg als twee jaar geleden in Varese, toen ik gewoon had moeten winnen. Maar het vervelende gevoel dat ik hieraan overhoud komt wel in de buurt. Misschien was de lekke band van Annemiek van Vleuten wel het cruciale moment. Ik moest nu andere keuzes maken. Ik had Cooke en Arndt ook kunnen laten lopen, maar dan had ik zeker niet gewonnen.’ 1
AMSTERDAM
...
Vier uitwedstrijden, vier nederlagen. In Utrecht viel de term uitsyndroom al. Na gisteren kan die voorlopig weer de kast in, want FC Utrecht won op bezoek bij Ajax met 1-2. Bijzonder, want het was voor het eerst sinds 27 duels dat de Amsterdammers in eigen huis verloren. Ricky van Wolfswinkel maakte beide treffers voor FC Utrecht, dat alleen na rust af en toe in de problemen kwam. FC Utrecht startte voortvarend en leidde na een kwartier volkomen verdiend met 0-2. Nadat Jacob Mulenga
in de eerste minuut op de lat had geschoten, benutte Van Wolfswinkel twee strafschoppen. FC Utrecht was Ajax vooral de baas op het middenveld, omdat bij de thuisclub met name Demy de Zeeuw en Eyong Enoh ondermaats presteerden. Ajax kwam voor rust tot geen enkele doelkans. Zonder goed te spelen kreeg de thuisclub in de tweede helft wel mogelijkheden. Luis Suárez (lat), Mounir El Hamdaoui en Miralem Sulejmani konden Michel Vorm echter niet passeren. Mulenga miste namens FC Utrecht een prachtige mogelijkheid op 0-3. Siem de Jong trof pas in blessuretijd voor Ajax doel: 1-2. De verliezende trainer Martin Jol sprak over een terechte nederlaag. ‘Dit overkomt ons niet vaak. Zeker niet in de Arena. Maar je kunt niet zeggen dat we onterecht hebben verloren.’ 1
Eredivisie
Scorende Reis mag maar beperkt praten Redactie sport AMSTERDAM
...
PSV heeft Jonathan Reis na zijn heldenrol tegen VVV-Venlo (3-0) uit de wind gehouden. De 21-jarige Braziliaan mocht wat interviews doen voor de televisiecamera’s, maar hoefde niet het rondje door de mixed zone te maken langs de overige media. ‘Dat past nu even niet’, aldus trainer Fred Rutten. Reis raakte twee weken geleden in opspraak omdat hij tien uur voor de wedstrijd tegen Roda JC werd betrapt
FC Twente
met te veel drank op achter het stuur. Een pijnlijke misstap, omdat hij juist van PSV een tweede kans had gekregen nadat hij was afgekickt van een cocaïneverslaving. Reis kwam weg met een boete en bekroonde zondag zijn rentree met twee doelpunten. Rutten wilde niets loslaten over het proces waarin zijn begenadigde probleemkind zit. ‘Ik kan daar inhoudelijk gewoon niets over zeggen.’ Het andere PSV-doelpunt tegen VVV kwam op naam van Wilfred Bouma, die sterk acteert na langdurig blessureleed. Door de zege nam PSV de koppositie over van Ajax. 1
Engeland
NIEUWE KLAP RUIZ OUDERWETS OP DREEF VOOR BAYERN
ANCELOTTI INGETOGEN
Bayern München is in de Bundesliga opnieuw tegen een optater aangelopen. De Duitse titelverdediger verloor de uitwedstrijd bij Borussia Dortmund met 2-0. De thuisclub maakte in de tweede helft het verschil door treffers van Lucas Barrios en Nuri Sahin. Na zeven speelronden staat de club van Louis van Gaal op de twaalfde plaats met acht punten. Dat zijn er liefst dertien minder dan koploper FSV Mainz 05.
Zaterdag begeleidde hij zijn vader naar diens laatste rustplaats in Italië, amper 24 uur later leidde Carlo Ancelotti zijn ploeg Chelsea naar de overwinning in de stadsderby met Arsenal: 2-0. Het was kortom een bewogen weekeinde voor de Italiaanse coach. Ancelotti vierde de belangrijke overwinning dan ook op ingetogen wijze. Didier Drogba en oud-PSV’er Alex maakten de goals voor de koploper.
De topscorer van de vorige competitie had er dit seizoen tot zondag pas één inliggen. Bryan Ruiz liet zich in de boeiende wedstrijd tegen FC Groningen (4-2) eindelijk weer eens ouderwets gelden. Met twee doelpunten en een fraaie assist was de zwierige aanvaller uit Costa Rica de belangrijkste man bij FC Twente, dat optimaal profiteerde van de nederlaag van concurrent Ajax tegen FC Utrecht. ‘We zijn back in business’, concludeerde Ruiz. ‘Dit was zeker niet onze beste wedstrijd van het seizoen. We
waren nog een beetje moe van ons duel in de Champions League tegen Tottenham Hotspur. Maar we hebben wel mooi gewonnen.’ Over zijn eigen inbreng deed Ruiz luchtig. ‘Natuurlijk wil je altijd scoren als spits. Maar dat kan nu eenmaal niet altijd. Het is ook helemaal niet zo gemakkelijk als de mensen misschien denken. Ik weet echter dat de doelpunten altijd weer komen. Het is gewoon een kwestie van wachten op je kansen. En die kreeg ik gelukkig tegen FC Groningen.’
PICS UNITED
Altijd spraakmakend
Not his cup of tea
Bijna verzadigd
Voor het eerst is er een duel in de Topklasse gestaakt. Een blessure bij arbiter Roelof Luinge zorgde ervoor dat FC Lisse-Capelle niet kon worden uitgespeeld.
News of the World komt vaak met onthullingen. Die zijn niet altijd even sensationeel. Zo heeft Marouane Chamakh (Arsenal) nog geen Engelse thee op.
Ronaldo speelt nog een jaar voor Corinthians en stopt dan. Volgens El Gordo (De Dikke) is zijn lichaam helemaal op. Hmm, hoe zou dat nou komen?
20
Sport
Wielrennen Hushovd wereldkampioen
Noorse dondergod regeert met onweer en bliksem op twee wielen Thor Hushovd zegt niet zoveel. Maakt niet uit, want winnen doe je niet met een rappe tong. Anderhalve grom is genoeg.
Viking op strooptocht. Er naast trouwens ook. Norse blik, stoppels op de kaken en immer bonkende aders op zijn stierennek. Een Spaanse klimmer zei tijdens de afgelopen Vuelta te vermoeden dat Hushovd ontbijt met kasseien. Zou best kunnen: Hushovd zegt al jaren dat hij ooit zal winnen in Parijs-Roubaix. Het liefst in een editie met regen, sneeuw en hagel.
Brute kracht Op het WK-parcours in het Australische Geelong ligt geen enkele kassei. Het regent, sneeuwt of hagelt ook
Eén keer grmmm, één keer zwaaien, en de horde vertrok in extase.
Thijs Zonneveld AMSTERDAM
...
Hoe hij zich voelt. De nieuwe Noorse wereldkampioen staart naar de microfoon die onder zijn neus hangt en verschuilt zijn ogen achter de frons van zijn wenkbrauwen. Pfff. Hoe hij zich voelt. Moet hij dat echt zeggen? Na een lange stilte gromt hij: ‘Ik ben sprakeloos.’ Thor Hushovd is niet zo’n prater. Als hij eindeloos had willen leuteren, dan was hij wel bij een callcenter gaan werken, of was hij politicus geworden. Hij zegt alleen iets als het echt nodig is – en zelfs dan doet hij dat het liefst met anderhalve grom. Is meer dan genoeg. Hushovd heeft in eigen land een heldenstatus. In de Tour de France
Op de fiets ziet hij eruit als een Viking op strooptocht. Er naast trouwens ook. werd Thor de afgelopen jaren drie weken lang gesteund door een horde Noorse supporters. Mannen met blonde baarden, blote basten en blikken helmen met hoorns erop. Vrijwel iedere dag stonden ze bij de ploegbus van Hushovds ploeg Cervélo om hetzelfde monotone lied te zingen: ‘Thoooeeer Hush-hovd! Thoooeeer Hush-hovd!’ En dat net zo lang totdat
Laatste wedstrijd
Thor Hushovd overleefde alle schiftingen en bleek de sterkste. EPA
de fietsende dondergod zijn hoofd een keer buiten de bus stak om zijn onderdanen toe te spreken met een enkele grom. Het was een ritueel. Eén keer grmmm, één keer zwaaien, en de horde vertrok in extase.
Jachtterrein Hushovd is een garantie voor overwinningen. Op zijn erelijst prijken
negen Tour-etappes, drie Vuelta-ritjes, één Giro-etappe, de Omloop Het Volk en Gent-Wevelgem. In het begin van zijn carrière behaalde hij die vooral in massasprints en prologen; de laatste jaren heeft hij zijn jachtterrein steeds meer verlegd naar klassiekers en koersen die eindigen in een sprint bergop. Hushovd is een van de weinige snelle mannen die in staat is
om zijn turbodijen over klimmetjes, heuvels en bergen te zeulen. Toen bekend werd dat zijn huidige ploeg Cervélo uit elkaar zou vallen, was het Amerikaanse Garmin er als de kippen bij om hem een contract onder zijn neus te schuiven. Winnaars zijn nu eenmaal zeldzaam. Sommige renners zijn bang voor hem. Op de fiets ziet hij eruit als een
Bondscoach tevreden
niet. Maar er ligt wel een aankomstlijn die voor Hushovd lijkt te zijn gemaakt: 600 meter à 4 procent omhoog. Te vlak voor de klimmers, te steil voor de sprinters: ideaal voor oermensen met een sloot brute kracht. Ronde na ronde houdt Hushovd zich rustig. Hij verstopt zich in het peloton; hij laat de Italianen, de Belgen, de Spanjaarden en de Nederlanders elkaar afmaken. Hij ziet hoe topfavoriet Philippe Gilbert zijn kaarten te vroeg op tafel gooit, hoe uittredend kampioen Cadel Evans de harten van het thuispubliek verovert en hoe Koos Moerenhout in zijn laatste WK bewijst dat hij veel te vroeg met wielrennen stopt. Hushovd overleeft alle schiftingen. Natuurlijk is hij erbij als een selecte groep de laatste rechte lijn opdraait. Hushovd wacht tot een meter of tweehonderd van de finishlijn. Hij kijkt nog een laatste keer hoe zijn concurrenten worstelen met de grote versnelling en de hellende weg, pakt zijn stuur nog een beetje steviger vast en trekt zichzelf uit het zadel. Wat volgt is onweer en bliksem op twee wielen. Hushovd laat het zo hard donderen dat hij iedereen uit het wiel sprint. Hij gaat rechtop zitten, spant zijn spierballen en wijst met al zijn vingers naar de hemel. Soms zijn woorden overbodig. 1
Vraag steeds groter
MOERENHOUT: VAN VLIET VRAAGT OM TIJD ‘CIRKEL ROND’
OOK IN 2015 WK BUITEN EU
Koos Moerenhout was in zijn laatste wedstrijd, de wegrace van het WK wielrennen, de beste Nederlander met de dertiende plaats. Bij het ingaan van de slotronde kwam het besef. ‘Ik zag verzorger Sjef van Engelen staan. Die was er ook bij bij mijn eerste WK, als junior 21 jaar geleden. Ik dacht: de cirkel is rond.’ Moerenhout reed een goed WK en maakte twee ronden voor het einde nog deel uit van een kopgroep.
Het WK wielrennen zal over vijf jaar weer buiten Europa gehouden worden. Dat zei Pat McQuaid, voorzitter van de internationale wielrenunie UCI. ‘Het is zeven jaar geleden dat we in het Canadese Hamilton waren. Europa is voorlopig nog de belangrijkste tv-markt, maar de vraag elders wordt steeds groter. Over vijf jaar kunnen alleen niet-Europese locaties zich kandideren’, aldus McQuaid.
Anders dan bij de afgelopen WK’s waren de Nederlandse profs ruim een week samen op pad. Het creëerde een teamgevoel, zeker ook dankzij bondscoach en sfeermaker Leo van Vliet. ‘Volgend jaar in Kopenhagen wil ik de groep weer een week bij elkaar hebben’, zei Van Vliet. ‘Ik ben iemand die probeert een bepaalde sfeer te creëren. Daar heb ik wel gevoel voor. Ik hoef die jongens niet te zeggen: je moet vier of acht uur trainen. Als het eten niet goed is, pakken we de auto en rijden we naar een
restaurant. Als de renners de nacht voor de wedstrijd in Melbourne willen slapen regelen we dat. Je moet het de renners naar de zin maken. Ik ben een teambuilder, maar daar moet je wel de tijd voor krijgen.’ Van Vliet stoorde het niet dat de moderne communicatiemiddelen (oortjes) verboden waren. ‘Ik heb de jongens zaterdag in twintig minuten uitgelegd wat ik van ze verwachtte, vandaag in de koers heb ik bijna niemand gesproken. Ze hebben het perfect uitgevoerd.’
COR VOS
Hard Wood 3
Jung of oud?
En bedankt, hè!
Er is er weer één: een sekstape met Tiger Woods. Nu is het pornoster Devon James die haar avontuurtje te gelde wil maken. Ze wil er drie ton voor.
De Noord-Koreaanse turnster Hong Su Jung zit in de problemen. Zij gebruikte de laatste jaren drie verschillende geboortedata: 9 maart 1985, 1986 en 1989.
Dankzij zwemmer Sean Mahoney kennen we nu het woord methylhexaneamine op de redactie. Op dat stimulerende middel is-ie namelijk betrapt.