Bijlagen 1 t/m 4 bij het eindrapport van de implementatieadviseur Nazorg voor de VNG
15 april 2011 Wicher Pattje
Bijlage 1 Samenvatting van de eerste en de tweede tussenrapportage
De eerste tussenrapportage De eerste tussenrapportage was gebaseerd op een ronde langs alle 43 centrumgemeenten Maatschappelijke Opvang (centrumgemeenten MO) en verscheen in juni 2010. De keuze voor de 43 centrumgemeenten MO lag voor de hand. De middelen die het Rijk beschikbaar had gesteld om de coördinatie van nazorg in regionaal verband op te zetten, waren toebedeeld aan de 43 centrumgemeenten MO. Aan hen was gevraagd de regionale samenwerking tot stand te brengen. Op basis van mijn gesprekken met nazorgcoördinatoren of keten managers van de 43 centrumgemeenten MO, heb ik in de eerste tussenrapportage de belangrijkste knelpunten genoemd, waarmee centrumgemeenten en regio’s worstelden. Dat waren samengevat de volgende: gebrek aan regionale plaatsing (te veel gedetineerden zitten in PI’en die veel te ver bij de regio vandaan liggen); slechte informatie over gedetineerden in DPAN en te weinig functionaliteit in DPAN; mede als gevolg van de beide vorige punten een dreigende onbalans tussen gemeenten en het Gevangeniswezen bij het nakomen van de afspraken in het Samenwerkingsmodel; gebrek aan beschikbaarheid van nazorgvoorzieningen (woningen, opvangmogelijkheden LVG, zorgcapaciteit); problemen met de privacy bij de informatie-uitwisseling met zorginstellingen. Ik kwam in de eerste tussenrapportage tot een viertal aanbevelingen: Richt de communicatie tussen gemeenten en Gevangeniswezen in op basis van realistische prognoses over wie wanneer wat gedaan heeft. De helft van de gedetineerden verblijft korter van één maand in een PI. Creëer daarom een nieuwe mind-set: “nazorg is snelheid”. In de overzichten vanuit DJI is er een categorie “niet geregistreerd: buitenland, onbekend, zonder vaste woon- of verblijfplaats”. Deze categorie maakt bijna 1/6e deel uit van het totaal. Breng deze categorie beter in kaart en maak beleid zodat ze, voor wat betreft de nazorg, niet tussen wal en schip valt. Maak in de ICT-voorziening van de nazorg een koppeling met het programma Mens Centraal. Ik heb in de eerste tussenrapportage tevens een overzicht gemaakt van de stand van zaken met betrekking tot de regionale samenwerking. Daarin zijn regio’s met een kleurcode aangegeven. Die kleurcode was een aanduiding van de regionale samenwerking, zoals die
-2-
naar verwachting, aan het eind van 2010 zou zijn. Grofweg was de essentie van dat overzicht dat er in 60% van de regio’s in meer (groene aanduiding) of mindere (gele aanduiding) mate een regionale aanpak tot stand zou komen, dat in 25% van de regio’s een begin zou kunnen worden gemaakt met de regionale aanpak (oranje aanduiding) en dat 15% van de regio’s nog ver verwijderd was van een regionale aanpak (rode aanduiding).
De tweede tussenrapportage De tweede tussenrapportage verscheen half januari 2011. De rapportage was gebaseerd op een groot aantal contacten met regio’s tussen juni en december 2010, op ervaringen tijdens de vier regionale bijeenkomsten over nazorg aan ex-gedetineerde burgers in oktober 2010 en op een enquête onder alle regio’s, gehouden in de tweede helft van oktober 2010. In de tweede tussenrapportage is vooral veel aandacht besteed aan de uitkomsten van die enquête. Ook in deze tussenrapportage heb ik weer een overzicht gegeven van de stand van zaken met betrekking tot de regionale aanpak van nazorg. Weer bleek 60% het redelijk tot goed te hebben gedaan, weer bleek dat ongeveer 25% een begin had gemaakt met een regionale aanpak en dat bij 15% van de regio’s niet of nauwelijks een regionaal proces op gang was gekomen. Het opvallende was echter dat er grote verschillen waren met de uitkomst van de eerste tussenrapportage. De verwachtingen vanuit de eerste tussenrapportage bleken in een flink aantal gevallen niet te zijn uitgekomen. Andere regio’s daarentegen bleken – onverwacht – grote vorderingen te hebben gemaakt op het gebied van de regionale aanpak. Zonder meer positief was het om te zien dat de regio’s die in de eerste tussenrapportage een rode indicatie hadden (nog geen plan om te komen tot een regionale aanpak) nu – op één na – in een positievere categorie zaten. Er was daar grote voortgang geboekt, hetgeen zonder twijfel mee het gevolg was van de vele aandacht en ondersteuning die vanuit de implementatieadviseur en vanuit de netwerkadviseurs nazorg (DJI) aan deze regio’s was gegeven. Die inspanning heeft dus absoluut geholpen. Uit een analyse in de regio’s die het slechter hadden gedaan dan verwacht, bleek dat het met name de kleine gemeenten waren geweest die de totstandkoming van regionale afspraken hadden geblokkeerd. Dat vroeg uiteraard om een verdere analyse. Uit de verzameling van argumenten van kleine gemeenten bleek al gauw dat deze gemeenten een lage prioriteit geven aan goede nazorg, voortkomend uit een veel lagere taxatie van het veiligheidsrisico als gevolg van recidive. Bij nadere beschouwing blijkt dat risico in kleine gemeenten ook daadwerkelijk veel lager te liggen dan in grotere gemeenten. Grote gemeenten hebben per jaar per duizend inwoners te maken met vijf tot tien keer zoveel ex-gedetineerden burgers als kleine gemeenten. Kleine gemeenten hebben dus een lagere uitstroom aan ex-gedetineerde burgers en daarmee een lager veiligheidsrisico als gevolg van recidive, omdat ze èn klein zijn, èn omdat ze per 1000
-3-
inwoners ook nog eens veel minder ex-gedetineerde burgers uit de PI terugkrijgen. Dat verklaart het enorme verschil in urgentie om serieus zaak te maken van de nazorg aan exgedetineerde burgers tussen grote en kleine gemeenten. Daarnaast werd in de tweede tussenrapportage ingegaan op drie risico’s voor de continuïteit van nazorg aan ex-gedetineerde burgers: onduidelijkheid - vooral bij kleine gemeenten – over (de toekomst van) Veiligheidshuizen; teruglopende budgetten voor de reïntegratie-activiteiten; haperende ICT (met name de uitblijvende vernieuwing van DPAN). Verder werden twee dilemma’s op tafel gelegd: het hier boven al genoemde dilemma van het ervaren (en daadwerkelijke) lagere veiligheidsrisico van kleinere gemeenten als gevolg van recidive, hetgeen de impliciete vraag oproept of het wel zinvol is om te blijven streven naar deelname van 100% van de gemeenten in de regionale aanpak van nazorg; het dilemma van de discrepantie tussen het ontbreken van het vermogen van de meerderheid van de ex-gedetineerden om verantwoordelijkheid te nemen voor (het weer op de rails krijgen van) hun eigen leven en de toenemende neiging bij de overheid (zowel lokaal als landelijk) om die verantwoordelijk als randvoorwaarde te formuleren voor het verstrekken van ondersteuning vanuit de overheid. De tweede tussenrapportage eindigde met vier aanbevelingen: verleng de termijn van de financiële impuls vanuit het rijk voor de coördinatie van nazorg met tenminste twee jaren; geef – anders dan in 2010 – in 2011 vroegtijdig duidelijkheid over de juiste wijze van verantwoording van de rijksmiddelen over 2011; maak een visie op Veiligheidshuizen en de rol die zij krijgen in de nazorg; wees duidelijk over de termijnen waarop nieuwe ICT (zowel DPAN als GCOS) voor ondersteuning van het nazorgproces beschikbaar zal zijn.
-4-
Bijlage 2 De enquête
Uitkomsten met betrekking tot de stand van zaken in het proces van regionalisering
Afspraken met gemeenten 1 er bestaan al afspraken met alle gemeenten in de regio er bestaan al afspraken met alle gemeenten in de regio, maar er worden in 2011 ook 2 nog verdergaande afspraken gemaakt 3 er bestaan afspraken met slechts een aantal gemeenten in de regio er bestaan al afspraken met slechts een aantal gemeenten in de regio, maar er worden 4 in 2011 afspraken met alle gemeenten gemaakt er bestaan nog geen afspraken met andere gemeenten, maar er worden in 2011 5 afspraken gemaakt met alle gemeenten er bestaan nog geen afspraken met andere gemeenten, maar er worden in 2011 6 afspraken gemaakt met een aantal gemeenten er bestaan nog geen afspraken met andere gemeenten en die zullen ook in 2011 niet 7 worden gemaakt
Afspraken met PI'en 1 2 3 4 5
in de regio bestaan bestuurlijke afspraken met meerdere PI'en alleen in de CG bestaan bestuurlijke afspraken met meerdere PI'en in de regio bestaat een bestuurlijke afspraak met één PI alleen in de CG bestaat een bestuurlijke afspraak met één PI er bestaan in de regio geen bestuurlijke afspraken met PI'en
Afspraken met woningcorporaties 1 er bestaan in de regio bestuurlijke afspraken met één of meer woningcorporaties alleen in de centrumgemeente bestaan bestuurlijke afspraken met één of meer 2 woningcorporaties, (nog) niet in de regio 3 er zijn in de regio geen bestuurlijke afspraken met woningcorporaties
-5-
aantal regio's 17 8 2 12 3 5 2
aantal regio's 17 6 3 6 17 aantal regio's 15 15 19
Afspraken met instellingen voor schuldhulpverlening er bestaan in de regio bestuurlijke afspraken met één of meer instellingen voor schuldhulpverlening alleen in de centrumgemeente bestaan bestuurlijke afspraken met één of 2 meerinstellingen voor schuldhulpverlening 3 er zijn in de regio geen bestuurlijke afspraken met instellingen voor schuldhulpverlening 1
Afspraken met zorginstellingen 1 er bestaan in de regio bestuurlijke afspraken met één of meer zorginstellingen alleen in de centrumgemeente bestaan bestuurlijke afspraken met één of meer 2 zorginstellingen 3 er zijn in de regio geen bestuurlijke afspraken met zorginstellingen
Nazorg in Veiligheidshuizen 1 regio werkt aan nazorg vanuit Veiligheidshuis 2 Centrumgmeente werkt aan nazorg vanuit Veiligheidshuis, regio (nog) niet 3 Er wordt niet vanuit een Veiligheidshuis aan nazorg gewerkt
Privacyovereenkomsten 1 er bestaat in de regio een privacyovereenkomst over nazorg alleen in de centrumgemeente bestaat een privacyovereenkomst over nazorg, (nog) 2 niet in de regio 3 er is in de regio geen privacyovereenkomst over nazorg
Gebruik van Mens Centraal 1 in de regio wordt voor het invullen van het Gemeenteblad MC gebruikt alleen in de centrumgemeente wordt voor het invullen van het Gemeenteblad MC 2 gebruikt, (nog) niet in de regio er wordt in de regio voor het invullen van het Gemeenteblad geen gebruikt gemaakt 3 van MC
-6-
aantal regio's 13 17 19
aantal regio's 23 12 14 aantal regio's 27 13 9 aantal regio's 27 11 11 aantal regio's 5 3 41
Toelichting bij de uitkomsten Onderdeel “Samenwerking met gemeenten”
Zoals uit bijlage 1 blijkt, verwachten 42 van de 49 regio’s aan het eind van 2011 afspraken over nazorg te hebben gemaakt met alle gemeenten in hun regio. Zes regio’s verwachten dat ze in 2011 met tenminste een aantal gemeenten afspraken zullen hebben kunnen maken over nazorg. Alleen Amsterdam zal geen afspraken maken met de regiogemeenten. In de tweede tussenrapportage is uitgebreid ingegaan op de redenen waarom Amsterdam geen regionale afspraken zal gaan maken. Deze uitkomst is geheel in lijn met de uitkomst uit de enquête in de tweede tussenrapportage. Het is natuurlijk de vraag of deze – in maart 2011 – door de invullers van de enquête uitgesproken verwachting zal uitkomen. Om de werkelijke voortgang van het proces van regionalisering te kunnen vaststellen, zal de enquête periodiek moet worden herhaald. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de afspraken over de regionalisering in 2010 gemaakt zouden zijn. In zowel de eerste als de tweede tussenrapportage is al een ‘winstwaarschuwing’ op dit punt afgegeven. De oorzaak van de vertraging ligt enerzijds in de bestuurlijke wisseling op lokaal niveau na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2010 en anderzijds in de grote bezuiningsopgaven waar gemeenten voor staan. Dat in aanmerking genomen is het een hele mooie uitkomst dat er 42 regio’s zijn waar naar verwachting door de centrumgemeenten afspraken gemaakt zullen worden met alle regiogemeenten. Los van Amsterdam zullen in de overige 6 regio’s afspraken gemaakt worden met in ieder geval de grootste gemeenten, met een uitstroom groter dan 50 exgedetineerde burgers1. Onderdeel “Samenwerking met PI’en”
De enquête laat zien dat er in 20 regio’s bestuurlijke afspraken bestaan met één of meerdere PI’en. En dat er in nog eens twaalf andere regio’s bestuurlijke afspraken bestaan tussen de centrumgemeenten en één of meer PI’en. In zeventien regio’s bestaan nog in het geheel geen afspraken met PI’en. Dat laatste lijkt op het eerster gezicht vrij alarmerend. Maar is het dat wel? Navraag leert dat veel gemeenten de vraag over de bestuurlijke afspraken met PI’en wel hebben ingevuld, maar dat ze zich niet al te druk hebben gemaakt om de vraag wat ‘bestuurlijk’ hier betekent. Er zijn afspraken, vaak met de dichtst bijzijnde PI en soms nog met een andere PI in de buurt (in de praktijk blijkt dat vaak de PI te zijn waar de meeste veelplegers uit de gemeente of regio zitten), maar of die afspraken ook bestuurlijk zijn goedgekeurd is nog maar de vraag. Vaak zijn het werkafspraken die op het niveau van een hoofd BSD zijn gemaakt2.
1
Voor zover nu bekend is de enige uitzondering daarop de gemeente Zutphen (uitstroom in 2010 was 100 exgedetineerde burgers). Zutphen wil geen regionale afspraken over nazorg maken met de centrumgemeente Deventer. 2 Werkafspraken hebben vaak betrekking op de mogelijkheden om gedetineerden in de PI te spreken, om aldaar een identiteitsbewijs en/of een uitkering aan te vragen, op de informatie-uitwisseling of op deelname van een MMD-er aan een gemeentelijk of regionaal casus- of nazorgoverleg
-7-
In de praktijk maakt dat voor de gemeenten niet uit. De werkafspraken met de PI’en in de buurt zijn vaak prima en ze functioneren. Daar gaat het maar om. Dat geldt ook voor de zeventien regio’s waar gemeld wordt dat er geen bestuurlijke afspraken bestaan. Functionele werkafspraken bestaan daar wel degelijk. Ik heb geen regio ontmoet die niet met tenminste één PI goede contacten en werkafspraken heeft. Maar bestuurlijk geborgd is het maar zelden. Onderdeel “Samenwerking met maatschappelijke organisaties”
In de enquête is gevraagd – ingegeven door het feit dat het mijn opdracht is om onder andere het maken van regionale afspraken met maatschappelijke organisaties te bevorderen – of er in de regio dergelijke afspraken zijn gemaakt. Dat is gevraagd voor woningcorporaties, voor instellingen voor schuldhulpverlening en voor zorginstellingen. Ik heb bewust niet gevraagd naar het domein van de identiteitsbewijzen (voor 100% gemeentelijk) en naar het domein werk en inkomen (op het UWV na ook voor 100% gemeentelijk en de koppeling met het UWV verloopt voor het belangrijkste deel via de Werkpleinen, die ook weer mede van de gemeente zijn). Dat leidt tot het volgende overzicht:
woningcorporaties schuldhulpverlening zorginstellingen
bestuurlijke afspraken in de regio 15 13 23
bestuurlijke afspraken met centrumgemeente 15 17 12
geen bestuurlijke afspraken 19 19 14
De relatief hoge aantallen van regio’s waarin alleen de centrumgemeente bestuurlijke afspraken heeft gemaakt zijn om twee redenen wel verklaarbaar: er waren met deze partijen vaak al afspraken vanuit de centrumgemeente over de Maatschappelijke Opvang en die zijn vaak vrij eenvoudig verlengd naar ex-gedetineerde burgers. Met name bij de schuldhulpverlening hebben veel gemeenten niet geweten hoe ze de vraag moesten interpreteren. Opmerkelijk vaak zijn hier bij de ruimte voor een korte toelichting opmerkingen genoteerd als: ”Is onderdeel van Sociale Dienst, of “Gemeente is zelf opdrachtgever”. Ook bij de maatschappelijke organisaties geldt overigens dat – ook als er geen bestuurlijke afspraken bestaan – er wel werkafspraken zijn gemaakt en er ook in bijna alle gevallen medewerkers vanuit de betrokken maatschappelijke organisaties deelnemen aan het gemeentelijk nazorgoverleg, of als vaste contactpersoon vanuit dat overleg kunnen worden benaderd.
-8-
Uitkomsten met betrekking tot de stand van zaken van de kwaliteit van de samenwerking en de voorzieningen op het gebied van nazorg
Overwegend positief Overwegend negatief verdeeld 1
Identiteitsbewijs Mogelijkheden tot het regelen van een identiteitsbewijs
2%
4%
10%
47%
33%
4%
Huisvesting
2%
16%
14%
49%
16%
2%
35%
20%
8%
4%
2%
10%
20%
31%
22%
4%
18%
45%
20%
2%
4%
14%
20%
47%
8%
4%
10%
12%
18%
45%
10%
4%
10%
22%
22%
27%
12%
6%
4%
27%
12%
41%
12%
4%
2%
31%
37%
22%
4%
4%
Inzicht in opstaande boetes bij en vorderingen op de (ex-) gedetineerde burgers Mogelijkheden om schulden tijdens detentie niet verder te laten oplopen Mogelijkheden om ex-gedetineerde burgers in een traject voor schuldhulpverlening te krijgen
18%
16%
22%
31%
8%
4%
0%
22%
49%
18%
6%
4%
10%
10%
49%
20%
8%
2%
Samenwerking met de GGZ Samenwerking met de Verslavingzorg Beschikbaarheid van (plaatsen in) zorgvoorzieningen voorLVG Mogelijkheden voor een passend aanbod vanuit de WMO De aansluiting van zorg tijdens en na detentie Informatieoverdracht van Zorginstellingen naar ketenpartners, zodat die hun werk kunnen doen
2% 0% 8%
10% 4% 27%
22% 8% 45%
57% 65% 16%
6% 20% 0%
2% 2% 4%
0%
22%
39%
24%
4%
10%
2%
29%
37%
29%
0%
4%
2%
10%
20%
51%
12%
4%
2 3
31% Mogelijkheden voor behoud van 12% woonruimte kunnen bij detenties korter dan 3 maanden Beschikbaarheid woonbegeleiding voor 10% LVG Samenwerking met de 6% woningcorporatie(s)
4 5 6 Werk & 7 Inkomen
8
9 10 Schulden 11 12
13 14 Zorg 15 16 17 18
19
Beschikbaarheid van de maatschappelijke opvang Beschikbaarheid van woningen
Mogelijkheden voor het aanvragen een bijstandsuitkering vanuit de PI Garantie dat ex-gedetineerde burgers de PI niet verlaten zonder dat de uitkering geregeld is Bereidheid bij gemeente(n) om tijdens detentie re-integratie activiteiten in te zetten Beschikbaarheid dagbesteding voor LVG
-9-
Samenwerking 20 met de PI
21 22 23
24 Samenwerking met 25 reclassering 26 ICT 27
28 29
De samenwerking met de MMD'ers uit de belangrijkste PI'en
0%
6%
10%
55%
22%
6%
Zekerheid dat 80% van de uitstroom uit PI'en komt, die liggen binnen een straal van 60 km Aansluiting van activiteiten in PI'en op wat gemeente nodig heeft Contacten met de directeuren van de voor belangrijkste PI'en Medewerking vanuit de PI'en om nazorg al tijdens detentie te kunnen starten
10%
24%
12%
35%
10%
8%
4%
18%
49%
18%
0%
10%
6%
16%
22%
41%
6%
8%
2%
2%
4%
61%
24%
6%
Informatie-uitwisseling en afstemming met de reclassering
6%
10%
20%
49%
12%
2%
Samenwerking met de reclasseringsorganisaties
2%
8%
18%
59%
10%
2%
Kwaliteit van gegevensuitwisseling met de PI via het nieuwe DPAN Mogelijkheden om snel het "Gemeenteblad" in DPAN in te kunnen vullen Informatie over detenties dmv eerstedagmelding
12%
20%
20%
37%
6%
4%
8%
33%
20%
31%
4%
4%
6%
14%
14%
45%
16%
4%
- 10 -
Toelichting op het onderdeel “kwaliteit van de samenwerking en de voorzieningen op het gebied van nazorg”
De samenwerkingsrelaties
De invullers van de enquête beoordelen de samenwerking met de (MMD’ers in de) PI’en en de maatschappelijke organisaties overwegend (zeer) positief. Dat was bij de eerste tussenrapportage nog beduidend anders. In dat opzicht is dus sprake van een gestage vooruitgang, die overigens ook al in de tweede tussenrapportage zichtbaar was. Overige aspecten van de nazorg die goed lopen
Een aantal zaken die een jaar geleden nog moeizaam liepen, verlopen nu, zo blijkt uit de enquête, een stuk soepeler. Dat gaat ondermeer om de volgende zaken: De mogelijkheid om vanuit de PI een identiteitsbewijs te regelen (80% goed tot zeer goed). De mogelijkheid om vanuit de PI een bijstandsuitkering aan te vragen (55% goed tot zeer goed). Een zodanige informatieoverdracht van zorginstellingen naar ketenpartners dat die laatsten hun werk kunnen doen (63% goed tot zeer goed). In het algemeen de medewerking vanuit de PI’en om nazorg al tijdens detentie te kunnen starten (85% goed tot zeer goed). Over al deze zaken zijn zowel door mij als implementatieadviseur, maar meer nog door de netwerkadviseurs nazorg van DJI steeds best practices uitgewisseld van regio’s waar het goed liep naar regio’s waar het nog niet goed liep. En dat heeft onmiskenbaar resultaat gehad. Aspecten van de nazorg die nog niet goed lopen
Uit de enquête blijkt dat er twee onderwerpen zijn die nog steeds overwegend slecht lopen: De beschikbaarheid van woningen voor terugkerende ex-gedetineerde burgers (66% slecht tot zeer slecht) De beschikbaarheid van mogelijkheden om ex-gedetineerde burgers met een licht verstandelijke beperking te plaatsen een zorgvoorzieningen voor begeleiding of ondersteuning (en soms voor begeleid wonen) (33% slecht tot zeer slecht, 45% neutraal) Beide onderwerpen waren bekend en werden ook al in de eerste tussenrapportage genoemd. De geringe beschikbaarheid van woningen heeft vooral te maken met de algemene stagnatie op de woningmarkt en met het relatief hoge percentage woningen voor bijzondere doelgroepen dat gemeenten van woningcorporaties vragen. In veel steden is gewoon de grens bereikt van de beschikbaarheid van dat soort woningen. Een tweede aspect heeft te maken met de voorzichtigheid van woningcorporaties om woningen te verhuren aan mensen met een crimineel verleden. Vooral als bekend is dat er - 11 -
verslaving of drugshandel in het spel is, zijn veel corporaties niet bereid om een huurcontract te sluiten met deze ex-gedetineerde burgers. In veel gemeenten wordt in die gevallen de huurovereenkomst aangegaan door ‘een begeleiding en ondersteuning biedende partij’, die garant staat voor het ‘ordentelijk gebruik’ van de woning. Die partij wordt in sommige gemeenten ook wel de ‘tussen-stichting’ genoemd, een stichting tussen de woningcorporatie en de woningzoekende waarmee de corporatie geen huurovereenkomst wil sluiten. De tussen-stichting begeleidt en ondersteunt de ex-gedetineerde en sluit met hem (of haar) een contract waarin staat dat de woning beschikbaar blijft zolang de ex-gedetineerde zich houdt aan de met de begeleider afgesproken leefregels. In de praktijk werkt de constructie met zo’n tussen-stichting uitstekend. Er moet alleen wel een financieringsbasis worden gevonden voor de begeleiding en ondersteuning. De voorzieningen voor ex-gedetineerden met een licht verstandelijke beperking zijn eigenlijk over de hele linie een probleem. Dat probleem zal gaan groeien nu de indicatie-grens om met een verstandelijke handicap in aanmerking te komen voor een Awbz-voorziening van een IQ van 85 weer terug gaat naar een IQ van 70. In mijn eerste tussenrapportage heb ik een aanbeveling over deze doelgroep gedaan, die helaas nog integraal van toepassing is3. Aspecten van de nazorg die in sommige regio’s goed en in andere regio’s slecht lopen
Uit de enquête blijkt dat er ook aspecten van de nazorg zijn die in de verschillende regio’s zeer verschillend worden ervaren. Dat zijn in hoofdzaak de volgende onderdelen: De mate waarin de garantie kan worden gegeven dat een ex-gedetineerde burger niet de PI verlaat, zonder dat – indien nodig - de uitkering is geregeld; de mogelijkheden om ex-gedetineerde burgers in een traject voor schuldhulpverlening te krijgen; de mogelijkheden om op gebied van zorg een passend aanbod te doen vanuit de Wmo; de aansluiting van de zorg tijdens detentie op de zorg na detentie. Met deze – overigens alle vier belangrijke – aspecten van de nazorg bestaan in Nederland zowel regio’s met een goede, als regio’s een slechte praktijk. Hier valt dus veel te winnen, vooral door regio’s kennis te laten nemen van elkaars ervaringen en nader te (laten) analyseren waarom het in de ene regio wel en in de andere regio niet wil lukken.
3
Onderzoek vrij gedetailleerd wat de aard en de omvang is van de doelgroep Licht Verstandelijk Gehandicapten (LVG) in de detentie en doe aanbevelingen voor zowel de verbetering van de opvang/huisvesting als voor de verbetering van de zorg na detentie.
- 12 -
Bijlage 3 Regionale plaatsing
Om na te kunnen gaan met hoeveel PI’en gemeenten te maken hebben voor 80%, 90%, respectievelijk 100% van hun uitstroom is als volgt te werk gegaan. Uitgangspunt zijn de overzichten van DJI met uitstroomcijfers van ex-gedetineerde burgers over 2009 en 2010. In die overzichten staat per arrondissement van alle gemeente met 25 of meer terugkerende ex-gedetineerden4 per jaar, uit welke PI’en die ex-gedetineerde afkomstig zijn. Vervolgens is gekeken naar welke gemeenten zowel in 2010 als in 2009 in die overzichten voorkomen. Dat zijn 127 gemeenten. Ruim 87% van alle ex-gedetineerde burgers in Nederland keerden in 2009 en 2010 terug naar die 127 gemeenten. De gegevens van die 127 gemeenten zijn dus absoluut representatief voor heel Nederland. Die 127 gemeenten zijn geclusterd in de 49 nazorgregio’s. Vervolgens zijn per regio de PI’en gerangschikt naar hoogte van de uitstroom. En er is gekeken met hoeveel PI’en zowel in 2009 als in 2010 de regio’s te maken hebben gehad voor 80%, 90% en 100% naar hun regio terugkerende ex-gedetineerden.
4
Voor 2010 zijn zelfs alle gemeenten opgenomen met een uitstroom groter of gelijk aan 20.
- 13 -
Overzicht van het aantal nazorgregio’s dat in 2010 voor 80%, 90% en 100% van hun uitstroom te maken heeft een bepaald aantal PI’en
aantal regio's aantal PI'en
80% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
totaal
7 13 4 10 5 4 2 4
49
90%
1 6 5 9 4 6 3 3 3 3 3 1 2
49
100%
2 1 2 2 1 1 4 3 3 6 1 3 5 3 1 2 1 3 2 3 49
- 14 -
Overzicht van de 49 nazorgregio’s en het aantal PI’en waarmee ze in 2009 en 2010 te maken hadden voor 80%, 90%, respectievelijk 100% van hun uitstroom Regio
Alkmaar Almelo Almere Amersfoort Amsterdam Apeldoorn Arnhem Assen Bergen op Zoom Breda Delft Den Haag Den Helder Deventer Doetinchem Dordrecht Ede Eindhoven Emmen Enschede Gouda Groningen Haarlem Harderwijk Heerlen Helmond Hilversum Hoogeveen Hoorn Kerkrade Leeuwarden Leiden Maastricht Nijmegen Oss Purmerend Roermond Rotterdam 's-Hertogenbosch Sittard-Geleen Spijkenisse Subregio Tiel Tilburg Utrecht Venlo Vlaardingen Vlissingen Zaanstad Zwolle
Aantal PI'en voor 80% 2009 6 6 9 8 9 7 5 4 4 4 8 11 6 5 3 6 7 4 4 5 11 4 6 4 3 4 11 5 4 3 3 11 4 6 4 7 4 9 5 3 7 7 4 9 4 9 4 8 6
2010 6 6 9 7 8 4 4 4 6 6 10 10 4 5 3 6 7 5 4 6 10 3 7 4 3 4 8 3 6 3 3 8 4 4 4 6 4 9 5 3 6 5 7 10 4 8 4 7 6
Totaal minder PI'en voor 80% uitstroom
Aantal PI'en voor 90% 20092010 0 0 0 -1 -1 -3 -1 0 2 2 2 -1 -2 0 0 0 0 1 0 1 -1 -1 1 0 0 0 -3 -2 2 0 0 -3 0 -2 0 -1 0 0 0 0 -1 -2 3 1 0 -1 0 -1 0 -12 -4%
2009 9 8 14 13 13 12 10 5 9 7 13 16 11 8 7 10 12 6 7 8 16 5 12 7 6 6 15 7 6 5 5 16 5 11 6 10 6 15 6 4 12 12 7 14 6 14 6 12 9 voor 90%
- 15 -
2010 10 8 14 11 13 8 7 6 9 9 14 15 9 7 7 12 12 7 7 9 14 5 10 7 6 6 11 5 10 5 5 13 5 7 7 9 6 16 6 4 9 8 11 16 5 13 7 12 8
Aantal PI'en voor 100% 20092010 1 0 0 -2 0 -4 -3 1 0 2 1 -1 -2 -1 0 2 0 1 0 1 -2 0 -2 0 0 0 -4 -2 4 0 0 -3 0 -4 1 -1 0 1 0 0 -3 -4 4 2 -1 -1 1 0 -1 -19 -4%
2009 22 14 29 29 31 25 26 12 22 24 27 31 20 20 17 27 22 27 18 24 24 21 29 13 16 15 27 11 12 12 24 29 15 26 16 19 13 31 23 11 20 19 25 30 17 27 19 23 21
20092010 2 -1 -3 -5 -1 -3 -1 4 -6 0 0 -1 -1 -3 -2 1 0 1 0 -1 -1 -3 -6 -1 0 2 -8 -1 7 0 -5 0 -1 -3 1 0 -3 -1 -4 0 -2 -6 1 -1 -1 1 3 0 -1
2010 24 13 26 24 30 22 25 16 16 24 27 30 19 17 15 28 22 28 18 23 23 18 23 12 16 17 19 10 19 12 19 29 14 23 17 19 10 30 19 11 18 13 26 29 16 28 22 23 20
voor 100%
-53 -5%
Bijlage 4 Aantal gemeenten (vet gedrukt) nodig voor 80% van de uitstroom Regionaam centrumgemeente
Gemeenten 2011 in regio van centrumgemeente
Groningen Groningen Hoogezand-Sappemeer Oldambt Stadskanaal Veendam Pekela Delfzijl Vlagtwedde Eemsmond Appingedam Marum Slochteren Leek Bellingwedde Zuidhorn Loppersum Winsum Bedum De Marne Grootegast Menterwolde Haren Ten Boer Leeuwarden Leeuwarden Súd Fryslân Smallingerland Heerenveen Weststellingwerf Achtkarspelen Ooststellingwerf Franekeradeel Harlingen Opsterland Kollumerland en Nieuwkruisland Dongeradeel Lemsterland Tytsjerksteradiel Dantumadiel het Bildt Skarsterlân Menameradiel Littenseradiel Boarnsterhim Leeuwarderadeel Ferwerderadiel Gaasterlân-Sleat Ameland Vlieland Schiermonnikoog Terschelling
uitstroom uitstroom/ in % 1000 cumulatief uitstroom inwoneraantal 2010 per 1-1-2010 inwoners per regio 948 547 56 54 51 43 32 31 16 15 14 13 13 11 10 7 6 6 5 5 5 5 3 0
576668 187298 34754 39486 33416 28024 13054 26635 16260 16426 12032 10449 15555 19364 9261 18568 10452 14073 10447 10527 12141 12503 18516 7427
1,64 2,92 1,61 1,37 1,53 1,53 2,45 1,16 0,98 0,91 1,16 1,24 0,84 0,57 1,08 0,38 0,57 0,43 0,48 0,47 0,41 0,40 0,16 0,00
57,7% 63,6% 69,3% 74,7% 79,2% 82,6% 85,9% 87,6% 89,1% 90,6% 92,0% 93,4% 94,5% 95,6% 96,3% 96,9% 97,6% 98,1% 98,6% 99,2% 99,7% 100,0% 100,0%
979 386 99 83 71 34 31 28 26 26 26
646305 94073 82250 55271 43418 25829 28088 26235 20597 15809 30039
1,51 4,10 1,20 1,50 1,64 1,32 1,10 1,07 1,26 1,64 0,87
39,4% 49,5% 58,0% 65,3% 68,7% 71,9% 74,8% 77,4% 80,1% 82,7%
23 21 21 21 18 18 13 12 6 5 5 2 2 1 1 0 0
13005 24409 13623 32237 19283 10908 27289 13748 10924 19357 10435 8839 10303 3501 1160 942 4733
1,77 0,86 1,54 0,65 0,93 1,65 0,48 0,87 0,55 0,26 0,48 0,23 0,19 0,29 0,86 0,00 0,00
85,1% 87,2% 89,4% 91,5% 93,4% 95,2% 96,5% 97,8% 98,4% 98,9% 99,4% 99,6% 99,8% 99,9% 100,0% 100,0% 100,0%
- 16 -
Assen Assen Tynaarlo Noordenveld Aa en Hunze
156 109 18 15 14
155636 66857 32408 30808 25563
1,00 1,63 0,56 0,49 0,55
69,9% 81,4% 91,0% 100,0%
Hoogeveen Midden-Drenthe Meppel De Wolden Westerveld
108 40 24 21 12 11
163661 54805 33560 32378 23576 19342
0,66 0,73 0,72 0,65 0,51 0,57
37,0% 59,3% 78,7% 89,8% 100,0%
Emmen Coevorden Borger-Odoorn
213 176 25 12
171684 109491 36121 26072
1,24 1,61 0,69 0,46
82,6% 94,4% 100,0%
Zwolle Kampen Hardenberg Steenwijkerland Ommen Zwartewaterland Dalfsen Staphorst
363 222 50 39 29 8 6 5 4
354054 119030 50051 59014 43208 17404 21935 27259 16153
1,03 1,87 1,00 0,66 0,67 0,46 0,27 0,18 0,25
61,2% 74,9% 85,7% 93,7% 95,9% 97,5% 98,9% 100,0%
Harderwijk Oldebroek Ermelo Nunspeet Putten Elburg Hattem
124 56 16 13 13 12 9 5
177312 44010 22750 26264 26728 23592 22176 11792
0,70 1,27 0,70 0,49 0,49 0,51 0,41 0,42
45,2% 58,1% 68,5% 79,0% 88,7% 96,0% 100,0%
Almelo Hellendoorn Twenterand Rijssen-Holten Tubbergen Wierden
268 201 22 14 13 11 7
223645 72602 35791 33580 37080 21145 23447
1,20 2,77 0,61 0,42 0,35 0,52 0,30
75,0% 83,2% 88,4% 93,3% 97,4% 100,0%
Enschede Hengelo Hof van Twente Oldenzaal Losser Dinkelland Borne Haaksbergen
670 478 113 17 16 14 12 11 9
399787 157052 80772 35468 31974 22647 26058 21330 24486
1,68 3,04 1,40 0,48 0,50 0,62 0,46 0,52 0,37
71,3% 88,2% 90,7% 93,1% 95,2% 97,0% 98,7% 100,0%
Almere Lelystad Noordoostpolder Dronten Zeewolde Urk
713 456 170 47 27 10 3
387881 188160 74628 46090 39787 20906 18310
1,84 2,42 2,28 1,02 0,68 0,48 0,16
64,0% 87,8% 94,4% 98,2% 99,6% 100,0%
Hoogeveen
Emmen
Zwolle
Harderwijk
Almelo
Enschede
Almere
- 17 -
Doetinchem Doetinchem Oude IJsselstreek Berkelland Winterswijk Montferland Bronckhorst Oost Gelre Aalten
216 79 33 32 26 24 9 7 6
300490 56108 39897 44978 29051 35179 37751 30026 27500
0,72 1,41 0,83 0,71 0,89 0,68 0,24 0,23 0,22
36,6% 51,9% 66,7% 78,7% 89,8% 94,0% 97,2% 100,0%
Deventer Zutphen Raalte Lochem Olst-Wijhe
355 205 103 18 15 14
233124 98523 46870 36796 33395 17540
1,52 2,08 2,20 0,49 0,45 0,80
57,7% 86,8% 91,8% 96,1% 100,0%
Apeldoorn Epe Brummen Heerde Voorst
353 291 22 18 11 11
251831 155726 32881 21139 18313 23772
1,40 1,87 0,67 0,85 0,60 0,46
82,4% 88,7% 93,8% 96,9% 100,0%
Arnhem Rheden Zevenaar Lingewaard Overbetuwe Doesburg Westervoort Duiven Rijnwaarden Rozendaal
663 491 53 34 29 22 13 13 5 3 0
378676 147018 43724 31907 45445 45577 11600 15237 25593 11080 1495
1,75 3,34 1,21 1,07 0,64 0,48 1,12 0,85 0,20 0,27 0,00
74,1% 82,1% 87,2% 91,6% 94,9% 96,8% 98,8% 99,5% 100,0% 100,0%
Nijmegen Wijchen Groesbeek Beuningen Druten West Maas en Waal Neder-Betuwe Heumen Ubbergen Millingen aan de Rijn
421 324 21 18 17 13 12 8 3 3 2
338444 162963 40148 18923 25481 18084 18413 22553 16632 9333 5914
1,24 1,99 0,52 0,95 0,67 0,72 0,65 0,35 0,18 0,32 0,34
77,0% 81,9% 86,2% 90,3% 93,3% 96,2% 98,1% 98,8% 99,5% 100,0%
Tiel Culemborg Buren Zaltbommel Maasdriel Geldermalsen Neerijnen Lingewaal
147 53 35 17 15 11 7 7 2
193803 41192 27501 25887 26428 23756 26260 11880 10899
0,76 1,29 1,27 0,66 0,57 0,46 0,27 0,59 0,18
36,1% 59,9% 71,4% 81,6% 89,1% 93,9% 98,6% 100,0%
Deventer
Apeldoorn
Arnhem
Nijmegen
Tiel
- 18 -
Ede Ede Renkum Wageningen Barneveld Nijkerk Scherpenzeel
283 162 40 32 27 16 6
278115 107756 31656 37359 52490 39538 9316
1,02 1,50 1,26 0,86 0,51 0,40 0,64
57,2% 71,4% 82,7% 92,2% 97,9% 100,0%
Amersfoort Zeist Veenendaal Utrechtse Heuvelrug Soest Baarn De Bilt Rhenen Wijk bij Duurstede Bunschoten Eemnes Leusden Woudenberg Renswoude
568 246 100 61 40 38 26 19 10 9 8 6 4 1 0
544189 144862 60286 62053 48801 45680 24317 42017 18860 23157 20000 8837 28812 11905 4602
1,04 1,70 1,66 0,98 0,82 0,83 1,07 0,45 0,53 0,39 0,40 0,68 0,14 0,08 0,00
43,3% 60,9% 71,7% 78,7% 85,4% 90,0% 93,3% 95,1% 96,7% 98,1% 99,1% 99,8% 100,0% 100,0%
1055 797 78 56 26 22 22 17 17 10 6 4 0
676721 307081 60896 62781 49334 34226 19647 43164 47622 14174 13494 9843 14459
1,56 2,60 1,28 0,89 0,53 0,64 1,12 0,39 0,36 0,71 0,44 0,41 0,00
75,5% 82,9% 88,2% 90,7% 92,8% 94,9% 96,5% 98,1% 99,1% 99,6% 100,0% 100,0%
239 136 30 23 22 10 8 4 3 3
243576 84573 41934 32112 17636 23391 17152 6500 8955 11323
0,98 1,61 0,72 0,72 1,25 0,43 0,47 0,62 0,34 0,26
56,9% 69,5% 79,1% 88,3% 92,5% 95,8% 97,5% 98,7% 100,0%
3120 2985 53 42 17 17 6
942176 767457 24685 80695 28187 28053 13099
3,31 3,89 2,15 0,52 0,60 0,61 0,46
95,7% 97,4% 98,7% 99,3% 99,8% 100,0%
Amersfoort
Utrecht Utrecht Nieuwegein Stichtse Vecht Woerden IJsselstein Vianen De Ronde Venen Houten Lopik Montfoort Oudewater Bunnik Hilversum Hilversum Huizen Bussum Weesp Wijdemeren Naarden Muiden Blaricum Laren Amsterdam Amsterdam Diemen Amstelveen Aalsmeer Uithoorn Ouder-Amstel
- 19 -
Purmerend Purmerend Edam-Volendam Waterland Landsmeer Zeevang Beemster
154 120 20 8 3 2 1
149725 79038 28506 17057 10233 6307 8584
1,03 1,52 0,70 0,47 0,29 0,32 0,12
77,9% 90,9% 96,1% 98,1% 99,4% 100,0%
Hoorn Enkhuizen Medemblik Drechterland Stede Broec Koggenland Opmeer
174 107 22 18 10 10 4 3
204993 70252 18153 42668 19291 21274 21969 11386
0,85 1,52 1,21 0,42 0,52 0,47 0,18 0,26
61,5% 74,1% 84,5% 90,2% 96,0% 98,3% 100,0%
Den Helder Schagen Wieringermeer Niedorp Anna Paulowna Zijpe Harenkarspel Texel Wieringen
194 143 9 9 8 6 6 5 4 4
165186 57403 18736 12580 12137 14234 11587 16086 13779 8644
1,17 2,49 0,48 0,72 0,66 0,42 0,52 0,31 0,29 0,46
73,7% 78,4% 83,0% 87,1% 90,2% 93,3% 95,9% 97,9% 100,0%
Alkmaar Heerhugowaard Langedijk Bergen (NH) Heiloo Castricum Graft-De Rijp Schermer
307 204 48 23 12 10 8 2 0
254337 93861 51178 26955 13391 22451 34652 6489 5360
1,21 2,17 0,94 0,85 0,90 0,45 0,23 0,31 0,00
66,4% 82,1% 89,6% 93,5% 96,7% 99,3% 100,0% 100,0%
Zaanstad Wormerland Oostzaan
242 236 4 2
170343 145332 15862 9149
1,42 1,62 0,25 0,22
97,5% 99,2% 100,0%
625 285 125 75 55 37 21 15 7
520154 149579 142788 67281 38883 38848 16632 26058 22023
1,20 1,91 0,88 1,11 1,41 0,95 1,26 0,58 0,32
45,6% 65,6% 77,6% 86,4% 92,3% 95,7% 98,1% 99,2%
3 2
5398 12664
0,56 0,16
99,7% 100,0%
Hoorn
Den Helder
Alkmaar
Zaanstad
Haarlem Haarlem Haarlemmermeer Velsen Beverwijk Heemskerk Zandvoort Heemstede Bloemendaal Haarlemmerliede en Spaarnwoude Uitgeest
- 20 -
Leiden Leiden Alphen aan den Rijn Katwijk Teylingen Leiderdorp Noordwijk Lisse Nieuwkoop Hillegom Voorschoten Noordwijkerhout Kaag en Braassem Rijnwoude Oegstgeest Zoeterwoude
608 325 86 52 22 21 19 14 14 13 12 10 7 6 4 3
522746 117123 72534 61828 35759 26426 25407 22335 26929 20484 23462 15555 25642 18547 22597 8118
1,16 2,77 1,19 0,84 0,62 0,79 0,75 0,63 0,52 0,63 0,51 0,64 0,27 0,32 0,18 0,37
53,5% 67,6% 76,2% 79,8% 83,2% 86,3% 88,7% 91,0% 93,1% 95,1% 96,7% 97,9% 98,8% 99,5% 100,0%
Gouda Zuidplas Boskoop Bodegraven-Reeuwijk Waddinxveen Schoonhoven Nederlek Bergambacht Vlist Ouderkerk
267 158 36 21 16 16 13 4 2 1 0
238234 71122 40410 15090 32507 25400 11985 14087 9729 9753 8151
1,12 2,22 0,89 1,39 0,49 0,63 1,08 0,28 0,21 0,10 0,00
59,2% 72,7% 80,5% 86,5% 92,5% 97,4% 98,9% 99,6% 100,0% 100,0%
2614 2268 160 107 63 16
754733 488553 121532 72160 46672 25816
3,46 4,64 1,32 1,48 1,35 0,62
86,8% 92,9% 97,0% 99,4% 100,0%
311 239 43 21 8
262380 96760 99717 48013 17890
1,19 2,47 0,43 0,44 0,45
76,8% 90,7% 97,4% 100,0%
3034 2787 138 30 28 21 18 12
867651 605543 65345 44746 24191 46449 28812 52565
3,50 4,60 2,11 0,67 1,16 0,45 0,62 0,23
91,9% 96,4% 97,4% 98,3% 99,0% 99,6% 100,0%
393 189 139 65
177689 75565 70533 31591
2,21 2,50 1,97 2,06
48,1% 83,5% 100,0%
Gouda
Den Haag Den Haag Zoetermeer Leidschendam-Voorburg Rijswijk Wassenaar Delft Delft Westland Pijnacker-Nootdorp Midden-Delfland Rotterdam Rotterdam Capelle aan den IJssel Ridderkerk Albrandswaard Barendrecht Krimpen aan den IJssel Lansingerland Vlaardingen Schiedam Vlaardingen Maassluis
- 21 -
Spijkenisse Spijkenisse Hellevoetsluis Oud-Beijerland Binnenmaas Dirksland Bernisse Brielle Cromstrijen Korendijk Strijen Westvoorne Middelharnis Oostflakkee Goedereede
195 95 32 18 12 7 5 5 5 4 4 3 2 2 1
287652 72345 39756 23555 28926 8439 12455 15759 12818 10891 8916 14057 17950 10365 11420
0,68 1,31 0,80 0,76 0,41 0,83 0,40 0,32 0,39 0,37 0,45 0,21 0,11 0,19 0,09
48,7% 65,1% 74,4% 80,5% 84,1% 86,7% 89,2% 91,8% 93,8% 95,9% 97,4% 98,5% 99,5% 100,0%
Dordrecht Gorinchem Zwijndrecht Papendrecht Leerdam Sliedrecht Alblasserdam Hendrik-Ido-Ambacht Hardinxveld-Giessendam Giessenlanden Nieuw-Lekkerland Zederik Graafstroom Liesveld
719 461 78 52 25 20 20 16 16 11 6 6 5 3 0
394526 118480 34663 44404 31853 20745 24051 19014 26897 17497 14451 9530 13397 9804 9740
1,82 3,89 2,25 1,17 0,78 0,96 0,83 0,84 0,59 0,63 0,42 0,63 0,37 0,31 0,00
64,1% 75,0% 82,2% 85,7% 88,5% 91,2% 93,5% 95,7% 97,2% 98,1% 98,9% 99,6% 100,0% 100,0%
Vlissingen Terneuzen Middelburg Goes Schouwen-Duiveland Hulst Sluis Tholen Veere Borsele Reimerswaal Noord-Beveland Kapelle
507 170 95 67 48 31 26 17 12 12 11 7 6 5
381409 44645 54878 47997 36605 34118 27860 24089 25410 21914 22618 21476 7397 12402
1,33 3,81 1,73 1,40 1,31 0,91 0,93 0,71 0,47 0,55 0,49 0,33 0,81 0,40
33,5% 52,3% 65,5% 75,0% 81,1% 86,2% 89,5% 91,9% 94,3% 96,4% 97,8% 99,0% 100,0%
Roosendaal Bergen op Zoom Halderberge Moerdijk Steenbergen Woensdrecht
324 138 117 42 16 7 4
254097 77566 65845 29291 36536 23224 21635
1,28 1,78 1,78 1,43 0,44 0,30 0,18
42,6% 78,7% 91,7% 96,6% 98,8% 100,0%
Dordrecht
Vlissingen
Bergen op Zoom
- 22 -
Breda Breda Oosterhout Etten-Leur Rucphen Geertruidenberg Werkendam Baarle-Nassau Aalburg Drimmelen Alphen-Chaam Woudrichem Zundert
612 396 79 50 23 16 11 10 6 6 5 5 5
429700 173299 54136 41524 22484 21087 26371 6703 12614 26591 9436 14430 21025
1,42 2,29 1,46 1,20 1,02 0,76 0,42 1,49 0,48 0,23 0,53 0,35 0,24
64,7% 77,6% 85,8% 89,5% 92,2% 94,0% 95,6% 96,6% 97,5% 98,4% 99,2% 100,0%
Tilburg Waalwijk Loon op Zand Gilze en Rijen Dongen Oisterwijk Goirle Hilvarenbeek
661 543 53 19 15 14 11 5 1
388222 204853 45751 23016 25975 25061 25827 22761 14978
1,70 2,65 1,16 0,83 0,58 0,56 0,43 0,22 0,07
82,1% 90,2% 93,0% 95,3% 97,4% 99,1% 99,8% 100,0%
's-Hertogenbosch Heusden Boxtel Vught Schijndel Sint-Michielsgestel Sint-Oedenrode Haaren
459 309 50 33 24 18 12 8 5
320712 139607 42995 30276 25400 22991 28138 17680 13625
1,43 2,21 1,16 1,09 0,94 0,78 0,43 0,45 0,37
67,3% 78,2% 85,4% 90,6% 94,6% 97,2% 98,9% 100,0%
Oss Uden Veghel Bernheze Cuijk Boxmeer Grave Landerd Maasdonk Mill en Sint Hubert Boekel Sint Anthonis
287 129 47 21 19 19 12 12 11 7 6 4 0
316263 84043 40536 37303 29655 24433 28575 12917 14888 11268 11031 9772 11842
0,91 1,53 1,16 0,56 0,64 0,78 0,42 0,93 0,74 0,62 0,54 0,41 0,00
44,9% 61,3% 68,6% 75,3% 81,9% 86,1% 90,2% 94,1% 96,5% 98,6% 100,0% 100,0%
Tilburg
's-Hertogenbosch
Oss
- 23 -
Eindhoven
875 686 37 29 26 23 10 9 8 7 7
530439 213809 30725 38117 43243 28953 18061 20343 16533 19177 18157
1,65 3,21 1,20 0,76 0,60 0,79 0,55 0,44 0,48 0,37 0,39
78,4% 82,6% 85,9% 88,9% 91,5% 92,7% 93,7% 94,6% 95,4% 96,2%
7 7 7 6 6
22213 17750 15543 15260 12555
0,32 0,39 0,45 0,39 0,48
97,0% 97,8% 98,6% 99,3% 100,0%
Helmond Gemert-Bakel Deurne Asten Someren Laarbeek
282 214 25 18 13 8 4
204725 88291 28763 31526 16335 18229 21581
1,38 2,42 0,87 0,57 0,80 0,44 0,19
75,9% 84,8% 91,1% 95,7% 98,6% 100,0%
Venlo Venray Peel en Maas Horst aan de Maas Beesel Bergen (L) Gennep Mook en Middelaar
417 258 70 34 22 14 8 7 4
297631 100301 42718 43058 41465 13902 30985 17153 8049
1,40 2,57 1,64 0,79 0,53 1,01 0,26 0,41 0,50
61,9% 78,7% 86,8% 92,1% 95,4% 97,4% 99,0% 100,0%
Roermond Weert Echt-Susteren Leudal Maasgouw Roerdalen Nederweert
273 122 72 25 16 16 13 9
234880 55212 48456 32282 36741 24275 21307 16607
1,16 2,21 1,49 0,77 0,44 0,66 0,61 0,54
44,7% 71,1% 80,2% 86,1% 91,9% 96,7% 100,0%
Heerlen Brunssum Nuth Onderbanken Voerendaal
408 326 46 13 12 11
155163 89236 29448 15667 8109 12703
2,63 3,65 1,56 0,83 1,48 0,87
79,9% 91,2% 94,4% 97,3% 100,0%
Kerkrade Landgraaf Gulpen-Wittem Simpelveld Vaals
179 98 53 12 8 8
121601 47684 38457 14594 10996 9870
1,47 2,06 1,38 0,82 0,73 0,81
54,7% 84,4% 91,1% 95,5% 100,0%
Eindhoven Valkenswaard Geldrop-Mierlo Veldhoven Best Bergeijk Cranendonck Waalre Bladel Eersel Nuenen, Gerwen en Nederwetten Oirschot Son en Breugel Heeze-Leende Reusel-De Mierden Helmond
Venlo
Roermond
Heerlen
Kerkrade
- 24 -
Maastricht Maastricht Meerssen Eijsden-Margraten Valkenburg aan de Geul
312 261 23 14 14
180031 118533 19565 24843 17090
1,73 2,20 1,18 0,56 0,82
83,7% 91,0% 95,5% 100,0%
Sittard-Geleen Stein Beek Schinnen
238 204 14 11 9
150989 95243 25673 16579 13494
1,58 2,14 0,55 0,66 0,67
85,7% 91,6% 96,2% 100,0%
Sittard-Geleen
- 25 -
