m 8. Eijkelkamp verzorgt 86 meetpunten. Hoogheemraadschap Rijnland. Product Info

Water Eijkelkamp verzorgt 86 meetpunten Hoogheemraadschap Rijnland Product Info Chinese delegatie bezoekt Eijkelkamp Klimaat Special Eijkelkamp onderneemt maatschappelijk verantwoord China en Nederland bundelen kracht Infiltratie- en doorlatendheidsmetingen opgenomen in trainingsprogramma Eijkelkamp levert materiaal voor project in Roemenië Beursnieuws Eijkelkamp behoudt ISO-9001 certificaat Divernews: De nieuwe CTD-Diver Noord-Duits waterleidingbedrijf schaft Divers en e-SENSE peilbuismodem aan

KLIMAAT SPECIAL

Van pagina 5 t/m 8

Eijkelkamp verzorgt 86 meetpunten Hoogheemraadschap van Rijnland

In mei 2008 heeft Eijkelkamp Agrisearch Equipment BV via een aanbesteding een opdracht in de wacht gesleept voor installatie van 86 meetpunten voor oppervlaktewaterniveaus. Het project is uitgevoerd in opdracht van het Hoogheemraadschap van Rijnland en was genaamd ‘Waterstandmeetnet Polderpeilvlakken’. Chris van Vliet (Teamleider Monstername bij HHRS van Rijnland) legt uit waarom dit project werd uitgevoerd: “Het voornaamste doel van het project was het verschaffen van meer inzicht in de polderpeilen. Via het bestaande ‘bosbo’ systeem waren al actuele gegevens beschikbaar over de boezempeilen, wat nodig is om bij regen of droogte te kunnen ‘sturen’ in het watersysteembeheer. De sturingsmiddelen zijn nu aanzienlijk uitgebreid, wat voornamelijk van belang is bij korte, hevige, vaak plaatselijke regenbuien. Nu kan het Hoogheemraadschap van Rijnland beter voldoen aan zijn ‘droge voeten’ taakstelling, wat in een dichtbevolkt gebied als de randstad zeer belangrijk is.” Naast levering van de benodigde e+ WATER L® (oppervlaktewater) sensoren en e-SENSE® (telemetrie) modems, heeft Eijkelkamp ook de overige veldwerkzaamheden verzorgd. Deze werkzaamheden bestonden onder meer uit het baggeren en inmeten van alle peilreferentiepunten en de complete installatie van de apparatuur. Het project is compleet werkend opgeleverd in juni 2009. In combinatie met het e-SENSE telemetrie systeem worden meetgegevens en eventuele alarmsignalen via het gsm-netwerk rechtstreeks verstuurd naar de centrale database van Rijnland.

Men is in staat waterstanden op afstand en over een langere periode te monitoren en te beheren. Door middel van alarmering worden de peilbeheerders vroegtijdig gewaarschuwd voor dreigende overstromingen of te lage waterstanden. Ook trends worden zichtbaar en men kan mede door deze gegevens de fluctuatie van het oppervlaktewater in de toekomst prognosticeren. Volgens Chris van Vliet werden hoge eisen gesteld aan de apparatuur: “Naast een waarschuwingssysteem voor diefstal, waren ook een laag energieverbruik en gering onderhoud van belang. Aan al deze eisen kon worden voldaan, waardoor er nu een onderhoudsarm systeem geïnstalleerd is wat zeer zuinig met zijn energievraag omspringt. Niet alleen vanuit het oogpunt van ‘bedrijfszekerheid’ was dit belangrijk, maar ook om de kosten laag te houden. Veel meetpunten bevinden zich immers in afgelegen polders, waardoor regelmatig bezoek een zware financiële belasting voor dit systeem zou betekenen. Nu kan worden volstaan met slechts één bezoek per jaar.” Eijkelkamp heeft onlangs een vervolgopdracht gekregen van Rijnland voor installatie van nog meer locaties.

ProductInfo 09.02 Laboratorium permeameters voor waterdoorlatendheidsmetingen Waterbouwkundige en cultuurtechnische projecten worden veelal vooraf gegaan door een geohydrologisch onderzoek. De waterdoorlatendheid van een bodem bepaalt namelijk in grote mate hoe efficiënt een irrigatie- of drainagesysteem functioneert. Het bepalen van de verzadigde waterdoorlatendheid, zowel horizontaal als verticaal, kan direct in het veld worden uitgevoerd of in het laboratorium met een laboratoriumpermeameter.

De intelligente en nauwkeurige e+ WATER L® sensoren van Eijkelkamp worden ingezet voor het meten en registreren van niveaus en temperaturen van oppervlaktewater. De sensoren kunnen op diverse manieren worden geconfigureerd en uitgelezen: - Met de e+ CONTROL®, deze wordt gebruikt wanneer de e+ WATER L® niet in de nabijheid van een PC (laptop) gebracht kan worden. - Een universele uitleesunit, deze wordt gebruikt in combinatie met een PC (laptop). - Via een Direct Data Cable (DDC) verkrijgbaar in verschillende lengtes tot maximaal 200 meter. - Met behulp van een e-SENSE modem (telemetrie).

e+ WATER L® specificaties Diameter: Lengte: Gewicht: Temperatuur werkgebied: Vochtigheid werkgebied: Behuizing: Meetbereik niveau: Nauwkeurigheid niveau: Resolutie niveau: Meetbereik temperatuur: Nauwkeurigheid temperatuur: Resolutie temperatuur: Batterij:

22 mm type afhankelijk (van 85 t/m 235 cm) type afhankelijk (van 1,0 tm 2,2 kg) -20/+80°C 0/100% rvs 316L 0-200 cm waterkolom 3 mm 0,1 cm -20/+80°C 0,5°C 0,01°C 3,6 V / 2,3 Ah Lithium (uitwisselbaar)

Het is mogelijk de laboratorium permeameters uit te voeren in elke gewenste grootte. Deze grootte is afhankelijk van het aantal grondmonsters waarvan men gelijktijdig de verzadigde waterdoorlatendheid wil bepalen. Er kunnen uitvoeringen geleverd worden met series van 5 tot maximaal 25 monsters. De permeameters zijn geschikt voor grondmonsterringen met een inwendige diameter van 50 of 56 mm. Er kan een gesloten of een open systeem worden toegepast. Bij het gesloten systeem wordt een voorraadvat, een waterpomp en een filter bijgeleverd.

Nieuw: 09.03 Hauben Water Permeameter In samenwerking met Prof. Dr. Rainer Horn, van de Christian-AlbrechtsUniversität in Kiel (Duitsland), heeft Eijkelkamp de Hauben Water Permeameter ontwikkeld. Deze permeameter meet de waterdoorlaatbaarheid in een ongeroerd verzadigd bodemmonster. De manier van meten is gebaseerd op de ‘falling-head methode’. Hierbij wordt er een geringe waterkolom boven het verzadigde grondmonster geplaatst (om geringe druk te creëren) en gekeken hoe snel het water per tijdseenheid door het grondmonster stroomt. De Hauben Water Permeameter is standaard geschikt voor grondmonsters met een diameter van 50 en 56 mm (monsterringen diameter 53x50 mm en 60x56 mm).

Chinese delegatie bezoekt Eijkelkamp Minister Zhou Shengxian van het Ministry of Environmental Protection of the People’s Republic of China (MEP) en Minister Jacqueline Cramer van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer hebben op 10 november 2008 in Beijing een ‘Memorandum of Understanding’ (MoU) getekend. Één van de annexen behorende bij het MoU betreft een wederzijdse samenwerking op het gebied van bodembescherming, -beheer en sanering.

Naar aanleiding van deze samenwerking zijn een tweetal projecten opgestart. Een van deze twee projecten bestaat uit een trainingstraject voor circa 70 Chinese bodemambtenaren afkomstig van MEP, lokale Environmental Protection Bureau’s uit alle provincies en twee onderzoeksinstituten. Als onderdeel van dit traject is in de periode van 16 t/m 20 november 2009 een cursus verzorgd in Beijing door vertegenwoordigers van onder andere VROM en RIVM. Een tweede trainingssessie vond in Nederland plaats van 17 t/m 27 januari. Een 12-tal bodemambtenaren hebben gedurende deze dagen een uitgebreid praktisch georiënteerd trainingsprogramma gevolgd op het gebied van bodembescherming, -beheer en sanering. De delegatie heeft tijdens deze sessie ook een bezoek gebracht aan Eijkelkamp vanwege de aanwezige deskundigheid op het gebied van sediment, grond- en grondwater bemonstering. De nadruk lag hierbij op het correct nemen van monsters, dat essentieel is voor een nauwkeurige en betrouwbare analyse. De organisatie kijkt terug op een geslaagde trainingssessie. Eijkelkamp heeft hier met veel plezier een bijdrage aan geleverd.

ProductInfo 18.55 Doorstroomcel Om de precisie van in-line metingen van bijvoorbeeld pH, redox, EGV, T of O2 te verbeteren kan een doorstroomcel gebruikt worden. De doorstroomcel bestaat uit een transparante kamer, waar water in een constante stroom van onder naar boven doorheen stroomt. De elektrodes meten in water dat nog niet met lucht in contact is gekomen. In de doorstroomcel, die eenvoudig te demonteren en te reinigen is, kunnen diverse aparte of gecombineerde elektrodes worden geplaatst. Dit type doorstroomcel heeft een doorstroomsnelheid van ca. 3 l/m en een eigen volume van 950 ml.

18.56 Doorstroomcel Compact De Doorstroomcel Compact is ontwikkeld om de hoeveelheid water die door de cel stroomt verder te beperken waardoor de doorstroomsnelheid wordt verhoogd. De reactiesnelheid van de gemeten parameters wordt hierdoor aanzienlijk vergroot zodat de cel uitermate geschikt is voor lage troebelheidsbemonstering. Al vanaf een zeer laag debiet wordt een verlaging van het zuurstofgehalte, dat aangeeft dat zoet, anaeroob grondwater de cel binnendringt, direct opgemerkt. Dit versnelt het voorpompproces aanzienlijk. Het dode volume van de cel, zonder sondes, bedraagt ca. 250 ml. De smalle diameter zorgt voor voldoende opwaartse snelheid om zorgvuldige metingen voor alle parameters uit te voeren. Slimme opklapbare poten zorgen voor een gemakkelijk transport en snelle en effectieve installatie in het veld. Neem voor meer informatie, de voordelen of een persoonlijk advies over onze doorstroomcellen contact op met ons verkoopteam of bezoek www.eijkelkamp.com.

KLIMAAT SPECIAL Adaptatie aan klimaatverandering “Met die opwarming van de aarde valt het wel mee.” Het was een veelgehoorde opmerking afgelopen winter. Nederland was wekenlang bedekt onder een laag sneeuw en had te maken met langdurige vorstperiodes. De voorspelling van wetenschappers dat de winters milder zouden worden, ging ditmaal niet op. The Intergovernmental Panel on Climate Change (klimaatwetenschappers van de Verenigde Naties) heeft onderzocht dat de wereldwijde temperatuur sinds 1900 is gestegen met gemiddeld 0,8 °C. In Nederland is dit zelfs 1,6 °C. Dat er sprake is van een klimaatverandering, is bij medewerkers en studenten van Wageningen University eveneens geen punt van discussie, ondanks de ophef die is ontstaan als gevolg van kleine foutjes in het IPCC rapport. Op deze universiteit, gericht op Life Sciences met opleidingen die betrekking hebben op o.a. natuur, klimaat en leefomgeving, wordt volop onderzoek verricht en onderwijs gegeven die verband houden met klimaatverandering. Op dit gebied is er in de loop der jaren wel het nodige veranderd. Waar onderzoekers zich in eerste instantie richtten op het weer, de atmosfeer en de oceanen is tegenwoordig land- en landgebruik net zo belangrijk. In deze special van Geijkt Nieuws komen een viertal medewerkers en studenten van Wageningen University aan het woord die zich allemaal bezig houden met onderzoek en onderwijs van adaptatie aan klimaatverandering.

Mitigatie en adaptatie De term ‘mitigatie’ staat voor maatregelen die worden genomen om klimaatveranderingen tegen te gaan. Hierbij valt te denken aan terugdringing van CO2 uitstoot, herbebossing en beheer van veengebieden (waarbij uitstoot van het broeikasgas methaan wordt gereduceerd). Adaptatie betreft het leren omgaan met de gevolgen van veranderingen in het klimaat. Hierbij worden klimaatveranderingen als onomkeerbaar feit gezien.

Alma de Groot is postdoc (universitair onderzoeker) en houdt zich in het kader van het onderzoeksprogramma Zee- en Kustzones bezig met ‘ecologisch geoptimaliseerde kustverdediging’. Hierbij wordt gekeken naar de hypothese dat extra zand, welke als kustbescherming de stranden op wordt gespoten, door transport van de wind de Nederlandse duinen kan versterken. In dit proces spelen, naast de wind, planten een belangrijke rol. Alma de Groot vertelt over het versterken van duinen: “Allereerst, dat is lang niet altijd nodig. Het verschilt per locatie. Op sommige plekken zijn de duinen breed en stevig. Op andere locaties is de kustafslag sterk en zouden op den duur de duinen in gevaar kunnen komen, terwijl ze erg belangrijk zijn als bescherming tegen stormen en ook voor natuurbehoud. Om de afslag van het strand en de duinen tegen te gaan wordt zand op de kust gespoten (‘zandsuppleties’). De wind kan dit zand verstuiven en naar de duinen blazen. Daar wordt het afgezet zodat de duinen ophogen. In Nederland wordt veel gewerkt met dynamisch kustbeheer. Hierbij sta je de natuurlijke dynamiek van wind en water toe binnen de grenzen van de veiligheid. Ook neem je maatregelen die indien nodig het proces bijsturen. Zandsuppleties en het natuurlijk ophogen van de duinen zijn daar een goed voorbeeld van.” Bij dynamisch kustbeheer speelt ook vegetatie een rol. Alma de Groot legt uit: “Zonder plantengroei zouden we geen duinen hebben zoals we die nu kennen. Vegetatie remt de wind en zorgt er voor dat het zand wordt afgezet en vastgehouden. Het is een natuurlijk proces en daarom van belang bij dynamisch kustbeheer. Klimaatverandering zorgt voor een stijging van de zeespiegel en voor meer stormen. Hierdoor neemt de erosie van strand en duinen toe. Daarnaast hebben de uitstoot van CO2, veranderende neerslag en temperatuur mogelijk invloed op de plantengroei en dus op de ontwikkeling van de duinen. Met mijn onderzoek hoop ik aan te tonen of dit ook echt het geval is.” Wat voor apparatuur wordt er gebruikt tijdens het onderzoek: “Ik ga een computermodel maken van duinvorming en vegetatieontwikkeling. Ik zal dus vooral achter de pc zitten. Er zijn echter ook veldwaarnemingen nodig. Of ik daarvoor apparatuur van Eijkelkamp ga gebruiken, zoals een meteostation, saltifoon of regenvalsimulator, kan ik op dit moment nog moeilijk zeggen. Tijdens mijn promotie heb ik onderzoek gedaan naar de opslibbing van kwelders. Hiervoor heb ik heel veel met een kleine grondboor van Eijkelkamp gewerkt. Dus mocht ik in het huidige onderzoek apparatuur nodig hebben, dan weet ik jullie te vinden.”

Foto: A.V. de Groot

Dr. Saskia Keesstra is Universitair Docent bij de leerstoelgroep Landdegradatie en Ontwikkeling en volop bezig met onderwijs op het gebied van klimaatverandering. Ze heeft, samen met enkele collega’s, de Bachelor Minor opleiding ‘Climate Change: Mitigation and Adaptation Strategies for Society’ opgezet. Daarnaast is ze coördinator van het vak Adaptation to Climate Change in Developing Countries, dat dit jaar voor het eerst wordt gegeven. “In ontwikkelingslanden wordt er vaak landbouw gepleegd in gebieden waar het sowieso al marginaal is dat te doen. Zodra er dan ook nog eens veranderingen plaatsvinden in het klimaat levert dit problemen op. Mensen zaaien op een bepaald moment. Vervolgens is er sprake van onregelmatige regenval of regenval met een te hoge intensiteit waardoor een oogst kan mislukken. Het probleem ligt vaak niet eens zozeer aan het feit dat er te weinig regen valt.” “Ontwikkelde landen hebben zowel technologische als financiële mogelijkheden om zich te wapenen tegen dergelijke klimaatveranderingen, ontwikkelingslanden niet. Tijdens het vak Adaptation to Climate Change in Developing Countries leren studenten om modellen te maken waarmee je kunt voorspellen welke impact klimaatverandering heeft. Daarnaast gaan ze adaptatiestrategieën bedenken voor water- en landbeheer. Zijn er bijvoorbeeld technieken toepasbaar die ervoor zorgen dat de bodem waar men gewas op verbouwt, niet verder degradeert. Het doel is om ontwikkelingslanden minder kwetsbaar te maken.” “Tot nu toe hebben 11 studenten zich ingeschreven voor het vak. We verwachten uiteindelijk tussen de 15 en 20 aanmeldingen. Het is overigens niet mogelijk om Foto: L. Stroosnijder veld activiteiten te implementeren in het vak, de studenten zullen daarom geen apparatuur van Eijkelkamp gaan gebruiken. In andere vakken gebeurt dit wel. Zo wordt er bij ‘Physical Aspects of Land Management’ gebruik gemaakt van bodemvochtsensoren, Trime’s (meten en leggen bodemvocht en –temperatuur vast) en alle mogelijke boorspullen. Daarnaast wordt er tijdens onderzoek volop Eijkelkamp apparatuur ingezet.”

Klimaatverandering kan leiden tot minder regenval. Door de droogte die daardoor ontstaat, neemt de kans op bosbranden toe. Cathelijne Stoof, bodemkundige en promovenda bij de Leerstoelgroep Landdegradatie en Ontwikkeling, onderzoekt het effect van een brand op bodems, hydrologie en waterstroming. Voor het onderzoek werd er in Portugal een stroomgebied van 10 hectare heide gecontroleerd in brand gezet, een eerste experiment op deze schaal. “Voorafgaand, tijdens en na de brand hebben we diverse metingen uitgevoerd zoals neerslag, afvoer, bodemvocht en temperatuur. Zo bleek dat de vlammen tijdens de brand 900 °C waren, het oppervlak was 100 °C en de bodem op 1 cm diepte 25 °C. De bodem bleef dus heel koel, waardoor de directe impact van de brand op de bodem gering was. Een brand heeft echter wel grote invloed op de vegetatie. Deze brandt vaak volledig weg, wat weer gevolgen heeft voor de hydrologie. Normaliter vangen struiken een groot deel van het regenwater op. Als er na een brand geen struiken meer zijn en er regen valt, dan moet er ineens veel meer water naar rivieren afgevoerd worden, boven- of ondergronds. Daarnaast kan een bodem door een brand waterafstotend worden, of kan als de vegetatie is weggebrand de bodem zo uitdrogen dat hij waterafstotend wordt. Gevolg is dat water oppervlakkig afstroomt, een snelle piek in rivierafvoer veroorzaakt en leidt tot mogelijke overstromingen.” “Bij het onderzoek heb ik Divers® van Schlumberger Water Services ingezet om de waterstanden in beken te meten. Verder heb ik veel gebruik gemaakt van een bouwlandboortje bij het nemen van grondmonsters voor bepaling van waterafstotendheid en bij het meten van bodemdieptes. Tijdens mijn veldwerk in Portugal heb ik veelvuldig contact gehad met Eijkelkamp. Op een gegeven moment wisten ze precies wie ik was en waar ik mee bezig was.” Cathelijne Stoof hoopt met haar onderzoek uiteindelijk inzicht te krijgen welke strategieën het beste toe te passen zijn om overstromingen en erosie na bosbranden te voorkomen: “De brand vond plaats in de winter. Omdat de bodem en het strooisel relatief vochtig was, bleef de bodem relatief koel. Een zomerbrand kan de bodem degraderen, maar zelfs als de bodem niet wordt aangetast kunnen de hydrologische effecten groot zijn omdat de vegetatie verdwenen is. Na een brand is het dus van belang dat er zo snel mogelijk weer planten gaan groeien.” Foto: C. Stoof

KLIMAAT SPECIAL Sara Eeman is assistent in opleiding bij de leerstoelgroep Bodemnatuurkunde, ecohydrologie en grondwaterbeheer. Sara doet momenteel onderzoek naar de effecten van een mogelijke zeespiegelstijging en verminderde rivierafvoer op een groot aantal kleine (veldschaal) zoetwaterlenzen, in het westen van Nederland.   “In het gehele westen van Nederland zit zout water in de ondergrond (fossiel zeewater). Dat is een gevolg van de overstromingen die ongeveer de afgelopen 10000 jaar hebben plaatsgevonden (sinds het Holoceen, de laatste ijstijd). Waar het landoppervlak onder zeeniveau ligt, zoals in poldergebieden, kan dit water omhoog komen. Waterschappen zorgen er via peilbeheer voor dat polders niet onder water komen te staan, maar dat kan niet voorkomen dat zout water dicht bij de oppervlakte (lees: de wortelzone, waar gewassen hun water vandaan moeten halen) kan komen. Dat wordt voornamelijk tegengegaan door een dun laagje zoet water, gevormd en in stand gehouden door neerslag. Dat laagje, wat een soort “lens” vormt tussen sloten en greppels, is dus erg belangrijk voor de landbouw. Het zal zeker in de toekomst zo goed mogelijk beheerd moeten worden.”   “Het beheren van zoetwaterlenzen is echter lastig omdat het grondwatersysteem dynamisch is. Er zijn tal van factoren die hierop van invloed zijn. Zo beweegt fossiel zeewater langzaam richting de polders en ander laag gelegen gebieden. Daarnaast zal de klimaatverandering zorgen voor een stijging van de zeespiegel waardoor meer zout omhoog komt. Tot op heden zorgt de Rijn ervoor dat de greppels worden voorzien van het benodigde zoete water. Maar zal dit in de toekomst ook nog zo zijn als de gletsjers in de Alpen smelten?”   “Het onderzoek heeft inmiddels een aardig inzicht gegeven over zoetwaterlenzen onder allerlei constante omstandigheden. We zijn nog bezig om de invloed van veranderingen (snelheid en grootte) beter in kaart te brengen. Als we hier meer over weten te komen, kunnen we er ook conclusies aan verbinden die van belang kunnen zijn voor agrariërs. De analyses maken we overigens zo algemeen mogelijk, zodat niet alleen Nederland er baat bij heeft, maar ook andere laaggelegen gebieden waar zoute kwel van onderen een rol speelt. Er zit natuurlijk verschil in het klimaat maar de essentie moeten we wel kunnen weergeven.”

“Uiteindelijk willen we met het onderzoek helpen bij het in kaart brengen van mogelijk gevoelige gebieden, of juist niet-gevoelige gebieden. Hopelijk kunnen we dan in een later stadium ook handvatten geven om te bekijken in hoeverre een bepaalde aanpassing van beheer een optie is of dat verandering van landgebruik noodzakelijk is. Tijdens het onderzoek worden er Divers® ingezet. Verder worden er slangenpompen en regenmeters van Eijkelkamp gebruikt. Dit naar volle tevredenheid.”

KLIMAAT SPECIAL ProductInfo 16.97 Compact meteostation Het compacte alles-in-een meteostation is een ideale en betaalbare opstelling voor milieu- en landbouwkundig onderzoek. Het bevat hoogwaardige sensoren om regenval, zonnestraling, windsnelheid, windrichting, luchtvochtigheid en -temperatuur te meten. Het station is binnen enkele minuten te installeren, gemakkelijk te verplaatsen en vraagt minimaal onderhoud. De alkaline accu zorgt ervoor dat het station 6 maanden operationeel is. Een lithium accu is optioneel en zorgt voor een nog langere levensduur.

Foto: S. Keesstra

Data wordt opgeslagen in een krachtige Data Logger. Deze betrouwbare en nauwkeurige logger is waterbestendig (IP67) en kan meer dan 600.000 metingen opslaan. Deze logger is standaard voorzien van een softwarepakket. Hiermee is het makkelijk om de werking van de sensoren te controleren evenals de interval instellingen. Ook kunt u er de informatie mee bekijken en downloaden. Via een GSM Modem communicatie systeem of PDA kan de data van afstand gedownload worden. Beide mogelijkheden zijn optioneel.

sultancy biedt Eijkelkamp Training & Con arbij het op een wa producttrainingen aan bijvoorbeeld een van en juiste manier gebruik l staat. Informeer traa cen compact meteostation ijkheden. gerust eens naar de mogel

04.23.SA / 04.23.SB Sediment steekmonsternemer, type Beeker Voor het snel en goed nemen van monsters heeft Eijkelkamp de sediment steekmonsternemer, type Beeker ontwikkeld. Dit is een verbeterde versie van de Beeker sampler. Zo kan de zuiger nu direct met een stang worden bediend, zodat het monster ter plaatse uit het apparaat en in de monsteremmer kan worden geduwd. Daarnaast zijn de klembanden vervangen door stijve stalen strips. Deze houden het apparaat beter bij elkaar en zorgen ervoor dat de klembanden, de slang en de kabel niet langer in de war komen te zitten. Eijkelkamp heeft een basisset (04.23.SA) en een uitgebreide set (04.23.SB). De basisset bestaat uit: een doorzichtige buis van 1 of 1,5 m, een zuiger met zuigerstang en met accu aangedreven druk- en vacuümpompen voorzien van verlengslang. Verder behoren een hamer en verlengstukken, een niet-rekkend koord, monsteremmer en een borstel tot de standaard uitrusting. De uitgebreide set is aangevuld met een los- en verdeelsysteem, om monsters op een zeer verfijnde en nauwkeurige manier uit te nemen en te beschrijven.

e-SENSE en e+ RAIN Het meten met en beheren van sensoren en loggers vindt steeds vaker plaats vanaf een (aanzienlijke) afstand. Om apparatuur in te stellen, uit te lezen en indien nodig maatregelen te nemen vanaf een locatie naar keuze heeft Eijkelkamp het e-SENSE® telemetrie meetsysteem ontwikkeld. Hiermee worden meetgegevens verzameld via intelligente sensoren zoals de Diver® van Schlumberger Water Services of e+® sensoren. U meet hier niet alleen mee in het veld maar de sensoren slaan onafhankelijk de gegevens direct intern op. Eén van de types e-SENSE sensoren is de e+ RAIN®. De standaard e+ RAIN set bestaat uit de e+ RAIN logger en de kunststof en metalen e+ RAIN regenmeter. De e+ RAIN logger meet de regenintensiteit van periodes en getotaliseerde hoeveelheden (integratorfunctie).

De gebruiker kan de meetperiodes zelf instellen, waardoor het mogelijk is zowel piekintensiteit als neerslaggemiddelden van langere periodes te meten. Door de integratorfunctie is het eenvoudig om snel vast te stellen hoeveel regen er in een bepaalde periode is gevallen. De e+ RAIN logger is in staat om bij overschrijding van vooraf ingestelde grenzen te reageren met een alarm, welke in bijvoorbeeld het e-SENSE-systeem doorgestuurd kunnen worden naar de gebruiker. De e+ RAIN logger heeft een opslagcapaciteit van 2 x 30.000 metingen. De e+ RAIN sensor kan op diverse manieren worden geconfigureerd en uitgelezen.

Eijkelkamp onderneemt maatschappelijk verantwoord Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is ondernemen met de peilers People, Planet en Profit in je achterhoofd. Oftewel, hoe kun je een gezond bedrijfsresultaat behalen zonder mens en milieu uit het oog te verliezen. Het ministerie van Economische Zaken heeft in 2004 MVO Nederland opgericht. Dit kennis- en netwerkcentrum ondersteunt en stimuleert ondernemers bij MVO activiteiten. Bij Eijkelkamp werd er al aan maatschappelijk verantwoord ondernemen gedaan voordat er een naam aan gegeven werd. Bij een bedrijf dat onder andere producten levert voor milieukundig onderzoek kan dat natuurlijk ook niet anders. Zo gaan de lampen in het logistiek centrum tijdens de pauzes standaard uit. Versnipperd papier wordt hergebruikt als opvulmateriaal bij zendingen. Maar ook bij aankopen van bijvoorbeeld nieuwe kopieerapparaten of het afsluiten van energiecontracten komt de duurzaamheid aan bod.

Naast het milieu-aspect hecht Eijkelkamp ook veel waarde aan het welzijn van de medewerkers op en buiten de werkvloer. Er wordt een actief niet roken beleid gevoerd. Deelname aan een fietsplan is mogelijk, net als telewerken. Verder stimuleert Eijkelkamp het volgen van opleidingen en trainingen, zowel in- als extern. In de komende jaren zal Eijkelkamp een gezonde dosis aandacht blijven besteden aan het ondernemen op deze manier die de samenleving, het milieu en natuurlijk de organisatie zelf ten goede komt.

China en Nederland bundelen kracht Een drietal universiteiten uit China: het Xi’an Center of Geological Survey, China University of Geosciences in Beijing en de Hohai University te Nanjing hebben samen met UNESCO-IHE Institute for Water Education uit Delft en Eijkelkamp Agrisearch Equipment het Asian Facility Project opgezet. Doel van het project is om lesmodules te ontwikkelen voor hydrologisch/ecologisch onderzoek dat vervolgens gedoceerd gaat worden op universiteiten in China. De vraag naar experts op het gebied van hydrologie is ontstaan uit de enorme economische groei die China doormaakt. Bij bouwprojecten verliest men de gevolgen voor het water- en ecosysteem nog wel eens uit het oog. Daarnaast bestaat ongeveer 50% van China uit regenarme gebieden. Een uitgebalanceerd water- en ecosysteem is van groot belang en er zijn waterkringloop professionals nodig om hiervoor te zorgen. Naast de benodigde theorielessen zullen de studenten ook praktijkmatig geschoold worden door het veld in te gaan. Cor Verbruggen, trainer van Eijkelkamp Training & Consultancy, is samen met Prof. Zhou van UNESCO-IHE eind 2009 naar China geweest om hiervoor geschikte testgebieden te bekijken. In het kader van het project zijn in februari 2010 een aantal Chinese studenten en medewerkers van de universiteiten naar Nederland gekomen om bijgeschoold te worden. In mei zal Cor Verbruggen wederom naar China reizen voor het verzorgen van diverse trainingen. Deze trainingen zullen gericht zijn op het in kaart brengen van een stroomgebied in relatie tot water en ecologie. Het project loopt tot 2012 en gedurende deze periode levert Eijkelkamp Agrisearch Equipment de benodigde kennis en apparatuur voor het monitoren van grondwater, oppervlaktewater, bodemwater en waterkwaliteit.

Produc tInfo 14.65 Trime-PICO Het Trime-PICO bodemvochtmeetsysteem is een totaaloplossing voor het eenvoudig in het veld meten en vastleggen van bodemvocht en -temperatuur. Het systeem maakt gebruik van de geavanceerde en nauwkeurige Time Domain Reflectrometry techniek (TDR). De TDR-meettechniek meet met hogere nauwkeurigheid dan de FD-meettechniek en is ook geschikt voor andere media dan grond (bijvoorbeeld substraten of voedingsmiddelen). PICO-sensoren zijn leverbaar in verschillende uitvoeringen, kunnen mobiel worden ingezet en meetgegevens kunnen worden uitgelezen en opgeslagen in de Bluetooth module (inclusief software). Het systeem is speciaal ontworpen voor gebruik in het veld onder de meest extreme omstandigheden. Communicatie tussen Bluetooth module en PDA is tot maximaal 10 meter mogelijk.

Infiltratie- en doorlatendheidsmetingen opgenomen in trainingsprogramma Er zijn verschillende methoden om doorlatendheids- of infiltratiemetingen uit te voeren. De ene methode is gecompliceerder en/of nauwkeuriger dan de andere en aan iedere methode zitten voor- en nadelen. U kunt alleen de juiste methode kiezen als u de diverse manieren van meten begrijpt en toe kunt passen. Daarvoor heeft Eijkelkamp Training & Consultancy (ETC) het trainingsprogramma uitgebreid met de training infiltratie- en doorlatendheidsmetingen. Tijdens deze training komen de volgende onderwerpen aan bod: - Infiltratie en doorlatendheid. - Werkingsprincipe van de verschillende methoden. - Het gebruik van verschillende apparatuur voor het meten van de doorlatendheid en infiltratiecapaciteit. - Berekenen van K-waarde en infiltratiecapaciteit. Kijk voor de actuele cursusdata op www.eijkelkamp.com. Wilt u een persoonlijk advies, meer informatie of deelnemen aan een cursus, neemt u dan gerust contact op met het ETC team. Zij helpen u graag verder. Belt u met +31 313 880 200 of stuur een e-mail naar [email protected].

Eijkelkamp levert materiaal voor ‘Integrated Nutrient Pollution Control Project’ in Roemenië Roemenië is sinds januari 2007 lid van de Europese Unie. Het Roemeens Ministerie van Milieu heeft naar aanleiding hiervan het Integrated Nutrient Pollution Control Project opgezet. Doel van dit project is om de Roemeense overheid te helpen met het voldoen aan de Europese vastgestelde richtlijnen op het gebied van nutriënten afvloeiing door middel van: - Het verminderen van vervuiling van water door nutriënten. - Het creëren van bewustwording bij de Roemeense bevolking voor het belang van dit onderwerp. - Het vergroten van kennis over dit onderwerp bij de betrokken instanties. Nutriënten zijn afkomstig van verschillende bronnen. Ze kunnen op een natuurlijke manier ontstaan als gevolg van verwering van steen en grond in een stroomgebied. Maar de samenleving is hier ook, in grote mate, verantwoordelijk voor. Steeds meer mensen leven in de buurt van rivieren waardoor er meer en meer nutriënten in het water terecht komen. Bijvoorbeeld via waterzuiveringsinstallaties, afvloeiing vanaf land gedurende regenval in stedelijke gebieden en landbouw. Bij vervuiling door nutriënten komen grote hoeveelheden hiervan, voornamelijk stikstof en fosfor, terecht in het water. Dit kan uiteindelijk leiden tot serieuze problemen zoals een te laag zuurstofgehalte in het water. De Roemeense distributeur van Eijkelkamp IFA Grup, het bedrijf Novaintermed uit Boekarest en Eijkelkamp hebben de aanwezige kennis en ervaring met elkaar gecombineerd.

Hierdoor hebben zij een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan het behalen van de gestelde doelen van het project. Door deze samenwerking waren zij in staat om hoogwaardige producten aan te bieden in combinatie met het, ter plaatse, geven van advies en trainingen. Eijkelkamp heeft voor het project 54 stuks MP1 grondwaterbemonsteringspompen geleverd. Deze zijn speciaal ontwikkeld voor het doorpompen en bemonsteren van peilbuizen met een diameter vanaf 50 mm. Daarnaast zijn er eenzelfde aantal kogelklepmonsternemers naar Roemenië gegaan. Hiermee kunnen monsters worden genomen op open water, in waterbassins en peilbuizen. De monsters kunnen vervolgens gebruikt worden voor chemisch, biologisch en/of bacteriologisch onderzoek. De pompen en monsternemers zijn geleverd aan 11 waterschappen, verspreid over heel Roemenië. Na een grondige training, uitgevoerd door Eijkelkamp’s Roemeense distributeur, is de apparatuur in gebruik genomen.

Beursnieuws Eijkelkamp neemt in 2010 deel aan de volgende beurzen, seminars en congressen: Naam: EGU Wenen World congress of Soil Science IAH Congress IFAT 2010 Consoil GrootGroenPlus 2010 Geo Darmstadt 2010 Sachsisches Altlasten Colloquim Aqua Ukraine

Wanneer: Waar: 2 - 7 mei Wenen, Oostenrijk 1 - 6 augustus Brisbane, Australië 12 - 16 september Krakow, Polen 13 – 17 september München, Duitsland 22 - 24 september Salzburg, Oostenrijk 6 - 8 oktober Zundert, Nederland 11 - 13 oktober Darmstadt, Duitsland 2 - 3 november Dresden, Duitsland 9 - 12 november Kiev, Oekraïne

Op een groot aantal evenementen wordt Eijkelkamp vertegenwoordigd door een van de distributeurs. Kijk op www.eijkelkamp.com voor een actueel overzicht.

Eijkelkamp behoudt ISO-9001 certificaat Begin 2010 is het ISO-9001 certificaat voor Eijkelkamp verlengd tot 2013. Het door Eijkelkamp gehanteerde kwaliteitssysteem en de toepassing daarvan voldoen aan NEN-EN-ISO 9001:2008 voor de volgende toepassingsgebieden: - Het ontwikkelen, produceren, inkopen en verkopen van apparatuur voor onderzoek van grond, water, plant, klimaat, reststoffen en landmeetkundige apparatuur. - Het geven van opleidingen op het gebied van milieu-onderzoek, cultuurtechniek en waterbeheer. ISO is de internationale organisatie voor standaardisatie. Het is een onafhankelijke eenheid die wereldwijde industriële overeenstemming op effectief kwaliteitsmanagement promoot en dit publiceert als internationale standaard. ISO-9001 certificatie is toepasbaar op organisaties die eigen producten ontwerpen, produceren en distribueren. Om in aanmerking te komen voor certificatie, en deze status te behouden, moeten bedrijven zich houden aan de kwaliteitsprocedures voor alle werkzaamheden in relatie tot de klantenservice en het productieproces. Dit gebeurt geheel vrijwillig en het wordt gecontroleerd via onafhankelijke audits (controles). Eijkelkamp ontving de certificering voor het eerst in 1996 en heeft het sindsdien altijd weten te behouden.

ProductInfo 18.50.SA / 18.52.SA Multimeter De draagbare multimetersets van Eijkelkamp Agrisearch Equipment zijn speciaal ontwikkeld voor het uitvoeren van analytische metingen onder zware veldomstandigheden. De gebruikersvriendelijke meters zijn voorzien van een groot beeldscherm waardoor alle belangrijke gegevens in één oogopslag te zien zijn. Zo worden de gemeten parameters gelijktijdig getoond. De meters werken ook bij vriestemperaturen en zijn daarnaast uitgerust met volledige Good Laboratory Practice (GLP) functionaliteiten. De elektrodes zijn voorzien van robuuste waterproof kabelverbindingen. De meters zijn waterbestendig tot IP67, beschikken over dataloggingsfuncties en zijn voorzien van een stevig rubber omhulsel. Ze worden geleverd in complete sets, inclusief elektrodes, kalibratievloeistoffen en ruime draagkoffer. Gebruikers die nog geen ervaring hebben met de multimeter kunnen aan de hand van een speciaal geschreven korte handleiding direct aan de slag. Eijkelkamp Agrisearch Equipment heeft meerdere multimeters in het assortiment. Wilt u weten welk type het beste aansluit op uw wensen? Neemt u dan contact op met onze verkoopafdeling voor een persoonlijk advies. Meer informatie kunt u ook vinden in de Product Knowledge Database (PKD) op onze website www.eijkelkamp.com.

De nieuwe CTD-Diver, betrouwbaar onder alle omstandigheden De meest betrouwbare en compacte datalogger voor het gelijktijdig meten van grondwaterstand, grondwatertemperatuur en de geleidbaarheid van grondwater is vernieuwd. De geheugencapaciteit is uitgebreid naar maar liefst 48.000 meetwaarden en het geleidbaarheid-meetbereik is vergroot naar 0 – 120 mS/cm. De CTD-Diver® van Schlumberger Water Services is de ideale datalogger voor metingen van grondwater, met name waar het gaat om monitoren van saneringen van bodem en grondwater, het bewaken van vuilstortplaatsen of het detecteren van verzilting. Voordelen: - De CTD-Diver heeft een keramische behuizing en is ongevoelig voor corrosie. - Verschillende meetmethodes mogelijk. - De batterij heeft een levensduur van circa 10 jaar. - Verkrijgbaar in diverse druk-meetbereiken.

Noord-Duits waterleidingbedrijf rust meetnetwerk uit met Divers en het e-SENSE peilbuismodem Het Noord-Duitse waterleidingbedrijf Samenwerkende Drinkwaterleidingen Wacken (Zweckverband Wasserwerk Wacken) zocht in 2008 een peilbuis meetsysteem. Dit systeem moest in een meetveld van 23 peilbuizen regelmatig de waterstanden meten en bij 3 specifieke meetpunten ook de geleidbaarheid.

Eijkelkamp heeft producten in het assortiment die perfect voldoen aan deze voorwaarden. Zodoende heeft de Noord-Duitse maatschappij, in de herfst van 2008, 20 Divers® van Schlumberger Water Services (voor grondwaterniveau en - temperatuur metingen) en 3 CTD-Divers (meet tevens de geleidbaarheid) aangeschaft. De loggers werden in eerste instantie slechts ieder half jaar uitgelezen.

De waterleidingmaatschappij onderhoudt verschillende winputten, die zo beheerd moeten worden dat de waterspiegel in de aangesloten aquifer niet onder de vooraf vastgestelde waarden komt. Daarom werd er gezocht naar een systeem waarbij de peilbuizen meerdere malen per dag via een telemetrisch systeem gemonitord worden en waar vervolgens de verkregen data automatisch in het bewakingssysteem opgeslagen wordt. Aan de hand van de data worden er vervolgens beslissingen genomen op het gebied van het beheer van de drinkwaterbronnen. De uiteindelijke wens van de maatschappij was dat het controle systeem dit in de toekomst zelf regelt.

Eijkelkamp’s Duitse distributeur, Eigenbrodt GmbH & Co. KG, heeft in het najaar van 2009 de implementatie van het overbrengen van de data op zich genomen. De e-SENSE® veldmodems werden in een 4 inch peilbuis gemonteerd. De e-SENSE Direct server werd op een computer van het waterleidingsbedrijf geïnstalleerd. De data werd in het begin eenmaal per dag als ASCII bestand verstuurd. Een eenvoudig computerprogramma van Eigenbrodt zette deze gegevens om zodat ze direct geïmporteerd konden worden in de database.

Het drinkwaterbedrijf wilde apparatuur die voldeed aan de volgende eisen: - Een betrouwbaar meetsysteem voor het meten van grondwaterstanden en electrische geleidbaarheid. - Goede prijs/kwaliteitverhouding. - Automatisch gereed zetten van telemetrisch verkregen data welke eenvoudig in het systeem van het drinkwaterbedrijf geïmplementeerd kunnen worden. - De installatie van het modem moet in de bestaande peilbuizen plaatsvinden en vandaalbestendig afgesloten kunnen worden.

Colofon

Door de apparatuur van Eijkelkamp ontvangt de waterleidingsmaatschappij tegenwoordig meerdere malen per dag, een aantal minuten na verzending van de data de gewenste informatie. Precies zoals ze dat in 2008 voor ogen hadden.

Geijkt Nieuws wordt met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Het is echter mogelijk dat informatie op moment van publicatie verouderd of veranderd is. Aan de inhoud van Geijkt Nieuws kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.

© 2010 - Geijkt Nieuws is een uitgave van Eijkelkamp Agrisearch Equipment. Nijverheidsstraat 30, 6987 EM Giesbeek

T F E I

+31 313 88 02 00 +31 313 88 02 99 [email protected] www.eijkelkamp.com

Redactieadres: Eijkelkamp Agrisearch Equipment Postbus 4, 6987 ZG Giesbeek Redactie: Bas Kelderman

Vormgeving: Giesbers Concept en Creatie Drukwerk: LK Mediasupport