M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De “Marktmonitor” is een maandelijkse uitgave van Energy Services. Hierin vindt u diverse algemene informatie ten aanzien van de marktontwikkelingen voor zowel elektriciteit als gasprijzen en de overige markten die van invloed zijn op deze prijsontwikkelingen over de afgelopen periode. Heeft u vragen en/of opmerkingen, dan kunt u zich richten tot: Energy Services Emailadres:
[email protected] Telefoon: 030 - 63 90 521
De informatie verzonden met dit bericht is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde. Gebruik van deze informatie door anderen dan de geadresseerde is verboden. Openbaarmaking, vermenigvuldiging, verspreiding en/of verstrekking van deze informatie aan derden is niet toegestaan. Energy Services staat niet in voor de juiste en volledige overbrenging van de inhoud van een verzonden E-mail, noch voor tijdige ontvangst daarvan. Overigens geldt in algemene zin dat aan e-mails van Energy Services geen rechten kunnen worden ontleend. Deze data wordt uitsluitend ter informatie verstrekt. Energy Services geeft geen garantie op de juistheid van gegevens en de resultaten bij het gebruik hiervan voor andere doeleinden. De Marktmonitor is een publicatie van Energy Services alle rechten voorbehouden. Deze publicatie bevat algemene prijs- en aanvullende informatie en kan niet worden opgevat als juridisch danwel financieel advies voor specifieke situaties. Voor aanvullende informatie betreffende deze publicatie of andere zaken kunt u zich wenden tot Energy Services.
MARKTONTWIKKELING GAS GASPRIJS
De gasprijzen zijn afgelopen maand voor alle jaren wederom gedaald, de gemiddelde daling bedraagt ruim 4%. Deze daling is te wijten aan de boven seizoen gemiddelde temperatuur, waardoor de vraag ruim achterblijft t.a.v. het aanbod. Gedurende de maand was er een lichte opleving in de prijs doordat de Tweede Kamer een motie aannam om de productie in Groningen substantieel en structureel te reduceren i.c.m. lichte kouder weer gedurende dezelfde week. Dit nieuws en onderhoud aan sommige onderdelen van het geïntegreerde pijplijn systeem van Europa zorgde echter niet voor stijgingen door voldoende aanbod van LNG gedurende de maand, voldoende aanbod vanuit Noorwegen en Rusland, en aanhoudend lage prijzen van Olie. Al is wel te melden dat olie geïndexeerde contracten nu boven de gasprijs uitkomen. De geïndexeerde contracten worden door een groot aantal leveranciers gebruikt om hun gas te kopen van de leveranciers en/of landen. De russen zijn inmiddels begonnen met bestellen van pijplijn onderdelen om een tweede gasleiding naar Europa te bouwen, de pijplijn zal de naam Nord Stream 2 AG dragen, en is een project wat samen met Shell, E-On, OMW, BASF zal worden voltooid voor een bedrag van $3 Miljard. De verwachte start van de levering zal in 2019 gaan plaatsvinden.
Peildatum
Cal '16 Sett
Cal '17 Sett
Cal '18 Sett
Cal '19 Sett
01-10-2015 30-10-2015
€ 18,473 € 17,928
€ 18,910 € 18,185
€ 18,915 € 18,084
€ 19,871 € 18,083
-2,95%
-3,99%
-4,60%
-9,89%
Stijging-daling %
Alle bedragen in Euro/MWh
MARKTONTWIKKELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEITSPRIJZEN
De elektriciteitsprijzen zijn afgelopen maand voor de peakuren gedaald met gemiddeld 1,35%, de offpeakuren zijn ook 2,70% gedaald. De peakprijzen liggen voor de jaren 2016 tot en met 2018 zelfs verder naar de toekomst lager. De verwachting is dus dat de toekomst goedkoper zal zijn. De belangrijkste redenen voor de dalende prijzen zijn als volgt: - Dalende gas prijzen - Aanhoudend lage prijzen van kolen en olie. - Grote beschikbaarheid van windenergie. De kolen prijzen zijn licht gestegen door het vervoer wat bemoeilijkt werd door lage standen van de Europese rivieren, waardoor binnenvaart schepen maar 1/3 beladen konden worden. De CO2 rechten zijn wel duurder geworden door meer opwek uit kolen door deze lage prijzen. Hierdoor moeten centrales meer CO2 compenseren en hierdoor is deze stijging direct gecorreleerd de meer opwek uit kolen. Echter blijven de prijzen op een laag niveau hangen. Door deze aanhoudende lage prijzen hebben een aantal leveranciers al aangegeven geen toekomst meer te zien in fossiele centrales te bouwen en/of zelfs te gaan sluiten in de nabije toekomst. Gas de France (GDFSuez) zal op korte termijn één of meerdere gas centrales in Nederland gaan sluiten en heeft ook aangekondigd nergens ter wereld nieuwe kolencentrales te bouwen. Dit komt voort uit besluiten in Duitsland om meer werk te maken om meer bruinkoolcentrales te gaan sluiten, i.c.m. verwachte hogere CO2 rechten naar de toekomst toe. Op dit moment is er in Duitsland al 2,7 GW aan opwerkvermogen genomineerd om te gaan sluiten tussen 2017 en 2019, echter zijn er wel plannen om meer bruinkool centrales te sluiten en/of om te bouwen naar gascentrales. De ombouw naar gascentrales zal niet makkelijk worden, doordat aanhoudend lage kolenprijs en de opwek middels gas niet rendabel is onder het huidige compensatie beleid in Duitsland. Aan de andere kant van het spectrum zullen er wel twee nieuwe kerncentrales in Groot Brittannië gebouwd gaan worden om de afhankelijkheid van de import van Elektriciteit van het vaste land te waarborgen naar de toekomst toe, echter is deze melding wel interessant want Groot Brittannië is bezig om de Viking Link ( tussen GB en Denemarken) en een andere kabel naar België te leggen. Dit naast de huidige koppelingen met het Nederlandse en Franse netwerk. In België was er al weer last van capaciteit problemen gedurende de maand, door meerdere kerncentrales die niet actief zijn op dit moment en de windstille herfstdagen van de afgelopen weken. De spot markt liet in België prijzen tussen de 250 en 450 Euro/MWh zien en er kunnen mogelijk meer problemen in de toekomst zijn, zeker nu er afgelopen zaterdag 31-10-2015, een brand uitbrak in de stilgelegde Doel 1 kerncentrale. Dit zal de discussie zeker weer doen oplaaien of de nu stilgelegde centrales Doel 1, Doel 2, Tihange 3, nu voor scheurtjes testen, weer operationeel mogen komen van de federale overheid in België.
Peildatum
Cal '16 Peak
Cal '17 Peak
Cal '18 Peak
Cal '19 Peak
01-10-2015
€ 44,690
€ 44,060
€ 44,680
€ 45,200
30-10-2015
€ 43,880
€ 43,850
€ 43,440
€ 45,060
-1,81%
-0,48%
-2,78%
-0,31%
Stijging-daling %
Alle bedragen in Euro/MWh
Peildatum
Cal '16 Offpeak
Cal '17 Offpeak
Cal '18 Offpeak
Cal '19 Offpeak
01-10-2015
€ 32,319
€ 29,740
€ 29,239
€ 30,071
30-10-2015
€ 31,618
€ 29,250
€ 28,140
€ 29,090
-2,17%
-1,65%
-3,76%
-3,26%
Stijging-daling %
Alle bedragen in Euro/MWh
MARKTONTWIKKELING OLIE, CO2 en KOLEN OLIE
De prijs voor een vat olie heeft afgelopen maand een lichte stijging in Euro’s doorgemaakt, echter is dit meer te wijden aan het wisselkoers effect dan aan andere fundamentele redenen, zoals bijv. vraag en/of economische groei wereldwijd. Olie bedrijven zijn nog steeds bezig om reorganisaties door te voeren, boorinstallaties die veroudert en/of minder rendabel zijn te sluiten, en de terugkomst van Iran op de wereldmarkt doet nog steeds verwachten dat de prijzen aanhoudend laag zullen blijven. Echter is nog maar de vraag in welke mate dit mogelijk zal blijken naar de toekomst toe. Saudi Arabië heeft een groot tekort en Venezuela heeft over het afgelopen jaar zelfs meegemaakt dat de lokale valuta 87% is gedaald in waarde. Enkele landen die in de OPEC zitten zijn zelfs onderling in concurrentie om markt aandeel te verkrijgen. Kortingen op toekomstige leveringen worden gegeven, en het ene land biedt meer korting dan het andere – dit is ook afhankelijk van de gradatie van olie en de mogelijke inzetbaarheid van de gradatie. Bijvoorbeeld zijn de lichte gradaties van olie vanuit Koeweit is goedkoper dan die uit Dubai en de zware gradatie uit Irak goedkoper dan uit Saudi Arabië. De strategie van de OPEC met aanhoudend lage prijzen heeft wel teweeg gebracht dat het markt aandeel van OPEC weer op het niveau is van 2013 voor de schalie gas explosie in de Verenigde Staten. KOLENPRIJS
De kolenindustrie blijft in zwaar weer verkeren, de prijs van een ton kolen is afgelopen maand weliswaar gestegen in € met 0,73% door het wisselkoers effect (zwakkere € t.a.v. $), echter in $ is hij gezakt met 0,5%. De belangrijkste reden die hieraan te grondslag ligt is de aanhoudende onrust over de Chinese economie en de aanhoudende lagere wereldwijde vraag. Kleinere kolenmijnen moeten nu al de deuren sluiten, daar hun break-even prijs +/- 6% hoger liggen dan de huidige markt prijzen. EMISSIERECHTEN
De CO2 prijs as afgelopen maand gestegen met 4,73% wat het direct effect is van de opwek uit kolen in Europa door de lage kolen prijzen. Het huidige prijs niveau is het hoogste niveau sinds November 2012 en een directe daling zal niet komen en/of verwacht worden op de korte termijn.
Peildatum
Kolen
CO2
Brent
Euro/Dollar
01-10-2015
€ 43,31
€ 8,25
$48,21
€ 1,1174
30-10-2015
€ 43,62
€ 8,64
$49,62
€ 1,1034
Stijging-daling %
0,73%
4,73%
2,92%
-1,26%
