m 7. Emigreren naar Nederland

NIEUWSBRIEF STICHTING VRIENDSCHAPSBAND UTRECHT-LEÓN

¡ADELANTE! jaargang 26 - 2010 nieuwsbrief

Op naar de eindstreep van de onderwijscampagne

• Emigreren naar Nederland • Nicaraguaanse politiek vanuit Utrecht • Roze demo in León

pag 3 t/m 7

2

nieuws en Agenda ❚ Concert in León voor campagne Veel publiciteit en 600 USD opbrengst voor het onderwijsproject en een enthousiast publiek waren de mooie resultaten van een concert in het theater van León in juli. De dansgroep Yaxall met choreograaf Sterling Vásquez, zangeres Edith Palma en Frank Torres met een salsaband van Leonese musici hadden in heel korte tijd en met een klein budget een fantastisch programma in elkaar gezet. Lokale ngo’s en radiozenders zorgden voor veel aandacht voor Millenniumdoel 2 en het project. GRACIAS!

In dit nummer Stedenbandenconferentie Gemeente Utrecht Impressie onderwijsproject Nicaraguaanse politiek Emigreren naar Utrecht Petra in León Roze demo in León

3 5 6 8 9 11 12

Swingend slotfeest campagne

Concert in León voor onderwijsproject

AGENDA ❚ Singelloop

❚ Fairtrade Week

De Singelloop van zondag 26 september heeft opnieuw ons onderwijsproject als goed doel. Het parcours loopt dit jaar helemaal rond de singels om de oude binnenstad. Start en finish zijn bij de Maliesingel en het Lepelenburg. Om 12.00 uur start de Kids Run van 1,5 km waar vrijwilligers van de Vriendschapsband meehelpen bij het uitdelen van T-shirts en medailles. Om 12.30 uur is de 10-km loop voor individuele lopers en bedrijven. Hieraan doen ook teams van het Milieucentrum Utrecht mee met de leus ‘We lopen warm voor het klimaatbos in León’.

In de week van 25 tot 31 oktober vindt de Fairtrade Week 2010 plaats in Utrecht (www. utrechtfairtrade.nl). In die week komt ook weer de Millenniumkrant uit met berichten over activiteiten rond de Millenniumdoelen van Utrechtse particuliere initiatieven, bedrijven en natuurlijk ook de Vriendschapsband. De krant wordt verspreid onder huishoudens, wijkbureaus, universiteiten, hogescholen, bibliotheken en bij Burgerzaken. Ook bij ons op kantoor verkrijgbaar!

❚ Tentoonstelling Vanaf half oktober tot half november is er een tentoonstelling bij Burgerzaken over de Millenniumdoelen en Fairtrade. Onze onderwijscampagne is een van de onderdelen. Locatie: Arthur van Schendelstraat 500 in Utrecht.

2

NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2010

❚ Muurschilderes op scholen De Nicaraguaanse kunstenares Johana del Carmen Centeno Scott is vanaf 24 oktober op de Utrechtse basisschool ‘De kleine Dichter’ in de Dichterswijk en één week later op de Forumschool Waterwin in Leidsche Rijn. Samen met leerlingen gaat zij muurschilderingen maken rond de campagne ‘Alle kinderen naar school in León’.

Op zaterdag 27 november vieren we het einde van de campagne “Alle kinderen naar school in León”. We presenteren een gevarieerd programma met live optredens van de Utrechtse rockband No Choice en de salsaband van Frank Torres, dansen met DJ Tino en een veiling van leuke artikelen gedoneerd door Utrechtse bedrijven. Daarnaast zijn er Nicaraguaanse hapjes, beeldpresentaties en informatie over het project in León en de campagneactiviteiten in Utrecht. Vanaf de vroege avond tot in de kleine uurtjes loopt het thema onderwijs als een rode draad door het programma. De opbrengst gaat uiteraard naar het onderwijsproject. Tot dan!!! Locatie: Starsound Studio, Ceylonlaan 7 in Utrecht Aanvang: 19.00 uur Entree: € 6,-

Donaties gezocht Steun de campagne “Alle kinderen naar school in León” en geef kinderen een kans om aan de armoede te ontsnappen. Maak een gift over op giro 554 81 82 ten name van Stichting Vriendschapsband UtrechtLeón te Utrecht. Zo helpt u ons het streefbedrag van € 47.000 te bereiken. Elke donatie, hoe klein dan ook, is van harte welkom.

Betere samenwerking voor goed onderwijs in León Veel stedenbanden hebben een project om het onderwijs in León te verbeteren. Om te voorkomen dat de projecten overheidstaken vervangen in plaats van aanvullen, komt er een onderwijscomité. Dit is een van de resultaten van de internationale stedenbandenconferentie die in León plaatsvond.

De leden van het onderwijs panel (foto: gemeente León)

Ruim honderd vertegenwoordigers van stedenbandenorganisaties, gemeentes en non gouvernementele organisaties (ngo’s) uit Spanje, Duitsland, de VS, Zweden, Oostenrijk, Italië en Nederland namen deel aan de vijftiende stedenbandenconferentie die in juli in León plaatsvond. Zij spraken met de burgemeester, wethouders, lokale organisaties en vertegenwoordigers van de Nicaraguaanse regering. Een van de hoofdthema’s was het onderwijs, maar het ging ook om de socio-economische ontwikkeling van León, het toerisme en de internationale bijdrage eraan (zie kaders pagina 4). Veel organisaties die een stedenband hebben met León, zijn actief op het gebied van het onderwijs. Met geld uit het buitenland worden workshops voor leraren betaald, klaslokalen opgeknapt, lesmateriaal gekocht of boeken voor bibliotheken. Toch gaat het niet alleen om financiële steun, maar ook om de uitwisseling van ervaringen tussen León en andere steden in Europa en de VS, het interculturele leren van leerlingen en docenten in partnerscholen. In de werkgroep ‘Onderwijs in León’ werd een gezamenlijk doel geformuleerd voor al deze activiteiten: ‘De stedenbanden willen bijdragen aan het bereiken van integraal onderwijs gericht op ontwikkeling en dit in samenwerking met de partners in León. Ze willen de vriendschappelijke banden en de uitwisseling van ervaringen versterken en bijdragen aan politieke bewustwording aan beide kanten.’

Dat deze internationale steun ter verbetering van het onderwijs in León aansluit bij het beleid van het Nicaraguaanse Ministerie van Onderwijs, werd tijdens de conferentie duidelijk. In de werkgroep werden de actuele beleidslijnen van de Nicaraguaanse regering gepresenteerd. Het streven is: 1. meer onderwijs: in 2011 is er bijna geen analfabetisme meer, in 2012 ronden de meeste scholieren de basisschool af, en in 2015 bereiken ze in principe het derde jaar van het voortgezet onderwijs. 2. beter onderwijs: meer bijscholing en supervisie van docenten, verbetering van de infrastructuur op school. 3. ander onderwijs: speciaal en gedifferentieerd aanbod voor volwassenen, oudere leerlingen, gehandicapten en meer participatie van wijkorganisaties, oudercomités en docentenraden. Ook het onderwijsproject ‘Alle kinderen naar school in León’ met steun uit Utrecht past goed in dit beleidskader, daarom werd het in de conferentie als ‘best practice’ gepresenteerd. Maar dit voorbeeld maakt ook duidelijk hoe belangrijk de samenwerking tussen verschillende stedenbanden, lokale ngo’s, de gemeente León, het ministerie en bestaande wijkcomités is voor het succes van een project. Want uit een analyse van de activiteiten van verschillende NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2- 2010

3

Toerisme in León

Discussie in kleine werkgroepen (foto: gemeente León)

stedenbanden op het gebied van onderwijs blijkt dat de projecten te vaak uitgevoerd worden ter vervanging van overheidstaken. De bedoeling is echter, dat de stedenbanden samenwerken met de overheid. Projecten staan vaak geïsoleerd, richten zich bijvoorbeeld alleen op de verbetering van de infrastructuur, maar niet op de verbetering van educatieve processen en van de relatie tussen school, wijk en overheid. De deelnemers aan de werkgroep waren het er dan ook snel over eens dat het onderwijs niet verbetert als je alleen geld in gebouwen stopt. Je moet tegelijkertijd aandacht besteden aan de professionalisering van de docenten, aan betere didactische methoden, aan de bewustwording van ouders en wijkleiders en aan de (re)integratie van kinderen in het schoolsysteem. En dit alles moet gebeuren in nauwe afstemming en samenwerking met de gemeente León en het Ministerie van Onderwijs. De werkgroep kwam dan ook tot de volgende afspraken die aan alle deelnemers van de conferentie voorgesteld werden: • • •

•

In León wordt een onderwijscomité opgericht onder leiding van het Ministerie van Onderwijs. De gemeente León verplicht zich om mee te werken aan dit comité. Instellingen en organisaties die in León op het gebied van onderwijs actief zijn, worden uitgenodigd om mee te werken aan het Leonese onderwijscomité. Op 3 augustus organiseert het ministerie de eerste bijeenkomst van het comité.

De motivatie voor een betere samenwerking was groot. Zes stedenbanden, meerdere scholen, de onderwijsvakbond en enkele ngo’s die met vrouwen, (straat)kinderen en studenten werken, zegden meteen hun medewerking toe. Het is te hopen dat het enthousiasme van de conferentie ook in het nieuwe comité zal voortleven en zal leiden tot beter onderwijs voor jongens en meisjes in León. Katrin Sturhan

4


• León moet een eigen logo krijgen en een overzichtelijke website met toeristische basisinformatie. • De professionaliteit moet verhoogd worden door ervaringsuitwisseling en opleidingen in de toeristische sector, gefinancierd met beurzen van de Europese partners. • Er wordt een lokale toerisme-werkgroep opgericht die de afspraken van de conferentie uitvoert. • In een internationale werkgroep met de stedenbanden worden fondsen onder meer van de EU aangevraagd ter versterking van het toerisme in León. • Tussen de Leonese politie en politie in de zustersteden wordt samengewerkt om de veiligheid van burgers en toeristen te verbeteren. • Spaanse taalscholen worden benaderd om taalscholen voor toeristen in León te adviseren. • Andere vormen van toerisme zoals plattelandsverblijven en culturele reizen moeten sterker worden gepromoveerd. • Reisbureaus en media in de internationale zustersteden worden benaderd voor meer publiciteit voor reizen naar León. • De stedenbandenconferentie vindt ook toekomstig altijd in León plaats.

Ontwikkeling plattelands- en stadswijken van León • Op het gebied van huisvestiging en woningbouw wordt een comité opgezet waarin thema’s besproken worden zoals het vaststellen van de daadwerkelijke vraag naar woningen, bouwmateriaal, ontwerp van huizen, milieukwesties en het aanbod voor de armste gezinnen die geen kredieten kunnen betalen. De stedenbanden helpen door uitwisseling van technologische kennis en fondswerving. • Op het gebied van waterverzorging, drainage en regenwaterafvoer moeten concretere strategieën voor de stad León ontwikkeld worden waarin aandacht wordt besteed aan duurzaamheid en rentabiliteit van de investeringen. Tegelijkertijd moet het systeem ter meting van het waterverbruik en ter facturering verbeterd worden en een campagne gestart voor een zuinige omgang met water. Voor waterverzorging in de plattelandswijken wordt met steun van enkele stedenbanden een project opgezet met aandacht voor alternatieve energie, verbeterde verbruiksmeting en participatie van de bevolking. Voor het probleem van overstromingen tijdens de regenperiode en droogte tijdens de droogteperiode is nog meer onderzoek nodig door de gemeente León en een vastleggen van prioriteiten voordat de stedenbanden hierbij een rol kunnen spelen. • Met betrekking tot het probleem van de vervuiling van de rivieren in León wordt een interinstitutionele commissie gevormd die een projectvoorstel uitwerkt met aandacht voor aspecten van wetgeving, bevolkingsparticipatie en duurzaamheid. De stedenbanden steunen dit plan door fondswerving.

GEMEENTE UTRECHT

León Zuidoost Martin Mulder, directeur ‘Utrecht Vernieuwt’, en Etienne de Jager, projectmanager, bespraken tijdens de stedenbandconferentie in juli in León de problematiek van de stedelijke ontwikkeling. Burgemeester Manuel Calderón vindt woningbouw in León Zuidoost een belangrijke ontwikkeling en zet zijn contact met nutsbedrijven in om een betere infrastructuur aan te leggen. De woningbouw loopt echter achter bij de planning. Een belangrijke reden is dat bewoners onvoldoende toegang hebben tot kredieten. De burgemeester wil de bouwmaterialenbank in León Zuidoost door laten groeien om een beter aanbod van bouwmaterialen te kunnen bieden aan de hele stad. Dan kunnen nationale subsidies voor woningbouw in Nicaragua beter benut worden door León. Daarnaast zijn er grote uitdagingen rondom leefbaarheid, veiligheid en duurzaamheid in de wijken in León Zuidoost. Afgelopen jaar introduceerde León het 'leefbaarheidsbudget' in León Zuidoost op basis van de ervaringen die daarmee in Utrecht zijn opgedaan. Utrecht adviseerde over de organisatie en het reglement om dit budget goed te

zijn maar voor een klein deel afhankelijk van een investering van Utrecht, maar voor het grootste deel van de organisaties in León. Het huidige gemeentebestuur heeft een slimme aanpak met het betrekken van Leonese investeerders en een zakelijke aanpak van de organisatie. Tijdens de conferentie was er ook gelegenheid voor overleg met zes raadsleden (drie liberalen en drie sandinisten) die hun steun uitspraken voor de aanpak van de projecten door Utrecht. De adviesrol van Utrecht aan de gemeente León samen met het betrekken van particuliere organisaties in León past goed in de visie van de gemeenteraad. Belangrijk voor Utrecht is het goed functioneren van de lokale democratie gedragen door de gemeenteraad.

Duurzaam bos Het regende dit jaar zoveel in León dat de 200 hectare boompjes die in 2009 werden geplant nu ruim een meter hoog zijn. Op een foto een jaar geleden is het net aangeplante boompje nauwelijks te zien naast het meisje. Een jaar later hebben de bomen haar ingehaald. Dat kan niet zonder intensief onderhoud door de boeren want de eerste drie jaar zijn de bomen kwetsbaar voor plagen en droogte.

Aan het bestuderen van nieuwe plannen (foto: Desirée van de Ven)

beheren. Bewoners hebben fondsen aangevraagd voor activiteiten in de wijk zoals piñatas of groen in de wijk. Er is vooral veel vraag naar sportmaterialen. Burgemeester Calderón wil graag dit model voor de hele stad inzetten. Daarvoor moet de gemeente León dan zelf middelen vrijmaken uit haar begroting. De komende maanden werken Utrecht en León de aanpak hiervoor uit. Aan het eind van het werkbezoek arriveerden de nieuwe machines die de straten van 'Reparto Utrecht' in León Zuidoost gaan aanleggen. Zo bleef het niet alleen bij woorden maar werden er ook daden verricht. Tijdens de slotsessie van de conferentie benadrukte de gemeente Utrecht dat de solidariteit van de jaren tachtig en de hulp voor opbouw in de jaren negentig nu is gebaseerd op ondersteunen van initiatieven die zichzelf moeten waarmaken. Rendabele projecten zoals woningbouw, de beursaccommodatie of het duurzame bos

Dit jaar werd er 200 hectare bij geplant zodat er nu 400 hectare bos staat bij 96 boeren. Het onderhoud van de plantages en technische assistentie moeten tot 2019 worden gegarandeerd. Daarvoor ontvangen de boeren een financiële bijdrage. De gemeente bespreekt met LBSNN/HIVOS en partners in Utrecht de financiële ondersteuning voor de komende jaren. Het meest inspirerend van een werkbezoek aan León blijft toch, ondanks het nut van een conferentie om met alle partners de projecten goed af te stemmen, het ontmoeten van de bewoners van León Zuidoost die hun woningen opknappen en de boeren die met zorg insecten uit de boompjes halen.

Het bos groeit hard (foto: Fundación DIA)

Desirée van de Ven NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2- 2010

5

Onderwijs als strijd tegen Het klinkt mooi: met Utrechts geld alle kinderen naar school. Maar hoe ziet dat er nu in de praktijk uit? Coördinator Katrin Sturhan was in juli een week naar León om aan een conferentie van alle zustersteden van León deel te nemen en om partnerorganisaties te spreken. Zij nam ook de tijd om enkele scholen te bezoeken.

Met een ‘pick-up’ auto rijden we uit het centrum van León naar scholen in de plattelandswijken van Sutiaba, León Noordoost, Chacraseca en Covisua. Ik wist natuurlijk dat de scholen niet in het centrum van León liggen maar we doen er toch bijna drie kwartier over om er te komen. De wegen zijn nu in de ochtend nog droog, maar de diepe groeven vergen al het uiterste van de chauffeur. Het is regentijd en ’s middags komt geen auto meer door de modder. De scholen die we bezoeken maken deel uit van het onderwijsproject van onze stedenband. Het maakt mij de moeilijke omstandigheden van het onderwijsproject duidelijk: kinderen lopen tot een uur te voet naar school of komen op een paard, bussen rijden hier niet. De medewerkers van onze partnerorganisatie CISAS doen er lang over om ouders en scholen te bezoeken. En leraren of ouders die naar scholingen of bijeenkomsten willen komen, moeten daar een bijzondere inspanning voor leveren. Wordt een school opgeknapt of een nieuw klaslokaal gebouwd met financiering uit Utrecht, kunnen vrachtwagens of bouwmachines de locaties vaak niet bereiken, het materiaal moet moeizaam gedragen worden. Aangekomen in de dorpen spreek ik met enkele van de totaal meer dan 1.200 leerlingen die in het kader van het project in 2009 en 2010 voor het eerst naar school gaan. Het valt me op hoe enthousiast ze zijn. Blij vertellen ze dat ze niet meer alleen thuis zitten of klusjes hoeven te doen. In de pauze zie ik tientallen kinderen rennen naar een opgeknapte schommel. Ook dat is belangrijk. Onderwijs moet ook plezier zijn! Ouders vertellen mij over hun armoede. Veel wijken hebben niet eens stroom, de mensen leven van het weinige dat een klein stuk land oplevert of van een slecht betaald baantje in León. Het lesmateriaal, de schooluniformen en de maaltijden voor de leerlingen worden daarom dankbaar ontvangen. Maar ik kan ook zien hoe betrokken de ouders zijn. Ze helpen mee bij het repareren van de scholen, bewaken het bouwmateriaal, gaan regelmatig naar de workshops voor ouders en motiveren hun kinderen om naar school te gaan.

foto boven: Een ‘gewone’ weg naar school (foto: Katrin Sturhan) foto midden: Op paard naar een bijeenkomst (foto: Víctor Gutiérrez) foto onder: Iedereen wil een lift (foto: Katrin Sturhan)

6


Ik zie klaslokalen die door een plastic zeil of een golfplaat gedeeld zijn zodat er twee groepen les kunnen krijgen, donkere en slecht geventileerde ruimtes met kapotte deuren, meubels en daken, speeltoestellen waar de roest overheerst. Hier is onder-

de armoede

In gesprek met ouders en wijkleiders (foto: Víctor Gutiérrez)

wijs niet leuk en ook niet mogelijk. Wat een verschil met de nieuwe klaslokalen die de juffen en meesters trots aan mij laten zien. Lichte ruimtes met grote open ramen aan twee kanten om voor afkoeling in de Leonese hitte te zorgen en solide ver overhangende daken die bescherming bieden tijdens de regentijd. Maar voor de docenten is ook nog iets anders belangrijk om beter les te kunnen geven. Zij vertellen mij enthousiast over de scholingen die zij volgen in het kader van het project, weten bijvoorbeeld nu beter hoe zij leerproblemen bij kinderen kunnen identificeren en oplossen. En zij hebben ook geleerd hoe zij van natuurlijke materialen goedkoop en makkelijk didactisch lesmateriaal kunnen maken.

ker naar het basisonderwijs kunnen doorstromen. Maar zijn visie gaat nog verder: om de economische ontwikkeling van León te stimuleren, investeren de gemeente León, de Nicaraguaanse regering en buitenlandse financiers niet alleen in het universitaire onderwijs, maar ook in het lager beroepsonderwijs. Jongens en meisjes uit arme gezinnen die de basisschool hebben afgerond, kunnen aan de ‘Werkplaatsschool’ gratis opleidingen volgen tot timmerman, metselaar, lasser, elektricien, kelner of kok. In 2010 zullen meer dan 2.000 jonge Leonesen de school verlaten met een erkend diploma. Benieuwd hiernaar, ga ik op bezoek bij het instituut en ben onder de indruk van de professionaliteit.

De wijkleiders hebben een bijzondere rol binnen het project. Zij organiseren de bijeenkomsten met de ouders en zorgen voor een goede communicatie tussen CISAS en de begunstigden. Voor het eerste contact met deze wijkleiders was weer de goede samenwerking van CISAS met andere stedenbanden en ngo’s in het lokale onderwijscomité doorslaggevend. Toch gaat niet alles volgens planning. Ik bezoek een locatie waar de aanbouw van een nieuw klaslokaal bijna niet door kon gaan omdat het terrein er niet geschikt voor was. Één meter zand moest eerst verwijderd worden voor een stabiele en veilige basis van het gebouw en dat was in de begroting niet voorzien. Uiteindelijk sprong de gemeente met tweederde van de kosten bij en binnen twee dagen was het probleem opgelost. Een goed voorbeeld van de constructieve samenwerking met de lokale overheid en andere organisaties. Zonder hun kennis, netwerken en logistiek zou het project niet zo succesvol zijn. Tijdens een kennismakingsgesprek met burgemeester Manuel Calderón wordt deze indruk bevestigd. Voor Calderón is de verbetering van het onderwijs een belangrijk thema en hij is dankbaar voor de steun uit Utrecht. Het liefst zou hij ook meer kinderen naar de kleuterschool willen sturen zodat zij makkelij-

Een mooi nieuw klaslokaal (foto: Katrin Sturhan)

Onze hulp uit Utrecht betekent dus een belangrijke bouwsteen in het geheel van projecten om kinderen een weg uit de armoede te openen en de socio-economische ontwikkeling van León te bevorderen. Of met de woorden van Víctor Gutiérrez, coördinator van partnerorganisatie CISAS: “Zonder onderwijs is er voor niemand een toekomst. We moeten onze kinderen goed voorbereiden op de arbeidsmarkt in een geglobaliseerde wereld.” Katrin Sturhan

NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2- 2010

7

Trots en teleurstelling in Nicaraguaanse politiek Amilcar Molina volgt de Nicaraguaanse politiek vanuit Utrecht op gepaste afstand via internet. De democratische waarden in Nicaragua zijn anders dan wij hier gewend zijn.

Nicaragua is een land waar politiek altijd spanningen zijn. Amilcar Molina kent de verhalen uit zijn jeugd. Zijn grootvader was een hoge militair onder dictator José Santos Zelaya (1893-1909). Zelaya was een ‘goede liberaal’ die begin vorige eeuw door de conservatieven met steun van de Amerikanen verdreven werd. Generaal Benjamin Zeledón werd in de laatste slag van een driejarig verzet vermoord en zijn lijk als trofee door de straten gesleept. Tot ontsteltenis van de latere volksheld Sandino. Amilcars grootvader vluchtte naar het noorden waar hij meer dan tien jaar ondergedoken leefde. Op een gegeven moment stonden de militairen voor de deur om hem op te pakken. Zijn toen vierjarige zoon, Amilcars vader, was thuis; hij hield zijn lippen op elkaar, want hij besefte dat er anders wat ergs zou gebeuren. Amilcar wil maar zeggen: De gemoederen in de Nicaraguaanse politiek kunnen vaak hoog oplopen. Amilcar woont al jaren in Utrecht en volgt op zekere afstand de ontwikkelingen. Hij is voorzichtig om ferme uitspraken te doen. Daarvoor is de afstand te groot. “Als je hier in Nederland woont, heb je gevoel voor democratische waarden. Dat mensen vrij zijn in hun politieke keuze. Het is jammer dat dat in Nicaragua niet zo is. Maar tegelijkertijd hoor je ook: ‘bij jullie is het ook niet allemaal zo eerlijk en democratisch’. Bijvoorbeeld als VVD’er Van Baalen een les democratie komt geven, dan wijzen de Nicaraguanen naar de rol van de PVV in de Nederlandse politiek.” President Daniel Ortega van de Sandinisten wijst vaak op de imperfectie van de westerse landen met hun grote mond. Hij straalt een soort trots uit. Wij hebben geen boodschap aan anderen, wij doen het op onze manier. En de manier in Nicaragua is er een van machtspolitiek. “Veel Nederlanders en sommige Nicaraguanen hoopten dat Daniel Ortega veranderd zou zijn, maar dat is op een teleurstelling uitgelopen.”

8


Publiciteit voor de revolutiedag op 19 juli 2010 (foto: Katrin Sturhan)

Nog altijd wordt de politiek gedomineerd door twee macho’s: oud president Arnoldo Alemán en Daniel Ortega. Hun pact houdt de politiek in een houdgreep. “Alemán is veroordeeld vanwege corruptie, maar houdt de touwtjes binnen zijn partij in handen. Dat is maar gedeeltelijk gelukt. Sinds president Bolaños in 2002 de strijd aanbond met corruptie, is de liberale partij verdeeld. Oud minister Eduardo Montealegre heeft zijn eigen tak opgericht met als speerpunt de strijd tegen corruptie. Ortega is vier jaar geleden aan de macht gekomen dankzij de verdeeldheid bij de liberalen. Binnen de liberalen is er nu een poging om tot eenheid te komen door een populaire radiomaker Fabio Gadeo Mantilla als onafhankelijk leider naar voren te schuiven. Die man maakte vroeger legendarische programma’s over de boer Pancho Madrigal, die heel geliefd waren. De poging is echter door Alemán geblokkeerd. Hij wil de verkiezingen van volgend jaar op eigen kracht winnen.” Toch heeft de regering Ortega wel resultaten bereikt. De gezondheidszorg is beter en ook het onderwijs krijgt extra aandacht. Ortega lijkt een eigen bron van inkomsten te hebben uit de Venezolaanse

Van León naar het Ledig Erf In januari 2008 kwam Peter van de Vijver naar Nicaragua. Al in de eerste week van zijn verblijf ontmoette hij Ana Narvaez. En nu, tweeënhalf jaar later, komt Ana in Nederland wonen. Hoe neem je het besluit om te emigreren, en wat komt er dan allemaal bij kijken voordat je daadwerkelijk kunt verhuizen?

naar Nederland gekomen en het beviel me heel goed. Ik vond het leuk om een nieuwe taal te leren. Ik denk dat ik hier een goed leven kan leiden.”

Ik wacht Ana en Peter op in een Utrechts café om hen te vragen naar hun ervaringen met immigratie in Utrecht. Automatisch begroet ik hen in het Spaans, maar Ana antwoordt meteen: “Hallo, ik ben Ana.” Ze is duidelijk vastbesloten van Utrecht haar nieuwe thuis te maken.

De immigratieprocedure

Begin 2008 reisde Peter met een project van de Stichting Do You Care naar Nicaragua. Hij ontmoette Ana in León, en bleef er uiteindelijk tot juni 2009. In december van dat jaar kwam Ana voor het eerst op bezoek in Nederland. Peter en Ana hadden toen al besloten samen een leven te beginnen in Nederland. Peter: “Ik had best graag in Nicaragua willen wonen. De realiteit is echter dat het toch moeilijk is om in Nicaragua een leven op te bouwen, tenzij je geld meebrengt en kunt investeren. Maar ik had anderhalf jaar eerder mijn baan opgegeven, en het is moeilijk om in Nicaragua werk te vinden waar je nog in kunt groeien.” Ana vertelt: “In het begin wilde ik het eigenlijk helemaal niet. Maar soms moet je een risico durven nemen. Ik ben drie maanden

Toen de beslissing genomen was dat Ana in Nederland zou komen wonen, begon het proces om een verblijfsvergunning te krijgen. Voor het aanvragen van de vergunning moest Peter eerst werk vinden, een jaarcontract of een vast contract. Ana moest zich voorbereiden op het basisexamen inburgering. Dit examen bestaat uit twee delen: een examen Nederlandse taal en een examen over de Nederlandse samenleving. Het examen over de Nederlandse samenleving toetst de kennis over de Nederlandse geschiedenis en cultuur; er zijn vragen over bekende schilders, maar ook over één van de favoriete bezigheden van Nederlanders: fietsen. Het examen Nederlandse taal toetst de spreekvaardigheid en wordt afgenomen via een spraakcomputer. Ana heeft het examen in maart 2010 afgelegd, op de ambassade in Managua. lees verder op pagina 10

oliehandel. Daaruit krijgt hij grote bedragen binnen die ook worden ingezet voor sociale projecten en voor politieke doeleinden. De informatie over de politiek vindt Amilcar op internet. De site www.ibw.com.ni is een portal met een overzicht van veel Nicaraguaanse media. Daar klik je zo op de twee landelijke kranten: ‘La Prensa’ en ‘El Nuevo Diario’. Maar ook kijkt hij er naar uitzendingen van het programma ‘Esta semana’. Dit programma van journalist Carlos Chamorro geeft degelijke analyses en is beter dan ‘Canal 2’ (www.canal2.com.ni). Amilcar voelt zich betrokken bij zijn land. Hij wil op de hoogte zijn. “Maar als je alleen de politiek volgt, is het wel teleurstellend. Het mooie van Nicaragua is het contact met de mensen. Dat is hartverwarmend en daarvoor moet je er zijn.” Ries Agterberg

Amilcar Molina volgt Nicaragua ook op internet (foto: Ries Agterberg) NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2- 2010

9

Eindelijk samen in Utrecht (foto: Virry Schaafsma)

Verder waren er verschillende documenten nodig, zoals geboortebewijzen en een bewijs dat geen van beiden al met iemand anders getrouwd was. Vooral voor Ana in Nicaragua betekende dat een tocht langs verschillende instanties in Managua en León: “Voor sommige documenten moest ik eerst naar het stadhuis in León en later naar Managua. Elk document moest gelegaliseerd worden door het ministerie van Buitenlandse Zaken van Nicaragua én de Nederlandse ambassade.”

Immigratie is moeilijk Peter zegt dat de procedure voor hen allebei tot nog toe erg spannend is geweest, en soms ook wel vervelend, bijvoorbeeld op het moment dat ze bewijs moesten aanleveren voor de ‘duurzaamheid van de relatie’. Ze moesten e-mails en foto’s overleggen waaruit bleek dat ze al lange tijd een relatie hadden, maar die tegelijkertijd ook erg persoonlijk waren. Peter merkt dat veel mensen in Nederland het idee hebben dat het nog steeds heel erg gemakkelijk is om te immigreren naar Nederland. Volgens hem is dat idee onjuist. Zijn omgeving stond er versteld van hoeveel er komt kijken bij de procedure. “Je moet aan zoveel eisen

voldoen en je moet zoveel papieren inleveren, dat je je niet direct erg welkom voelt. Er wordt op zich natuurlijk een ontmoedigingsbeleid gevoerd.” Ana vertelt dat vooral de taaltest erg moeilijk is: “Toen ik de taaltest nam moest ik minimaal 16 van de 70 punten halen, en ik heb er 30 gehaald. Maar nu is de grens verhoogd naar 26 van de 70 punten. Dat wordt voor sommige mensen een groot obstakel.”

Eerst goed Nederlands Ana heeft nu een Machtiging tot Voorlopig Verblijf (MVV), waarmee de verblijfsvergunning voor een jaar nu aangevraagd kan worden. Ondertussen werken Ana en Peter aan het opbouwen van een leven hier. Ana: “Ik wil eerst goed Nederlands leren, want ik vind het erg belangrijk om de taal goed te kunnen spreken.” Daarna wil ze misschien nog een opleiding volgen. Ze moet ook de inburgeringcursus volgen, die ook kan helpen met wennen aan Nederland. Ana: “Als ik met mijn moeder in León bel zegt ze wel eens zoiets als: ‘ga je helemaal alleen naar Den Haag? Let je wel op!’. Maar ik wóón hier nu. Ze kan zich niet voorstellen hoe anders het leven hier is.” Virry Schaafsma

Wil je stage lopen in León? Wij zorgen voor een leuke stageplek, een gastgezin, een cursus Spaans en begeleiding tijdens je verblijf. Meer informatie: www.cursusspaansgroningen.nl

10


UTRECHTERS IN LEÓN

druk in de weer voor León zuidoost Redactielid Petra de Bruin woont sinds april in León. Een paar vragen over haar ervaringen.

Waar ben je mee bezig in León? Ik ben druk in de weer om een jongerenproject op te zetten in León Zuidoost vanuit de Nederlandse Stichting Jongerencentrum León Nicaragua. Door middel van dit project hoop ik, samen met anderen, jongeren een veilige plek te kunnen bieden waar ze kunnen groeien in persoonlijk, geestelijk en maatschappelijk opzicht. Dit hopen we te kunnen bereiken door educatieve en recreatieve activiteiten te organiseren. Tevens is voorlichting een belangrijke peiler. Inmiddels draait er al een aantal activiteiten. Twee maanden geleden zijn we begonnen met een wekelijkse sportdag. Sinds vijf weken is er computerles te volgen in een van de buurthuizen van León Zuidoost en sinds een maand is er ook Engelse les te volgen. Het is leuk om te zien dat er veel jongeren zijn die enthousiast genoeg zijn om verder te komen in het leven. Ook zij realiseren zich dat de praktische cursussen hun verder kunnen helpen en hen meer mogelijkheden kunnen bieden.

Wat valt je op in León? Dat er gelukkig jongeren zijn die hun keuzes in het leven willen benutten. Jongeren hier hebben zeker minder mogelijkheden dan jongeren in Nederland. Ondanks die beperking zijn er nog steeds jongeren die deze beperkte mogelijkheden met beide handen aangrijpen. Pas leerde ik een meisje kennen die aan de UNAN studeert. Ze komt uit Puerto Cabezas, uit een arm gezin. Haar familie kan haar weinig mogelijkheden bieden. Zij heeft de kracht in haarzelf gevonden om verder te komen. Hard gewerkt op het voortgezet onderwijs om zo goeie cijfers te halen. Het eindresultaat was net niet genoeg om medicijnen te gaan studeren in León, maar wel farmacie. Ze woont nu

op de campus van de UNAN. Daar slaapt ze, eet ze en studeert ze. Ze mist Puerto Cabezas, haar familie en het eten van de Atlantische kust, maar ze laat zich niet uit het veld slaan.

Is het anders als je woont in deze stad? Ik heb voorheen meerdere bezoeken gebracht aan Nicaragua. Elke keer voor werkopdrachten. Verschillende keren als fotograaf en journalist. Ik kwam dan met een afgebakend doel naar Nicaragua toe om dat binnen een bepaalde tijd ook weer af te kunnen ronden. Nu ben ik hier ook met een doel, maar dat doel is niet binnen een paar maanden gerealiseerd. Ergens tijdelijk zijn, zorgt voor andere keuzes dan als je er voor lang blijft. Niet meer de kathedraal op, elk weekend naar ’t strand of elk concert bijwonen dat er in León te vinden is. Het hier zijn staat nu centraal.

Wat valt je tegen? Dat vriendschappen met Nica’s vaak wat aan de oppervlakte blijven hangen. Een avond eens goed bomen over het leven is iets wat ik hier wel mis.

Petra in León (foto: Yvonne Huizer)

Wat vind je positief? Dat een dag er altijd anders uit komt te zien dan je van te voren had bedacht. Dit zorgt ervoor dat ik me meer openstel voor verrassingen.

Wat hoop je te bereiken? Ik hoop dat het project een schakeltje kan zijn, dat jongeren motiveert om hun beperkte mogelijkheden volledig te benutten. Dat ze meer en meer in zichzelf mogen gaan geloven en zo vooruit komen. Meer info over het project: [email protected]

NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2- 2010

11

Roze demo voor gelijke rechten in León Met spandoeken, vlaggen, muziek en dans liepen meer dan 150 deelnemers uit heel Nicaragua door de binnenstad van León. Tijdens de kleurrijke optocht eisten zij gelijke rechten voor lesbiennes, homoseksuelen en transgenders en demonstreerden zij tegen discriminatie in de maatschappij.

"Wij zijn allemaal gezinnen" (foto: Grupo Safo)

León staat bekend als een conservatief bolwerk op het gebied van de emancipatie van homoseksualiteit, met name vanwege de sterke invloed van de katholieke kerk. Des te opmerkelijker is het, dat juist in León werd gedemonstreerd voor de gelijkberechtiging van de LGBT’s (lesbiennes, gay’s, biseksuelen en transgenders). Dertig organisaties hadden opgeroepen om kleurrijk door de binnenstad van León te lopen. Homoseksualiteit is in Nicaragua een heikel onderwerp. In de Nicaraguaanse pers zijn regelmatig voorbeelden van discriminatie van de LGBT’s te vinden. Uit een onderzoek van de Nicaraguaanse organisatie ‘Safo’ blijkt hoe moeilijk de situatie is voor degenen die hun ‘andere’ seksuele identiteit willen uitdragen. Discriminatie komt in alle geledingen van de maatschappij voor, zoals in het onderwijs, de gezondheidszorg, op het werk, maar ook vaak in de privé-sfeer. Als gevolg van de patriarchale cultuur roepen met name transseksuelen veel agressie op vanwege hun kledingvoorkeur. In veel kerken worden homo’s en lesbiennes niet geaccepteerd. Gelovigen wordt voorgehouden, dat zij beter kunnen zoeken naar een mogelijkheid om hun identiteit te veranderen. Samira Montiel was een van de deelnemers aan de demonstratie. In 2009 bezocht zij Utrecht tijdens het MidZomerGracht Festival

en vanaf november 2009 werkt zij als ’speciale Ombudsvrouw voor de Seksuele Diversiteit’ binnen de afdeling voor de mensenrechten van de Nicaraguaanse regering. Zij vertelt dat zij op het gezicht van de Leonese bevolking verbaasde blikken zag. Maar de mars verliep zonder incidenten. Dit laat volgens Montiel zien dat er langzaam maar zeker toch iets verandert en er sprake is van een begin van emancipatie van de LGBT’s in León. Dit succes is mede te danken aan de inzet van de organisatie ‘Viva León Jodido’, die door Stichting Vriendschapsband Utrecht-León wordt ondersteund. De groep houdt zich bezig met activiteiten als praatgroepen over homoseksualiteit en politieke workshops, waarin jonge homoseksuelen de principes van politiek leiderschap kunnen leren. Door publieke acties als feestjes voor straatkinderen, campagnes van milieubrigades en danspresentaties laat de organisatie zien dat ook jonge burgers met seksuele diversiteit betrokken zijn bij maatschappelijke kwesties in León, dat zij niet zo ‘anders’ zijn dan de ‘gewone’ Leonesen. Ernesto Lanzas, vertegenwoordiger van ‘Viva León Jodido’ en medeorganisator van de manifestatie, benadrukt dit tijdens de optocht: “We schaden niemand door onze seksuele voorkeur.” Corrie van de Weerd

Colofon De Nieuwsbrief is een uitgave van Stichting Vriendschapsband Utrecht-León. De Stichting werkt samen met organisaties in León aan het verbeteren van de levensomstandigheden van de bevolking in de Utrechtse zusterstad in Nicaragua. De Stichting stimuleert contacten en uitwisseling tussen vergelijkbare organisaties in Utrecht en León. In de Nieuwsbrief geeft de Stichting informatie

12


over de situatie in León en Nicaragua, de voortgang van de projecten en de activiteiten in Utrecht. De Nieuwsbrief verschijnt drie keer per jaar. Redactie: Ries Agterberg, Corrie van de Weerd, Virry Schaafsma, Petra de Bruin en Katrin Sturhan Eindredactie: Corrie van de Weerd Foto voorkant: Katrin Sturhan Ontwerp: Pakweg, Utrecht Druk: ZuidamUithof Drukkerijen, Utrecht

Stichting Vriendschapsband Utrecht-León Oudegracht 36, 3511 AP Utrecht 030-236 42 82 [email protected] www.utrecht-leon.nl Uw aftrekbare bijdrage voor projecten is welkom op giro 5548182 t.n.v. Stichting Vriendschapsband Utrecht-León.

m 7. Emigreren naar Nederland

Recommend Documents