FoolcoloR M
A
G
A
Z
I
N
E
verlicht? n u m m e r 7 8 | A u g u s t u s 2 0 1 1 | g r a t i s m a g a z i n e
2
FoolcoloR M
A
G
A
Z
I
N
E
Colofon Foolcolor is een magazine voor en door cliënten van Lentis Oplage: 3250 ISSN 1878-9943 Redactie Joanne Hillenga, Andras Mebius, Gijs van der Paauw, Chris van Boetzelaer, R oelien Raidt, Frieda, Erik Bies, Ellen Massop,Susan de Wijs, Herbert-Jan Schwander, Elisabeth Smelik
verlicht?
Eindredactie Henk Santing n u m m e r 7 8 | A u g u s t u s 2 0 1 1 | g r A t i s m A g A z i n e
Websitebeheer Brrrt
Van de redac tie Waarde lezer(es), het thema van het augustusnummer is spiritualiteit. Was dit vroeger vooral het domein van de (georganiseerde) religies, tegenwoordig is het voor iedereen toegankelijk en, lijkt het wel, onontkoombaar. Dat laatste hangt samen met de enorme verscheidenheid en diversiteit waarin het verschijnsel spiritualiteit zich beweegt: van dagenlange meditatiesessies tot pelgrimstochten naar Santiago de Compostella, van cursussen voor managers tot retraites in kloosters. In deze Foolcolor brengen we jullie een algemeen informatief artikel, een interview met geestelijk verzorger Peter de Rijk over zijn cursus bidden in de ggz, een interview met evangelist David Maasbach, een ervaringsverhaal en een artikel over zen. Verder kun je in dit nummer kennismaken met wereldreiziger Dennis Nanninga (in de etalage) en kunstenares Patricia Suer (in Vragenfestijn). Het thema van het volgend nummer is Jong en het thema van december is Mantelzorgers. Klim in de pen als je er iets over te melden hebt. Veel leesplezier gewenst!
Chris van Bo et ze
Fotografie Fotobureau Foolcolor M edia: Ed Lankhorst, Inge Jansen, Cindy van Helden, Alfons Wijninga, David Pichler Illustraties, cartoons Margje Molenkamp-van den Berg, Anna de Ruiter, Fraver, Eriko, Henk de Vries, Houkje van Dijk Vormgeving Simone Scholtens, Ester Oegema Druk en af werking Drukkerij Drupon Cover Fotobureau Foolcolor Media Met dank a an de modellen Redactieadres Foolcolor Media Van Oldenbarneveltlaan 15 9716 EA Groningen Telefoon 050 - 575 13 90 Website www.foolcolormedia.nl E-mailadres
[email protected]
la er
Projectondersteuners Ine Paulien Weijer, Henk Santing, Johan Dik Telefoon: 050 - 575 13 90
Foolcolor Media is een werkproject van Lentis
DEAD LIN E
Oktobernummer Thema Jong Inzenden kopij vóór woensdag 10 augustus 12 uur Decembernummer Thema Mantelzorg Inzenden kopij vóór woensdag 21 september 12 uur
Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die desondanks onvolledig of onjuist is opgenomen aanvaardt de redactie geen aansprakelijkheid. Tevens behoudt zij zich het recht voor advertenties en ingezonden kopij, zonder opgave van reden, te weigeren, in te korten en/of taalkundig te bewerken. Publiceren onder pseudoniem mag, mits naam en adres bij de redactie bekend zijn.
3
Inhoud 2 Van de redactie 4 Van hunebed tot blikje cola - Spiritualiteit volgens Bies 6 Bidden: Hoe doe je dat? - Van Allah tot Boeddha 8 Vergeef jezelf! - Interview met David Maasbach 10 Nu even niets - Zen 11 De etalage - Wereldreiziger Dennis Nanninga 12 Gedicht 13 Steekje los 13 Van de kook 14 Alle gekheid in een hokje - Ik ben Jezus 16 Vragenfestijn: Patricia Suer - Klopt ijzer uit de losse pols 18 Spons 19 Spiegel van Paulien 20 In therapie aangeraakt - Haptonomie 22 Het paradijs 23 Foppes fabel 24 Het is gezien 25 De stelling 26 Boek: NU 27 Puzzel 27 Petje en Von Puckhausen 28 Postvak in 29 Op een rij 30 Neus en Neus 31 Gedicht
06 08 10 31
4 S p i r i tu al i te i t v o l g e n s B i e s
Van hunebed tot blikje cola Bij het woord spiritualiteit denk ik meteen aan mensen als Helena Blavatsky en Rudolf Steiner. Van beiden heb ik niet veel gelezen en dat heeft zo zijn redenen. Als ik Rudolf Steiner lees, dan denk ik: ‘Ja, dit kan ik allemaal ook zelf wel bedenken.’ Het is nog maar de vraag of dat waar is. Helena Blavatsky was weliswaar geniaal (zij beschikte over een enorme kennis op esoterisch gebied) maar haar grote werken zoals ‘De geheime leer’ en ‘Isis ontsluierd’ tellen per stuk veel meer dan duizend bladzijden. Loont het de moeite om dat allemaal te lezen? Bevatten die boeken voor mij nieuwe informatie? Ik zal nooit meer alles kunnen lezen wat er geschreven is, want ik ben al vierenveertig jaar en ik heb longemfyseem en daarmee word je niet oud. Ik moet mij dus beperken en dat is niet altijd eenvoudig. Voor mij is de meest spirituele mens die nog in leven is Graham Hancock. Hij heeft inmiddels al heel wat interessante boeken geschreven en prachtige programma’s gemaakt die aan het begin van deze eeuw uitgezonden zijn op de zenders Discovery en National Geographic. De kern van zijn gedachtegoed is dat er lang geleden een hoogwaardige beschaving bestond die als gevolg van de rampen van de laatste ijstijd bijna geheel vernietigd is. Die beschaving zou je Atlantis kunnen noemen, maar dat hoeft niet. Het doet er niet toe hoe die beschaving genoemd
wordt. Hancock denkt dat de mensen die deze ramp overleefd hebben, de beschaving brachten in het oude Egypte en in de oude beschavingen van Zuid-Amerika. Deze overlevenden waren in spiritueel opzicht hoog ontwikkeld en zij waren ook wetenschappelijk goed onderlegd. Zij wisten zelfs meer dan wij tegenwoordig weten, vooral in spiritueel opzicht. Hancock vindt dat wij een voorbeeld moeten nemen aan deze oude beschavingen en dat wij moeten proberen om deze eeuwenoude wijsheid te hervinden. De theorieën van Hancock zijn zeer goed onderbouwd. Eigenlijk zijn het wereldschokkende theorieën en opvattingen, maar toch wordt er behoorlijk onverschillig over gedaan, misschien omdat het denken over zulke zaken geen geld oplevert en geld is voor de meeste mensen de drijfveer voor hun handelen. Er bestaan verschillende vormen van spiritualiteit, zoals de franciscaanse en de christologische spiritualiteit. Een synoniem van spiritualiteit is
onstoffelijkheid of geestelijkheid. Er zijn mensen die denken dat spiritualiteit iets van de laatste tijd is en zelfs dat het een modeverschijnsel is. Deze mensen weten niets en hebben geen historisch besef. Mijn ervaring is juist dat mensen vroeger spiritueler waren dan wij nu zijn en dat je, hoe verder je teruggaat in de tijd, ziet dat mensen meer op het spirituele gericht waren. Dit inzicht is ook gebaseerd op een hoogstpersoonlijke ervaring die ik had in de zomer van het jaar 2008. Toen bezocht ik het Nationaal Hunebedden Informatiecentrum in Borger. In dat centrum hadden ze een hunebed op realistische wijze nagebouwd. Ik ging de (grote) ruimte in het hunebed binnen en ik kreeg onmiddellijk het gevoel dat ik zoiets als een gewijde ruimte binnenging, dat ik in het hart kwam van een heilige heuvel en ik dacht: dit is een ruimte voor meditatie en niets minder dan dat. Ik kreeg het gevoel dat een herinnering die
5
allang achter de horizon van de tijd was verdwenen weer in mij terugkwam. Wat voor herinnering? Dat weet ik niet precies. De ruimte in het hunebed was indrukwekkend en tegelijkertijd was het bijna het niets. De zintuigen werden hierbinnen niet geprikkeld en ik kreeg de gewaarwording dat ik net zo goed in een ruimte tweeduizend meter onder het aardoppervlak had kunnen zitten. Of in de koningskamer van de grote piramide, of in een ruimte ergens in het heelal, tussen de sterren, namelijk in de plek die door de oude Egyptenaren de ‘duat’ wordt genoemd, waar de ziel van de mens na de dood naar toe gaat. Zoals ik al zei: Het was een hoogstpersoonlijke, spirituele ervaring en zoiets gebeurt je niet elke dag. Tegenwoordig wordt van de hunebedden gezegd dat ze ongeveer 5500 jaar oud zijn en dat er doden in of onder begraven werden. De waarheid is dat de archeologen niet weten hoe
oud de hunebedden zijn. Ze kunnen ook 7000 jaar of nog ouder zijn. Dat de hunebedden gebouwd werden om doden in of onder te begraven lijkt mij onzin. Je kunt er niet veel mensen in of onder begraven, terwijl voor de bouw ervan toch veel mensen nodig zijn geweest. Men heeft wel potscherven en dergelijke gevonden, maar die kunnen er ook terecht zijn gekomen toen de hunebedden er allang stonden. Laatst was ik bij een hunebed en zag ik er een verfrommeld blikje cola in liggen. Maar om dan te zeggen dat de hunebedden gebouwd zijn door de coca-colacultuur uit het einde van de twintigste eeuw is natuurlijk geen goede conclusie. Nee, ik houd het erop dat het hunebed een meditatieruimte was. Het is natuurlijk wel mogelijk dat de dood een rol speelde bij die meditatie, maar wat de bouwers precies bezielde is bijna onmogelijk te achterhalen. We zullen het waarschijnlijk nooit helemaal weten. De hedendaagse West-Europese beschaving vind ik weinig spiri-
tueel. Er zijn wel joden, christenen en moslims, maar praat met ze en je treft maar bar weinig spiritualiteit aan. De mensen functioneren volgens de saaie regels en wetten van de economie: geld verdienen en dingen kopen. Verder is alleen voetbal belangrijk. Eerder had ik het over de duat, de plek waar, volgens de oude Egyptenaren, de ziel na de dood naar toe gaat. Het symbool van de duat is een vijfpuntige ster. Ik ben nog nooit in Egypte geweest, maar wat zou ik graag eens de piramide van Unas (ongeveer 2500 jaar voor Christus) bezoeken. Het plafond van de grote ruimte in de piramide is er bezaaid met vijfpuntige sterren en in het hiërogliefenschrift valt keer op keer te lezen dat de koning na de dood onsterfelijk wordt in de duat. Dat getuigt van een spiritualiteit die heden ten dage ver te zoeken is. • Erik Bies • Foto: Thea Mulder
6 P e te r d e R i j k o v e r d e c u r s u s ‘ B i d d e n h o e d o e j e d at? ’
Je voelt een vertrouwde aanwezigheid Peter de Rijk (51) is geestelijk verzorger bij Lentis. Iedere cliënt kan bij hem terecht, of je nu bij een kerk bent of niet. Hij verdeelt zijn werk tussen Zuidlaren, waar hij regelmatig de gesloten afdelingen bezoekt en de stad Groningen, waar hij onder andere bijeenkomsten in de Sprong organiseert. Verder heeft hij veel individuele gesprekken. Sinds een aantal jaren geeft hij ook een cursus bidden.
Hoe kom je nu op het idee van een cursus bidden? Peter: ‘Toen veel cliënten vanuit Zuidlaren verhuisden naar Beschermd Wonen in Groningen vroegen ze vaak of ik met hen wilde bidden. Toen dacht ik als ik nu eens een cursus bidden geef, dan kunnen de cliënten het zonder mijn hulp doen.’ De cursus heet: ‘Bidden, hoe doe je dat?’ Tot wie richt je je bij het bidden? ‘Bidden is contact hebben met een goddelijk iets of iemand. Het goddelijke kan op verschillende manieren beleefd worden. Al kun je naar mijn mening wel zeggen dat het iets is uit een andere dimensie. Dat is wat wereldwijd zo ervaren wordt, of het nu Allah, Jezus of Boeddha, enzovoort heet. Je moet het in principe eerst doen om te kijken of je er wat aan hebt.’ D a a r w o r d i k r u s t ig v a n ‘Op de eerste bijeenkomst bekijken we een aantal plaatjes in het cursusboek van biddende mensen en gaan we eerst kijken wat voor idee je erbij hebt. Mensen hebben namelijk altijd een idee bij bidden. Iemand zei eens: bidden kan ik niet, maar ik kan wel steeds een liedje zingen en daar word ik rustig van. En dat kan ook bidden zijn.’ In het cursusboek houd je dagelijks bij wanneer, waarom en hoe je bidt. Er zijn negen bijeenkomsten van anderhalf uur. Er wordt niet gebeden op de bijeenkomsten maar er worden ervaringen uitgewisseld. En je krijgt informatie. Iedereen die contact heeft met Lentis kan meedoen. Er is wel eerst een intakegesprek om te kijken of het iets voor je is. Het is geen therapie. Er zijn al cursussen in Winschoten, Leeuwarden en Groningen geweest en binnenkort start er een in Delfzijl. J e v o e l t j e e c h t b e te r Een voor de hand liggende vraag: helpt het? Peter: ‘Volgens mij helpt het maar belangrijker is dat je je tevreden voelt dat je weet hoe je kunt bidden. Ik heb een onderzoek gedaan naar de resultaten en het gemiddelde was dat mensen zich echt beter voelen. Het helpt niet om van een psychiatrische stoornis af te komen, zoals psychoses. Wel voor meer welzijn en om beter met je ziekte om te kunnen gaan. Ik geloof ook niet in gebedsgenezers. Ik ken mensen die dat geprobeerd hebben maar dat liep altijd uit op een teleurstelling. Toch vroeg iemand me eens om mijn hand op te leggen en die zei dat het hielp maar hoe dat komt: door de cliënt zelf en zijn verwachtingen, door mij, door omstandigheden of toch de tussenkomst van het goddelijke? Maar misschien is het ook wel helemaal niet nodig om dat te weten …’ Hoe merk je dat God luistert? ‘Ik denk niet dat God bijvoorbeeld oren of een stem heeft. Ik merk wel een vertrouwde aanwezig-
heid. Het is maar net de vraag waar je je op richt. Wil je dat jij wordt gehoord of wil je iets of iemand anders horen waardoor er een opening of verandering in je situatie kan komen? Echter vaak worden we zo in beslag genomen door alles wat ons bezighoudt, dat het moeilijk is Zijn aanwezigheid te ervaren.’ I k g e l o o f e r h e l e m a al ni e t s v a n Wat is nu het verschil tussen bidden en mediteren? ‘Mediteren hoeft niet per sé te zijn dat je je tot een goddelijk iets richt maar verder denk ik dat er veel meditatievormen zijn die erg op bidden lijken. Om te kunnen bidden moet je wel een idee of voorstelling hebben van een goddelijk iets of iemand. Een cliënt zei eens: “Ik geloof er helemaal niets van maar toen ik me heel beroerd voelde, ging ik me toch tot iets richten en dat hielp.” Het verbreekt de eenzaamheid, je hebt het gevoel dat je er niet helemaal alleen voor staat. En je kunt je zelfs tot “niemand” richten, je richt dan wel je aandacht tot iets. Een atheïst houdt vaak ook wel rekening met een andere dimensie maar niet zoals God in de christelijke kerk. Al zou een atheïst denk ik niet zo snel deze cursus gaan volgen.’ D i re c t b i d d e n ‘Het is een individuele manier van godsdienst beleven en daarom bij uitstek geschikt voor mensen die vaak alleen leven en in dat eenzame bestaan de moed erin moeten houden. Het belangrijkste doel is: “Als ik wil bidden dan weet ik hoe dat kan en ik voel me er goed bij.” Iedereen doet het op zijn eigen manier.’ Ik vraag of Peter zelf ook bidt. ‘Elke avond als ik in bed lig voor het slapen gaan, begin ik met bidden maar het komt weleens voor dat ik meteen in slaap val. Ook neem ik regelmatig een rustmoment op een dag waarop ik ervaar dat er meer is dan alle dagelijkse beslommeringen. Dat is dan een verademing en je ziet de wereld daarna met andere ogen. Verder komt het vaak voor dat ik samen met een cliënt bid en tijdens de kerkdienst. Als laatste vraag ik Peter om een tip voor de lezer hoe je direct kunt bidden. ‘Ik zou gewoon gaan zitten met je handen op je schoot en hardop zeggen: “God, hier ben ik” en je kunt dan vertellen wat je bezighoudt.’ • Joanne Hillenga • Foto: Ed Lankhorst
Wil je meer informatie over de cursus: ‘Bidden, hoe doe je dat?’, neem dan contact op met: Peter de Rijk, Geestelijk verzorging Lentis. Telefoon 050-4097493
[email protected]
8 I n te r v i e w m e t D a v i d M a a s b a c h v a n d e P i n k s te r g e m e e n te
D e b o o d sc ha p va n G o d komt David Maasbach is de pastor van het Capitol Evangelie Centrum in Den Haag. Tevens heeft hij de leiding over het wereldwijde zendingswerk van de Stichting Johan Maasbach Wereldzending. Zijn boodschap heeft vele mensen in Nederland en over de gehele wereld bemoedigd en veranderd door predikingen, tv-uitzendingen, boeken en evangelisatielectuur.
Wat is er anders in uw gemeente of beweging dan in de andere kerken? ‘Als u het heeft over andere kerken noem ik dat meer de traditionele kerken. Wat de Pinksterbeweging zo anders maakt, is natuurlijk de echte Godservaring, die ontmoeting met God, met zijn Geest. En dat komt natuurlijk omdat de Pinksterbeweging de kerk is die direct is ontstaan uit de allereerste gemeente. De mensen werden daar zo aangeraakt door Gods Geest dat zij uitriepen: “maar wat moeten wij dan gaan doen?” Dan zegt Petrus: “Bekeer je, laat je dopen en laat de Heilige Geest in je hart komen.” Toen lieten drieduizend mensen zich dopen en daar ontstond die eerste gemeente. De traditionele kerken, die wij vandaag de dag allerlei namen hebben gegeven, zijn honderden jaren later pas ontstaan. Dat echte, die Godservaring, die vind je wel binnen de Pinksterbeweging, omdat daar ook echt geloofd wordt in de kracht van Gods Geest. Ik ben heel eenvoudig van stof, waardoor veel psychiatrische cliënten kijken naar het programma. De meeste mensen in de psychiatrie, dat zijn gewoon eenvoudige mensen. Ze begrijpen
de boodschap direct, daarom kijken ze ook heel vaak. Daar ben ik blij om. Ik krijg veel brieven van mensen uit die sector en ja, dan raakt mij dat wel, want er is heel veel nood.’ In de psychiatrie zijn er slechte ervaringen met het, tijdens een gebedsdienst, uitdrijven van boze geesten. Mensen worden naar voren gehaald en de voorganger drijft dan geesten uit. ‘Er was een vader, die kwam voor zijn zoon bij de discipelen. Die discipelen konden de boze geest niet uitdrijven en de vader was radeloos. Toen kwam de Here Jezus en de man viel aan de voeten van Jezus. Hij vroeg aan Jezus: “De discipelen kunnen mijn zoon niet genezen, maar kunt U dat dan doen?” En Jezus antwoordde: “Ja, ik kan dat wel doen, maar wil jij dan geloven?” Uiteindelijk werd die jongen verlost, maar het is heel erg moeilijk voor dit soort mensen om zo maar te bidden. Dat moet je echt ervaren en voelen. Maar het zou niet goed zijn als we te veel zouden kijken naar alleen de mensen die niet genezen worden. Er worden ook
9
r e c ht s t r e ek s b i n nen mensen wèl genezen. Mijn geloof is niet gebaseerd op wat ik zie. Als mensen niet genezen worden denk ik niet: nou ik weet het niet, hoor. En als ik zie dat mensen wèl genezen worden, denk ik zomaar: nou, prijs de Heer, dat is fijn. Mijn geloof is altijd gebaseerd op het woord van God. De Here is een heelmeester en dat zal ook altijd mijn boodschap zijn aan psychiatrische patiënten. Ik ben niet iemand die heel gauw begint met geesten uitdrijven, nee. Beslist niet.’ Wat ik bij u ervaar bij het bijbellezen (wat veel mensen heel moeilijk vinden) is dat u het zo eenvoudig houdt. Dat er veel troost zit in uw woorden. ‘Ja, ik denk dat wij allen dat verlangen hebben en bewogen met ontferming zijn met de mensen in nood, maar mijn ontferming, mijn geloof, draag ik natuurlijk ook uit naar mensen die niet psychiatrisch ziek, maar op andere manieren in nood zijn. Mijn ontferming gaat veel verder dan alleen naar de mensen in de psychiatrie. Wij proberen allerlei mensen over de hele wereld te helpen. En de bewogenheid van God, de liefde voor alle mensen, zit heel diep in ons. Zo lees ik in de bijbel dat Jezus mensen genas, maar niet altijd op de manier zoals wij het graag zouden willen. Ik denk dat mensen ook genezen die kijken naar de boodschap, die daarop ingaan en tot geloof komen. Toch is het heel moeilijk, want het geloof en Gods kracht moeten samen komen. Vooral voor psychiatrische patiënten is dat moeilijk omdat ze vaak niet in staat zijn dat uit te lijnen en waardoor ze het geloof kunnen ontvangen. Vaak krijgen ze zware medicijnen toegediend en kunnen ze niet goed denken. Dat speelt allemaal een rol. Dat maakt het vreselijk ingewikkeld om tot het punt te komen om van God te ontvangen. Ik krijg veel brieven van cliënten en het wordt mij vaak kwalijk genomen dat ik mensen hoop wil geven, terwijl er in hun ogen eigenlijk weinig hoop is, maar ja dat is nou juist de boodschap, er is hoop, er is altijd hoop! Ik ben ongelooflijk blij dat ik via de televisie in al die tehuizen kan komen. Dat is zo mooi. Ik heb ook brieven daarvan en dat geeft mij elke keer weer de moed en de drive ermee door te gaan. Met die uitzendingen bereik ik dus mensen die in een inrichting zitten en die nergens heen kunnen. Ze zitten in zo’n kamertje van een paar vierkante meter en dan komt de boodschap van God direct bij ze binnen. Soms zitten ze zo in nood. En dan spreekt God zo direct tot ze, dat hoe verdoofd ze ook zijn, ze rust ontvangen. Dat doet iets in hun geest wat alleen Gods geest kan doen en dat geeft hoop, geeft kracht en geeft vermogen om vooruit te komen.’ Er zijn mensen die niet kunnen vragen om vergeving, niet kunnen bidden. Die daardoor echt in paniek raken en nog verder van het geloof komen te staan. ‘Ik denk dat vergeving alleen kan wanneer mensen zichzelf kunnen vergeven. Sommigen lopen rond met zelfmoordgedachten en dan ineens komt de boodschap van God dat kamertje in via de televisie en horen ze dat God van je houdt. Hij vindt je belangrijk, wie je ook bent, wat je ook gedaan hebt, waar je ook zit. Dat spreekt zo direct tot deze mensen dat hoe verdoofd ze ook zijn,
de Geest van God opeens in hun geest, in hun hart dingen teweeg brengt. Dat geeft hoop. Dat geeft kracht. En dat geeft vermogen om uit je dal te komen. Ik denk dat het vinden van vergeving niet zo moeilijk is, maar dat het moeilijk is om jezelf te vergeven. En ik geloof dat het belangrijkste is dat je met mensen omgaat die geen oude koeien uit de sloot halen, maar die ook vooruit kijken en met je samen vooruitgaan. Dan geloof ik dat er een moment komt dat je het gevoel mag hebben: God heeft mij vergeven. Dat je niet meer hoeft te denken aan al die domme fouten omdat ze vergeven zijn.’ Maar je hebt ook mensen die stemmen horen. Hoe denkt u daarover? ‘We hebben in deze wereld te maken met vele stemmen. Neem de kranten, de bladen, de billboards, de televisie en de radio, dan heb je stemmen van mensen en die hebben ook een boodschap. Ze hebben allemaal een boodschap. De duivel heeft dat, maar God heeft het ook. En het is maar waar je je voor openzet. Kijk, het zijn je zintuigen, je ogen, je oren, waardoor dingen in je hart komen. Als ik het zo mag zeggen: God heeft binnen in ons mensen een wereld geschapen en dat is de wereld van je ziel. Als je daar dingen toelaat, wordt dat een reële wereld. Het is een soort wereld in een wereld. God spreekt in je hart. Allemaal woorden, die stem van God is voor jou hoorbaar, in je hersens. Vraag mij nou niet hoe dat werkt, want ik ben niet gestudeerd daarin, maar ik weet dat dit zo werkt. Als die wereld binnen in je gevuld is met de dingen van de wereld en waar de Boze werkt, dan krijg je toch dat de boze stemmen in je gaan spreken en dat ga je ook iedere keer horen. Ik zit zo vol met het woord van God, alles wat ik denk is het woord van God. En dat betekent dus dat wanneer er iets op mijn pad komt, via televisie of computers, wat onrein is en ik mij dan openzet om daar naar te blijven kijken, dan komt dat binnen en dan verdwijnt het woord van God binnen in mij. Dan gaat het boze een rol spelen in mijn wereld, dan ga ik allerlei stemmen horen. En als de Boze binnenkomt in je wereld, dan is hij maar met één ding bezig en dat is jouw wereld kapot te maken. En zo krijg je bijvoorbeeld de stemmen die zeggen maak maar een eind aan je leven. Op een gegeven moment kunnen ze geen weerstand aan die stemmen meer bieden en dan doen ze ook wat die stem zegt. Mijn advies is als zo’n stem tot je komt, besef dat dat niet de stem van God is, maar de stem van de Boze is. Die zegt: spring maar voor de trein. Dan zeg je luid en duidelijk terug: spring jíj maar voor de trein! Zo praat je terug tegen de Boze en vul je je hart met het goede. Dit is Gods methode om mensen te bevrijden van stemmen en om de mensen te vullen met het woord van God. Er is altijd hoop!’ • Elisabeth Smelik • Foto: David Pichler
Wil je weten hoe ik ertoe gekomen ben om David Maasbach te interviewen, lees dan mijn verhaal op www.foolcolormedia.nl
10
Om zen te zijn, is het eerst belangrijk om zen te begrijpen, of te begrijpen waarom je zen niet begrijpt. Daarom is het eerst belangrijk om te kijken wat het is en waar het vandaan komt. Zen is een stroming binnen het boeddhisme waarbij de focus ligt op meditatie. Dat is ook wel logisch, aangezien één van belangrijkste zaken binnen zen beheersing is. Andere doelen van zen zijn wijsheid en een goed gevoel voor humor. Het woord Zen is uiteindelijk een verre verbastering van het woord voor meditatie in het Oudindisch. Het is waarschijnlijk ook ontstaan in India en daarvandaan rond de 5e eeuw verspreid naar China en later naar Japan. De meditatie ondersteunt de zelfbeheersing. Maar hoe traint een zen-boeddhist wijsheid en een goed gevoel voor humor? Hiervoor zijn belangrijke elementen binnen de zencultuur de verschillende lessen, in de vorm van puzzels of raadsels, die de nadruk leggen op het feit dat niet alles met logica is op te lossen. Deze raadsels worden ook wel koan genoemd. Een voorbeeld van een koan die veel mensen bekend voor zal komen is: ‘Als een boom valt in het woud, en er is niemand om hem te horen, maakt hij dan geluid?’ Leermeesters van zen stellen hun studenten deze vragen enerzijds om de student er over na te laten denken, en zo de leerling te vormen, en anderzijds om het begrip van de student te beproeven. Dit heeft onder andere tot doel de persoonlijke waarneming van de leerling zo te vormen dat hij of zij zonder van tevoren al een oordeel klaar te hebben bijvoorbeeld een probleem kan benaderen. Deze neutrale houding ten opzichte van alles wordt binnen de zen gezien als verlichting. • Herbert-Jan
Als een boom valt in het woud, en er is niemand om hem te horen, maakt hij dan geluid?
11
In de etalage laten we iemand aan het woord met een bijzondere hobby of bezigheid.
Reizen en hierover schrij ven is mijn hobby Voor deze ‘Etalage’ hadden we een interview met Dennis Nanninga (33), die een boek schreef over zijn reis naar China. Hij was aanvankelijk bezig met het schrijven van zijn autobiografie maar het gedeelte over China werd zó lang dat hij hieraan een apart boek gewijd heeft. Pas de zevende versie ervan heeft hij naar de uitgever opgestuurd. Deze drukt het boek op aanvraag en er liggen ook een aantal exemplaren in boekhandels in Hoogezand. Het is een reisverhaal in romanvorm. Het boek beschrijft de belevenissen van Dennis en twee vrienden van hem, elk hoofdstuk beschrijft één dag van de reis. Ze zijn vanuit Hongkong naar Macau gegaan en van daaruit hebben ze drie weken door China gereisd. Het is allemaal waar gebeurd. Tijdens de reis maakte hij al aantekeningen. Vooral het terracottaleger heeft veel indruk op hem gemaakt. Het land China is heel anders dan een Europees land, de mensen daar vond hij nogal massaal in hun reacties. Dan kwamen ze bijvoorbeeld allemaal om hen heen staan. Hoeveel exemplaren er van ‘Poort naar China’ zijn verkocht weet hij niet. Hij heeft ook al een dichtbundel geschreven: ‘Stille doler’ en hiervan zijn er 25 verkocht. De gedichten hierin gaan over familie, schizofrenie en andere onderwerpen. Schrijven vindt hij ontspannend: ‘het is bijna therapie’. Al schrijvend verwerkt hij ook dingen. Het geeft hem veel voldoening om een boek kant en klaar in handen te hebben. Hij schrijft ongeveer drie bladzijden per dag, daar doet hij zo’n vier uur over. Momenteel volgt hij een schrijfcursus van LOI. Het is een basiscursus en hij krijgt hierbij veel feedback over wat hij schrijft, bijvoorbeeld korte verhalen. Hij zegt dat hij er misschien ook eens één zal opsturen naar de Foolcolor. Hij wil het liefst ieder jaar één boek en één dichtbundel uitgeven. Hij stuurt zijn manuscript dan per e-mail naar uitgeverij Boekscout en als er minstens 40 mensen het boek willen kopen gaat de uitgever met hem in zee. Van alle boeken die er worden opgestuurd geven ze 85 procent uit. Momenteel is Dennis weer bezig met zijn autobiografie. Deze beslaat de tijd van zijn geboorte tot zijn eerste psychose, vijf jaar geleden. Hij dacht daarvóór dat iederéén stemmen hoorde. Hij is opgenomen geweest en werkt sindsdien niet meer. Al jong begon hij met schrijven; hij was ongeveer tien jaar toen hij verhaaltjes over piraten of cowboys schreef. In Zwolle heeft hij nog journalistiek gestudeerd maar hij stapte toen over naar de Heao. Hij heeft de afgelopen jaren veel gereisd: hij was in Rusland, Amerika, Australië, Maleisië en de meeste Europese landen. Het gaat nu goed met hem, hij is juist ingesteld op zijn medicatie en heeft
weinig klachten meer. Hij kan wel omgaan met de stemmen die hij soms nog hoort. Zijn schizofrenie heeft hem er nooit van weerhouden om te reizen. De komende zomer hoopt hij weer op reis te gaan, misschien naar Peru. We wensen hem een goede reis. • Joanne Hillenga, Roelien Raidt • Foto: David Pichler
Het boek ‘Poort naar China’ is te bestellen bij uitgeverij: Boekscout.nl o.v.v. het ISBN 978-94-6089-481-7 en kost 19,95 euro. Het is ook te bestellen is bij alle erkende boekhandels.
12
Paradijs M’n gedachten gaan naar een foto van een vrachtwagen op een parkeerterrein met in de openingen van de wanden de rode snuiten van bloedende varkens het is net of ze niet lijden of ze nog plezier hebben zelfs hun bloed wordt tot limonade lijkt het en ze likken eraan zo schuldeloos zijn ze als een kind. Ze hebben niets misdaan het is groots een kind te zijn in deze wereld. De normen zijn nu veelal omgekeerd: het doortrapte wordt geëerd, intellectuele hoogstandjes met alle gevolgen vandien, de man met de snor schopte het ver nog pas geleden en nu tijdens de met bloed gekochte dure vrede staat geld verdienen hoog in het vaandel van elk en natuurlijk seks (vereng het leven tot een kut ja ja). Jezus, ik droomde vannacht met open ogen één van mijn ‘waanzinnige’ dromen liggend in bed dat u door de tuin naderkwam door het gras, tussen de twijgen en dat u mijn kamer wou betreden en ik bedacht me toen dat ik u in de ogen kon kijken en niet angstig was indien u mij zou naderen ondanks dat ik geleefd heb geleden heb gevreeën heb gedronken heb tot de minsten in deze wereld behoor, wie weet misschien sta ik dichter bij de dieren… In ieder geval ben ik mijn leven niet gewelddadig geweest geen moordenaar geworden een vriendelijke gek slechts gered door God een gek die denkt ‘God is alles’ dat er niets buiten God is een kind nog dat herinneringen heeft aan vorige levens. Christus geeft het paradijs al is het slechts als we elkaar naderen in onschuld duur gekocht. Een kus. • Fred van der Louw
13
Recept voor verlichting
MY SPIRIT Vaak is mijn geest onrustig. Mijn gedachten dwalen dan alle kanten op. En meestal niet naar leuke
In dit nummer over verlichting kan een recept hiervoor natuurlijk niet ontbreken. Hoe word ik verlicht? Een recept voor 1 persoon.
dingen. Het gevolg is: paniekaanvallen, pessimistische gedachten, hartkloppingen en een hoofd vol zorgen. Wat je eigen geest je allemaal aan kan
Ingrediënten
doen, dat is niet niks. En hoe beteugel je dan die
17 kilo spirituele boeken 100 gram mantra’s of affirmaties De tien geboden 9 blikjes ego-oplossers 1000 uur yoga 2 jaar in een klooster 12 retraites in Tibet of India 30 goede goeroes Een snufje manna
geest? Meestal slaat mijn geest zó op hol dat ik de teugels helemaal uit mijn handen laat glippen. Is dat het dan? Moet ik me daar maar aan overgeven zonder dat ik iets kan doen? Ik heb ontdekt dat dat niet zo is. De reden? Er woont ook een andere geest in mij. De geest van Jezus. Als ik bang ben, is hij er om mij te helpen. Als ik onrustig ben, is hij er om mijn gedachten tot rust te brengen. Als ik me zorgen maak, zegt hij: ‘Wees niet bezorgd, ik zorg voor je’.
Voor de dressing: ramadan (zo veel als nodig) Keukenapparaten: 11 Philips gloeilampen (100 watt)
Zijn daarmee alle zorgen, angsten en onrust zomaar verdwenen? Nee, was dat maar waar. Maar de geest van Jezus neemt de teugels in handen.
Bereidingswijze
Hij zorgt ervoor dat mijn geest niet op hol slaat. Hij
Hussel alle ingrediënten door elkaar onder het licht van de 11 gloeilampen en maak er een potje van. Gooi dit potje direct in de vuilnisbak terwijl de verlichting nog aanstaat. (Want verlichting kun je niet bereiken, je bent al verlicht! En nu weet jij het ook…)
zorgt ervoor dat ik nooit helemaal onderuit ga. Klinkt dit je wat zweverig in de oren? Nou, dat is het beslist niet. Het is gewoon de realiteit waar ik iedere dag mee te maken heb. Ik ervaar iedere dag dat ik er niet alleen voor sta. Ik heb een Vriend, een Verlosser. Er is Iemand bij mij en hij helpt me overal doorheen. Hij heeft het zelf beloofd: ‘Als je mij vraagt om mijn Geest, geef ik je die’. En dat geloof ik. Zeker weten. Daarom kan ik het leven aan, hoe zwaar het mij soms ook valt.
• Joanne Hillenga
14
Een psychische stoornis kenmerkt zich door afwijkende ervaringen en gedragingen. Aan de hand van observatie en gesprekken met de patiënt kan de arts zo goed mogelijk proberen een diagnose te stellen. Hij of zij zal daarbij het handboek van diagnostiek (DSM) gebruiken waarin beschrijvingen en symptomen van stoornissen systematisch vermeld staan.
15
Wa anzinnig Een waan is een gedachte die niet overeenkomt met de realiteit. Andere mensen dan de persoon die aan de waan lijdt, delen de overtuigingen niet. Ze zijn niet in staat om hem met logische argumenten of bewijzen te overtuigen dat de gekoesterde ideeën niet kloppen.
Er bestaan verschillende soorten wanen. Je hebt vast wel eens van grootheidswaan gehoord of misschien is de paranoïde waan een nog bekender voorbeeld. Grofweg valt er een onderscheid te maken tussen een niet-bizarre en een bizarre waan. In het eerste geval heeft de persoon een idee dat best zou kunnen kloppen. Denk bijvoorbeeld aan iemand die er vast van overtuigd is dat zijn of haar partner vreemd gaat en in dat idee blijft geloven ondanks dat er geen bewijzen voor te vinden zijn. Een voorbeeld van een bizarre waan is de stellige mening hebben dat je achtervolgd wordt of dat iedereen over je praat of tegen je is. Wanen komen voor bij een psychotische stoornis zoals schizofrenie of tijdens een manische fase van een bipolaire stoornis. Ook gebruik van alcohol en/of drugs kan een psychose en dus ook wanen veroorzaken en dementerende mensen raken soms in de war en verliezen het contact met de realiteit. Ve r ke e r d e co n cl u s i e s Veel mensen denken dat wanen hetzelfde zijn als hallucinaties. Dat is niet het geval. Een hallucinatie is het zien, horen, voelen, proeven of ruiken van dingen die anderen niet waarnemen. Wanneer iemand enkel aan waanideeën lijdt, krijgt hij via zijn zintuigen dezelfde informatie binnen als de mensen in zijn omgeving maar trekt hier verkeerde conclusies uit. Zo kan iemand iedere keer als hij het woord ‘geweld’ leest in een tekst, denken dat er iemand zal komen om hem iets aan te doen. Zo’n gedachtefout kan ineens ontstaan maar kan ook gaandeweg versterkt worden doordat de persoon steeds meer fouten in het denken maakt
en zijn ideeën op die manier bevestigd ziet. Hij leest en hoort even vaak ‘geweld’ als mensen zonder een waan maar denkt daarin te zien of horen dat het er voor hem staat. Dat hij uit moet kijken bijvoorbeeld. U n d e rco v e r ag e n t Het is wel zo dat wanen en hallucinaties tegelijkertijd voorkomen. Dan hebben deze hallucinaties vaak betrekking op de waan. Bijvoorbeeld: iemand denkt dat de politie hem in de gaten houdt. Hij ziet dan steeds vaker politieagenten en – auto’s ook als anderen ze niet zien. Een schoonmaker met een blauwe outfit aan zou best eens een undercoveragent kunnen zijn en iedere agent die hij al lopend in de stad tegenkomt, kijkt hem op een verdacht indringende manier aan. En wie weet kan die agent ook nog wel zijn gedachten lezen. Om maar iets te noemen. Hier heb ik het duidelijk over bizarre wanen. En je kunt je voorstellen dat in beide genoemde voorbeelden de persoon in kwestie al snel niet goed meer kan functioneren. Het is ook mogelijk toch te functioneren terwijl je er onjuiste ideeën op nahoudt. Iemand die aan jaloersheidswaan lijdt, zal op zoek gaan naar bewijzen voor zijn waan. Zolang de partner daar geen lucht van heeft, is het beste mogelijk om, zij het met onnodige spanning, gewoon de dagelijkse werkzaamheden uit te voeren. Maar je snapt vast dat wanneer die persoon veelvuldig de partner gaat beschuldigen er spanningen in de relatie ontstaan die het dagelijkse leven beïnvloeden (van beide partijen).
gebeurtenissen een speciale betekenis die alleen voor hem bedoeld is). Zoals denken dat je achtervolgd wordt of dat er mensen samenzweren tegen je (vervolgingswaan of paranoïa), of zeker denken te weten dat je lichamelijk iets mankeert (somatische waan), het idee hebben dat je gestraft zult worden voor je zonden of wangedrag (schuld- of zondewaan). Bij grootheidswaan (megalomanie) heeft iemand ten onrechte het idee dat hij tot grootse dingen in staat is. Bijvoorbeeld dat hij de nieuwe messias is of een groot leider zal worden. Bij erotomanie is de patiënt ervan overtuigd dat iemand (vaak een bekend persoon of iemand in hogere status) verliefd op hem is en ziet signalen daarvoor in het gedrag of uitspraken van die persoon. Dit kan tot stalken leiden. Z e e r a ng s t ig Omgaan met iemand die aan deze stoornis lijdt is vaak moeilijk omdat overtuigingen per definitie niet gedeeld worden. Degene die hieraan lijdt, kan gewelddadig of zeer angstig worden (vaker dan wanneer er alleen maar positieve gevoelens en gedragingen zijn) en zal op zeker moment in contact met een arts gebracht worden. Medicijnen (antipsychotica in het bijzonder) hebben vaak een goede uitwerking. Bedenk echter dat wanneer iemand achterdochtig is, hij geen zin heeft om pillen te nemen die voorgeschreven worden. Niet zelden moet een patiënt opgenomen worden ter bescherming van zichzelf of zijn omgeving. • Frieda
D e n i e u we M e s i a s De meeste wanen hebben met achterdocht of betrekking te maken (de persoon geeft
• Illustratie: Houkje van Dijk
16
Patricia Suer maakt, geïnspireerd door de natuur, fantasievolle figuren van ijzer. Hiermee speelt zij in haar theatervoorstellingen waarbij de objecten als decor en de figuren als personages fungeren. Zij is een eigenzinnig kunstenaar die uit de losse pols ijzer klopt, buigt en zaagt tot prachtige figuratieve beelden. In voorstellingen en acts brengt ze haar creaties tot leven, speelt daarbij zelf vaak meerdere grappige, karikaturale personages; boeiend voor jong en oud!
17
V
R
A
G
E
N
Naam: Geboortedatum: Woont in: Soort huis: Opleiding: Professie: Leermeester: Partner: Liefde: Haat: IJzer: Vrijheid: Creëren: Volgend project: Theater: Energie: Diepste gevoel: Moed: Angst: Zeurende pijn: Thuis: Muziek: Toekomst: Fans: Sneer: Frats: Favoriet object: Sleur: Mooiste plek: Lelijkste plek: Afknapper: Wereld: Bedtijd: Hoopt ooit eens een expositie te hebben in: Einde van de kunst: Nieuw begin: Inspiratie: Bier: Joint: Levensmotto: Fleurt op als: Overtuiging: Patricia in 2025:
F
E
S
T
IJ
N
Patricia Suer 21 januari 1957 Garmerwolde Boerderij Self made woman Theater en het maken van ijzeren kunstvoorwerpen Autodidact De liefste Partner Ken ik niet Mijn materiaal Noodzaak Noodzaak/ passie Weet ik nog niet Mijn werk Steeds beter Tevreden Ach Nauwelijks Verwennen Heerlijk Stilte steeds vaker Wil nog zoveel Blijkbaar Nooit bedoeld Collega Kan niet kiezen Wat is dat Op het water Snelweg Onvriendelijkheid Zorgelijk Met de kippen op stok Heb net in museum De Buitenplaats geëxposeerd Bestaat niet De lente De natuur Lekker Ook Leef nu Kleindochter er is Ik kan het 68! • Elisabeth Smelik • Foto: Ed Lankhorst
Een paar jaar geleden is Patricia, op verzoek van enthousiast publiek, begonnen met het exposeren van veelal nog in gebruik zijnde maskers, dieren en allerlei andere figuren en objecten. Begin dit jaar exposeerde ze in museum De Buitenplaats in Eelde. Houd de site in de gaten voor voorstellingen en exposities www.theatersuer.nl
18
‘Spons’ is het pseudoniem van José Bakker. José is kunstenares en publiceert in elke Foolcolor een nieuw werk.
19
Ervaringsverhaal
De spiegel Gedachteloos ruim ik de badkamer op. Ik heb zojuist een heerlijk bad genomen, waar ik wat slaperig door ben. Plotseling schrik ik. De spiegel. Ik zie een monster in de spiegel. Het monster maakt me angstig en onrustig. Al jaren zijn spiegels bedreigend voor mij. Ik durf er niet in te kijken. Maar soms kan ik het niet voorkomen en word ik met het monster geconfronteerd. Het monster heeft een afschuwelijk grote kop, met grote horens en een mond met slagtanden, die heel scherp lijken te zijn. De armen zijn lang, met afschuwelijke handen. Dat monster ben ik. Ik doe mijn ogen dicht. Het monster maakt me keer op keer onrustig en angstig. Het genot van het bad van daarnet is helemaal weg. Ik ga naar de huiskamer, ik wil de angst van me af zetten en bijkomen van de schrik. Volgens deskundigen komt het door een psychose dat ik het monster zie. ‘Misidentification’ noemen ze het. Hoe het ook is, voor mij is het een heel angstaanjagend beeld. Het monster is voor mij werkelijkheid. Na een paar minuten ebt de angst weg. Ik probeer rustig te ademen om zo de greep
op mezelf terug te krijgen. Het vergt heel veel energie om tegen de angst te vechten. Het gaat me dan ook moeilijk af. Ik loop naar de keuken om thee te zetten. Terwijl ik wacht tot het water kookt, realiseer ik me dat overal spiegels zijn. Overal word ik met het monster geconfronteerd. Er is geen ontkomen aan, het achtervolgt me. Ik kan het niet aan. Zo is het de hoogste tijd om nieuwe kleding te kopen. Maar ik durf niet naar de winkel te gaan omdat daar spiegels zijn, en ik in de spiegel moet kijken. Eigenlijk moet ik ook naar de kapper, maar ook daar zijn spiegels. Zo wordt mijn leven door spiegels bepaald. Het monster over-
heerst me. Ik ben in angst gevangen. Ik drink een kopje thee, en denk aan de eerste keer dat ik het monster zag, jaren geleden. Ik wist niet wat me overkwam, begreep er niets van. Het was een onvoorstelbaar heftige ervaring, die me nog helder voor de geest staat. Met niemand durfde ik erover te praten, omdat ik dacht dat ze me niet zouden begrijpen. De thee is op. Gelukkig voel ik me nu beter. De ergste angst is weg. Dan ga ik over tot de orde van de dag en pak een pan. Ik ga eten koken. • Paulien Bakker • illustratie: Margje Molenkamp - van den Berg
20
Wat voor therapieën zijn er allemaal op de markt? Het aanbod is groot. In deze rubriek bespreken we elke twee maanden een minder bekende of nieuwe vorm van therapie. Heb je zelf ervaring met een niet-reguliere behandeling en zou je die willen delen, dan nodigen we je graag uit hierover te vertellen.
Haptonomie: geraakt zijn
21
H aptothe r apie is de to e g e p a ste vor m v an h apton omie (de the or ie) . H e t k an e e n g o e de a an v ul l ing z ijn op me e r re g ul ie re b e h ande l ing zo al s ps ych othe r apie . V ia a anr ak ing v an he t l ich a am k an e r z icht op p ro bl e m atie k ve r k re g e n worde n die v ia al l e e n p r ate n nie t n a ar b o ve n zo u kome n . Ve r vol g e ns is he t m og e l ijk die g e vo e l e ns e n p ro bl e me n v ia g e sp re k ke n , o f ande re vor me n v an the r apie , op te l oss e n .
Grondlegger van de haptonomie is Frans Veldman. Hij was werkzaam al fysiotherapeut en ontdekte dat er een relatie bestond tussen houding en beweging van het lichaam en emoties. ‘Aan iedere aanraking is een emotionele kwaliteit verbonden’. Haptonomie is een samentrekking van woorden uit het Oudgrieks, te weten haspis en nomos. Haspis betekent tasten, gevoel en aanraking en nomos wet of regel. Dan kun je haptonomie vertalen naar: ‘de leer van de wetten van het menselijke gevoelsleven’.
bij stijldansen waar je samen (je houdt elkaar vast) op muziek beweegt. Je laat dan iemand in die persoonlijke ruimte toe en door de houding en het bewegen op muziek kun je een erg prettig en intiem gevoel krijgen zonder dat het iets met erotiek te maken heeft. Je bent vrij van het denken en voelt en beleeft alleen maar. Daar is voor de meeste mensen wat oefening voor nodig (los van het onder de knie krijgen van de danspassen) omdat juist dat toelaten van iemand in jouw ruimte voor ongemakkelijke gevoelens kan zorgen.
Vo e l e n v e r s u s d e n ke n
In onze westerse maatschappij wordt meer waarde gehecht aan ons denkend vermogen dan aan ons gevoelsleven. Ook in contact met onszelf en anderen. We denken eerder iets over een persoon dan dat we een gevoel erbij hebben. Dat komt ook in ons taalgebruik naar voren. We vìnden eerder een contact leuk dan dat het aangenaam of prettig vòelt. Doordat we rationele (meer denkende dan voelende) wezens zijn geworden zijn we ook (buiten seksuele relaties om) lichamelijk contact met anderen vreemd of onaangenaam gaan vinden. Als mensen in onze persoonlijke ruimte komen vinden we dat vaak al onprettig. Probeer de eerstvolgende keer dat je in een lift of bus dicht bij mensen staat maar eens te voelen of je ergens in je lichaam spanning ervaart, hoe je houding is en hoe je je gedraagt. Vergelijk dat met dansen. Met name
Jezelf zijn
Haptotherapie kan daarbij helpen. Je kunt leren waar in je lichaam zich de spanning bevindt en hoe die met je emoties verbonden is. Vooral mensen met psychosomatische klachten (lichamelijke klachten die door opgekropte emoties ontstaan zijn) kunnen veel baat hebben bij deze vorm van therapie. Volgens de ideeën van de haptonomie zijn lichaam en ziel in principe één maar is daar door de maatschappij (en wellicht door een contactarme opvoeding en) een scheiding ontstaan. Deze therapie is er op gericht ‘weer in je lichaam te komen’. Als je meer in contact bent met je lichaam en je gevoel ben je vrijwel automatisch zekerder van jezelf en durf je meer op je intuïtie te vertrouwen en ben je minder gespannen. Je kunt leren hoe je, door een goede relatie met jezelf te hebben (er te mogen zijn), ook beter in staat
bent te communiceren en in contact te komen met anderen. Het streven van de haptotherapeut is om je te leren keuzes te maken die goed zijn voor jezelf en niet omdat anderen iets van je willen of omdat je denkt dat iets beter is. Dit kan door een goede balans tussen denken, voelen en handelen te vinden. Soms vergoed
Haptotherapie wordt niet altijd vergoed. Besluit je deze vorm van therapie te proberen, zorg dan dat je er zeker van bent dat de therapeut aangesloten is bij de Vereniging voor Haptotherapeuten (VVH) Er zijn ook fysiotherapeuten die behandelingen combineren met een vorm van haptonomie. Dat kan een goede weg zijn omdat fysiotherapie soms wel (gedeeltelijk) vergoed wordt door zorgverzekeringen. • Frieda • Foto: Cindy van Helden
Theatergroep Foolcolor Media presenteert:
de Apendans Kim is gestopt met haar opleiding. Het ging niet meer. Ze heeft last van stemmen in haar hoofd. Haar moeder heeft erg veel moeite met het gedrag van haar dochter. Zij begrijpt Kim niet. Kim vindt enigszins troost door te schrijven in haar dagboek. Op een dag is haar dagboek echter spoorloos verdwenen. Meneer Beekman woont naast Kim. Hij heeft last van een hernia en wordt de laatste tijd wat vergeetachtig. Hij krijgt een knuffelaap van zijn dochter uit Tanzania. Hij raakt erg gesteld op deze aap. Hij merkt dat zijn andere dochter zich een beetje aan hem ergert. Maar waarom? De Apendans is een ontroerende theaterfilmproductie die vertelt over familieleden en vrienden van twee mensen
Zaterdag ber to k 1o 2011
met psychische problemen.
USVA-theater, Kijk in ’t Jatstraat 26, Groningen Tijd: 20.00 uur Entree: ¤ 5,00 voor cliënten van Lentis en ¤ 7,50 voor niet-cliënten Reserveren verplicht Foolcolor Media telefoon 050 575 13 90
[email protected]
23
De schildpad die dacht dat hij een haas moest zijn Op een dag had de schildpad er genoeg van. Hij was altijd maar traag en appelig en nooit eens energiek. Hij nam een dikke pil van dokter de Uil en begon als een haas te functioneren. Hij vloog meteen uit de bocht! Hij rende urenlang door, deed het huishouden alleen, paarde met alle konijnen en dronk de hele zaterdag door met gitaarspel op de achtergrond. De Uil kwam langs en zei: ‘zo ken ik je helemaal niet, maar wat is er dan aan de hand schildpad, pardon haas?’ ‘Wel, ik dacht, ik wil een haastige haas zijn maar ik ben niet erg gelukkiger op geworden maar het was wel leuker hoor.’ ‘Je krijgt een rustig pilletje van me en dan moet je weer gewoon jezelf zijn hoor schildpad, want we worden gek van jou en jij
van jezelf!’ zei dokter de Uil. De schildpad zag de Uil nu duidelijk voor hem in twee gedaantes met een politiepet op. En vanaf die dag was de schildpad gewoon weer moe en droomde nog vaak over de tijd dat hij een haas was. Iedereen vond hem weer aardig en vergat de geschiedenis. Maar in dit verhaaltje leeft de schildpad nog eenmaal op als haas want wat had hij zijn best gedaan en wat was het leuk geweest! Het was echter onnatuurlijk en dat kan natuurlijk niet alleen maar met een pilletje. • Fop Tellegen • Illustratie: Margje Molenkamp - van den Berg
24
Dit is mijn huis. Dit is wa ar ik woon . Een gewoon huis in de binnenstad van Groningen, nauwelijks de naam huis waardig. Want meer dan een appartementje is het eigenlijk niet: een woonkamer met open keuken, één enkele slaapkamer aan de achterkant, douche, wc en een halletje. Dat alles op zo’n 50 vierkante meter op de eerste verdieping van een gebouw met zes van dergelijke wooneenheden. Het is geen oud huis met mooie plafonnières en marmeren vloeren. Nee, jaren negentig bouw, met standaardoplossingen voor alle bouwkundige problemen. Kunststof kozijnen met dubbel glas, betonnen platen als vloer en plafond, anonieme grijze bakstenen aan de buitenkant. De architect lijkt zijn fantasie te hebben uitgeschakeld toen hij dit gebouw tekende en op de automatische piloot stopcontacten, deuren en lichtknopjes op de verplichte plaatsen aanbracht. Tien jaar geleden zag ik de woning voor het eerst. Het was een lege ruimte met een kale betonnen vloer en spierwitte wanden. Ik vroeg me af hoe ik hier ooit zou kunnen wonen en of het hier ooit gezellig zou worden. Maar ik had dringende redenen om te verhuizen en uit ervaring wist ik dat als je ergens eenmaal woont, een woning wel naar je persoonlijkheid gaat staan. Dat bleek ook zo te zijn. Je maakt wat mee samen, samen beleef je crises, verdriet en rampspoed, maar ook wondermooie momenten. Het zonlicht van een jonge lentedag stroomt overvloedig door de rode
gordijnen je woonkamer binnen en je bent ineens zo gelukkig... Je brengt een allegaartje aan spullen het huis binnen, geeft ze een plaats, gooit weer wat weg en er komt wat anders voor in de plaats. Zo wordt je huis na tien jaar je thuis. Het gaat je als een oude jas passen en hoe verleidelijk het ook is een mantel van de nieuwste mode en snit aan te schaffen, toch blijf je liever in je oude vertrouwde kloffie rondlopen. En je weet dat je dat ook nog wel een tijdje zult blijven doen als er niet weer dringende redenen zullen zijn om te verhuizen. Kijk je op het schermpje van je camera,
dan word je je nog meer bewust van de plaats waar je woont en die je gedeeltelijk zelf gecreëerd hebt, nou ja, in ieder geval mooi hebt aangekleed. En je bent blij dat je die dingen vast kunt leggen. Want je weet dat eens dit geluk misschien verstoord zal worden. En dan… dan heb je altijd nog die foto’s die je zullen blijven herinneren aan die magische plek waar je in gelukzalige eenzaamheid woonde, de plek waar je zoveel doden stierf en zoveel dromen droomde. • Tekst en beeld: Andras Mebius www.andrasmebius.exto.nl
25
Kinderen moeten verplicht psychologisch worden getest Die tests kunnen op vrijwillige basis zijn of verplicht. Dit om al vroeg te kunnen zien of een kind gebaat kan zijn bij psychiatrische of psychologische zorg ter preventie van incidenten die hieruit voort kunnen komen. Maar wat voor een invloed heeft dit op de privacy en de beperking van de vrijheid? Weegt dit tegen elkaar op? Hierbij kun je ook nog twijfelen of het plakken van een label op deze jonge leeftijd wel goed is voor een kind. En of dit opweegt tegen de voordelen zoals vroege behandeling en het voorkomen van ophopende problemen ten gevolge van eventuele psychische klachten. De tests zouden dan wel weer kunnen worden gebruikt om invloed uit te oefenen op de sociale sfeer binnen scholen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het tegengaan van pesten. Wat vind je van vaker en vroeger psychologisch testen van jongeren? Hoe zou je willen dat zoiets wordt aangepakt en hoever mag dit wat jou betreft gaan?
Mail je reactie Eens/Oneens naar: redactie@foolcolormedia
de stelling
Het aankomende nummer van Foolcolor Magazine zal ‘Jong’ als thema hebben. In aanloop hiervan zijn wij nieuwsgierig naar jouw mening over de stelling:
- Advertentie -
‘Vindt u in de reguliere psychiatrie geen of onVoldoende Verlichting Van uw klachten, dan kan ik mogelijk iets Voor u betekenen.’ Ik ben diana Hulshoff en ik ben gediplomeerd Aura-Chakra therapeute, Usui-tibetaans reiki Master en bachbloesem therapeute. Als deze termen je niets zeggen, kijk dan eens op mijn website: www.inspiritdiana.nl daarop wordt uitgelegd welke methoden ik gebruik en hoe ze werken. In ieder geval bij mij geen schimmige praktijken. Ik ben namelijk lid van beroepsvereniging bHet en stichting ring. dit wil zeggen dat ik werk volgens de strenge normen van deze organisaties. Ik hoop je te kunnen begroeten in mijn praktijk!
Diana Hulshoff
AAnGeSloten bIj: B.H.E.T. En STicHTing Ring Voor VerGoedInGen: RaaDplEEg uw zoRgvERzEkERaaR
In Spirit Spiritueel Centrum | Van Schendelstraat 78 | 9721 GZ Groningen | tel.: 050 526 58 52 | e-mail:
[email protected]
26
Boek bespreking De kracht van het NU Geschreven door Eckhart Tolle Uitgeverij Ankh-Hermes, Deventer ISBN 90-202-8230-1 Dit is hèt ‘spirituele’ boek van de afgelopen tien jaar. Maar eigenlijk is het gedachtegoed dat in dit boek beschreven wordt al heel oud. Waarom is dit boek dan zo’n bestseller en in wel dertig talen vertaald? Ik denk dat het komt omdat de zienswijze in heel toegankelijke taal geschreven is en omdat er een ontwikkeling gaande is waardoor er steeds meer mensen voor openstaan. Eckhart Tolle (1948) werd geboren in Duitsland. Rond zijn twintigste verhuisde hij naar Engeland, waar hij studeerde. Hij was lange tijd erg depressief en suïcidaal. Op zijn negentwintigste werd hij een keer wakker met een gevoel van zeer intense angst. Hij had steeds de gedachte: ik kan niet meer met mezelf leven. Opeens werd hij zich bewust van die eigenaardige gedachte: als ik niet meer met mezelf kan leven dan moeten er twee ‘ikken’ zijn en misschien is maar één van die twee echt. Door dit te doorzien kwam er een eind aan zijn lijden en ervoer hij naar eigen zeggen een ‘spirituele transformatie’ die het begin was van zijn functioneren als spiritueel raadsman en leraar. Door de heldere taal in ‘de kracht van het NU’ kunnen de woorden rechtstreeks aankomen. Ik heb dat al lezende gemerkt. Er vond een verschuiving in me plaats waardoor ik anders tegen de wereld aan ben gaan kijken. Het boek is opgebouwd uit vraag en antwoord. Tolle vertelt iets over bijvoorbeeld: ‘je bent niet het denken’, ‘bevrijding van pijn’ en ‘opgaan in het NU’ en meteen komt er een vraag die je zelf ook zou stellen en daardoor krijg je gelijk antwoord op dit soort vragen.
Tevens legt hij zijn zienswijze op verschillende manieren uit maar verwijst steeds naar de kern: ‘Je bent niet je gedachten, emoties en ervaringen. Je bent de ruimte waarin al deze dingen gebeuren. Als je niet meer alles gelooft wat je denkt, stap je uit het denken en zie je duidelijk dat de denker niet is wie je bent. Als je aandacht naar het NU gaat, kun je niet tegelijkertijd piekeren over het verleden of je zorgen maken over de toekomst. Je bent dan ontspannen en kunt genieten van het moment dat geen problemen kent. Want problemen bestaan dus slechts uit gedachten. Het boek biedt ook handvatten om het NU direct te kunnen ervaren. • Dieuwke Werkman • Joanne Hillenga
- Advertentie -
Dag en nacht bereikbaar Telefonisch 050 - 525 0000 of
0900 - 0767
(5ct/min)
Vrijwilliger worden bij Sensoor Groningen/Drenthe z.o.z.
Chat en e-mail www.sensoor.nl Bellen met de vrijwilligers van Sensoor Groningen/Drenthe, 7 dagen en nachten per week voor een gesprek van mens tot mens. Inloggen voor een chat-gesprek kan op verschillende tijden, kijk op www.sensoor.nl Alle contacten zijn anoniem en vertrouwelijk. .Een goed gesprek kan heel veel doen als je het even moeilijk hebt.
‘Dag en Nacht echte aandacht’
27
Puzzel Help de monnik met het bereiken van de verlichting.
De monnik moet op elk vakje van de brug komen maar hij mag niet tweemaal over hetzelfde vakje.
De zwarte vakjes zijn een diep ravijn, daar kan de monnik niet overheen. Stuur of mail de oplossing van de puzzel naar de redactie. De eerste tien goede inzendingen krijgen een prijsje toegestuurd. • Herbert - Jan Schwander
postv @ k in
28
Beste mensen, Na minstens zeventig edities lees ik nog steeds elke keer met veel plezier 'Foolcolor'. Het magazine is de afgelopen jaren enorm gegroeid op zowel inhoudelijk als tekstueel terrein. Ook de opmaak van het blad heeft een grote progressie doorgemaakt met als absoluut hoogtepunt het laatste nummer met als thema 'nacht'. Het gekozen omslag vind ik een grandioze vondst! Het artikel over de nachtliedjes is erg origineel. Ik had direct spontane neigingen er zelf nog meer liedjes bij te bedenken .... Kortom, ga vooral zo door! Groeten, Paul
Beste mensen, Prachtig pikzwart Foolcolor magazine in mijn brievenbus. mijn complimenten. bedankt! Lies
Praatje maken, verhaal vertellen, vragen stellen, krantje lezen, kopje koffie, kommetje soep?
Kom eens langs bij de contactpoli! Iedere woensdag van 10:00 tot 12:00 aan de Hereweg 21
Hyves
Je bent altijd welkom!
29
OP
EEN
R IJ
In deze rubriek staat kort nieuws uit de ggz. Raadpleeg voor actuele berichten onze website www.foolcolormedia.nl
M i n d f u l n e ss t r ai ni ng
L e n t is
nder lijden is een opt ie’ ‘Pijn is onvermijdelijk , ero ss- of (Jon Kabat-Zinn) jaar cur sussen mindfulne chiatrie ver zor gt sinds zes , gen nin doe Het Centrum Integrale Psy aan e erelateerd n met chronische en stressg r doo dig olle aandachtt raining. Cliënte onv die , eid ligh en depressie- of angstgevoe 8-week se e dez pijn, ver moeidheid, onr ust bij t baa l vee ken eld kunnen worden, blij reg uliere methoden behand de training te hebben. , richt zich niet primair op keld door Jon Kabat-Zinn en e rme hie n De cur sus, die ooit is ont wik gaa om van wijze blemen, maar meer op de inhoud van klachten en pro 2,5 reageren hierop. mers. In acht dagdelen van een groep van 10-15 deelne e Dez n. nge eni De cur sus vindt plaats in oef aandachts teed aan ervaringsgerichte rs me lne Dee uur wordt ruim een uur bes en. rok esp nab ijk edwongen basis) gezamenl om de n, doe te oefeningen worden (op ong rk swe hui als n dagelijks een uur oefeninge wordt ook gev raagd thuis verder te ont wikkelen. niet-oordelende aandacht van er’ cur sus mentale kracht of ‘spi ; daarnaast is nu ook een terugkomactiv iteiten aan Als ver volg biedt het CIP keld voor ex-c ursisten. dan Compassiet raining ont wik integralepsychiatrie.nl en aanmelding: ww w.cent rum en tie rma info er me r Voo onder ‘mindf ulness ’.
J e d e nk t n i e t , j e wo r d t g e d a c h t Zoals inmiddels wetenschappelijk is vastgesteld, is de mens niet de creator van gedachten, maar de ontvanger ervan. Vanuit het bewustzijn ontstaat een impuls waarna activiteit plaatsvindt in de hersenen. Onderzoek wijst uit dat het brein soms al acht tot tien seconden actief is voordat een actie wordt verricht. Voordat je bewust besluit om bijvoorbeeld een knop in te drukken, is je brein al acht tot tien seconden bezig met die actie. Bewustwording komt pas vlak voordat je vinger daadwerkelijk naar de knop gaat. Zo’n acht tot tien seconden voordat je je realiseert dat je het besluit neemt de knop in te drukken, is je brein al bezig die actie te plannen. Geheel op eigen houtje regelen je hersenen de voorbereiding voor de beweging. Er is ook geen vrije wil dus: je bewustzijn krijgt alleen een memo achteraf, nét voordat je de knop raakt. Dat ontdekten hersenwetenschapper John-Dylan Haynes en zijn collega’s toen ze veertien vrijwilligers in een hersenscanner legden. Je hoeft je dus absoluut niet druk te maken over je gedachten en acties: ze zijn niet eens van jou!
Nieuw verschenen ERVARINGSVERHAAL VAN EEN PSYCHOSE door Diana van Landeghem Diana van Landeghem, geboren in 1981, studeert psychologie aan de Open Universiteit. Daarnaast werk t ze in de Wereldwinkel, en doet ze regelmatig aan sport. Ze is begonnen met schrijven op haar achtste, en heeft sinds toen heel wat verhalen, en ook enkele boeken geschreven. Dit boek is haar eerste boek dat uitkomt. Het gaat over de ervar ing van een psychose, die ze in 2007 gehad heeft. Ze heeft dit boek mede laten uitgeven, omdat het haar inziens belangrijk is, dat mensen zich (meer) inleven bij een psychose. Ze denk t, dat naast medicijnen en dagbesteding, inlev ing in de psychose ook een belangrijke rol kan spelen bij het herstel hiervan. Door inlev ing creëer je een brug, en kun je samen met de patiënt het contact met de werkelijkheid herstellen. Dat is, naast het kwijt kunnen en het een plek kunnen geven, is een van de belangrijkste redenen waarom ze dit boek geschreven, en uitgegeven, heeft. Het boek is uitgegeven door uitgeverij Boek scout, en verkr ijgbaar op diens website www.boek scout.nl ISBN 978-94-6176-187-3 Tevens is het te verkr ijgen via alle erkende boekhandels.
K i jk e e n s o p A c t i n e t! Linis Activering & Reïntegratie biedt via de website van Actinet (www.actinet.nl) een breed scala aan handige informatie aan voor zowel cliënten als medewerkers in Groningen, denk hierbij bijvoorbeeld aan activiteiten en werkprojecten. Naast het aanbieden van informatie geeft de site je ook de mogelijkheid om zelf dingen in te brengen. Je kunt er bijvoorbeeld chatten, je eigen kunst tentoonstellen, spelletjes spelen en nog veel meer. Neem eens een kijkje op de site om een goed beeld te krijgen van het totale aanbod.
mootjes
30
Vakantieboek Nienke zwemt met dolfijnen | Zin in kwartetten? | Lekker puzzelen en de tijd vergeten! | Recepten uit verschillende landen | Ester gaat op vakantie naar een klooster | Lees het spannende fotostripverhaal
goed gevoel gidS
5
Arbeidsongeschikt door psychische klachten?
WAO & PSYCHE
SomS wil het allemaal even niet zo goed lukken in je leven. voor die dagen iS er de goed gevoel gidS. een boek boordevol ideeën & tipS die je net dàt ene duwtje in de rug geven om je goede gevoel weer terug te vinden.
verraSSende uitStapjeS, intereSSante activiteiten, Sterke verhalen en prachtige foto’S.
de goed gevoel gidS geeft je leven weer glanS!
Een prachtig vakantieboek met
Bel voor gratis advies Werkgroep WAO & Psyche T 050-571 39 99 Telefonisch spreekuur ma: 13:00-15:00 uur do: 10:00-12:00 uur www. waoenpsyche.nl
verhalen, puzzels, recepten, interes-
stripverhaal! Een vakantieboek met maar liefst 80 pagina’s. waar je uren mee zoet bent. Niet alleen heerlijk om te lezen in een vakantie maar ook gewoon thuis op de bank.
Supercliënt
Bestellen? 050 575 13 90
[email protected]
130 pagina’s fullcolor citaten | interviews |
Neus &Neus
gedichten | uitstapjes korte verhalen | ideëen &tips! Bestellen Bellen: 050-575 13 90 Mailen:
[email protected] (zolang de voorraad strekt)
• Henk de Vries
sante interviews en een compleet foto-
Mijn leven Ik beleef dit leven, zoals het gaat. Hoogten, diepten, ’t hoort bij mij. Een gegeven. ’t Is een cirkel, wenen, geluk, genieten. Het is in mijn genen geschreven. Een cirkel. De seizoenen. Achter een hek, Wachten. De pijn verzachten. Het hek zal opengaan. Mijn bestaan, het leven moet zo zijn. • P. Farenhorst • Illustratie: Anna de Ruiter
